Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze

art. 1. więcej Art. 1. 1. Przepisy Prawa lotniczego regulują stosunki prawne z zakresu
lotnictwa cywilnego.
2. Przepisy Prawa lotniczego stosuje się do polskiego lotnictwa cywilnego oraz,
w zakresie ustalonym przez to prawo, również do obcego lotnictwa cywilnego.
3. Lotnictwo cywilne obejmuje wszystkie rodzaje lotnictwa, z wyjątkiem
lotnictwa państwowego, to jest państwowych statków powietrznych, załóg tych
statków oraz lotnisk państwowych wykorzystywanych wyłącznie do startów i lądowań
państwowych statków powietrznych.
4. Przepisów prawa lotniczego nie stosuje się do lotnictwa państwowego,
z wyjątkiem przepisów art. 1 ust. 6, art. 2–9, art. 14, art. 17 ust. 17, 22 pkt 2 i ust. 23,
art. 33, art. 35 ust. 2, art. 43, art. 44, art. 59a ust. 6, art. 60, art. 66 ust. 1a–1d i 3,
art. 66a, art. 66b, art. 68 ust. 2, 2e i 2f, art. 69 ust. 1–3, art. 74–76, art. 82 ust. 1 pkt 6–
8, ust. 1a, 1b i 3–8, art. 87, art. 87¹ ust. 1–8 i 10, art. 87², art. 87⁴
ust. 1, 2, 4 i 5, art. 875 ust. 1–4, art. 87⁶
–87a, art. 89, art. 92, art. 93a ust. 1 pkt 5, art. 104 ust. 4–9,
art. 119–126, art. 128, art. 130, art. 133, art. 134 ust. 1–1f, art. 135 ust. 3 pkt 3,
art. 135a ust. 2 pkt 8, art. 136, art. 137 ust. 1–4, art. 140–140e, art. 149, art. 149a,
art. 150, art. 153a ust. 2–4, art. 153b, art. 193 ust. 5 oraz art. 207 ust. 8,
z zastrzeżeniem ust. 5.
5. W przypadku wykorzystywania:
1) polskich i obcych państwowych statków powietrznych do prowadzenia
działalności innej niż służba publiczna,
2) lotnisk lotnictwa państwowego do startów i lądowań cywilnych statków
powietrznych oraz statków, o których mowa w pkt 1,
przepisy ustawy stosuje się odpowiednio.
6. Nadzór nad działalnością lotnictwa państwowego, z zastrzeżeniem przepisów
ustawy, sprawują odpowiednio ministrowie właściwi ze względu na przynależność
jednostki będącej właścicielem lub użytkownikiem państwowego statku powietrznego
lub zarządzającej lotniskiem.
7. (uchylony)
8. (uchylony)

art. 2. więcej Art. 2. W rozumieniu przepisów ustawy:
1) statkiem powietrznym jest urządzenie zdolne do unoszenia się w atmosferze na
skutek oddziaływania powietrza innego niż oddziaływanie powietrza odbitego
od podłoża;
2) polskim państwowym statkiem powietrznym jest:
a) statek powietrzny używany przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej
(wojskowy statek powietrzny),
b) statek powietrzny używany przez jednostki organizacyjne Straży
Granicznej, Policji i Państwowej Straży Pożarnej (statek powietrzny
lotnictwa służb porządku publicznego);
3) użytkownikiem statku powietrznego jest jego właściciel lub inna osoba wpisana
jako użytkownik do rejestru statków powietrznych;
4) lotniskiem jest wydzielony obszar na lądzie, wodzie lub innej powierzchni
w całości lub w części przeznaczony do wykonywania startów, lądowań
i naziemnego lub nawodnego ruchu statków powietrznych, wraz ze znajdującymi
się w jego granicach obiektami i urządzeniami budowlanymi o charakterze
trwałym, wpisany do rejestru lotnisk;
5) lądowiskiem jest obszar na lądzie, wodzie lub innej powierzchni, który może być
w całości lub w części wykorzystywany do startów i lądowań naziemnego lub
nawodnego ruchu statków powietrznych;
6) część lotnicza lotniska to obszar trwale przeznaczony do startów i lądowań
statków powietrznych oraz do związanego z tym ruchu statków powietrznych,
wraz z urządzeniami służącymi do obsługi tego ruchu, do którego dostęp jest
kontrolowany;
7) zarządzającym lotniskiem jest podmiot, który został wpisany jako zarządzający
do rejestru lotnisk cywilnych;
8) lądowaniem handlowym jest lądowanie w celu zabrania lub pozostawienia
pasażerów, bagażu, towarów lub poczty, przewożonych odpłatnie;
9) lotem handlowym jest lot związany z lądowaniem handlowym;
10) lotem międzynarodowym jest lot, w trakcie którego następuje przekroczenie
granicy państwowej;
11) lotem tranzytowym jest lot w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej,
rozpoczynający się i kończący poza jej terytorium;
12) lotem długodystansowym jest jednoodcinkowy lot na dystansie, którego
pokonanie wymaga minimum 8 godzin lotu statku powietrznego;
13) przewozem lotniczym jest lot lub seria lotów, w których przewozi się pasażerów,
towary lub pocztę, za wynagrodzeniem, w tym na podstawie umowy o czasowym
oddaniu lub wzięciu statku powietrznego do używania;
14) regularnym przewozem lotniczym jest przewóz lotniczy, jeżeli w każdym locie
miejsca w statkach powietrznych przeznaczone do przewozu pasażerów, bagażu,
towarów lub poczty są publicznie oferowane do nabycia, a przewóz jest
wykonywany między tymi samymi punktami według opublikowanego rozkładu lotów albo w stałych odstępach czasu lub z częstotliwością wskazującą na
regularność lotów;
15) przewozem czarterowym jest przewóz lotniczy dokonywany na podstawie
umowy czarteru lotniczego, w której przewoźnik lotniczy oddaje do dyspozycji
czarterującego określoną liczbę miejsc lub pojemność statku powietrznego
w celu wykonania określonego przewozu pasażerów, bagażu, towarów lub
poczty, wskazanych przez czarterującego;
16) przewoźnikiem lotniczym jest podmiot uprawniony do wykonywania
przewozów lotniczych na podstawie koncesji – w przypadku polskiego
przewoźnika lotniczego, lub na podstawie odpowiedniego aktu właściwego
organu obcego państwa – w przypadku obcego przewoźnika lotniczego;
17) portem lotniczym jest lotnisko użytku publicznego wykorzystywane do lotów
handlowych;
18) obowiązek użyteczności publicznej polega na zobowiązaniu:
a) przewoźnika lotniczego do zapewnienia świadczenia usług przewozu
lotniczego, spełniających określone wymogi co do ciągłości, regularności,
zdolności przewozowej i taryf, których przewoźnik lotniczy nie spełniałby,
kierując się jedynie interesem handlowym,
b) zarządzającego lotniskiem do zapewnienia funkcjonowania lotniska,
z zachowaniem określonych wymagań, których zarządzający lotniskiem nie
spełniłby, kierując się jedynie interesem handlowym lub statutowym
– na warunkach określonych zgodnie z niniejszą ustawą;
19) EASA jest Agencją Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego
w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139
z dnia 4 lipca 2018 r. w sprawie wspólnych zasad w dziedzinie lotnictwa
cywilnego i utworzenia Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa
Lotniczego oraz zmieniającego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (WE) nr 2111/2005, (WE) nr 1008/2008, (UE) nr 996/2010, (UE)
nr 376/2014 i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/30/UE
i 2014/53/UE, a także uchylającego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (WE) nr 552/2004 i (WE) nr 216/2008 i rozporządzenie Rady (EWG)
nr 3922/91 (Dz. Urz. UE L 212 z 22.08.2018, str. 1);
20) aktem bezprawnej ingerencji w lotnictwie cywilnym jest bezprawny i celowy akt
polegający na:
a) użyciu w czasie lotu statku powietrznego przemocy wobec osoby
znajdującej się na jego pokładzie, jeżeli akt ten może zagrozić
bezpieczeństwu tego statku,
b) zniszczeniu statku powietrznego albo spowodowaniu jego uszkodzeń, które
uniemożliwiają lot lub mogą stanowić zagrożenie bezpieczeństwa tego
statku,
c) umieszczeniu na pokładzie statku powietrznego przedmiotu, urządzenia lub
substancji, które mogą zagrozić zdrowiu lub życiu pasażerów lub załogi lub
zniszczyć statek powietrzny albo spowodować jego uszkodzenia, mogące
uniemożliwić jego lot lub stanowić zagrożenie bezpieczeństwa tego statku
w czasie lotu,
d) porwaniu statku powietrznego z załogą i pasażerami na pokładzie lub bez
nich, również w celu użycia statku powietrznego jako narzędzia ataku
terrorystycznego z powietrza,
e) zniszczeniu albo uszkodzeniu lotniczych urządzeń naziemnych lub
pokładowych, zakłóceniu ich działania lub użyciu przemocy wobec osoby
obsługującej te urządzenia, w przypadku gdy powoduje to znaczne
zakłócenie ruchu lotniczego lub zagrożenie bezpieczeństwa lotnictwa
cywilnego,
f) przekazaniu nieprawdziwej informacji, która powoduje zagrożenie osób
i mienia w komunikacji lotniczej,
g) zniszczeniu albo poważnym uszkodzeniu urządzeń na lotnisku, zakłóceniu
ich działania lub użyciu przemocy wobec osoby obsługującej te urządzenia,
w przypadku gdy powoduje to znaczne zakłócenie ruchu lotniczego lub
funkcjonowania lotniska lub zagrożenie bezpieczeństwa lotnictwa
cywilnego;
21) służbą ochrony lotniska jest wewnętrzna służba ochrony lub specjalistyczna
uzbrojona formacja ochronna działająca na podstawie ustawy z dnia 22 sierpnia
1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2018 r. poz. 2142 i 2245), realizująca
zadania na rzecz ochrony lotnictwa cywilnego i podlegająca zarządzającemu
lotniskiem;
22) państwem trzecim jest państwo inne niż państwo członkowskie Unii
Europejskiej, Konfederacja Szwajcarska lub państwo członkowskie
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strona umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
23) scentralizowaną infrastrukturę stanowią służące do wykonywania usług obsługi
naziemnej elementy infrastruktury w porcie lotniczym, których złożoność, koszt
lub wpływ na środowisko nie pozwala na podział lub powielenie.

art. 3. więcej Art. 3. 1. Do stosunków prawnych z zakresu lotnictwa cywilnego stosuje się
przepisy Prawa lotniczego, o ile wiążące Rzeczpospolitą Polską ratyfikowane umowy
międzynarodowe nie stanowią inaczej.
2. Wiążące uchwały organizacji międzynarodowych ustanowionych na
podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych, w tym przyjęte przez
Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) załączniki do
Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, sporządzonej w Chicago dnia
7 grudnia 1944 r. (Dz. U. z 1959 r. poz. 212, z późn. zm.), oraz ich zmiany,
ogłaszane są bez zbędnej zwłoki wraz z oświadczeniami rządowymi dotyczącymi ich
obowiązywania. Oświadczenia rządowe ogłaszane są w Dzienniku Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej ze wskazaniem miejsca publikacji uchwał będących
przedmiotem ogłoszenia.
3. Jeżeli wiążące Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe, w tym
wiążące uchwały organizacji międzynarodowych ustanowionych tymi umowami,
przewidują jednakowe traktowanie podmiotu polskiego i podmiotu obcego, minister
właściwy do spraw transportu zapewni również w aktach wykonawczych do niniejszej
ustawy jednakowe traktowanie tych podmiotów.
4. Dla zwiększenia bezpieczeństwa i efektywności działania lotnictwa cywilnego
minister właściwy do spraw transportu może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić
do stosowania wymagania międzynarodowe o charakterze specjalistycznym, w tym
dotyczące bezpieczeństwa lotnictwa, budowy i eksploatacji statków powietrznych
oraz urządzeń infrastruktury naziemnej, ustanawiane w szczególności przez:
1) Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO);
2) Europejską Konferencję Lotnictwa Cywilnego (ECAC), w tym Zrzeszenie
Władz Lotniczych (JAA);
3) Europejską Organizację do Spraw Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej
(EUROCONTROL);
4) Europejską Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA).
5. Uchwały organizacji międzynarodowych, o których mowa w ust. 2, oraz
wymagania międzynarodowe, o których mowa w ust. 4, zwane są dalej „przepisami
międzynarodowymi”.

art. 4. więcej Art. 4. 1. Rzeczpospolita Polska ma całkowite i wyłączne zwierzchnictwo
w swojej przestrzeni powietrznej. Funkcje wynikające z tego zwierzchnictwa
wykonuje, w zakresie niezwiązanym z umacnianiem obronności państwa, minister
właściwy do spraw transportu.
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, warunki i sposób
wykonywania funkcji wynikających ze zwierzchnictwa w polskiej przestrzeni
powietrznej oraz umacniania obronności, o których mowa w ust. 1, na czas pokoju,
uwzględniając związane z tym obowiązki i uprawnienia odpowiednich służb
i organów oraz zasadę współpracy instytucji zapewniających służby ruchu lotniczego
z odpowiednimi służbami i organami wojskowymi.
3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, warunki i sposób
przekazywania Ministrowi Obrony Narodowej funkcji, o których mowa w ust. 1, na
czas wojny, stanu wojennego lub stanu wyjątkowego, z uwzględnieniem zasad
współpracy instytucji zapewniających służby ruchu lotniczego z odpowiednimi
służbami i organami wojskowymi oraz innymi organami państwowymi.

art. 5. więcej Art. 5. 1. W ramach wykonywania zwierzchnictwa, o którym mowa w art. 4,
w polskiej przestrzeni powietrznej zapewniane są służby żeglugi powietrznej zgodnie
z:
1) przepisami prawa Unii Europejskiej dotyczącymi Jednolitej Europejskiej
Przestrzeni Powietrznej, a w szczególności:
a) rozporządzeniem (WE) nr 549/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 10 marca 2004 r. ustanawiającym ramy tworzenia Jednolitej
Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (Dz. Urz. UE L 96 z 31.03.2004, str.
1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 8, str. 23),
b) rozporządzeniem (WE) nr 550/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 10 marca 2004 r. w sprawie zapewnienia służb żeglugi powietrznej w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (Rozporządzenie
w sprawie zapewniania służb) (Dz. Urz. UE L 96 z 31.03.2004, str. 10,
z późn. zm.),
c) rozporządzeniem (WE) nr 551/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 10 marca 2004 r. w sprawie organizacji i użytkowania przestrzeni
powietrznej w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (Dz. Urz.
UE L 96 z 31.03.2004, str. 20; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz. 7, t. 8, str. 41),
d) rozporządzeniem (WE) nr 552/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 10 marca 2004 r. w sprawie interoperacyjności Europejskiej Sieci
Zarządzania Ruchem Lotniczym (Dz. Urz. UE L 96 z 31.03.2004, str. 26;
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 8, str. 46);
e) (uchylona)
2) umowami międzynarodowymi i przepisami międzynarodowymi;
3) niniejszą ustawą i innymi ustawami.
2. Na podstawie umów międzynarodowych i porozumień wiążących
Rzeczpospolitą Polską realizowanie niektórych zadań w zakresie zapewniania służb
żeglugi powietrznej może być:
1) rozciągnięte na przestrzeń powietrzną poza granicą Rzeczypospolitej Polskiej;
2) wykonywane przy pomocy organów międzynarodowych określonych w tych
umowach;
3) wykonywane przy pomocy instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej
innych państw.

art. 6. więcej Art. 6. W czasie lotu w polskiej przestrzeni powietrznej i w czasie przebywania
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wszystkie statki powietrzne oraz osoby
i rzeczy na tych statkach podlegają prawu polskiemu, chyba że prawo to stanowi
inaczej.

art. 7. więcej Art. 7. W czasie lotu poza granicami polskiej przestrzeni powietrznej i w czasie
przebywania na obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa polskie
statki powietrzne oraz osoby i rzeczy na tych statkach podlegają prawu polskiemu,
chyba że prawo to stanowi inaczej.

art. 8. więcej Art. 8. Lot i manewrowanie statku powietrznego odbywają się zgodnie
z przepisami obowiązującymi w granicach danego terytorium, a na obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa – zgodnie z przepisami międzynarodowymi.

art. 9. więcej Art. 9. Polską ustawę karną stosuje się do obywateli polskich i cudzoziemców,
którzy popełnili za granicą:
1) przestępstwo lub wykroczenie przeciwko Prawu lotniczemu, o których mowa
w art. 210–212, jeżeli:
a) sprawcą jest właściciel, użytkownik albo inny posiadacz bądź członek
załogi polskiego statku powietrznego,
b) sprawcą jest osoba mająca miejsce zamieszkania lub prowadząca
przedsiębiorstwo w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym członkowie władz
takich przedsiębiorstw, będąca użytkownikiem obcego statku powietrznego,
bądź członek załogi takiego statku,
c) czyn został popełniony na polskim statku powietrznym albo na statku
powietrznym, którego użytkownikiem jest osoba, o której mowa w lit. b;
2) przestępstwo lub wykroczenie przeciwko przepisom, o których mowa w art. 8,
lub inne przestępstwo podlegające obowiązkowemu ściganiu zgodnie
z międzynarodowymi umowami ratyfikowanymi przez Rzeczpospolitą Polską.

art. 10. więcej Art. 10. (uchylony).

art. 11. więcej Art. 11. 1. (uchylony)
2. Prawa rzeczowe na statku powietrznym ustanowione zgodnie z prawem
obcego państwa, w którym statek powietrzny był zarejestrowany w chwili ich
ustanowienia, i wpisane do rejestru statków powietrznych tego państwa, uznaje się
również w Rzeczypospolitej Polskiej, o ile zostały wpisane do polskiego rejestru
statków powietrznych.

art. 12. więcej Art. 12. (uchylony).

art. 13. więcej Art. 13. (uchylony).

art. 14. więcej Art. 14. Prawo właściwe dla oceny stosunków cywilnoprawnych powstałych na
skutek zdarzenia na statku powietrznym w czasie lotu lub w czasie przebywania na
obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa ustala się tak, jak gdyby
zdarzenie to nastąpiło w miejscu, w którym statek jest zarejestrowany.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Ilekroć w przepisach mowa jest o obszarze niepodlegającym
zwierzchnictwu żadnego państwa, dotyczy to także obszarów o nieokreślonym
zwierzchnictwie.
2. (uchylony)

art. 16. więcej Art. 16. 1. Minister właściwy do spraw transportu jest naczelnym organem
administracji rządowej właściwym w sprawach lotnictwa cywilnego.
2. Minister właściwy do spraw transportu sprawuje nadzór nad polskim
lotnictwem cywilnym i nad działalnością obcego lotnictwa cywilnego
w Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie ustalonym w niniejszej ustawie i innych
ustawach oraz umowach międzynarodowych.
3. Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw transportu,
przyjmuje program rozwoju sieci lotnisk i lotniczych urządzeń naziemnych jako
elementów infrastruktury transportowej, a także związane z tym programy rządowe,
na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1945 oraz z 2019 r. poz. 60,
235, 730 i 1009).
3a. Minister właściwy do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii Prezesa
Urzędu Lotnictwa Cywilnego, może opracować, w drodze rozporządzenia, wykaz
inwestycji celu publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w zakresie budowy lub przebudowy
lotniska lub lądowiska, mając na uwadze istniejące programy, strategie i decyzje
w zakresie polityki transportowej oraz potrzeby podmiotów zakładających,
rozbudowujących lub przebudowujących lotniska lub lądowiska.
3b. Wykaz, o którym mowa w ust. 3a, stanowi podstawę do wydania decyzji
o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego zgodnie z przepisami ustawy
wskazanej w ust. 3a.
4. Minister właściwy do spraw transportu sprawuje nadzór nad działalnością
Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, zwanego dalej „Prezesem Urzędu”.

art. 17. więcej Art. 17. 1. Przy ministrze właściwym do spraw transportu działa niezależna,
stała Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych, prowadząca lub
nadzorująca badania zdarzeń lotniczych, zwana dalej „Komisją”.
2. Komisja jest organem do spraw badania zdarzeń lotniczych, o którym mowa
w art. 4 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 z
dnia 20 października 2010 r. w sprawie badania wypadków i incydentów w lotnictwie
cywilnym oraz zapobiegania im oraz uchylającego dyrektywę 94/56/WE (Dz. Urz. UE
L 295 z 12.11.2010, str. 35, z późn. zm.).
3. Komisja prowadzi badania na podstawie przepisów ustawy i prawa Unii
Europejskiej z zakresu wypadków i incydentów w lotnictwie cywilnym oraz z
uwzględnieniem norm i zalecanych metod postępowania zawartych w Załączniku 13
do Konwencji, o której mowa w art. 3 ust. 2.
4. W skład Komisji wchodzą: przewodniczący, dwóch zastępców
przewodniczącego, sekretarz i pozostali członkowie.
5. W zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy do członków
Komisji stosuje się przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U.
z 2019 r. poz. 1040 i 1043), z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy. Z dniem
powołania z członkiem Komisji zostaje nawiązany stosunek pracy.
6. Przewodniczącego Komisji powołuje minister właściwy do spraw transportu
na okres 4 lat.
7. Przewodniczącym Komisji może zostać osoba posiadająca co najmniej
trzyletnie doświadczenie w badaniu zdarzeń lotniczych.
8. Zastępców przewodniczącego i sekretarza Komisji powołuje, na wniosek
przewodniczącego Komisji, minister właściwy do spraw transportu, na okres 4 lat.
9. Zastępcą przewodniczącego Komisji może zostać osoba posiadająca co
najmniej dwuletnie doświadczenie w badaniu zdarzeń lotniczych.
10. Członka Komisji powołuje minister właściwy do spraw transportu, po
zasięgnięciu opinii przewodniczącego Komisji, na okres 4 lat.
11. Minister właściwy do spraw transportu może, na wniosek Komisji podjęty
bezwzględną większością głosów, odwołać członka Komisji.
12. Członkiem Komisji może zostać osoba, która:
1) jest obywatelem polskim i korzysta z pełni praw publicznych;
2) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
3) nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie;
4) posiada dyplom ukończenia studiów wyższych.
13. Członkostwo w Komisji wygasa z chwilą śmierci, zaprzestania spełniania
wymagań określonych w ust. 12 lub z dniem przyjęcia rezygnacji złożonej ministrowi
właściwemu do spraw transportu.
14. W skład Komisji wchodzą:
1) specjaliści z zakresu:
a) prawa lotniczego,
b) szkolenia lotniczego,
c) ruchu lotniczego,
d) eksploatacji lotniczej;
2) inżynierowie – konstruktorzy lotniczy.
15. Za specjalistów z danego zakresu uważa się osoby posiadające odpowiednie
wykształcenie wyższe oraz udokumentowaną minimum pięcioletnią praktykę w danej
dziedzinie.
16. Przewodniczący Komisji kieruje pracami Komisji i reprezentuje ją na
zewnątrz.
17. Członkowie Komisji, formułując treść raportów, analiz, opinii i ekspertyz,
kierują się zasadą swobodnej oceny dowodów i nie są związani poleceniem
przewodniczącego Komisji lub członka Komisji nadzorującego badanie.
18. W pracach Komisji w miarę potrzeb uczestniczą eksperci.
19. Ekspertem może być osoba posiadająca kwalifikacje oraz doświadczenie w
zakresie niezbędnym do badania zdarzenia lotniczego.
20. Ekspertowi za udział w pracach Komisji oraz sporządzanie opinii lub
ekspertyzy przysługuje wynagrodzenie ustalane w umowie cywilnoprawnej, którego
wysokość uzależnia się od charakteru prowadzonego badania zdarzenia lotniczego i
jego złożoności.
21. Ekspert, formułując treść ekspertyz, opinii lub analiz, kieruje się zasadą
swobodnej oceny dowodów i nie jest związany poleceniem przewodniczącego
Komisji lub członka Komisji nadzorującego badanie co do treści tych dokumentów.
22. Członek Komisji oraz ekspert biorący udział w pracach Komisji:
1) jest obowiązany zachować w tajemnicy wiadomości uzyskane w związku z
badaniem zdarzenia lotniczego;
2) nie może występować w roli biegłego w postępowaniu przed sądem lub innym
organem w zakresie badania zdarzenia lotniczego, w którym brał udział.
23. Przepis ust. 22 stosuje się także do członka Komisji po wygaśnięciu jego
członkostwa w Komisji oraz eksperta biorącego udział w pracach Komisji po
zakończeniu przez niego prac w Komisji.

Art. 17a. 1. Do czasu pracy członka Komisji stosuje się przepisy Kodeksu pracy,
z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.
2. Okres rozliczeniowy czasu pracy członków Komisji nie przekracza
6 miesięcy.
3. Rozkład czasu pracy jest ustalany z tygodniowym wyprzedzeniem, a w razie
zaistnienia zdarzenia lotniczego na bieżąco.
4. W razie zaistnienia zdarzenia lotniczego dobowy wymiar czasu pracy członka
Komisji może być wydłużony do 16 godzin.
5. Okres odpoczynku po wydłużeniu czasu pracy, o którym mowa w ust. 4, nie
może być krótszy niż 8 godzin. Pozostały czas odpoczynku, stanowiący różnicę
między przysługującą członkowi Komisji liczbą godzin odpoczynku, o którym mowa
w art. 132 Kodeksu pracy, a liczbą godzin udzielonego odpoczynku, udziela się
członkowi Komisji po zakończeniu pracy w przedłużonym dobowym wymiarze czasu
pracy, nie później jednak niż w ciągu 7 dni.
6. W razie zaistnienia zdarzenia lotniczego, odpoczynku, o którym mowa w art.
133 Kodeksu pracy, udziela się bezpośrednio po ustaniu przyczyn powodujących
konieczność wykonywania pracy w dniu wolnym od pracy, nie później jednak niż w
ciągu 14 dni od dnia, w którym ten odpoczynek był przewidziany.
7. Członek Komisji pozostaje w gotowości do podjęcia czynności badawczych
poza normalnymi godzinami pracy (dyżur telefoniczny), w wymiarze
nieprzekraczającym 160 godzin na miesiąc. Czasu dyżuru telefonicznego nie wlicza
się do czasu pracy, jeżeli podczas dyżuru członek Komisji nie wykonywał pracy.
Dyżur telefoniczny może być pełniony w czasie odpoczynku, o którym mowa w art.
132 i art. 133 Kodeksu pracy. Za czas dyżuru telefonicznego przysługuje
wynagrodzenie w wysokości wynikającej z ilości godzin pełnienia dyżuru
pomnożonej przez 30% stawki godzinowej, wynikającej z wynagrodzenia
zasadniczego członka Komisji.
8. W momencie powiadomienia o konieczności przystąpienia do czynności
badawczych członek Komisji zobowiązany jest, o ile to możliwe, do niezwłocznego
podjęcia tych czynności.
9. Czas dojazdu na miejsce zdarzenia, liczony od momentu powiadomienia
członka Komisji o konieczności przystąpienia do badania zdarzenia lotniczego do momentu przybycia na to miejsce, a także czas powrotu z tego miejsca do siedziby
Komisji lub miejsca zamieszkania, wlicza się do czasu pracy.
10. Przewodniczący Komisji może oddelegować członka Komisji do
wykonywania zadań poza siedzibą Komisji. Okres oddelegowania określa
przewodniczący Komisji.
11. (uchylony)

Art. 17b. Do członków Komisji stosuje się odpowiednio przepisy art. 21–24, 26,
28 i 42¹ ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1915 oraz z 2019 r. poz. 1043).

art. 18. więcej Art. 18. 1. Minister właściwy do spraw transportu zapewnia z części budżetu
państwa, której jest dysponentem, środki na prowadzenie działalności Komisji i jej
obsługę, w szczególności na wynagrodzenia dla jej członków, ekspertów, osób obsługi
oraz wyposażenie techniczne Komisji, koszty szkolenia, koszty publikacji materiałów
Komisji, a także koszty ekspertyz.
2. Obsługę Komisji sprawują odpowiednie komórki organizacyjne urzędu
obsługującego ministra właściwego do spraw transportu.
3. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze zarządzenia,
regulamin działania Komisji oraz jej strukturę organizacyjną, uwzględniając charakter
wykonywanych przez nią zadań.

art. 19. więcej Art. 19. 1. Przy ministrze właściwym do spraw transportu działa będąca jego
organem opiniodawczo-doradczym Rada Ochrony i Ułatwień Lotnictwa Cywilnego.
2. W skład Rady wchodzą przedstawiciele: ministra właściwego do spraw
transportu, ministra właściwego do spraw administracji publicznej, ministra
właściwego do spraw finansów publicznych, ministra właściwego do spraw
gospodarki, ministra właściwego do spraw klimatu, Ministra Obrony Narodowej,
ministra właściwego do spraw rolnictwa, ministra właściwego do spraw środowiska,
ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra właściwego do spraw zdrowia,
Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu oraz Prezesa
Urzędu, powoływani i odwoływani przez ministra właściwego do spraw transportu
w porozumieniu z właściwymi ministrami.
3. W skład organu, o którym mowa w ust. 1, wchodzą również, w liczbie nie
większej niż 11, przedstawiciele organizacji przedsiębiorstw lotniczych,
zarządzających lotniskami, zarządzających ruchem lotniczym oraz wyższych uczelni kształcących w specjalnościach związanych z lotnictwem, powoływani przez ministra
właściwego do spraw transportu.
4. Przewodniczącego Rady powołuje Rada spośród członków, zwykłą
większością głosów.
5. Do zadań Rady Ochrony i Ułatwień Lotnictwa Cywilnego należy
w szczególności:
1) opiniowanie Krajowego Programu Ochrony Lotnictwa Cywilnego;
2) inicjowanie i opiniowanie spraw oraz pośredniczenie w wymianie opinii
i doświadczeń, dotyczących ochrony w lotnictwie cywilnym;
3) opracowywanie stanowiska w sprawach ochrony lotnictwa cywilnego
wskazanych przez ministra właściwego do spraw transportu;
4) opiniowanie Krajowego Programu Ułatwień w Zakresie Lotnictwa Cywilnego;
5) inicjowanie i opiniowanie spraw oraz pośredniczenie w wymianie opinii
i doświadczeń, dotyczących ułatwień w lotnictwie cywilnym, w szczególności
usuwania zbędnych ograniczeń i upraszczania procedur administracyjnych;
6) opiniowanie stanowiska w sprawach ułatwień wskazanych przez ministra
właściwego do spraw transportu.
6. Minister właściwy do spraw transportu zapewnia środki na prowadzenie
działalności Rady, w tym na jej obsługę administracyjną.
7. Organizację i tryb działania Rady określa regulamin ustalony przez ministra
właściwego do spraw transportu w drodze zarządzenia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
Urzędu.

art. 20. więcej Art. 20. 1. Centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach
lotnictwa cywilnego jest Prezes Urzędu.
2. Prezes Urzędu jest powoływany przez Prezesa Rady Ministrów, spośród osób
wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru, na wniosek ministra
właściwego do spraw transportu. Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa Urzędu.
3. Minister właściwy do spraw transportu, na wniosek Prezesa Urzędu, powołuje
nie więcej niż 3 wiceprezesów Urzędu, spośród osób wyłonionych w drodze
otwartego i konkurencyjnego naboru. Minister właściwy do spraw transportu, na
wniosek Prezesa Urzędu, odwołuje wiceprezesów Urzędu.
4. Stanowisko Prezesa Urzędu może zajmować osoba, która:
1) posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny;
2) jest obywatelem polskim;
3) korzysta z pełni praw publicznych;
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne
przestępstwo skarbowe;
5) posiada kompetencje kierownicze;
6) posiada co najmniej 6-letni staż pracy, w tym co najmniej 3-letni staż pracy na
stanowisku kierowniczym;
7) posiada wykształcenie i wiedzę z zakresu spraw należących do właściwości
Prezesa Urzędu.
5. Informację o naborze na stanowisko Prezesa Urzędu ogłasza się przez
umieszczenie ogłoszenia w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie urzędu oraz
w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Ogłoszenie powinno zawierać:
1) nazwę i adres Urzędu;
2) określenie stanowiska;
3) wymagania związane ze stanowiskiem wynikające z przepisów prawa;
4) zakres zadań wykonywanych na stanowisku;
5) wskazanie wymaganych dokumentów;
6) termin i miejsce składania dokumentów;
7) informację o metodach i technikach naboru.
6. Termin, o którym mowa w ust. 5 pkt 6, nie może być krótszy niż 10 dni od
dnia opublikowania ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu.
7. Nabór na stanowisko Prezesa Urzędu przeprowadza zespół, powołany przez
ministra właściwego do spraw transportu, liczący co najmniej 3 osoby których wiedza
i doświadczenie dają rękojmię wyłonienia najlepszych kandydatów. W toku naboru
ocenia się doświadczenie zawodowe kandydata, wiedzę niezbędną do wykonywania
zadań na stanowisku, na które jest przeprowadzany nabór, oraz kompetencje
kierownicze.
8. Ocena wiedzy i kompetencji kierowniczych, o których mowa w ust. 7, może
być dokonana na zlecenie zespołu przez osobę niebędącą członkiem zespołu, która
posiada odpowiednie kwalifikacje do dokonania tej oceny.
9. Członek zespołu oraz osoba, o której mowa w ust. 8, mają obowiązek
zachowania w tajemnicy informacji dotyczących osób ubiegających się o stanowisko,
uzyskanych w trakcie naboru.
10. W toku naboru zespół wyłania nie więcej niż 3 kandydatów, których
przedstawia ministrowi właściwemu do spraw transportu.
11. Z przeprowadzonego naboru zespół sporządza protokół zawierający:
1) nazwę i adres Urzędu;
2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór, oraz liczbę kandydatów;
3) imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż 3 najlepszych kandydatów
uszeregowanych według poziomu spełniania przez nich wymagań określonych
w ogłoszeniu o naborze;
4) informację o zastosowanych metodach i technikach naboru;
5) uzasadnienie dokonanego wyboru albo powody niewyłonienia kandydata;
6) skład zespołu.
12. Wynik naboru ogłasza się niezwłocznie przez umieszczenie informacji
w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu i Biuletynie Informacji Publicznej
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Informacja o wyniku naboru zawiera:
1) nazwę i adres Urzędu;
2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór;
3) imiona, nazwiska wybranych kandydatów oraz ich miejsca zamieszkania
w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego albo informację o niewyłonieniu
kandydata.
13. Umieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady
Ministrów ogłoszenia o naborze oraz o wyniku tego naboru jest bezpłatne.
14. Zespół przeprowadzający nabór na stanowiska, o których mowa w ust. 3,
powołuje Prezes Urzędu.
15. Do sposobu przeprowadzania naboru na stanowiska, o których mowa
w ust. 3, stosuje się odpowiednio ust. 4–13.

art. 21. więcej Art. 21. 1. Do kompetencji Prezesa Urzędu należą wszystkie sprawy związane
z lotnictwem cywilnym, niezastrzeżone w niniejszej ustawie, innych ustawach oraz
umowach międzynarodowych na rzecz ministra właściwego do spraw transportu lub
innych organów administracji publicznej.
1a. Przepis ust. 1 nie narusza uprawnień EASA w zakresie określonym
w rozporządzeniu nr 2018/1139/UE.
2. Do zadań i kompetencji Prezesa Urzędu należy wykonywanie funkcji organu
administracji lotniczej i nadzoru lotniczego, określonych w ustawie, oraz funkcji
władzy lotniczej w rozumieniu umów i przepisów międzynarodowych, w tym
związanych z regulacją rynku usług lotniczych, a w szczególności:
1) inicjowanie przedsięwzięć w zakresie polityki lotnictwa cywilnego oraz
przygotowywanie wniosków i wdrażanie postanowień służących realizacji
rządowych programów dotyczących sieci lotnisk i lotniczych urządzeń
naziemnych, o których mowa w art. 16 ust. 3;
2) wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach określonych w niniejszej
ustawie;
3) nadzorowanie i kontrolowanie przestrzegania przepisów prawnych w zakresie
lotnictwa cywilnego i lotniczej działalności gospodarczej;
4) sprawowanie nadzoru nad realizacją zadań przez instytucje zapewniające służby
żeglugi powietrznej;
4a) wykonywanie zadań w imieniu i na rzecz organów i instytucji Unii Europejskiej
zgodnie z prawem Unii Europejskiej, umowami międzynarodowymi oraz innymi
porozumieniami w zakresie lotnictwa cywilnego;
5) sprawowanie nadzoru nad eksploatacją statków powietrznych;
5a) certyfikacja podmiotów prowadzących działalność w zakresie lotnictwa
cywilnego;
6) sprawdzanie zdatności sprzętu lotniczego do lotów;
7) sprawdzanie kwalifikacji personelu lotniczego;
8) prowadzenie rejestrów: statków powietrznych, lotnisk, lotniczych urządzeń
naziemnych, personelu lotniczego, podmiotów szkolących oraz ewidencji
lądowisk;
9) nadzorowanie i organizowanie działalności organu powołanego na podstawie
art. 121 ust. 4;
10) współpraca z organami, którym podlega lotnictwo państwowe, oraz właściwymi
podmiotami, w szczególności w zakresie zarządzania ruchem lotniczym oraz
zabezpieczania i obsługi ruchu lotniczego, a także zapewniania służby
poszukiwania i ratownictwa lotniczego;
11) współpraca z organami administracji lotniczej i nadzoru lotniczego państw
obcych;
12) współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie lotnictwa
cywilnego;
13) współpraca z Organizacją Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego i innymi
organizacjami międzynarodowymi lotnictwa cywilnego;
14) (uchylony)
15) podejmowanie działań w celu zapewnienia bezpieczeństwa lotów, w tym
w szczególności:
a) gromadzenie, ocena, przetwarzanie i przechowywanie w komputerowej
bazie danych, zwanej dalej „bazą danych”, oraz ochrona
i rozpowszechnianie informacji o zdarzeniach lotniczych,
b) badanie i ocena stanu bezpieczeństwa lotów w lotnictwie cywilnym,
c) wydawanie zaleceń profilaktycznych,
d) wymiana danych oraz udostępnianie właściwym organom państw
członkowskich Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej, na podstawie
zgłaszanych zdarzeń, z zachowaniem zasady poufności, informacji
dotyczących bezpieczeństwa lotów w lotnictwie cywilnym,
e) nadzór nad wdrażaniem w podmiotach prowadzących działalność
w zakresie lotnictwa cywilnego zasady just culture, o której mowa
w art. 2 pkt 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 376/2014 z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zgłaszania i analizy
zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi
działań następczych, zmiany rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) nr 996/2010 oraz uchylenia dyrektywy 2003/42/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzeń Komisji (WE)
nr 1321/2007 i (WE) nr 1330/2007 (Dz. Urz. UE L 122 z 24.04.2014,
str. 18);
16) wydawanie wytycznych i instrukcji związanych ze stosowaniem przepisów
lotniczych w dziedzinie lotnictwa cywilnego;
17) zatwierdzanie granicy części lotniczej lotniska;
18) współpraca z Komisją oraz podejmowanie niezbędnych działań związanych z jej
zaleceniami zapobiegawczymi;
19) inicjowanie projektów międzynarodowych umów lotniczych i ich zmian oraz
udział w ich przygotowaniu i negocjowaniu;
20) inicjowanie projektów aktów prawnych z zakresu lotnictwa cywilnego i ich
zmian oraz udział w ich przygotowaniu;
21) opracowywanie i przedkładanie Radzie Ochrony i Ułatwień Lotnictwa
Cywilnego do zaopiniowania Krajowego Programu Ochrony Lotnictwa
Cywilnego oraz nadzór bezpośredni nad jego realizacją;
22) zatwierdzanie programów ochrony lotnisk oraz programów ochrony
przedsiębiorstw prowadzonych przez podmioty wykonujące działalność gospodarczą w zakresie lotnictwa cywilnego oraz nadzorowanie realizacji tych
programów;
23) sprawowanie nadzoru w zakresie lotnictwa cywilnego nad działalnością służb
ochrony lotnisk;
24) opracowywanie i przedkładanie Radzie Ochrony i Ułatwień Lotnictwa
Cywilnego do zaopiniowania Krajowego Programu Ułatwień w Zakresie
Lotnictwa Cywilnego oraz nadzór bezpośredni nad jego realizacją;
25) nadzorowanie prowadzenia przez zarządzających lotniskami ewidencji, o której
mowa w art. 68 ust. 2 pkt 8, oraz analizowanie uzyskanych danych dla potrzeb
związanych z działalnością Prezesa Urzędu;
26) nadzorowanie organizacji badań lotniczo-lekarskich;
27) przetwarzanie danych osobowych, w tym także danych medycznych oraz danych
dotyczących skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, wyłącznie dla
potrzeb rejestrów i postępowań określonych w niniejszej ustawie, zgodnie
z przepisami o ochronie danych osobowych;
28) uzgadnianie projektów miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego i projektów decyzji o warunkach zabudowy
i zagospodarowania terenu oraz opiniowanie projektów studiów
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz
planów zagospodarowania przestrzennego województwa, w zakresie
przewidzianym w ustawie.
2a. W zakresie, o którym mowa w ust. 2, Prezes Urzędu wykonuje uprawnienia
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, właściwego organu państwa
członkowskiego oraz kompetentnej władzy państwa członkowskiego określone
w rozporządzeniach i decyzjach Unii Europejskiej, niezastrzeżone w niniejszej
ustawie, innych ustawach oraz umowach międzynarodowych na rzecz ministra
właściwego do spraw transportu lub innych organów administracji publicznej.
2b. W zakresie objętym rozporządzeniem nr 2018/1139/UE oraz
rozporządzeniami delegowanymi lub wykonawczymi do niego, Prezes Urzędu,
w drodze decyzji administracyjnej, rozstrzyga o odstępstwach od istotnych wymagań
ustanowionych w tych rozporządzeniach, na warunkach określonych w art. 71
rozporządzenia nr 2018/1139/UE.
2c. W sprawach, o których mowa w ust. 2b, Prezes Urzędu może, zgodnie
z art. 49 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego
(Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 oraz z 2019 r. poz. 60, 730 i 1133), zawiadomić
o decyzjach i innych czynnościach podjętych w toku postępowania w drodze
obwieszczenia lub przez udostępnienie pisma w Biuletynie Informacji Publicznej na
stronie podmiotowej Prezesa Urzędu.
2d. W zakresie, o którym mowa w art. 4 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego
Komisji (UE) nr 923/2012 z dnia 26 września 2012 r. ustanawiającego wspólne
zasady w odniesieniu do przepisów lotniczych i operacyjnych dotyczących służb
i procedur żeglugi powietrznej oraz zmieniającego rozporządzenie wykonawcze (WE)
nr 1035/2011 oraz rozporządzenia (WE) nr 1265/2007, (WE) nr 1794/2006, (WE)
nr 730/2006, (WE) nr 1033/2006 i (UE) nr 255/2010 (Dz. Urz. UE L 281
z 13.10.2012, str. 1), Prezes Urzędu, z urzędu albo na wniosek zainteresowanego
podmiotu, w drodze decyzji administracyjnej, zwalnia z przestrzegania
szczegółowych wymogów tego rozporządzenia.
2e. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, zatwierdza indywidualne
programy określania czasu lotu odbiegające od obowiązujących specyfikacji
certyfikacyjnych wydanych przez EASA zgodnie z procedurą, o której mowa
w art. 76 ust. 7 rozporządzenia nr 2018/1139/UE.
3. Prezes Urzędu składa ministrowi właściwemu do spraw transportu roczne
sprawozdanie z działalności.

Art. 21a. 1. Wnioski o dokonanie czynności, o których mowa w art. 145a ust. 1,
art. 153a ust. 1, art. 191 ust. 5 i art. 193 ust. 1 i 2, przedstawiane Prezesowi Urzędu
dokumenty, o których mowa w art. 201a ust. 1 i 2, a także zawiadomienie Prezesa
Urzędu, o którym mowa w art. 196b ust. 1, mogą być składane w języku angielskim.
2. Dokumenty:
1) dołączane w sprawach, o których mowa w ust. 1, art. 21 ust. 2b, art. 49, art. 52
ust. 2, art. 53 ust. 2, art. 53a ust. 1, art. 96 ust. 1 i art. 161 ust. 1,
2) określone w art. 37 ust. 3, art. 192a ust. 2 pkt 1 i art. 195 ust. 1 pkt 2
– mogą być składane w języku angielskim.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, na żądanie Prezesa Urzędu
podmiot przedkłada tłumaczenie wniosku, dokumentu lub zawiadomienia na język
polski.
4. Wnioski o dokonanie czynności, o których mowa w art. 153a ust. 1
i art. 193 ust. 1 i 2, dokumenty, o których mowa w art. 201a ust. 1 i 2, a także
zawiadomienie Prezesa Urzędu, o którym mowa w art. 196b ust. 1, mogą być kopiami.
5. Dokumenty:
1) dołączane w sprawach, o których mowa w ust. 1, oraz w art. 21 ust. 2b,
2) określone w art. 192a ust. 2 pkt 1 oraz w art. 195 ust. 1 pkt 2,
3) określone w przepisach wydanych na podstawie art. 153b oraz art. 202
– mogą być kopiami.

Art. 21b. 1. W związku z przetwarzaniem przez Prezesa Urzędu danych
osobowych uzyskanych w toku prowadzenia postępowań, o których mowa w ustawie,
prawo, o którym mowa w art. 15 ust. 1 lit. g rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony
osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie
swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne
rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn.
zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem 2016/679”, przysługuje w zakresie, w jakim
nie wpływa ono na ochronę praw i wolności osób, od których dane te pozyskano.
2. Prezes Urzędu informuje o ograniczeniu, o którym mowa w ust. 1, przy
pierwszej czynności skierowanej do osoby, której dane dotyczą, a także w Biuletynie
Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej.
3. Okres przechowywania danych osobowych przetwarzanych w toku
postępowań, o których mowa w ustawie, ustala się zgodnie z przepisami wydanymi na
podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie
archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2019 r. poz. 553 i 730).
4. Dane osobowe, o których mowa w ust. 3, podlegają zabezpieczeniom
zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z prawem dostępowi lub
przekazywaniu polegającym co najmniej na:
1) dopuszczeniu do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób
posiadających pisemne upoważnienie wydane przez administratora danych;
2) pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych
osobowych do zachowania ich w tajemnicy.

art. 22. więcej Art. 22. 1. Prezes Urzędu wykonuje swoje zadania przy pomocy Urzędu
Lotnictwa Cywilnego, zwanego dalej „Urzędem”, który jest państwową jednostką
budżetową. Urząd działa w oparciu o struktury terenowe.
2. Prezes Rady Ministrów, w drodze zarządzenia, na wniosek ministra
właściwego do spraw transportu, nadaje Urzędowi statut, określający w szczególności
jego organizację wewnętrzną oraz rozmieszczenie i zadania jego delegatur i innych
jednostek terenowych.
3. Prezes Urzędu może upoważnić inne organy albo wyspecjalizowane jednostki
organizacyjne albo osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje (podmiot
upoważniony) do wykonywania niektórych czynności nadzoru lub kontroli, o których
mowa w art. 21 ust. 2.
4. Podmiot, o którym mowa w ust. 3, wnioskujący o upoważnienie może
odwołać się do ministra właściwego do spraw transportu, jeżeli Prezes Urzędu
odmówił udzielenia upoważnienia. Decyzja ministra właściwego do spraw transportu
jest ostateczna.
5. W celu wykonania udzielonego upoważnienia Prezes Urzędu zawiera
z podmiotem porozumienie, określające w szczególności zakres tego upoważnienia,
tryb nadzoru nad wykonywaniem zleconych czynności oraz sposób ich wykonywania
i finansowania. Tekst porozumienia jest ogłaszany w Dzienniku Urzędowym Urzędu
Lotnictwa Cywilnego.
6. W zakresie udzielonego upoważnienia podmiot upoważniony wydaje
w imieniu Prezesa Urzędu decyzje administracyjne niezbędne dla wykonywania
przekazanych czynności.
7. Prezes Urzędu sprawuje nadzór nad działalnością podmiotów upoważnionych,
w tym rozpatruje wnioski o ponowne rozpatrzenie sprawy w przypadku decyzji
wydanych przez podmioty upoważnione.
8. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 3, może dotyczyć w szczególności
następujących czynności:
1) dotyczących nadzoru nad statkami powietrznymi, o których mowa w przepisach
wydanych na podstawie art. 33 ust. 2, w tym związanych z prowadzeniem
ewidencji statków powietrznych;
2) związanych ze zdatnością do lotu statków powietrznych kategorii specjalnej,
o której mowa w art. 53a;
3) związanych ze świadectwami kwalifikacji, o których mowa w art. 95;
4) związanych z nadzorem nad szkoleniem personelu lotniczego w zakresie
wymaganym do uzyskania świadectw kwalifikacji oraz wpisywanych do nich
uprawnień;
5) związanych z lądowiskami, w tym prowadzeniem ewidencji lądowisk;
6) związanych z kontrolą ochrony lotnictwa cywilnego.
9. Przed wyznaczeniem podmiotu do wykonywania czynności nadzoru i kontroli
w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego, Prezes Urzędu w ramach sprawdzenia
przeszłości, zgodnie z art. 3 pkt 15 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
(WE) nr 300/2008 z dnia 11 marca 2008 r. w sprawie zasad w dziedzinie ochrony
lotnictwa cywilnego i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 2320/2002 (Dz. Urz. UE
L 97 z 09.04.2008, str. 72), występuje do komendanta oddziału Straży Granicznej
o udzielenie informacji o braku negatywnych przesłanek do tego wyznaczenia. Przy
ustalaniu przesłanek art. 188a ust. 5–7 stosuje się odpowiednio.
10. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy zakres czynności, które mogą być przedmiotem upoważnienia,
o którym mowa w ust. 3, mając na względzie wymogi bezpieczeństwa
wynikające z przepisów wykonawczych do niniejszej ustawy, przepisów
międzynarodowych oraz przepisów prawa Unii Europejskiej;
2) procedurę wyboru podmiotów upoważnionych uwzględniając przejrzystość jej
przeprowadzania oraz stosowanie w niej obiektywnych i niedyskryminacyjnych
kryteriów;
3) szczegółowe wymogi dotyczące porozumienia pomiędzy Prezesem Urzędu
a podmiotem upoważnionym, mając na uwadze zapewnienie sprawności
realizacji czynności, o których mowa w ust. 3;
4) szczegółowe wymogi, jakie powinny spełniać podmioty upoważnione, mając na
względzie rodzaj czynności będących przedmiotem upoważnienia oraz
uwzględniając konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu
merytorycznego i technicznego przy wykonywaniu powierzonych czynności.

Art. 22a. (uchylony).

Art. 22b. Prezes Urzędu udziela dofinansowania zakupu sprzętu i urządzeń
niezbędnych dla zapewnienia bezpieczeństwa działalności lotniczej i realizacji
nadzoru w tym zakresie na wniosek podmiotu niezaliczanego do sektora finansów publicznych, w formie dotacji celowej na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji.

Art. 22c. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, z uwzględnieniem zasad udzielania i rozliczania dotacji oraz
przepisów międzynarodowych i przepisów prawa Unii Europejskiej dotyczących
pomocy publicznej:
1) szczegółowe warunki i tryb oraz kryteria rozdziału środków budżetowych
przeznaczonych na dofinansowanie:
a) zakupu sprzętu i urządzeń niezbędnych dla zapewnienia bezpieczeństwa
działalności lotniczej i realizacji nadzoru w tym zakresie, o którym mowa
w art. 22b,
b) obowiązku użyteczności publicznej, o którym mowa w art. 183 i 197;
2) dokumenty, które należy dołączyć do wniosku o dofinansowanie;
3) terminy składania i rozpatrywania wniosków o dofinansowanie;
4) wzór wniosku o dofinansowanie;
5) szczegółowe warunki i tryb przekazywania i rozliczania dofinansowania.

art. 23. więcej Art. 23. 1. Prezes Urzędu wydaje Dziennik Urzędowy Urzędu Lotnictwa
Cywilnego.
2. W dzienniku urzędowym ogłasza się w szczególności:
1) przepisy międzynarodowe, o których mowa w art. 3 ust. 5;
2) wytyczne i instrukcje związane ze stosowaniem przepisów lotniczych
w dziedzinie lotnictwa cywilnego, o których mowa w art. 21 ust. 2 pkt 16;
3) uchwały i opinie Rady;
4) opłaty, o których mowa w art. 77h ust. 1 oraz art. 130;
5) ogłoszenia, obwieszczenia i komunikaty.

art. 24. więcej Art. 24. 1. W Urzędzie działa Naczelny Lekarz Lotnictwa Cywilnego, zwany
dalej „Naczelnym Lekarzem”, powoływany i odwoływany przez Prezesa Urzędu
spośród lekarzy będących specjalistami z zakresu medycyny.
2. Prezes Urzędu nadzoruje działalność Naczelnego Lekarza w zakresie
zgodności stosowanych procedur i trybu postępowania przy orzekaniu
z wymaganiami określonymi przez prawo lotnicze, przepisy międzynarodowe oraz
przepisy prawa Unii Europejskiej w zakresie medycyny lotniczej.
3. (uchylony)
4. (uchylony)

art. 25. więcej Art. 25. (uchylony).

art. 26. więcej Art. 26. (uchylony).

Art. 26a. 1. Opłacie lotniczej podlegają:
1) czynności wykonywane przez Prezesa Urzędu w związku z wydawaniem
uprawnień wynikających z zezwoleń, promes, certyfikatów, świadectw,
zaświadczeń, licencji oraz innych dokumentów określonych w niniejszej ustawie
i jej przepisach wykonawczych, przepisach prawa Unii Europejskiej oraz
przepisach międzynarodowych,
2) sprawowanie nadzoru nad instytucjami zapewniającymi służby żeglugi
powietrznej,
3) sprawowanie nadzoru nad podmiotami posiadającymi certyfikat, innymi niż
określone w pkt 2, w tym w zakresie działalności wykonywanej poza terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej,
3a) sprawowanie nadzoru nad podmiotami posiadającymi wykaz zatwierdzeń
szczególnych, zgłaszającymi wykonywanie zarobkowych operacji
specjalistycznych, zgłaszającymi wykonywanie operacji niezarobkowych
skomplikowanym statkiem powietrznym z napędem silnikowym lub
posiadającymi zezwolenie na wykonywanie zarobkowych operacji
specjalistycznych wysokiego ryzyka,
4) wydawane przez Prezesa Urzędu koncesje, zezwolenia, promesy, licencje,
świadectwa, upoważnienia, zaświadczenia i inne dokumenty określone w Prawie
lotniczym i w jego przepisach wykonawczych, przepisach prawa Unii
Europejskiej oraz przepisach międzynarodowych,
5) przeprowadzane przez Prezesa Urzędu egzaminy,
6) sprawowanie nadzoru nad budową w pojedynczym egzemplarzu lotni, paralotni,
spadochronu, motolotni lub ultralekkiego statku powietrznego
– chyba, że są objęte obowiązkiem opłaty pobieranej przez EASA albo uiszczenia
wpłaty, o której mowa w art. 26d.
2. Stawki opłat, o których mowa w ust. 1, określa załącznik nr 6 do ustawy,
z zastrzeżeniem art. 26i.
3. Wysokość stawek opłat, o których mowa w ust. 2, podlega waloryzacji
w każdym roku o średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym, ogłaszany przez Prezesa Głównego
Urzędu Statystycznego. W przypadku gdy wskaźnik ten ma wartość ujemną, stawki
opłat nie ulegają zmianie.
4. Na podstawie wskaźnika, o którym mowa w ust. 3, minister właściwy do
spraw transportu ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
„Monitor Polski”, w terminie do dnia 15 lutego danego roku, w drodze obwieszczenia,
stawki, o których mowa w ust. 2, zaokrąglając je w górę do pełnych złotych.
5. Za czynności urzędowe, o których mowa w tabeli nr 1 część III podczęść 3.3
ust. 1 pkt 7, ust. 2 pkt 1, ust. 4 pkt 2 lit. d oraz podczęść 3.13 ust. 34 pkt 5 załącznika
nr 6 do ustawy, Prezes Urzędu ustala, w drodze decyzji administracyjnej, wysokość
opłaty lotniczej, biorąc pod uwagę rodzaj sprzętu lotniczego oraz lotniska będącego
przedmiotem dokonywanej czynności urzędowej lub stopień skomplikowania
czynności urzędowej.
6. Opłaty lotnicze za czynności określone w:
1) ust. 1 pkt 1, 4–6 – są pobierane od podmiotów występujących o dokonanie
czynności lub wydanie dokumentów wymienionych w tych przepisach albo
przystępujących do egzaminów, albo podmiotów, których czynność dotyczy;
2) ust. 1 pkt 2 – są pobierane od instytucji zapewniających służby żeglugi
powietrznej;
3) ust. 1 pkt 3 – są pobierane od podmiotów, które uzyskały certyfikat;
4) ust. 1 pkt 3a – są pobierane od podmiotów posiadających wykaz zatwierdzeń
szczególnych, zgłaszających wykonywanie zarobkowych operacji
specjalistycznych, zgłaszających wykonywanie operacji niezarobkowych
skomplikowanym statkiem powietrznym z napędem silnikowym lub
posiadających zezwolenie na wykonywanie zarobkowych operacji
specjalistycznych wysokiego ryzyka.
7. Nie pobiera się opłat lotniczych od pracowników Urzędu, w przypadku gdy
uzyskiwane przez nich kwalifikacje lub uprawnienia do wykonywania czynności
lotniczych są niezbędne do realizowania przez nich zadań na zajmowanym
stanowisku. Przepis ten stosuje się także do członków Komisji.
7a. Nie pobiera się opłat lotniczych od funkcjonariuszy i pracowników Straży
Granicznej, w przypadku gdy uzyskiwane przez nich kwalifikacje lub uprawnienia,
związane z uzyskaniem certyfikatu operatora kontroli bezpieczeństwa, są niezbędne
do wykonywania czynności nadzoru nad kontrolą bezpieczeństwa, o których mowa
w art. 186b ust. 3.
8. Przepis ust. 7 stosuje się w zakresie czynności urzędowych związanych
z wydawaniem uprawnień wynikających z licencji, o których mowa w art. 94 ust. 6–
7, oraz świadectw kwalifikacji, o których mowa w art. 95 ust. 2.

Art. 26b. 1. Prezes Urzędu określa, na zasadzie wzajemności, z wyjątkiem
przewoźników lotniczych pochodzących z państw członkowskich Unii Europejskiej
oraz państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)
– stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, w stosunku do obcego
przewoźnika lotniczego opłatę lotniczą za zezwolenia na wykonywanie przewozu
lotniczego w wysokości stawki zerowej, w przypadku gdy odpowiednie przepisy
w państwie ustanowienia tego przewoźnika taką opłatę przewidują, a polscy
przewoźnicy nie są zobowiązani do jej uiszczenia.
2. Do ulgi w opłatach lotniczych za egzaminy przeprowadzane przez Prezesa
Urzędu są uprawnieni:
1) osoby, które nie ukończyły 21 lat – ulga w wysokości 25% stawki opłaty
lotniczej;
2) osoby uczące się, które nie ukończyły 25 lat – ulga w wysokości 50% stawki
opłaty lotniczej;
3) żołnierze odbywający zasadniczą służbę wojskową – ulga w wysokości 50%
stawki opłaty lotniczej;
4) osoby niepełnosprawne – ulga w wysokości 50% stawki opłaty lotniczej.

Art. 26c. Wysokość opłaty lotniczej za czynności urzędowe polegające na
wydaniu licencji lub świadectwa kwalifikacji po raz pierwszy w sytuacji, gdy licencję
lub świadectwo kwalifikacji wydaje się z co najmniej jednym uprawnieniem,
kategorią lub podkategorią, stanowi wyłącznie równowartość opłaty przewidzianej za
wydanie danej licencji lub świadectwa kwalifikacji, niepowiększoną dodatkowo
o opłatę lotniczą za uprawnienie, kategorię lub podkategorię, które muszą być wpisane
do licencji lub świadectwa kwalifikacji.

Art. 26d. 1. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej, która
w podstawie kosztowej opłat pobieranych za korzystanie ze służb żeglugi powietrznej,
o których mowa w art. 130, uwzględnia zgodnie z przepisami Unii Europejskiej
określającymi schemat opłat za korzystanie ze służb żeglugi powietrznej, także koszty
ponoszone przez odpowiednie władze krajowe związane z zapewnianiem służb
żeglugi powietrznej, uiszcza wpłatę z tytułu kosztów realizowania przez Prezesa Urzędu zadań państwowej władzy nadzorującej związanych z zapewnianiem tych
służb, zwaną dalej „wpłatą lotniczą”.
2. Wpłatę lotniczą ustala się jako koszty określone w art. 6 ust. 2 rozporządzenia
wykonawczego Komisji (UE) nr 391/2013 z dnia 3 maja 2013 r. ustanawiającego
wspólny system opłat za korzystanie ze służb żeglugi powietrznej (Dz. Urz. UE L 128
z 09.05.2013, str. 31).
3. Wpłatę lotniczą uiszcza się corocznie w 12 miesięcznych równych ratach na
rachunek bankowy Urzędu.
4. Raty, o których mowa w ust. 3, uiszcza się w terminie do 5. dnia każdego
miesiąca następującego po miesiącu kalendarzowym, którego rata dotyczy,
z zastrzeżeniem ust. 5 i 6.
5. Ratę za ostatni miesiąc danego roku kalendarzowego uiszcza się do dnia
20 grudnia tego roku.
6. Raty należne za okres od dnia 1 stycznia danego roku do ostatniego dnia
miesiąca, w którym weszło w życie rozporządzenie wydane na podstawie ust. 7,
wpłaca się w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie tego rozporządzenia.
7. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych określa, w drodze rozporządzenia,
wysokość wpłaty lotniczej, o której mowa w ust. 1, uwzględniając w szczególności
nakład pracy i koszty realizacji zadań przez Prezesa Urzędu przy wykonywaniu
nadzoru nad instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej.

Art. 26e. 1. Opłatę lotniczą za czynności urzędowe, o których mowa w art. 26a
ust. 1 pkt 1, 4 i 5, wnosi się z chwilą złożenia wniosku o dokonanie czynności
urzędowej.
2. (uchylony)
3. Opłatę lotniczą za czynności urzędowe związane z wydaniem zezwolenia
ogólnego lub zezwolenia pojedynczego na wykonywanie przewozów lotniczych na
określonych trasach lub obszarach przewoźnikowi z państwa trzeciego na
wykonywanie przewozów do lub z Rzeczypospolitej Polskiej wnosi się tylko za
pierwsze wydanie przewoźnikowi jednego z tych dokumentów w danym sezonie
rozkładowym.
4. W przypadku udzielenia przewoźnikowi lotniczemu zarówno zezwolenia
ogólnego, jak i pojedynczego, o których mowa w ust. 3, opłatę lotniczą wnosi się tylko
za to zezwolenie, które zostało wydane jako pierwsze.

Art. 26f. Opłata lotnicza za sprawowanie bieżącego nadzoru pokrywa,
w szczególności koszty związane z przeprowadzaniem okresowych i doraźnych
kontroli mających na celu w szczególności utrzymanie ważności certyfikatu.

Art. 26g. 1. Opłatę lotniczą, za sprawowanie bieżącego nadzoru, o której mowa
w art. 26a ust. 1 pkt 2 i 3, za pierwszy rok posiadania certyfikatu, wnosi się
w 12 miesiącu posiadania certyfikatu, najpóźniej do 30. dnia tego miesiąca.
2. Opłatę, o której mowa w ust. 1, za każdy następny rok posiadania certyfikatu,
wnosi się po upływie kolejnych 12 miesięcy liczonych od dnia uiszczenia tej opłaty za
poprzedni rok sprawowania bieżącego nadzoru, nie później niż do 30. dnia tego
miesiąca, w którym przypada płatność.
3. W przypadku wydania certyfikatu na okres krótszy niż 12 miesięcy opłatę,
o której mowa w ust. 1, wnosi się najpóźniej do 30. dnia ostatniego pełnego miesiąca
ważności certyfikatu, w wysokości proporcjonalnej do liczby pełnych miesięcy
kalendarzowych, na jakie certyfikat został wydany.
4. W przypadku cofnięcia certyfikatu lub zawieszenia prowadzonej działalności
przez podmiot, opłatę, o której mowa w ust. 1, wnosi się najpóźniej do 10. dnia
miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło cofnięcie certyfikatu lub
zawieszenie prowadzonej działalności przez podmiot, w wysokości proporcjonalnej
do liczby pełnych miesięcy kalendarzowych, za jakie był sprawowany nadzór bieżący
nad posiadaczem certyfikatu.
5. W przypadku zawieszenia certyfikatu uiszczona opłata, o której mowa
w ust. 1, nie podlega zwrotowi.
6. Przepisy ust. 1–4 stosuje się odpowiednio do rocznej opłaty lotniczej
za sprawowanie bieżącego nadzoru nad:
1) budową w pojedynczym egzemplarzu lotni, paralotni, spadochronu, motolotni
lub ultralekkiego statku powietrznego;
2) podmiotami posiadającymi wykaz zatwierdzeń szczególnych, zgłaszającymi
wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych, zgłaszającymi
wykonywanie operacji niezarobkowych skomplikowanym statkiem
powietrznym z napędem silnikowym lub posiadającymi zezwolenie na
wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych wysokiego ryzyka.

Art. 26h. 1. Opłatę lotniczą za czynności urzędowe wykonywane na wniosek
uiszcza się bez względu na ich wynik.
2. Jeżeli wnioskowana czynność urzędowa, o której mowa w ust. 1, nie odbędzie
się lub zostanie przerwana z przyczyn, za które odpowiedzialny jest wnioskodawca,
zobowiązany jest on do zwrotu kosztów poniesionych przez Urząd.
3. Nie pobiera się opłaty lotniczej za czynności urzędowe wykonane w wyniku
postępowania wszczętego z urzędu.

Art. 26i. 1. W przypadku wystąpienia podczas dokonywania czynności
urzędowych, o których mowa w art. 26a ust. 1 pkt 1, 4–6, dodatkowych kosztów
postępowania opłata lotnicza ulega zwiększeniu o sumę kosztów dodatkowych. Prezes
Urzędu informuje niezwłocznie wnioskodawcę o możliwości powstania podczas
dokonywania czynności urzędowej dodatkowych kosztów postępowania oraz
o szacowanej wysokości tych kosztów. W terminie 7 dni wnioskodawca informuje
Prezesa Urzędu o akceptacji tych kosztów. W przypadku braku akceptacji uznaje się,
że wnioskodawca cofnął wniosek.
2. Za koszty dodatkowe, o których mowa w ust. 1, uważa się dodatkowe wydatki
bezpośrednio związane z daną czynnością urzędową, poniesione przez Urząd
w szczególności z tytułu:
1) kosztów wynagrodzenia powołanych ekspertów lub biegłych;
2) kosztów gromadzenia dowodów, przeprowadzania specjalistycznych badań
i ekspertyz naukowych;
3) obejmowania nadzorem nowego typu statku powietrznego, w tym koszty
niezbędnych szkoleń w tym zakresie;
4) niezbędnych zagranicznych podróży służbowych pracowników Urzędu
określone zgodnie z odrębnymi przepisami;
5) koszty prac zleconych przez Prezesa Urzędu innym jednostkom organizacyjnym
i instytucjom.
3. Prezes Urzędu, po zakończeniu przeprowadzania wnioskowanej czynności
urzędowej, informuje wnioskodawcę na piśmie o powstaniu dodatkowych kosztów
postępowania oraz ich kwocie.
4. W przypadku cofnięcia wniosku o dokonanie czynności urzędowej wiążącej
się z powstaniem kosztów dodatkowych w trakcie jej trwania, wnioskodawca
obowiązany jest do uiszczenia kosztów odpowiadających poniesionym przez Urząd
wydatkom. Ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 26j. 1. Obowiązek zwrotu przez wnioskodawcę kosztów dodatkowych,
o których mowa w art. 26i, powstaje z chwilą doręczenia przez Prezesa Urzędu
dokumentu obciążającego wnioskodawcę powstałymi kosztami dodatkowymi.
2. Wpłatę z tytułu zwrotu kosztów dodatkowych wnosi się w terminie 30 dni od
dnia powstania obowiązku zwrotu tych kosztów.

Art. 26k. 1. Opłatę lotniczą oraz wpłatę z tytułu zwrotu kosztów dodatkowych,
o której mowa w art. 26j ust. 2, wnosi się na rachunek bankowy Urzędu lub poprzez
wpłatę do kasy Urzędu.
2. Uiszczając opłatę wnioskodawca lub podmiot nadzorowany wskazuje rodzaj
czynności, za które wnosi opłatę, a w przypadku wpłaty z tytułu zwrotu kosztów
dodatkowych – numer dokumentu obciążającego go tymi kosztami.

Art. 26l. 1. Opłata lotnicza na wniosek podlega zwrotowi w przypadku, gdy
została pobrana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej. W przypadku
pobrania opłaty wyższej od należnej zwrotowi podlega kwota pobrana nienależnie.
2. Nie jest opłatą pobraną nienależnie opłata wniesiona za czynność urzędową
polegającą na wydaniu dokumentu, jeśli strona nie przyjęła prawidłowo
sporządzonego dokumentu. W przypadku nieprzyjęcia prawidłowo sporządzonego
dokumentu opłata lotnicza nie podlega zwrotowi.
3. Zwrot opłaty nie przysługuje, jeżeli zachodzi konieczność powtórzenia
czynności urzędowej w całości lub w części.

Art. 26m. 1. Ściągnięcie należności z tytułu opłat lotniczych oraz wpłaty
lotniczej następuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r.
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2018 r. poz. 1314, z późn.
zm.) w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym.
2. Opłaty lotnicze oraz wpłata lotnicza stanowią dochód budżetu państwa.
3. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do opłat lotniczych i wpłaty
lotniczej, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. –
Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, 924 i 1018). Uprawnienia organów
podatkowych określone w tych przepisach przysługują Prezesowi Urzędu.

Art. 26n. Przepisy art. 26b–26m stosuje się do pobierania opłat lotniczych za
czynności urzędowe dokonywane przez podmioty upoważnione przez Prezesa Urzędu na podstawie art. 22 ust. 3 niniejszej ustawy lub art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca
1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.

art. 27. więcej Art. 27. 1. Prezes Urzędu kontroluje przestrzeganie przepisów oraz decyzji
z zakresu lotnictwa cywilnego.
2. Kontroli podlegają:
1) podmioty prowadzące działalność w zakresie lotnictwa cywilnego, użytkownicy
statków powietrznych oraz użytkownicy cywilnych statków powietrznych
niewpisanych do rejestru statków powietrznych;
2) zarządzający lotniskami;
3) członkowie personelu lotniczego i pokładowego.
2a. Kontrole, o których mowa w ust. 2, mogą być niezapowiedziane.
3. Pracownikom Urzędu oraz innym osobom upoważnionym do
przeprowadzenia kontroli przysługuje prawo:
1) wstępu do obiektów i nieruchomości, pomieszczeń oraz miejsc operacji
lotniczych lub środków transportu kontrolowanej jednostki organizacyjnej;
2) przeprowadzania oględzin statku powietrznego, lotniska albo urządzenia
znajdującego się w granicach lotniska lub wykorzystywanego do działalności
lotniczej;
3) dostępu do materiałów, dokumentów oraz innych danych niezbędnych do
przeprowadzenia kontroli, a także sporządzania ich kopii lub pobierania
wyciągów;
4) wykonywania czynności kontrolno-pomiarowych, badań statków powietrznych
lub urządzeń wykorzystywanych do prowadzenia działalności lotniczej;
5) (uchylony)
6) (uchylony)
7) wstępu na podkład statku powietrznego i pozostawania w nim podczas operacji
lotniczych;
8) żądania ustnych wyjaśnień na miejscu kontroli.
3a. W trakcie wykonywanej kontroli Prezes Urzędu może, w drodze decyzji
administracyjnej, dokonać:
1) zabezpieczenia statku powietrznego, w celu niedopuszczenia do jego używania,
jeżeli:
a) statek ten znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym, jest używany
przez osoby nieuprawnione lub w przypadku gdy stwierdzono naruszenie
zasad bezpiecznego użytkowania statków powietrznych,
b) statek ten zagrożony jest aktem bezprawnej ingerencji w lotnictwie
cywilnym, zwanym dalej „aktem bezprawnej ingerencji”,
c) nie okazano dokumentu stwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub stwierdzającego opłacenie
składki tego ubezpieczenia – jeżeli obowiązek zawarcia umowy
obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynika
z przepisów dotyczących ubezpieczeń w odniesieniu do przewoźników
lotniczych i użytkowników statków powietrznych;
2) zabezpieczenia lub przyjęcia do depozytu lotniczego urządzenia naziemnego,
o którym mowa w art. 86, znajdującego się w nieodpowiednim stanie
technicznym lub używanego przez osoby nieuprawnione – w celu
niedopuszczenia do jego używania;
3) wstrzymania lub ograniczenia eksploatacji lotniska albo lądowiska lub ich części,
jeżeli dalsza ich eksploatacja zagraża życiu lub zdrowiu ludzi albo zagraża
bezpieczeństwu działalności lotniczej lub porządkowi publicznemu;
4) wstrzymania lub ograniczenia prowadzonej działalności szkoleniowej
wykonywanej w ramach certyfikowanej organizacji szkolenia w przypadku
stwierdzenia nieprawidłowości poziomu 1, o której mowa
w ARA.GEN.350 lit. b załącznika VI do rozporządzenia Komisji (UE)
nr 1178/2011 z dnia 3 listopada 2011 r. ustanawiającego wymagania techniczne
i procedury administracyjne odnoszące się do załóg w lotnictwie cywilnym
zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008
(Dz. Urz. UE L 311 z 25.11.2011, str. 1, z późn. zm.), do czasu podjęcia przez tę
organizację skutecznych działań naprawczych;
5) wstrzymania lub ograniczenia prowadzonej działalności w ramach certyfikatu
przewoźnika lotniczego, organizacji zgłaszających działalność oraz operacji
specjalistycznych w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości poziomu 1,
o której mowa w ARO.GEN.350 lit. b załącznika II do rozporządzenia Komisji
(UE) nr 965/2012 z dnia 5 października 2012 r. ustanawiającego wymagania
techniczne i procedury administracyjne odnoszące się do operacji lotniczych
zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 (Dz. Urz. UE L 296 z 25.10.2012, str. 1, z późn. zm.), do czasu
podjęcia przez podmiot skutecznych działań naprawczych.
3b. Decyzji, o której mowa w ust. 3a, nadaje się rygor natychmiastowej
wykonalności.
4. Przepisy ust. 1 i 2 nie naruszają uprawnień kontrolnych przysługujących
EASA. Przepisy ust. 3 stosuje się odpowiednio do pracowników EASA.
5. Czynności kontrolne przeprowadza się po okazaniu legitymacji służbowej
albo dowodu tożsamości oraz doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli
wydanego przez Prezesa Urzędu.
6. Prezes Urzędu może w formie pisemnej upoważnić pracowników Urzędu do
wydawania, w jego imieniu, upoważnień, o których mowa w ust. 5.
7. Kontrole niezapowiedziane statków powietrznych i ich załóg oraz lotnisk
przeprowadza się po okazaniu legitymacji służbowej albo dowodu tożsamości oraz
upoważnienia do przeprowadzenia kontroli wydanego przez Prezesa Urzędu.
8. Wystąpienie z żądaniem, o którym mowa w art. 18 ust. 1 rozporządzenia
2016/679, nie wpływa na przebieg i wynik kontroli prowadzonych przez Prezesa
Urzędu na podstawie ustawy.

Art. 27a. W przypadku kontroli wykonywanej w zakresie ochrony lotnictwa
cywilnego przed aktami bezprawnej ingerencji uprawnienia, o których mowa w art. 27
ust. 3, przysługują również przedstawicielom Komisji Europejskiej oraz
przedstawicielom innych państw członkowskich Unii Europejskiej, wykonującym tę
kontrolę zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 72/2010 z dnia
26 stycznia 2010 r. ustanawiającego procedury przeprowadzania inspekcji Komisji
w zakresie ochrony lotnictwa (Dz. Urz. UE L 23 z 27.01.2010, str. 1).

art. 28. więcej Art. 28. 1. Kierownicy kontrolowanych jednostek organizacyjnych są
obowiązani udzielać i zapewnić udzielenie przez właściwych pracowników tych
jednostek osobom, o których mowa w art. 27 ust. 3 i 4 oraz art. 27a, wszelkich
potrzebnych informacji, a także zapewnić im:
1) warunki sprawnego przeprowadzenia kontroli;
2) dostęp do materiałów, dokumentów, danych, urządzeń, o których mowa w art. 27
ust. 3;
3) dostęp do obiektów, nieruchomości i pomieszczeń, o których mowa w art. 27
ust. 3;
4) nieodpłatne udostępnienie statku powietrznego lub urządzenia
wykorzystywanego do prowadzenia działalności lotniczej dla przeprowadzenia
czynności kontrolno-pomiarowych lub badań.
2. Do kontrolowanych osób fizycznych stosuje się odpowiednio przepisy ust. 1.
3. Prezes Urzędu oraz właściwy organ EASA może żądać przedłożenia
materiałów, dokumentów lub danych, o których mowa w art. 27 ust. 3 pkt 3, a także
prowadzić kontrolę we współpracy z innymi państwowymi organami kontroli.
4. Czynności, o których mowa w art. 27 ust. 3 pkt 4, mogą być przeprowadzane
w sposób zdalny. Wyniki pomiarów wykonanych zdalnie powinny zawierać dane
umożliwiające identyfikację urządzeń kontrolnych. Do kontroli wykonanej zdalnie
przepisu ust. 6 nie stosuje się.
5. Po przeprowadzeniu kontroli pracownik Urzędu albo osoba upoważniona do
przeprowadzenia kontroli sporządza protokół kontroli.
5a. W protokole kontroli podmiotów posiadających certyfikat określa się zakres
naruszenia oraz poucza o treści art. 161 ust. 5 i 6, z zastrzeżeniem art. 29b i art. 59b
ust. 3.
5b. W protokole kontroli podmiotów zgłaszających działalność, posiadających
zezwolenie na wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych wysokiego
ryzyka albo wpisanych do rejestru podmiotów szkolących, o którym mowa w art. 95a
ust. 1, określa się zakres naruszenia oraz poucza odpowiednio o treści art. 161 ust. 5
i 6 albo art. 95e.
5c. W protokole kontroli podmiotów innych niż określone w ust. 5a i 5b określa
się zakres naruszenia oraz termin usunięcia nieprawidłowości.
6. Protokół kontroli podpisuje także kierownik kontrolowanej jednostki lub
osoba przez niego upoważniona albo kontrolowana osoba fizyczna. W przypadku
odmowy podpisania protokołu przez te osoby pracownik Urzędu albo osoba
upoważniona do przeprowadzenia kontroli umieszcza informację o tym fakcie
w protokole.

art. 29. więcej Art. 29. (uchylony).

Art. 29a. (uchylony).

Art. 29b. 1. W protokole kontroli w przypadku stwierdzenia naruszenia
przepisów lub decyzji z zakresu ochrony lotnictwa cywilnego określa się zakres tego
naruszenia oraz zamieszcza zalecenia pokontrolne.
2. W przypadku określenia w protokole kontroli naruszenia, o którym mowa
w ust. 1, podmiot kontrolowany jest obowiązany do przygotowania programu
naprawczego oraz przekazania go do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu, nie później niż
w terminie 21 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli.
3. W programie naprawczym, o którym mowa w ust. 2, podmiot kontrolowany
określa termin usunięcia poszczególnych niezgodności oraz sposób wykonania
przewidywanych działań naprawczych. Do programu naprawczego podmiot
kontrolowany może dołączyć dokumenty potwierdzające realizację działań
naprawczych, jeżeli częściowo lub w całości zrealizował te działania.
4. Prezes Urzędu zatwierdza program naprawczy. Przy zatwierdzeniu programu
naprawczego Prezes Urzędu może zmienić termin usunięcia poszczególnych
niezgodności lub sposób wykonania przewidywanych działań naprawczych ze
względu na uzasadniony interes ochrony lotnictwa cywilnego.
5. W przypadku nieprzekazania programu naprawczego przez podmiot
kontrolowany w terminie, o którym mowa w ust. 2, Prezes Urzędu wyznacza termin
na usunięcie poszczególnych niezgodności i określa sposób ich usunięcia, w tym
dokumenty potwierdzające usunięcie stwierdzonych niezgodności.
6. Podmiot kontrolowany jest obowiązany pisemnie zawiadomić Prezesa Urzędu
o zakończeniu realizacji programu naprawczego.
7. Prezes Urzędu przeprowadza kontrolę mającą na celu zweryfikowanie
realizacji programu naprawczego przez podmiot kontrolowany, zgodnie z przepisami
wydanymi na podstawie art. 189 ust. 2.
8. W przypadku przekazania przez podmiot kontrolowany Prezesowi Urzędu
dokumentów, określonych w zatwierdzonym programie naprawczym lub określonych
przez Prezesa Urzędu w trybie ust. 5, które potwierdzają w sposób niebudzący
wątpliwości prawidłowe wykonanie działań naprawczych oraz usunięcie
stwierdzonych niezgodności, Prezes Urzędu może odstąpić od przeprowadzenia
kontroli, o której mowa w ust. 7.
9. W przypadku stwierdzenia w trakcie kontroli, o której mowa w ust. 7, że
podmiot kontrolowany nie usunął w terminie stwierdzonych niezgodności, Prezes
Urzędu nakłada na podmiot kontrolowany karę administracyjną, zgodnie z art. 209a
ust. 1.

Art. 29c. Protokół kontroli nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu
ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2018 r.
poz. 1330 i 1669).

art. 30. więcej Art. 30. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe warunki i sposób wykonywania kontroli, stosowane
przy tym dokumenty i ich wzory oraz sposób planowania kontroli, w tym opracowania
planu kontroli, z uwzględnieniem zachowania wymogów bezpieczeństwa działalności
lotniczej oraz dążąc do uproszczenia procedur kontrolnych.

art. 31. więcej Art. 31. 1. Do wykonywania lotów w przestrzeni powietrznej dopuszcza się,
z zastrzeżeniem art. 33 ust. 2, wyłącznie cywilne statki powietrzne:
1) wpisane do polskiego lub obcego rejestru cywilnych statków powietrznych;
2) mające wymagane znaki rozpoznawcze;
3) posiadające zdatność do lotów, potwierdzoną odpowiednimi dokumentami,
z zastrzeżeniem art. 50 ust. 1.
2. Wpis do rejestru cywilnych statków powietrznych skutkuje z mocy prawa
przynależnością państwową statku powietrznego oraz pociąga za sobą poddanie statku
powietrznego obowiązkowemu nadzorowi władz lotniczych państwa przynależności,
w zakresie określonym w niniejszej ustawie.
3. Skutki prawne wpisania statku powietrznego do rejestru statków
powietrznych, ustanowionego przez kilka państw, ocenia się zgodnie z przepisami
międzynarodowymi.
4. Jeżeli statek powietrzny jest jednocześnie wpisany do rejestrów różnych
państw obcych, uznaje się wyłącznie wpis, który nastąpił najwcześniej.
5. Przeniesienie rejestracji statku powietrznego z rejestru statków powietrznych
jednego państwa do rejestru statków powietrznych innego państwa następuje
z zachowaniem przepisów obu państw oraz zgodnie z wiążącymi te państwa
przepisami międzynarodowymi.
6. Nadzór, o którym mowa w ust. 2, jest wykonywany z uwzględnieniem
kompetencji EASA określonych w przepisach rozporządzenia nr 2018/1139/UE.

Art. 31a. 1. Próby w locie nowo wybudowanego statku powietrznego, który nie
został wpisany do rejestru cywilnych statków powietrznych, mogą być wykonane
jeżeli statek powietrzny posiada znaki rozpoznawcze.
2. Prezes Urzędu na wniosek organizacji produkującej przyznaje, w drodze
decyzji administracyjnej, znaki rozpoznawcze lub grupę znaków rozpoznawczych dla
statków powietrznych, o których mowa w ust. 1.
3. Warunkiem przyznania znaków rozpoznawczych lub grupy znaków
rozpoznawczych jest posiadanie przez organizację produkującą ważnego certyfikatu
upoważniającego do wykonywania działalności w lotnictwie cywilnym w zakresie
produkcji statków powietrznych.
4. Prezes Urzędu prowadzi wykaz znaków rozpoznawczych wykorzystywanych
do lotów przez statki powietrzne, o których mowa w ust. 1.

art. 32. więcej Art. 32. 1. Jeżeli statek powietrzny zarejestrowany w polskim rejestrze statków
powietrznych będzie używany przez podmiot, którego główne miejsce działalności
lub, jeśli nie ma takiego miejsca działalności, miejsce stałego pobytu albo siedziba
znajduje się w innym państwie, to nadzór, o którym mowa w art. 31 ust. 2, może być
w całości lub w części przekazany władzom lotniczym tego państwa, w drodze
porozumienia zawartego między Prezesem Urzędu a organami władz lotniczych tego
państwa.
2. Jeżeli statek powietrzny zarejestrowany w obcym rejestrze statków
powietrznych będzie używany przez podmiot, którego główne miejsce działalności
lub, jeśli nie ma takiego miejsca działalności, miejsce stałego pobytu albo siedziba
znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to nadzór, o którym mowa
w art. 31 ust. 2, może być w całości lub w części przekazany Prezesowi Urzędu,
w drodze porozumienia zawartego między Prezesem Urzędu a organami władz
lotniczych państwa rejestracji statku powietrznego.
3. O przekazaniu nadzoru, o którym mowa w ust. 1, Prezes Urzędu zawiadamia
Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego oraz władze lotnicze
zainteresowanych państw, zgodnie z zasadami określonymi w art. 83 bis Konwencji,
o której mowa w art. 3 ust. 2.

art. 33. więcej Art. 33. 1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, klasyfikację statków powietrznych, uwzględniającą odpowiednie
przepisy międzynarodowe.
2. Minister właściwy do spraw transportu, w drodze rozporządzenia, wydanego
w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, ministrem właściwym do spraw
wewnętrznych oraz z ministrem właściwym do spraw kultury fizycznej,
z zachowaniem wymagań bezpieczeństwa lotów i przepisów międzynarodowych, może wyłączyć zastosowanie niektórych przepisów niniejszej ustawy oraz przepisów
wydanych na jej podstawie do niektórych rodzajów statków powietrznych, o których
mowa w załączniku II do rozporządzenia nr 216/2008/WE.
3. Minister właściwy do spraw transportu może rozciągnąć, w drodze
rozporządzenia, zastosowanie niektórych przepisów ustawy dotyczących statków
powietrznych na:
1) niektóre urządzenia zdolne do unoszenia się w przestrzeni, lecz niebędące
statkami powietrznymi.
2) (uchylony)
4. W rozporządzeniach, o których mowa w ust. 1 i 2, powinny być określone
szczegółowe warunki i wymagania dotyczące używania objętych nimi rodzajów
statków powietrznych i sprzętu.

art. 34. więcej Art. 34. 1. Rejestr cywilnych statków powietrznych, zwany dalej „rejestrem
statków”, prowadzi Prezes Urzędu.
1a. Rejestr statków jest jawny. Dokumenty stanowiące podstawę do dokonania
wpisu w rejestrze podlegają ochronie zgodnie z przepisami o tajemnicach prawnie
chronionych.
1b. Prezes Urzędu dokonuje, w drodze decyzji administracyjnej, wpisania statku
powietrznego do rejestru statków, zmiany danych rejestrowych, odmowy wpisania
i wykreślenia statku powietrznego z tego rejestru.
2. Prezes Urzędu może upoważnić do wykonywania niektórych czynności
związanych z prowadzeniem rejestru statków inne organy albo jednostki
wyspecjalizowane w wykonywaniu takich czynności.
3. Wypisy z rejestru wydaje się na wniosek zainteresowanych podmiotów.

art. 35. więcej Art. 35. 1. Do rejestru statków wpisuje się cywilne statki powietrzne, których
właścicielem lub innym użytkownikiem jest:
1) obywatel polski;
2) polska osoba prawna;
3) polska jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej;
4) cudzoziemiec mający miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej.
2. Do rejestru statków wpisuje się również:
1) państwowe statki powietrzne wykorzystywane do prowadzenia działalności innej
niż służba publiczna;
2) statki powietrzne, o których mowa w art. 43 ust. 1 i art. 44 ust. 1, jeżeli nie
zostały wpisane do rejestrów, o których mowa w tych przepisach.
3. Prezes Urzędu może wyrazić zgodę na wpisanie do rejestru statków statku
powietrznego używanego przez podmiot inny niż wymieniony w ust. 1 oraz statku
powietrznego innego niż wymieniony w ust. 2.
4. Właściciel i inny użytkownik statku powietrznego obowiązani są udzielać
Prezesowi Urzędu wszelkich żądanych wyjaśnień w sprawach zarejestrowanego
statku powietrznego.

art. 36. więcej Art. 36. 1. W rejestrze statków wpisuje się:
1) dane dotyczące:
a) rodzaju i charakterystyki statku powietrznego,
b) właściciela i innego niż właściciel użytkownika statku powietrznego oraz
ich pełnomocników,
c) praw rzeczowych ustanowionych na statku powietrznym,
d) porozumień, o których mowa w art. 32 ust. 1 lub 2;
2) znaki rejestracyjne oraz typ i numer fabryczny statku powietrznego.
2. Każda zmiana danych rejestrowych podlega wpisowi do rejestru.
3. (uchylony)
4. (uchylony)

art. 37. więcej Art. 37. 1. Wpisu do rejestru statków dokonuje się na podstawie zgłoszenia.
Zgłoszenia może dokonać właściciel lub upoważniony przez niego inny użytkownik
statku powietrznego, z zastrzeżeniem art. 39 ust. 2.
2. Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1, powinno zawierać:
1) nazwisko lub nazwę (firmę) oraz miejsce stałego pobytu (siedzibę) właściciela
oraz innego użytkownika statku powietrznego;
2) nazwisko lub nazwę (firmę) oraz miejsce stałego pobytu (siedzibę) osoby
faktycznie władającej statkiem powietrznym na podstawie umowy
z użytkownikiem;
3) dane o typie statku powietrznego, numer fabryczny i aktualne podstawowe dane
techniczne statku powietrznego pozwalające określić jego rodzaj
i charakterystykę;
4) fotografie statku powietrznego lub ich zapis cyfrowy.
3. Do zgłoszenia należy dołączyć:
1) (uchylony)
2) oświadczenie, że statek powietrzny nie jest zarejestrowany w rejestrze innego
państwa;
3) dokumenty potwierdzające istnienie wobec statku powietrznego prawa własności
i ograniczonych praw rzeczowych;
4) (uchylony)
5) zaświadczenie wydane przez właściwy organ potwierdzające:
a) uiszczenie podatku od towarów i usług od statków powietrznych
sprowadzanych z państw członkowskich Unii Europejskiej lub
b) brak obowiązku, o którym mowa w lit. a
– jeżeli sprowadzany statek powietrzny jest rejestrowany po raz pierwszy.
4. (uchylony)
5) (uchylony)
6. Prezes Urzędu potwierdza wpisanie statku do rejestru statków wydaniem
świadectwa rejestracji oraz przydzieleniem znaków rejestracyjnych.
7. Prezes Urzędu odmawia wpisania statku powietrznego do rejestru, jeżeli nie
zostały spełnione wymagania określone w ust. 2–5 oraz nie został zachowany tryb,
o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 42.

art. 38. więcej Art. 38. 1. Z zastrzeżeniem ust. 1a, okoliczność podlegająca wpisowi do rejestru
statków jest skuteczna wobec osób trzecich, gdy została wpisana do rejestru.
1a. Zastaw rejestrowy na statkach powietrznych jest skuteczny z chwilą wpisu
do rejestru zastawów i podlega ujawnieniu w rejestrze statków.
2. Do oceny skutków wpisu do rejestru statków stosuje się odpowiednio przepisy
o księgach wieczystych i hipotece.

art. 39. więcej Art. 39. 1. Zgłoszenie zmiany danych rejestrowych podlegających wpisaniu do
rejestru statków powinno być dokonane w terminie 14 dni od jej zaistnienia.
2. Jeżeli właściciel lub inny użytkownik nie dokonali zgłoszenia, o którym mowa
w ust. 1, Prezes Urzędu po jednorazowym bezskutecznym wezwaniu może dokonać
stosownego wpisu z urzędu, zaznaczając tę okoliczność w rejestrze.

art. 40. więcej Art. 40. 1. Wykreślenie statku powietrznego z rejestru następuje na wniosek
właściciela lub z urzędu, jeżeli:
1) statek powietrzny przestał spełniać warunki, o których mowa w art. 35 ust. 1 i 2;
2) statek powietrzny zaginął i w ciągu 3 miesięcy nie został odnaleziony lub został
odnaleziony, lecz znajduje się w miejscu niedostępnym;
3) statek powietrzny uległ zniszczeniu lub utracił trwale zdatność do lotów;
4) statek podlega wpisowi do obcego rejestru;
5) mimo zaistnienia odpowiednich okoliczności nie obowiązuje porozumienie,
o którym mowa w art. 32 ust. 1 lub 2.
2. Do czasu wykreślenia statku powietrznego z rejestru statków nie uznaje się
wpisu tego statku do rejestru innego państwa.
3. W przypadku gdy dane zgłoszone do rejestru są niezgodne ze stanem
faktycznym, Prezes Urzędu nakazuje właścicielowi statku powietrznego usunięcie
nieprawidłowości w określonym terminie.
4. W przypadku bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w ust. 3,
Prezes Urzędu wykreśla statek powietrzny z rejestru statków.

art. 41. więcej Art. 41. 1. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, zatwierdza
umowę, o której mowa w:
1) ARO.OPS.110 załącznika II do rozporządzenia nr 965/2012/UE, jeżeli spełnione
zostały wymagania określone w tym przepisie;
2) ARO.OPS.155 załącznika II do rozporządzenia nr 965/2012/UE, jeżeli spełnione
zostały wymagania określone w ORO.SPO.100 załącznika III do rozporządzenia
nr 965/2012/UE.
2. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, zawiesza albo cofa
zatwierdzenie, o którym mowa w:
1) ust. 1 pkt 1, w przypadkach, o których mowa w ARO.OPS.110 lit. b i c
załącznika II do rozporządzenia nr 965/2012/UE;
2) ust. 1 pkt 2, w przypadkach, o których mowa w ARO.OPS.155 lit. b załącznika
II do rozporządzenia nr 965/2012/UE.
3. Decyzja, o której mowa w ust. 2, podlega natychmiastowej wykonalności.

art. 42. więcej Art. 42. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki prowadzenia rejestru statków, tryb składania wniosków
o wpis do rejestru statków, zgłaszania zmiany danych rejestrowych, a także wzór
świadectwa rejestracji oraz warunki jego ważności, z uwzględnieniem
w szczególności rodzaju i charakterystyki statku powietrznego;
2) znaki rozpoznawcze oraz inne znaki i napisy umieszczane na statkach
powietrznych, z uwzględnieniem ich opisu, sposobu i miejsca ich umieszczania;
3) sposób prowadzenia wykazu znaków rozpoznawczych wykorzystywanych do
lotów przez statki powietrzne niewpisane do rejestru statków, w tym dane
zamieszczane w wykazie, z uwzględnieniem możliwości weryfikacji tego
wykazu.

art. 43. więcej Art. 43. 1. Minister Obrony Narodowej prowadzi rejestr wojskowych statków
powietrznych.
2. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze zarządzenia, sposób
prowadzenia rejestru wojskowych statków powietrznych, tryb dokonywania wpisu
i wykreśleń tych statków z rejestru oraz wzór rejestru.

art. 44. więcej Art. 44. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych prowadzi rejestr statków
powietrznych lotnictwa służb porządku publicznego.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób
prowadzenia rejestru, o którym mowa w ust. 1, tryb dokonywania wpisów i wykreśleń
w rejestrze, a także wzór rejestru i świadectwa rejestracji, uwzględniając dane
podlegające wpisowi, w szczególności znaki rejestracyjne oraz typ i numer fabryczny
statku powietrznego.

art. 45. więcej Art. 45. Zabrania się używania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej statku
powietrznego, który nie posiada ważnego świadectwa zdatności do lotu, pozwolenia
na wykonywanie lotów dla statków powietrznych kategorii specjalnej, zwanego dalej
„pozwoleniem na wykonywanie lotów”, albo innego równoważnego dokumentu lub
nie spełnia warunków określonych w certyfikacie typu, uzupełniającym certyfikacie
typu, pozwoleniu na wykonywanie lotów lub innym równoważnym dokumencie.

art. 46. więcej Art. 46. 1. W zakresie niezastrzeżonym dla EASA, zdatność do lotu statków
powietrznych objętych nadzorem EASA oraz zdatność ich silników, śmigieł, części,
wyposażenia nieinstalowanego i wyposażenia do zdalnego sterowania statkami
powietrznymi jest sprawdzana przez Prezesa Urzędu w toku ich produkcji
i eksploatacji w zakresie i na zasadach określonych w rozporządzeniu
nr 2018/1139/UE, rozporządzeniu Komisji (UE) nr 748/2012 z dnia 3 sierpnia 2012 r. ustanawiającym przepisy wykonawcze dotyczące certyfikacji statków powietrznych
i związanych z nimi wyrobów, części i akcesoriów w zakresie zdatności do lotu
i ochrony środowiska oraz dotyczące certyfikacji organizacji projektujących
i produkujących (Dz. Urz. UE L 224 z 21.08.2012, str. 1, z późn. zm.) oraz
rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1321/2014 z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie
ciągłej zdatności do lotu statków powietrznych oraz wyrobów lotniczych, części
i wyposażenia, a także w sprawie zatwierdzeń udzielanych organizacjom i
personelowi zaangażowanym w takie zadania (Dz. Urz. UE L 362 z 17.12.2014, str. 1,
z późn. zm.).
2. W zakresie niezastrzeżonym dla EASA, dla statków powietrznych objętych
nadzorem EASA, kierując się względami bezpieczeństwa, Prezes Urzędu, w drodze
decyzji administracyjnej:
1) wydaje, zmienia, zawiesza albo cofa świadectwo zdatności do lotu i ograniczone
świadectwo zdatności do lotu na zasadach określonych w rozporządzeniu
nr 748/2012/UE;
2) wydaje, zawiesza albo cofa poświadczenie przeglądu zdatności do lotu dla
świadectw zdatności do lotu i ograniczonych świadectw zdatności do lotu
wydanych zgodnie z rozporządzeniem nr 748/2012/UE na zasadach określonych
w rozporządzeniu nr 1321/2014/UE, o ile rozporządzenie nr 1321/2014/UE nie
stanowi inaczej;
3) zatwierdza warunki lotu, wydaje zezwolenie na wykonanie lotu dla statków
powietrznych nieposiadających ważnego świadectwa zdatności do lotu, zawiesza
je albo cofa na zasadach określonych w rozporządzeniu nr 748/2012/UE, o ile
rozporządzenie nr 748/2012/UE nie stanowi inaczej.

art. 47. więcej Art. 47. 1. Dla statków powietrznych nieobjętych nadzorem EASA Prezes
Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, wydaje zgodnie z wymaganiami
Załącznika 8 do Konwencji, o której mowa w art. 3 ust. 2, dyrektywy zdatności określające obowiązki dla użytkowników i właścicieli statków powietrznych w zakresie
ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego.
2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, Prezes Urzędu może, zgodnie z art. 49
ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego,
zawiadomić o decyzjach i innych czynnościach podjętych w toku postępowania
w drodze obwieszczenia ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Urzędu Lotnictwa
Cywilnego.
3. Decyzje, o których mowa w ust. 1, podlegają ogłoszeniu w Dzienniku
Urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

art. 48. więcej Art. 48. 1. Prezes Urzędu stwierdza zgodność części i akcesoriów statków
powietrznych nieobjętych nadzorem EASA z właściwymi przepisami prawa
w zakresie ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego przez wydanie orzeczenia
zdatności.
2. Orzeczenia zdatności wydawane są bezterminowo.
3. Wydanie orzeczenia zdatności następuje na wniosek osoby, która przedstawi
projekt typu oraz dokumentację wykazującą spełnienie właściwych przepisów prawa
w zakresie ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego.
4. W orzeczeniu zdatności Prezes Urzędu określa warunki użytkowania części
i akcesoriów statku powietrznego oraz ograniczenia ustalone ze względu na
bezpieczeństwo lotów.
5. Prezes Urzędu odmawia wydania orzeczenia zdatności, jeżeli części
i akcesoria statków powietrznych nie spełniają wymagań ustanowionych przepisami
prawa w zakresie ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego.
6. Prezes Urzędu zawiesza orzeczenie zdatności na określony czas, jeżeli części
i akcesoria statków powietrznych przestały spełniać wymagania ustanowione
przepisami prawa w zakresie ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego.
7. Prezes Urzędu cofa orzeczenie zdatności, jeżeli w okresie zawieszenia tego
orzeczenia nie została przywrócona zgodność z przepisami prawa w zakresie ciągłej
zdatności do lotu statku powietrznego.
8. Prezes Urzędu zmienia orzeczenie zdatności, jeżeli wnioskujący wykaże
zgodność zgłoszonej zmiany z przepisami prawa w zakresie ciągłej zdatności do lotu
statku powietrznego.
9. Wydanie orzeczenia zdatności, jego zawieszenie, jak również odmowa
wydania, zmiana oraz cofnięcie następuje w drodze decyzji administracyjnej Prezesa
Urzędu.

art. 49. więcej Art. 49. 1. Dla statków powietrznych nieobjętych nadzorem EASA Prezes
Urzędu stwierdza zgodność stanu technicznego statku powietrznego zarejestrowanego
w rejestrze statków z wymaganiami określonymi w certyfikacie typu wydanym lub
uznanym przez Prezesa Urzędu oraz ustanowionymi przepisami prawa w zakresie
ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego przez wydanie świadectwa zdatności do
lotu.
2. Świadectwo zdatności do lotu wydaje się, kierując się względami
bezpieczeństwa, na czas określony nie dłuższy niż 24 miesiące.
3. Prezes Urzędu odmawia wydania świadectwa zdatności do lotu, jeżeli statek
powietrzny nie spełnia wymagań, o których mowa w ust. 1.
4. Prezes Urzędu zawiesza świadectwo zdatności do lotu na określony czas, jeżeli
statek powietrzny przestał spełniać wymagania, o których mowa w ust. 1.
5. Prezes Urzędu cofa świadectwo zdatności do lotu, jeżeli w okresie zawieszenia
tego świadectwa nie została przywrócona zgodność z wymaganiami, o których mowa
w ust. 1.
6. (uchylony)
7. Wydanie świadectwa zdatności do lotu, jego odnowienie, zawieszenie albo
cofnięcie następuje w drodze decyzji administracyjnej Prezesa Urzędu.

Art. 49a. Obowiązki użytkowników statków powietrznych i podmiotów
wykonujących czynności w zakresie ciągłej zdatności do lotu statków powietrznych
lub obsługi technicznej i napraw oraz warunki przeprowadzania modyfikacji i napraw
określają przepisy wydane na podstawie art. 53c ust. 3.

Art. 49b. 1. Dla statku powietrznego, silnika lub śmigła, przeznaczonego na
eksport do państwa trzeciego, Prezes Urzędu stwierdza zgodność statku powietrznego,
silnika lub śmigła z:
1) wymaganiami określonymi w certyfikacie typu wydanym albo uznanym przez:
a) EASA – w przypadku statku powietrznego objętego nadzorem EASA,
b) Prezesa Urzędu – w przypadku statku powietrznego nieobjętego nadzorem
EASA,
2) przepisami prawa w zakresie ciągłej zdatności do lotu, z uwzględnieniem
specjalnych wymagań państwa trzeciego
– przez wydanie eksportowego świadectwa zdatności do lotu.
2. Dla nowo budowanego statku powietrznego Prezes Urzędu stwierdza
zgodność stanu technicznego statku powietrznego z wymaganiami określonymi
w certyfikacie typu wydanym albo uznanym przez:
1) EASA – w przypadku statku powietrznego objętego nadzorem EASA,
2) Prezesa Urzędu – w przypadku statku powietrznego nieobjętego nadzorem
EASA
– przez wydanie eksportowego świadectwa zdatności do lotu.
3. Wydanie eksportowego świadectwa zdatności do lotu następuje w drodze
decyzji administracyjnej Prezesa Urzędu.

art. 50. więcej Art. 50. 1. Dla statków powietrznych nieobjętych nadzorem EASA Prezes
Urzędu może, w drodze decyzji administracyjnej, zezwolić na wykonanie lotu przez
statek powietrzny nieposiadający ważnego świadectwa zdatności do lotu, pozwolenia
na wykonywanie lotów albo innego równoważnego dokumentu lub w warunkach
nieprzewidzianych w tych dokumentach lub dokumentach z nimi związanych w celu:
przeprowadzenia prób w locie, lotów próbnych, eksportu statku powietrznego,
przemieszczenia statku powietrznego do miejsca, gdzie ma być naprawiony, a także
w innych okolicznościach związanych ze sprawdzaniem zdatności do lotu statku
powietrznego, gdy statek powietrzny jest w stanie wykonać bezpieczny lot
w określonych warunkach i ograniczeniach.
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, zabronione jest wykonywanie
działalności gospodarczej przy użyciu statku powietrznego.

art. 51. więcej Art. 51. 1. Użytkownik, dowódca i inni członkowie załogi statku powietrznego
są obowiązani do przestrzegania warunków i ograniczeń ustanowionych
w świadectwie zdatności do lotu, pozwoleniu na wykonywanie lotów lub innym
równoważnym dokumencie i dokumentach z nimi związanych.
2. Użytkownik statku powietrznego i inne osoby wykonujące na jego zlecenie
zadania związane z użytkowaniem, naprawami lub obsługą techniczną statku
powietrznego mają obowiązek zawiadamiania Prezesa Urzędu o wszelkich
zdarzeniach i okolicznościach mogących mieć istotne znaczenie dla zdatności statku
powietrznego do lotu.

art. 52. więcej Art. 52. 1. Zgodnie z art. 11 rozporządzenia nr 216/2008/WE uznaje się za
ważne, na równi z odpowiednimi dokumentami wydanymi w Rzeczypospolitej
Polskiej, certyfikaty wydane lub potwierdzone przez właściwy organ państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
2. Prezes Urzędu może uznać, zgodnie z art. 12 rozporządzenia
nr 216/2008/WE, za ważne, na równi z odpowiednimi dokumentami wydanymi
w Rzeczypospolitej Polskiej, świadectwa zdatności do lotu, zezwolenia na lot statku
powietrznego bez świadectwa zdatności do lotu oraz certyfikaty wydane lub
potwierdzone przez właściwy organ obcego państwa.
3. Uznanie, o którym mowa w ust. 2, następuje w drodze decyzji
administracyjnej.

art. 53. więcej Art. 53. 1. W zakresie niezastrzeżonym dla EASA Prezes Urzędu bada
spełnienie wymagań, jakie powinny spełniać statki powietrzne w zakresie ochrony
środowiska przed hałasem i zanieczyszczeniami ziemi, wody i powietrza, określonych
w przepisach międzynarodowych oraz przepisach prawa Unii Europejskiej oraz
przepisach wydanych na podstawie ust. 5.
2. Prezes Urzędu stwierdza spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 1,
w świadectwie zdatności w zakresie hałasu wydawanym w drodze decyzji
administracyjnej.
3. Jeżeli statek powietrzny jest przeznaczony na eksport, świadectwo zdatności
w zakresie hałasu może stwierdzić zamiast spełnienia wymagań, o których mowa
w ust. 1, spełnienie odpowiadających im wymagań określonych przez właściwe
władze państwa importera.
3a. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, zawiesza na czas
określony świadectwo zdatności w zakresie hałasu, o którym mowa w ust. 2,
w przypadku niespełnienia wymagań określonych w ust. 1.
3b. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, cofa świadectwo
zdatności w zakresie hałasu, o którym mowa w ust. 2, jeżeli w okresie zawieszenia
tego świadectwa nie została przywrócona zgodność z wymaganiami, o których mowa
w ust. 1.
4. Świadectwo zdatności w zakresie hałasu powinno w czasie lotu statku
powietrznego znajdować się na jego pokładzie.
5. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze wymagania EASA
w zakresie zdatności statków powietrznych do lotu i ochrony środowiska oraz
uwzględniając konieczność zapewnienia bezpiecznej eksploatacji statków
powietrznych, określi, w drodze rozporządzenia, wymagania, jakie powinny spełniać
statki powietrzne ze względu na ochronę środowiska przed hałasem oraz
zanieczyszczeniami ziemi, wody i powietrza.

Art. 53a. 1. Prezes Urzędu stwierdza zdatność do lotu statków powietrznych
kategorii specjalnej nieobjętych nadzorem EASA oraz zdatność ich silników, śmigieł,
części i akcesoriów w toku ich projektowania, produkcji i eksploatacji przez wydanie
pozwolenia na wykonywanie lotów.
2. Statkiem powietrznym kategorii specjalnej jest statek powietrzny, o którym
mowa w załączniku II do rozporządzenia nr 216/2008/WE, z wyłączeniem:
1) statków powietrznych, do których nie mają zastosowania niektóre przepisy
ustawy, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 33 ust. 2;
2) statków powietrznych posiadających ważny certyfikat typu wydany lub uznany
przez Prezesa Urzędu zgodnie z Załącznikiem 8 do Konwencji, o której mowa
w art. 3 ust. 2.
3. Wydanie pozwolenia na wykonywanie lotów następuje na wniosek osoby,
która przedstawi projekt oraz dokumentację wykazującą spełnienie właściwych
przepisów technicznych.
4. W pozwoleniu na wykonywanie lotów określa się warunki użytkowania statku
powietrznego, ograniczenia ustalone ze względu na bezpieczeństwo lotów oraz okres,
na jaki zostało wydane.
5. Prezes Urzędu odmawia wydania pozwolenia na wykonywanie lotów, jeżeli
dany statek powietrzny, jego silnik lub śmigło nie spełnia wymagań ustanowionych
przepisami prawa w zakresie ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego.
6. Prezes Urzędu zawiesza pozwolenie na wykonywanie lotów na określony
czas, jeżeli dany statek powietrzny, jego silnik lub śmigło przestał spełniać wymagania
ustanowione przepisami prawa w zakresie ciągłej zdatności do lotu statku
powietrznego.
7. Prezes Urzędu cofa pozwolenie na wykonywanie lotów, jeżeli w okresie
zawieszenia tego pozwolenia nie została przywrócona zgodność z przepisami prawa
w zakresie ciągłej zdatności do lotu statku powietrznego.
8. Wydanie pozwolenia na wykonywanie lotów, jego zawieszenie, odmowa
wydania oraz cofnięcie następuje w drodze decyzji administracyjnej Prezesa Urzędu.
9. Projektowanie, produkcja i obsługa statków powietrznych kategorii specjalnej
są prowadzone przez podmioty posiadające certyfikat wydany zgodnie z przepisami
wydanymi na podstawie art. 53c ust. 1 pkt 7. Pojedyncze egzemplarze statków
powietrznych kategorii specjalnej mogą być produkowane pod nadzorem Prezesa
Urzędu przez podmioty nieposiadające certyfikatu.
10. Prezes Urzędu prowadzi ewidencję posiadających certyfikat podmiotów
projektujących, produkujących lub obsługujących statki powietrzne kategorii
specjalnej lub ich części, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 53c ust. 1
pkt 8.

Art. 53b. 1. Certyfikaty typu oraz uzupełniające certyfikaty typu, wydane przez
Prezesa Urzędu dla statków powietrznych nieobjętych nadzorem EASA, Prezes
Urzędu może, w drodze decyzji administracyjnej:
1) zawiesić na określony czas – jeżeli typ statku powietrznego, silnika lub śmigła
przestał spełniać wymagania ustanowione przepisami prawa w zakresie ciągłej
zdatności do lotu statku powietrznego;
2) cofnąć – jeżeli w okresie zawieszenia tego certyfikatu nie została przywrócona
zgodność z przepisami prawa w zakresie ciągłej zdatności do lotu statku
powietrznego;
3) zmienić – jeżeli wnioskujący o zmianę w certyfikacie typu lub uzupełniającym
certyfikacie typu wykaże, że statek powietrzny, silnik lub śmigło spełnia
wymagania ustanowione przepisami prawa w zakresie projektu typu.
2. W zakresie niezastrzeżonym dla EASA, Prezes Urzędu uznaje certyfikat typu
albo uzupełniający certyfikat typu, wydany zgodnie z Załącznikiem 8 do Konwencji,
o której mowa w art. 3 ust. 2, o ile istnieje odpowiednio posiadacz certyfikatu typu
albo uzupełniającego certyfikatu typu.
3. Uznanie certyfikatu, o którym mowa w ust. 2, następuje w drodze decyzji
administracyjnej, na wniosek podmiotu, który składa zgłoszenie o wpisanie statku
powietrznego do rejestru statków. We wniosku wskazuje się posiadacza certyfikatu
oraz numer certyfikatu nadany przez organ państwa projektu typu.

Art. 53c. 1. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze
wymagania EASA w zakresie zdatności statków powietrznych do lotu oraz
uwzględniając konieczność zapewnienia bezpiecznej eksploatacji statków
powietrznych, określi, w drodze rozporządzenia, przepisy techniczne i eksploatacyjne
dotyczące statków powietrznych kategorii specjalnej nieobjętych nadzorem EASA,
sposób postępowania przy sprawdzaniu zdatności do lotu tych statków oraz wzory
dokumentów z tym związane, a w szczególności:
1) rodzaje statków powietrznych kategorii specjalnej;
2) sposób i warunki prowadzenia budowy, odbudowy lub modyfikacji statków
powietrznych kategorii specjalnej;
3) sposób postępowania przy wydawaniu i odnawianiu ważności oraz zawieszaniu
i cofaniu pozwoleń na wykonywanie lotów;
4) sposób prowadzenia inspekcji statków powietrznych kategorii specjalnej;
5) wzór pozwolenia na wykonywanie lotów oraz wzór wniosku o jego wydanie;
6) zakres obsługi statków powietrznych kategorii specjalnej;
7) sposób postępowania przy certyfikowaniu podmiotów projektujących,
produkujących i obsługujących statki powietrzne kategorii specjalnej;
8) sposób prowadzenia ewidencji podmiotów produkujących i obsługujących statki
powietrzne kategorii specjalnej lub ich części.
2. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze wymagania EASA
w zakresie zdatności statków powietrznych do lotu oraz uwzględniając konieczność
zapewnienia bezpiecznej eksploatacji statków powietrznych, określi, w zakresie
niezastrzeżonym dla EASA, w drodze rozporządzenia:
1) sposób postępowania przy zmianie, zawieszaniu i cofaniu certyfikatu typu,
uzupełniającego certyfikatu typu oraz wzory tych dokumentów;
2) sposób postępowania przy wydawaniu, zmianie, zawieszaniu i cofaniu
orzeczenia zdatności oraz wzory tego orzeczenia i wniosku o jego wydanie;
3) rodzaje prób w locie i lotów próbnych oraz sposób i warunki ich
przeprowadzania, w tym wymagania dotyczące personelu lotniczego
uczestniczącego w próbach w locie i lotach próbnych;
4) sposób sprawdzania zdatności statków powietrznych do lotu, w tym sposób:
a) postępowania przy wydawaniu świadectwa zdatności do lotu oraz
eksportowego świadectwa zdatności do lotu, okres ważności świadectwa
zdatności do lotu, wzór świadectwa zdatności do lotu oraz wzór wniosku
o jego wydanie, wzór eksportowego świadectwa zdatności do lotu oraz wzór
wniosku o jego wydanie,
b) stwierdzania utrzymywania przez statek powietrzny jego zdatności do lotu,
c) postępowania przy zawieszaniu, odnawianiu i cofaniu świadectwa
zdatności do lotu,
d) postępowania przy wydawaniu zezwolenia na wykonywanie lotu, o którym
mowa w art. 50, i termin jego ważności, wzór zezwolenia oraz wzór
wniosku o jego wydanie.
3. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze konieczność
zapewnienia ciągłej zdatności do lotu statków powietrznych, określi, w zakresie
niezastrzeżonym dla EASA, w drodze rozporządzenia:
1) obowiązki użytkowników statków powietrznych, podmiotów wykonujących
czynności w zakresie ciągłej zdatności do lotu statków powietrznych lub obsługi
technicznej i napraw;
2) wymagania dotyczące umowy o zarządzanie ciągłą zdatnością do lotu statków
powietrznych;
3) wymagania dotyczące programu obsługi technicznej statku powietrznego;
4) warunki przeprowadzania modyfikacji i napraw;
5) rodzaj dokumentów potwierdzających zapewnianie ciągłej zdatności do lotu
statków powietrznych oraz sposób ich prowadzenia;
6) standardy obsługi technicznej dotyczące danych obsługowych, wykonywania
obsługi technicznej statków powietrznych, silników, śmigieł, części
i akcesoriów, usuwania albo odraczania usuwania usterek statku powietrznego
oraz poświadczania obsługi technicznej;
7) klasyfikację działalności wykonywanej przez jednostki obsługi technicznej
i napraw oraz organizacje zarządzające ciągłą zdatnością do lotu.

art. 54. więcej Art. 54. 1. Ze względu na dostępność dla użytkowników wyróżnia się lotniska
użytku publicznego i lotniska użytku wyłącznego.
2. Lotniskiem użytku publicznego jest lotnisko otwarte dla wszystkich statków
powietrznych w terminach i godzinach ustalonych przez zarządzającego tym
lotniskiem i podanych do publicznej wiadomości.
2a. W odniesieniu do lotnisk niepodlegających wymogom rozporządzenia
nr 2018/1139/UE dopuszcza się tworzenie lotnisk użytku publicznego o ograniczonej
certyfikacji. Do lotnisk tych nie stosuje się przepisów art. 55 ust. 5, art. 64a, art. 68
ust. 3 pkt 5 i 7, art. 77b, art. 84 ust. 2 pkt 3, art. 173 ust. 1 i art. 175 ust. 7 pkt 3, a w
przypadku gdy lotniska takie obsługują nie więcej niż 5 000 000 pasażerów w ciągu
roku, liczonych zgodnie z art. 77g ust. 1, nie stosuje się również przepisów art. 77,
art. 77a i art. 77h ust. 1.
2b. W odniesieniu do lotnisk, którym przyznano odstępstwo, o którym mowa
w art. 2 ust. 7 rozporządzenia nr 2018/1139/UE, nie stosuje się przepisów
art. 55 ust. 5, art. 64a, art. 68 ust. 3 pkt 5 i 7, art. 77b, art. 84 ust. 2 pkt 3,
art. 173 ust. 1 i art. 175 ust. 7 pkt 3, a w przypadku gdy lotniska takie obsługują nie
więcej niż 5 000 000 pasażerów w ciągu roku, liczonych zgodnie z art. 77g ust. 1, nie
stosuje się również przepisów art. 77, art. 77a i art. 77h ust. 1.
3. Lotniskiem użytku wyłącznego jest lotnisko wykorzystywane przez
zarządzającego tym lotniskiem, użytkowników lotniska wymienionych w dokumentacji rejestracyjnej tego lotniska oraz za zgodą zarządzającego lotniskiem
– przez innych użytkowników lotniska.
4. Z uwagi na rolę, w polityce rozwoju kraju, wyróżnia się lotniska lokalne
(gminne, powiatowe) oraz ponadlokalne (regionalne, krajowe).
5. Dopuszcza się wykonywanie z lotnisk użytku wyłącznego następujących
lotów:
1) przewozów czarterowych, wykonywanych wyłącznie śmigłowcami oraz
samolotami o maksymalnej masie startowej (MTOM) poniżej 10 000 kg lub
o liczbie miejsc pasażerskich poniżej 20;
2) lokalnych;
3) innych niż loty, o których mowa w pkt 1 i 2, niebędących lotami handlowymi.
6. W przypadku gdy zarządzający lotniskiem użytku wyłącznego zapewnia:
1) funkcjonowanie na lotnisku służb państwowych działających na rzecz
administracji publicznej lub służb lotnictwa państwowego,
2) starty i lądowania statków powietrznych wykonujących loty w celu ratowania
życia lub zdrowia ludzi, poszukiwania i ratownictwa, zapobiegania skutkom
klęsk żywiołowych lub ich usunięcia lub loty humanitarne
– stanowi to świadczenie usług w ogólnym interesie gospodarczym w rozumieniu
prawa Unii Europejskiej.
7. Lotnisko użytku wyłącznego może zostać otwarte dla wszystkich statków
powietrznych w terminach i godzinach ustalonych przez zarządzającego tym
lotniskiem i podanych do publicznej wiadomości. Po dokonaniu wpisu do rejestru
lotnisk zmiany w zakresie dostępności dla użytkowników lotnisko staje się lotniskiem
użytku publicznego niepodlegającym certyfikacji, o ile nie podlega wymogom
rozporządzenia nr 216/2008/WE.
7a. Do lotnisk, o których mowa w ust. 7, nie stosuje się przepisów art. 55 ust. 5,
art. 64a, art. 68 ust. 3 pkt 5 i 7, art. 77b, art. 84 ust. 2 pkt 3, art. 173 ust. 1 i art. 175 ust.
7 pkt 3, a w przypadku gdy lotnisko takie obsługuje nie więcej niż 5 000 000
pasażerów w ciągu roku, liczonych zgodnie z art. 77g ust. 1, nie stosuje się również
przepisów art. 77, art. 77a i art. 77h ust. 1.
7b. Z lotnisk, o których mowa w ust. 7, dopuszcza się wykonywanie
następujących lotów w ruchu krajowym:
1) przewozów czarterowych wykonywanych wyłącznie śmigłowcami oraz
samolotami o maksymalnej masie startowej (MTOM) poniżej 10 000 kg lub o
liczbie miejsc pasażerskich poniżej 20;
2) lokalnych;
3) innych niż loty, o których mowa w pkt 1 i 2, niebędących lotami handlowymi.
7c. Do lotnisk, o których mowa w ust. 7, stosuje się przepisy ust. 6, art. 59a ust. 4
oraz przepisy wydane na podstawie art. 59a ust. 7, art. 83 ust. 1 w zakresie lotnisk
użytku wyłącznego, art. 85 i art. 92 ust. 2 pkt 1 ̶8.
8. (uchylony)

art. 55. więcej Art. 55. 1. Lotnisko można założyć po uzyskaniu zezwolenia udzielonego przez
Prezesa Urzędu na wniosek zainteresowanego.
2. Zezwolenie na założenie lotniska użytku publicznego może uzyskać:
1) organ administracji publicznej Rzeczypospolitej Polskiej;
2) państwowa lub samorządowa jednostka organizacyjna;
3) spółka kapitałowa z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo
innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej
lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, której członek
zarządu – w przypadku zarządu jednoosobowego, lub co najmniej dwóch
członków zarządu – w przypadku zarządu wieloosobowego, posiadają
znajomość języka polskiego, co wykazuje się złożeniem stosownego
oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych
oświadczeń;
4) stowarzyszenie lub podmiot, do którego odpowiednio stosuje się przepisy ustawy
z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2019 r. poz. 713),
których przedmiotem działalności jest działalność lotnicza, utworzone zgodnie z
przepisami prawa polskiego;
5) osoba fizyczna posiadająca miejsce stałego pobytu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej albo innego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym, a w przypadku gdy nie jest ona
obywatelem polskim – również posiadająca znajomość języka polskiego lub
zatrudniająca co najmniej jedną osobę upoważnioną do jej reprezentowania,
posiadającą znajomość języka polskiego, co wykazuje złożeniem stosownego
oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych
oświadczeń.
2a. Lotnisko użytku wyłącznego może założyć podmiot posiadający miejsce
stałego pobytu lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo innego
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, wnioskodawca jest obowiązany
dołączyć:
1) dokumenty potwierdzające spełnienie przez wnioskodawcę wymogów, o których
mowa w ust. 2 albo 2a;
2) wypis i wyrys z planu zagospodarowania przestrzennego województwa, o ile
został uchwalony, oraz wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla terenu lotniska oraz obszarów go otaczających, znajdujących
się w strefie jego oddziaływania, odpis decyzji o lokalizacji inwestycji celu
publicznego, odpis decyzji o warunkach zabudowy, odpis decyzji o zezwoleniu
na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego albo odpis
decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie CPK w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym
(Dz. U. poz. 1089 oraz z 2019 r. poz. 630);
2a) zatwierdzony przez ministra właściwego do spraw transportu plan generalny
lotniska, o którym mowa w ust. 5 – w przypadku lotnisk użytku publicznego;
3) program wykorzystania lotniska;
4) prognozę i plan organizacji ruchu lotniczego na lotnisku i w jego rejonie ze
wskazaniem sposobów uniknięcia kolizji z ruchem prowadzonym z istniejących
już sąsiednich lotnisk;
5) projekt zagospodarowania terenu lotniska;
6) (uchylony)
7) dokumenty stwierdzające prawo dysponowania nieruchomością na cele budowy
lotniska;
8) mapę z naniesionymi powierzchniami ograniczającymi przeszkody na lotnisku
i w jego otoczeniu, z uwzględnieniem istniejących przeszkód lotniczych;
9) profile pól wznoszenia i podejścia.
10) (uchylony)
11) (uchylony)
4. (uchylony)
5. Zakładający lotnisko użytku publicznego lub, w przypadku istniejących
lotnisk użytku publicznego, zarządzający tym lotniskiem opracowuje plan generalny
lotniska użytku publicznego stanowiący plan rozwoju tego lotniska, sporządzony na
okres nie krótszy niż 20 lat, zwany dalej „planem generalnym”.
6. Plan generalny określa:
1) obszar objęty planem, z określeniem dopuszczalnych gabarytów obiektów
budowlanych i naturalnych;
2) informację dotyczącą planowanego rozwoju ruchu lotniczego (w podziale
w szczególności na operacje regularne, czarterowe i lotnictwo ogólne, przewozy
pasażerów i towarów);
3) koncepcję zapewniania służb żeglugi powietrznej;
4) koncepcję rozwoju przestrzennego wraz z zagospodarowaniem stref wokół
lotniska;
5) informację dotyczącą przepustowości, z uwzględnieniem jej obecnych –
w przypadku istniejących lotnisk – i przyszłych parametrów (w podziale na
parametry dotyczące w szczególności dróg startowych, dróg kołowania, płyt
postojowych, terminali, przestrzeni powietrznej, dróg dojazdowych do lotniska),
w odniesieniu do zakładanego rozwoju ruchu i planowanych modernizacji
lotniska;
6) informacje ekonomiczno-finansowe dotyczące w szczególności obecnej
i planowanej struktury własnościowej, przewidywanych źródeł finansowania
inwestycji, obecnej i przewidywanej rentowności i płynności podmiotu,
planowanej wysokości opłat lotniskowych i przychodów z ich tytułu,
z odniesieniem do całości planowanych przychodów podmiotu;
7) inne sprawy wybrane przez podmiot, o którym mowa w ust. 5.
7. Plan generalny w zakresie, o którym mowa w ust. 6 pkt 1 i 4, podmiot,
o którym mowa w ust. 5, konsultuje z gminami, których tereny zostały objęte planem
generalnym. Właściwe organy gminy wyrażają swoje stanowisko i zgłaszają uwagi do
planu generalnego w terminie 30 dni od dnia otrzymania planu od podmiotu, o którym
mowa w ust. 5. Nieprzedstawienie stanowiska ani uwag przez właściwe organy gminy
w terminie 30 dni, traktuje się jako brak zastrzeżeń do planu generalnego
przedstawionego przez podmiot, o którym mowa w ust. 5. Podmiot, o którym mowa
w ust. 5, ustosunkowuje się na piśmie do uwag gminy i przedkłada do zaopiniowania
Prezesowi Urzędu skonsultowany w powyższym trybie z gminami plan obejmujący uwagi gminy i stanowisko podmiotu, o którym mowa w ust. 5, w odniesieniu do uwag
gminy.
8. Plan generalny po zaopiniowaniu przez Prezesa Urzędu w zakresie, o którym
mowa w ust. 6 pkt 1–6, oraz po uzgodnieniu z:
1) (uchylony)
2) Ministrem Obrony Narodowej – w zakresie terenów zamkniętych w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne
(Dz. U. z 2019 r. poz. 725, 730 i 1309),
3) ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego – w zakresie zgodności
z programami rządowymi dotyczącymi rozwoju kraju, w tym jego
poszczególnych regionów
– podlega zatwierdzeniu przez ministra właściwego do spraw transportu w zakresie
zgodności z polityką transportową kraju.
9. Dla terenów objętych planem generalnym sporządzenie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego – zgodnego z zatwierdzonym planem generalnym
– jest obowiązkowe, z uwzględnieniem przepisów dotyczących terenów zamkniętych.
Jeżeli teren zamknięty objęty planem generalnym utraci status terenu zamkniętego,
sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – zgodnego
z zatwierdzonym planem generalnym dla tego terenu jest obowiązkowe.
10. Plan generalny podlega aktualizacji w okresach pięcioletnich lub częściej,
jeżeli istniejące lub projektowane cechy techniczno-eksploatacyjne lotniska lub
warunki ekonomiczne, operacyjne, środowiskowe oraz finansowe wymagają
wprowadzenia istotnych zmian w tym planie.
11. Do zmiany planu generalnego przepisy ust. 6–9 stosuje się odpowiednio.
12. Prezes Urzędu uwzględnia zapisy zatwierdzonego planu generalnego
w szczególności przy:
1) wydawaniu zezwoleń, o których mowa w art. 61 ust. 1;
2) uzgadnianiu projektów planów, projektów decyzji, opiniowaniu projektów
studiów oraz wydawaniu opinii, o których mowa w art. 87⁷.

art. 56. więcej Art. 56. 1. Prezes Urzędu odmawia wydania zezwolenia na założenie lotniska,
jeżeli z przedstawionych dokumentów wynika, że projektowane lotnisko nie
odpowiada wymaganiom określonym we właściwych przepisach, a także jeżeli:
1) wystąpi kolizja pomiędzy ruchem lotniczym prowadzonym z projektowanego
lotniska a ruchem prowadzonym z istniejących sąsiednich lotnisk;
2) wydanie zezwolenia na założenie lotniska byłoby sprzeczne z programami,
o których mowa w art. 16 ust. 3.
3) (uchylony)
2. Zezwolenie na założenie lotniska może zawierać warunek spełnienia przez
wnioskodawcę dodatkowych wymagań określonych w tym zezwoleniu, wiążących się
z eksploatacją lotniska.
3. Zezwolenie na założenie lotniska już wydane może być cofnięte ze względów
określonych w ust. 2, jeżeli zmienił się stan faktyczny lub prawny stanowiący
podstawę do wydania zezwolenia lub zaistniały okoliczności, o których mowa
w ust. 1.
4. Prezes Urzędu może stwierdzić wygaśnięcie zezwolenia na założenie lotniska,
jeżeli w okresie 3 lat od daty określonej w tym zezwoleniu nie wpłynął wniosek
o wpisanie lotniska do rejestru lotnisk.
5. Prezes Urzędu udziela zezwolenia na założenie lotniska, odmawia jego
udzielenia oraz cofa je w drodze decyzji administracyjnej.

art. 57. więcej Art. 57. 1. Kto zamierza założyć lotnisko, może ubiegać się o promesę
zezwolenia.
1a. Do wniosku o wydanie promesy zezwolenia wnioskodawca dołącza
dokumenty określone w art. 55 ust. 3 pkt 1–4 oraz 7 ̶9.
1b. Wymagania określone w ust. 1a dotyczące art. 55 ust. 3 pkt 2 i 7 nie dotyczą
inwestycji, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o
szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku
publicznego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1380) oraz ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o
Centralnym Porcie Komunikacyjnym.
2. Promesę wydaje i odmawia jej wydania Prezes Urzędu w drodze decyzji
administracyjnej.
3. W promesie ustala się warunki niezbędne dla uzyskania zezwolenia na
założenie lotniska oraz okres jej ważności, z uwzględnieniem typu projektowanego
lotniska, z tym że nie może on być krótszy niż 12 miesięcy.
4. W okresie ważności promesy nie można odmówić wydania zezwolenia, chyba
że uległ zmianie stan faktyczny lub prawny podany we wniosku o wydanie promesy,
wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków określonych w promesie lub
wymagań określonych w art. 55 ust. 2–3 lub ujawniły się okoliczności, o których
mowa w art. 56 ust. 1.

art. 58. więcej Art. 58. 1. Prezes Urzędu prowadzi rejestr lotnisk cywilnych, zwany dalej
„rejestrem lotnisk”.
2. Rejestr lotnisk jest jawny. Dokumenty stanowiące podstawę do dokonania
wpisu w rejestrze podlegają ochronie zgodnie z przepisami o tajemnicach prawnie
chronionych.
3. Wypisy z rejestru wydaje się na wniosek zainteresowanych podmiotów.

art. 59. więcej Art. 59. 1. Eksploatację lotniska można rozpocząć po wpisaniu lotniska do
rejestru lotnisk.
2. Wpisanie lotniska do rejestru lotnisk następuje na wniosek zakładającego
lotnisko po sprawdzeniu przez Prezesa Urzędu lub przez osoby przez niego
upoważnione, czy lotnisko odpowiada wymaganiom technicznym i eksploatacyjnym
określonym na podstawie ustawy, warunkom określonym w zezwoleniu na założenie
lotniska oraz czy spełnione są wymagania określone w art. 55.
3. Do wniosku o wpisanie lotniska do rejestru lotnisk wnioskodawca jest
obowiązany dołączyć dokumenty, o których mowa w art. 55 ust. 3, albo oświadczenie,
że dokumenty przedłożone w postępowaniu o zezwolenie na założenie lotniska są
aktualne.
4. Nie można odmówić wpisania do rejestru lotniska, na którego założenie
zostało wydane zezwolenie, jeżeli lotnisko to spełnia wymagania, o których mowa
w ust. 2.
5. O wpisaniu lotniska do rejestru lotnisk, o odmowie wpisania, zmianie danych
rejestrowych niewymagających zezwolenia, o którym mowa w art. 61 ust. 1,
rozstrzyga Prezes Urzędu w drodze decyzji administracyjnej. Do wniosku o zmianę
danych rejestrowych dołącza się dokumenty potwierdzające wnioskowaną zmianę.
6. Do rejestru lotnisk wpisuje się jako zarządzającego lotniskiem:
1) zakładającego lotnisko,
2) inny podmiot – na wniosek zakładającego lotnisko,
3) podmiot, któremu przekazano zarządzanie lotniskiem, zgodnie z art. 70
‒ jeżeli lotnisko spełnia warunki określone w art. 59a i art. 80a, a w przypadku
lotniska, o którym mowa w art. 59a ust. 1 pkt 1 i 2 ‒ również w art. 174 ust. 2 i 3,
a w przypadku lotniska, o którym mowa w art. 54 ust. 7 i art. 59a ust. 1 pkt 3 ‒
również w art. 55 ust. 2.
7. Jeżeli dane podlegające wpisowi opierają się na dokumentach, dokumenty te
powinny być dołączone do zgłoszenia w oryginałach albo poświadczonych notarialnie
lub urzędowo odpisach, kopiach.

Art. 59a. 1. Potwierdzenie spełnienia wymagań związanych z eksploatacją
i zarządzaniem lotniskiem użytku publicznego, z wyłączeniem lotnisk, o których
mowa w art. 54 ust. 7, następuje poprzez wydanie certyfikatu zgodnie z wymaganiami
określonymi w:
1) rozporządzeniu Komisji (UE) nr 139/2014 z dnia 12 lutego 2014 r.
ustanawiającym wymagania oraz procedury administracyjne dotyczące lotnisk
zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008
(Dz. Urz. UE L 44 z 14.02.2014, str. 1), a w przypadku wydania na podstawie
art. 3 ust. 4 pkt 4 przepisów dotyczących lotnisk także w tych przepisach –
w przypadku lotnisk dla samolotów, o których mowa w art. 2 ust. 1 lit. e
rozporządzenia nr 2018/1139/UE, ubiegających się o certyfikat, o którym mowa
w art. 34 ust. 1 tego rozporządzenia;
2) przepisach wydanych na podstawie ust. 5, art. 83 ust. 1, art. 85
i art. 92 ust. 2 pkt 1 i 2 – w przypadku lotnisk, którym przyznano zwolnienie,
o którym mowa w art. 2 ust. 7 rozporządzenia nr 2018/1139/UE, oraz lotnisk dla
śmigłowców, o których mowa w art. 2 ust. 1 lit. e rozporządzenia
nr 2018/1139/UE;
3) przepisach wydanych na podstawie ust. 6, art. 83 ust. 1, art. 85
i art. 92 ust. 2 pkt 1 i 2 – w przypadku lotnisk, dla których Prezes Urzędu wydał
decyzję o ograniczonej certyfikacji.
1a. Na wniosek zakładającego lotnisko, o którym mowa w art. 2 ust. 1 lit. e
rozporządzenia nr 2018/1139/UE, albo zarządzającego takim lotniskiem Prezes
Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, przyznaje zwolnienie, o którym mowa
w art. 2 ust. 7 rozporządzenia nr 2018/1139/UE, jeżeli wnioskodawca spełnia
warunki, o których mowa w tym przepisie.
1b. We wniosku, o którym mowa w ust. 1a, wskazuje się lotnisko, którego ma
dotyczyć zwolnienie, oraz dołącza się dokumenty potwierdzające spełnienie
warunków, o których mowa w art. 2 ust. 7 rozporządzenia nr 2018/1139/UE.
2. Decyzję o ograniczonej certyfikacji lotniska użytku publicznego Prezes
Urzędu wydaje na wniosek zakładającego lotnisko lub zarządzającego lotniskiem,
wskazując w decyzji:
1) rodzaje lotów, jakie mogą być wykonywane na tym lotnisku;
2) czas, w jakim mogą być obsługiwane loty na tym lotnisku;
3) charakterystykę techniczną statków powietrznych, jakie mogą lądować
i startować z tego lotniska.
3. Certyfikat, o którym mowa w ust. 1, wydaje się zgodnie z przepisami art. 160–
163a, z tym że dla lotnisk o ograniczonej certyfikacji warunkiem rozpoczęcia procesu
certyfikacji jest uzyskanie decyzji, o której mowa w ust. 2.
4. Potwierdzenie spełnienia wymagań związanych z eksploatacją i zarządzaniem
lotniskiem użytku wyłącznego następuje poprzez złożenie oświadczenia przez
zakładającego lotnisko lub zarządzającego lotniskiem o zgodności charakterystyk
technicznych i infrastruktury lotniska oraz eksploatacji i zarządzania lotniskiem
z wymaganiami określonymi w przepisach wydanych na podstawie ust. 7, po
przeprowadzeniu przez Prezesa Urzędu z wynikiem pozytywnym kontroli
sprawdzającej na lotnisku, zakończonej wydaniem decyzji administracyjnej.
5. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
wymagania techniczne i eksploatacyjne w rozumieniu Załącznika 14 do Konwencji,
o której mowa w art. 3 ust. 2, dla lotnisk, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mając na
uwadze bezpieczną eksploatację lotnisk.
6. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
wymagania techniczne i eksploatacyjne w stosunku do lotnisk, o których mowa
w ust. 1 pkt 3, mając na uwadze bezpieczną eksploatację lotnisk oraz potrzebę
zróżnicowania tych wymagań w zależności od typu i charakterystyk technicznych
lotniska, jak i rodzaju ruchu lotniczego.
7. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
wymagania techniczne i eksploatacyjne w stosunku do lotnisk, o których mowa
w ust. 4, oraz sposób i tryb przeprowadzania kontroli sprawdzającej, mając na uwadze
konieczność zapewnienia bezpiecznej eksploatacji lotnisk oraz potrzebę
zróżnicowania tych wymagań w zależności od typu i charakterystyk technicznych
lotniska, jak i rodzaju ruchu lotniczego, a także zapewnienie sprawności kontroli
sprawdzającej.

Art. 59b. 1. Prezes Urzędu, na wniosek zarządzającego lotniskiem, akceptuje
albo zmienia w odniesieniu do lotniska użytku publicznego, o którym mowa w art. 59a
ust. 1 pkt 1, alternatywne sposoby spełnienia wymagań, o których mowa
w ADR.AR.A.015 lit. d załącznika II do rozporządzenia nr 139/2014/UE, na zasadach
określonych w ADR.AR.A.015 lit. d załącznika II do rozporządzenia nr 139/2014/UE,
o ile te alternatywne sposoby spełnienia wymagań nie zostały zaakceptowane
w procesie certyfikacji lub nie są uwzględnione w zatwierdzonej instrukcji
operacyjnej lotniska, o której mowa w ADR.OR.E.005 załącznika III do
rozporządzenia nr 139/2014/UE.
2. Alternatywne sposoby spełnienia wymagań Prezes Urzędu akceptuje, zmienia
albo cofa w drodze decyzji administracyjnej. Prezes Urzędu z urzędu albo na wniosek
zarządzającego lotniskiem cofa alternatywne sposoby spełnienia wymagań.
3. Prezes Urzędu cofa alternatywne sposoby spełnienia wymagań, jeżeli
zarządzający lotniskiem w terminie wskazanym w protokole kontroli, o którym mowa
w art. 28 ust. 5, nie usunął stwierdzonych w tym protokole nieprawidłowości
dotyczących alternatywnych sposobów spełnienia wymagań.

art. 60. więcej Art. 60. 1. Minister Obrony Narodowej prowadzi rejestr lotnisk i lądowisk
wojskowych, a minister właściwy do spraw wewnętrznych prowadzi rejestr lotnisk
i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego.
2. Ministrowie, o których mowa w ust. 1, określą, w drodze zarządzeń, sposób
prowadzenia rejestrów, tryb wpisu lotnisk i lądowisk do rejestrów, o których mowa
w ust. 1, oraz wzory tych rejestrów.
3. Jeżeli lotnisko, o którym mowa w ust. 1, ma być wykorzystywane także przez
lotnictwo cywilne, wówczas lotnisko to wpisuje się również do rejestru lotnisk. Jako
zarządzającego tym lotniskiem wpisuje się podmiot uzgodniony przez zainteresowanych ministrów. Obowiązek złożenia wniosku w tej sprawie spoczywa na
tym podmiocie.
3a. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do lotnisk wojskowych wykorzystywanych do
startów i lądowań cywilnych statków powietrznych wykonujących loty, o których
mowa w art. 66a ust. 1.
4. Jeżeli lądowisko, o którym mowa w ust. 1, ma być wykorzystywane także
przez lotnictwo cywilne, wówczas lądowisko to wpisuje się do ewidencji lądowisk.

art. 61. więcej Art. 61. 1. Zarządzający lotniskiem może dokonać istotnych zmian
eksploatacyjnych i technicznych cech lotniska po uzyskaniu zezwolenia Prezesa
Urzędu.
2. Zmiana eksploatacyjnych i technicznych cech lotniska podlega wpisowi do
rejestru lotnisk.
3. Zgłoszenie do rejestru lotnisk zmian powinno być dokonane w ciągu 14 dni od
ich zaistnienia.

Art. 61a. 1. Zmiany cechy dostępności lotniska, o której mowa w art. 54 ust. 7,
w rejestrze lotnisk dokonuje się na wniosek zarządzającego lotniskiem. Do wniosku
dołącza się projekt zmian do publikacji w Zintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych, o którym mowa w art. 121 ust. 3, oraz wniosek o zatwierdzenie instrukcji
operacyjnej lotniska zgodnie z art. 69 ust. 4.
2. W odniesieniu do lotniska, o którym mowa w art. 54 ust. 7, w Zintegrowanym
Pakiecie Informacji Lotniczych publikuje się informację, że jest ono lotniskiem użytku
publicznego niepodlegającym certyfikacji.
3. Zmianę w rejestrze wpisuje się po zatwierdzeniu instrukcji operacyjnej
lotniska zgodnie z art. 69 ust. 4 oraz po potwierdzeniu spełnienia warunków
związanych z zapewnieniem ochrony, o których mowa w dziale IX.

art. 62. więcej Art. 62. Jeżeli zarządzający lotniskiem nie dokonał zgłoszenia, o którym mowa
w art. 61 ust. 3, Prezes Urzędu po jednorazowym bezskutecznym wezwaniu może
dokonać stosownego wpisu z urzędu, zaznaczając tę okoliczność w rejestrze lotnisk
lub zamknąć lotnisko dla ruchu ze względu na możliwość wystąpienia zagrożenia
ruchu lotniczego.

art. 63. więcej Art. 63. Minister właściwy do spraw transportu, z uwzględnieniem przepisów
międzynarodowych, określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe zasady klasyfikacji lotnisk;
2) wzór rejestru lotnisk;
3) szczegółowe warunki i tryb prowadzenia rejestru lotnisk, z uwzględnieniem
wymagań dotyczących dokumentacji rejestrowej;
4) zmiany cech lotniska, uwzględniając podział na zmiany:
a) wymagające uzyskania zezwolenia Prezesa Urzędu,
b) podlegające tylko wpisowi do rejestru lotnisk;
5) szczegółowe wymagania, jakie muszą spełnić zakładający lotniska
i zarządzający lotniskami, w zależności od klasyfikacji lotnisk.
6) (uchylony)

art. 64. więcej Art. 64. 1. Kto zamierza nabyć lub objąć akcje lub udziały w spółce zakładającej
lotnisko użytku publicznego albo spółce będącej założycielem lub właścicielem
istniejącego lotniska użytku publicznego w ilości zapewniającej mu osiągnięcie lub
przekroczenie odpowiednio 25%, 33% lub 49% ogólnej liczby głosów na
zgromadzeniu wspólników lub walnym zgromadzeniu lub podejmuje inne działania,
w wyniku czego stanie się podmiotem dominującym w rozumieniu ustawy z dnia
29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów
finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych
(Dz. U. z 2019 r. poz. 623) w podmiocie zakładającym lotnisko albo będącym założycielem lub właścicielem lotniska użytku publicznego, zawiadamia o tym
ministra właściwego do spraw transportu – pod rygorem nieważności.
2. Nie zawiadamia się ministra właściwego do spraw transportu, gdy działania,
o których mowa w ust. 1, stanowią koncentrację o wymiarze wspólnotowym
w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r.
w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw (rozporządzenie WE w sprawie
kontroli łączenia przedsiębiorstw) (Dz. Urz. WE L 24 z 29.01.2004, str. 1; Dz. Urz.
UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 8, t. 3, str. 40). W takim przypadku do działań
tych stosuje się przepisy tego rozporządzenia.
3. Zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się przed zamierzonym
podjęciem działań, o których mowa w ust. 1. Działania te mogą być podjęte, jeżeli
w terminie 30 dni od dnia zawiadomienia minister właściwy do spraw transportu nie
wyda zakazu, o którym mowa w ust. 4.
4. Minister właściwy do spraw transportu może, w drodze decyzji
administracyjnej, zakazać – pod rygorem nieważności – nabycia akcji lub udziałów
w ilości zapewniającej osiągnięcie lub przekroczenie progów, o których mowa
w ust. 1, lub podjęcia innych działań, o których mowa w ust. 1, ze względu na
zagrożenie porządku publicznego i bezpieczeństwa publicznego.

Art. 64a. 1. Kto zamierza nabyć lub objąć akcje lub udziały w spółce
zarządzającej lotniskiem użytku publicznego w ilości zapewniającej mu osiągnięcie
lub przekroczenie, bezpośrednio lub pośrednio, przez inne podmioty, większości
głosów na zgromadzeniu wspólników lub walnym zgromadzeniu, także na podstawie
porozumień z innymi osobami, lub podejmuje inne działania, w wyniku czego stanie
się podmiotem dominującym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie
publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do
zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych w podmiocie
zarządzającym lotniskiem użytku publicznego, zawiadamia o tym ministra właściwego do spraw transportu – pod rygorem nieważności.
2. Nie zawiadamia się ministra właściwego do spraw transportu, gdy działania,
o których mowa w ust. 1, stanowią koncentrację o wymiarze wspólnotowym
w rozumieniu rozporządzenia nr 139/2004/WE. W takim przypadku do działań tych
stosuje się przepisy tego rozporządzenia.
3. Zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się przed zamierzonym
podjęciem działań, o których mowa w ust. 1. Działania te mogą być podjęte, jeżeli w terminie 30 dni od dnia zawiadomienia minister właściwy do spraw transportu nie
wyda zakazu, o którym mowa w ust. 4.
4. Minister właściwy do spraw transportu może, w drodze decyzji
administracyjnej, zakazać – pod rygorem nieważności – nabycia lub objęcia akcji lub
udziałów w ilości, o której mowa w ust. 1, lub podjęcia działań, o których mowa
w ust. 1, ze względu na zagrożenie porządku publicznego i bezpieczeństwa
publicznego, a także w przypadku gdy nabycie lub objęcie akcji lub udziałów
nastąpiłoby przez podmiot inny niż:
1) organ administracji publicznej Rzeczypospolitej Polskiej;
2) państwowa lub samorządowa jednostka organizacyjna;
3) spółka kapitałowa z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo
innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej
lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Art. 64b. 1. Minister właściwy do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii
Prezesa Urzędu, może, w drodze decyzji administracyjnej, wyrazić sprzeciw wobec
uchwały zarządu spółki będącej założycielem lub właścicielem ponadlokalnego
lotniska użytku publicznego, lub nim zarządzającej, wymienionej w rozporządzeniu
wydanym na podstawie ust. 13, lub wobec innej dokonanej przez zarząd tej spółki
czynności prawnej, której przedmiotem jest rozporządzenie składnikiem mienia spółki
podstawowym dla funkcjonowania lotniska.
2. Sprzeciw, o którym mowa w ust. 1, obejmuje również uchwały walnego
zgromadzenia albo zgromadzenia wspólników dotyczące:
1) rozwiązania spółki;
2) przeniesienia jej siedziby poza granice Rzeczypospolitej Polskiej;
3) zmiany przedmiotu przedsiębiorstwa spółki;
4) zbycia albo wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części
oraz ustanowienia na nich ograniczonego prawa rzeczowego.
3. Zarząd spółki niezwłocznie powiadamia ministra właściwego do spraw
transportu o dokonaniu czynności prawnej, o której mowa w ust. 1 lub 2, nie później
jednak niż w terminie 3 dni roboczych od dokonania tej czynności.
4. Minister właściwy do spraw transportu wyraża sprzeciw w terminie 14 dni
roboczych od dnia otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 3, jednak nie
później niż w terminie 21 dni roboczych od dokonania czynności prawnej, o której mowa w ust. 1 lub 2, jeżeli czynność ta narusza porządek publiczny lub
bezpieczeństwo publiczne, w tym zagraża bezpiecznej i ciągłej komunikacji lotniczej.
5. Skutki czynności prawnej, o której mowa w ust. 1 lub 2, ulegają zawieszeniu:
1) na czas przysługujący ministrowi właściwemu do spraw transportu na wyrażenie
sprzeciwu;
2) w razie złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy lub zaskarżenia
ostatecznej decyzji ministra właściwego do spraw transportu na drodze sądowej
– do chwili zmiany decyzji, jej uchylenia albo stwierdzenia nieważności.
6. W przypadku złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy termin do
załatwienia sprawy wynosi 14 dni roboczych od dnia otrzymania wniosku, zaś
w przypadku zaskarżenia ostatecznej decyzji ministra właściwego do spraw transportu
sąd wyznacza rozprawę w terminie 14 dni od dnia wniesienia skargi przez stronę.
7. Ostateczna decyzja ministra właściwego do spraw transportu, w stosunku do
której nie złożono wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, której nie zaskarżono lub
której nie uchylono, skutkuje nieważnością czynności prawnej od chwili jej
dokonania. Dokonana czynność prawna, o której mowa w ust. 1 lub 2, o której zarząd
spółki nie powiadomił w terminie określonym w ust. 3, jest nieważna.
8. W przypadku rzeczywistej zmiany przez spółkę wykonywanego przedmiotu
jej działalności, a także wydania uchwały o zmianie przeznaczenia lub zaniechania
eksploatacji składnika mienia spółki podstawowego dla funkcjonowania lotniska,
jeżeli zagraża to porządkowi publicznemu lub bezpieczeństwu publicznemu, przepisy
ust. 1–7 stosuje się odpowiednio. Minister właściwy do spraw transportu, wyrażając
sprzeciw, określa ponadto w decyzji zakres obowiązku kontynuacji dotychczasowej
działalności przez spółkę, a w razie potrzeby – także odpowiedni termin przywrócenia
dotychczasowej działalności przez spółkę.
9. W przypadkach, o których mowa w ust. 8, sprzeciw może być wyrażony przed
zawiadomieniem przez zarząd spółki o tych zdarzeniach.
10. Do egzekucji obowiązków określonych w decyzji, o której mowa w ust. 8,
stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji.
11. Do roszczeń o odszkodowanie z tytułu strat majątkowych poniesionych
przez spółki wskutek wydania przez ministra właściwego do spraw transportu
zgodnych z prawem decyzji, o których mowa w ust. 1 i 8, stosuje się odpowiednio
przepisy ustawy z dnia 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela (Dz. U. poz. 1955).
12. Przepisy ust. 1–11 stosuje się odpowiednio do innych podmiotów
określonych w art. 55 ust. 2 i art. 174 ust. 2.
13. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wykaz spółek, o których
mowa w ust. 1, kierując się koniecznością zapewnienia porządku publicznego
i bezpieczeństwa publicznego na ponadlokalnych lotniskach użytku publicznego,
w tym zapewnienia bezpiecznego, ciągłego i efektywnego ruchu pasażerskiego
i towarowego na tych lotniskach.

art. 65. więcej Art. 65. 1. Nieruchomości gruntowe, które w dniu wejścia w życie ustawy są
zajęte pod część lotniczą lotnisk międzynarodowych, o których mowa w art. 73 i na
których funkcjonują stałe przejścia graniczne, mogą być wyłącznie własnością:
1) Skarbu Państwa;
2) jednostek samorządu terytorialnego;
3) innych państwowych jednostek organizacyjnych, w tym przedsiębiorstw
państwowych;
4) spółek prawa handlowego, w których udział Skarbu Państwa i jednostek,
o których mowa w pkt 2 i 3, wynosi co najmniej 51% akcji albo udziałów.
2. Do umów ustanawiających użytkowanie wieczyste lub decyzji
uwłaszczeniowych potwierdzających nabycie użytkowania wieczystego z mocy
prawa, dotyczących nieruchomości gruntowych zajętych pod część lotniczą lotnisk,
o których mowa w ust. 1, wpisanych do rejestru lotnisk, dopisuje się postanowienia
określające cel użytkowania wieczystego lotniska. Celem tym jest przeznaczenie
nieruchomości na założenie, modernizację i eksploatację lotniska oraz lotniczych
urządzeń naziemnych.

Art. 65a. 1. Ze środków publicznych mogą być finansowane lub
współfinansowane, zgodnie z przepisami odrębnymi i prawem Unii Europejskiej:
1) zadania określone w art. 22b, 183 i 197;
2) inwestycje zakładającego lotnisko lub zarządzającego lotniskiem w zakresie
budowy, rozbudowy, przebudowy, utrzymania i wyposażenia lotnisk użytku
publicznego lub lotnisk użytku wyłącznego realizujących usługi w ogólnym
interesie gospodarczym, o których mowa w art. 54 ust. 6.
2. Minister właściwy do spraw transportu, kierując się potrzebą zapewnienia
rozwoju infrastruktury transportowej, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe przeznaczenie, warunki i tryb udzielania wsparcia finansowego, o którym mowa
w ust. 1 pkt 2, ze wskazaniem zadań inwestycyjnych podmiotów objętych wsparciem.

art. 66. więcej Art. 66. 1. Statki powietrzne, z zastrzeżeniem art. 93 i art. 93a, mogą startować
z lotnisk i lądować na lotniskach wpisanych do rejestru lotnisk, których dane
techniczne i eksploatacyjne są opublikowane w Zintegrowanym Pakiecie Informacji
Lotniczych, o którym mowa w art. 121 ust. 3. Aktualne dane techniczne
i eksploatacyjne lotnisk są przekazywane do publikacji w Zintegrowanym Pakiecie
Informacji Lotniczych przez zarządzającego lotniskiem.
1a. Cywilne statki powietrzne wykonujące loty, o których mowa w art. 66a
ust. 1, mogą startować z lotnisk wojskowych i lądować na lotniskach wojskowych,
których dane techniczne i eksploatacyjne są opublikowane w Zintegrowanym Pakiecie
Informacji Lotniczych, o którym mowa w art. 121 ust. 3.
1b. Aktualne dane techniczne i eksploatacyjne lotnisk, o których mowa
w ust. 1a, są przekazywane do publikacji w Zintegrowanym Pakiecie Informacji
Lotniczych przez Ministra Obrony Narodowej.
1c. W przypadku wykonywania lotów w celu realizacji zadań na potrzeby Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie przewozu żołnierzy, funkcjonariuszy
Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Służby
Ochrony Państwa oraz pracowników wojska, Minister Obrony Narodowej oprócz
danych, o których mowa w ust. 1a, przekazuje do publikacji w Zintegrowanym
Pakiecie Informacji Lotniczych także potwierdzenie spełnienia przez lotniska
wojskowe wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 59a ust. 6.
1d. Do danych technicznych i eksploatacyjnych, o których mowa w ust. 1a,
stosuje się przepisy wydane na podstawie art. 59a ust. 6 oraz przepisy rozporządzenia
Komisji (UE) nr 73/2010 z dnia 26 stycznia 2010 r. ustanawiającego wymagania
dotyczące jakości danych i informacji lotniczych dla jednolitej europejskiej
przestrzeni powietrznej (Dz. Urz. UE L 23 z 27.01.2010, str. 6).
2. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego może odmówić przyjęcia statku
powietrznego wyłącznie ze względu na ważne okoliczności związane
z funkcjonowaniem lotniska, uniemożliwiające bezpieczne jego lądowanie.
3. Zarządzający lotniskiem nie może odmówić zezwolenia na lądowanie
przymusowe statku powietrznego znajdującego się w niebezpieczeństwie lub statku powietrznego wykonującego lot w celu ochrony życia lub zdrowia ludzi,
poszukiwania lub ratownictwa, w celu zapobiegania skutkom klęsk żywiołowych lub
ich usunięcia, a także lot w ramach działań bezpośrednio związanych z zapewnieniem
bezpieczeństwa publicznego i z obronnością państwa.

Art. 66a. 1. Cywilne statki powietrzne mogą startować z lotnisk wojskowych
i lądować na lotniskach wojskowych w przypadku wykonywania lotów:
1) krajowych wyłącznie przez:
a) samoloty z napędem śmigłowym o maksymalnej masie startowej (MTOM)
do 5700 kg włącznie lub o liczbie miejsc pasażerskich poniżej 10,
b) śmigłowce,
c) statki powietrzne bez napędu,
d) aerostaty;
2) w celu realizacji zadań na potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
w zakresie przewozu ładunków;
3) w celu realizacji zadań na potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
w zakresie przewozu żołnierzy, funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Służby Ochrony Państwa oraz
pracowników wojska, gdy lotniska te spełniają wymagania określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 59a ust. 6.
2. Potwierdzenia spełnienia przez lotniska wojskowe wymagań określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 59a ust. 6 dokonuje Minister Obrony
Narodowej na wniosek jednostki organizacyjnej lub związku organizacyjnego Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, którym przekazano lotnisko wojskowe do
użytkowania.
3. Lotniska wojskowe, z których startują i na których lądują wojskowe statki
powietrzne lub cywilne statki powietrzne, w przypadkach, o których mowa w ust. 1
pkt 2 i 3, są lotniskami wykorzystywanymi jedynie do celów wojskowych.
4. Jednostka organizacyjna lub związek organizacyjny Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej, którym przekazano lotnisko wojskowe do użytkowania,
informują zarządzającego lotniskiem cywilnym, na którym ma lądować cywilny statek
powietrzny wykonujący lot z lotniska użytkowanego przez tę jednostkę lub ten
związek, iż lotnisko wojskowe jest wykorzystywane jedynie do celów wojskowych
i nie jest portem lotniczym lub częścią portu lotniczego, o którym mowa w art. 2 ust. 1
lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 300/2008 z dnia
11 marca 2008 r. w sprawie wspólnych zasad w dziedzinie ochrony lotnictwa cywilnego i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 2320/2002, zwanego dalej
„rozporządzeniem nr 300/2008/WE”. Informacja dotycząca wykorzystywania
lotniska wojskowego jedynie do celów wojskowych jest potwierdzona odpowiednią
uwagą w planie lotu.
5. Jednostka organizacyjna lub związek organizacyjny Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej, którym przekazano lotnisko wojskowe do użytkowania,
zapewniają we własnym zakresie ochronę przed aktami bezprawnej ingerencji
zagrażającymi bezpieczeństwu lotów, o których mowa w ust. 1.

Art. 66b. 1. W przypadku wykorzystywania lotnisk wojskowych do startów
i lądowań cywilnych statków powietrznych wykonujących loty, o których mowa
w art. 66a ust. 1:
1) służby żeglugi powietrznej są zapewniane na podstawie art. 7
ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 10 marca 2004 r. w sprawie zapewniania służb żeglugi powietrznej
w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej, zwanego dalej
„rozporządzeniem nr 550/2004/WE”;
2) stosuje się przepisy art. 27 i art. 155 w zakresie kontroli przewoźników
lotniczych lub innych użytkowników cywilnych statków powietrznych oraz osób
posiadających licencję personelu lotniczego i podmiotów posiadających
certyfikat agenta obsługi naziemnej.
2. Wojskowe służby żeglugi powietrznej zapewnione na podstawie art. 7
ust. 5 rozporządzenia nr 550/2004/WE, spełniają wspólne wymogi dotyczące
zapewniania służb żeglugi powietrznej określone na podstawie art. 6 rozporządzenia
nr 550/2004/WE.
3. Minister właściwy do spraw transportu może określić, w drodze
rozporządzenia, środki, które należy podjąć w celu zapewnienia zgodności działań
wojskowych służb żeglugi powietrznej ze wspólnymi wymogami dotyczącymi
zapewniania służb żeglugi powietrznej określonymi na podstawie
art. 6 rozporządzenia nr 550/2004/WE, z uwzględnieniem zasad współpracy instytucji
zapewniających służby ruchu lotniczego z odpowiednimi służbami i organami
wojskowymi oraz innymi organami państwowymi.

art. 67. więcej Art. 67. 1. Statki powietrzne i ich użytkownicy mają prawo korzystać z lotnisk
użytku publicznego na równych zasadach.
2. Warunki korzystania z lotnisk użytku publicznego, w tym opłaty za to
korzystanie, mogą być zróżnicowane wyłącznie w sposób niepowodujący
dyskryminacji użytkowników i zapewniający zachowanie zasad uczciwej
konkurencji, w szczególności ze względu na rodzaje i charakterystyki statków
powietrznych oraz charakter wykonywanych operacji lotniczych.
3. W celu zapewnienia konsultacji i właściwej reprezentacji interesów stron
w portach lotniczych w sprawach z zakresu koordynacji rozkładów lotów, obsługi
naziemnej, opłat lotniskowych, a także opłat związanych z obsługą pasażerów
niepełnosprawnych i pasażerów o ograniczonej sprawności ruchowej tworzy się:
1) komitet koordynacyjny;
2) komitet przewoźników lotniczych.
3a. Komitet koordynacyjny tworzy się w portach lotniczych, w których
wprowadzono koordynację rozkładów lotów. W takim porcie lotniczym może być
utworzony jeden komitet koordynacyjny.
3b. Komitet koordynacyjny nie może prowadzić działalności gospodarczej.
3c. Komitet przewoźników lotniczych tworzy się w portach lotniczych,
w których roczna wielkość ruchu, ustalona na podstawie danych Eurostat dla
ostatniego roku kalendarzowego, wynosi co najmniej 2 000 000 pasażerów lub
50 000 ton towarów. Prezes Urzędu publikuje corocznie w Dzienniku Urzędowym
Urzędu Lotnictwa Cywilnego i na stronie internetowej Urzędu wykaz portów
lotniczych, o których mowa w zdaniu pierwszym.
3d. Komitet przewoźników lotniczych może być utworzony w portach
lotniczych innych niż wymienione w ust. 3c. Do komitetu przewoźników lotniczych
stosuje się przepisy ust. 3a zdanie drugie i ust. 3b.
4. Wprowadzenie oraz zniesienie w porcie lotniczym koordynacji lub organizacji
rozkładów lotów, o której mowa w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 95/93/WE z dnia
18 stycznia 1993 r. w sprawie wspólnych zasad przydzielania czasu na start lub
lądowanie w portach lotniczych Wspólnoty, następuje w drodze decyzji
administracyjnej Prezesa Urzędu.
4a. Użytkownik statku powietrznego wykonuje operację lotniczą
w przydzielonym czasie na start lub lądowanie, o którym mowa w rozporządzeniu
nr 95/93/WE, oraz w sposób wskazany w chwili przydzielenia.
5. (uchylony)
6. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
z uwzględnieniem zasad przejrzystości, obiektywizmu i niedyskryminacji oraz przepisów Unii Europejskiej w zakresie koordynacji rozkładów lotów, obsługi
naziemnej oraz opłat związanych z obsługą pasażerów niepełnosprawnych
i pasażerów o ograniczonej sprawności ruchowej, szczegółowy sposób i tryb
tworzenia i działania komitetów, o których mowa w ust. 3.
7. (uchylony)

Art. 67a. (uchylony).

Art. 67b. 1. W porcie lotniczym, w którym wprowadzono koordynację
rozkładów lotów, Prezes Urzędu powołuje i odwołuje koordynatora zgodnie
z rozporządzeniem nr 95/93/WE.
2. Koordynator musi spełniać następujące warunki:
1) posiadać wykształcenie wyższe i wiedzę lub doświadczenie w zakresie
planowania rozkładów lotów lub siatki połączeń;
2) posiadać biegłą znajomość języka polskiego i angielskiego;
3) nie być skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa umyślne: karne
skarbowe, przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, bezpieczeństwu
powszechnemu, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi
i papierami wartościowymi, prawom osób wykonujących pracę zarobkową oraz
wiarygodności dokumentów (wymóg dobrej reputacji);
4) być niezależny w rozumieniu art. 4 ust. 2 lit. b rozporządzenia nr 95/93/WE;
5) swoją dotychczasową działalnością dawać rękojmię należytego sprawowania
funkcji.
3. Koordynator, powołany w przypadku, o którym mowa
w art. 3 ust. 6 rozporządzenia nr 95/93/WE, nie musi posiadać znajomości języka
polskiego.
4. Jeżeli koordynatorem jest osoba prawna, warunki, o których mowa w ust. 2,
stosuje się do osób działających w jej imieniu w zakresie koordynacji rozkładów lotów
oraz osób faktycznie pełniących działalność koordynacyjną.
5. Nadzór nad działalnością koordynatora sprawuje Prezes Urzędu. Prezes
Urzędu ocenia działalność koordynatora w szczególności pod względem:
1) spełniania przez koordynatora oraz osoby, o których mowa w ust. 4, warunków,
o których mowa w ust. 2;
2) zgodności działań z prawem;
3) niedyskryminacji, niezależności, neutralności i przejrzystości działania;
4) zgodności wydatkowania środków z celami wynikającymi z budżetu
koordynatora.
6. W zakresie nadzoru Prezes Urzędu jest uprawniony do:
1) żądania udzielenia przez koordynatora wszelkich wyjaśnień i informacji
dotyczących jego działalności;
2) dostępu do wszelkich pomieszczeń, materiałów, dokumentów oraz innych
danych związanych z działalnością koordynatora, a także żądania kopii tych
materiałów i dokumentów.
7. Prezes Urzędu odwołuje koordynatora, w przypadku gdy:
1) została zniesiona koordynacja rozkładów lotów albo
2) koordynator:
a) przestał spełniać warunki, o których mowa w ust. 2,
b) nie pełni swoich obowiązków w sposób określony w art. 67c ust. 2a,
c) wydatkuje środki niezgodnie z celami wynikającymi z budżetu
koordynatora,
d) utracił trwałą zdolność do wykonywania czynności w zakresie koordynacji
lub
e) zrezygnował z pełnienia swoich obowiązków, lub
3) osoby, o których mowa w ust. 4, przestały spełniać warunki, o których mowa
w ust. 2.
8. Prezes Urzędu odwołuje koordynatora w przypadku trzykrotnej odmowy
zatwierdzenia budżetu koordynatora na ten sam okres.
9. W przypadku odwołania koordynatora lub braku możliwości pełnienia przez
dotychczasowego koordynatora obowiązków, Prezes Urzędu wyznacza koordynatora
zastępującego, pełniącego obowiązki do czasu powołania koordynatora zgodnie
z ust. 1 i przepisami wydanymi na podstawie art. 67g albo do czasu ustania przeszkód
uniemożliwiających wykonywanie czynności przez dotychczasowego koordynatora.
Koordynator zastępujący działa na podstawie budżetu dotychczasowego
koordynatora.
10. Koordynatorem zastępującym może być koordynator lub organizator
rozkładów lotów powołany dla innego portu lotniczego.
11. Do koordynatora zastępującego nie stosuje się przepisów dotyczących
wyboru i powoływania koordynatora oraz opracowywania, zatwierdzania i odmowy
zatwierdzania budżetu koordynatora.

Art. 67c. 1. Zadania koordynatora określa rozporządzenie nr 95/93/WE z dnia
18 stycznia 1993 r. w sprawie wspólnych zasad przydzielania czasu na start lub
lądowanie w portach lotniczych Wspólnoty.
2. Koordynator działa na własny rachunek i nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r.
poz. 1292).
2a. Koordynator działa w sposób niezależny, neutralny, niedyskryminacyjny
i przejrzysty.
3. Do koordynatora stosuje się przepisy dotyczące osoby prowadzącej
pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustaw: z dnia 26 lipca
1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z
późn. zm.), z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(Dz. U. z 2019 r. poz. 300, 303 i 730), z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 i 2245
oraz z 2019 r. poz. 39, 730 i 752) oraz z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach
opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r.
poz. 1510, z późn. zm.).
3a. Koordynator ponosi odpowiedzialność za szkodę spowodowaną wyłącznie
z winy umyślnej lub wskutek rażącego niedbalstwa.
4. Koszty koordynacji w porcie lotniczym, w szczególności koszty: bieżącej
działalności koordynatora, zapewnienia niezbędnych urządzeń i pomieszczeń,
utrzymywania uprawnień, wynagrodzeń koordynatora oraz osób zatrudnionych w jego
biurze, pokrywane są z budżetu koordynatora.

Art. 67d. 1. Koszty koordynacji rozkładów lotów w porcie lotniczym są
pokrywane z opłat za koordynację rozkładów lotów wnoszonych do budżetu
koordynatora. Budżet nowo powołanego koordynatora rozkładów lotów nie może
przekraczać kwoty przewidzianej w planie gospodarczym załączonym do zgłoszenia
kandydata ubiegającego się o powołanie na koordynatora rozkładów lotów.
W kosztach koordynacji rozkładów lotów stanowiących podstawę ustalenia opłat za
koordynację rozkładów lotów nie mogą być uwzględniane kary pieniężne, o których
mowa w ustawie.
2. Opłaty za koordynację rozkładów lotów są wnoszone przez:
1) przewoźników lotniczych – za każdą wykonaną operację lotniczą, dla której
zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 95/93/WE przyznane zostały czasy na
start lub lądowanie – w wysokości obliczonej zgodnie z przepisami wydanymi
na podstawie art. 67g;
2) zarządzającego lotniskiem, w porcie lotniczym, w którym wprowadzono
koordynację rozkładów lotów i powołano koordynatora – w łącznej wysokości
50% budżetu koordynatora.
3. W przypadku, o którym mowa w art. 3 ust. 6 rozporządzenia nr 95/93/WE,
opłatę za koordynację rozkładów lotów w wysokości budżetu koordynatora ponosi
zarządzający lotniskiem w porcie lotniczym, w którym wprowadzono koordynację
rozkładów lotów i powołano koordynatora na czas określony.
4. W przypadku, o którym mowa w art. 3 ust. 6 rozporządzenia nr 95/93/WE,
zarządzający lotniskiem ma prawo do rekompensaty za okres, na który wprowadzono
koordynację rozkładów lotów, od podmiotów, którym przyznane zostały czasy na start
lub lądowanie w rozumieniu rozporządzenia nr 95/93/WE, w łącznej wysokości
50% budżetu koordynatora.
5. Koordynator przedstawia Prezesowi Urzędu do zatwierdzenia projekt budżetu,
opracowany po zasięgnięciu opinii podmiotów, o których mowa w ust. 2.
W przypadku budżetu nowo powołanego koordynatora, koordynator przedstawia do
zatwierdzenia projekt budżetu, opracowany po zasięgnięciu opinii przewoźników
lotniczych regularnie korzystających z portu lotniczego, ich reprezentatywnych
organizacji oraz zarządzającego lotniskiem, o których mowa w art. 4 ust. 1
rozporządzenia nr 95/93/WE. W przypadku prowadzenia koordynacji rozkładów
lotów przez koordynatora w więcej niż jednym porcie lotniczym koordynator
przedstawia do zatwierdzenia projekt budżetu dla każdego z portów lotniczych
oddzielnie.
6. Prezes Urzędu odmawia zatwierdzenia projektu budżetu, jeżeli został on
ustalony niezgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 67g dotyczącymi
budżetu koordynatora oraz gdy:
1) budżet przewiduje nadmierne obciążenie podmiotów, o których mowa w ust. 2;
2) budżet nie daje gwarancji zachowania ciągłości wykonywania działalności przez
koordynatora;
3) nie zasięgnięto opinii, o których mowa w ust. 5.
7. Zatwierdzenie projektu budżetu przez Prezesa Urzędu następuje w drodze
decyzji administracyjnej.
8. W przypadku, o którym mowa w art. 3 ust. 6 rozporządzenia nr 95/93/WE,
projekt budżetu przedstawia każdy z podmiotów ubiegających się o powołanie na
koordynatora, a Prezes Urzędu zatwierdza budżet koordynatora wraz z jego
powołaniem, po zasięgnięciu opinii przewoźników lotniczych i zarządzającego
lotniskiem w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 67g.
Przepisu ust. 5 nie stosuje się.
9. W przypadku istotnej, uzasadnionej i niemożliwej do przewidzenia na etapie
przedstawienia Prezesowi Urzędu budżetu do zatwierdzenia zmiany kosztów
koordynacji w okresie, na który zatwierdzono budżet, koordynator przedstawia do
zatwierdzenia projekt nowego budżetu. Do momentu zatwierdzenia projektu nowego
budżetu koordynator działa na podstawie budżetu zatwierdzonego.
10. Zarządzający lotniskiem dokonuje wpłaty zaliczki do budżetu koordynatora
w łącznej wysokości 30% budżetu koordynatora na podstawie otrzymanej faktury lub
innego równoważnego dokumentu.

Art. 67e. 1. W porcie lotniczym, w którym wprowadzono organizację rozkładów
lotów, Prezes Urzędu, zgodnie z rozporządzeniem 95/93/WE z dnia 18 stycznia
1993 r. w sprawie wspólnotowych zasad przydzielania czasu na start i lądowanie
w portach lotniczych Wspólnoty, powołuje i odwołuje organizatora rozkładów lotów.
2. Zadania organizatora rozkładów lotów określa rozporządzenie nr 95/93/WE
z dnia 18 stycznia 1993 r. w sprawie wspólnotowych zasad przydzielania czasu na
start i lądowanie w portach lotniczych Wspólnoty.
3. Do organizatora rozkładów lotów stosuje się odpowiednio przepisy art. 67b
ust. 2 i 4–11, art. 67c oraz art. 67d ust. 1, 2, 5–7, 9 i 10, z zastrzeżeniem że w zakresie
art. 67d ust. 2 pkt 1 opłaty są wnoszone przez przewoźników lotniczych za każdą
operację wykonaną w czasie obowiązywania organizacji rozkładów lotów.

Art. 67f. 1. W razie zniesienia w porcie lotniczym organizacji rozkładów lotów
i jednoczesnego wprowadzenia koordynacji rozkładów lotów, dotychczasowy
organizator rozkładów lotów staje się koordynatorem.
2. W razie zniesienia w porcie lotniczym koordynacji rozkładów lotów
i jednoczesnego wprowadzenia organizacji rozkładów lotów, dotychczasowy
koordynator staje się organizatorem rozkładów lotów.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, działalność odpowiednio
koordynatora oraz organizatora rozkładów lotów finansowana jest z budżetu
dotychczasowego.

Art. 67fa. 1. Na wniosek koordynatora lub zarządzającego lotniskiem, w którym
wprowadzono koordynację rozkładów lotów, podmiot zarządzający przepływem
ruchu lotniczego, o którym mowa w art. 2 pkt 5 rozporządzenia Komisji (UE)
nr 255/2010 z dnia 25 marca 2010 r. ustanawiającego wspólne zasady zarządzania
przepływem ruchu lotniczego (Dz. Urz. UE L 80 z 26.03.2010, str. 10, z późn. zm.),
przedstawia wnioskodawcy przyjęty plan lotu, który dotyczy tego lotniska, bez
zbędnej zwłoki, jednak nie później niż zostanie wykonany lot.
2. Koordynator lub zarządzający lotniskiem, w którym wprowadzono
koordynację rozkładów lotów, zapewnia dostęp do posiadanego planu lotu Prezesowi
Urzędu, podmiotom, o których mowa w art. 77 ust. 1, właściwym organom kontroli
ruchu lotniczego oraz użytkownikom statków powietrznych.

Art. 67fb. Zarządzający lotniskiem w porozumieniu z koordynatorem lub
organizatorem rozkładów lotów przed każdym sezonem rozkładowym wyznacza
parametry koordynacyjne, z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia nr 95/93/WE,
i przekazuje je koordynatorowi lub organizatorowi rozkładów lotów.

Art. 67fc. Prezes Urzędu może zarezerwować czasy na start lub lądowanie
w przypadkach, o których mowa w art. 9 rozporządzenia nr 95/93/WE.

Art. 67fd. 1. Dotychczasowy koordynator albo organizator rozkładów lotów jest
obowiązany, w ciągu 30 dni od dnia powołania nowego koordynatora albo
organizatora rozkładów lotów, przekazać nieodpłatnie odpowiednio koordynatorowi
albo organizatorowi rozkładów lotów posiadane przez siebie dane, w tym co najmniej
odpowiednio:
1) koordynator rozkładów lotów – dane dotyczące monitoringu zgodności operacji
z czasami na start lub lądowanie przydzielonymi dla tych operacji,
a w przypadku toczącego się procesu koordynacji rozkładów lotów na kolejne
sezony – także dane dotyczące otrzymanych zapytań o czasy na start lub
lądowanie, przedstawionych przez koordynatora ofert oraz przyznanych czasów
na start lub lądowanie,
2) organizator rozkładów lotów – dane dotyczące monitoringu zgodności operacji
z zaleconymi rozkładami lotów oraz dane wspomagające ustalenie
przydzielonych i wykorzystanych czasów na start lub lądowanie w przeszłości, pozwalające na sprawdzenie spełnienia warunków, o których mowa
w art. 8 ust. 2 rozporządzenia nr 95/93/WE
– oraz dokumenty niezbędne nowemu koordynatorowi albo organizatorowi rozkładów
lotów w celu skutecznej koordynacji albo organizacji rozkładów lotów. Forma
przekazania i format danych oraz dokumentów powinny uwzględniać możliwość
przetwarzania i dalszego udostępniania tych danych oraz dokumentów przez nowego
koordynatora albo organizatora rozkładów lotów.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadkach, o których mowa
w art. 67f ust. 1 i 2.

Art. 67g. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, sposób:
1) wprowadzenia oraz znoszenia koordynacji i organizacji rozkładów lotów –
mając na uwadze przepisy Unii Europejskiej w zakresie przyznawania czasów na
start lub lądowanie w portach lotniczych, konieczność przeprowadzenia
konsultacji z zainteresowanymi stronami oraz przejrzystość postępowania;
2) wyboru, powoływania oraz odwoływania koordynatora i organizatora rozkładów
lotów oraz dokumenty i informacje, jakie powinny zostać złożone przez
kandydata ubiegającego się o powołanie na koordynatora lub organizatora
rozkładów lotów – mając na uwadze przejrzystość procesu wyboru koordynatora
i organizatora rozkładów lotów;
3) opracowywania i opiniowania projektu budżetu koordynatora i organizatora
rozkładów lotów, termin złożenia projektu budżetu koordynatora i organizatora
rozkładów lotów do zatwierdzenia oraz dokumenty i informacje, jakie powinny
być złożone do tych projektów – mając na uwadze przejrzystość procesu
sporządzania budżetu;
4) obliczania wysokości opłat za koordynację i organizację rozkładów lotów
wnoszonych przez przewoźników lotniczych – mając na uwadze zasadę
niedyskryminacji oraz dostępność informacji umożliwiających ustalenie
wysokości opłat;
5) postępowania Prezesa Urzędu w przypadku zniesienia organizacji i koordynacji
rozkładów lotów – mając na uwadze przepisy Unii Europejskiej w zakresie
przyznawania czasów na start lub lądowanie w portach lotniczych, konieczność
przeprowadzenia konsultacji z zainteresowanymi stronami oraz przejrzystość
postępowania;
6) wyznaczania parametrów koordynacyjnych – mając na uwadze przepisy Unii
Europejskiej w zakresie przyznawania czasów na start lub lądowanie w portach
lotniczych oraz przejrzystość procesu wyznaczania tych parametrów;
7) obliczania rekompensaty, o której mowa w art. 67d ust. 4 – mając na uwadze
zasadę niedyskryminacji oraz dostępność informacji umożliwiających ustalenie
wysokości rekompensaty.

art. 68. więcej Art. 68. 1. (uchylony)
2. Zarządzający lotniskiem obowiązany jest w szczególności:
1) wykorzystywać lotnisko zgodnie z jego przeznaczeniem;
2) prowadzić eksploatację lotniska w sposób zapewniający bezpieczeństwo lotów
oraz sprawność obsługi użytkowników lotniska;
3) utrzymywać lotnisko i jego elementy w stanie odpowiadającym warunkom
technicznym określonym przez właściwy organ oraz zgodnie z danymi
wpisanymi do rejestru lotnisk;
4) (uchylony)
5) zapewniać udzielenie niezbędnej pomocy medycznej na lotnisku;
6) udostępnić użytkownikom lotniska informacje zawarte w instrukcji operacyjnej
lotniska;
7) zapewniać organom administracji lotniczej wykonującym czynności służbowe
na lotnisku warunki niezbędne do wykonywania tych czynności;
8) udostępniać Prezesowi Urzędu, niezależnie od innych obowiązków informacje
niezbędne do prowadzenia ewidencji danych dotyczących ruchu statków
powietrznych, wielkości ruchu pasażerskiego i przewozu ładunków, zgodnie
z systematyką określoną w rozporządzeniu nr 437/2003/WE z dnia 27 lutego
2003 r. w sprawie sprawozdań statystycznych w odniesieniu do przewozu
lotniczego pasażerów, towarów i poczty, odpowiednich przepisach krajowych
i międzynarodowych (Dz. Urz. WE L 066 z 11.03.2003);
9) niezwłocznie zawiadamiać Prezesa Urzędu oraz instytucje zapewniające służby
żeglugi powietrznej o wydaniu zarządzenia o zamknięciu lotniska dla ruchu
lotniczego lub wprowadzeniu odpowiednich ograniczeń w jego eksploatacji, ich
przyczynach i przewidywanym okresie trwania;
10) zorganizować system ratownictwa i ochrony przeciwpożarowej lotniska;
11) koordynować prace lokalnego zespołu do spraw bezpieczeństwa lotniskowego;
12) zapewnić dostarczanie informacji meteorologicznej dla potrzeb użytkowników
lotnisk;
13) posiadać prawo używania nieruchomości w okresie eksploatacji lotniska,
z zastrzeżeniem art. 65;
14) monitorować teren w granicach powierzchni ograniczających przeszkody pod
względem obecności przeszkód lotniczych i innych zagrożeń dla statków
powietrznych.
2a. Zarządzający lotniskiem, w celu zapewnienia bezpieczeństwa lotów,
uniemożliwia wykonywanie czynności mających wpływ na bezpieczeństwo lotów,
jeżeli dalsze ich wykonywanie zagrażałoby temu bezpieczeństwu.
2b. Zarządzający lotniskiem jest obowiązany, na uzasadniony wniosek
komendanta placówki Straży Granicznej stwierdzający istnienie zagrożenia
bezpieczeństwa lotów, potwierdzony na piśmie, nie później niż w ciągu 24 godzin od
jego zgłoszenia, do bezzwłocznego uniemożliwienia wykonywania pracy lub innych
czynności osobie realizującej zadania związane z kontrolą bezpieczeństwa w portach
lotniczych.
2c. Zarządzający lotniskiem nieposiadającym lotniczego przejścia granicznego
może udostępnić lotnisko do wykonywania międzynarodowych lotów niehandlowych,
na zasadach określonych w art. 73 ust. 5, po uzyskaniu zgody Komendanta Głównego
Straży Granicznej i właściwych organów celnych. Zgoda ta jest udzielana na czas
oznaczony.
2d. Wymogu uzyskania zgody, o której mowa w ust. 2c, nie stosuje się do
wykonywania międzynarodowych lotów niehandlowych w granicach obszaru
Schengen, jeżeli nie została tymczasowo przywrócona kontrola graniczna zgodnie
z art. 25 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2016/399 z dnia
9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez
granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2016, str. 1, z późn.
zm.).
2e. W przypadku wykonywania lotu międzynarodowego przez cywilny statek
powietrzny w celu realizacji zadań na potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie przewozu ładunków lub osób, o których mowa w art. 66a ust. 1
pkt 3, jednostka organizacyjna lub związek organizacyjny Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej, którym przekazano lotnisko wojskowe do użytkowania:
1) zawiadamiają z co najmniej 24-godzinnym wyprzedzeniem najbliższego
komendanta placówki Straży Granicznej, naczelnika urzędu celno-skarbowego
oraz kierownika placówki granicznej kontroli sanitarnej, weterynaryjnej i fitosanitarnej o planowanym przekroczeniu granicy państwowej przez statek powietrzny przewożący ładunek lub osoby nienależące do załogi w celu kontroli
tego statku, ładunku lub osób;
2) zapewniają funkcjonariuszom i pracownikom placówki Straży Granicznej,
urzędu celno-skarbowego oraz placówki granicznej kontroli sanitarnej,
weterynaryjnej i fitosanitarnej dojazd do miejsca dokonywania kontroli i powrót
z tego miejsca.
2f. Przepisu ust. 2e nie stosuje się w przypadku wykonywania
międzynarodowych lotów w granicach obszaru Schengen.
3. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego obowiązany jest ponadto:
1) prowadzić eksploatację lotniska w sposób zapewniający ciągłość ruchu
lotniczego;
1a) niezwłocznie zawiadamiać Prezesa Urzędu oraz instytucje zapewniające służby
ruchu lotniczego, zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 8 rozporządzenia
nr 255/2010/UE, o wszystkich zdarzeniach mogących mieć wpływ na pojemność
kontroli ruchu lotniczego lub zapotrzebowanie ruchu lotniczego, ich
przyczynach i przewidywanym okresie trwania;
2) niezwłocznie zawiadamiać zainteresowanych o wydaniu zarządzenia
o zamknięciu lotniska dla ruchu lotniczego lub wprowadzeniu odpowiednich
ograniczeń w jego eksploatacji, ich przyczynach i przewidywanym okresie
trwania;
3) posiadać system zarządzania bezpieczeństwem na lotniskach – w zakresie
wymaganym przez przepisy międzynarodowe oraz przepisy wydane na
podstawie art. 59a ust. 6;
4) koordynować prace zespołu ochrony lotniska;
5) posiadać zaktualizowany plan generalny;
6) określić granicę części lotniczej lotniska podlegającą zatwierdzeniu przez
Prezesa Urzędu;
7) posiadać zezwolenie, o którym mowa w art. 173 ust. 1 pkt 1;
8) przeprowadzić analizę przepustowości, o której mowa
w art. 3 ust. 3 rozporządzenia nr 95/93/WE, w przypadkach i terminie
określonych w tym przepisie albo na pisemne żądanie Prezesa Urzędu w terminie
określonym w tym żądaniu, nie krótszym niż 3 miesiące od dnia otrzymania
żądania.
3a. Prezes Urzędu żąda, zgodnie z ust. 3 pkt 8, przeprowadzenia analizy
przepustowości w przypadku:
1) przypuszczenia, że dostępna przepustowość jest niewystarczająca dla obecnych
lub planowanych operacji;
2) uznania, że istnieją potencjalne, w szczególności środowiskowe, ograniczenia
dla wykonywania operacji lotniczych, których istnienie może wymagać zmiany
statusu portu lotniczego na port koordynowany albo z organizacją rozkładów
lotów;
3) przypuszczenia, że przepustowość portu lotniczego lub inne czynniki, które były
podstawą do wyznaczenia portu jako koordynowanego albo z organizacją
rozkładów lotów, nie uzasadniają dalszej koordynacji albo organizacji rozkładów
lotów.
3b. W przypadku gdy zarządzający lotniskiem nie wykona obowiązku, o którym
mowa w ust. 3 pkt 8, egzekucja tego obowiązku odbywa się zgodnie z przepisami
ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
w formie wykonania zastępczego. Prezes Urzędu rekomenduje podmioty mogące
zrealizować ten obowiązek.
4. Zarządzający lotniskiem, na którym funkcjonuje lotnicze przejście graniczne,
po uprzednim uzgodnieniu z właściwym miejscowo komendantem placówki Straży
Granicznej, jest obowiązany do zapewnienia fizycznego oddzielenia pasażerów lotów
wewnętrznych, określonych w art. 2 pkt 3 rozporządzenia 2016/399/UE, od
pasażerów innych lotów podlegających odprawie granicznej, zgodnie z zasadami
określonymi w załączniku nr VI pkt 2 do tego rozporządzenia.
5. Zarządzający lotniskiem, przewoźnik lotniczy lub agent obsługi naziemnej
wykonujący czynności obsługi pasażerów i transportu między statkiem powietrznym
a obiektami portu lotniczego jest obowiązany skierować pasażerów do wyznaczonych
części portu lotniczego, z uwzględnieniem wymogu oddzielenia pasażerów lotów
wewnętrznych określonych w art. 2 pkt 3 rozporządzenia 2016/399/UE,
niepodlegających odprawie granicznej, od pasażerów innych lotów podlegających
odprawie granicznej według zasad określonych w załączniku nr VI pkt 2 do tego
rozporządzenia.

art. 69. więcej Art. 69. 1. Starty i lądowania na lotnisku mogą odbywać się wyłącznie w sposób
zgodny z przepisami instrukcji operacyjnej danego lotniska.
2. Zarządzający lotniskiem może zezwolić tylko na taką eksploatację lotniska lub
jego części dla celów nielotniczych, która nie narusza przepisów bezpieczeństwa
ruchu lotniczego i nie ogranicza jego możliwości eksploatacyjnych określonych
w instrukcji operacyjnej.
3. Instrukcja operacyjna lotniska określa w szczególności:
1) dane techniczno-operacyjne lotniska, w tym charakterystykę pola wzlotów,
płaszczyzn wznoszenia (podejścia) oraz przeszkód lotniczych w rejonie lotniska;
2) procedury podejścia do lądowania i procedury odlotu, uwzględniające lokalne
ograniczenia wynikające z przepisów o ochronie środowiska;
3) zasady utrzymania i eksploatacji pola wzlotów;
4) organizację naziemnego ruchu statków powietrznych, środków transportowych
i osób pieszych na terenie lotniska;
5) dane o wzrokowych i radiowych pomocach nawigacyjnych;
6) zasady i środki udzielania pomocy statkom powietrznym, które znalazły się
w niebezpieczeństwie na lotnisku lub w jego pobliżu.
4. Instrukcja operacyjna lotniska podlega zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu po
uzgodnieniu z instytucjami zapewniającymi służby ruchu lotniczego.

Art. 69a. Do lotnisk, o których mowa w art. 59a ust. 1 pkt 1, nie stosuje się
art. 69 ust. 1, 3 i 4 oraz wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie
art. 63 pkt 4 i 5 oraz art. 83 ust. 1, z wyjątkiem przepisów dotyczących udzielania
niezbędnej pomocy medycznej na lotnisku.

art. 70. więcej Art. 70. 1. Zarządzający lotniskiem albo podmiot, który posiada prawo
własności do nieruchomości, na której znajduje się lotnisko, może przekazać
zarządzanie tym lotniskiem innemu podmiotowi spełniającemu wymagania określone
w art. 55 ust. 2, po dostarczeniu przez ten podmiot dokumentów, o których mowa w
art. 55 ust. 3 pkt 1, 3–5, 8 i 9, za zgodą Prezesa Urzędu wydaną w drodze decyzji
administracyjnej.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, w sytuacji gdy nieruchomości, na
których znajduje się lotnisko, mają więcej niż jednego właściciela, przekazanie
zarządzania wymaga zgody wszystkich właścicieli.
3. W przypadku gdy nieruchomości, na których znajduje się lotnisko, zostały
oddane w użytkowanie wieczyste, przekazanie zarządu, o którym mowa w ust. 1,
następuje na wniosek zarządzającego lotniskiem albo użytkownika wieczystego.
4. W przypadku przekazania zarządzania lotniskiem użytku wyłącznego nie
stosuje się przepisu art. 59a ust. 4 w zakresie dotyczącym kontroli sprawdzającej na
lotnisku wykonywanej przed wydaniem decyzji administracyjnej.

art. 71. więcej Art. 71. 1. Prezes Urzędu może, w drodze decyzji administracyjnej, ograniczyć
ruch na lotnisku lub zamknąć dla ruchu lotniczego na czas oznaczony lotnisko niespełniające wymagań technicznych lub eksploatacyjnych określonych na podstawie niniejszej ustawy.
2. Prezes Urzędu może, w drodze decyzji administracyjnej, wykreślić lotnisko
z rejestru, jeżeli pomimo upływu terminu wyznaczonego w decyzji, o której mowa
w ust. 1, nadal nie spełnia ono określonych na podstawie niniejszej ustawy wymagań
technicznych i eksploatacyjnych.

Art. 71a. 1. Prezes Urzędu, na wniosek zarządzającego lotniskiem lub na
wniosek wojewody właściwego miejscowo dla portu lotniczego, o którym mowa
w art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 598/2014
z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia zasad i procedur w odniesieniu do
wprowadzenia ograniczeń operacyjnych odnoszących się do poziomu hałasu
w portach lotniczych Unii w ramach zrównoważonego podejścia oraz uchylającego
dyrektywę 2002/30/WE (Dz. Urz. UE L 173 z 12.06.2014, str. 65), może, w drodze
decyzji administracyjnej, wprowadzić w porcie lotniczym ograniczenia operacyjne,
o których mowa w art. 2 ust. 6 tego rozporządzenia.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera co najmniej:
1) określenie portu lotniczego;
2) propozycję ograniczenia operacyjnego, które ma być wprowadzone w porcie
lotniczym;
3) uzasadnienie określające cel środowiskowy, jaki ma zostać osiągnięty poprzez
wprowadzenie ograniczenia operacyjnego wraz z przewidywanymi skutkami
ekonomiczno-społecznymi dla regionu;
4) informacje o realizacji art. 6 ust. 2 lit. a–c rozporządzenia nr 598/2014/UE –
w przypadku wniosku zarządzającego portem lotniczym.
3. Jeżeli w trakcie postępowania prowadzonego na podstawie ust. 1 zostanie
złożony wniosek o wprowadzenie ograniczeń operacyjnych dotyczący tego samego
portu lotniczego, Prezes Urzędu zawiesza postępowanie wszczęte na podstawie tego
wniosku do czasu zakończenia wcześniejszego postępowania, o czym informuje
wnioskodawcę. W przypadku wniosków złożonych w tym samym dniu, jako pierwszy
rozpatrywany jest wniosek, który wcześniej wpłynął do Prezesa Urzędu.

Art. 71b. 1. Decyzję, o której mowa w art. 71a ust. 1, wydaje się w uzgodnieniu
z wojewodą właściwym miejscowo ze względu na położenie portu lotniczego oraz po
przeprowadzeniu przez zarządzającego tym portem lotniczym konsultacji, o których
mowa w art. 6 ust. 2 lit. d rozporządzenia nr 598/2014/UE.
2. Zarządzający portem lotniczym przeprowadza konsultacje zgodnie
z przepisami wydanymi na podstawie art. 71e, po otrzymaniu od Prezesa Urzędu
informacji o toczącym się na podstawie art. 71a postępowaniu.
3. Zarządzający portem lotniczym przedkłada w ramach konsultacji informacje,
o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71e, oraz propozycje
ograniczeń operacyjnych, które mają być wprowadzone w porcie lotniczym.
4. Organy i jednostki właściwe ze względu na rodzaj informacji, o których mowa
w przepisach wydanych na podstawie art. 71e, są obowiązane do dostarczenia
stosownych informacji zarządzającemu portem lotniczym, na jego wniosek.
5. Decyzję, o której mowa w art. 71a ust. 1, Prezes Urzędu wydaje w oparciu
o przedstawiony przez zarządzającego portem lotniczym wynik konsultacji.
6. Od decyzji, o której mowa w art. 71a ust. 1, zarządzającemu portem
lotniczym, którego dotyczą ograniczenia, służy odwołanie do ministra właściwego do
spraw transportu.

Art. 71c. 1. Ograniczenia operacyjne wprowadzone decyzją, o której mowa
w art. 71a ust. 1, Prezes Urzędu zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej
Urzędu nie później niż w terminie 6 miesięcy przed wprowadzeniem ograniczeń
operacyjnych i nie później niż na 2 miesiące przed określeniem parametrów
koordynacyjnych przydziałów czasu na start i lądowanie, o których mowa
w art. 2 lit. m rozporządzenia nr 95/93/WE, dla danego portu lotniczego
w odpowiednim sezonie rozkładowym.
2. W przypadku wprowadzenia ograniczeń operacyjnych w porcie lotniczym i na
czas ich obowiązywania, zarządzający lotniskiem jest obowiązany do zamieszczenia
na swojej stronie internetowej:
1) danych zebranych przez system pomiaru hałasu;
2) zasad zarządzania ruchem lotniczym w porcie lotniczym w zakresie jego wpływu
na poziom hałasu.

Art. 71d. 1. Prezes Urzędu na wniosek zainteresowanego podmiotu wydaje,
w drodze decyzji administracyjnej, zwolnienia, o których mowa w art. 9
i art. 10 rozporządzenia nr 598/2014/UE.
2. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze wyjątkowy charakter
zwolnień, o których mowa w ust. 1, oraz zasadę niedyskryminacji, określi, w drodze
rozporządzenia:
1) wykaz państw, z których przewoźnicy lotniczy mogą ubiegać się o uzyskanie
zwolnienia, o którym mowa w art. 9 rozporządzenia nr 598/2014/UE;
2) szczegółowe warunki uzyskania zwolnień, o których mowa w art. 9
i art. 10 rozporządzenia nr 598/2014/UE;
3) dokumenty dołączane do wniosków o wydanie zwolnień, o których mowa
w art. 9 i art. 10 rozporządzenia nr 598/2014/UE;
4) wzór wniosków o wydanie zwolnień, o których mowa w art. 9
i art. 10 rozporządzenia nr 598/2014/UE.

Art. 71e. Minister właściwy do spraw transportu, mając na względzie potrzebę
ograniczenia lub zmniejszenia uciążliwości hałasu w porcie lotniczym, określi,
w drodze rozporządzenia:
1) zakres informacji wymaganych do przeprowadzenia konsultacji w celu
wprowadzenia ograniczeń operacyjnych, o których mowa
w art. 2 ust. 6 rozporządzenia nr 598/2014/UE;
2) tryb i sposób prowadzenia konsultacji, o których mowa w art. 71b ust. 1;
3) katalog podmiotów uprawnionych do uczestnictwa w konsultacjach;
4) szczegółowy sposób oraz terminy, w jakich podmioty, o których mowa
w art. 71b ust. 4, przekazują zarządzającemu portem lotniczym informacje
określone zgodnie z pkt 1.

art. 72. więcej Art. 72. 1. Lotnisko może zostać wykreślone z rejestru lotnisk decyzją Prezesa
Urzędu:
1) na wniosek podmiotu zakładającego lotnisko lub działającego z jego
upoważnienia zarządzającego lotniskiem;
2) jeżeli trwale zaprzestano jego eksploatacji.
2. W przypadku gdy zarządzający rażąco naruszył przepisy niniejszej ustawy,
Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, wzywa go do usunięcia
stwierdzonych nieprawidłowości w określonym terminie. Po bezskutecznym upływie
tego terminu Prezes Urzędu cofa zarządzającemu zezwolenie na zarządzanie
lotniskiem użytku publicznego lub wykreśla lotnisko z rejestru lotnisk.

art. 73. więcej Art. 73. 1. Statki powietrzne wykonujące loty międzynarodowe startują i lądują
na lotniskach wyznaczonych do startów i lądowań statków powietrznych w ruchu
międzynarodowym, zwanych dalej „lotniskami międzynarodowymi”.
2. W przypadku wyznaczenia lotniska jako lotniska międzynarodowego
dokonuje się odpowiedniego wpisu do rejestru lotnisk.
3. Lotnisko, o którym mowa w ust. 4, jest obiektem transportu publicznego
w rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
(Dz. U. z 2018 r. poz. 2204 i 2348 oraz z 2019 r. poz. 270, 492, 801 i 1309).
4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, lotniska międzynarodowe,
z uwzględnieniem potrzeb danego regionu oraz przepisów określających lotnicze
przejścia graniczne.
5. W przypadku międzynarodowych lotów niehandlowych, w szczególności
wykonywanych w ramach imprez masowych, starty i lądowania statków
powietrznych na lotniskach innych niż określone w ust. 1 mogą być wykonywane
z uwzględnieniem art. 145 i art. 146 oraz po powiadomieniu instytucji zapewniającej
służby ruchu lotniczego.
6. Koszty związane z kontrolą ruchu granicznego i kontrolą celną w przypadkach
startów i lądowań, o których mowa w ust. 5, ponosi zarządzający lotniskiem.

art. 74. więcej Art. 74. 1. Służby publiczne i organy administracji publicznej korzystają
z obiektów i urządzeń lotniska w zakresie niezbędnym do wykonywania ich zadań.
2. Zarządzający lotniskiem jest obowiązany udostępnić służbom publicznym
i organom administracji publicznej niezbędne obiekty i urządzenia, o których mowa
w ust. 1, zaś służby publiczne i organy administracji publicznej są obowiązane pokryć
koszty eksploatacji tych obiektów i urządzeń w wysokości kosztów faktycznie
poniesionych z tego tytułu przez zarządzającego lotniskiem.
3. Obowiązek pokrywania przez Straż Graniczną kosztów eksploatacji obiektów
i urządzeń lotniska, o których mowa w ust. 2, w zakresie wynikającym ze
współdziałania Straży Granicznej z Prezesem Urzędu sprawującym nadzór nad
wykonywaną przez zarządzającego lotniskiem kontrolą bezpieczeństwa w lotnictwie
cywilnym obejmuje wyłącznie koszty:
1) zużycia energii elektrycznej i cieplnej, wody i gazu;
2) usług telekomunikacyjnych.
4. Szczegółowe warunki udostępnienia obiektów i urządzeń, o których mowa
w ust. 1–3, określają umowy zawierane między zarządzającym lotniskiem a służbami
publicznymi i organami administracji publicznej.
5. Przepisy ust. 1–4 nie naruszają przepisów ustawy z dnia 12 października
1990 r. o ochronie granicy państwowej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1869 i 2399) oraz innych
ustaw określających zadania służb i organów, o których mowa w ust. 1.

art. 75. więcej Art. 75. 1. Zarządzający lotniskiem może pobierać opłaty za korzystanie
z obiektów, urządzeń lub usług udostępnianych wyłącznie przez tego zarządzającego
lotniskiem, związanych ze startem, lądowaniem, oświetleniem, parkowaniem statków
powietrznych lub obsługą ładunków (towarów i poczty) lub pasażerów (opłaty
lotniskowe), z zastrzeżeniem ust. 3. Opłaty lotniskowe są pobierane od podmiotu na
rzecz którego udostępniane są te obiekty, urządzenia lub usługi, od użytkownika statku
powietrznego lub innego eksploatującego statek powietrzny w momencie
wykonywania operacji lotniczej. Opłaty lotniskowe obejmują również opłaty
i dopłaty, o których mowa w ust. 4.
2. Opłaty lotniskowe nie obejmują usług, o których mowa w art. 176, a także
korzystania z urządzeń i przestrzeni lotniska oraz scentralizowanej infrastruktury,
o których mowa w art. 180 ust. 2 i 3.
3. Opłaty lotniskowe nie obejmują usług związanych z obsługą pasażerów
niepełnosprawnych oraz pasażerów o ograniczonej sprawności ruchowej, o których
mowa w rozporządzeniu (WE) nr 1107/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
5 lipca 2006 r. w sprawie praw osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej
sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą (Dz. Urz. UE L 204 z 26.07.2006,
str. 1). Na żądanie Prezesa Urzędu każdy dostawca usług związanych z obsługą
pasażerów niepełnosprawnych jest zobowiązany do przedstawienia szczegółowej
informacji dotyczącej kosztów zapewnienia tych usług i kalkulacji stawek opłat za nie.
Na podstawie uzyskanych informacji Prezes Urzędu może nakazać, w drodze decyzji,
zmianę wysokości opłat, jeżeli stwierdzi naruszenie zasad zawartych w
rozporządzeniu 1107/2006/WE.
4. Na lotniskach użytku publicznego, na których występują problemy związane
z ochroną środowiska przed nadmiernym hałasem, zarządzający lotniskiem może
ustalić dopłaty do opłat lotniskowych, o których mowa w ust. 1, albo wyodrębnić
opłatę hałasową. W takim przypadku zarządzający lotniskiem ma obowiązek
utworzenia funduszu celowego w wysokości pobieranych dopłat albo opłat
związanych z ochroną środowiska przed nadmiernym hałasem, którego środki są
przeznaczane wyłącznie na pokrycie kosztów ochrony środowiska związanych
z pomiarem emisji czynników szkodliwych, prowadzeniem działalności
zapobiegawczych oraz usuwaniem skutków spowodowanych oddziaływaniem hałasu
na środowisko.
4a. Na lotniskach użytku publicznego, na których występują problemy dotyczące
ochrony środowiska związane z ochroną:
1) powierzchni ograniczających przeszkody przed naruszeniem ich przez drzewa
lub krzewy,
2) wzrokowych pomocy nawigacyjnych przed zakłóceniami ich funkcjonowania
przez drzewa lub krzewy
– zarządzający lotniskiem może ustalić dopłaty do opłat lotniskowych, o których
mowa w ust. 1, albo wyodrębnić opłatę środowiskową. W takim przypadku
zarządzający lotniskiem ma obowiązek utworzenia funduszu celowego w wysokości
pobieranych dopłat albo opłat związanych z ochroną środowiska, którego środki są
przeznaczane wyłącznie na pokrycie kosztów ochrony środowiska związanych
z prowadzeniem działań zapobiegawczych, kosztów usuwania drzew lub krzewów
oraz kosztów opinii biegłych, usług prawnych i zasądzonych odszkodowań z tym
związanych.
5. Środki funduszy, o których mowa w ust. 4 i 4a, są przechowywane na
wyodrębnionych oprocentowanych rachunkach bankowych. Uzyskane odsetki
bankowe powiększają środki tych funduszy.
6. W kosztach stanowiących podstawę ustalania przez zarządzającego lotniskiem
użytku publicznego opłat lotniskowych nie mogą być uwzględniane kary pieniężne,
o których mowa w ustawie.

art. 76. więcej Art. 76. 1. Nie pobiera się opłat lotniskowych na lotniskach użytku publicznego
od podmiotu realizującego w interesie publicznym zadania związane z wykonaniem
lotu:
1) w celu zapobiegania skutkom klęsk żywiołowych lub ich usunięcia oraz
ratowania życia lub zdrowia ludzkiego, chyba że lot ten jest wykonywany
w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – potwierdzonego:
a) statusem lotu:
– HOSP (lot statku powietrznego wykonywany w celu niesienia pomocy
medycznej zgłoszony przez odpowiednie służby medyczne), lub
– SAR (lot statku powietrznego wykonującego akcję poszukiwawczo-
-ratowniczą), lub
– HUM (lot statku powietrznego biorącego udział w akcji humanitarnej),
lub
b) odpowiednią uwagą w planie lotu;
2) w przypadkach ochrony granic, zapewnienia bezpieczeństwa państwa lub
porządku publicznego – potwierdzonego:
a) statusem lotu:
– STATE (lot państwowego i cywilnego statku powietrznego w misjach
wojskowych, policyjnych, celnych lub Straży Granicznej), lub
– GARDA (hasło, na jakie statek powietrzny wykonuje zadania związane
z bezpieczeństwem powszechnym, porządkiem publicznym i ochroną
granicy), lub
b) odpowiednią uwagą w planie lotu;
3) wyłącznie w celu przewozu, w oficjalnej misji, panującego monarchy i jego
najbliższej rodziny, głowy państwa, przewodniczącego parlamentu lub jego izby,
szefa rządu lub osoby zajmującej stanowisko równorzędne – potwierdzonego:
a) statusem lotu HEAD (lot polskiego statku powietrznego nadany przez
Komendanta Służby Ochrony Państwa), lub
b) odpowiednią uwagą w planie lotu.
2. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, przekazuje zarządzającemu lotniskiem
użytku publicznego, nie później niż w ciągu 24 godzin od zaistnienia zdarzenia
będącego podstawą do pobierania opłat lotniskowych, w sposób określony przez
zarządzającego lotniskiem w Zintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych,
o którym mowa w art. 121 ust. 3, kopię planu lotu potwierdzającego prawo do
skorzystania ze zwolnienia.
3. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego zawiera w taryfie opłat
lotniskowych informację odnośnie do lotów zwolnionych z opłat lotniskowych na
podstawie ust. 1.
4. W przypadku lotów wojskowych statków powietrznych oraz wojskowych
statków powietrznych państw obcych wykonywanych na lotniskach, o których mowa
w art. 60 ust. 3, opłaty lotniskowe określa się w umowie operacyjnej, o której mowa
w przepisach wydanych na podstawie art. 83 ust. 2, zawartej przez zarządzającego
lotniskiem użytku publicznego oraz jednostkę organizacyjną wskazaną przez Ministra
Obrony Narodowej, z uwzględnieniem udziału obu stron umowy w założeniu lotniska
użytku publicznego oraz w ponoszeniu kosztów utrzymywania i eksploatacji tego
lotniska.

art. 77. więcej Art. 77. 1. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego przed wprowadzeniem
lub zmianą opłat lotniskowych opracowuje projekt taryfy opłat lotniskowych
z wyszczególnieniem wysokości opłat standardowych, dodatkowych i zniżek od tych
opłat wraz z zasadami ich naliczania i udzielania oraz przeprowadza konsultacje
projektu taryfy opłat lotniskowych z przewoźnikami lotniczymi stale korzystającymi
z danego lotniska lub podmiotami ich reprezentującymi, w szczególności działającym na danym lotnisku komitetem przewoźników lotniczych lub stowarzyszeniami
przewoźników lotniczych. Zarządzający lotniskiem może przeprowadzić konsultacje
także z innymi podmiotami korzystającymi z obiektów, urządzeń lub usług, o których
mowa w art. 75 ust. 1. Konsultacje dotyczą wysokości, struktury, zasad naliczania
opłat lotniskowych oraz udzielania zniżek od tych opłat.
2. Przewoźnikiem lotniczym stale korzystającym z lotniska, o którym mowa
w ust. 1, jest przewoźnik lotniczy, który spełnia jeden z następujących warunków:
1) w sezonie rozkładowym, w którym prowadzone są konsultacje, wykonuje
regularny przewóz lotniczy do lub z danego lotniska, lub wykonywał taki
przewóz w sezonie rozkładowym poprzedzającym sezon, w którym prowadzone
są konsultacje i zgłosił zarządzającemu lotniskiem użytku publicznego zamiar
wykonywania regularnego przewozu lotniczego w równoważnym sezonie
rozkładowym, w stosunku do którego wykonywał taki przewóz;
2) w sezonie rozkładowym poprzedzającym sezon, w którym prowadzone są
konsultacje lub w sezonie rozkładowym, w którym prowadzone są konsultacje,
wykonał 10 lub więcej lotów nieregularnych i nadal wykonuje przewóz lotniczy
z tego lotniska w czasie prowadzenia konsultacji.
3. Celem konsultacji, o których mowa w ust. 1, jest przekazanie informacji
dotyczących proponowanych opłat lotniskowych i uzyskanie opinii podmiotów,
o których mowa w ust. 1, oraz osiągnięcie przez strony porozumienia w sprawie taryfy
opłat lotniskowych w możliwie najszerszym zakresie.
4. Podmioty, o których mowa w ust. 1, przedstawiają opinie wraz
z uzasadnieniem, w szczególności dotyczącym wpływu proponowanych zmian na ich
sytuację ekonomiczno-operacyjną. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego przed
podjęciem decyzji w sprawie taryfy opłat lotniskowych rozpatruje przedstawione
z uzasadnieniem opinie, a w przypadku ich nieuwzględnienia sporządza uzasadnienie,
które przekazuje niezwłocznie podmiotom, o których mowa w ust. 1.
5. Prezes Urzędu może zażądać od zarządzającego lotniskiem użytku
publicznego przedstawienia dokumentacji potwierdzającej właściwe przeprowadzenie
konsultacji, o których mowa w ust. 1, w tym opinii podmiotów, o których mowa
w ust. 1, oraz uzasadnienia ich nieuwzględnienia.
6. Informacje przekazywane podczas konsultacji, o których mowa w ust. 1
i art. 77c ust. 1 i 3, stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11 ust. 2
ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U.
z 2019 r. poz. 1010).

Art. 77a. 1. Na wniosek zarządzającego lotniskiem użytku publicznego minister
właściwy do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu, może w drodze
decyzji administracyjnej:
1) ustanowić sieć portów lotniczych stanowiącą grupę lotnisk użytku publicznego
zarządzanych przez tego samego zarządzającego, w ramach której wprowadza
się wspólny system opłat lotniskowych, albo
2) wyrazić zgodę na zastosowanie przez zarządzającego lotniskiem użytku
publicznego wspólnego systemu opłat lotniskowych na lotniskach użytku
publicznego obsługujących to samo miasto lub konurbację
– mając na uwadze konieczność realizacji zasad niedyskryminacji oraz uwzględniając
istniejące programy, strategie i decyzje w zakresie polityki transportowej dotyczącej
lotnictwa cywilnego.
2. Przed złożeniem wniosku, o którym mowa w ust. 1, zarządzający lotniskiem
użytku publicznego przeprowadza konsultacje z przewoźnikami lotniczymi stale
korzystającymi z tych lotnisk, planowanych do objęcia siecią portów lotniczych albo
wspólnym systemem opłat lotniskowych lub podmiotami ich reprezentującymi,
w szczególności działającymi na tych lotniskach komitetami przewoźników
lotniczych lub stowarzyszeniami przewoźników lotniczych, dotyczące propozycji
ustanowienia odpowiednio sieci portów lotniczych albo wspólnego systemu opłat
lotniskowych.
3. Przez przewoźnika lotniczego stale korzystającego z lotniska, o którym mowa
w ust. 2, rozumie się przewoźnika lotniczego, o którym mowa w art. 77 ust. 2.
4. W przypadku gdy co najmniej jedno z lotnisk planowanych do objęcia
wspólnym systemem opłat lotniskowych dla lotnisk obsługujących to samo miasto lub
konurbację:
1) obsługuje w ciągu roku więcej niż 5 000 000 pasażerów, albo
2) obsłużyło największą liczbę pasażerów spośród lotnisk użytku publicznego na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w roku kalendarzowym poprzedzającym
złożenie wniosku o wyrażenie zgody na zastosowanie przez zarządzającego
lotniskiem użytku publicznego wspólnego systemu opłat lotniskowych, jeżeli
żadne lotnisko w Rzeczypospolitej Polskiej nie spełnia kryterium określonego
w pkt 1
– minister właściwy do spraw transportu, nie później niż na miesiąc przed dniem
wyrażenia zgody na zastosowanie wspólnego systemu opłat lotniskowych, przesyła do
Komisji Europejskiej informację o planowanym wyrażeniu tej zgody.
5. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, zarządzający lotniskiem
przeprowadza w stosunku do każdego z lotnisk planowanych do objęcia wspólnym
systemem opłat konsultacje zgodnie z art. 77c.
6. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
warunki i tryb ustanawiania sieci portów lotniczych i wspólnego systemu opłat
lotniskowych, o których mowa w ust. 1, mając na uwadze konieczność zapewnienia
przejrzystości systemu opłat lotniskowych.

Art. 77b. 1. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego obsługującym w ciągu
roku nie więcej niż 5 000 000 pasażerów przekazuje Prezesowi Urzędu oraz
podmiotom, o których mowa w art. 77 ust. 1, do wiadomości, nie później niż na 40 dni
przed planowanym terminem wejścia w życie taryfy opłat lotniskowych, ustaloną
przez niego, po przeprowadzeniu konsultacji, o których mowa w art. 77, taryfę opłat
lotniskowych.
2. Prezes Urzędu, w terminie 14 dni od dnia otrzymania taryfy opłat
lotniskowych, o której mowa w ust. 1, w drodze decyzji administracyjnej, nakazuje
zmianę taryfy opłat lotniskowych w przypadku, gdy jest ona niezgodna z zasadami
dotyczącymi ustalania opłat lotniskowych ustalonymi w Konwencji, o której mowa
w art. 3 ust. 2, prawie lotniczym lub w przepisach międzynarodowych, w tym gdy
zarządzający lotniskiem nie dopełnił obowiązku przeprowadzenia konsultacji zgodnie
z art. 77. W decyzji Prezes Urzędu określa, czy zarządzający lotniskiem użytku
publicznego jest obowiązany do ponownego przeprowadzenia konsultacji, o których
mowa w art. 77 ust. 1, biorąc pod uwagę zakres nakazanej zmiany oraz jej wpływ na
przewoźników lotniczych.
3. Prezes Urzędu może, w celu weryfikacji zgodności taryfy opłat lotniskowych
z zasadami, o których mowa w ust. 2, zażądać od zarządzającego lotniskiem
przedstawienia informacji potwierdzających zgodność taryfy opłat lotniskowych
z tymi zasadami. W takim przypadku termin 14 dni, o którym mowa w ust. 2, biegnie
od dnia otrzymania żądanych informacji. W okresie tym przekazana do wiadomości
Prezesa Urzędu taryfa opłat lotniskowych nie wchodzi w życie.
4. Z zastrzeżeniem ust. 3, taryfa opłat lotniskowych, o której mowa w ust. 1,
wchodzi w życie, jeżeli Prezes Urzędu nie nakazał jej zmiany w terminie, o którym
mowa w ust. 2 lub 7.
5. Przewoźnik lotniczy stale korzystający z danego lotniska, o którym mowa
w art. 77 ust. 2, lub podmiot reprezentujący takich przewoźników, w szczególności
działający na danym lotnisku komitet przewoźników lotniczych lub stowarzyszeniami przewoźników lotniczych, w terminie 14 dni od dnia otrzymania taryfy opłat
lotniskowych, o której mowa w ust. 1, może w przypadku uznania, iż ustalona przez
zarządzającego lotniskiem, o którym mowa w ust. 1, taryfa opłat lotniskowych
narusza zasady ustalania opłat lotniskowych określone w Konwencji, o której mowa
w art. 3 ust. 2, prawie lotniczym lub przepisach międzynarodowych, zwrócić się do
Prezesa Urzędu z wnioskiem o nakazanie zmiany taryfy opłat lotniskowych, o której
mowa w ust. 1, na tym lotnisku.
6. Wraz z wnioskiem, o którym mowa w ust. 5, przedstawia się uzasadnienie
obejmujące:
1) wskazanie postanowień taryfy opłat lotniskowych naruszających zasady,
o których mowa w ust. 5;
2) wskazanie przepisów Konwencji, o której mowa w art. 3 ust. 2, prawa lotniczego
lub prawa międzynarodowego, które zostały naruszone;
3) argumenty potwierdzające naruszenia, o których mowa w pkt 1.
7. Po rozpatrzeniu wniosku, o którym mowa w ust. 5, w przypadku stwierdzenia,
że taryfa opłat lotniskowych, o której mowa w ust. 1, narusza zasady ustalania tych
opłat określone w Konwencji, o której mowa w art. 3 ust. 2, prawie lotniczym lub
przepisach międzynarodowych Prezes Urzędu, w terminie 14 dni od dnia otrzymania
wniosku, w drodze decyzji administracyjnej, nakazuje jej zmianę. Przepis
ust. 3 stosuje się odpowiednio.
8. Przepisy ust. 1–7 stosuje się odpowiednio do zmiany poszczególnych
postanowień taryfy opłat lotniskowych.
9. W przypadku nowo zakładanych lotnisk użytku publicznego przepisy ust. 1–
7 stosuje się, przy czym konsultacje, o których mowa w art. 77 ust. 1, prowadzone są
z przewoźnikami lotniczymi, którzy planują wykonywanie operacji do lub z danego
lotniska użytku publicznego w sezonie rozkładowym, w którym planowane jest
wejście w życie taryfy opłat lotniskowych lub w pierwszym sezonie rozkładowym
następującym po sezonie, w którym planowane jest wejście w życie opłat,
i poinformowali o takich planach zarządzającego lotniskiem, lub z przedstawicielami
tych przewoźników. Konsultacje, o których mowa w zdaniu poprzednim mogą zostać
rozpoczęte już po złożeniu przez zarządzającego lotniskiem wniosku o wydanie
certyfikatu, o którym mowa w art. 160 ust. 3 pkt 3, z zastrzeżeniem, iż tak
konsultowane opłaty lotniskowe wejdą w życie nie wcześniej, niż po uzyskaniu przez
tego zarządzającego wymaganych przepisami ustawy certyfikatów i zezwoleń.
10. Przepisów ust. 1–9 nie stosuje się do zarządzającego lotniskiem użytku
publicznego obsługującym w ciągu roku nie więcej niż 5 000 000 pasażerów, które
jest lotniskiem użytku publicznego obsługującym największą liczbę pasażerów na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 77c. 1. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego obsługującym w ciągu
roku więcej niż 5 000 000 pasażerów albo – jeżeli żadne lotnisko użytku publicznego
w Rzeczypospolitej Polskiej nie spełnia tego kryterium – lotniskiem użytku
publicznego, które w roku kalendarzowym poprzedzającym rozpoczęcie konsultacji
obsłużyło największą liczbę pasażerów spośród lotnisk na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, oprócz realizacji obowiązku prowadzenia konsultacji,
o których mowa w art. 77 ust. 1, jest obowiązany do corocznego prowadzenia
konsultacji z podmiotami, o których mowa w art. 77 ust. 1, dotyczących
funkcjonowania systemu opłat lotniskowych, wysokości tych opłat oraz jakości usług
świadczonych w zamian za opłaty lotniskowe. W ramach prowadzonych konsultacji
zarządzający lotniskiem przekazuje podmiotom, o których mowa w art. 77 ust. 1,
informacje dotyczące w szczególności metody ustalania opłat oraz związanych
z opłatami kosztów i przychodów, w tym pochodzących ze środków publicznych, jak
również usług i elementów infrastruktury udostępnianych w zamian za pobierane
opłaty, w tym stopnia wykorzystania tej infrastruktury oraz prognoz dotyczących
ruchu lotniczego i opłat, a także planów rozwoju infrastruktury i ich wpływu na
przepustowość portu lotniczego.
2. Przepisu ust. 1 zdanie pierwsze nie stosuje się, jeżeli w trakcie ostatnich
przeprowadzonych konsultacji, o których mowa w ust. 1 albo w art. 77 ust. 1, zawarte
zostało porozumienie między zarządzającym lotniskiem a podmiotami, o których
mowa w art. 77 ust. 1, w którym został określony inny termin prowadzenia
konsultacji. W takim przypadku konsultacje prowadzone są w terminie określonym
w tym porozumieniu.
3. Prezes Urzędu może z urzędu albo na uzasadniony wniosek przewoźnika
lotniczego, o którym mowa w art. 77 ust. 2, lub podmiotu reprezentującego takich
przewoźników nakazać zarządzającemu tym lotniskiem przeprowadzenie
dodatkowych konsultacji, wskazując jednocześnie na uzasadnienie dla takiego
żądania. Zakres konsultacji jest tożsamy z zakresem określonym w ust. 1.
4. Na wniosek zarządzającego lotniskiem, o którym mowa w ust. 1, przed
przeprowadzeniem konsultacji, o których mowa w ust. 1, 3 lub w art. 77 ust. 1,
przewoźnicy lotniczy są obowiązani przedstawić zarządzającemu lotniskiem informacje dotyczące w szczególności prognoz ruchu, rodzaju i liczby
eksploatowanych statków powietrznych oraz ich działalności na tym lotnisku.
5. Przewoźnik lotniczy, który mimo wniosku zarządzającego lotniskiem użytku
publicznego nie przedstawił informacji, o których mowa w ust. 4, traci prawo do
udziału w najbliższych konsultacjach, o których mowa w ust. 1, 3 lub w art. 77 ust. 1.

Art. 77d. 1. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego, o którym mowa
w art. 77c ust. 1, po przeprowadzeniu konsultacji, o których mowa w art. 77 ust. 1,
przedstawia do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu, z co najmniej kwartalnym
wyprzedzeniem przed planowanym dniem wejścia w życie, taryfę opłat lotniskowych
wraz z jej uzasadnieniem.
2. W przypadkach uzasadnionych wyjątkowymi, niemożliwymi do przewidzenia
wcześniej okolicznościami, na wniosek zarządzającego lotniskiem użytku
publicznego zawierający uzasadnienie opisujące te okoliczności, Prezes Urzędu może
wyrazić zgodę na skrócenie terminu, o którym mowa w ust. 1. Termin przedstawienia
taryfy opłat lotniskowych do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu nie może być jednak
krótszy niż 2 miesiące przed planowanym dniem wejścia tej taryfy w życie.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do zmiany poszczególnych
postanowień taryfy opłat lotniskowych.
4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do usunięcia oczywistej omyłki pisarskiej
w taryfie opłat lotniskowych oraz do zmian wynikających bezpośrednio ze zmiany
przepisów prawa w zakresie innym niż przepisy ustawy dotyczące opłat lotniskowych,
pod warunkiem że zmiany te nie mają wpływu na wysokość opłat lotniskowych lub
zniżek. W takiej sytuacji zarządzający lotniskiem dokonuje samodzielnie zmiany
postanowień taryfy i przekazuje zmienioną taryfę do wiadomości Prezesa Urzędu.
Zmiana wchodzi w życie, pod warunkiem że w terminie 7 dni od dnia jej otrzymania
Prezes Urzędu nie wyrazi sprzeciwu.
5. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, odmawia zatwierdzenia
taryfy opłat lotniskowych albo jej części lub nakazuje jej zmianę, w przypadku gdy
jest ona niezgodna z zasadami dotyczącymi ustalania opłat lotniskowych ustalonymi
w Konwencji, o której mowa w art. 3 ust. 2, prawie lotniczym, przepisach prawa Unii
Europejskiej lub w przepisach międzynarodowych, w tym gdy zarządzający
lotniskiem nie dopełnił obowiązku przeprowadzenia konsultacji zgodnie z art. 77 lub
art. 77c. W decyzji Prezes Urzędu określa, czy zarządzający lotniskiem użytku
publicznego jest obowiązany do ponownego przeprowadzenia konsultacji, o których mowa w art. 77 ust. 1, biorąc pod uwagę zakres nakazanej zmiany oraz jej wpływ na
przewoźników lotniczych.
6. Prezes Urzędu może, w drodze decyzji administracyjnej, odmówić
zatwierdzenia taryfy opłat lotniskowych albo jej części lub nakazać jej zmianę,
w przypadku gdy w sposób istotny i nieuzasadniony odbiega ona od informacji
przedstawionych w zatwierdzonym planie generalnym lub gdy zarządzający
lotniskiem użytku publicznego nie dopełnił obowiązku, o którym mowa w art. 77e
ust. 1.

Art. 77e. 1. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego, o którym mowa
w art. 77c ust. 1, jest obowiązany do rozpoczęcia negocjacji z przewoźnikami
lotniczymi, o których mowa w art. 77 ust. 2, lub z podmiotami ich reprezentującymi
celem zawarcia porozumienia w sprawie jakości świadczonych przez niego usług.
Negocjacje w sprawie jakości usług mogą być prowadzone w ramach konsultacji,
o których mowa w art. 77 ust. 1 lub w art. 77c.
2. W porozumieniu określa się co najmniej poziom usług świadczonych przez
zarządzającego lotniskiem użytku publicznego, uwzględniając system lub wysokość
opłat lotniskowych oraz poziom usług, do którego uprawnieni są przewoźnicy lotniczy
w zamian za opłaty lotniskowe.
3. Zawarte porozumienie zarządzający lotniskiem użytku publicznego
przekazuje do wiadomości Prezesowi Urzędu wraz z taryfą opłat lotniskowych
w przypadku przekazania jej do zatwierdzenia, lub niezwłocznie po jego zawarciu,
gdy zostało ono zawarte w innym terminie niż okres prowadzenia konsultacji projektu
taryfy opłat lotniskowych.

Art. 77f. 1. Przed podjęciem decyzji o inwestycji o dużej skali zarządzający
lotniskiem użytku publicznego, o którym mowa w art. 77c ust. 1, jest obowiązany do
przeprowadzenia konsultacji z podmiotami, o których mowa w art. 77 ust. 1,
dotyczących planowanych inwestycji. Konsultacje te mogą odbywać się w ramach
konsultacji opłat lotniskowych, o których mowa w art. 77 ust. 1 lub art. 77c, albo
w ramach negocjacji w sprawie jakości świadczonych usług, o których mowa
w art. 77e ust. 1.
2. Za inwestycję o dużej skali, o której mowa w ust. 1, uznaje się każdą
inwestycję polegającą na rozbudowie lub przebudowie istniejącej lub budowie nowej
infrastruktury, wpływającą w sposób znaczący na przepustowość poszczególnych elementów infrastruktury lotniska, w szczególności pasa startowego i terminalu
pasażerskiego.
3. Prezes Urzędu może zażądać od zarządzającego lotniskiem, o którym mowa
w ust. 1, przedstawienia informacji o przebiegu i wynikach konsultacji, o których
mowa w ust. 1.

Art. 77g. 1. Liczbę obsłużonych pasażerów, o której mowa w art. 77a ust. 4,
art. 77b ust. 1 i 10 oraz art. 77c ust. 1, ustala się na podstawie danych Eurostat dla
ostatniego roku kalendarzowego poprzedzającego wyrażenie zgody, o której mowa
w art. 77a ust. 1, lub rozpoczęcie konsultacji, o których mowa w art. 77 ust. 1, art. 77c
lub art. 77f, dla którego dane te są dostępne.
2. Prezes Urzędu publikuje corocznie w Dzienniku Urzędowym Urzędu
Lotnictwa Cywilnego i na stronie internetowej Urzędu wykaz lotnisk, o których mowa
w art. 77c ust. 1.

Art. 77h. 1. Taryfa opłat lotniskowych dla lotniska użytku publicznego lub
zmiana jej postanowień zatwierdzona przez Prezesa Urzędu oraz taryfa opłat
lotniskowych lub zmiana jej postanowień przekazana do wiadomości Prezesowi
Urzędu, w odniesieniu do której Prezes Urzędu nie nakazał zmiany, podlegają
ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego.
2. Taryfa opłat lotniskowych jest zamieszczana w Zintegrowanym Pakiecie
Informacji Lotniczych, o którym mowa w art. 121 ust. 3.
3. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego podaje do publicznej
wiadomości aktualną taryfę opłat lotniskowych, w szczególności przez jej
zamieszczenie na swojej stronie internetowej, o ile taką posiada.

Art. 77i. 1. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego może zróżnicować
wysokość opłat lotniskowych ze względu na:
1) jakość, zakres lub koszty dotyczące korzystania z obiektów, urządzeń lub
poszczególnych usług świadczonych przez zarządzającego lotniskiem użytku
publicznego na lotnisku, w tym w terminalach lub ich częściach, w celu
zapewnienia podmiotom, o których mowa w art. 75 ust. 1, usług dostosowanych
do ich indywidualnych potrzeb lub udostępnienia tym podmiotom
przeznaczonego do danego celu terminalu lub jego części, lub
2) jakiekolwiek inne obiektywne i przejrzyste przesłanki
– pod warunkiem zachowania zasad niedyskryminacji i równego traktowania.
2. Dostęp do obiektów, urządzeń lub poszczególnych usług dostosowanych do
indywidualnych potrzeb, o których mowa w ust. 1, jest otwarty dla podmiotów,
o których mowa w art. 75 ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. W przypadku gdy o dostęp do obiektów, urządzeń lub poszczególnych usług
dostosowanych do indywidualnych potrzeb, o których mowa w ust. 1, ubiega się
większa liczba podmiotów niż może uzyskać ten dostęp ze względu na ograniczenia
przepustowości lotniska, zarządzający lotniskiem użytku publicznego zapewnia do
nich dostęp na podstawie podanych do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo
przyjęty kryteriów określonych przez tego zarządzającego.
4. Kryteria, o których mowa w ust. 3, powinny być adekwatne, obiektywne,
przejrzyste i niedyskryminacyjne.
5. W przypadku uznania, iż określone przez zarządzającego lotniskiem kryteria,
o których mowa w ust. 3, nie spełniają wymagań określonych w ust. 4, podmiot,
o którym mowa w art. 75 ust. 1, lub podmiot reprezentujący takie podmioty, może
zwrócić się do Prezesa Urzędu z wnioskiem o zbadanie ich zgodności w tym zakresie
i nakazanie ich zmiany.
6. Prezes Urzędu, z urzędu lub na wniosek, o którym mowa w ust. 5, w drodze
decyzji administracyjnej, nakazuje zarządzającemu lotniskiem zmianę kryteriów,
o których mowa w ust. 3, w przypadku uznania, iż nie spełniają one wymagań
określonych w ust. 4.

Art. 77j. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki, sposób i tryb prowadzenia konsultacji, o których mowa
w art. 77 ust. 1 i art. 77c, w tym zakres przedstawianych informacji,
2) szczegółowe wymagania dotyczące ustalania taryfy opłat lotniskowych,
3) tryb zatwierdzania taryfy opłat lotniskowych i tryb jej publikacji
– kierując się zasadami niedyskryminacji, przejrzystości, powiązania opłat z kosztami
udostępniania obiektów i urządzeń oraz usług, a także mając na uwadze konieczność
zapewnienia efektywnego nadzoru nad opłatami lotniskowymi.

Art. 77k. 1. Prezes Urzędu sporządza roczne sprawozdanie z realizacji zadań
z zakresu nadzoru nad opłatami lotniskowymi.
2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, jest publikowane na stronie
internetowej Urzędu.

art. 78. więcej Art. 78. 1. Zarządzający lotniskiem ma prawo zatrzymać statek powietrzny
tymczasowo w celu zabezpieczenia roszczenia z tytułu opłat lotniskowych należnych
od użytkownika statku powietrznego i szkód wyrządzonych przez niego na lotnisku,
z zastrzeżeniem art. 156.
2. Tymczasowe zatrzymanie statku powietrznego traci moc w razie złożenia
odpowiedniego zabezpieczenia lub w razie dokonania zajęcia na podstawie
postanowienia sądowego.
3. Zarządzający lotniskiem odpowiada za szkody wynikłe wskutek
nieuzasadnionego zatrzymania statku powietrznego.

Art. 78a. 1. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego może odmówić
podmiotowi, o którym mowa w art. 75 ust. 1, korzystania z obiektów, urządzeń lub
świadczenia usług, jeżeli podmiot ten dopuścił się zwłoki, w rozumieniu przepisów
Kodeksu cywilnego, w regulowaniu opłat lotniskowych należnych temu
zarządzającemu, pod warunkiem że nie spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa
wykonywania operacji lotniczych, pasażerów lub ładunków (towarów i poczty).
2. Przed zastosowaniem odmowy, o której mowa w ust. 1, zarządzający
lotniskiem użytku publicznego jest obowiązany do wyznaczenia podmiotowi, który
dopuścił się zwłoki, dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania, nie krótszego
niż 5 dni roboczych oraz wskazania, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego
terminu zarządzający lotniskiem może zastosować tę odmowę.
3. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego niezwłocznie informuje podmiot,
który pomimo upływu wyznaczonego terminu nie uregulował zaległych opłat
lotniskowych, o podjęciu decyzji w sprawie odmowy, o której mowa w ust. 1.
4. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego niezwłocznie informuje Prezesa
Urzędu o podjęciu decyzji w sprawie odmowy, o której mowa w ust. 1. Prezes Urzędu
nie ponosi odpowiedzialności za skutki spowodowane odmową, o której mowa
w ust. 1.
5. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego przyznaje podmiotowi, o którym
mowa w ust. 1, prawo do korzystania z obiektów i urządzeń oraz usług objętych
odmową niezwłocznie po uregulowaniu przez ten podmiot zaległych opłat
lotniskowych stanowiących podstawę do odmowy.
6. Odmowa, o której mowa w ust. 1, nie może spowodować podjęcia działań
określonych w art. 156.

art. 79. więcej Art. 79. 1. Prezes Urzędu nadzoruje lotniska w zakresie zapewniania ich
bezpiecznej eksploatacji.
2. W przypadku lotnisk lotnictwa państwowego wykorzystywanych przez
lotnictwo cywilne Prezes Urzędu nadzoruje te lotniska w zakresie zapewniania ich
bezpiecznej eksploatacji przez lotnictwo cywilne.
3. Prezes Urzędu wydaje, w drodze decyzji administracyjnej, wytyczne
w zakresie bezpieczeństwa, o których mowa w ADR.AR.A.040 załącznika II do
rozporządzenia nr 139/2014/UE.

art. 80. więcej Art. 80. Zarządzający lotniskiem odpowiada za bezpieczną eksploatację
lotniska, w tym za nałożone na niego zadania związane z ochroną lotniska.

Art. 80a. Zarządzający lotniskiem opracowuje i przedstawia do zatwierdzenia
Prezesowi Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, program ochrony lotniska.

art. 81. więcej Art. 81. 1. Przebywanie w części lotniczej lotniska, a także na innym terenie
wydzielonym i odpowiednio oznakowanym, a w szczególności ruch kołowy i pieszy
oraz korzystanie z urządzeń lotniska, jest dozwolone tylko za zezwoleniem
zarządzającego lotniskiem.
2. Zarządzający lotniskiem wydaje zezwolenie na przebywanie na terenie,
o którym mowa w ust. 1, uwzględniając potrzeby organów służb ruchu lotniczego oraz
służb państwowych wykonujących zadania ustawowe.

art. 82. więcej Art. 82. 1. W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji lotniska zarządzający
lotniskiem:
1) opracowuje instrukcję operacyjną lotniska;
2) (uchylony)
3) wydaje zarządzenia, nakazy lub zakazy oraz polecenia związane z zapewnieniem
bezpieczeństwa i ochrony lotów oraz porządku na lotnisku, obowiązujące
w stosunku do wszystkich osób znajdujących się na terenie lotniska;
4) wzywa właściwe służby publiczne do podjęcia działań w stosunku do osób
niepodporządkowujących się nakazom i zakazom lub zagrażających w inny
sposób bezpieczeństwu lotów lub porządkowi na lotnisku;
5) decyduje o podjęciu działań przez służbę ochrony lotniska w stosunku do osoby
podejrzanej o popełnienie przestępstwa na statku powietrznym lub lotnisku
i przekazaniu jej właściwym organom;
6) wnioskuje o dokonanie redukcyjnego odstrzału zwierzyny, stosownie do
przepisów prawa łowieckiego, w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa operacji
lotniczych przez zwierzynę, gdy inne metody ochrony okazały się nieskuteczne;
7) wnioskuje o wydanie decyzji:
a) w sprawie usunięcia drzewa lub krzewu stanowiącego przeszkodę lotniczą
do starosty właściwego dla nieruchomości, na której znajduje się
przeszkoda lotnicza,
b) w sprawie usunięcia przeszkody lotniczej, która nie jest obiektem
budowlanym, drzewem lub krzewem, a stanowi zagrożenie bezpieczeństwa
ruchu lotniczego, do:
– Prezesa Urzędu – w przypadku lotniska wpisanego do rejestru lotnisk
cywilnych,
– Ministra Obrony Narodowej – w przypadku lotniska wpisanego
wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych,
– ministra właściwego do spraw wewnętrznych – w przypadku lotniska
wpisanego wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb
porządku publicznego;
8) zawiadamia niezwłocznie:
a) w przypadku stwierdzenia, że na terenie znajdującym się w granicach
powierzchni ograniczających przeszkody są wznoszone lub znajdują się
obiekty mogące stanowić przeszkody lotnicze albo że istniejące przeszkody
lotnicze nie są oznakowane zgodnie z wymogami określonymi w przepisach
wydanych na podstawie art. 92 ust. 2:
– Prezesa Urzędu – w przypadku lotniska wpisanego do rejestru lotnisk
cywilnych,
– Ministra Obrony Narodowej – w przypadku lotniska wpisanego
wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych,
– ministra właściwego do spraw wewnętrznych – w przypadku lotniska
wpisanego wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb
porządku publicznego,
b) właściwy organ nadzoru budowlanego – w przypadku, o którym mowa
w lit. a, w zakresie obiektów budowlanych oraz urządzeń związanych
z prowadzoną budową.
1a. Zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 6–8, w odniesieniu do lotnisk
wpisanych wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych albo wpisanych wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego
wykonuje jednostka organizacyjna zarządzająca lotniskiem wpisanym wyłącznie do
rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych albo wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk
i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego.
1b. Zadanie starosty określone w ust. 1 pkt 7 lit. a jest zadaniem z zakresu
administracji rządowej.
2. Do złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1 pkt 7, jest uprawniony również
zakładający lotnisko, o którym mowa w art. 55 ust. 2 pkt 1–3, i Polska Agencja
Żeglugi Powietrznej.
3. Do usuwania drzewa lub krzewu znajdującego się na nieruchomościach
objętych decyzją, o której mowa w ust. 1 pkt 7 lit. a, z wyjątkiem drzewa lub krzewu
usuwanego z nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków, nie stosuje się
przepisów art. 33 i rozdziału 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1614, 2244 i 2340).
4. Do gruntów rolnych i leśnych objętych decyzją, o której mowa
w ust. 1 pkt 7 lit. a, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie
gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1161) oraz art. 13 ust. 1 ustawy
z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2018 r. poz. 2129 i 2161 oraz z 2019 r.
poz. 83 i 125).
5. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1 pkt 7 lit. a, wnioskodawca jest
obowiązany dołączyć:
1) dokumentację geodezyjną określającą wysokość nad poziomem morza
i współrzędne drzewa lub krzewu, które ma zostać usunięte, oraz mapę
poglądową obejmującą obszar objęty wnioskiem;
2) wypisy i wyrysy z operatu ewidencji gruntów i budynków lub odpisy z księgi
wieczystej dla nieruchomości, na której znajduje się drzewo lub krzew objęte
wnioskiem;
3) dowody potwierdzające, że drzewo lub krzew objęte wnioskiem stanowi
przeszkodę lotniczą.
6. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1 pkt 7 lit. b, wnioskodawca jest
obowiązany dołączyć:
1) dokumentację geodezyjną określającą wysokość nad poziomem morza
i współrzędne przeszkody lotniczej, która ma zostać usunięta, oraz mapę
poglądową obejmującą obszar objęty wnioskiem;
2) wypisy i wyrysy z operatu ewidencji gruntów i budynków lub odpisy z księgi
wieczystej dla nieruchomości, na której znajduje się przeszkoda lotnicza.
7. Posiadacz nieruchomości zapewnia geodecie posiadającemu uprawnienia
zawodowe do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji
i kartografii, działającemu na rzecz zakładającego lotnisko, o którym mowa
w art. 55 ust. 2 pkt 1–3, zarządzającego lotniskiem, jednostki organizacyjnej
zarządzającej lotniskiem wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk
wojskowych albo wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb
porządku publicznego albo Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, dostęp do nieruchomości umożliwiający dokonanie pomiarów drzew, krzewów lub obiektów
mogących stanowić przeszkody lotnicze.
8. W sprawie usunięcia przeszkody lotniczej, która nie jest obiektem
budowlanym, drzewem lub krzewem, a stanowi zagrożenie bezpieczeństwa ruchu
lotniczego, rozstrzyga, w drodze decyzji administracyjnej:
1) Prezes Urzędu – w przypadku lotniska wpisanego do rejestru lotnisk cywilnych;
2) Minister Obrony Narodowej – w przypadku lotniska wpisanego wyłącznie do
rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych;
3) minister właściwy do spraw wewnętrznych – w przypadku lotniska wpisanego
wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego.

art. 83. więcej Art. 83. 1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, warunki eksploatacji lotnisk, mając na względzie klasyfikację lotnisk
i obowiązki zarządzającego lotniskiem, o których mowa w art. 68.
2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony
Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, w celu zapewnienia wspólnej
bezpiecznej eksploatacji lotnisk, warunki i zasady wykorzystywania lotnisk
wojskowych przez lotnictwo cywilne oraz obowiązki zarządzających tymi lotniskami.
3. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, w celu
zapewnienia wspólnej bezpiecznej eksploatacji lotnisk, warunki i zasady
wykorzystywania lotnisk lotnictwa służb porządku publicznego przez lotnictwo
cywilne oraz obowiązki zarządzających tymi lotniskami.
4. Jeżeli lotniska, o których mowa w ust. 2 i 3, eksploatowane są wspólnie przez
lotnictwo wojskowe i lotnictwo służb porządku publicznego, wówczas Minister
Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, warunki i zasady wspólnej bezpiecznej eksploatacji
tych lotnisk.

Art. 83a. 1. Wszystkie osoby znajdujące się na terenie lotniska są obowiązane
do przestrzegania i stosowania się do nakazów i zakazów zawartych w przepisach
porządkowych ustalonych przez zarządzającego tym lotniskiem, wydanymi na
podstawie ust. 2.
2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych i ministrem właściwym do spraw finansów
publicznych określi, w drodze rozporządzenia, podstawowe przepisy porządkowe
związane z zapewnieniem bezpieczeństwa i ochrony lotów oraz porządku na lotnisku,
obowiązujące w stosunku do wszystkich osób znajdujących się na terenie lotniska,
uwzględniając warunki i wymagania funkcjonowania transportu lotniczego.

art. 84. więcej Art. 84. 1. Zarządzający lotniskiem jest obowiązany zapewnić ochronę
przeciwpożarową lotniska, w tym znajdujących się na jego terenie obiektów
budowlanych.
2. Zarządzający lotniskiem obowiązany jest w szczególności:
1) opracować, z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych, plan działania
w sytuacji zagrożenia uzgodniony z:
a) właściwym terenowo komendantem wojewódzkim Państwowej Straży
Pożarnej – w przypadku portów lotniczych,
b) komendantem powiatowym albo miejskim Państwowej Straży Pożarnej –
w przypadku pozostałych lotnisk;
2) (uchylony)
3) zorganizować i zapewnić funkcjonowanie służby ratowniczo-gaśniczej
wyposażonej w sprzęt specjalistyczny – w przypadku lotniska użytku
publicznego;
4) utrzymywać niezbędne środki ratownicze i przeciwpożarowe.
3. Lotniskowa służba ratowniczo-gaśnicza jest jednostką ochrony
przeciwpożarowej w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie
przeciwpożarowej (Dz. U. z 2018 r. poz. 620 i 1669 oraz z 2019 r. poz. 730).
4. Pracownicy zatrudnieni w lotniskowej służbie ratowniczo-gaśniczej powinni
spełniać wymagania w zakresie kwalifikacji zawodowych oraz warunków fizycznych
i psychicznych określone w odrębnych przepisach.
5. Pracownicy zatrudnieni w lotniskowej służbie ratowniczo-gaśniczej podlegają
specjalistycznemu szkoleniu przeprowadzanemu na koszt zarządzającego lotniskiem.
6. Jednostki systemu ochrony zdrowia, organy administracji publicznej,
jednostki Państwowej Straży Pożarnej i inne służby publiczne współdziałają
w przygotowywaniu i realizacji planów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, i podlegają
w tym zakresie koordynacji zarządzającego lotniskiem.
7. Plan, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, w szczególności określa zasady
koordynacji działań służb, o których mowa w ust. 6.

art. 85. więcej Art. 85. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych:
1) wymagania dotyczące przygotowania lotniska do sytuacji zagrożenia oraz planu
działania w sytuacji zagrożenia, uwzględniając klasyfikację lotnisk przyjętą dla
celów ratowniczo-gaśniczych;
2) zakres obowiązków podmiotów, o których mowa w art. 84 ust. 6,
z uwzględnieniem zadań tych jednostek określonych odrębnymi przepisami oraz
zadań zarządzającego lotniskiem w zakresie koordynacji;
3) warunki i program szkolenia służb ratowniczo-gaśniczych, o których mowa
w art. 84 ust. 2 pkt 3, uwzględniając klasyfikację lotnisk przyjętą dla celów
ratowniczo-gaśniczych.

art. 86. więcej Art. 86. 1. Do lotniczych urządzeń naziemnych należą obiekty i urządzenia do
kierowania, kontroli, nadzoru i zabezpieczania obsługi ruchu lotniczego.
2. Zarządzającemu lotniskiem użytku publicznego oraz instytucjom
zapewniającym służby ruchu lotniczego przysługuje prawo zakładania lotniczych
urządzeń naziemnych na nieruchomościach sąsiadujących z lotniskiem oraz prawo
dostępu do nich.
3. Zakładanie oraz utrzymywanie lotniczych urządzeń naziemnych jest celem
publicznym w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami.
4. Do odszkodowania za ograniczenia własności wynikające z wykorzystania
uprawnień określonych w ust. 2 oraz do okoliczności i trybu wywłaszczenia
nieruchomości stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.
5. Przepisy ust. 2–4 mają odpowiednie zastosowanie do lotniczych urządzeń
naziemnych zakładanych przez instytucje zapewniające służby ruchu lotniczego, także
na nieruchomościach znajdujących się poza sąsiedztwem lotnisk.
6. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego oraz instytucje zapewniające
służby ruchu lotniczego obowiązani są utrzymywać lotnicze urządzenia naziemne
w pełnej sprawności technicznej oraz używać ich zgodnie z przeznaczeniem.
7. Prezes Urzędu uzgadnia projekty miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego, projekty decyzji o warunkach zabudowy
i zagospodarowania terenu oraz opiniuje projekty studiów uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz plany
zagospodarowania przestrzennego województwa, dla terenów, na których
znajduje się lotnicze urządzenie naziemne, wyznaczono powierzchnie
ograniczające zabudowę lub wydano decyzję o wprowadzeniu zmian w systemie
funkcjonalnym pod względem bezpieczeństwa ruchu lotniczego i prawidłowego
funkcjonowania lotniczych urządzeń naziemnych.
8. W terminie nieprzekraczającym 14 dni od dnia otrzymania decyzji o wpisie
lotniczego urządzenia naziemnego do rejestru lotniczych urządzeń naziemnych,
decyzji o wprowadzeniu zmian w systemie funkcjonalnym lub każdej innej decyzji
o zmianie powierzchni ograniczających zabudowę, właściciel lotniczego urządzenia
naziemnego przekazuje do organu samorządu terytorialnego właściwego w sprawach
planowania i zagospodarowania przestrzennego na terenie, na którym wyznaczono
powierzchnie ograniczające zabudowę, oraz do wojewody właściwego miejscowo dla terenu, na którym wyznaczono powierzchnie ograniczające zabudowę, mapę w skali
1:25 000 z tymi powierzchniami, w celu uwzględnienia wskazanych ograniczeń
wysokości zabudowy przy planowaniu przestrzennym.
9. Przepisów ust. 7 i 8, w zakresie powierzchni ograniczających zabudowę, nie
stosuje się do nieruchomych obiektów:
1) o wysokości do 15 m nad poziomem otaczającego terenu lub wody, położonych
w odległości większej niż 600 m od urządzenia;
2) o konstrukcjach kratowych, położonych w odległości większej niż 600 m od
urządzenia;
3) których rzut poziomy głównej konstrukcji zawiera się w okręgu o promieniu 5 m
(w tym maszt z odciągami), położonych w odległości większej niż 600 m od
urządzenia.
10. Powierzchnie ograniczające zabudowę wyznacza się z uwzględnieniem
istniejących obiektów budowlanych o wysokości powyżej 15 m nad poziomem
otaczającego terenu lub wody oraz ukształtowania terenu.
11. Prezes Urzędu wydaje opinie o możliwości lokalizacji inwestycji ze względu
na wysokość zabudowy na obszarze obowiązywania powierzchni ograniczających
zabudowę.
12. Informacje o zewnętrznych granicach zasięgu poziomego powierzchni
ograniczających zabudowę są udostępniane na stronie internetowej Urzędu.
13. Prezes Urzędu udziela zgody na odstąpienie od wymogów dotyczących
powierzchni ograniczających zabudowę po zasięgnięciu opinii właściciela lotniczego
urządzenia naziemnego, jeżeli Prezes Urzędu uzna, że obiekt nie będzie zakłócał
działania lotniczego urządzenia naziemnego.

art. 87. więcej Art. 87. 1. Obiekty naturalne i sztuczne, w tym obiekty budowlane, położone
w granicach powierzchni ograniczających przeszkody nie mogą być wyższe niż
wysokości określone przez te powierzchnie, wyznaczone zgodnie z przepisami
wydanymi na podstawie art. 92 ust. 2, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa
w ust. 3 i 4. Powierzchnie ograniczające przeszkody wyznaczają granice, w ramach
których obiekty mogą wystawać w przestrzeni powietrznej.
2. Przy obliczaniu wysokości obiektu, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się
także umieszczone na nim kominy, reklamy, anteny oraz inne urządzenia,
a w przypadku dróg lub linii kolejowych również ich skrajnie.
3. Zgody na powstanie obiektu stałego o charakterze trwałym, którego wysokość
przekracza wysokość wyznaczoną przez powierzchnie ograniczające przeszkody,
udziela, w drodze decyzji administracyjnej:
1) Prezes Urzędu – w przypadku lotniska wpisanego do rejestru lotnisk cywilnych,
2) Minister Obrony Narodowej – w przypadku lotniska wpisanego wyłącznie do
rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych,
3) minister właściwy do spraw wewnętrznych – w przypadku lotniska wpisanego
wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego
– jeżeli uzna – po zasięgnięciu opinii odpowiednio zarządzającego lotniskiem albo
jednostki organizacyjnej zarządzającej lotniskiem wpisanym wyłącznie do rejestru
lotnisk i lądowisk wojskowych albo wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk
i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego i instytucji zapewniającej służbę
ruchu lotniczego, o ile taka służba funkcjonuje na lotnisku – że obiekt ten nie stanowi
niedopuszczalnego zagrożenia dla ruchu statków powietrznych oraz zostaną spełnione
warunki określone w przepisach wydanych na podstawie art. 92 ust. 2.
4. Dopuszcza się powstanie obiektu stałego o charakterze czasowym lub obiektu
ruchomego przekraczającego wysokość wyznaczoną przez powierzchnie
ograniczające przeszkody, jeżeli zostaną spełnione warunki określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 92 ust. 2 oraz lokalizacja obiektu zostanie uzgodniona
odpowiednio z zarządzającym lotniskiem albo jednostką organizacyjną zarządzającą
lotniskiem wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych albo
wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku
publicznego oraz z instytucją zapewniającą służbę ruchu lotniczego – o ile taka służba
funkcjonuje na lotnisku.

Art. 87¹. 1. Przeszkodami lotniczymi są obiekty:
1) wyższe niż wysokości określone przez wyznaczone powierzchnie ograniczające
przeszkody;
2) o wysokości od 100 m powyżej poziomu otaczającego terenu lub wody,
zlokalizowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz na obszarze
wyłącznej strefy ekonomicznej Rzeczypospolitej Polskiej;
3) występujące w pasie drogi startowej bez względu na ich wysokość;
4) inne niż obiekty, o których mowa w pkt 1–3, które zostały uznane przez Prezesa
Urzędu, Ministra Obrony Narodowej albo ministra właściwego do spraw
wewnętrznych za przeszkodę lotniczą ze względu na potencjalne zagrożenie dla
ruchu statków powietrznych.
2. Uznanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, następuje w drodze decyzji
administracyjnej. Postępowanie może być wszczęte z urzędu albo na wniosek
zarządzającego lotniskiem albo jednostki organizacyjnej zarządzającej lotniskiem
wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych albo wpisanym
wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego lub
instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego. Decyzja podlega natychmiastowemu
wykonaniu.
3. Prezes Urzędu, Minister Obrony Narodowej oraz minister właściwy do spraw
wewnętrznych prowadzą w zakresie swojej właściwości ewidencję przeszkód
lotniczych.
4. Ewidencja przeszkód lotniczych jest jawna w zakresie informacji
podlegających udostępnieniu zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie
art. 92 ust. 2.
5. Wpisu do ewidencji przeszkód lotniczych dokonuje się na podstawie
zgłoszenia zawierającego informacje określone w przepisach wydanych na podstawie
art. 92 ust. 2.
6. Zgłoszenia przeszkody lotniczej do Prezesa Urzędu, Ministra Obrony
Narodowej oraz ministra właściwego do spraw wewnętrznych dokonuje:
1) właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty albo osoba, której przysługują
ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości, w zależności od tego, kto
faktycznie włada nieruchomością, na której znajduje się przeszkoda lotnicza;
2) zarządzający lotniskiem albo jednostka organizacyjna zarządzająca lotniskiem
wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych albo wpisanym
wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego,
w którego granicach powierzchni ograniczających przeszkody znajduje się
przeszkoda lotnicza – w przypadku braku osoby, o której mowa w pkt 1, albo
gdy miejsce pobytu tej osoby nie jest znane i nie jest możliwe do ustalenia na
podstawie katastru nieruchomości w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy z dnia
17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne; zarządzający lotniskiem
ma prawo dostępu do nieruchomości, na której znajduje się przeszkoda lotnicza
w granicach powierzchni ograniczających przeszkody, celem pomiaru
i weryfikacji danych o tej przeszkodzie;
3) podmiot, który doprowadził do powstania obiektu, o którym mowa
w art. 87 ust. 4;
4) podmiot, który uzyskał pozwolenie na wznoszenie lub wykorzystywanie
sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich,
wydane na podstawie ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich
Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2018 r. poz. 2214
oraz z 2019 r. poz. 125 i 730) – w przypadku przedsięwzięć zlokalizowanych na
obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej.
7. W przypadku zmiany w zakresie informacji podlegających zgłoszeniu
podmiot obowiązany do zgłoszenia przeszkody lotniczej przekazuje uaktualnione
informacje do Prezesa Urzędu, Ministra Obrony Narodowej oraz ministra właściwego
do spraw wewnętrznych.
8. Nie wymagają zgłoszenia przeszkody lotnicze określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 92 ust. 2.
9. Prezes Urzędu przekazuje informacje o przeszkodach lotniczych do
opublikowania w Zintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych, o którym mowa
w art. 121 ust. 3.
10. Obowiązkowi zgłoszenia do Prezesa Urzędu, Ministra Obrony Narodowej
oraz ministra właściwego do spraw wewnętrznych podlegają także urządzenia, które
ze względu na emisję silnych powietrznych fal uderzeniowych lub wyrzut dużych
ilości gazu ziemnego do atmosfery mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla ruchu
lotniczego, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 92 ust. 2, zwane dalej
„urządzeniami o charakterze niebezpiecznym”. Przepisy ust. 4–9 stosuje się
odpowiednio.

Art. 87². 1. Przeszkody lotnicze oznakowuje się, z uwzględnieniem przepisów
wydanych na podstawie art. 92 ust. 2, chyba że nie podlegają oznakowaniu na
podstawie tych przepisów albo zostały zwolnione z obowiązku oznakowania przez:
1) Ministra Obrony Narodowej – w przypadku:
a) przeszkód lotniczych, o których mowa w art. 87¹ ust. 1 pkt 1 i 3 –
w zakresie lotnisk wpisanych wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk
wojskowych,
b) obiektów uznanych za przeszkody lotnicze przez Ministra Obrony
Narodowej zgodnie z art. 87¹ ust. 1 pkt 4;
2) ministra właściwego do spraw wewnętrznych – w przypadku:
a) przeszkód lotniczych, o których mowa w art. 87¹ ust. 1 pkt 1 i 3 –
w zakresie lotnisk wpisanych wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk
lotnictwa służb porządku publicznego,
b) obiektów uznanych za przeszkody lotnicze przez ministra właściwego do
spraw wewnętrznych zgodnie z art. 87¹ ust. 1 pkt 4;
3) Prezesa Urzędu – w przypadkach innych niż określone w pkt 1 i 2, z tym że
zwolnienie z obowiązku oznakowania przeszkód lotniczych, o których mowa
w art. 87¹ ust. 1 pkt 2, następuje po uzgodnieniu z Ministrem Obrony Narodowej
i ministrem właściwym do spraw wewnętrznych.
2. Do oznakowania przeszkody lotniczej jest obowiązany:
1) właściciel nieruchomości, użytkownik wieczysty albo osoba, której przysługują
ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości, w zależności od tego, kto
faktycznie włada nieruchomością, na której znajduje się przeszkoda lotnicza;
2) zarządzający lotniskiem albo jednostka organizacyjna zarządzająca lotniskiem
wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych albo wpisanym
wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego,
w którego granicach powierzchni ograniczających przeszkody znajduje się
przeszkoda lotnicza – w przypadku braku osoby, o której mowa w pkt 1, albo
gdy miejsce pobytu tej osoby nie jest znane i nie jest możliwe do ustalenia na
podstawie katastru nieruchomości w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy z dnia
17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne;
3) zarządzający lotniskiem albo jednostka organizacyjna zarządzająca lotniskiem
wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych albo wpisanym
wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego,
w którego granicach powierzchni ograniczających przeszkody znajduje się
przeszkoda lotnicza, jeżeli obiekt wcześniej niebędący przeszkodą lotniczą stał
się nią w wyniku budowy, rozbudowy lub zmiany cech lotniska;
4) wnioskodawca w sprawach, o których mowa w art. 871
ust. 1 pkt 4,
a w przypadku gdy postępowanie zostało wszczęte z urzędu – posiadacz
nieruchomości, na której znajduje się przeszkoda lotnicza;
5) podmiot, który uzyskał pozwolenie na wznoszenie lub wykorzystywanie
sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich,
wydane na podstawie ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich
Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej – w przypadku przedsięwzięć
zlokalizowanych na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Prezes Urzędu, Minister Obrony Narodowej oraz minister właściwy do spraw
wewnętrznych, w drodze decyzji administracyjnej, zwalnia z obowiązku oznakowania
przeszkody lotniczej albo zezwala na zmianę sposobu lub rodzaju jej oznakowania, w przypadkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 92 ust. 2, jeżeli
nie spowoduje to obniżenia bezpieczeństwa żeglugi powietrznej lub wynika to ze
względów technicznych przeszkody lotniczej.
4. Zarządzającemu lotniskiem, jednostce organizacyjnej zarządzającej
lotniskiem wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych albo
wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku
publicznego oraz instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego, w przypadku gdy
jest ona wnioskodawcą w sprawach, o których mowa w art. 871
ust. 1 pkt 4,
przysługuje prawo dostępu do nieruchomości, na której znajduje się przeszkoda
lotnicza, w celu jej oznakowania, po poinformowaniu o tym fakcie, z wyjątkiem
przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, właściciela nieruchomości, użytkownika
wieczystego albo osoby, której przysługują ograniczone prawa rzeczowe do
nieruchomości, w zależności od tego, kto faktycznie włada nieruchomością.
5. W przypadku nieudostępnienia nieruchomości Prezes Urzędu, Minister
Obrony Narodowej albo minister właściwy do spraw wewnętrznych, w drodze decyzji
administracyjnej, zobowiązuje właściciela nieruchomości, użytkownika wieczystego
albo osobę, której przysługują ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości, w
zależności od tego, kto faktycznie włada nieruchomością, do udostępnienia
nieruchomości w celu oznakowania przeszkody lotniczej. Przepisy art. 124b ustawy
z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami stosuje się odpowiednio.

Art. 87³. 1. Prezes Urzędu sprawuje nadzór nad zgłaszaniem i oznakowaniem
przeszkód lotniczych, w tym prowadzi kontrole, o których mowa w dziale II rozdziale
3, którym podlegają także podmioty obowiązane do zgłaszania i oznakowania
przeszkód lotniczych oraz zgłaszania urządzeń o charakterze niebezpiecznym.
2. Jeżeli w ramach nadzoru Prezes Urzędu ustali, że informacje podane
w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 871
ust. 5, nie odpowiadają stanowi faktycznemu,
w szczególności w zakresie położenia, wysokości lub oznakowania przeszkody
lotniczej, przekazuje do publikacji w Zintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych,
o którym mowa w art. 121 ust. 3, zastrzeżenie o przeszkodzie lotniczej
uwzględniające wynik ustaleń.

Art. 87⁴. 1. Zabrania się na terenie znajdującym się w granicach powierzchni
ograniczających przeszkody sadzenia, uprawy lub dopuszczania do wzrostu drzewa
lub krzewu stanowiącego przeszkodę lotniczą oraz drzewa lub krzewu zasłaniającego świetlne systemy podejścia, o których mowa w Załączniku 14 do Konwencji, o której
mowa w art. 3 ust. 2.
2. Obowiązek i koszt usunięcia albo odpowiedniego przycięcia drzewa lub
krzewu, o którym mowa w ust. 1, obciąża:
1) właściciela nieruchomości, użytkownika wieczystego albo osobę, której
przysługują ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości, w zależności od
tego, kto faktycznie włada nieruchomością, na której znajduje się taka
przeszkoda;
2) zarządzającego lotniskiem albo jednostkę organizacyjną zarządzającą lotniskiem
wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych albo wpisanym
wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego,
w którego granicach powierzchni ograniczających przeszkody znajduje się
przeszkoda, albo podmiot, o którym mowa w art. 82 ust. 2 – w przypadku braku
osoby, o której mowa w pkt 1, albo gdy miejsce pobytu tej osoby nie jest znane
i nie jest możliwe do ustalenia na podstawie katastru nieruchomości
w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne
i kartograficzne.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, dla nieruchomości będących
w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, zwanego dalej
„Lasami Państwowymi”, na podstawie ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach,
Lasy Państwowe są obowiązane do dokonania nieodpłatnie usunięcia i uprzątnięcia
drzewa lub krzewu w terminie ustalonym w odrębnym porozumieniu albo umowie
z zarządzającym lotniskiem użytku publicznego albo podmiotem, o którym mowa
w art. 82 ust. 2. Koszty usunięcia drzewa lub krzewu w wieku do 20 lat oraz ich
uprzątnięcia z nieruchomości będących w zarządzie Lasów Państwowych ponosi
zarządzający lotniskiem użytku publicznego albo podmiot, o którym mowa
w art. 82 ust. 2.
4. Na wniosek podmiotów, o których mowa w ust. 2, starosta właściwy dla
nieruchomości, na której znajduje się drzewo lub krzew, o którym mowa w ust. 1,
wydaje decyzję zezwalającą na usunięcie albo odpowiednie przycięcie drzewa lub
krzewu. Przepisy art. 82 ust. 3 i 4 stosuje się.
5. W przypadku niewystąpienia z wnioskiem, o którym mowa w ust. 4, przez
podmioty, o których mowa w ust. 2 pkt 1, starosta właściwy dla nieruchomości, na
której znajduje się drzewo lub krzew, o którym mowa w ust. 1, wydaje, na wniosek
zarządzającego lotniskiem albo jednostki organizacyjnej zarządzającej lotniskiem wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych albo wpisanym
wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego,
zakładającego lotnisko, o którym mowa w art. 55 ust. 2 pkt 1–3, albo Polskiej Agencji
Żeglugi Powietrznej, decyzję administracyjną zezwalającą na usunięcie albo
odpowiednie przycięcie drzewa lub krzewu. Obowiązek i koszt usunięcia tego drzewa
lub krzewu obciąża:
1) właściciela nieruchomości, użytkownika wieczystego albo osobę, której
przysługują ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości, w zależności od
tego, kto faktycznie włada nieruchomością, na której znajduje się taka
przeszkoda;
2) wnioskującego o wydanie decyzji – w przypadku braku osób, o których mowa
w pkt 1, albo gdy miejsce pobytu tych osób nie jest znane i nie jest możliwe do
ustalenia na podstawie katastru nieruchomości w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy
z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne.

Art. 87⁵. 1. Jeżeli w wyniku budowy, rozbudowy lub zmiany cech lotniska
obiekt naturalny w postaci drzewa lub krzewu stał się przeszkodą lotniczą, jego
usunięcia lub odpowiedniego przycięcia po uzyskaniu decyzji starosty, o której mowa
w art. 82 ust. 1 pkt 7 lit. a, dokonuje na własny koszt:
1) zakładający lotnisko – w przypadku budowy lotniska;
2) zarządzający lotniskiem albo jednostka organizacyjna zarządzająca lotniskiem
wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych albo wpisanym
wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego –
w przypadku rozbudowy lub zmiany cech lotniska.
Decyzja starosty staje się wykonalna nie wcześniej niż w dniu, w którym można
przystąpić do użytkowania obiektu lotniskowego zgodnie z art. 54 albo art. 55 ustawy
z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2019 r. poz. 1186 i 1309).
2. Posiadacz nieruchomości zapewnia dostęp do nieruchomości w celu
wykonania czynności związanych z usunięciem albo odpowiednim przycięciem
drzewa lub krzewu. W przypadku nieudostępnienia nieruchomości przepisy art. 124b
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami stosuje się
odpowiednio.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, usunięcie drzewa lub krzewu albo
jego odpowiednie przycięcie następuje za odszkodowaniem zakładającego lotnisko
w przypadku budowy lotniska albo zarządzającego lotniskiem, Ministra Obrony
Narodowej albo jednostki organizacyjnej zarządzającej lotniskiem wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego
w przypadku rozbudowy lub zmiany cech lotniska na rzecz właściciela, użytkownika
wieczystego albo osoby, której przysługują ograniczone prawa rzeczowe do
nieruchomości, w zależności od tego, kto faktycznie włada nieruchomością, na której
znajduje się drzewo lub krzew, albo w przypadku ich braku – posiadacza
nieruchomości. Wysokość odszkodowania ustala się w drodze umowy stron.
4. W przypadku braku umowy stron zawartej w terminie 3 miesięcy od dnia
usunięcia albo odpowiedniego przycięcia drzewa lub krzewu wysokość
odszkodowania, o którym mowa w ust. 3, ustala, z zastosowaniem zasad
przewidzianych przy wywłaszczaniu nieruchomości, określonych w ustawie z dnia
21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, starosta właściwy ze względu na
miejsce, w którym znajdowało się drzewo lub krzew.
5. W przypadku lasów stanowiących własność Skarbu Państwa odszkodowania,
o których mowa w ust. 3, stanowią środki funduszu leśnego, o którym mowa
w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach.

Art. 87⁶. Zabrania się:
1) w stosunku do lotnisk użytku publicznego, o których mowa w art. 59a
ust. 1 pkt 1 i 2, oraz lotnisk wpisanych wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk
wojskowych:
a) budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych sprzyjających
występowaniu zwierząt stwarzających zagrożenie dla ruchu statków
powietrznych w odległości do 7 km od punktu odniesienia lotniska
ujawnionego w rejestrze lotnisk,
b) hodowania lub wypuszczania ptaków stwarzających zagrożenie dla ruchu
statków powietrznych w odległości do 3 km od progu i końca drogi
startowej lotniska i 1,5 km od osi drogi startowej lotniska, po obu stronach
tej drogi;
2) w stosunku do lotnisk innych niż lotniska, o których mowa w art. 59a ust. 1 pkt 1
i 2:
a) budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych sprzyjających
występowaniu zwierząt stwarzających zagrożenie dla ruchu statków
powietrznych w odległości do 4 km od punktu odniesienia lotniska
ujawnionego w rejestrze lotnisk,
b) hodowania lub wypuszczania ptaków stwarzających zagrożenie dla ruchu
statków powietrznych w odległości do 3 km od progu i końca drogi startowej lotniska i 1,5 km od osi drogi startowej lotniska, po obu stronach tej drogi.

Art. 87⁷. W zakresie swojej właściwości Prezes Urzędu, terenowe organy wykonawcze Ministra Obrony
Narodowej w sprawach operacyjno-obronnych i rządowej administracji
niezespolonej, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 listopada
1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U.
z 2019 r. poz. 1541 i 2020 oraz z 2020 r. poz. 374), oraz minister właściwy do
spraw wewnętrznych, w celu ochrony lotnisk przed działaniami i zdarzeniami,
które mogą powodować niedopuszczalne zagrożenia dla ruchu statków
powietrznych korzystających z lotniska:
1) uzgadnia projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
i projekty decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz
opiniuje projekty studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy oraz plany zagospodarowania przestrzennego
województwa, dla terenów, na których:
a) znajduje się lotnisko,
b) wyznaczono powierzchnie ograniczające przeszkody,
c) wydano promesę zezwolenia, o której mowa w art. 57 ust. 1, dla inwestycji,
o której mowa w ustawie z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach
przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku
publicznego,
d) wydano zezwolenie na założenie lotniska;
2) wydaje opinie inne niż opinie, o których mowa w pkt 1, dotyczące możliwości
lokalizacji inwestycji ze względu na wysokość zabudowy.

Art. 87⁸. 1. W terminie nieprzekraczającym 14 dni od dnia otrzymania decyzji
o wpisie lotniska do rejestru lotnisk, rejestru lotnisk i lądowisk wojskowych, rejestru
lotnisk i lądowisk lotnictwa służb porządku publicznego, zezwolenia na założenie
lotniska lub każdej decyzji o zmianie cech lotniska wpływającej na zmianę
powierzchni ograniczających przeszkody, zarządzający lotniskiem albo jednostka
organizacyjna zarządzająca lotniskiem wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk
i lądowisk wojskowych albo wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk
lotnictwa służb porządku publicznego przekazuje mapy w skali 1:25 000
z naniesionymi powierzchniami ograniczającymi przeszkody, świetlnymi systemami
podejścia, punktem odniesienia lotniska, progiem i końcem drogi startowej oraz osią
drogi startowej do:
1) organu samorządu terytorialnego właściwego w sprawach planowania
i zagospodarowania przestrzennego na terenie, na którym wyznaczono
powierzchnie ograniczające przeszkody, oraz do wojewody właściwego
miejscowo dla terenu, na którym wyznaczono powierzchnie ograniczające
przeszkody, w celu uwzględnienia przy planowaniu przestrzennym;
2) starosty właściwego miejscowo dla terenu, na którym wyznaczono powierzchnie
ograniczające przeszkody, w celu uwzględnienia przy wydawaniu decyzji,
o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 7 lit. a.
2. Mapy, o których mowa w ust. 1, są publicznie dostępne w siedzibie organów
samorządu terytorialnego. Zarządzający lotniskiem oraz jednostka organizacyjna
zarządzająca lotniskiem wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk
wojskowych albo wpisanym wyłącznie do rejestru lotnisk i lądowisk lotnictwa służb
porządku publicznego udostępnia te mapy w swojej siedzibie lub na stronie
internetowej.

Art. 87a. 1. Zabrania się emitowania lub powodowania emisji, w strefach
przestrzeni powietrznej wykorzystywanej do żeglugi powietrznej wiązki lasera lub
światła z innych źródeł w kierunku statku powietrznego w sposób mogący
spowodować olśnienie, oślepienie lub wystąpienie poświaty i mogący stworzyć
zagrożenie bezpieczeństwa statku powietrznego albo życia lub zdrowia załogi lub
pasażerów na jego pokładzie.
2. Na użycie lasera lub światła z innych źródeł w strefach, o których mowa
w ust. 1, może zostać wydana zgoda przez Ministra Obrony Narodowej albo instytucję
zapewniającą służbę ruchu lotniczego, zgodnie z właściwością określoną
w przepisach wydanych na podstawie ust. 4 – jeżeli użycie to nie będzie zagrażało bezpieczeństwu statku powietrznego oraz życiu i zdrowiu załogi i pasażerów na jego
pokładzie. Strefy, o których mowa w ust. 1, są nanoszone na mapę, która jest
zamieszczana na stronie internetowej Urzędu, a także publikowana w Zintegrowanym
Pakiecie Informacji Lotniczej, o którym mowa w art. 121 ust. 3.
3. Zgodę, o której mowa w ust. 2, wydaje się na wniosek złożony w terminie
14 dni przed planowanym użyciem lasera lub światła z innych źródeł.
4. Minister właściwy do spraw transportu oraz Minister Obrony Narodowej
określą, w drodze rozporządzenia, z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych:
1) sposób wyznaczania stref przestrzeni powietrznej wykorzystywanych
do żeglugi powietrznej, o których mowa w ust. 1;
2) szczegółowe warunki użycia lasera lub światła z innych źródeł w tych strefach;
3) tryb wydawania zgody na użycie lasera lub światła z innych źródeł;
4) właściwość podmiotów, o których mowa w ust. 2, w zakresie wydawania zgody
na użycie lasera lub światła z innych źródeł w strefach, o których mowa w ust. 1;
5) sposób naniesienia stref, o których mowa w ust. 1, na mapę.

art. 88. więcej Art. 88. 1. Prezes Urzędu prowadzi rejestr lotniczych urządzeń naziemnych,
o których mowa w art. 86 ust. 1, wykorzystywanych do operacyjnego zabezpieczenia
żeglugi powietrznej, zwany dalej „rejestrem urządzeń naziemnych”.
2. Rejestr lotniczych urządzeń naziemnych jest jawny. Dokumenty stanowiące
podstawę do dokonania wpisu w rejestrze podlegają ochronie zgodnie z przepisami
o tajemnicach prawnie chronionych.
3. Wpisowi do rejestru lotniczych urządzeń naziemnych podlegają następujące
lotnicze urządzenia naziemne, wykorzystywane do operacyjnego zabezpieczenia
żeglugi powietrznej:
1) urządzenia łączności;
2) urządzenia radiolokacyjne;
3) urządzenia radionawigacyjne;
4) (uchylony)
5) automatyczne systemy pomiarowe parametrów meteorologicznych;
6) urządzenia i systemy przetwarzania i zobrazowania danych.
4. Wpisanie urządzenia naziemnego do rejestru urządzeń naziemnych następuje
na wniosek zakładającego urządzenie naziemne.
5. Do wniosku, o którym mowa w ust. 4, wnioskodawca jest obowiązany
dołączyć lub przedstawić:
1) informację o rodzaju urządzenia i celu, w jakim ma być stosowane;
2) współrzędne geograficzne anteny promieniującej urządzenia, jeżeli dotyczy
danego urządzenia;
3) charakterystykę techniczną urządzenia;
4) zaświadczenie albo oświadczenie o posiadaniu pozwolenia radiowego, jeżeli
takie pozwolenie jest wymagane;
5) dokument potwierdzający wybudowanie i oddanie do użytku lotniczego
urządzenia naziemnego zgodnie z przepisami prawa budowlanego i przepisami
wydanymi na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 3;
6) dokument potwierdzający prawo wnioskodawcy do korzystania
z nieruchomości, na której ma być wykorzystywane urządzenie naziemne;
7) dane wektorowe dotyczące granic poziomych i pionowych wraz z wartościami
atrybutowymi, przedstawiające powierzchnie ograniczające zabudowę wokół
urządzenia, w wersji elektronicznej, odniesione przestrzennie w układzie
współrzędnych Światowego Systemu Geograficznego 1984 (WGS-84).
5a. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 5 pkt 4, składa się pod rygorem
odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie
jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta
zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych
zeznań.
6. Wymogów, o których mowa w ust. 5 pkt 2, 5 i 6, nie stosuje się do
przenośnych lotniczych urządzeń naziemnych.
6a. Użytkownik lotniczych urządzeń naziemnych jest obowiązany zgłaszać do
rejestru lotniczych urządzeń naziemnych wszelkie zmiany dotyczące tych urządzeń.
7. Prezes Urzędu odmawia wpisania lotniczego urządzenia naziemnego do
rejestru lotniczych urządzeń naziemnych, jeżeli załączone do wniosku dokumenty są
niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym albo lotnicze urządzenie naziemne nie
odpowiada warunkom technicznym określonym w tych dokumentach lub warunkom
technicznym ustalonym w przepisach wydanych na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 3.
8. O wpisie oraz odmowie wpisania lotniczego urządzenia naziemnego do
rejestru lotniczych urządzeń naziemnych, o jego wykreśleniu z tego rejestru, oraz
o zmianie danych zawartych w tym rejestrze rozstrzyga Prezes Urzędu w drodze
decyzji administracyjnej.
9. Lotnicze urządzenie naziemne może być wykorzystywane do operacyjnego
zabezpieczenia żeglugi powietrznej, jeżeli jest wpisane do rejestru lotniczych
urządzeń naziemnych.

art. 89. więcej Art. 89. 1. Minister Obrony Narodowej prowadzi rejestr wojskowych lotniczych
urządzeń naziemnych.
2. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze zarządzenia, sposób
prowadzenia rejestru wojskowych lotniczych urządzeń naziemnych, tryb
dokonywania wpisu i wykreśleń tych urządzeń z rejestru oraz wzór tego rejestru.

art. 90. więcej Art. 90. 1. Zarządzający lotniczym urządzeniem naziemnym może dokonać
zmian istotnych cech urządzenia naziemnego po uzyskaniu zgody Prezesa Urzędu.
Każda zmiana istotnych cech urządzenia naziemnego podlega wpisowi do rejestru
urządzeń naziemnych.
2. Do zmian cech urządzenia naziemnego, o których mowa w ust. 1, przepisy
art. 61 ust. 2 i 3 oraz art. 62 stosuje się odpowiednio.

art. 91. więcej Art. 91. Prezes Urzędu może w drodze decyzji administracyjnej wykreślić
lotnicze urządzenie naziemne z rejestru urządzeń naziemnych:
1) na wniosek zarządzającego lotniczym urządzeniem naziemnym;
2) jeżeli urządzenie nie spełnia wymagań technicznych lub eksploatacyjnych,
określonych na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 3;
3) jeżeli trwale zaprzestano eksploatacji lotniczego urządzenia naziemnego.

art. 92. więcej Art. 92. 1. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem
Obrony Narodowej, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz ministrem
właściwym do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia,
z uwzględnieniem zasad bezpiecznej eksploatacji lotniczych urządzeń naziemnych,
funkcji lotniczych urządzeń naziemnych oraz bezpieczeństwa operacji lotniczych:
1) klasyfikację lotniczych urządzeń naziemnych;
2) zadania zarządzającego lotniczym urządzeniem naziemnym;
3) warunki techniczne, jakie powinny spełniać lotnicze urządzenia naziemne, oraz
warunki ich eksploatacji;
4) szczegółowy zakres danych ujęty we wniosku o wpis lotniczego urządzenia
naziemnego do rejestru w zależności od rodzaju lotniczego urządzenia
naziemnego;
5) szczegółowe informacje dotyczące charakterystyki technicznej lotniczego
urządzenia naziemnego;
6) szczegółowy sposób prowadzenia rejestru lotniczych urządzeń naziemnych
z uwzględnieniem wymagań dotyczących dokumentacji rejestrowej;
7) sposób określania i wyznaczania granic przestrzennych powierzchni
ograniczających zabudowę oraz nanoszenia ich na mapy;
8) warunki, jakie powinny spełniać obiekty na obszarze powierzchni
ograniczających zabudowę.
2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony
Narodowej oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, mając na uwadze
bezpieczeństwo ruchu statków powietrznych, z uwzględnieniem potrzeb bezpiecznej
eksploatacji lotnisk i bezpieczeństwa żeglugi powietrznej oraz mając na uwadze
wymagania dla jakości danych lotniczych, określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób wyznaczania powierzchni ograniczających przeszkody;
2) sposób i rodzaj oznakowania przeszkód lotniczych;
3) sposób i warunki udzielania zwolnień z obowiązku oznakowania przeszkód
lotniczych i zezwoleń na zmianę sposobu lub rodzaju ich oznakowania;
4) rodzaje przeszkód lotniczych niepodlegających zgłoszeniu lub oznakowaniu;
5) sposób i warunki uznawania za przeszkody lotnicze obiektów, o których mowa
w art. 87¹ ust. 1 pkt 4, oraz zakres informacji i dokumentów dołączanych do
wniosku, o którym mowa w art. 87¹ ust. 2;
6) sposób i warunki udzielania zgody, o której mowa w art. 87 ust. 3, oraz
dokumenty dołączane do wniosku o udzielenie takiej zgody;
7) warunki powstawania obiektów, o których mowa w art. 87 ust. 4;
8) sposób i terminy zgłaszania przeszkód lotniczych oraz urządzeń o charakterze
niebezpiecznym, zakres informacji podlegających zgłoszeniu oraz sposób
przekazywania informacji do publikacji w Zintegrowanym Pakiecie Informacji
Lotniczych, o którym mowa w art. 121 ust. 3;
9) sposób prowadzenia ewidencji przeszkód lotniczych;
10) informacje ujęte w ewidencji przeszkód lotniczych podlegające udostępnieniu;
11) urządzenia o charakterze niebezpiecznym, o których mowa w art. 87¹ ust. 10.

art. 93. więcej Art. 93. 1. Statki powietrzne, których parametry techniczne i eksploatacyjne
pozwalają na bezpieczne wykorzystywanie lądowisk, mogą wykonywać starty z tych
lądowisk i lądowania na tych lądowiskach w następujących celach:
1) przewozów czarterowych i lotów lokalnych wykonywanych wyłącznie
samolotami z napędem śmigłowym o maksymalnej masie startowej (MTOM) do
5700 kg włącznie lub o liczbie miejsc pasażerskich poniżej 10, śmigłowcami,
statkami powietrznymi bez napędu oraz aerostatami;
2) lotów innych niż loty, o których mowa w pkt 1, niebędących lotami handlowymi.
2. Lądowiska podlegają wpisowi do ewidencji lądowisk, prowadzonej przez
Prezesa Urzędu, na wniosek zgłaszającego lądowisko posiadającego zgodę posiadacza
nieruchomości, na której znajduje się lądowisko, po uzyskaniu pozytywnej opinii
instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego i właściwej miejscowo gminy (wójta,
burmistrza, prezydenta miasta).
3. Prezes Urzędu może wykreślić lądowisko z ewidencji lądowisk na wniosek:
1) instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego;
2) zgłaszającego lądowisko;
3) posiadacza nieruchomości, na terenie której znajduje się lądowisko.
4. Starty i lądowania statków powietrznych mogą być wykonywane na
lądowiskach tylko za zgodą zgłaszającego lądowisko i zgodnie z instrukcją operacyjną
lądowiska.
5. Za bezpieczną eksploatację lądowiska odpowiada zgłaszający lądowisko.
6. Przepisy ust. 2–5 nie dotyczą lądowisk wykorzystywanych nie częściej niż
14 dni w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Start i lądowanie na takim lądowisku mogą
zostać wykonane za zgodą posiadacza nieruchomości, na której znajduje się
lądowisko.
7. Odpowiedzialność za wybór lądowiska jako miejsca startu i lądowania statku
powietrznego ponosi dowódca statku powietrznego.
8. Do lądowisk zlokalizowanych na śródlądowych powierzchniowych wodach
publicznych, morskich wodach wewnętrznych wraz z morskimi wodami
wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej i wodach morza terytorialnego nie stosuje się ust. 2–6.
9. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, tryb
zgłaszania do ewidencji lądowisk, w tym zakres opinii niezbędnych dla zgłoszenia
lądowiska, tryb wykreślania z ewidencji lądowisk oraz wzór ewidencji lądowisk,
uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa operacji lotniczych przez
zgłaszających lądowiska oraz zakres danych niezbędnych do dokonania wpisu lub
wykreślenia z ewidencji lądowisk.

Art. 93a. 1. Dopuszcza się wykorzystanie do startu i lądowania statku
powietrznego terenu innego niż lotnisko wpisane do rejestru lotnisk i lądowisko
w następujących przypadkach:
1) konieczności wykonania lądowania zapobiegającego znalezieniu się statku
powietrznego w sytuacji stanowiącej potencjalne zagrożenie jego
bezpieczeństwa, gdyby kontynuował lot;
2) transportu medycznego służącego ratowaniu życia lub zdrowia ludzi;
3) ratowania życia lub zdrowia ludzi, poszukiwania i ratownictwa, zapobiegania
skutkom klęsk żywiołowych lub ich usunięcia, a także w nagłych stanach
zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego;
4) jeżeli pozwalają na to przepisy wydane na podstawie art. 33 ust. 2;
5) wykonywania przez cywilny statek powietrzny lotów, o których mowa w art. 66a
ust. 1 pkt 2 i 3;
6) prowadzenia szkoleń z zakresu operacji śmigłowcowej służby ratownictwa
medycznego.
2. Przepis art. 93 ust. 6 stosuje się odpowiednio.

art. 94. więcej Art. 94. 1. Do wykonywania lotów i innych czynności lotniczych są uprawnieni
wyłącznie członkowie personelu lotniczego, członkowie personelu pokładowego,
o których mowa w art. 2 pkt 11 rozporządzenia nr 1178/2011/UE, osoby
uczestniczące w szkoleniu lotniczym prowadzonym zgodnie z przepisami wydanymi
na podstawie art. 104 ust. 1 pkt 4 lit. e i ust. 1a pkt 4 lit. e oraz osoby uczestniczące
w zajęciach rekreacyjnych na lotniach i paralotniach prowadzonych zgodnie
z przepisami wydanymi na podstawie art. 33 ust. 2.
2. Członkiem personelu lotniczego jest osoba, która posiada ważną licencję lub
świadectwo kwalifikacji i jest wpisana do państwowego rejestru personelu lotniczego
lub innego odpowiedniego rejestru prowadzonego zgodnie z odrębnymi przepisami.
3. Licencja jest świadectwem stwierdzającym posiadanie określonych
kwalifikacji oraz dowodem upoważnienia do wykonywania określonych czynności
lotniczych. Przepisy niniejszego działu w odniesieniu do licencji stosuje się
odpowiednio do świadectw kwalifikacji, z zastrzeżeniem art. 95.
4. Licencje wydaje się odrębnie dla każdego rodzaju specjalności członków
personelu lotniczego.
5. Licencją, o której mowa w ust. 2, jest licencja wydana przez Prezesa Urzędu
lub licencja wydana przez właściwy organ obcego państwa i uznana przez Prezesa
Urzędu, chyba że jej uznanie nie jest wymagane.
6. Licencje są wymagane dla następujących specjalności personelu lotniczego:
1) personel wchodzący w skład załóg statków powietrznych:
a) pilot samolotowy rekreacyjny,
b) pilot samolotowy turystyczny,
c) pilot samolotowy zawodowy,
d) pilot samolotowy liniowy,
e) pilot samolotowy w załodze wieloosobowej,
f) pilot śmigłowcowy rekreacyjny,
g) pilot śmigłowcowy turystyczny,
h) pilot śmigłowcowy zawodowy,
i) pilot śmigłowcowy liniowy,
j) pilot wiatrakowcowy turystyczny,
k) pilot wiatrakowcowy zawodowy,
l) pilot sterowcowy turystyczny,
m) pilot sterowcowy zawodowy,
n) pilot balonowy rekreacyjny,
o) pilot balonowy,
p) pilot szybowcowy rekreacyjny,
q) pilot szybowcowy,
r) nawigator lotniczy,
s) mechanik pokładowy;
2) (uchylony)
3) mechanik lotniczy obsługi technicznej;
4) kontroler ruchu lotniczego;
4a) praktykant – kontroler ruchu lotniczego;
5) dyspozytor lotniczy.
6) (uchylony)
7) (uchylony)
6a. (uchylony)
7. Z wyjątkiem licencji dyspozytora lotniczego, w licencji wpisuje się
stanowiące jej część i związane z nią uprawnienia.
8. W odniesieniu do niewymienionych w ust. 6 specjalności personelu
lotniczego wykonującego czynności w składzie załóg statków powietrznych lub inne
czynności lotnicze minister właściwy do spraw transportu może, w drodze
rozporządzenia, o którym mowa w art. 104, wprowadzić wymóg posiadania licencji
lub świadectwa kwalifikacji, z uwzględnieniem właściwych przepisów
międzynarodowych, o ile jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa lotnictwa.
9. W odniesieniu do personelu lotniczego wykonującego czynności lotnicze,
w związku z używaniem statków powietrznych objętych przepisami art. 33 ust. 2,
minister właściwy do spraw transportu może, w drodze rozporządzenia, o którym
mowa w art. 104, wprowadzić zamiast wymogu licencji wymóg posiadania
świadectwa kwalifikacji.

art. 95. więcej Art. 95. 1. Świadectwem kwalifikacji jest dokument stwierdzający posiadanie
określonych kwalifikacji i upoważniający do wykonywania określonych czynności
lotniczych.
2. Świadectwa kwalifikacji wydawane są dla następujących specjalności
personelu lotniczego:
1) pilot lotni;
2) pilot paralotni;
3) pilot motolotni;
4) pilot statku powietrznego o maksymalnej masie startowej (MTOM) do 495 kg;
5) (uchylony)
5a) operator bezzałogowego statku powietrznego używanego w celach innych niż
rekreacyjne lub sportowe;
6) skoczek spadochronowy;
7) mechanik poświadczenia obsługi spadochronu, lotni, paralotni, motolotni, statku
powietrznego o maksymalnej masie startowej (MTOM) do 495 kg lub
bezzałogowego statku powietrznego używanego w celach innych niż rekreacyjne
lub sportowe;
8) informator służby informacji powietrznej;
9) informator lotniskowej służby informacji powietrznej.
3. W celu uzyskania świadectwa kwalifikacji członka personelu lotniczego osoba
ubiegająca się o nie musi spełnić następujące wymagania w zakresie wieku lub
wykształcenia:
1) pilot lotni – ukończone 15 lat;
2) pilot motolotni – ukończone 15 lat;
3) pilot paralotni – ukończone 15 lat;
4) pilot statku powietrznego o maksymalnej masie startowej (MTOM) do 495 kg –
ukończone 16 lat;
5) skoczek spadochronowy – ukończone 16 lat;
6) operator bezzałogowego statku powietrznego używanego w celach innych niż
rekreacyjne lub sportowe – ukończone 18 lat;
7) mechanik poświadczenia obsługi statków powietrznych, o którym mowa w ust. 2
pkt 7 – ukończone 18 lat;
8) informator służby informacji powietrznej – ukończone 18 lat, posiadanie co
najmniej wykształcenia średniego lub średniego branżowego;
9) informator lotniskowej służby informacji powietrznej – ukończone 18 lat,
posiadanie co najmniej wykształcenia średniego lub średniego branżowego.
3a. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadectwo kwalifikacji członka
personelu lotniczego, o którym mowa w ust. 2 pkt 1–4 i 6, jest małoletnia, warunkiem
uzyskania takiego świadectwa jest zgoda opiekunów prawnych.
4. Świadectwa kwalifikacji wydawane są przez Prezesa Urzędu.
4a. Świadectwo kwalifikacji oraz inne dokumenty stwierdzające posiadane
kwalifikacje, wydane dla specjalności, o których mowa w ust. 2, przez właściwy organ
państwa obcego, wymagają uznania przez Prezesa Urzędu, z zastrzeżeniem ust. 4b.
4b. Świadectwo kwalifikacji oraz inne dokumenty stwierdzające posiadane
kwalifikacje, wydane dla specjalności, o których mowa w ust. 2 pkt 1–3 i 5a–7, przez
właściwy organ lub uprawniony podmiot państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym nie wymagają uznania przez Prezesa Urzędu.
5. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, dla poszczególnych
rodzajów świadectw kwalifikacji, wymagania w zakresie sprawności psychicznej
i fizycznej osób ubiegających się o świadectwo kwalifikacji lub posiadających
świadectwo kwalifikacji, mając na uwadze wymagania wynikające z przepisów
międzynarodowych i specyfiki uprawnień związanych z danym świadectwem
kwalifikacji.

Art. 95a. 1. Wykonywanie działalności szkoleniowej w zakresie prowadzenia
szkolenia personelu lotniczego w celu uzyskania świadectwa kwalifikacji członka
personelu lotniczego oraz wpisywanych do niego uprawnień, z wyjątkiem
prowadzenia szkolenia lotniczego w celu uzyskania świadectwa kwalifikacji
informatora służby informacji powietrznej oraz informatora lotniskowej służby
informacji powietrznej, jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców i podlega wpisowi do rejestru
podmiotów szkolących na podstawie pisemnego wniosku.
2. Działalność szkoleniową w zakresie objętym obowiązkiem wpisu do rejestru
podmiotów szkolących może wykonywać przedsiębiorca, w tym przedsiębiorca
z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, który wykonuje działalność
gospodarczą zgodnie z obowiązującymi w tym państwie przepisami, a na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej czasowo oferuje lub świadczy usługę, który oświadcza, że
wykonywanie działalności objętej wpisem do rejestru podmiotów szkolących nie
zagraża bezpieczeństwu w ruchu lotniczym oraz bezpieczeństwu i porządkowi
publicznemu.
3. Wniosek o wpis do rejestru zawiera w szczególności następujące dane:
1) firmę przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres albo miejsce zamieszkania;
2) oznaczenie formy prawnej i numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym
Rejestrze Sądowym albo w innym właściwym rejestrze, o ile przedsiębiorca taki
numer posiada;
3) numer identyfikacji podatkowej (NIP);
4) datę planowanego rozpoczęcia działalności szkoleniowej;
5) imię, nazwisko, adres, numer telefonu instruktora pilotażu oraz jego
kwalifikacje;
6) nazwę i adres lotniska lub lądowiska, na którym będzie prowadzone szkolenie;
7) spis statków powietrznych używanych do szkolenia, jeżeli podlegają wpisowi do
ewidencji, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 33 ust. 2;
8) informację o rodzajach szkoleń, jakie będą prowadzone przez przedsiębiorcę;
9) oświadczenie, że wnioskodawca zawrze umowę ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z działalnością
w zakresie prowadzonego szkolenia od jej rozpoczęcia;
10) oświadczenie, że dane zawarte we wniosku są kompletne i zgodne z prawdą.
3a. Organem prowadzącym rejestr podmiotów szkolących jest Prezes Urzędu.
3b. Prezes Urzędu wydaje z urzędu zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru
podmiotów szkolących.
3c. Prezes Urzędu prostuje z urzędu wpis do rejestru podmiotów szkolących
zawierający oczywiste błędy lub niezgodności ze stanem faktycznym.
4. Minister właściwy do spraw transportu, biorąc pod uwagę bezpieczeństwo
w ruchu lotniczym, określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe wymagania niezbędne dla prowadzenia działalności szkoleniowej,
o której mowa w ust. 1;
2) wzór wniosku o wpis do rejestru podmiotów szkolących;
3) szczegółowe warunki i sposób prowadzenia rejestru podmiotów szkolących, tryb
składania wniosków o wpis do rejestru podmiotów szkolących oraz zgłaszania
zmiany danych rejestrowych.

Art. 95aa. 1. Prezes Urzędu jest obowiązany dokonać wpisu przedsiębiorcy do
rejestru podmiotów szkolących w terminie 7 dni od dnia wpływu do tego organu
wniosku o wpis wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków wymaganych prawem
do wykonywania działalności gospodarczej, dla której rejestr jest prowadzony.
2. Jeżeli Prezes Urzędu nie dokona wpisu w terminie, o którym mowa w ust. 1, a
od dnia wpływu wniosku do tego organu upłynęło 14 dni, przedsiębiorca może
rozpocząć działalność. Nie dotyczy to przypadku, gdy organ wezwał przedsiębiorcę
do uzupełnienia wniosku o wpis nie później niż przed upływem 7 dni od dnia jego
otrzymania. W takiej sytuacji termin, o którym mowa w zdaniu pierwszym, biegnie
odpowiednio od dnia wpływu uzupełnienia wniosku o wpis.

Art. 95b. Prezes Urzędu odmawia wpisania podmiotu do rejestru podmiotów
szkolących, jeżeli nie zostały spełnione wymagania określone w art. 95a ust. 2 i 3 oraz
w przepisach wydanych na podstawie art. 95a ust. 4.

Art. 95ba. 1. Prezes Urzędu wydaje decyzję administracyjną o zakazie
wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem, w przypadku gdy:
1) przedsiębiorca złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 95a ust. 3 pkt 10,
niezgodne ze stanem faktycznym;
2) przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych prawem do
wykonywania działalności regulowanej w wyznaczonym przez organ terminie;
3) stwierdzi rażące naruszenie warunków wymaganych prawem do wykonywania
działalności regulowanej przez przedsiębiorcę.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podlega natychmiastowemu wykonaniu
3. W przypadku wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu z urzędu
wykreśla przedsiębiorcę z rejestru podmiotów szkolących.

Art. 95bb. 1. Przedsiębiorca, którego wykreślono z rejestru podmiotów
szkolących, może uzyskać ponowny wpis do tego rejestru nie wcześniej niż po
upływie 3 lat od dnia wydania decyzji, o której mowa w art. 95ba ust. 1.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do przedsiębiorcy, który wykonywał
działalność gospodarczą bez wpisu do rejestru podmiotów szkolących. Nie dotyczy to
sytuacji określonej w art. 95aa ust. 2.

Art. 95bc. Prezes Urzędu wykreśla przedsiębiorcę z rejestru podmiotów
szkolących na jego wniosek, a także po uzyskaniu informacji z Centralnej Ewidencji
i Informacji o Działalności Gospodarczej albo Krajowego Rejestru Sądowego
o wykreśleniu przedsiębiorcy.

Art. 95c. Przedsiębiorca jest obowiązany przechowywać, przez okres
wykonywanej działalności szkoleniowej, wszystkie dokumenty niezbędne do
wykazania, że spełnia warunki do wykonywania działalności objętej obowiązkiem
wpisu do rejestru podmiotów szkolących.

Art. 95d. Uprawnienia podmiotu szkolącego wynikające z dokonanego wpisu
do rejestru nie przechodzą na podmioty powstałe w wyniku jego podziału albo
łączenia się z innymi podmiotami.

Art. 95e. 1. Prezes Urzędu wzywa podmiot szkolący do przywrócenia stanu
zgodnego z przepisami prawa, w terminie określonym przez Prezesa Urzędu zależnym
od stopnia stwierdzonych naruszeń bezpieczeństwa prowadzonej działalności
szkoleniowej, w przypadku gdy stwierdzi, że podmiot ten zagraża bezpieczeństwu
w ruchu lotniczym, bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu lub przestał spełniać
wymagania niezbędne dla prowadzenia działalności szkoleniowej.
2. Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w ust. 1, Prezes Urzędu,
w drodze decyzji administracyjnej, wykreśla podmiot szkolący z rejestru podmiotów
szkolących.

Art. 95f. 1. Czynności tankowania statków powietrznych o masie powyżej
10 000 kg maksymalnej masy startowej (MTOM) może wykonywać osoba, która
posiada świadectwo operatora tankowania statków powietrznych.
2. Świadectwo operatora tankowania statków powietrznych jest wydawane
kandydatowi na operatora tankowania statków powietrznych przez pracodawcę po
przeszkoleniu.

Art. 95g. 1. Czynności członków personelu pokładowego na statku powietrznym
wykonują osoby posiadające ważne świadectwo dopuszczenia do pracy, o którym
mowa w załączniku V do rozporządzenia nr 1178/2011/UE, ważne kwalifikacje na typ
oraz wersję statku powietrznego, a także ważne badania lotniczo-lekarskie.
2. Świadectwo, o którym mowa w ust. 1, jest wydawane przez certyfikowanego
przewoźnika lotniczego upoważnionego w tym zakresie.
3. Szkolenia kandydatów na członków personelu pokładowego prowadzi
certyfikowany przewoźnik lotniczy upoważniony w tym zakresie albo organizacja
szkoleniowa zatwierdzona przez Prezesa Urzędu w drodze decyzji administracyjnej.
4. Przewoźnik lotniczy, o którym mowa w ust. 2 i 3, przekazuje Prezesowi
Urzędu do końca każdego roku kalendarzowego wykaz wydanych świadectw,
o których mowa w ust. 2, oraz przeprowadzonych szkoleń, o których mowa w ust. 3.
5. Organizacja szkoleniowa, o której mowa w ust. 3, przekazuje Prezesowi
Urzędu do końca każdego roku kalendarzowego wykaz przeprowadzonych szkoleń,
o których mowa w ust. 3.
6. Prezes Urzędu może zawiesić albo cofnąć świadectwo dopuszczenia do pracy
w przypadku, o którym mowa w CC.CCA.110 lit. a załącznika V do rozporządzenia
nr 1178/2011/UE.
7. Zawieszenie albo cofnięcie świadectwa dopuszczenia do pracy sporządza się
na piśmie i doręcza się na adres poczty elektronicznej – w przypadku gdy członek
personelu pokładowego wskaże taki adres do doręczeń, albo w formie pisemnej lub za
pomocą telefaksu.

art. 96. więcej Art. 96. 1. Licencja może być wydana osobie, która łącznie spełnia następujące
warunki:
1) korzysta w pełni z praw publicznych;
2) ma pełną zdolność do czynności prawnych albo uzyskała zgodę opiekunów
prawnych – w przypadku osoby małoletniej;
3) (uchylony)
4) spełnia wymogi w zakresie wieku i wykształcenia;
5) odpowiada wymaganiom w zakresie sprawności psychicznej i fizycznej,
określonym na podstawie art. 104 ust. 2, potwierdzonym orzeczeniem o zdolności lub niezdolności do wykonywania lotów i innych czynności
lotniczych, o którym mowa w art. 110;
6) spełnia wymagania i warunki, określone w przepisach wydanych na podstawie
art. 104 ust. 1 pkt 3 i ust. 3, dotyczące ukończenia szkolenia lotniczego, praktyki
lotniczej oraz posiadanej wiedzy i umiejętności;
7) uzyskała pozytywny wynik z egzaminu państwowego, o którym mowa w art. 99
ust. 1.
1a. Licencja nie może być wydana osobie, w stosunku do której prokurator
postanowił zastosować środek zapobiegawczy polegający na obowiązku
powstrzymania się od prowadzenia wszelkiego rodzaju pojazdów mechanicznych lub
od prowadzenia wszelkiego rodzaju pojazdów w ruchu powietrznym albo w stosunku
do której prawomocnym wyrokiem sądu orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów
mechanicznych, w okresie obowiązywania tego środka lub zakazu.
2. W celu uzyskania licencji członka personelu lotniczego osoba ubiegająca się
o nią musi spełnić następujące wymagania dla poszczególnych specjalności
w zakresie wieku:
1) pilot szybowcowy – ukończone 16 lat, a jeżeli z licencji wynika uprawnienie do
wykonywania zawodowego czynności pilota – ukończone 18 lat;
2) pilot rekreacyjny samolotowy i śmigłowcowy – ukończone 17 lat;
3) pilot rekreacyjny szybowcowy i balonowy – ukończone 16 lat;
4) pilot turystyczny, bez względu na kategorię statku powietrznego, którego
dotyczy licencja – ukończone 17 lat;
5) pilot zawodowy, bez względu na kategorię statku powietrznego, którego dotyczy
licencja – ukończone 18 lat;
6) pilot liniowy, bez względu na kategorię statku powietrznego, którego dotyczy
licencja – ukończone 21 lat;
7) pilot balonowy – ukończone 16 lat, a jeżeli z licencji wynika uprawnienie do
wykonywania zawodowego czynności pilota – ukończone 18 lat;
8) mechanik lotniczy obsługi technicznej – ukończone 18 lat;
9) kontroler ruchu lotniczego – określone w rozporządzeniu Komisji (UE)
nr 2015/340 z dnia 20 lutego 2015 r. ustanawiającym wymagania techniczne
i procedury administracyjne dotyczące licencji i certyfikatów kontrolerów ruchu
lotniczego zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)
nr 216/2008, zmieniającym rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 923/2012 i uchylającym rozporządzenie Komisji (UE) nr 805/2011 (Dz. Urz.
UE L 63 z 06.03.2015, str. 1);
10) praktykant – kontroler ruchu lotniczego – określone w rozporządzeniu
nr 2015/340/UE;
11) dyspozytor lotniczy – ukończone 21 lat;
12) członek personelu lotniczego, o którym mowa w art. 94 ust. 9 – ukończone
16 lat;
13) pozostałe specjalności członków personelu lotniczego – ukończone 18 lat.
3. Prezes Urzędu:
1) wydaje, zmienia, zawiesza, przywraca, cofa lub wznawia ważność,
2) uznaje, zawiesza uznanie, przywraca uznanie albo cofa uznanie
– licencji, świadectw kwalifikacji lub uprawnień do nich wpisywanych w drodze
decyzji administracyjnej.
3a. Przedłużenia ważności licencji, świadectw kwalifikacji i uprawnień do nich
wpisywanych dokonuje się w okresie ich ważności.
3b. Sposób oraz warunki przedłużenia ważności licencji, świadectw kwalifikacji
i uprawnień do nich wpisywanych określają przepisy wydane na podstawie
art. 104 ust. 1 i 1a.
4. Prezes Urzędu może upoważnić pracowników Urzędu do wydawania w jego
imieniu decyzji administracyjnych w sprawach, o których mowa w ust. 3.
5. Licencja wydana lub potwierdzona przez właściwy organ państwa obcego
wymaga uznania przez Prezesa Urzędu, z zastrzeżeniem ust. 5b.
5a. Licencja wydana lub potwierdzona przez właściwy organ państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w zakresie nieobjętym przepisami
rozporządzenia nr 1178/2001/UE dla specjalności personelu lotniczego, o których
mowa w art. 94 ust. 6 pkt 1, 3 i 5, jest uznawana w Rzeczypospolitej Polskiej za
ważną na równi z licencją wydaną przez Prezesa Urzędu, chyba że wymagania
stawiane przy jej wydaniu były łagodniejsze od stawianych w Rzeczypospolitej
Polskiej.
5b. Nie wymaga uznania przez Prezesa Urzędu licencja:
1) wydana lub potwierdzona przez właściwy organ państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, zgodnie z przepisami Załącznika 1 do
Konwencji, o której mowa w art. 3 ust. 2, na podstawie której będą wykonywane
niezarobkowe czynności lotnicze, w lotach VFR w dzień w załodze jednoosobowej;
2) wydana lub potwierdzona przez właściwy organ państwa obcego, zgodnie
z wymaganiami międzynarodowymi ustanowionymi przez Zrzeszenie Władz
Lotniczych (JAA) albo Unię Europejską, z wyjątkiem licencji kontrolera ruchu
lotniczego i praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego, które uznaje się na
zasadach określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej dotyczących
kwalifikacji personelu lotniczego.
6. Zawieszenie licencji i wynikających z niej uprawnień lub niektórych
wynikających z niej uprawnień ma charakter okresowy.

art. 97. więcej Art. 97. 1. Zabrania się:
1) wykonywania czynności lotniczych przez osobę nieposiadającą licencji lub
świadectwa kwalifikacji, o ile posiadanie licencji lub świadectwa kwalifikacji do
wykonywania czynności lotniczych jest wymagane, albo niespełniającą
wymagań, o których mowa w art. 95g ust. 1;
2) wykonywania przez członka personelu lotniczego:
a) czynności lotniczych nieobjętych jego licencją lub świadectwem
kwalifikacji,
b) czynności lotniczych niezgodnie z warunkami określonymi w licencji lub
w świadectwach kwalifikacji.
2. Zakazy określone w ust. 1 nie dotyczą szkolenia lotniczego oraz części
praktycznej egzaminu państwowego.

art. 98. więcej Art. 98. 1. Licencję wydaje się po sprawdzeniu, czy kandydat spełnia określone
prawem wymagania.
2. Ważność licencji jest uzależniona od wyniku okresowego sprawdzenia
sprawności psychicznej i fizycznej członka personelu lotniczego, stwierdzonej
w badaniach lotniczo-lekarskich, i utrzymania w okresie ważności licencji
wiadomości i umiejętności nie mniejszych niż wymagane do uzyskania licencji lub
uprawnień do niej wpisywanych, o ile są wymagane lub o ile przepisy prawa Unii
Europejskiej dotyczące kwalifikacji personelu lotniczego nie stanowią inaczej.
3. Ważność uprawnień wpisanych do licencji, o których mowa w art. 94 ust. 7,
jest uzależniona od wyniku okresowego sprawdzenia posiadanych wiadomości i umiejętności, które nie powinny być mniejsze niż wymagane do uzyskania wpisu
uprawnienia do licencji, o ile przepisy prawa Unii Europejskiej dotyczące kwalifikacji
personelu lotniczego nie stanowią inaczej.

art. 99. więcej Art. 99. 1. Warunkiem uzyskania licencji jest pozytywny wynik egzaminu
państwowego składającego się z części teoretycznej lub praktycznej, złożonego przed
komisją egzaminacyjną, chyba że przepisy prawa Unii Europejskiej dotyczące
kwalifikacji personelu lotniczego stanowią inaczej.
2. Prezes Urzędu powołuje członków komisji egzaminacyjnej spośród osób
wyróżniających się odpowiednimi kwalifikacjami, wiedzą i doświadczeniem
w zakresie lotnictwa, z uwzględnieniem przepisów prawa Unii Europejskiej
dotyczących egzaminowania personelu lotniczego.
2a. Za uczestnictwo w komisji egzaminacyjnej, członkowie komisji
egzaminacyjnej otrzymują wynagrodzenie.
3. Członkowie komisji są powoływani na okres 3 lat.
4. Prezes Urzędu może odwołać członka komisji, o której mowa w ust. 2, przed
upływem 3 lat w przypadku:
1) utraty wymaganych kwalifikacji;
2) rażącego naruszenia obowiązków;
3) skazania prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa;
4) wniosku członka komisji.
4a. Prezes Urzędu odwołuje członka komisji, o której mowa w ust. 2, przed
upływem 3 lat, w przypadku gdy członkowi komisji zawieszono, ograniczono lub
cofnięto posiadaną licencję lub wynikające z niej uprawnienia, jeżeli zawieszona,
ograniczona lub cofnięta licencja lub wynikające z niej uprawnienia są niezbędne do
pełnienia funkcji członka tej komisji.
5. Egzamin podlega opłacie lotniczej.
6. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych:
1) szczegółowe wymagania w zakresie kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia
członków komisji egzaminacyjnej;
2) tryb i sposób przeprowadzania egzaminów;
3) szczegółowe zasady wynagradzania członków komisji egzaminacyjnej.

art. 100. więcej Art. 100. 1. Licencję lub wynikające z niej uprawnienia można cofnąć albo
zawiesić w przypadku stwierdzenia, że członek personelu lotniczego:
1) uzyskał licencję lub uprawnienia w oparciu o sfałszowane dokumenty;
2) sfałszował zapisy w licencji lub poświadczył nieprawdę w dokumentach obsługi
technicznej;
3) utracił kwalifikacje wymagane do wykonywania określonych czynności
lotniczych;
4) wykonując czynności lotnicze, do których uprawnia go licencja, zagraża
bezpieczeństwu ruchu lotniczego;
5) wykonywał czynności lotnicze pod wpływem alkoholu lub środków
odurzających.
2. Licencję zawiesza się albo cofa również na pisemny wniosek posiadacza
licencji.
3. W przypadku uzasadnionego podejrzenia zaistnienia okoliczności, o których
mowa w ust. 1, Prezes Urzędu może zawiesić licencję i zatrzymać ją na czas trwania
postępowania administracyjnego w przedmiocie zawieszenia albo cofnięcia licencji.
Przepis ten stosuje się odpowiednio do zawieszenia uprawnień wpisywanych do
licencji.
4. W przypadku postępowania prowadzonego przez uprawnione organy
państwowe w celu stwierdzenia, czy zaistniały okoliczności, o których mowa w ust. 1,
na czas prowadzenia tego postępowania Prezes Urzędu może zawiesić licencję
i zatrzymać ją, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że dalsze wykonywanie czynności
lotniczych może zagrażać bezpieczeństwu lotów, a organ prowadzący postępowanie
nie zatrzymał tego dokumentu. Przepis ten stosuje się odpowiednio do zawieszenia
uprawnień wpisywanych do licencji.
5. W przypadku zastosowania w stosunku do członka personelu lotniczego
środka zapobiegawczego polegającego na obowiązku powstrzymania się od
prowadzenia wszelkiego rodzaju pojazdów mechanicznych lub od prowadzenia
wszelkiego rodzaju pojazdów w ruchu powietrznym albo wydania prawomocnego
wyroku sądu, w którym orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych,
licencja podlega zawieszeniu na czas trwania tego środka lub zakazu.
6. Członek personelu lotniczego, na którym spoczywa obowiązek
powstrzymania się od prowadzenia wszelkiego rodzaju pojazdów mechanicznych lub
od prowadzenia wszelkiego rodzaju pojazdów w ruchu powietrznym albo co do
którego prawomocnie orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, jest
obowiązany do zwrotu licencji w celu dokonania w niej wpisu o zawieszeniu, jeżeli
licencja ta nie została w inny sposób zabezpieczona przez właściwe organy.

art. 101. więcej Art. 101. (uchylony).

art. 102. więcej Art. 102. Prezes Urzędu prowadzi rejestr personelu lotniczego.

Art. 102a. 1. Czas pracy członków załóg statków powietrznych nie może
przekraczać 1900 godzin w ciągu okresu rozliczeniowego wynoszącego rok
kalendarzowy.
2. Członkom załóg statków powietrznych niezależnie od urlopu
wypoczynkowego przysługuje tyle dni wolnych od wszelkich zajęć, ile w przyjętym
okresie rozliczeniowym przypada dni wolnych od pracy, w tym co najmniej:
1) 7 dni w porcie macierzystym w każdym miesiącu kalendarzowym, z których
jeden dzień przypada w niedzielę lub święto,
2) 96 dni w porcie macierzystym w każdym roku kalendarzowym
– z zastrzeżeniem art. 103b ust. 1.

Art. 102b. 1. Czas pracy członków załóg statków powietrznych w przewozie
lotniczym przy użyciu samolotu, z wyłączeniem członków załóg, o których mowa
w art. 103ca ust. 1, określają przepisy podczęści FTL załącznika III do rozporządzenia
nr 965/2012/UE w zakresie okresu służby, w tym w zakresie okresu pełnienia
czynności lotniczych.
2. Dyżur członków załóg statków powietrznych w przewozie lotniczym przy
użyciu samolotu, z wyłączeniem członków załóg, o których mowa w art. 103ca ust. 2,
określa podczęść FTL załącznika III do rozporządzenia nr 965/2012/UE w zakresie
gotowości.
3. Okresy wypoczynku, określone w podczęści FTL załącznika III do
rozporządzenia nr 965/2012/UE, członków załóg statków powietrznych w przewozie
lotniczym przy użyciu samolotu, z wyłączeniem członków załóg, o których mowa
w art. 103ca ust. 1, mogą być udzielane w dniach wolnych od pracy.

art. 103. więcej Art. 103. 1. Czas pracy członków załóg statków powietrznych w przewozie
lotniczym przy użyciu samolotu nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie
40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym
3 miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W stosunku do członków załóg statków powietrznych w przewozie lotniczym
przy użyciu samolotu mogą być stosowane rozkłady czasu pracy, w których jest
dopuszczalne przedłużenie wymiaru czasu pracy do 18 godzin na dobę w locie
długodystansowym. W tych rozkładach czas pracy nie może przekroczyć przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym
3 miesięcy.
3. Praca w granicach przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy
i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym nie stanowi
pracy w godzinach nadliczbowych.
3a. W zakresie czasu pracy w przewozie lotniczym przy użyciu samolotu
obowiązuje typ wczesny grafiku zakłócającego, o którym mowa
w ORO.FTL.105 pkt 8 lit. a załącznika III do rozporządzenia nr 965/2012/UE.
3b. Maksymalny okres pełnienia czynności lotniczych przez członka załogi
w przewozie lotniczym przy użyciu samolotu na symulatorze lotu lub w przypadku
lotów szkoleniowych nie może przekroczyć jednorazowo 10 godzin w ciągu
kolejnych 24 godzin i jest wliczany do okresu pełnienia czynności lotniczych członka
załogi w przewozie lotniczym przy użyciu samolotu.
4. (uchylony)

Art. 103a. 1. (uchylony)
2. Czas pracy członków załóg statków powietrznych w przewozie lotniczym
przy użyciu śmigłowca oraz w śmigłowcowej służbie ratownictwa medycznego
rozpoczyna się w chwili, gdy pracodawca wymaga od członka załogi podjęcia pracy,
i kończy się w chwili, gdy członek załogi jest wolny od wszelkich obowiązków.
3. Do czasu pracy członków załóg statków powietrznych w przewozie lotniczym
przy użyciu śmigłowca oraz w śmigłowcowej służbie ratownictwa medycznego wlicza
się okres pełnienia czynności lotniczych.
4. Do czasu pracy członków załóg statków powietrznych w przewozie lotniczym
przy użyciu śmigłowca oraz w śmigłowcowej służbie ratownictwa medycznego wlicza
się, na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 103c, okresy
gotowości oraz przerw w pełnieniu czynności lotniczych.
5. Czas pracy członków załóg statków powietrznych w przewozie lotniczym
przy użyciu śmigłowca nie może przekroczyć:
1) 160 godzin w ciągu każdych kolejnych 28 dni, rozłożonych możliwie
równomiernie w tym okresie;
2) 40 godzin w ciągu każdych kolejnych 7 dni.
6. Czas pracy członka załogi w śmigłowcowej służbie ratownictwa medycznego
nie może przekroczyć:
1) 190 godzin w ciągu każdych kolejnych 28 dni, rozłożonych możliwie
równomiernie w całym tym okresie;
2) 60 godzin w ciągu każdych kolejnych 7 dni;
3) 15 godzin 30 minut w ciągu kolejnych 24 godzin.
7. Czas lotu, liczony od chwili uruchomienia wirnika nośnego do momentu jego
zatrzymania, członków załóg statków powietrznych w przewozie lotniczym przy
użyciu śmigłowca nie może przekroczyć:
1) 800 godzin w ciągu roku kalendarzowego;
2) 90 godzin w ciągu kolejnych 28 dni.
8. Czas lotu, liczony od chwili uruchomienia wirnika nośnego do momentu jego
zatrzymania, członka załogi w śmigłowcowej służbie ratownictwa medycznego nie
może przekroczyć:
1) 800 godzin w ciągu roku kalendarzowego;
2) 80 godzin w ciągu kolejnych 28 dni.

Art. 103b. 1. Członkom załóg statków powietrznych, o których mowa
w art. 103a, niezależnie od urlopu wypoczynkowego, przysługuje:
1) co najmniej 7 dni wolnych od pracy w każdym miesiącu kalendarzowym;
2) co najmniej 104 dni wolnych od pracy w każdym roku kalendarzowym.
2. Do okresów, o których mowa w ust. 1, wlicza się dni ustawowo wolne od
pracy albo, w przypadku określonym w art. 15111 Kodeksu pracy, inne dni wolne od
pracy zapewnione przez pracodawcę oraz okresy wypoczynku określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 103c liczone w wymiarze godzinowym.
3. Pracodawca ustala rozkład czasu pracy członków załóg statków powietrznych.
Rozkład czasu pracy uwzględniający okresy wypoczynku, o których mowa w ust. 1,
jest przygotowywany na okres miesiąca kalendarzowego oraz ogłaszany w sposób
przyjęty u danego pracodawcy najpóźniej do 25. dnia miesiąca poprzedniego.
4. Członkom załóg statków powietrznych, o których mowa w art. 103a,
przysługują w każdym tygodniu co najmniej 24 godziny nieprzerwanego
wypoczynku.

Art. 103c. Minister właściwy do spraw transportu, w celu zachowania
odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa operacji lotniczych oraz zapobieżenia
skutkom skumulowanego zmęczenia członków załóg, określi, w drodze
rozporządzenia, w odniesieniu do członków załóg statków powietrznych, o których
mowa w art. 103a:
1) maksymalny okres pełnienia czynności lotniczych;
2) przerwy w pełnieniu czynności lotniczych;
3) okresy wypoczynku należne w związku z pełnieniem czynności lotniczych;
4) ograniczenia czasu lotu;
5) formy pełnienia gotowości oraz warunki ich wliczania do czasu pracy.

Art. 103ca. 1. Czas pracy członków załóg statków powietrznych w przewozie
lotniczym przy użyciu samolotu wykonywanym taksówką powietrzną, w załodze
jednoosobowej oraz w służbie ratownictwa medycznego określają przepisy części Q
załącznika III do rozporządzenia nr 3922/91 w zakresie okresu służby, w tym
w zakresie okresu pełnienia czynności lotniczych.
2. Dyżur członków załóg statków powietrznych w przewozie lotniczym przy
użyciu samolotu wykonywanym taksówką powietrzną, w załodze jednoosobowej oraz
w służbie ratownictwa medycznego określają przepisy części Q załącznika III do
rozporządzenia nr 3922/91 w zakresie gotowości oraz przepisy wydane na podstawie
ust. 10.
3. Okresy wypoczynku, określone w części Q załącznika III do rozporządzenia
nr 3922/91, członków załóg statków powietrznych w przewozie lotniczym przy użyciu
samolotu wykonywanym taksówką powietrzną, w załodze jednoosobowej oraz
w służbie ratownictwa medycznego mogą być udzielane w dniach wolnych od pracy.
4. Służba ratownictwa medycznego jest misją składającą się z dolotu, transportu
i powrotu do portu macierzystego, wykonywaną przy użyciu samolotu zgodnie
z certyfikatem przewoźnika lotniczego, której celem jest udzielenie pomocy
medycznej w stanie nagłego zagrożenia zdrowia, kiedy zasadnicze znaczenie ma
bezzwłoczny i szybki transport:
1) chorych lub rannych oraz innych osób, których to bezpośrednio dotyczy, lub
2) personelu medycznego, lub
3) materiałów biologicznych i materiałów lub urządzeń wykorzystywanych do
udzielenia świadczeń zdrowotnych.
5. Maksymalny okres pełnienia czynności lotniczych członka załogi
w przewozie lotniczym przy użyciu samolotu w załodze jednoosobowej nie może
przekraczać 10 godzin w ciągu kolejnych 24 godzin.
6. Maksymalny okres pełnienia czynności lotniczych członka załogi
w przewozie lotniczym przy użyciu samolotu w służbie ratownictwa medycznego nie
może przekraczać 12 godzin w ciągu kolejnych 24 godzin.
7. Okres pełnienia czynności lotniczych członków załóg statków powietrznych
w przewozie lotniczym przy użyciu samolotu wykonywanym taksówką powietrzną,
w załodze jednoosobowej oraz w służbie ratownictwa medycznego może zostać wydłużony zgodnie z warunkami określonymi w przepisach wydanych na podstawie
ust. 10.
8. Okres wypoczynku członków załóg statków powietrznych w przewozie
lotniczym przy użyciu samolotu wykonywanym taksówką powietrzną, w załodze
jednoosobowej oraz w służbie ratownictwa medycznego, należny w związku
z pełnieniem czynności lotniczych, może zostać skrócony albo wydłużony,
z zachowaniem wymagań określonych w art. 102a ust. 2 oraz w sposób określony
w przepisach wydanych na podstawie ust. 10.
9. Niezależnie od okresu wypoczynku, o którym mowa w ust. 8, członkom załóg
statków powietrznych w przewozie lotniczym przy użyciu samolotu wykonywanym
taksówką powietrzną, w załodze jednoosobowej oraz w służbie ratownictwa
medycznego przysługuje wypoczynek dodatkowy jako kompensata wpływu różnic
stref czasowych na członków załogi statku powietrznego, zgodnie z warunkami
określonymi w przepisach wydanych na podstawie ust. 10.
10. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze konieczność
zachowania odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa operacji lotniczych oraz
zapobieżenia skutkom skumulowanego zmęczenia, a także uwzględniając przepisy
części Q załącznika III do rozporządzenia nr 3922/91 oraz podczęści FTL załącznika
III do rozporządzenia nr 965/2012/UE, określi, w drodze rozporządzenia, dla
członków załóg w przewozie lotniczym przy użyciu samolotu:
1) wykonywanym taksówką powietrzną, w załodze jednoosobowej oraz w służbie
ratownictwa medycznego:
a) warunki i okresy wypoczynku należne w związku z pełnieniem czynności
lotniczych oraz sposób skracania i wydłużania okresu wypoczynku,
b) warunki i okresy wypoczynku dodatkowego stanowiącego kompensatę
wpływu różnic stref czasowych na członków załogi statku powietrznego,
c) formy i warunki pełnienia gotowości, jej limity oraz sposób wliczania
gotowości do okresu służby i okresu pełnienia czynności lotniczych;
2) wykonywanym taksówką powietrzną oraz w służbie ratownictwa medycznego
wydłużony okres pełnienia czynności lotniczych ze względu na zwiększenie
składu personelu lotniczego w załodze wieloosobowej;
3) w załodze jednoosobowej oraz w służbie ratownictwa medycznego sposób
wliczania czasu przemieszczania członka załogi w celu zajęcia stanowiska do
okresu służby i okresu pełnienia czynności lotniczych;
4) wykonywanym taksówką powietrzną przerwy w pełnieniu czynności lotniczych
oraz wydłużony okres pełnienia czynności lotniczych ze względu na zastosowaną
przerwę;
5) w załodze jednoosobowej szczegółowy sposób określania okresu pełnienia
czynności lotniczych w zależności od czasu zgłoszenia się do lotu oraz liczby
odcinków;
6) w służbie ratownictwa medycznego wydłużony okres pełnienia czynności
lotniczych ze względu na udział w akcji ratowniczej lub wystąpienie
nieprzewidzianych okoliczności podczas operacji lotniczej.

Art. 103d. W sprawach dotyczących czasu pracy członków załóg statków
powietrznych, nieuregulowanych w przepisach art. 102a–103ca, stosuje się przepisy
Kodeksu pracy.

art. 104. więcej Art. 104. 1. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych i Ministrem Obrony Narodowej, uwzględniając
przepisy międzynarodowe i przepisy prawa Unii Europejskiej oraz mając na uwadze
zapewnienie bezpieczeństwa lotów, określi dla specjalności, o których mowa w art. 94
ust. 6 pkt 1, 3 i 5 oraz art. 95 ust. 2 pkt 1–7, w drodze rozporządzenia:
1) wzory licencji i świadectw kwalifikacji;
2) uprawnienia przyznawane i wpisywane do licencji lub świadectw kwalifikacji;
3) szczegółowe wymagania dla poszczególnych rodzajów licencji i świadectw
kwalifikacji, dotyczące kwalifikacji lotniczych w zakresie wiedzy, umiejętności
i praktyki;
4) szczegółowe warunki i sposób:
a) wydawania, przedłużania, wznawiania, wymiany, cofania, ograniczania,
zawieszania i przywracania licencji i świadectw kwalifikacji oraz
wynikających z nich uprawnień,
b) uznawania, zawieszania uznania, cofania uznania, przywracania uznania
obcych licencji i świadectw kwalifikacji oraz wynikających z nich
uprawnień, wydanych przez właściwy organ obcego państwa,
c) uzyskiwania i sprawdzania kwalifikacji lotniczych,
d) prowadzenia rejestru personelu lotniczego,
e) prowadzenia szkolenia lotniczego;
5) szczegółowe warunki wykonywania uprawnień wynikających z licencji
i świadectw kwalifikacji;
6) zakres wiedzy i umiejętności wymaganych do otrzymania świadectwa operatora
tankowania statków powietrznych oraz wzór i tryb uzyskiwania takiego
świadectwa, uwzględniając równorzędność ukończonych kursów i szkoleń.
1a. Minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając przepisy
międzynarodowe i przepisy prawa Unii Europejskiej, określi dla specjalności,
o których mowa w art. 94 ust. 6 pkt 4 i 4a oraz w art. 95 ust. 2 pkt 8 i 9, w drodze
rozporządzenia:
1) wzory licencji i świadectw kwalifikacji;
2) uprawnienia przyznawane i wpisywane do licencji i świadectw kwalifikacji;
3) szczegółowe wymagania dla poszczególnych rodzajów licencji i świadectw
kwalifikacji, dotyczące kwalifikacji lotniczych w zakresie wiedzy, umiejętności
i praktyki;
4) szczegółowe warunki i sposób:
a) wydawania, przedłużania, wznawiania, wymiany, cofania, ograniczania,
zawieszania i przywracania licencji i świadectw kwalifikacji oraz
wynikających z nich uprawnień,
b) uznawania, zawieszania uznania, cofania uznania i przywracania uznania
obcych licencji i świadectw kwalifikacji oraz wynikających z nich
uprawnień, wydanych przez właściwy organ obcego państwa,
c) uzyskiwania i sprawdzania kwalifikacji lotniczych,
d) prowadzenia rejestru personelu lotniczego,
e) prowadzenia szkolenia lotniczego;
5) szczegółowe warunki wykonywania uprawnień wynikających z licencji
i świadectw kwalifikacji.
2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wymagania
w zakresie sprawności psychicznej i fizycznej kandydatów na członków personelu
lotniczego oraz członków personelu lotniczego i kandydatów na członków personelu
pokładowego oraz członków personelu pokładowego, mając na uwadze wymagania
wynikające z przepisów międzynarodowych oraz przepisów prawa Unii Europejskiej
i specyfiki wykonywanych czynności lotniczych.
3. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
warunki, na jakich cudzoziemcy mogą być dopuszczani do szkolenia lotniczego i uzyskiwać licencje w Rzeczypospolitej Polskiej, mając na uwadze zapewnienie bezpieczeństwa lotów w lotnictwie cywilnym oraz zgodność z przepisami
międzynarodowymi.
4. W celu uzyskania, wznowienia, utrzymania licencji i świadectw kwalifikacji
dla poszczególnych specjalności lotniczych Prezes Urzędu może uznać kwalifikacje
i uprawnienia nabyte w lotnictwie państwowym.
5. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 4, prowadzi się na wniosek
osoby posiadającej kwalifikacje lub uprawnienia nabyte w lotnictwie państwowym.
6. Uznanie kwalifikacji lub uprawnień nabytych w lotnictwie państwowym
w celu uzyskania, wznowienia, utrzymania licencji i świadectw kwalifikacji
dokonywane jest na podstawie dokumentów potwierdzających uzyskanie kwalifikacji
lub uprawnień w lotnictwie państwowym wydanych przez właściwe w danym
zakresie jednostki organizacyjne lotnictwa państwowego lub w przypadku ich braku
poprzez poddanie osoby ubiegającej się o uznanie sprawdzianowi z wiedzy lub
umiejętności wymaganych dla odpowiedniego uprawnienia, licencji lub świadectwa
kwalifikacji.
7. Jeżeli dla uznania kwalifikacji lub uprawnień nabytych w lotnictwie
państwowym w celu uzyskania, wznowienia, utrzymania licencji albo świadectwa
kwalifikacji wymagana jest udokumentowana praktyka lotnicza, zalicza się tę
praktykę na podstawie dokumentów potwierdzających wykonywanie w lotnictwie
państwowym odpowiednich czynności lotniczych, wydanych przez właściwe
w danym zakresie jednostki organizacyjne lotnictwa państwowego.
8. W przypadku, gdy dla uznania kwalifikacji lub uprawnienia nabytych
w lotnictwie państwowym w celu uzyskania odpowiedniego uprawnienia lotniczego
wynikającego z licencji albo świadectwa kwalifikacji, a także uprawnienia
dodatkowego wpisywanego do licencji albo świadectwa kwalifikacji wymagane jest
złożenie z wynikiem pozytywnym egzaminu praktycznego lub teoretycznego,
egzamin ten przeprowadza komisja egzaminacyjna, o której mowa w art. 99.
9. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych i Ministrem Obrony Narodowej określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe warunki uznawania kwalifikacji i uprawnień, o których
mowa w ust. 4, uwzględniając równorzędność ukończonych kursów i szkoleń.

art. 105. więcej Art. 105. 1. Sprawność psychiczną i fizyczną członka oraz kandydata na członka
personelu lotniczego i członka oraz kandydata na członka personelu pokładowego
sprawdza się w trakcie badań lotniczo-lekarskich.
1a. Badaniom, o których mowa w ust. 1, nie podlegają członkowie personelu
lotniczego oraz kandydaci na członków personelu lotniczego specjalności:
1) (uchylony)
2) pilot lotni;
3) pilot paralotni;
4) pilot motolotni;
5) skoczek spadochronowy;
6) mechanik poświadczenia obsługi statków powietrznych;
7) mechanik lotniczy obsługi technicznej.
1b. Przepis ust. 1a nie dotyczy osób posiadających specjalności, o których mowa
w ust. 1a pkt 2–5, wykonujących czynności lotnicze na podstawie posiadanego
uprawnienia instruktorskiego, uprawnienia do lotów lub skoków z pasażerem oraz
uczestniczących we współzawodnictwie sportowym organizowanym przez polski
związek sportowy.
2. Członek personelu lotniczego oraz personelu pokładowego nie może
wykonywać lotów lub innych czynności lotniczych w przypadku utraty wymaganej
sprawności psychicznej i fizycznej.
3. Członek personelu lotniczego i personelu pokładowego, który jest świadomy
utraty sprawności psychicznej lub fizycznej wymaganej do wykonywania swojej
funkcji, jest obowiązany do natychmiastowego poddania się badaniom lotniczo-
-lekarskim.
4. Badania lotniczo-lekarskie przeprowadzane są odpłatnie. Koszty tych badań
ponosi pracodawca.
5. Sprawność fizyczną i psychiczną członka personelu lotniczego, o którym
mowa w ust. 1a, stwierdza się na podstawie złożonego przez tę osobę pisemnego
oświadczenia, że stan zdrowia tej osoby pozwala na bezpieczne wykonywanie
czynności lotniczych lub ważnego prawa jazdy dowolnej kategorii.

art. 106. więcej Art. 106. 1. Badania lotniczo-lekarskie przeprowadzają i wydają orzeczenia
o zdolności lub niezdolności do wykonywania lotów i innych czynności lotniczych,
zwane dalej „orzeczeniami lotniczo-lekarskimi”:
1) centra medycyny lotniczej;
2) lekarze orzecznicy medycyny lotniczej.
2. (uchylony)
3. Od orzeczenia lotniczo-lekarskiego wydanego przez centrum medycyny
lotniczej lub lekarza orzecznika medycyny lotniczej osobie zainteresowanej
przysługuje odwołanie do Naczelnego Lekarza w terminie 14 dni od dnia otrzymania
orzeczenia. Do postępowania w sprawie odwołania stosuje się odpowiednio przepisy
ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.
4. W przypadkach szczególnych prawo złożenia odwołania od orzeczenia,
o którym mowa w ust. 3, przysługuje także Prezesowi Urzędu.
5. Naczelny Lekarz w celu zbadania zasadności odwołania, o którym mowa
w ust. 3, może zlecić przeprowadzenie dodatkowych badań przez lekarza
posiadającego tytuł specjalisty lub specjalizację w dziedzinie medycyny związanej
z przeprowadzanymi badaniami lotniczo-lekarskimi, który nie brał udziału
w badaniach, na podstawie których wydano zaskarżone orzeczenie lotniczo-lekarskie.
Naczelny Lekarz nie jest związany wynikiem badań dodatkowych.
6. (uchylony)
7. (uchylony)

art. 107. więcej Art. 107. 1. Do zadań Naczelnego Lekarza należy:
1) pełnienie funkcji odwoławczych od orzeczeń lotniczo-lekarskich wydawanych
przez centra medycyny lotniczej oraz lekarzy orzeczników medycyny lotniczej;
2) sprawowanie nadzoru nad działalnością centrów medycyny lotniczej oraz
lekarzy orzeczników medycyny lotniczej;
3) wnioskowanie do Prezesa Urzędu o wydanie certyfikatu centrum medycyny
lotniczej;
4) wnioskowanie do Prezesa Urzędu o wydanie lekarzowi orzecznikowi medycyny
lotniczej certyfikatu zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej w zakresie
medycyny lotniczej;
5) wnioskowanie do Prezesa Urzędu o wydanie, cofnięcie albo zawieszenie
lekarzowi orzecznikowi medycyny lotniczej upoważnienia do przeprowadzania
badań lotniczo-lekarskich do:
a) świadectw kwalifikacji,
b) licencji wydawanych dla specjalności personelu lotniczego, o których
mowa w art. 94 ust. 6 pkt 1 lit. j, k, r i s oraz pkt 5;
6) dokonywanie kontroli działalności podmiotów, o których mowa
w art. 106 ust. 1;
7) zatwierdzanie i wdrażanie programu szkolenia dla kandydatów na lekarzy
orzeczników medycyny lotniczej;
8) organizowanie szkoleń dla kandydatów na lekarzy orzeczników medycyny
lotniczej lub lekarzy orzeczników medycyny lotniczej.
2. Naczelny Lekarz ma prawo przetwarzać dane medyczne członków
i kandydatów na członków personelu lotniczego oraz członków i kandydatów na
członków personelu pokładowego wyłącznie na potrzeby wykonywanych badań oraz
prowadzonych postępowań.
3. Regulamin działania Naczelnego Lekarza ustala Prezes Urzędu.

art. 108. więcej Art. 108. 1. Lekarzem orzecznikiem medycyny lotniczej może zostać lekarz,
który uzyskał:
1) certyfikat lekarza orzecznika medycyny lotniczej albo
2) upoważnienie do przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich.
2. Warunki wydawania certyfikatu lekarza orzecznika medycyny lotniczej
określa Podczęść D Sekcja 1 załącznika IV oraz ARA.MED.200 załącznika VI do
rozporządzenia nr 1178/2011/UE.
3. Certyfikat lekarza orzecznika medycyny lotniczej jest wydawany na okres
3 lat.
4. Upoważnienie do przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich uzyskuje lekarz,
który:
1) posiada prawo wykonywania zawodu lekarza;
2) posiada tytuł specjalisty lub specjalizację w dziedzinie medycyny związanej
z przeprowadzanymi badaniami lotniczo-lekarskimi;
3) odbył szkolenie dla kandydatów na lekarzy orzeczników medycyny lotniczej
i złożył egzamin;
4) złożył wniosek do Naczelnego Lekarza o wydanie upoważnienia do
przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich.
5. Upoważnienie do przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich jest wydawane
na okres 3 lat.
6. Wydanie, ograniczenie, zawieszenie albo cofnięcie certyfikatu lekarza
orzecznika medycyny lotniczej oraz wydanie, ograniczenie, zawieszenie albo cofnięcie upoważnienia do przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich następuje
w drodze decyzji administracyjnej Prezesa Urzędu, wydanej na wniosek
zainteresowanego lekarza lub na wniosek Naczelnego Lekarza.
7. Po wydaniu certyfikatu lekarza orzecznika medycyny lotniczej lub
upoważnienia do przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich Prezes Urzędu dokonuje
wpisu lekarza na listę lekarzy orzeczników medycyny lotniczej.
8. Ograniczenie, zawieszenie albo cofnięcie certyfikatu lekarza orzecznika
medycyny lotniczej następuje w przypadkach, o których mowa w ARA.MED.250
w załączniku VI do rozporządzenia nr 1178/2011/UE.
9. Naczelny Lekarz występuje z wnioskiem o:
1) zawieszenie upoważnienia do przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich
w przypadku nieusunięcia nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli,
o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 112 ust. 1,
potwierdzonej ponowną kontrolą, dokonaną nie wcześniej niż po upływie
6 miesięcy;
2) cofnięcie upoważnienia do przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich
w przypadku:
a) utraty albo zawieszenia prawa wykonywania zawodu lekarza,
b) ograniczenia w wykonywaniu przez lekarza orzecznika medycyny lotniczej
czynności medycznych związanych z orzekaniem,
c) nieusunięcia nieprawidłowości stwierdzonych podczas ponownej kontroli,
o której mowa w pkt 1, w terminie 6 miesięcy od dnia zawieszenia
upoważnienia do przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich.
10. Lekarz orzecznik medycyny lotniczej jest obowiązany poinformować
Prezesa Urzędu, za pośrednictwem Naczelnego Lekarza, o zaistnieniu sytuacji,
o których mowa w ust. 9 pkt 2 lit. a i b, oraz o wszelkich zmianach w danych
wpisywanych na listę lekarzy orzeczników medycyny lotniczej, w terminie 14 dni od
dnia ich zaistnienia.
11. Do obowiązków lekarza orzecznika medycyny lotniczej należy:
1) przeprowadzanie badań lotniczo-lekarskich i wydawanie orzeczeń
lotniczo-lekarskich;
2) udostępnianie wyników badań uprawnionym organom oraz zainteresowanemu,
na ich żądanie;
3) udostępnianie dokumentacji medycznej na żądanie Naczelnego Lekarza;
4) przedstawianie Naczelnemu Lekarzowi corocznego sprawozdania
z prowadzonej działalności nie później niż do dnia 31 stycznia roku
następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy.
12. Lekarz orzecznik medycyny lotniczej ma prawo przetwarzać dane medyczne
kandydatów na członków personelu lotniczego oraz członków personelu lotniczego
i kandydatów na członków personelu pokładowego oraz członków personelu
pokładowego wyłącznie na potrzeby wykonywanych badań oraz prowadzonych
postępowań.
13. Prezes Urzędu prowadzi listę lekarzy orzeczników medycyny lotniczej. Lista
lekarzy orzeczników medycyny lotniczej jest jawna i zawiera imię, nazwisko, numer
wpisu na listę oraz miejsce wykonywania badań lotniczo-lekarskich przez lekarza
orzecznika medycyny lotniczej. Dokumenty stanowiące podstawę do dokonania wpisu
na listę podlegają ochronie zgodnie z przepisami o tajemnicach prawnie chronionych.
14. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia, w celu efektywnego prowadzenia nadzoru nad
lekarzami orzecznikami medycyny lotniczej, określi, w drodze rozporządzenia:
1) wzór upoważnienia do przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich;
2) sposób prowadzenia listy lekarzy orzeczników medycyny lotniczej.

art. 109. więcej Art. 109. 1. Centrum medycyny lotniczej może zostać podmiot, który uzyskał
certyfikat centrum medycyny lotniczej po spełnieniu wymagań określonych
w przepisach podczęści AeMC załącznika VII do rozporządzenia 1178/2011/UE,
a w przypadku przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich do świadectw kwalifikacji
oraz licencji wydawanych dla specjalności personelu lotniczego, o których mowa
w art. 94 ust. 6 pkt 1 lit. j, k, r i s oraz pkt 5, także jeżeli:
1) jest wpisany do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą;
2) zatrudnia lekarzy orzeczników medycyny lotniczej oraz lekarzy posiadających
tytuł specjalisty lub specjalizację w dziedzinie medycyny związanej
z przeprowadzanymi badaniami lotniczo-lekarskimi;
3) zajmuje się w szczególności problemami klinicznej medycyny lotniczej
i dziedzinami pokrewnymi.
2. Certyfikat centrum medycyny lotniczej w zakresie:
1) świadectw kwalifikacji,
2) licencji wydawanych dla specjalności personelu lotniczego, o których mowa
w art. 94 ust. 6 pkt 1 lit. j, k, r i s oraz pkt 5
– jest wydawany na czas nieokreślony.
3. Wydanie certyfikatu centrum medycyny lotniczej następuje w drodze decyzji
administracyjnej Prezesa Urzędu wydanej na wniosek Naczelnego Lekarza lub
zainteresowanego podmiotu.
4. Prezes Urzędu prowadzi listę centrów medycyny lotniczej, która zawiera karty
ewidencyjne centrów medycyny lotniczej.
5. Prezes Urzędu wpisuje centrum medycyny lotniczej na listę centrów
medycyny lotniczej po uzyskaniu przez nie certyfikatu centrum medycyny lotniczej.
6. Do obowiązków centrum medycyny lotniczej należy:
1) przeprowadzanie badań lotniczo-lekarskich i wydawanie orzeczeń
lotniczo-lekarskich;
2) udostępnianie wyników badań uprawnionym organom oraz zainteresowanemu,
na ich żądanie;
3) udostępnianie dokumentacji medycznej Naczelnemu Lekarzowi, na jego
żądanie;
4) przedstawianie Naczelnemu Lekarzowi corocznego sprawozdania
z prowadzonej działalności nie później niż do dnia 31 stycznia roku
następującego po roku, którego sprawozdanie dotyczy.
7. Centrum medycyny lotniczej ma prawo przetwarzać dane medyczne
kandydatów na członków personelu lotniczego oraz członków personelu lotniczego
i kandydatów na członków personelu pokładowego oraz członków personelu
pokładowego wyłącznie na potrzeby wykonywanych badań lotniczo-lekarskich oraz
prowadzonych postępowań.
8. Naczelny Lekarz wnioskuje do Prezesa Urzędu o skreślenie centrum
medycyny lotniczej z listy centrów medycyny lotniczej w przypadku:
1) ujemnej corocznej oceny działalności potwierdzonej ponowną oceną, która nie
może być dokonana wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia ostatniej oceny;
2) niespełnienia wymogów, o których mowa w ust. 1;
3) złożenia wniosku przez zainteresowany podmiot.
9. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia, w celu zapewnienia wyczerpującej informacji
w zakresie podmiotów wykonujących badania lotniczo-lekarskie, określi, w drodze
rozporządzenia, wzór karty ewidencyjnej centrum medycyny lotniczej wpisywanego
na listę centrów medycyny lotniczej oraz wzór certyfikatu centrów medycyny
lotniczej, o którym mowa w ust. 2.

art. 110. więcej Art. 110. Posiadanie orzeczenia o zdolności do wykonywania lotów i innych
czynności lotniczych jest niezbędnym warunkiem wydania decyzji o przedłużeniu
ważności licencji członka personelu lotniczego.

art. 111. więcej Art. 111. Naczelny Lekarz przedstawia corocznie sprawozdanie ze swej
działalności Prezesowi Urzędu, który następnie przedstawia to sprawozdanie
ministrowi właściwemu do spraw transportu oraz ministrowi właściwemu do spraw
zdrowia.

art. 112. więcej Art. 112. 1. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia oraz Ministrem Obrony Narodowej określi, w drodze
rozporządzenia:
1) sposób przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich kandydatów na członków
personelu lotniczego i członków personelu lotniczego oraz kandydatów na
członków personelu pokładowego i członków personelu pokładowego;
2) warunki i tryb:
a) wydawania i przechowywania orzeczeń lotniczo-lekarskich,
b) kontroli przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich i orzekania, a także
sposobu dokumentowania tych kontroli;
3) częstotliwość przeprowadzania badań lotniczo-lekarskich;
4) sposób postępowania z dokumentacją medyczną badań lotniczo-lekarskich oraz
wzory stosowanych dokumentów.
2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się
w szczególności konieczność zapewnienia prawidłowego i kompleksowego przebiegu
badań lotniczo-lekarskich, a także konieczność posiadania przez członków personelu
lotniczego oraz członków personelu pokładowego odpowiedniego stanu zdrowia
niezbędnego do wykonywania czynności lotniczych.

art. 113. więcej Art. 113. 1. Załogę statku powietrznego stanowią osoby wyznaczone przez
użytkownika statku powietrznego do wykonania określonych czynności na statku
powietrznym w czasie lotu.
2. Na statku powietrznym wykonującym lot z załogą musi być wyznaczony
dowódca statku powietrznego, zwany dalej „dowódcą”.
3. Jeżeli załogę statku powietrznego stanowi jedna osoba, pełni ona funkcję
dowódcy.

art. 114. więcej Art. 114. 1. Dowódca jest obowiązany wykonywać loty zgodnie z przepisami,
w szczególności zaś zapewnić bezpieczeństwo statku powietrznego oraz znajdujących
się na jego pokładzie osób i rzeczy.
2. Gdy statkowi powietrznemu grozi niebezpieczeństwo, dowódca jest
obowiązany zastosować wszelkie niezbędne środki w celu ratowania pasażerów
i załogi.
3. W razie uszkodzenia statku powietrznego lub przymusowego lądowania
dowódca wykonuje w imieniu właściciela i użytkownika statku oraz w imieniu
właścicieli przewożonych rzeczy wszelkie czynności, jakie uzna za konieczne do
zabezpieczenia ich interesów.

art. 115. więcej Art. 115. 1. W celu zapewnienia bezpieczeństwa lotu oraz bezpieczeństwa
i porządku na pokładzie statku powietrznego dowódca jest upoważniony do:
1) zobowiązania, w razie konieczności, innych członków załogi do wykonywania
czynności nienależących do ich normalnego zakresu obowiązków;
2) wydawania poleceń wszystkim osobom znajdującym się na pokładzie statku
powietrznego.
2. Wszystkie osoby obecne na pokładzie statku powietrznego są obowiązane
wypełniać polecenia dowódcy.
3. Dowódca ma prawo decydować, z zastrzeżeniem ust. 4a, o:
1) zastosowaniu niezbędnych środków, łącznie ze środkami przymusu w stosunku
do osób niewykonujących jego poleceń albo zagrażających w inny sposób
bezpieczeństwu lotu lub porządkowi na pokładzie statku powietrznego;
2) zatrzymaniu osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa na statku
powietrznym albo osoby zagrażającej w inny sposób bezpieczeństwu lotu lub
porządkowi na pokładzie statku powietrznego, do czasu przekazania jej
właściwym organom.
4. Członkowie załogi statku powietrznego mogą stosować wyłącznie środki
przymusu odpowiadające potrzebom wynikającym z istniejącej sytuacji i niezbędne
do osiągnięcia podporządkowania wymaganiom bezpieczeństwa i porządku na
pokładzie statku oraz poleceniom i decyzjom dowódcy.
4a. W przypadku gdy nie jest możliwe podjęcie decyzji przez dowódcę,
funkcjonariusz Straży Granicznej wchodzący w skład warty ochronnej na pokładzie
statku powietrznego odbywającego lot wysokiego ryzyka, w razie bezpośredniego
zagrożenia bezpieczeństwa lotu, zdrowia lub życia pasażerów lub członków załogi, w celu unieszkodliwienia osoby niebezpiecznej stosuje niezbędne środki, łącznie
z użyciem środków przymusu bezpośredniego i broni palnej.
5. Organy Policji i Straży Granicznej są obowiązane do przejęcia osoby, o której
mowa w ust. 3 pkt 2.

art. 116. więcej Art. 116. 1. Zabrania się członkom załogi oraz innym osobom wnoszenia
i używania broni palnej, broni gazowej oraz materiałów wybuchowych na pokład
statku powietrznego, z zastrzeżeniem ust. 3.
2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, ma zastosowanie także do urządzeń, środków
i substancji mogących stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa lotu lub pasażerów.
3. Zakazów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie stosuje się do:
1) żołnierzy i funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby
Wywiadu Wojskowego, żołnierzy Żandarmerii Wojskowej oraz funkcjonariuszy
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura
Antykorupcyjnego, Policji, Straży Granicznej, Służby Celno-Skarbowej i Służby
Ochrony Państwa, którzy, bez zamiaru odbycia lotu, wykonują obowiązki
służbowe na pokładzie statku powietrznego pozostającego na lotnisku albo
lądowisku;
2) funkcjonariuszy Straży Granicznej pełniących wartę ochronną, o której mowa
w art. 186a ust. 1;
3) żołnierzy i funkcjonariuszy służb, o których mowa w pkt 1, którzy podczas
wykonywania przez nich obowiązków służbowych odbywają lot i odbyli
szkolenie w zakresie zasad bezpieczeństwa na pokładzie statku powietrznego
w przypadku użycia broni palnej lub środków przymusu bezpośredniego.
4. Żołnierze i funkcjonariusze służb, o których mowa w ust. 3 pkt 1, którzy
podczas wykonywania przez nich obowiązków służbowych odbywają lot, mają prawo
do użycia na pokładzie statku powietrznego broni palnej lub środków przymusu
bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1–4, 7, 11 i 13 ustawy z dnia
24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. z 2018 r.
poz. 1834 oraz z 2019 r. poz. 15), na zasadach i w sposób określony w tej ustawie.
5. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki wnoszenia broni palnej lub środków przymusu
bezpośredniego na pokład statku powietrznego, uwzględniając konieczność
zapewnienia bezpieczeństwa na pokładzie tego statku;
2) organizację i zakres szkolenia, o którym mowa w ust. 3 pkt 3, mając na
względzie zapewnienie odpowiedniego poziomu wyszkolenia żołnierzy i funkcjonariuszy, jednolitość programu i formy szkolenia, zakres wiedzy
teoretycznej i praktyki niezbędnej do wykonywania obowiązków służbowych na
pokładzie statku powietrznego.
6. (uchylony)
7. (uchylony)
8. (uchylony)

art. 117. więcej Art. 117. 1. Dowódca statku powietrznego, który otrzymał sygnał
o niebezpieczeństwie grożącym innemu statkowi powietrznemu lub statkowi
morskiemu, spostrzegł statek powietrzny lub morski, który uległ wypadkowi lub
znalazł się w niebezpieczeństwie, albo zauważył inną katastrofę lub klęskę żywiołową
bądź zauważył osobę znajdującą się na morzu w niebezpieczeństwie utraty życia,
obowiązany jest udzielić poszkodowanym lub znajdującym się w niebezpieczeństwie
pomocy w zakresie, w jakim może to uczynić bez narażenia na niebezpieczeństwo
powierzonego mu statku powietrznego, pasażerów, załogi lub innych osób.
2. Obowiązek pomocy ustaje, gdy dowódca wie, że kto inny udziela pomocy
w podobnych lub lepszych warunkach, niż on sam mógłby jej udzielić.

art. 118. więcej Art. 118. Jeżeli w celu opanowania sytuacji zagrażającej bezpieczeństwu statku
powietrznego, osobom lub mieniu znajdującym się na tym statku, członek załogi
statku powietrznego podjął czynności naruszające przepisy lotnicze, dowódca statku
powietrznego obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o tym zdarzeniu właściwy
organ państwa, którego przepisy uległy naruszeniu. Jeżeli przepisy danego państwa
tego wymagają, dowódca statku powietrznego powinien również niezwłocznie, nie
później jednak niż w ciągu 10 dni od wylądowania statku powietrznego, złożyć
organowi, który otrzymał zawiadomienie, pisemne sprawozdanie o zdarzeniu.

Art. 118a. Żegluga powietrzna w polskiej przestrzeni powietrznej oraz
w przestrzeni powietrznej, która, w oparciu o art. 5 ust. 2, znalazła się w obszarze
odpowiedzialności Rzeczypospolitej Polskiej jest realizowana zgodnie z:
1) przepisami prawa Unii Europejskiej dotyczącymi Jednolitej Europejskiej
Przestrzeni Powietrznej, a w szczególności:
a) rozporządzeniem nr 549/2004/WE,
b) rozporządzeniem nr 550/2004/WE,
c) rozporządzeniem nr 551/2004/WE,
d) rozporządzeniem nr 552/2004/WE;
2) umowami międzynarodowymi i przepisami międzynarodowymi;
3) niniejszą ustawą i innymi ustawami.

art. 119. więcej Art. 119. 1. Polska przestrzeń powietrzna jest dostępna na równych prawach dla
wszystkich jej użytkowników, a swoboda lotów w niej cywilnych statków
powietrznych może być ograniczona wyłącznie na podstawie wyraźnego
upoważnienia Prawa lotniczego, przy zachowaniu przepisów innych ustaw
i wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych, w tym uchwał
organizacji międzynarodowych.
2. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić zakazy
i ograniczenia w ruchu lotniczym niezbędne ze względu na:
1) ważny interes polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej;
2) względy obronności i bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej;
3) ważny interes gospodarczy Rzeczypospolitej Polskiej;
4) zobowiązania Rzeczypospolitej Polskiej wynikające z umów
międzynarodowych, w tym zwłaszcza z wiążących uchwał Rady
Bezpieczeństwa ONZ, przyjętych na podstawie rozdziału VII Karty Narodów
Zjednoczonych.
3. Dostępność przestrzeni powietrznej może być czasowo ograniczona ze
względu na obronność państwa, bezpieczeństwo publiczne, ochronę przyrody oraz
bezpieczeństwo ruchu lotniczego, zgodnie z ust. 4.
4. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony
Narodowej, ministrami właściwymi do spraw klimatu, wewnętrznych oraz
środowiska, w drodze rozporządzeń, z zachowaniem postanowień umów
międzynarodowych:
1) może wprowadzić zakazy lub ograniczenia lotów nad obszarem całego państwa
albo jego części na czas dłuższy niż 3 miesiące;
2) określi zasady wprowadzania przez instytucje zapewniające służby ruchu
lotniczego ograniczeń lotów w części przestrzeni powietrznej, których czas
trwania nie będzie dłuższy niż 3 miesiące, oraz sposób publikacji tych
ograniczeń.
5. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw klimatu oraz ministrem właściwym do spraw środowiska może,
w drodze rozporządzenia, wprowadzić ograniczenia lub zakazy lotów dla statków
powietrznych niespełniających wymogów ochrony środowiska w zakresie ochrony
przed hałasem oraz warunki i sposoby wprowadzania wyłączeń od tych zakazów,
mając na względzie przeciwdziałanie oddziaływaniu lotnictwa cywilnego na
środowisko oraz wymagania wynikające z przepisów międzynarodowych.

Art. 119a. 1. Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego w przypadku
niespełnienia przez użytkownika statku powietrznego wymagania lub warunku
określonego w:
1) art. 144, art. 145a ust. 1, art. 149, art. 153a, art. 193 ust. 1, art. 209 ust. 1, 2, 3 i 4,
2) art. 3 rozporządzenia Komisji (UE) nr 452/2014 z dnia 29 kwietnia 2014 r.
ustanawiającego wymagania techniczne i procedury administracyjne dotyczące
operacji lotniczych wykonywanych przez operatorów z państw trzecich zgodnie
z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008/WE
(Dz. Urz. UE L 133 z 06.05.2014, str. 12)
– nie zezwala na wlot statku powietrznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
o ile odmowa wlotu nie spowoduje bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia
ludzi oraz bezpieczeństwa lotów.
2. W celu ustalenia okoliczności, czy wymagania lub warunki określone
w przepisach wskazanych w ust. 1 zostały spełnione, instytucja zapewniająca służby
ruchu lotniczego ma prawo żądać od podmiotu składającego plan lotu:
1) dodatkowych informacji nieujętych w planie lotu, dotyczących w szczególności:
a) charakteru lotu, w tym wskazania, czy jest to lot handlowy lub czy lot ten
stanowi wykonanie przewozu lotniczego w celu realizacji zadań
państwowych,
b) liczby miejsc pasażerskich,
c) maksymalnej masy startowej (MTOM) statku powietrznego,
d) rodzaju i specyfikacji ładunku;
2) kopii dokumentu ubezpieczenia, o którym mowa w rozporządzeniu (WE)
nr 785/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r.
w sprawie wymogów w zakresie ubezpieczenia w odniesieniu do przewoźników
lotniczych i operatorów statków powietrznych (Dz. Urz. UE L 138 z 30.04.2004,
str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 8, str. 160,
z późn. zm.);
3) kopii zezwolenia, o którym mowa w art. 3 rozporządzenia nr 452/2014/UE;
4) kopii zezwolenia lub zgody Prezesa Urzędu na wykonanie planowanego lotu.

art. 120. więcej Art. 120. 1. Polska przestrzeń powietrzna dostępna dla żeglugi powietrznej jest
klasyfikowana zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej w zakresie Jednolitej
Europejskiej Przestrzeni Powietrznej, umowami i przepisami międzynarodowymi.
2. W polskiej przestrzeni powietrznej działają instytucje zapewniające służby
żeglugi powietrznej, a w wydzielonych częściach tej przestrzeni cywilne lub
wojskowe lotniskowe organy służb ruchu lotniczego lub właściwe organy wojskowe.
3. Instytucje zapewniające służby ruchu lotniczego tworzą cywilne lotniskowe
organy służb ruchu lotniczego działające w przestrzeni kontrolowanej.
4. Zarządzający lotniskiem niekontrolowanym w zależności od potrzeb może
zapewnić lotniskową służbę informacji powietrznej oraz dostępność informacji
meteorologicznej w przestrzeni niekontrolowanej przydzielonej danemu lotnisku
w trybie art. 121 ust. 5 pkt 1 lub kierującego lotami, który odpowiada za udzielanie
informacji użytecznych w trakcie wykonywania lotów w ruchu lotniskowym, oraz za
udzielanie informacji przylatującym i odlatującym statkom powietrznym.
4a. W procesie certyfikacji lotniskowej służby informacji powietrznej
potwierdzenie spełnienia przez nią wymagań ustalonych dla tej służby następuje przez
złożenie oświadczenia o posiadaniu zdolności i środków umożliwiających
wywiązanie się z obowiązków związanych z zapewnianą służbą, o których mowa
w przepisach prawa Unii Europejskiej z zakresu wspólnych wymogów dotyczących
instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej.
4aa. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 4a, składa się pod rygorem
odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający
oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem
świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula
ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych
oświadczeń.
4b. Prezes Urzędu, w ramach kontroli, o której mowa w art. 162 ust. 1, może
przeprowadzić kontrolę informacji wskazanych w oświadczeniu, o którym mowa
w ust. 4a.
4c. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze przepisy
międzynarodowe oraz konieczność zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu lotniczym,
określi w drodze rozporządzenia:
1) okoliczności i sposób wyznaczania kierującego lotami;
2) wymagania, które musi spełniać kierujący lotami, oraz jego uprawnienia i
obowiązki;
3) zakres dokumentacji i środki techniczne niezbędne do zapewniania kierowania
lotami.
5. Minister Obrony Narodowej tworzy wojskowe lotniskowe organy służb ruchu
lotniczego działające w przestrzeni przydzielonej danemu lotnisku w trybie art. 121
ust. 5 pkt 1.
6. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze zarządzenia, organizację
i szczegółowe zasady funkcjonowania wojskowych lotniskowych organów służby
ruchu lotniczego.

art. 121. więcej Art. 121. 1. Zarządzanie ruchem lotniczym w polskiej przestrzeni powietrznej
jest realizowane przez:
1) zapewnianie odpowiednich do charakteru, natężenia i warunków ruchu
lotniczego służb żeglugi powietrznej;
2) zarządzanie przestrzenią powietrzną;
3) zarządzanie przepływem ruchu lotniczego.
2. Statkom powietrznym wykonującym loty w przestrzeni powietrznej zapewnia
się ponadto służbę poszukiwania i ratownictwa.
3. Zintegrowany Pakiet Informacji Lotniczych publikuje instytucja zapewniająca
służby ruchu lotniczego.
4. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony
Narodowej oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych powoła, w drodze
rozporządzenia, wspólny cywilno-wojskowy organ doradczy odpowiedzialny za
kształtowanie zasad zarządzania i wykorzystania przestrzeni powietrznej przez
wszystkich użytkowników oraz ustali zakres działania tego organu, z uwzględnieniem
prawa UE dotyczącego Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej oraz
przepisów międzynarodowych.
5. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony
Narodowej, uwzględniając zasady wynikające z umów i przepisów
międzynarodowych, dla zapewnienia bezpiecznego, elastycznego i efektywnego
wykorzystania przestrzeni powietrznej przez wszystkich jej użytkowników, określi,
w drodze rozporządzenia:
1) strukturę polskiej przestrzeni powietrznej dostępnej dla żeglugi powietrznej
z podziałem na:
a) przestrzeń kontrolowaną,
b) przestrzeń niekontrolowaną;
2) szczegółowe warunki i sposób korzystania z przestrzeni powietrznej przez
wszystkich jej użytkowników.
3) (uchylony)
5a. (uchylony)
6. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony
Narodowej oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, z uwzględnieniem umów i przepisów międzynarodowych:
1) przepisy ruchu lotniczego – w rozumieniu Załącznika 2 do Konwencji, o której
mowa w art. 3 ust. 2, biorąc także pod uwagę bezpieczeństwo ruchu lotniczego
oraz zakres informacji zawartych we wniosku, o którym mowa w art. 4
rozporządzenia nr 923/2012/UE, i dokumentów dołączanych do tego wniosku;
2) warunki i sposób działania służb ruchu lotniczego – w rozumieniu Załącznika
11 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym.
7. Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, sposób współdziałania instytucji
zapewniającej służby ruchu lotniczego z Siłami Powietrznymi Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej tak, aby zapewniona była szczególna rola systemu obrony
powietrznej w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom bezpieczeństwa państwa
z powietrza w czasie pokoju.

art. 122. więcej Art. 122. 1. Użytkownik polskiej przestrzeni powietrznej jest obowiązany do
niezwłocznego wykonywania poleceń instytucji zapewniających służby ruchu
lotniczego oraz cywilnych i wojskowych lotniskowych organów służb ruchu
lotniczego, a także organów dowodzenia obroną powietrzną, jak również poleceń
przekazanych mu przez wojskowe statki powietrzne.
2. Organy, o których mowa w ust. 1, w przypadku gdy cywilny statek
powietrzny wykonuje lot wbrew zakazom lub ograniczeniom, o których mowa
w przepisach wydanych na podstawie art. 119 ust. 2, 4 lub 5, zakazowi, o którym
mowa w art. 119a, lub gdy istnieją uzasadnione obawy, że cywilny statek powietrzny
jest używany do działań sprzecznych z prawem, mogą wezwać statek do:
1) odpowiedniej zmiany kierunku lub wysokości lotu;
2) lądowania na wskazanym przez ten organ lotnisku;
3) wykonania innych poleceń, mających na celu przywrócenie stanu zgodnego
z prawem.
3. Wykonywanie przepisów ust. 1 i 2 nie może naruszać bezpieczeństwa osób
będących na pokładzie statku powietrznego.

Art. 122a. (utracił moc).

art. 123. więcej Art. 123. 1. Zabrania się wykonywania przez statki powietrzne lotów próbnych,
akrobacyjnych oraz organizowania pokazów lotniczych nad osiedlami i innymi
skupiskami ludności.
1a. Przez pokaz lotniczy należy rozumieć loty statków powietrznych
organizowane dla publiczności w celu zademonstrowania sprzętu lotniczego lub
umiejętności pilotów, które nie są:
1) wykonywane wyłącznie w ramach szkolenia lub treningu;
2) organizowane wyłącznie w celach handlowych lub zawodowych.
1b. Na wniosek organizatora pokazów lotniczych, złożony co najmniej na 30 dni
przed planowanym terminem pokazu, zawierający ich program, Prezes Urzędu wyraża
zgodę na ich przeprowadzenie, jeżeli spełnione są wymogi bezpieczeństwa określone
w przepisach wydanych na podstawie ust. 1f.
1c. Zgodę, o której mowa w ust. 1b, Prezes Urzędu wydaje w drodze decyzji
administracyjnej.
1d. Nie wymagają zgody Prezesa Urzędu pokazy lotnicze organizowane dla
publiczności na terenie, na którym liczba udostępnionych przez organizatora miejsc
dla osób wynosi mniej niż 1000. O zamiarze zorganizowania takich pokazów należy
jednak powiadomić Prezesa Urzędu na co najmniej 14 dni przed planowanym
terminem pokazu wraz z podaniem programu.
1e. Pokazy lotnicze odbywają się z zachowaniem przepisów ustawy z dnia
20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1870
oraz z 2019 r. poz. 61 i 125).
1f. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony
Narodowej i ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia:
1) wyjątki od zakazów, o których mowa w ust. 1,
2) szczegółowe wymogi bezpieczeństwa podczas organizacji i prowadzenia
pokazów,
3) szczegółowe warunki organizacji i prowadzenia pokazów oraz lotów próbnych
i akrobacyjnych
– z uwzględnieniem bezpieczeństwa lotów, osób zamieszkałych lub przebywających
w osiedlach i skupiskach ludności, a także bezpieczeństwa mienia i osób
przebywających na pokazach lotniczych, w zależności od rodzaju pokazu i liczby
miejsc udostępnionych przez organizatora pokazów.
2. Zabrania się dokonywania w czasie lotów zrzutów ze statku powietrznego,
z wyjątkiem zrzutów dokonywanych na potrzeby:
1) ochrony ludności;
2) ochrony przeciwpożarowej;
3) służby zdrowia;
4) poszukiwania i ratownictwa;
5) sportu i obsługi imprez masowych;
6) reklamy;
7) gospodarki rolnej i leśnej;
8) doświadczalne i szkoleniowe.
3. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony
Narodowej, w drodze rozporządzenia, określi szczegółowe warunki dokonywania
zrzutów, o których mowa w ust. 2, z uwzględnieniem bezpieczeństwa osób i mienia.
4. (uchylony)

art. 124. więcej Art. 124. 1. Zabrania się wykonywania lotów statkami powietrznymi z napędem
nad obszarami parków narodowych i rezerwatów przyrody poniżej wysokości
względnych podanych przez instytucje zapewniające służby ruchu lotniczego w trybie
art. 122.
2. Zakazów, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się do lotów patrolowych
i interwencyjnych, wykonywanych na zlecenie zarządzających parkami narodowymi
i rezerwatami przyrody, administracji morskiej oraz związanych z zapewnieniem
bezpieczeństwa publicznego, z bezpieczeństwem i obronnością państwa, ochroną
granicy państwowej lub poszukiwaniem i ratownictwem.

art. 125. więcej Art. 125. 1. Zabrania się używania obowiązujących w ruchu lotniczym znaków
i sygnałów do celów niezwiązanych z tym ruchem, jak również używania ich
w sposób mogący wprowadzić w błąd instytucje zapewniające służby ruchu
lotniczego, cywilne i wojskowe lotniskowe organy służby ruchu lotniczego lub załogi
statków powietrznych.
2. Zabrania się używania przez osoby nieuprawnione nadawczych urządzeń
radiowych działających w pasmach częstotliwości przeznaczonych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 111 ust. 3 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2018 r. poz. 1954, 2245 i 2354 oraz z 2019 r. poz.
643, 730 i 1030) dla łączności lotniczej oraz radiolokacji i radionawigacji lotniczej.

art. 126. więcej Art. 126. 1. W polskiej przestrzeni powietrznej mogą być wykonywane loty
bezzałogowych statków powietrznych.
2. Bezzałogowy statek powietrzny (UAV) musi być wyposażony w takie same
urządzenia umożliwiające lot, nawigację i łączność jak załogowy statek powietrzny
wykonujący lot z widocznością (VFR) lub według wskazań przyrządów (IFR)
w określonej klasie przestrzeni powietrznej. Odstępstwa mające zastosowanie w tym
zakresie dla załogowych statków powietrznych stosuje się jednakowo do
bezzałogowych statków powietrznych (UAV).
3. Loty bezzałogowych statków powietrznych wyposażonych zgodnie
z ust. 2 mogą być wykonywane na podstawie złożonego planu lotu, w sposób
i zgodnie z warunkami, o których mowa w ust. 5, z zastrzeżeniem art. 149.
4. Loty bezzałogowych statków powietrznych nieposiadających wyposażenia,
o których mowa w ust. 2, mogą być wykonywane w strefach wydzielanych
z ogólnodostępnej dla lotnictwa przestrzeni powietrznej, z uwzględnieniem przepisów
wydanych na podstawie art. 121 ust. 5.
5. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony
Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób i warunki
wykonywania lotów przez bezzałogowe statki powietrzne w polskiej przestrzeni
powietrznej oraz procedury współpracy operatorów tych statków z instytucjami
zapewniającymi służby ruchu lotniczego, uwzględniając zasady bezpiecznego
korzystania z przestrzeni powietrznej.

Art. 126a. 1. Bezzałogowy statek powietrzny, w tym model latający, może
zostać zniszczony, unieruchomiony albo nad jego lotem może zostać przejęta kontrola,
w przypadku gdy:
1) przebieg lotu lub działanie bezzałogowego statku powietrznego:
a) zagraża życiu lub zdrowiu osoby,
b) stwarza zagrożenie dla chronionych obiektów, urządzeń lub obszarów,
c) zakłóca przebieg imprezy masowej albo zagraża bezpieczeństwu jej
uczestników,
d) stwarza uzasadnione podejrzenie, że może zostać użyty jako środek ataku
terrorystycznego;
2) bezzałogowy statek powietrzny wykonuje lot w przestrzeni powietrznej w części,
w której wprowadzono ograniczenia lotów albo znajdującej się nad terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, w której lot statku powietrznego jest zakazany od
poziomu terenu do określonej wysokości.
2. Do zniszczenia lub unieruchomienia bezzałogowego statku powietrznego albo
przejęcia kontroli nad jego lotem w przypadku, o którym mowa w:
1) ust. 1 pkt 1 lit. a, b i d – są uprawnieni funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej,
Służby Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Kontrwywiadu
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Celno-Skarbowej i Służby
Więziennej, strażnicy Straży Marszałkowskiej, żołnierze Żandarmerii
Wojskowej i Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz pracownicy specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych,
2) ust. 1 pkt 1 lit. c – są uprawnieni funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej,
Służby Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służby
Kontrwywiadu Wojskowego, żołnierze Żandarmerii Wojskowej oraz
pracownicy specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych,
3) ust. 1 pkt 2 – są uprawnieni żołnierze Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
– na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

art. 127. więcej Art. 127. 1. Wyznaczenie oraz certyfikacja instytucji zapewniających służby
żeglugi powietrznej w polskiej przestrzeni powietrznej są dokonywane zgodnie
z przepisami prawa Unii Europejskiej w tym zakresie, a w szczególności zgodnie
z rozporządzeniem nr 550/2004/WE oraz wspólnymi wymogami określonymi
w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 6 rozporządzenia nr 550/2004/WE.
2. Wyznaczenia, o którym mowa w ust. 1, dokonuje, w drodze decyzji
administracyjnej, minister właściwy do spraw transportu po zasięgnięciu opinii
Ministra Obrony Narodowej i Prezesa Urzędu.
3. Wniosek o wyznaczenie zainteresowana instytucja składa do Prezesa Urzędu,
który po dokonaniu sprawdzenia wniosku pod względem merytorycznym i formalno-
-prawnym kieruje go następnie wraz z opinią do ministra właściwego do spraw
transportu.
3a. Jeżeli w stosunku do instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej
Prezes Urzędu wydał decyzję, o której mowa w art. 161 ust. 6, minister właściwy do
spraw transportu, w drodze decyzji administracyjnej, cofa wyznaczenie w zakresie
odpowiednim do cofniętego, ograniczonego albo zawieszonego certyfikatu.
3b. Prezes Urzędu informuje niezwłocznie ministra właściwego do spraw
transportu o zaistnieniu okoliczności, o której mowa w ust. 3a.
3c. Jeżeli instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej nie spełnia celu
skuteczności działania określonego w planie skuteczności działania, o którym mowa
w art. 11 rozporządzenia nr 390/2013/UE, minister właściwy do spraw transportu
może, w drodze decyzji administracyjnej, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia
ciągłości ruchu lotniczego, cofnąć wyznaczenie, jeżeli podjęte przez tę instytucję
działania naprawcze, o których mowa w art. 18 ust. 1 rozporządzenia
nr 390/2013/UE, nie spowodowały osiągnięcia celu skuteczności działania.
4. Certyfikacji instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej dokonuje
Prezes Urzędu jako organ realizujący zadania państwowej władzy nadzorującej
w rozumieniu art. 4 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 549/2004 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. ustanawiającego ramy tworzenia
Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej.
5. Przepisy ust. 1–4 nie naruszają przepisów ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r.
o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1967).
6. Zadania państwa członkowskiego określone w art. 10 ust. 3 rozporządzenia
nr 550/2004/WE wykonuje minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu
z Prezesem Urzędu i po zasięgnięciu opinii Ministra Obrony Narodowej.
7. Zadania państwa członkowskiego określone w art. 11 rozporządzenia
nr 549/2004/WE oraz art. 13 i art. 14 ust. 4 rozporządzenia nr 390/2013/UE wykonuje
minister właściwy do spraw transportu.
8. (uchylony)

Art. 127a. Prezes Urzędu opracowuje zachęty dla obszaru przepustowości oraz
ochrony środowiska, o których mowa w art. 12 ust. 3 i 4 rozporządzenia
nr 390/2013/UE.

art. 128. więcej Art. 128. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem
Obrony Narodowej, dla realizacji przepisów prawa Unii Europejskiej, określi,
w drodze rozporządzenia, sposób wyznaczania instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej, mając na uwadze w szczególności zapewnienie bezpieczeństwa i ciągłości ruchu lotniczego.

Art. 128a. 1. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej, certyfikowana
zgodnie z art. 127 ust. 4, przekazuje Prezesowi Urzędu zatwierdzone zgodnie
z obowiązującymi tę instytucję przepisami lub jej procedurami wewnętrznymi
sprawozdanie roczne, o którym mowa w pkt 9 załącznika I do rozporządzenia
wykonawczego Komisji (UE) nr 1035/2011 z dnia 17 października 2011 r.
ustanawiającego wspólne wymogi dotyczące zapewniania służb żeglugi powietrznej
oraz zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 482/2008 i (UE) nr 691/2010 (Tekst
mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 271 z 18.10.2011, str. 23, z późn. zm).
2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, jest ogłaszane w Dzienniku
Urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Ogłoszeniu nie podlegają wyniki
finansowe, jeśli są publikowane osobno zgodnie z przepisami ustawy z dnia
29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351).
3. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej podaje do publicznej
wiadomości treść sprawozdania, o którym mowa w ust. 1, poprzez zamieszczenie go
na stronie internetowej instytucji.

Art. 128b. 1. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej przekazuje
Prezesowi Urzędu informacje na temat planowanych zmian w swoich systemach
funkcjonalnych, o których mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1034/2011 z dnia
17 października 2011 r. w sprawie nadzoru nad bezpieczeństwem w zarządzaniu
ruchem lotniczym i służbach żeglugi powietrznej oraz zmieniającym rozporządzenie
(UE) nr 691/2010 (Dz. Urz. UE L 271 z 18.10.2011, str. 15), w terminie co najmniej
3 miesięcy przed ich planowanym wprowadzeniem.
1a. W przypadku konieczności wprowadzenia nieplanowanych zmian
w systemach funkcjonalnych, o których mowa w rozporządzeniu nr 1034/2011/UE,
niezbędnych ze względów operacyjnych lub bezpieczeństwa w ruchu lotniczym, mogą
być one wprowadzone z pominięciem terminu, o którym mowa w ust. 1. Informacje
na temat tych zmian są przekazywane Prezesowi Urzędu niezwłocznie po stwierdzeniu
konieczności ich wprowadzenia.
2. Prezes Urzędu dokonuje zatwierdzenia, o którym mowa
w art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 1034/2011/UE, zatwierdzenia planowanych zmian,
o których mowa w art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1034/2011/UE, oraz zatwierdzenia,
o którym mowa w art. 10 ust. 3 rozporządzenia nr 1034/2011/UE.

3. Zatwierdzenia, o których mowa w ust. 2, następują w drodze decyzji
administracyjnej.
4. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki i tryb przekazywania informacji, o których mowa w ust. 1,
2) warunki zatwierdzenia, o którym mowa w art. 9 ust. 1 rozporządzenia
nr 1034/2011/UE, oraz zatwierdzenia planowanych zmian, o których mowa
w art. 9 ust. 2 tego rozporządzenia,
3) warunki zatwierdzenia, o którym mowa w art. 10 ust. 3 rozporządzenia
nr 1034/2011/UE
– mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa ruchu lotniczego oraz przepisy
międzynarodowe.

Art. 128c. Prezes Urzędu wydaje wytyczne w zakresie bezpieczeństwa,
o których mowa w art. 13 rozporządzenia nr 1034/2011/UE, w drodze decyzji
administracyjnej.

art. 129. więcej Art. 129. (uchylony).

Art. 129a. (uchylony).

art. 130. więcej Art. 130. 1. Służby żeglugi powietrznej są zapewniane odpłatnie (opłaty
nawigacyjne).
1a. Opłaty nawigacyjne obejmują opłaty trasowe oraz opłaty terminalowe,
a stawki tych opłat są ustalane dla stref pobierania tych opłat.
1b. Konsultacje w zakresie opłat nawigacyjnych i ich stawek
z przedstawicielami użytkowników przestrzeni powietrznej są prowadzone przez
Prezesa Urzędu przy współpracy wyznaczonych instytucji zapewniających służby
żeglugi powietrznej, zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 391/2013/UE,
a w odniesieniu do opłat trasowych także przepisami międzynarodowymi.
1c. W celu przeprowadzenia konsultacji, o których mowa w ust. 1b, instytucja
zapewniająca służby żeglugi powietrznej przekazuje Prezesowi Urzędu informacje,
o których mowa w art. 9 rozporządzenia nr 391/2013/UE, w zakresie dotyczącym
działalności tej instytucji. Prezes Urzędu może zażądać od instytucji przedstawienia
dodatkowych informacji dotyczących opłat trasowych, w szczególności wynikających
z ustaleń wcześniej prowadzonych konsultacji z przedstawicielami użytkowników
przestrzeni powietrznej.
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. (uchylony)
5. Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej mają prawo odmówić
świadczenia usług użytkownikowi przestrzeni powietrznej, który narusza terminy
i warunki płatności określone przez EUROCONTROL lub przez te instytucje.
6. Nie pobiera się opłat nawigacyjnych za loty:
1) wykonywane zgodnie z przepisami dla lotów z widocznością (VFR – Visual
Flight Rules);
2) mieszane – w których część lotu wykonywana jest zgodnie z przepisami dla
lotów z widocznością (VFR), a pozostała część lotu wykonywana jest zgodnie
z przepisami dla lotów według wskazań przyrządów (IFR – Instrument Flight
Rules) – za część lotu wykonywaną w polskiej przestrzeni powietrznej wyłącznie
zgodnie z przepisami VFR;
3) wykonywane przez statki powietrzne o maksymalnej masie startowej (MTOM)
poniżej 2 ton;
4) wykonywane wyłącznie w celu przewozu, w oficjalnej misji, panującego
monarchy i jego najbliższej rodziny, głów państw, szefów rządu oraz ministrów;
we wszystkich tych przypadkach cel lotu musi być potwierdzony odpowiednim
oznaczeniem statusu lotu lub uwagą w planie lotu;
5) poszukiwawczo-ratownicze, autoryzowane przez właściwy organ koordynacji
systemu poszukiwania i ratownictwa;
6) wojskowe wykonywane przez polskie wojskowe statki powietrzne oraz
wojskowe statki powietrzne państw, w których loty polskich wojskowych
statków powietrznych nie są obciążane opłatami nawigacyjnymi;
7) wykonywane w celach wojskowych i zwolnione z opłat na mocy umów
międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską w drodze
ustawowej, inne niż określone w pkt 1–6;
7a) wojskowe wykonywane przez wojskowe statki powietrzne w ramach programów
wielonarodowych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO),
w których Rzeczpospolita Polska jest stroną, inne niż określone w pkt 1–7;
8) kontrolno-pomiarowe wykonywane przez instytucję zapewniającą służby ruchu
lotniczego.
7. Udziela się dotacji celowej z budżetu państwa na sfinansowanie instytucjom
zapewniającym służby żeglugi powietrznej kosztów związanych z zapewnieniem
służb w przypadku lotów, o których mowa w ust. 6 pkt 1–7a. Koszty te są finansowane z części budżetu państwa, której dysponentem jest minister właściwy do
spraw transportu.
7a. Dotacji, o której mowa w ust. 7, udziela się na wniosek instytucji
zapewniającej służby żeglugi powietrznej złożony do ministra właściwego do spraw
transportu, w terminie do końca miesiąca następującego po zakończeniu kwartału,
którego wniosek dotyczy, pod rygorem utraty prawa do uzyskania dotacji za ten
kwartał.
8. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych, mając na uwadze przepisy Unii
Europejskiej w zakresie opłat nawigacyjnych, określi, w drodze rozporządzenia,
sposób i tryb rozliczania i dokumentowania kosztów, o których mowa w ust. 7.
9. (uchylony)
10. Wysokość stawek opłat nawigacyjnych jest ogłaszana w Dzienniku
Urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego oraz zamieszczana w Zintegrowanym
Pakiecie Informacji Lotniczych, o którym mowa w art. 121 ust. 3.
11. (uchylony)
12. W kosztach związanych z zapewnieniem służb żeglugi powietrznej
stanowiących podstawę ustalania opłat nawigacyjnych nie mogą być uwzględniane
kary pieniężne, o których mowa w ustawie.

Art. 130a. (uchylony).

Art. 130b. 1. Stawki opłat trasowych są ustalane i zatwierdzane zgodnie
z przepisami prawa Unii Europejskiej z zakresu Jednolitej Europejskiej Przestrzeni
Powietrznej, umowami międzynarodowymi oraz przepisami międzynarodowymi.
2. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej wykorzystująca część
przychodów pochodzących z opłat trasowych na sfinansowanie projektów, o których
mowa w art. 6 ust. 3 rozporządzenia nr 391/2013/UE, jest obowiązana
ewidencjonować przychody oraz koszty związane z finansowaniem tych projektów.
3. Ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego podlega
zatwierdzona zgodnie z przepisami międzynarodowymi wysokość odsetek
za niezapłacone w terminie należności z tytułu opłat trasowych.

Art. 130c. 1. Strefa pobierania opłat terminalowych objętych przepisami prawa
Unii Europejskiej z zakresu Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej jest
ustalana z uwzględnieniem warunków i kryteriów określonych w tych przepisach oraz
kryteriów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 130g.
2. Strefa, o której mowa w ust. 1, podlega zatwierdzeniu, na wniosek instytucji
zapewniającej służby ruchu lotniczego, której koszty mają najwyższy udział
w kosztach stanowiących podstawę do obliczania stawki opłaty terminalowej dla tej
strefy.
3. Minister właściwy do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu,
zatwierdza, w drodze decyzji administracyjnej, strefę, o której mowa w ust. 1, jeżeli
jest ona ustalona zgodnie z przepisami prawa i instytucja zapewniająca służby ruchu
lotniczego, o której mowa w ust. 2, została wyznaczona w odniesieniu do przestrzeni
powietrznej lotnisk objętych daną strefą pobierania opłat terminalowych.
4. Przed złożeniem wniosku, o którym mowa w ust. 2, instytucja zapewniająca
służby ruchu lotniczego przeprowadza konsultacje w sprawie strefy, o której mowa
w ust. 1, z przedstawicielami użytkowników przestrzeni powietrznej w rozumieniu
przepisów, o których mowa w art. 2 pkt 2 rozporządzenia nr 391/2013/UE.
5. Z konsultacji, o których mowa w ust. 4, instytucja zapewniająca służby ruchu
lotniczego, o której mowa w ust. 2, sporządza sprawozdanie uwzględniające
w szczególności opinie i uwagi przedstawicieli użytkowników przestrzeni
powietrznej, w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia nr 391/2013/UE, oraz
stanowisko do tych uwag.
6. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, instytucja zapewniająca służby ruchu
lotniczego dołącza uzasadnienie potwierdzające spełnianie przez proponowaną strefę
warunków i kryteriów, o których mowa w ust. 1, informację na temat konsultacji,
o których mowa w ust. 4, w tym sprawozdanie, o którym mowa w ust. 5.
7. Strefa, o której mowa w ust. 1, jest zatwierdzana na okres, który pokrywa się
z okresem odniesienia, o którym mowa w art. 8 rozporządzenia nr 390/2013/UE.
8. W przypadku gdy w ramach proponowanej strefy pobierania opłat
terminalowych służby ruchu lotniczego są zapewniane przez więcej niż jedną
instytucję, koszty zapewniania służb przez wszystkie instytucje są uwzględniane
w podstawie kosztowej opłaty terminalowej dla tej strefy. Stronami postępowania
w sprawie zatwierdzenia strefy są wyznaczone instytucje zapewniające służby ruchu
lotniczego w tej strefie. Instytucje te realizują wspólnie obowiązki, o których mowa
w ust. 4 i 5.
9. Zmiana strefy, o której mowa w ust. 1, w trakcie okresu odniesienia, o którym
mowa w art. 8 rozporządzenia nr 390/2013/UE, w tym w trakcie roku
kalendarzowego, może zostać dokonana w przypadku znaczącej zmiany natężenia
ruchu lotniczego lub konieczności zapewnienia służb ruchu lotniczego na nowo powstających lotniskach, z uwzględnieniem przepisów art. 5 ust. 5 rozporządzenia
nr 391/2013/UE. Przepisy ust. 1–8 stosuje się.
10. Minister właściwy do spraw transportu przekazuje Prezesowi Urzędu kopię
decyzji w sprawie strefy pobierania opłat terminalowych.

Art. 130d. 1. Stawki opłat terminalowych objętych przepisami prawa Unii
Europejskiej z zakresu Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej są ustalane
zgodnie z tymi przepisami.
2. Stawki, o których mowa w ust. 1, podlegają zatwierdzeniu na wniosek
instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego, której koszty mają najwyższy udział
w kosztach stanowiących podstawę do obliczania tych stawek, przez Prezesa Urzędu,
w drodze decyzji administracyjnej, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do
spraw transportu.
3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, instytucja zapewniająca służby ruchu
lotniczego dołącza informacje, o których mowa w art. 9 ust. 2 rozporządzenia
nr 391/2013/UE, sporządzone zgodnie z tabelami sprawozdawczymi i przepisami
szczególnymi określonymi w załącznikach II, VI i VII do rozporządzenia
nr 391/2013/UE.
4. Jeżeli zgodnie z art. 3 rozporządzenia nr 391/2013/UE oraz art. 130h ustalono,
że terminalowe służby żeglugi powietrznej funkcjonują w warunkach rynkowych, do
wniosku, o którym mowa w ust. 2, instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego
dołącza informacje, o których mowa w art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 391/2013/UE,
sporządzone zgodnie z tabelami sprawozdawczymi i przepisami określonymi
w załączniku III do rozporządzenia nr 391/2013/UE.
5. Prezes Urzędu może żądać od instytucji, których koszty są uwzględniane przy
obliczaniu stawek, o których mowa w ust. 1, przedłożenia dodatkowych informacji
w celu weryfikacji zgodności tych stawek z przepisami prawa dotyczącymi opłat
nawigacyjnych.
6. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, zatwierdza stawki,
o których mowa w ust. 1, jeżeli zostały one ustalone zgodnie z przepisami prawa,
o których mowa w ust. 1, lub przepisami ustawy.
7. W przypadku braku zatwierdzenia stawek, o których mowa w ust. 1, do dnia
27 grudnia roku poprzedzającego okres ich obowiązywania, Prezes Urzędu ustala
stawki w drodze decyzji administracyjnej. Tak ustalone stawki obowiązują od dnia
1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.
8. Przepis art. 130b ust. 2 stosuje się do stawek opłat terminalowych, o których
mowa w ust. 1.

Art. 130e. 1. Strefa pobierania opłat terminalowych nieobjętych zakresem
przepisów, o których mowa w art. 130c ust. 1, jest ustalana z uwzględnieniem rodzaju
i zakresu zapewnianych służb żeglugi powietrznej, rodzaju instytucji zapewniających
te służby, kryteriów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 130g oraz
roli lotnisk objętych daną strefą w krajowych programach i strategiach dotyczących
lotnictwa cywilnego.
2. Strefa, o której mowa w ust. 1, podlega zatwierdzeniu na wniosek instytucji
zapewniającej służby ruchu lotniczego, której koszty mają najwyższy udział
w kosztach stanowiących podstawę do obliczania stawki opłat terminalowych dla tej
strefy.
3. Minister właściwy do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu,
zatwierdza w drodze decyzji administracyjnej, strefę, o której mowa w ust. 1, jeżeli
jest ona ustalona zgodnie z przepisami prawa i instytucja zapewniająca służby ruchu
lotniczego, o której mowa w ust. 2, została wyznaczona w odniesieniu do przestrzeni
powietrznej lotnisk objętych daną strefą pobierania opłat terminalowych.
4. Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego, o której mowa w ust. 2,
przeprowadza konsultacje w sprawie strefy, o której mowa w ust. 1, z użytkownikami
przestrzeni powietrznej korzystającymi z lotnisk objętych daną strefą lub podmiotami
reprezentującymi tych użytkowników co najmniej na miesiąc przed złożeniem
wniosku, o którym mowa w ust. 2.
5. Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego, o której mowa w ust. 2,
może zaprosić do udziału w konsultacjach, o których mowa w ust. 4, inne podmioty,
w tym zarządzających lotniskami, które mają być objęte daną strefą. Jeżeli
zarządzający lotniskiem, które ma być objęte daną strefą, wnosi o udział
w konsultacjach, instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego zaprasza go do
udziału w tych konsultacjach.
6. Użytkownikami przestrzeni powietrznej korzystającymi z lotnisk, o których
mowa w ust. 4, są przewoźnicy lotniczy stale korzystający z lotniska, o których mowa
w art. 77 ust. 2.
7. Z konsultacji, o których mowa w ust. 4, instytucja zapewniająca służby ruchu
lotniczego, o której mowa w ust. 2, sporządza sprawozdanie uwzględniające
w szczególności opinie i uwagi podmiotów, o których mowa w ust. 4 i 5, oraz jej
stanowisko do tych uwag.
8. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, instytucja zapewniająca służby ruchu
lotniczego dołącza uzasadnienie potwierdzające spełnianie przez proponowaną strefę
warunków i kryteriów, o których mowa w ust. 1, informację na temat konsultacji,
o których mowa w ust. 4, w tym sprawozdanie, o którym mowa w ust. 7.
9. Strefa, o której mowa w ust. 1, jest zatwierdzana na okres roku
kalendarzowego albo kilku kolejnych lat kalendarzowych.
10. Zmiana zatwierdzonej strefy, o której mowa w ust. 1, może zostać dokonana
w trakcie trwania okresu, o którym mowa w ust. 9, w uzasadnionych przypadkach,
w szczególności w przypadku znaczącej zmiany natężenia ruchu lotniczego lub
konieczności zapewnienia służb ruchu lotniczego na nowo powstających lotniskach.
Przepisy ust. 1–8 stosuje się.
11. Minister właściwy do spraw transportu przekazuje Prezesowi Urzędu kopię
decyzji w sprawie strefy pobierania opłat terminalowych.

Art. 130f. 1. Stawki opłat terminalowych nieobjętych zakresem przepisów,
o których mowa w art. 130c ust. 1, są ustalane dla zatwierdzonej strefy pobierania
opłat terminalowych na podstawie kosztów ponoszonych przez instytucje
zapewniające służby żeglugi powietrznej związanych z zapewnianiem terminalowych
służb żeglugi powietrznej, z uwzględnieniem kosztów realizowania przez Prezesa
Urzędu zadań państwowej władzy nadzorującej związanych z zapewnianiem tych
służb.
2. Stawki, o których mowa w ust. 1, dla danej strefy pobierania opłat
terminalowych są ustalane na podstawie kosztów zapewniania terminalowych służb
żeglugi powietrznej na lotniskach objętych daną strefą.
3. Stawki, o których mowa w ust. 1, podlegają zatwierdzeniu, na wniosek
instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego, której koszty mają najwyższy udział
w kosztach, o których mowa w ust. 1, przez Prezesa Urzędu, w drodze decyzji
administracyjnej, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw transportu.
4. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, zatwierdza stawki,
o których mowa w ust. 1, jeżeli zostały one ustalone zgodnie z ust. 1 i 2 oraz 5–8.
5. Do wniosku, o którym mowa w ust. 3, instytucja zapewniająca służby ruchu
lotniczego, o której mowa ust. 3, dołącza uzasadnienie wraz z dokumentami
niezbędnymi do weryfikacji poprawności skalkulowanych stawek, o których mowa
w ust. 1, obejmującymi w szczególności informacje dotyczące:
1) wysokości planowanych kosztów w rozbiciu według rodzajów kosztów
planowanych do poniesienia;
2) wysokości planowanych kosztów w rozbiciu według służb planowanych do
zapewniania;
3) liczby operacji lotniczych wykonanych na lotniskach objętych strefą pobierania
opłat terminalowych, o której mowa w art. 130e ust. 1, w okresie:
a) co najmniej ostatnich 3 lat albo
b) zapewniania terminalowych służb żeglugi powietrznej – w przypadku gdy
okres zapewniania tych służb był krótszy niż 3 lata
– jeżeli instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego zapewniała terminalowe
służby żeglugi powietrznej na tych lotniskach;
4) liczby operacji lotniczych planowanych w okresie, którego dotyczą
proponowane stawki opłat terminalowych;
5) zrealizowanych kosztów zapewniania terminalowych służb żeglugi powietrznej
na lotniskach objętych strefą pobierania opłat terminalowych, o której mowa
w art. 130e ust. 1, w okresie:
a) co najmniej ostatnich 3 lat albo
b) zapewniania terminalowych służb żeglugi powietrznej – w przypadku gdy
okres zapewniania tych służb był krótszy niż 3 lata
– jeżeli instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego zapewniała terminalowe
służby żeglugi powietrznej na tych lotniskach;
6) konfiguracji stref pobierania opłat terminalowych w okresie, którego dotyczą
proponowane stawki opłat terminalowych;
7) przeprowadzonych konsultacji w sprawie stawek.
6. Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego, o której mowa w ust. 3,
przeprowadza z użytkownikami przestrzeni powietrznej korzystającymi z lotnisk,
o których mowa w art. 130e ust. 6, objętych strefą, o której mowa w art. 130e ust. 1,
lub podmiotami reprezentującymi tych użytkowników konsultacje, o których mowa
w ust. 5 pkt 7, co najmniej na miesiąc przed złożeniem wniosku, o którym mowa
w ust. 3.
7. Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego, o której mowa w ust. 3,
może zaprosić do udziału w konsultacjach, o których mowa w ust. 5 pkt 7, inne
podmioty, w tym zarządzających lotniskami, które są albo mają być objęte strefą,
o której mowa w art. 130e ust. 1. Jeżeli zarządzający lotniskiem, które jest albo ma
być objęte daną strefą, wnosi o udział w konsultacjach, instytucja zapewniająca służby
ruchu lotniczego zaprasza go do udziału w tych konsultacjach.
8. Konsultacje, o których mowa w ust. 5 pkt 7, mogą być przeprowadzane
jednocześnie z konsultacjami, o których mowa w art. 130e ust. 4. Przepisy art. 130e
ust. 6 i 7 stosuje się, z zastrzeżeniem że celem konsultacji jest przekazanie przez
instytucję, o której mowa w ust. 3, podmiotom biorącym udział w konsultacjach
informacji dotyczących proponowanych stawek, o których mowa w ust. 1,
i pozyskanie od tych podmiotów opinii na temat stawek.
9. Przed rozpoczęciem konsultacji, o których mowa w ust. 5 pkt 7, instytucja
zapewniająca służby ruchu lotniczego, o której mowa w ust. 3, może zwrócić się do
podmiotów, których koszty związane z zapewnieniem służb żeglugi powietrznej będą
uwzględniane w podstawie kosztowej stawek, o których mowa w ust. 1, a które nie są
związane z zapewnianiem służb przez tę instytucję, o przedłożenie informacji
niezbędnych do rzetelnego i przejrzystego przedstawienia całkowitych kosztów
związanych z zapewnieniem służb żeglugi powietrznej w danej strefie pobierania
opłat terminalowych.
10. Prezes Urzędu może żądać od instytucji zapewniającej służby ruchu
lotniczego, której koszty są uwzględniane przy obliczaniu stawek, o których mowa
w ust. 1, przedłożenia dodatkowych informacji lub wyjaśnień w celu weryfikacji
zgodności stawek, o których mowa w ust. 1, z przepisami prawa dotyczącymi opłat
nawigacyjnych.
11. W przypadku braku zatwierdzenia stawek, o których mowa w ust. 1, do dnia
27 grudnia roku poprzedzającego okres ich obowiązywania, Prezes Urzędu ustala je
w drodze decyzji administracyjnej. W tym celu Prezes Urzędu może żądać od
instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego, której koszty są uwzględniane przy
obliczaniu stawek, o których mowa w ust. 1, dodatkowych wyjaśnień i dokumentów.
Tak ustalone stawki obowiązują do czasu ustalenia stawek opłat terminalowych
zgodnie z ust. 3.
12. W przypadku braku zatwierdzenia strefy, o której mowa w art. 130c ust. 1,
do dnia 31 października roku poprzedzającego okres obowiązywania stawek,
o których mowa w ust. 1, są one ustalane przy założeniu, że każde lotnisko stanowi
odrębną strefę pobierania opłat terminalowych. Tak ustalone stawki obowiązują do
czasu ustalenia stawek opłat terminalowych zgodnie z ust. 1–11.

Art. 130g. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia:
1) strefy pobierania opłat trasowych, mając na uwadze przepisy Unii Europejskiej
w zakresie Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej;
2) kryteria ustalania stref pobierania opłat terminalowych, biorąc pod uwagę treść
programów i strategii rządowych dotyczących lotnictwa cywilnego oraz mając
na uwadze przepisy Unii Europejskiej w zakresie Jednolitej Europejskiej
Przestrzeni Powietrznej;
3) sposób konsultacji stref pobierania opłat terminalowych, biorąc pod uwagę
konieczność zapewnienia przejrzystości ustalania tych stref oraz mając na
uwadze przepisy Unii Europejskiej w zakresie Jednolitej Europejskiej
Przestrzeni Powietrznej;
4) sposób konsultacji stawek opłat terminalowych oraz szczegółowy zakres
informacji dołączanych do wniosku o zatwierdzenie stawek opłat
terminalowych, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia przejrzystości
ustalania stawek oraz mając na uwadze przepisy Unii Europejskiej w zakresie
Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej;
5) procedurę przekazywania i zakres informacji niezbędnych do zatwierdzenia
stawek opłat nawigacyjnych, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia
przejrzystości kalkulacji kosztów i opłat oraz powiązanie wysokości należności
z tytułu opłat z liczbą operacji lotniczych oraz mając na uwadze przepisy Unii
Europejskiej w zakresie Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej;
6) sposób ustalania stawek opłat terminalowych nieobjętych zakresem stosowania
przepisów, o których mowa w art. 130c ust. 1, w tym kosztów stanowiących
podstawę ich ustalenia, biorąc pod uwagę zasadę niedyskryminacji.

Art. 130h. 1. Zadania państwa członkowskiego polegające na przyznaniu
odstępstw określonych w:
1) art. 1 ust. 3 rozporządzenia nr 390/2013/UE,
2) art. 1 ust. 5 rozporządzenia nr 391/2013/UE,
3) art. 3 rozporządzenia nr 391/2013/UE
– wykonuje minister właściwy do spraw transportu.
2. Odstępstwa, o których mowa w ust. 1, może wprowadzić minister właściwy
do spraw transportu, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu,
przedstawicieli użytkowników przestrzeni powietrznej, o których mowa
w art. 2 pkt 2 rozporządzenia nr 391/2013/UE, oraz instytucji zapewniających służby
żeglugi powietrznej, mając na uwadze uwarunkowania operacyjne i kosztowe
prowadzenia działalności przez podmioty, których koszty uwzględniane są
w podstawach kosztowych stawek opłat nawigacyjnych.
3. Odstępstwa, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, odnoszą się do tych samych
portów lotniczych.
4. W przypadku wprowadzenia odstępstwa, o którym mowa w ust. 1, do
ustalania opłat terminalowych stosuje się przepisy art. 130e i art. 130f oraz przepisy
wydane na podstawie art. 130g.

art. 131. więcej Art. 131. (uchylony).

art. 132. więcej Art. 132. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych:
1) sposób i warunki zapewniania służby informacji lotniczej;
2) wymagania, którym powinny odpowiadać mapy lotnicze i inne wydawnictwa tej
służby;
3) sposób i warunki udostępniania przez organy służby informacji lotniczej
wydawnictw, o których mowa w pkt 2, oraz rozpowszechniania przez nią innych
informacji;
4) zasady współdziałania służby informacji lotniczej z zarządzającymi lotniskami;
5) szczegółowe zasady działania telekomunikacji lotniczej.

art. 133. więcej Art. 133. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw gospodarki wodnej oraz Ministrem Obrony Narodowej określi,
w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i sposób zapewniania osłony
meteorologicznej lotnictwa cywilnego, mając na względzie umowy i przepisy
międzynarodowe oraz bezpieczeństwo ruchu lotniczego.

art. 134. więcej Art. 134. 1. W celu zapobiegania wypadkom i incydentom lotniczym komisje,
o których mowa w art. 17 oraz art. 140, prowadzą badania okoliczności i przyczyn
zaistniałych wypadków i incydentów lotniczych. Komisje nie orzekają co do winy
i odpowiedzialności.
1a. Udostępnianie wyników badań okoliczności i przyczyn zaistniałych
wypadków i incydentów lotniczych, zebranych podczas prowadzenia badania
zdarzenia lotniczego w celach innych niż cel, o którym mowa w ust. 1, może być
dokonane wyłącznie na potrzeby postępowania przygotowawczego, sądowego lub
sądowo-administracyjnego za zgodą sądu. Właściwy do rozpoznania sprawy jest dla Komisji, o której mowa w art. 17, Sąd Okręgowy w Warszawie, a dla Komisji
Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego, o której mowa w art. 140,
Wojskowy Sąd Okręgowy w Poznaniu.
1b. Sąd, orzekając o udostępnieniu wyników badań, o których mowa w ust. 1a,
bierze pod uwagę, czy takie udostępnienie jest ważniejsze niż negatywne skutki, które
mogą wyniknąć z takiego działania bezpośrednio dla kraju oraz w skali
międzynarodowej, jak również dla danego badania lub przyszłych badań zdarzeń
lotniczych.
1c. Udostępnianie wyników badań, o którym mowa w ust. 1a, obejmuje:
1) ekspertyzy uzyskane w trakcie badania;
2) oświadczenia uzyskane od osób w trakcie badania;
3) korespondencję między osobami mającymi związek z operacją statku
powietrznego;
4) medyczne lub prywatne informacje dotyczące osób uczestniczących w wypadku
lub incydencie lotniczym;
5) zapisy pokładowych rejestratorów mowy, zapisy nagrań instytucji
zapewniających służby ruchu lotniczego i ich kopie;
6) opinie wyrażane w trakcie analizy informacji, włącznie z zapisami rejestratorów
pokładowych.
1d. Wyniki badań wymienione w ust. 1c mogą być włączone do raportu
końcowego lub jego uzupełnienia tylko wówczas, gdy mają bezpośredni związek
z badanym zdarzeniem lotniczym.
1e. Badania, o których mowa w ust. 1, są prowadzone przez komisje, o których
mowa w art. 17 oraz art. 140, niezależnie od postępowania przygotowawczego,
sądowego, sądowo-administracyjnego, administracyjnego lub czynności związanych
z likwidacją szkody.
1f. W toku postępowań, o których mowa w ust. 1a i 1e, członków komisji,
o których mowa w art. 17 oraz art. 140, nie wolno przesłuchiwać jako świadków co
do faktów mogących ujawnić wyniki badań, o których mowa w ust. 1c.
1g. W związku z badaniem okoliczności i przyczyn zdarzeń lotniczych Komisja
oraz Komisja Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego, o której
mowa w art. 140, są uprawnione do przetwarzania danych osobowych dotyczących
zdrowia, o których mowa w art. 9 ust. 1 rozporządzenia 2016/679.
1h. Komisja oraz Komisja Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa
Państwowego, o której mowa w art. 140, wykonują obowiązek, o którym mowa w art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia 2016/679, przy pierwszej czynności skierowanej do
osoby, której dane dotyczą, chyba że informacje, o których mowa w art. 13 ust. 1
i 2 rozporządzenia 2016/679, są w posiadaniu tej osoby, a zakres tych informacji lub
ich treść nie uległy zmianie.
2. Przez wypadek lotniczy rozumie się zdarzenie związane z eksploatacją statku
powietrznego, które zaistniało od chwili, gdy jakakolwiek osoba weszła na jego pokład
z zamiarem wykonania lotu, do momentu, gdy wszystkie osoby znajdujące się na
pokładzie opuściły ten statek powietrzny, i podczas którego:
1) jakakolwiek osoba doznała obrażeń ze skutkiem śmiertelnym lub poważnego
obrażenia ciała w rezultacie:
a) znajdowania się na pokładzie danego statku powietrznego lub
b) bezpośredniego zetknięcia się z jakąkolwiek częścią statku powietrznego,
w tym częścią, która oddzieliła się od danego statku powietrznego, lub
c) bezpośredniego oddziaływania strumienia gazów albo powietrza,
wywołanego przez statek powietrzny
– z wyłączeniem tych przypadków, kiedy obrażenia ciała powstały z przyczyn
naturalnych bądź w wyniku obrażeń zadanych samemu sobie lub przez inne
osoby albo kiedy obrażeń ciała doznały osoby odbywające lot bez pozwolenia
albo ukrywające się w miejscach, do których zwykle zamknięty jest dostęp dla
pasażerów i członków załogi;
2) statek powietrzny został uszkodzony lub nastąpiło zniszczenie jego konstrukcji,
w rezultacie czego:
a) naruszona została trwałość konstrukcji, pogorszeniu uległy techniczne lub
lotne charakterystyki statku powietrznego oraz
b) wymagane jest przeprowadzenie poważnego remontu lub wymiana
uszkodzonego elementu
– z wyłączeniem przypadków przerwy w pracy silnika statku powietrznego albo
jego uszkodzenia, jeśli uszkodzeniu uległ tylko silnik, jego osłony albo agregaty
wspomagające albo gdy uszkodzone zostały łopaty śmigła, końcówki skrzydła,
anteny, ogumienie kół, urządzenia hamowania, owiewki albo gdy na pokryciu są
niewielkie wgniecenia albo przebicia;
3) statek powietrzny zaginął lub znajduje się w miejscu, do którego dostęp jest
niemożliwy.
3. Dla celów statystycznych obrażenia ciała, w rezultacie których w ciągu 30 dni
od chwili zaistnienia wypadku nastąpiła śmierć, uznaje się za obrażenia ciała ze
skutkiem śmiertelnym.
4. Statek powietrzny uznaje się za zaginiony wówczas, gdy nie zostało ustalone
miejsce znajdowania się jego szczątków i odwołano oficjalne poszukiwania.
5. Incydentem lotniczym jest zdarzenie inne niż wypadek lotniczy, związane
z eksploatacją statku powietrznego, które ma wpływ lub mogłoby mieć wpływ na jej
bezpieczeństwo.
6. Poważnym incydentem lotniczym jest zdarzenie, którego okoliczności
zaistnienia wskazują, że nieomal doszło do wypadku lotniczego.

art. 135. więcej Art. 135. 1. Przewodniczący Komisji po otrzymaniu zgłoszenia o zdarzeniu
lotniczym kwalifikuje je jako: wypadek lotniczy, poważny incydent lotniczy, incydent
lotniczy albo inne zdarzenie, o którym mowa w art. 135a.
2. Każdy wypadek lub poważny incydent lotniczy statku powietrznego objętego
obowiązkiem wpisu do państwowego rejestru cywilnych statków powietrznych jest
przedmiotem badania przez Komisję. Inne incydenty lotnicze tych statków
powietrznych są badane odpowiednio przez użytkownika statku powietrznego lub
instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej lub zarządzającego lotniskiem,
pod nadzorem Komisji, chyba że Przewodniczący Komisji zdecydował o podjęciu
takiego badania przez Komisję.
2a. Przewodniczący Komisji może przekazać badanie wypadku lub poważnego
incydentu lotniczego statku powietrznego, którego maksymalna masa startowa
(MTOM) nie przekracza 2250 kg, innemu podmiotowi za jego zgodą. W takim
przypadku badanie jest prowadzone pod nadzorem Komisji.
3. Komisja bada wypadki i poważne incydenty lotnicze:
1) cywilnych statków powietrznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
i w polskiej przestrzeni powietrznej;
2) cywilnych statków powietrznych polskich lub obcych, eksploatowanych przez
użytkowników polskich poza granicami kraju, jeżeli przewidują to umowy lub
przepisy międzynarodowe albo właściwy organ obcego państwa przekazał
Komisji uprawnienie do przeprowadzenia badania, albo sam nie podjął badania
wypadku;
3) polskich lub obcych cywilnych statków powietrznych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej i w polskiej przestrzeni powietrznej, wykonujących
loty, o których mowa w art. 66a ust. 1.
4. Komisja może podjąć badanie wypadku lub incydentu lotniczego statku
powietrznego nieobjętego obowiązkiem wpisu do rejestru statków, o ile zaistniał on
w okolicznościach uzasadniających dokonanie takiego badania. W przypadku
niepodjęcia badania przez Komisję raport końcowy z badania zdarzenia przygotowuje
pod nadzorem Komisji użytkownik statku powietrznego.
5. Komisja, przystępując do badania wypadku lub incydentu lotniczego,
w którym brał udział polski statek powietrzny lub który wydarzył się na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, powiadamia:
1) Prezesa Urzędu;
2) użytkownika statku powietrznego;
3) władze lotnicze państwa: rejestracji, producenta, certyfikacji, konstruktora
i właściciela statku powietrznego.
6. W przypadku stwierdzenia, że:
1) statek powietrzny w chwili zdarzenia był używany przez osobę nieuprawnioną,
2) osoba używająca statku powietrznego była pod wpływem alkoholu lub środków
odurzających,
3) statek powietrzny został zbudowany lub był użytkowany niezgodnie
z obowiązującymi przepisami,
4) statek powietrzny był używany w wyniku przestępstwa, w szczególności
uprowadzenia
– Komisja może odstąpić od badania wypadku lub incydentu lotniczego,
powiadamiając jednocześnie właściwe organy o podejrzeniu naruszenia przepisów
karnych.
7. Komisja, w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji o zaistnieniu
wypadku lotniczego, przesyła Prezesowi Urzędu raport wstępny. Raport wstępny
z badania poważnego incydentu lotniczego przekazuje się w przypadku, gdy
uzasadnione jest to względami bezpieczeństwa wykonywania lotów.
8. W przypadkach szczególnych Komisja może korzystać z ekspertyz i opinii
przygotowywanych na jej zlecenie przez wyspecjalizowane podmioty lub ekspertów.
9. Po zakończeniu badania incydentu lotniczego użytkownik statku
powietrznego, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej lub zarządzający
lotniskiem przesyła Komisji, wraz z zebraną dokumentacją, raport końcowy,
określający w szczególności przyczyny i okoliczności badanego incydentu lotniczego
oraz działania, jakie zostały podjęte lub powinny zostać podjęte w celu zapobieżenia podobnym zdarzeniom w przyszłości. Komisja po analizie przedstawionych
dokumentów podejmuje stosowną uchwałę w tej sprawie.
10. Koszty, jakie powstały w związku z dostępem, zabezpieczeniem,
transportem i przechowywaniem statku powietrznego, który uległ wypadkowi
lotniczemu, do celów badań prowadzonych przez Komisję, pokrywane są ze środków,
o których mowa w art. 18 ust. 1.

Art. 135a. 1. Komisja przyjmuje zgłoszenia w ramach systemu obowiązkowego
zgłaszania zdarzeń, o którym mowa w art. 4 ust. 3 rozporządzenia nr 376/2014/UE,
w zakresie statków powietrznych objętych przepisami tego rozporządzenia.
2. Następujące podmioty, w zakresie statków powietrznych nieobjętych
przepisami rozporządzenia nr 376/2014/UE, w ramach systemu obowiązkowego
zgłaszania zdarzeń, są obowiązane zgłaszać Komisji zaistnienie zdarzenia
polegającego na przerwie w działaniu, wadzie, uszkodzeniu statku powietrznego lub
jego elementu albo innej okoliczności, która miała lub mogła mieć wpływ na
bezpieczeństwo lotu:
1) użytkownik lub dowódca statku powietrznego, w szczególności posiadającego
silnik turbinowy albo używanego do transportu publicznego;
2) przedsiębiorca zajmujący się projektowaniem, produkcją, obsługą lub
modyfikacją statków powietrznych, w szczególności posiadających silnik
turbinowy albo używanych do transportu publicznego, a także przeznaczonych
dla nich urządzeń lub części;
3) osoba podpisująca świadectwa zdatności do lotów oraz dokumenty związane
z przeglądami statków powietrznych, w szczególności o napędzie turbinowym
albo przeznaczonych do transportu publicznego, a także przeznaczonych do nich
urządzeń lub części;
4) instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej;
5) zarządzający lotniskiem;
6) podmiot wykonujący obsługę naziemną statków powietrznych;
7) osoba pełniąca funkcję związaną z instalowaniem, modyfikacją, konserwacją,
naprawami, naprawami głównymi, kontrolą w locie lub inspekcją lotniczych
instalacji nawigacyjnych, za których bezpieczeństwo odpowiada nadzór lotniczy;
8) jednostka organizacyjna lub związek organizacyjny Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej, którym przekazano lotnisko wojskowe do
użytkowania, przyjmujące polski albo obcy cywilny statek powietrzny,
wykonujący lot, o którym mowa w art. 66a ust. 1.
3. Zgłoszenia zdarzenia lotniczego dokonuje się przy użyciu każdego dostępnego
środka łączności niezwłocznie po zaistnieniu zdarzenia, jednak nie później niż
72 godziny od jego zaistnienia.
4. O zaistniałych zdarzeniach lotniczych Komisja powiadamia niezwłocznie
Prezesa Urzędu. Powiadomienie obejmuje dane o osobach biorących udział
w zdarzeniu umożliwiające zidentyfikowanie tych osób w celu podjęcia działań
pozwalających na realizację ustawowych zadań Prezesa Urzędu.
5. Dane osobowe przetwarzane w związku z przyjęciem zgłoszenia w ramach
systemu obowiązkowego zgłaszania zdarzeń są przechowywane nie dłużej niż do dnia
zakończenia badania zdarzenia. W przypadku odstąpienia od badania wypadku lub
incydentu lotniczego, o którym mowa w art. 135 ust. 6, dane osobowe
przechowywane są przez 14 dni od dnia powiadomienia właściwego organu
o podejrzeniu naruszenia przepisów karnych.
6. Zgłoszeniu, o którym mowa w ust. 1 i 2, podlegają zdarzenia dotyczące statku
powietrznego eksploatowanego przez podmioty mające siedzibę na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, choćby zaistniały poza tym terytorium.
7. Pracodawca nie może w żaden sposób dyskryminować pracownika, który
dokonał zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1 albo 2.
8. Z zachowaniem przepisów prawa karnego, nie wszczyna się postępowania
w odniesieniu do naruszeń prawa popełnionych z winy nieumyślnej, z wyjątkiem
przypadków rażącego niedbalstwa, o którym dowiedziano się tylko na podstawie
zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1 albo 2.

Art. 135b. 1. Informacje o zdarzeniach lotniczych przekazywane w ramach
systemu obowiązkowego zgłaszania gromadzone są przez Prezesa Urzędu w bazie
danych. W bazie danych nie rejestruje się nazwisk ani adresów osób.
2. Z bazy danych korzystają niezależnie, w zakresie ich kompetencji, Prezes
Urzędu oraz Komisja. Z bazy danych mogą korzystać także właściwe organy państw
członkowskich Unii Europejskiej i Komisja Europejska, jako podmioty uczestniczące
w systemie wymiany informacji dotyczących bezpieczeństwa lotów.
3. Dane osobowe przetwarzane w związku z uzyskanym od Komisji
powiadomieniem, o którym mowa w art. 135a ust. 4, są przechowywane przez 14 dni
od dnia powiadomienia.
4. Dla zapewnienia właściwej poufności rozpowszechniania informacji,
o których mowa w ust. 1, udostępnianie zainteresowanym podmiotom tych informacji odbywa się zgodnie z warunkami oraz procedurami ustalonymi przez Komisję
Europejską.
5. Prezes Urzędu publikuje corocznie, z zapewnieniem ochrony danych
osobowych, informacje o stanie bezpieczeństwa lotów w lotnictwie cywilnym,
zawierające dane o zdarzeniach zebrane w systemie obowiązkowego zgłaszania.

Art. 135c. 1. Prezes Urzędu przyjmuje zgłoszenia w ramach systemu
dobrowolnego zgłaszania zdarzeń, o którym mowa w art. 5 ust. 2 rozporządzenia
nr 376/2014/UE.
2. Prezes Urzędu, w zakresie statków powietrznych nieobjętych przepisami
rozporządzenia nr 376/2014/UE, przyjmuje zgłoszenia w ramach dobrowolnego
i poufnego systemu umożliwiającego zgłaszanie, zbieranie i analizowanie informacji
o zaobserwowanych w lotnictwie cywilnym nieprawidłowościach, które nie
wymagają zgłaszania obowiązkowego, ale które zgłaszający odczuwa jako bieżące lub
potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa lotów.
3. Podmioty wykonujące działalność określoną w art. 160 ust. 3 eksploatujące
statki powietrzne, o których mowa w ust. 2, prowadzą autonomiczne systemy
dobrowolnego zgłaszania zdarzeń lotniczych w ramach działania swoich organizacji
i wewnętrznego systemu zarządzania bezpieczeństwem.
4. Dane osobowe przetwarzane w związku z przyjęciem zgłoszenia, o którym
mowa w ust. 1 i 2, są przechowywane przez 14 dni od dnia zgłoszenia zdarzenia.
5. Informacja dotycząca bezpieczeństwa lotów, z usuniętymi danymi
osobowymi, jest przechowywana i udostępniana zainteresowanym podmiotom w celu
poprawy bezpieczeństwa lotów.
6. Prezes Urzędu ogłasza w Dzienniku Urzędowym Urzędu Lotnictwa
Cywilnego, w drodze obwieszczenia, informacje dotyczące funkcjonowania
systemów, o których mowa w ust. 1 i 2.
7. Z zachowaniem przepisów prawa karnego, nie wszczyna się postępowania
w odniesieniu do naruszeń prawa popełnionych z winy nieumyślnej, z wyjątkiem
przypadków rażącego niedbalstwa, o których dowiedziano się tylko na podstawie
zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1 albo 2.

Art. 135d. Użytkownicy statków powietrznych, które podlegają wpisowi do
rejestru statków, składają Prezesowi Urzędu w terminie do dnia 31 stycznia każdego
roku sprawozdania, za rok ubiegły, z wykonywania operacji lotniczych, z uwzględnieniem zaistniałych zdarzeń lotniczych, przyjętych zaleceń dotyczących
bezpieczeństwa i podjętych działań profilaktycznych.

Art. 135e. 1. Zgłoszenie przez pracownika informacji w ramach
obowiązkowego lub dobrowolnego systemu zgłaszania zdarzeń nie może stanowić
podstawy do pociągnięcia go przez pracodawcę do odpowiedzialności z tytułu
naruszenia, niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych,
o której mowa w przepisach Kodeksu pracy.
2. Zgłoszenie informacji w ramach obowiązkowego lub dobrowolnego systemu
zgłaszania zdarzeń przez osobę wykonującą czynności na podstawie umowy
cywilnoprawnej nie może stanowić podstawy do pociągnięcia jej przez podmiot
prowadzący działalność w zakresie lotnictwa cywilnego, dla którego osoba ta spełnia
świadczenie, do odpowiedzialności z tytułu niewykonania albo nienależytego
wykonania zobowiązania z tytułu umowy wzajemnej.
3. Odpowiedzialności, o której mowa w ust. 1 i 2, nie podlegają również
pracownicy i osoby wykonujące czynności na podstawie umowy cywilnoprawnej,
którzy zostali wymienieni w zgłoszeniach informacji w ramach obowiązkowego lub
dobrowolnego systemu zgłaszania zdarzeń.
4. Przepisów ust. 1–3 nie stosuje się w przypadkach określonych
w art. 16 ust. 10 rozporządzenia nr 376/2014/UE.

art. 136. więcej Art. 136. 1. Członkowie Komisji, po okazaniu legitymacji członka Komisji, są
upoważnieni do:
1) dostępu do miejsca wypadku, statku powietrznego, jego szczątków i zawartości;
2) badania miejsca wypadku, statku powietrznego, jego szczątków i zawartości;
3) sporządzania spisów oraz czasowego przejmowania części statków i innych
rzeczy wymagających zbadania;
4) dostępu do rejestratorów pokładowych i ich odczytów, a także innych zapisów;
5) zapoznania się z wynikami badań przeprowadzanych przez inne organy oraz
służby publiczne;
6) uzyskania informacji i dostępu do dokumentacji użytkownika statku
powietrznego, producenta i innych osób lub jednostek organizacyjnych
uczestniczących w nadzorowaniu lotnictwa lub uczestniczących w działalności
lotniczej;
7) przesłuchiwania świadków;
8) udziału w przesłuchiwaniu świadków.
2. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje także prawo wstępu do
wszystkich części lotniska.
3. Osoby działające z upoważnienia Komisji korzystają z uprawnień, o których
mowa w ust. 1 i 2.
3a. Upoważnieni przedstawiciele użytkownika statku powietrznego, instytucji
zapewniającej służby ruchu lotniczego i zarządzającego lotniskiem w celu
przeprowadzenia badań zdarzeń lotniczych korzystają z uprawnień, o których mowa
w ust. 1.
4. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
wzór legitymacji członka Komisji i upoważnienia dla osób, o których mowa w ust. 3,
mając na uwadze, w szczególności, dane niezbędne do identyfikacji tych osób.

art. 137. więcej Art. 137. 1. Organy administracji publicznej i inne państwowe i samorządowe
jednostki organizacyjne oraz przedsiębiorcy są obowiązani do współdziałania
z Komisją i udzielania jej niezbędnej pomocy.
2. Każdy dysponent środków łączności powinien udostępnić je niezwłocznie
w celu przekazania wiadomości dotyczącej wypadku.
3. Każdy dysponent środków rejestracji obrazu, który znalazł się w pobliżu
wypadku, powinien udostępnić je niezwłocznie, jeśli zachodzi taka potrzeba, w celu
rejestracji statku powietrznego i miejsca wypadku. Dotyczy to również
wykonywanych nagrań związanych z wypadkiem.
4. Kto odnalazł porzucony statek powietrzny lub jego szczątki albo był
uczestnikiem lub świadkiem wypadku lotniczego lub przymusowego lądowania statku
powietrznego poza lotniskiem, jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym
najbliższy organ Policji lub administracji publicznej albo inne służby bezpieczeństwa
i porządku publicznego lub poszukiwawczo-ratownicze, w szczególności jednostki
ochrony przeciwpożarowej, mogące udzielić pomocy.
5. Komisja współpracuje z właściwymi organizacjami międzynarodowymi
i organami państw obcych, w szczególności:
1) państwa, w którym miał miejsce wypadek statku powietrznego polskiego lub
eksploatowanego przez polskiego użytkownika albo w którym wyprodukowano
taki statek powietrzny lub istotne jego części składowe lub wyposażenie;
2) państwa przynależności statku powietrznego lub jego użytkownika, jeżeli
wypadek miał miejsce na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, albo jeżeli statek
powietrzny lub istotne jego części składowe lub wyposażenie zostały
wyprodukowane w Rzeczypospolitej Polskiej;
3) innych państw członkowskich ICAO oraz z odpowiednimi komisjami lub
grupami eksperckimi ICAO i ECAC.
6. Współpraca, o której mowa w ust. 5, obejmuje w szczególności
zabezpieczanie dowodów i mienia, ekspertyzy i inną pomoc techniczną, wzajemne
przekazywanie zawiadomień o wypadkach, przekazywanie raportów, sprawozdań
oraz informacji z ich badania mających wpływ na poprawę bezpieczeństwa
w lotnictwie, a także udział przedstawicieli pełnomocnych w badaniu wypadków.

art. 138. więcej Art. 138. 1. Po zakończeniu badania Komisja sporządza raport końcowy
i podejmuje uchwałę w tym zakresie.
2. Komisja przedstawia raport, o którym mowa w ust. 1, wraz z uchwałą
ministrowi właściwemu do spraw transportu.
3. Minister właściwy do spraw transportu przekazuje, w terminie 14 dni,
Prezesowi Urzędu do wykorzystania raport końcowy wraz z uchwałą w celu analizy
i podjęcia stosownych działań, o których mowa w art. 21 ust. 2 pkt 15 i 18.
4. W razie ujawnienia nowych faktów mogących mieć wpływ na ustalenie
przyczyn i okoliczności wypadku lub incydentu lotniczego, minister właściwy do
spraw transportu może zlecić Komisji wznowienie już zakończonego badania.
5. Przewodniczący Komisji przedstawia ministrowi właściwemu do spraw
transportu roczne sprawozdanie z działalności Komisji.

art. 139. więcej Art. 139. Minister właściwy do spraw transportu, mając na względzie poprawę
stanu bezpieczeństwa lotniczego, określi, w drodze rozporządzenia, z uwzględnieniem
przepisów międzynarodowych i innych wymagań właściwych organizacji
międzynarodowych:
1) szczegółowy sposób postępowania przy badaniu wypadków i incydentów
lotniczych;
2) warunki i tryb udostępniania oraz publikowania raportów końcowych i zaleceń
Komisji;
3) warunki i tryb przekazywania i udostępniania raportów wstępnych i informacji
o wypadkach i incydentach lotniczych;
4) sposób działania systemu obowiązkowego zgłaszania zdarzeń w lotnictwie
cywilnym i sposób prowadzenia bazy danych o zdarzeniach lotniczych;
5) warunki i sposób działania systemu dobrowolnego zgłaszania o zdarzeniach
lotniczych, jednostki lotnictwa cywilnego właściwe do przyjmowania takich poufnych zgłoszeń, sposób zapewnienia ochrony danych osobowych z tym związanych oraz formę i sposób udostępnienia tych informacji;
6) wykaz przykładowych zdarzeń podlegających obowiązkowemu zgłaszaniu;
7) wykaz przykładowych poważnych incydentów lotniczych.

art. 140. więcej Art. 140. 1. Badanie wypadków i poważnych incydentów lotniczych
w lotnictwie państwowym zaistniałych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
i w polskiej przestrzeni powietrznej prowadzi Komisja Badania Wypadków
Lotniczych Lotnictwa Państwowego, zwana dalej „Komisją Lotnictwa
Państwowego”, powoływana przez Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych na okres jednego roku.
1a. Badanie wypadków i poważnych incydentów lotniczych w lotnictwie
państwowym ma na celu ustalenie ich okoliczności i przyczyn oraz wydanie zaleceń
i wniosków dla zapobieżenia podobnym wypadkom i incydentom w przyszłości.
1b. Komisja Lotnictwa Państwowego może prowadzić badania wypadków
i poważnych incydentów lotniczych zaistniałych poza terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, w których uczestniczyły statki powietrzne lotnictwa państwowego, jeżeli
przewidują to umowy międzynarodowe, których Rzeczpospolita Polska jest stroną,
albo jeżeli właściwy organ obcego państwa przekaże tej Komisji uprawnienia do
przeprowadzenia badania, albo jeżeli sam nie podjął badania.
1c. Inne incydenty lotnicze podlegają badaniu przez użytkownika statku
powietrznego pod nadzorem Komisji Lotnictwa Państwowego, o ile Komisja ta nie
podejmie się ich badania.
2. W zakresie uprawnień Komisji Lotnictwa Państwowego oraz jej członków
stosuje się odpowiednio przepisy art. 1 ust. 4.
2a. W skład Komisji Lotnictwa Państwowego wchodzą przewodniczący,
I zastępca przewodniczącego i sekretarz z jednostki organizacyjnej właściwej
w zakresie bezpieczeństwa lotów podległej Ministrowi Obrony Narodowej oraz
II zastępca przewodniczącego z jednostki organizacyjnej właściwej w zakresie
bezpieczeństwa lotów podległej ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
Pozostałych członków Komisji Lotnictwa Państwowego wyznacza się z
przedstawicieli Ministra Obrony Narodowej oraz ministra właściwego do spraw
wewnętrznych.
2b. W skład Komisji Lotnictwa Państwowego powinni wchodzić specjaliści
z zakresu: szkolenia lotniczego, techniki lotniczej, nawigacji, ruchu lotniczego,
ratownictwa lotniczego, meteorologii, łączności, prawa lotniczego oraz medycyny.
2c. Za specjalistów w danym zakresie uważa się osoby posiadające odpowiednie
wykształcenie wyższe oraz udokumentowaną minimum pięcioletnią praktykę w danej
dziedzinie, a w przypadku lekarzy – udokumentowaną specjalizację.
2d. W pracach Komisji Lotnictwa Państwowego uczestniczą w miarę potrzeb
eksperci.
2e. Ekspertom za udział w pracach Komisji Lotnictwa Państwowego oraz
sporządzanie opinii lub ekspertyz przysługuje wynagrodzenie ustalone w umowie
cywilnoprawnej.
2f. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, wzór
legitymacji członka Komisji Lotnictwa Państwowego i upoważnienia dla osób,
o których mowa w art. 136 ust. 3, mając na uwadze w szczególności dane niezbędne
do identyfikacji tych osób.
3. Minister Obrony Narodowej zapewnia z części budżetu państwa, której jest
dysponentem, środki na prowadzenie działalności Komisji Lotnictwa Państwowego,
a w szczególności na jej wyposażenie techniczne i obsługę administracyjną, koszty
ekspertyz, a także na wynagrodzenia ekspertów.
4. Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, warunki i sposób
powoływania, liczbę członków, strukturę organizacyjną oraz regulamin działania
Komisji Lotnictwa Państwowego, a także tryb powoływania i odwoływania osób
wchodzących w skład tej Komisji, uwzględniając konieczność zapewnienia w badaniu
wypadków i poważnych incydentów lotniczych udziału przedstawicieli właściwych
ministrów.
5. Koszty ponoszone przez Ministra Obrony Narodowej związane z działalnością
Komisji Lotnictwa Państwowego refunduje minister właściwy do spraw
wewnętrznych, jeżeli wypadki i poważne incydenty lotnicze zaistnieją z udziałem
statków powietrznych lotnictwa służb porządku publicznego.
5a. Refundacja odbywa się w pełnej wysokości na podstawie zbiorczego
zestawienia kosztów badania wypadków i poważnych incydentów lotniczych,
przedstawionych przez Komisję Lotnictwa Państwowego.
5b. Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania i sposób
refundacji kosztów ponoszonych przez Ministra Obrony Narodowej związanych
z działalnością Komisji Lotnictwa Państwowego, uwzględniając w szczególności zakres prac i sposób realizacji zadań wykonywanych przez Komisję Lotnictwa
Państwowego.
6. Komisja Lotnictwa Państwowego współpracuje z Komisją w zakresie badania
zdarzeń lotniczych, w których uczestniczył statek powietrzny lub personel lotnictwa
państwowego oraz statek powietrzny lub personel lotnictwa cywilnego.
7. Minister Obrony Narodowej oraz minister właściwy do spraw transportu
określą, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb współpracy obu komisji,
uwzględniając w szczególności sposób wspólnego badania zdarzeń lotniczych oraz
wymiany informacji o zdarzeniach lotniczych.

Art. 140a. 1. Poszukiwanie i ratowanie statków powietrznych znajdujących się
w niebezpieczeństwie, udzielanie pomocy załogom i pasażerom statków
powietrznych oraz innym osobom poszkodowanym w wyniku zdarzeń lotniczych, bez
względu na przynależność państwową tych statków i osób, należy do zakresu działania
służby poszukiwania i ratownictwa lotniczego, zwanej dalej „służbą ASAR”.
2. Służba ASAR zapewnia poszukiwanie i ratownictwo wszystkich statków
powietrznych znajdujących się w polskiej przestrzeni powietrznej oraz działa na
obszarze lądowym w rejonie poszukiwania i ratownictwa lotniczego pokrywającym
się z granicami odpowiadających mu rejonów informacji powietrznej.
3. Do zadań służby ASAR należy prowadzenie działań polegających na
przeszukaniu wyznaczonego obszaru w celu ustalenia miejsca położenia statku
powietrznego oraz osób poszkodowanych w zdarzeniach lotniczych, określenia ich
stanu oraz podejmowanie działań ratowniczych na miejscu zdarzenia, zwanych dalej
„działaniami poszukiwawczo-ratowniczymi”, z zachowaniem uprawnień Morskiej
Służby Poszukiwania i Ratownictwa (SAR) oraz innych wyspecjalizowanych służb
ratowniczych.
4. Za organizację i realizację zadań, o których mowa w ust. 1–3, odpowiedzialny
jest minister właściwy do spraw transportu. Minister właściwy do spraw transportu
wykonuje funkcję organu administracji publicznej, o którym mowa w Załączniku
12 do Konwencji, o której mowa w art. 3 ust. 2.
5. W skład służby ASAR wchodzą następujące jednostki:
1) cywilno-wojskowy ośrodek koordynacji poszukiwania i ratownictwa lotniczego;
2) lotnicze zespoły poszukiwawczo-ratownicze;
3) punkty alarmowe.
6. Do zadań cywilno-wojskowego ośrodka koordynacji poszukiwania
i ratownictwa lotniczego, o którym mowa w ust. 5 pkt 1, należy w szczególności:
1) przyjmowanie informacji o zagrożeniu bezpieczeństwa statków powietrznych
i osób objętych zakresem działania służby ASAR, o którym mowa w ust. 1;
2) analizowanie informacji o zagrożeniu bezpieczeństwa statków powietrznych
wykonujących loty w polskiej przestrzeni powietrznej;
3) prowadzenie działań sprawdzających i wyjaśniających informacje o zagrożeniu
bezpieczeństwa statków powietrznych wykonujących loty w polskiej przestrzeni
powietrznej;
4) nadzorowanie stanu i zdolności do podejmowania działań poszukiwawczo-
-ratowniczych przez jednostki służby ASAR, o których mowa w ust. 5 pkt 2 i 3;
5) kierowanie działaniami jednostek służby ASAR i koordynowanie tych działań,
a w szczególności kierowanie działaniami lotniczych zespołów poszukiwawczo-
-ratowniczych;
6) bieżąca analiza i ocena sytuacji oraz korygowanie podjętych działań
poszukiwawczo-ratowniczych, a w tym podejmowanie decyzji o ich
zawieszaniu i zakończeniu;
7) zawiadamianie jednostek, o których mowa w art. 140d ust. 1;
8) informowanie organów obrony powietrznej i instytucji zapewniającej służby
ruchu lotniczego o lotach cywilnych i wojskowych statków powietrznych
wykonujących działania poszukiwawczo-ratownicze.
7. Rolę punktów alarmowych, o których mowa w ust. 5 pkt 3, pełnią organy
instytucji zapewniających służby ruchu lotniczego w ramach wykonywania służby
alarmowej, przyjmując informacje o zagrożeniu statków powietrznych wykonujących
loty w polskiej przestrzeni powietrznej i przekazując je do cywilno-wojskowego
ośrodka koordynacji poszukiwania i ratownictwa lotniczego.

Art. 140b. 1. Działania poszukiwawczo-ratownicze prowadzą lotnicze zespoły
poszukiwawczo-ratownicze, w których skład wchodzą statki powietrzne, załogi
i personel pokładowy tych statków, przygotowane do prowadzenia działań
poszukiwawczo-ratowniczych.
2. Lotnicze zespoły poszukiwawczo-ratownicze udostępnia Minister Obrony
Narodowej z zasobów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Minister Obrony
Narodowej wyposaża statki powietrzne oraz dokonuje przeszkolenia załóg i personelu
pokładowego lotniczych zespołów poszukiwawczo-ratowniczych w zakresie
niezbędnym do wykonywania służby ASAR.
3. Doraźnie do działań poszukiwawczo-ratowniczych mogą być wezwane statki
powietrzne służb ratowniczych oraz służb porządku publicznego, a także inne niż
wskazane w ust. 2 wojskowe statki powietrzne.

Art. 140c. 1. Lotnicze zespoły poszukiwawczo-ratownicze oraz podmioty,
o których mowa w art. 140b ust. 3, działają na podstawie planu operacyjnego
poszukiwania i ratownictwa lotniczego, zwanego dalej „planem ASAR”,
określającego funkcjonowanie i bieżące zadania tych podmiotów i jednostek systemu
oraz ich współdziałanie z innymi organami i jednostkami, o których mowa w art. 140d
ust. 1.
2. Działania lotniczych zespołów poszukiwawczo-ratowniczych koordynuje
cywilno-wojskowy ośrodek koordynacji poszukiwania i ratownictwa lotniczego
usytuowany w Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.
3. Obszar poszukiwania jest określany przez cywilno-wojskowy ośrodek
koordynacji poszukiwania i ratownictwa lotniczego jako obszar prawdopodobnego
miejsca zdarzenia lotniczego, przebywania osób poszkodowanych w zdarzeniu lub
miejsca położenia statku powietrznego, który zaginął.

Art. 140d. 1. Jednostki organizacyjne Sił Zbrojnych, Państwowej Straży
Pożarnej, Straży Granicznej, Policji, podmioty wpisane do rejestru podmiotów
wykonujących działalność leczniczą oraz inne podmioty będące w stanie udzielić
pomocy w zakresie poszukiwania i ratownictwa lotniczego są obowiązane
współdziałać ze służbą ASAR przy wykonywaniu jej zadań.
2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony
Narodowej i ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia:
1) szczegółowy sposób zorganizowania i funkcjonowania służby ASAR,
2) zakres planu ASAR i sposób jego opracowywania,
3) szczegółowe zadania cywilno-wojskowego ośrodka koordynacji poszukiwania
i ratownictwa lotniczego,
4) szczegółowy sposób prowadzenia działań poszukiwawczo-ratowniczych,
5) sposób współdziałania z innymi podmiotami i jednostkami
– mając na uwadze przepisy międzynarodowe oraz uprawnienia i obowiązki
właściwych podmiotów i jednostek.

Art. 140e. 1. Prezes Urzędu prowadzi ewidencję pokładowych i osobistych
2. Właściciel albo użytkownik pokładowego lub osobistego nadajnika sygnału
niebezpieczeństwa zgłasza go do ewidencji prowadzonej przez Prezesa Urzędu, na
warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 3.
3. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
warunki i sposób zgłaszania pokładowych i osobistych nadajników sygnału
niebezpieczeństwa do ewidencji, warunki i sposób ich wykreślania z ewidencji,
a także sposób i warunki prowadzenia tej ewidencji, z uwzględnieniem przepisów
Tomu III, Część II Załącznika 10 do Konwencji, o której mowa w art. 3 ust. 2,
i zaleceń Rady Programu Cospas-Sarsat.
nadajników sygnału niebezpieczeństwa.

art. 141. więcej Art. 141. Do lotów międzynarodowych stosuje się przepisy rozdziałów 1, 2
i 3 niniejszego działu ze zmianami wynikającymi z przepisów niniejszego rozdziału,
z zachowaniem umów międzynarodowych.

art. 142. więcej Art. 142. Przy wykonywaniu lotów międzynarodowych statek powietrzny jest
obowiązany przestrzegać:
1) przepisów ruchu lotniczego właściwych dla obszaru, w którym ruch się odbywa;
2) zakazu przekraczania granic jakiegokolwiek państwa bez wymaganego
zezwolenia;
3) zakazu używania statków powietrznych do działań bezprawnych;
4) poleceń organów państwa, w którego przestrzeni powietrznej lot się odbywa,
a także poleceń otrzymanych od jego państwowego statku powietrznego.

art. 143. więcej Art. 143. Międzynarodowe loty handlowe mogą być wykonywane przez
polskiego przewoźnika lotniczego statkami powietrznymi, którymi dysponuje,
zgodnie z przepisami działu X, z zastrzeżeniem umów międzynarodowych.

art. 144. więcej Art. 144. Międzynarodowe loty handlowe obcych przewoźników lotniczych
z lądowaniem handlowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymagają
uzyskania zezwolenia, o którym mowa w art. 193, z zastrzeżeniem art. 145 ust. 1
pkt 4.

art. 145. więcej Art. 145. 1. Nie wymagają uzyskania zezwolenia:
1) międzynarodowe loty niehandlowe polskich cywilnych statków powietrznych;
2) międzynarodowe nieregularne loty niehandlowe statków powietrznych państw
stron Konwencji, o której mowa w art. 3 ust. 2, z zastrzeżeniem art. 145a;
3) międzynarodowe regularne loty tranzytowe obcych statków powietrznych
przewoźników lotniczych państw stron Układu o tranzycie międzynarodowych
służb powietrznych, sporządzonego w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz. U.
z 1959 r. poz. 213 i 215);
4) międzynarodowe loty obcych statków powietrznych niewymienione w pkt 2 i 3,
jeżeli zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia jest przewidziane
wyraźnym postanowieniem umowy międzynarodowej.
2. Przepisy ust. 1 stosuje się:
1) z zachowaniem przepisów określających zasady korzystania z polskiej
przestrzeni powietrznej, a w przypadku konieczności lądowania statku
powietrznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – korzystania wyłącznie
z polskich lotnisk dopuszczonych do lotów międzynarodowych;
2) z zastrzeżeniem warunków przewidzianych w umowach międzynarodowych.

Art. 145a. 1. Prezes Urzędu, na wniosek użytkownika statku powietrznego,
może, w drodze decyzji administracyjnej, wydać na czas określony tymczasowe
zezwolenie na lot dla obcego statku powietrznego, w przypadku gdy statek:
1) nie posiada świadectwa zdatności do lotu,
2) wykonuje lot w warunkach nieprzewidzianych w świadectwie zdatności do lotu
– jeżeli wykonanie lotu przez ten statek nie zagrozi bezpieczeństwu.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera informacje określone
w przepisach wydanych na podstawie ust. 5. Do wniosku dołącza się dokumenty
określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 5.
3. Prezes Urzędu niezwłocznie przekazuje instytucji zapewniającej służby ruchu
lotniczego kopię zezwolenia, o którym mowa w ust. 1.
4. Wyłącza się z obowiązku uzyskania zezwolenia na lot, o którym mowa
w ust. 1, statki powietrzne zarejestrowane w państwie członkowskim Unii
Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym, które posiadają, wydane w państwie rejestracji, ważne dokumenty
potwierdzające zdatność do lotu inne niż świadectwo zdatności do lotu.
5. Minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając konieczność
zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania statków powietrznych, określi, w drodze
rozporządzenia:
1) informacje, jakie ma zawierać wniosek o tymczasowe zezwolenie na lot dla
obcego statku powietrznego;
2) dokumenty dołączane do wniosku o tymczasowe zezwolenie na lot dla obcego
statku powietrznego;
3) wzór tymczasowego zezwolenia na lot.

art. 146. więcej Art. 146. 1. W przypadkach nieobjętych przepisami art. 145 międzynarodowe
loty niehandlowe obcych cywilnych statków powietrznych w polskiej przestrzeni
powietrznej wymagają uzyskania zezwolenia udzielonego przez Prezesa Urzędu, po
uzgodnieniu warunków ich wykonania z właściwymi organami.
2. Wniosek o zezwolenie powinien być złożony nie później niż 48 godzin przed
przekroczeniem granicy polskiej przestrzeni powietrznej.
3. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, jest decyzją administracyjną doręczaną
przy wykorzystaniu teleksowej lub elektronicznej łączności lotniczej.

art. 147. więcej Art. 147. Prezes Urzędu może odstąpić, w niezbędnym zakresie, od wymagań
Prawa lotniczego dotyczących zezwalania na loty – a organ ruchu lotniczego,
w niezbędnym zakresie – od wymagań dotyczących planowania lotów cywilnych
statków powietrznych, jeżeli lot jest związany z prowadzeniem akcji poszukiwawczo-
-ratowniczej, ratownictwa medycznego, z zapobieganiem skutkom klęsk
żywiołowych lub ich usuwaniem lub z pomocą w razie katastrofy przemysłowej
i komunikacyjnej albo jeżeli statek powietrzny znajduje się w niebezpieczeństwie lub
też takie odstąpienie jest konieczne dla uniknięcia niebezpieczeństwa.

art. 148. więcej Art. 148. 1. W przypadkach lotów międzynarodowych o znaczeniu
państwowym lub innych uzgadnianych drogą dyplomatyczną właściwy organ państwa
obcego zgłasza zamiar wykonania lotu cywilnego statku powietrznego ministrowi
właściwemu do spraw zagranicznych, nie później niż na 10 dni przed planowanym
rozpoczęciem lotu, podając cel lotu oraz informacje wymagane przy zgłaszaniu
planów lotów w polskiej przestrzeni powietrznej.
2. Minister właściwy do spraw zagranicznych przekazuje Prezesowi Urzędu
zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1. O udzieleniu zezwolenia Prezes Urzędu
zawiadamia niezwłocznie właściwy organ państwa obcego za pośrednictwem ministra
właściwego do spraw zagranicznych.

Art. 148a. W przypadkach lotów międzynarodowych, w których prawo państwa
obcego wymaga drogi dyplomatycznej na przesłanie aplikacji o zgodę na wykonanie
lotu, zgłoszenie zamiaru wykonania lotu cywilnego statku powietrznego wraz
z wymaganą dokumentacją, na wniosek podmiotu polskiego przekazuje do
właściwego organu w państwie obcym minister właściwy do spraw zagranicznych.

art. 149. więcej Art. 149. Wykonywanie lotów międzynarodowych przez obce cywilne statki
powietrzne bezzałogowe wymaga zezwolenia udzielonego przez Prezesa Urzędu
w porozumieniu z właściwymi organami wojskowymi. Kopię decyzji w przedmiocie
zezwolenia Prezes Urzędu niezwłocznie przekazuje instytucji zapewniającej służby
ruchu lotniczego.

Art. 149a. 1. Wykonywanie lotów międzynarodowych przez obce cywilne statki
powietrzne w celu realizacji zadań na potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej w zakresie przewozu ładunków lub żołnierzy, funkcjonariuszy Służby
Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Służby Ochrony
Państwa oraz pracowników wojska wymaga zezwolenia Dowódcy Operacyjnego
Rodzajów Sił Zbrojnych.
2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, jest wydawane na zasadach i w trybie
określonych w art. 18a ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy
państwowej.

art. 150. więcej Art. 150. 1. Międzynarodowe loty państwowych statków powietrznych są
wykonywane na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 października 1990 r.
o ochronie granicy państwowej oraz w umowach międzynarodowych, których
Rzeczpospolita Polska jest stroną.
2. Do międzynarodowych lotów państwowych statków powietrznych innych niż
określone w ust. 1 stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące lotów
międzynarodowych cywilnych statków powietrznych.

art. 151. więcej Art. 151. Stały pobyt i eksploatację polskiego statku powietrznego za granicą
lub stały pobyt i eksploatację obcego statku powietrznego w Rzeczypospolitej Polskiej
należy zgłosić Prezesowi Urzędu.

art. 152. więcej Art. 152. W razie zaginięcia lub wypadku obcego cywilnego statku
powietrznego upoważnione organy państwa przynależności statku oraz właściciel lub
użytkownik tego statku mogą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej brać udział, za
zgodą Prezesa Urzędu, w działaniach mających na celu odnalezienie statku lub
udzielenie mu pomocy.

art. 153. więcej Art. 153. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, z uwzględnieniem umów i przepisów międzynarodowych,
szczegółowe warunki dotyczące:
1) wykonywania lotów międzynarodowych przez obce cywilne statki powietrzne,
w tym również formy i trybu składania oraz rozpatrywania wniosków
o uzyskanie wymaganego zezwolenia w zależności od rodzaju tych lotów;
2) stałego pobytu polskich cywilnych statków powietrznych za granicą i obcych
cywilnych statków powietrznych w Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 153a. 1. W przypadku międzynarodowych lotów cywilnych statków
powietrznych, a w szczególności lotów tranzytowych, z materiałami niebezpiecznymi
niedopuszczonymi lub warunkowo dopuszczonymi do przewozu na pokładzie statku
powietrznego, w rozumieniu Konwencji, o której mowa w art. 3 ust. 2, Prezes Urzędu
może wydać zgodę na taki lot.
2. W przypadku wykonywania przez cywilny statek powietrzny lotów, o których
mowa w art. 66a ust. 1, z materiałami niebezpiecznymi niedopuszczonymi lub
warunkowo dopuszczonymi do przewozu na pokładzie statku powietrznego,
w rozumieniu Konwencji, o której mowa w art. 3 ust. 2, Minister Obrony Narodowej
może wydać zgodę na taki lot.
3. Zgody, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą zostać udzielone, jeżeli lot nie
spowoduje bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub bezpieczeństwa
lotów i będzie wykonywany z zachowaniem wymogów określonych w przepisach
wydanych na podstawie art. 153b.
4. Organy, o których mowa w ust. 1 i 2, niezwłocznie przekazują kopię wydanej
przez siebie zgody instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego.

Art. 153b. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, z uwzględnieniem umów i przepisów międzynarodowych oraz
kierując się koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa lotów, szczegółowe warunki
dotyczące wykonywania lotów z materiałami niebezpiecznymi na pokładzie
cywilnych statków powietrznych wykonujących loty międzynarodowe, w tym
tranzytowe.

art. 154. więcej Art. 154. 1. W razie wypadku lub przymusowego lądowania statku
powietrznego wykonującego lot międzynarodowy na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej w miejscu, w którym brak organów celnych i Straży Granicznej, dowódca
statku powietrznego obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o tym najbliższą
jednostkę Policji lub inną jednostkę administracji publicznej.
2. Do czasu przybycia przedstawicieli organów celnych i Straży Granicznej,
jednostki, o których mowa w ust. 1, a także dowódca statku powietrznego obowiązani są zastosować niezbędne środki w celu zapewnienia dokonania wymaganych formalności.
3. Podjęcie dalszego lotu przez statek powietrzny bez zezwolenia właściwych
organów celnych i organów ochrony granic jest zabronione.

art. 155. więcej Art. 155. 1. Obcy statek powietrzny przebywający na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej oraz jego załoga mogą zostać poddane inspekcji, a ich
dokumenty mogą być sprawdzane przez Prezesa Urzędu.
2. Obcy statek powietrzny przebywający na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej oraz jego załoga, wobec których istnieje uzasadnione podejrzenie
niezgodności z umowami lub przepisami międzynarodowymi dotyczącymi
bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego, podlegają inspekcji, a dokumenty podlegają
sprawdzeniu przez Prezesa Urzędu.
3. Z inspekcji wyłączone są państwowe statki powietrzne, chyba że są
wykorzystywane do prowadzenia działalności innej niż służba publiczna.
4. Inspekcja może być prowadzona bez uprzedniego poinformowania
użytkownika statku o zamiarze jej przeprowadzenia.
5. Inspekcję prowadzi się w sposób niepowodujący nieuzasadnionego
opóźnienia odlotu.
6. Do prowadzenia inspekcji, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio
przepisy art. 27 i 28.

Art. 155a. 1. W przypadku, o którym mowa w ARO.RAMP.140 lit. a załącznika
II do rozporządzenia nr 965/2012/UE, Prezes Urzędu, w drodze zawiadomienia,
zatrzymuje statek powietrzny na lotnisku albo lądowisku na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej do czasu przywrócenia stanu zgodnego z umowami lub
przepisami międzynarodowymi.
2. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1, doręcza się podmiotowi, któremu
zatrzymano statek powietrzny, na adres poczty elektronicznej – w przypadku gdy
podmiot wskaże taki adres do doręczeń, albo w formie pisemnej lub za pomocą
telefaksu.
3. Podmiot, któremu zatrzymano statek powietrzny, może w terminie 14 dni od
dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, złożyć do Prezesa Urzędu,
za pomocą poczty elektronicznej z adresu wskazanego do doręczeń albo w formie
pisemnej lub za pomocą telefaksu, sprzeciw wraz z uzasadnieniem.
4. Prezes Urzędu rozpatruje sprzeciw, o którym mowa w ust. 3, oraz informuje
podmiot, który go złożył, o sposobie jego rozpatrzenia wraz z uzasadnieniem
w terminie 14 dni od jego złożenia. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.
5. Prezes Urzędu zwalnia statek powietrzny z zatrzymania, w drodze
zawiadomienia, po spełnieniu warunków zgodnie z ARO.RAMP.140 lit. c lub
ARO.RAMP.140 lit. d załącznika II do rozporządzenia nr 965/2012/UE oraz po
przeprowadzeniu inspekcji, w wyniku której zostanie potwierdzone spełnienie tych
warunków. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.
6. Kopię zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1 i 5, Prezes Urzędu
niezwłocznie przekazuje instytucji zapewniającej służbę ruchu lotniczego oraz
zarządzającemu lotniskiem albo zgłaszającemu lądowisko do ewidencji, na którym
zatrzymano statek powietrzny.
7. Instytucja zapewniająca służbę ruchu lotniczego oraz zarządzający lotniskiem
albo zgłaszający lądowisko do ewidencji, o których mowa w ust. 6, w zakresie swoich
kompetencji podejmują wszystkie działania uniemożliwiające odlot zatrzymanego
statku powietrznego.

Art. 155b. (uchylony).

Art. 155c. (uchylony).

Art. 155d. 1. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości kategorii 3, o której
mowa w ARO.RAMP.130 pkt 1 załącznika II do rozporządzenia nr 965/2012/UE,
i wystąpienia okoliczności, o których mowa w załączniku do rozporządzenia (WE)
nr 2111/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 grudnia 2005 r. w sprawie
ustanowienia wspólnotowego wykazu przewoźników lotniczych podlegających
zakazowi wykonywania przewozów w ramach Wspólnoty i informowania pasażerów
korzystających z transportu lotniczego o tożsamości przewoźnika lotniczego
wykonującego przewóz oraz uchylającego art. 9 dyrektywy 2004/36/WE (Dz. Urz.
UE L 344 z 27.12.2005, str. 15), Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej,
wprowadza czasowy zakaz wykonywania operacji na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej określonego statku powietrznego lub wszystkich statków powietrznych
użytkowanych przez określonego przewoźnika lotniczego do czasu trwałego usunięcia
przyczyn powstałego zagrożenia.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podlega natychmiastowemu wykonaniu.
3. Prezes Urzędu niezwłocznie informuje:
1) instytucję zapewniającą służby ruchu lotniczego o zakazie wykonywania
operacji przez określonego przewoźnika lotniczego;
2) właściwy organ państwa, z którego pochodzi przewoźnik lotniczy, lub państwa,
w którym statek powietrzny jest zarejestrowany.
4. Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego odmawia przyjęcia planu lotu
dla statku powietrznego, złożonego przez przewoźnika lotniczego objętego czasowym
zakazem wykonywania operacji, i zakazuje wlotu tego statku powietrznego na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
5. W przypadku gdy statek powietrzny objęty czasowym zakazem wykonywania
operacji wyląduje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, instytucja zapewniająca
służby ruchu lotniczego powiadamia o tym niezwłocznie telefonicznie lub środkami
komunikacji elektronicznej Prezesa Urzędu i odmawia udzielenia zgody na odlot
takiego statku powietrznego.
6. Prezes Urzędu cofa, w drodze decyzji administracyjnej, czasowy zakaz
wykonywania operacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli ustały
przyczyny, dla których decyzja, o której mowa w ust. 1, została wydana,
i niezwłocznie informuje o tym instytucję zapewniającą służby ruchu lotniczego.
7. Decyzja, o której mowa w ust. 6, podlega natychmiastowemu wykonaniu.

art. 156. więcej Art. 156. 1. Obce statki powietrzne korzystają w Rzeczypospolitej Polskiej,
w zakresie i na warunkach określonych w przepisach międzynarodowych,
z wyłączenia spod zajęcia, zatrzymania i innych działań prawnych z tytułu naruszenia
patentu, rysunku lub wzoru oraz z wyłączenia spod zajęcia zabezpieczającego
roszczenie.
2. Przepisy ust. 1 stosuje się na zasadzie wzajemności również do statków
powietrznych mających przynależność państw niebędących stronami odpowiednich
umów międzynarodowych.
3. Przepisy ust. 1 stosuje się również do polskich statków powietrznych
wykonujących regularne przewozy lotnicze.

art. 157. więcej Art. 157. 1. Nadzór nad eksploatacją statków powietrznych obejmuje całość
zagadnień związanych z bezpieczeństwem tej eksploatacji, w tym przestrzeganie
przepisów dotyczących zasad eksploatacji i zdatności do lotów statków powietrznych
oraz innego sprzętu lotniczego, korzystania z lotnisk i lotniczych urządzeń
naziemnych, obsługi naziemnej statków powietrznych, utrzymywania kwalifikacji
i uprawnień personelu lotniczego oraz przepisów i zasad ruchu lotniczego.
2. (uchylony)
2a. W ramach nadzoru, o którym mowa w ust. 1, Prezes Urzędu sprawdza, czy
podmioty, o których mowa w art. 163c i art. 163d, zgłaszające działalność lub
posiadające zezwolenie na wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych
wysokiego ryzyka spełniają ustalone przepisami prawa wymagania do ich
prowadzenia.
3. Nadzorujący ma również prawo wstępu do wszystkich części lotniska
i pomieszczeń użytkownika.

art. 158. więcej Art. 158. 1. Użytkownik statku powietrznego jest obowiązany zapewnić jego
bezpieczną eksploatację.
2. Użytkownik statku powietrznego, jeżeli prowadzi działalność podlegającą
certyfikacji, posiada wykaz zatwierdzeń szczególnych, zgłosił wykonywanie
zarobkowych operacji specjalistycznych, zgłosił wykonywanie operacji
niezarobkowych skomplikowanym statkiem powietrznym z napędem silnikowym lub
posiada zezwolenie na wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych
wysokiego ryzyka, jest obowiązany utworzyć wewnętrzny system bezpiecznej
eksploatacji statku powietrznego i zapewnić jego funkcjonowanie.
3. Użytkownik, o którym mowa w ust. 2, jest obowiązany w szczególności:
1) zapewnić, aby członkowie załóg statków powietrznych oraz inne osoby
działające na jego zlecenie w zakresie powierzonych im zadań znali przepisy
dotyczące eksploatacji statków powietrznych;
2) wprowadzić w przedsiębiorstwie instrukcje dotyczące w szczególności
eksploatacji, wykonywania lotów, obsługi naziemnej i technicznej statków
powietrznych oraz zapewnić odpowiednie szkolenie pracowników;
3) prowadzić dokumentację eksploatacyjną;
4) zorganizować w przedsiębiorstwie stały wewnętrzny nadzór operacyjny
i wyznaczyć osobę odpowiedzialną za jego wykonywanie.
3a. Użytkownik statku powietrznego eksploatujący statek powietrzny objęty
nadzorem EASA, który posiada świadectwo zdatności do lotu, ale nie spełnia
wymagań wynikających z rozporządzenia nr 965/2012/UE, wykonuje w celach
niehandlowych operację przebazowania statku powietrznego na potrzeby remontu,
naprawy, obsługi technicznej, inspekcji, dostawy lub eksportu, po uzyskaniu zgody
Prezesa Urzędu.
3b. Wniosek o zgodę, o której mowa w ust. 3a, zawiera:
1) informację o celu operacji;
2) szczegółowy opis planowanej trasy;
3) informację o znakach rejestracyjnych statku powietrznego, którego operacja
dotyczy.
3c. Do wniosku, o którym mowa w ust. 3b, użytkownik statku powietrznego
dołącza:
1) kopię świadectwa rejestracji wnioskowanego statku powietrznego;
2) kopię świadectwa zdatności do lotu statku powietrznego, którego dotyczy
wniosek;
3) oświadczenie, że operacja odbędzie się zgodnie z wszystkimi wymaganiami
określonymi dla operacji zarobkowego przewozu lotniczego i na podstawie
aktualnej instrukcji operacyjnej przewoźnika lotniczego oraz że operacja i statek
powietrzny, którego dotyczy wniosek, zostaną objęte systemem zarządzania
i monitorowania zgodności oraz zarządzania bezpieczeństwem.
3d. Wniosek, o którym mowa w ust. 3b, użytkownik statku powietrznego składa
nie później niż 10 dni przed dniem planowanej operacji.
3e. Prezes Urzędu, mając na uwadze potrzebę, o której mowa w ust. 3a,
wskazaną przez użytkownika statku powietrznego we wniosku, o którym mowa
w ust. 3b, oraz kierując się względami bezpieczeństwa danej operacji lotniczej,
wyraża zgodę, o której mowa w ust. 3a, w drodze decyzji administracyjnej, w której
określa warunki wykonania operacji, w szczególności trasę oraz okres ważności
zgody.
4. Dowódca statku powietrznego ponosi odpowiedzialność za przestrzeganie
przepisów dotyczących eksploatacji statku, niezależnie od odpowiedzialności
użytkownika.

art. 159. więcej Art. 159. 1. W celu wykonywania nadzoru, o którym mowa w art. 157 ust. 1,
minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając przepisy międzynarodowe,
określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady dotyczące bezpieczeństwa
eksploatacji statków powietrznych i obowiązków użytkowników statków
powietrznych w tym zakresie.
2. (uchylony)

art. 160. więcej Art. 160. 1. Podjęcie i wykonywanie działalności w lotnictwie cywilnym,
w zakresie określonym w ust. 3, wymaga uzyskania certyfikatu.
1a. (uchylony)
2. Wydanie certyfikatu poprzedza się procesem certyfikacji, który jest
sprawdzeniem spełnienia przez podmiot wymagań określonych przepisami
międzynarodowymi, przepisami prawa Unii Europejskiej w zakresie działalności
lotniczej objętej certyfikacją oraz ustawy.
3. Certyfikacji podlega:
1) wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przewozu lotniczego
z wykorzystaniem samolotów, śmigłowców, balonów i szybowców, dla których
wymagane jest świadectwo zdatności do lotu;
2) szkolenie personelu lotniczego w celu uzyskania licencji członka personelu
lotniczego oraz wpisywanych do niej uprawnień oraz szkolenie personelu
lotniczego w celu uzyskania świadectwa kwalifikacji informatora służby
informacji powietrznej, informatora lotniskowej służby powietrznej oraz
wpisywanych do nich uprawnień;
3) lotnisko użytku publicznego, o którym mowa w art. 59a ust. 1, i jego
eksploatacja;
4) obsługa naziemna statków powietrznych wykonywana na rzecz przewoźników
lotniczych w zakresie:
a) obsługi materiałów niebezpiecznych w rozumieniu Konwencji, o której
mowa w art. 3 ust. 2,
b) zaopatrywania statków powietrznych w materiały napędowe
– z wyjątkiem wykonywanej przez przewoźników lotniczych obsługi naziemnej
własnych statków powietrznych i ładunków;
5) (uchylony)
6) projektowanie, produkcja i obsługa techniczna statków powietrznych i innego
sprzętu lotniczego oraz zarządzanie ciągłą zdatnością do lotu statków
powietrznych;
7) inne rodzaje działalności lotniczej, jeżeli wymagają tego umowy
międzynarodowe, przepisy międzynarodowe lub przepisy prawa Unii
Europejskiej;
8) zapewnianie służb żeglugi powietrznej zgodnie z art. 7 rozporządzenia
nr 550/2004/WE z dnia 10 marca 2004 r. w sprawie zapewniania służb nawigacji
lotniczej w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej.
4. Sprawdzenie, o którym mowa w ust. 2, obejmuje:
1) organizację wykonywania określonej działalności, z uwzględnieniem
bezpiecznej eksploatacji statków powietrznych, zawodowego przygotowania
personelu kierowniczego, nadzorującego i wykonawczego, metod wykonywania
działalności, programów szkolenia personelu, instrukcji wykonawczych,
środków technicznych oraz ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, którego
obowiązek posiadania wynika z niniejszej ustawy;
2) w odniesieniu do przewozu lotniczego – także spełnienia wymagań niezbędnych
do uzyskania zatwierdzeń szczególnych;
3) w odniesieniu do zarządzania lotniskami – zapewnienia bezpiecznego
funkcjonowania lotniska;
4) zapewnienie innych warunków istotnych dla danego rodzaju działalności,
związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa lotnictwa i osób trzecich oraz
ochrony, o której mowa w dziale IX, określonych w odrębnych przepisach.

Art. 160a. (uchylony).

art. 161. więcej Art. 161. 1. Certyfikację przeprowadza, na wniosek zainteresowanego
podmiotu, Prezes Urzędu, chyba że przepisy Unii Europejskiej stanowią inaczej.
1a. Prezes Urzędu, po złożeniu wniosku o wydanie certyfikatu lotniska,
ustanawia podstawę certyfikacji, o której mowa w ADR.AR.C.020 załącznika II do
rozporządzenia nr 139/2014/UE, dla lotnisk, o których mowa w art. 2 ust. 1 lit. e
rozporządzenia nr 2018/1139/UE, i doręcza ją podmiotowi wnioskującemu o wydanie
certyfikatu lotniska na adres poczty elektronicznej – w przypadku gdy wnioskodawca
wskaże taki adres do doręczeń, albo w formie pisemnej lub za pomocą telefaksu.
1b. Podmiot wnioskujący o wydanie certyfikatu lotniska, dla którego Prezes
Urzędu ustanowił podstawę certyfikacji, może, w terminie 14 dni od dnia doręczenia tej podstawy, złożyć do Prezesa Urzędu, za pomocą poczty elektronicznej z adresu
wskazanego do doręczeń albo w formie pisemnej lub za pomocą telefaksu, sprzeciw
dotyczący jej zakresu wraz z uzasadnieniem.
1c. Prezes Urzędu rozpatruje sprzeciw, o którym mowa w ust. 1b, i informuje
podmiot, który go złożył, o sposobie jego rozpatrzenia wraz z uzasadnieniem
w terminie 14 dni od dnia jego złożenia.
2. W przypadku spełnienia przez podmiot wymagań ustanowionych przepisami
prawa, odpowiednich dla danego rodzaju działalności, Prezes Urzędu wydaje
certyfikat, w którym określa nazwę podmiotu, zakres prowadzonej działalności,
warunki jej prowadzenia oraz termin, na jaki certyfikat jest wydawany.
3. Certyfikat wydaje się na czas oznaczony, nie dłuższy jednak niż 12 miesięcy,
jeżeli jest wydawany po raz pierwszy, i nie dłuższy niż 36 miesięcy – przy kolejnym
przedłużeniu, jeżeli przepisy Unii Europejskiej nie stanowią inaczej.
4. Prezes Urzędu odmawia wydania certyfikatu, jeżeli stwierdzi, że
wnioskodawca nie spełnił wymagań ustanowionych dla wnioskowanej działalności
lotniczej.
5. W przypadku stwierdzenia, że posiadacz certyfikatu przestał spełniać
wymagania przewidziane przepisami prawa do wydania lub utrzymania certyfikatu,
Prezes Urzędu wzywa podmiot do przywrócenia stanu zgodnego z przepisami prawa
w określonym terminie. Jeżeli przepisy prawa Unii Europejskiej w zakresie
działalności lotniczej objętej certyfikacją tak stanowią, podmiot dodatkowo
opracowuje i przedstawia do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu program naprawczy.
5a. Program naprawczy, o którym mowa w ust. 5, podlega ocenie zgodnie
z przepisami prawa Unii Europejskiej w zakresie działalności lotniczej objętej
certyfikacją oraz zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu.
5b. Na odmowę zatwierdzenia programu naprawczego nie służy środek
zaskarżenia. Podmiot może skarżyć odmowę zatwierdzenia programu naprawczego
we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją, o której mowa
w ust. 6.
6. Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w ust. 5, Prezes Urzędu,
w drodze decyzji administracyjnej, zawiesza ważność certyfikatu, ogranicza
uprawnienia wynikające z certyfikatu lub cofa certyfikat, w zależności od stopnia
stwierdzonych naruszeń bezpieczeństwa prowadzonej działalności lotniczej, chyba że
przepisy Unii Europejskiej stanowią inaczej.
7. W razie zawieszenia ważności certyfikatu lub ograniczenia uprawnień
wynikających z certyfikatu Prezes Urzędu określa termin, na jaki certyfikat zostaje
zawieszony lub ograniczony, rodzaj stwierdzonych nieprawidłowości oraz termin ich
usunięcia, chyba że przepisy Unii Europejskiej stanowią inaczej.
8. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, wydaje certyfikat, zmienia,
w tym rozszerza lub ogranicza uprawnienia wynikające z certyfikatu, a także zawiesza
jego ważność, wznawia, przedłuża ważność albo cofa certyfikat. Nieodłączną część
certyfikatu mogą stanowić specyfikacje, w których określa się szczególne uprawnienia
albo warunki lub ograniczenia nałożone na posiadacza certyfikatu w związku
z korzystaniem z udzielonych w nim uprawnień, o ile przepisy prawa Unii
Europejskiej w zakresie działalności lotniczej objętej certyfikacją nie stanowią
inaczej.

art. 162. więcej Art. 162. 1. Prezes Urzędu sprawdza, w szczególności w ramach sprawowania
bieżącego nadzoru, czy podmioty, które uzyskały certyfikat, nadal spełniają ustalone
przepisami prawa wymagania potrzebne do wydania i utrzymania ważności
certyfikatu.
2. Certyfikat może zostać oddany Prezesowi Urzędu, co jest równoznaczne
z jego zawieszeniem, i może zostać w każdym czasie zwrócony uprawnionemu
podmiotowi na jego wniosek, chyba że w okresie zawieszenia upłynął termin
ważności tego certyfikatu.
2a. Czynności, o których mowa w ust. 2, Prezes Urzędu dokonuje w drodze
decyzji administracyjnej.
3. (uchylony)
4. (uchylony)

Art. 162a. 1. W zakresie nieuregulowanym w przepisach prawa Unii
Europejskiej certyfikat lub równoważny dokument wydany przez organ obcego
państwa lub przez właściwą instytucję wyspecjalizowaną, zwany dalej „certyfikatem
zagranicznym”, Prezes Urzędu uznaje za ważny na równi z certyfikatem polskim,
jeżeli:
1) wynika to z umowy międzynarodowej lub przepisów międzynarodowych;
2) wymagania stawiane przy jego wydaniu nie były łagodniejsze od stawianych
w Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Certyfikat zagraniczny może zostać uznany przez Prezesa Urzędu, jeżeli jego
posiadanie jest wymagane przez umowy międzynarodowe, przepisy międzynarodowe albo przepisy prawa polskiego określające warunki prowadzenia działalności
gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na rzecz podmiotów
mających siedzibę na jej terytorium.
3. Certyfikat zagraniczny podlega uznaniu w całości wraz ze wszystkimi
wpisanymi do niego uprawnieniami, zezwoleniami i ograniczeniami. Okres uznania
certyfikatu zagranicznego za ważny nie może być dłuższy niż okres ważności
certyfikatu uznawanego.
4. Prezes Urzędu może uzależnić uznanie certyfikatu zagranicznego od wyniku
audytu przeprowadzonego u posiadacza tego certyfikatu.
5. Prezes Urzędu cofa uznanie certyfikatu zagranicznego, jeżeli stwierdzi, że jego
posiadacz przestał spełniać wymagania ustanowione dla uznania certyfikatu.
6. Uznanie certyfikatu zagranicznego wygasa w przypadku cofnięcia,
zawieszenia lub ograniczenia uprawnień wynikających z certyfikatu przez organ
państwa obcego lub przez właściwą instytucję wyspecjalizowaną, która certyfikat
wydała.
7. Uznanie certyfikatu zagranicznego, odmowa jego uznania i cofnięcie
następują w drodze decyzji administracyjnej.
8. Dokumenty składane w procesie uznania zagranicznego certyfikatu są
składane w języku polskim lub angielskim. W przypadku przedłożenia kopii
wnioskodawca składa oświadczenie w języku polskim lub angielskim o zgodności
kopii z oryginałami.

Art. 162b. Nie wymaga uznania certyfikat wydany na podstawie przepisów Unii
Europejskiej.

art. 163. więcej Art. 163. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, z uwzględnieniem przepisów prawa Unii Europejskiej w zakresie
certyfikacji oraz w celu zapewnienia efektywności procesu certyfikacji:
1) szczegółowe wymagania, jakie powinien spełnić podmiot w procesie
certyfikacji;
2) szczegółowy zakres i tryb prowadzenia procesu certyfikacji oraz dokumenty
i informacje wymagane w tym procesie, w tym wydawania po raz pierwszy
certyfikatu, rozszerzenia zakresu oraz przedłużania albo wznawiania jego
ważności;
3) rodzaje i wzory certyfikatów dla poszczególnych rodzajów działalności,
o których mowa w art. 160 ust. 3;
4) szczegółowe warunki i tryb uznawania certyfikatów zagranicznych, biorąc także
pod uwagę postanowienia właściwych umów i przepisów międzynarodowych;
5) szczegółowe warunki zawieszania ważności certyfikatów, ograniczenia
uprawnień z nich wynikających oraz cofania certyfikatów;
6) szczegółowe warunki sprawowania bieżącego nadzoru nad posiadaczami
certyfikatu oraz wymagania programu naprawczego.

Art. 163a. Przepisy art. 160–162 nie naruszają uprawnień w zakresie
certyfikacji działalności, jeżeli zostały one zastrzeżone do kompetencji EASA.

Art. 163b. 1. Na wniosek podmiotu użytkującego statek powietrzny, którego
działalność w lotnictwie cywilnym nie podlega obowiązkowi uzyskania certyfikatu
przewoźnika lotniczego, Prezes Urzędu, po przeprowadzeniu oceny spełnienia
wymagań określonych w rozporządzeniu nr 965/2012/UE, wydaje wykaz zatwierdzeń
szczególnych zawierający zatwierdzenia szczególne w zakresie operacji, o których
mowa w załączniku V do rozporządzenia nr 965/2012/UE.
2. Wykaz zatwierdzeń szczególnych zawierający wpis uzyskanego zatwierdzenia
szczególnego stanowi integralną część decyzji, o której mowa w ust. 6.
3. W przypadku wystąpienia zmian mających wpływ na spełnianie wymagań
zatwierdzenia szczególnego podmiot, który posiada wykaz zatwierdzeń szczególnych,
przedstawia Prezesowi Urzędu wniosek o zmianę tego wykazu w zakresie
zatwierdzenia szczególnego wraz z dokumentacją potwierdzającą zaistniałe zmiany.
4. Wnioski, o których mowa w ust. 1 i 3, składa się nie później niż 30 dni przed
dniem pierwszej planowanej operacji danego rodzaju.
5. Prezes Urzędu cofa wykaz zatwierdzeń szczególnych w przypadku
niespełniania przez podmiot użytkujący statek powietrzny wymagań określonych
w rozporządzeniu nr 965/2012/UE.
6. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, wydaje, zmienia oraz cofa
wykaz zatwierdzeń szczególnych.

Art. 163c. 1. Na wniosek podmiotu, o którym mowa
w ORO.SPO.110 załącznika III do rozporządzenia nr 965/2012/UE, Prezes Urzędu
wydaje zezwolenie na wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych
wysokiego ryzyka określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 7, po przeprowadzeniu oceny spełnienia wymagań zgodnie z ORO.SPO.100 załącznika III
do tego rozporządzenia.
2. W przypadku wystąpienia zmian mających wpływ na warunki wydanego
zezwolenia na wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych wysokiego
ryzyka, podmiot, który uzyskał zezwolenie, przedstawia Prezesowi Urzędu wniosek
o zmianę zezwolenia na wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych
wysokiego ryzyka wraz z dokumentacją potwierdzającą zaistniałe zmiany, celem
uzyskania zmiany zezwolenia do wykonywania tych operacji.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 1 i 2, składa się nie później niż 30 dni przed
dniem planowanej operacji danego rodzaju.
4. Prezes Urzędu cofa zezwolenie na wykonywanie zarobkowych operacji
specjalistycznych wysokiego ryzyka w przypadku niespełniania przez podmiot
wymagań określonych w ORO.SPO.110 załącznika III do rozporządzenia
nr 965/2012/UE.
5. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, wydaje, zmienia i cofa
zezwolenie na wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych wysokiego
ryzyka oraz ogranicza uprawnienia wynikające z tego zezwolenia.
6. Do podmiotów, które uzyskały zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, przepisy
art. 161 ust. 5–6 stosuje się odpowiednio.
7. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze konieczność
zachowania odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa operacji lotniczych oraz
uwzględniając zagrożenia, jakie te operacje mogą stanowić dla terenu, nad którym
będą wykonywane, oraz dla osób trzecich, określi, w drodze rozporządzenia, wykaz
operacji uznawanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za operacje
specjalistyczne wysokiego ryzyka.

Art. 163d. 1. Podmiot zamierzający wykonywać:
1) skomplikowanym statkiem powietrznym z napędem silnikowym operacje
niezarobkowe, niezarobkowe operacje specjalistyczne lub zarobkowe operacje
specjalistyczne składa do Prezesa Urzędu zgłoszenie, o którym mowa w dodatku
1 do załącznika III do rozporządzenia nr 965/2012/UE, wraz z dokumentacją,
o której mowa w ORO.DEC.100 lit. a i b załącznika III do tego rozporządzenia;
2) zarobkowe operacje specjalistyczne statkiem powietrznym kategorii specjalnej,
o którym mowa w art. 53a ust. 1, oraz statkiem powietrznym, o którym mowa
w art. 53a ust. 2 pkt 2, składa Prezesowi Urzędu zgłoszenie, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 159 ust. 1, wraz z wymaganą w tych
przepisach dokumentacją.
2. W przypadku wystąpienia zmian mających wpływ na warunki zgłoszenia
wykonywania operacji, o których mowa w ust. 1, podmiot, o którym mowa w ust. 1:
1) pkt 1, przedstawia Prezesowi Urzędu zgłoszenie, o którym mowa
w ORO.DEC.100 lit. d załącznika III do rozporządzenia nr 965/2012/UE;
2) pkt 2, przedstawia Prezesowi Urzędu zgłoszenie, o którym mowa w przepisach
wydanych na podstawie art. 159 ust. 1.
3. Zgłoszenia, o których mowa w ust. 1 i 2, składa się nie później niż 10 dni
przed dniem planowanej operacji danego rodzaju.
4. Prezes Urzędu weryfikuje zgłoszenie zgodnie z wymaganiami określonymi w:
1) ORO.DEC.100 załącznika III oraz ARO.GEN.345 lit. b załącznika II do
rozporządzenia nr 965/2012/UE – w przypadku operacji, o których mowa
w ust. 1 pkt 1, albo
2) przepisach wydanych na podstawie art. 159 ust. 1 – w przypadku statków
powietrznych kategorii specjalnej, o których mowa w art. 53a ust. 1, oraz
statków powietrznych, o których mowa w art. 53a ust. 2 pkt 2.
5. Jeżeli weryfikacja, o której mowa w ust. 4, jest pozytywna, Prezes Urzędu
informuje podmiot, o którym mowa w ust. 1, o przyjęciu zgłoszenia.
6. Jeżeli weryfikacja, o której mowa w ust. 4, jest negatywna, Prezes Urzędu,
w drodze decyzji administracyjnej, odmawia przyjęcia zgłoszenia.
7. Do podmiotów, które zgłosiły działalność, o której mowa w ust. 1, przepisy
art. 161 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio.

Art. 163e. Operator z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, który
zgłosił wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych lub posiada zezwolenie
na wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych wysokiego ryzyka, jest
obowiązany zgłosić Prezesowi Urzędu zamiar wykonywania danej operacji na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed jej rozpoczęciem.

art. 164. więcej Art. 164. 1. Koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie
przewozu lotniczego udziela Prezes Urzędu zgodnie z przepisami rozporządzenia
nr 1008/2008/WE.
1a. W przypadku przedsiębiorcy ubiegającego się o koncesję na wykonywanie
działalności gospodarczej w zakresie przewozu lotniczego będącego spółką akcyjną
warunek, o którym mowa w art. 4 lit. e i f rozporządzenia nr 1008/2008/WE, jest
spełniony, jeżeli spółka akcyjna emituje więcej niż 50% akcji imiennych. Warunek
stosuje się odpowiednio do przewoźników lotniczych oraz do spółek akcyjnych
będących udziałowcami albo akcjonariuszami.
1b. Do przedsiębiorcy ubiegającego się o udzielenie koncesji na wykonywanie
działalności gospodarczej w zakresie przewozu lotniczego obejmującego eksploatację
statków powietrznych o maksymalnej masie startowej (MTOM) poniżej 10 ton lub
o liczbie miejsc pasażerskich poniżej 20, zamierzającego wykonywać regularne
przewozy lotnicze lub którego obrót przekracza 3 000 000 euro rocznie, nie stosuje się
art. 5 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 1008/2008/WE.
2. Z obowiązku uzyskania koncesji jest zwolniony przedsiębiorca prowadzący
działalność gospodarczą w zakresie:
1) lotów lokalnych;
2) przewozu lotniczego wykonywanego wyłącznie przy użyciu statków
powietrznych bezsilnikowych lub o maksymalnej masie startowej (MTOM) do
495 kg.
3. (uchylony)

art. 165. więcej Art. 165. (uchylony).

art. 166. więcej Art. 166. 1. Koncesja udzielana jest na wniosek zainteresowanego
przedsiębiorcy.
2. Wzór wniosku o udzielenie koncesji określają przepisy wydane na podstawie
art. 172.
3. Do wniosku dołącza się dokumenty, oświadczenia i informacje określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 172.
4. Prezes Urzędu może zobowiązać wnioskodawcę do przedłożenia
w wyznaczonym terminie dokumentów i informacji innych niż określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 172, mogących uprawdopodobnić, że
spełnia on warunki wykonywania działalności gospodarczej określone
w rozporządzeniu nr 1008/2008/WE, biorąc pod uwagę zakres wniosku.

Art. 166a. W przypadku rozpoczęcia przez przedsiębiorcę sprzedaży przewozu
lotniczego przed uzyskaniem koncesji, środki pochodzące z tej sprzedaży są
gromadzone na wydzielonym rachunku bankowym i nie są uwzględniane dla celów
oceny spełnienia warunku, o którym mowa w art. 5 ust. 1 lit. b rozporządzenia
nr 1008/2008/WE.

art. 167. więcej Art. 167. 1. Koncesję udziela się na eksploatację statków powietrznych:
1) o maksymalnej masie startowej (MTOM) poniżej 10 ton lub o liczbie miejsc
pasażerskich poniżej 20 albo
2) bez ograniczenia maksymalnej masy startowej (MTOM) lub liczby miejsc
pasażerskich.
2. W koncesji określa się:
1) firmę koncesjonariusza i jego siedzibę albo miejsce zamieszkania osoby
fizycznej,
2) zakres działalności gospodarczej objętej koncesją,
3) rodzaj przewozu lotniczego (pasażerowie, towar, poczta), typ przewozu
lotniczego (regularny lub nieregularny) i rodzaj statków powietrznych, o których
mowa w ust. 1
– biorąc pod uwagę zakres wniosku oraz zakres certyfikatu przewoźnika lotniczego.
3. Przewoźnik lotniczy informuje Prezesa Urzędu, bez zbędnej zwłoki,
o rozpoczęciu działalności objętej koncesją albo o zaprzestaniu prowadzenia tej
działalności.

Art. 167a. 1. W przypadku, o którym mowa w art. 8 ust. 3 lit. c rozporządzenia
nr 1008/2008/WE, przewoźnik lotniczy przedstawia Prezesowi Urzędu koncesję do
zatwierdzenia wraz z wnioskiem o zmianę koncesji przez przyznanie uprawnień do
wykonywania działalności gospodarczej w zakresie przewozu lotniczego
obejmującego eksploatację statków powietrznych bez ograniczenia maksymalnej
masy startowej (MTOM) lub liczby miejsc pasażerskich. Przepisu ust. 4 nie stosuje
się.
2. W przypadku gdy koncesja podlega zatwierdzeniu, przedstawia się ją do
zatwierdzenia wraz z dokumentami, informacjami i oświadczeniami
potwierdzającymi spełnianie warunków wymaganych do uzyskania koncesji.
3. Do postępowań w sprawie zatwierdzenia koncesji w odniesieniu do warunków
finansowych przewoźnik lotniczy wykazuje możliwość spełnienia przez niego
istniejących i potencjalnych zobowiązań w okresie kolejnych 12 miesięcy od dnia
przedstawienia koncesji do zatwierdzenia.
4. Prezes Urzędu, w terminie 30 dni od dnia potwierdzenia otrzymania
dokumentów, informacji i oświadczeń niezbędnych do zatwierdzenia koncesji,
informuje przewoźnika lotniczego o zatwierdzeniu koncesji albo wszczęciu
postępowania w sprawie cofnięcia, ograniczenia zakresu lub zawieszenia koncesji.
W sprawach szczególnie skomplikowanych Prezes Urzędu może przedłużyć ten
termin o kolejne 30 dni, zawiadamiając o tym przewoźnika lotniczego.
5. W przypadkach, o których mowa w art. 8 ust. 2 rozporządzenia
nr 1008/2008/WE, Prezes Urzędu wzywa przewoźnika lotniczego do przedłożenia
dokumentów, informacji i oświadczeń potwierdzających spełnianie warunków
wymaganych do uzyskania koncesji. W przypadku stwierdzenia spełniania warunków
wymaganych do uzyskania koncesji, Prezes Urzędu pisemnie informuje o tym
przewoźnika lotniczego.

art. 168. więcej Art. 168. (uchylony).

art. 169. więcej Art. 169. (uchylony).

art. 170. więcej Art. 170. (uchylony).

art. 171. więcej Art. 171. 1. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, udziela koncesji,
zmienia koncesję, zawiesza koncesję na określony czas, wydaje koncesję tymczasową,
stwierdza wygaśnięcie koncesji albo cofa koncesję.
2. Prezes Urzędu może wydać podmiotowi spełniającemu warunki, o których
mowa w art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 1008/2008/WE, koncesję tymczasową, po
uprzednim zawieszeniu koncesji na czas ważności koncesji tymczasowej.
3. W celu potwierdzenia spełnienia warunków, o których mowa w art. 9
ust. 1 rozporządzenia nr 1008/2008/WE, przewoźnik lotniczy przedstawia Prezesowi
Urzędu program naprawczy potwierdzający realną perspektywę poprawy sytuacji
finansowej przewoźnika w okresie, o którym mowa w ust. 4.
4. Koncesja tymczasowa jest wydawana na okres do 12 miesięcy.
5. Po upływie ważności koncesji tymczasowej Prezes Urzędu bez zbędnej zwłoki
stwierdza wygaśnięcie decyzji o zawieszeniu koncesji.
6. W przypadku niewykazania przez przewoźnika lotniczego, któremu
przyznano koncesję tymczasową, że spełnia on objęte nią i przepisami prawa warunki,
Prezes Urzędu cofa koncesję.
7. W przypadku określonym w ust. 2 Prezes Urzędu informuje Komisję
Europejską o wydanych decyzjach.

Art. 171a. 1. Polski przewoźnik lotniczy jest obowiązany do przekazania
Prezesowi Urzędu kopii aktualnego dokumentu potwierdzającego objęcie tego
przewoźnika ważnym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej.
2. Kopia dokumentu, o którym mowa w ust. 1, może być przekazana w języku
angielskim. Przepis stosuje się także do przedsiębiorców ubiegających się o udzielenie
koncesji.
3. Kopia dokumentu, o którym mowa w ust. 1, jest przekazywana nie później niż
ostatniego dnia okresu obowiązywania dotychczasowego ubezpieczenia.
4. W przypadku nieprzekazania Prezesowi Urzędu kopii dokumentu, o którym
mowa w ust. 1, Prezes Urzędu wzywa przewoźnika do jej przekazania w terminie
7 dni od dnia otrzymania wezwania, a w przypadku nieprzekazania jej w tym terminie
zawiesza koncesję przewoźnika lotniczego do czasu przekazania kopii, jednak nie
dłużej niż na okres 3 miesięcy. Decyzja o zawieszeniu koncesji podlega
natychmiastowemu wykonaniu.
5. Jeżeli przewoźnik lotniczy nie przekaże kopii dokumentu, o którym mowa
w ust. 1, w okresie, na jaki została zawieszona koncesja, Prezes Urzędu bez zbędnej
zwłoki cofa koncesję. W czasie postępowania w sprawie cofnięcia koncesji koncesja
pozostaje zawieszona do czasu dostarczenia kopii dokumentu, o którym mowa
w ust. 1.
6. Prezes Urzędu cofa albo zawiesza koncesję bez zbędnej zwłoki w przypadku
odpowiednio cofnięcia albo zawieszenia certyfikatu przewoźnika lotniczego oraz
zmienia koncesję w zakresie wszystkich zmian wprowadzonych w tym certyfikacie.
7. Do przewoźników lotniczych zajmujących się wyłącznie eksploatacją statków
powietrznych o maksymalnej masie startowej (MTOM) poniżej 10 ton lub o liczbie
miejsc pasażerskich poniżej 20, wykonujących regularne przewozy lotnicze lub
których obrót przekracza 3 000 000 euro rocznie, stosuje się art. 8 ust. 4–
6 rozporządzenia nr 1008/2008/WE.

Art. 171b. W celu dokonania szczegółowej oceny sytuacji finansowej, o której
mowa w art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 1008/2008/WE, przewoźnik lotniczy
przedstawia, na żądanie Prezesa Urzędu, dokumenty i informacje określone w treści
żądania niezbędne dla oceny sytuacji finansowej przewoźnika, w szczególności
informacje, o których mowa w załączniku I pkt 3 do rozporządzenia
nr 1008/2008/WE.

Art. 171ba. 1. W przypadku nieprzedłożenia na żądanie Prezesa Urzędu
dokumentów, informacji lub oświadczeń potwierdzających spełnianie warunków
wymaganych do uzyskania koncesji, Prezes Urzędu wzywa przewoźnika lotniczego
do ich przedłożenia we wskazanym przez siebie terminie, a w przypadku ich
nieprzedłożenia – zawiesza koncesję do czasu przedstawienia żądanych dokumentów,
informacji lub oświadczeń, jednak nie dłużej niż na okres 3 miesięcy.
2. Jeżeli przewoźnik lotniczy nie przedłoży dokumentów lub informacji,
o których mowa w ust. 1, w okresie, na jaki została zawieszona koncesja, Prezes
Urzędu bez zbędnej zwłoki cofa koncesję. W czasie postępowania w sprawie cofnięcia
koncesji koncesja pozostaje zawieszona do czasu przedłożenia dokumentów,
informacji lub oświadczeń, o których mowa w ust. 1.

Art. 171bb. Oświadczenia w postępowaniu o udzielenie albo zmianę koncesji
składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych
oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli
następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie
fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu
o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Art. 171bc. Przewoźnik lotniczy posiadający koncesję na wykonywanie
działalności gospodarczej w zakresie przewozu lotniczego z wykorzystaniem statków
powietrznych bez ograniczenia maksymalnej masy startowej (MTOM) lub liczby
miejsc pasażerskich może wystąpić do Prezesa Urzędu z wnioskiem o zmianę koncesji
przez ograniczenie uprawnień do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie
przewozu lotniczego obejmującego eksploatację statków powietrznych
o maksymalnej masie startowej (MTOM) poniżej 10 ton lub o liczbie miejsc
pasażerskich poniżej 20.

Art. 171c. Przewoźnik lotniczy jest obowiązany zgłaszać Prezesowi Urzędu
wszelkie zmiany danych, o których mowa w art. 166 ust. 2, w terminie 14 dni od ich
powstania.

art. 172. więcej Art. 172. Minister właściwy do spraw transportu, w drodze rozporządzenia,
określi:
1) wykaz dokumentów, informacji i oświadczeń potwierdzających spełnianie
warunków, o których mowa w rozporządzeniu nr 1008/2008/WE, jakie jest
obowiązany przedłożyć:
a) przedsiębiorca ubiegający się o udzielenie koncesji,
b) przewoźnik lotniczy na żądanie Prezesa Urzędu lub ubiegający się
o zatwierdzenie albo zmianę koncesji
– z uwzględnieniem zakresu działalności gospodarczej objętej koncesją, rodzaju
i typu przewozu lotniczego oraz rodzaju statków powietrznych,
2) wzór wniosku o udzielenie koncesji,
3) wzór informacji potwierdzających spełnianie warunków niezbędnych do
utrzymania, zatwierdzenia albo zmiany koncesji
– mając na uwadze przejrzystość przedstawianych informacji oraz efektywność
prowadzonego postępowania.

art. 173. więcej Art. 173. 1. Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności
gospodarczej na lotniskach użytku publicznego w zakresie:
1) zarządzania lotniskiem;
2) obsługi naziemnej statków powietrznych, załóg, pasażerów i ładunku,
wykonywanej na rzecz przewoźników lotniczych i innych użytkowników
statków powietrznych.
1a. Obowiązek uzyskania zezwolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie
dotyczy:
1) przewoźników lotniczych wykonujących własną obsługę naziemną własnych
statków powietrznych, załóg, pasażerów, bagażu, towarów lub poczty;
2) podmiotów wykonujących obsługę naziemną statków powietrznych, załóg,
pasażerów, bagażu, towarów lub poczty w ramach działalności prowadzonej na
swoją rzecz.
2. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, wydaje, odmawia wydania
oraz cofa zezwolenie, o którym mowa w ust. 1.
3. Warunkiem wydania zezwolenia na rozpoczęcie i prowadzenie działalności,
o której mowa w ust. 1, jest posiadanie przez przedsiębiorcę odpowiedniego
certyfikatu, uzyskanego w trybie określonym w art. 160.
4. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, udzielane jest na wniosek
zainteresowanego.

art. 174. więcej Art. 174. 1. Zezwolenie na zarządzanie lotniskiem użytku publicznego uprawnia
do świadczenia usług lotniczych związanych ze startem, lądowaniem i postojem
statków powietrznych, wykonywanych na rzecz przewoźników lotniczych oraz innych
użytkowników statków powietrznych.
2. Zezwolenie na zarządzanie lotniskiem użytku publicznego może uzyskać:
1) organ administracji publicznej Rzeczypospolitej Polskiej;
2) państwowa lub samorządowa jednostka organizacyjna;
3) spółka kapitałowa z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub
państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
3. Zezwolenia udziela się przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 2, jeśli łącznie
spełnia następujące warunki:
1) siedziba jego znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo innego
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub
państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
2) zarządzanie lotniskiem stanowi podstawowy rodzaj działalności wnioskodawcy,
zgodnie z numerem identyfikacyjnym z krajowego rejestru podmiotów
gospodarki narodowej, według Polskiej Klasyfikacji Działalności;
3) wnioskodawca jednocześnie nie zajmuje się działalnością w zakresie przewozu
lotniczego;
4) sytuacja finansowa wnioskodawcy gwarantuje, że jest on w stanie sprostać
zobowiązaniom finansowym związanym z wykonywaniem działalności, zgodnie
z planem gospodarczym obejmującym co najmniej 2 lata działalności;
5) w przypadku wniosku o zezwolenie na zarządzanie lotniskiem
współużytkowanym z wojskiem lub użytkowanym przez służby państwowe,
udostępnionym na potrzeby lotnictwa cywilnego, uzyska zgodę tych służb na
przejęcie zarządu lotniska i przedstawi stosowną umowę, określającą zasady
i warunki udostępnienia tego lotniska;
6) w przypadku spółki z udziałem osób zagranicznych lub podmiotów zależnych od
osób zagranicznych zezwolenie można otrzymać, jeżeli:
a) w spółce tej przedsiębiorcy niezależni od osób zagranicznych zachowują:
– nie mniej niż 51% udziałów lub akcji w całkowitym kapitale
założycielskim spółki,
– decydujący wpływ na ilość głosów, skład, decyzje i kontrolę organów
zarządzających spółki, dysponowanie majątkiem spółki oraz na
prowadzenie jej działalności,
b) nie zachodzi sytuacja, w której więcej niż połowa członków zarządu spółki
jest jednocześnie członkami zarządu albo osobami pełniącymi funkcje
kierownicze w podmiocie z udziałem osób zagranicznych lub w innym
podmiocie pozostającym ze spółką w stosunku zależności
– o ile umowy międzynarodowe ratyfikowane przez Rzeczpospolitą Polską
z państwami członkowskimi Unii Europejskiej nie stanowią inaczej.
4. Przez osoby zagraniczne, o których mowa w ust. 3 pkt 6, rozumie się osoby
niemające siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i innych państw
członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw
członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

art. 175. więcej Art. 175. 1. Wniosek o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w art. 174 ust. 1,
powinien zawierać:
1) oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedzibę oraz adres;
2) numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile
przedsiębiorca taki numer posiada;
3) określenie rodzaju działalności;
4) miejsce wykonywania działalności (lotnisko).
2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, wnioskodawca obowiązany jest
dołączyć:
1) dokumenty określające status prawny wnioskodawcy (akt zawiązania osoby
prawnej, wypis z właściwego rejestru), oświadczenie wnioskodawcy, że nie
zgłoszono wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy oraz że nie znajduje
się on w stanie likwidacji, oraz plan gospodarczy przedsiębiorstwa obejmujący
co najmniej 2 lata działalności:
a) wykazujący w sposób wiarygodny, że przedsiębiorca jest w stanie wypełnić
istniejące i prawdopodobne przyszłe zobowiązania finansowe w okresie
24 miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności,
b) zawierający informacje dotyczące struktury kapitałowej, płynności
finansowej przedsiębiorstwa, źródeł finansowania działalności, powiązań
finansowych udziałowców lub akcjonariuszy z inną działalnością, prognoz
przepływów finansowych związanych z wykonywaniem działalności
c) (uchylona)
– oraz dokument potwierdzający, że osobom zarządzającym działalnością
przedsiębiorstwa nie cofnięto koncesji w okresie ostatnich 5 lat przed złożeniem
wniosku oraz spełniają one wymóg dobrej reputacji, z tym że wymóg dobrej
reputacji nie jest spełniony przez osoby, które zostały skazane prawomocnym
wyrokiem sądu za przestępstwa umyślne karne skarbowe, przeciwko
bezpieczeństwu w komunikacji, bezpieczeństwu powszechnemu, mieniu,
obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi,
prawom osób wykonujących pracę zarobkową, wiarygodności dokumentów,
a także dokumenty potwierdzające, że przedsiębiorstwo jest objęte
ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej za szkody związane
z przewozem lotniczym i ruchem statków powietrznych;
1a) zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy, jeżeli
przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą, oraz sprawozdanie z badania,
jeżeli obowiązek badania sprawozdania finansowego wynika z przepisów
o rachunkowości;
2) projekt zabezpieczenia obsługi ruchu lotniczego, systemu ratownictwa i ochrony
przeciwpożarowej lotniska, osłony meteorologicznej lotnictwa cywilnego na
lotnisku oraz zatwierdzony przez Prezesa Urzędu program ochrony lotniska
przed aktami bezprawnej ingerencji;
3) certyfikat uzyskany w trybie określonym w art. 160;
4) w przypadku lotniska, o którym mowa w art. 174 ust. 3 pkt 5, dokumenty
potwierdzające spełnienie wymogów określonych w tym przepisie.
3. Prezes Urzędu odmawia udzielenia zezwolenia, o którym mowa w art. 173
ust. 1, jeżeli:
1) udzielenie zezwolenia byłoby sprzeczne z wiążącymi umowami lub przepisami
międzynarodowymi;
2) przedsiębiorcy cofnięto zezwolenie na ten sam rodzaj działalności w okresie
ostatnich 5 lat przed złożeniem wniosku, z wyłączeniem przypadku cofnięcia
zezwolenia, o którym mowa w art. 173 ust. 1 pkt 2, z przyczyn, o których mowa
w ust. 4 pkt 2;
3) wnioskodawca nie spełnił wymagań określonych w ustawie.
3a. Prezes Urzędu może odmówić udzielenia zezwolenia, o którym mowa
w art. 173 ust. 1 pkt 1, lub ograniczyć w zezwoleniu przedmiot, zakres lub obszar
działalności w stosunku do wniosku o udzielenie zezwolenia ze względu na
zagrożenie bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego lub zdrowia publicznego.
4. Zezwolenie, o którym mowa w art. 173 ust. 1, cofa się jeżeli:
1) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania
działalności gospodarczej objętej zezwoleniem;
2) przedsiębiorca nie rozpoczął działalności objętej zezwoleniem w oznaczonym
terminie albo zaprzestał prowadzenia działalności objętej zezwoleniem;
3) otwarto likwidację przedsiębiorcy;
4) przedsiębiorca nie spełnia warunków określonych w niniejszej ustawie.
4a. Prezes Urzędu może cofnąć zezwolenie, o którym mowa w art. 173 ust. 1
pkt 1, lub zmienić jego zakres ze względu na zagrożenie bezpieczeństwa państwa,
porządku publicznego lub zdrowia publicznego.
4b. Przedsiębiorca, któremu cofnięto zezwolenie, o którym mowa w art. 173
ust. 1 pkt 1, z przyczyn określonych w ust. 4, może wystąpić z wnioskiem o ponowne
udzielenie zezwolenia nie wcześniej niż po upływie 5 lat od dnia, w którym decyzja
o cofnięciu zezwolenia stała się wykonalna.
4c. Prezes Urzędu może cofnąć zezwolenie, o którym mowa w art. 173 ust. 1
pkt 2, lub zmienić jego zakres, jeżeli podmiot wykonujący obsługę naziemną nie
spełnia z własnej winy wymagań, o których mowa w art. 177 ust. 3 ustawy.
4d. Na wniosek zarządzającego lotniskiem Prezes Urzędu może cofnąć
zezwolenie, o którym mowa w art. 173 ust. 1 pkt 2, lub zmienić jego zakres, jeżeli
podmiot wykonujący obsługę naziemną nie przestrzega obowiązujących go zasad
sprawnego funkcjonowania portu lotniczego.
4e. W przypadku ograniczenia liczby zezwoleń w danym porcie lotniczym
Prezes Urzędu cofa lub zmienia zakres zezwolenia, o którym mowa w art. 173 ust. 1
pkt 2, wydanego przedsiębiorcy wykonującemu działalność gospodarczą, w zakresie
wskazanym w decyzji, o której mowa w art. 179 ust. 1.
5. Zezwolenia, o którym mowa w art. 173 ust. 1, udziela się na czas oznaczony,
nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat, z zastrzeżeniem art. 179 ust. 11.
6. W zezwoleniu, o którym mowa w art. 173 ust. 1, określa się:
1) osobę wnioskodawcy, jego adres oraz siedzibę lub miejsce zamieszkania;
2) przedmiot działalności;
3) strukturę kapitałową przedsiębiorcy – w przypadku zezwolenia na zarządzanie
lotniskiem użytku publicznego;
4) miejsce wykonywania działalności;
5) termin rozpoczęcia działalności;
6) okres ważności zezwolenia;
7) szczególne warunki wykonywania działalności.
7. Podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie zarządzania
lotniskiem użytku publicznego jest obowiązany:
1) zachowywać warunki prowadzenia działalności określone w decyzjach
administracyjnych Prezesa Urzędu;
2) zgłaszać Prezesowi Urzędu zmiany danych zawartych w wydanych przez
Prezesa Urzędu decyzjach administracyjnych dotyczących tego podmiotu;
3) przekazywać do wiadomości Prezesa Urzędu, w terminie 7 miesięcy od
zakończenia roku obrotowego, sprawozdanie z działalności oraz roczne
sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy, wraz ze sprawozdaniem z
badania, jeżeli obowiązek sporządzania i poddania sprawozdania badaniu
wynika z przepisów o rachunkowości, a na żądanie Prezesa Urzędu – inne
informacje i dokumenty istotne dla oceny działalności przedsiębiorstwa w latach
następnych;
4) zapewniać użycie właściwego, specjalistycznego sprzętu oraz powierzać
czynności w zakresie prowadzonej działalności osobom posiadającym
odpowiednie kwalifikacje;
5) zawiadamiać Prezesa Urzędu o zamierzonym zawieszeniu lub zakończeniu
działalności;
6) umożliwić osobom uprawnionym przeprowadzanie kontroli działalności jego
przedsiębiorstwa;
7) powiadamiać Prezesa Urzędu, z wyprzedzeniem co najmniej 14 dni, o zamiarze
nabycia lub objęcia akcji lub udziałów, o których mowa w art. 64 i 64a.
8. Przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą wymagającą
uzyskania zezwolenia, o którym mowa w art. 173 ust. 1 pkt 1, może ubiegać się
o przyrzeczenie wydania zezwolenia, zwane dalej „promesą”.

Art. 175a. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe wymagania w zakresie dokumentów oraz informacji,
jakie jest obowiązany przedstawić przedsiębiorca ubiegający się o zezwolenie na
prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie zarządzania lotniskiem użytku
publicznego, z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych.

art. 176. więcej Art. 176. Obsługa naziemna obejmuje następujące kategorie usług
wykonywanych w porcie lotniczym na rzecz przewoźników lotniczych i innych
użytkowników statków powietrznych, zwanych dalej „użytkownikami”:
1) obsługę w zakresie administracji naziemnej i nadzoru;
2) obsługę pasażerów;
3) obsługę bagażu;
4) obsługę towarów lub poczty;
5) obsługę płytową;
6) obsługę statków powietrznych;
7) obsługę w zakresie zaopatrzenia statków powietrznych w materiały napędowe;
8) obsługę w zakresie utrzymania statków powietrznych;
9) obsługę w zakresie operacji lotniczych i czynności administracyjnych
związanych z załogą;
10) transport naziemny;
11) obsługę w zakresie zaopatrzenia pokładowego statków powietrznych w żywność
i napoje (catering).

Art. 176a. Prezes Urzędu wydaje zezwolenie na kategorie usług, o których
mowa w art. 176, lub rodzaje usług w poszczególnych kategoriach, określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 182.

Art. 176b. 1. Podmioty świadczące usługi obsługi naziemnej na rzecz osób
trzecich oraz przewoźnicy lotniczy wykonujący własną obsługę naziemną statków
powietrznych, załóg, pasażerów, bagażu, towarów lub poczty mają swobodny dostęp
do rynku obsługi naziemnej, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Ograniczenia w liczbie podmiotów świadczących usługi obsługi naziemnej na
rzecz osób trzecich może wprowadzić:
1) w portach lotniczych, w których w roku poprzedzającym rok wprowadzenia
ograniczenia roczna wielkość ruchu jest równa lub większa niż
2 000 000 pasażerów lub 50 000 ton towarów – Prezes Urzędu, na zasadach
określonych w art. 179;
2) w pozostałych portach lotniczych, mając na celu optymalizację zarządzania
portem lotniczym – zarządzający lotniskiem.
3. Ograniczenia w liczbie przewoźników lotniczych, wykonujących własną
obsługę naziemną statków powietrznych, załóg, pasażerów, bagażu, towarów lub
poczty może wprowadzić:
1) w portach lotniczych, w których w roku poprzedzającym rok wprowadzenia
ograniczenia roczna wielkość ruchu jest równa lub większa niż
1 000 000 pasażerów lub 25 000 ton towarów – Prezes Urzędu, na zasadach
określonych w art. 179;
2) w pozostałych portach lotniczych, mając na celu optymalizację zarządzania
portem lotniczym – zarządzający lotniskiem.
4. Do usług obsługi naziemnej, o której mowa w ust. 1, stosuje się przepisy
ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U.
z 2019 r. poz. 369), z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy oraz przepisów
międzynarodowych.
5. Przepisów art. 179 i 180 ust. 2–5 nie stosuje się do portów lotniczych,
o których mowa w ust. 2 pkt 2 oraz ust. 3 pkt 2.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 oraz ust. 3 pkt 2, zarządzający
lotniskiem informuje Prezesa Urzędu o wprowadzonych ograniczeniach oraz
dokonuje wyboru przedsiębiorcy mającego świadczyć usługi obsługi naziemnej, na
podstawie obiektywnych, przejrzystych i niedyskryminujących kryteriów.

art. 177. więcej Art. 177. 1. Obsługa naziemna powinna być zorganizowana na zasadach
równego traktowania przedsiębiorców świadczących tę obsługę oraz obsługiwanych
użytkowników portu lotniczego, którzy powinni mieć zapewnioną możliwość wyboru
świadczącego obsługę spośród uprawnionych przedsiębiorców, z zastrzeżeniem
przepisów ust. 2 i 3 oraz art. 178.
2. Zezwolenie na wykonywanie obsługi naziemnej może uzyskać:
1) zarządzający lotniskiem, łącznie z zezwoleniem na zarządzanie lotniskiem lub
oddzielnie;
2) przewoźnik lotniczy posiadający koncesję udzieloną przez właściwy organ
wydający koncesje państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym;
2a) przewoźnik lotniczy państwa trzeciego – jeżeli wynika to z umowy
międzynarodowej;
3) przedsiębiorca, który posiada miejsce stałego pobytu lub siedzibę w państwie
członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie
członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
3. Zezwolenia udziela się przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 2, jeżeli spełnia
wymagania dotyczące zdolności finansowej przedsiębiorstwa, bezpieczeństwa
urządzeń i osób, ochrony lotnictwa, ochrony środowiska naturalnego oraz
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Sprawdzenie spełnienia tych wymagań
może być dokonane w procesie certyfikacji, o której mowa w art. 160.

art. 178. więcej Art. 178. 1. W przypadku gdy usługi określone w art. 176 są świadczone
w porcie lotniczym, w którym roczna wielkość ruchu wynosi co najmniej
2 000 000 pasażerów lub 50 000 ton towarów i usługi te są wykonywane przez
zarządzającego lotniskiem, agenta obsługi naziemnej lub przewoźnika lotniczego, są
oni obowiązani:
1) prowadzić odrębną rachunkowość dotyczącą działalności w zakresie obsługi
naziemnej;
2) zapewnić odpowiedni poziom usług, a także bezpieczeństwa, ochrony urządzeń,
statków powietrznych, wyposażenia oraz osób, potwierdzony certyfikatem
w zakresie, o którym mowa w art. 160 ust. 3 pkt 4;
3) zapewnić odpowiedni poziom ubezpieczenia oraz ochrony środowiska.
2. W przypadku gdy obsługę naziemną wykonuje zarządzający lotniskiem, jest
on ponadto obowiązany nie subwencjonować działalności związanej z obsługą
naziemną z wpływów, które osiąga z pełnienia funkcji zarządzającego lotniskiem.
3. Sprawdzenie realizacji obowiązków, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i w ust. 2,
poddawane jest kontroli przez biegłego rewidenta, zatwierdzonego w drodze decyzji
administracyjnej przez Prezesa Urzędu na wniosek podmiotu kontrolowanego.

art. 179. więcej Art. 179. 1. Prezes Urzędu może, w drodze decyzji administracyjnej, z urzędu
lub na wniosek zarządzającego portem lotniczym, w którym występują ograniczenia
dysponowanej powierzchni lub przepustowości:
1) ograniczyć liczbę zezwoleń dla agentów obsługi naziemnej;
2) ograniczyć liczbę użytkowników wykonujących własną obsługę naziemną.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, Prezes Urzędu może ograniczyć
liczbę zezwoleń do nie mniej niż dwóch.
3. Decyzja administracyjna Prezesa Urzędu, o której mowa w ust. 1, określa
rodzaje usług w poszczególnych kategoriach usług obsługi naziemnej, dla których
wprowadza się ograniczenia ze względu na szczególne przeszkody w zakresie
dostępnej powierzchni lub przepustowości danego portu lotniczego, oraz okres
obowiązywania ograniczenia.
4. W przypadku ograniczania liczby zezwoleń w porcie lotniczym, w którym
roczna wielkość ruchu wynosi co najmniej 2 000 000 pasażerów lub 50 000 ton
towarów, Prezes Urzędu nie później niż 3 miesiące przed dniem wydania decyzji,
o której mowa w ust. 1 pkt 1, przesyła do Komisji Europejskiej projekt tej decyzji.
5. W przypadku ograniczania liczby użytkowników wykonujących własną
obsługę naziemną w porcie lotniczym, w którym roczna wielkość ruchu wynosi co
najmniej 1 000 000 pasażerów lub 25 000 ton towarów, Prezes Urzędu nie później niż
3 miesiące przed dniem wydania decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 2, przesyła do
Komisji Europejskiej projekt tej decyzji.
6. W przypadkach, o których mowa w ust. 4 i 5, Prezes Urzędu wydaje decyzję,
o której mowa w ust. 1, z uwzględnieniem stanowiska Komisji Europejskiej.
7. W przypadku ograniczenia, o którym mowa w ust. 1, Prezes Urzędu bez
zbędnej zwłoki wydaje decyzję, o której mowa w art. 175 ust. 4e.
8. W przypadku ograniczenia, o którym mowa w ust. 1, wybór podmiotów
wykonujących obsługę naziemną jest dokonywany w drodze konkursu
organizowanego przez:
1) zarządzającego portem lotniczym, jeżeli podobnej usługi nie świadczy on sam
oraz jeżeli nie ma bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad podmiotem
wykonującym takie usługi oraz nie posiada udziałów w żadnym takim
podmiocie;
2) Prezesa Urzędu po konsultacji z zarządzającym portem lotniczym i komitetem
przewoźników lotniczych użytkujących port lotniczy – w przypadkach innych
niż określone w pkt 1.
9. Organizujący konkurs w sprawie wyboru podmiotów wykonujących obsługę
naziemną, przeprowadzając go ma obowiązek uwzględnić warunki określone
w art. 180 ust. 4 pkt 1 i 2.
10. W przypadku gdy zarządzający portem lotniczym w terminie 6 miesięcy od
dnia wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, nie dokona wyboru podmiotu, Prezes
Urzędu uchyla tę decyzję.
11. Zezwolenia, o którym mowa w art. 173 ust. 1 pkt 2, dla przedsiębiorcy
wybranego w drodze konkursu udziela się na okres nie dłuższy niż 7 lat.

art. 180. więcej Art. 180. 1. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego spełniający określone
przez prawo wymagania ma pierwszeństwo w uzyskaniu zezwolenia na obsługę
naziemną w przypadku ograniczenia liczby zezwoleń na podstawie art. 179 ust. 1
pkt 1.
2. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego jest obowiązany umożliwić
korzystanie przez podmioty wykonujące obsługę naziemną na rzecz innych
użytkowników oraz użytkowników wykonujących obsługę własnych rejsów
z urządzeń i przestrzeni lotniska na zasadach niepowodujących dyskryminacji
i nieograniczających możliwości uczciwej konkurencji.
3. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego lub inny podmiot dysponujący
elementami scentralizowanej infrastruktury zarządza nią w sposób umożliwiający
korzystanie z niej przez zarządzającego lotniskiem, agentów obsługi naziemnej oraz
użytkowników portu lotniczego.
4. Scentralizowaną infrastrukturę, o której mowa w ust. 3, udostępnia się
z uwzględnieniem:
1) obiektywnych, przejrzystych i niedyskryminacyjnych kryteriów;
2) zapotrzebowania na usługi obsługi naziemnej oraz zasobów pomieszczeń
i urządzeń;
3) zasady niedyskryminacji i konieczności zapewnienia warunków dla uczciwej
konkurencji.
5. W przypadku gdy złożoność, koszty lub wpływ na środowisko naturalne
scentralizowanej infrastruktury wykorzystywanej do świadczenia usług obsługi
naziemnej nie pozwalają na jej podział lub podwojenie, Prezes Urzędu może, w drodze
decyzji administracyjnej, zobowiązać podmioty świadczące usługi obsługi naziemnej
na rzecz osób trzecich oraz przewoźników lotniczych wykonujących własną obsługę
naziemną statków powietrznych, załóg, pasażerów i ładunku do korzystania ze
scentralizowanej infrastruktury należącej do zarządzającego portem lotniczym.
6. Zezwolenie na wykonywanie usług obsługi naziemnej statków powietrznych,
ładunków, pasażerów i ich bagażu uprawnia do świadczenia usług wykonywanych na określonym w nim lotnisku na rzecz przewoźników lotniczych i innych
użytkowników statków powietrznych.

art. 181. więcej Art. 181. (uchylony).

Art. 181a. 1. Prezes Urzędu może odmówić wydania zezwolenia, o którym
mowa w art. 173 ust. 1 pkt 2, albo zawiesić wydane zezwolenie w odniesieniu do
przedsiębiorcy pochodzącego z państwa trzeciego, jeżeli państwo to w zakresie
dostępu do rynku obsługi naziemnej:
1) nie traktuje użytkowników lotniska wykonujących obsługę naziemną
pochodzących z Rzeczypospolitej Polskiej w sposób porównywalny do tego,
w jaki Rzeczpospolita Polska traktuje podmioty pochodzące z tego państwa;
2) nie traktuje użytkowników lotniska wykonujących obsługę naziemną
pochodzących z Rzeczypospolitej Polskiej w sposób porównywalny do tego,
w jaki państwo to traktuje podmioty własne;
3) traktuje w sposób uprzywilejowany wykonujących obsługę naziemną
użytkowników lotniska pochodzących z innych państw trzecich niż podmioty
pochodzące z Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Prezes Urzędu może cofnąć zawieszone zezwolenie, jeżeli w okresie
6 miesięcy od dnia jego zawieszenia nie ustały przesłanki, o których mowa w ust. 1.
3. O każdym przypadku zawieszenia zezwolenia lub jego cofnięcia Prezes
Urzędu informuje Komisję Europejską.

Art. 181b. 1. Zarządzający lotniskiem po konsultacji z komitetem
przewoźników portu lotniczego określa każdorazowo warunki konkursu oparte na
obiektywnych, przejrzystych i niedyskryminacyjnych kryteriach, a następnie
przedstawia je Prezesowi Urzędu do zatwierdzenia. W przypadku gdy organizatorem
konkursu jest Prezes Urzędu, warunki konkursu są określane przez Prezesa Urzędu po
konsultacji z komitetem przewoźników portu lotniczego oraz zarządzającym lotniskiem.
2. Zespół przeprowadzający konkurs działa na podstawie regulaminu
określającego w szczególności jego skład, sposób wyboru przewodniczącego oraz
sposób przeprowadzania głosowania. W przypadku gdy organizatorem konkursu jest
zarządzający lotniskiem, regulamin zatwierdza Prezes Urzędu.
3. Prezes Urzędu udziela zezwolenia przedsiębiorcy wybranemu w konkursie na
wniosek tego przedsiębiorcy złożony w terminie nie dłuższym niż określony przez
niego w zgłoszeniu o przystąpieniu do konkursu.

art. 182. więcej Art. 182. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia:
1) szczegółowy wykaz rodzajów usług w poszczególnych kategoriach, o których
mowa w art. 176,
2) szczegółowe warunki i tryb udzielania zezwoleń na wykonywanie obsługi
naziemnej oraz dokumenty i informacje, jakie powinni przedstawić ubiegający
się o zezwolenia, oraz warunki, jakie musi spełniać podmiot ubiegający się
o zezwolenie,
3) szczegółowe warunki stosowane przy wprowadzaniu ograniczeń, o których
mowa w art. 179 ust. 1,
4) szczegółowe warunki i sposób organizowania i przeprowadzania konkursu,
o którym mowa w art. 179 ust. 8 – w przypadku wprowadzenia ograniczeń,
5) szczegółowe warunki udostępniania i korzystania z infrastruktury lotniska oraz
ustalania i pobierania opłat za dostęp do urządzeń i powierzchni lotniska oraz
opłat za użytkowanie scentralizowanej infrastruktury
– mając na uwadze liczbę obsługiwanych w ciągu roku w danym porcie lotniczym
pasażerów i ładunków, z uwzględnieniem umów i przepisów międzynarodowych.

art. 183. więcej Art. 183. 1. Na wniosek jednostki samorządu terytorialnego, zawierający
propozycję rekompensaty zarządzającemu lotniskiem nadwyżki kosztów nad
przychodami lub przyznania innych świadczeń, Prezes Urzędu może zawrzeć z
zarządzającym lotniskiem umowę w zakresie wykonywania przez niego obowiązku
użyteczności publicznej, zapewniającego funkcjonowanie lotniska o stosunkowo
niedużym ruchu lotniczym, lecz ważnym dla miasta lub regionu, z zachowaniem
określonych wymagań w zakresie regularności i ciągłości ruchu lotniczego na tym
lotnisku.
2. Podstawą zawarcia umowy, o której mowa w ust. 1, jest uprzednie ustalenie
w umowie zawartej pomiędzy Prezesem Urzędu i wnioskującą jednostką samorządu
terytorialnego zasad współfinansowania zarządzającego lotniskiem użytku
publicznego w związku z wykonywaniem przez niego obowiązku użyteczności
publicznej, o którym mowa w ust. 1.
3. Dofinansowanie przez Prezesa Urzędu realizacji zadań, o których mowa
w ust. 1, nie może przekraczać:
1) dofinansowania zarządzającego lotniskiem przez wnioskującą jednostkę
samorządu terytorialnego;
2) łącznych kosztów eksploatacji lotniska, bez amortyzacji.

art. 184. więcej Art. 184. W sprawach lotniczej działalności gospodarczej nieuregulowanych w
ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.

art. 185. więcej Art. 185. W sprawach lotniczej działalności gospodarczej nie mają zastosowania
przepisy art. 494, art. 531 i art. 553 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks
spółek handlowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 505) ani przepisy ustawy z dnia 5 lipca
2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych
ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. poz. 1629).

art. 186. więcej Art. 186. Ochrona lotnictwa cywilnego przed aktami bezprawnej ingerencji
zagrażającymi bezpieczeństwu lotnictwa oraz bezpieczeństwu osób i mienia
w związku z jego działalnością podlega odrębnym ustawom, umowom i przepisom
międzynarodowym oraz szczególnym przepisom Prawa lotniczego.

Art. 186a. 1. Przewoźnik lotniczy, w przypadku gdy wykonuje loty określone
przez Prezesa Urzędu jako loty wysokiego ryzyka, jest obowiązany zapewnić na
pokładzie statku powietrznego wartę ochronną pełnioną przez funkcjonariuszy Straży
Granicznej.
2. Przewoźnik lotniczy pokrywa koszty związane z pełnieniem warty ochronnej
przez funkcjonariuszy Straży Granicznej w przypadku, o którym mowa w ust. 1,
obejmujące koszty:
1) przelotu i przewozu bagażu;
2) posiłku na pokładzie statku powietrznego;
3) noclegu, o ile jest niezbędny, w wysokości ustalonej zgodnie z przepisami
w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących
pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce
budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju wydanymi na
podstawie art. 77⁵ § 2 Kodeksu pracy.
3. Należności, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, funkcjonariusze Straży
Granicznej otrzymują od przewoźnika lotniczego w naturze na warunkach przewidzianych dla pasażerów danego lotu, a w przypadku lotów bez pasażerów – na
warunkach przewidzianych dla załogi statku powietrznego.
4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, przypadki w jakich jest
niezbędne zapewnienie funkcjonariuszom Straży Granicznej noclegu oraz sposób, tryb
i terminy zwrotu przez przewoźnika lotniczego kosztów noclegu, o ile go nie
zapewnił, uwzględniając konieczność:
1) zwrotu kosztów noclegów odpowiadających rzeczywiście poniesionym
wydatkom w granicach, o których mowa w przepisach wymienionych w ust. 2
pkt 3;
2) zapewnienia noclegu, w przypadku gdy uprawnienie do wypoczynku
w warunkach hotelowych przysługuje członkom załogi statku powietrznego.
5. Komendant Główny Straży Granicznej może, w celach szkoleniowych,
zapewnić na pokładzie statku powietrznego wartę ochronną pełnioną przez
funkcjonariuszy Straży Granicznej, o czym informuje pisemnie przewoźnika
lotniczego.
6. Przewoźnik lotniczy jest obowiązany umożliwić wykonywanie warty
ochronnej, o której mowa w ust. 5.
7. Koszty związane z pełnieniem warty ochronnej, o której mowa w ust. 5,
pokrywa Komendant Główny Straży Granicznej.
8. W przypadku gdy lot statku powietrznego, w trakcie którego została
zapewniona warta ochronna przez Komendanta Głównego Straży Granicznej, został
określony przez Prezesa Urzędu jako lot wysokiego ryzyka lub w trakcie tego lotu
doszło do przeciwdziałania przez wartę ochronną aktowi bezprawnej ingerencji,
koszty związane z pełnieniem warty ochronnej pokrywa przewoźnik lotniczy, na
zasadach określonych w ust. 2.

Art. 186b. 1. Za realizację zadań związanych z kontrolą bezpieczeństwa,
o której mowa w rozporządzeniu nr 300/2008/WE, odpowiada:
1) zarządzający lotniskiem w stosunku do:
a) osób innych niż pasażerowie oraz przenoszonych przez nie przedmiotów,
b) pasażerów i bagażu kabinowego,
c) bagażu rejestrowanego,
d) ładunków przewożonych drogą lotniczą i poczty, poczty i materiałów
przewoźnika lotniczego, zaopatrzenia pokładowego oraz zaopatrzenia portu
lotniczego przed uzyskaniem zezwolenia na dostęp do strefy zastrzeżonej,
chyba że zarządzający lotniskiem, przewoźnik lotniczy, znany nadawca zaopatrzenia portu lotniczego lub zarejestrowany dostawca zaopatrzenia
pokładowego zastosowali wymagane środki kontroli w zakresie ochrony
w rozumieniu rozporządzenia nr 300/2008/WE;
2) zarejestrowany agent w rozumieniu rozporządzenia nr 300/2008/WE w stosunku
do ładunku i poczty;
3) zarejestrowany dostawca zaopatrzenia pokładowego w rozumieniu
rozporządzenia nr 300/2008/WE w stosunku do zaopatrzenia pokładowego lub
przewoźnik lotniczy, który dostarcza zaopatrzenie do własnego statku
powietrznego.
2. Zadania, o których mowa w ust. 1, są wykonywane pod nadzorem Prezesa
Urzędu, który w zakresie wykonywania zadań, o których mowa w ust. 1 pkt 1,
współdziała ze Strażą Graniczną.
3. Straż Graniczna w zakresie współdziałania w sprawowaniu nadzoru, o którym
mowa w ust. 2, jest uprawniona do samodzielnego podejmowania działań
polegających na:
1) obserwowaniu i rejestrowaniu funkcjonowania punktu kontroli bezpieczeństwa;
2) kontrolowaniu liczby pracowników służby ochrony lotniska na stanowisku
kontroli bezpieczeństwa oraz niezwłocznym sygnalizowaniu zarządzającemu
lotniskiem ewentualnych wątpliwości odnośnie do stanu psychofizycznego
pracowników służby ochrony lotniska;
3) niezwłocznym reagowaniu na naruszenia przepisów w zakresie ochrony
lotnictwa cywilnego ze strony pracowników służby ochrony lotniska;
4) niezwłocznym kierowaniu do zarządzającego lotniskiem wniosków w sprawie
usunięcia stwierdzonych poważnych uchybień oraz informowaniu Prezesa
Urzędu o tych uchybieniach;
5) dokonywaniu kontroli posiadania certyfikatów, o których mowa w ust. 10,
związanych z kwalifikacjami pracowników służby ochrony lotniska
dokonujących kontroli bezpieczeństwa;
6) niezwłocznym reagowaniu na sygnały o zakłóceniu porządku publicznego
w punkcie kontroli bezpieczeństwa oraz przyległym do niego rejonie.
4. Zarządzający lotniskiem realizuje zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 1,
przez służbę ochrony lotniska.
4a. Zarządzający lotniskiem realizuje zadania w zakresie ochrony stref
ogólnodostępnych lotniska we współpracy ze służbami ochrony działającymi na
terenie lotniska.
5. Służba ochrony lotniska wykonuje zadania zarządzającego lotniskiem
w zakresie:
1) prowadzenia kontroli bezpieczeństwa, o której mowa w ust. 1 pkt 1;
2) kontroli dostępu do stref zastrzeżonych lotniska;
3) kontroli przepustek wydawanych przez zarządzającego lotniskiem;
4) ujęcia i przekazania Policji lub Straży Granicznej:
a) osoby naruszającej warunki bezpieczeństwa na lotnisku oraz pasażera
naruszającego warunki przewozu,
b) osoby, która bez upoważnienia uzyskała lub usiłowała uzyskać dostęp do
strefy zastrzeżonej lotniska,
c) osoby, która popełniła lub usiłowała popełnić akt bezprawnej ingerencji,
d) osoby, która w inny sposób narusza porządek publiczny;
5) ochrony strefy zastrzeżonej lotniska i innych stref w rozumieniu przepisów
rozporządzenia nr 300/2008/WE;
6) czynności, o których mowa w art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r.
o ochronie osób i mienia.
6. Służba ochrony lotniska przy wykonywaniu zadań, o których mowa w ust. 5,
współdziała z właściwymi służbami lub organami.
7. W przypadku konieczności realizacji zadań wykraczających poza
kompetencje służby ochrony lotniska, o których mowa w ust. 5, zarządzający
lotniskiem powiadamia Straż Graniczną lub Policję.
8. Pracownicy służby ochrony lotniska realizujący zadania, o których mowa
w ust. 5 pkt 1–5, oraz pracownicy specjalistycznej uzbrojonej formacji ochronnej
realizujący zadania na rzecz zarejestrowanego agenta, o którym mowa w ust. 1 pkt 2,
są obowiązani posiadać wpis na listę kwalifikowanych pracowników ochrony
fizycznej, a w przypadku realizacji zadań, o których mowa w ust. 5 pkt 6, wpis na listę
kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego, zgodnie z przepisami
ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia.
9. Straż Graniczna posiada prawo do sprawdzania poprawności przeprowadzania
kontroli bezpieczeństwa przez podmiot, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, na warunkach
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 189 ust. 2.
9a. Straż Graniczna, w celu realizacji swoich zadań, jest uprawniona do
korzystania z systemów rejestrujących obraz umieszczonych na terenie portu
lotniczego i zapisów z tych systemów. Kopie zapisu udostępnione Straży Granicznej
przez zarządzającego lotniskiem, niezawierające dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego, postępowania w sprawach o wykroczenia,
postępowania dyscyplinarnego lub mogących być wykorzystanymi w postępowaniu
w ramach czynności wyjaśniających albo dowodów mających znaczenie dla toczących
się takich postępowań Straż Graniczna przechowuje przez okres nie dłuższy jednak
niż 30 dni, licząc od dnia udostępnienia, a następnie niszczy.
10. Kontrolę bezpieczeństwa, o której mowa w ust. 1, wykonują osoby wpisane
na prowadzoną przez Prezesa Urzędu listę operatorów kontroli bezpieczeństwa,
posiadające certyfikat operatora kontroli bezpieczeństwa wydany lub uznany przez
Prezesa Urzędu.
11. W szkoleniu w celu uzyskania certyfikatu operatora kontroli bezpieczeństwa
może wziąć udział osoba, co do której ustalono brak negatywnych przesłanek do
wykonywania przez tę osobę kontroli bezpieczeństwa w lotnictwie cywilnym,
o których mowa w art. 188a ust. 4 i 5.
12. Podmiot wykonujący zadania w zakresie kontroli bezpieczeństwa
w lotnictwie cywilnym albo podmiot wnioskujący o wyznaczenie przez Prezesa
Urzędu jako zarejestrowany agent lub zarejestrowany dostawca zaopatrzenia
pokładowego, kierując osobę na szkolenie w celu uzyskania certyfikatu operatora
kontroli bezpieczeństwa, występuje do komendanta oddziału Straży Granicznej
z wnioskiem o ustalenie braku negatywnych przesłanek, o których mowa w art. 188a
ust. 4 i 5.
13. Komendant oddziału Straży Granicznej ustala istnienie negatywnych
przesłanek na zasadach i w trybie określonych w art. 188a ust. 6 i 7 i przedstawia
Prezesowi Urzędu informację co do istnienia negatywnych przesłanek do
wykonywania przez osobę, o której mowa w ust. 11, kontroli bezpieczeństwa
w lotnictwie cywilnym, powiadamiając jednocześnie o tym podmiot, który wystąpił
z wnioskiem, o którym mowa w ust. 12.
14. Warunkiem dokonania przez Prezesa Urzędu wpisu osoby na listę
operatorów kontroli bezpieczeństwa jest:
1) brak negatywnych przesłanek, o których mowa w art. 188a ust. 4 i 5;
2) pozytywne ukończenie szkolenia w celu uzyskania certyfikatu operatora kontroli
bezpieczeństwa;
3) uzyskanie certyfikatu, o którym mowa w pkt 2.
15. Komendant Główny Straży Granicznej w uzasadnionych przypadkach
związanych z koniecznością zapewnienia porządku publicznego i bezpieczeństwa publicznego może, na wniosek Prezesa Urzędu, skierować funkcjonariuszy Straży
Granicznej do wykonywania kontroli bezpieczeństwa w lotnictwie cywilnym.
16. Koszty związane z wykonywaniem przez Straż Graniczną kontroli
bezpieczeństwa w lotnictwie cywilnym w sytuacjach, o których mowa w ust. 15,
ponosi zarządzający lotniskiem.
17. Czynności nadzoru, o których mowa w ust. 3, mogą wykonywać osoby
posiadające certyfikat operatora kontroli bezpieczeństwa, wpisane na listę, o której
mowa w ust. 10.
18. Prezes Urzędu może uznać certyfikat operatora kontroli bezpieczeństwa
wydany w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji
Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub przez
Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego lub inną międzynarodową
organizację lotniczą za ważny na równi z polskim certyfikatem operatora kontroli
bezpieczeństwa, chyba że wymagania stawiane przy jego wydaniu były łagodniejsze
od stawianych w Rzeczypospolitej Polskiej, po uprzednim wystąpieniu do
komendanta oddziału Straży Granicznej o udzielenie informacji o braku negatywnych
przesłanek do wykonywania przez tę osobę kontroli bezpieczeństwa w lotnictwie
cywilnym.
19. Przy ustalaniu braku negatywnych przesłanek, o których mowa w art. 188a
ust. 4 i 5, stosuje się art. 188a ust. 6 i 7.
20. Wydanie albo uznanie certyfikatu operatora kontroli bezpieczeństwa
następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Art. 186c. 1. Prezes Urzędu wyznacza zarejestrowanego agenta, o którym mowa
w art. 186b ust. 1 pkt 2, w drodze decyzji administracyjnej, po sprawdzeniu spełnienia
wymagań w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego oraz po uzyskaniu od komendanta
oddziału Straży Granicznej informacji o braku negatywnych przesłanek, o których
mowa w art. 188a ust. 4 i 5, dotyczących osób:
1) reprezentujących sprawy spółek – w przypadku spółek osobowych;
2) wchodzących w skład zarządów i rad nadzorczych – w przypadku spółek
kapitałowych;
3) reprezentujących sprawy zarejestrowanego agenta – w przypadku podmiotów
innych niż określone w pkt 1 i 2.
2. Wyznaczenia dokonuje się na wniosek, do którego dołącza się:
1) program ochrony podmiotu przed aktami bezprawnej ingerencji, o którym mowa
w przepisach wydanych na podstawie art. 189 ust. 1, uwzględniający wymogi,
o których mowa w rozporządzeniu nr 300/2008/WE;
2) oświadczenie, że podmiot ubiegający się o wyznaczenie zobowiązuje się do
przestrzegania wymagań z zakresu ochrony lotnictwa cywilnego, w tym
postanowień programu, o którym mowa w pkt 1, oraz do niezwłocznego
zgłaszania Prezesowi Urzędu wszelkich zmian w programie;
3) oświadczenie, że podmiot ubiegający się o wyznaczenie poddaje się
czynnościom audytorskim realizowanym zgodnie z przepisami wydanymi na
podstawie art. 189 ust. 2.
3. Prezes Urzędu weryfikuje informacje, o których mowa w ust. 2, w celu
potwierdzenia spełnienia wymagań w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego.
4. Komendant oddziału Straży Granicznej dokonuje ustaleń w zakresie istnienia
przesłanek, o których mowa w art. 188a ust. 4 i 5, i przekazuje informację w tym
zakresie Prezesowi Urzędu. Przy ustalaniu braku negatywnych przesłanek stosuje się
art. 188a ust. 6 i 7.

Art. 186d. 1. Prezes Urzędu wyznacza zarejestrowanego dostawcę zaopatrzenia
pokładowego, o którym mowa w art. 186b ust. 1 pkt 3, w drodze decyzji
administracyjnej, po sprawdzeniu wymagań w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego
oraz po uzyskaniu od komendanta oddziału Straży Granicznej informacji o braku
negatywnych przesłanek, o których mowa w art. 188a ust. 4 i 5, dotyczących osób:
1) reprezentujących sprawy spółek – w przypadku spółek osobowych;
2) wchodzących w skład zarządów i rad nadzorczych – w przypadku spółek
kapitałowych;
3) reprezentujących sprawy zarejestrowanego dostawcy zaopatrzenia pokładowego
– w przypadku podmiotów innych niż określone w pkt 1 i 2.
2. Wyznaczenia dokonuje się na wniosek, do którego dołącza się:
1) program ochrony podmiotu przed aktami bezprawnej ingerencji, o którym mowa
w przepisach wydanych na podstawie art. 189 ust. 1, uwzględniający wymogi,
o których mowa w rozporządzeniu nr 300/2008/WE;
2) oświadczenie, że podmiot ubiegający się o wyznaczenie zobowiązuje się do
przestrzegania wymagań z zakresu ochrony lotnictwa cywilnego, w tym
postanowień programu, o którym mowa w pkt 1, oraz do niezwłocznego
zgłaszania Prezesowi Urzędu wszelkich zmian w programie;
3) oświadczenie, że podmiot ubiegający się o wyznaczenie poddaje się
czynnościom audytorskim realizowanym zgodnie z przepisami wydanymi na
podstawie art. 189 ust. 2.
3. Przepisy art. 186c ust. 3 i 4 w stosunku do zarejestrowanego dostawcy
zaopatrzenia pokładowego stosuje się odpowiednio.
4. Prezes Urzędu cofa wyznaczenie, w drodze decyzji administracyjnej, jeżeli
stwierdzi, że zarejestrowany dostawca zaopatrzenia pokładowego utracił zdolność do
wyznaczenia oraz nie spełnia wymogów stawianych mu w zakresie ochrony.

Art. 186e. 1. Prezes Urzędu wyznacza na podstawie pkt 6.4.1 załącznika do
rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 2015/1998 z dnia 5 listopada 2015 r.
ustanawiającego szczegółowe środki w celu wprowadzenia w życie wspólnych
podstawowych norm ochrony lotnictwa cywilnego (Dz. Urz. UE L 299 z 14.11.2015,
str. 1) znanego nadawcę, w drodze decyzji administracyjnej, po sprawdzeniu
spełnienia wymagań w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego oraz po uzyskaniu od
komendanta oddziału Straży Granicznej informacji o braku negatywnych przesłanek,
o których mowa w art. 188a ust. 4 i 5, dotyczących osób:
1) reprezentujących sprawy spółek – w przypadku spółek osobowych;
2) wchodzących w skład zarządów i rad nadzorczych – w przypadku spółek
kapitałowych;
3) reprezentujących sprawy znanego nadawcy – w przypadku podmiotów innych
niż określone w pkt 1 i 2.
2. Wyznaczenia dokonuje się na wniosek, do którego dołącza się:
1) oświadczenie, że podmiot ubiegający się o wyznaczenie zobowiązuje się do
przestrzegania wymagań z zakresu ochrony lotnictwa cywilnego;
2) oświadczenie, że podmiot ubiegający się o wyznaczenie poddaje się
czynnościom audytorskim realizowanym zgodnie z przepisami wydanymi na
podstawie art. 189 ust. 2;
3) program ochrony podmiotu przed aktami bezprawnej ingerencji, o którym
mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 189 ust. 1, uwzględniający
wymogi określone w rozporządzeniu nr 300/2008/WE.
3. Przepisy art. 186c ust. 4 w stosunku do znanego nadawcy stosuje się
odpowiednio.
4. Prezes Urzędu cofa wyznaczenie, w drodze decyzji administracyjnej, jeżeli
stwierdzi, że znany nadawca utracił zdolność do wyznaczenia oraz nie spełnia
wymogów stawianych mu w zakresie ochrony.

Art. 186ea. 1. Wobec osoby fizycznej ubiegającej się o wyznaczenie jako unijny
podmiot zatwierdzający do spraw ochrony lotnictwa w rozumieniu
pkt 11.6.3 załącznika do rozporządzenia nr 2015/1998/UE Prezes Urzędu w ramach
sprawdzania przeszłości tej osoby, zgodnie z pkt 11.1.3 tego rozporządzenia:
1) ustala tożsamość osoby na podstawie dokumentu potwierdzającego tożsamość;
2) występuje do komendanta oddziału Straży Granicznej o udzielenie informacji
o braku negatywnych przesłanek, o których mowa w art. 188a ust. 4 i 5;
3) analizuje informacje o zatrudnieniu i pobieraniu nauki oraz o wszystkich
okresach przerw w zatrudnieniu i pobieraniu nauki z 5 poprzedzających lat na
podstawie kopii dokumentów przedstawionych przez tę osobę.
2. Komendant oddziału Straży Granicznej dokonuje ustaleń w zakresie istnienia
przesłanek, o których mowa w art. 188a ust. 4 i 5, i przekazuje informację w tym
zakresie Prezesowi Urzędu. Przy ustalaniu braku negatywnych przesłanek stosuje się
art. 188a ust. 6 i 7.
3. Sprawdzenie przeszłości jest powtarzane nie rzadziej niż raz na 5 lat.
4. W przypadku podmiotu ubiegającego się o wyznaczenie jako unijny podmiot
zatwierdzający do spraw ochrony lotnictwa, sprawdzenie przeszłości, o którym mowa
w ust. 1, Prezes Urzędu przeprowadza w stosunku do osób, które mają dokonywać na
rzecz tego podmiotu unijnego zatwierdzenia środków ochrony lotnictwa. Przepisy
ust. 2 i 3 stosuje się.

Art. 186f. 1. Pracownik służby ochrony lotniska przy wykonywaniu zadań
z zakresu kontroli bezpieczeństwa w lotnictwie cywilnym oraz ochrony osób i mienia
w granicach chronionych obszarów, obiektów i urządzeń, w tym na pograniczu strefy
ogólnodostępnej ze strefą zastrzeżoną lotniska, niezależnie od uprawnień określonych
w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia, ma prawo
do:
1) niedopuszczenia do wejścia na obszar lub do obiektu podlegających ochronie
osoby nieposiadającej wymaganych uprawnień oraz niedopuszczenia do wjazdu
na obszar lub do obiektu podlegających ochronie pojazdu nieposiadającego
wymaganych uprawnień;
2) dokonywania kontroli manualnej i przeglądania zawartości bagażu;
3) sprawdzania przedmiotów wprowadzanych do strefy zastrzeżonej lotniska;
4) korzystania z urządzeń technicznych, ze środków chemicznych oraz
wykorzystania psów do wykrywania urządzeń, przedmiotów lub substancji, których posiadanie jest zabronione bądź które mogą stanowić przedmiot
niebezpieczny.
2. Kontrolą manualną jest zespół czynności kontroli bezpieczeństwa
wykonywanych ręcznie bez ingerencji w wewnętrzne powłoki ciała oraz w sposób
powodujący w jak najmniejszym stopniu naruszenie intymności, w celu wykrycia w
odzieży lub na ciele oraz w przedmiotach osobistych kontrolowanej osoby
zabronionych przedmiotów, urządzeń lub substancji. Za zgodą kontrolowanej osoby
kontrola ta może być przeprowadzana przez pracownika służby ochrony lotniska
odmiennej płci niż kontrolowana osoba.
3. Za zgodą kontrolowanej osoby kontrola manualna może także obejmować
dokonanie oglądu powierzchni jej ciała przez pracownika służby ochrony lotniska tej
samej płci, w warunkach gwarantujących zachowanie intymności. Za zgodą
kontrolowanej osoby czynność ta może być dokonana przez pracownika służby
ochrony lotniska odmiennej płci niż kontrolowana osoba.
4. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do zadań i uprawnień
zarejestrowanego agenta, o którym mowa w art. 186b ust. 1 pkt 2.

Art. 186g. 1. Organy administracji publicznej, służby odpowiedzialne za
bezpieczeństwo publiczne oraz podmioty prowadzące działalność lotniczą przekazują
Prezesowi Urzędu informacje o wszelkich zdarzeniach mogących mieć wpływ na
poziom ochrony lotnictwa cywilnego przed aktami bezprawnej ingerencji.
2. Podmioty prowadzące działalność lotniczą przekazują Prezesowi Urzędu
w szczególności informacje o zdarzeniach noszących znamiona aktu bezprawnej
ingerencji lub mogących być próbą dokonania takiego aktu.
3. Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, po zasięgnięciu opinii
Komendanta Głównego Straży Granicznej wydanej w terminie określonym przez
Prezesa Urzędu, może w sytuacji kryzysowej w lotnictwie cywilnym wprowadzić
dodatkowe środki ochrony bezpieczeństwa pasażerów, bagażu, ładunków oraz
przesyłek pocztowych.
4. Decyzji, o której mowa w ust. 3, nadaje się rygor natychmiastowej
wykonalności.
5. Decyzję, o której mowa w ust. 3, doręcza się w formie pisemnej lub za pomocą
telefaksu, poczty elektronicznej, przy wykorzystaniu teleksowej łączności lotniczej
albo, w uzasadnionych przypadkach, ogłasza się ustnie.

art. 187. więcej Art. 187. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych ustala, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu
opinii Rady Ochrony i Ułatwień Lotnictwa Cywilnego, Krajowy Program Ochrony
Lotnictwa Cywilnego, określający sposoby realizacji ochrony lotnictwa cywilnego,
w tym dotyczące:
1) organizacji ochrony, działań zapobiegawczych i działań w przypadkach aktów
bezprawnej ingerencji,
2) współpracy w tym zakresie organów administracji publicznej i służb
odpowiedzialnych za bezpieczeństwo publiczne, zarządzających lotniskami,
przewoźników lotniczych, innych podmiotów prowadzących działalność
lotniczą oraz innych organów i służb publicznych,
2a) dokumentowania stwierdzonych przez Straż Graniczną poważnych uchybień
i naruszeń przepisów oraz informowania o nich Prezesa Urzędu,
3) wykonywania zadań związanych z kontrolą bezpieczeństwa w lotnictwie
cywilnym osób, bagażu, ładunków oraz przesyłek pocztowych, prowadzoną
przez podmioty, o których mowa w art. 186b ust. 1,
4) współdziałania, o którym mowa w art. 186b ust. 2, 3 i 6,
5) wymogów, jakie muszą być spełnione przy wykorzystaniu psów podczas kontroli
bezpieczeństwa,
6) sposobów przekazywania, gromadzenia i postępowania z informacjami,
o których mowa w art. 186g ust. 1 i 2,
7) sposobu analizy ryzyka w przypadku odstąpienia od wspólnych podstawowych
norm ochrony lotnictwa cywilnego i przyjęcia alternatywnych środków
w zakresie ochrony,
8) wymogów w zakresie wyznaczania unijnych podmiotów zatwierdzających do
spraw ochrony lotnictwa cywilnego
– z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych oraz przepisów Unii Europejskiej
dotyczących zasad ochrony lotnictwa cywilnego.

Art. 187a. 1. Lotniska, o których mowa w art. 59a ust. 1 pkt 1 i 2, posiadają
ogrodzenie, które spełnia wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie
ust. 2.
2. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
wymagania, jakim powinno odpowiadać ogrodzenie lotnisk, o których mowa
w art. 59a ust. 1 pkt 1 i 2, mając na uwadze ochronę lotnictwa cywilnego
i ograniczenie możliwości dostępu zwierząt na teren lotniska.

art. 188. więcej Art. 188. 1. Zadania ochrony są realizowane zgodnie z programami ochrony
poszczególnych lotnisk, przewoźników lotniczych, instytucji zapewniających służby
żeglugi powietrznej, zarejestrowanego agenta oraz innych podmiotów prowadzących
działalność lotniczą.
1a. Wymogi dotyczące programów ochrony lotniska mogą być zróżnicowane
w zależności od rodzaju lotniska, rodzaju i częstotliwości wykonywanych na nim
operacji lotniczych oraz wyników analizy ryzyka związanego z funkcjonowaniem tego
lotniska.
1b. W portach lotniczych zadania, o których mowa w ust. 1, są realizowane przy
pomocy zespołów ochrony lotniska oraz sztabu kryzysowego powołanych przez
zarządzającego lotniskiem.
1c. Jeżeli ruch lotniczy w danym porcie lotniczym lub wyznaczonych strefach
portów lotniczych ogranicza się do jednej lub większej liczby kategorii wymienionych
w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1254/2009 z dnia 18 grudnia 2009 r.
ustanawiającym kryteria pozwalające państwom członkowskim na odstępstwo od
wspólnych podstawowych norm ochrony lotnictwa cywilnego i przyjęcie
alternatywnych środków w zakresie ochrony (Dz. Urz. UE L 338 z 19.12.2009,
str. 17), Prezes Urzędu, działając w zakresie określonym w przepisach prawa Unii
Europejskiej, na wniosek zarządzającego lotniskiem wyraża, w drodze decyzji
administracyjnej, zgodę na zastosowanie określonych przez zarządzającego
lotniskiem działań zastępczych, jeżeli przeprowadzona dla tego portu lotniczego
analiza ryzyka wykaże, że nie spowoduje to zmniejszenia poziomu ochrony przed
aktami bezprawnej ingerencji.
1d. Operacje lotnicze realizowane z lotnisk, o których mowa w ust. 1c, nie mogą
w szczególności prowadzić do zaistnienia sytuacji polegających na:
1) braku możliwości skutecznej ochrony realizowanych w tym samym czasie kilku
operacji lotniczych;
2) braku możliwości skutecznej realizacji kontroli bezpieczeństwa pasażerów,
bagażu, ładunku, przesyłek kurierskich i ekspresowych oraz poczty;
3) mieszaniu się pasażerów przylatujących i odlatujących w tym samym czasie;
4) mieszaniu się osób postronnych z osobami poddanymi kontroli bezpieczeństwa;
5) nieupoważnionym dostępie osób nieskontrolowanych do bagażu rejestrowanego
i podręcznego odlatujących i przylatujących pasażerów oraz ładunku, przesyłek
kurierskich i ekspresowych oraz poczty.
1e. Decyzji, o której mowa w ust. 1c, może być nadany rygor natychmiastowej
wykonalności.
2. Koszty związane z realizacją zadań ochrony lotnictwa cywilnego ponoszone
przez zarządzających lotniskami mogą być wliczone do opłat lotniskowych,
a ponoszone przez organy zarządzania ruchem lotniczym – do opłat pobieranych przez
te organy.
3. Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego jest obowiązana zapewnić
ochronę lotniczych urządzeń naziemnych zgodnie z jej programem ochrony.

Art. 188a. 1. Zarządzający lotniskiem wyznacza strefy zastrzeżone lotniska oraz
części krytyczne tych stref w rozumieniu przepisów rozporządzenia nr 300/2008/WE,
a także przejścia do tych stref.
2. Strefy i przejścia, o których mowa w ust. 1, wyznacza się w uzgodnieniu z:
1) Policją;
2) Strażą Graniczną;
3) Służbą Celno-Skarbową;
4) Prezesem Urzędu.
3. Strefy i przejścia, o których mowa w ust. 1, zarządzający lotniskiem określa
w programie ochrony lotniska.
4. W celu umożliwienia dostępu osób, o których mowa w pkt 1.2.4 załącznika do
rozporządzenia nr 300/2008/WE, do strefy zastrzeżonej lotniska zarządzający
lotniskiem lub przewoźnik lotniczy w ramach sprawdzenia przeszłości tych osób,
zgodnie z art. 3 pkt 15 tego rozporządzenia, występuje do komendanta oddziału Straży
Granicznej o udzielenie informacji o braku negatywnych przesłanek do uzyskania
takiego dostępu.
4a. Wystąpienia, o którym mowa w ust. 4, nie dokonuje się wobec żołnierzy,
funkcjonariuszy i pracowników służb państwowych, w stosunku do których
przełożony potwierdził spełnienie wymogu, o którym mowa w pkt 11.1.3 załącznika
do rozporządzenia nr 2015/1998/UE, wykonujących lub mających wykonywać
zadania w ramach strefy zastrzeżonej lotniska.
5. Przesłanki, o których mowa w ust. 4, polegają w szczególności na:
1) (uchylony)
2) zaistnieniu zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa, lub
bezpieczeństwa i porządku publicznego;
3) (uchylony)
4) powzięciu wiadomości o wszczęciu postępowania karnego przeciwko osobie
lub skazania prawomocnym wyrokiem w związku z przestępstwem
o charakterze terrorystycznym, przestępstwem przeciwko Rzeczypospolitej
Polskiej, przestępstwem przeciwko obronności, umyślnym przestępstwem
przeciwko życiu i zdrowiu, umyślnym przestępstwem przeciwko
bezpieczeństwu powszechnemu, umyślnym przestępstwem przeciwko
bezpieczeństwu w komunikacji w ruchu powietrznym, umyślnym przestępstwem
przeciwko wolności, umyślnym przestępstwem przeciwko porządkowi
publicznemu, umyślnym przestępstwem przeciwko ochronie informacji,
umyślnym przestępstwem przeciwko wiarygodności dokumentów, umyślnym
przestępstwem przeciwko mieniu lub umyślnym przestępstwem określonym
w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U.
z 2019 r. poz. 852).
6. Komendant oddziału Straży Granicznej dokonuje ustaleń w zakresie istnienia
negatywnych przesłanek, o których mowa w ust. 4 i 5, i udziela informacji w terminie
30 dni od dnia wystąpienia o udzielenie informacji przez zarządzającego lotniskiem
lub przewoźnika lotniczego.
7. Organy władzy publicznej, administracji publicznej oraz służby
odpowiedzialne za bezpieczeństwo publiczne są obowiązane do udzielenia, na
wniosek komendanta oddziału Straży Granicznej, informacji o istnieniu negatywnych
przesłanek, o których mowa w ust. 4 i 5, albo ich braku, w terminie 10 dni od dnia
otrzymania wniosku.
8. W programach ochrony podmiotów, o których mowa w art. 188 ust. 1, określa
się wyznaczone przez ich właścicieli i chronione zgodnie z tymi programami miejsca
lokalizacji następujących obiektów i urządzeń położonych poza strefą zastrzeżoną
lotniska:
1) radaru;
2) lotniczych urządzeń naziemnych, w tym w szczególności systemu lądowania
według wskazań przyrządów (ILS), radiolatarni ogólnokierunkowej VHF
(VOR), radiolatarni bezkierunkowej (NDB);
3) anteny radiowej wysokiej częstotliwości;
4) generatorów prądu;
5) stacji meteorologicznej;
6) magazynów paliw;
7) pomieszczeń producentów zaopatrzenia pokładowego;
8) magazynów ładunków przeznaczonych do przewozu lotniczego;
9) baz technicznych przewoźników lotniczych prowadzących działalność z terenu
danego lotniska.
9. Właściciel obiektów i urządzeń, o których mowa w ust. 8, wyznacza miejsca
ich lokalizacji po zawarciu umowy z właścicielem lub innym posiadaczem terenu, na
którym znajdują się te urządzenia lub obiekty.
10. Środki ochrony w strefach, o których mowa w ust. 8, określa program
ochrony podmiotu będącego właścicielem urządzeń lub obiektów wymienionych
w ust. 8.

Art. 188b. 1. Prezes Urzędu wydaje, na wniosek polskiego przewoźnika
lotniczego, certyfikat członka załogi statku powietrznego, zwany dalej „CMC”,
osobie:
1) wykonującej zadania na rzecz polskiego przewoźnika lotniczego na podstawie
umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej;
2) posiadającej kwalifikacje konieczne do wykonywania obowiązków członka
załogi statku powietrznego;
3) co do której komendant oddziału Straży Granicznej udzielił, na wniosek Prezesa
Urzędu, informacji o braku negatywnych przesłanek, o których mowa
w art. 188a ust. 4 i 5.
2. CMC uprawnia do przekraczania granicy państwowej w obszarze lotniczego
przejścia granicznego w ramach wykonywania obowiązków służbowych członka
załogi statku powietrznego oraz potwierdza tożsamość osoby w nim wskazanej
w zakresie danych, jakie ten dokument zawiera.
3. Przy ustalaniu negatywnych przesłanek, o których mowa w ust. 1 pkt 3,
stosuje się art. 188a ust. 6 i 7.
4. CMC wydaje się na czas określony.
5. Prezes Urzędu cofa CMC w razie ustania okoliczności uzasadniających jego
wydanie.
6. Wydanie CMC, odmowa jego wydania oraz jego cofnięcie następuje w drodze
decyzji administracyjnej.
7. Prezes Urzędu prowadzi rejestr osób posiadających CMC. Rejestr ten zawiera
następujące dane: imię, nazwisko, narodowość, datę urodzenia, nazwę przewoźnika,
funkcję pełnioną w załodze, numer i datę ważności CMC.

Art. 188c. 1. Prezes Urzędu, na wniosek zarządzającego lotniskiem, w drodze
decyzji administracyjnej, wprowadza odstępstwa od wymagań w zakresie ochrony
lotnictwa cywilnego, o których mowa w rozporządzeniu nr 300/2008/WE.
2. W decyzji, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu wyraża zgodę na
zastosowanie określonych przez zarządzającego lotniskiem działań zastępczych
(alternatywne środki ochrony), jeżeli przeprowadzona dla tego lotniska lub jego części
lokalna analiza ryzyka wykaże, że nie spowoduje to zmniejszenia poziomu ochrony
przed aktami bezprawnej ingerencji.

Art. 188d. 1. Czynności kontroli jakości w zakresie ochrony lotnictwa
cywilnego w imieniu Prezesa Urzędu wykonuje audytor krajowy kontroli jakości
w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego, zwany dalej „audytorem krajowym”,
posiadający certyfikat audytora krajowego i wpisany na prowadzoną przez Prezesa
Urzędu listę audytorów krajowych.
2. Czynności kontroli jakości w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego
w podmiocie prowadzącym działalność lotniczą wykonuje audytor wewnętrzny
kontroli jakości w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego, zwany dalej „audytorem
wewnętrznym”, posiadający certyfikat audytora wewnętrznego i wpisany na
prowadzoną przez Prezesa Urzędu listę audytorów wewnętrznych.
3. Certyfikat audytora krajowego może otrzymać osoba, która spełnia
wymagania, o których mowa w pkt 15.2 załącznika II do rozporządzenia
nr 300/2008/WE, a także dodatkowe wymagania określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 189 ust. 2, w tym dotyczące wiedzy i umiejętności przeprowadzania
audytu, i nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub przestępstwo
skarbowe popełnione umyślnie oraz zdała egzamin certyfikujący przeprowadzony
przez Prezesa Urzędu.
4. Certyfikat audytora wewnętrznego może otrzymać osoba, która nie była
skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
popełnione umyślnie, spełnia dodatkowe wymagania określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 189 ust. 2, w tym dotyczące wiedzy i umiejętności
przeprowadzania audytu, oraz zdała egzamin certyfikujący przeprowadzony przez
Prezesa Urzędu.
5. Prezes Urzędu wydaje albo odmawia wydania certyfikatu audytora krajowego
oraz certyfikatu audytora wewnętrznego w drodze decyzji administracyjnej.
6. Warunkiem dokonania przez Prezesa Urzędu wpisu osoby na listę audytorów
krajowych jest uzyskanie certyfikatu, o którym mowa w ust. 3, oraz spełnianie
warunków wymaganych do uzyskania tego certyfikatu w momencie wpisu na listę.
7. Warunkiem dokonania przez Prezesa Urzędu wpisu osoby na listę audytorów
wewnętrznych jest uzyskanie certyfikatu, o którym mowa w ust. 4, oraz spełnianie
warunków wymaganych do uzyskania tego certyfikatu w momencie wpisu na listę.
8. Prezes Urzędu skreśla audytora krajowego z listy audytorów krajowych oraz
audytora wewnętrznego z listy audytorów wewnętrznych, w przypadku gdy przestał
on spełniać warunki, o których mowa odpowiednio w ust. 6 lub 7.

Art. 188e. 1. Podmiot prowadzący działalność lotniczą prowadzi wewnętrzną
kontrolę jakości w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego przez:
1) sporządzenie rocznego harmonogramu wewnętrznej kontroli jakości w zakresie
ochrony lotnictwa cywilnego;
2) zapewnianie realizacji oraz monitorowanie w sposób udokumentowany
czynności kontroli jakości uwzględnionych w rocznym harmonogramie
wewnętrznej kontroli jakości w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego;
3) przekazywanie Prezesowi Urzędu rocznego sprawozdania z wykonanych
czynności wewnętrznej kontroli jakości w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego.
2. Audytor wewnętrzny realizuje czynności wewnętrznej kontroli jakości
w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego na rzecz podmiotu, o którym mowa w ust. 1,
zgodnie z wymogami określonymi w przepisach wydanych na podstawie
art. 189 ust. 2.

Art. 188f. Kontrolę jakości w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego
w odniesieniu do zespołu składającego się z psa do wykrywania materiałów
wybuchowych i jego przewodnika prowadzi się w sposób określony w przepisach
wydanych na podstawie art. 189 ust. 2.

art. 189. więcej Art. 189. 1. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych oraz Krajowego Programu Ochrony
Lotnictwa Cywilnego, o którym mowa w art. 187, a także biorąc pod uwagę rodzaje
lotnisk, szczegółowe wymagania dotyczące programów ochrony, o których mowa
w art. 188.
2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych, mając na uwadze przepisy Unii Europejskiej w sprawie wspólnych zasad w dziedzinie ochrony lotnictwa cywilnego, określi,
w drodze rozporządzenia, Krajowy Program Kontroli Jakości w zakresie ochrony
lotnictwa cywilnego, obejmujący:
1) organizację systemu kontroli jakości w zakresie ochrony lotnictwa, w tym
rodzaje prowadzonych kontroli;
2) szczegółowy tryb prowadzenia egzaminu certyfikującego, wymagane
kwalifikacje oraz zakres obowiązków i uprawnień audytorów, o których mowa
w art. 188d;
3) sposób prowadzenia listy audytorów krajowych i listy audytorów wewnętrznych
oraz zakres danych ujętych na tych listach;
4) sposób prowadzenia kontroli jakości dotyczący zakresu i częstotliwości
audytów, inspekcji, testów i dochodzeń w zakresie ochrony lotnictwa, a także
klasyfikację wyników prowadzonych kontroli jakości;
5) sposób prowadzenia przeglądu, jeżeli zachodzi konieczność dokonania
ponownej oceny potrzeb w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego;
6) sposób prowadzenia kontroli jakości w odniesieniu do zespołu składającego się
z psa do wykrywania materiałów wybuchowych i jego przewodnika;
7) sposób korygowania nieprawidłowości stwierdzonych w trakcie kontroli jakości
wspomagający system zgłaszania uchybień oraz mający na celu zapewnienie
zgodności z wymogami w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego;
8) sposób wymiany informacji pomiędzy krajowymi organami na temat poziomu
zgodności w przypadkach wystąpienia lub podejrzenia wystąpienia zagrożenia
ochrony lotnictwa cywilnego;
9) zakres danych zawartych w sprawozdaniu z przeprowadzonych kontroli jakości;
10) wymogi w zakresie realizacji oraz monitorowania czynności wewnętrznej
kontroli jakości stosowanych przez podmioty prowadzące działalność związaną
z ochroną lotnictwa cywilnego;
11) tryb rejestracji i analizowania wyników tego programu w celu określenia
tendencji i ukierunkowania przyszłego rozwoju polityki ochrony lotnictwa
cywilnego.
3. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, Krajowy
Program Szkolenia w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego określający:
1) rodzaje i zakres programów szkolenia w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego,
2) kategorie osób podlegających szkoleniom w zakresie ochrony lotnictwa
cywilnego,
3) wymagania dla instruktorów prowadzących szkolenie w zakresie ochrony
lotnictwa cywilnego,
4) organizację szkoleń w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego,
5) sposób przeprowadzania egzaminu kończącego szkolenie w zakresie ochrony
lotnictwa cywilnego i zakres tego egzaminu,
6) warunki, sposób i tryb weryfikacji spełniania wymagań przez osoby kierowane
na szkolenia związane z prowadzeniem kontroli bezpieczeństwa lub kontroli
dostępu,
7) warunki wydania certyfikatu operatora kontroli bezpieczeństwa,
8) zakres danych ujętych na liście, o której mowa w art. 186b ust. 10, i sposób jego
prowadzenia,
9) sposób sprawowania nadzoru przez Prezesa Urzędu nad realizacją szkoleń
w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego
– mając na uwadze przepisy Unii Europejskiej w sprawie wspólnych zasad
w dziedzinie ochrony lotnictwa cywilnego.

Art. 189a. 1. Organy administracji publicznej i służby odpowiedzialne za
bezpieczeństwo i porządek publiczny, Prezes Urzędu, zarządzający lotniskami,
przewoźnicy lotniczy, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej oraz inne
organy i służby publiczne podejmują działania i współpracują w zakresie
wypracowania, wdrożenia i nadzorowania systemu ułatwień administracyjnych
i proceduralnych w lotnictwie cywilnym zgodnie z Krajowym Programem Ułatwień
Lotnictwa Cywilnego.
2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych ustala, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu
opinii Rady Ochrony i Ułatwień Lotnictwa Cywilnego, Krajowy Program Ułatwień
Lotnictwa Cywilnego określający:
1) sposób i warunki realizacji systemu ułatwień lotnictwa cywilnego, dotyczące
w szczególności:
a) organizacji systemu ułatwień w portach lotniczych i na lotniskach oraz na
pokładzie statków powietrznych,
b) współpracy w tym zakresie organów administracji publicznej i służb
odpowiedzialnych za bezpieczeństwo publiczne, Prezesa Urzędu,
zarządzających lotniskami, przewoźników lotniczych, instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej oraz innych organów i służb
publicznych,
2) wzór wniosku o wydanie CMC,
3) okres ważności oraz wzór CMC,
4) szczegółowy sposób postępowania przy wydawaniu CMC,
5) szczegółowy sposób postępowania przy utracie CMC lub utracie ważności
posiadanego CMC
– z uwzględnieniem przepisów Załącznika 9 do Konwencji, o której mowa w art. 3
ust. 2, oraz przepisów międzynarodowych.

art. 190. więcej Art. 190. Przepisy niniejszego działu stosuje się do przewozów lotniczych
krajowych oraz, w zakresie nieuregulowanym odmiennie przez umowy
międzynarodowe, do przewozów lotniczych międzynarodowych, wykonywanych
przez przewoźników lotniczych, z zastrzeżeniem przepisów rozporządzenia
nr 1008/2008/WE.

Art. 190a. (uchylony).

Art. 190b. Uprawnienia do wykonywania przewozu lotniczego, zwane dalej
„prawami przewozowymi”, przyznane przez Prezesa Urzędu w upoważnieniu,
o którym mowa w art. 191 ust. 2 i 5, lub zezwoleniu, o którym mowa w art. 193 ust. 1
i 2, są niezbywalne.

Art. 190c. W sprawach objętych zezwoleniami na przewóz lotniczy, o których
mowa w art. 194 ust. 1 pkt 1 i 2, nie stosuje się art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca
2018 r. – Prawo przedsiębiorców.

art. 191. więcej Art. 191. 1. Polski przewoźnik lotniczy może wykonywać przewozy lotnicze
w zakresie i na warunkach określonych w certyfikacie przewoźnika lotniczego
i koncesji, z zastrzeżeniem art. 192b.
2. Przewoźnik lotniczy posiadający koncesję udzieloną przez państwo
członkowskie Unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską lub państwo
członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronę
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym może wykonywać regularne
przewozy lotnicze na określonych trasach lub obszarach między Rzecząpospolitą
Polską a państwem trzecim, z zastrzeżeniem umów międzynarodowych i przepisów międzynarodowych oraz art. 192a, w zakresie i na warunkach określonych
w certyfikacie przewoźnika lotniczego i koncesji, po uzyskaniu upoważnienia
wydanego przez Prezesa Urzędu.
3. Przewoźnik lotniczy, o którym mowa w ust. 2, może wykonywać przewozy
lotnicze na obszarze Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz na trasach do
i z Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem umów międzynarodowych
i przepisów międzynarodowych, bez upoważnienia, o którym mowa w ust. 2.
4. Przewoźnik lotniczy posiadający koncesję udzieloną przez państwo
członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronę umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym może wykonywać nieregularne przewozy lotnicze na określonych
trasach lub obszarach między Rzecząpospolitą Polską a państwem trzecim bez
upoważnienia, o którym mowa w ust. 2.
5. Przewoźnik lotniczy posiadający koncesję wydaną przez Konfederację
Szwajcarską może wykonywać nieregularne przewozy lotnicze na trasach między
Rzecząpospolitą Polską a państwem trzecim lub przewozy lotnicze na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem umów międzynarodowych i przepisów
międzynarodowych, po uzyskaniu upoważnienia wydanego, na jego wniosek, przez
Prezesa Urzędu. Do wydania upoważnienia stosuje się odpowiednio przepisy
art. 194 ust. 1–4, art. 195 oraz przepisy wydane na podstawie art. 202. Do wniosku
o wydanie upoważnienia dołącza się kopię koncesji przewoźnika lotniczego.
6. W upoważnieniu, o którym mowa w ust. 2, określa się:
1) nazwę przewoźnika lotniczego i jego siedzibę,
2) trasy lub obszar wykonywania przewozów lotniczych,
3) rodzaj przewozu lotniczego (przewóz pasażerów, towarów lub poczty),
4) warunki wykonywania przewozu lotniczego
– biorąc pod uwagę zakres wniosku, koncesji i certyfikatu przewoźnika lotniczego.
7. Prezes Urzędu wydaje upoważnienie, o którym mowa w ust. 2, w przypadku
gdy:
1) jest to zgodne z umowami międzynarodowymi lub porozumieniami
stanowiącymi realizację tych umów międzynarodowych lub z przepisami
międzynarodowymi;
2) zostały spełnione warunki, o których mowa w art. 192 ust. 2 oraz art. 192a ust. 1
i 2, z zastrzeżeniem umów międzynarodowych i przepisów międzynarodowych;
3) przewoźnik lotniczy został wybrany w wyniku procedury konkursowej, o której
mowa w ust. 16, jeżeli procedura taka została przeprowadzona;
4) przewoźnik lotniczy złożył wniosek o wydanie upoważnienia w terminie,
o którym mowa w ust. 18;
5) przewoźnik lotniczy nie znajduje się w wykazie, o którym mowa
w rozporządzeniu nr 2111/2005/WE;
6) przewoźnik lotniczy nie zamierza wykonywać przewozu lotniczego na podstawie
umowy dotyczącej obsługi trasy przy użyciu statku powietrznego wynajętego od
innego przewoźnika lotniczego znajdującego się w wykazie, o którym mowa
w rozporządzeniu nr 2111/2005/WE.
8. Prezes Urzędu ogranicza upoważnienie, o którym mowa w ust. 2,
w przypadku gdy:
1) przewoźnik lotniczy:
a) zawiadomił Prezesa Urzędu o planowanym ograniczeniu korzystania
z przyznanych mu praw przewozowych,
b) nie rozpoczął wykonywania przewozów lotniczych z wykorzystaniem
wszystkich przyznanych mu praw przewozowych do końca sezonu
rozkładowego następującego po sezonie, od którego zostały mu przyznane
te prawa,
c) ograniczył wykonywanie przewozów lotniczych z wykorzystaniem
przyznanych mu praw przewozowych w okresie dwóch kolejnych sezonów
rozkładowych i nie wznowił ich w czasie kolejnego sezonu rozkładowego
– chyba że ograniczenie wykonywania przewozów lotniczych było następstwem
okoliczności, na które przewoźnik nie miał wpływu;
2) wynika to z oceny efektywności korzystania z przyznanych praw
przewozowych, o której mowa w ust. 22, a posiadane prawa przewozowe mogą
ulec ograniczeniu.
9. Prezes Urzędu zmienia z urzędu albo na wniosek przewoźnika lotniczego
upoważnienie, o którym mowa w ust. 2, w zakresie elementów wskazanych
w ust. 6 pkt 1, 3 i 4, na podstawie dokumentów potwierdzających te zmiany,
w przypadku gdy:
1) przedstawione przez przewoźnika lotniczego dokumenty je potwierdzają;
2) jest to zgodne z umowami międzynarodowymi lub porozumieniami
stanowiącymi realizację tych umów;
3) wnioskowana zmiana nie dotyczy ograniczonych praw przewozowych.
10. Prezes Urzędu cofa upoważnienie, o którym mowa w ust. 2, w przypadku
gdy:
1) przewoźnik lotniczy:
a) zawiadomił Prezesa Urzędu o planowanym ograniczeniu albo zaprzestaniu
korzystania z przyznanych mu praw przewozowych,
b) nie stosuje się do przepisów dotyczących przewozu lotniczego lub
warunków lub ograniczeń określonych w upoważnieniu,
c) przestał spełniać wymagania określone w art. 192a ust. 2, z zastrzeżeniem
umów międzynarodowych i przepisów międzynarodowych,
d) nie rozpoczął wykonywania przewozów lotniczych z wykorzystaniem co
najmniej jednego z przyznanych mu praw przewozowych do końca sezonu
rozkładowego następującego po sezonie, od którego zostały mu przyznane
te prawa,
e) zaprzestał wykonywania przewozów lotniczych z wykorzystaniem
przyznanych mu praw przewozowych w dwóch kolejnych sezonach
rozkładowych i nie wznowił ich w czasie kolejnego sezonu rozkładowego
– chyba że niewykonywanie przewozów lotniczych było następstwem
okoliczności, na które przewoźnik lotniczy nie miał wpływu;
2) wynika to z oceny efektywności korzystania z przyznanych praw
przewozowych, o której mowa w ust. 22.
11. Prezes Urzędu ogranicza albo cofa w całości albo w części upoważnienie,
o którym mowa w ust. 2, w przypadku ograniczenia przedmiotu, zakresu lub obszaru
działalności objętej certyfikatem przewoźnika lotniczego lub koncesją.
12. Prezes Urzędu cofa w całości albo w części upoważnienie, o którym mowa
w ust. 2, w przypadku cofnięcia, uchylenia albo wygaśnięcia koncesji.
13. Przewoźnik lotniczy jest obowiązany zawiadomić Prezesa Urzędu, co
najmniej 30 dni przed planowanym ograniczeniem albo zaprzestaniem wykonywania
regularnych przewozów lotniczych z wykorzystaniem przyznanych mu praw
przewozowych, o planowanym ograniczeniu albo zaprzestaniu, podając ich
przyczynę.
14. Prezes Urzędu zawiesza w całości albo w części upoważnienie, o którym
mowa w ust. 2, w przypadku zawieszenia koncesji.
15. Wydanie upoważnienia, o którym mowa w ust. 2, ograniczenie, zmiana,
cofnięcie albo zawieszenie następuje w drodze decyzji administracyjnej.
16. W przypadku gdy umowa międzynarodowa lub porozumienia stanowiące
realizację tej umowy przewidują ograniczone prawa przewozowe, rozumiane jako
ograniczenia w korzystaniu z praw przewozowych dotyczące częstotliwości lub liczby
przewoźników lotniczych, którym mogą być przyznane prawa przewozowe polegające
na wykonywaniu przewozów lotniczych na trasach lub obszarach między
Rzecząpospolitą Polską a danym państwem trzecim, Prezes Urzędu wydaje
upoważnienie, o którym mowa w ust. 2, przewoźnikowi lotniczemu lub
przewoźnikom lotniczym wyłonionym w procedurze konkursowej podziału
ograniczonych praw przewozowych, zwanej dalej „procedurą konkursową”.
17. Prezes Urzędu, dokonując podziału ograniczonych praw przewozowych,
o którym mowa w ust. 16, kierując się zasadą przejrzystości oraz niedyskryminacji,
bierze pod uwagę następujące kryteria:
1) zapewnienie zrównoważonego rozwoju transportu lotniczego, turystyki i handlu
w Unii Europejskiej, w tym zapewnienie przewozów całorocznych;
2) zdolności finansowe i operacyjne przewoźnika lotniczego do realizacji
przewozów lotniczych objętych wnioskiem;
3) zapewnienie najkorzystniejszej oferty konsumentom, uwzględniając:
a) liczbę operacji lotniczych w tygodniu na danej trasie, biorąc pod uwagę
konieczność wspierania konkurencji między przewoźnikami lotniczymi,
b) konkurencyjny poziom opłat za przewóz lotniczy i związane z nim usługi,
c) sposób dystrybucji dokumentów przewozowych;
4) zapewnienie wysokich standardów bezpieczeństwa i ochrony środowiska, w tym
oferowanie przewozów wykonywanych statkami powietrznymi wpisanymi do
certyfikatu przewoźnika lotniczego występującego z wnioskiem;
5) historię wykonywania przewozów na wnioskowanych trasach lub obszarach,
z uwzględnieniem wysokości wcześniej poniesionych nakładów na rozwój
przewozów lotniczych do danego państwa, jeżeli zostały poniesione.
18. Prezes Urzędu ogłasza informację o wpłynięciu wniosku o wydanie
upoważnienia w przypadku, o którym mowa w ust. 16. W terminie 30 dni od dnia
ogłoszenia przewoźnicy lotniczy zainteresowani wydaniem takiego upoważnienia
składają wnioski o jego wydanie.
19. Przewoźnicy lotniczy biorący udział w procedurze konkursowej
przedkładają dodatkowe informacje i dokumenty określone w przepisach wydanych
na podstawie ust. 23.
20. Stroną postępowania w sprawie wydania upoważnienia w przypadku,
o którym mowa w ust. 16, są wszyscy przewoźnicy biorący udział w procedurze
konkursowej. W decyzji administracyjnej, poza elementami wskazanymi w ust. 6,
wskazuje się również przewoźników lotniczych, którym odmówiono wydania
upoważnienia w wyniku procedury konkursowej.
21. W przypadku gdy łączna liczba wnioskowanych przez przewoźników praw
przewozowych w ramach jednej procedury konkursowej nie przekracza liczby
aktualnie dostępnych praw przewozowych, Prezes Urzędu wydaje upoważnienie bez
przeprowadzania procedury konkursowej.
22. Prezes Urzędu, na uzasadniony wniosek zainteresowanego przewoźnika
lotniczego, dokonuje oceny efektywności wykorzystywania ograniczonych praw
przewozowych.
23. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
procedurę konkursową, w tym:
1) zakres informacji o wpłynięciu wniosku o wydanie upoważnienia podlegającej
ogłoszeniu oraz sposób jej ogłaszania,
2) sposób przeprowadzania procedury konkursowej,
3) zakres dodatkowych informacji, jakie powinien zawierać uzupełniony wniosek
o wydanie upoważnienia, oraz dokumenty, jakie powinny być dołączone do tego
wniosku w celu przeprowadzenia procedury konkursowej
– z uwzględnieniem umów międzynarodowych i porozumień stanowiących realizację
tych umów lub przepisów międzynarodowych, przepisów Unii Europejskiej
w zakresie negocjacji i wykonywania umów dotyczących usług lotniczych oraz
z poszanowaniem zasady niedyskryminacji.

Art. 191a. 1. (uchylony)
2. Prezes Urzędu zawiesza, na okres do 6 miesięcy, upoważnienie udzielone
przewoźnikowi lotniczemu, jeżeli:
1) przewoźnik lotniczy znajduje się w wykazie, o którym mowa w rozporządzeniu
nr 2111/2005/WE;
2) przewoźnik lotniczy zamierza wykonywać lub wykonuje przewóz lotniczy przy
użyciu statku powietrznego przewoźnika lotniczego znajdującego się w wykazie,
o którym mowa w rozporządzeniu nr 2111/2005/WE.
3. Prezes Urzędu cofa przewoźnikowi lotniczemu zawieszone upoważnienie,
jeżeli po upływie okresu zawieszenia nie ustała jego przyczyna.

art. 192. więcej Art. 192. 1. Upoważnienie, o którym mowa w art. 191 ust. 2, wydaje się na
wniosek przewoźnika lotniczego.
2. Wniosek o udzielenie upoważnienia, o którym mowa w art. 191 ust. 2, składa
się Prezesowi Urzędu co najmniej 30 dni przed planowanym dniem rozpoczęcia
wykonywania przewozów lotniczych.
3. Wniosek o udzielenie upoważnienia, o którym mowa w art. 191 ust. 2,
zawiera informacje dotyczące:
1) trasy lub obszaru wykonywania przewozów lotniczych;
2) rodzaju przewozu lotniczego (przewóz pasażerów, towarów lub poczty);
3) częstotliwości lotów;
4) typów statków powietrznych;
5) osoby upoważnionej do reprezentowania przewoźnika lotniczego na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, w tym imię i nazwisko, adres do doręczeń na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, numer telefonu oraz numer telefaksu lub
adres poczty elektronicznej.
4. Do wniosku o udzielenie upoważnienia, o którym mowa w art. 191 ust. 2,
w przypadku gdy postanowienia odpowiednich umów międzynarodowych
i przepisów międzynarodowych wskazują prawo wnioskującego przewoźnika
lotniczego do wykonywania przewozów lotniczych, przewoźnik lotniczy inny niż
polski dołącza kopię koncesji.

Art. 192a. 1. Regularne przewozy lotnicze na określonych trasach lub obszarach
między Rzecząpospolitą Polską a państwem trzecim może wykonywać,
z zastrzeżeniem art. 193 ust. 1 oraz z uwzględnieniem postanowień umów
międzynarodowych i przepisów międzynarodowych, poza polskim przewoźnikiem
lotniczym, tylko przewoźnik lotniczy ustanowiony na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, który uzyskał upoważnienie, o którym mowa w art. 191 ust. 2.
2. Przewoźnikiem lotniczym ustanowionym na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej jest przewoźnik lotniczy, który:
1) posiada koncesję wydaną przez państwo członkowskie Unii Europejskiej,
Konfederację Szwajcarską lub państwo członkowskie Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronę umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym;
2) posiada bazę operacyjną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
3) skutecznie i rzeczywiście wykonuje działalność w dziedzinie transportu
lotniczego w ramach trwałych porozumień, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 847/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r.
w sprawie negocjacji i wykonania umów dotyczących usług lotniczych między
Państwami Członkowskimi a państwami trzecimi (Dz. Urz. UE L 157
z 30.04.2004, str. 7; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 8,
str. 193);
4) stale utrzymuje personel odpowiedzialny za bezpieczeństwo i ochronę
w Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Przewoźnik lotniczy potwierdza ustanowienie na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej przez dołączenie do wniosku o wydanie upoważnienia, o którym mowa
w art. 191 ust. 2, kopii umowy zawartej z zarządzającym lotniskiem w sprawie
utworzenia bazy operacyjnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
oświadczenie zarządzającego lotniskiem w tej sprawie oraz wskazuje we wniosku
imię i nazwisko, adres do doręczeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, numer
telefonu oraz numer telefaksu lub adres poczty elektronicznej osoby odpowiedzialnej
za prowadzenie bieżących spraw operacyjnych oraz za sprawy bezpieczeństwa
i ochrony.

Art. 192b. 1. Jeżeli wymagają tego umowy międzynarodowe zawarte
z państwem trzecim, w którego granicach mają być wykonywane przewozy lotnicze,
przewoźnik lotniczy, o którym mowa w art. 191 ust. 2, jest wyznaczany w trybie i na
warunkach określonych w umowie międzynarodowej, po uzyskaniu upoważnienia,
o którym mowa w art. 191 ust. 2.
2. Cofnięcie wyznaczenia następuje:
1) w trybie i na warunkach określonych w umowie międzynarodowej;
2) w przypadku braku postanowień umownych w tym zakresie – w formie
pisemnego powiadomienia właściwego organu państwa trzeciego przez Prezesa
Urzędu o cofnięciu wyznaczenia, gdy cofnięto upoważnienie.
3. O cofnięciu wyznaczenia Prezes Urzędu informuje na piśmie
zainteresowanego przewoźnika lotniczego.

art. 193. więcej Art. 193. 1. Przewoźnik lotniczy z państwa trzeciego może wykonywać
przewozy lotnicze do lub z Rzeczypospolitej Polskiej wyłącznie w zakresie i na
warunkach określonych w zezwoleniu wydanym na jego wniosek przez Prezesa
Urzędu, z uwzględnieniem postanowień umów międzynarodowych i przepisów
międzynarodowych. Kopię decyzji administracyjnej w przedmiocie zezwolenia Prezes Urzędu niezwłocznie przekazuje instytucji zapewniającej służby ruchu
lotniczego.
2. Przewoźnik lotniczy z państwa trzeciego może wykonywać przewozy lotnicze
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po uzyskaniu zezwolenia wydanego, na
zasadzie wzajemności, na jego wniosek przez Prezesa Urzędu, z uwzględnieniem
umów międzynarodowych i przepisów międzynarodowych.
3. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1 i 2, nie jest wymagane w przypadku:
1) przewozów pasażerów wykonywanych statkami powietrznymi o pojemności nie
większej niż 20 miejsc pasażerskich, wykorzystywanych wyłącznie przez
zamawiającego lub zamawiających na trasie przez nich ustalonej;
2) przewozów towarów lub poczty wykonywanych statkami o maksymalnej masie
startowej (MTOM) nie większej niż 10 ton, wykorzystywanych wyłącznie przez
zamawiającego lub zamawiających na trasie przez nich ustalonej;
3) posiadania zezwolenia, o którym mowa w art. 149a ust. 1.
4. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1 i 2, Prezes Urzędu wydaje na czas
określony.
5. Obcy przewoźnik lotniczy może wykonywać loty, o których mowa w art. 66a
ust. 1 pkt 2 i 3, do lub z Rzeczypospolitej Polskiej tylko w zakresie i na warunkach
określonych w zezwoleniu, o którym mowa w art. 149a ust. 1.

Art. 193a. (uchylony).

art. 194. więcej Art. 194. 1. Wniosek o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w art. 193 ust. 1
i 2, składa się przed zamierzonym rozpoczęciem wykonywania przewozów lotniczych
w terminie nie krótszym niż:
1) 3 dni robocze – w przypadku przewozów lotniczych obejmujących nie więcej niż
9 nieregularnych lotów handlowych z lądowaniem na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
2) 14 dni roboczych – w przypadku przewozów lotniczych stanowiących serię
nieregularnych lotów handlowych obejmującą co najmniej 10 lotów;
3) 30 dni – w przypadku regularnych przewozów lotniczych.
2. W przypadkach przewozów lotniczych, o których mowa w ust. 1 pkt 1,
niecierpiących zwłoki, uzasadnionych interesem publicznym lub społecznym,
wniosek może być złożony bez zachowania terminu określonego w tym przepisie.
3. We wniosku zamieszcza się informacje określające:
1) nazwę, siedzibę i adres przewoźnika lotniczego wskazany w certyfikacie
przewoźnika lotniczego;
2) trasy, na których mają być wykonywane przewozy lotnicze, oraz rodzaj
przewozów lotniczych (przewóz pasażerów, towarów lub poczty);
3) oferowaną zdolność przewozową i częstotliwość lotów;
4) typy statków powietrznych i ich znaki rejestracyjne;
5) nazwę i adres zleceniodawcy na wykonywanie nieregularnych przewozów
lotniczych.
4. Domniemywa się, że wniosek złożony został zgodnie z zasadami reprezentacji
lub przez osobę należycie umocowaną.
5. Do wniosku dołącza się:
1) dokumenty określające status prawny przewoźnika lotniczego oraz strukturę
kapitałową i skuteczną kontrolę regulacyjną nad przewoźnikiem lotniczym –
w przypadku regularnych przewozów lotniczych;
2) wyznaczenie przez właściwy organ obcego państwa do wykonywania
przewozów lotniczych objętych wnioskiem – w przypadku gdy wymaga tego
umowa międzynarodowa;
3) certyfikat przewoźnika lotniczego wraz ze związanymi specyfikacjami
operacyjnymi, wydany przez właściwy organ obcego państwa, albo dokumenty
im równoważne – na żądanie Prezesa Urzędu;
4) dokument ubezpieczenia stwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z eksploatacją statków
powietrznych, przewozem lotniczym pasażerów, towarów lub poczty oraz
w stosunku do osób trzecich;
5) umowę zawartą ze zleceniodawcą na wykonywanie nieregularnego przewozu
lotniczego – na żądanie Prezesa Urzędu;
6) świadectwo zdatności do lotu statku powietrznego – na żądanie Prezesa Urzędu;
7) świadectwo zdatności w zakresie hałasu – na żądanie Prezesa Urzędu;
8) dokument zezwolenia, o którym mowa w art. 3 rozporządzenia nr 452/2014/UE,
wydany przewoźnikowi lotniczemu przez EASA, obejmujący statki powietrzne
wskazane we wniosku – na żądanie Prezesa Urzędu;
9) dowód uiszczenia opłaty lotniczej, o ile jest wymagana.

art. 195. więcej Art. 195. 1. Prezes Urzędu udziela zezwolenia, o którym mowa w art. 193 ust. 1
i 2, jeżeli:
1) przemawia za tym interes publiczny;
2) polscy przewoźnicy lotniczy korzystają w państwie wnioskującego przewoźnika
lotniczego z podobnych praw przewozowych lub uzyskują inne wzajemne
korzyści, potwierdzone przez władze lotnicze tego państwa, z zastrzeżeniem
umów międzynarodowych;
3) zapewniona jest możliwość obsługi lotów i przewozów lotniczych w polskich
portach lotniczych;
4) jest to zgodne z postanowieniami umów międzynarodowych, porozumień
stanowiących realizację tych umów, przepisów międzynarodowych lub
z przepisami prawa Unii Europejskiej w zakresie przewozów lotniczych;
5) zostały spełnione warunki, o których mowa w art. 194 ust. 1–3 oraz 5;
6) jest to zgodne z decyzją ministra właściwego do spraw transportu, o której mowa
w art. 195c ust. 3 lub 5, jeżeli z tej decyzji wynika możliwość wykonywania
praw przewozowych objętych wnioskiem – w przypadku wydania takiej decyzji;
7) przewoźnik lotniczy nie znajduje się w wykazie, o którym mowa
w rozporządzeniu nr 2111/2005/WE;
8) przewoźnik lotniczy zamierza wykonywać przewóz lotniczy przy użyciu statku
powietrznego przewoźnika lotniczego nieznajdującego się w wykazie, o którym
mowa w rozporządzeniu nr 2111/2005/WE;
9) Prezes Urzędu nie wprowadził zakazu, o którym mowa w art. 155d ust. 1;
10) przewoźnik lotniczy jest wyznaczony do wykonywania przewozów lotniczych
na określonych trasach lub obszarach – w przypadku gdy wymaga tego umowa
międzynarodowa;
11) przewoźnik lotniczy jest odpowiednio certyfikowany przez właściwy organ
państwa, w którym jest koncesjonowany.
2. W zezwoleniu, o którym mowa w art. 193 ust. 1 i 2, określa się:
1) firmę i siedzibę przewoźnika lotniczego;
2) trasy, na których mają być wykonywane przewozy lotnicze;
3) rodzaj przewozów lotniczych (przewóz pasażerów, towarów lub poczty);
4) numery rejsów, dni operacji lotniczych, typy statków powietrznych i ich znaki
rejestracyjne, nazwę zleceniodawcy – w przypadku nieregularnych przewozów
lotniczych;
5) warunki wykonywania przewozów lotniczych – w uzasadnionych przypadkach.
3. Prezes Urzędu, biorąc pod uwagę kwotę zadłużenia oraz okres zaległości,
może odmówić wydania zezwolenia, o którym mowa w art. 193 ust. 1 i 2,
w przypadku gdy istnieją zaległe płatności przewoźnika lotniczego:
1) z tytułu kar nałożonych przez Prezesa Urzędu lub
2) w stosunku do polskich podmiotów, w szczególności instytucji zapewniającej
służby ruchu lotniczego, zarządzającego lotniskiem lub podmiotów
świadczących obsługę naziemną w porcie lotniczym, obejmujące okres co
najmniej 3 miesięcy, zgłoszone i udokumentowane przez te podmioty.
4. Prezes Urzędu cofa zezwolenie na przewozy lotnicze, o których mowa
w art. 194 ust. 1 pkt 1 i 2, albo zawiesza, na okres do 6 miesięcy, zezwolenie na
przewozy lotnicze, o których mowa w art. 194 ust. 1 pkt 3, w przypadku gdy:
1) przewoźnik lotniczy znajduje się w wykazie, o którym mowa w rozporządzeniu
nr 2111/2005/WE;
2) przewoźnik lotniczy zamierza wykonywać lub wykonuje przewóz lotniczy przy
użyciu statku powietrznego przewoźnika lotniczego znajdującego się w wykazie,
o którym mowa w rozporządzeniu nr 2111/2005/WE;
3) wprowadził zakaz, o którym mowa w art. 155d ust. 1;
4) wynika to z przepisów prawa Unii Europejskiej w zakresie przewozów
lotniczych.
5. Prezes Urzędu cofa zawieszone zezwolenie, jeżeli po upływie okresu
zawieszenia nie ustały przyczyny zawieszenia.
6. Prezes Urzędu ogranicza albo cofa zezwolenie, o którym mowa
w art. 193 ust. 1 i 2, w przypadku gdy:
1) przewoźnik lotniczy nie stosuje się do przepisów obowiązujących w zakresie
przewozu lotniczego lub warunków określonych w zezwoleniu;
2) przestał spełniać warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 1–4, 10 i 11;
3) minister właściwy do spraw transportu wydał decyzję, o której mowa w art. 195c
ust. 3 lub 5, jeżeli z tej decyzji wynika brak możliwości wykonywania praw
przewozowych objętych wnioskiem.
7. Prezes Urzędu, biorąc pod uwagę kwotę zadłużenia oraz okres zaległości,
może cofnąć zezwolenie, o którym mowa w art. 193 ust. 1 i 2, w przypadku gdy
istnieją zaległe płatności przewoźnika lotniczego:
1) z tytułu kar nałożonych przez Prezesa Urzędu lub
2) w stosunku do polskich podmiotów, w szczególności instytucji zapewniającej
służby ruchu lotniczego, zarządzającego lotniskiem lub podmiotów
świadczących obsługę naziemną w porcie lotniczym, obejmujące okres co
najmniej 3 miesięcy, zgłoszone i udokumentowane przez te podmioty.
8. Prezes Urzędu zmienia z urzędu lub na wniosek przewoźnika lotniczego
zezwolenie, o którym mowa w art. 193 ust. 1 i 2, w zakresie elementów wskazanych
w ust. 2 pkt 1, 3 i 4 na podstawie dokumentów potwierdzających te zmiany,
w przypadku gdy:
1) przedstawione przez przewoźnika lotniczego dokumenty je potwierdzają;
2) jest to zgodne z umowami międzynarodowymi lub porozumieniami
stanowiącymi realizację tych umów lub z przepisami międzynarodowymi.
9. Decyzje administracyjne w przedmiocie zezwolenia, o którym mowa
w art. 193 ust. 1 i 2, a także pisma w postępowaniach administracyjnych w tym
przedmiocie doręcza się na adres poczty elektronicznej – w przypadku gdy
wnioskodawca wskaże taki adres do doręczeń, albo w formie pisemnej lub za pomocą
telefaksu.
10. W wezwaniu do uzupełnienia wniosku w sprawach zezwoleń, o których
mowa w art. 194 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2, Prezes Urzędu wskazuje termin do
uzupełnienia tych braków. W przypadku niecierpiącym zwłoki treść wezwania może
zostać ogłoszona ustnie i utrwalona w aktach sprawy w formie adnotacji.
11. Decyzje, o których mowa w ust. 9, podlegają natychmiastowemu
wykonaniu.

Art. 195a. Na żądanie Prezesa Urzędu przewoźnik lotniczy wykonujący
przewozy lotnicze do, z lub w Rzeczypospolitej Polskiej przekazuje statystyczne dane
przewozowe dotyczące wielkości ruchu lotniczego, przewozów pasażerów, towarów
lub poczty, w ujęciu miesięcznym oraz sezonowym, w terminie określonym w
żądaniu.

Art. 195b. 1. Prezes Urzędu wydaje, odmawia wydania, ogranicza, cofa
zezwolenia i upoważnienia z uwzględnieniem decyzji, o których mowa w art. 195c.
2. Przewozy lotnicze do, z oraz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
odbywają się z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z decyzji, o których mowa
w art. 195c.

Art. 195c. 1. Minister właściwy do spraw transportu może, w drodze decyzji
administracyjnej, dokonać, na zasadach określonych w art. 19 ust. 2 rozporządzenia
nr 1008/2008/WE, podziału ruchu lotniczego między porty lotnicze.
2. Minister właściwy do spraw transportu przesyła do Komisji Europejskiej, nie
później niż 3 miesiące przed dniem wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, projekt decyzji o podziale ruchu lotniczego lub zmianach w obowiązującym podziale ruchu
lotniczego.
3. Minister właściwy do spraw transportu może ograniczyć, w drodze decyzji
administracyjnej, na zasadach określonych w art. 20 rozporządzenia
nr 1008/2008/WE, wykonywanie praw przewozowych.
4. Minister właściwy do spraw transportu informuje pozostałe państwa
członkowskie Unii Europejskiej i Komisję Europejską o zamiarze wprowadzenia
ograniczeń, o których mowa w ust. 3, przynajmniej 3 miesiące przed dniem wydania
decyzji, o której mowa w ust. 3, przedstawiając odpowiednie uzasadnienie.
5. Minister właściwy do spraw transportu może odmówić wykonywania praw
przewozowych, ograniczyć ich wykonywanie lub określić warunki ich wykonywania
w drodze decyzji administracyjnej, na zasadach określonych w art. 21 rozporządzenia
nr 1008/2008/WE.
6. Decyzji, o której mowa w ust. 5, nadaje się rygor natychmiastowej
wykonalności.
7. Minister właściwy do spraw transportu informuje pozostałe państwa
członkowskie Unii Europejskiej i Komisję Europejską bez zbędnej zwłoki,
o działaniach, o których mowa w ust. 5, przedstawiając odpowiednie uzasadnienie.
8. Jeżeli przyczyny wydania decyzji, o której mowa w ust. 5, trwają ponad
14 dni, minister właściwy do spraw transportu informuje o tym fakcie pozostałe
państwa członkowskie Unii Europejskiej i Komisję Europejską oraz może za jej zgodą
przedłużyć termin obowiązywania decyzji o nie więcej niż 14 dni.
9. Decyzje, o których mowa w ust. 1 i 3, minister właściwy do spraw transportu
wydaje, ogranicza i cofa z uwzględnieniem stanowiska Komisji Europejskiej
wydawanego w związku z wprowadzanymi ograniczeniami, a w przypadku decyzji,
o której mowa w ust. 3, także z uwzględnieniem stanowiska zainteresowanego
państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
10. Decyzje, o których mowa w ust. 3 i 5, minister właściwy do spraw transportu
uchyla po podjęciu przez Komisję Europejską działań na podstawie odpowiednio
art. 20 ust. 3 i art. 21 ust. 2 rozporządzenia nr 1008/2008/WE.

art. 196. więcej Art. 196. 1. (uchylony)
2. Przewoźnik lotniczy z państwa trzeciego może prowadzić sprzedaż
przewozów lotniczych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po uzyskaniu
zezwolenia Prezesa Urzędu wydawanego na wniosek tego przewoźnika, przy
zachowaniu zasady wzajemności.
2a. Przewoźnik lotniczy z państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym może prowadzić sprzedaż przewozów lotniczych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak przedsiębiorca polski.
3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, należy dołączyć następujące
dokumenty:
1) zaświadczenie albo oświadczenie o wpisie do rejestru sądowego oddziału
przedsiębiorstwa przewoźnika na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) zaświadczenie albo oświadczenie o nadaniu oddziałowi numeru identyfikacji
podatkowej (NIP);
3) (uchylony)
4) określające podmiot reprezentujący przewoźnika lotniczego z państwa trzeciego
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wskazujące jego:
a) nazwisko i adres – w przypadku osoby fizycznej,
b) nazwę, siedzibę i adres oraz status – w przypadku osoby prawnej albo spółki
prawa handlowego nieposiadającej osobowości prawnej.
3a. Oświadczenia, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 2, składa się pod rygorem
odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie
jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta
zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych
zeznań.
4. Do zezwoleń, o których mowa w ust. 2, w zakresie nieuregulowanym
niniejszą ustawą stosuje się odpowiednio przepisy ustawy, o której mowa w art. 184.

Art. 196a. 1. W zezwoleniu na prowadzenie sprzedaży przewozów lotniczych
określa się:
1) przewoźnika, jego siedzibę i oddział;
2) zakres i przedmiot działalności objętej zezwoleniem;
3) obszar działalności;
4) okres ważności zezwolenia;
5) szczególne warunki wykonywania działalności.
2. Zezwolenia udziela się na czas nieoznaczony.
3. Prezes Urzędu może odmówić udzielenia zezwolenia, jeżeli:
1) udzielenie zezwolenia byłoby sprzeczne z wiążącymi umowami lub przepisami
międzynarodowymi;
2) wnioskodawca nie spełnił wymagań, o których mowa w art. 196 ust. 2 i 3.
4. Zezwolenie może być cofnięte gdy:
1) zostanie wydane prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy
wykonywania działalności objętej zezwoleniem;
2) przedsiębiorca przestanie spełniać warunki określone przepisami prawa,
wymagane do prowadzenia działalności określonej w zezwoleniu;
3) przedsiębiorca nie usunie w wyznaczonym terminie, stanu faktycznego lub
prawnego niezgodnego z przepisami prawa regulującymi działalność objętą
zezwoleniem.

Art. 196b. 1. Przewoźnik lotniczy z państwa trzeciego działający jako
przewoźnik umowny w rozumieniu Konwencji o ujednoliceniu niektórych prawideł
dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego, sporządzonej w Montrealu
dnia 28 maja 1999 r. (Dz. U. z 2007 r. poz. 235), planujący wykonywanie regularnych
przewozów lotniczych na trasach do, z oraz w Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach
umowy o dzieleniu oznaczeń linii, jest obowiązany zawiadomić o tym Prezesa Urzędu
w formie pisemnej, za pomocą telefaksu lub poczty elektronicznej.
2. Do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, przewoźnik lotniczy z państwa
trzeciego dołącza następujące dokumenty:
1) wyznaczenie do wykonywania przewozów lotniczych objętych wnioskiem
wydane przez właściwy organ państwa przewoźnika lotniczego, jeżeli wymaga
tego umowa międzynarodowa;
2) certyfikat przewoźnika lotniczego wydany przez właściwy organ państwa
przewoźnika lotniczego;
3) dokument ubezpieczenia stwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z eksploatacją statków
powietrznych, przewozem lotniczym pasażerów, towarów lub poczty oraz
w stosunku do osób trzecich.
3. Przewoźnik lotniczy może rozpocząć przewozy lotnicze wskazane
w zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 1, jeżeli w terminie 21 dni od dnia
otrzymania tego zawiadomienia Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej,
nie zakaże wykonywania przewozów lotniczych, z uwagi na przepisy umów
międzynarodowych lub porozumień międzynarodowych stanowiących wykonanie
tych umów, przepisy Unii Europejskiej w zakresie wykonywania przewozów lotniczych, brak umów międzynarodowych lub porozumień międzynarodowych lub
z uwagi na niedostarczenie, w terminie wyznaczonym przez Prezesa Urzędu,
dokumentów, o których mowa w ust. 2.
4. Prezes Urzędu, kierując się zakresem naruszenia, może, w drodze decyzji
administracyjnej, zakazać wykonywania przewozów lotniczych rozpoczętych po
zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 1, jeżeli przewoźnik lotniczy nie stosuje się do
umów międzynarodowych lub przepisów międzynarodowych lub w inny sposób
narusza przepisy Unii Europejskiej w zakresie wykonywania przewozów lotniczych.
5. Do doręczenia decyzji, o których mowa w ust. 3 i 4, oraz pism
w postępowaniu administracyjnym w przedmiocie tych decyzji stosuje się przepis
art. 195 ust. 9.
6. Decyzje, o których mowa w ust. 3 i 4, podlegają natychmiastowemu
wykonaniu.

Art. 196c. 1. Przewoźnik lotniczy, posiadający koncesję wydaną przez Prezesa
Urzędu, zamierzający zawrzeć umowę w sprawie dzielenia oznaczeń linii
z przewoźnikiem z państwa trzeciego, składa do Prezesa Urzędu wniosek o udzielenie
zgody na zawarcie umowy w sprawie dzielenia oznaczeń linii co najmniej na 30 dni
przed planowanym terminem wejścia w życie umowy w sprawie dzielenia oznaczeń
linii.
2. Zgodnie z ORO.AOC.115 lit. a pkt 2 załącznika III do rozporządzenia
nr 965/2012/UE do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się dokumentację
potwierdzającą spełnienie warunku, o którym mowa w ARO.OPS.105 załącznika II
do rozporządzenia nr 965/2012/UE.
3. Prezes Urzędu, po dokonaniu pozytywnej oceny spełnienia przez przewoźnika
lotniczego wymagań określonych w ust. 2, zawiadamia go pisemnie o udzieleniu
zgody na zawarcie umowy w sprawie dzielenia oznaczeń linii.
4. W przypadku stwierdzenia, że nie zostały spełnione wymagania, o których
mowa w ust. 2, Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, odmawia
udzielenia zgody na zawarcie umowy o dzieleniu oznaczeń linii.

art. 197. więcej Art. 197. 1. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw rozwoju regionalnego, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu
oraz wojewody lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego, może, w drodze
rozporządzenia:
1) nałożyć obowiązek użyteczności publicznej w stosunku do regularnego
przewozu lotniczego między dwoma portami lotniczymi położonymi na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub między portem lotniczym położonym
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej a innym portem lotniczym położonym
na terytorium Unii Europejskiej,
2) określić okres oraz warunki wykonywania obowiązku użyteczności publicznej,
o którym mowa w pkt 1
– z uwzględnieniem polityki państwa w zakresie rozwoju regionalnego oraz zasady
niedyskryminacji między wspólnotowymi przewoźnikami lotniczymi.
2. Tryb oraz kryteria ustanawiania obowiązku użyteczności publicznej określa
rozporządzenie nr 1008/2008/WE.
3. Nałożenie obowiązku użyteczności publicznej, o którym mowa w ust. 1, jest
poprzedzone analizą:
1) sytuacji gospodarczej regionu;
2) dostępności innych środków transportu;
3) istniejących i planowanych połączeń lotniczych oraz stosowanych taryf
lotniczych;
4) zapotrzebowania na połączenia lotnicze, przedłożonego przez wojewodę lub
marszałka województwa.
4. W celu przeprowadzenia analizy, o której mowa w ust. 3, minister właściwy
do spraw transportu występuje do:
1) jednostki samorządu terytorialnego – o przedstawienie analizy sytuacji
gospodarczej tej jednostki;
2) Prezesa Urzędu – o przedstawienie analizy istniejących i planowanych połączeń
lotniczych oraz stosowanych taryf lotniczych na danej trasie.
5. Minister właściwy do spraw transportu przekazuje projekt rozporządzenia,
o którym mowa w ust. 1, do Komisji Europejskiej oraz zainteresowanych państw
członkowskich Unii Europejskiej.
6. Prezes Urzędu weryfikuje spełnienie przez przewoźników lotniczych
operujących na trasie, w odniesieniu do której nałożono obowiązek użyteczności
publicznej, warunków określonych w tym obowiązku w szczególności na podstawie
dostępnych publicznie oraz uzyskanych od przewoźników lotniczych informacji na
temat oferowanych przewozów, potwierdzających spełnienie warunków określonych
w tym obowiązku.
7. Jeżeli w okresie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia
wprowadzającego obowiązek żaden wspólnotowy przewoźnik lotniczy nie rozpoczął
wykonywania lub nie przekazał do Prezesa Urzędu informacji o planowanym
rozpoczęciu wykonywania, zgodnie z warunkami nałożonymi na podstawie ust. 1,
przewozów na trasie, w odniesieniu do której nałożono obowiązek użyteczności
publicznej, minister właściwy do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii Prezesa
Urzędu, wojewody i właściwej jednostki samorządu terytorialnego, może dokonać
wyboru jednego wspólnotowego przewoźnika lotniczego do obsługi tej trasy na okres
do 4 lat na zasadach określonych w art. 16 ust. 9 i 10 oraz art. 17 rozporządzenia
nr 1008/2008/WE, publikując zaproszenie do składania ofert w Biuletynie Informacji
Publicznej.
8. W przypadku gdy obsłudze trasy, o której mowa w ust. 7, towarzyszy
rekompensata, o której mowa w art. 17 ust. 8 rozporządzenia nr 1008/2008/WE,
koszty związane z tą rekompensatą są pokrywane przez Prezesa Urzędu, a jeżeli
obowiązek użyteczności publicznej został nałożony po uzyskaniu pozytywnej opinii,
o której mowa w ust. 7, wojewody lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego,
wojewoda lub odpowiednio właściwa jednostka samorządu terytorialnego są
obowiązani do pokrycia co najmniej 50% tych kosztów.
9. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
sposób obliczania kosztów wykonywania obowiązku użyteczności publicznej,
z uwzględnieniem przepisów prawa Unii Europejskiej dotyczącego stosowania
art. 106 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy państwa
w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych.

art. 198. więcej Art. 198. 1. Taryfy lotnicze stosowane w przewozach lotniczych między
Rzecząpospolitą Polską a państwem trzecim, z którym zawarto umowę
międzynarodową regulującą zasady ustalania taryf lotniczych, są przedstawiane
Prezesowi Urzędu do zatwierdzenia na zasadach określonych w tej umowie, jeżeli
umowa tak stanowi.
2. Taryfy lotnicze i stawki lotnicze stosowane w przewozach lotniczych między
państwami członkowskimi Unii Europejskiej są ustalane zgodnie z rozporządzeniem
nr 1008/2008/WE.
3. Uprawnienia Prezesa Urzędu w przedmiocie kontroli sposobu oferowania
i publikowania taryf lotniczych i stawek lotniczych, o których mowa w ust. 2,
w zakresie zachowania wymogów określonych w art. 23 rozporządzenia nr 1008/2008/WE nie naruszają uprawnień Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, wynikających z przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

art. 199. więcej Art. 199. Przewoźnik lotniczy oferujący publicznie swoje usługi nie może
odmówić podjęcia przewozu pasażerowi i nadawcy, którzy poddali się
obowiązującym przepisom i regulaminom przewozowym, chyba że:
1) przewóz jest zakazany lub ograniczony na podstawie obowiązujących przepisów;
2) przewóz jest niedopuszczalny ze względów bezpieczeństwa;
3) przewoźnik lotniczy nie dysponuje środkami potrzebnymi do wykonania danego
przewozu;
4) przewóz wykracza poza zakres bieżącej działalności przewoźnika lotniczego.

art. 200. więcej Art. 200. 1. (uchylony)
2. (uchylony)
3. Szczegółowe zasady dotyczące postępowania w przypadkach, o których
mowa w rozporządzeniu nr 261/2004/WE z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającym
wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy
przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającym
rozporządzenie (EWG) nr 295/91, a w szczególności pierwszeństwa przyjmowania
pasażerów, zwrotu opłaty za niewykonany przewóz, wysokości i sposobu wypłaty
rekompensaty oraz świadczeń na rzecz pasażerów niezabranych do przewozu (Dz.
Urz. UE L 46 z 17.02.2004, s. 1), powinny być określone w regulaminie, o którym
mowa w art. 205 ust. 3, albo w przepisach przewoźnika wydanych i udostępnionych
pasażerom.
4. (uchylony)

art. 201. więcej Art. 201. Przewoźnik lotniczy obowiązany jest do podania do publicznej
wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty rozkładów lotów regularnych.
2. (uchylony)
3. (uchylony)

Art. 201a. 1. Przewoźnik lotniczy posiadający koncesję udzieloną przez
państwo członkowskie Unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską lub państwo
członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronę
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, wykonujący regularne przewozy
lotnicze do, z oraz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązany na
żądanie Prezesa Urzędu przedstawić mu do wiadomości rozkład lotów, stosowany
w przewozach lotniczych do, z oraz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Przewoźnik lotniczy z państwa trzeciego, wykonujący regularne przewozy
lotnicze, jest obowiązany przedstawić Prezesowi Urzędu, przed rozpoczęciem
przewozów lotniczych lub przed każdym sezonem rozkładowym, rozkład lotów
stosowany w przewozach lotniczych do, z oraz na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej. Prezes Urzędu zatwierdza w przypadkach wskazanych w odpowiednich
umowach międzynarodowych rozkład lotów z uwzględnieniem postanowień umów
międzynarodowych, zgodnie z którymi wykonuje się przewozy lotnicze.
3. Rozkłady lotów powinny określać trasy, rodzaj przewozów, typy statków
powietrznych, ich pojemność, częstotliwość lotów, daty oraz czasy operacji w portach
lotniczych.
4. Przewoźnik lotniczy, o którym mowa w ust. 2, jest obowiązany poinformować
Prezesa Urzędu o zaprzestaniu wykonywania przewozów lotniczych na określonych
trasach.
5. Do rozkładu lotów, o którym mowa w ust. 2, przewoźnik lotniczy z państwa
trzeciego dołącza kopię dokumentu ubezpieczenia potwierdzającego zawarcie umowy
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z eksploatacją statków
powietrznych, przewozem lotniczym pasażerów, towarów lub poczty oraz w stosunku
do osób trzecich.
6. Przewoźnik lotniczy z państwa trzeciego może rozpocząć wykonywanie
przewozów lotniczych w danym sezonie rozkładowym po zatwierdzeniu rozkładu
lotów przez Prezesa Urzędu, jeżeli odpowiednia umowa międzynarodowa wymaga
zatwierdzenia. Prezes Urzędu zatwierdza rozkład lotów, zgodnie z postanowieniami
umowy międzynarodowej i jeżeli pozytywnie zweryfikował posiadanie przez
przewoźnika lotniczego dokumentu zezwolenia, o którym mowa w art. 3
rozporządzenia nr 452/2014/UE, oraz dokumentu ubezpieczenia, o którym mowa
w ust. 5.
7. Doręczenie przewoźnikowi lotniczemu informacji w przedmiocie
zatwierdzenia rozkładu lotów następuje w formie pisemnej lub za pomocą telefaksu
albo na adres poczty elektronicznej, w przypadku gdy w korespondencji przekazującej
rozkład lotów przewoźnik wskaże taki adres do doręczeń. Prezes Urzędu niezwłocznie
przekazuje kopię informacji do instytucji zapewniającej służby ruchu lotniczego.

art. 202. więcej Art. 202. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe warunki udzielania zezwoleń, o których mowa
w art. 193 ust. 1 i 2, z uwzględnieniem zakresu przewozów lotniczych oraz
możliwości efektywnego wykorzystania przyznanych praw przewozowych.

Art. 202a. 1. Przewoźnik lotniczy, który wykonuje loty międzynarodowe
pasażerskie do lub z Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązany do przekazywania
informacji dotyczącej pasażerów znajdujących się na pokładzie statku powietrznego,
który będzie lądował na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwanej dalej
„informacją”.
2. Obowiązku, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się do lotów pasażerskich
między Rzecząpospolitą Polską a innym państwem członkowskim Unii Europejskiej
oraz między Rzecząpospolitą Polską a państwem trzecim traktowanym na równi
z państwami Unii Europejskiej na podstawie umowy w sprawie włączenia tego
państwa we wdrożenie, stosowanie i rozwój dorobku z Schengen.
3. Informacja obejmuje następujące dane:
1) imię lub imiona oraz nazwisko w pełnym brzmieniu;
2) datę urodzenia;
3) numer i rodzaj dokumentu podróży;
4) obywatelstwo;
5) nazwę przejścia granicznego, w którym nastąpi przekroczenie granicy
państwowej Rzeczypospolitej Polskiej;
6) numer lotu;
7) datę i czas startu i lądowania statku powietrznego;
8) liczbę pasażerów statku powietrznego;
9) lotnisko wejścia pasażera na pokład statku powietrznego w celu odbycia lotu.
4. Przewoźnik lotniczy przekazuje informację na wniosek komendanta placówki
Straży Granicznej właściwego ze względu na miejsce przekroczenia granicy
państwowej Rzeczypospolitej Polskiej przez pasażerów znajdujących się na pokładzie
statku powietrznego. Komendant placówki Straży Granicznej występuje z wnioskiem,
w przypadku gdy jest to konieczne do zwalczania nielegalnej migracji lub
usprawnienia kontroli granicznej.
5. Wniosek o przekazanie informacji komendant placówki Straży Granicznej
sporządza w formie pisemnej lub elektronicznej i przesyła przewoźnikowi lotniczemu
co najmniej na jeden dzień przed planowanym przylotem statku powietrznego na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W uzasadnionych przypadkach wniosek może
być przekazany później, jednak nie później niż do rozpoczęcia odprawy biletowo-
-bagażowej przed odlotem.

Art. 202b. 1. Przewoźnik lotniczy, o którym mowa w art. 202a ust. 1, po
zakończeniu odprawy biletowo-bagażowej pasażerów danego lotu, jednak nie później niż w chwili startu statku powietrznego, przekazuje informację, o której mowa
w art. 202a ust. 1, komendantowi placówki Straży Granicznej w formie elektronicznej
w postaci pliku tekstowego. Informacja powinna być przekazywana w sposób
spełniający w zakresie transliteracji wymogi określone w Załączniku 9 do Konwencji,
o której mowa w art. 3 ust. 2.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, wymagania
techniczne i organizacyjne dotyczące przekazywania informacji, w szczególności
sposób przekazywania informacji w formie elektronicznej oraz stosowane formaty
danych, uwzględniając rozwiązania techniczne i środki komunikacji elektronicznej
wykorzystywane przez organy i podmioty, o których mowa w ust. 1, a także kierując
się potrzebą zapewnienia sprawnej i bezpiecznej wymiany informacji.
3. W przypadku braku możliwości przekazania lub odebrania informacji
w formie elektronicznej przewoźnik lotniczy przekazuje ją telefaksem w terminie,
o którym mowa w ust. 1.
4. W przypadku braku możliwości przekazania informacji w sposób, o którym
mowa w ust. 1–3, lub w przypadku błędu w przekazaniu informacji, przewoźnik
lotniczy, po uzgodnieniu z komendantem placówki Straży Granicznej, może ją
przekazać w inny sposób umożliwiający otrzymanie informacji, nie później niż przed
rozpoczęciem kontroli granicznej.
5. Przewoźnik lotniczy, nie później niż w chwili wylądowania statku
powietrznego, jest obowiązany powiadomić pasażerów o przekazaniu komendantowi
placówki Straży Granicznej informacji oraz o prawie pasażera do wglądu do
informacji znajdującej się w dyspozycji przewoźnika lotniczego i poprawienia
zawartych w niej danych dotyczących jego osoby.

Art. 202c. 1. Komendant placówki Straży Granicznej przechowuje informacje
otrzymane w formie elektronicznej w systemie teleinformatycznym placówki Straży
Granicznej.
2. Komendant placówki Straży Granicznej usuwa informacje po zakończeniu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej kontroli granicznej pasażerów danego lotu,
jednak nie później niż po upływie 24 godzin od chwili przekazania informacji przez
przewoźnika lotniczego.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, w przypadku gdy dane objęte informacją są
niezbędne do wykonywania przez Straż Graniczną lub inne organy państwa zadań
mających na celu ochronę bezpieczeństwa państwa albo ochronę bezpieczeństwa lub porządku publicznego oraz na potrzeby prowadzenia postępowania, o którym mowa
w art. 209u.

Art. 202d. 1. Przewoźnik lotniczy, w terminie do 24 godzin od wylądowania
statku powietrznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, usuwa informację
przekazaną komendantowi placówki Straży Granicznej.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy danych zgromadzonych
przez przewoźnika lotniczego niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej
w zakresie przewozu lotniczego.

art. 203. więcej Art. 203. 1. Do przewozu lotniczego stosuje się przepisy o ochronie konkurencji
i konsumentów, z wyjątkiem spraw uregulowanych inaczej w ustawie oraz
w umowach i w przepisach międzynarodowych.
2. Dozwolone są umowy, decyzje i inne praktyki przewoźników lotniczych
warunkujące korzystanie z praw przewozowych przyznanych przewoźnikom
lotniczym w międzynarodowych umowach o transporcie lotniczym lub przyznanych
polskim przewoźnikom przez obce państwa.

art. 204. więcej Art. 204. 1. Prezes Urzędu lub osoby przez niego upoważnione mogą sprawdzać
przestrzeganie przepisów dotyczących przewozów lotniczych i systemów
rezerwacyjnych przez przewoźników lotniczych, osoby działające w ich imieniu oraz
podmioty prowadzące skomputeryzowane systemy rezerwacyjne.
2. W celu wykonania zadań określonych w ust. 1 Prezes Urzędu lub osoby przez
niego upoważnione mają prawo dostępu do przedsiębiorstw, ich pomieszczeń, akt
i dokumentów oraz prawo do uzyskania potrzebnych informacji od pracowników
i kontrahentów.
3. Prezes Urzędu w przypadku naruszenia przepisów dotyczących przewozów
lotniczych:
1) wzywa podmiot kontrolowany do przywrócenia stanu zgodności z prawem;
2) może cofnąć koncesję lub zezwolenie wydane na podstawie Prawa lotniczego.
4. W przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów Prezes Urzędu może
powiadomić o tym fakcie właściwe organizacje oraz organy międzynarodowe.

art. 205. więcej Art. 205. 1. Do umowy przewozu lotniczego, w tym czarteru lotniczego oraz do
innych stosunków cywilnoprawnych związanych z przewozem lotniczym,
nieuregulowanych przepisami niniejszej ustawy i umowami międzynarodowymi,
stosuje się przepisy prawa cywilnego.
2. (uchylony)
2a. Kontrahentów przewoźnika lotniczego wykonującego przewóz do, z lub na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obowiązuje regulamin określający typowe
warunki przewozu lotniczego pasażerów i bagażu oraz towarów w polskiej wersji
językowej, o ile kontrahent nie wybierze związania się inną wersją językową.
3. Przewoźnik lotniczy wykonujący przewóz do, z lub na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany przedstawić na żądanie, do wiadomości
Prezesa Urzędu, regulamin, o którym mowa w ust. 2a.
4. Minister właściwy do spraw transportu może, po zasięgnięciu opinii Prezesa
Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz organizacji przewoźników
i przedsiębiorstw ubezpieczeniowych, wprowadzić do stosowania, w drodze
rozporządzenia, postanowienia umów międzynarodowych w odniesieniu do
przewozów lotniczych międzynarodowych niepodlegających tym umowom,
a rozpoczynających się lub kończących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz
do przewozów lotniczych krajowych.

Art. 205a. 1. Przy Prezesie Urzędu działa Rzecznik Praw Pasażerów
prowadzący postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów
pasażerskich między pasażerem a:
1) przewoźnikiem lotniczym – w zakresie roszczeń majątkowych wynikających
z przepisów rozporządzenia nr 261/2004/WE,
2) przewoźnikiem lotniczym, organizatorem turystyki albo sprzedawcą biletów –
w zakresie roszczeń majątkowych wynikających z przepisów rozporządzenia
nr 2111/2005/WE
– w przypadku lotów wykonywanych z lotnisk znajdujących się na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej oraz lotów z krajów trzecich na te lotniska, obsługiwanych
przez wspólnotowych przewoźników lotniczych.
2. W zakresie, o którym mowa w ust. 1, Rzecznik Praw Pasażerów jest
podmiotem uprawnionym do prowadzenia postępowania w sprawie pozasądowego
rozwiązywania sporów konsumenckich w rozumieniu ustawy z dnia 23 września
2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich (Dz. U. poz. 1823)
oraz osobą prowadzącą to postępowanie w rozumieniu tej ustawy.
3. Rzecznika Praw Pasażera wyznacza Prezes Urzędu na okres 5 lat spośród
pracowników Urzędu, którzy:
1) są członkami korpusu służby cywilnej;
2) posiadają wyższe wykształcenie;
3) posiadają wiedzę w zakresie praw pasażerów w transporcie lotniczym;
4) posiadają co najmniej roczne doświadczenie zawodowe związane z ochroną
praw pasażera lub konsumenta.
4. Rzecznik Praw Pasażera wykonuje swoje zadania przy pomocy zespołu,
którego członkowie są pracownikami Urzędu i spełniają wymagania określone
w ust. 3.
5. Rzecznik Praw Pasażera pisemnie upoważnia członka zespołu do prowadzenia
postępowań w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów pasażerskich.
Upoważniony członek zespołu jest osobą prowadzącą postępowanie w rozumieniu
ustawy z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów
konsumenckich. Upoważnienie jest udzielane na okres 3 lat.
6. Prezes Urzędu cofa wyznaczenie Rzecznika Praw Pasażera przed upływem
okresu, o którym mowa w ust. 3, w przypadku:
1) rażącego naruszenia prawa przy wykonywaniu funkcji;
2) choroby trwale uniemożliwiającej wykonywanie zadań;
3) stwierdzenia niespełnienia wymagań określonych w ust. 3;
4) złożenia rezygnacji.
7. Rzecznik Praw Pasażera cofa upoważnienie, o którym mowa w ust. 5, przed
upływem okresu, na jaki zostało udzielone, w przypadku:
1) rażącego naruszenia prawa przy wykonywaniu funkcji;
2) choroby trwale uniemożliwiającej wykonywanie zadań;
3) stwierdzenia niespełnienia wymagań określonych w ust. 3;
4) złożenia rezygnacji.
8. Datą wszczęcia postępowania, o którym mowa w ust. 1, jest dzień doręczenia
Rzecznikowi Praw Pasażera skargi pasażera, obejmującej co najmniej elementy
określone w art. 33 ust. 2 ustawy z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym
rozwiązywaniu sporów konsumenckich, wniesionej nie wcześniej niż po upływie
30 dni od dnia złożenia reklamacji u:
1) przewoźnika lotniczego – w przypadku rozporządzenia nr 261/2004/WE;
2) przewoźnika lotniczego, organizatora turystyki albo sprzedawcy biletów –
w przypadku rozporządzenia nr 2111/2005/WE.
9. Skargę wnosi się w postaci papierowej na adres Urzędu albo w postaci
elektronicznej za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji
publicznej (ePUAP) albo zamieszczonego na stronie podmiotowej Biuletynu
Informacji Publicznej Urzędu formularza kontaktowego dedykowanego do składania
skarg pasażera.
10. Skarga pasażera zawiera:
1) imię i nazwisko lub nazwę stron sporu;
2) miejsce zamieszkania albo siedzibę oraz adres korespondencyjny stron sporu;
3) datę urodzenia pasażera;
4) wskazanie, czy lot był bezpośrednio związany z działalnością gospodarczą lub
zawodową pasażera;
5) opis okoliczności uzasadniających żądanie.
11. Skarga pasażera może być wniesiona w języku polskim lub angielskim. Do
skargi pasażera należy dołączyć co najmniej:
1) kopię reklamacji złożonej u przewoźnika lotniczego, organizatora turystyki albo
sprzedawcy biletów;
2) kopię odpowiedzi na reklamację, o której mowa w pkt 1, albo oświadczenie, że
nie została ona udzielona w terminie 30 dni od dnia złożenia reklamacji;
3) kopię potwierdzonej rezerwacji w rozumieniu art. 2 lit. g rozporządzenia
nr 261/2004/WE, na dany lot.
12. Rzecznik Praw Pasażera może wezwać do uzupełnienia skargi pasażera
o dane lub dokumenty niezbędne do rozpatrzenia sporu, potwierdzające informacje
w zakresie, o którym mowa w ust. 8 i 10, wyznaczając w tym celu odpowiedni termin.
Jeżeli skarga pasażera nie została uzupełniona w wyznaczonym terminie, pozostawia
się ją bez rozpoznania. W wezwaniu zawiera się pouczenie o skutkach niezachowania
terminu.
13. W przypadku gdy skarga pasażera dotyczy lotów innych niż określone
w ust. 1, Rzecznik Praw Pasażera pozostawia skargę bez rozpoznania i niezwłocznie
informuje pasażera o organie lub podmiocie właściwym do rozpatrzenia skargi.
14. Zadaniem Rzecznika Praw Pasażera jest umożliwienie zbliżenia stanowisk
stron postępowania, o którym mowa w ust. 1, w celu rozwiązania przez nie sporu
w terminie nie dłuższym niż 90 dni kalendarzowych od dnia otrzymania przez
Rzecznika Praw Pasażera kompletnej skargi pasażera. Termin ten może zostać
przedłużony na zgodny wniosek stron postępowania.
15. Skargę pasażera pozostawia się bez rozpoznania, w przypadku gdy upłynął
rok od dnia, w którym lot będący przedmiotem skargi został wykonany albo miał być
wykonany. O pozostawieniu skargi pasażera bez rozpoznania informuje się
skarżącego.
16. Rzecznik Praw Pasażera kończy postępowanie, o którym mowa w ust. 1,
w przypadku gdy:
1) przewoźnik lotniczy lub organizator turystyki nie wyrazi zgody na udział w tym
postępowaniu albo nie udzieli odpowiedzi w terminie 21 dni od dnia otrzymania
pisma Rzecznika Praw Pasażerów informującego o wszczęciu postępowania,
2) nie dojdzie do rozwiązania sporu w terminie, o którym mowa w ust. 14
– o czym informuje strony sporu.
17. Rzecznik Praw Pasażera odmawia prowadzenia postępowania, o którym
mowa w ust. 1, w przypadku gdy:
1) skarga pasażera została ponownie złożona w tej samej sprawie do Rzecznika
Praw Pasażera;
2) sprawa o to samo roszczenie między tymi samymi stronami jest w toku albo
została już rozpatrzona przez podmiot uprawniony, o którym mowa w ustawie
z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów
konsumenckich, inny właściwy podmiot albo sąd;
3) skarga pasażera służy spowodowaniu uciążliwości dla przewoźnika lotniczego
lub organizatora turystyki.
18. W zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia
23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich, z tym że
spór może być prowadzony pomiędzy przedsiębiorcami.

Art. 205b. 1. Prezes Urzędu sprawuje nadzór nad przestrzeganiem:
1) rozporządzenia nr 261/2004/WE – przez przewoźników lotniczych,
2) rozporządzenia nr 2111/2005/WE – przez przewoźników lotniczych,
organizatorów turystyki i sprzedawców biletów,
3) rozporządzenia nr 1107/2006/WE – przez przewoźników lotniczych,
zarządzających lotniskami i organizatorów turystyki
– zwanych dalej „podmiotami nadzorowanymi”.
2. Prezes Urzędu przeprowadza postępowanie nadzorcze w zakresie, o którym
mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, także na pisemny wniosek Rzecznika Praw Pasażera
wskazujący zaistnienie uzasadnionego podejrzenia naruszenia przepisów, o których
mowa w ust. 1 pkt 1 i 2.
3. W ramach nadzoru, o którym mowa w ust. 1, Prezes Urzędu prowadzi
kontrole, o których mowa w dziale II rozdziale 3, oraz może żądać udzielenia
informacji dla wyjaśnienia przestrzegania przepisów, o których mowa w ust. 1.
4. Informacje mogą być przekazywane w języku polskim lub angielskim.
Informacje przekazywane w innym języku powinny zostać przetłumaczone przez
podmiot nadzorowany na język polski albo angielski, na wniosek Prezesa Urzędu.
5. W przypadku nieprzedstawienia żądanych informacji we wskazanym przez
Prezesa Urzędu terminie przyjmuje się, że doszło do naruszenia przepisów, o których
mowa w ust. 1.
6. Prezes Urzędu powiadamia na piśmie podmiot nadzorowany o wynikach
nadzoru, a w razie stwierdzenia nieprawidłowości:
1) wskazuje ich zakres i wyznacza termin do ich usunięcia – w przypadku
naruszenia przepisów rozporządzenia nr 1107/2006/WE;
2) wskazuje ich zakres i poucza o treści art. 209uf – w przypadku naruszenia
przepisów rozporządzenia nr 261/2006/WE lub rozporządzenia
nr 2111/2005/WE.
7. Podmiot nadzorowany, w terminie 14 dni od dnia powiadomienia o wynikach
nadzoru, może zgłosić Prezesowi Urzędu pisemnie zastrzeżenia w tym zakresie wraz
z uzasadnieniem.
8. W przypadku uchybienia terminu, o którym mowa w ust. 7, Prezes Urzędu
przywraca termin na wniosek podmiotu nadzorowanego złożony w terminie 7 dni od
dnia ustania przyczyny uchybienia terminu, jeżeli podmiot ten uprawdopodobni, że
uchybienie nastąpiło bez jego winy. Jednocześnie ze złożeniem wniosku należy
zgłosić zastrzeżenia, o których mowa w ust. 7.
9. W przypadku zgłoszenia zastrzeżeń Prezes Urzędu dokonuje ich analizy
i, jeżeli jest to uzasadnione wynikami dokonanej analizy, podejmuje dodatkowe
czynności kontrolne, a w przypadku stwierdzenia zasadności zastrzeżeń zmienia lub
uzupełnia pisemną informację o wynikach nadzoru.
10. W razie nieuwzględnienia zastrzeżeń, w całości lub w części, Prezes Urzędu
informuje o tym podmiot nadzorowany na piśmie.
11. W terminie 3 dni od dnia upływu terminu wyznaczonego do usunięcia
nieprawidłowości podmiot nadzorowany informuje pisemnie Prezesa Urzędu
o sposobie usunięcia nieprawidłowości.
12. W przypadku nieprzedstawienia informacji o sposobie usunięcia
nieprawidłowości w terminie, o którym mowa w ust. 11, przyjmuje się, że
nieprawidłowości nie zostały usunięte.

Art. 205c. 1. Dochodzenie roszczeń majątkowych wynikających z przepisów:
1) rozporządzenia nr 261/2004/WE,
2) rozporządzenia nr 2111/2005/WE
– przysługuje pasażerowi po wyczerpaniu postępowania reklamacyjnego.
2. Postępowanie reklamacyjne uważa się za wyczerpane w przypadku, gdy
przewoźnik lotniczy, organizator turystyki albo sprzedawca biletów rozpatrzył
reklamację albo upłynął termin do jej rozpatrzenia. Reklamacja powinna być rozpatrzona w terminie 30 dni od dnia jej złożenia.
3. Reklamację składa się w formie pisemnej albo elektronicznej w rozumieniu
przepisów Kodeksu cywilnego.
4. Jeżeli przewoźnik lotniczy, organizator turystyki albo sprzedawca biletów
zapewnia możliwość złożenia reklamacji drogą elektroniczną, pasażer może także
złożyć reklamację w formie dokumentowej w rozumieniu przepisów Kodeksu
cywilnego za pośrednictwem poczty elektronicznej lub formularza elektronicznego
zamieszczonego na stronie internetowej tego przewoźnika lotniczego, organizatora
turystyki albo sprzedawcy biletów.
5. Przewoźnik lotniczy, organizator turystyki albo sprzedawca biletów ma
obowiązek niezwłocznie przesłać pasażerowi na trwałym nośniku informacji
potwierdzenie otrzymania reklamacji złożonej w sposób, o którym mowa w ust. 4.
6. Przewoźnik lotniczy, organizator turystyki albo sprzedawca biletów
przekazuje pasażerowi odpowiedź na reklamację w formie, w jakiej reklamacja
została złożona. Jeżeli przewoźnik lotniczy, organizator turystyki albo sprzedawca
biletów nie udzielił odpowiedzi na reklamację w terminie, o którym mowa w ust. 2,
uważa się, że uznał reklamację.
7. Roszczenia majątkowe pasażerów wynikające z przepisów, o których mowa
w ust. 1, przedawniają się z upływem 1 roku od dnia wykonania przewozu, a w przypadku gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, w którym miał być wykonany.
8. Bieg przedawnienia roszczeń majątkowych zawiesza się na okres od dnia
złożenia reklamacji do dnia udzielenia na nią odpowiedzi albo do dnia, w którym
upłynął termin na jej rozpatrzenie.

art. 206. więcej Art. 206. 1. Odpowiedzialność za szkody spowodowane ruchem statków
powietrznych podlega przepisom prawa cywilnego o odpowiedzialności za szkody
wyrządzone przy posługiwaniu się mechanicznymi środkami komunikacji
poruszanymi za pomocą sił przyrody, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 207.
2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie powstaje, jeżeli szkoda
wynikła z samego faktu przelotu statku powietrznego odbywającego się zgodnie
z obowiązującymi przepisami.
3. Do odpowiedzialności przewoźnika lotniczego za szkody powstałe przy
przewozie lotniczym stosuje się przepisy rozdziału 2.

art. 207. więcej Art. 207. 1. Odpowiedzialność za szkody, o których mowa w art. 206, ponosi
osoba eksploatująca statek powietrzny.
2. Za osobę eksploatującą statek powietrzny uważa się osobę, która go używała
w czasie spowodowania szkody.
3. Osobę, która przekazała prawo używania statku powietrznego innej osobie,
uważa się za eksploatującą statek powietrzny, jeżeli zachowała prawo decydowania
w sprawach wykonywania lotu.
4. Za używającą statek powietrzny uważa się osobę, która używa go bądź sama,
bądź przez osoby za nią działające, choćby przekroczyły udzielone im uprawnienia.
5. Osobę wpisaną do rejestru statków jako użytkownika uważa się za osobę
eksploatującą statek powietrzny i ponoszącą odpowiedzialność za szkodę, chyba że
udowodni, że eksploatującą w danym czasie była inna osoba.
6. Odpowiedzialność za szkody ponosi również osoba, która bezprawnie używa
statku powietrznego; solidarnie z nią odpowiedzialność ponoszą osoby określone
w ust. 1–5, chyba że użycie statku powietrznego nastąpiło bez ich winy.
7. Solidarnie z osobami określonymi w ust. 1–6 odpowiadają osoby, z których
winy szkoda powstała.
8. W przypadku lotu cywilnego statku powietrznego wykonywanego w celu
realizacji zadań na potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie
przewozu ładunków lub żołnierzy, funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Służby Ochrony Państwa oraz
pracowników wojska, solidarnie z osobami określonymi w ust. 1–7 odpowiada Skarb
Państwa reprezentowany przez jednostkę organizacyjną lub związek organizacyjny Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, którym przekazano lotnisko do użytkowania.

art. 208. więcej Art. 208. 1. Przewoźnik lotniczy odpowiada za szkody w przewozie pasażerów,
bagażu i towarów na zasadach określonych w umowach międzynarodowych
ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, stosownie do zakresu ich stosowania.
2. Postanowienia umów, o których mowa w ust. 1, stosuje się również do
odpowiedzialności przewoźnika lotniczego za szkody w przewozie
międzynarodowym niepodlegającym tym umowom, a rozpoczynającym się lub
kończącym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub z wykonywaniem lądowania
handlowego na tym terytorium oraz w przewozie lotniczym krajowym. W przypadku
przyjęcia przez Rzeczpospolitą Polską różnych umów międzynarodowych oraz zmian
i uzupełnień do nich w przewozie tym stosuje się jedynie postanowienia umowy
ostatnio ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską.
3. W odniesieniu do szkód na osobie pasażera minister właściwy do spraw
transportu może, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii organizacji
przewoźników lotniczych i organizacji przedsiębiorstw ubezpieczeniowych:
1) uznać jako obowiązujący system umożliwiający zapewnienie odszkodowań
powyżej kwot należnych od przewoźnika lotniczego za odpowiednią dopłatą do
opłaty przewozowej, pobieraną przez przewoźnika lotniczego na rzecz takiego
systemu.
2) (uchylony)
4. (uchylony)
5. Minister właściwy do spraw transportu może określić, w drodze
rozporządzenia, tryb reklamacji i zgłaszania roszczeń wobec przewoźników
lotniczych w przypadkach powstania szkód przy przewozie lotniczym.

art. 209. więcej Art. 209. 1. Przewoźnicy lotniczy i użytkownicy statków powietrznych są
obowiązani do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody
powstałe w związku z prowadzoną przez nich działalnością lotniczą zgodnie
z rozporządzeniem (WE) nr 785/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
21 kwietnia 2004 r. w sprawie wymogów w zakresie ubezpieczenia w odniesieniu do
przewoźników lotniczych i operatorów statków powietrznych (Dz. Urz. UE L 138
z 30.04.2004, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 8, str. 160),
z zastrzeżeniem przepisów wydanych na podstawie art. 33 ust. 2.
2. W przypadku niehandlowej eksploatacji statków powietrznych
o maksymalnej masie startowej (MTOM) nieprzekraczającej 2700 kg minimalna suma
gwarancyjna ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w odniesieniu do każdego
pojedynczego pasażera w ramach jednego lotu z tytułu jednego zdarzenia, którego
skutki są objęte ubezpieczeniem, z zastrzeżeniem przepisów wydanych na podstawie
art. 33 ust. 2, wynosi równowartość 100 000 SDR.
2a. Organizacja szkoląca do specjalności, o których mowa w art. 94 ust. 6 pkt 4
i 4a oraz w art. 95 ust. 2 pkt 8 i 9, jest obowiązana do zawarcia umowy ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z prowadzoną działalnością, którego
równowartość w złotych, w odniesieniu do jednego zdarzenia, wynosi 50 000 SDR.
Obowiązek ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej powstaje najpóźniej na dzień
przed rozpoczęciem działalności szkoleniowej tej organizacji.
3. Przewoźnicy lotniczy są obowiązani do zawarcia umowy ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane opóźnieniem w przewozie
pasażerów, bagażu lub towarów.
4. Przewoźnicy lotniczy są obowiązani do zawarcia umowy ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w przewozie lotniczym poczty,
zgodnie z przepisami Unii Europejskiej dotyczącymi wspólnych zasad wykonywania
przewozów lotniczych na terenie Wspólnoty.
5. Przedsiębiorcy wykonujący obsługę naziemną oraz instytucje zapewniające
służby żeglugi powietrznej są obowiązani do zawarcia umowy ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z prowadzoną przez siebie
działalnością lotniczą.
6. Spełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności
cywilnej, o którym mowa w ust. 1–5, ustala się na podstawie polisy lub innego
dokumentu ubezpieczenia, potwierdzającego zawarcie umowy tego ubezpieczenia.
7. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii podmiotów,
o których mowa w ust. 5, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres
ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust. 3–5, termin powstania
obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności
pod uwagę specyfikę wykonywanej działalności oraz zakres realizowanych zadań.

Art. 209a. 1. Podmiot, który nie usunął niezgodności w wykonywaniu
obowiązków określonych w przepisach rozporządzenia nr 2015/1998/UE albo
rozporządzenia nr 300/2008/WE, stwierdzonych w ramach kontroli, o której mowa
w art. 29b ust. 7, podlega karze pieniężnej w wysokości od 5000 do 50 000 zł.
2. Wykaz naruszeń obowiązków, o których mowa w ust. 1, oraz wysokość kar
pieniężnych za poszczególne naruszenia określa załącznik nr 1 do ustawy.

Art. 209b. Podmiot nadzorowany:
1) wobec którego na podstawie informacji lub dokumentów uzyskanych w ramach
nadzoru, o którym mowa w art. 205b ust. 1, stwierdzono rażące naruszenie
przepisów prawa Unii Europejskiej, o których mowa w art. 205b ust. 1, lub
2) który nie usunął nieprawidłowości stwierdzonych w ramach nadzoru, o którym
mowa w art. 205b ust. 1, w terminie wyznaczonym przez Prezesa Urzędu
– podlega karze pieniężnej w wysokości do 100 000 zł.

Art. 209c. 1. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej działająca
z naruszeniem obowiązków lub warunków wynikających z przepisów rozporządzenia
nr 550/2004/WE lub rozporządzenia nr 552/2004/WE podlega karze pieniężnej
w wysokości od 20 000 do 40 000 zł.
2. Kto działa z naruszeniem obowiązków lub warunków wynikających
z przepisów rozporządzenia nr 255/2010/UE, podlega karze pieniężnej w wysokości
od 5000 do 50 000 zł.
3. Wykaz naruszeń obowiązków lub warunków, o których mowa w ust. 1 i 2,
oraz wysokość kar pieniężnych za poszczególne naruszenia określa załącznik nr 3 do
ustawy.
4. Uprawniony podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia
nr 550/2004/WE, sprawujący swoją funkcję bez ważnego upoważnienia, podlega
karze pieniężnej w wysokości 40 000 zł.

Art. 209d. Kto wbrew art. 88 ust. 3 wykorzystuje niezarejestrowane lotnicze
urządzenia naziemne, podlega karze pieniężnej w wysokości 40 000 zł.

Art. 209e. 1. Podmiot, który co najmniej dwukrotnie w okresie 6 miesięcy
w odniesieniu do tego samego przepisu narusza obowiązki określone w przepisach
rozporządzenia nr 1321/2014/UE lub rozporządzenia nr 748/2012/UE, podlega karze
pieniężnej w wysokości od 500 do 10 000 zł.
2. Wykaz naruszeń obowiązków, o których mowa w ust. 1, oraz wysokość kar
pieniężnych za poszczególne naruszenia określa załącznik nr 4 do ustawy.

Art. 209f. Kto uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie czynności, o których
mowa w art. 27 ust. 3 i art. 28 ust. 1, podlega karze pieniężnej w wysokości od 500 do
50 000 zł.

Art. 209g. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie
zarządzania lotniskiem użytku publicznego, który nie przedstawi w terminie
określonym w art. 3 ust. 3 rozporządzenia nr 95/93/WE albo w terminie określonym
przez Prezesa Urzędu w żądaniu, o którym mowa w art. 68 ust. 3 pkt 8, dokumentów
stanowiących analizę przepustowości lotniska, o której mowa
w art. 3 ust. 3 rozporządzenia nr 95/93/WE, podlega karze pieniężnej w wysokości
zależnej od kodu referencyjnego lotniska:
1) 10 000 zł w przypadku kodu referencyjnego A;
2) 20 000 zł w przypadku kodu referencyjnego B;
3) 30 000 zł w przypadku kodu referencyjnego C;
4) 40 000 zł w przypadku kodu referencyjnego D;
5) 50 000 zł w przypadku kodu referencyjnego E.

Art. 209h. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie
zarządzania lotniskiem użytku publicznego, który nie udostępni Prezesowi Urzędu
danych, o których mowa w art. 68 ust. 2 pkt 8, podlega karze pieniężnej w wysokości
zależnej od liczby pasażerów obsłużonych w porcie lotniczym w roku poprzednim:
1) 2000 zł w przypadku obsłużenia do 100 000 pasażerów;
2) 4000 zł w przypadku obsłużenia od 100 001 do 500 000 pasażerów;
3) 6000 zł w przypadku obsłużenia od 500 001 do 1 000 000 pasażerów;
4) 8000 zł w przypadku obsłużenia od 1 000 001 do 5 000 000 pasażerów;
5) 10 000 zł w przypadku obsłużenia powyżej 5 000 000 pasażerów.

Art. 209i. Przedsiębiorca wykonujący przewóz lotniczy bez wymaganej
koncesji, o której mowa w art. 164, podlega karze pieniężnej w wysokości zależnej od
rodzaju wykonywanego przewozu:
1) 40 000 zł w przypadku przewozu nieregularnego przy użyciu statków
powietrznych o maksymalnej masie startowej (MTOM) poniżej 10 000 kg;
2) 60 000 zł w przypadku przewozu regularnego przy użyciu statków powietrznych
o maksymalnej masie startowej (MTOM) poniżej 10 000 kg;
3) 80 000 zł w przypadku przewozu nieregularnego przy użyciu statków
powietrznych o maksymalnej masie startowej (MTOM) co najmniej 10 000 kg;
4) 100 000 zł w przypadku przewozu regularnego przy użyciu statków
powietrznych o maksymalnej masie startowej (MTOM) co najmniej 10 000 kg.

Art. 209j. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie
zarządzania lotniskiem użytku publicznego bez zezwolenia, o którym mowa
w art. 173 ust. 1 pkt 1, podlega karze pieniężnej w wysokości zależnej od kodu
referencyjnego lotniska:
1) 30 000 zł w przypadku kodu referencyjnego A;
2) 40 000 zł w przypadku kodu referencyjnego B;
3) 50 000 zł w przypadku kodu referencyjnego C;
4) 70 000 zł w przypadku kodu referencyjnego D;
5) 100 000 zł w przypadku kodu referencyjnego E.

Art. 209k. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie
świadczenia usług obsługi naziemnej bez zezwolenia, o którym mowa w art. 173 ust. 1
pkt 2, podlega karze pieniężnej w wysokości zależnej od rodzaju usługi obsługi
naziemnej:
1) 20 000 zł w przypadku usług, o których mowa w art. 176 pkt 1, 2, 6 i 8–11;
2) 50 000 zł w przypadku usług, o których mowa w art. 176 pkt 3–5 i 7.

Art. 209l. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie:
1) zarządzania lotniskiem użytku publicznego, który nie przedstawił w terminie
rocznego sprawozdania finansowego, o którym mowa w art. 175 ust. 7 pkt 3,
2) wykonywania przewozu lotniczego za naruszenie obowiązków, o których mowa
w art. 8 ust. 4 rozporządzenia nr 1008/2008/WE,
3) służb żeglugi powietrznej za naruszenie obowiązków, o których mowa
w pkt 9 załącznika nr 1 do rozporządzenia nr 1035/2011/UE
– podlega karze pieniężnej w wysokości do 0,5% obrotu przedsiębiorstwa
osiągniętego w roku poprzednim, nieprzekraczającej kwoty 50 000 zł.

Art. 209m. 1. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie
zarządzania lotniskiem użytku publicznego, który wbrew art. 180
ust. 2 bezpodstawnie uniemożliwia lub utrudnia korzystanie z urządzeń i powierzchni
lotniska przez przedsiębiorców świadczących usługi obsługi naziemnej na rzecz
innych użytkowników oraz użytkowników świadczących usługi własnej obsługi
naziemnej, podlega karze pieniężnej w wysokości nie większej niż 2% obrotu
przedsiębiorstwa osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia
kary, nie mniej niż 25 000 zł.
2. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie zarządzania
lotniskiem użytku publicznego lub inny podmiot dysponujący elementami
scentralizowanej infrastruktury, który bezpodstawnie uniemożliwia lub utrudniania
korzystanie ze scentralizowanej infrastruktury przez podmioty do tego uprawnione,
o których mowa w art. 180 ust. 3, podlega karze pieniężnej w wysokości nie większej
niż 2% obrotu przedsiębiorstwa osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym
rok nałożenia kary, nie mniej niż 25 000 zł.

Art. 209n. Przewoźnik lotniczy wykonujący przewóz lotniczy bez zezwolenia,
o którym mowa w art. 193 ust. 1 lub 2, lub upoważnienia, o którym mowa
w art. 191 ust. 2 lub 5, podlega karze pieniężnej w wysokości zależnej od podmiotu
wykonującego przewóz:
1) 10 000 zł w przypadku przewoźnika lotniczego posiadającego koncesję
udzieloną przez państwo członkowskie Unii Europejskiej, Konfederację
Szwajcarską lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu (EFTA) – stronę umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
2) 20 000 zł w przypadku przewoźnika lotniczego z państwa trzeciego.

Art. 209o. 1. Użytkownik statku powietrznego niebędący przewoźnikiem
lotniczym, który nie zawarł umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej,
o której mowa w art. 209 ust. 1, podlega karze pieniężnej w wysokości 0,25%
minimalnej sumy ubezpieczenia.
2. Podmiot, o którym mowa w art. 209 ust. 3–5, który nie zawarł umowy
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, podlega karze pieniężnej w wysokości
0,25% minimalnej sumy ubezpieczenia.

Art. 209p. Użytkownik statku powietrznego, który działa z naruszeniem
obowiązków dotyczących bezpiecznej eksploatacji statków powietrznych, podlega
karze pieniężnej w zakresie określonym w załączniku nr 5 do ustawy.

Art. 209q. Kto wykonuje loty statkami powietrznymi z napędem nad obszarami
parków narodowych lub rezerwatami przyrody poniżej wysokości określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 119 ust. 4 pkt 1, podlega karze pieniężnej
w wysokości 10 000 zł.

Art. 209r. Kto organizuje pokazy lotnicze bez zgody Prezesa Urzędu, o której
mowa w art. 123 ust. 1b, podlega karze pieniężnej w wysokości 5000 zł.

Art. 209s. Kto wykonuje działalność w lotnictwie cywilnym bez:
1) ważnego certyfikatu, o którym mowa w art. 160 ust. 1,
2) wykazu zatwierdzeń szczególnych, zgłoszenia wykonywania zarobkowych
operacji specjalistycznych, zgłoszenia wykonywania operacji niezarobkowych
skomplikowanym statkiem powietrznym z napędem silnikowym lub zezwolenia
na wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych wysokiego ryzyka
– podlega karze w wysokości do 20 000 zł.

Art. 209t. Kto wykonuje działalność w lotnictwie cywilnym z przekroczeniem
uprawnień wynikających z posiadanego certyfikatu, o którym mowa w art. 160 ust. 1,
wykazu zatwierdzeń szczególnych, zgłoszenia wykonywania zarobkowych operacji
specjalistycznych, zgłoszenia wykonywania operacji niezarobkowych
skomplikowanym statkiem powietrznym z napędem silnikowym lub zezwolenia na
wykonywanie zarobkowych operacji specjalistycznych wysokiego ryzyka, podlega
karze do 10 000 zł.

Art. 209u. 1. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie
wykonywania przewozu lotniczego, który wbrew obowiązkowi, o którym mowa
w art. 202a:
1) nie przekazał informacji – podlega karze pieniężnej w wysokości 22 500 zł,
2) przekazał informację nieprawdziwą – podlega karze pieniężnej w wysokości
18 000 zł,
3) przekazał informację niepełną – podlega karze pieniężnej w wysokości 13 500 zł
– za każdy lot, w którym odpowiednio nie przekazał informacji, przekazał informację
nieprawdziwą lub przekazał informację niepełną.
2. Kary pieniężne, o których mowa w ust. 1, Prezes Urzędu wymierza na
uzasadniony wniosek komendanta placówki Straży Granicznej właściwego ze względu na miejsce przekroczenia granicy państwowej przez pasażerów statku
powietrznego. Do wniosku tego komendant dołącza akta sprawy wraz z niezbędnymi
dowodami.

Art. 209ua. Podmiot zarządzający przepływem ruchu lotniczego, o którym
mowa w art. 2 pkt 5 rozporządzenia nr 255/2010/UE, który narusza obowiązek
określony w art. 67fa ust. 1, podlega karze pieniężnej w wysokości do 50 000 zł.

Art. 209ub. Koordynator, o którym mowa w art. 67b, lub zarządzający
lotniskiem, który narusza obowiązek określony w art. 67fa ust. 2, podlega karze
pieniężnej w wysokości do 50 000 zł.

Art. 209uc. Zarządzający lotniskiem, który narusza obowiązek określony
w art. 68 ust. 3 pkt 1a, podlega karze pieniężnej w wysokości do 50 000 zł.

Art. 209ud. 1. Użytkownik statku powietrznego, który celowo i co najmniej
dwukrotnie w okresie 6 miesięcy, w odniesieniu do tego samego portu lotniczego,
wykonuje operacje lotnicze w terminach znacznie różniących się od przydzielonych
czasów na start lub lądowanie, bez uzyskania przydzielonych czasów na start lub
lądowanie lub wykorzystuje czasy na start lub lądowanie w sposób znacznie różniący
się od sposobu wskazanego w chwili przydzielenia, gdy powoduje to zakłócenia
w porcie lotniczym lub operacjach lotniczych, podlega karze pieniężnej w wysokości
do 100 000 zł.
2. Karę pieniężną, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu wymierza po
uzyskaniu od koordynatora zawiadomienia o naruszeniu, o którym mowa w ust. 1.
3. Do zawiadomienia koordynator dołącza dokumenty potwierdzające
naruszenie wraz z opisem naruszenia, o którym mowa w ust. 1. Wymierzając karę
pieniężną, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu bierze pod uwagę stopień
szkodliwości naruszenia w stosunku do operacji wykonywanych przez innych
użytkowników lotniska oraz liczbę naruszeń, których dopuścił się użytkownik statku
powietrznego.

Art. 209ue. Członek personelu lotniczego będący posiadaczem licencji wydanej
zgodnie z wymaganiami rozporządzenia nr 1178/2011/UE, który wbrew
obowiązkowi, o którym mowa w FCL.070 lit. b załącznika I Część FCL do
rozporządzenia nr 1178/2011/UE, nie zwrócił Prezesowi Urzędu zawieszonej albo
cofniętej licencji, podlega karze pieniężnej w wysokości 750 zł.

Art. 209uf. Podmiot inny niż wskazany w art. 28 ust. 5a i 5b, który nie usunął
stwierdzonych nieprawidłowości w terminie określonym w protokole kontroli,
podlega karze pieniężnej w wysokości od 1000 do 10 000 zł.

Art. 209ug. Użytkownik statku powietrznego użytkujący go na podstawie
umowy, o której mowa w art. 41 ust. 1, bez zatwierdzenia, o którym mowa w art. 41,
podlega karze pieniężnej w wysokości 10 000 zł.

Art. 209uh. Podmiot posiadający certyfikat, podmiot, o którym mowa
w art. 163c, albo podmiot, o którym mowa w art. 163d, w razie bezskutecznego
upływu terminu do przywrócenia stanu zgodnego z przepisami prawa, o którym mowa
w art. 161 ust. 5, podlega karze pieniężnej w wysokości 10 000 zł.

Art. 209ui. Podmiot prowadzący działalność w zakresie lotnictwa cywilnego,
który wbrew przepisom art. 135e ust. 1 pociągnął swojego pracownika do
odpowiedzialności z tytułu naruszenia, niewykonania lub nienależytego wykonania
obowiązków pracowniczych, o których mowa w przepisach Kodeksu pracy, albo
wbrew przepisom art. 135e ust. 2 pociągnął osobę wykonującą dla niego czynności na
podstawie umowy cywilnoprawnej do odpowiedzialności z tytułu niewykonania albo
nienależytego wykonania zobowiązania z tytułu umowy wzajemnej, w związku ze
zgłoszeniem zdarzenia w ramach obowiązkowego lub dobrowolnego systemu
zgłaszania zdarzeń, o których mowa w rozporządzeniu nr 376/2014/UE, podlega
karze pieniężnej w wysokości 25 000 zł.

Art. 209uj. Członek załogi statku powietrznego, który podejmując się
wykonywania czynności dla więcej niż jednego podmiotu, narusza obowiązki
wynikające z przepisów CAT.GEN.MPA.100 lit. b pkt 4 i 5 załącznika IV, lub
NCC.GEN.105 lit. f załącznika VI lub SPO.GEN.105 lit. f załącznika VIII do
rozporządzenia nr 965/2012/UE, podlega karze pieniężnej w wysokości do 10 000 zł
za każde stwierdzone naruszenie w zależności od liczby godzin przekroczenia limitów
czasu pracy.

Art. 209uk. 1. Zarządzający lotniskiem, który narusza obowiązki wynikające
z rozporządzenia nr 139/2014/UE, podlega karze pieniężnej w wysokości od
10 000 do 20 000 zł.
2. Wykaz obowiązków i warunków, o których mowa w ust. 1, oraz wysokość kar
pieniężnych za poszczególne naruszenia określa załącznik nr 5a do ustawy.

Art. 209ul. Podmiot, który nie usunął niezgodności stwierdzonych w ramach
kontroli, o której mowa w art. 29b ust. 7, dotyczących wykonania obowiązków
określonych w art. 188e ust. 1, podlega karze pieniężnej w wysokości do 5000 zł.

Art. 209um. 1. Przewoźnik lotniczy, który narusza obowiązki lub warunki
wynikające z przepisów art. 23 rozporządzenia nr 1008/2008/WE, podlega karze
pieniężnej w wysokości do 20 000 zł.
2. Wykaz naruszeń obowiązków, o których mowa w ust. 1, oraz wysokość kar
pieniężnych za poszczególne naruszenia określa załącznik nr 5b do ustawy.

Art. 209w. 1. Kary pieniężne, o których mowa w art. 209a–209um, nakłada
Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej.
2. Nakładając kary pieniężne, o których mowa w art. 209a ust. 2, art. 209b,
art. 209c ust. 2 w zakresie naruszeń, o których mowa w pkt 3.2–3.6, 3.9
i 3.10 załącznika nr 3 do ustawy, art. 209e, art. 209f, art. 209l, art. 209m, art. 209ua–
209uf, art. 209ul lub art. 209um, Prezes Urzędu bierze pod uwagę:
1) wagę i okoliczności naruszenia prawa;
2) częstotliwość niedopełniania w przeszłości obowiązku albo naruszania zakazu
tego samego rodzaju co niedopełnienie obowiązku albo naruszenie zakazu,
w następstwie którego ma być nałożona kara;
3) stopień przyczynienia się strony, na którą jest nakładana administracyjna kara
pieniężna, do powstania naruszenia prawa;
4) działania podjęte przez stronę dobrowolnie w celu uniknięcia skutków
naruszenia prawa;
5) wielkość przedsiębiorstwa.
3. Nakładając kary pieniężne, o których mowa w art. 209s, art. 209t i art. 209uj,
Prezes Urzędu bierze pod uwagę przesłanki określone w ust. 2 pkt 1 i 5.
4. W przypadku stwierdzenia naruszenia, o którym mowa w art. 209h albo
art. 209m, Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, określa zakres
naruszenia oraz termin jego usunięcia pod rygorem nałożenia kary pieniężnej
określonej w tych przepisach w przypadku nieusunięcia naruszenia w wyznaczonym
terminie.

Art. 209x. 1. Zarządzający lotniskiem, który wbrew obowiązkowi określonemu
w art. 68 ust. 4 nie zapewnia fizycznego oddzielenia pasażerów lotów wewnętrznych
określonych w art. 2 pkt 3 rozporządzenia 2016/399/UE od pasażerów innych lotów
podlegających odprawie granicznej, podlega karze pieniężnej w wysokości 20 000 zł.
2. Zarządzający lotniskiem, przewoźnik lotniczy oraz agent obsługi naziemnej,
który wbrew obowiązkowi określonemu w art. 68 ust. 5 nie skierował pasażerów do
odpowiednich części portu lotniczego, podlega karze pieniężnej w wysokości
20 000 zł.
3. Karę pieniężną, o której mowa w ust. 1 i 2, nakłada w drodze decyzji
administracyjnej komendant placówki Straży Granicznej właściwy dla miejsca
położenia lotniska międzynarodowego, na którym jest utworzone lotnicze przejście
graniczne.

Art. 209y. Należności z tytułu kar pieniężnych stanowią dochód budżetu
państwa.

art. 210. więcej Art. 210. 1. Kto:
1) wbrew art. 35 ust. 4 ustawy, będąc właścicielem lub użytkownikiem statku
powietrznego, nie przestrzega przepisów dotyczących polskiego rejestru statków
powietrznych, a w szczególności odmawia złożenia Prezesowi Urzędu żądanych
wyjaśnień w sprawach zarejestrowanego statku powietrznego,
2) wykonuje lot statkiem powietrznym niemającym wymaganych znaków
i napisów,
3) będąc członkiem zarządu, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 64
ust. 1 ustawy, nie powiadamia ministra właściwego do spraw transportu
o zamiarze nabycia lub objęcia akcji lub udziałów w spółce będącej właścicielem
lub założycielem istniejącego lotniska użytku publicznego w ilości
zapewniającej mu osiągnięcie lub przekroczenie odpowiednio 25%, 33% lub
49% ogólnej liczby głosów na zebraniu wspólników lub walnym zgromadzeniu,
3a) będąc członkiem zarządu, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 64a
ust. 1 ustawy, nie powiadamia ministra właściwego do spraw transportu
o zamiarze nabycia lub objęcia akcji lub udziałów w spółce zarządzającej
lotniskiem użytku publicznego w ilości zapewniającej mu osiągnięcie lub
przekroczenie, bezpośrednio lub pośrednio przez inne podmioty, większości
głosów na zgromadzeniu wspólników lub walnym zgromadzeniu lub podejmuje
inne działania, w wyniku czego stanie się podmiotem dominującym,
4) wbrew art. 66 ust. 1 ustawy, będąc posiadaczem nieruchomości niestanowiącej
lotniska, zezwala na wykonywanie na niej startów i lądowań statków
powietrznych,
5) (utracił moc)
5a) wbrew obowiązkowi określonemu w art. 83a ust. 1 ustawy nie stosuje się do
nakazu lub zakazu zawartego w przepisach porządkowych wydanych na
podstawie art. 83a ust. 2 obowiązujących na lotnisku,
6) zarządzając lotniskiem, nie przestrzega przepisów dotyczących rejestru lotnisk,
7) wbrew zakazom lub ostrzeżeniom podanym do powszechnej wiadomości przy
pomocy tablic lub w inny sposób przez zarządzającego lotniskiem narusza
postanowienia nakazów i zakazów ustanowionych przez zarządzającego,
8) (uchylony)
9) wbrew art. 115 ust. 1 ustawy nie wykonuje poleceń dowódcy statku
powietrznego związanych z porządkiem na pokładzie,
10) wbrew art. 158 ustawy, będąc użytkownikiem statku powietrznego lub działając
za osobę prawną będącą takim użytkownikiem, narusza obowiązki w zakresie
bezpiecznej eksploatacji statków powietrznych,
11) (uchylony)
12) (uchylony)
13) działając we własnym imieniu lub za osobę prawną albo jednostkę organizacyjną
nieposiadającą osobowości prawnej, nie zgłasza zaistniałego zdarzenia, o którym
mowa w art. 137 ust. 4 ustawy,
14) (uchylony)
15) (uchylony)
– podlega karze grzywny.
2. Tej samej karze podlega, kto, nie dopełniając ciążącego na nim obowiązku,
dopuszcza do popełnienia czynów określonych w ust. 1.
3. Podżeganie do popełnienia wykroczeń określonych w ust. 1, pomocnictwo
oraz usiłowanie podlegają karze określonej w ust. 1.
4. W przypadkach określonych w ust. 1–3 orzekanie następuje w trybie
przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

art. 211. więcej Art. 211. 1. Kto:
1) wykonuje lot przy użyciu statku powietrznego nieposiadającego wymaganej
zdatności do lotów lub niezgodnie z ograniczeniami określonymi w świadectwie
zdatności do lotów,
2) wbrew obowiązkom określonym w art. 45 wykonuje lot statkiem powietrznym,
2a) wbrew art. 53 wykonuje lot z naruszeniem wymagań dotyczących ochrony
środowiska przed nadmiernym hałasem statków powietrznych
i zanieczyszczeniami ziemi, wody i powietrza,
3) wbrew art. 84 lub wymaganiom zawartym w rozporządzeniu wydanym na
podstawie art. 85 ustawy, nie dopełniając ciążącego na nim obowiązku, narusza
przepisy o ratownictwie na lotniskach i ochronie przeciwpożarowej lotnisk,
4) wbrew art. 87 ust. 1, art. 871
ust. 6, 7 i 10 i art. 872
ust. 1 ustawy wznosi
przeszkody lotnicze, dopuszcza do ich powstania lub ich nie usuwa lub przeszkód
takich nie zgłasza lub nie oznakowuje,
4a) wbrew art. 874
ust. 1 i art. 876
sadzi, uprawia, lub dopuszcza do wzrostu drzewa
lub krzewu stanowiącego przeszkodę lotniczą lub zasłaniającego świetlne
systemy podejścia, dokonuje budowy lub rozbudowy obiektu budowlanego,
sprzyjającego występowaniu zwierząt stwarzających zagrożenie dla ruchu
lotniczego statków powietrznych, a także hoduje lub wypuszcza ptaki
stwarzające zagrożenie dla ruchu statków powietrznych,
5) wbrew art. 97 ustawy wykonuje lot lub inne czynności lotnicze, nie mając ważnej
licencji lub świadectwa kwalifikacji lub niezgodnie z ich treścią i warunkami,
6) wbrew art. 105 ust. 2 ustawy wykonuje loty lub inne czynności lotnicze mimo
utraty wymaganej sprawności psychicznej i fizycznej,
7) wbrew art. 115 ust. 1 ustawy nie wykonuje poleceń dowódcy statku
powietrznego związanych z bezpieczeństwem lotu,
8) wbrew art. 122 ust. 2 nie wykonuje poleceń organów, o których mowa w tym
przepisie,
9) wbrew art. 123 ust. 1 wykonuje lot próbny, akrobacyjny nad osiedlem lub innym
skupiskiem ludności,
9a) wbrew art. 123 ust. 2 dokonuje w czasie lotu zrzutu ze statku powietrznego,
10) działając we własnym imieniu lub za osobę prawną albo jednostkę organizacyjną
nieposiadającą osobowości prawnej prowadzącą przedsiębiorstwo:
a) podejmuje lub prowadzi działalność gospodarczą w zakresie transportu
lotniczego i innych usług lotniczych bez wymaganej koncesji, zezwolenia
lub certyfikatu albo niezgodnie z ich warunkami i ograniczeniami,
b) uniemożliwia lub utrudnia wykonywanie przez członków Komisji lub
osoby, o których mowa w art. 136 ust. 3 i 3a, czynności, o których mowa
w art. 136 ust. 1 i 2,
11) (uchylony)
12) wbrew zakazom określonym w art. 87a emituje lub powoduje emisję wiązki
lasera lub światła z innych źródeł w kierunku statku powietrznego w sposób
mogący spowodować olśnienie, oślepienie lub wystąpienie poświaty
i w rezultacie stworzyć zagrożenie dla bezpieczeństwa statku powietrznego lub
zdrowia załogi i pasażerów na jego pokładzie
– podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.
2. Tym samym karom podlega, kto, nie dopełniając ciążącego na nim obowiązku,
dopuszcza do popełnienia czynów określonych w ust. 1.

art. 212. więcej Art. 212. 1. Kto:
1) wykonując lot przy użyciu statku powietrznego:
a) narusza przepisy dotyczące ruchu lotniczego obowiązujące w obszarze,
w którym lot się odbywa,
b) przekracza granicę państwową bez wymaganego zezwolenia lub
z naruszeniem warunków zezwolenia,
c) narusza, wydane na podstawie art. 119 ust. 2 ustawy, zakazy lub
ograniczenia lotów w polskiej przestrzeni powietrznej wprowadzone ze
względu na konieczność wojskową lub bezpieczeństwo publiczne,
d) wbrew art. 122 ustawy nie stosuje się do poleceń organów państwa,
w którym lot się odbywa, a także poleceń otrzymanych od jego
państwowego statku powietrznego, nakazujących lądowanie na wskazanym
lotnisku lub inne postępowanie załogi,
2) wbrew art. 116 ust. 1 wnosi lub używa na pokładzie statku powietrznego broni
palnej, broni gazowej lub materiałów wybuchowych,
3) wbrew art. 125 ust. 1 ustawy używa obowiązujących w ruchu lotniczym znaków
i sygnałów do celów niezwiązanych z tym ruchem albo w sposób mogący
wprowadzić w błąd organy służby ruchu lotniczego lub załogi statków
powietrznych,
4) wbrew art. 125 ust. 2 używa nadawczych urządzeń radiowych działających
w pasmach częstotliwości wyznaczonych na podstawie przepisów art. 111
ust. 3 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne dla łączności
lotniczej oraz radiolokacji i radionawigacji lotniczej,
5) uszkadza lub czyni niezdolnym do użycia lotnisko albo znajdujące się na lotnisku
lub poza nim urządzenia służące dla potrzeb ruchu lotniczego,
6) używając jakiegokolwiek urządzenia, substancji lub broni, niszczy lub poważnie
uszkadza znajdujące się na lotnisku i niewykonujące operacji lotniczych statki
powietrzne albo powoduje przerwę w działalności tego lotniska, zagrażając
bezpieczeństwu tego lotniska
– podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.
2. Tej samej karze podlega, kto, nie dopełniając ciążącego na nim obowiązku,
dopuszcza do popełnienia czynów określonych w ust. 1.
3. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności lub pozbawienia wolności do roku.

Art. 212a. Nie podlega karze za przestępstwa nieumyślne określone w dziale
XII ustawy oraz w art. 174 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1600 i 2077 oraz z 2019 r. poz. 730, 858, 870 i 1135) oraz
wykroczenia nieumyślne określone w dziale XII ustawy, z wyjątkiem
art. 210 ust. 1 pkt 1–3a, zgłaszający zdarzenie lotnicze w ramach obowiązkowego lub
dobrowolnego systemu zgłaszania zdarzeń, o których mowa w art. 135a i art. 135c,
lub osoba wymieniona w zgłoszeniu, jeżeli o przestępstwie albo o wykroczeniu
organy ścigania zostały zawiadomione w związku z tym zgłoszeniem, zanim organy
te dowiedziały się o tym przestępstwie lub wykroczeniu.

art. 213. więcej Art. 213. W ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz. U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601, z 2001 r. Nr 125, poz. 1371 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Ustawa reguluje przewóz osób i rzeczy, wykonywany odpłatnie na podstawie umowy, przez uprawnionych do tego przewoźników, z wyjątkiem transportu morskiego, lotniczego i konnego.”;
2) w art. 11a: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„ 2. W międzynarodowej żegludze śródlądowej obowiązek, o którym mowa w ust. 1, ciąży na podmiotach zarządzających granicznymi przejściami rzecznymi.”,
b) w ust. 3 skreśla się wyrazy „międzynarodowym transporcie lotniczym,”;
3) w art. 88 skreśla się ust. 2;
4) skreśla się art. 92.

art. 214. więcej Art. 214. W ustawie z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079, Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz. 1189 i Nr 145, poz. 1623) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 23a: a) w ust. 1 skreśla się pkt 20 i 21, b) skreśla się ust. 3, c) dodaje się ust. 5 w brzmieniu:
„5. Zasady wykonywania lotów statkami powietrznymi nad obszarami parków narodowych i rezerwatów przyrody określa ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 130, poz. 1112).”;
2) w art. 47e w ust. 4 w pkt 3 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
„4) drzew i krzewów stanowiących przeszkody lotnicze.”

art. 215. więcej Art. 215. W ustawie z dnia 3 kwietnia 1993 r. o badaniach i certyfikacji (Dz. U. Nr 55, poz. 250, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, z 1997 r. Nr 104, poz. 661 i Nr 121, poz. 770, z 1999 r. Nr 70, poz. 776, z 2000 r. Nr 43, poz. 489 i Nr 89, poz. 991 oraz z 2001 r. Nr 111, poz. 1194) w art. 13 w ust. 5 w pkt 2 po wyrazie „cywilnego” dodaje się wyrazy „i działalności w zakresie lotnictwa cywilnego”.

art. 216. więcej Art. 216. W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139, Nr 41, poz. 412 i Nr 111, poz. 1279, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 5, poz. 42, Nr 14, poz. 124, Nr 100, poz. 1085, Nr 115, poz. 1229 i Nr 154, poz. 1804 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 113, poz. 984) w art. 40 w ust. 4 dodaje się pkt 8 w brzmieniu:
„8) Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego w odniesieniu do obszarów lotnisk i ich otoczenia.”

art. 217. więcej Art. 217. W ustawie z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 81, poz. 889, Nr 102, poz. 1115 oraz z 2002 r. Nr 4, poz. 31, Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676 i Nr 93, poz. 820) w art. 53:
1) dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
„1a. Zasady bezpiecznego wykorzystywania statków powietrznych do uprawiania sportów lotniczych, szczegółowe wymogi w zakresie kwalifikacji użytkowników tych statków oraz sposób ich uzyskiwania, wynikające z nich uprawnienia, zasady nadawania, zawieszania i cofania tych uprawnień, wzory dokumentów stwierdzających te kwalifikacje i uprawnienia określa ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 130, poz. 1112). ” ;
2) w ust. 2 kropkę na końcu zdania zastępuje się przecinkiem i dodaje się wyrazy „z wyłączeniem sportów lotniczych.”

art. 218. więcej Art. 218. W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543, z 2001 r. Nr 129, poz. 1447 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984 i Nr 126, poz. 1070) w art. 6 w pkt 1 wyrazy „oraz kontroli ruchu lotniczego” zastępuje się wyrazami „, części lotniczych lotnisk oraz służących do kierowania, kontroli, nadzoru i zabezpieczania ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść”.

art. 219. więcej Art. 219. W ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 1999 r. Nr 82, poz. 928, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 489, Nr 48, poz. 550, Nr 62, poz. 718, Nr 70, poz. 816, Nr 73, poz. 852, Nr 109, poz. 1158 i Nr 122, poz. 1314 i 1321, z 2001 r. Nr 3, poz. 18, Nr 5, poz. 43 i 44, Nr 42, poz. 475, Nr 63, poz. 634, Nr 73, poz. 761, Nr 76, poz. 811 i Nr 87, poz. 954, Nr 102, poz. 1116, Nr 113, poz. 1207, Nr 115, poz. 1229, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1371, Nr 126, poz. 1382, Nr 129, poz. 1441, Nr 130, poz. 1450 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41, poz. 365, Nr 71, poz. 655, Nr 74, poz. 676, Nr 89, poz. 804 i Nr 93, poz. 820) w art. 27 w ust. 2 po wyrazach „sprawuje nadzór nad” dodaje się wyrazy „Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego,”.

art. 220. więcej Art. 220. W ustawie z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178, z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114, poz. 1193, z 2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679, Nr 102, poz. 1115 i Nr 147, poz. 1634 oraz z 2002 r. Nr 1, poz. 2 i Nr 115, poz. 995) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 14 w ust. 1 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„5) przewozu lotniczego,”;
2) w art. 15 dodaje się ust. 7 w brzmieniu:
„7. Zasady koncesjonowania działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14 ust. 1 pkt 5, określają przepisy ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 130, poz. 1112).”

art. 221. więcej Art. 221. W ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 i Nr 154, poz. 1803 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984) w art. 104 w ust. 3 skreśla się pkt 2.

art. 222. więcej Art. 222. Akty wykonawcze wydane na podstawie ustawy z dnia 31 maja 1962 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 32, poz. 153, z 1984 r. Nr 53, poz. 272, z 1987 r. Nr 33, poz. 180, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1996 r. Nr 45, poz. 199, z 1997 r. Nr 88, poz. 554, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i z 2000 r. Nr 120, poz. 1268) pozostają w mocy, o ile nie są sprzeczne z niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

art. 223. więcej Art. 223. 1. Do postępowań administracyjnych w sprawach objętych przepisami
niniejszej ustawy wszczętych, a niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie,
stosuje się przepisy dotychczasowe, z tym że do spraw dotyczących certyfikacji,
o której mowa w art. 160, oraz koncesji i zezwoleń na prowadzenie lotniczej
działalności gospodarczej stosuje się przepisy ustawy.
2. Do badań prowadzonych przez Główną Komisję Wypadków Lotniczych
wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy
dotychczasowe, z tym że badanie prowadzi Komisja, o której mowa w art. 17.

art. 224. więcej Art. 224. 1. Koncesje i zezwolenia na prowadzenie lotniczej działalności
gospodarczej wydane na podstawie dotychczasowych przepisów podlegają
dostosowaniu do przepisów niniejszej ustawy na wniosek zainteresowanego
przedsiębiorcy złożony przed upływem 3 miesięcy od dnia wejścia tej ustawy w życie.
2. Przedsiębiorcy prowadzący przed dniem wejścia w życie ustawy lotniczą
działalność gospodarczą, objętą przez ustawę obowiązkiem uzyskania koncesji lub
zezwolenia, bez takiej koncesji lub zezwolenia, mogą tę działalność prowadzić nadal
do czasu uzyskania odpowiednio koncesji lub zezwolenia, nie dłużej jednak niż przez
6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, pod warunkiem złożenia odpowiedniego
wniosku w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
3. Licencje i zaświadczenia wydane na podstawie przepisów dotychczasowych
zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane, jednakże nie dłużej niż 3 lata
od dnia wejścia w życie ustawy.
4. Przedsiębiorcom, o których mowa w ust. 1, spełniającym w dniu wejścia
w życie ustawy wymagania określone ustawą udziela się odpowiednio koncesji
i zezwoleń w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Przedsiębiorcy ci są
zwolnieni z opłat za uzyskanie koncesji lub zezwolenia.
5. Niniejsza ustawa nie narusza wynikających z odrębnych przepisów uprawnień
obecnych zarządzających lotniskami do zarządzania nimi.
6. Instrukcje eksploatacji lotnisk wydane na podstawie przepisów
dotychczasowych zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane, jednakże
nie dłużej niż 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

art. 225. więcej Art. 225. 1. Stan prawny określony w art. 65 ust. 1 należy osiągnąć w terminie
do dnia 31 grudnia 2010 r.
2. Dostosowanie umów lub decyzji uwłaszczeniowych zgodnie z art. 65
ust. 2 nastąpi w terminie do dnia 31 grudnia 2010 r.

Art. 225a. Do dnia 29 marca 2012 r., przepisów art. 71c ust. 1 nie stosuje się do
obcych cywilnych samolotów zarejestrowanych we właściwych rejestrach państw
rozwijających się spełniających łącznie następujące warunki:
1) wykonywały operacje lotnicze w porcie lotniczym położonym na terytorium
państwa członkowskiego Unii Europejskiej w okresie od dnia 1 stycznia 1996 r.
do dnia 31 grudnia 2001 r.;
2) w okresie, o którym mowa w pkt 1, były zarejestrowane we właściwym rejestrze
państwa rozwijającego się i nadal są użytkowane przez osobę fizyczną
zamieszkałą w tym kraju, jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości
prawnej lub osobę prawną z siedzibą w tym kraju.

art. 226. więcej Art. 226. 1. Z dniem wejścia w życie ustawy minister właściwy do spraw
transportu przekazuje Prezesowi Urzędu, wraz z aktami, sprawy, które przechodzą do
zakresu jego działania i nie zostały zakończone do tego dnia.
2. Z dniem wejścia w życie ustawy pracownicy Ministerstwa Infrastruktury
realizujący zadania, które przechodzą do zakresu działania Prezesa Urzędu, stają się
pracownikami Urzędu.
3. Z dniem ogłoszenia ustawy dyrektor generalny Ministerstwa Infrastruktury
jest obowiązany powiadomić pracowników o skutkach prawnych w zakresie ich
stosunku pracy. Przepisy art. 231
§ 4 i 5 Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio.

art. 227. więcej Art. 227. 1. Z dniem wejścia w życie ustawy znosi się Główny Inspektorat
Lotnictwa Cywilnego.
2. Inspektorat, o którym mowa w ust. 1, przekazuje Urzędowi prowadzenie
spraw z zakresu jego działania, wraz z aktami, niezakończonych do dnia zniesienia
Inspektoratu.
3. Z dniem wejścia w życie ustawy pracownicy Inspektoratu, o którym mowa
w ust. 1, stają się pracownikami Urzędu. Przepis art. 231
§ 4 i 5 Kodeksu pracy stosuje
się odpowiednio.
4. Minister właściwy do spraw transportu przekazuje Urzędowi składniki mienia
Inspektoratu, o którym mowa w ust. 1, do dnia jego zniesienia w trybie określonym
w art. 228.

art. 228. więcej Art. 228. 1. Minister właściwy do spraw transportu wyznaczy likwidatora, który
sporządzi bilans zamknięcia Głównego Inspektoratu Lotnictwa Cywilnego, sporządzi
spis spraw, o których mowa w art. 227 ust. 2, oraz w drodze protokołu zdawczo-
-odbiorczego przekaże Urzędowi składniki majątkowe Głównego Inspektoratu
Lotnictwa Cywilnego.
2. Likwidator, o którym mowa w ust. 1, sporządzi spis spraw, o których mowa
w art. 226 ust. 1, oraz w drodze protokołu zdawczo-odbiorczego przekaże Urzędowi składniki majątkowe Ministerstwa Infrastruktury służące dotychczas do realizacji
zadań objętych zakresem działania Urzędu.

art. 229. więcej Art. 229. 1. Finansowanie Urzędu do końca roku kalendarzowego, w którym przypada jego utworzenie, odbywa się z części budżetowej ministra właściwego do spraw transportu przeznaczonej na funkcjonowanie Głównego Inspektoratu Lotnictwa Cywilnego oraz na zadania realizowane dotychczas w tym zakresie przez Ministerstwo Infrastruktury, które przeszły do zakresu działania Urzędu.
2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wielkość środków finansowych przekazywanych zgodnie z art. 129 ust. 2 pkt 5 i ust. 3 przez jednostkę, o której mowa w art. 230, Urzędowi Lotnictwa Cywilnego na wyodrębniony rachunek środków specjalnych, o którym mowa w art. 26 ust. 1, kierując się potrzebami wynikającymi z zadań Urzędu określonych w niniejszej ustawie, w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu lotniczego i realizacji zobowiązań międzynarodowych.
3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych dokona, na wniosek ministra właściwego do spraw transportu, przeniesienia wydatków na rok 2002 między działami, rozdziałami i paragrafami klasyfikacji budżetowej w ramach części 39 - Transport w zakresie umożliwiającym utworzenie i funkcjonowanie Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

art. 230. więcej Art. 230. (uchylony).

art. 231. więcej Art. 231. Traci moc ustawa z dnia 31 maja 1962 r. – Prawo lotnicze (Dz. U.
poz. 153, z późn. zm.).

art. 232. więcej Art. 232. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia,
z wyjątkiem art. 226 ust. 3 i art. 228 ust. 1, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia
ustawy.