Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym

art. 1. więcej Art. 1. Przepisy ustawy określają:
1) zasady korzystania z infrastruktury kolejowej, zarządzania infrastrukturą
kolejową i jej utrzymania;
1a) gwarancje niezależności i bezstronności zarządcy infrastruktury kolejowej;
2) zasady prowadzenia ruchu kolejowego i wykonywania przewozów kolejowych;
3) warunki techniczne eksploatacji pojazdów kolejowych;
3a) warunki zapewnienia interoperacyjności systemu kolei na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
4) zasady i instrumenty regulacji transportu kolejowego;
5) szczególne zasady i warunki przygotowania inwestycji dotyczących linii
kolejowych, w tym warunki lokalizacji i nabywania nieruchomości na ten cel
oraz organy właściwe w tych sprawach;
6) czas pracy pracowników kolei wykonujących interoperacyjne usługi transgraniczne;
7) zasady ochrony praw pasażerów w transporcie kolejowym.

art. 2. więcej Art. 2. (uchylony).

art. 3. więcej Art. 3. 1. Przepisów ustawy nie stosuje się do:
1) linii tramwajowych, z wyjątkiem przepisów rozdziału 2b, które stosuje się
odpowiednio do linii tramwajowych lokalizowanych poza pasem drogowym;
2) transportu szynowego wykonywanego w ramach wewnątrzzakładowego
procesu produkcji, przetwórstwa lub dystrybucji, jednego lub kilku
sąsiadujących przedsiębiorstw, w tym na obszarze górniczym – kopalń
odkrywkowych, zwałowisk odpadów, zakładów hutniczych i koksowni, w
trakcie którego pojazdy w nim uczestniczące nie wyjeżdżają poza obszar
przedsiębiorstw lub wyjeżdżają wyłącznie na infrastrukturę prywatną;
3) transportu linowego i linowo-terenowego, z wyjątkiem art. 10 ust. 3 pkt 2 i ust. 3a;
4) transportu kolejowego wykonywanego na liniach kolejowych o szerokości
toru mniejszej niż 300 mm.
2. Przepisów rozdziałów 2, 2aa–4b, 5a, 5b i 6–12, z wyjątkiem art. 5 ust. 1 pkt
1 lit. a–d i pkt 3–5, ust. 1b, 2a i 2b oraz art. 38a–38ba, nie stosuje się do
infrastruktury nieczynnej.
3. Przepisów rozdziałów 2, 2aa, 2b, 4a, 4b, 5b, 6–6b, 7 i 10 oraz art. 17a, art.
17b, art. 18a–18f i art. 23–23j, z wyjątkiem art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. a–d, pkt 1a lit. b i
pkt 2–5, ust. 1b, 2a i 2b oraz art. 25g, nie stosuje się do infrastruktury prywatnej
oraz do przedsiębiorców wykonujących na niej przewozy.
4. Przepisów rozdziałów 6, 7 i 9 nie stosuje się do infrastruktury kolejowej
znajdującej się na obszarze warsztatów naprawczych taboru kolejowego,
wagonowni lub lokomotywowni.
5. Przepisów rozdziałów 2aa, 4a, 5b i 6–6c oraz art. 5 ust. 3, 3a, 3c, 3d i 6, art.
13 ust. 1, art. 17a, art. 17b, art. 18a–18f, art. 23–23j i art. 59–64 nie stosuje się do
kolei wąskotorowych.
6. Przepisów rozdziałów 2b, 4a, 5b, 7 i 10 oraz art. 17a, art. 17b, art. 18a–18f
i art. 23–23j, z wyjątkiem art. 25g, nie stosuje się do bocznic kolejowych oraz do
przedsiębiorców wykonujących na nich przewozy.
7. Przepisów rozdziałów 2, 2aa, 4a, 4b, 5a, 5b, 6–9 i 12 oraz art. 23–23j nie
stosuje się do metra. Przepisy rozdziałów 2b i 10 stosuje się odpowiednio.
8. Przepisów rozdziałów 4a i 5a oraz art. 23–23j nie stosuje się do sieci
kolejowych, które są funkcjonalnie wyodrębnione z systemu kolei i przeznaczone
tylko do prowadzenia przewozów wojewódzkich lub lokalnych oraz do
przewoźników kolejowych prowadzących działalność wyłącznie w obrębie tych
sieci kolejowych.
9. Przepisów rozdziału 4a oraz art. 23–23j nie stosuje się do:
1) infrastruktury kolejowej przewidzianej wyłącznie do użytku lokalnego,
turystycznego lub historycznego;
2) pojazdów historycznych, pojazdów turystycznych oraz pojazdów kolejowych
przeznaczonych wyłącznie do użytku lokalnego.

Art. 3a. Przepisów rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego praw
i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315 z 03.12.2007,
str. 14), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1371/2007/WE”, z wyjątkiem
przepisów art. 4, art. 5, art. 8 ust. 1, art. 9, art. 11, art. 12, art. 16, art. 19, art. 20
ust. 1, art. 21 ust. 2, art. 22, art. 23, art. 24, art. 26, art. 27, art. 28 i art. 29 tego
rozporządzenia, nie stosuje się do miejskich, podmiejskich i regionalnych
kolejowych przewozów osób.

art. 4. więcej Art. 4. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) infrastruktura kolejowa – elementy określone w załączniku nr 1 do ustawy;
1a) droga kolejowa – tor kolejowy albo tory kolejowe wraz z elementami
wymienionymi w pkt 2–12 załącznika nr 1 do ustawy, o ile są z nimi
funkcjonalnie połączone, niezależnie od tego, czy zarządza nimi ten sam podmiot;
1b) infrastruktura nieczynna – infrastruktura kolejowa, na której zarządca
infrastruktury nie dopuścił ruchu kolejowego;
1c) infrastruktura prywatna – infrastruktura kolejowa wykorzystywana wyłącznie
do realizacji własnych potrzeb jej właściciela lub jej zarządcy innych niż przewóz osób;
1d) kolej wąskotorowa – kolej, której tory mają szerokość mniejszą niż 1435 mm;
1e) pociąg – pojazd kolejowy albo skład pojazdów kolejowych, który spełnia
wymagania określone dla pociągu i któremu zarządca infrastruktury nadał
status pociągu;
1f) manewr – zamierzony ruch pojazdu kolejowego albo składu pojazdów
kolejowych oraz związane z nim czynności na drodze kolejowej, z wyjątkiem
wjazdu, wyjazdu i przejazdu pociągu;
2) linia kolejowa – wyznaczona przez zarządcę infrastruktury droga kolejowa
przystosowana do prowadzenia ruchu pociągów;
2a) linia kolejowa o znaczeniu państwowym – istniejąca lub projektowana linia
kolejowa, której budowa, utrzymanie i eksploatacja uzasadniona jest ważnymi
względami gospodarczymi, społecznymi, ekologicznymi lub obronnymi;
2b) linia kolejowa o znaczeniu obronnym – linię kolejową, o znaczeniu
państwowym, której utrzymanie i eksploatację uzasadniają względy
obronności państwa, w tym potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
i wojsk sojuszniczych w czasie podwyższenia gotowości obronnej państwa
i w czasie wojny, planowaną do objęcia osłoną techniczną;
2c) linia kolejowa o znaczeniu wyłącznie obronnym – linię kolejową, o znaczeniu
państwowym, dla której jedynym kryterium zaliczenia do linii o znaczeniu
państwowym są względy obronności państwa, w tym potrzeby Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych we wszystkich stanach
gotowości obronnej państwa i w czasie wojny;
2d) linia tramwajowa – tor tramwajowy albo tory tramwajowe wraz z obiektami
budowlanymi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącymi całość
techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu tramwajów oraz
obsługi pasażerów, pieszych i rowerzystów, w tym perony tramwajowe, ciągi
piesze, chodniki i drogi rowerowe;
3) przyległy pas gruntu – grunty wzdłuż linii kolejowych, usytuowane po obu
ich stronach, przeznaczone do zapewnienia bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego;
3a) pas gruntu pod linię kolejową – powierzchnię gruntu wykorzystywaną do
budowy lub przebudowy linii kolejowej określoną w decyzji o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej;
4) sieć kolejowa – układ połączonych ze sobą dróg kolejowych zarządzany przez
zarządcę infrastruktury;
4a) plan transportowy – plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu
zbiorowego opracowany przez organizatora publicznego transportu
zbiorowego i ogłoszony zgodnie z ustawą z dnia 16 grudnia 2010 r.
o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2475 i 2493 oraz
z 2020 r. poz. 400, 462 i 875);
5) odcinek linii kolejowej – część linii kolejowej zawartą między stacjami
węzłowymi albo między punktem początkowym lub końcowym linii
kolejowej i najbliższą stacją węzłową;
6) pojazd kolejowy – pojazd dostosowany do poruszania się na własnych kołach
po torach kolejowych, z napędem lub bez napędu;
6a) (uchylony)
6b) dysponent – podmiot będący właścicielem pojazdu kolejowego lub
posiadający prawo do korzystania z niego jako środka transportu, wpisany do
krajowego rejestru pojazdów kolejowych;
6c) podmiot odpowiedzialny za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) –
podmiot obowiązany do zagwarantowania utrzymania pojazdu kolejowego,
wpisany do krajowego rejestru pojazdów kolejowych, w szczególności
przewoźnika kolejowego, zarządcę infrastruktury lub dysponenta;
6d) podmiot zamawiający – podmiot, który zamawia zaprojektowanie, budowę,
odnowienie lub modernizację podsystemu, w szczególności przewoźnika
kolejowego, zarządcę infrastruktury lub dysponenta;
6e) krajowy rejestr pojazdów kolejowych (NVR) – rejestr pojazdów kolejowych
dopuszczonych do eksploatacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
6f) pojazd kolejowy specjalny – pojazd kolejowy przeznaczony do utrzymania,
naprawy lub budowy infrastruktury kolejowej, lub przeznaczony do
prowadzenia działań ratowniczych;
6g) krajowy rejestr infrastruktury (RINF) – rejestr infrastruktury kolejowej,
a także bocznic kolejowych eksploatowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
6h) pojazd historyczny – pojazd kolejowy:
a) wpisany do inwentarza muzealiów, o którym mowa w ustawie z dnia 21
listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 2019 r. poz. 917 i 1726), lub do
inwentarza muzeum lub rejestru zabytków, lub wojewódzkiej ewidencji
zabytków, o których mowa w ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2020 r. poz. 282 i 782), lub
b) będący lokomotywą parową eksploatowaną przed dniem 14 listopada 1997 r., lub
c) spełniający co najmniej jeden z następujących warunków:
– zawiera rozwiązania konstrukcyjne o charakterze unikatowym
dokumentujące etapy rozwoju techniki kolejowej,
– jest związany z wydarzeniami historycznymi lub był użytkowany
przez znane postacie historyczne;
6i) pojazd turystyczny – pojazd kolejowy wykorzystywany wyłącznie w celach
turystycznych, demonstracyjnych lub rekreacyjnych;
7) zarządca infrastruktury – podmiot odpowiedzialny za zarządzanie
infrastrukturą kolejową, jej eksploatację, utrzymanie, odnowienie lub udział
w rozwoju tej infrastruktury, a w przypadku budowy nowej infrastruktury,
podmiot, który przystąpił do jej budowy w charakterze inwestora;
8) obszar kolejowy – powierzchnia gruntu określona działkami ewidencyjnymi,
na której znajduje się droga kolejowa, budynki, budowle i urządzenia przeznaczone do zarządzania, eksploatacji i utrzymania linii kolejowej oraz przewozu osób i rzeczy;
8a) dworzec kolejowy – obiekt budowlany lub zespół obiektów budowlanych, w
którym znajdują się pomieszczenia przeznaczone do obsługi podróżnych
korzystających z transportu kolejowego, położony przy linii kolejowej;
9) przewoźnik kolejowy – przedsiębiorca uprawniony na podstawie licencji do
wykonywania przewozów kolejowych lub świadczenia usługi trakcyjnej lub
podmiot wykonujący przewozy na infrastrukturze kolei wąskotorowej;
9a) usługa trakcyjna – działalność przewoźnika kolejowego polegającą na
zapewnieniu pojazdu kolejowego z napędem wraz z obsługą maszynistów do
wykonywania przewozu kolejowego albo zapewnienie obsługi maszynistów
do prowadzenia pojazdu kolejowego z napędem;
9b) aplikant – przewoźnik kolejowy, międzynarodowe ugrupowanie interesów
gospodarczych obejmujące przewoźników kolejowych lub inny podmiot
zainteresowany uzyskaniem zdolności przepustowej, w szczególności
organizator publicznego transportu kolejowego, spedytor, nadawca ładunku
lub operator transportu kombinowanego;
9c) umowa ramowa – umowa zawierana między zarządcą infrastruktury a
aplikantem o rezerwację zdolności przepustowej w okresie wykraczającym
poza okres obowiązywania rocznego rozkładu jazdy pociągów;
10) bocznica kolejowa – wyznaczona przez zarządcę infrastruktury droga
kolejowa, połączona bezpośrednio lub pośrednio z linią kolejową, służąca do
wykonywania czynności ładunkowych, utrzymaniowych lub postoju
pojazdów kolejowych albo przemieszczania i włączania pojazdów
kolejowych do ruchu po sieci kolejowej;
10a) użytkownik bocznicy kolejowej – zarządca infrastruktury, który nie zarządza
inną drogą kolejową niż bocznica kolejowa;
11) zdolność przepustowa – możliwość eksploatacyjno-ruchowa drogi kolejowej
do wykonania na niej przejazdów pociągów albo manewrów w określonym czasie;
12) trasa pociągu – zdolność przepustowa zarezerwowana dla przejazdu pociągu;
13) typ pojazdu kolejowego – pojazd kolejowy o określonych powtarzalnych
rozwiązaniach konstrukcyjnych;
14) typ budowli – budowlę przeznaczoną do prowadzenia ruchu kolejowego
o określonych powtarzalnych parametrach technicznych i eksploatacyjnych;
14a) typ urządzenia – urządzenie lub system przeznaczone do prowadzenia ruchu
kolejowego o określonych powtarzalnych parametrach technicznych i eksploatacyjnych;
15) świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu – dokument uprawniający do
eksploatacji odpowiednio typu pojazdu kolejowego, typu budowli albo typu urządzenia;
15a) certyfikat zgodności typu – dokument wystawiony przez jednostkę
organizacyjną uprawnioną do przeprowadzenia badań technicznych
koniecznych do uzyskania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu
potwierdzający przeprowadzenie tych badań z wynikiem pozytywnym;
15b) certyfikat zgodności z typem – dokument wystawiony przez jednostkę
organizacyjną uprawnioną do przeprowadzenia badań technicznych
koniecznych do stwierdzania zgodności z typem, potwierdzający, że dane
urządzenie, budowla albo pojazd kolejowy są zgodne z typem, który
uprzednio uzyskał świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu;
16) (uchylony)
16a) (uchylony)
17) świadectwo sprawności technicznej pojazdu kolejowego – dokument
potwierdzający, że pojazd kolejowy jest sprawny technicznie;
18) świadectwo bezpieczeństwa – dokument potwierdzający zdolność
bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego i wykonywania przewozów
kolejowych, wydawany podmiotom zwolnionym z obowiązku uzyskania
certyfikatu bezpieczeństwa i autoryzacji bezpieczeństwa;
18a) certyfikat bezpieczeństwa – dokument potwierdzający posiadanie przez
przewoźnika kolejowego zaakceptowanego systemu zarządzania
bezpieczeństwem oraz zdolność spełniania przez niego wymagań bezpieczeństwa;
18b) autoryzacja bezpieczeństwa – dokument potwierdzający ustanowienie przez
zarządcę infrastruktury systemu zarządzania bezpieczeństwem oraz zdolność
spełniania przez niego wymagań niezbędnych do bezpiecznego
projektowania, eksploatacji i utrzymania infrastruktury kolejowej;
19) umowa o świadczenie usług publicznych – umowa o świadczenie usług
publicznych w zakresie publicznego transportu zbiorowego w rozumieniu
ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym;
19a) organizator publicznego transportu kolejowego – organizator publicznego
transportu zbiorowego w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r.
o publicznym transporcie zbiorowym w zakresie odnoszącym się do
pasażerskich przewozów kolejowych;
19b) operator publicznego transportu kolejowego – operator publicznego
transportu zbiorowego w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r.
o publicznym transporcie zbiorowym w zakresie odnoszącym się do
pasażerskich przewozów kolejowych;
19c) przewóz o charakterze użyteczności publicznej – przewóz o charakterze
użyteczności publicznej w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r.
o publicznym transporcie zbiorowym;
19d) (uchylony)
20) (uchylony)
20a) przewozy wojewódzkie – wojewódzkie przewozy pasażerskie w rozumieniu
ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym;
20b) przewozy lokalne – powiatowe przewozy pasażerskie, powiatowo-gminne
przewozy pasażerskie, gminne przewozy pasażerskie lub metropolitarne
przewozy pasażerskie w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o
publicznym transporcie zbiorowym;
21) (uchylony)
22) przewóz technologiczny – przejazd wykonywany na potrzeby zarządcy
infrastruktury w celu jej budowy, naprawy, utrzymania, nadzoru bądź usuwania awarii;
22a) pasażerski przewóz okazjonalny – jednorazowy przewóz w zakresie
pasażerskiego transportu kolejowego mający na celu zaspokojenie potrzeb
przewozowych nieprzewidzianych w realizowanych na danej linii
przewozach na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych albo
decyzji o przyznaniu otwartego dostępu albo decyzji o przyznaniu
ograniczonego dostępu;
23) rozkład jazdy pociągów – plan, według którego mają się odbywać przejazdy
pociągów na danej sieci kolejowej lub jej części w czasie, w którym on obowiązuje;
24) (uchylony)
25) (uchylony)
26) system kolei – wyróżniona cechami funkcjonalnymi i technicznymi sieć
kolejowa i pojazdy kolejowe przeznaczone do ruchu po tej sieci;
26a) transeuropejski system kolei – sieć kolejową określoną w decyzji Parlamentu
Europejskiego i Rady nr 661/2010/UE z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie
unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci
transportowej (Dz. Urz. UE L 204 z 05.08.2010, str. 1) oraz pojazdy kolejowe
przeznaczone do poruszania się po tej sieci kolejowej;
27) (uchylony)
28) (uchylony)
29) interoperacyjność systemu kolei – zdolność systemu kolei do zapewnienia
bezpiecznego i nieprzerwanego ruchu pociągów, spełniającego warunki
techniczne, ruchowe, eksploatacyjne i prawne, których zachowanie zapewnia
dotrzymanie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu
kolei i umożliwia efektywne poruszanie się po transeuropejskiej sieci kolejowej;
30) składnik interoperacyjności – podstawowe składniki, grupy składników,
podzespoły lub zespoły, które są włączone lub które mają być włączone do
podsystemu, od którego pośrednio lub bezpośrednio zależy interoperacyjność
systemu kolei; składnikiem interoperacyjności jest również oprogramowanie;
30a) szczególny przypadek – część systemu kolei, dla którego, tymczasowo lub na
stałe, ustalono odrębne przepisy w technicznych specyfikacjach
interoperacyjności ze względu na istniejące ograniczenia geograficzne,
topograficzne lub miejskie, lub ze względu na konieczność zapewnienia
zgodności z istniejącym systemem kolei;
30b) punkty otwarte – wskazane w technicznych specyfikacjach interoperacyjności
warunki techniczne odnoszące się do zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei, do których stosuje się przepisy krajowe;
30c) zaawansowany etap realizacji – etap planowania lub realizacji podsystemu, w
trakcie którego zmiana w zakresie specyfikacji technicznych byłaby nie do
zaakceptowania z uwagi na należycie uzasadnione przeszkody o charakterze
prawnym, umownym, ekonomicznym, finansowym, społecznym lub środowiskowym;
31) podsystem – część systemu kolei o charakterze strukturalnym bądź
funkcjonalnym, dla której ustalono odrębne zasadnicze wymagania dotyczące
interoperacyjności systemu kolei;
32) zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei –
wymagania określone w dyrektywie w sprawie interoperacyjności systemu
kolei we Wspólnocie, dotyczące składników interoperacyjności,
podsystemów i ich powiązań, które powinny być spełnione
w transeuropejskim systemie kolei w celu zapewnienia interoperacyjności systemu kolei;
33) techniczne specyfikacje interoperacyjności – specyfikacje obejmujące
podsystemy lub ich części w celu spełnienia zasadniczych wymagań
dotyczących interoperacyjności systemu kolei, ogłaszane przez Komisję
Europejską w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
33a) specyfikacje europejskie – wspólne techniczne specyfikacje, europejskie
aprobaty techniczne lub krajowe normy stanowiące transpozycję norm europejskich;
33b) procedura weryfikacji WE podsystemu – czynności podejmowane przez
producenta albo jego upoważnionego przedstawiciela mającego siedzibę na
terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, podmiot
zamawiający, wykonawcę modernizacji, importera, inwestora, dysponenta,
zarządcę infrastruktury albo przewoźnika kolejowego, mające na celu
wykazanie, że podsystem jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami
dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei, spełnia wymagania zawarte
w odpowiednich przepisach Unii Europejskiej oraz przepisach krajowych
i może zostać dopuszczony do eksploatacji w systemie kolei;
34) certyfikat weryfikacji WE podsystemu – dokument wydany przez jednostkę
notyfikowaną potwierdzający, że podsystem jest zgodny z zasadniczymi
wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei;
34a) pośredni certyfikat weryfikacji WE podsystemu – dokument wydany przez
jednostkę notyfikowaną potwierdzający, że podsystem w całości albo części,
na etapie projektowania lub budowy, jest zgodny z zasadniczymi
wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei;
34b) certyfikat WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności – dokument wydany przez jednostkę notyfikowaną
potwierdzający, że składnik interoperacyjności jest zgodny z zasadniczymi
wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei lub
potwierdzający, że składnik interoperacyjności jest przydatny do stosowania;
34ba) certyfikat weryfikacji podsystemu – dokument wydany przez jednostkę
wyznaczoną potwierdzający, że podsystem jest zgodny z właściwymi
krajowymi specyfikacjami technicznymi i dokumentami normalizacyjnymi,
których zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań
dotyczących interoperacyjności systemu kolei;
34c) (uchylony)
34d) (uchylony)
34e) (uchylony)
34f) jednostka notyfikowana – podmiot odpowiedzialny za ocenę zgodności lub
przydatności do stosowania składnika interoperacyjności oraz
odpowiedzialny za prowadzenie procedur weryfikacji WE podsystemów;
34g) jednostka wyznaczona – podmiot wyznaczony do przeprowadzania oceny
zgodności podsystemów na zgodność z właściwymi krajowymi
specyfikacjami technicznymi i dokumentami normalizacyjnymi, których
zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei;
35) deklaracja weryfikacji WE podsystemu – oświadczenie producenta albo jego
upoważnionego przedstawiciela mającego siedzibę na terytorium państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, podmiotu zamawiającego, wykonawcy
modernizacji, importera, inwestora, dysponenta, zarządcy infrastruktury albo
przewoźnika kolejowego stwierdzające, na jego wyłączną odpowiedzialność,
że podsystem, który został poddany procedurze weryfikacji WE podsystemu,
jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei i spełnia wymagania zawarte w odpowiednich przepisach Unii Europejskiej oraz przepisach krajowych;
35a) pośrednia deklaracja weryfikacji WE podsystemu – oświadczenie producenta
albo jego upoważnionego przedstawiciela mającego siedzibę na terytorium
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, podmiotu zamawiającego,
wykonawcy modernizacji, importera, inwestora, dysponenta, zarządcy
infrastruktury albo przewoźnika kolejowego stwierdzające, na jego wyłączną
odpowiedzialność, że podsystem w całości albo w części, na etapie
projektowania lub budowy, jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami
dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei i spełnia wymagania zawarte
w odpowiednich przepisach Unii Europejskiej oraz przepisach krajowych;
35b) deklaracja WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności – oświadczenie producenta albo jego upoważnionego
przedstawiciela mającego siedzibę na terytorium państwa członkowskiego
Unii Europejskiej, podmiotu zamawiającego, wykonawcy modernizacji,
importera, inwestora, dysponenta, zarządcy infrastruktury albo przewoźnika
kolejowego stwierdzające, na jego wyłączną odpowiedzialność, że składnik
interoperacyjności jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi
interoperacyjności systemu kolei i spełnia wymagania zawarte
w odpowiednich przepisach Unii Europejskiej oraz przepisach krajowych, lub
potwierdzające, że składnik interoperacyjności jest przydatny do stosowania;
35c) deklaracja zgodności z typem – oświadczenie producenta albo jego
upoważnionego przedstawiciela mającego siedzibę na terytorium państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, podmiotu zamawiającego, wykonawcy
modernizacji, importera, inwestora, dysponenta, zarządcy infrastruktury,
użytkownika bocznicy albo przewoźnika kolejowego stwierdzające, na jego
wyłączną odpowiedzialność, że dany pojazd kolejowy, urządzenie albo
budowla są zgodne odpowiednio z typem pojazdu, urządzenia albo budowli,
który już otrzymał zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji albo
świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu;
36) dopuszczenie do eksploatacji – czynności faktyczne i prawne konieczne do
przekazania podsystemu lub pojazdu kolejowego do użytkowania zgodnie
z jego przeznaczeniem;
36a) dopuszczenie do eksploatacji typu – czynności faktyczne i prawne konieczne
do dopuszczenia odpowiednio typu pojazdu kolejowego, typu budowli albo
typu urządzenia do użytkowania, kończące się wydaniem świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu;
36b) zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji – dokument uprawniający
zarządcę infrastruktury, przewoźnika kolejowego, producenta albo jego
upoważnionego przedstawiciela, importera, podmiot zamawiający,
wykonawcę modernizacji, inwestora, albo dysponenta do eksploatacji
podsystemu lub pojazdu kolejowego wprowadzanego po raz pierwszy do użytkowania;
36c) terminal towarowy – obiekt budowlany lub zespół obiektów budowlanych
obejmujący drogę kolejową, umożliwiający załadunek lub rozładunek
wagonów lub integrację różnych rodzajów transportu w zakresie przewozów towarów;
37) środki publiczne – środki publiczne w rozumieniu przepisów o finansach
publicznych;
37a) państwo członkowskie Unii Europejskiej – państwo członkowskie Unii
Europejskiej oraz państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu (EFTA) – stronę umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym i Konfederację Szwajcarską;
38) Agencja – Agencję Kolejową Unii Europejskiej ustanowioną
rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/796 z dnia
11 maja 2016 r. w sprawie Agencji Kolejowej Unii Europejskiej i uchylenia
rozporządzenia (WE) nr 881/2004 (Dz. Urz. UE L 138 z 26.05.2016, str. 1);
39) system zarządzania bezpieczeństwem – organizację i działanie przyjęte przez
zarządcę infrastruktury i przewoźnika kolejowego dla zapewnienia bezpieczeństwa;
40) wspólne wskaźniki bezpieczeństwa (CSI) – informacje statystyczne
odnoszące się do wypadków i incydentów kolejowych, skutków wypadków,
bezpieczeństwa technicznego infrastruktury kolejowej i zarządzania bezpieczeństwem;
41) wspólne metody oceny bezpieczeństwa (CSM) – metody oceny
bezpieczeństwa ustalone w celu opisania sposobu oceny poziomu bezpieczeństwa, spełniania wymagań bezpieczeństwa oraz zgodności
z innymi wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa;
42) wspólne cele bezpieczeństwa (CST) – minimalne poziomy bezpieczeństwa,
które powinny być osiągnięte przez różne części transeuropejskiego systemu
kolei i przez system kolei jako całość, wyrażone w kryteriach akceptacji ryzyka;
43) modernizacja – większe prace modyfikacyjne wykonywane w podsystemie
lub w jego części, poprawiające całkowite osiągi podsystemu;
44) odnowienie – większe prace wymienne w podsystemie lub w części
podsystemu, które nie zmieniają całkowitych osiągów podsystemu;
44a) rozwój infrastruktury kolejowej – planowanie sieci kolejowej, planowanie
finansowe i inwestycyjne oraz budowa lub modernizacja infrastruktury kolejowej;
45) wypadek – niezamierzone nagłe zdarzenie lub ciąg takich zdarzeń z udziałem
pojazdu kolejowego, powodujące negatywne konsekwencje dla zdrowia
ludzkiego, mienia lub środowiska; do wypadków zalicza się w szczególności:
a) kolizje,
b) wykolejenia,
c) zdarzenia na przejazdach,
d) zdarzenia z udziałem osób spowodowane przez pojazd kolejowy będący w ruchu,
e) pożar pojazdu kolejowego;
46) poważny wypadek – każdy wypadek spowodowany kolizją, wykolejeniem lub
innym zdarzeniem mającym oczywisty wpływ na regulacje bezpieczeństwa
kolei lub na zarządzanie bezpieczeństwem:
a) z przynajmniej jedną ofiarą śmiertelną lub przynajmniej 5 ciężko
rannymi osobami, lub
b) powodujący znaczne zniszczenie pojazdu kolejowego, infrastruktury
kolejowej lub środowiska, które mogą zostać natychmiast oszacowane
przez komisję badającą wypadek na co najmniej 2 miliony euro;
47) incydent – każde zdarzenie inne niż wypadek lub poważny wypadek,
związane z ruchem kolejowym i mające wpływ na jego bezpieczeństwo;
48) postępowanie – proces mający na celu zapobieganie wypadkom i incydentom
obejmujący zbieranie i analizę informacji, wyciąganie wniosków dotyczących
przyczyn wypadków i incydentów oraz w uzasadnionych przypadkach
opracowanie zaleceń dotyczących bezpieczeństwa;
49) interoperacyjne usługi transgraniczne – usługi, których świadczenie wiąże się
z przekroczeniem granic Rzeczypospolitej Polskiej i wymaga przynajmniej
dwóch certyfikatów bezpieczeństwa od przedsiębiorstw kolejowych;
50) tajemnica przedsiębiorstwa – tajemnica przedsiębiorstwa w rozumieniu
ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.
U. z 2019 r. poz. 1010 i 1649);
51) obiekt infrastruktury usługowej – obiekt budowlany wraz z gruntem, na
którym jest usytuowany, oraz instalacjami i urządzeniami, przeznaczony w
całości lub w części do świadczenia jednej lub większej liczby usług, o
których mowa w ust. 2 i 3 załącznika nr 2 do ustawy;
52) operator obiektu infrastruktury usługowej – podmiot wykonujący działalność
polegającą na zarządzaniu obiektem infrastruktury usługowej lub świadczeniu
na rzecz przewoźników kolejowych co najmniej jednej z usług, o których
mowa w ust. 2 i 3 załącznika nr 2 do ustawy;
53) stacja pasażerska – obiekt infrastruktury usługowej obejmujący dworzec
kolejowy wraz z infrastrukturą umożliwiającą pasażerom dostęp do peronu,
pieszo lub pojazdem, z drogi publicznej lub dworca kolejowego;
54) operator stacji pasażerskiej – podmiot zarządzający stacją pasażerską;
55) stacja rozrządowa – stacja kolejowa wyposażona w urządzenia do rozrządu
wagonów, w skład której wchodzą urządzenia umożliwiające zestawianie
składów pociągów i wykonywanie manewrów;
56) tory postojowe – tory przeznaczone specjalnie do tymczasowego postoju
pojazdów kolejowych lub składów pojazdów kolejowych między dwoma
okresami ich eksploatacji;
57) przedsiębiorstwo zintegrowane pionowo:
a) podmiot lub grupę podmiotów, w których zarządca infrastruktury:
– jest kontrolowany przez podmiot, który jednocześnie kontroluje co
najmniej jednego przewoźnika kolejowego wykonującego przewozy
na sieci kolejowej tego zarządcy,
– jest kontrolowany przez co najmniej jednego przewoźnika
kolejowego, który wykonuje przewozy na jego sieci kolejowej,
– kontroluje co najmniej jednego przewoźnika kolejowego, który
wykonuje przewozy na jego sieci kolejowej
– na podstawie praw, umów lub jakichkolwiek innych środków
prawnych lub faktycznych, o których mowa w art. 3 ust. 2
rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w
sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw (rozporządzenie WE w
sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw) (Dz. Urz. UE L 24
z 29.01.2004, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 8, t.
3, str. 40), zwanego dalej „rozporządzeniem (WE) nr 139/2004”,
b) podmiot, w którego skład wchodzi zarządca infrastruktury oraz
wyodrębnione organizacyjnie części tego podmiotu, nieposiadające
odrębnej osobowości prawnej, wykonujące przewozy kolejowe;
58) przewozy pasażerskie kolejami dużych prędkości – przewozy pasażerskie
wykonywane bez przystanków pośrednich między dwoma miejscami
położonymi od siebie w odległości większej niż 200 km, na liniach
kolejowych specjalnie przystosowanych do prędkości nie mniejszej niż 250
km/h, wykonywane średnio z taką prędkością;
59) funkcje podstawowe – podejmowanie przez zarządcę infrastruktury decyzji
dotyczących udostępniania infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za
korzystanie z infrastruktury kolejowej, w tym ich ustalania, zgodnie z
przepisami rozdziału 6.

art. 5. więcej Art. 5. 1. Do zadań zarządcy infrastruktury, zwanego dalej „zarządcą”, należy:
1) zarządzanie infrastrukturą kolejową polegające na:
a) nadawaniu drodze kolejowej statusu linii kolejowej przez określenie:
– elementów infrastruktury kolejowej wchodzących w jej skład,
– jej punktu początkowego i końcowego,
– stacji kolejowych wchodzących w jej skład,
– odcinków, na jakie jest podzielona,
– jej numeru,
b) nadawaniu drodze kolejowej statusu bocznicy kolejowej przez określenie
jej punktu początkowego i końcowego,
c) znoszeniu statusu linii kolejowej i bocznicy kolejowej,
d) określaniu elementów infrastruktury kolejowej, które stanowią
infrastrukturę prywatną lub nieczynną,
e) wykonywaniu funkcji podstawowych;
f) (uchylona)
1a) eksploatacja infrastruktury kolejowej polegająca na:
a) udostępnianiu infrastruktury kolejowej, świadczeniu usług z tym
związanych i pobieraniu z tego tytułu opłat,
b) prowadzeniu ruchu kolejowego;
2) utrzymanie infrastruktury kolejowej przez prowadzenie prac mających na celu
utrzymanie stanu i zdolności istniejącej infrastruktury kolejowej do
bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego, w tym nadzór nad
funkcjonowaniem urządzeń sterowania ruchem kolejowym i przytorowych
urządzeń kontroli bezpiecznej jazdy pociągów;
3) zarządzanie nieruchomościami będącymi elementem infrastruktury kolejowej;
4) udział w rozwoju infrastruktury kolejowej;
5) odnowienie infrastruktury kolejowej.
1a. Przepisów ust. 1 pkt 1 lit. a–c i e oraz pkt 1a nie stosuje się do zarządcy,
który nie zarządza torami kolejowymi.
1b. Zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 1–2, w szczególności w zakresie
prowadzenia ruchu kolejowego i utrzymania infrastruktury kolejowej, są
wykonywane przez zarządcę w sposób przejrzysty, zapewniający
niedyskryminujące traktowanie aplikantów i przewoźników kolejowych oraz
uniemożliwiający konflikt interesów.
2. (uchylony)
2a. Zarządca sporządza statut sieci kolejowej wskazujący linie kolejowe,
bocznice kolejowe oraz inne drogi kolejowe przez niego zarządzane, a także
wskazujący, które z nich stanowią infrastrukturę nieczynną lub prywatną. Zarządca umieszcza w statucie sieci kolejowej również informację o elementach infrastruktury kolejowej wchodzących w skład linii kolejowej, które są zarządzane przez innego zarządcę.
2b. Brak statutu sieci kolejowej, o którym mowa w ust. 2a, jest równoznaczny
z nadaniem zarządzanej infrastrukturze statusu infrastruktury nieczynnej.
2c. Podmioty, o których mowa w ust. 1a, przekazują zarządcy, o którym
mowa w ust. 2a, informację o elementach infrastruktury kolejowej, o których mowa
w pkt 2–12 załącznika nr 1 do ustawy, funkcjonalnie połączonych z liniami
kolejowymi zarządcy, o którym mowa w ust. 2a.
3. Zarządca, który udostępnia infrastrukturę kolejową, z wyjątkiem zarządcy,
który udostępnia wyłącznie infrastrukturę kolejową stanowiącą element obiektu
infrastruktury usługowej, nie jest uprawniony do wykonywania przewozów
kolejowych, z wyjątkiem wykonywania przewozów technologicznych dla
własnych potrzeb.
3a. Przewoźnik kolejowy nie jest uprawniony do zarządzania infrastrukturą
kolejową z wyjątkiem infrastruktury kolejowej stanowiącej element obiektu
infrastruktury usługowej, którego jest operatorem, oraz infrastruktury prywatnej.
3b. Przepisów ust. 3 i 3a, rozdziału 2aa oraz art. 37 ust. 3–8 nie stosuje się do
przedsiębiorcy, który łączy funkcję zarządcy i przewoźnika kolejowego przez
zarządzanie infrastrukturą kolejową i wykonywanie wyłącznie miejskich,
podmiejskich lub regionalnych przewozów kolejowych na sieciach kolejowych lub
liniach kolejowych:
1) wydzielonych, o zasięgu lokalnym lub regionalnym, lub
2) przeznaczonych wyłącznie do wykonywania miejskich lub podmiejskich
przewozów kolejowych.
3c. Do przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 3b, udostępniającego
infrastrukturę kolejową innym przewoźnikom kolejowym przepisy art. 37 ust. 3–
8 stosuje się.
3d. Jeżeli przedsiębiorca, o którym mowa w ust. 3b lub 3c, znajduje się pod
bezpośrednią lub pośrednią kontrolą podmiotu wykonującego lub integrującego
usługi transportu kolejowego inne niż przewozy miejskie, podmiejskie lub
regionalne, stosuje się następujące zasady:
1) środki publiczne nie mogą być przenoszone pomiędzy przedsiębiorcą
a podmiotem wykonującym lub integrującym usługi transportu kolejowego
inne niż przewozy miejskie, podmiejskie lub regionalne;
2) przedsiębiorca prowadzi rachunkowość w sposób umożliwiający
monitorowanie zakazu, o którym mowa w pkt 1;
3) przedsiębiorca sporządza bilans oraz rachunek zysków i strat oddzielnie od
podmiotu wykonującego lub integrującego usługi transportu kolejowego inne
niż przewozy miejskie, podmiejskie lub regionalne;
4) przedsiębiorca, który nie jest obowiązany na podstawie przepisów
o rachunkowości do publikowania własnych sprawozdań finansowych,
publikuje te sprawozdania na swoich stronach internetowych.
3e. Minister właściwy do spraw transportu ogłasza, w drodze obwieszczenia,
wykaz przedsiębiorców, o których mowa w ust. 3b i 3c.
4. (uchylony)
5. (uchylony)
6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zasady współdziałania
Ministra Obrony Narodowej z zarządcami i przewoźnikami kolejowymi w zakresie
dostosowania infrastruktury kolejowej do wymogów obronności państwa,
uwzględniając wymagania związane z obronnością państwa.

Art. 5a. Do wykonywania zadań zarządcy, o których mowa w art. 5 ust. 1, w
odniesieniu do infrastruktury kolejowej o znaczeniu obronnym, przepisów ustawy
z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2020 r.
poz. 711) nie stosuje się.

Art. 5b. Na wniosek organizatora publicznego transportu kolejowego
zarządca przygotowuje i przedstawia informacje:
1) niezbędne do opracowania projektu planu transportowego;
2) dotyczące przepustowości infrastruktury danej trasy i standardu jakości
dostępu danej linii kolejowej oraz zakres planowanych remontów oraz
inwestycji infrastruktury kolejowej służące do określenia warunków umowy
o świadczenie usług publicznych.

Art. 5c. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, zakres i tryb udzielania przez zarządcę infrastruktury organizatorowi publicznego transportu kolejowego informacji, o których mowa w art. 5b, mając na uwadze potrzebę zapewnienia danych niezbędnych do opracowania planu transportowego oraz do określenia warunków umowy
o świadczenie usług publicznych, a także konieczność przeprowadzenia
właściwych analiz.

art. 6. więcej Art. 6. 1. Linie kolejowe dzielą się na:
1) linie o znaczeniu państwowym;
2) linie pozostałe.
2. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wykaz linii kolejowych,
które ze względów gospodarczych, społecznych, obronnych lub ekologicznych
mają znaczenie państwowe, z zastrzeżeniem ust. 3.
2a. Nie jest dozwolone znoszenie statusu linii kolejowej dla linii kolejowej o
znaczeniu państwowym.
3. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z Ministrem
Obrony Narodowej, określi, w drodze zarządzenia, wykaz linii kolejowych
o znaczeniu wyłącznie obronnym.
4. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 3, nie podlega ogłoszeniu.

art. 7. więcej Art. 7. Minister właściwy do spraw transportu może nałożyć na zarządców,
w drodze decyzji, obowiązek połączenia dróg kolejowych, jeżeli wymagają tego
względy obronne lub inne ważne względy państwa, pod warunkiem zapewnienia
niezbędnych środków finansowych na budowę, eksploatację i utrzymanie tego
połączenia.

art. 8. więcej Art. 8. Grunty zajęte pod infrastrukturę kolejową są zwolnione od opłat
z tytułu użytkowania wieczystego.

art. 9. więcej Art. 9. (uchylony).

Art. 9a. (uchylony).

Art. 9aa. (uchylony).

Art. 9ab. (uchylony).

Art. 9ac. 1. Wojewoda wydaje pozwolenie na budowę linii kolejowej lub poszczególnych odcinków tej linii oraz wszystkich obiektów związanych z jej budową, przebudową i rozbudową, położonych w granicach województwa, na zasadach i w trybie przepisów Prawa budowlanego oraz doręcza je wnioskodawcy, a pozostałe strony zawiadamia o jego wydaniu, w drodze obwieszczenia, w urzędzie wojewódzkim i urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg linii kolejowej, na stronach internetowych tych gmin oraz urzędu wojewódzkiego, a także w prasie lokalnej.
1a. Przepisy ust. 1 dotyczące sposobu powiadomienia stron stosuje się odpowiednio do zawiadomienia o wszczęciu postępowania o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Przepis ust. 1 stosuje się również w przypadku, gdy postępowanie dotyczy nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym oraz w sytuacji, gdy właściciel lub użytkownik wieczysty nie żyją, a ich spadkobiercy nie wykazali prawa do spadku.
2. Nie stwierdza się nieważności ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę linii kolejowej, jeżeli wniosek o stwierdzenie nieważności tej decyzji został złożony po upływie 14 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, a inwestor rozpoczął budowę linii kolejowej. Art. 158 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.
3. W przypadku uwzględnienia skargi na decyzję o pozwoleniu na budowę linii kolejowej, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności, sąd administracyjny po upływie 14 dni od dnia rozpoczęcia budowy linii kolejowej może stwierdzić jedynie, że decyzja narusza prawo z przyczyn wyszczególnionych w art. 145 lub w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego.
4. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio do decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.
5. Organem administracji architektoniczno-budowlanej pierwszej instancji w sprawach dotyczących linii tramwajowej realizowanej w trybie niniejszego rozdziału jest właściwy wojewoda.
6. Organem nadzoru budowlanego pierwszej instancji w sprawach dotyczących linii tramwajowej realizowanej w trybie niniejszego rozdziału jest właściwy wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego.

Art. 9ad. 1. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
2. (uchylony)
3. W sprawach dotyczących lokalizacji linii kolejowych, realizowanych w trybie niniejszego rozdziału, nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, z zastrzeżeniem art. 9n ust. 2 i art. 9o ust. 3 pkt 4 lit. g, oraz przepisów ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 802).

Art. 9ae. Nie można uzależnić wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o pozwoleniu na budowę linii kolejowej od spełnienia świadczeń lub warunków nieprzewidzianych obowiązującymi przepisami.

Art. 9af. Jeżeli realizacja inwestycji kolejowej wymaga zgody wodnoprawnej, odpowiednio Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie albo minister właściwy do spraw gospodarki wodnej udzielają tej zgody w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku o jej wydanie. W sprawach dotyczących zgody wodnoprawnej nie stosuje się art. 396 ust. 1 pkt 7, art. 407 ust. 2 pkt 3 oraz art. 422 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne. Dla ustalenia stanu prawnego nieruchomości, o których mowa w art. 409 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, siedziby i adresy właścicieli tych nieruchomości określa się według katastru nieruchomości.

Art. 9ag. 1. Zadanie polegające na przebudowie lub budowie drogi publicznej, sieci lub urządzenia wodnego w zakresie wynikającym z konieczności ich dostosowania do inwestycji dotyczących linii kolejowych realizowane jest przez PLK S.A. albo właściwą jednostkę samorządu terytorialnego na podstawie porozumienia z właściwym zarządcą drogi publicznej, sieci lub urządzenia wodnego, w którym określa się w szczególności termin przejęcia obowiązku utrzymania drogi publicznej, sieci lub urządzenia wodnego przez właściwego zarządcę.
2. Zadanie, o którym mowa w ust. 1, może realizować właściwy zarządca drogi publicznej, sieci lub urządzenia wodnego, w trybie określonym w przepisach odrębnych, na koszt PLK S.A. lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego na podstawie porozumienia, które określa w szczególności warunki finansowania zadania przez PLK S.A. albo właściwą jednostkę samorządu terytorialnego.

Art. 9b. (uchylony).

Art. 9c. (uchylony).

Art. 9d. (uchylony).

Art. 9e. (uchylony).

Art. 9f. (uchylony).

Art. 9g. (uchylony).

Art. 9h. (uchylony).

Art. 9i. (uchylony).

Art. 9j. (uchylony).

Art. 9k. (uchylony).

Art. 9l. (uchylony).

Art. 9m. (uchylony).

Art. 9ma. 1. Zarządca może zlecić wykonywanie zadań zarządcy innemu
podmiotowi, jeżeli nie prowadzi to do konfliktu interesów oraz nie narusza
tajemnicy przedsiębiorstwa, pod warunkiem że podmiot ten:
1) nie jest przewoźnikiem kolejowym;
2) nie sprawuje kontroli nad przewoźnikiem kolejowym;
3) nie jest kontrolowany przez przewoźnika kolejowego.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zarządca może zlecić
przewoźnikowi kolejowemu lub innemu podmiotowi, który sprawuje kontrolę nad
tym przewoźnikiem albo jest przez niego kontrolowany, wykonywanie prac w
zakresie utrzymania, odnowienia i udziału w rozwoju infrastruktury kolejowej.
3. W przedsiębiorstwie zintegrowanym pionowo zarządca może zlecić
wykonywanie funkcji podstawowych innemu podmiotowi wchodzącemu w skład
tego przedsiębiorstwa wykonującemu wyłącznie funkcje podstawowe.
4. Zarządca sprawuje nadzór nad wykonywaniem zadań lub prac przez
podmioty, którym je zlecił, oraz ponosi odpowiedzialność za ich wykonanie, w
szczególności przekazuje wytyczne dotyczące ich realizacji oraz kontroluje
wykonywanie zleconych zadań lub prac pod względem zgodności z przepisami ustawy.
5. Do zlecania wykonywania zadań zarządcy operatorowi zapewniającemu
energię elektryczną na cele trakcyjne nie stosuje się ograniczeń określonych w ust.
1, jeżeli operator nie wykonuje funkcji podstawowych, a jego działalność nie jest
dofinansowana ze środków budżetu państwa lub Funduszu Kolejowego.
6. Podmiot, któremu zarządca zlecił wykonywanie funkcji podstawowych,
wykonuje je w sposób przejrzysty, zapewniający niedyskryminujące traktowanie
aplikantów i przewoźników kolejowych oraz uniemożliwiający konflikt interesów,
zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału.

Art. 9mb. 1. Zarządca jest obowiązany posiadać osobowość prawną odrębną
od przewoźników kolejowych, a w przypadku przedsiębiorstwa zintegrowanego
pionowo także od innych podmiotów wchodzących w skład tego przedsiębiorstwa.
2. W przypadku gdy zarządca i przewoźnik kolejowy są niezależni od siebie,
jednak obydwa te podmioty są kontrolowane bezpośrednio przez Skarb Państwa,
nie stosuje się do nich przepisów ustawy dotyczących przedsiębiorstwa
zintegrowanego pionowo.
3. Podmiot wchodzący w skład przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo nie
może mieć decydującego wpływu w rozumieniu przepisów rozporządzenia (WE)
nr 139/2004 na wykonywanie przez zarządcę funkcji podstawowych.

Art. 9mc. 1. Te same osoby nie mogą:
1) pełnić jednocześnie u zarządcy i przewoźnika kolejowego funkcji członka:
a) zarządu,
b) rady nadzorczej;
2) zajmować stanowisk kierowniczych u zarządcy i przewoźnika kolejowego
wchodzących w skład tego samego przedsiębiorstwa zintegrowanego
pionowo.
2. Funkcji członka zarządu zarządcy nie może pełnić osoba, która
jednocześnie pełni funkcję członka rady nadzorczej podmiotu wchodzącego w
skład przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo oraz sprawującego kontrolę nad
zarządcą i przewoźnikiem kolejowym wchodzącymi w skład tego
przedsiębiorstwa.
3. Członkowie zarządu przewoźnika kolejowego nie mogą zajmować
stanowisk kierowniczych właściwych w zakresie funkcji podstawowych.

Art. 9md. 1. Członkowie zarządu zarządcy wchodzącego w skład
przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo oraz osoby zajmujące u zarządcy
wchodzącego w skład przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo stanowiska
kierownicze właściwe w zakresie funkcji podstawowych nie mogą otrzymywać od
podmiotu wchodzącego w skład tego samego przedsiębiorstwa zintegrowanego
pionowo wynagrodzenia lub premii, związanych z wynikiem finansowym
przewoźnika kolejowego wchodzącego w skład tego samego przedsiębiorstwa
zintegrowanego pionowo.
2. Osoby zajmujące u przewoźnika kolejowego stanowiska kierownicze
właściwe w zakresie wykonywania przewozów kolejowych nie mogą otrzymywać
od podmiotu wchodzącego w skład tego samego przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo wynagrodzenia lub premii, związanych z wynikiem finansowym zarządcy
wchodzącego w skład tego samego przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo.

Art. 9me. 1. W przypadku gdy zarządca i podmioty wchodzące w skład
przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo korzystają ze wspólnego systemu
teleinformatycznego, dostęp do informacji dotyczących funkcji podstawowych
stanowiących tajemnice przedsiębiorstwa lub informacje prawnie chronione mają
wyłącznie osoby upoważnione przez zarządcę.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1, nie mogą być przekazywane innym
podmiotom wchodzącym w skład przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo.

Art. 9mf. Przewoźnik kolejowy albo inny podmiot wchodzący w skład
przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo nie może mieć decydującego wpływu
w rozumieniu przepisów rozporządzenia (WE) nr 139/2004 na powoływanie i
odwoływanie członków zarządu lub członków rady nadzorczej zarządcy
wchodzącego w skład tego samego przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo oraz
na zatrudnianie i zwalnianie osób zajmujących u tego zarządcy stanowiska
kierownicze właściwe w zakresie funkcji podstawowych.

Art. 9mg. 1. Członkowie zarządu i rady nadzorczej zarządcy oraz osoby
zajmujące stanowiska kierownicze właściwe w zakresie funkcji podstawowych nie
mogą pełnić funkcji w organach przewoźnika kolejowego lub podmiotu
sprawującego kontrolę nad tym przewoźnikiem, pozostawać w stosunku pracy z
tymi podmiotami ani świadczyć pracy albo usług na rzecz tych podmiotów na
podstawie innego stosunku prawnego.
2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, obowiązuje również w okresie 6 miesięcy od dnia:
1) zakończenia pełnienia funkcji członka zarządu lub rady nadzorczej zarządcy;
2) ustania zatrudnienia pracownika zarządcy na stanowiskach objętych zakazem;
3) zakończenia przez pracownika zarządcy świadczenia pracy albo usług.

Art. 9mh. Zarządca niezwłocznie przekazuje wszystkim przewoźnikom
kolejowym, których to dotyczy, informację o wystąpieniu zakłócenia w
prowadzeniu ruchu pociągów, jego skutkach i podejmowanych działaniach.

Art. 9mi. Zarządca może wykorzystać dochód z tytułu wykonywania zadań,
o których mowa w art. 5 ust. 1, oraz środki publiczne przyznane zarządcy na
realizację tych zadań, wyłącznie do finansowania własnej działalności, w tym do:
1) obsługi pożyczek;
2) wypłaty dywidend na rzecz udziałowców i akcjonariuszy zarządcy, z
wyjątkiem podmiotu wchodzącego w skład przedsiębiorstwa zintegrowanego
pionowo sprawującego kontrolę nad tym zarządcą i przewoźnikiem
kolejowym.

Art. 9mj. 1. Zarządca nie może udzielać pożyczek przewoźnikowi
kolejowemu.
2. Przewoźnik kolejowy nie może udzielać pożyczek zarządcy.
3. Podmiot wchodzący w skład przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo nie
może udzielać pożyczek zarządcy wchodzącemu w skład tego samego
przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo.
4. Podmiot wchodzący w skład przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo
może udzielać pożyczek innemu niż zarządca podmiotowi wchodzącemu w skład
tego samego przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, wypłacać je i zapewniać
ich obsługę wyłącznie w oparciu o stawki rynkowe i w sposób odzwierciedlający
indywidualny profil ryzyka tego podmiotu.

Art. 9mk. Podmiot wchodzący w skład przedsiębiorstwa zintegrowanego
pionowo może świadczyć usługi na rzecz zarządcy wchodzącego w skład tego
samego przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo wyłącznie na podstawie
umowy i za wynagrodzeniem określonym na zasadach rynkowych albo według cen,
które uwzględniają koszt usługi powiększony o rozsądną marżę.

Art. 9ml. 1. Zarządca wchodzący w skład przedsiębiorstwa zintegrowanego
pionowo prowadzi odrębną rachunkowość od innych podmiotów wchodzących w
skład tego samego przedsiębiorstwa w sposób umożliwiający monitorowanie
obiegu środków finansowych między tymi podmiotami.
2. W przedsiębiorstwie zintegrowanym pionowo zadłużenie zarządcy jest
wyodrębnione w ramach prowadzonej rachunkowości i obsługiwane oddzielnie od
innych podmiotów wchodzących w skład tego samego przedsiębiorstwa
zintegrowanego pionowo.
3. Rozdzielenie rachunkowości w zakresie zadłużenia zarządcy nie wyklucza
ostatecznej spłaty tego zadłużenia za pośrednictwem innego podmiotu
wchodzącego w skład tego samego przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, w
tym podmiotu sprawującego kontrolę nad zarządcą i przewoźnikiem kolejowym.
4. Zarządca wchodzący w skład przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo
prowadzi księgi rachunkowe i dokumentację dotyczącą jego sytuacji ekonomicznofinansowej, prowadzonej współpracy handlowej oraz powiązań finansowych
między nim a innymi podmiotami wchodzącymi w skład tego samego
przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, w celu zapewnienia przejrzystości
stosunków finansowych między zarządcą a tymi podmiotami.

Art. 9mm. 1. Zarządca, z zachowaniem zasady niedyskryminującego
traktowania, może zawierać z przewoźnikami kolejowymi umowy o współpracy w
celu zapewnienia klientom przewoźnika kolejowego korzyści, w tym dotyczących
obniżenia kosztów lub poprawy warunków świadczenia usług na części sieci
kolejowej zarządcy objętej tą umową.
2. Zarządca przekazuje projekt umowy, o której mowa w ust. 1, do
zaopiniowania Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego, zwanemu dalej
„Prezesem UTK”. Prezes UTK opiniuje projekt umowy pod względem zgodności
z przepisami ustawy w terminie 21 dni od dnia jego doręczenia.
3. Niewyrażenie opinii w terminie, o którym mowa w ust. 2, uznaje się za
pozytywne zaopiniowanie projektu umowy, o której mowa w ust. 1.
4. O zawarciu umowy, o której mowa w ust. 1, zarządca niezwłocznie
informuje Prezesa UTK.
5. Jeżeli wykonanie umowy, o której mowa w ust. 1, może naruszać zasadę
niedyskryminującego traktowania przewoźników kolejowych, Prezes UTK
rekomenduje stronom umowy jej rozwiązanie.

Art. 9n. 1. Przepisy niniejszego rozdziału określają szczególne zasady
i warunki przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych, w tym warunki lokalizacji i nabywania nieruchomości na ten cel oraz organy właściwe w tych sprawach.
2. Jeżeli roboty budowlane realizowane w ramach inwestycji dotyczącej linii
kolejowej zlokalizowane są na terenach zamkniętych, o których mowa w art. 2
pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U.
z 2020 r. poz. 276, 284 i 782) i nie wykraczają poza te tereny, inwestor może złożyć
wniosek o uzyskanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej w trybie
niniejszego rozdziału albo o uzyskanie decyzji o lokalizacji inwestycji celu
publicznego w trybie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2020 r. poz. 293, 471 i 782).

Art. 9o. 1. Decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydaje wojewoda,
na wniosek PKP Polskich Linii Kolejowych Spółki Akcyjnej, zwanych dalej „PLK
S.A.”, lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.
2. Do postępowania w sprawach o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji
linii kolejowej stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks
postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256 i 695), zwanej dalej
„Kodeksem postępowania administracyjnego”, z zastrzeżeniem przepisów
niniejszej ustawy.
2a. Jeżeli wniosek, o którym mowa w ust. 1, nie czyni zadość wymaganiom
ustalonym w przepisach prawa, wojewoda wzywa wnioskodawcę do usunięcia
braków w terminie 14 dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje
pozostawienie wniosku bez rozpoznania.
3. Wniosek o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zawiera w szczególności:
1) mapę w skali co najmniej 1 : 5000, opracowaną z wykorzystaniem treści mapy
zasadniczej, a w razie jej braku – innej mapy sytuacyjno-wysokościowej w tej
samej skali, a w przypadku terenów zamkniętych z wykorzystaniem treści
mapy, o której mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo
geodezyjne i kartograficzne:
a) przedstawiającą proponowany przebieg linii kolejowej, z zaznaczeniem
terenu niezbędnego dla planowanych obiektów budowlanych,
b) określającą oznaczenie terenu objętego inwestycją, w tym przebieg linii
rozgraniczającej teren obejmujący nieruchomości, o których mowa w art. 9q ust. 1 pkt 7 i art. 9s ust. 6, oraz oznaczenie nieruchomości, w stosunku do których decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej ma wywołać
skutek w postaci ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości, o którym
mowa w art. 9q ust. 1 pkt 6 i art. 9s ust. 9, a także terenów, o których
mowa w art. 9ya ust. 1;
2) określenie zmian w dotychczasowym przeznaczeniu, zagospodarowaniu
i uzbrojeniu terenu, przy czym przez uzbrojenie terenu należy rozumieć
wybudowane urządzenia, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia
21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2020 r. poz. 65, 284, 471 i 782);
3) mapy z projektami podziału nieruchomości, w przypadku konieczności
dokonania podziału nieruchomości, sporządzone zgodnie z odrębnymi przepisami;
3a) wykaz nieruchomości lub ich części, które planowane są do przejęcia na rzecz
Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego albo stanowią ich
własność, w stosunku do których decyzja o ustaleniu lokalizacji linii
kolejowej ma wywołać skutek, o którym mowa w art. 9s ust. 3b i 3e,
zawierający oznaczenia działek według katastru nieruchomości lub map z
projektami podziałów nieruchomości oraz powierzchnie tych działek;
3b) wykaz nieruchomości, zawierający oznaczenia działek według katastru
nieruchomości lub map z projektami podziału nieruchomości, w stosunku do
których decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej ma wywołać skutek w
postaci ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości, o którym mowa w
art. 9s ust. 9;
4) opinie:
a) ministra właściwego do spraw zdrowia – w odniesieniu do inwestycji
lokalizowanych na obszarach, którym został nadany status uzdrowiska
albo status obszaru ochrony uzdrowiskowej, zgodnie z przepisami
ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym,
uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach
uzdrowiskowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1056, z 2019 r. poz. 1815 oraz z 2020 r. poz. 284),
aa) Ministra Obrony Narodowej – w odniesieniu do inwestycji dotyczących
linii kolejowych o znaczeniu obronnym i linii kolejowych o znaczeniu
wyłącznie obronnym oraz inwestycji lokalizowanych w całości albo w
części na terenach zamkniętych niezbędnych dla obronności państwa,
ustalonych na podstawie art. 4 ust. 2a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. –
Prawo geodezyjne i kartograficzne przez Ministra Obrony Narodowej,
lub w ich strefach ochronnych, o których mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z
dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
b) dyrektora właściwego urzędu morskiego – w odniesieniu do morskich
portów i przystani wraz z obszarami pasa technicznego oraz pasa
ochronnego,
c) właściwego organu nadzoru górniczego – w odniesieniu do terenów
górniczych,
d) (uchylona)
e) dyrektora właściwej regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa
Leśnego Lasy Państwowe – w odniesieniu do gruntów leśnych
stanowiących własność Skarbu Państwa, będących w zarządzie
Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe,
f) właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków – w odniesieniu do
dóbr kultury chronionych na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 lipca
2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
g) właściwego marszałka województwa oraz starosty w zakresie zadań
samorządowych, służących realizacji inwestycji celu publicznego,
o których mowa w art. 39 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – w odniesieniu do
terenów nieobjętych aktualnymi planami zagospodarowania przestrzennego,
h) właściwych miejscowo zarządu województwa, zarządu powiatu oraz
wójta (burmistrza, prezydenta miasta) – w odniesieniu do ochrony
samorządowych obiektów infrastruktury,
i) właściwego zarządcy drogi publicznej – w odniesieniu do drogi
publicznej, która krzyżuje się z linią kolejową,
j) właściwego zarządcy infrastruktury kolejowej – w odniesieniu do
projektowanej linii kolejowej, która krzyżuje się z linią kolejową tego
zarządcy lub jest lokalizowana w obszarze kolejowym jego linii.
4. Właściwy organ, na wniosek PLK S.A. lub właściwej jednostki samorządu
terytorialnego, wydaje opinie, o których mowa w ust. 3 pkt 4, w terminie nie
dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku o wydanie opinii. Niewydanie
opinii w tym terminie traktuje się jako brak zastrzeżeń do wniosku o wydanie
decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.
5. Z zastrzeżeniem ust. 5a i 5b, opinie, o których mowa w ust. 3 pkt 4,
zastępują uzgodnienia, pozwolenia, opinie bądź stanowiska właściwych organów
wymagane odrębnymi przepisami.
5a. Wojewoda uzgadnia projekt decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji linii
kolejowej z dyrektorem regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego
Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w zakresie dotyczącym zabudowy i zagospodarowania przestrzennego terenu położonego na obszarach szczególnego
zagrożenia powodzią.
5b. Uzgodnienia projektu decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji linii
kolejowej, o którym mowa w ust. 5a, dokonuje się w drodze decyzji, o której mowa
w art. 166 ust. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r.
poz. 310, 284, 695, 782 i 875), w terminie 14 dni od dnia doręczenia projektu
decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej. W przypadku niezajęcia stanowiska
przez dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie we wskazanym terminie uzgodnienie uznaje się
za dokonane.
5c. Stronami postępowania w sprawie wydania decyzji o uzgodnieniu projektu
decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji linii kolejowej są wnioskodawca oraz inwestor.
6. Wojewoda wysyła zawiadomienie o wszczęciu postępowania o wydanie
decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wnioskodawcy, właścicielom lub
użytkownikom wieczystym nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie tej
decyzji na adres wskazany w katastrze nieruchomości oraz zawiadamia pozostałe
strony o wszczęciu tego postępowania w drodze obwieszczeń w urzędzie
wojewódzkim i urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg linii kolejowej, na stronach internetowych tych gmin oraz urzędu wojewódzkiego, a także w prasie
lokalnej. Doręczenie zawiadomienia na adres wskazany w katastrze nieruchomości
jest skuteczne.
6a. W przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym oraz
w sytuacji, gdy właściciel lub użytkownik wieczysty nie żyją, a ich spadkobiercy
nie wykazali prawa do spadku, zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6, dokonuje
się w drodze obwieszczenia w urzędzie wojewódzkim i urzędach gmin właściwych
ze względu na przebieg linii kolejowej, w Biuletynie Informacji Publicznej na
stronach podmiotowych tych gmin oraz urzędu wojewódzkiego, a także w prasie
lokalnej.
7. Decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydaje się w terminie
3 miesięcy od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1.
8. Z dniem zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6, nieruchomości
stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego,
objęte wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, nie
mogą być przedmiotem obrotu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia
1997 r. o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem ust. 10.
9. Czynność prawna dokonana z naruszeniem ust. 8 jest nieważna.
10. Przepisu ust. 8 nie stosuje się do gruntów wnoszonych przez Polskie
Koleje Państwowe Spółkę Akcyjną, zwane dalej „PKP S.A.”, w formie wkładu
niepieniężnego do PLK S.A. na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 8 września
2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa
państwowego „Polskie Koleje Państwowe” (Dz. U. z 2020 r. poz. 292, 400 i 462).
11. W przypadku zbycia własności lub prawa użytkowania wieczystego
nieruchomości innej niż wymieniona w ust. 8, objętej wnioskiem o wydanie
decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, po doręczeniu zawiadomienia,
o którym mowa w ust. 6, nabywca i zbywca są zobowiązani do zgłoszenia
właściwemu wojewodzie danych nowego właściciela lub użytkownika wieczystego
w terminie 7 dni od dnia zbycia. Brak terminowego dokonania powyższego
zgłoszenia i prowadzenie postępowania bez udziału nowego właściciela lub użytkownika wieczystego nie stanowi podstawy do wznowienia postępowania na
podstawie art. 145 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania administracyjnego.
12. Z dniem doręczenia zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6,
w odniesieniu do nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej, do czasu ostatecznego zakończenia postępowania
w sprawie wydania takiej decyzji, nie wydaje się decyzji o pozwoleniu na budowę
dla innych inwestycji, a toczące się postępowania w tych sprawach podlegają
zawieszeniu do czasu ostatecznego zakończenia postępowania w sprawie wydania
decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.
13. W przypadku zgłoszenia zamiaru wykonywania robót budowlanych
wszczęcie postępowania w przedmiocie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji
linii kolejowej zobowiązuje właściwy organ administracji architektoniczno-
-budowlanej do wniesienia sprzeciwu od zgłoszenia.
14. Przepisów ust. 12 i 13 nie stosuje się do postępowań dotyczących
inwestycji celu publicznego, których przygotowanie i realizacja następuje za zgodą
podmiotu, na wniosek którego wszczęto postępowanie w przedmiocie wydania
decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.

Art. 9oa. 1. Podmioty zarządzające sieciami uzbrojenia terenu uzgadniają
usunięcie kolizji przebiegu sieci z inwestycją dotyczącą linii kolejowej w terminie
14 dni od dnia otrzymania wniosku PLK S.A. lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.
2. Brak uzgodnienia w terminie określonym w ust. 1 oznacza zgodę na
usunięcie kolizji w sposób i na warunkach zaproponowanych przez PLK S.A. lub
właściwą jednostkę samorządu terytorialnego.

Art. 9p. Decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej nie wydaje się
w przypadku robót budowlanych:
1) polegających na remoncie, przebudowie lub rozbudowie linii kolejowej, jeżeli
nie powodują zmiany sposobu zagospodarowania terenu i użytkowania
obiektu budowlanego oraz nie zmieniają jego formy architektonicznej, a także
nie są zaliczone do przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia
postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska
(Dz. U. z 2019 r. poz. 1396, z późn. zm.) lub
2) niewymagających pozwolenia na budowę.

Art. 9q. 1. Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zawiera
w szczególności:
1) oznaczenie terenu inwestycji, w tym linii rozgraniczających teren;
2) warunki techniczne realizacji inwestycji;
3) warunki wynikające z prawnie chronionych potrzeb ochrony środowiska,
ochrony zabytków i dóbr kultury współczesnej oraz potrzeb obronności państwa;
4) wymagania dotyczące ochrony interesów osób trzecich;
5) zatwierdzenie podziału nieruchomości, o którym mowa w art. 9s ust. 1;
6) określenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości w celu zapewnienia
prawa do wejścia na teren nieruchomości dla prowadzenia inwestycji
kolejowej, w szczególności dokonania związanej z nią budowy lub
przebudowy układu drogowego, w tym zjazdu do nieruchomości, lub
urządzeń wodnych, lub założenia i przeprowadzania na nich ciągów
drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary,
gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności i sygnalizacji, a także
innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń
niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, a także prac
związanych z konserwacją, utrzymaniem lub usuwaniem awarii;
7) oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości lub
map z projektami podziału nieruchomości:
a) które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki
samorządu terytorialnego,
b) w stosunku do których decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej ma
wywołać skutek, o którym mowa w art. 9s ust. 3b i 3e.
8) oznaczenie nieruchomości, według katastru nieruchomości lub map z
projektami podziału nieruchomości, w stosunku do których decyzja o
ustaleniu lokalizacji linii kolejowej ma wywołać skutek w postaci ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości, o którym mowa w art. 9s ust. 9.
1a. Do ograniczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 6, stosuje się odpowiednio
przepisy art. 124 ust. 4–7 oraz art. 124a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami.
2. Wojewoda doręcza decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej
wnioskodawcy oraz wysyła zawiadomienie o jej wydaniu właścicielom lub
użytkownikom wieczystym nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie tej
decyzji na adres wskazany w katastrze nieruchomości. Pozostałe strony
zawiadamia w drodze obwieszczeń w urzędzie wojewódzkim i urzędach gmin
właściwych ze względu na przebieg linii kolejowej, na stronach internetowych tych
gmin oraz urzędu wojewódzkiego, a także w prasie lokalnej. Doręczenie
zawiadomienia na adres wskazany w katastrze nieruchomości jest skuteczne.
2a. W przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym albo
w sytuacji, gdy właściciel lub użytkownik wieczysty nie żyją, a ich spadkobiercy
nie wykazali prawa do spadku, zawiadomienia o wydanie decyzji o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej dokonuje się w drodze obwieszczenia w urzędzie
wojewódzkim i urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg linii kolejowej,
w Biuletynie Informacji Publicznej na stronach podmiotowych tych gmin oraz
urzędu wojewódzkiego, a także w prasie lokalnej.
3. W zawiadomieniu o wydaniu decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej
zamieszcza się informację o miejscu, w którym strony mogą zapoznać się z treścią decyzji.
4. Przepisy ust. 2–3 stosuje się odpowiednio do doręczenia i zawiadamiania
stron o wydaniu decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydanej przez organ
drugiej instancji, a także decyzji wydanych na podstawie art. 145, art. 155, art. 156
i art. 161–163 Kodeksu postępowania administracyjnego.
5. Organem odwoławczym od decyzji wojewody o ustaleniu lokalizacji linii
kolejowej jest minister właściwy do spraw budownictwa, planowania
i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.
6. Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej określa termin wydania
nieruchomości lub opróżnienia lokali i innych pomieszczeń. Termin ten nie może być krótszy niż 30 dni od dnia, kiedy decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna.
7. Do zmiany decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stosuje się
odpowiednio przepis art. 155 Kodeksu postępowania administracyjnego,
z zastrzeżeniem że zgodę wyraża wyłącznie strona, która złożyła wniosek
o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.

Art. 9r. 1. Odwołanie strony od decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej
rozpatruje się w terminie 21 dni, a skargę do sądu administracyjnego – w terminie
60 dni, licząc od dnia wpłynięcia odwołania do właściwego organu lub skargi do sądu.
2. W postępowaniu przed organem odwoławczym oraz przed sądem
administracyjnym nie można uchylić decyzji w całości ani stwierdzić jej
nieważności, gdy wadą dotknięta jest tylko część decyzji dotycząca odcinka linii
kolejowej, nieruchomości lub działki.

Art. 9s. 1. Decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zatwierdza się
podział nieruchomości. Mapy z projektami podziału nieruchomości stanowią
integralną część decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.
2. Linie rozgraniczające teren ustalone decyzją o ustaleniu lokalizacji linii
kolejowej stanowią linie podziału nieruchomości.
3. Nieruchomości, o których mowa w art. 9q ust. 1 pkt 7, stają się z mocy
prawa własnością:
1) Skarbu Państwa – w przypadku wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej złożonego przez PLK S.A.,
2) jednostki samorządu terytorialnego – w przypadku wniosku o wydanie
decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej złożonego przez tę jednostkę
– z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna.
3a. Jeżeli na nieruchomości, o której mowa w ust. 3, lub prawie użytkowania
wieczystego tej nieruchomości zostały ustanowione ograniczone prawa rzeczowe,
z dniem w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się
ostateczna, prawa te wygasają.
3b. PLK S.A. nabywają z mocy prawa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna, prawo użytkowania wieczystego
nieruchomości gruntowych nabytych z mocy prawa przez Skarb Państwa lub
stanowiących jego własność, z wyłączeniem nieruchomości, o których mowa
w ust. 3e, oraz prawo własności budynków, innych urządzeń i lokali znajdujących
się na tych nieruchomościach.
3c. Nie pobiera się pierwszej opłaty i opłat rocznych z tytułu nabycia prawa
użytkowania wieczystego nieruchomości w trybie niniejszego rozdziału, a nabycie
prawa własności budynków, innych urządzeń i lokali znajdujących się na nieruchomościach, o których mowa w ust. 3b, następuje nieodpłatnie.
3d. Dochód z tytułu nabycia praw, o których mowa w ust. 3b, jest zwolniony
od podatku dochodowego.
3e. Nieruchomości, na których planowana jest budowa lub przebudowa dróg
krajowych, określone decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, z dniem
w którym decyzja ta stała się ostateczna, wojewoda oddaje w trwały zarząd
Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.
4. Do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania w przypadkach,
o których mowa w ust. 3 i 3a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce
nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 9y i 9z.
5. Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowi podstawę
do dokonania wpisów w księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości praw,
o których mowa w ust. 3 i 3b.
6. Przepisów ust. 2 i 3 nie stosuje się do nieruchomości będących
przedmiotem własności albo użytkowania wieczystego PKP S.A. lub PLK S.A.
7. Do dnia uzyskania pozwolenia na budowę, nieruchomości, o których mowa
w ust. 3, mogą być użytkowane nieodpłatnie przez dotychczasowych właścicieli
lub osoby, które posiadały inne tytuły prawne do nieruchomości, z zastrzeżeniem art. 9w.
8. Z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się
ostateczna, PLK S.A. lub właściwa jednostka samorządu terytorialnego uzyskuje
prawo do dysponowania nieruchomościami, o których mowa w ust. 3, 3b i 9 oraz
art. 9q ust. 1 pkt 6, na cele budowlane w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2019 r. poz. 1186, z późn. zm.), zwanej
dalej „Prawem budowlanym”, z uwzględnieniem art. 9w ust. 4.
9. W odniesieniu do nieruchomości objętych decyzją o ustaleniu lokalizacji
linii kolejowej, oznaczonych zgodnie z art. 9q ust. 1 pkt 8, w celu zapewnienia
prawa do wejścia na teren nieruchomości w związku z prowadzeniem inwestycji
kolejowej obejmującej budowę lub przebudowę tunelu, a także prace związane z
jego konserwacją, utrzymaniem lub usuwaniem awarii, wojewoda w decyzji o
ustaleniu lokalizacji linii kolejowej ograniczy, za odszkodowaniem, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na budowę lub przebudowę
tunelu oraz związanych z nim układu drogowego lub urządzeń wodnych, ciągów
drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary,
gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a
także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń
niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń.
10. Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 9, przysługuje właścicielom lub
użytkownikom wieczystym nieruchomości, oznaczonych zgodnie z art. 9q ust. 1
pkt 8, od podmiotu, na rzecz którego wydawana jest decyzja o ustaleniu lokalizacji
linii kolejowej.
10a. Wysokość odszkodowania, o którym mowa w ust. 9, ustala wojewoda, w
drodze decyzji, w terminie nie dłuższym niż 180 dni od dnia, w którym decyzja o
ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna.
11. Do ustalenia odszkodowań, o których mowa w ust. 9, stosuje się przepisy
art. 9y ust. 3 i 4. Koszty ustalenia wysokości odszkodowania pokrywa podmiot, na
rzecz którego wydawana jest decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.

Art. 9t. 1. (uchylony)
2. Jeżeli w przypadku, o którym mowa w art. 9s ust. 3, została przejęta część
nieruchomości, a pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystania na
dotychczasowe cele:
1) PLK S.A. nabywają, w drodze umowy, na wniosek właściciela lub
użytkownika wieczystego nieruchomości, w imieniu i na rzecz Skarbu
Państwa tę część nieruchomości;
2) jednostka samorządu terytorialnego nabywa, w drodze umowy, na wniosek
właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości tę część
nieruchomości.
3. Z dniem zawarcia umowy, o której mowa w ust. 2 pkt 1, nabyta na rzecz
Skarbu Państwa nieruchomość należy do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa.
Z tym dniem starosta na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami gospodaruje przedmiotową nieruchomością.
4. Notariusz sporządzający umowę, o której mowa w ust. 2, w terminie 7 dni
od dnia jej zawarcia, przesyła wypis aktu notarialnego tej umowy właściwemu staroście.
5. Cena nabycia nieruchomości, o której mowa w ust. 2, nie może być wyższa
od wartości rynkowej praw do tej nieruchomości, oszacowanej przez rzeczoznawcę
majątkowego, ustalonej dla dotychczasowego sposobu zagospodarowania.
6. Zapłaty ceny nabycia nieruchomości, o której mowa w ust. 2 pkt 2 lub
ust. 3, dokonują na rzecz zbywcy PLK S.A. albo jednostka samorządu
terytorialnego w ciągu 30 dni od dnia zawarcia umowy, o której mowa w ust. 2.

Art. 9u. Do egzekucji obowiązków wynikających z decyzji o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji.

Art. 9w. 1. Wojewoda nadaje decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej
rygor natychmiastowej wykonalności na wniosek PLK S.A. lub właściwej
jednostki samorządu terytorialnego, uzasadniony interesem społecznym lub gospodarczym.
2. Decyzji, o której mowa w ust. 1, nadaje się rygor natychmiastowej
wykonalności, jeżeli jest to niezbędne do wykazania prawa do dysponowania
nieruchomością na cele budowlane w rozumieniu Prawa budowlanego.
3. Decyzja, o której mowa w ust. 1:
1) przyznaje PLK S.A. albo jednostce samorządu terytorialnego prawo do
dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
2) zobowiązuje do niezwłocznego wydania nieruchomości, opróżnienia lokali
i innych pomieszczeń;
3) uprawnia do faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie przez PLK
S.A. albo jednostkę samorządu terytorialnego;
4) uprawnia wojewodę do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę.
3a. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 4, projekt budowlany zawiera
projekt zagospodarowania działki lub terenu, sporządzony na mapie z naniesionymi
projektami podziałów nieruchomości wynikającymi z decyzji, o której mowa w ust. 1.
4. W przypadku gdy decyzja, o której mowa w ust. 1, dotyczy nieruchomości
zabudowanej budynkiem mieszkalnym albo budynkiem, w którym został
wyodrębniony lokal mieszkalny, PLK S.A. albo jednostka samorządu
terytorialnego są obowiązane, w terminie faktycznego objęcia nieruchomości
w posiadanie, do wskazania lokalu zamiennego w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie
gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 611).
5. W przypadku gdy faktyczne objęcie nieruchomości w posiadanie następuje
po upływie terminu, o którym mowa w art. 9q ust. 6, PLK S.A. albo jednostka
samorządu terytorialnego nie mają obowiązku wskazania lokalu zamiennego.
6. Osoba, której wskazano lokal zamienny jest obowiązana do jego
opróżnienia najpóźniej w dniu upływu terminu, o którym mowa w art. 9q ust. 6.

Art. 9x. 1. Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowi podstawę
do wydania przez wojewodę decyzji o wygaśnięciu trwałego zarządu
ustanowionego na nieruchomości przeznaczonej na pas gruntu pod linię kolejową,
stanowiącej własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
2. Jeżeli przeznaczona na pas linii kolejowej nieruchomość stanowiąca
własność Skarbu Państwa została uprzednio wydzierżawiona, wynajęta lub
użyczona, decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowi podstawę do
wypowiedzenia przez PLK S.A. albo jednostkę samorządu terytorialnego umowy
dzierżawy, najmu lub użyczenia ze skutkiem natychmiastowym. Za straty
poniesione na skutek rozwiązania umowy przysługuje odszkodowanie od PLK S.A.
albo jednostki samorządu terytorialnego.
3. (uchylony)
4. Jeżeli przeznaczona na pas gruntu pod linię kolejową nieruchomość
gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego została oddana w użytkowanie wieczyste, użytkowanie to wygasa za
odszkodowaniem, z dniem w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej
stała się ostateczna, ustalonym według zasad określonych w przepisach
o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 9y oraz art. 9z.
5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do użytkowania wieczystego
nabytego w sposób inny niż w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
6. Przepisów ust. 4 i 5 nie stosuje się do nieruchomości
będących w użytkowaniu wieczystym PKP S.A. lub PLK S.A.

Art. 9y. 1. Za nieruchomości oraz ograniczone prawa rzeczowe do
nieruchomości, o których mowa w art. 9s ust. 3 i 3a oraz art. 9x ust. 4, od
podmiotu, na rzecz którego wydawana jest decyzja o ustaleniu lokalizacji linii
kolejowej, przysługuje odszkodowanie dotychczasowym właścicielom lub
użytkownikom wieczystym nieruchomości, a także osobom, którym przysługują
ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości.
2. Wysokość odszkodowania ustala wojewoda w drodze decyzji, w terminie
30 dni od dnia, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna.
3. Wysokość odszkodowania ustala się na podstawie operatu szacunkowego
sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego, według stanu nieruchomości
w dniu wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej przez organ pierwszej
instancji oraz według jej wartości w dniu wydania decyzji ustalającej wysokość
odszkodowania. Odszkodowanie podlega waloryzacji na dzień wypłaty według
zasad obowiązujących w przypadku zwrotu wywłaszczonych nieruchomości.
3a. W przypadku, o którym mowa w art. 9s ust. 3a, wysokość odszkodowania
przysługującego dotychczasowemu właścicielowi lub użytkownikowi
wieczystemu zmniejsza się o kwotę równą wartości wygaśniętych ograniczonych
praw rzeczowych.
3b. Suma wysokości odszkodowania przysługującego dotychczasowemu
właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu, z wyłączeniem kwot, o których
mowa w ust. 3e i 3f, i wysokości odszkodowania z tytułu wygaśnięcia
ograniczonych praw rzeczowych ustanowionych na tej nieruchomości lub na
prawie użytkowania wieczystego nie może przekroczyć wartości nieruchomości
lub wartości prawa użytkowania wieczystego.
3c. Jeżeli na nieruchomościach, o których mowa w art. 9s ust. 3, lub na prawie
użytkowania wieczystego tych nieruchomości jest ustanowiona hipoteka, wysokość
odszkodowania z tytułu wygaśnięcia hipoteki ustala się w wysokości świadczenia
głównego wierzytelności zabezpieczonej hipoteką, wraz z odsetkami
zabezpieczonymi tą hipoteką. Odszkodowanie to podlega zaliczeniu na spłatę
świadczenia głównego wierzytelności zabezpieczonej hipoteką wraz z odsetkami.
3d. Odszkodowanie z tytułu wygaśnięcia ograniczonych praw rzeczowych
w wysokości ustalonej na dzień, o którym mowa w ust. 3, wypłaca się osobom,
którym te prawa przysługiwały.
3e. Jeżeli dotychczasowy właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości
objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej odpowiednio wyda tę
nieruchomość lub wyda nieruchomość i opróżni lokal oraz inne pomieszczenia
niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 28 dni od dnia:
1) doręczenia zawiadomienia o wydaniu decyzji, o którym mowa w art. 9q ust. 2,
2) doręczenia postanowienia o nadaniu decyzji o ustaleniu lokalizacji linii
kolejowej rygoru natychmiastowej wykonalności albo
3) w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna
– wysokość odszkodowania powiększa się o kwotę równą 5% wartości
nieruchomości lub wartości prawa użytkowania wieczystego.
3f. W przypadku gdy decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej dotyczy
nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym albo budynkiem, w którym
został wyodrębniony lokal mieszkalny, wysokość odszkodowania przysługującego
dotychczasowemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu zamieszkałemu
w tym budynku albo lokalu powiększa się o kwotę 10 000 zł w odniesieniu do tej nieruchomości.
4. Odszkodowanie jest wypłacane w terminie 14 dni od dnia, w którym
decyzja o ustaleniu odszkodowania, o której mowa w ust. 2, stała się ostateczna.
5. Jeżeli przejęcie nieruchomości, o których mowa w art. 9s ust. 3, dotyczy
przejęcia terenu, na którym zlokalizowane są obiekty infrastruktury służące
wykonywaniu przez jednostki samorządu terytorialnego zadań własnych,
zrealizowane przy wykorzystaniu środków pochodzących z budżetu Unii
Europejskiej lub innych źródeł zagranicznych, odszkodowanie powiększa się o kwotę podlegających zwrotowi środków pochodzących z dofinansowania wraz
z odsetkami należnymi zgodnie z przepisami regulującymi zasady zwrotu
dofinansowania. Odszkodowanie w części przenoszącej odszkodowanie należne na
zasadach wynikających z ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami przyznaje się pod warunkiem rozwiązującym dokonania przez
jednostkę samorządu terytorialnego, w trybie i terminie wynikającym z właściwych
przepisów, zwrotu dofinansowania wraz z należnymi odsetkami.
6. Do finansowania wypłaty odszkodowań, o których mowa w ust. 1 i 2, art.
9s ust. 9 oraz art. 9yd ust. 2, wypłaty ceny nabycia nieruchomości, o których mowa
w art. 9t, oraz pozostałych kosztów związanych z jej nabyciem, kosztów
wynikających z realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 9w ust. 4, stosuje się
przepisy art. 38 ust. 1 pkt 3 i ust. 2.
7. Jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub gospodarczy, Skarb Państwa
albo jednostka samorządu terytorialnego mogą zrzec się w całości lub w części
prawa do odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w art. 9q ust. 1 pkt 7
oraz art. 9s ust. 9, w formie pisemnej, pod rygorem nieważności. Oświadczenie to
może zostać złożone jedynie do czasu wydania ostatecznej decyzji o ustaleniu odszkodowania.
8. W przypadku zrzeczenia się prawa do odszkodowania za nieruchomości,
o których mowa w ust. 1:
1) przed wszczęciem postępowania ustalającego wysokość odszkodowania –
postępowania nie wszczyna się;
2) w trakcie postępowania ustalającego wysokość odszkodowania –
postępowanie umarza się.

Art. 9ya. 1. W przypadku gdy realizacja inwestycji kolejowej wymaga
przejścia przez tereny wód płynących bądź dróg publicznych, PLK S.A. lub
właściwa jednostka samorządu terytorialnego są uprawnione do ich nieodpłatnego
zajęcia na czas realizacji inwestycji.
2. Decyzję o zezwoleniu na nieodpłatne zajęcie pasa drogowego, o której
mowa w art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych
(Dz. U. z 2020 r. poz. 470 i 471), wydaje zarządca drogi w terminie 30 dni od dnia
złożenia wniosku.
3. Jeżeli decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej został nadany rygor
natychmiastowej wykonalności decyzję o zezwoleniu na nieodpłatne zajęcie pasa
drogowego wydaje się niezwłocznie.
4. PLK S.A. albo jednostka samorządu terytorialnego nie później niż w
terminie 30 dni przed planowanym zajęciem terenu wód płynących uzgadnia, w
drodze pisemnego porozumienia z odpowiednimi podmiotami, o których mowa w
art. 212 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne, zakres, warunki i
termin tego zajęcia.
5. W przypadku gdy decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej został
nadany rygor natychmiastowej wykonalności, porozumienie, o którym mowa
w ust. 4, zawiera się niezwłocznie.
6. Za szkody powstałe w wyniku działań, o których mowa w ust. 1,
przysługuje od PLK S.A. albo jednostki samorządu terytorialnego odszkodowanie,
ustalone na zasadach wynikających z Kodeksu cywilnego.

Art. 9yb. 1. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (Lasy
Państwowe) zarządzające nieruchomościami, o których mowa w art. 9q ust. 1
pkt 7, na podstawie ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2020 r.
poz. 6 i 148) są obowiązane do dokonania nieodpłatnie wycinki drzew i krzewów
oraz ich uprzątnięcia w terminie ustalonym w odrębnym porozumieniu między
Lasami Państwowymi a PLK S.A. lub właściwą jednostką samorządu
terytorialnego.
2. Drewno pozyskane z wycinki drzew i krzewów, o której mowa w ust. 1,
staje się nieodpłatnie własnością Lasów Państwowych.
3. Koszty wycinki drzew i krzewów w wieku do 20 lat oraz ich uprzątnięcia
ponoszą PLK S.A. lub właściwa jednostka samorządu terytorialnego.

Art. 9yc. 1. Do gruntów rolnych i leśnych objętych decyzją o ustaleniu
lokalizacji linii kolejowej nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 3 lutego 1995 r.
o ochronie gruntów rolnych i leśnych.
2. Do usuwania drzew i krzewów znajdujących się na nieruchomościach
objętych decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, z wyjątkiem drzew
i krzewów wpisanych do rejestru zabytków, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55 i 471) w zakresie
obowiązku uzyskiwania zezwoleń na ich usunięcie oraz opłat z tym związanych.

Art. 9yd. 1. Do nieruchomości stanowiących rodzinne ogrody działkowe
objętych decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej nie stosuje się przepisów art.
18–24 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych
(Dz. U. z 2017 r. poz. 2176 oraz z 2020 r. poz. 471).
2. W przypadku gdy decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej dotyczy
rodzinnych ogrodów działkowych ustanowionych zgodnie z ustawą z dnia 13
grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych, podmiot, w którego interesie
nastąpi likwidacja rodzinnego ogrodu działkowego lub jego części, jest
zobowiązany wypłacić odszkodowanie:
1) działkowcom – za stanowiące ich własność nasadzenia, urządzenia i obiekty
znajdujące się na działkach oraz za prawo do działki w rodzinnym ogrodzie
działkowym;
2) stowarzyszeniu ogrodowemu – za stanowiące jego własność urządzenia,
budynki i budowle.
3. Do ustalenia odszkodowań, o których mowa w ust. 2, stosuje się art. 9y ust.
2, 3 i 4.

Art. 9z. 1. Na wniosek osoby uprawnionej wypłaca się zaliczkę w wysokości
70% odszkodowania określonego w decyzji ustalającej wysokość odszkodowania.
W przypadku odwołania osoby uprawnionej od decyzji ustalającej wysokość
odszkodowania wypłata zaliczki nie ma wpływu na prowadzone postępowanie
odwoławcze. Wypłata zaliczki następuje jednorazowo w terminie 30 dni od dnia
złożenia wniosku.
1a. Osoba uprawniona, której wypłacono zaliczkę, jej spadkobierca albo
następca prawny są obowiązani do zwrotu zaliczki po jej waloryzacji na dzień
zwrotu, jeżeli decyzja o lokalizacji linii kolejowej została zmieniona w części
dotyczącej tej osoby, uchylona w całości lub w części dotyczącej tej osoby lub
stwierdzono jej nieważność.
2. Przepisu ust. 1 zdanie pierwsze nie stosuje się, jeżeli stroną odwołującą się
od decyzji ustalającej wysokość odszkodowania jest podmiot, na wniosek którego
została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.

art. 10. więcej Art. 10. 1. Centralnym organem administracji rządowej będącym krajową
władzą bezpieczeństwa i krajowym regulatorem transportu kolejowego w
rozumieniu przepisów Unii Europejskiej z zakresu bezpieczeństwa,
interoperacyjności i regulacji transportu kolejowego, właściwym w sprawach:
1) regulacji transportu kolejowego,
2) licencjonowania transportu kolejowego,
3) nadzoru technicznego nad eksploatacją i utrzymaniem infrastruktury
kolejowej oraz pojazdów kolejowych,
4) bezpieczeństwa ruchu kolejowego,
5) interoperacyjności i spójności technicznej transportu kolejowego,
6) licencji i świadectw maszynistów
– jest Prezes UTK.
1a. Prezes UTK jest organem właściwym w sprawach nadzoru nad
przestrzeganiem praw pasażerów w transporcie kolejowym.
2. Właściwość Prezesa UTK w sprawach z zakresu regulacji transportu
kolejowego, o której mowa w ust. 1, oraz nadzoru nad przestrzeganiem praw
pasażerów, o którym mowa w ust. 1a, nie dotyczy metra.
3. Prezes UTK jest organem nadzoru rynku w rozumieniu ustawy z dnia 13
kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz. U. z 2019 r.
poz. 544) w zakresie:
1) wyrobów przeznaczonych do stosowania w infrastrukturze kolejowej, na
bocznicach kolejowych, kolejach wąskotorowych oraz w metrze, związanych
z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu, a także wykonywaniem
przewozów osób i towarów oraz eksploatacją pojazdów kolejowych;
2) urządzeń kolei linowych, modyfikacji urządzeń kolei linowych
wymagających nowego zezwolenia oraz do podsystemów i elementów
bezpieczeństwa, wobec których stosuje się przepisy rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/424 z dnia 9 marca 2016 r. w
sprawie urządzeń kolei linowych i uchylenia dyrektywy 2000/9/WE (Dz. Urz.
UE L 81 z 31.03.2016, str. 1, z późn. zm.).
3a. Do oceny zgodności wyrobów, o których mowa w ust. 3, akredytacji,
autoryzacji i notyfikacji w tym zakresie, a także kontroli spełniania przez te wyroby
wymagań, stwarzania przez nie zagrożenia lub w zakresie niezgodności
formalnych, a także postępowań w tych sprawach, stosuje się przepisy ustawy z
dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku.
4. (uchylony)
5. (uchylony)
6. (uchylony)

art. 11. więcej Art. 11. 1. Prezesa UTK powołuje Prezes Rady Ministrów spośród osób
wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru.
2. Na stanowisko Prezesa UTK może zostać powołana osoba, która:
1) jest obywatelem polskim;
2) posiada tytuł zawodowy magistra lub równorzędny albo tytuł inżyniera;
3) korzysta z pełni praw publicznych;
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub przestępstwo
skarbowe popełnione umyślnie;
5) posiada kompetencje kierownicze;
6) posiada co najmniej 6-letni staż pracy, w tym co najmniej 3-letni staż pracy
na stanowisku kierowniczym;
7) posiada wykształcenie i wiedzę z zakresu spraw należących do właściwości
Prezesa UTK lub innych organów właściwych w sektorach sieciowych.
3. Nabór na stanowisko Prezesa UTK przeprowadza zespół powołany przez
Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów,
liczący co najmniej 3 osoby, których wiedza i doświadczenie dają rękojmię
wyłonienia najlepszych kandydatów. Członków zespołu powołuje się spośród osób niezależnych finansowo i organizacyjnie od ministra właściwego do spraw
transportu.
4. Informację o naborze na stanowisko Prezesa UTK ogłasza się przez
umieszczenie ogłoszenia w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie Urzędu
Transportu Kolejowego, w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Transportu
Kolejowego oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady
Ministrów. Ogłoszenie zawiera:
1) nazwę i adres Urzędu Transportu Kolejowego;
2) określenie stanowiska;
3) wymagania związane ze stanowiskiem wynikające z przepisów prawa;
4) zakres zadań wykonywanych na stanowisku;
5) wskazanie wymaganych dokumentów;
6) termin i miejsce składania dokumentów;
7) informację o metodach i technikach naboru.
5. Termin, o którym mowa w ust. 4 pkt 6, nie może być krótszy niż 10 dni od
dnia opublikowania ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii
Prezesa Rady Ministrów.
6. W toku naboru ocenia się doświadczenie zawodowe kandydata, wiedzę
niezbędną do wykonywania zadań na stanowisku, na które jest przeprowadzany
nabór, oraz kompetencje kierownicze. Ocena wiedzy i kompetencji kierowniczych
może być dokonana na zlecenie zespołu przez osobę niebędącą członkiem zespołu,
która posiada odpowiednie kwalifikacje do dokonania tej oceny.
7. Członek zespołu oraz osoba, o której mowa w ust. 6, mają obowiązek
zachowania w tajemnicy informacji dotyczących kandydatów ubiegających się o
stanowisko, uzyskanych w trakcie naboru.
8. Z przeprowadzonego naboru zespół sporządza protokół zawierający:
1) nazwę i adres Urzędu Transportu Kolejowego;
2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór, oraz liczbę kandydatów;
3) imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż 3 najlepszych kandydatów
uszeregowanych według poziomu spełniania przez nich wymagań
określonych w ogłoszeniu o naborze;
4) informację o zastosowanych metodach i technikach naboru;
5) uzasadnienie dokonanego wyboru albo powody niewyłonienia kandydata;
6) skład zespołu.
9. Na wniosek Prezesa UTK Prezes Rady Ministrów powołuje 2
wiceprezesów Urzędu Transportu Kolejowego, zwanych dalej „wiceprezesami
UTK”, spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru.
10. Nabór na stanowisko wiceprezesa UTK przeprowadza zespół powołany
przez Prezesa UTK.
11. Do sposobu przeprowadzania naboru na stanowisko wiceprezesa UTK
stosuje się odpowiednio przepisy ust. 4–8.
12. Wynik naboru na stanowisko Prezesa UTK i wiceprezesa UTK ogłasza się
niezwłocznie w sposób określony w ust. 4. Informacja o wyniku naboru zawiera:
1) nazwę i adres Urzędu Transportu Kolejowego;
2) określenie stanowiska, na które był prowadzony nabór;
3) imiona i nazwiska wybranych kandydatów oraz ich miejsca zamieszkania w
rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego albo informację o niewyłonieniu kandydata.

Art. 11a. 1. Prezes UTK nie może zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem
stanowiska dydaktycznego w szkole wyższej, ani wykonywać innych zajęć zarobkowych.
2. Prezes UTK nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego
ani prowadzić działalności publicznej niedającej pogodzić się z bezstronnością i
niezależnością sprawowanego stanowiska.
3. Prezes UTK i wiceprezesi UTK składają Prezesowi Rady Ministrów
corocznie, w terminie do dnia 31 grudnia, oświadczenie o braku powiązań z
podmiotami podlegającymi regulacji oraz braku konfliktu interesów. W
oświadczeniu wskazuje się wszelkie bezpośrednie albo pośrednie okoliczności,
które można uznać za zagrażające ich niezależności i wpływające na wykonywanie
przez nich swoich funkcji.
4. Osoba pełniąca funkcję Prezesa UTK lub wiceprezesa UTK podlega
wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie dotyczącej przedsiębiorcy, z
którym łączył ją bezpośredni albo pośredni związek w okresie roku przed
wszczęciem postępowania.

Art. 11b. 1. Kadencja Prezesa UTK trwa 5 lat od dnia powołania.
2. Procedurę naboru na stanowisko Prezesa UTK na kolejną kadencję
przeprowadza się nie później niż 60 dni przed zakończeniem obowiązującej kadencji.
3. Po upływie kadencji Prezes UTK pełni swoją funkcję do czasu powołania następcy.
4. Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa UTK w przypadku:
1) ujawnienia, że nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 11 ust. 2;
2) orzeczenia zakazu zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji
związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwa;
3) choroby trwale uniemożliwiającej wykonywanie zadań;
4) zaistnienia okoliczności, które wpływają na niezależne sprawowanie funkcji;
5) złożenia rezygnacji.
5. Informację o odwołaniu Prezesa UTK wskazującą powody odwołania
podaje się do publicznej wiadomości przez ogłoszenie jej treści w Biuletynie
Informacji Publicznej Urzędu Transportu Kolejowego oraz w Biuletynie Informacji
Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
6. W razie śmierci lub odwołania Prezesa UTK, do czasu powołania jego
następcy, funkcję Prezesa UTK pełni wiceprezes UTK wskazany przez Prezesa
Rady Ministrów.
7. Prezes Rady Ministrów odwołuje wiceprezesa UTK na wniosek Prezesa UTK.
8. W okresie roku od dnia zaprzestania pełnienia funkcji Prezesa UTK lub
wiceprezesa UTK odpowiedzialnego za regulację transportu kolejowego osoba ta
nie może sprawować żadnej funkcji, w tym świadczyć pracy lub usług na podstawie
jakiegokolwiek tytułu prawnego, w podmiotach podlegających regulacji na
podstawie przepisów ustawy.

art. 12. więcej Art. 12. 1. Prezes UTK wykonuje swoje zadania przy pomocy Urzędu
Transportu Kolejowego.
2. W skład Urzędu Transportu Kolejowego wchodzą oddziały terenowe.
3. Prezes Rady Ministrów nadaje, w drodze zarządzenia, statut określający
organizację Urzędu Transportu Kolejowego oraz siedziby oddziałów terenowych.
4. Szczegółową organizację oraz podział zadań w Urzędzie Transportu
Kolejowego określa Prezes UTK w regulaminie organizacyjnym.

art. 13. więcej Art. 13. 1. Do zadań Prezesa UTK, w zakresie regulacji transportu
kolejowego, należy:
1) nadzór nad sprawiedliwym i niedyskryminującym traktowaniem przez
zarządców wszystkich aplikantów w zakresie dostępu do infrastruktury
kolejowej przez:
a) kontrolę poprawności opracowania oraz stosowania regulaminu, o
którym mowa w art. 32,
b) nadzór nad zawieraniem umów o przydzielenie zdolności przepustowej
oraz o wykorzystanie zdolności przepustowej,
c) rozpatrywanie spraw dotyczących pasażerskich przewozów
okazjonalnych,
d) nadzór nad poprawnością ustalania i pobierania przez zarządcę opłat za
udostępnianie infrastruktury kolejowej;
2) nadzór nad sprawiedliwym i niedyskryminującym traktowaniem przez
operatorów obiektu infrastruktury usługowej wszystkich przewoźników
kolejowych w zakresie dostępu do obiektu infrastruktury usługowej przez:
a) kontrolę poprawności opracowania oraz stosowania regulaminu, o
którym mowa w art. 36f,
b) nadzór nad zawieraniem umów z operatorami obiektu infrastruktury usługowej,
c) nadzór nad poprawnością ustalania i pobierania przez operatora obiektu
infrastruktury usługowej opłat za korzystanie z obiektu infrastruktury usługowej;
3) opiniowanie projektów planów transportowych w zakresie przewozów
pasażerskich w transporcie kolejowym;
4) opiniowanie projektów umów o świadczenie usług publicznych;
5) wydawanie decyzji dotyczących otwartego dostępu;
6) nadzór nad przestrzeganiem przez zarządców, przewoźników kolejowych i
operatorów obiektów infrastruktury usługowej przepisów ustawy
dotyczących rachunkowości i niezależności zarządcy;
7) pełnienie funkcji niezależnego organu wyznaczonego, o którym mowa w art.
5 ust. 7 zdanie drugie rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego usług
publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego
oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr
1107/70 (Dz. Urz. UE L 315 z 03.12.2007, str. 1, z późn. zm.).
1a. Do zadań Prezesa UTK, w zakresie nadzoru nad podmiotami, których
działalność ma wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego i bezpieczeństwo
eksploatacji kolei, należy:
1) wydawanie, przedłużanie ważności, zmiana i cofanie autoryzacji
bezpieczeństwa, certyfikatów bezpieczeństwa i świadectw bezpieczeństwa, o
których mowa w art. 17d i art. 17e, oraz prowadzenie i aktualizacja rejestrów
tych dokumentów;
2) wydawanie, przedłużanie ważności, zawieszanie, przywracanie i cofanie
licencji maszynisty, aktualizacja danych zawartych w licencji maszynisty,
wydawanie wtórników licencji maszynisty oraz prowadzenie i aktualizacja
rejestru tych dokumentów;
3) pełnienie funkcji organu certyfikującego określonego w art. 3 ust. 2 lit. c
rozporządzenia Komisji (UE) nr 445/2011 z dnia 10 maja 2011 r. w sprawie
systemu certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie w zakresie
obejmującym wagony towarowe oraz zmieniającego rozporządzenie (WE)
nr 653/2007 (Dz. Urz. UE L 122 z 11.05.2011, str. 22, z późn. zm.), zwanego
dalej „rozporządzeniem (UE) nr 445/2011”;
3a) przyznawanie, odmowa przyznania, cofanie, zawieszanie i zmiana zakresu
uprawnień dla jednostki organizacyjnej do wykonywania badań technicznych
koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu,
stwierdzenia zgodności z typem oraz wydawania certyfikatów zgodności typu
i certyfikatów zgodności z typem, a także kontrola spełniania przez jednostki
organizacyjne uprawnione do wykonywania tych czynności wymagań
określonych w art. 22g ust. 2;
3b) wyznaczanie i odmowa wyznaczenia podmiotu wnioskującego
o wykonywanie zadań jednostki wyznaczonej oraz cofanie, zawieszanie
i zmiana zakresu wyznaczenia jednostek wyznaczonych;
4) kontrola spełniania warunków lub wymagań zawartych w autoryzacjach
bezpieczeństwa, certyfikatach bezpieczeństwa, świadectwach bezpieczeństwa
oraz kontrola zgodności działania zarządców lub przewoźników kolejowych
z przepisami Unii Europejskiej i prawa krajowego w zakresie bezpieczeństwa
transportu kolejowego;
5) nadzór nad ośrodkami szkolenia i egzaminowania maszynistów oraz
kandydatów na maszynistów, zwanymi dalej „ośrodkami szkolenia
i egzaminowania”, oraz podmiotami uprawnionymi do przeprowadzania
badań lekarskich i psychologicznych oraz orzekania w celu sprawdzenia
spełnienia wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych
do uzyskania licencji maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a także
zachowania ich ważności;
5a) prowadzenie i aktualizacja:
a) rejestru ośrodków szkolenia i egzaminowania,
b) listy podmiotów uprawnionych do przeprowadzania badań lekarskich
i psychologicznych oraz orzekania w celu sprawdzenia spełnienia
wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do
uzyskania licencji maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a także
zachowania ich ważności;
6) kontrola spełniania przez zarządców, przewoźników kolejowych oraz
użytkowników bocznic kolejowych obowiązków w zakresie bezpieczeństwa
transportu kolejowego, a w szczególności:
a) warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji, określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 17 ust. 7,
b) warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych, określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 20, w tym ważności świadectw
sprawności technicznej, o których mowa w art. 24, i dokumentów, które
powinny znajdować się w pojeździe kolejowym będącym w ruchu,
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 25 ust. 1,
c) warunków, jakie są obowiązani spełniać maszyniści, a także osoby
zatrudnione na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem
i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz prowadzeniem określonych
rodzajów pojazdów kolejowych, o których mowa w art. 22b ust. 1
i art. 22d ust. 1;
7) nadzór nad zachowaniem bezpieczeństwa w transporcie kolejowym oraz
prawidłowym utrzymaniem i eksploatacją linii kolejowych, bocznic
kolejowych oraz innych dróg kolejowych;
7a) nadzór nad postępowaniami prowadzonymi przez komisję kolejową, o której
mowa w art. 28m ust. 1;
8) analiza raportów w sprawie bezpieczeństwa, o których mowa w art. 17a ust. 4;
9) monitorowanie, promowanie, wprowadzanie w życie oraz rozwijanie
regulacji bezpieczeństwa, łącznie z systemem krajowych zasad
bezpieczeństwa.
1b. Do zadań Prezesa UTK w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem praw
pasażerów w transporcie kolejowym należy nadzór nad przestrzeganiem:
1) przepisów rozporządzenia nr 1371/2007/WE;
2) zakazu stosowania bezprawnych praktyk naruszających zbiorowe interesy
pasażerów w transporcie kolejowym.
2. Do zadań Prezesa UTK w zakresie spójności systemu kolejowego, w tym
nadzoru nad rozwiązaniami technicznymi, które mają wpływ na bezpieczeństwo
ruchu kolejowego i bezpieczeństwo systemu kolei, należy:
1) wydawanie zezwoleń na dopuszczenie do eksploatacji podsystemów
strukturalnych składających się na system kolei;
2) wydawanie zezwoleń na dopuszczenie do eksploatacji pojazdów kolejowych
zgodnych z technicznymi specyfikacjami interoperacyjności, zwanymi dalej
„TSI”, oraz pojazdów kolejowych niezgodnych z TSI;
3) wydawanie, odmowa wydania i cofanie świadectw dopuszczenia do
eksploatacji typu oraz prowadzenie i aktualizacja rejestru tych świadectw;
3a) autoryzacja jednostek oceniających zgodność ubiegających się o notyfikację;
4) prowadzenie spraw związanych z rozpatrywaniem wniosków o nadanie,
zmianę lub wycofanie identyfikatora literowego dysponenta (VKM) oraz
przekazywanie informacji w tym zakresie Agencji;
5) kontrola przewozu koleją towarów niebezpiecznych;
6) prowadzenie i aktualizacja krajowego rejestru pojazdów kolejowych;
7) nadawanie i zmiana europejskich numerów pojazdom kolejowym (EVN),
wyrejestrowywanie pojazdów kolejowych oraz dokonywanie zmian
pozostałych danych rejestrowych w krajowym rejestrze pojazdów kolejowych;
7a) prowadzenie i aktualizacja krajowego rejestru infrastruktury (RINF);
8) prowadzenie spraw związanych z rozpatrywaniem wniosków o odstępstwa,
przekazywanie Komisji Europejskiej dokumentów niezbędnych do
otrzymania odstępstw, o których mowa w art. 25f;
9) wydawanie decyzji stwierdzających, czy niezbędne jest uzyskanie nowego
zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji dla podsystemu strukturalnego po modernizacji.
3. Obowiązek uzyskania świadectw, o których mowa w ust. 2 pkt 3, nie
dotyczy urządzeń technicznych podlegających przepisom o dozorze technicznym.
3a. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, Prezes UTK:
1) zbiera i analizuje informacje dotyczące rynku przewozów kolejowych, w tym:
a) monitoruje stan konkurencji na rynku przewozów kolejowych, w tym w
zakresie przewozów pasażerskich kolejami dużych prędkości,
korzystając z konsultacji z organami regulacyjnymi pozostałych państw
członkowskich Unii Europejskiej, a w stosownych przypadkach z
Komisją Europejską, oraz zwracając się do nich o wszystkie niezbędne informacje,
b) co najmniej raz na 2 lata przeprowadza konsultacje z zainteresowanymi
organizacjami reprezentującymi pasażerów i korzystających z usług
kolejowych przewozów towarowych, aby uzyskać ich opinie o rynku kolejowym;
2) współdziała z właściwymi organami w zakresie:
a) przeciwdziałania stosowaniu praktyk monopolistycznych przez
zarządców i aplikantów,
b) koordynowania funkcjonowania rynku transportu kolejowego,
c) przestrzegania praw pasażerów;
3) może żądać od zarządców, powołanych przez zarządców wspólnych organów
odpowiedzialnych za udostępnianie infrastruktury kolejowej, operatorów
obiektów infrastruktury usługowej, przewoźników kolejowych i aplikantów
udzielenia niezbędnych informacji dla celów regulacji i monitorowania rynku
transportu kolejowego, w szczególności w zakresie zapewnienia
niedyskryminującego traktowania aplikantów;
4) może żądać od zarządców informowania o braku zdolności przepustowej w
wyniku nieplanowanych prac w zakresie utrzymania infrastruktury kolejowej;
5) nadzoruje przebieg negocjacji między aplikantami a zarządcami dotyczących
poziomu opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej, mając na względzie
zapewnienie niedyskryminującego traktowania aplikantów, jeżeli takie
negocjacje są prowadzone;
6) sprawuje nadzór nad zawarciem i monitoruje wykonanie umowy, o której
mowa w art. 9mm ust. 1.
3b. Informacji, o których mowa w ust. 3a pkt 3 i 4, udziela się w terminie
wskazanym przez Prezesa UTK, nie krótszym niż 7 dni od dnia doręczenia żądania.
Na uzasadniony wniosek podmiotu, do którego zostało skierowane żądanie, Prezes
UTK może przedłużyć termin udzielenia informacji o 14 dni.
3c. Prezes UTK rozpatruje skargi:
1) aplikantów dotyczące:
a) regulaminu sieci, o którym mowa w art. 32,
b) dostępu do infrastruktury kolejowej, w tym przydzielania zdolności
przepustowej,
c) systemu pobierania opłat za udostępnianie infrastruktury kolejowej,
d) prowadzenia ruchu kolejowego,
e) planowanych i nieplanowanych prac w zakresie odnowienia lub
utrzymania infrastruktury kolejowej,
f) naruszenia przepisów rozdziału 2aa;
2) przewoźników kolejowych dotyczące dostępu do obiektów infrastruktury
usługowej i sposobu kalkulacji oraz systemu pobierania opłat za usługi
świadczone w tych obiektach;
3) w sprawach, o których mowa w art. 22b ust. 4;
4) pasażerów w sprawie naruszenia praw pasażerów w transporcie kolejowym.
3d. W przypadku skargi lub wszczętego z własnej inicjatywy postępowania w
sprawie dotyczącej udostępniania infrastruktury kolejowej lub pobierania opłat
związanych z międzynarodową trasą pociągu, Prezes UTK konsultuje się
z organami regulacyjnymi wszystkich pozostałych państw członkowskich Unii
Europejskiej, przez które przebiega dana międzynarodowa trasa pociągu, a w
stosownych przypadkach z Komisją Europejską, oraz występuje do nich o
wszystkie konieczne informacje w celu ustalenia, czy wystąpiło naruszenie
przepisów w tym zakresie.
3e. Prezes UTK, w stosownych przypadkach, w celu rozpatrzenia skargi,
występuje o udzielenie informacji niezbędnych do jej rozpatrzenia lub rozpoczyna
konsultacje ze wszystkimi właściwymi stronami.
4. Prezes UTK jest uprawniony do kontroli przestrzegania przepisów
i realizacji decyzji oraz postanowień z zakresu kolejnictwa.
4a. Prezes UTK jest uprawniony do przeprowadzania audytów lub inicjowania
audytów zewnętrznych u zarządców, operatorów obiektów infrastruktury
usługowej oraz przewoźników kolejowych, w celu sprawdzenia przestrzegania
przepisów dotyczących rozdziału rachunkowości i przejrzystości stosunków
finansowych między tymi podmiotami.
4b. W zakresie audytu, o którym mowa w ust. 4a, Prezes UTK jest
upoważniony do zwracania się do zarządców, operatorów obiektów infrastruktury
usługowej oraz przewoźników kolejowych lub innych podmiotów wykonujących
lub integrujących różne rodzaje transportu kolejowego lub zarządzanie
infrastrukturą kolejową, o dostarczenie wszystkich lub części informacji, w
szczególności dotyczących:
1) zapewnienia oddzielnych rachunków zysków i strat oraz bilansów dla
działalności w zakresie przewozów towarowych, przewozów pasażerskich
oraz zarządzania infrastrukturą kolejową;
2) źródeł i wykorzystania środków publicznych oraz środków z tytułu rekompensat;
3) kategorii kosztów i zysków, w celu ustalenia, czy miało miejsce
subsydiowanie skrośne różnych działań;
4) ustalania i pobierania opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej albo za
dostęp do obiektu infrastruktury usługowej i usług w nim świadczonych;
5) wyników finansowych;
6) metodyki stosowanej w celu alokacji kosztów do różnych działań;
7) płatności wykonywanych przez podmiot, którego dotyczy audyt, w ramach
grupy kapitałowej, do której dany podmiot należy.
4c. Uprawnienia, o których mowa w ust. 4a i 4b, przysługują Prezesowi UTK
także w stosunku do każdego z podmiotów wchodzących w skład przedsiębiorstwa
zintegrowanego pionowo.
4d. Jeżeli na podstawie przekazanych informacji, o których mowa w ust. 4b,
Prezes UTK uzna, że zostały naruszone przepisy dotyczące pomocy publicznej,
zawiadamia o tym Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
5. (uchylony)
6. (uchylony)
6a. (uchylony)
7. (uchylony)
7a. (uchylony)
7b. (uchylony)
7c. Jeżeli Prezes UTK uzna, że obowiązujące specyfikacje europejskie nie
spełniają zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei,
informuje o tym Komisję Europejską.
7d. Prezes UTK w ramach nadzoru nad podmiotami uprawnionymi do
przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych oraz orzekania w celu
sprawdzenia spełnienia wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych,
niezbędnych do uzyskania licencji oraz świadectwa maszynisty, a także
zachowania ich ważności ma prawo:
1) wstępu do pomieszczeń podmiotu wykonującego badania lekarskie i psychologiczne;
2) kontroli dokumentacji medycznej i psychologicznej związanej z wykonanymi
badaniami i orzekaniem;
3) żądania ustnych i pisemnych wyjaśnień.
7e. Czynności, o których mowa w ust. 7d, przeprowadza podmiot
upoważniony przez Prezesa UTK, spełniający wymagania, o których mowa
w art. 22a ust. 6 i nie wpisany na listę, o której mowa w art. 22a ust. 1 pkt 3.
7f. Z przeprowadzonej kontroli, o której mowa w ust. 7d, sporządza się
wystąpienie pokontrolne, które zawiera opis stanu faktycznego, opis ewentualnych
nieprawidłowości i wnioski pokontrolne z określeniem terminu usunięcia
stwierdzonych nieprawidłowości.
7g. Prezes UTK, w związku z zadaniami określonymi w ust. 1a i 2, może
żądać pomocy technicznej od zarządców, przewoźników kolejowych, jednostek
notyfikowanych, podmiotów uprawnionych, o których mowa w art. 23b ust. 1a,
jednostek organizacyjnych wykonujących zadania, o których mowa w art. 22g
ust. 1, oraz jednostek wyznaczonych.
8. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb wykonywania
kontroli przez Prezesa UTK w ramach wykonywanego nadzoru, mając na uwadze
skuteczność kontroli oraz właściwe wykorzystanie jej wyników.

Art. 13a. 1. Do postępowania przed Prezesem UTK stosuje się, z
zastrzeżeniem art. 13b ust. 2 i 3, przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
2. W przypadku gdy wniosek do Prezesa UTK jest składany w postaci
elektronicznej, a do wniosku należy dołączyć dokument, który wnioskodawca
posiada jedynie w postaci papierowej, do wniosku można dołączyć elektroniczną
kopię tego dokumentu.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2:
1) wnioskodawca jest obowiązany do zachowania oryginału dokumentu w
postaci papierowej, na podstawie którego sporządzono elektroniczną kopię
dokumentu, o którym mowa w ust. 2;
2) Prezes UTK może wezwać wnioskodawcę do okazania oryginału w postaci
papierowej w przypadku wystąpienia wątpliwości związanych z otrzymaną
elektroniczną kopią dokumentu.

Art. 13aa. 1. Prezes UTK, na wniosek lub z urzędu, może, w drodze
postanowienia, w niezbędnym zakresie ograniczyć prawo wglądu do materiału
dowodowego załączonego do akt sprawy, jeżeli udostępnienie tego materiału
groziłoby ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa, jak również innych tajemnic
podlegających ochronie na podstawie przepisów odrębnych.
2. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również informacji
uzyskanych od organów regulacyjnych pozostałych państw członkowskich Unii
Europejskiej oraz od Komisji Europejskiej w ramach konsultacji, o których mowa
w art. 13 ust. 3a pkt 1 lit. a, lub współpracy, o której mowa w art. 15a.
3. Na postanowienie wydane na podstawie ust. 1 przysługuje zażalenie.
4. Wniosek o ograniczenie prawa wglądu do materiału dowodowego składa
się wraz z uzasadnieniem oraz wersją dokumentu niezawierającą informacji
objętych ograniczeniem, o którym mowa w ust. 1, ze stosowną adnotacją.
5. Jeżeli wniosek nie spełnia wymagań określonych w ust. 4, Prezes UTK
wzywa wnioskodawcę do jego uzupełnienia w wyznaczonym terminie. W
przypadku nieuzupełnienia wniosku w wyznaczonym terminie wniosek pozostawia
się bez rozpoznania.
6. Stronom oraz podmiotom zainteresowanym udostępnia się materiał
dowodowy niezawierający informacji objętych ograniczeniem, o którym mowa w
ust. 1, ze stosowną adnotacją.

Art. 13b. 1. W przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów, decyzji lub
postanowień z zakresu kolejnictwa Prezes UTK wydaje decyzję określającą zakres
naruszenia oraz termin usunięcia nieprawidłowości.
2. Od decyzji wydanych przez Prezesa UTK rozstrzygających co do istoty w
sprawach, o których mowa w art. 29e ust. 3, art. 30d ust. 3, art. 33 ust. 15 oraz art.
66 ust. 1, 2, 2aa i 3, przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie –
Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
3. Do postanowień wydanych przez Prezesa UTK w sprawach, o których
mowa w art. 29e ust. 3, art. 30d ust. 3, art. 33 ust. 15 oraz art. 66 ust. 1–2aa i 3, na
które służy zażalenie, przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio, z tym że zażalenie
wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.
4. Postępowanie w sprawie odwołania od decyzji lub zażalenia na
postanowienie Prezesa UTK, o których mowa w ust. 2 i 3, toczy się według
przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego
(Dz. U. z 2019 r. poz. 1460, z późn. zm.) o postępowaniu w sprawach z zakresu
regulacji transportu kolejowego.

Art. 13c. 1. W zakresie regulacji transportu kolejowego Prezes UTK wydaje,
na wniosek lub z urzędu, decyzje, którym może w całości lub w części nadać rygor
natychmiastowej wykonalności, jeżeli wymaga tego interes społeczny lub
wyjątkowo ważny interes strony. Odwołanie wstrzymuje wykonanie decyzji
jedynie w przypadku, gdy niezwłoczne jej wykonanie może przynieść
nieodwracalne lub wyraźnie nadmierne szkody wnoszącemu odwołanie.
2. Wersje jawne decyzji dotyczących regulacji transportu kolejowego
publikuje się w Dzienniku Urzędowym Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.
Wersje jawne nie zawierają informacji objętych tajemnicą przedsiębiorstwa lub
stanowiących inną tajemnicę prawnie chronioną.

art. 14. więcej Art. 14. 1. Prezes UTK nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie
nieprawidłowości w określonym terminie w razie stwierdzenia naruszenia
przepisów dotyczących obowiązków zarządców, przewoźników kolejowych oraz
użytkowników bocznic kolejowych w zakresie bezpieczeństwa transportu
kolejowego, w szczególności:
1) zasad prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji, o których mowa w art. 17 ust. 7;
2) warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych, o których mowa
w art. 20, w tym ważności świadectw sprawności technicznej, o których
mowa w art. 24, i dokumentów, które powinny znajdować się w pojeździe
kolejowym będącym w ruchu, o których mowa w art. 25;
3) warunków, jakie są obowiązani spełniać maszyniści, a także osoby
zatrudnione na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem
i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz prowadzeniem określonych
rodzajów pojazdów kolejowych, o których mowa w art. 22–22d.
4) (uchylony)
2. Prezes UTK, w drodze decyzji:
1) niezwłocznie po stwierdzeniu, że dalsza eksploatacja infrastruktury kolejowej
wiąże się z istotnym ryzykiem dla bezpieczeństwa ruchu kolejowego lub
bezpieczeństwa przewozu osób lub rzeczy, wstrzymuje ruch kolejowy lub
wprowadza jego ograniczenia na drodze kolejowej, której dotyczy ryzyko;
2) wyłącza z eksploatacji pojazd kolejowy lub ogranicza jego eksploatację, w
przypadku gdy:
a) nie został on dopuszczony do eksploatacji zgodnie z przepisami ustawy lub
b) nie spełnia wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie
art. 20 lub art. 24 ust. 5, a w przypadku wagonów towarowych – w
przepisach rozporządzenia (UE) nr 445/2011, a jego dalsza eksploatacja
wiąże się z istotnym ryzykiem dla bezpieczeństwa ruchu kolejowego lub
bezpieczeństwa przewozu osób lub rzeczy.
3. Decyzje Prezesa UTK, o których mowa w ust. 2, podlegają
natychmiastowej wykonalności.
4. (uchylony)
5. (uchylony)
6. (uchylony)
7. (uchylony)

Art. 14a. 1. (uchylony)
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. (uchylony)
5. Do skargi, o której mowa w art. 13 ust. 3c pkt 4, pasażer powinien dołączyć
następujące dokumenty:
1) kopię skargi lub reklamacji skierowanej do przewoźnika kolejowego,
operatora stacji pasażerskiej, zarządzającego peronem, sprzedawcy biletów,
organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie
powiązanych usług turystycznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24
listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach
turystycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 548 oraz z 2020 r. poz. 568);
2) odpowiedź podmiotu, o którym mowa w pkt 1, na skargę lub reklamację, jeżeli
została udzielona;
3) bilet na daną trasę, a w przypadku biletu elektronicznego – dane
umożliwiające identyfikację warunków zawartej umowy przewozu, w
szczególności numer biletu, datę i godziny przewozu oraz rodzaj pociągu, lub
potwierdzenie rezerwacji;
4) inne istotne dokumenty potwierdzające naruszenie prawa pasażerów w ruchu kolejowym.
5a. Do skargi pasażer może dołączyć wniosek o wszczęcie postępowania
przed Rzecznikiem, o którym mowa w art. 16a, w zakresie i trybie określonych w
rozdziale 3a. W takim przypadku Prezes UTK przekazuje Rzecznikowi, o którym
mowa w art. 16a, dokumentację sprawy w zakresie niezbędnym do rozpoznania wniosku.
6. (uchylony)

Art. 14b. 1. Zakazane jest stosowanie bezprawnych praktyk naruszających
zbiorowe interesy pasażerów w transporcie kolejowym, w szczególności
naruszających przepisy ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe
(Dz. U. z 2020 r. poz. 8) w zakresie wymogu podawania do publicznej wiadomości
rozkładu jazdy dla przewozu osób, taryf i cenników, wykonywania umowy
przewozu z uwzględnieniem obowiązku zapewnienia podróżnym odpowiednich
warunków bezpieczeństwa i higieny oraz użycia środków transportowych
odpowiednich do danego przewozu.
2. (uchylony)
3. Przepis ust. 1 nie narusza przepisów rozporządzenia nr 1371/2007/WE.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Prezes UTK i pisemnie upoważnione przez niego osoby:
1) mają prawo wstępu na obszar kolejowy i na bocznice kolejowe oraz do
pomieszczeń związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu
kolejowego oraz do pojazdów kolejowych wraz z prawem przejazdu
w pociągach i pojazdach kolejowych;
2) mogą żądać pisemnych i ustnych wyjaśnień, okazywania dokumentów,
udzielania informacji oraz udostępniania wszelkich danych związanych
z przedmiotem kontroli;
3) mają prawo, w ramach kontroli wyrobów udostępnionych na rynku lub
wprowadzonych do obrotu przeprowadzać kontrolę zgodnie z przepisami:
a) rozdziału 7 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny
zgodności i nadzoru rynku – w przypadku kontroli, o których mowa
w art. 10 ust. 3a.
b) (uchylona)
1a. Czynności, które wiążą się z wykorzystaniem uprawnień, o których mowa
w ust. 1 pkt 1 i 2, odbywają się w trybie kontroli, o którym mowa w przepisach
wydanych na podstawie art. 13 ust. 8.
2. Do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy stosuje się przepisy
rozdziału 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019
r. poz. 1292 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 424).
3. Wystąpienie z żądaniem, o którym mowa w art. 18 ust. 1 rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r.
w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych
osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia
dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz.
UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem
2016/679”, przez osobę, której dane dotyczą, nie wpływa na przebieg kontroli
prowadzonych przez Prezesa UTK ani na uprawnienie tego organu do nałożenia kary.

Art. 15a. 1. W zakresie regulacji transportu kolejowego Prezes UTK
współpracuje z organami regulacyjnymi z innych państw członkowskich Unii
Europejskiej, w tym w ramach sieci powołanej na podstawie art. 57 ust. 1
dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012
r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (Dz. Urz.
UE L 343 z 14.12.2012, str. 32), w szczególności w zakresie:
1) wymiany informacji o swojej działalności i praktyce podejmowania decyzji,
w szczególności w kwestii stosowania przepisów prawa Unii Europejskiej z
zakresu kolejnictwa;
2) zadań dotyczących monitorowania rynku transportu kolejowego oraz
rozpatrywania skarg i prowadzenia postępowań;
3) koordynacji procedur podejmowanych decyzji;
4) spraw związanych z międzynarodowymi przewozami kolejowymi;
5) opracowania wspólnych zasad i praktyk dotyczących rozstrzyganych spraw;
6) przeglądu decyzji i praktyk organizacji zrzeszających zarządców;
7) przekazywania informacji uzyskanych dla celów regulacji, kontroli i
monitorowania rynku transportu kolejowego.
2. Prezes UTK przekazuje organom regulacyjnym z innych państw
członkowskich Unii Europejskiej informacje, o które wnioskują, z zastrzeżeniem
możliwości wykorzystania ich wyłącznie w celu rozpatrzenia skargi lub
prowadzenia postępowania, o którym mowa w art. 13 ust. 3d.
3. Prezes UTK, w przypadku otrzymania skargi lub wszczęcia sprawy z
urzędu, w przypadku gdy sprawa dotyczy również organu regulacyjnego z innego
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, przekazuje mu odpowiednie
informacje w celu podjęcia przez ten organ działań dotyczących zainteresowanych stron.
4. Prezes UTK może wystąpić do Komisji Europejskiej o uczestniczenie w
działaniach dotyczących tras pociągów międzynarodowych w celu ułatwienia
współpracy właściwych organów regulacyjnych.
5. W przypadku prowadzenia przez Prezesa UTK postępowań dotyczących
międzynarodowych przewozów kolejowych, w których konieczne jest wydanie
decyzji również przez organ regulacyjny z innego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, Prezes UTK współpracuje z tym organem, w szczególności występuje
do niego o przekazanie informacji niezbędnych do wydania decyzji rozstrzygającej
daną sprawę.

Art. 15b. 1. Prezes UTK publikuje w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu
Transportu Kolejowego corocznie, do dnia 31 lipca, sprawozdanie z
funkcjonowania rynku transportu kolejowego za rok poprzedni.
2. Prezes UTK publikuje w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu
Transportu Kolejowego corocznie, do dnia 31 sierpnia, sprawozdanie ze stanu
bezpieczeństwa ruchu kolejowego za rok poprzedni.
3. Prezes UTK przekazuje Komisji Europejskiej dane, o których mowa w art.
3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/1100 z dnia 7 lipca
2015 r. w sprawie obowiązków sprawozdawczych państw członkowskich w ramach
monitorowania rynku kolejowego (Dz. Urz. UE L 181 z 09.07.2015, str. 1).

art. 16. więcej Art. 16. 1. Czynności wykonywane przez Prezesa UTK określone w art. 13
ust. 1a pkt 1–3, 3b i 5 oraz ust. 2 pkt 1–3a, 7 i 8–9 są odpłatne.
2. Wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, z tytułu:
1) wydawania, przedłużania ważności lub zmiany:
a) autoryzacji bezpieczeństwa, certyfikatu bezpieczeństwa, świadectwa
bezpieczeństwa, certyfikatu podmiotowi odpowiedzialnemu za
utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) w zakresie wagonów
towarowych – nie może być wyższa niż równowartość w złotych
5500 euro, ustalona przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego
przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu wydania tych
dokumentów,
b) świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu:
– budowli – nie może być wyższa niż równowartość w złotych
7000 euro, ustalona na zasadach określonych w lit. a,
– urządzenia – nie może być wyższa niż równowartość w złotych
7000 euro, ustalona na zasadach określonych w lit. a,
– pojazdu kolejowego – nie może być wyższa niż równowartość
w złotych 30 000 euro, ustalona na zasadach określonych w lit. a;
2) wydawania, przedłużania ważności, aktualizowania danych zawartych
w licencji maszynisty oraz wydawania wtórników licencji – nie może być
wyższa niż równowartość w złotych 150 euro, ustalona na zasadach
określonych w pkt 1 lit. a;
3) nadzoru nad:
a) ośrodkami szkolenia i egzaminowania,
b) podmiotami uprawnionymi do przeprowadzania badań lekarskich
i psychologicznych oraz orzekania w celu sprawdzenia spełnienia
wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do
uzyskania licencji maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a także
zachowania ich ważności
– nie może być wyższa niż równowartość w złotych 2000 euro rocznie,
ustalona przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy
Bank Polski obowiązującego w dniu sporządzenia dokumentu pokontrolnego;
4) wydania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji:
a) podsystemów strukturalnych,
b) pojazdów kolejowych zgodnych z TSI oraz pojazdów kolejowych
niezgodnych z TSI
– nie może być wyższa niż równowartość w złotych 3000 euro, ustalona na
zasadach określonych w pkt 1 lit. a;
5) nadawania i zmiany europejskiego numeru pojazdowi kolejowemu (EVN) –
nie może być wyższa niż równowartość w złotych 50 euro za pojazd, ustalona
na zasadach określonych w pkt 1 lit. a;
6) wyrejestrowania pojazdu kolejowego – nie może być wyższa niż
równowartość w złotych 25 euro za pojazd, ustalona na zasadach określonych
w pkt 1 lit. a;
7) wydania decyzji, o których mowa w art. 25f ust. 5 i 6 – nie może być wyższa
niż równowartość w złotych 3000 euro, ustalona na zasadach określonych w
pkt 1 lit. a;
8) autoryzacji jednostki oceniającej zgodność ubiegającej się o notyfikację,
wyznaczania podmiotu wnioskującego o wykonywanie zadań jednostki
wyznaczonej oraz rozszerzania zakresu uprawnień jednostki wyznaczonej –
nie może być wyższa niż równowartość w złotych 3000 euro, ustalona na
zasadach określonych w pkt 1 lit. a;
9) wydania decyzji stwierdzającej, czy niezbędne jest uzyskanie nowego
zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji dla podsystemu strukturalnego po
modernizacji – nie może być wyższa niż równowartość w złotych 3000 euro,
ustalona na zasadach określonych w pkt 1 lit. a.
3. Opłaty, o których mowa w ust. 1, stanowią dochód budżetu państwa.
4. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych, określi, w drodze rozporządzenia,
czynności, za które pobierane są opłaty, o których mowa w ust. 1, wysokość tych
opłat, uwzględniając ust. 2 oraz mając na uwadze pracochłonność tych czynności,
a także tryb ich pobierania.

Art. 16a. Przy Prezesie UTK działa Rzecznik Praw Pasażera Kolei, zwany
dalej „Rzecznikiem”, prowadzący postępowania w sprawie pozasądowego
rozwiązywania sporów w sprawach dotyczących zobowiązań umownych, w tym
sprzedawcy biletów lub operatora turystycznego, wobec pasażera, wynikających z
umów przewozu osób, rzeczy lub zwierząt w transporcie kolejowym oraz w
sprawach dotyczących usług świadczonych na rzecz pasażerów przez przewoźnika
kolejowego, zarządcę infrastruktury kolejowej, właściciela dworca bądź
zarządzającego dworcem, zwanych dalej „sporami pasażerskimi”.

Art. 16b. 1. W zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale stosuje się
przepisy ustawy z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów
konsumenckich (Dz. U. poz. 1823), z tym że spór może być prowadzony między przedsiębiorcami.
2. Prowadząc postępowanie, Rzecznik przedstawia stronom propozycję
rozwiązania sporu pasażerskiego.
3. Strony w terminie 7 dni od dnia przedstawienia propozycji rozwiązania
sporu pasażerskiego obowiązane są do podjęcia decyzji co do wyrażenia zgody na
przedstawioną propozycję rozwiązania sporu lub zastosowanie się do niej.

Art. 16c. Rzecznik jest podmiotem uprawnionym do prowadzenia
postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich w
rozumieniu ustawy z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu
sporów konsumenckich.

Art. 16d. 1. Rzecznika powołuje Prezes UTK na pięcioletnią kadencję
spośród osób, które:
1) korzystają z pełni praw publicznych;
2) nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub
umyślne przestępstwo skarbowe ani nie orzeczono wobec nich zakazu
zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji związanych ze
szczególną odpowiedzialnością w organach państwa;
3) posiadają tytuł zawodowy magistra lub równorzędny;
4) znają co najmniej jeden język obcy spośród języków roboczych Unii
Europejskiej;
5) cieszą się nieposzlakowaną opinią;
6) nie są członkami partii politycznych.
2. Obsługę organizacyjną Rzecznika zapewnia Urząd Transportu Kolejowego.
3. Rzecznik nie może:
1) być członkiem zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych
podmiotów, o których mowa w art. 16a;
2) być zatrudniony lub wykonywać innych zajęć w podmiotach, o których mowa
w art. 16a, które mogłyby wywoływać podejrzenie o jego stronniczość lub
interesowność;
3) posiadać w podmiotach, o których mowa w art. 16a, więcej niż 10% akcji lub
udziałów przedstawiających więcej niż 10% kapitału zakładowego – w
każdym z tych podmiotów.
4. Prezes UTK odwołuje Rzecznika przed upływem kadencji, na którą został
powołany, w przypadku:
1) rażącego naruszenia prawa przy wykonywaniu swojej funkcji;
2) choroby trwale uniemożliwiającej wykonywanie zadań;
3) utraty kwalifikacji albo niespełniania warunków, o których mowa w ust. 1 i 3;
4) złożenia rezygnacji.
5. Po upływie kadencji Rzecznik pełni swoją funkcję do czasu powołania następcy.

Art. 16e. 1. Postępowanie przed Rzecznikiem wszczyna się na wniosek pasażera.
2. Warunkiem wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie postępowania przed
Rzecznikiem jest podjęcie przez pasażera próby kontaktu z przewoźnikiem
kolejowym, zarządcą infrastruktury kolejowej, właścicielem dworca bądź
zarządzającym dworcem, sprzedawcą biletów lub operatorem turystycznym i
bezpośredniego rozwiązania sporu pasażerskiego, w tym na drodze postępowania reklamacyjnego.
3. Wniosek o wszczęcie postępowania przed Rzecznikiem zawiera co
najmniej elementy określone w art. 33 ust. 2 ustawy z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich, z tym że wnioskodawca może wnosić o przedstawienie stronom propozycji rozwiązania sporu.
4. Do wniosku o wszczęcie postępowania przed Rzecznikiem dołącza się opis
okoliczności sprawy, informacje na temat dotychczasowego przebiegu sporu
pasażerskiego oraz kopie posiadanych przez wnioskodawcę dokumentów potwierdzających informacje zawarte we wniosku.
5. Postępowanie przed Rzecznikiem jest dla pasażera wolne od opłat.
6. Rzecznik odmawia rozpatrzenia sporu pasażerskiego w przypadku, gdy:
1) przedmiot sporu pasażerskiego wykracza poza kategorie sporów objęte
właściwością Rzecznika;
2) wnioskodawca nie podjął przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania
próby kontaktu z drugą stroną i bezpośredniego rozwiązania sporu
pasażerskiego;
3) spór pasażerski jest błahy lub wniosek o wszczęcie postępowania przed
Rzecznikiem spowoduje uciążliwości dla drugiej strony;
4) sprawa o to samo roszczenie między tymi samymi stronami jest w toku albo
została już rozpatrzona przez Rzecznika, inny właściwy podmiot albo sąd;
5) wartość przedmiotu sporu pasażerskiego jest wyższa albo niższa od progów
finansowych określonych w przepisach wykonawczych wydanych na
podstawie art. 16g;
6) wnioskodawca złożył wniosek o wszczęcie postępowania po upływie roku od
dnia, w którym podjął próbę kontaktu z drugą stroną i bezpośredniego
rozwiązania sporu pasażerskiego;
7) rozpatrzenie sporu pasażerskiego spowodowałoby poważne zakłócenie
działania Rzecznika.

Art. 16f. 1. Rzecznik wykonuje swoje zadania przy pomocy zespołu.
2. Rzecznik pisemnie upoważnia członka zespołu, o którym mowa w ust. 1,
do prowadzenia postępowań w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów
pasażerskich. Upoważniony członek zespołu jest osobą prowadzącą postępowanie
w rozumieniu ustawy z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu
sporów konsumenckich. Upoważnienie udzielane jest na czas określony.
3. Rzecznik cofa upoważnienie członkowi zespołu, o którym mowa w ust. 1,
przed upływem okresu, na jaki zostało udzielone, w przypadku:
1) rażącego naruszenia prawa przy wykonywaniu funkcji;
2) skazania prawomocnym wyrokiem za popełnione umyślnie przestępstwo lub
przestępstwo skarbowe;
3) choroby trwale uniemożliwiającej wykonywanie zadań;
4) złożenia rezygnacji.

Art. 16g. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia:
1) organizację instytucji Rzecznika,
2) sposób i formy prowadzenia postępowania w sprawie pozasądowego
rozwiązywania sporów pasażerskich, w tym sposób wnoszenia wniosków o
wszczęcie postępowania oraz wymiany informacji między stronami
postępowania za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub przesyłką pocztową,
3) szczegółową treść wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie
pozasądowego rozwiązywania sporów pasażerskich i niezbędne dokumenty,
które należy dołączyć do wniosku,
4) wysokość progów finansowych wartości przedmiotu sporu, których
przekroczenie uprawnia Rzecznika do odmowy rozpatrzenia sporu pasażerskiego,
5) szczegółowe kwalifikacje osób prowadzących postępowania w sprawie
pozasądowego rozwiązywania sporów pasażerskich oraz minimalny czas, na
jaki jest udzielane upoważnienie
– mając na uwadze konieczność zapewnienia łatwego dostępu do postępowania,
sprawnego rozwiązywania sporów oraz bezstronnego i niezależnego prowadzenia
postępowania.

art. 17. więcej Art. 17. 1. Zarządcy, przewoźnicy kolejowi, użytkownicy bocznic
kolejowych oraz przedsiębiorcy zarządzający infrastrukturą i wykonujący
przewozy w metrze są obowiązani spełniać warunki techniczne i organizacyjne zapewniające:
1) bezpieczne prowadzenie ruchu kolejowego;
2) bezpieczną eksploatację pojazdów kolejowych;
3) ochronę przeciwpożarową i ochronę środowiska.
1a. Producenci, podmioty zajmujące się utrzymaniem, dostawcy materiałów
i części są obowiązani zapewnić, że pojazdy kolejowe, zespoły, podzespoły i części
są zgodne z warunkami technicznymi i mogą być bezpiecznie eksploatowane przez
przewoźników kolejowych i zarządców.
1b. Zarządcy, przewoźnicy kolejowi, użytkownicy bocznic kolejowych oraz
przedsiębiorcy zarządzający infrastrukturą i wykonujący przewozy w metrze są
obowiązani w zakresie określonym w ustawie do opracowania przepisów
wewnętrznych w celu spełnienia warunków, o których mowa w ust. 1.
1c. W przypadku istotnego ryzyka dla bezpieczeństwa ruchu kolejowego lub
bezpieczeństwa przewozu osób lub rzeczy zarządca obowiązany jest podjąć
działania zmniejszające to ryzyko, włącznie ze wstrzymaniem lub ograniczeniem
ruchu kolejowego.
1d. Ruch pociągów dopuszcza się wyłącznie na liniach kolejowych.
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. (uchylony)
5. (uchylony)
6. (uchylony)
7. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
ogólne warunki prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji, uwzględniając
obowiązek opracowania przez zarządców, przewoźników kolejowych i
użytkowników bocznic kolejowych szczegółowych przepisów wewnętrznych
w tym zakresie.

Art. 17a. 1. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi tworzą systemy zarządzania
bezpieczeństwem w celu zapewnienia, że system kolejowy zdolny spełniać
wspólne wymagania bezpieczeństwa (CST) jest zgodny z wymaganiami krajowych
przepisów bezpieczeństwa i z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa
ustanowionymi w TSI, przy stosowaniu wspólnych metod oceny bezpieczeństwa (CSM).
2. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi tworzą systemy zarządzania
bezpieczeństwem, tak aby systemy te:
1) spełniały określone wymagania dostosowane do charakteru, rozmiaru i innych
warunków prowadzonej działalności;
2) zapewniały nadzór nad ryzykiem związanym z wprowadzeniem przez
zarządców i przewoźników kolejowych nowych rozwiązań technicznych
i technologicznych, łącznie z ryzykiem podwykonawców, dostawców
materiałów i usług związanych z utrzymaniem;
3) uwzględniały ryzyko społeczne oraz ryzyko działalności osób trzecich.
3. Zarządca tworzy system zarządzania bezpieczeństwem, tak aby
uwzględniał on skutki działania przewoźników kolejowych oraz stwarzał warunki
umożliwiające wykonywanie zadań wszystkim przewoźnikom kolejowym zgodnie
z technicznymi specyfikacjami interoperacyjności, krajowymi przepisami
bezpieczeństwa i warunkami określonymi w ich certyfikatach bezpieczeństwa.
System ten powinien zapewniać koordynację działań zarządcy i przewoźników
kolejowych w sytuacjach awaryjnych na danej sieci kolejowej.
4. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi przedstawiają corocznie, w terminie do
końca drugiego kwartału, Prezesowi UTK raporty w sprawie bezpieczeństwa za
poprzedni rok kalendarzowy.
5. Raporty w sprawie bezpieczeństwa, o których mowa w ust. 4, powinny zawierać:
1) informacje dotyczące spełniania wewnętrznych wymagań bezpieczeństwa
oraz realizacji programów poprawy bezpieczeństwa;
2) przedstawienie wspólnych wskaźników bezpieczeństwa (CSI);
3) zauważone nieprawidłowości i wnioski związane z eksploatacją kolei;
4) wyniki wewnętrznych audytów bezpieczeństwa.
6. Prezes UTK sporządza roczny raport w sprawie bezpieczeństwa zawierający:
1) informacje o:
a) stanie bezpieczeństwa kolei z uwzględnieniem realizacji wspólnych
wskaźników bezpieczeństwa (CSI),
b) ważnych zmianach w prawodawstwie i uregulowaniach dotyczących
bezpieczeństwa kolei,
c) wydanych certyfikatach bezpieczeństwa i autoryzacjach bezpieczeństwa,
d) certyfikatach dla podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdu
kolejowego (ECM) w zakresie wagonów towarowych, wydanych na
podstawie art. 23j ust. 8;
2) wnioski wynikające z nadzoru nad zarządcami i przewoźnikami kolejowymi.
7. Roczny raport, o którym mowa w ust. 6, Prezes UTK ogłasza, w drodze
obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego
oraz przekazuje Agencji w terminie do dnia 30 września roku następnego po okresie
sprawozdawczym.
8. O każdej zmianie krajowych przepisów bezpieczeństwa minister właściwy
do spraw transportu powiadamia Komisję Europejską, chyba że przyczyny zmiany
przepisów będą związane z wdrożeniem TSI.
9. Jeżeli po przyjęciu wspólnych wymagań bezpieczeństwa (CST) zamierza
się wprowadzić nowe krajowe przepisy bezpieczeństwa wymagające wyższego
poziomu bezpieczeństwa lub mogące mieć wpływ na działalność przewoźników
kolejowych z innych państw członkowskich Unii Europejskiej, minister właściwy
do spraw transportu przeprowadza konsultacje ze wszystkimi zainteresowanymi
stronami i przedkłada do akceptacji Komisji Europejskiej projekt tych przepisów
wraz z uzasadnieniem przyczyn ich wprowadzenia.
10. Minister właściwy do spraw transportu zawiesi na okres 6 miesięcy
wejście w życie przepisów, o których mowa w ust. 9, w przypadku gdy Komisja
Europejska wyrazi wątpliwości odnośnie zgodności ze wspólnymi metodami oceny
bezpieczeństwa (CSM) lub odnośnie do spełnienia przynajmniej wspólnych
wymagań bezpieczeństwa (CST) lub uzna, że projekt ten tworzy dyskryminacje lub
wprowadza ukryte restrykcje w transporcie kolejowym między państwami
członkowskimi Unii Europejskiej.
11. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
wspólne wskaźniki bezpieczeństwa (CSI), które Prezes Urzędu Transportu
Kolejowego zamieszcza w rocznym raporcie w sprawie bezpieczeństwa, na
podstawie wskaźników otrzymywanych od zarządców i przewoźników
kolejowych, a także sposób ich obliczania i zestawiania, kierując się potrzebą
zwiększenia poziomu bezpieczeństwa kolei.

Art. 17b. Przewoźnik kolejowy, zarządca infrastruktury, podmiot
odpowiedzialny za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM), producent albo jego upoważniony przedstawiciel, dysponent, importer, wykonawca modernizacji, inwestor oraz podmiot zamawiający realizują proces zarządzania ryzykiem w zakresie i na zasadach określonych w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 402/2013
z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa
w zakresie wyceny i oceny ryzyka i uchylającym rozporządzenie (WE)
nr 352/2009 (Dz. Urz. UE L 121 z 03.05.2013, str. 8).

Art. 17c. Jednostki oceniające, o których mowa w art. 3
pkt 14 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 402/2013 z dnia
30 kwietnia 2013 r. w sprawie wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie
wyceny i oceny ryzyka i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 352/2009,
wykonują działalność określoną w przepisach tego rozporządzenia na podstawie
certyfikatu akredytacji wydanego zgodnie z ustawą z dnia 13 kwietnia 2016 r.
o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku.

Art. 17d. 1. Warunkiem eksploatacji drogi kolejowej jest posiadanie przez jej
zarządcę autoryzacji bezpieczeństwa w zakresie elementów infrastruktury
kolejowej, którymi zarządza.
2. Warunku, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się do:
1) dróg kolejowych:
a) kolei wąskotorowych,
b) funkcjonalnie oddzielonych od reszty systemu kolei:
– przeznaczonych do prowadzenia przewozów wojewódzkich lub
lokalnych, lub
– wpisanych do rejestru zabytków lub do inwentarza muzealiów,
c) eksploatowanych wyłącznie w celach wykonywania przewozów
rekreacyjno-wypoczynkowych i okolicznościowych,
d) stanowiących infrastrukturę prywatną,
e) posiadających status bocznicy kolejowej;
2) linii metra.
3. Warunkiem eksploatacji drogi kolejowej, o której mowa w ust. 2 pkt 1, jest
posiadanie przez jej zarządcę świadectwa bezpieczeństwa.
4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do zarządcy, który posiada autoryzację bezpieczeństwa.

Art. 17e. 1. Warunkiem dopuszczenia przedsiębiorcy do korzystania z
infrastruktury kolejowej jest posiadanie certyfikatu bezpieczeństwa.
2. Z obowiązku uzyskania certyfikatu bezpieczeństwa zwolnieni są
przedsiębiorcy wykonujący wyłącznie przewozy po drogach kolejowych, o których
mowa w art. 17d ust. 2 pkt 1, oraz torach stacyjnych wyznaczonych przez zarządcę
do obsługi przewozów realizowanych przez połączenie z infrastrukturą kolejową,
o której mowa w art. 17d ust. 2 pkt 1 lit. c–e.
3. Warunkiem dopuszczenia przedsiębiorcy do korzystania z infrastruktury
kolejowej, o której mowa w ust. 2, jest uzyskanie przez tego przedsiębiorcę
świadectwa bezpieczeństwa.
4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do przedsiębiorcy, który posiada certyfikat bezpieczeństwa.
5. Przewoźnik kolejowy będący użytkownikiem bocznicy kolejowej może
objąć zarządzane przez siebie bocznice kolejowe certyfikatem bezpieczeństwa na
warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 19 ust. 4.
6. Przedsiębiorca łączący funkcję zarządcy, o którym mowa w art. 17d ust. 3,
oraz przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 3, po spełnieniu wymogów, o których
mowa w art. 19 ust. 1 i ust. 2 pkt 4, może uzyskać jedno świadectwo bezpieczeństwa
zamiast świadectw bezpieczeństwa, o których mowa w ust. 3 oraz w art. 17d ust. 3.

Art. 17f. Warunkiem zarządzania infrastrukturą i wykonywania przewozów
w metrze jest posiadanie świadectwa bezpieczeństwa przez przedsiębiorcę
wykonującego te funkcje.

art. 18. więcej Art. 18. 1. Dokumentami uprawniającymi maszynistę do prowadzenia
pojazdu kolejowego są licencja maszynisty oraz świadectwo maszynisty.
2. Z obowiązku uzyskania licencji maszynisty i świadectwa maszynisty
zwolnieni są prowadzący pojazdy kolejowe:
1) po drogach kolejowych, o których mowa w art. 17e ust. 2;
2) specjalne, które nie są przeznaczone do samodzielnej jazdy po czynnych
torach kolejowych;
3) po liniach metra.

Art. 18a. 1. Prezes UTK wydaje autoryzację bezpieczeństwa dla zarządcy
mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Autoryzacja bezpieczeństwa obejmuje:
1) dokument potwierdzający akceptację systemu zarządzania bezpieczeństwem,
o którym mowa w art. 17a;
2) dokument potwierdzający akceptację wewnętrznych regulacji w celu
spełnienia przez zarządcę określonych wymagań niezbędnych do
bezpiecznego projektowania, eksploatacji i utrzymania infrastruktury
kolejowej, w tym systemu nadzoru ruchu kolejowego i sygnalizacji.
3. Autoryzacja bezpieczeństwa jest wydawana na okres 5 lat i przedłużana co
5 lat na wniosek zarządcy.
4. W przypadku dokonania istotnych zmian w infrastrukturze kolejowej,
sygnalizacji, w zasilaniu energią lub w zasadach eksploatacji i utrzymania
infrastruktury kolejowej posiadacz autoryzacji bezpieczeństwa bezzwłocznie
zawiadamia o tym Prezesa UTK.
5. W przypadkach, o których mowa w ust. 4, autoryzacja bezpieczeństwa
powinna być aktualizowana w całości lub w części.
6. Prezes UTK może:
1) żądać od zarządcy wystąpienia o zmianę autoryzacji bezpieczeństwa – po
zmianie przepisów bezpieczeństwa;
2) cofnąć autoryzację bezpieczeństwa, podając przyczyny tej decyzji,
w przypadku gdy uzna, że autoryzowany zarządca nie spełnia warunków
w zakresie bezpieczeństwa.

Art. 18b. 1. Prezes UTK wydaje certyfikat bezpieczeństwa przewoźnikowi
kolejowemu, który po raz pierwszy rozpoczął lub zarejestrował swoją działalność
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Certyfikat bezpieczeństwa określa rodzaj
i zakres działalności kolejowej oraz składa się z:
1) części akceptującej system zarządzania bezpieczeństwem, o którym mowa
w art. 17a;
2) części sieciowej akceptującej uregulowania przyjęte przez przewoźnika
kolejowego w celu spełnienia wymagań niezbędnych do bezpiecznego
wykonywania przewozów kolejowych na danej sieci kolejowej; wymagania
te dotyczą stosowania TSI i krajowych przepisów bezpieczeństwa łącznie
z przepisami dotyczącymi eksploatacji sieci kolejowej, uznawania świadectw
personelu kolejowego oraz uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego lub zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego na potrzeby kontroli zagrożeń
i bezpiecznego wykonywania przewozów kolejowych na danej sieci kolejowej.
2. Certyfikat bezpieczeństwa w części akceptującej system zarządzania
bezpieczeństwa, wydany w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej jest
ważny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dla tego samego rodzaju i zakresu
działalności kolejowej.
3. W przypadku przewoźnika kolejowego z innego państwa członkowskiego
Unii Europejskiej, który posiada certyfikat, o którym mowa w ust. 2, Prezes UTK
wydaje certyfikat bezpieczeństwa wyłącznie w części sieciowej.
4. Certyfikat bezpieczeństwa jest wydawany na okres 5 lat i przedłużany co
5 lat na wniosek przewoźnika kolejowego.
5. W przypadku dokonania zmian dotyczących rodzaju i zakresu działalności,
nowej kategorii personelu lub nowego typu pojazdów kolejowych przewoźnik
kolejowy bezzwłocznie zawiadamia Prezesa UTK. Istotne zmiany dotyczące
rodzaju i zakresu działalności wymagają zmiany certyfikatu bezpieczeństwa
w całości lub w części.
6. Prezes UTK może dokonać zmiany odpowiedniej części certyfikatu
bezpieczeństwa po każdej zmianie przepisów bezpieczeństwa.
7. O decyzji cofnięcia dodatkowych krajowych certyfikatów bezpieczeństwa
Prezes UTK powiadamia władzę bezpieczeństwa innego państwa, która wydała
certyfikat bezpieczeństwa, o którym mowa w ust. 1 pkt 1.
8. Prezes UTK cofa certyfikat bezpieczeństwa w części lub w całości,
w przypadku gdy przewoźnik kolejowy:
1) przestał spełniać warunki wydania certyfikatu bezpieczeństwa, podając
przyczyny tej decyzji;
2) nie podjął działalności w okresie 12 miesięcy od uzyskania certyfikatu
bezpieczeństwa.

Art. 18c. 1. Prezes UTK podejmuje decyzję w sprawie wniosków o wydanie
autoryzacji bezpieczeństwa i certyfikatów bezpieczeństwa, w części dotyczącej
systemów zarządzania bezpieczeństwem, w terminie 3 miesięcy od daty złożenia wniosków.
2. Prezes UTK zgłasza Agencji każde wydanie, przedłużenie, zmianę lub
cofnięcie autoryzacji bezpieczeństwa i certyfikatów bezpieczeństwa w terminie 30
dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia. Zgłoszenie zawiera nazwę i adres
przewoźnika kolejowego lub zarządcy, datę wystawienia, zakres i ważność
autoryzacji bezpieczeństwa lub certyfikatu bezpieczeństwa, a w przypadku
cofnięcia – także jego przyczyny.

Art. 18d. 1. Pracownikom przewoźników kolejowych ubiegających się
o certyfikat bezpieczeństwa zapewnia się możliwość uczestniczenia w szkoleniach
dla maszynistów i drużyn pociągowych oraz swobodny i niedyskryminujący dostęp
do zaplecza szkoleniowego, jeżeli szkolenie takie jest warunkiem uzyskania
certyfikatu bezpieczeństwa.
2. Szkolenie obejmuje znajomość tras przejazdów pociągów i procedur,
systemu sterowania ruchem kolejowym i sygnalizacji oraz sposobu postępowania
w sytuacjach awaryjnych.
3. Pracownikom zarządcy wykonującym istotne zadania dotyczące
bezpieczeństwa zapewnia się możliwość uczestniczenia w szkoleniach oraz
niedyskryminujący dostęp do zaplecza szkoleniowego.
4. Szkolenia, o których mowa w ust. 1–3, organizują przewoźnicy kolejowi
oraz zarządcy, którzy ponoszą odpowiedzialność za poziom wyszkolenia
i kwalifikacji pracowników wykonujących prace związane z bezpieczeństwem.
5. Jeżeli przewoźnik kolejowy lub zarządca nie ma warunków do
organizowania szkoleń, o których mowa w ust. 1–3, lub przeprowadzania
egzaminów, kieruje odpłatnie pracownika do innego przewoźnika kolejowego lub
zarządcy. Opłata za szkolenie lub egzamin stanowi dochód podmiotów
prowadzących szkolenie lub egzamin.
6. Opłata za szkolenie i egzamin powinna uwzględniać wyłącznie
uzasadnione koszty oraz niewielki zysk, nieprzekraczający 10% tych kosztów.
Opłatę tę ustala się na niedyskryminujących zasadach.
7. Przewoźnik kolejowy lub zarządca organizujący szkolenie lub egzamin
wydaje zainteresowanym dokument potwierdzający odbycie szkolenia lub złożenie
egzaminu.
8. Nadzór nad szkoleniami i egzaminem w zakresie zgodności
z wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa sprawuje Prezes UTK.
9. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy, zatrudniając nowych maszynistów
i drużyny pociągowe oraz innych pracowników wykonujących prace związane
z bezpieczeństwem, biorą pod uwagę odbyte szkolenia, kwalifikacje
i doświadczenie kandydatów do pracy zdobyte wcześniej u innego przewoźnika
kolejowego lub zarządcy.
10. Pracownik przewoźnika kolejowego lub zarządcy ma prawo do uzyskania
kopii dokumentów potwierdzających jego szkolenia, kwalifikacje i doświadczenie.

Art. 18e. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, podstawowe wymagania i elementy systemu zarządzania
bezpieczeństwem oraz dokumenty wymagane do uzyskania sieciowej części
certyfikatu bezpieczeństwa, mając na uwadze zarządzanie bezpieczeństwem na
różnych szczeblach struktury organizacyjnej zarządcy lub przewoźnika kolejowego
oraz zapewnienie ciągłego doskonalenia tego systemu.

Art. 18f. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze ułatwienie
dostępu do wykonywania przewozów kolejowych, określi, w drodze
rozporządzenia:
1) szczegółowe wymagania w sprawie sposobu uzyskania certyfikatu
bezpieczeństwa, wraz z listą wymaganych dokumentów;
2) sposób uzyskiwania dostępu do sieci kolejowej, o którą ubiegają się
przewoźnicy kolejowi w sieciowej części certyfikatu bezpieczeństwa.

art. 19. więcej Art. 19. 1. Prezes UTK wydaje świadectwo bezpieczeństwa dla innego niż
użytkownik bocznicy kolejowej zarządcy infrastruktury kolejowej, o której mowa
w art. 17d ust. 2, jeżeli przedstawi on:
1) wykaz eksploatowanych typów pojazdów kolejowych, typów budowli i typów urządzeń;
2) wykaz przepisów wewnętrznych, określających zasady i wymagania
dotyczące bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego i utrzymania
infrastruktury kolejowej;
3) oświadczenie potwierdzające, że na stanowiskach bezpośrednio związanych z
prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego zatrudnia pracowników
spełniających warunki określone w ustawie i wydanych na jej podstawie przepisach;
4) w przypadku eksploatowania własnych pojazdów kolejowych:
a) oświadczenie o posiadaniu aktualnych świadectw sprawności
technicznej eksploatowanych pojazdów kolejowych,
b) oświadczenie potwierdzające, że na stanowiskach bezpośrednio
związanych z prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów
kolejowych zatrudnia pracowników spełniających warunki określone w
ustawie i wydanych na jej podstawie przepisach.
2. Prezes UTK wydaje świadectwo bezpieczeństwa dla przewoźnika
kolejowego, jeżeli przedstawi on:
1) wykaz eksploatowanych typów pojazdów kolejowych;
2) (uchylony)
3) oświadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 4;
4) wykaz przepisów wewnętrznych, określających warunki techniczne oraz
zasady i wymagania związane z utrzymaniem i eksploatacją pojazdów
kolejowych.
5) (uchylony)
3. Prezes UTK wydaje świadectwo bezpieczeństwa użytkownikowi bocznicy
kolejowej, jeżeli przedstawi on:
1) dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3;
2) wykaz przepisów wewnętrznych, określających warunki prowadzenia ruchu
kolejowego i utrzymania infrastruktury na bocznicy kolejowej albo
oświadczenie o stosowaniu przepisów wewnętrznych innego zarządcy;
3) w przypadku eksploatacji własnych pojazdów kolejowych:
a) wykaz przepisów wewnętrznych, określających zasady i wymagania
organizacyjne związane z utrzymaniem i eksploatacją pojazdów
kolejowych albo oświadczenie o stosowaniu przepisów wewnętrznych
przewoźnika kolejowego,
b) oświadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 4;
4) regulamin pracy bocznicy kolejowej uzgodniony przez zarządcę
infrastruktury kolejowej, z którą bocznica kolejowa jest połączona.
3a. Prezes UTK wydaje świadectwo bezpieczeństwa uprawniające
przedsiębiorcę do zarządzania infrastrukturą i wykonywania przewozów w metrze,
jeżeli przedstawi on:
1) wykaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 1;
2) wykaz przepisów wewnętrznych, określających:
a) szczegółowe warunki prowadzenia ruchu kolejowego oraz utrzymania
i eksploatacji infrastruktury, a także pojazdów kolejowych,
b) warunki, jakie są obowiązani spełniać pracownicy wykonujący
czynności na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem
i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz prowadzeniem pojazdów kolejowych.
4. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
warunki, tryb wydawania, przedłużania, zmiany i cofania autoryzacji
bezpieczeństwa, certyfikatów bezpieczeństwa i świadectw bezpieczeństwa, mając
na uwadze zapewnienie bezpieczeństwa w transporcie kolejowym.

art. 20. więcej Art. 20. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, ogólne warunki techniczne eksploatacji pojazdów kolejowych, tak aby:
1) spełnione były warunki bezpieczeństwa ruchu kolejowego;
2) mogłyby być one przemieszczane w składach tych samych pociągów;
3) ich przemieszczanie po liniach kolejowych było technicznie możliwe.

Art. 20a. Minister właściwy do spraw transportu, na wniosek Prezesa UTK,
określi, w drodze rozporządzenia, procedury techniczne utrzymania i eksploatacji
w transporcie kolejowym regulujące:
1) postępowanie osób wykonujących czynności na poszczególnych
stanowiskach związanych z bezpieczeństwem ruchu kolejowego,
2) sposób obsługi określonych urządzeń, pojazdów kolejowych lub ich elementów,
3) sposób przeprowadzania określonych czynności niezbędnych dla zapewnienia
wykonywania przewozów kolejowych
– mając na uwadze potrzebę zapewnienia jednolitych warunków wykonywania
działalności na sieci kolejowej Rzeczypospolitej Polskiej przez przewoźników
kolejowych i zarządców oraz względy bezpieczeństwa transportu kolejowego.

art. 21. więcej Art. 21. Minister właściwy do spraw transportu może, w drodze decyzji, na
wniosek przewoźnika kolejowego, zarządcy lub użytkownika bocznicy kolejowej, w uzasadnionych przypadkach, udzielić zezwolenia na odstępstwo od warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych oraz prowadzenia ruchu
kolejowego i sygnalizacji, po uzyskaniu opinii Prezesa UTK.

art. 22. więcej Art. 22. 1. Prezes UTK jest organem właściwym do wydawania, przedłużania
ważności, zawieszania, przywracania i cofania licencji maszynisty oraz aktualizacji
danych zawartych w licencji maszynisty i wydawania jej wtórników.
2. Licencję maszynisty może uzyskać osoba, która:
1) nie była karana za przestępstwo umyślne;
2) ukończyła 18 lat;
3) ma co najmniej wykształcenie zasadnicze zawodowe lub zasadnicze
branżowe;
4) spełnia wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 22a ust. 11 pkt 2;
5) odbyła szkolenie i zdała egzamin maszynisty.
2a. Z obowiązku odbycia szkolenia, o którym mowa w ust. 2 pkt 5, zwolnieni
są kandydaci na maszynistów ubiegający się o uzyskanie licencji maszynisty,
którzy:
1) posiadają dyplom albo inny dokument potwierdzający kwalifikacje
zawodowe w zawodach, w których programy kształcenia zawierają
zagadnienia z zakresu budowy pojazdów szynowych, ruchu kolejowego
i sygnalizacji kolejowej, lub
2) ukończyli studia wyższe na kierunkach zawierających w programach studiów
zagadnienia z zakresu budowy pojazdów szynowych, ruchu kolejowego
i sygnalizacji kolejowej.
2b. Niekaralność, o której mowa w ust. 2 pkt 1, powinna być potwierdzona
złożeniem przez kandydata na maszynistę ubiegającego się o uzyskanie licencji
maszynisty oświadczenia o niekaralności. Składający oświadczenie jest
obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta
zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
2c. Posiadacz licencji maszynisty poddaje się badaniom lekarskim
i psychologicznym oraz uzyskuje orzeczenie lekarskie potwierdzające spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, określonych w przepisach
wydanych na podstawie art. 22a ust. 11 pkt 2. W przypadku nieuzyskania
orzeczenia lekarskiego licencja maszynisty traci ważność.
2d. Badania, o których mowa w ust. 2c, przeprowadza się co:
1) 24 miesiące – do ukończenia 55. roku życia,
2) 12 miesięcy – po ukończeniu 55. roku życia
– chyba że orzeczenie lekarskie wskazuje krótszy okres.
2e. Maszynista posiadający aktualne orzeczenie lekarskie potwierdzające
spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do
uzyskania albo zachowania ważności świadectwa maszynisty, jest zwolniony
z obowiązku, o którym mowa w ust. 2c.
3. (uchylony)
4. (uchylony)
5. Licencja maszynisty jest wydawana, w drodze decyzji, na okres 10 lat,
zgodnie ze wzorem określonym w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE)
nr 36/2010 z dnia 3 grudnia 2009 r. w sprawie wspólnotowych wzorów licencji
maszynisty, świadectw uzupełniających, uwierzytelnionych odpisów świadectw
uzupełniających oraz wniosków o wydanie licencji maszynisty zgodnie
z dyrektywą 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 13
z 19.01.2010, str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem (UE) nr 36/2010”. Po
upływie tego okresu Prezes UTK, na wniosek posiadacza licencji maszynisty,
w drodze decyzji, przedłuża jej ważność, wydając nowy dokument na kolejne 10 lat
od dnia upływu terminu ważności dotychczasowej licencji maszynisty, po
uprzednim sprawdzeniu ważności orzeczenia lekarskiego potwierdzającego
spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do
uzyskania albo zachowania ważności licencji maszynisty lub świadectwa maszynisty.
6. Prezes UTK, w drodze decyzji, zawiesza licencję maszynisty osobie, która
przestała czasowo spełniać warunki określone w ust. 2 pkt 4.
6a. Prezes UTK, w drodze decyzji, przywraca licencję maszynisty, która
została zawieszona, jeżeli jej posiadacz uzyskał orzeczenie lekarskie, o którym
mowa w ust. 5.
7. Prezes UTK, w drodze decyzji, cofa licencję maszynisty osobie, która
przestała spełniać warunek określony w ust. 2 pkt 1 lub trwale przestała spełniać
warunek określony w ust. 2 pkt 4.
8. Decyzjom, o których mowa w ust. 6–7 i 12, Prezes UTK nadaje rygor
natychmiastowej wykonalności.
8a. Posiadacz licencji maszynisty jest obowiązany zawiadomić Prezesa UTK
o utracie tego dokumentu, jego zniszczeniu w stopniu powodującym nieczytelność,
a także o zmianie stanu faktycznego wymagającej aktualizacji danych w nim
zawartych, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia.
9. W przypadkach, o których mowa w ust. 8a, Prezes UTK, na podstawie
wniosku, wydaje na okres pozostający do końca okresu ważności dotychczasowej
licencji maszynisty wtórnik licencji maszynisty, a w przypadku aktualizacji danych
zawartych w tym dokumencie – nową licencję maszynisty.
9a. Posiadacz licencji maszynisty, który po wydaniu wtórnika licencji
maszynisty odzyskał utracony dokument, jest obowiązany zwrócić ten dokument
Prezesowi UTK.
10. O zawieszeniu, cofnięciu licencji maszynisty lub aktualizacji danych
zawartych w licencji, Prezes UTK niezwłocznie zawiadamia przewoźnika
kolejowego lub zarządcę infrastruktury kolejowej, u którego maszynista jest
zatrudniony lub na którego rzecz świadczy usługi.
10a. Licencje maszynistów uzyskane przez osoby, które ukończyły 18 lat, do
czasu ukończenia przez nich 20 lat, są ważne wyłącznie na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
11. Jeżeli licencja maszynisty została wydana przez organ innego państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, Prezes UTK, w przypadku stwierdzenia, że
maszynista nie spełnia warunków określonych w ust. 2, zwraca się do tego organu
z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli lub o zawieszenie licencji maszynisty.
O fakcie tym powiadamia Komisję Europejską.
12. Prezes UTK, w drodze decyzji, może wydać zakaz prowadzenia pociągu
lub pojazdu kolejowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez maszynistę,
o którym mowa w ust. 11, w okresie rozpatrywania wniosku, jeżeli jest to
uzasadnione względami bezpieczeństwa ruchu kolejowego.
13. W przypadku wniosku organu z innego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej o przeprowadzenie kontroli lub o zawieszenie licencji maszynisty,
Prezes UTK rozpatruje wniosek w terminie 4 tygodni od dnia otrzymania. O
sposobie załatwienia wniosku Prezes UTK powiadamia właściwy organ tego
państwa i Komisję Europejską.
14. Licencje maszynistów wydane w innych państwach członkowskich Unii
Europejskiej, osobom, które ukończyły 20 lat, są ważne na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
15. Na odcinkach linii kolejowych obejmujących przejścia graniczne
z państwami sąsiadującymi z Rzecząpospolitą Polską, nienależącymi do Unii
Europejskiej, pociągi lub pojazdy kolejowe prowadzi się zgodnie
z międzynarodowymi porozumieniami lub umowami dwustronnymi.

Art. 22a. 1. Prezes UTK prowadzi:
1) rejestr licencji maszynistów;
2) rejestr ośrodków szkolenia i egzaminowania;
3) listę podmiotów uprawnionych do przeprowadzania badań lekarskich
i psychologicznych oraz orzekania, w celu sprawdzenia spełnienia wymagań
zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji
oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności.
1a. Prezes UTK udostępnia dane zgromadzone w rejestrze, o którym mowa
w ust. 1 pkt 1, na wniosek:
1) Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych zgodnie z art. 28h
ust. 2 pkt 4 oraz komisji kolejowej, o której mowa w art. 28m;
2) Agencji – w celu przeprowadzenia oceny procesu przyznawania uprawnień
maszynistom w Unii Europejskiej;
3) przewoźnika kolejowego, zarządcy lub innego podmiotu, u którego
maszynista jest zatrudniony lub na rzecz którego świadczy usługi – w celu
sprawdzenia statusu licencji maszynisty;
4) właściwego organu innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
w zakresie dotyczącym maszynistów prowadzących pociągi po
infrastrukturze kolejowej tego państwa, w celu:
a) kontroli pociągów kursujących na obszarze jego właściwości,
b) prowadzenia postępowań odnoszących się do przestrzegania przepisów
Unii Europejskiej dotyczących przyznawania uprawnień maszynistom,
c) prowadzenia postępowania w sprawie poważnego wypadku, wypadku
lub incydentu;
5) innego podmiotu, jeżeli obowiązek udostępnienia danych wynika z odrębnych
przepisów.
2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, oraz lista, o której mowa w ust. 1
pkt 3, są jawne i udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie
podmiotowej Prezesa UTK.
3. Za czynności Prezesa UTK w zakresie wpisu do rejestru, o którym mowa
w ust. 1 pkt 2, oraz wpisu na listę, o której mowa w ust. 1 pkt 3, pobierana jest
opłata w wysokości stanowiącej równowartość w złotych 200 euro, ustalonej przy
zastosowaniu kursu średniego, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski,
obowiązującego w dniu wpisu. Opłaty stanowią dochód budżetu państwa.
4. Prowadzenie ośrodka szkolenia i egzaminowania jest działalnością
regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo
przedsiębiorców.
4a. Przedsiębiorca prowadzący działalność, o której mowa w ust. 4, podlega
wpisowi do rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2.
4b. Obowiązek, o którym mowa w ust. 4a, dotyczy również przedsiębiorcy
z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej prowadzącego na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej działalność, o której mowa w ust. 4, uznanego przez
właściwy organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej zgodnie
z przepisami Komisji Europejskiej dotyczącymi uznawania ośrodków
szkoleniowych prowadzących szkolenia zawodowe dla maszynistów.
4c. Zakres czynności wykonywanych przez ośrodek szkolenia
i egzaminowania obejmuje:
1) szkolenie i egzaminowanie kandydatów na maszynistów ubiegających się
o uzyskanie licencji maszynisty w zakresie ogólnej wiedzy zawodowej,
2) szkolenie i egzaminowanie kandydatów na maszynistów ubiegających się
o uzyskanie świadectw maszynisty w zakresie wiedzy i umiejętności dotyczących:
a) infrastruktury kolejowej,
b) pojazdu kolejowego,
3) przeprowadzanie szkoleń i sprawdzianów wiedzy i umiejętności
maszynistów, lub
4) szkolenie i egzaminowanie maszynistów z innych państw członkowskich
Unii Europejskiej w zakresie ogólnych kompetencji językowych, zasad ruchu
kolejowego i sygnalizacji na sieci kolejowej Rzeczypospolitej Polskiej.
5. Działalność, o której mowa w ust. 4, może prowadzić przedsiębiorca:
1) (uchylony)
2) w stosunku do którego nie została otwarta likwidacja lub nie ogłoszono
upadłości;
3) który nie był prawomocnie skazany za przestępstwo popełnione w celu
osiągnięcia korzyści majątkowych lub przestępstwo przeciwko dokumentom
– dotyczy osoby fizycznej lub członków organów osoby prawnej;
4) który posiada warunki lokalowe i wyposażenie dydaktyczne umożliwiające
prowadzenie szkoleń i egzaminów;
5) który prowadzi szkolenia na podstawie programów szkoleń, o których mowa
odpowiednio w przepisach wydanych na podstawie ust. 11 pkt 6 i art. 22b
ust. 21 pkt 2;
5a) zapewniający prowadzenie:
a) szkoleń przez instruktorów, którzy:
– spełniają wymagania dotyczące instruktorów określone
w przepisach wydanych na podstawie ust. 11 pkt 10,
– są wpisani do wykazu, o którym mowa w ust. 8 pkt 1,
b) egzaminów przez egzaminatorów, którzy:
– spełniają wymagania określone w przepisach wydanych na
podstawie ust. 11 pkt 10,
– są wpisani do wykazu, o którym mowa w ust. 8 pkt 1,
– złożyli pisemną deklarację prowadzenia egzaminów w sposób
bezstronny i niedyskryminujący;
5b) który zawiadamia Prezesa UTK, nie później niż 14 dni przed planowanym
egzaminem, o terminie i miejscu jego przeprowadzenia;
6) który spełnia szczegółowe wymagania określone w przepisach wydanych na
podstawie ust. 11 pkt 9;
7) który posiada zbiór obowiązujących przepisów w zakresie objętym
programem szkoleń i egzaminów;
8) który nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, opłat i składek na
ubezpieczenie społeczne.
6. Badania lekarskie i psychologiczne w celu sprawdzenia spełnienia
wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania
licencji maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności,
mogą prowadzić podmioty uprawnione do wykonywania badań w służbie
medycyny pracy, zajmujące się zadaniami medycyny kolejowej.
7. Wpis do rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, a także na listę, o której
mowa w ust. 1 pkt 3, jest dokonywany na pisemny wniosek zainteresowanego
podmiotu zawierający następujące informacje:
1) firmę podmiotu;
2) oznaczenie siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu podmiotu;
3) numer podmiotu w odpowiednim rejestrze;
4) numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile podmiot taki numer posiada;
5) zakres czynności, o których mowa w ust. 4c – w przypadku wpisu do rejestru,
o którym mowa w ust. 1 pkt 2.
8. Przedsiębiorca ubiegający się o wpis do rejestru, o którym mowa w ust. 1
pkt 2, wraz z wnioskiem składa:
1) wykaz zawierający imiona i nazwiska instruktorów oraz egzaminatorów wraz
z kserokopiami dokumentów potwierdzających ich kwalifikacje i wykształcenie;
2) deklaracje, o których mowa w ust. 5 pkt 5a lit. b tiret trzecie;
3) pisemne oświadczenie następującej treści:
„Oświadczam, że:
1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru ośrodków szkolenia
i egzaminowania są kompletne i zgodne z prawdą;
2) spełniam warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie
prowadzenia ośrodka szkolenia i egzaminowania maszynistów oraz
kandydatów na maszynistów, określone w ustawie z dnia 28 marca
2003 r. o transporcie kolejowym.”.
8a. Przedsiębiorca, o którym mowa w ust. 4b, jest zwolniony z obowiązku
składania dokumentów potwierdzających spełnienie przez instruktorów
i egzaminatorów wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie
ust. 11 pkt 10, jeżeli ich spełnienie zostało uprzednio sprawdzone przez właściwy
organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, a nie odnoszą się one do
prowadzenia szkoleń i egzaminów wyłącznie na sieci kolejowej Rzeczypospolitej Polskiej.
9. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 8 pkt 3, powinno również określać:
1) firmę przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres oraz adres zamieszkania;
2) oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia;
3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, ze wskazaniem
imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.
9a. W przypadku gdy przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia
i egzaminowania składa wniosek o:
1) wpisanie do wykazu, o którym mowa w ust. 8 pkt 1, instruktorów lub
egzaminatorów prowadzących odpowiednio szkolenia lub egzaminy w tym
ośrodku szkolenia i egzaminowania – przepisy ust. 8 pkt 1 i 2 stosuje się odpowiednio;
2) rozszerzenie zakresu wykonywanych czynności – przepisy ust. 8 pkt 3 stosuje
się odpowiednio.
9b. Prezes UTK zatwierdza albo odmawia, w drodze decyzji, zatwierdzenia
zmian, o których mowa w ust. 9a.
9c. Prezes UTK odmawia zatwierdzenia zmian, o których mowa w ust. 9a, jeżeli:
1) przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia i egzaminowania nie
przedłożył wraz z wnioskiem oświadczenia o spełnianiu wymagań
określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 11 pkt 9, niezbędnych
do wykonywania działalności w zakresie czynności objętych tym wnioskiem
– dotyczy wniosku o rozszerzenie zakresu wykonywanych czynności;
2) osoba, której dotyczy wniosek o wpis do wykazu, o którym mowa w ust. 8
pkt 1, nie spełnia któregokolwiek z wymagań określonych w przepisach
wydanych na podstawie ust. 11 pkt 10.
10. Prezes UTK wykreśla, w drodze decyzji, ośrodek szkolenia
i egzaminowania z rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w przypadku:
1) określonym w art. 22ac;
2) wydania prawomocnego orzeczenia zakazującego przedsiębiorcy
prowadzenia tej działalności;
3) gdy wobec przedsiębiorcy ukończono postępowanie likwidacyjne albo
upadłościowe obejmujące likwidację majątku upadłego.
10a. Rażącym naruszeniem warunków wykonywania działalności w zakresie
prowadzenia ośrodka szkolenia i egzaminowania jest:
1) prowadzenie szkoleń w sposób niezgodny z programami szkolenia;
2) wydanie niezgodnie ze stanem faktycznym dokumentów potwierdzających
ukończenie szkolenia i zdanie egzaminu;
3) uporczywe uchylanie się od obowiązku zawiadamiania Prezesa UTK
o zamiarze przeprowadzenia egzaminów;
4) prowadzenie szkoleń lub egzaminów przez osoby niewpisane do wykazu,
o którym mowa w ust. 8 pkt 1;
5) prawomocne skazanie przedsiębiorcy za przestępstwo, o którym mowa
w ust. 5 pkt 3 – dotyczy osoby fizycznej lub członków organów osoby
prawnej.
10b. Prezes UTK wykreśla, w drodze decyzji, z listy, o której mowa w ust. 1
pkt 3, podmiot, który przestał spełniać wymagania, o których mowa w ust. 6, lub
szczegółowe wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 13.
11. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki i tryb wydawania, przedłużania ważności, zawieszania,
przywracania i cofania licencji maszynisty, aktualizacji danych zawartych
w licencji maszynisty oraz wydawania jej wtórników;
2) wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, jakie powinny spełniać osoby
ubiegające się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności;
3) zakres badań lekarskich i psychologicznych oraz sposób oceny zdolności
fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o licencję maszynisty albo
o zachowanie jej ważności oraz tryb orzekania o tej zdolności;
4) wzory dokumentów potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną osób
ubiegających się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności;
5) zakres wiedzy i umiejętności objętych szkoleniem i egzaminem niezbędny do
uzyskania licencji maszynisty;
6) program oraz czas trwania szkolenia kandydatów na maszynistów
ubiegających się o licencję maszynisty;
7) sposób, formę i tryb przygotowania oraz przeprowadzania egzaminów dla
kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty, a także
tryb pracy komisji egzaminacyjnej;
8) sposób ustalania numeru identyfikacyjnego ośrodka szkolenia
i egzaminowania wpisywanego do rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2,
zakres danych ujętych w rejestrze, a także sposób uiszczania opłat za wpis do
tego rejestru;
9) szczegółowe wymagania w stosunku do przedsiębiorców ubiegających się
o wpis do rejestru ośrodków szkolenia i egzaminowania;
10) wymagania kwalifikacyjne dla instruktorów i egzaminatorów wykonujących
czynności w ośrodku szkolenia i egzaminowania, a także rodzaje
dokumentów potwierdzających ich kwalifikacje i wykształcenie;
11) warunki, sposób prowadzenia rejestru licencji maszynistów, zakres danych
w nim ujętych oraz okres ich przechowywania, wzór tego rejestru, a także tryb
przekazywania danych ujętych w rejestrze podmiotom, o których mowa w ust. 1a;
12) wzór:
a) wniosku o wydanie licencji maszynisty, przedłużenie ważności, wydanie
wtórnika, przywrócenie tego dokumentu i aktualizację danych w nim zawartych,
b) dokumentu potwierdzającego ukończenie szkolenia i zdanie egzaminu
w celu uzyskania licencji maszynisty,
c) deklaracji, o której mowa w ust. 5 pkt 5a lit. b tiret trzecie.
12. Minister właściwy do spraw transportu wyda rozporządzenie, o którym
mowa w ust. 11, mając na uwadze:
1) konieczność zapewnienia sprawności procedury uzyskiwania licencji
maszynisty;
2) konieczność uwzględnienia specyfiki pracy na stanowisku maszynisty przy
określeniu wymagań zdrowotnych, jakie powinny spełniać osoby ubiegające
się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności;
3) konieczność przeprowadzenia badań niezbędnych dla właściwej oceny
zdolności fizycznej i psychicznej do prowadzenia pojazdów kolejowych;
4) zapewnienie sprawności procedury wydawania dokumentów
potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną osób ubiegających się
o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności;
5) zakres wiedzy i umiejętności niezbędny do bezpiecznego prowadzenia
pociągów i pojazdów kolejowych;
6) konieczność zapewnienia odpowiedniej liczby godzin szkolenia dla
kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty,
zapewniającej uzyskanie znajomości faktów, zasad, procesów i pojęć
ogólnych związanych z pracą na stanowisku maszynisty;
7) konieczność przeprowadzenia pisemnego egzaminu testowego dla
kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty,
zagwarantowania właściwej organizacji i odpowiedniego poziomu
merytorycznego tego egzaminu, a także zapewnienia jednakowych warunków
ich przeprowadzenia;
8) zalecenia Komisji Europejskiej dotyczące procedury nadawania numerów
identyfikacyjnych ośrodkom szkolenia i egzaminowania;
9) przepisy Unii Europejskiej dotyczące wymagań, jakie powinny spełniać
ośrodki szkolenia i egzaminów;
10) konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu merytorycznego szkoleń
oraz egzaminów dla kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję
maszynisty oraz określenia dodatkowych wymagań dotyczących znajomości
języka polskiego, zasad ruchu kolejowego i sygnalizacji na sieci kolejowej
Rzeczypospolitej Polskiej, dla instruktorów i egzaminatorów z innych państw
członkowskich Unii Europejskiej, prowadzących szkolenia i egzaminy na
sieci kolejowej Rzeczypospolitej Polskiej;
11) przepisy Unii Europejskiej dotyczące rejestru licencji maszynistów;
12) potrzebę ujednolicenia wydawanych dokumentów i ich zabezpieczenie przed
podrobieniem lub przerobieniem.
13. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
wymagania w stosunku do podmiotów ubiegających się o wpis na listę podmiotów
uprawnionych do przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych oraz
orzekania w celu sprawdzenia spełnienia wymagań zdrowotnych, fizycznych
i psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji maszynisty oraz świadectwa
maszynisty, a także zachowania ich ważności, tryb dokonywania wpisu na listę oraz
wykreślania z niej, zakres danych ujętych na liście, wzór wniosku o wpis na listę,
a także sposób uiszczania opłat, mając na uwadze:
1) konieczność zapewnienia właściwych kwalifikacji osób uprawnionych do
przeprowadzania badań w celu sprawdzenia spełnienia wymagań
zdrowotnych, fizycznych i psychicznych niezbędnych do uzyskania licencji
maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności;
2) konieczność zapewnienia właściwych warunków przeprowadzania takich badań;
3) jasność i przejrzystość danych ujętych na liście.

Art. 22aa. 1. Prezes UTK prostuje z urzędu wpis do rejestru zawierający
oczywiste błędy lub niezgodności ze stanem faktycznym.
2. W przypadku zmiany danych wpisanych do rejestru przedsiębiorca jest
obowiązany złożyć wniosek o zmianę wpisu w rejestrze w terminie 14 dni od dnia
zajścia zdarzenia, które spowodowało zmianę tych danych.
3. Prezes UTK wydaje z urzędu zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru.

Art. 22ab. 1. Prezes UTK jest obowiązany dokonać wpisu przedsiębiorcy do
rejestru, o którym mowa w art. 22a ust. 1 pkt 2, w terminie 7 dni od dnia wpływu
do niego wniosku o wpis wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków
wymaganych prawem do wykonywania działalności, dla której rejestr jest
prowadzony.
2. Jeżeli Prezes UTK nie dokona wpisu w terminie, o którym mowa w ust. 1,
a od dnia wpływu wniosku do tego organu upłynęło 14 dni, przedsiębiorca może
rozpocząć działalność. Nie dotyczy to przypadku, gdy Prezes UTK wezwał
przedsiębiorcę do uzupełnienia wniosku o wpis nie później niż przed upływem 7 dni od dnia jego otrzymania. W takiej sytuacji termin, o którym mowa w zdaniu
pierwszym, biegnie odpowiednio od dnia wpływu uzupełnienia wniosku o wpis.

Art. 22ac. 1. Prezes UTK wydaje decyzję o zakazie wykonywania przez
przedsiębiorcę działalności objętej wpisem do rejestru, o którym mowa w art. 22a
ust. 1 pkt 2, w przypadku gdy:
1) przedsiębiorca złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 22a ust. 8 pkt 3,
niezgodne ze stanem faktycznym;
2) przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych prawem do
wykonywania działalności regulowanej w wyznaczonym przez Prezesa UTK
terminie;
3) stwierdzi rażące naruszenie warunków wymaganych prawem do
wykonywania działalności w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia i
egzaminowania przez przedsiębiorcę.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podlega natychmiastowemu wykonaniu.

Art. 22ad. 1. Przedsiębiorca, którego wykreślono z rejestru, o którym mowa
w art. 22a ust. 1 pkt 2, może uzyskać ponowny wpis do rejestru nie wcześniej niż
po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji, o której mowa w art. 22ac ust. 1.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do przedsiębiorcy, który wykonywał
działalność gospodarczą bez wpisu do rejestru. Nie dotyczy to sytuacji określonej
w art. 22ab ust. 2.

Art. 22ae. Prezes UTK wykreśla przedsiębiorcę z rejestru, o którym mowa w
art. 22a ust. 1 pkt 2, także na jego wniosek lub po uzyskaniu informacji z Centralnej
Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo Krajowego Rejestru
Sądowego o wykreśleniu przedsiębiorcy.

Art. 22b. 1. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy wydają świadectwa
maszynistom przez nich zatrudnionym lub świadczącym usługi na ich rzecz,
zgodnie ze wzorem określonym w załączniku II do rozporządzenia (UE) nr 36/2010.
1a. Warunkami niezbędnymi do uzyskania świadectwa maszynisty są:
1) posiadanie licencji maszynisty;
2) odbycie szkolenia i zdanie egzaminu przeprowadzonych w trybie i w sposób
określony w przepisach wydanych na podstawie ust. 21 pkt 2 i 3 – dotyczy
kandydatów na maszynistów;
3) odbycie szkolenia i złożenie z wynikiem pozytywnym sprawdzianu wiedzy
i umiejętności przeprowadzonych w trybie i w sposób określony
w przepisach wydanych na podstawie ust. 21 pkt 4 – dotyczy maszynistów
ubiegających się o uzyskanie kolejnego świadectwa maszynisty;
4) uzyskanie orzeczenia lekarskiego potwierdzającego spełnienie wymagań
zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, określonych w przepisach
wydanych na podstawie ust. 22 pkt 1, po przeprowadzeniu badań lekarskich
i psychologicznych.
2. Świadectwo maszynisty uprawnia do prowadzenia pociągu lub pojazdu
kolejowego u przewoźnika kolejowego lub zarządcy, który je wydał, w ramach
określonej kategorii uprawnień i jest ważne na określoną w nim infrastrukturę
kolejową oraz określone typy pojazdów kolejowych. Kategorie i podkategorie
uprawnień określa rozporządzenie (UE) nr 36/2010.
3. Świadectwo maszynisty może zawierać uprawnienie do prowadzenia
pociągów lub pojazdów kolejowych we wszystkich kategoriach i podkategoriach,
o których mowa w ust. 2.
3a. W przypadku świadczenia usługi trakcyjnej dopuszcza się prowadzenie
pociągu lub pojazdu kolejowego przez maszynistę na podstawie świadectwa
maszynisty wydanego przez innego przewoźnika kolejowego lub zarządcę.
3b. W przypadku, o którym mowa w ust. 3a, przewoźnik kolejowy, na rzecz
którego maszynista prowadzi pojazd kolejowy lub pociąg jest obowiązany do
zapewnienia zapoznania tego maszynisty z obowiązującymi u niego regulacjami
wewnętrznymi w zakresie niezbędnym do bezpiecznego prowadzenia pojazdu
kolejowego lub pociągu.
4. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy infrastruktury kolejowej ustanawiają
procedury wydawania świadectw maszynisty, będące częścią ich systemu
zarządzania bezpieczeństwem, o którym mowa w art. 17a.
5. W procedurach wydawania świadectw, o których mowa w ust. 4, określa
się w szczególności:
1) tryb wydawania świadectwa maszynisty, aktualizacji danych w nim
zawartych, jego zawieszania i cofania;
2) tryb odwołania się od decyzji dotyczącej wydania świadectwa maszynisty,
jego zawieszania i cofania.
3) (uchylony)
6. Procedurę, o której mowa w ust. 4, przewoźnicy kolejowi i zarządcy
infrastruktury kolejowej podają do publicznej wiadomości w sposób przyjęty
u każdego z nich.
7. W celu zachowania ważności świadectwa maszynisty, maszynista
przechodzi okresowe badania lekarskie i psychologiczne oraz uzyskuje orzeczenie
lekarskie potwierdzające spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych
i psychicznych określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 22 pkt 1
oraz przechodzi szkolenia, a także okresowe sprawdziany wiedzy i umiejętności,
w trybie i na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 21 pkt 4.
7a. Badania, o których mowa w ust. 7, przeprowadza się co:
1) 24 miesiące – do ukończenia 55. roku życia,
2) 12 miesięcy – po ukończeniu 55. roku życia
– chyba że orzeczenie lekarskie wskazuje krótszy okres.
7b. Badania, o których mowa w ust. 7, przeprowadza się w okresach
krótszych niż okresy, o których mowa w ust. 7a:
1) po każdym poważnym wypadku, w którym uczestniczył maszynista;
2) po zakończeniu czasowej niezdolności do pracy spowodowanej chorobą,
trwającej dłużej niż 30 dni;
3) w przypadku powrotu maszynisty do pracy po przerwie trwającej dłużej niż 6 miesięcy;
4) w razie uzasadnionego podejrzenia utraty zdolności fizycznej lub psychicznej
do kierowania pojazdem kolejowym lub pociągiem;
5) w przypadku określonym w ust. 16;
6) w innych przypadkach określonych w przepisach dotyczących profilaktycznej
ochrony zdrowia pracowników.
7c. Badania, o których mowa w ust. 1a pkt 4, ust. 7 i 7b, są wykonywane,
z zastrzeżeniem ust. 7a oraz przepisów wydanych na podstawie ust. 22, w zakresie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495).
7d. Przejście przez maszynistę badań, o których mowa w ust. 1a pkt 4, ust. 7
i 7b, uznaje się za równoznaczne ze spełnieniem obowiązków pracownika
w zakresie wykonywania wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich,
o których mowa w art. 229 § 1 i 2 Kodeksu pracy.
7e. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy nie mogą dopuścić do pracy na
stanowisku maszynisty osoby bez aktualnego orzeczenia lekarskiego
potwierdzającego spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych,
niezbędnych do uzyskania świadectwa maszynisty albo zachowania jego ważności,
z wyjątkiem przypadku określonego w ust. 18 pkt 4 w odniesieniu do kandydatów
na maszynistów.
7f. Przewoźnicy kolejowi oraz zarządcy są obowiązani do:
1) kierowania maszynistów na badania lekarskie i psychologiczne w celu
uzyskania świadectwa maszynisty lub zachowania jego ważności;
2) pokrywania kosztów badań lekarskich i psychologicznych, o których mowa w pkt 1;
3) przechowywania orzeczeń lekarskich maszynistów.
7g. Spełnienie przez przewoźników kolejowych i zarządców obowiązków,
o których mowa w ust. 7f pkt 1 i 2, uznaje się za równoznaczne ze spełnieniem
obowiązków pracodawcy w zakresie wykonywania wstępnych, okresowych i
kontrolnych badań lekarskich, o których mowa w art. 229 § 1 i 2 Kodeksu pracy.
8. Przewoźnicy kolejowi lub zarządcy infrastruktury kolejowej cofają lub
zawieszają w całości lub w części ważność świadectwa maszynisty, gdy
maszynista przestał spełniać warunki niezbędne do posiadania świadectwa.
9. (uchylony)
10. Świadectwo maszynisty wygasa z mocy prawa z dniem rozwiązania lub
wygaśnięcia umowy o pracę lub innego stosunku prawnego wiążącego maszynistę
z przewoźnikiem kolejowym lub zarządcą infrastruktury kolejowej.
11. W przypadku, o którym mowa w ust. 10, przewoźnik kolejowy i zarządca
wydają maszyniście odpis uzyskanego świadectwa maszynisty, którego wzór
określa załącznik III do rozporządzenia (UE) nr 36/2010, oraz inne dokumenty
potwierdzające uzyskane kwalifikacje.
12. Przewoźnik kolejowy lub zarządca infrastruktury kolejowej bezzwłocznie
aktualizuje świadectwo maszynisty, jeżeli jego posiadacz uzyskał dodatkowe
uprawnienia dotyczące pociągu, pojazdu kolejowego lub infrastruktury kolejowej.
13. Przewoźnik kolejowy lub zarządca infrastruktury kolejowej cofa
świadectwo maszynisty osobie, która przestała spełniać warunki, o których mowa
w ust. 7.
14. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy prowadzą rejestry wydawanych przez
siebie świadectw maszynistów.
14a. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy udostępniają dane zgromadzone
w rejestrach, o których mowa w ust. 14, oraz informację o treści wydanych
świadectw maszynisty:
1) Prezesowi UTK;
2) Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych zgodnie z art. 28h
ust. 2 pkt 4 oraz komisji kolejowej, o której mowa w art. 28m;
3) właściwym organom innych państw członkowskich Unii Europejskiej,
w przypadku wykonywania przez przewoźnika kolejowego lub zarządcę
działalności transgranicznej;
4) innym podmiotom, jeżeli obowiązek udostępnienia danych wynika
z odrębnych przepisów.
15. Prezes UTK może wystąpić, do przewoźnika kolejowego lub zarządcy
infrastruktury kolejowej, z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli maszynisty lub
o zawieszenie ważności świadectwa maszynisty.
16. Przewoźnik kolejowy lub zarządca infrastruktury kolejowej po
otrzymaniu wniosku Prezesa UTK obowiązany jest podjąć stosowne działania,
w szczególności skierować maszynistę na badania lekarskie lub poddać
sprawdzeniu wiedzy i umiejętności, i, w terminie 4 tygodni od dnia otrzymania
wniosku, przedłożyć Prezesowi UTK sprawozdanie z wykonanych czynności.
17. Prezes UTK może, w drodze decyzji, wydać zakaz prowadzenia pociągu
lub pojazdu kolejowego przez maszynistę w okresie rozpatrywania wniosku,
o którym mowa w ust. 15, jeżeli jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa
ruchu kolejowego. O decyzji tej Prezes UTK informuje Komisję Europejską oraz
inne właściwe organy.
18. W przypadku:
1) zakłóceń w ruchu kolejowym w wyniku prowadzonych robót na torach lub
powodujących konieczność odstępstw od wykonywania przewozów
kolejowych na podstawie obowiązującego rozkładu jazdy pociągów, zgodnie
z ustaleniami zarządcy,
2) jednorazowych przewozów kolejowych, za zgodą zarządcy,
3) dostawy lub prezentacji nowego pociągu lub pojazdu kolejowego,
4) szkolenia lub egzaminowania maszynistów oraz kandydatów na maszynistów,
5) wykonywania przewozów technologicznych
– jeżeli maszynista albo kandydat na maszynistę ubiegający się o świadectwo
maszynisty nie posiadają znajomości odcinków linii kolejowych, na których mają
prowadzić pojazd kolejowy lub pociąg, mogą go prowadzić, pod warunkiem że
podczas jazdy obok nich znajduje się inny maszynista lub przedstawiciel zarządcy
posiadający udokumentowaną znajomość tych odcinków.
19. W przypadkach, o których mowa w ust. 18, w razie braku możliwości
zapewnienia obecności osób, o których mowa w tym przepisie, maszynista może
prowadzić pojazd kolejowy lub pociąg po spełnieniu warunków określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 17 ust. 7.
20. (uchylony)
20a. Maszynista jest obowiązany niezwłocznie powiadomić przewoźnika
kolejowego lub zarządcę, na rzecz którego świadczy pracę lub usługi,
o okolicznościach dotyczących jego stanu zdrowia mających wpływ na zdolność
prawidłowego realizowania przez niego uprawnień wynikających z posiadanego
świadectwa maszynisty.
20b. Przepisy ust. 20a stosuje się odpowiednio do prowadzącego pojazdy
kolejowe, który świadczy pracę lub usługi na rzecz użytkownika bocznicy
kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w obrębie bocznicy kolejowej.
21. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) zakres wiedzy i umiejętności dotyczących pojazdu kolejowego
i infrastruktury kolejowej, objętych szkoleniem i egzaminem, które są
niezbędne do uzyskania świadectwa maszynisty,
2) program oraz czas trwania szkolenia kandydatów na maszynistów
ubiegających się o uzyskanie świadectwa maszynisty,
3) sposób, formę oraz tryb przygotowania i przeprowadzania egzaminów dla
kandydatów na maszynistów ubiegających się o uzyskanie świadectwa
maszynisty oraz tryb pracy komisji egzaminacyjnej przeprowadzającej te egzaminy,
4) tryb oraz szczegółowe warunki i minimalną częstotliwość przeprowadzania
szkoleń oraz sprawdzianów wiedzy i umiejętności maszynistów,
5) zakres danych dotyczących infrastruktury kolejowej ujęty w świadectwie maszynisty,
6) szczegółowe warunki i sposób prowadzenia rejestru świadectw maszynistów,
zakres danych w nim ujętych, a także okres ich przechowywania, wzór tego
rejestru oraz tryb udostępniania danych ujętych w rejestrze podmiotom,
o których mowa w ust. 14a
– mając na uwadze zakres wiedzy i umiejętności niezbędny do zapewnienia
właściwych kwalifikacji maszynistów, konieczność dostosowania programu
szkolenia do wykształcenia i doświadczenia zawodowego kandydatów na
maszynistów, przy zapewnieniu niezbędnej liczby godzin stażu stanowiskowego,
szkolenia teoretycznego i praktycznego oraz prowadzenia pojazdu kolejowego pod
nadzorem, konieczność przeprowadzenia teoretycznej i praktycznej części
egzaminu dla kandydatów na maszynistów ubiegających się o uzyskanie
świadectwa maszynisty, zagwarantowania właściwej organizacji i odpowiedniego
poziomu merytorycznego tych egzaminów, a także zapewnienia jednakowych
warunków ich przeprowadzenia, konieczność zapewnienia ciągłości realizacji
procesu doskonalenia zawodowego maszynistów i monitorowania posiadanych
przez nich uprawnień oraz przepisy Unii Europejskiej dotyczące rejestru świadectw maszynistów.
22. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, jakie powinny spełniać osoby
ubiegające się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności,
2) zakres badań lekarskich i psychologicznych oraz sposób oceny zdolności
fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o świadectwo maszynisty albo
o zachowanie jego ważności oraz tryb orzekania o tej zdolności,
3) wzory dokumentów potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną osób
ubiegających się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności
– mając na uwadze konieczność przeprowadzenia badań niezbędnych dla
właściwej oceny zdolności fizycznej i psychicznej do prowadzenia pojazdów
kolejowych, konieczność uwzględnienia specyfiki pracy na stanowisku maszynisty
przy określeniu wymagań zdrowotnych, sprawność procedury wydawania
dokumentów potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną osób ubiegających
się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności, a także
konieczność ujednolicenia wydawanych dokumentów i ich zabezpieczenie przed
podrobieniem lub przerobieniem.

Art. 22c. 1. Przewoźnik kolejowy i zarządca mogą zawrzeć z kandydatem na
maszynistę umowę zobowiązującą tego kandydata do zwrotu części albo całości
kosztów poniesionych na jego szkolenie, jeżeli rozwiązanie lub wygaśnięcie
umowy o pracę lub innego stosunku prawnego wiążącego kandydata na maszynistę
z odpowiednio przewoźnikiem kolejowym albo zarządcą nastąpiło przed
ustalonym w tej umowie terminem, z przyczyny leżącej po stronie tego kandydata.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku szkolenia maszynisty
ubiegającego się o uzyskanie kolejnego świadectwa maszynisty.

Art. 22ca. 1. Maszynista jest obowiązany do niezwłocznego poinformowania
przewoźnika kolejowego lub zarządcy, na rzecz których świadczy pracę lub usługi,
w drodze pisemnego oświadczenia, o:
1) świadczeniu pracy lub usług na rzecz więcej niż jednego przewoźnika
kolejowego, zarządcy, użytkownika bocznicy kolejowej lub przedsiębiorcy
wykonującego przewozy w obrębie bocznicy kolejowej albo
2) niewykonywaniu czynności maszynisty albo prowadzącego pojazdy kolejowe
na rzecz innego przewoźnika kolejowego, zarządcy, użytkownika bocznicy
kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w obrębie bocznicy kolejowej.
2. Maszynista składa oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, w dniu
rozpoczęcia pracy lub świadczenia usług, a następnie w każdym przypadku
podjęcia albo zaprzestania wykonywania czynności maszynisty na rzecz więcej niż
jednego podmiotu.
3. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, powinno zawierać
informację dotyczącą przeciętnej tygodniowej liczby godzin prowadzenia pojazdu
kolejowego lub pociągu u innego przewoźnika kolejowego, zarządcy, użytkownika
bocznicy kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w obrębie
bocznicy kolejowej.
4. Jeżeli zostało złożone oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1,
przewoźnik kolejowy lub zarządca, przekazuje je Prezesowi UTK, nie później niż
w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania.
5. Przepisy ust. 1–4 stosuje się odpowiednio do prowadzącego pojazdy
kolejowe, który świadczy pracę lub usługi na rzecz użytkownika bocznicy
kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w obrębie bocznicy kolejowej.

Art. 22d. 1. Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach bezpośrednio
związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz z
prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych: dyżurny ruchu,
nastawniczy, zwrotniczy, kierownik pociągu, ustawiacz, manewrowy, rewident
taboru, automatyk, toromistrz, dróżnik przejazdowy oraz prowadzący pojazdy
kolejowe, o których mowa w art. 18 ust. 2 pkt 1 i 2, są obowiązani:
1) posiadać wymagane wykształcenie,
2) spełniać wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne,
3) posiadać wymagane przygotowanie zawodowe,
4) zdać egzamin kwalifikacyjny
– określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 pkt 1.
2. Pracownicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani do posiadania
i okazywania właściwemu uprawnionemu organowi dokumentu upoważniającego
do wykonywania czynności na stanowiskach, o których mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) dla stanowisk, o których mowa w ust. 1, warunki, jakie są obowiązani
spełniać zatrudnieni na tych stanowiskach, a także warunki i sposób oceny ich
zdolności fizycznych i psychicznych, jednostki uprawnione do oceny
zdolności fizycznej i psychicznej oraz tryb orzekania o tej zdolności,
2) sposób powoływania i tryb pracy komisji egzaminacyjnych stwierdzających
kwalifikacje pracowników zatrudnionych na stanowiskach, o których mowa w ust. 1, wzory dokumentów potwierdzających te kwalifikacje i upoważniających do wykonywania czynności na tych stanowiskach,
wysokość wynagrodzenia członków komisji egzaminacyjnych oraz wysokość
opłat związanych ze stwierdzeniem kwalifikacji pracowników, uwzględniając
przepis ust. 4, a także sposób uiszczania tych opłat
– mając na uwadze zapewnienie bezpieczeństwa w transporcie kolejowym,
właściwych kwalifikacji osób zatrudnionych na tych stanowiskach, odpowiednich
warunków przeprowadzania oceny zdolności fizycznej i psychicznej, nakład pracy
członków komisji egzaminacyjnej oraz ich kwalifikacje, a także koszty rzeczowe
i osobowe związane ze stwierdzaniem kwalifikacji pracowników.
4. Wysokość opłaty związanej ze stwierdzeniem kwalifikacji pracowników
zatrudnionych na stanowiskach, o których mowa w ust. 1, nie może przekroczyć
równowartości w złotych 30 euro, ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego,
ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu wydania
dokumentu potwierdzającego kwalifikacje pracownika.

Art. 22e. 1. Minister właściwy do spraw transportu przeprowadza, nie
rzadziej niż raz na 5 lat, ocenę systemu uzyskiwania licencji maszynisty
i świadectwa maszynisty, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia sprawności
i przejrzystości tego systemu oraz bezpieczeństwo w ruchu kolejowym. Wyniki
oceny są jawne.
2. Minister właściwy do spraw transportu, w celu dokonania oceny, o której
mowa w ust. 1, może żądać od Prezesa UTK, przewoźników kolejowych,
zarządców infrastruktury kolejowej udzielenia informacji oraz wyjaśnień
niezbędnych do dokonania oceny.
3. Wyniki oceny systemu uzyskiwania licencji maszynisty i świadectwa
maszynisty przekazywane są zainteresowanym podmiotom oraz Prezesowi UTK.
4. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku oceny, o której
mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw transportu zwraca się do Prezesa UTK
z wnioskiem o wyznaczenie podmiotowi, u którego stwierdzono nieprawidłowości
terminu ich usunięcia.
5. Prezes UTK może nałożyć na przewoźnika kolejowego lub zarządcę
infrastruktury kolejowej, który nie usunął w wyznaczonym terminie nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku oceny, o której mowa w ust. 1, karę pieniężną w wysokości określonej w art. 66 ust. 2. Art. 66 ust. 4 stosuje się.

Art. 22f. 1. Warunkiem dopuszczenia do eksploatacji typów budowli i typów
urządzeń mających wpływ na poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego, o których
mowa w przepisach wydanych na podstawie ust. 14 pkt 2, jest uzyskanie
świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu dla pierwszego ich egzemplarza.
2. Jeżeli określony typ urządzeń albo budowli jest produkowany przez więcej
niż jednego producenta, wymagane jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do
eksploatacji typu dla pierwszego egzemplarza produkowanego przez każdego
z tych producentów.
3. Świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu wydaje się na czas
nieokreślony, a w przypadku nowych typów lub konieczności wykonania prób
eksploatacyjnych, na czas określony – przewidziany na przeprowadzenie tych prób.
4. Organem właściwym w sprawach wydania, odmowy wydania i cofania
świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu jest Prezes UTK.
5. Przed uzyskaniem świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu, typy
urządzeń i typy budowli podlegają badaniom technicznym.
6. Badania techniczne przeprowadza jednostka organizacyjna, o której mowa
w art. 22g ust. 9.
7. Po przeprowadzeniu z wynikiem pozytywnym badań technicznych
jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 22g ust. 9, wydaje certyfikat
zgodności typu.
8. Kolejne urządzenia albo budowle zgodne z typem, dla którego Prezes UTK
wydał świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu, uznaje się za dopuszczone
do eksploatacji, jeżeli:
1) producent albo jego upoważniony przedstawiciel przeprowadził procedurę
oceny zgodności z typem, a następnie wystawił deklarację zgodności z typem, albo
2) podmiot zamawiający, wykonawca modernizacji, importer, inwestor,
dysponent, zarządca, użytkownik bocznicy albo przewoźnik kolejowy
wystawił deklarację zgodności z typem dla urządzeń albo budowli, które
zamierza wprowadzić do eksploatacji, po uprzednim przeprowadzeniu przez
jednostkę organizacyjną, o której mowa w art. 22g ust. 9, badań technicznych niezbędnych do stwierdzenia zgodności z typem, zakończonych wydaniem certyfikatu zgodności z typem.
9. Prezes UTK, w drodze decyzji, cofa świadectwo dopuszczenia do
eksploatacji typu w przypadku stwierdzenia, że typ urządzenia albo typ budowli
zagraża bezpieczeństwu ruchu kolejowego lub bezpieczeństwu przewozu osób i rzeczy.
10. Jeżeli stroną postępowania w sprawie cofnięcia świadectwa dopuszczenia
do eksploatacji typu jest producent albo jego upoważniony przedstawiciel,
w decyzji, o której mowa w ust. 9, Prezes UTK nakazuje mu:
1) odkupienie albo wymianę, we wskazanym terminie, odpowiednio urządzeń
albo budowli zgodnych z dopuszczonym typem na żądanie podmiotów, które
faktycznie nimi władają;
2) powiadomienie podmiotów władających odpowiednio urządzeniami albo
budowlami, zgodnymi z dopuszczonym typem, o cofnięciu świadectwa
dopuszczenia do eksploatacji typu, określając termin i sposób ich
powiadomienia.
11. W odniesieniu do sieci kolejowych warunki, o których mowa w ust. 1 i 8,
dotyczą typów urządzeń i typów budowli przeznaczonych do eksploatacji:
1) na infrastrukturze prywatnej;
2) w zakresie, o którym mowa w art. 3 ust. 8 i ust. 9 pkt 1;
3) w przypadkach, o których mowa w art. 25d ust. 1 pkt 2–4;
4) w przypadku przyznania przez Prezesa UTK odstępstw, o których mowa w
art. 25f ust. 5 pkt 1 i 2 oraz ust. 6 pkt 1.
12. Uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu nie jest
wymagane dla typów urządzeń i typów budowli, o których mowa w ust. 1, ujętych
w TSI jako składniki interoperacyjności i objętych deklaracją WE zgodności lub
przydatności do stosowania składnika interoperacyjności.
13. Przepisy ust. 1–12 stosuje się do typów pojazdów kolejowych, o których
mowa w przepisach wydanych na podstawie ust. 14 pkt 2, przeznaczonych do
eksploatacji wyłącznie:
1) na bocznicach kolejowych;
1a) na infrastrukturze prywatnej;
2) na infrastrukturze kolei wąskotorowej;
3) w metrze;
4) na sieci kolejowej, o której mowa w art. 3 ust. 8.
13a. Przepisy ust. 1–12 stosuje się również do pojazdów kolejowych
przeznaczonych wyłącznie do użytku lokalnego, pojazdów historycznych oraz
pojazdów turystycznych eksploatowanych na sieci kolejowej, niezależnie od drogi
kolejowej, po której się poruszają.
14. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb wydawania, odmowy wydania i cofania świadectw dopuszczenia do
eksploatacji typu;
2) wykaz rodzajów budowli, urządzeń oraz pojazdów kolejowych, dla których
wymagane jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu;
3) zakres badań technicznych koniecznych do wydania świadectwa
dopuszczenia do eksploatacji typu oraz stwierdzenia zgodności z typem;
4) szczegółowe warunki i tryb wydawania certyfikatów zgodności typu,
certyfikatów zgodności z typem oraz deklaracji zgodności z typem;
5) warunki przeprowadzania prób eksploatacyjnych;
6) procedurę oceny zgodności z typem;
7) wzór:
a) świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu,
b) certyfikatu zgodności typu,
c) certyfikatu zgodności z typem,
d) deklaracji zgodności z typem.
15. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 14, uwzględnia się:
1) konieczność zapewnienia sprawności stosowania procedury wydawania
świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu;
2) konieczność ujęcia w wykazie, o którym mowa w ust. 14 pkt 2, urządzeń
mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego, budowli
stanowiących elementy nawierzchni kolejowej, pojazdów kolejowych
z napędem, wagonów i kolejowych pojazdów specjalnych;
3) konieczność przeprowadzenia wszystkich niezbędnych badań
umożliwiających stwierdzenie spełniania wymagań określonych we
właściwych specyfikacjach technicznych i dokumentach normalizacyjnych;
4) wymagania i procedury w zakresie dopuszczania do eksploatacji elementów
systemu kolei zawarte w przepisach Unii Europejskiej dotyczących
interoperacyjności systemu kolei;
5) moduły procedury oceny zgodności opisane w przepisach Unii Europejskiej
ustanawiających wspólne ramy wprowadzania produktów do obrotu;
6) konieczność ujednolicenia wydawanych dokumentów.

Art. 22g. 1. Prowadzenie działalności polegającej na wykonywaniu badań
technicznych koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu, a także stwierdzenia zgodności z typem oraz wydawaniu certyfikatów
zgodności typu i certyfikatów zgodności z typem, wymaga uzyskania zgody
Prezesa UTK.
2. Zgoda na prowadzenie działalności, o której mowa w ust. 1, może być
udzielona jednostce organizacyjnej, która spełnia następujące wymagania:
1) zapewnia przeprowadzanie badań technicznych przez osoby posiadające
wiedzę techniczną w zakresie odpowiednio rodzajów budowli, urządzeń albo
pojazdów kolejowych podlegających badaniom technicznym i certyfikacji;
2) jest niezależna i bezstronna w stosunku do podmiotów bezpośrednio lub
pośrednio związanych z procesem produkcji odpowiednio typów budowli,
urządzeń albo pojazdów kolejowych podlegających badaniom technicznym i certyfikacji;
3) zapewnia przeprowadzanie badań technicznych przy użyciu niezbędnego sprzętu;
4) uzyskała certyfikat akredytacji na podstawie ustawy z dnia 13 kwietnia
2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku w zakresie
odpowiadającym prowadzonej działalności.
3. Prezes UTK, w drodze decyzji, udziela zgody na wykonywanie przez
jednostkę organizacyjną działalności, o której mowa w ust. 1, jeżeli jednostka ta
spełnia wymagania określone w ust. 2. Decyzja wskazuje rodzaje urządzeń,
budowli lub pojazdów kolejowych, które jednostka organizacyjna może badać
i certyfikować.
4. Prezes UTK, w drodze decyzji, odmawia udzielenia zgody na
wykonywanie przez jednostkę organizacyjną działalności, o której mowa w ust. 1,
jeżeli jednostka ta nie spełnia wymagań określonych w ust. 2.
5. W przypadku stwierdzenia naruszeń wymagań określonych w ust. 2 Prezes
UTK, w drodze decyzji, zawiesza uprawnienie do wykonywania przez jednostkę
organizacyjną działalności, o której mowa w ust. 1, wyznaczając termin usunięcia
naruszeń stanowiących podstawę zawieszenia.
6. Jednostka organizacyjna uprawniona do wykonywania działalności,
o której mowa w ust. 1, może wystąpić do Prezesa UTK z wnioskiem
o rozszerzenie zakresu uprawnień określonych w decyzji, o której mowa w ust. 3.
Prezes UTK, w drodze decyzji, rozszerza zakres uprawnień tej jednostki
organizacyjnej po stwierdzeniu spełniania wymagań, o których mowa w ust. 2,
w zakresie niezbędnym do przeprowadzania badań i certyfikacji rodzajów
urządzeń, budowli lub pojazdów kolejowych objętych wnioskiem.
7. Prezes UTK, w drodze decyzji, ogranicza zakres uprawnień przyznanych
jednostce organizacyjnej w decyzji, o której mowa w ust. 3 albo 6, w razie
zaprzestania spełniania wymagań określonych w ust. 2, w zakresie niezbędnym do
badania i certyfikacji określonych rodzajów urządzeń, budowli lub pojazdów kolejowych.
8. Prezes UTK, w drodze decyzji, cofa uprawnienie do wykonywania przez
jednostkę organizacyjną działalności, o której mowa w ust. 1, w przypadku:
1) bezskutecznego upływu terminu na usunięcie naruszeń stanowiących
podstawę zawieszenia uprawnień tej jednostki;
2) stwierdzenia wydawania certyfikatów zgodności typu lub certyfikatów
zgodności z typem bez uprzedniego przeprowadzenia wszystkich badań
technicznych wskazanych w przepisach wydanych na podstawie art. 22f ust. 14 pkt 3;
3) ukończenia wobec jednostki organizacyjnej postępowania likwidacyjnego
albo upadłościowego obejmującego likwidację majątku upadłego;
4) złożenia przez jednostkę organizacyjną pisemnej informacji o zaprzestaniu
wykonywania tej działalności.
9. Prezes UTK zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie
podmiotowej Urzędu Transportu Kolejowego wykaz jednostek organizacyjnych
uprawnionych do wykonywania badań technicznych koniecznych do uzyskania
świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu, stwierdzania zgodności z typem oraz wydawania certyfikatów zgodności typu i certyfikatów zgodności z typem wraz ze
wskazaniem zakresu ich uprawnień.

Art. 22h. 1. Prezes UTK z urzędu, w przypadku pilnych, nieprzewidzianych
okoliczności mających wpływ na funkcjonowanie transportu kolejowego, w drodze
decyzji administracyjnej, może czasowo ustalić odstępstwa od wymagań
określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 22a
ust. 11 pkt 1, 4–7, 9–11 i pkt 12 lit. a oraz b oraz ust. 13, art. 22b ust. 21 pkt 1–4
i ust. 22 pkt 3 i art. 22d ust. 3 oraz określić ich warunki.
2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, Prezes UTK zgodnie
z art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia o decyzjach
i innych czynnościach podjętych w toku postępowania wyłącznie w drodze
obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.
3. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podlega natychmiastowej wykonalności.

art. 23. więcej Art. 23. 1. (uchylony)
2. (uchylony)
3. Przewoźnik kolejowy lub zarządca może realizować przejazdy jedynie
pojazdami kolejowymi, które są oznaczone europejskim numerem pojazdu (EVN).
Za zgodą Prezesa UTK przewoźnik kolejowy lub zarządca może realizować
przejazdy pojazdami kolejowymi eksploatowanymi na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej oznakowanymi odrębnym od EVN systemem numeracji.
4. W przypadku pojazdu kolejowego eksploatowanego lub pojazdu
kolejowego, który ma być eksploatowany na trasach kolejowych z państwami,
w których szerokość toru różni się od szerokości toru na głównej sieci kolejowej na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przewoźnik kolejowy albo zarządca może
realizować przejazdy pojazdem kolejowym eksploatowanym na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej oznakowanym odrębnym od EVN systemem numeracji.
5. W przypadku pojazdu kolejowego przemieszczającego się z państw innych
niż państwa członkowskie Unii Europejskiej po sieci kolejowej, której szerokość
toru różni się od szerokości toru głównej sieci kolejowej na terytorium państw
członkowskich Unii Europejskiej, mają zastosowanie przepisy, o których mowa
w art. 25t, chyba że dwustronne umowy międzynarodowe, których Rzeczpospolita
Polska jest stroną, stanowią inaczej.
6. (uchylony)
7. (uchylony)
8. (uchylony)

Art. 23a. 1. Prezes UTK:
1) na wniosek dysponenta:
a) (uchylona)
b) wprowadza zmiany danych rejestrowych w krajowym rejestrze
pojazdów kolejowych (NVR) dla pojazdu kolejowego w nim
zarejestrowanego,
c) wycofuje z eksploatacji pojazd kolejowy zarejestrowany w krajowym
rejestrze pojazdów kolejowych;
1a) na wniosek zarządcy, przewoźnika kolejowego, dysponenta, producenta lub
jego upoważnionego przedstawiciela mającego siedzibę na terytorium Unii
Europejskiej, wykonawcy modernizacji lub importera:
a) rezerwuje europejski numer pojazdu (EVN) dla nowego lub
modernizowanego pojazdu kolejowego przed wydaniem dla niego
zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji,
b) nadaje europejski numer pojazdu (EVN) dla pojazdu kolejowego
dopuszczonego po raz pierwszy do eksploatacji na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej oraz rejestruje go w krajowym rejestrze
pojazdów (NVR);
2) wykonując czynności, o których mowa w pkt 1, 1a i 4, sporządza raport, który
przekazuje wnioskodawcy;
3) w drodze decyzji zawiesza rejestrację pojazdu kolejowego w przypadkach:
a) utraty ważności zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego,
b) gdy nowy dysponent nie posiada identyfikatora literowego dysponenta (VKM),
c) gdy na dzień wyrejestrowania aktualnie zarejestrowanego dysponenta
żaden nowy dysponent nie zaakceptował statusu dysponenta,
d) gdy na dzień wyrejestrowania aktualnie zarejestrowanego podmiotu
odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) żaden
nowy podmiot nie potwierdził przyjęcia tej funkcji;
4) w przypadku ustania przyczyn, o których mowa w pkt 3, na wniosek
dysponenta rejestruje pojazd kolejowy w krajowym rejestrze pojazdów
kolejowych.
2. Pojazd kolejowy wpisuje się do krajowego rejestru pojazdów kolejowych
(NVR) po spełnieniu następujących warunków:
1) posiadania ważnego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji;
2) posiadania identyfikatora literowego dysponenta (VKM);
3) wskazania podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM).
3. Wnioski, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 1a i 4, są rozpatrywane nie później
niż w terminie miesiąca od dnia złożenia kompletnego wniosku.
4. W przypadku gdy pojazd kolejowy nie spełnia warunków, o których mowa
w ust. 2, Prezes UTK wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia braków w terminie
nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania wezwania, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje wydanie decyzji o odmowie:
1) rejestracji pojazdu kolejowego w krajowym rejestrze pojazdów kolejowych (NVR);
2) wprowadzenia zmiany danych rejestrowych w krajowym rejestrze pojazdów
kolejowych (NVR).

Art. 23b. 1. Pojazdy kolejowe przeznaczone do eksploatacji dzieli się na
pojazdy:
1) zgodne z TSI,
2) niezgodne z TSI
– obowiązującymi w dniu wydania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
tych pojazdów.
1a. Pojazdy kolejowe niezgodne z TSI podlegają weryfikacji obejmującej badania:
1) zgodności z krajowymi specyfikacjami technicznymi i dokumentami
normalizacyjnymi określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 25t,
2) zgodności z siecią kolejową, w szczególności w zakresie zgodności
charakterystyki technicznej i eksploatacyjnej pojazdu kolejowego
z infrastrukturą i stałymi instalacjami,
3) parametrów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1
– przeprowadzane przez podmioty uprawnione do przeprowadzania badań
niezbędnych do dopuszczenia do eksploatacji pojazdów kolejowych niezgodnych
z TSI, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1 pkt 8.
1b. Po zakończeniu z wynikiem pozytywnym badań, o których mowa
w ust. 1a, podmiot uprawniony wydaje certyfikat weryfikacji pojazdu kolejowego
niezgodnego z TSI.
1c. Na podstawie certyfikatu weryfikacji pojazdu kolejowego niezgodnego
z TSI podmiot, który wystąpił o przeprowadzenie weryfikacji, wydaje deklarację
weryfikacji pojazdu kolejowego niezgodnego z TSI.
2. Przed wprowadzeniem do eksploatacji pojazd kolejowy powinien uzyskać
od Prezesa UTK zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji, z zastrzeżeniem
art. 23c. Zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego może
zawierać warunki użytkowania tego pojazdu kolejowego.
3. Z wnioskiem o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazdu kolejowego zgodnego z TSI występuje zarządca, przewoźnik kolejowy,
dysponent, producent, wykonawca modernizacji albo importer, załączając
dokumenty określone w art. 23e ust. 1.
4. Prezes UTK wydaje zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji po
sprawdzeniu złożonych deklaracji weryfikacji WE podsystemu, o których mowa
w art. 23e ust. 1.
5. Prezes UTK wydaje zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu
kolejowego bez przeprowadzania dalszych czynności sprawdzających, jeżeli
wszystkie podsystemy strukturalne pojazdu kolejowego uzyskały zezwolenie na
dopuszczenie do eksploatacji zgodnie z postanowieniami rozdziału 4a w zakresie
dopuszczania podsystemów do eksploatacji.
6. Z wnioskiem o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazdu kolejowego niezgodnego z TSI obowiązującymi w dniu dopuszczania
pojazdu kolejowego, w tym pojazdu kolejowego objętego odstępstwami, występuje
zarządca, przewoźnik kolejowy, dysponent, producent, wykonawca modernizacji
albo importer, załączając dokumenty określone w art. 23e ust. 2. Dopuszczenie to
uprawnia do poruszania się na sieci kolejowej położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
7. Prezes UTK może żądać od podmiotu, o którym mowa w ust. 3 i 6,
dostarczenia dodatkowych informacji, przeprowadzenia analiz zagrożeń lub badań
na sieci kolejowej, w celu sprawdzenia zgodności technicznej pojazdu kolejowego
z siecią kolejową i wymogami bezpieczeństwa. Zakres i treść wymaganych
informacji, analiz i badań Prezes UTK określa po konsultacji z podmiotem, o
którym mowa w ust. 3 i 6. Przepis art. 23e ust. 3 stosuje się odpowiednio.
8. W przypadku konieczności przeprowadzania badań, o których mowa w ust.
7, zarządca i podmiot, o którym mowa w ust. 3 i 6, uzgadniają warunki i termin ich
przeprowadzenia, nie późniejszy niż 3 miesiące od dnia doręczenia wniosku
Prezesa UTK.
8a. W przypadku gdy zarządca i podmiot, o którym mowa w ust. 3 i 6, nie
dojdą do porozumienia w zakresie warunków lub terminu przeprowadzenia badań,
o których mowa w ust. 7, Prezes UTK, na wniosek zarządcy lub podmiotu,
o którym mowa w ust. 3 i 6, wydaje decyzję w sprawie przeprowadzenia badań na
sieci kolejowej, określając warunki i termin ich przeprowadzenia. Decyzji nadaje
się rygor natychmiastowej wykonalności.
8b. Wniosek, o którym mowa w ust. 8a, zawiera projekt porozumienia o
przeprowadzeniu badań, o których mowa w ust. 7, oraz aktualne stanowiska stron,
z zaznaczeniem tych części porozumienia, których strony nie uzgodniły.
9. W przypadku gdy wnioski, o których mowa w ust. 3 i 6, nie czynią zadość
wymaganiom określonym w art. 23e, Prezes UTK wzywa wnioskodawcę do
uzupełnienia braków w terminie miesiąca od dnia otrzymania wezwania, z
pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje wydanie decyzji odmownej
w przedmiocie dopuszczenia do eksploatacji.
10. Wnioski, o których mowa w ust. 3 i 6, są rozpatrywane nie później niż
w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia kompletnego wniosku wraz z dokumentami
określonymi odpowiednio w art. 23e ust. 1 albo 2.
11. Termin na zwrócenie się z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy,
z uwagi na należycie uzasadnione przyczyny, wynosi miesiąc od dnia doręczenia decyzji odmownej.
12. Prezes UTK wniosek, o którym mowa w ust. 11, rozpatruje w terminie
dwóch miesięcy od dnia jego otrzymania.
13. Prezes UTK, w przypadku złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie
sprawy, może pisemnie zwrócić się do Agencji o opinię.
14. Jeżeli Prezes UTK nie wydał rozstrzygnięcia w przedmiocie dopuszczenia
do eksploatacji pojazdu kolejowego na podstawie wniosku o wydanie zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego, o którym mowa w art. 23f
ust. 1 albo art. 23g ust. 1, pojazd kolejowy objęty treścią wniosku uznaje się za
dopuszczony do eksploatacji po upływie trzech miesięcy od końca terminu,
o którym mowa w art. 23f ust. 4 albo art. 23g ust. 5. Uprawnienie do eksploatacji
jest ważne tylko na sieci kolejowej, w odniesieniu do której Prezes UTK nie wydał
rozstrzygnięcia w określonym terminie.
15. W przypadku, o którym mowa w ust. 14, wniosek do Prezesa UTK,
o którym mowa w art. 23f ust. 1 albo art. 23g ust. 1, z potwierdzoną datą jego
złożenia stanowi dokument potwierdzający uznanie pojazdu kolejowego za
dopuszczony do eksploatacji, przy czym przed rozpoczęciem eksploatacji należy
poinformować o tym Prezesa UTK. Uprawnienie do eksploatacji ważne jest
wyłącznie do czasu wydania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji.
16. W przypadku gdy zarządca albo przewoźnik kolejowy nie spełnia
warunków technicznych i organizacyjnych zapewniających:
1) bezpieczne prowadzenie ruchu kolejowego lub
2) bezpieczną eksploatację pojazdów kolejowych, lub
3) ochronę przeciwpożarową i ochronę środowiska
– Prezes UTK, w drodze decyzji, cofa uprawnienie, o którym mowa w ust. 14, lub
może cofnąć zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji wydane na podstawie
art. 23f ust. 4 albo art. 23g ust. 5, stosując przegląd certyfikatów bezpieczeństwa
i autoryzacji bezpieczeństwa.

Art. 23c. Nie wymaga uzyskania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazd kolejowy zgodny z TSI, który uzyskał zezwolenie na dopuszczenie do
eksploatacji w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, jeżeli TSI
dotyczące pojazdów nie określają punktów otwartych i szczególnych przypadków,
a pojazd ten porusza się wyłącznie po sieci kolejowej zgodnej z TSI, które nie
określają punktów otwartych i szczególnych przypadków.

Art. 23d. 1. Zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego
stanowi zezwolenie na dopuszczenie typu pojazdu kolejowego.
2. Postępowanie dotyczące dopuszczenia do eksploatacji kolejnych pojazdów
zgodnych z dopuszczonym typem rozpoczyna się od złożenia przez zarządcę,
przewoźnika kolejowego, dysponenta, producenta, wykonawcę modernizacji albo
importera pojazdu kolejowego do Prezesa UTK lub do krajowych organów do
spraw bezpieczeństwa z innych państw członkowskich Unii Europejskiej wniosku
o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji w oparciu o zgodność
pojazdu z typem. W takim przypadku krajowe organy do spraw bezpieczeństwa
współpracują ze sobą w celu uproszczenia procedury i zmniejszenia obciążeń
administracyjnych.
3. Dopuszczenie, o którym mowa w ust. 2, jest wydawane na podstawie
deklaracji zgodności z typem wystawionej przez wnioskodawcę, po stwierdzeniu
zgodności z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu
kolei.
3a. Dokumentacja wymieniona w ust. 2 i 3 podlega badaniu przez Prezesa
UTK pod kątem kompletności.
4. Deklaracja zgodności z typem jest przygotowywana:
1) dla pojazdów zgodnych z TSI – zgodnie z procedurami weryfikacji WE
zawartymi w TSI;
2) dla pojazdów niezgodnych z TSI – zgodnie z procedurami weryfikacji WE
określonymi w modułach D lub E decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady
nr 768/2008/WE z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie wspólnych ram dotyczących
wprowadzania produktów do obrotu, uchylającej decyzję Rady 93/465/EWG
(Dz. Urz. UE L 218 z 13.08.2008, str. 82).
5. Informację o wydaniu zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu
kolejowego, o którym mowa w ust. 1, Prezes UTK przekazuje Agencji, w celu
zarejestrowania typu pojazdu kolejowego w europejskim rejestrze typów pojazdów
dopuszczonych do eksploatacji, prowadzonego przez Agencję.
6. Prezes UTK w przypadku zmiany TSI lub przepisów krajowych, na
podstawie których wydano zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji typu
pojazdu kolejowego, o którym mowa w ust. 1, może, w drodze decyzji, nakazać
uzyskanie nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego (odnowienie zezwolenia), biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia
odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa oraz zgodności technicznej
z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei.
Dokonując odnowienia zezwolenia, weryfikuje się wyłącznie kryteria wynikające
z przepisów ulegających zmianie.
7. Odnowienie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu
kolejowego nie powoduje konieczności dokonywania zmian zezwoleń wydanych
przed dniem wydania odnowienia zezwolenia.
8. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, wnioskodawca załącza informację
czy wystąpił do innych krajowych organów do spraw bezpieczeństwa z państw
członkowskich Unii Europejskiej.

Art. 23e. 1. Do wniosku, o którym mowa w art. 23b ust. 3, załącza się:
1) deklaracje weryfikacji WE podsystemu dla wszystkich podsystemów
strukturalnych pojazdu kolejowego, jeżeli wszystkie podsystemy strukturalne
pojazdu kolejowego uzyskały zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji
zgodnie z postanowieniami rozdziału 4a w zakresie dopuszczania
podsystemów do eksploatacji;
2) wszystkie deklaracje weryfikacji WE podsystemu, które potwierdzają:
a) zgodność podsystemów pojazdu kolejowego z TSI i ich bezpieczne zamontowanie,
b) zgodność pojazdu kolejowego z siecią kolejową, w tym dokumenty
potwierdzające zgodność charakterystyki technicznej i eksploatacyjnej
pojazdu kolejowego z infrastrukturą i stałymi instalacjami,
c) zgodność pojazdu kolejowego z przepisami wydanymi na podstawie
art. 25t, mającymi zastosowanie do punktów otwartych i szczególnych
przypadków określonych w TSI.
2. Do wniosku, o którym mowa w art. 23b ust. 6, załącza się:
1) dla podsystemów zgodnych z TSI obowiązującymi w dniu wydania
zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego dokumenty,
o których mowa w ust. 1 pkt 2;
2) dla podsystemów niezgodnych z którąkolwiek z TSI obowiązujących w dniu
wydania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego
dokumenty potwierdzające:
a) zgodność podsystemów pojazdu kolejowego z przepisami wydanymi na
podstawie art. 25t,
b) zgodność pojazdu kolejowego z siecią kolejową, w tym dokumenty
potwierdzające zgodność charakterystyki technicznej i eksploatacyjnej
pojazdu kolejowego z infrastrukturą i stałymi instalacjami,
c) pozytywne wyniki kontroli parametrów pojazdu kolejowego określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1;
3) certyfikat weryfikacji pojazdu kolejowego niezgodnego z TSI;
4) deklarację weryfikacji pojazdu kolejowego niezgodnego z TSI.
3. Dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b i ust. 2 pkt 2, należy
załączyć w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących
zadania publiczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 346, 568 i 695), zwanego dalej
„dokumentem elektronicznym”, pozbawionego możliwości jego modyfikacji.
4. Dokumentacja wymieniona w ust. 2 podlega badaniu przez Prezesa UTK
pod kątem kompletności.

Art. 23f. 1. Z wnioskiem o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji pojazdu kolejowego zgodnego ze wszystkimi TSI obowiązującymi
w dniu wydania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji, dopuszczonego do
eksploatacji w którymkolwiek z innych państw członkowskich Unii Europejskiej,
z wyłączeniem pojazdów, o których mowa w art. 23c, występuje zarządca,
przewoźnik kolejowy, dysponent, producent albo jego upoważniony
przedstawiciel, wykonawca modernizacji albo importer pojazdu kolejowego, do
Prezesa UTK, załączając wyniki badań pojazdu kolejowego przeprowadzonych
przez jednostkę notyfikowaną.
2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, poza dokumentem zezwalającym na
dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego w innym państwie
członkowskim Unii Europejskiej, załącza się:
1) dokumentację techniczną, która potwierdza zgodność pojazdu kolejowego
z siecią kolejową, w tym dokumenty potwierdzające zgodność
charakterystyki technicznej i eksploatacyjnej pojazdu kolejowego
z infrastrukturą i stałymi instalacjami;
2) dokumentację techniczną, która potwierdza zgodność pojazdu kolejowego
z przepisami wydanymi na podstawie art. 25t, mającymi zastosowanie do
punktów otwartych i szczególnych przypadków określonych w TSI;
3) dokumentację zawierającą informacje o utrzymaniu pojazdu kolejowego,
a w szczególności o modernizacji lub odnowieniu, które zostały
przeprowadzone po uzyskaniu zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji;
4) informacje o procedurze gromadzenia danych umożliwiające ich odczytanie
i ocenę, jeżeli informacje te nie są zharmonizowane z TSI – w przypadku
pojazdów kolejowych wyposażonych w rejestratory danych;
5) informacje o przewidywanym użytkowaniu pojazdu kolejowego w sieci
kolejowej.
2a. Dokumentację i informacje, o których mowa w ust. 2, należy załączyć
w formie dokumentu elektronicznego, pozbawionego możliwości jego
modyfikacji.
3. Prezes UTK na podstawie dokumentów, o których mowa w ust. 2,
sprawdza techniczną zgodność pojazdu kolejowego z siecią kolejową
z uwzględnieniem krajowych przepisów mających zastosowanie do punktów
otwartych i szczególnych przypadków, określonych w TSI.
3a. Dokumentacja wymieniona w ust. 2 podlega badaniu przez Prezesa UTK
pod kątem kompletności.
4. Prezes UTK w przypadku, o którym mowa w ust. 1, wydaje zezwolenie na
dopuszczenie do eksploatacji, nie później niż w terminie:
1) dwóch miesięcy od dnia złożenia kompletnej dokumentacji, o której mowa w ust. 2;
2) miesiąca od dnia przekazania dodatkowych informacji lub wyników analiz
zagrożeń lub badań na sieci kolejowej wymaganych przez Prezesa UTK,
o których mowa w art. 23b ust. 7.

Art. 23g. 1. Z wnioskiem o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji pojazdu kolejowego uprzednio dopuszczonego do eksploatacji na
terytorium Unii Europejskiej, niezgodnego z którąkolwiek z TSI, występuje
dysponent albo producent pojazdu kolejowego, załączając wyniki badań pojazdu
kolejowego przeprowadzonych przez jednostkę notyfikowaną w odniesieniu do
podsystemów zgodnych z TSI albo podmiot uprawniony, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1 pkt 8, w odniesieniu do pojazdów kolejowych niezgodnych z TSI.
2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, załącza się:
1) dla podsystemów zgodnych z TSI obowiązującymi w dniu wydania
zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego dokumenty,
o których mowa w art. 23e ust. 1;
1a) zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego lub inny
dokument potwierdzający jego dopuszczenie do eksploatacji w innym
państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w ruchu międzynarodowym;
2) dla podsystemów niezgodnych z którąkolwiek z TSI obowiązujących w dniu
dopuszczenia do eksploatacji pojazdu kolejowego dokumenty potwierdzające:
a) zgodność podsystemów pojazdu kolejowego z przepisami wydanymi na
podstawie art. 25t,
b) zgodność pojazdu kolejowego z siecią kolejową, w tym zgodność
charakterystyki technicznej i eksploatacyjnej pojazdu kolejowego
z infrastrukturą i stałymi instalacjami,
c) pozytywne wyniki kontroli parametrów pojazdu kolejowego określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1;
3) dokumentację potwierdzającą spełnienie wymagań bezpieczeństwa ze
wskazaniem przypadków niestosowania TSI dla podsystemów i składników
interoperacyjności, w przypadku uzyskania odstępstwa od obowiązku
stosowania TSI w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej;
4) dane techniczne, plany utrzymania i charakterystyki eksploatacyjne pojazdu kolejowego;
5) dokumentację zawierającą informacje o utrzymaniu pojazdu kolejowego,
a w szczególności o modernizacji lub odnowieniu, które zostały
przeprowadzone po uzyskaniu zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji;
6) informacje o procedurze gromadzenia danych umożliwiające ich odczytanie
i ocenę, jeżeli informacje te nie są zharmonizowane z TSI – w przypadku
pojazdów kolejowych wyposażonych w rejestratory danych;
7) informacje o przewidywanym użytkowaniu pojazdu kolejowego w sieci kolejowej.
2a. Wyniki badań, o których mowa w ust. 1, a także dokumenty,
dokumentację, dane techniczne i informacje, o których mowa w ust. 2, należy
załączyć w formie dokumentu elektronicznego, pozbawionego możliwości jego
modyfikacji.
3. Prezes UTK na podstawie dokumentów, o których mowa w ust. 2,
sprawdza techniczną zgodność pojazdu kolejowego z siecią kolejową, w tym
dokumenty potwierdzające zgodność charakterystyki technicznej i eksploatacyjnej
pojazdu kolejowego z infrastrukturą i stałymi instalacjami, a także sprawdza
spełnienie wymagań bezpieczeństwa przez pojazd kolejowy.
3a. Dokumentacja wymieniona w ust. 2 podlega badaniu przez Prezesa UTK
pod kątem kompletności.
4. Prezes UTK może podważyć dokumenty, o których mowa w ust. 2 pkt 3, 4
i 6, jeżeli udowodni, nie naruszając art. 25f, istnienie znacznego zagrożenia
bezpieczeństwa.
5. Prezes UTK w przypadku, o którym mowa w ust. 1, wydaje zezwolenie na
dopuszczenie do eksploatacji, nie później niż w terminie:
1) czterech miesięcy od dnia złożenia kompletnej dokumentacji, o której mowa w ust. 2;
2) dwóch miesięcy od dnia przekazania dodatkowych analiz zagrożeń lub
wyników badań na sieci kolejowej wymaganych przez Prezesa UTK,
o których mowa w art. 23b ust. 7.

Art. 23h. W przypadku zmiany dysponenta nowy dysponent wstępuje
w prawa i obowiązki podmiotu, który uzyskał zezwolenie na dopuszczenie do
eksploatacji, z chwilą wpisania go do krajowego rejestru pojazdów kolejowych
(NVR) jako dysponenta.

Art. 23i. 1. W przypadku modernizacji pojazdu kolejowego jest wymagane
uzyskanie nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji.
2. Do uzyskania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji, o którym mowa
w ust. 1, stosuje się art. 23b.
3. Dysponent albo producent pojazdu kolejowego może złożyć do Prezesa
UTK wniosek o zgodę na odstąpienie od konieczności uzyskania nowego
zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji.
4. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyraża zgodę, o której mowa w ust. 3,
jeżeli modernizacja nie powoduje zmian wpływających na bezpieczeństwo
transportu kolejowego lub zgodność z siecią kolejową, na której będzie
eksploatowany pojazd kolejowy.

Art. 23j. 1. Przed wydaniem zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
pojazdu kolejowego dysponent określa podmiot odpowiedzialny za utrzymanie
pojazdu kolejowego (ECM).
2. Podmiot odpowiedzialny za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM)
zapewnia jego utrzymanie w sposób gwarantujący bezpieczną eksploatację zgodną
z dokumentacją systemu utrzymania pojazdu kolejowego, warunkami
technicznymi eksploatacji pojazdów kolejowych, określonymi w przepisach
wydanych na podstawie art. 20 oraz w TSI.
3. Podmiot odpowiedzialny za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM)
powinien zapewnić utrzymanie pojazdu kolejowego sam lub przy współudziale
innych podmiotów zajmujących się utrzymaniem pojazdów kolejowych, z którymi
ma zawartą umowę.
4. Podmioty odpowiedzialne za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM)
w odniesieniu do wagonów towarowych oraz podmioty zajmujące się utrzymaniem
wagonów towarowych, wykonujące w całości albo w części co najmniej jedną
z funkcji utrzymania określoną w art. 4 ust. 1 lit. b–d rozporządzenia (UE)
nr 445/2011, podlegają certyfikacji prowadzonej przez Prezesa UTK na zasadach
i w trybie określonym w art. 4–8 tego rozporządzenia.
5. Prezes UTK, w drodze decyzji, wydaje certyfikaty, odmawia ich wydania,
ogranicza zakres stosowania, zmienia, zawiesza, cofa oraz przedłuża ważność
certyfikatów, jeżeli zachodzą przesłanki określone w art. 7 rozporządzenia (UE) nr 445/2011.
6. Certyfikaty wydane w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej
podmiotom, o których mowa w ust. 4, są ważne na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, jeżeli zostały wydane zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 445/2011.
7. Zadania podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego
(ECM) w przypadku pojazdów kolejowych:
1) zarejestrowanych w państwie innym niż państwo członkowskie Unii
Europejskiej i utrzymywanych zgodnie z przepisami obowiązującymi w tym
państwie,
2) eksploatowanych na liniach kolejowych, na których szerokość torów różni się
od szerokości torów głównej sieci kolejowej w Rzeczypospolitej Polskiej
i w przypadku, których spełnienie warunków określonych w ust. 2, zapewnia
się w drodze umów międzynarodowych z państwami innymi niż państwo
członkowskie Unii Europejskiej,
3) wpisanych do rejestru zabytków lub do inwentarza muzealiów oraz pojazdów
kolejowych wojskowych i pojazdów kolejowych specjalnych, których
przejazd wymaga uzyskania zezwolenia Prezesa UTK
– realizuje przewoźnik kolejowy przemieszczający te wagony na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
8. Certyfikat dla podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu
kolejowego (ECM) w odniesieniu do wagonów towarowych, o którym mowa
w ust. 5, wydaje Prezes UTK, na okres nie dłuższy niż pięć lat, przed wpisaniem
pojazdu kolejowego do krajowego rejestru pojazdów kolejowych. Informacja
o pełnieniu roli podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego
zostaje wpisana do autoryzacji bezpieczeństwa, wydawanej zgodnie z art. 18a, lub
certyfikatu bezpieczeństwa, wydawanego zgodnie z art. 18b.

art. 24. więcej Art. 24. 1. Warunkiem dopuszczenia pojazdu kolejowego do eksploatacji jest
świadectwo sprawności technicznej.
2. Świadectwa sprawności technicznej wydaje przewoźnik kolejowy, a dla
pojazdów kolejowych wykonujących przewozy w obrębie bocznicy kolejowej
może wydawać użytkownik bocznicy kolejowej, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Świadectwa sprawności technicznej dla pojazdów kolejowych
wykonujących przewozy technologiczne oraz dla wieloczynnościowych i ciężkich
maszyn do robót budowlanych wydaje eksploatujący te pojazdy lub zarządca.
4. Ważność świadectwa sprawności technicznej pojazdu kolejowego ustala
się na czas określony.
4a. Przepisów ust. 1–4 nie stosuje się do wagonów towarowych, dla których
podmiot odpowiedzialny za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) w odniesieniu
do wagonów towarowych wydał zapewnienie potwierdzające dopuszczenie do użytkowania lub przywrócenie do eksploatacji, określone w art. 3 ust. 2 lit. f i g rozporządzenia (UE) nr 445/2011.
5. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
tryb wydawania oraz okresy ważności świadectw sprawności technicznej, ustalając
wzór świadectwa i warunki, jakie są niezbędne do jego uzyskania.

art. 25. więcej Art. 25. 1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, wykaz dokumentów, które powinny znajdować się w pojeździe
kolejowym będącym w ruchu, umożliwiających stwierdzenie stanu technicznego
pojazdu kolejowego, oraz ich wzory.
2. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
sposób prowadzenia rejestru pojazdów kolejowych oraz sposób oznakowania
pojazdów kolejowych, z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych.

Art. 25a. 1. (uchylony)
2. System kolei dzieli się na podsystemy:
1) strukturalne:
a) infrastruktura,
b) energia,
c) sterowanie – urządzenia przytorowe,
d) sterowanie – urządzenia pokładowe,
e) tabor;
2) funkcjonalne:
a) ruch kolejowy,
b) utrzymanie,
c) aplikacje telematyczne dla przewozów pasażerskich i dla przewozów towarowych.
3. Szczegółowy zakres podsystemów, o których mowa w ust. 2, określają TSI.

Art. 25b. 1. Do oceny zgodności podsystemów, akredytacji, autoryzacji
i notyfikacji w tym zakresie oraz kontroli spełniania zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei, a także postępowań w sprawie tych
podsystemów, stosuje się odpowiednio przepisy art. 4 pkt 1, 3, 9, 11, 14 i 24–27
oraz rozdziałów 4, 5 i 7 z wyłączeniem art. 35, art. 74, art. 75 i art. 79 ustawy z dnia
13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, z tym że ilekroć
w tych przepisach jest mowa o „wprowadzeniu do obrotu” lub „wycofaniu
z obrotu”, rozumie się przez to odpowiednio „dopuszczenie do eksploatacji” lub
„wycofanie z eksploatacji”.
2. Do oceny zgodności składników interoperacyjności, akredytacji,
autoryzacji i notyfikacji w tym zakresie oraz kontroli spełniania zasadniczych
wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei, a także postępowań
w sprawie tych składników interoperacyjności, stosuje się przepisy art. 4 pkt 1, 3,
9, 11, 14 i 24–27, art. 8 ust. 3 i 4 oraz rozdziałów 4, 5 i 7 z wyłączeniem art. 35,
art. 74, art. 75 i art. 79 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny
zgodności i nadzoru rynku, z tym że ilekroć w tych przepisach jest mowa
o „wprowadzeniu do obrotu” lub „wycofaniu z obrotu”, rozumie się przez to
odpowiednio „dopuszczenie do eksploatacji” lub „wycofanie z eksploatacji”.

Art. 25c. (uchylony).

Art. 25ca. 1. Podczas dokonywania oceny zgodności z zasadniczymi
wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei, podsystemy
i składniki interoperacyjności poddaje się:
1) certyfikacji,
2) badaniom,
3) sprawdzeniu zgodności z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi
interoperacyjności systemu kolei
– przez jednostkę notyfikowaną.
1a. Podczas oceny zgodności podsystemu z właściwymi krajowymi
specyfikacjami technicznymi i dokumentami normalizacyjnymi, których
zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei, badanie i certyfikacja podsystemu są
przeprowadzane przez jednostkę wyznaczoną.
2. Domniemywa się, że podsystemy lub składniki interoperacyjności, dla
których sporządzono dokumentację potwierdzającą spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei w innych państwach
członkowskich Unii Europejskiej, są zgodne z zasadniczymi wymaganiami
dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei określonymi w obowiązujących
przepisach odnoszących się do zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei, jeżeli ocena zgodności została dokonana na podstawie TSI.
3. Oznakowanie CE umieszcza się na składniku interoperacyjności, dla
którego, po uzyskaniu certyfikatu WE zgodności lub przydatności do stosowania
składnika interoperacyjności, została wystawiona deklaracja WE zgodności lub
przydatności do stosowania składnika interoperacyjności tylko wtedy, gdy
obowiązek oznakowania wynika z przepisów obowiązujących na terytorium Unii
Europejskiej odnoszących się do zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei.
4. Podmioty, o których mowa w art. 25cb ust. 3 i art. 25cc ust. 8, są
obowiązane przechowywać dokumentację techniczną dotyczącą podsystemu
i składnika interoperacyjności oraz przebiegu i wyników dokonanej oceny
zgodności przez cały okres eksploatacji podsystemu lub składnika interoperacyjności.
5. Dokonanie weryfikacji WE podsystemu jest obowiązkowe przed złożeniem
wniosku o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu w systemie kolei.
6. Po uzyskaniu zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu
Prezes UTK, w trakcie jego eksploatacji, może sprawdzić spełnienie wymagań
bezpieczeństwa zawartych w TSI lub przepisach wydanych na podstawie art. 25t w przypadku:
1) infrastruktury – w ramach wydawania autoryzacji bezpieczeństwa, zgodnie
z art. 18a, i kontroli spełnienia wymagań zawartych w autoryzacji bezpieczeństwa,
2) pojazdów – w ramach wydawania certyfikatu bezpieczeństwa, zgodnie
z art. 18b, i kontroli spełnienia wymagań zawartych w certyfikacie bezpieczeństwa
– stosując procedury oceny i weryfikacji ustanowione w TSI lub przepisach
wydanych na podstawie art. 25t.
7. Producent podsystemu albo jego upoważniony przedstawiciel, zarządca,
przewoźnik kolejowy, dysponent, importer, wykonawca modernizacji, inwestor
albo podmiot zamawiający dołącza dokumentację związaną z oceną zgodności do
deklaracji weryfikacji WE podsystemu, którą przesyła Prezesowi UTK oraz
właściwemu organowi każdego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które
o to wystąpi.
8. Dokumentację i korespondencję związaną z oceną zgodności
przedstawianą Prezesowi UTK sporządza się w języku polskim.

Art. 25cb. 1. Jednostka notyfikowana dokonuje weryfikacji WE podsystemu
z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei
określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1.
2. Producent podsystemu albo jego upoważniony przedstawiciel, zarządca,
przewoźnik kolejowy, dysponent, importer, wykonawca modernizacji, inwestor
albo podmiot zamawiający zwraca się do wybranej przez siebie jednostki
notyfikowanej z wnioskiem o dokonanie na podstawie TSI weryfikacji WE
podsystemu z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności
systemu kolei.
3. Producent podsystemu albo jego upoważniony przedstawiciel, zarządca,
przewoźnik kolejowy, dysponent, importer, wykonawca modernizacji, inwestor
albo podmiot zamawiający jest obowiązany przekazać Prezesowi UTK informację
o wszczęciu procedury weryfikacji WE podsystemu z zasadniczymi wymaganiami
dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei w terminie 14 dni od dnia
podpisania umowy z jednostką notyfikowaną.
4. Jednostka notyfikowana przeprowadza weryfikację WE podsystemu
z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei,
obejmującą również interfejsy danego podsystemu z systemem, do którego zostaje
on włączony na etapie:
1) projektowania,
2) budowy,
3) końcowych prób podsystemu
– na podstawie informacji zawartych w TSI oraz w rejestrze infrastruktury
i w europejskim rejestrze typów pojazdów dopuszczonych do eksploatacji.
5. Na wniosek producenta podsystemu albo jego upoważnionego
przedstawiciela, zarządcy, przewoźnika kolejowego, dysponenta, importera,
wykonawcy modernizacji, inwestora albo podmiotu zamawiającego, można
podzielić podsystem na określone części lub sprawdzić jego zgodność
z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei na
określonych etapach procedury weryfikacji WE. Sprawdzenia zgodności
z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei
można dokonać także dla określonej części podsystemu na określonym etapie tej
procedury.
5a. Po przeprowadzeniu czynności, o których mowa w ust. 5, jeżeli spełnione
są zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei, jednostka
notyfikowana wydaje pośredni certyfikat weryfikacji WE podsystemu.
5b. Na podstawie pośredniego certyfikatu weryfikacji WE podsystemu
podmiot, o którym mowa w ust. 5, na rzecz którego wystawiono ten certyfikat,
wystawia pośrednią deklarację weryfikacji WE podsystemu, do której załącza
dokumentację techniczną określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1 pkt 4.
5c. Dokumenty, o których mowa w ust. 5a i 5b, zawierają odniesienie do
właściwych TSI, których dotyczyła ocena zgodności.
6. W procedurze weryfikacji WE podsystemu jednostka notyfikowana
uwzględnia pośrednie certyfikaty weryfikacji WE podsystemu i sprawdza:
1) zgodność podsystemu z projektem i pośrednimi certyfikatami weryfikacji WE
podsystemu, o ile uprzednio zostały wydane;
2) (uchylony)
3) czy certyfikaty, o których mowa w pkt 1, uwzględniają wymagania TSI;
4) zgodność całego podsystemu z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi
interoperacyjności systemu kolei określonymi w TSI;
5) kompletność i poprawność deklaracji WE zgodności lub przydatności do
stosowania składnika interoperacyjności wraz z kopiami certyfikatów WE
zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności dla
wszystkich składników interoperacyjności zastosowanych w podsystemie;
6) czy budowle i urządzenia ujęte w wykazie, o którym mowa w art. 22f ust. 14
pkt 2, wchodzące w skład podsystemu, zostały dopuszczone do eksploatacji
zgodnie z przepisami ustawy;
7) wszystkie elementy podsystemu nieobjęte pośrednimi certyfikatami
weryfikacji WE podsystemu;
8) wyniki końcowych prób podsystemu.
7. Po dokonaniu pozytywnej weryfikacji WE podsystemu, jednostka
notyfikowana wydaje certyfikat weryfikacji WE podsystemu.
7a. Jeżeli jednostka notyfikowana nie sprawdziła w całości albo części
zgodności ze wszystkimi TSI, które mają zastosowanie dla danego podsystemu,
certyfikat weryfikacji WE podsystemu zawiera dokładne odniesienie do TSI albo
ich części, z którymi zgodność nie została sprawdzona.
7b. Na podstawie certyfikatu weryfikacji WE podsystemu, producent
podsystemu albo jego upoważniony przedstawiciel, zarządca, przewoźnik
kolejowy, dysponent, importer, wykonawca modernizacji, inwestor albo podmiot
zamawiający wystawia deklarację weryfikacji WE podsystemu, do której załącza
dokumentację techniczną określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 25ta
ust. 1 pkt 4.
8. Jednostka notyfikowana może wydać certyfikat weryfikacji WE
podsystemu dla serii podsystemów lub pewnych części tych podsystemów tylko
w przypadku, gdy zezwala na to TSI.
8a. W przypadku dokonania zmian w podsystemie objętym certyfikatem
weryfikacji WE, jednostka notyfikowana zaangażowana do przeprowadzenia
weryfikacji WE tego podsystemu wykonuje wyłącznie istotne i niezbędne badania
oraz testy tych części podsystemu, które uległy zmianie, oraz ich interfejsów
z niezmienionymi częściami podsystemu.
9. (uchylony)

Art. 25cba. 1. W przypadku gdy w procedurze weryfikacji WE podsystemu
jest konieczne przeprowadzenie oceny zgodności podsystemu z właściwymi
krajowymi specyfikacjami technicznymi i dokumentami normalizacyjnymi,
których zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei, ocena taka jest przeprowadzana przez jednostkę
wyznaczoną.
2. Jeżeli podczas przeprowadzania oceny zgodności, o której mowa w ust. 1,
jednostka wyznaczona stwierdzi, że podmiot, o którym mowa w art. 25cb ust. 2,
nie spełnia wymagań określonych we właściwych krajowych specyfikacjach
technicznych i dokumentach normalizacyjnych, których zastosowanie umożliwia
spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei,
pisemnie wzywa wnioskodawcę do podjęcia, w zakresie, w jakim nie spełnia tych
wymagań, środków naprawczych w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania
i nie wydaje mu certyfikatu weryfikacji podsystemu. W przypadku niepodjęcia
środków naprawczych w wyznaczonym terminie lub jeżeli środki te nie
doprowadziły do spełnienia wymagań określonych we właściwych krajowych
specyfikacjach technicznych i dokumentach normalizacyjnych, których
zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei, jednostka wyznaczona odmawia wydania
certyfikatu weryfikacji podsystemu.
3. Po stwierdzeniu spełnienia przez podsystem wymagań określonych we
właściwych krajowych specyfikacjach technicznych i dokumentach
normalizacyjnych, których zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych
wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei, jednostka wyznaczona
wydaje certyfikat weryfikacji podsystemu.
4. Jeżeli po wydaniu certyfikatu weryfikacji podsystemu jednostka
wyznaczona stwierdza, że wyrób przestał spełniać wymagania określone we
właściwych krajowych specyfikacjach technicznych i dokumentach
normalizacyjnych, których zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych
wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei, jednostka ta cofa albo,
w przypadku gdy możliwe jest podjęcie środków naprawczych, które mogą
doprowadzić do spełnienia przez wyrób wymagań, zawiesza wydany certyfikat.
W przypadku zawieszenia wydanego certyfikatu jednostka wyznaczona pisemnie
wzywa wnioskodawcę do podjęcia środków naprawczych w terminie 14 dni od
dnia otrzymania wezwania.
5. W przypadku niepodjęcia przez wnioskodawcę środków naprawczych
w wyznaczonym terminie lub jeżeli środki te nie doprowadziły do spełnienia przez
wyrób wymagań, jednostka wyznaczona:
1) ogranicza wydany certyfikat weryfikacji podsystemu – w zakresie, w jakim
wyrób nie spełnia wymagań określonych we właściwych krajowych
specyfikacjach technicznych i dokumentach normalizacyjnych, których
zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei;
2) cofa wydany certyfikat weryfikacji podsystemu – jeżeli wyrób w całości nie
spełnia wymagań określonych we właściwych krajowych specyfikacjach
technicznych i dokumentach normalizacyjnych, których zastosowanie
umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności
systemu kolei.
6. Od odmowy wydania, ograniczenia, zawieszenia albo cofnięcia certyfikatu
weryfikacji podsystemu przysługuje odwołanie. Do odmowy wydania,
ograniczenia, zawieszenia albo cofnięcia certyfikatu weryfikacji podsystemu
stosuje się art. 32 ust. 2–4 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny
zgodności i nadzoru rynku.
7. Jeżeli w procedurze weryfikacji WE podsystemu zadania jednostki
wyznaczonej wykonuje jednostka notyfikowana, ocena zgodności podsystemu na
zgodność z właściwymi krajowymi specyfikacjami technicznymi i dokumentami
normalizacyjnymi, których zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych
wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei, jest uwzględniana
w certyfikacie weryfikacji WE podsystemu.

Art. 25cc. 1. Składniki interoperacyjności spełniają następujące wymagania:
1) są dopuszczone do eksploatacji, w przypadku gdy umożliwiają osiągnięcie
interoperacyjności w ramach systemu kolei przy jednoczesnym spełnianiu
zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei;
2) są użytkowane na przeznaczonym dla nich obszarze użytkowania oraz są
odpowiednio zamontowane i utrzymywane;
3) posiadają deklaracje WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi
interoperacyjności systemu kolei określonymi w TSI oraz w przepisach
wydanych na podstawie art. 25t.
2. Prezes UTK nie może:
1) zakazywać, ograniczać lub utrudniać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
dopuszczenia do eksploatacji składników interoperacyjności tworzących
interoperacyjny system kolei, które spełniają zasadnicze wymagania
dotyczące interoperacyjności systemu kolei;
2) wymagać kontroli, które już zostały przeprowadzone jako część procedury
oceny zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności
określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 25ta ust. 1.
3. W celu wydania deklaracji WE zgodności lub przydatności do stosowania
składnika interoperacyjności stosuje się przepisy określone w TSI.
4. Na wniosek producenta albo jego upoważnionego przedstawiciela,
jednostka notyfikowana dokonuje oceny zgodności lub przydatności do stosowania
składnika interoperacyjności z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei. Ocena ta jest dokonywana na podstawie TSI
odpowiadającej podsystemowi, do którego należy składnik.
5. Deklaracja WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności stwierdza, że składnik interoperacyjności spełnia zasadnicze
wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei określone w TSI lub
specyfikacjach europejskich. W przypadku składnika interoperacyjności będącego
przedmiotem innych przepisów Unii Europejskiej obejmujących swoim zakresem
zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei dla składników
interoperacyjności, deklaracja ta spełnia również wymagania określone w tych przepisach.
6. W przypadku gdy producent albo jego upoważniony przedstawiciel nie
wystawi deklaracji WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności, obowiązek ten spoczywa na podmiocie wprowadzającym
składnik interoperacyjności na rynek. Te same obowiązki spoczywają również na
każdym podmiocie, który łączy składniki interoperacyjności różnego pochodzenia
lub wytwarza je na swoje własne potrzeby.
7. Po dokonaniu pozytywnej oceny zgodności składnika interoperacyjności
z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei,
jednostka notyfikowana wydaje certyfikat WE zgodności lub przydatności do
stosowania składnika interoperacyjności producentowi albo jego upoważnionemu przedstawicielowi. Na podstawie tego certyfikatu wystawia się deklarację WE
zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności.
8. Producent składnika interoperacyjności albo jego upoważniony
przedstawiciel albo podmiot wprowadzający składnik interoperacyjności na rynek
są obowiązani przekazywać Prezesowi UTK deklarację WE zgodności lub
przydatności do stosowania składnika interoperacyjności przed wprowadzeniem go
do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
9. W przypadku gdy składnik interoperacyjności posiadający deklarację WE
zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności nie spełnia
zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei, Prezes
UTK zawiesza certyfikat WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności oraz powiadamia o tym Komisję Europejską i inne państwa
członkowskie Unii Europejskiej.
10. W przypadku gdy składnik interoperacyjności objęty deklaracją WE
zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności
i wprowadzony na rynek nie spełnia zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei, Prezes UTK, w drodze decyzji:
1) ogranicza obszar jego stosowania lub
2) zakazuje jego wykorzystania, lub
3) nakazuje wycofanie go z rynku.
11. Jeżeli Prezes UTK, biorąc pod uwagę zgodność z zasadniczymi
wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei, stwierdzi, w drodze
decyzji, iż deklaracja WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności została niewłaściwie sporządzona, producent albo jego
upoważniony przedstawiciel mający siedzibę na terytorium Unii Europejskiej albo
podmiot wprowadzający go na rynek jest obowiązany do doprowadzenia do
zgodności składnika interoperacyjności z TSI oraz zaprzestania naruszenia na
warunkach określonych przez Prezesa UTK.
12. W przypadku gdy naruszenie, o którym mowa w ust. 11, nie zostało
usunięte, Prezes UTK, w drodze decyzji:
1) ogranicza lub zakazuje wprowadzania danego składnika interoperacyjności na rynek lub
2) nakazuje wycofanie go z rynku.
13. W przypadkach, o których mowa w ust. 10 i 12, Prezes UTK powiadamia
niezwłocznie Komisję Europejską o zastosowanych środkach i podaje powody
swojej decyzji, stwierdzając w szczególności, czy niezgodność ta jest spowodowana:
1) brakiem możliwości spełnienia zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei;
2) nieprawidłowym zastosowaniem specyfikacji europejskich, jeżeli były one zastosowane;
3) nieadekwatnością specyfikacji europejskich.
14. Procedura oceny zgodności, o której mowa w ust. 4, nie jest
przeprowadzana w przypadku części zamiennych do podsystemów dopuszczonych
do eksploatacji w dniu wejścia w życie TSI.

Art. 25d. 1. W przypadkach:
1) określonych w art. 25f lub
2) sieci kolejowych albo ich części nieobjętych obowiązkiem stosowania TSI,
lub
3) typów urządzeń i typów budowli, o których mowa w art. 22f ust. 1, nieujętych
we właściwej TSI jako składniki interoperacyjności, lub
4) szczególnych i punktów otwartych dla których konieczne jest zastosowanie
przepisów technicznych niezawartych we właściwej TSI
– Prezes UTK ustala listę właściwych krajowych specyfikacji technicznych
i dokumentów normalizacyjnych, których zastosowanie umożliwia spełnienie
zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei.
2. Prezes UTK aktualizuje i przekazuje ministrowi właściwemu do spraw
transportu listę, o której mowa w ust. 1:
1) przy każdej zmianie listy właściwych krajowych specyfikacji technicznych
i dokumentów normalizacyjnych lub
2) po zgłoszeniu odstępstw, o których mowa w art. 25f, lub
3) po publikacji TSI.
3. Listę, o której mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw transportu
przekazuje Komisji Europejskiej oraz na jej wniosek udostępnia pełny tekst
krajowych specyfikacji technicznych wskazanych na tej liście.
4. Minister właściwy do spraw transportu nie informuje Komisji Europejskiej
o przepisach i ograniczeniach o lokalnym charakterze. W przypadku ich
wprowadzenia informację o tych przepisach i ograniczeniach umieszcza się
w rejestrze infrastruktury.
5. Minister właściwy do spraw transportu może upoważnić Prezesa UTK do
dokonywania w jego imieniu czynności, o których mowa w ust. 3 i 4.
6. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, weryfikacja podsystemu
strukturalnego w oparciu o krajowe specyfikacje techniczne i dokumenty
normalizacyjne, jest prowadzona przez jednostki notyfikowane.
7. W przypadku dopuszczania do eksploatacji podsystemów strukturalnych na
sieci kolejowej albo jej części nieobjętej obowiązkiem stosowania TSI, dopuszcza
się przeprowadzanie procedur weryfikacji WE. Krajowych specyfikacji
technicznych i dokumentów normalizacyjnych, o których mowa w ust. 1,
w zakresie ujętym w TSI, nie stosuje się.

Art. 25e. 1. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi mogą eksploatować wyłącznie
podsystemy strukturalne, na które Prezes UTK wydał zezwolenie na dopuszczenie
do eksploatacji.
1a. Podsystem strukturalny może być dopuszczony do eksploatacji
w systemie kolei na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:
1) jest zbudowany i zainstalowany w taki sposób, że spełnia zasadnicze
wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei oraz jest zapewniona
jego zgodność z istniejącym systemem kolei, w skład którego wchodzi;
2) składniki interoperacyjności, z których jest zbudowany, są właściwie
zainstalowane i wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem;
3) urządzenia i budowle ujęte w wykazie, o którym mowa w art. 22f ust. 14
pkt 2, które wchodzą w jego skład, zostały dopuszczone do eksploatacji
zgodnie z przepisami ustawy.
1b. W przypadku podsystemu strukturalnego, który wymaga uzyskania
nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji po modernizacji, podsystem
ten może być eksploatowany na parametrach technicznych i eksploatacyjnych
sprzed jej rozpoczęcia do czasu uzyskania zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji, jednak nie dłużej niż przez okres 9 miesięcy od zakończenia modernizacji. Szczegółowe zasady i warunki tej eksploatacji zarządca określa w swoim systemie zarządzania bezpieczeństwem.
2. Na wniosek zainteresowanego producenta podsystemu albo jego
upoważnionego przedstawiciela, zarządcy, przewoźnika kolejowego, dysponenta,
importera, inwestora albo podmiotu zamawiającego Prezes UTK wydaje
zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu strukturalnego. Odmowa
dopuszczenia do eksploatacji podsystemu strukturalnego następuje w drodze decyzji.
3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, załącza się:
1) deklarację weryfikacji WE podsystemu;
2) certyfikat weryfikacji WE podsystemu;
3) dokumentację przebiegu weryfikacji WE podsystemu;
4) kopie dokumentów potwierdzających dopuszczenie do eksploatacji urządzeń
lub budowli ujętych w wykazie, o którym mowa w art. 22f ust. 14 pkt 2,
wchodzących w skład podsystemu.
3a. W przypadkach, o których mowa w art. 25d ust. 1 pkt 2–4 oraz art. 25f
ust. 5 pkt 1 i 2 i ust. 6 pkt 1, gdy w skład podsystemu nie wchodzą składniki
interoperacyjności objęte deklaracją WE zgodności lub przydatności do stosowania
składnika interoperacyjności, przepisów ust. 1a pkt 2 i ust. 3 pkt 1–3 nie stosuje się.
4. Prezes UTK przed wydaniem zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
podsystemu strukturalnego sprawdza jego zgodność z TSI dotyczącymi
eksploatacji i utrzymania lub przepisami wydanymi na podstawie art. 25t.
4a. Dokumentacja wymieniona w ust. 3 pkt 3 podlega badaniu przez Prezesa
UTK pod kątem kompletności.
5. Prezes UTK nie może zakazywać, ograniczać lub utrudniać budowy,
dopuszczania do eksploatacji oraz eksploatacji podsystemów strukturalnych
tworzących system kolei, które spełniają zasadnicze wymagania dotyczące
interoperacyjności systemu kolei. W szczególności nie może wymagać kontroli,
które już zostały przeprowadzone:
1) jako część procedury prowadzącej do wydania deklaracji WE zgodności lub
przydatności do stosowania składnika interoperacyjności oraz deklaracji
weryfikacji WE podsystemu, określonej we właściwej TSI;
1a) jako część procedury prowadzącej do wydania świadectwa dopuszczenia do
eksploatacji typu dla urządzeń albo budowli ujętych w wykazie, o którym
mowa w art. 22f ust. 14 pkt 2, które wchodzą w skład podsystemu;
2) w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej w celu sprawdzenia
zgodności z takimi samymi wymaganiami, w takich samych warunkach
eksploatacji.
6. Prezes UTK może wymagać przeprowadzenia dodatkowych kontroli, gdy
stwierdzi, że podsystem strukturalny objęty deklaracją weryfikacji WE
podsystemu, której towarzyszy dokumentacja techniczna, nie jest zgodny
z przepisami wydanymi na podstawie art. 25ta ust. 1, w szczególności nie spełnia
zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei określonych
w TSI.
7. Prezes UTK informuje ministra właściwego do spraw transportu
o dodatkowych kontrolach oraz przedstawia przyczyny ich przeprowadzenia.
Informacje te minister właściwy do spraw transportu przekazuje Komisji
Europejskiej.
8. Prezes UTK, składając informację, o której mowa w ust. 7, określa, czy fakt
nieosiągnięcia pełnej zgodności z przepisami wydanymi na podstawie art. 25ta
ust. 1 oraz z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu
kolei określonymi w TSI jest wynikiem:
1) nieprzestrzegania zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności
systemu kolei zawartych w TSI albo nieprawidłowego stosowania danej TSI;
2) nieadekwatności danej TSI.

Art. 25f. 1. Producent podsystemu albo jego upoważniony przedstawiciel,
zarządca, przewoźnik kolejowy, dysponent, importer, wykonawca modernizacji,
inwestor albo podmiot zamawiający może wystąpić do Prezesa UTK z wnioskiem
o przyznanie odstępstwa od obowiązku stosowania TSI w przypadku:
1) publikacji nowych TSI w czasie:
a) projektowania lub budowy nowego podsystemu albo
b) modernizacji lub odnowienia istniejącego podsystemu albo jego części
– będących na zaawansowanym etapie realizacji lub będących przedmiotem
zobowiązań umownych;
2) projektów dotyczących odnowienia lub modernizacji istniejącego podsystemu
– gdy skrajnia ładunkowa, szerokość toru, odstęp między osiami torów lub
system zasilania elektrotrakcyjnego tego podsystemu nie są zgodne z TSI
dotyczącymi tego podsystemu;
3) projektów dotyczących odnowienia, rozbudowy lub modernizacji istniejącego
podsystemu – gdy zastosowanie TSI podważyłoby opłacalność ekonomiczną
projektu lub spójność sieci kolejowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4) konieczności szybkiego przywrócenia spójności sieci kolejowej
w następstwie poważnego wypadku lub klęski żywiołowej – gdy z przyczyn
ekonomicznych lub technicznych nie jest możliwe częściowe lub pełne
zastosowanie TSI;
5) pojazdów kolejowych jadących do lub z państw innych niż państwa
członkowskie Unii Europejskiej, w których szerokość toru różni się od tej,
która jest stosowana na głównej sieci kolejowej na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, załącza się dokumentację w formie
papierowej oraz w formie dokumentu elektronicznego zawierającą:
1) opis prac, urządzeń, budowli, pojazdów, oprogramowań i usług, których
dotyczy odstępstwo, dokładne określenie terminów realizacji
przedsięwzięcia, którego dotyczy odstępstwo, parametrów technicznych,
położenia geograficznego oraz zakresu technicznego i eksploatacyjnego
oddziaływania na system kolei;
2) odniesienie do TSI, których dotyczy wniosek o przyznanie odstępstwa;
3) odniesienie do krajowych specyfikacji technicznych i dokumentów
normalizacyjnych lub innych przepisów, których zastosowanie umożliwi
spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei;
4) w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, dowody poświadczające
zaawansowany etap realizacji projektu;
5) uzasadnienie techniczne, ekonomiczne, handlowe, eksploatacyjne lub
administracyjne wskazujące na konieczność udzielenia odstępstwa;
6) inne dokumenty uzasadniające wniosek o przyznanie odstępstwa.
3. Prezes UTK przekazuje Komisji Europejskiej informację o planowanym
odstępstwie wraz z dokumentacją, o której mowa w ust. 2, w formie papierowej
oraz w formie dokumentu elektronicznego, a także opis środków, jakie planuje
podjąć w celu wspierania końcowej interoperacyjności projektu. W przypadku
nieznacznego odstępstwa opis ten nie jest wymagany.
4. Po przekazaniu informacji, o której mowa w ust. 3, Prezes UTK zawiesza
postępowanie w sprawie przyznania odstępstwa od obowiązku stosowania TSI do
czasu wydania opinii przez Komisję Europejską.
5. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 4, Prezes UTK, w drodze
decyzji, może:
1) przyznać odstępstwo od obowiązku stosowania TSI po uprzednim uzyskaniu
pozytywnej opinii Komisji Europejskiej, albo
2) przyznać odstępstwo od obowiązku stosowania TSI jeżeli Komisja
Europejska nie wydała opinii w terminie 6 miesięcy od dnia przekazania jej
kompletnej dokumentacji, albo
3) odmówić przyznania odstępstwa od obowiązku stosowania TSI, jeżeli
stwierdzi, że nie zachodzą okoliczności wskazane odpowiednio w ust. 1 pkt 1
albo 4.
6. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 5, Prezes UTK,
w drodze decyzji, może:
1) przyznać odstępstwo od obowiązku stosowania TSI, jeżeli Komisja
Europejska:
a) wydała pozytywną opinię, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia
przekazania jej kompletnej dokumentacji, albo
b) nie wydała opinii w terminie 6 miesięcy od dnia przekazania jej
kompletnej dokumentacji, albo
2) odmówić przyznania odstępstwa od obowiązku stosowania TSI:
a) po uzyskaniu negatywnej opinii Komisji Europejskiej, wydanej nie
później niż w terminie 6 miesięcy od dnia przekazania jej kompletnej
dokumentacji, albo
b) jeżeli stwierdzi, że nie zachodzą okoliczności wskazane odpowiednio
w ust. 1 pkt 2, 3 albo 5.
7. Niezależnie od złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, Prezes UTK
przekazuje Komisji Europejskiej, w terminie roku od dnia wejścia w życie każdej
TSI, wykaz projektów prowadzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
i będących na zaawansowanym etapie realizacji.

Art. 25g. 1. Prezes UTK prowadzi krajowy rejestr infrastruktury (RINF)
w postaci elektronicznej, zgodnie z przepisami wydanymi przez Komisję
Europejską dotyczącymi wspólnej specyfikacji rejestru infrastruktury kolejowej.
2. W krajowym rejestrze infrastruktury (RINF) gromadzi się dane
umożliwiające identyfikację bocznic kolejowych oraz określonych części
infrastruktury kolejowej wraz ze wskazaniem charakterystyki i parametrów
technicznych podsystemów strukturalnych, z których te części się składają.
3. Zarządcy i użytkownicy bocznic kolejowych są obowiązani do
przekazywania Prezesowi UTK danych dotyczących zarządzanej przez nich
infrastruktury kolejowej oraz bocznic kolejowych, które podlegają publikacji
w krajowym rejestrze infrastruktury (RINF).
4. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) warunki, formę i tryb przekazywania Prezesowi UTK przez zarządców
i użytkowników bocznic kolejowych danych podlegających publikacji
w krajowym rejestrze infrastruktury (RINF);
2) sposób prowadzenia krajowego rejestru infrastruktury (RINF), w tym:
a) sposób wprowadzania danych rejestrowych, zmian danych rejestrowych
oraz ich wykreślania z krajowego rejestru infrastruktury (RINF),
b) częstotliwość aktualizacji danych rejestrowych w krajowym rejestrze
infrastruktury (RINF);
3) wzór krajowego rejestru infrastruktury (RINF), szczegółowy zakres danych
rejestrowych w nim ujętych oraz jego opis funkcjonalny i techniczny, w tym
opis formatu danych rejestrowych oraz wymagania w zakresie jego
funkcjonowania.
5. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 4, uwzględnia się:
1) przepisy Unii Europejskiej dotyczące krajowych rejestrów infrastruktury;
2) potrzebę zagwarantowania spójności pod względem zawartości danych i ich
formatu z rejestrami prowadzonymi przez zarządców w innych państwach
członkowskich Unii Europejskiej;
3) parametry techniczno-eksploatacyjne infrastruktury kolejowej i bocznic
kolejowych ujęte w krajowym rejestrze infrastruktury (RINF).

Art. 25ga. 1. Krajowy rejestr pojazdów kolejowych prowadzony przez
Prezesa UTK powinien zawierać w szczególności:
1) informacje o deklaracji weryfikacji WE podsystemu i oznaczenie podmiotu,
który ją wydał;
2) europejski numer pojazdu (EVN);
3) dane identyfikacyjne właściciela pojazdu kolejowego i dysponenta;
4) informacje o ograniczeniach w użytkowaniu pojazdu kolejowego;
5) oznaczenie podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM);
6) odnośniki do europejskiego rejestru typów pojazdów kolejowych
prowadzonego przez Agencję.
2. Dostęp do danych z krajowego rejestru pojazdów kolejowych mają
podmioty określone w przepisach wydanych przez Komisję Europejską
dotyczących wspólnej specyfikacji krajowego rejestru pojazdów kolejowych,
z tym że:
1) Prezes UTK jako jednostka rejestrująca na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej – posiada nieograniczony dostęp do odczytu i możliwość
dokonywania zmian w danych rejestrowych;
2) posiadacz, przez którego rozumie się dysponenta, zgodnie z art. 4 pkt 6b –
posiada dostęp do odczytu danych dotyczących pojazdów, których jest
dysponentem, oraz brak możliwości ich aktualizacji;
3) przedsiębiorstwo kolejowe, przez które rozumie się przewoźnika kolejowego,
zgodnie z art. 4 pkt 9 – posiada dostęp do odczytu danych na podstawie
numeru pojazdu kolejowego, z wyjątkiem danych dotyczących właściciela
pojazdu, oraz brak możliwości ich aktualizacji;
4) Państwowa Komisja Badania Wypadków Kolejowych i minister właściwy do
spraw transportu – posiadają nieograniczony dostęp do odczytu wszystkich danych dotyczących pojazdów poddawanych kontroli lub audytowi oraz brak możliwości ich aktualizacji.
3. Dysponent obowiązany jest informować Prezesa UTK o wszelkich
zmianach danych dotyczących pojazdu kolejowego zarejestrowanego w krajowym
rejestrze pojazdów kolejowych w zakresie danych objętych tym rejestrem, w tym
o zaistnieniu okoliczności powodującej konieczność wykreślenia pojazdu
kolejowego z rejestru pojazdów kolejowych.
4. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób prowadzenia krajowego rejestru pojazdów kolejowych, w tym sposób
rezerwacji i nadawania europejskiego numeru pojazdu, wprowadzania zmian
danych rejestrowych oraz sposób wykreślania pojazdu kolejowego z tego rejestru;
2) zakres danych gromadzonych w krajowym rejestrze pojazdów kolejowych
oraz jego opis funkcjonalny i techniczny, w tym opis formatu danych oraz
wymagania w zakresie jego funkcjonowania;
3) wzór wniosku, o którym mowa w art. 23a ust. 1 pkt 1 i pkt 1a lit. b;
4) wzór raportu, o którym mowa w art. 23a ust. 1 pkt 2.
5. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 4, uwzględnia się:
1) wspólne wytyczne i ustalenia Komisji Europejskiej dotyczące krajowego
rejestru pojazdów kolejowych;
2) potrzebę:
a) zagwarantowania spójności pod względem zawartości danych i ich
formatu z rejestrami innych państw członkowskich Unii Europejskiej,
b) zapewnienia należytego dostępu przedstawicieli właściwych organów
i zainteresowanych stron do danych zawartych w rejestrze,
c) ujednolicenia i usprawnienia stosowanych dotychczas procedur w tym zakresie.

Art. 25h. 1. Prezes UTK, w drodze decyzji, dokonuje autoryzacji
posiadających osobowość prawną jednostek oceniających zgodność ubiegających
się o notyfikację, zgodnie z ustawą z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny
zgodności i nadzoru rynku.
2. Prezes UTK może, w drodze decyzji, zawiesić autoryzację, ograniczyć jej
zakres lub cofnąć autoryzację w przypadku stwierdzenia naruszenia warunków autoryzacji, o których mowa w art. 28 ust. 1 lub 3 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r.
o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, lub niewypełniania obowiązków,
o których mowa w art. 30 i art. 32–34 tej ustawy, w zależności od charakteru
i znaczenia naruszenia. Ograniczenie zakresu, zawieszenie lub cofnięcie
akredytacji stanowiącej podstawę autoryzacji skutkuje odpowiednio ograniczeniem
zakresu, zawieszeniem lub cofnięciem autoryzacji.
3. Prezes UTK informuje Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów o ograniczeniu lub cofnięciu autoryzacji.

Art. 25i. 1. Prezes UTK dokonuje notyfikacji autoryzowanych jednostek
oceniających zgodność za pomocą systemu notyfikacji elektronicznej
opracowanego i zarządzanego przez Komisję Europejską.
1a. Do notyfikacji, o której mowa w ust. 1, dołącza się wszystkie szczegółowe
informacje dotyczące działalności związanej z oceną zgodności, modułu lub
modułów oceny zgodności, wyrobu lub wyrobów objętych zakresem notyfikacji
oraz stosowny certyfikat akredytacji albo inny dokument potwierdzający spełnienie
wymagań, o których mowa w art. 28 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r.
o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku.
2. W przypadku podjęcia decyzji, o której mowa w art. 25h ust. 2, Prezes
UTK zawiesza notyfikację, ogranicza jej zakres lub cofa notyfikację i o podjętej
decyzji informuje Komisję Europejską oraz państwa członkowskie Unii Europejskiej.
3. Prezes UTK udziela, na żądanie Komisji Europejskiej, informacji
dotyczących podstawy dokonanych notyfikacji autoryzowanych jednostek
oceniających zgodność oraz działalności jednostek notyfikowanych, w tym
spełniania przez nie wymagań niezbędnych do udzielenia autoryzacji.

Art. 25ia. 1. Jednostki notyfikowane w odniesieniu do podsystemów
„sterowanie urządzenia – przytorowe” lub „sterowanie – urządzenia pokładowe”
uczestniczą w działaniach grupy ds. ERTMS, o której mowa w art. 29
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/796 z dnia 11 maja
2016 r. w sprawie Agencji Kolejowej Unii Europejskiej i uchylenia rozporządzenia
(WE) nr 881/2004.
2. Jednostka notyfikowana informuje swoich pracowników o działaniach,
o których mowa w ust. 1.
3. Jednostka notyfikowana stosuje wytyczne opracowane przez Agencję,
uwzględniające wyniki pracy grupy ds. ERTMS.
4. W przypadku gdy jednostka notyfikowana uzna wytyczne, o których mowa
w ust. 3, za niewłaściwe lub niemożliwe do stosowania, przekazuje swoje uwagi
grupie ds. ERTMS odpowiedzialnej za stałą poprawę jakości tych wytycznych
celem ich omówienia i nie stosuje tych wytycznych do czasu rozstrzygnięcia
w zakresie przekazanych uwag w ramach grupy ds. ERTMS.

Art. 25ib. Wynagrodzenie kierownictwa jednostki notyfikowanej oraz jej
pracowników wykonujących ocenę zgodności nie może być uzależnione od liczby
wykonanych ocen zgodności ani od wyników tych ocen.

Art. 25ic. Jednostka notyfikowana przekazuje Agencji certyfikaty
weryfikacji WE podsystemów, certyfikaty WE zgodności składników
interoperacyjności oraz certyfikaty WE przydatności do stosowania składników
interoperacyjności niezwłocznie po ich wydaniu.

Art. 25id. Jednostki notyfikowane są obowiązane uczestniczyć w pracach
sektorowej grupy jednostek notyfikowanych ustanowionej przez Komisję
Europejską.

Art. 25ie. 1. Prezes UTK, w drodze decyzji, wyznacza podmiot do
wykonywania zadań jednostki wyznaczonej, jeżeli podmiot wnioskujący:
1) posiada osobowość prawną;
2) spełnia wymagania określone w art. 28 ust. 1 pkt 2–6 i 9 ustawy z dnia
13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku;
3) posiada certyfikat akredytacji wydany zgodnie z ustawą z dnia 13 kwietnia
2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, odpowiedni do zakresu
wnioskowanego wyznaczenia.
2. Podmiotem wyznaczonym do wykonywania zadań jednostki wyznaczonej
może zostać jednostka notyfikowana.
3. W decyzji, o której mowa w ust. 1, Prezes UTK wskazuje rodzaje
podsystemów, do których oceny zgodności jest uprawniona jednostka wyznaczona.
4. Prezes UTK, w drodze decyzji, odmawia wyznaczenia podmiotu, o którym
mowa w ust. 1, jeżeli podmiot wnioskujący nie posiada osobowości prawnej, nie
spełnia wymagań określonych w art. 28 ust. 1 pkt 2–6 i 9 ustawy z dnia
13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku lub nie posiada
certyfikatu akredytacji wydanego zgodnie z ustawą z dnia 13 kwietnia 2016 r.
o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku odpowiedniego do zakresu
wnioskowanego wyznaczenia.
5. Jednostka wyznaczona może wystąpić do Prezesa UTK z wnioskiem
o rozszerzenie zakresu uprawnień określonych w decyzji, o której mowa w ust. 1.
Prezes UTK, w drodze decyzji, rozszerza zakres uprawnień jednostki wyznaczonej
po stwierdzeniu spełniania wymagań określonych w art. 28 ust. 1 pkt 2–6 i 9
ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku
oraz posiadania certyfikatu akredytacji wydanego zgodnie z ustawą z dnia
13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku odpowiedniego
do wnioskowanego rozszerzenia zakresu uprawnień.
6. W przypadku stwierdzenia naruszeń wymagań określonych
w art. 28 ust. 1 pkt 2–6 i 9 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny
zgodności i nadzoru rynku, nieposiadania certyfikatu akredytacji wydanego
zgodnie z ustawą z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności
i nadzoru rynku odpowiedniego do zakresu wyznaczenia lub niewypełniania
obowiązków, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r.
o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, Prezes UTK, w drodze decyzji,
zawiesza wyznaczenie jednostki, wyznaczając termin usunięcia naruszeń
stanowiących podstawę zawieszenia.
7. Prezes UTK, w drodze decyzji, ogranicza zakres uprawnień przyznanych
jednostce wyznaczonej w decyzji, o której mowa w ust. 1 albo 5, w przypadku
zaprzestania spełniania wymagań określonych w art. 28 ust. 1 pkt 2–6 i 9 ustawy
z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku oraz
nieposiadania certyfikatu akredytacji wydanego zgodnie z ustawą z dnia
13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, w zakresie
niezbędnym do przeprowadzania oceny zgodności określonych podsystemów na
zgodność z właściwymi krajowymi specyfikacjami technicznymi i dokumentami normalizacyjnymi, których zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei.
8. Prezes UTK, w drodze decyzji, cofa jednostce wyznaczenie w przypadku:
1) bezskutecznego upływu terminu na usunięcie naruszeń stanowiących
podstawę zawieszenia wyznaczenia;
2) stwierdzenia wydawania certyfikatów weryfikacji podsystemu bez
uprzedniego przeprowadzenia wymaganych procedur;
3) złożenia przez jednostkę wyznaczoną pisemnej informacji o zaprzestaniu
wykonywania tej działalności.
9. Prezes UTK zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie
podmiotowej Urzędu Transportu Kolejowego wykaz jednostek wyznaczonych
wraz ze wskazaniem zakresu ich uprawnień.
10. Prezes UTK informuje Komisję Europejską i pozostałe państwa
członkowskie Unii Europejskiej o wyznaczeniu podmiotu do wykonywania zadań
jednostki wyznaczonej.
11. Do jednostek wyznaczonych stosuje się art. 25ia, art. 25ib, art. 25j,
art. 25o i art. 25r ustawy oraz art. 30 ust. 2, art. 33 i art. 34 ustawy z dnia
13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku.

Art. 25j. 1. Prezes UTK sprawuje nadzór nad działalnością jednostek
notyfikowanych. Nadzór nad działalnością jednostek notyfikowanych obejmuje
również czynności związane z oceną zgodności powierzone do wykonania
podmiotom, o których mowa w art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r.
o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku.
2. Prezes UTK może powierzyć niektóre zadania z zakresu nadzoru, o którym
mowa w ust. 1, Polskiemu Centrum Akredytacji w uzgodnieniu z jego dyrektorem.
Prezes UTK ponosi odpowiedzialność za zadania powierzone Polskiemu Centrum Akredytacji.
3. Prezes UTK zapewnia poufność informacji, które otrzymuje od jednostek notyfikowanych.

Art. 25k. 1. Prezes UTK, biorąc pod uwagę uwarunkowania techniczne,
okresowo sprawdza podsystem dopuszczony do eksploatacji w zakresie warunków
wymienionych w art. 25e ust. 1 i zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei odnoszących się do eksploatacji i utrzymania podsystemu.
2. W przypadkach modernizacji podsystemu strukturalnego zarządca albo
przewoźnik kolejowy przekazuje Prezesowi UTK dokumentację opisującą projekt
wraz z oceną znaczenia wprowadzanej zmiany, przeprowadzoną zgodnie
z przepisami Komisji Europejskiej dotyczącymi wspólnej metody oceny
bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka.
3. W przypadku odnowienia podsystemu strukturalnego objętego
zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei
zarządca albo przewoźnik kolejowy informuje Prezesa UTK o zakresie prac.
4. Prezes UTK, biorąc pod uwagę dokumentację i ocenę znaczenia zmiany,
o których mowa w ust. 2, uwarunkowania techniczne, kryteria bezpieczeństwa
systemu kolei oraz strategię wdrożenia stosownej TSI, w terminie nie dłuższym niż
4 miesiące, wydaje decyzję stwierdzającą, czy w związku z planowanym zakresem
prac niezbędne jest uzyskanie nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji
dla podsystemu strukturalnego po modernizacji.
5. Prezes UTK nakazuje uzyskanie nowego zezwolenia na dopuszczenie do
eksploatacji dla podsystemu strukturalnego po modernizacji, jeżeli przewidziane
prace mogą negatywnie wpłynąć na poziom bezpieczeństwa podsystemu.
5a. W przypadku wydania decyzji nakazującej uzyskanie nowego zezwolenia
na dopuszczenie do eksploatacji dla podsystemu strukturalnego po modernizacji
Prezes UTK określa w niej stopień zastosowania TSI do modernizacji podsystemu.
6. Jeżeli jest wymagane nowe zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji
podsystemu oraz jeżeli TSI nie została w pełni zastosowana, Prezes UTK
przekazuje Komisji Europejskiej informacje dotyczące:
1) przyczyn niepełnego zastosowania TSI;
2) dokumentów zawierających parametry techniczne stosowane zamiast TSI;
3) podmiotów odpowiedzialnych za przeprowadzenie procedury weryfikacji WE
podsystemu.

Art. 25l. 1. W przypadku stwierdzenia w wyniku kontroli, że podsystem lub
składnik interoperacyjności nie spełnia zasadniczych wymagań dotyczących
interoperacyjności systemu kolei, opłaty związane z badaniami ponosi podmiot,
w stosunku do którego została przeprowadzona ta kontrola.
2. Opłaty, o których mowa w ust. 1, ustala się na podstawie uzasadnionych
kosztów badań, z uwzględnieniem rodzaju badanego podsystemu lub składnika
interoperacyjności oraz stopnia skomplikowania i zakresu przeprowadzonych badań.
2a. Opłaty, o których mowa w ust. 1, ustala Prezes UTK, w drodze
postanowienia, na które służy zażalenie.
3. Opłaty, o których mowa w ust. 1, stanowią dochód budżetu państwa.
4. W przypadku stwierdzenia w wyniku kontroli, że podsystem lub składnik
interoperacyjności spełnia zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności
systemu kolei, opłaty związane z badaniami ponosi budżet państwa.
5. Do opłat, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji.

Art. 25m. 1. W przypadku gdy w wyniku kontroli Prezes UTK stwierdzi, że
składnik interoperacyjności lub podsystem nie spełnia zasadniczych wymagań
dotyczących interoperacyjności systemu kolei, może, w drodze decyzji, na okres
nie dłuższy niż 3 miesiące, zakazać eksploatowania podsystemu lub składnika
interoperacyjności.
2. W przypadku wszczęcia postępowania w sprawie eksploatacji podsystemu
lub składnika interoperacyjności niezgodnego z zasadniczymi wymaganiami
dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei Prezes UTK może, w drodze
decyzji, przedłużyć zakaz, o którym mowa w ust. 1, do czasu zakończenia postępowania.
3. W przypadku gdy Prezes UTK stwierdzi, że składnik interoperacyjności lub
podsystem spełnia zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności kolei,
uchyla decyzję, o której mowa w ust. 1.

Art. 25n. 1. Stroną postępowania jest podmiot, który podjął eksploatację
podsystemu strukturalnego bez uzyskania od Prezesa UTK zezwolenia na
dopuszczenie do eksploatacji lub w stosunku do którego Prezes UTK wydał
zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu niezgodnego
z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności systemu kolei
i w stosunku do którego postępowanie zostało wszczęte.
2. Organizacja społeczna może występować z żądaniem dopuszczenia jej do
udziału w postępowaniu, tylko w przypadku gdy podmiot będący stroną
postępowania jest członkiem tej organizacji.

Art. 25o. 1. Prezes UTK jest uprawniony do kontroli jednostek
notyfikowanych.
2. Czynności kontrolne przeprowadza się po okazaniu legitymacji służbowej
oraz doręczeniu upoważnienia wydanego przez Prezesa UTK, które zawiera co
najmniej:
1) wskazanie podstawy prawnej;
2) oznaczenie organu kontroli;
3) datę i miejsce wystawienia;
4) imię i nazwisko pracownika organu kontroli uprawnionego do wykonania
kontroli oraz numer jego legitymacji służbowej;
5) firmę przedsiębiorcy objętego kontrolą;
6) określenie zakresu przedmiotowego kontroli;
7) wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli;
8) podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego
stanowiska lub funkcji;
9) pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego przedsiębiorcy.
3. Osoby upoważnione przez Prezesa UTK do dokonania kontroli są
uprawnione do:
1) wstępu na teren nieruchomości, obiektu i lokalu jednostki notyfikowanej
w dniach i godzinach jej pracy;
2) żądania ustnych i pisemnych wyjaśnień oraz okazania dokumentów
związanych z działalnością objętą notyfikacją;
3) żądania udzielenia, w wyznaczonym terminie, pisemnych i ustnych wyjaśnień
w sprawach objętych zakresem kontroli.
4. Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego lub
osoby przez niego upoważnionej.
5. Z przeprowadzonej kontroli sporządza się protokół i przedstawia
kontrolowanej jednostce notyfikowanej.
6. (uchylony)

Art. 25p. (uchylony).

Art. 25r. Do przedstawiania Prezesowi UTK wszystkich niezbędnych
dokumentów i materiałów oraz udzielania informacji, w zakresie niezbędnym do
ustalenia, czy podsystem spełnia zasadnicze wymagania dotyczące
interoperacyjności systemu kolei i bezpieczeństwa kolei, są obowiązani: producent
albo jego upoważniony przedstawiciel, inwestor, importer, dysponent, zarządca,
przewoźnik oraz jednostka notyfikowana.

Art. 25s. 1. Jednostki notyfikowane dokonujące oceny zgodności składników
interoperacyjności i podsystemów są obowiązane do przekazywania informacji,
wraz z uzasadnieniem, o zawieszonych lub cofniętych certyfikatach zgodności
Prezesowi UTK, a także innym jednostkom notyfikowanym.
2. Jednostki notyfikowane są obowiązane do publikowania na swoich
stronach internetowych, corocznie, w terminie do końca pierwszego kwartału:
1) wykazu wniosków o dokonanie:
a) weryfikacji WE podsystemu oraz o dokonanie pośredniej weryfikacji
WE podsystemu,
b) oceny WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności;
2) informacji o wydanych:
a) certyfikatach weryfikacji WE podsystemu i przypadkach odmowy ich wydania,
b) pośrednich certyfikatach weryfikacji WE podsystemu i przypadkach
odmowy ich wydania,
c) certyfikatach WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności i przypadkach odmowy ich wydania.

Art. 25sa. Jeżeli obowiązujące specyfikacje europejskie nie spełniają
zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei, Prezes
UTK informuje o tym Komisję Europejską.

Art. 25t. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, dla systemu kolei wykaz właściwych krajowych specyfikacji
technicznych i dokumentów normalizacyjnych, których zastosowanie umożliwia
spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności systemu kolei, mając na uwadze wymagania niezbędne dla zapewnienia bezpiecznego i niezakłóconego ruchu pociągów w systemie kolei i listę Prezesa UTK, o której mowa w art. 25d ust. 1.

Art. 25ta. 1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, dla systemu kolei:
1) wykaz składników interoperacyjności dla podsystemów;
2) zasadnicze wymagania dotyczące interoperacyjności systemu kolei dla
podsystemów i składników interoperacyjności;
3) warunki przeprowadzania weryfikacji WE podsystemu;
3a) warunki wydawania i aktualizowania deklaracji weryfikacji WE podsystemu;
4) treść deklaracji weryfikacji WE podsystemu i pośredniej deklaracji
weryfikacji WE podsystemu oraz zakres dokumentacji technicznej załączanej
do tych deklaracji;
5) procedury weryfikacji pojazdów kolejowych niezgodnych z TSI oraz treść
deklaracji weryfikacji pojazdu kolejowego niezgodnego z TSI;
6) treść deklaracji WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności;
7) wykaz parametrów pojazdu kolejowego do skontrolowania w celu
dopuszczenia do eksploatacji pojazdów kolejowych niezgodnych z TSI;
8) wykaz podmiotów uprawnionych do przeprowadzania badań niezbędnych do
dopuszczenia do eksploatacji pojazdów kolejowych niezgodnych z TSI.
2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się:
1) obowiązujące TSI;
2) wymagania niezbędne dla zapewnienia bezpiecznego i niezakłóconego ruchu
pojazdów kolejowych w systemie kolei;
3) konieczność zapewnienia jednostce notyfikowanej wszelkich informacji,
które są niezbędne do właściwego przeprowadzenia weryfikacji WE podsystemu;
4) konieczność załączenia do deklaracji weryfikacji WE podsystemu
dokumentów zawierających charakterystykę techniczną podsystemu oraz
certyfikatów i deklaracji wytworzonych w toku procedury weryfikacji WE podsystemu;
5) konieczność załączenia do pośredniej deklaracji weryfikacji WE podsystemu
dokumentów zawierających charakterystykę techniczną całości albo części
podsystemu na etapie projektowania lub budowy podsystemu;
6) konieczność przeprowadzenia procedur weryfikacji pojazdów kolejowych
niezgodnych z TSI w oparciu o moduły oceny zgodności;
7) konieczność wskazania w deklaracji WE zgodności lub przydatności do
stosowania składnika interoperacyjności modułów zastosowanych przy
ocenie zgodności lub przydatności do stosowania składnika
interoperacyjności z zasadniczymi wymaganiami;
8) konieczność przeprowadzenia badań parametrów odnoszących się do
konstrukcji pojazdu kolejowego, jego współdziałania z torem kolejowym,
a także urządzeń, systemów, układów i interfejsów niezbędnych dla
zapewnienia wymaganego poziomu bezpieczeństwa;
9) konieczność zapewnienia bezpieczeństwa przewozu osób i rzeczy.

Art. 25u. 1. Do czasu pracy pracowników kolei wykonujących
interoperacyjne usługi transgraniczne, tj. członków obsługi pociągu
oddelegowanych do wykonywania interoperacyjnych usług transgranicznych na
czas dłuższy niż godzina dziennie, stosuje się przepisy Umowy zbiorowej zawartej
między Europejską Federacją Pracowników Transportu (ETF) a Stowarzyszeniem
Kolei Europejskich (CER) w sprawie niektórych aspektów warunków pracy
pracowników wykonujących pracę w trasie, biorących udział w świadczeniu
interoperacyjnych usług transgranicznych, stanowiącej załącznik do dyrektywy
Rady 2005/47/WE z dnia 18 lipca 2005 r. w sprawie umowy między
Stowarzyszeniem Kolei Europejskich (CER) a Europejską Federacją Pracowników
Transportu (ETF) w sprawie niektórych aspektów warunków pracy pracowników
wykonujących pracę w trasie, uczestniczących w świadczeniu interoperacyjnych
usług transgranicznych w sektorze kolejowym (Dz. Urz. UE L 195 z 27.07.2005, str. 15).
2. Przepisy Umowy zbiorowej, o której mowa w ust. 1, stosuje się również do
czasu pracy pracowników kolei wykonujących interoperacyjne usługi
transgraniczne w ramach transgranicznych przewozów pasażerskich,
transgranicznych przewozów towarowych w odległości nie większej niż
15 kilometrów od granicy oraz przewozów między granicznymi stacjami
kolejowymi: Rzepin, Tuplice, Zebrzydowice.
3. Przez transgraniczne przewozy pasażerskie, o których mowa w ust. 2,
rozumie się wojewódzkie przewozy pasażerskie, o których mowa w przepisach
ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym realizowane
w strefie transgranicznej.
4. Przepisy Umowy zbiorowej, o której mowa w ust. 1, stosuje się również do
czasu pracy pracowników kolei wykonujących interoperacyjne usługi
transgraniczne w pociągach, które zaczynają i kończą bieg na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, a korzystają z infrastruktury kolejowej innego państwa
obcego, nie zatrzymując się na jego terytorium.

Art. 25w. W zakresie uregulowanym w Umowie zbiorowej, o której mowa
w art. 25u ust. 1, nie stosuje się przepisów Kodeksu pracy, chyba że przepisy te są
korzystniejsze dla pracownika.

art. 26. więcej Art. 26. (uchylony).

art. 27. więcej Art. 27. (uchylony).

art. 28. więcej Art. 28. (uchylony).

Art. 28a. 1. Stała i niezależna Państwowa Komisja Badania Wypadków
Kolejowych, zwana dalej „Komisją”, prowadzi badania poważnych wypadków,
wypadków i incydentów.
2. (uchylony)
3. W skład Komisji wchodzą członkowie stali, w tym: przewodniczący,
dwóch zastępców, sekretarz i pozostali członkowie stali.
3a. Członkowie Komisji są uprawnieni do prowadzenia postępowań,
o których mowa w art. 28e ust. 1, 2 i 2a.
4. W skład Komisji mogą wchodzić również członkowie doraźni, wyznaczani
przez przewodniczącego Komisji do udziału w postępowaniu, z listy członków
doraźnych i ekspertów prowadzonej przez przewodniczącego Komisji.
5. W zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy do członków
stałych Komisji stosuje się przepisy Kodeksu pracy, z zastrzeżeniem przepisów
niniejszej ustawy. Z dniem powołania z członkiem Komisji zawiera się umowę o pracę.
6. Przewodniczącego Komisji powołuje minister właściwy do spraw wewnętrznych.
6a. Przewodniczący Komisji kieruje jej pracami i reprezentuje Komisję na zewnątrz.
7. Zastępców przewodniczącego i sekretarza Komisji powołuje i odwołuje
minister właściwy do spraw wewnętrznych, na wniosek przewodniczącego Komisji.
8. Członka stałego Komisji powołuje minister właściwy do spraw
wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii przewodniczącego Komisji.
9. Minister właściwy do spraw wewnętrznych:
1) odwołuje członka Komisji w przypadku niespełniania wymagań, o których
mowa w ust. 10;
2) po zasięgnięciu opinii przewodniczącego Komisji może odwołać członka
Komisji na wniosek uchwalony bezwzględną większością głosów członków
stałych Komisji w głosowaniu tajnym.
9a. Minister właściwy do spraw wewnętrznych może odwołać członka
Komisji z funkcji przewodniczącego Komisji na wniosek uchwalony bezwzględną
większością głosów członków stałych Komisji w głosowaniu tajnym.
10. Członkiem Komisji może zostać osoba, która:
1) jest obywatelem polskim i korzysta z pełni praw publicznych;
2) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
3) nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie;
4) spełnia wymagania w zakresie wykształcenia;
5) nie świadczy pracy lub usług na rzecz zarządcy, przewoźnika kolejowego lub
użytkownika bocznicy kolejowej.
11. Członkostwo w Komisji wygasa z chwilą śmierci albo przyjęcia
rezygnacji złożonej ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, po
uprzednim powiadomieniu przewodniczącego Komisji.
12. W skład Komisji mogą wchodzić specjaliści z zakresu:
1) prowadzenia ruchu kolejowego;
2) projektowania, budowy i utrzymania linii kolejowych, węzłów i stacji
kolejowych;
3) urządzeń zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym i łączności;
4) pojazdów kolejowych;
5) elektroenergetyki kolejowej;
6) przewozu koleją towarów niebezpiecznych.
13. Za specjalistów z danego zakresu uważa się osoby posiadające
wykształcenie wyższe, odpowiednie uprawnienia oraz co najmniej pięcioletnią
praktykę zawodową w danej dziedzinie lub osoby posiadające wykształcenie
średnie, odpowiednie uprawnienia oraz co najmniej dziesięcioletnią praktykę
zawodową w danej dziedzinie.
13a. Komisja podejmuje rozstrzygnięcia w formie uchwały.
14. Członkowie Komisji, podejmując uchwałę, o której mowa w art. 28l
ust. 1, kierują się zasadą swobodnej oceny dowodów i nie są związani poleceniem
co do treści podejmowanych uchwał.
15. (uchylony)
16. Członkom doraźnym Komisji przysługuje wynagrodzenie ustalone
w umowie cywilnoprawnej.
17. Członek Komisji nie może występować w roli świadka, a także
wykonywać czynności biegłego przed sądem lub innym organem w zakresie
postępowań prowadzonych przez Komisję.
18. W pracach Komisji uczestniczą, w miarę potrzeb, eksperci z listy
członków doraźnych i ekspertów, a także pracownicy obsługi.
19. Ekspertom za udział w pracach Komisji oraz sporządzanie opinii lub
ekspertyzy przysługuje wynagrodzenie ustalone w umowie cywilnoprawnej.

Art. 28b. 1. Do czasu pracy członka stałego Komisji stosuje się przepisy
Kodeksu pracy, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.
2. Okres rozliczeniowy czasu pracy członków stałych Komisji nie może
przekraczać 4 miesięcy.
3. Rozkład czasu pracy jest ustalany na okres nie krótszy niż 2 tygodnie,
a w razie zaistnienia poważnego wypadku, wypadku lub incydentu – na bieżąco.
4. W razie zaistnienia poważnego wypadku, wypadku lub incydentu dobowy
wymiar czasu pracy członka Komisji może być wydłużony do 16 godzin.
5. Okres odpoczynku po wydłużeniu czasu pracy, o którym mowa w ust. 4,
nie może być krótszy niż 8 godzin, pozostały czas odpoczynku stanowiący różnicę
między liczbą przepracowanych godzin a liczbą godzin udzielonego odpoczynku
udziela się członkowi Komisji w okresie 7 dni od zakończenia pracy
w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy.
6. W razie zaistnienia poważnego wypadku, wypadku lub incydentu
odpoczynek, o którym mowa w art. 133 Kodeksu pracy, może być udzielony
w ciągu 7 dni od dnia, w którym ten odpoczynek był przewidziany.
7. Członek Komisji pozostaje poza normalnymi godzinami pracy
w gotowości do podjęcia czynności badawczych (dyżur). Za czas dyżuru
pełnionego w domu przysługuje wynagrodzenie w wysokości wynikającej z liczby
godzin pozostawania na dyżurze pomnożonej przez 30% stawki godzinowej
wynikającej z wynagrodzenia zasadniczego członka Komisji.
8. W momencie powiadomienia o konieczności przystąpienia do czynności
badawczych członek Komisji jest obowiązany do niezwłocznego podjęcia tych czynności.
9. Czas dojazdu na miejsce zdarzenia, liczony od momentu powiadomienia
członka Komisji o konieczności przystąpienia do badania poważnego wypadku,
wypadku lub incydentu do momentu przybycia na to miejsce, a także czas powrotu
z tego miejsca do siedziby Komisji lub miejsca zamieszkania, wlicza się do czasu pracy.
10. Przewodniczący Komisji może oddelegować członka Komisji do
wykonywania zadań poza jego stałym miejscem ich wykonywania. Okres
oddelegowania określa przewodniczący Komisji.
11. Do członków Komisji nie stosuje się przepisu art. 1515 § 2 zdanie drugie
Kodeksu pracy.

Art. 28c. Do członków stałych Komisji stosuje się odpowiednio przepisy
art. 21–24, 26, 28 i 42¹ ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów
państwowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 537).

Art. 28d. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych zapewnia z części
budżetu państwa, której jest dysponentem, środki na prowadzenie działalności
Komisji i jej obsługę, w tym w szczególności na wynagrodzenia jej członków
stałych, członków doraźnych, ekspertów, pracowników obsługi oraz na
wyposażenie techniczne, koszty szkolenia, tłumaczeń i prowadzenia jej strony
internetowej, a także koszty wykonywanych na zlecenie przewodniczącego
Komisji ekspertyz, badań i analiz, koszty publikacji materiałów, oraz zapewnia
właściwe zasoby niezbędne do prawidłowej realizacji zadań Komisji.
2. Obsługę Komisji zapewnia urząd obsługujący ministra właściwego do
spraw wewnętrznych.
2a. Minister właściwy do spraw wewnętrznych wydaje członkowi Komisji
legitymację.
2b. Członek Komisji jest obowiązany do zwrotu legitymacji z dniem jego
odwołania albo z dniem upływu terminu ważności legitymacji.
3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, wzór legitymacji członka Komisji, mając na uwadze konieczność
umieszczenia danych niezbędnych do identyfikacji tych osób.
4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze zarządzenia,
regulamin działania Komisji, liczbę jej członków stałych oraz strukturę
organizacyjną, uwzględniając charakter wykonywanych przez nią zadań
i konieczność zapewnienia odpowiednich zasobów niezbędnych do prawidłowej
realizacji zadań Komisji.

Art. 28e. 1. Komisja prowadzi postępowanie po każdym poważnym wypadku.
2. Komisja może prowadzić postępowanie w odniesieniu do wypadku lub
incydentu, które w nieznacznie różniących się warunkach byłyby poważnymi
wypadkami powodującymi zaprzestanie funkcjonowania podsystemów
strukturalnych lub składników interoperacyjności transeuropejskiego systemu kolei.
2a. Komisja może prowadzić postępowanie w odniesieniu do wypadku
i incydentu innego niż określony w ust. 2, o ile zaistniały okoliczności
uzasadniające podjęcie takiego postępowania.
3. Decyzję o podjęciu postępowania w sprawie wypadku lub incydentu,
o którym mowa w ust. 2 i 2a, podejmuje przewodniczący Komisji, biorąc pod
uwagę:
1) wagę wypadku lub incydentu;
2) czy wypadek lub incydent tworzy serię wypadków lub incydentów
odnoszących się do systemu jako całości;
3) wpływ wypadku lub incydentu na bezpieczeństwo kolei na poziomie
wspólnotowym;
4) wnioski zarządców, przewoźników kolejowych, użytkowników bocznic
kolejowych, ministra właściwego do spraw transportu, ministra właściwego
do spraw wewnętrznych, Prezesa UTK lub państw członkowskich Unii Europejskiej.
3a. Decyzję o podjęciu postępowania w sprawie wypadku lub incydentu,
o którym mowa w ust. 2, przewodniczący Komisji podejmuje nie później niż
w ciągu tygodnia od dnia uzyskania informacji o ich zaistnieniu.
4. W terminie tygodnia od dnia podjęcia decyzji o rozpoczęciu postępowania
Komisja informuje o tym Agencję, podając datę, czas i miejsce zdarzenia, jak
również jego rodzaj i skutki obejmujące ofiary śmiertelne, osoby ranne i odniesione
przez nie rany oraz poniesione straty materialne.

Art. 28f. 1. Zakres postępowania i procedury ustala Komisja w zależności od
wniosków, jakie zamierza uzyskać z poważnego wypadku, wypadku lub incydentu
w celu poprawy bezpieczeństwa, z uwzględnieniem przepisów art. 28h, 28j i 28k.
2. Postępowanie jest prowadzone przez Komisję niezależnie od
prowadzonych w tym samym czasie postępowań karnych lub innych postępowań
mających na celu ustalenie winy lub odpowiedzialności. Postępowania te nie mogą
uniemożliwiać lub opóźniać badania poważnego wypadku, wypadku lub incydentu
prowadzonego przez Komisję.
3. Postępowania prowadzone przez Komisję nie rozstrzygają o winie lub
odpowiedzialności.

Art. 28g. 1. Zarządcy, przewoźnicy kolejowi i użytkownicy bocznic
kolejowych są obowiązani do natychmiastowego zgłaszania poważnych
wypadków, wypadków i incydentów Komisji oraz Prezesowi UTK.
2. Prezes UTK informuje Komisję o wypadkach i incydentach, o których
mowa w art. 28e ust. 2, które w jego ocenie spełniają przesłanki określone w tym przepisie.

Art. 28h. 1. W przypadku podjęcia postępowania, o którym mowa w art. 28e
ust. 1, 2 lub 2a, Komisja w możliwie najkrótszym czasie przystępuje do:
1) badania stanu istniejącego infrastruktury kolejowej, w tym urządzeń
sterowania ruchem kolejowym i sygnalizacji oraz pojazdów kolejowych;
2) zabezpieczenia dokumentacji mającej związek z poważnym wypadkiem,
wypadkiem lub incydentem;
3) zabezpieczenia danych zarejestrowanych przez urządzenia rejestrujące w celu
poddania ich badaniom lub analizom;
4) przesłuchania personelu pociągu i innych pracowników kolei uczestniczących
w poważnym wypadku, wypadku lub incydencie oraz innych świadków lub
ma dostęp do wyników przesłuchań.
1a. W związku z badaniem poważnych wypadków, wypadków lub
incydentów Komisja jest uprawniona do przetwarzania danych osobowych,
o których mowa w art. 9 ust. 1 rozporządzenia 2016/679, w zakresie danych
dotyczących zdrowia.
1b. Komisja wykonuje obowiązek, o którym mowa w art. 13 ust. 1
i 2 rozporządzenia 2016/679, przy pierwszej czynności skierowanej do osoby,
której dane dotyczą, chyba że informacje, o których mowa w art. 13 ust. 1 i 2
rozporządzenia 2016/679, są w posiadaniu tej osoby, a zakres tych informacji lub
ich treść nie uległy zmianie.
2. Członkowie Komisji, po okazaniu legitymacji członka Komisji, są upoważnieni do:
1) dostępu do miejsca wypadku lub incydentu, pojazdów kolejowych, ich
wraków i zawartości oraz urządzeń i budynków związanych z prowadzeniem
ruchu kolejowego;
2) dostępu do protokołów oględzin i otwarcia zwłok ofiar śmiertelnych
poważnych wypadków;
3) dostępu do rejestratorów pokładowych i ich odczytów, a także innych zapisów;
4) dostępu do wszystkich informacji mających znaczenie w postępowaniu,
w tym posiadanych przez zarządcę, przewoźnika kolejowego, użytkownika
bocznicy kolejowej i Urząd Transportu Kolejowego;
5) żądania od związanych z poważnym wypadkiem, wypadkiem lub incydentem
jednostek organizacyjnych pomocy w prowadzeniu postępowania oraz
dostarczenia potrzebnych materiałów i ekspertyz;
6) wysłuchania osób;
7) wstępu na obszar kolejowy;
8) jazdy w kabinie pojazdów kolejowych z napędem;
9) inspekcji zarządców, przewoźników kolejowych i użytkowników bocznic
kolejowych w sprawach bezpieczeństwa ruchu kolejowego w wyniku
zaistniałego zdarzenia.
2a. Eksperci biorący udział w pracach Komisji korzystają z uprawnień
przysługujących członkom Komisji, określonych w ust. 2, po okazaniu stosownego
upoważnienia wydanego przez przewodniczącego Komisji, w zakresie w nim określonym.
3. Komisja powinna po przeprowadzeniu niezbędnych badań i czynności
w możliwie najkrótszym czasie umożliwić zarządcy udostępnienie infrastruktury
kolejowej dla ruchu kolejowego.
4. W celu zapewnienia poufności prowadzonego badania w sprawie
poważnego wypadku, wypadku lub incydentu uzyskane przez Komisję:
1) dowody z wysłuchania osób oraz inne dokumenty sporządzane lub otrzymane
przez Komisję w trakcie badania poważnego wypadku, wypadku lub incydentu,
2) zapisy ujawniające tożsamość osób wysłuchanych w trakcie badania
poważnego wypadku, wypadku lub incydentu,
3) informacje dotyczące osób, które uczestniczyły w poważnym wypadku,
wypadku lub incydencie, mające charakter informacji szczególnie
chronionych lub prywatnych, w tym informacji dotyczących ich stanu zdrowia
– nie mogą być udostępnione przez Komisję ani organom procesowym
w postępowaniu karnym, ani żadnym innym organom prowadzącym postępowanie
mające na celu ustalenie odpowiedzialności lub winy.
5. Udostępnienie dowodów, dokumentów, zapisów i informacji, o których
mowa w ust. 4, może być dokonane wyłącznie na potrzeby postępowania
przygotowawczego, sądowego, sądowo-administracyjnego lub innego
postępowania za zgodą sądu, jeżeli sąd uzna, że nadrzędny interes społeczny
uzasadnia ich ujawnienie. Właściwy do rozpoznania sprawy jest Sąd Okręgowy
w Warszawie.

Art. 28i. W razie konieczności Komisja może zwrócić się do podmiotów
prowadzących postępowanie w sprawie poważnych wypadków, wypadków lub
incydentów w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej lub Agencji o
przeprowadzenie ekspertyz, badań technicznych, analiz i ocen.

Art. 28j. 1. W przypadku gdy nie ma możliwości ustalenia, w którym
państwie wydarzył się poważny wypadek, wypadek lub incydent, lub jeżeli
wydarzył się na granicy lub w jej pobliżu, Komisja uzgadnia z właściwymi
podmiotami prowadzącymi postępowanie w sprawie poważnych wypadków,
wypadków lub incydentów w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej,
który z podmiotów prowadzi postępowanie, lub uzgadnia prowadzenie
postępowania we współpracy.
2. W przypadku prowadzenia postępowania przez Komisję podmiot, z którym
przeprowadzono uzgodnienia, o których mowa w ust. 1, ma prawo do udziału
w postępowaniu i do uzyskania jego pełnych wyników.
3. Komisja zaprasza do udziału w postępowaniu podmioty prowadzące
postępowanie w sprawie poważnych wypadków, wypadków lub incydentów
z państw członkowskich Unii Europejskiej, których przewoźnicy kolejowi
uczestniczyli w poważnym wypadku, wypadku lub incydencie.

Art. 28k. 1. Komisja prowadzi postępowanie w sposób pozwalający na
wysłuchanie uczestników, świadków i innych zainteresowanych oraz umożliwia im
dostęp do wyników postępowania.
2. O prowadzonym postępowaniu i jego postępach Komisja informuje
właściwego zarządcę, przewoźnika kolejowego, użytkownika bocznicy kolejowej, Prezesa UTK, organ prowadzący postępowanie przygotowawcze,
poszkodowanych, osoby bliskie ofiarom śmiertelnym, właścicieli zniszczonego
mienia, producentów, służby ratunkowe oraz innych zainteresowanych w miarę
możliwości, umożliwiając im przedkładanie opinii w sprawie postępowania
i wnoszenie uwag do projektów raportów.

Art. 28l. 1. Komisja sporządza raport z postępowania zawierający zalecenia
w zakresie poprawy bezpieczeństwa oraz zapobiegania poważnym wypadkom,
wypadkom lub incydentom, przyjmując uchwałę w tym zakresie.
1a. W przypadku konieczności niezwłocznego podjęcia działań w celu
poprawy bezpieczeństwa przewodniczący Komisji może wydać zalecenia w tym
celu w trakcie trwania danego postępowania.
2. Zalecenia w zakresie poprawy bezpieczeństwa oraz zapobiegania
poważnym wypadkom, wypadkom lub incydentom nie mogą obejmować ustalania
winy lub odpowiedzialności.
3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, zawartość raportu z postępowania w sprawie poważnych
wypadków, wypadków lub incydentów, uwzględniając skutki poważnych
wypadków, wypadków lub incydentów.
4. Komisja przekazuje raport z postępowania:
1) Agencji;
2) podmiotom, o których mowa w art. 28k ust. 2, oraz zainteresowanym
podmiotom w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej – na ich wniosek.
5. Komisja ogłasza raport z postępowania niezwłocznie po jego sporządzeniu,
nie później jednak niż 12 miesięcy od dnia zdarzenia.
6. Komisja sporządza roczny raport z prac Komisji w roku poprzednim,
zawierający wydane zalecenia w zakresie poprawy bezpieczeństwa i działania
podjęte zgodnie z tymi zaleceniami, oraz przesyła go do Agencji. Roczny raport
jest ogłaszany i przesyłany do Agencji nie później niż do dnia 30 września.
7. Komisja ogłasza raporty, o których mowa w ust. 1 i 6, w sposób określony
w regulaminie działania Komisji.
8. Zalecenia, o których mowa w ust. 1, 1a i 6, są kierowane do Prezesa UTK,
a w uzasadnionych przypadkach do innych zainteresowanych podmiotów, w tym
podmiotów w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej.
8a. Prezes UTK dokonuje analizy skierowanych do niego zaleceń
uwzględniając konieczność zapewnienia systemowego podejścia do zarządzania
bezpieczeństwem i minimalizacji ryzyka w transporcie kolejowym.
8b. Prezes UTK może uwzględnić zalecenia i przyjąć je do realizacji lub
przekazać je w całości albo w części do realizacji zarządcom, przewoźnikom
kolejowym lub innym podmiotom, których działalność ma wpływ na
bezpieczeństwo ruchu kolejowego i bezpieczeństwo eksploatacji kolei,
podlegającym regulacji na podstawie przepisów ustawy. Prezes UTK informuje
Komisję o sposobie postępowania z jej zaleceniami.
9. Prezes UTK sprawuje nadzór nad realizacją zaleceń przez podmioty,
o których mowa w ust. 8b.
9a. Podmioty, o których mowa w ust. 8b, określają planowany sposób
dalszego postępowania z zaleceniem, uwzględniając kryteria, o których mowa
w ust. 8a, a w stosownych przypadkach także rozwiązania przyjęte w swoich
systemach zarządzania bezpieczeństwem lub innych systemach zarządzania.
9b. Podmioty, o których mowa w ust. 8b, informują Prezesa UTK
o planowanym postępowaniu z zaleceniem, wskazując jego uzasadnienie.
9c. Jeżeli planowane postępowanie z zaleceniem nie spełnia kryteriów,
o których mowa w ust. 8a, Prezes UTK i podmioty, o których mowa w ust. 8b,
w razie potrzeby z udziałem Komisji, współpracują w celu wypracowania
porozumienia określającego inny sposób postępowania z zaleceniem.
9d. W przypadku braku podjęcia postępowania z zaleceniem, o którym mowa
w ust. 9a, albo nieosiągnięcia porozumienia co do sposobu jego wdrożenia, Prezes
UTK może, w drodze decyzji, nałożyć obowiązek wdrożenia zalecenia
uwzględniając kryteria, o których mowa w ust. 8a, oraz rozwiązania, o których
mowa w ust. 9a. Prezes UTK wskazuje w decyzji termin i sposób wdrożenia zaleceń.
10. Podmioty, których dotyczą zalecenia, corocznie przedstawiają, w terminie
do dnia 1 kwietnia, Komisji oraz Prezesowi UTK informacje o realizacji zaleceń oraz o podjętych środkach zapobiegawczych i działaniach zmierzających do realizacji tych zaleceń.
11. Prezes UTK przedstawia corocznie Komisji w terminie do dnia
30 kwietnia informację o realizacji zaleceń wydanych przez Komisję w roku
poprzednim oraz o podjętych działaniach zmierzających do realizacji tych zaleceń.

Art. 28m. 1. Postępowania w sprawach wypadków i incydentów prowadzi
komisja kolejowa.
2. W przypadku podjęcia przez Komisję postępowania w sprawie wypadku
lub incydentu, o których mowa w art. 28e ust. 2 lub 2a, komisja kolejowa
przekazuje Komisji prowadzenie postępowania.
3. W skład komisji kolejowych wchodzą w szczególności przedstawiciele
przewoźników kolejowych lub zarządców, których pracownicy lub pojazdy
kolejowe uczestniczyli w poważnym wypadku, wypadku lub incydencie bądź
których infrastruktura kolejowa ma związek z tym poważnym wypadkiem,
wypadkiem lub incydentem.
4. (uchylony)

Art. 28n. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, sposób powiadamiania o poważnych wypadkach, wypadkach
i incydentach, sposób powoływania przewodniczącego komisji kolejowej oraz
sposób prowadzenia postępowania i tryb pracy komisji kolejowych, mając na
uwadze konieczność ograniczenia skutków poważnych wypadków, wypadków
i incydentów.

Art. 28o. (uchylony).

Art. 28p. Umowy o świadczenie usług publicznych zawierane są przez
organizatorów publicznego transportu kolejowego wyłącznie na podstawie
i w zakresie określonym w obowiązujących planach transportowych.

Art. 28pa. 1. Prezes UTK opiniuje projekt planu transportowego, w zakresie
kolejowych przewozów pasażerskich, w terminie 21 dni od dnia jego doręczenia.
2. Organizator publicznego transportu kolejowego przekazuje Prezesowi
UTK projekt planu transportowego przed jego uchwaleniem lub wydaniem wraz
z dokumentacją stanowiącą podstawę oceny uwarunkowań, o których mowa
w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie
zbiorowym, w zakresie określonym przez Prezesa UTK.
3. Niezajęcie stanowiska w terminie, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za
pozytywne zaopiniowanie projektu planu transportowego.

Art. 28pb. 1. Prezes UTK opiniuje, pod względem zgodności z planem
transportowym, projekt umowy o świadczenie usług publicznych w zakresie
kolejowych przewozów pasażerskich, w terminie 21 dni od dnia jego doręczenia.
2. Organizator publicznego transportu kolejowego przekazuje do
zaopiniowania Prezesowi UTK projekt umowy, o której mowa w ust. 1, na 30
dni przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego
w trybie przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. poz. 2019 oraz z 2020 r. poz. 288) lub wszczęciem
postępowania o zawarcie umowy koncesji w trybie przepisów ustawy z dnia
21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi
(Dz. U. z 2019 r. poz. 1528, 1655 i 2020) albo przed bezpośrednim zawarciem
umowy, o której mowa w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r.
o publicznym transporcie zbiorowym.
3. Niezajęcie stanowiska w terminie, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za
pozytywne zaopiniowanie projektu umowy o świadczenie usług publicznych
w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich.
4. Organizator publicznego transportu kolejowego przekazuje Prezesowi
UTK, potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez tego organizatora, kopię
umowy o świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów
pasażerskich, w terminie 7 dni od dnia jej zawarcia.

Art. 28q. (uchylony).

Art. 28r. (uchylony).

Art. 28s. (uchylony).

Art. 28t. (uchylony).

Art. 28w. (uchylony).

Art. 28x. (uchylony).

Art. 28y. (uchylony).

Art. 28z. (uchylony).

art. 29. więcej Art. 29. 1. Udostępnianie infrastruktury kolejowej polega na:
1) rozpatrywaniu wniosków aplikanta o przydzielenie zdolności przepustowej;
2) przydzielaniu aplikantowi zdolności przepustowej, w tym:
a) przydzielaniu trasy pociągu,
b) przydzielaniu zdolności przepustowej dla wykonania manewrów lub
postoju pojazdów kolejowych;
3) umożliwieniu przewoźnikowi kolejowemu wskazanemu przez aplikanta
wykorzystania przydzielonej zdolności przepustowej;
4) umożliwieniu przewoźnikowi kolejowemu skorzystania z pozostałych usług,
o których mowa w ust. 1 załącznika nr 2 do ustawy.
2. Przydzielenie zdolności przepustowej polega na określeniu przedziału
czasu zarezerwowanego dla aplikanta w celu umożliwienia przejazdu lub postoju
pojazdów kolejowych.
3. Przydzielenie zdolności przepustowej dla wykonania manewrów może
polegać na określeniu przedziału czasu, w którym zarządca umożliwi aplikantowi
wykonanie manewrów.

Art. 29a. 1. Przewoźnicy kolejowi są uprawnieni do minimalnego dostępu do
infrastruktury kolejowej z zachowaniem zasady równego ich traktowania.
Minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej obejmuje usługi wymienione w ust.
1 załącznika nr 2 do ustawy.
2. Przewoźnikom kolejowym z innych państw członkowskich Unii
Europejskiej przysługuje minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej, o którym
mowa w ust. 1, z zachowaniem zasady równego traktowania.
3. Zarządca może ograniczyć minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej:
1) ze względu na parametry techniczne pojazdów kolejowych z wyłączeniem
dopuszczalnej prędkości;
2) wprowadzając zakaz wjazdu do tunelu pojazdów kolejowych z towarami
niebezpiecznymi.

Art. 29b. Zarządca może, po konsultacji z zainteresowanymi stronami,
wskazać odcinki linii kolejowych, na których określony rodzaj przewozów będzie
uprzywilejowany, pod warunkiem:
1) zapewnienia dla pozostałych pociągów tras alternatywnych umożliwiających
realizację przewozu z tej samej stacji początkowej i do tej samej stacji
końcowej, z uwzględnieniem zastępowalności obu tras w związku ze
świadczeniem przez przewoźnika kolejowego usług przewozu towarowego
lub pasażerskiego;
2) zapewnienia możliwości wykorzystania pozostałej zdolności przepustowej
przez pozostałe pociągi;
3) uzyskania zgody Prezesa UTK.

Art. 29c. 1. Regularny przewóz kolejowy osób niebędący przewozem o
charakterze użyteczności publicznej jest wykonywany na podstawie decyzji o
przyznaniu otwartego dostępu albo decyzji o przyznaniu ograniczonego dostępu.
2. Aplikant, który zamierza wystąpić o przydzielenie zdolności przepustowej
w celu wykonywania przewozu, o którym mowa w ust. 1, na trasie, na której są
wykonywane przewozy na podstawie umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, informuje o tym właściwego zarządcę oraz
Prezesa UTK za pomocą standardowego formularza powiadomienia, o którym
mowa w art. 4 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2018/1795 z
dnia 20 listopada 2018 r. ustanawiającego procedurę i kryteria do celów stosowania
badania równowagi ekonomicznej zgodnie z art. 11 dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2012/34/UE (Dz. Urz. UE L 294 z 21.11.2018, str. 5), nie
później niż w terminie 18 miesięcy przed dniem wejścia w życie rozkładu jazdy pociągów, którego będzie dotyczył wniosek o przydzielenie zdolności przepustowej.
3. Prezes UTK, nie później niż przed upływem 10 dni od dnia otrzymania
informacji o zamiarze wykonywania regularnego przewozu osób, o której mowa w
ust. 2, przekazuje tę informację organizatorowi publicznego transportu kolejowego
i przewoźnikowi kolejowemu, którzy zawarli umowę o świadczenie usług w
zakresie publicznego transportu zbiorowego na trasie, o której mowa w ust. 2.
4. W terminie miesiąca od dnia otrzymania informacji o zamiarze
wykonywania regularnego przewozu osób, o której mowa w ust. 2, organizator
publicznego transportu kolejowego i przewoźnik kolejowy, którzy zawarli umowę
o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, oraz zarządca
właściwej infrastruktury kolejowej mogą złożyć do Prezesa UTK wniosek o
przeprowadzenie badania równowagi ekonomicznej umowy o świadczenie usług w
zakresie publicznego transportu zbiorowego w rozumieniu przepisów
rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2018/1795 z dnia 20 listopada 2018
r. ustanawiającego procedurę i kryteria do celów stosowania badania równowagi
ekonomicznej zgodnie z art. 11 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE.
5. Prezes UTK wydaje decyzję o przyznaniu otwartego dostępu na danej
trasie, w przypadku gdy w wyniku przeprowadzonego badania, o którym mowa w
ust. 4, oceni, że proponowane połączenie pasażerskie nie zagraża równowadze
ekonomicznej umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu
zbiorowego, albo gdy żaden podmiot nie wystąpił o przeprowadzenie takiego badania.
6. Jeżeli w wyniku przeprowadzonego badania, o którym mowa w ust. 4,
Prezes UTK oceni, że proponowane połączenie pasażerskie zagraża równowadze
ekonomicznej umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu
zbiorowego, uwzględniając stopień naruszenia równowagi ekonomicznej tej
umowy, wydaje decyzję:
1) o przyznaniu ograniczonego dostępu,
2) odmawiającą przyznania otwartego dostępu
– wskazując zakres zmian w planowanym przewozie osób, w szczególności
dotyczący zmiany częstotliwości, tras, stacji pośrednich lub harmonogramu, które
zapewniłyby spełnienie warunków przyznania otwartego dostępu.
7. W decyzji o przyznaniu otwartego dostępu albo o przyznaniu
ograniczonego dostępu określa się w szczególności:
1) aplikanta, jego siedzibę i adres;
2) trasy, na których mają być realizowane przewozy;
3) okres, na jaki decyzja zostaje wydana;
4) warunki oraz zakres korzystania z dostępu do infrastruktury kolejowej.
8. Decyzja o przyznaniu otwartego dostępu albo o przyznaniu ograniczonego
dostępu jest wydawana na okres nieprzekraczający 5 lat.
9. Strona niezadowolona z decyzji, o której mowa w ust. 5 i 6, może zwrócić
się do Prezesa UTK z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy w terminie 30
dni od dnia otrzymania decyzji.
10. Prezes UTK dokonuje okresowej kontroli działalności przewoźników
kolejowych wykonujących przewozy w ramach otwartego albo ograniczonego
dostępu w zakresie spełniania warunków korzystania z dostępu do infrastruktury
kolejowej określonych w decyzji o przyznaniu otwartego dostępu albo w decyzji o
przyznaniu ograniczonego dostępu.
11. Decyzja, o której mowa w ust. 5 i ust. 6 pkt 1, wygasa w przypadku
likwidacji albo ogłoszenia upadłości aplikanta, któremu decyzja została wydana.
12. Prezes UTK uchyla decyzję o przyznaniu otwartego dostępu albo decyzję
o przyznaniu ograniczonego dostępu w przypadku:
1) wystąpienia rażącego naruszenia warunków korzystania z dostępu do
infrastruktury kolejowej określonych w tej decyzji;
2) zaprzestania wykonywania przewozów przez co najmniej 6 miesięcy z
przyczyn leżących po stronie aplikanta.
13. Przepisy ust. 1–12 stosuje się do decyzji dotyczących otwartego dostępu
dla przewozów pasażerskich kolejami dużych prędkości.

Art. 29d. 1. Aplikant nabywa prawo do składania wniosków o przydzielenie
zdolności przepustowej po zawarciu z zarządcą umowy o przydzielenie zdolności przepustowej.
2. Umowa, o której mowa w ust. 1, określa w szczególności:
1) prawa i obowiązki zarządcy i aplikanta w odniesieniu do przydzielonej
zdolności przepustowej;
2) sposób i terminy przekazywania zarządcy informacji o przewoźniku
kolejowym uprawnionym do wykorzystania zdolności przepustowej, która
zostanie przydzielona aplikantowi.
3. Zarządca może określić w umowie, o której mowa w ust. 1, wymagania
dotyczące gwarancji finansowych na zabezpieczenie płatności. Wymagania te
muszą być odpowiednie, przejrzyste i niedyskryminacyjne.
4. W zakresie kolejowych przewozów osób innych niż przewozy okazjonalne
zarządca zawiera umowę o przydzielenie zdolności przepustowej w takim zakresie,
w jakim aplikant zawarł umowę o świadczenie usług publicznych, przedstawił
oświadczenie organizatora publicznego transportu kolejowego o zamiarze objęcia
pociągów umową o świadczenie usług publicznych albo uzyskał decyzję o
przyznaniu otwartego dostępu albo decyzję o przyznaniu ograniczonego dostępu.
5. Aplikant, który zawarł z zarządcą umowę ramową, składa wniosek o
przydzielenie zdolności przepustowej zgodnie z postanowieniami tej umowy.

Art. 29e. 1. W przypadku gdy aplikant i zarządca nie dojdą do porozumienia
w zakresie postanowień umowy o przydzielenie zdolności przepustowej, Prezes
UTK, na wniosek aplikanta, wydaje decyzję w sprawie przydzielenia zdolności
przepustowej, która zastępuje umowę o przydzielenie zdolności przepustowej.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera projekt umowy o przydzielenie
zdolności przepustowej oraz aktualne stanowiska stron umowy, z zaznaczeniem
tych części umowy, co do których strony nie doszły do porozumienia.
3. Prezes UTK wydaje decyzję w sprawie przydzielenia zdolności
przepustowej, określając w niej warunki umowy ustalone przez strony oraz
dokonując rozstrzygnięć w tych częściach, w których strony nie doszły do porozumienia.
4. Decyzji, o której mowa w ust. 3, nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
5. Decyzja, o której mowa w ust. 3, wygasa w przypadku zawarcia umowy o
przydzielenie zdolności przepustowej.

Art. 29f. 1. Zarządca przyjmuje wnioski o przydzielenie zdolności
przepustowej na okres od północy w drugą sobotę grudnia do północy w drugą
sobotę grudnia kolejnego roku, zwany dalej „okresem obowiązywania rocznego
rozkładu jazdy pociągów”.
2. Wniosek o przydzielenie zdolności przepustowej na więcej niż jednej sieci
kolejowej aplikant składa do jednego z zarządców, których sieci wniosek dotyczy.
3. Kopię wniosku, o którym mowa w ust. 2, zarządca, który go otrzymał,
przekazuje do rozpatrzenia pozostałym zarządcom, których wniosek dotyczy.
4. Zarządca, który otrzymał wniosek, o którym mowa w ust. 2, do czasu
przydzielenia zdolności przepustowej, współpracuje z pozostałymi zarządcami w
imieniu aplikanta.

art. 30. więcej Art. 30. 1. Zarządca na podstawie otrzymanych wniosków przydziela
zdolność przepustową.
2. Zarządca na podstawie wniosku o przydzielenie trasy pociągu opracowuje
rozkład jazdy pociągu.
3. Zarządca ustala procedurę opracowania rocznego rozkładu jazdy pociągów.
Na podstawie wniosków o przydzielenie trasy pociągu złożonych zgodnie z tą
procedurą zarządca opracowuje roczny rozkład jazdy pociągów.
3a. W przypadku przepełnienia infrastruktury kolejowej zarządca podejmuje
działania w celu wprowadzenia zmian zdolności przepustowej, w szczególności
dotyczących korzystania z danej trasy pociągów, która w okresie co najmniej
miesiąca w obowiązującym rozkładzie jazdy pociągów była wykorzystywana
poniżej progowej wielkości ustalanej w regulaminie sieci, o którym mowa w art.
32 ust. 1, chyba że nastąpiło to z przyczyn pozaekonomicznych, na które aplikant
nie miał wpływu.
4. W przypadku ujawnienia odcinka linii kolejowej o niewystarczającej
zdolności przepustowej zarządca niezwłocznie powiadamia o tym Prezesa UTK
oraz aplikantów, którzy wnioskowali o przydzielenie zdolności przepustowej na
tym odcinku linii kolejowej. Obowiązek powiadomienia występuje również w
przypadku ujawnienia odcinka linii kolejowej, na którym zarządca przewiduje
wystąpienie niewystarczającej zdolności przepustowej w kolejnym rocznym
rozkładzie jazdy pociągów.
5. Przez niewystarczającą zdolność przepustową, o której mowa w ust. 4,
rozumie się popyt na zdolność przepustową odcinka linii kolejowej, który nie może
być w pełni zaspokojony w danym okresie czasu, nawet po dokonaniu koordynacji
różnych wniosków o przydzielenie zdolności przepustowej.
6. Zarządca, w terminie 6 miesięcy od dnia powiadomienia, o którym mowa
w ust. 4, jest obowiązany dokonać analizy zdolności przepustowej odcinka linii
kolejowej o niewystarczającej zdolności przepustowej i przedłożyć jej wyniki
Prezesowi UTK.
7. Zarządca, w terminie 6 miesięcy od dnia przedłożenia wyników analizy
zdolności przepustowej, po konsultacjach z przewoźnikami wykonującymi
przewozy na odcinku linii kolejowej, którego analiza dotyczy, opracowuje plan
powiększenia zdolności przepustowej i przedkłada go Prezesowi UTK.
8. Po opracowaniu rocznego rozkładu jazdy pociągów zarządca, na wniosek
aplikanta:
1) może przydzielić dodatkową zdolność przepustową;
2) może zmodyfikować przydzieloną zdolność przepustową;
3) przyjmuje rezygnację z przydzielonej zdolności przepustowej.
9. Wniosek, o którym mowa w ust. 8, dotyczący pociągu realizującego
przewozy kolejowe osób, zwanego dalej „pociągiem pasażerskim”:
1) którego rozkład jazdy ma zostać podany do publicznej wiadomości, aplikant
składa w terminie określonym przez zarządcę, nie późniejszym niż 40 dni
przed wnioskowanym terminem przejazdu;
2) realizującego przewóz okazjonalny, aplikant składa co najmniej 7 dni przed
wnioskowanym terminem przejazdu.
10. W przypadku gdy aplikant złoży wniosek o przydzielenie trasy pociągu w
terminie późniejszym niż 5 dni przed planowym uruchomieniem pociągu, zarządca
może opracować uproszczony rozkład jazdy pociągu, określający godzinę odjazdu
pociągu ze stacji początkowej oraz czas przejazdu pociągu bez uwzględnienia czasu
postojów wynikających z ruchu innych pociągów.
11. Zarządca informuje aplikanta o przydzielonej zdolności przepustowej
przez określenie rozkładu jazdy pociągu, uproszczonego rozkładu jazdy pociągu
lub przedziału czasu, w którym przewoźnik kolejowy wskazany przez aplikanta
może korzystać z infrastruktury kolejowej.
12. Zarządca może określić terminy zmiany rozkładu jazdy pociągów. Zmiany
rozkładu jazdy pociągów są wprowadzane nie częściej niż co 30 dni.
13. Zarządca nie ujawnia informacji dostarczanych mu w trakcie procesu
przydzielania zdolności przepustowej stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.

Art. 30a. 1. W przypadku gdy zarządca odmówi rozpatrzenia wniosku o
przydzielenie zdolności przepustowej lub odmówi przydzielenia zdolności
przepustowej, aplikant może złożyć skargę do Prezesa UTK.
2. Prezes UTK stwierdza, w drodze decyzji, że odmowa, o której mowa w ust.
1, nie wymaga żadnych zmian, wymaga modyfikacji albo cofnięcia.
3. Zarządca dokonuje modyfikacji odmowy albo cofa odmowę zgodnie z
wytycznymi określonymi przez Prezesa UTK w decyzji, o której mowa w ust. 2.

Art. 30b. 1. Zdolność przepustowa przydzielona aplikantowi nie może być
przekazana innemu aplikantowi.
2. Zdolność przepustowa przydzielona aplikantowi, który nie jest
przewoźnikiem kolejowym, nie może być wykorzystana do realizacji innego
rodzaju przewozów, niż wskazany we wniosku o przydzielenie zdolności
przepustowej.
3. Aplikant może wskazać różnych przewoźników kolejowych uprawnionych
do wykorzystania zdolności przepustowej przydzielonej na podstawie
poszczególnych wniosków.
4. Aplikant, który jest przewoźnikiem kolejowym, nie może wskazać innego
przewoźnika kolejowego do wykorzystania przydzielonej mu zdolności
przepustowej.

Art. 30c. 1. Zarządca przedstawia przewoźnikowi kolejowemu wskazanemu
przez aplikanta, w terminie uzgodnionym z aplikantem, projekt umowy o
wykorzystanie zdolności przepustowej.
2. Przewoźnik kolejowy nabywa prawo do wykorzystania przydzielonej
aplikantowi zdolności przepustowej po zawarciu z zarządcą umowy o
wykorzystanie zdolności przepustowej.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, określa w szczególności prawa i obowiązki
zarządcy i przewoźnika kolejowego w odniesieniu do przydzielonej zdolności
przepustowej oraz sposób i warunki jej wykorzystania.
4. Zarządca może określić w umowie, o której mowa w ust. 2, wymagania
dotyczące gwarancji finansowych na zabezpieczenie płatności. Wymagania te
muszą być odpowiednie, przejrzyste i niedyskryminacyjne.
5. Umowa, o której mowa w ust. 2, zawierana jest na okres nie dłuższy niż
okres obowiązywania rocznego rozkładu jazdy pociągów.
6. Rozwiązanie umowy o wykorzystanie zdolności przepustowej wymaga
zgody Prezesa UTK, udzielonej w drodze decyzji.
7. Decyzję, o której mowa w ust. 6, wydaje się w terminie miesiąca od dnia
wpływu wniosku do Prezesa UTK i nadaje się jej rygor natychmiastowej
wykonalności.

Art. 30d. 1. W przypadku gdy przewoźnik i zarządca nie dojdą do
porozumienia w zakresie postanowień umowy o wykorzystanie zdolności
przepustowej, Prezes UTK, na wniosek zarządcy lub przewoźnika kolejowego,
wydaje decyzję w sprawie wykorzystania zdolności przepustowej, która zastępuje
umowę o wykorzystanie zdolności przepustowej.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera projekt umowy o wykorzystanie
zdolności przepustowej oraz aktualne stanowiska stron, z zaznaczeniem tych części
umowy, co do których strony nie doszły do porozumienia.
3. Prezes UTK wydaje decyzję w sprawie wykorzystania zdolności
przepustowej, określając w niej warunki umowy ustalone przez strony oraz
dokonując rozstrzygnięć w tych częściach, w których strony nie doszły do
porozumienia.
4. Decyzji, o której mowa w ust. 3, nadaje się rygor natychmiastowej
wykonalności.
5. Decyzja, o której mowa w ust. 3, wygasa w przypadku zawarcia umowy o
wykorzystanie zdolności przepustowej.

Art. 30e. 1. Zarządca podaje do publicznej wiadomości rozkład jazdy
pociągów pasażerskich w formie ogłoszenia na swojej stronie internetowej nie
później niż w terminie 21 dni przed dniem jego wejścia w życie.
2. Zarządca, nie później niż w terminie 21 dni przed dniem wejścia w życie
rozkładu jazdy pociągów pasażerskich, przekazuje go w postaci elektronicznej
właściwym zarządcom lub operatorom stacji pasażerskich.
3. Rozkład jazdy pociągów pasażerskich zatrzymujących się na danej stacji
pasażerskiej lub peronie obowiązujący do kolejnej planowanej jego zmiany podaje
do publicznej wiadomości, w formie ogłoszeń w miejscu powszechnie dostępnym,
nie później niż w terminie 10 dni przed dniem jego wejścia w życie:
1) w budynku dworca kolejowego lub przy drogach stanowiących infrastrukturę
umożliwiającą pasażerom dotarcie do peronów – zarządzający nimi operator
stacji pasażerskiej;
2) na peronie lub przy drodze dojścia do peronu – zarządzający nimi podmiot.
4. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do zmian rozkładu jazdy
pociągów pasażerskich.
5. Przepisów ust. 1–4 nie stosuje się do rozkładu jazdy pociągu pasażerskiego,
dla którego aplikant we wniosku o przydzielenie trasy pociągu określił, że rozkład
jazdy pociągu nie jest podawany do publicznej wiadomości.

Art. 30f. 1. Zarządca monitoruje punktualność pociągów.
2. Zarządca, w uzgodnieniu z przewoźnikami kolejowymi, ustala wielkość
opóźnień pociągów z podziałem na ich przyczyny.
3. Przewoźnik kolejowy lub zarządca, który powoduje opóźnienie pociągu,
wypłaca przewoźnikowi kolejowemu, którego pociąg został opóźniony, rekompensatę.
4. Zarządca opracowuje plan minimalizowania zakłóceń i poprawy wyników
sieci kolejowej, zwany dalej „planem wykonania”. Zarządca uzgadnia z
przewoźnikami kolejowymi szczegóły planu wykonania, w tym:
1) wielkość opóźnienia pociągu, dla której uznaje się, że pociąg kursuje planowo;
2) oczekiwany, procentowy udział liczby pociągów przewoźnika kolejowego,
które nie zostaną opóźnione z jego winy;
3) sposób ustalenia wysokości rekompensat należnych z tytułu opóźnienia
pociągu, podmiotu wypłacającego rekompensatę oraz podmiotu
uprawnionego do otrzymania rekompensaty, uwzględniając:
a) udział w odpowiedzialności za spowodowanie zakłócenia,
b) zdolność do przywrócenia normalnych warunków ruchu,
c) średnie wielkości opóźnienia pociągów w odniesieniu do punktualności
pociągów pasażerskich i pozostałych pociągów;
4) odpowiedzialność za działania zakłócające eksploatację sieci kolejowej;
5) sposób premiowania za osiągnięcie przez przewoźnika kolejowego średniego
rocznego poziomu wyników wyższego niż wynik określony w oparciu o
główne parametry ustalone w ramach planu wykonania.
5. Zarządca koordynuje wypłacanie rekompensat, o których mowa w ust. 4 pkt 3.
5a. Zarządca przekazuje niezwłocznie przewoźnikom kolejowym kalkulacje
płatności należnych w ramach planu wykonania. Kalkulacje te obejmują wszystkie
opóźnienia pociągów w okresie nie dłuższym niż miesiąc.
6. Zarządca publikuje raz do roku na swojej stronie internetowej średni roczny
poziom wyników osiągnięty przez przewoźników kolejowych w oparciu o główne
parametry ustalone w ramach planu wykonania.
7. Przepisów ust. 1–6 nie stosuje się do pociągów uruchomionych na
podstawie wniosków o przydzielenie tras pociągów, o których mowa w art. 30 ust. 10.

Art. 30g. Zarządca opracowuje procedury rozwiązywania sporów
dotyczących przydzielania zdolności przepustowej oraz planu wykonania
zapewniające bezstronność w odniesieniu do biorących w nim udział stron oraz
umożliwiające rozwiązanie sporu w terminie 10 dni roboczych.

Art. 30h. 1. Korzystanie z drogi kolejowej nie może naruszać zasad
bezpieczeństwa ruchu kolejowego, bezpiecznego przewozu osób i rzeczy oraz
ochrony środowiska, a także ochrony zabytków.
2. W przypadku wystąpienia zakłóceń w ruchu pociągów spowodowanych
przez awarię techniczną lub wypadek zarządca podejmuje wszystkie konieczne
kroki, aby przywrócić niezakłócony ruch pociągów. W tym celu opracowuje on
plan postępowania uwzględniający organy, które należy poinformować w
przypadku wystąpienia poważnych zdarzeń lub poważnych zakłóceń w ruchu pociągów.
2a. Jeżeli zakłócenia, o których mowa w ust. 2, mogą mieć wpływ na ruch
transgraniczny na infrastrukturze kolejowej innych zarządców, zarządca
współpracuje z nimi w celu przywrócenia niezakłóconego ruchu transgranicznego,
w tym niezwłocznie przekazuje im informacje o tych zakłóceniach.
3. W nagłych przypadkach skutkujących ograniczeniem zdolności
przepustowej, dostęp do przydzielonej zdolności przepustowej może zostać
ograniczony bez uprzedzenia na tak długo, jak to jest konieczne do usunięcia
zaistniałych skutków w niezbędnym zakresie. Zarządca może, jeżeli uzna to za
konieczne, wymagać od przewoźników kolejowych, za opłatą, udostępnienia mu
zasobów, które uważa za najbardziej odpowiednie do niezwłocznego przywrócenia
niezakłóconego ruchu pociągów.
4. Zarządca niezwłocznie informuje zainteresowane strony o braku
dostępności zdolności przepustowej w wyniku nieplanowanych prac w zakresie
utrzymania infrastruktury kolejowej.
5. Zarządca, na żądanie Prezesa UTK, przekazuje mu niezwłocznie
informacje dotyczące braku dostępności zdolności przepustowej w wyniku
nieplanowanych prac w zakresie utrzymania infrastruktury kolejowej.

art. 31. więcej Art. 31. 1. Na uzasadniony wniosek aplikanta zarządca może zawrzeć z
aplikantem umowę ramową. Umowa ramowa określa w szczególności przybliżone
parametry zdolności przepustowej, w ramach której aplikantowi zostaną
przydzielone trasy pociągów, oraz termin składania wniosków o przydzielenie
zdolności przepustowej. Umowa ramowa nie określa tras pociągów.
2. Umowa ramowa jest zawierana na okres nie dłuższy niż 5 lat i może być
przedłużana na kolejne okresy 5-letnie.
3. Zawarcie umowy ramowej na okres dłuższy niż 5 lat wymaga
szczegółowego uzasadnienia przez aplikanta istniejącymi długoterminowymi
umowami handlowymi, poniesionymi albo planowanymi inwestycjami lub ryzykiem.
4. Umowy ramowe mogą być zawierane na okres 15 lat w wyjątkowych,
uzasadnionych przypadkach, w przypadku usług świadczonych z wykorzystaniem
infrastruktury kolejowej wymagającej długoterminowych inwestycji.
4a. Umowy ramowe zawierane na okres dłuższy niż 15 lat mogą być
zawierane jedynie w wyjątkowych przypadkach, w szczególności gdy usługi są
świadczone z wykorzystaniem infrastruktury kolejowej wymagającej
długoterminowych inwestycji na dużą skalę oraz gdy inwestycje takie objęte są
zobowiązaniami umownymi, w tym wieloletnim planem amortyzacji.
5. Postanowienia umów ramowych nie mogą uniemożliwiać korzystania
z danej linii kolejowej innym przewoźnikom kolejowym.
6. Projekt umowy ramowej, po parafowaniu przez strony, jest przedstawiany
przez zarządcę do zatwierdzenia przez Prezesa UTK.
7. Prezes UTK zatwierdza projekt umowy ramowej w drodze decyzji. Prezes
UTK odmawia zatwierdzenia projektu umowy ramowej, która nie spełnia
wymogów, o których mowa w ust. 2–5.
8. Umowa ramowa może zostać zawarta po zatwierdzeniu jej projektu przez Prezesa UTK.
9. Zarządca udostępnia zainteresowanemu podmiotowi, na jego wniosek,
postanowienia umowy ramowej w sposób nienaruszający tajemnicy
przedsiębiorstwa.

art. 32. więcej Art. 32. 1. Zarządca opracowuje regulamin, zwany dalej „regulaminem
sieci”, określający zasady udostępniania zarządzanej infrastruktury oraz obiektów
infrastruktury usługowej połączonych z siecią kolejową zarządcy, w szczególności:
1) tryb składania i rozpatrywania wniosków o przydzielenie zdolności
przepustowej;
2) charakterystykę infrastruktury kolejowej przeznaczonej do udostępniania oraz
informacje o warunkach dostępu do niej;
3) cennik, o którym mowa w art. 33 ust. 13;
4) warunki korzystania z udostępnionej infrastruktury kolejowej;
5) zakres usług związanych z udostępnianiem infrastruktury kolejowej i warunki
ich zapewnienia.
1a. Co najmniej raz w roku PLK S.A. zapewnia, aby zainteresowani
przewoźnicy kolejowi i aplikanci, a jeżeli jest to konieczne również przedstawiciele
podmiotów korzystających z usług kolejowych przewozów towarowych lub
pasażerskich oraz organów państwowych i organów jednostek samorządu
terytorialnego, mieli możliwość przedstawienia pisemnych opinii dotyczących
treści regulaminu sieci.
1b. PLK S.A. ogłasza na swojej stronie internetowej:
1) skonsultowane z zainteresowanymi podmiotami lub organami wytyczne
dotyczące trybu przedstawiania opinii, o których mowa w ust. 1a;
2) zestawienie opinii, o których mowa w ust. 1a, wraz z informacją o działaniach
podjętych w związku z przedstawionymi opiniami, oraz przekazuje to
zestawienie i tę informację do wiadomości Prezesa UTK.
2. Zarządca zapewnia, aby charakterystyka infrastruktury kolejowej określona
w regulaminie sieci była co najmniej raz do roku aktualizowana zgodnie z danymi
ujętymi w krajowym rejestrze infrastruktury.
3. Regulamin sieci jest ogłaszany, w sposób zwyczajowo przyjęty, nie później
niż na 4 miesiące przed terminem składania wniosków o przydzielenie zdolności
przepustowej.
4. Regulamin sieci jest ogłaszany co najmniej w dwóch językach urzędowych
Unii Europejskiej, w tym w języku polskim.
5. Wprowadzenie do regulaminu sieci postanowień dotyczących linii
kolejowych o znaczeniu obronnym wymaga uzgodnienia z Ministrem Obrony Narodowej.

art. 33. więcej Art. 33. 1. Zarządca opracowuje system pobierania opłat na okres
obowiązywania rocznego rozkładu jazdy pociągów oparty na takich samych
zasadach w odniesieniu do wszystkich aplikantów dla całej sieci kolejowej.
2. Zarządca może pobierać od aplikantów opłatę za obsługę wniosku o
przydzielenie zdolności przepustowej, jeżeli na podstawie wniosku nie została
przydzielona zdolność przepustowa, z wyłączeniem sytuacji, gdy zdolność
przepustowa nie została przydzielona z przyczyn leżących po stronie zarządcy.
Opłata jest ustalana jako iloraz kosztów poniesionych przez zarządcę na obsługę
wniosków o przydzielenie zdolności przepustowej i liczby wniosków złożonych w
ostatnim zakończonym roku.
3. Zarządca pobiera od aplikanta opłatę rezerwacyjną za niewykorzystanie
przydzielonej zdolności przepustowej, jeżeli aplikant nie wskaże przewoźnika
kolejowego, który ma wykorzystać przydzieloną zdolność przepustową, albo
przewoźnik kolejowy wskazany przez aplikanta nie zawrze z zarządcą umowy o
wykorzystanie zdolności przepustowej. Opłata jest ustalana jako procentowy udział
opłaty, jaką poniósłby przewoźnik kolejowy za wykorzystanie przydzielonej
aplikantowi zdolności przepustowej. Zarządca nie pobiera opłaty, jeżeli
przewoźnik kolejowy wystąpił do Prezesa UTK o wydanie decyzji w sprawie
wykorzystania zdolności przepustowej.
4. Zarządca pobiera od przewoźnika kolejowego opłatę za usługi wykonane
w ramach minimalnego dostępu do infrastruktury kolejowej, związane ze
zrealizowanym przejazdem pociągu, zwaną dalej „opłatą podstawową”.
5. Opłata podstawowa jest obliczana jako iloczyn przebiegu pociągu i stawki
jednostkowej określonej dla przejazdu pociągu na odległość jednego kilometra.
6. Stawki jednostkowe opłaty podstawowej ustalane są przez zarządcę po
kosztach bezpośrednich, jakie zarządca ponosi jako rezultat przejazdu pociągu. W
celu odzyskania całości ponoszonych kosztów zarządca może, jeżeli wykaże, że
kondycja rynku to umożliwia, dokonać podwyżki stawek.
7. Zarządca może opracować, wspólnie z przewoźnikami kolejowymi, sposób
zmniejszenia opłaty podstawowej w zależności od realizacji przez przewoźnika
kolejowego planu wykonania.
8. Zarządca może pobierać od przewoźników kolejowych opłatę za usługi
wykonane w ramach minimalnego dostępu do infrastruktury kolejowej, związane
ze zrealizowanymi manewrami, zwaną dalej „opłatą manewrową”.
9. Stawki jednostkowe opłaty manewrowej ustalane są przez zarządcę po
kosztach bezpośrednich, jakie zarządca ponosi jako rezultat wykonania manewrów.
10. Zarządca określa maksymalny czas postoju pojazdów kolejowych w
ramach minimalnego dostępu do infrastruktury kolejowej, nie krótszy niż 2
godziny, w odniesieniu do którego nie pobiera opłat za przydzieloną zdolność
przepustową dla potrzeb postoju pojazdów kolejowych.
11. Zarządca może pobierać od przewoźników kolejowych opłatę
rezerwacyjną za niewykorzystanie przydzielonej zdolności przepustowej.
12. Zarządca może pobierać opłaty za określone w regulaminie sieci usługi
inne niż wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, które zarządca będzie świadczył
wtedy, gdy ich wykonania zażąda przewoźnik kolejowy w zgłoszonym wniosku.
13. Zarządca opracowuje projekt cennika określającego:
1) opłatę za obsługę wniosku o przydzielenie zdolności przepustowej, o której
mowa w ust. 2;
2) sposób ustalania stawki jednostkowej opłaty podstawowej na podstawie
stawek cząstkowych i współczynników korygujących wraz z określeniem ich wartości;
3) sposób ustalania stawki jednostkowej opłaty manewrowej;
4) sposób ustalania opłat rezerwacyjnych, o których mowa w ust. 3 i 11;
5) sposób ustalania opłat za postój pojazdów kolejowych;
6) opłaty, o których mowa w ust. 12, albo sposób ich ustalania.
14. Projekt cennika, o którym mowa w ust. 13, zarządca, niezwłocznie po jego
opracowaniu, umieszcza w regulaminie sieci oraz, nie później niż w terminie 9
miesięcy przed rozpoczęciem okresu obowiązywania rocznego rozkładu jazdy
pociągów, przedkłada do zatwierdzenia Prezesowi UTK w części dotyczącej
sposobu ustalania stawki jednostkowej opłaty podstawowej i manewrowej
obejmującego kalkulację wysokości zastosowanych stawek cząstkowych i
współczynników.
15. Prezes UTK w terminie 90 dni od dnia otrzymania projektu cennika, o
którym mowa w ust. 13, w drodze decyzji, zatwierdza go w części dotyczącej
sposobu ustalania stawki jednostkowej opłaty podstawowej i manewrowej albo
odmawia jego zatwierdzenia w przypadku stwierdzenia jego niezgodności z
obowiązującymi przepisami.
16. Zarządca jest obowiązany zaktualizować regulamin sieci w zakresie
cennika, którego projekt został zatwierdzony przez Prezesa UTK, w terminie 7 dni
od dnia doręczenia decyzji Prezesa UTK zatwierdzającej projekt cennika.
17. Brak wydania decyzji, o której mowa w ust. 15, w wymaganym terminie
jest równoważny z decyzją zatwierdzającą projekt cennika, o którym mowa w ust.
13. W takim przypadku zarządca jest obowiązany zaktualizować regulamin sieci w
zakresie cennika, którego projekt został zatwierdzony, w terminie 7 dni od upływu
terminu, w którym decyzja, o której mowa w ust. 15, powinna zostać podjęta.
18. W przypadku odmowy zatwierdzenia projektu cennika, o którym mowa w
ust. 13, zarządca podejmuje decyzję o:
1) stosowaniu w okresie obowiązywania rozkładu jazdy pociągów, którego
projekt cennika dotyczył, cennika obowiązującego w poprzednim okresie
obowiązywania rocznego rozkładu jazdy pociągów albo
2) opracowaniu nowego projektu cennika i ponownym przedstawieniu go do
zatwierdzenia w trybie, o którym mowa w ust. 15.
19. W przypadku, o którym mowa w ust. 18 pkt 1, zarządca w terminie 30 dni
od dnia doręczenia decyzji Prezesa UTK odmawiającej zatwierdzenia projektu
cennika, o którym mowa w ust. 13:
1) informuje Prezesa UTK o swojej decyzji;
2) aktualizuje regulamin sieci w zakresie cennika, o którym mowa w ust. 13.
20. W przypadku, o którym mowa w ust. 18 pkt 2, zarządca w terminie 30 dni
od dnia doręczenia decyzji Prezesa UTK odmawiającej zatwierdzenia projektu
cennika, o którym mowa w ust. 13:
1) przedstawia Prezesowi UTK poprawiony projekt cennika, o którym mowa w
ust. 13;
2) aktualizuje regulamin sieci w zakresie projektu cennika.
21. Jeżeli decyzja Prezesa UTK o zatwierdzeniu poprawionego projektu
cennika, o którym mowa w ust. 20 pkt 1, zostanie podjęta w terminie późniejszym
niż 30 dni przed rozpoczęciem okresu obowiązywania rocznego rozkładu jazdy:
1) cennik, którego projekt został zatwierdzony, wchodzi w życie 30 dni od dnia,
w którym decyzja została podjęta;
2) do dnia wejścia w życie nowego cennika obowiązuje cennik obowiązujący w
poprzednim rocznym okresie obowiązywania rozkładu jazdy.
22. Zarządca może podjąć decyzję o rezygnacji z opracowania projektu
cennika, o którym mowa w ust. 13, albo jego części, i stosowaniu na kolejny okres
obowiązywania rocznego rozkładu jazdy pociągów odpowiadającej mu części
cennika obowiązującego w poprzednim rocznym rozkładzie jazdy pociągów. W
takim przypadku zarządca:
1) informuje Prezesa UTK o swojej decyzji;
2) aktualizuje regulamin sieci w zakresie cennika, o którym mowa w ust. 13.
23. Z opłat podstawowych i manewrowych na liniach kolejowych o znaczeniu
wyłącznie obronnym zwolnione są wojskowe jednostki budżetowe.

art. 34. więcej Art. 34. 1. Opłata podstawowa może być podwyższana, w okresie
przepełnienia, na odcinkach dróg kolejowych o niewystarczającej zdolności przepustowej.
1a. Zarządca zaprzestaje pobierania podwyższonych opłat, o których mowa w ust. 1, jeżeli:
1) nie przedłożył planu powiększenia zdolności przepustowej albo
2) nie realizuje działań określonych w planie powiększenia zdolności przepustowej.
1b. W przypadku, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, za zgodą Prezesa UTK,
zarządca może kontynuować pobieranie podwyższonych opłat przez okres nie
dłuższy niż 3 lata, jeżeli:
1) plan powiększenia zdolności przepustowej nie może być zrealizowany z
przyczyn od niego niezależnych albo
2) możliwe warianty powiększenia zdolności przepustowej nie mogą być
zrealizowane z przyczyn ekonomicznych lub finansowych.
2. Zarządca może przyznawać ulgi w opłacie podstawowej pod warunkiem
zapewnienia ich finansowania. Ulgi mogą być przyznane na czas ograniczony i na
określonym odcinku infrastruktury kolejowej w celu:
1) rozwijania nowych usług kolejowych lub
2) korzystania z linii kolejowych o znacznym stopniu niewykorzystania
zdolności przepustowej.
2a. Ulgi przyznaje się na jednakowych zasadach dla wszystkich
przewoźników kolejowych.
2b. Jeżeli ulgi wprowadza się dla podobnych usług, wprowadza się dla nich
podobne systemy ulg.
3. (uchylony)
4. (uchylony)

Art. 34a. 1. Zarządca i aplikant mogą, pod nadzorem Prezesa UTK, prowadzić
negocjacje w zakresie opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej.
2. Zarządca informuje Prezesa UTK o rozpoczęciu negocjacji, o których mowa w ust. 1.
3. Prezes UTK może żądać od zarządcy i aplikanta udzielenia wyjaśnień oraz
przedstawienia dokumentów dotyczących negocjacji, o których mowa w ust. 1, a
także może brać udział w spotkaniach negocjacyjnych zarządcy i aplikanta.
4. Prezes UTK jest uprawniony do wyrażenia opinii na temat prowadzonych
negocjacji. Opinia jest doręczana zarządcy oraz aplikantowi.
5. Po zakończonych negocjacjach zarządca informuje Prezesa UTK o ich wyniku.

art. 35. więcej Art. 35. 1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia:
1) tryb składania i rozpatrywania wniosków o przydzielenie zdolności
przepustowej, o których mowa w art. 29d ust. 1, w szczególności informacje
jakie powinny znaleźć się we wnioskach o przydzielenie zdolności
przepustowej oraz warunki uznania, że odcinek linii kolejowej posiada
niewystarczającą zdolność przepustową;
2) tryb wprowadzania zmian do rozkładu jazdy pociągów;
3) zakres analizy zdolności przepustowej, o której mowa w art. 30 ust. 6;
4) zakres planu powiększenia zdolności przepustowej, o którym mowa w art. 30
ust. 7;
5) warunki korzystania przez przewoźników kolejowych z infrastruktury
kolejowej;
6) sposób kwalifikacji opóźnień pociągów;
7) maksymalną wielkość opóźnienia pociągu, o którym mowa w art. 30f ust. 4
pkt 1, z uwzględnieniem podziału na pociągi pasażerskie i pozostałe;
8) minimalny procentowy udział liczby pociągów przewoźnika kolejowego,
które nie zostaną opóźnione z jego winy, o którym mowa w art. 30f ust. 4 pkt
2, z uwzględnieniem podziału na pociągi pasażerskie i pozostałe;
9) sposób ustalania opłat, o których mowa w art. 33 ust. 2–4, 8 i 11, oraz
minimalne stawki opłat, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3;
10) sposób podwyższania opłaty podstawowej;
11) sposób udzielania ulg w opłacie podstawowej;
12) zakres przedmiotowy zagadnień, które w szczególności wymagają
uregulowania umową ramową;
13) sposób opracowania regulaminu sieci i zakres informacji w nim zawieranych.
2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do
spraw transportu uwzględni:
1) konieczność zapewnienia niedyskryminacyjnego traktowania aplikantów, w
szczególności w zakresie regulaminu sieci;
2) odmienny sposób postępowania z wnioskami o przydzielenie zdolności
przepustowej w przypadku opracowania rozkładu jazdy pociągu i jego zmiany;
3) odmienny sposób postępowania z wnioskami o przydzielenie zdolności
przepustowej w trybie przewidzianym dla rocznego rozkładu jazdy pociągów
i pozostałymi wnioskami;
4) potrzebę jak najlepszego wykorzystania istniejącej zdolności przepustowej;
5) potrzebę prowadzenia prac utrzymaniowych skutkujących ograniczeniem
zdolności przepustowej;
6) czas niezbędny na opracowanie rozkładu jazdy pociągów;
7) konieczność szczególnego traktowania tras pociągów międzynarodowych na
etapie przydzielania zdolności przepustowej;
8) szczególny charakter pociągów pasażerskich, w tym świadczących usługę publiczną;
9) konieczność podjęcia działań naprawczych w przypadku drogi kolejowej o
niewystarczającej zdolności przepustowej;
10) potrzebę weryfikacji przez zarządcę uprawnień przewoźnika kolejowego do
wykonywania przewozów;
11) potrzebę ustalenia strony, która ma ponieść konsekwencje za opóźnienie pociągu;
12) potrzebę zapewnienia, że system opłat pobieranych za przejazd pociągu
będzie adekwatny do kosztów, jakie powoduje przejazd pociągu;
13) potrzebę uzależnienia wysokości opłaty rezerwacyjnej od możliwości
ponownego wykorzystania przepustowości, z której dany aplikant zrezygnował.

Art. 35a. 1. Zarządca może podjąć decyzję o niestosowaniu przepisów art.
29–35, w przypadku gdy:
1) sieć kolejowa jest przeznaczona wyłącznie do prowadzenia przewozów
wojewódzkich lub lokalnych;
2) infrastruktura kolejowa stanowi element obiektu infrastruktury usługowej;
3) infrastruktura kolejowa została uznana za niemającą strategicznego znaczenia
dla funkcjonowania rynku kolejowego w decyzji wydanej przez Komisję Europejską.
2. Zarządca może podjąć decyzję o stosowaniu przepisów rozdziału 6
dotyczących przewoźników kolejowych do przedsiębiorców wykonujących
przewozy po drogach kolejowych, o których mowa w art. 17e ust. 2.
3. Zarządca, w przypadku gdy podejmie decyzję, o której mowa w ust. 1, lub
decyzję, o której mowa w ust. 2, niezwłocznie informuje o tym Prezesa UTK.

art. 36. więcej Art. 36. Przepisów art. 29–35 nie stosuje się do infrastruktury kolejowej:
1) przeznaczonej wyłącznie do przewozów osób wykonywanych przez
przewoźnika kolejowego, który równocześnie zarządza tą infrastrukturą bez
udostępniania jej innym przewoźnikom;
2) przeznaczonej do użytku właściciela w celu wykonywania przewozów rzeczy
wyłącznie dla jego własnych potrzeb;
3) obejmującej linie kolejowe o szerokości torów innej niż 1435 mm.

Art. 36a. 1. Udostępnianie obiektu infrastruktury usługowej, zwanego dalej
„obiektem”, polega na umożliwieniu przewoźnikom kolejowym, na ich wniosek,
dostępu do torów kolejowych w tym obiekcie oraz korzystania z usług, o których
mowa w ust. 2 i 3 załącznika nr 2 do ustawy, do których świadczenia obiekt został
specjalnie przystosowany. W przypadku gdy wymaga tego specyfika świadczonych
usług, udostępnianie obiektu obejmuje również korzystanie z obiektu.
2. Zarządzający obiektem sporządza statut obiektu, w którym określa, czy
obiekt przeznaczony jest do udostępniania. Zarządzający obiektem świadczący
usługi, o których mowa w ust. 2 załącznika nr 2 do ustawy, może określić, że obiekt
nie jest przeznaczony do udostępniania tylko w przypadku, gdy obiekt nie jest używany.
3. Przewoźnicy kolejowi są uprawnieni do dostępu do udostępnianych
obiektów, w tym do torów kolejowych w tych obiektach i świadczonych w nich
usług, o których mowa w ust. 2 załącznika nr 2 do ustawy, na równych i niedyskryminujących zasadach.
4. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 3, przysługuje również przewoźnikom
kolejowym z innych państw członkowskich Unii Europejskiej w zakresie obiektów
położonych na sieci kolejowej, do dostępu do której są uprawnieni.
5. Jeżeli obiekt nie był wykorzystywany do świadczenia usług, o których
mowa w ust. 2 załącznika nr 2 do ustawy, przez okres co najmniej dwóch kolejnych
lat i przewoźnik kolejowy zgłosił zarządzającemu obiektem lub operatorowi obiektu zainteresowanie dostępem do tego obiektu, właściciel obiektu podaje do
publicznej wiadomości, że obiekt jest przeznaczony do wynajęcia lub dzierżawy,
w całości albo w części, w celu świadczenia usług w zakresie, w jakim przewoźnik
kolejowy zgłosił zainteresowanie dostępem do tego obiektu, chyba że zarządzający
obiektem lub operator obiektu wykaże, że użycie obiektu przez przewoźnika
kolejowego nie jest możliwe, z uwagi na toczące się postępowanie
restrukturyzacyjne.
6. Jeżeli operator obiektu, zwany dalej „operatorem”, świadczy usługi, o
których mowa w ust. 3 załącznika nr 2 do ustawy, świadczy je na równych i
niedyskryminujących zasadach.

Art. 36b. 1. Operator określa sposób wnioskowania o dostęp do obiektu oraz
termin składania wniosków.
2. Operator rozpatruje wnioski, o których mowa w ust. 1, w terminie nie
dłuższym niż 14 dni od dnia otrzymania wniosku przez operatora. Operator może
stosować dłuższy termin rozpatrywania wniosków pod warunkiem uzyskania
zgody Prezesa UTK.
3. Operator podejmuje wszelkie możliwe działania w celu uwzględnienia
wszystkich złożonych wniosków, o których mowa w ust. 1, przy czym nie jest on
obowiązany do ponoszenia jakichkolwiek nakładów, które są konieczne do
realizacji tego celu.
4. Operator może odmówić przewoźnikowi kolejowemu dostępu do obiektu,
jeżeli wykaże, że:
1) przewoźnik ten może wykonać planowany przewóz kolejowy na
porównywalnych ekonomicznie warunkach, korzystając z innego
udostępnianego obiektu, z wyjątkiem sytuacji, gdy przewoźnik poinformuje
operatora, że operator wskazanego obiektu odmówił mu do niego dostępu, lub
2) pozytywne rozpatrzenie wniosku wiązałoby się z koniecznością poniesienia
przez operatora nakładów, o których mowa w ust. 3, lub
3) ze względu na brak wystarczającej zdolności przepustowej pozytywne
rozpatrzenie wniosku uniemożliwiłoby temu operatorowi realizację
uzasadnionych potrzeb własnych lub wykonanie zobowiązań wynikających z
umów zawartych uprzednio z innymi przewoźnikami kolejowymi.
5. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, operator uzasadnia na piśmie swoją
odmowę i przekazuje ją przewoźnikowi kolejowemu.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, w odmowie, o której mowa
w ust. 5, operator wskazuje inny obiekt, który umożliwi przewoźnikowi
kolejowemu wykonanie przewozu kolejowego na porównywalnych ekonomicznie warunkach.

Art. 36c. 1. Przewoźnik kolejowy nabywa prawo do korzystania z usług
świadczonych w obiekcie po zawarciu z operatorem umowy określającej w
szczególności prawa i obowiązki operatora i przewoźnika kolejowego związane ze
świadczonymi usługami.
2. W przypadku gdy operator jest zarządcą infrastruktury kolejowej
udostępnianej na zasadach opisanych w rozdziale 6, może zawrzeć z
przewoźnikiem kolejowym jedną umowę zamiast umowy, o której mowa w art. 30c
ust. 2, oraz umowy, o której mowa w ust. 1, zawierającą wszystkie postanowienia
wymagane tymi umowami.
3. Operator nie ujawnia informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa
uzyskanych w związku z udostępnianiem obiektu.

Art. 36d. 1. Jeżeli operator odmówił dostępu do obiektu z naruszeniem
przepisów art. 36b, przewoźnik kolejowy może wnieść skargę do Prezesa UTK.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Prezes UTK może, w drodze
decyzji, nakazać operatorowi zapewnienie przewoźnikowi kolejowemu, w
wyznaczonym terminie, dostępu do obiektu, o ile stwierdzi wystąpienie naruszeń
przepisów art. 36b.

Art. 36e. 1. Operator określa wysokość opłat, które pobiera od przewoźników
kolejowych za dostęp do obiektu.
2. Opłaty, o których mowa w ust. 1, nie mogą przekraczać kosztów
udostępniania obiektu ponoszonych przez operatora powiększonych o rozsądny
zysk, rozumiany jako stopa zwrotu z własnego kapitału uwzględniająca ewentualne
ryzyko ponoszone przez operatora, nie większy niż 10% w skali roku.
3. (uchylony)

Art. 36f. 1. Operator opracowuje regulamin dostępu do obiektu, zwany dalej
„regulaminem obiektu”, w którym określa w szczególności:
1) obiekty, których dotyczy, i ich rodzaje;
2) zakres udostępniania obiektów, za który operator jest odpowiedzialny;
3) procedurę udostępniania obiektów, w tym termin składania oraz zakres
informacji, jakie powinien zawierać wniosek, o którym mowa w art. 36b ust.
1;
4) szczegółowe warunki techniczne dostępu do obiektów;
5) wysokość opłat, o których mowa w art. 36e ust. 1.
2. Regulamin obiektu podlega aktualizacji w razie zmiany informacji w nim
zawartych.
3. Operator nie później niż na 2 tygodnie przed dniem publikacji regulaminu
sieci, określonym w art. 32 ust. 3:
1) publikuje regulamin obiektu na swojej stronie internetowej;
2) przekazuje Prezesowi UTK i zarządcy, z którego siecią kolejową jest
połączony obiekt, regulamin obiektu albo informuje ich o adresie strony
internetowej, na której regulamin obiektu został opublikowany.
4. Prezes UTK, uwzględniając konieczność zapewnienia
niedyskryminującego i równego traktowania przewoźników kolejowych
ubiegających się o dostęp do obiektu, z urzędu lub na wniosek przewoźnika
kolejowego, w drodze decyzji, nakazuje operatorowi wprowadzenie zmian w
opublikowanym regulaminie obiektu, jeżeli regulamin obiektu nie spełnia
wymagań określonych w przepisach niniejszego rozdziału.
5. W decyzji, o której mowa w ust. 4, Prezes UTK może w szczególności
nakazać zmianę:
1) wysokości opłat, o których mowa w art. 36e ust. 1, uwzględniając zasady
kalkulacji opłaty, o których mowa w art. 36e ust. 2, oraz wysokość opłat
pobieranych przez innych operatorów za udostępnianie i świadczenie usług w
takich samych obiektach;
2) terminów składania wniosków, o którym mowa w art. 36b ust. 1,
uwzględniając zdolność przepustową drogi kolejowej wchodzącej w skład
obiektu, rodzaj usług w nim świadczonych oraz uzasadnione potrzeby
przewoźników kolejowych.

Art. 36g. 1. Operator, który jest przewoźnikiem kolejowym, jeżeli udostępnia obiekt:
1) prowadzi odrębną rachunkowość dla działalności polegającej na zarządzaniu
obiektami;
2) w ramach ujawnień w informacji dodatkowej rocznego sprawozdania
finansowego przedstawia on odpowiednie pozycje bilansu oraz rachunki
zysków i strat odrębnie dla działalności polegającej na zarządzaniu obiektami
infrastruktury usługowej.
2. W przypadku gdy:
1) funkcje operatora wykonuje przedsiębiorca, który jest jednocześnie
przewoźnikiem kolejowym mającym pozycję dominującą, w rozumieniu
ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.
U. z 2019 r. poz. 369, 1571 i 1667), dla którego wykorzystuje się dany obiekt,
albo
2) operator jest bezpośrednio lub pośrednio kontrolowany przez przedsiębiorcę,
o którym mowa w pkt 1
– operator powinien być niezależny od przewoźnika kolejowego w zakresie
organizacyjnym i decyzyjnym.
3. W celu zapewnienia niezależności, o której mowa w ust. 2, operator:
1) w zakresie dotyczącym struktury organizacyjnej posiada własny personel i
wyodrębnione komórki organizacyjne właściwe w sprawach udostępniania
obiektów lub świadczenia usług w tych obiektach, a także pobierania opłat od
przewoźników kolejowych za te czynności;
2) w zakresie dotyczącym podejmowania decyzji zapewnia, że zakres
obowiązków powierzonych członkom organów zarządzających lub
pracownikom zajmującym stanowiska kierownicze w komórkach
organizacyjnych, o których mowa w pkt 1, nie obejmuje jakichkolwiek spraw
związanych z wykonywaniem działalności handlowej przez przewoźnika
kolejowego, o którym mowa w ust. 2 pkt 1;
3) opracowuje i jest odpowiedzialny za realizację programu, w którym określa
przedsięwzięcia, jakie należy podjąć w celu zapewnienia
niedyskryminacyjnego dostępu do obiektów lub do świadczenia usług w tych
obiektach, w tym szczegółowe obowiązki pracowników wynikające z tych programów;
4) wyznacza inspektora do spraw zgodności monitorującego realizację
programu, o którym mowa w pkt 3, który jest w swoich działaniach niezależny
oraz ma dostęp do informacji o działalności operatora, niezbędnych do
wypełnienia jego zadań.
4. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się do obiektów wymienionych w ust. 2 pkt 1–4,
7 oraz 9 załącznika nr 2 do ustawy.

Art. 36h. 1. Prezes UTK prowadzi rejestr obiektów infrastruktury usługowej,
zwany dalej „rejestrem obiektów”.
2. W rejestrze obiektów gromadzi się następujące dane:
1) nazwę podmiotu, jego siedzibę i adres albo imię, nazwisko i adres
zamieszkania:
a) właściciela obiektu,
b) zarządzającego obiektem,
c) operatora;
2) sieci kolejowe, z którymi obiekt jest połączony;
3) zakres usług, które mogą być świadczone w obiekcie.
3. Zarządzający obiektem przekazują Prezesowi UTK dane, o których mowa
w ust. 2, w zakresie swojej właściwości.

Art. 36i. Przepisów art. 36a–36h nie stosuje się do obiektów połączonych
wyłącznie z infrastrukturą kolejową, w stosunku do której zastosowano
przynajmniej jedno z wyłączeń, o których mowa w art. 35a ust. 1 pkt 1 i 3 albo art.
36, z wyjątkiem obiektów, które są niezbędne do świadczenia usług przewozowych
albo służą one lub mogą służyć więcej niż jednemu klientowi końcowemu.

Art. 36j. 1. Udostępnianie stacji pasażerskiej polega na:
1) umożliwieniu korzystania przez podróżnych ze stacji pasażerskiej;
2) udostępnianiu przewoźnikom kolejowym, na zasadach określonych w rozdziale 6a:
a) powierzchni przeznaczonej do obsługi podróżnych, w tym powierzchni
przed kasami, poczekalni, powierzchni stanowiącej dostęp do peronów z drogi publicznej lub dworca kolejowego, a także powierzchni służącej do umieszczania dodatkowych informacji dla pasażerów lub
b) systemu sprzedaży biletów obsługiwanego przez operatora stacji pasażerskiej.
2. Operator stacji pasażerskiej może nie udostępniać podróżnym dworca
kolejowego, jeżeli stacja pasażerska nie jest udostępniana przewoźnikom w sposób
określony w ust. 1 pkt 2. W takim przypadku dworzec kolejowy nazywa się nieczynnym.

Art. 36k. 1. Stacje pasażerskie są udostępniane podróżnym nieodpłatnie.
2. Operator stacji pasażerskiej opracowuje i udostępnia w formie ogłoszeń na
tablicach informacyjnych regulamin korzystania ze stacji pasażerskiej przez
podróżnych, w którym w szczególności wymienia elementy stacji pasażerskiej,
które są nieczynne.
3. Jeżeli stacja pasażerska jest zarządzana przez kilku operatorów stacji
pasażerskich, opracowują oni wspólny regulamin korzystania ze stacji pasażerskiej.
4. Operator stacji pasażerskiej zarządzający czynnym dworcem kolejowym
obowiązany jest zapewnić dla podróżnych poczekalnię.

Art. 36l. 1. Nazwę stacji pasażerskiej określa zarządca linii kolejowej, przy
której stacja pasażerska jest położona. Jeżeli stacja pasażerska jest położona przy
liniach kolejowych zarządzanych przez różnych zarządców, nazwę stacji określają
wszyscy zarządcy w porozumieniu.
2. Koszty zmiany nazwy stacji pasażerskiej ponosi wnioskodawca.

Art. 36la. Do peronów stosuje się przepisy art. 36j ust. 1 pkt 1, art. 36k ust. 1 i art. 36l.

Art. 36m. 1. Minister właściwy do spraw transportu może określić, w drodze
rozporządzenia, standardy oznakowania stacji pasażerskich.
2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się:
1) potrzebę zapewnienia jednolitości i czytelności oznakowania stacji pasażerskich;
2) potrzebę poprawy obsługi pasażerów i zwiększenia dostępu do przewozów
kolejowych, w szczególności podróżnym o ograniczonej możliwości
poruszania się.

Art. 36n. 1. Prowadzenie ruchu kolejowego przez połączenie dróg
kolejowych zarządzanych przez różnych zarządców realizowane jest na podstawie
zawartej między nimi umowy albo na podstawie postanowień uzgodnionego przez
zarządcę regulaminu pracy bocznicy kolejowej, o którym mowa w art. 19 ust. 3 pkt
4.
2. Umowa, o której mowa w ust. 1, określa w szczególności:
1) punkty styku dróg kolejowych;
2) jednostki organizacyjne wyznaczone do współpracy;
3) zasady współpracy zarządców w zakresie udostępniania infrastruktury
kolejowej, w tym:
a) zasady wzajemnego przekazywania wniosków o przydzielenie zdolności
przepustowej,
b) strony opracowujące rozkład jazdy pociągów co najmniej na częściach
linii kolejowych przylegających do punktu styku linii kolejowych,
c) w przypadku, o którym mowa w art. 36o ust. 2, zasady pobierania opłat
za udostępnianie infrastruktury kolejowej,
d) w odniesieniu do umów ramowych;
4) zasady prowadzenia ruchu kolejowego co najmniej na częściach dróg
kolejowych przylegających do punktu styku dróg kolejowych;
5) działania podejmowane w sytuacjach wyjątkowych i w trudnych warunkach;
6) tryb wyjaśniania przyczyn poważnych wypadków, wypadków i incydentów
oraz ich skutków finansowych oraz sposób prowadzenia związanej z tym dokumentacji;
7) zasady wzajemnych rozliczeń;
8) tryb rozstrzygania sporów.
3. Postanowienia umowy, o której mowa w ust. 1, nie mogą naruszać zasad
bezpieczeństwa ruchu kolejowego oraz bezpiecznego przewozu osób i rzeczy.
4. Zarządca publikuje na swojej stronie internetowej postanowienia umowy,
o której mowa w ust. 1, w zakresie, o którym mowa w ust. 2 pkt 3.

Art. 36o. 1. Zarządcy, których linie kolejowe są połączone, tworzą wspólny
portal internetowy umożliwiający uzyskanie informacji niezbędnych do
uruchomienia pociągów przejeżdżających przez więcej niż jedną sieć kolejową.
2. Zarządcy linii kolejowych mogą wspólnie powołać lub wskazać podmiot
odpowiedzialny za udostępnianie infrastruktury kolejowej.

Art. 36p. 1. Zarządca informuje Komisję Europejską o spotkaniach, na
których opracowuje się wspólne zasady i praktyki dotyczące przydzielania
zdolności przepustowej na styku sieci zarządców, których infrastruktura kolejowa
została uznana w decyzji wydanej przez Komisję Europejską za infrastrukturę
kolejową mogącą mieć strategiczne znaczenie dla funkcjonowania rynku
kolejowego. Komisja Europejska jest zapraszana do udziału w tych spotkaniach w
charakterze obserwatora.
2. Ustalenia zarządców w zakresie wspólnych zasad i praktyk dotyczących
przydzielania zdolności przepustowej oraz wykorzystania w tym celu systemów
informatycznych zarządcy przekazują Prezesowi UTK w terminie miesiąca od ich podjęcia.

Art. 36q. PLK S.A. współpracuje z głównymi zarządcami z innych państw
członkowskich Unii Europejskiej w ramach Platformy Europejskich Zarządców
Infrastruktury Kolejowej.

art. 37. więcej Art. 37. 1. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi prowadzą gospodarkę finansową
na zasadach określonych w odrębnych przepisach, z uwzględnieniem przepisów
niniejszego rozdziału.
2. Zarządcy wyodrębnią, w ramach prowadzonej rachunkowości:
1) (uchylony)
2) ewidencję kosztów linii kolejowych, z podziałem na koszty budowy,
utrzymania, prowadzenia ruchu pociągów i administrowania tymi liniami.
2a. Zarządca opracowuje metodę alokacji kosztów do poszczególnych
kategorii usług oferowanych przewoźnikom kolejowym.
3. Dla działalności polegającej na zarządzaniu infrastrukturą kolejową oraz
wykonywaniu przewozów kolejowych prowadzi się i publikuje oddzielne bilanse oraz rachunki zysków i strat dla każdego z tych rodzajów działalności. Środki publiczne wypłacone na jeden z tych dwóch rodzajów działalności nie mogą być przenoszone na drugi z nich.
4. Przewoźnicy kolejowi wykonujący przewozy kolejowe osób i rzeczy:
1) nie mogą przenosić środków publicznych między tymi rodzajami przewozów;
2) sporządzają oddzielny bilans oraz rachunek zysków i strat dla każdego z tych
rodzajów przewozów;
3) wyodrębniają w księgach rachunkowych operacje dla każdego z tych
rodzajów przewozów.
5. Sprawozdania finansowe przewoźników kolejowych, o których mowa
w ust. 4, zawierają dodatkowo oddzielny bilans oraz rachunek zysków i strat dla
przewozów kolejowych osób i rzeczy.
6. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi prowadzą rachunkowość w sposób
umożliwiający monitorowanie zakazów przenoszenia środków publicznych,
o których mowa odpowiednio w ust. 3 i ust. 4 pkt 1.
7. Zarządcy prowadzą rachunkowość w sposób umożliwiający
monitorowanie wykorzystania środków z opłat za korzystanie przez przewoźników
kolejowych z infrastruktury kolejowej oraz wykorzystania nadwyżek z pozostałych
rodzajów prowadzonej działalności gospodarczej.
8. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi, którzy nie są obowiązani na podstawie
przepisów o rachunkowości do publikowania własnych sprawozdań finansowych,
publikują te sprawozdania na swoich stronach internetowych.

Art. 37a. 1. Zarządca sporządza i prowadzi rejestr swoich aktywów oraz
aktywów, którymi zarządza. Do rejestru dołącza się szczegółowe informacje na
temat kosztów odnowienia i modernizacji infrastruktury.
2. Minister właściwy do spraw transportu, w celu zapewnienia
porównywalności danych prezentowanych w rejestrach sporządzanych przez
zarządców, może wydać wytyczne dotyczące zasad przygotowania rejestru.
3. Wytyczne, o których mowa w ust. 2, minister właściwy do spraw transportu
przygotowuje po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw finansów
publicznych i zarządców.
4. Minister właściwy do spraw transportu:
1) podaje do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu
obsługującego ministra właściwego do spraw transportu treść wytycznych, o
których mowa w ust. 2, a także ich zmian;
2) ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”
komunikat o miejscu publikacji wytycznych oraz ich zmian, a także o
terminie, od którego wytyczne lub ich zmiany będą stosowane.

art. 38. więcej Art. 38. 1. Z budżetu państwa są finansowane:
1) inwestycje wynikające z umów i porozumień międzynarodowych;
2) inwestycje, remonty, eksploatacja i utrzymanie linii kolejowych o znaczeniu
wyłącznie obronnym;
3) koszty przygotowania i realizacji inwestycji obejmujących linie kolejowe
o znaczeniu państwowym.
1a. Do kosztów, o których mowa w ust. 1 pkt 3, należą w szczególności:
1) wypłaty odszkodowań, o których mowa w art. 9s ust. 9, art. 9y ust. 1 i 2 oraz
art. 9yd ust. 2;
2) wypłaty ceny nabycia nieruchomości, o których mowa w art. 9t, oraz
pozostałe koszty związane z jej nabyciem;
3) wypłaty należności oraz jednorazowych odszkodowań, o których mowa
w art. 5a ust. 2 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych;
4) koszty wskazania lokalu zamiennego wynikające z realizacji obowiązku,
o którym mowa w art. 9w ust. 4.
2. Zadania, o których mowa w ust. 1, mogą być również finansowane ze
środków zarządcy i jednostek samorządu terytorialnego oraz z innych źródeł.
3. Koszty utrzymania infrastruktury kolejowej, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 2,
są finansowane przez zarządcę, z tym że mogą być one finansowane przez jednostki
samorządu terytorialnego i z innych źródeł lub dofinansowane z budżetu państwa.
4. Wielkość środków przeznaczonych na finansowanie zadań, o których
mowa w ust. 1, w danym roku określa ustawa budżetowa.
5. Inwestycje obejmujące pozostałe linie kolejowe, o których mowa w art. 6
ust. 1 pkt 2, finansowane są przez zarządcę; mogą być one dofinansowywane
z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z innych źródeł.
6. Ze środków publicznych mogą być finansowane lub współfinansowane
wydatki w zakresie zakupu i modernizacji pojazdów kolejowych przeznaczonych
do wykonywania przewozów pasażerskich oraz wydatki na budowę
informatycznego systemu rozliczeń sprzedaży biletów na przejazd środkami
transportu publicznego różnych przewoźników, w tym biletu wspólnego.
6a. Ze środków publicznych mogą być finansowane lub współfinansowane
wydatki na budowę lub przebudowę dworców kolejowych w zakresie bezpośrednio
związanym z obsługą podróżnych.
6b. Ze środków publicznych mogą być finansowane lub współfinansowane
wydatki PLK S.A. w zakresie:
1) zakupu i modernizacji pojazdów kolejowych przeznaczonych do diagnostyki,
utrzymania, naprawy lub budowy infrastruktury kolejowej oraz do
prowadzenia działań ratowniczych;
2) budowy i modernizacji punktów zaplecza technicznego przeznaczonych do
obsługi pojazdów kolejowych, o których mowa w pkt 1.
7. Ze środków publicznych mogą być finansowane lub współfinansowane
inwestycje kolejowe, wynikające z programów rozwoju infrastruktury
transportowej, oraz zakup pojazdów kolejowych przeznaczonych do przewozu
rzeczy na podstawie jednej umowy o przewóz przy użyciu co najmniej dwóch
różnych gałęzi transportu (transport intermodalny).
8. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb,
sposób i warunki finansowania, współfinansowania inwestycji, o których mowa
w ust. 6 i 7, kierując się zasadami uczciwej konkurencji, zrównoważonego rozwoju
transportu i efektywności ekonomicznej.
9. Zarządca może zaciągnąć kredyty, pożyczki lub może emitować obligacje
w kraju i za granicą, z przeznaczeniem na finansowanie prac przygotowawczych
oraz zadań inwestycyjnych realizowanych w ramach programu wieloletniego,
o którym mowa w art. 38c.
10. Na zobowiązania PLK S.A. z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek
oraz wyemitowanych obligacji z przeznaczeniem na finansowanie prac
przygotowawczych oraz zadań inwestycyjnych, o których mowa w ust. 1 i 6b, mogą
być udzielane przez Skarb Państwa gwarancje i poręczenia, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. z 2020 r. poz. 122 i 568), z wyjątkiem art. 2a ust. 2 tej ustawy.
11. Gwarancje i poręczenia, o których mowa w ust. 10, są zwolnione z opłat
prowizyjnych.

Art. 38a. 1. Minister właściwy do spraw transportu może dofinansować z
budżetu państwa lub z Funduszu Kolejowego działalność zarządcy, która nie może
być sfinansowana z opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej, pod warunkiem
realizacji przez zarządcę wynikającego z przepisów rozdziału 6 obowiązku
udostępniania infrastruktury kolejowej obejmującej przynajmniej jedną linię kolejową.
2. Działalność, o której mowa w ust. 1, wysokość środków publicznych
przeznaczonych na jej dofinansowanie oraz zarządców uprawnionych do
otrzymania dofinansowania określa program wieloletni w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz.
869, z późn. zm.).
3. Program wieloletni, o którym mowa w ust. 2, ustanawia Rada Ministrów na
okres nie krótszy niż 5 lat. Program zawiera, w podziale na poszczególne lata jego
obowiązywania:
1) oszacowane w oparciu o rejestr, o którym mowa w art. 37a ust. 1, oraz
wytyczne dotyczące jednolitych wskaźników makroekonomicznych, o
których mowa w art. 50a ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych:
a) prognozę wysokości kosztów działalności związanej z zadaniami
zarządcy, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1–3,
b) prognozę wysokości przychodów zarządcy z opłat pobieranych od
aplikantów oraz innych przychodów,
c) wynikające z prognoz, o których mowa w lit. a i b, zapotrzebowanie
zarządcy na środki publiczne;
2) planowane do osiągnięcia cele, w tym również odnoszące się do zmniejszenia
kosztów działalności oraz zapewnienia optymalnego poziomu efektywności prowadzonej działalności, w szczególności w zakresie jakości oferowanych usług i bezpieczeństwa;
3) przyjęte wskaźniki realizacji celów, o których mowa w pkt 2;
4) system realizacji, monitorowania oraz ewaluacji programu.
4. Do oceny wysokości kosztów, o których mowa w ust. 3 pkt 1 lit. a, w
zakresie naprawy lub wymiany aktywów, zarządca wykorzystuje rejestr, o którym
mowa w art. 37a ust. 1.
5. Realizacja programu wieloletniego odbywa się na podstawie umowy
zawartej między ministrem właściwym do spraw transportu i zarządcą, na okres
obowiązywania programu, o którym mowa w ust. 2.
6. Umowa, o której mowa w ust. 5, określa szczegółowe zasady finansowania
środkami publicznymi działalności, o której mowa w ust. 1. Zakres przedmiotowy
zagadnień, które reguluje umowa, określa załącznik nr 3 do ustawy.
7. Przed zawarciem umowy, o której mowa w ust. 5, minister właściwy do
spraw transportu oraz zarządca zapewniają, aby aplikanci mieli możliwość
wyrażenia swoich opinii na temat treści umowy, z wyłączeniem postanowień
stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.
8. Umowa, o której mowa w ust. 5, jest publikowana, z wyłączeniem
postanowień stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, na stronie internetowej
zarządcy nie później niż w ciągu miesiąca od dnia jej zawarcia.
9. W terminie do dnia 31 marca każdego roku minister właściwy do spraw
transportu składa Radzie Ministrów sprawozdanie z wykonania programu
wieloletniego, o którym mowa w ust. 2, za rok poprzedni.

Art. 38b. Z budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być
finansowana lub dofinansowana działalność zarządcy, o której mowa w art. 38a ust.
1. Przepisy art. 38a ust. 5–8 stosuje się odpowiednio.

Art. 38ba. 1. Zarządca, który po przydzieleniu zdolności przepustowej w
trybie określonym w rozdziale 6 stwierdzi, że wpływy za udostępnianie
infrastruktury kolejowej oraz dofinansowanie, o którym mowa w art. 38a ust. 1, i
finansowanie lub dofinansowanie, o którym mowa w art. 38b, nie pokrywają
kosztów udostępniania tej infrastruktury, może rozpocząć procedurę
przygotowania likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej.
2. Procedura przygotowania likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii
kolejowej polega na:
1) dokonaniu analizy możliwości zmniejszenia kosztów zarządzania
infrastrukturą kolejową;
2) dokonaniu analizy możliwości zwiększenia przychodów z zarządzanej
infrastruktury kolejowej;
3) powiadomieniu zainteresowanych aplikantów i przewoźników kolejowych o
zamiarze likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej;
4) poinformowaniu właściwych organów jednostek samorządu terytorialnego,
na obszarze których zlokalizowana jest linia kolejowa lub odcinek linii
kolejowej, w szczególności organizatorów przewozów pasażerskich w
transporcie kolejowym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 grudnia
2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, o zamiarze likwidacji linii
kolejowej lub odcinka linii kolejowej;
5) poinformowaniu ministra właściwego do spraw transportu o zamiarze
likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej.
3. Procedura przygotowania likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii
kolejowej może być wstrzymana, jeżeli:
1) właściwa jednostka samorządu terytorialnego lub wskazany przez nią
zarządca zawrze umowę o nieodpłatne przejęcie linii kolejowej lub odcinka
linii kolejowej w zarządzanie w celu ich dalszej eksploatacji;
2) minister właściwy do spraw transportu zapewni środki na dofinansowanie, o
którym mowa w art. 38a ust. 1.
4. W przypadku gdy nie została wstrzymana procedura przygotowania
likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej, po upływie 3 miesięcy od
dokonania czynności, o których mowa w ust. 2, zarządca może wystąpić z
wnioskiem do ministra właściwego do spraw transportu o wyrażenie zgody na
likwidację linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej.
5. Minister właściwy do spraw transportu, w drodze decyzji, wydaje zgodę na
likwidację linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej albo odmawia wydania zgody,
w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 4, biorąc
pod uwagę względy gospodarcze, społeczne, obronne lub ekologiczne.
6. Do likwidacji bocznicy kolejowej lub jej odcinka przepisy ust. 1–5 stosuje
się odpowiednio.
7. W przypadku linii kolejowych o znaczeniu państwowym decyzja ministra
właściwego do spraw transportu jest wydawana po uprzednim usunięciu linii
kolejowej lub odcinka linii kolejowej z wykazu linii kolejowych o znaczeniu państwowym.

Art. 38c. 1. Inwestycje obejmujące linie kolejowe zarządzane przez PLK S.A.
są prowadzone w ramach programu wieloletniego w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
2. Program wieloletni ustanawia się na okres nie krótszy niż 3 lata.
3. Program wieloletni zawiera elementy, o których mowa w ustawie z dnia
6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2019 r.
poz. 1295 i 2020), oraz:
1) listę wszystkich inwestycji realizowanych z wykorzystaniem środków
finansowych, których dysponentem jest minister właściwy do spraw
transportu, wraz z określeniem łącznego kosztu każdej z tych inwestycji
i przyporządkowaniem jej do grupy inwestycji finansowanych z określonych źródeł;
2) zestawienie wszystkich źródeł finansowania w podziale na lata realizacji
inwestycji ujętych w programie, z wyszczególnieniem grup inwestycji
finansowanych z określonych źródeł.
4. Minister właściwy do spraw transportu zatwierdza szczegółowy plan
realizacji programu wieloletniego, zawierający rzeczowy i finansowy zakres
planowanych inwestycji, w szczególności określenie planowanych wydatków wraz
z podziałem źródeł finansowania na określone inwestycje w poszczególnych latach
realizacji tego programu.
5. Zatwierdzenie planu realizacji programu wieloletniego, o którym mowa
w ust. 4, następuje w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów
publicznych oraz w zakresie projektów realizowanych z udziałem środków
europejskich z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego.
5a. Udzielenie zapewnienia finansowania lub dofinansowania w rozumieniu
przepisu art. 153 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
następuje wraz z zatwierdzeniem szczegółowego planu realizacji programu wieloletniego, w zakresie kwot wydatków i źródeł finansowania wskazanych w tym planie w odniesieniu do projektów realizowanych przez PLK S.A., z udziałem środków określonych w art. 5 ust. 3 pkt 1 i 5c tej ustawy w ramach programu
wieloletniego, o którym mowa w ust. 1.
6. W terminie do dnia 31 maja każdego roku minister właściwy do spraw
transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów
publicznych oraz w zakresie projektów realizowanych z udziałem środków
europejskich z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego, składa
Radzie Ministrów sprawozdanie z wykonania planu realizacji programu
wieloletniego za rok poprzedni. Sprawozdanie podaje się do publicznej wiadomości
przez ogłoszenie jego treści w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu
zapewniającego obsługę ministra właściwego do spraw transportu.
7. Zakres sprawozdania, o którym mowa w ust. 6, jest określony w programie,
o którym mowa w ust. 1. Sprawozdanie zawiera w szczególności:
1) dane o wykonaniu finansowym i rzeczowym realizowanych inwestycji,
2) zaktualizowane zestawienie wszystkich źródeł finansowania programu
w podziale na lata realizacji programu.
8. Rada Ministrów, poprzez przyjęcie sprawozdania, wyraża zgodę na
aktualizację programu w zakresie wskazanym w sprawozdaniu, z zastrzeżeniem że
aktualizacja ta nie może zwiększyć łącznego limitu wydatków z budżetu państwa
na realizację programu. Przepisy art. 48 ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
z 2020 r. poz. 283, 284, 322 i 471) stosuje się odpowiednio. Nie stosuje się
przepisów art. 18, 19 i 19a ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia
polityki rozwoju.

Art. 38d. 1. Minister właściwy do spraw transportu może podjąć decyzję o
dofinansowaniu ulgi, o której mowa w art. 34 ust. 2.
2. Dofinansowanie ulgi, o której mowa w art. 34 ust. 2, może być
przekazywane zarządcy na podstawie umowy, o której mowa w art. 38a ust. 5.
3. Minister właściwy do spraw transportu może udzielić pomocy dedykowanej
niektórym rodzajom transportu kolejowego, przedsiębiorcom korzystającym z
transportu kolejowego lub przedsiębiorcom zamierzającym z niego korzystać.

Art. 38e. W przypadku gdy dofinansowanie, o którym mowa w art. 38d ust.
1, lub pomoc, o której mowa w art. 38d ust. 3, stanowi pomoc publiczną, minister
właściwy do spraw transportu określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
przeznaczenie, warunki i tryb udzielenia pomocy, uwzględniając konieczność
zapewnienia zgodności tej pomocy z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Art. 38f. 1. Zarządca opracowuje plan biznesowy, w którym określa programy
inwestycyjne oraz sposób osiągnięcia przez zarządcę przyjętych celów
technicznych, handlowych i związanych z zarządzaniem finansowym, w tym
sposób osiągnięcia równowagi finansowej.
2. Zarządca zapewnia, aby współpracujący z nim aplikanci oraz, na ich
żądanie, potencjalni aplikanci mieli dostęp do odpowiednich informacji oraz mieli
możliwość wyrażenia swoich poglądów dotyczących treści planu biznesowego w
odniesieniu do warunków dostępu do infrastruktury, korzystania z niej i jej
charakteru, udostępniania i rozwoju infrastruktury, przed jego przyjęciem przez zarządcę.
2a. Co najmniej raz w roku PLK S.A. zapewnia, aby zainteresowani
przewoźnicy kolejowi i aplikanci, a jeżeli jest to konieczne również przedstawiciele
podmiotów korzystających z usług kolejowych przewozów towarowych lub
pasażerskich oraz organów państwowych i organów jednostek samorządu
terytorialnego, mieli możliwość przedstawienia pisemnych opinii dotyczących:
1) potrzeb związanych z utrzymaniem i rozwojem zdolności przepustowej
infrastruktury kolejowej;
2) treści umowy, o której mowa w art. 38a ust. 5, w zakresie zagadnień, o których
mowa w pkt 4 i 7 załącznika nr 3 do ustawy;
3) kwestii intermodalności i interoperacyjności.
2b. PLK S.A. ogłasza na swojej stronie internetowej:
1) skonsultowane z zainteresowanymi stronami wytyczne dotyczące
przedstawiania opinii, o których mowa w ust. 2a;
2) zestawienie opinii, o których mowa w ust. 2a, wraz z informacją o działaniach
podjętych w związku z przedstawionymi opiniami, oraz przekazuje je do
wiadomości Prezesa UTK.
3. Zarządca dostosowuje plan, o którym mowa w ust. 1, do postanowień
umowy, o której mowa w art. 38a ust. 5, nie później niż w terminie 3 miesięcy od
dnia jej zawarcia.

Art. 38g. Przewoźnik kolejowy opracowuje plan biznesowy uwzględniający
programy inwestycyjne i plan wykorzystania instrumentów finansowych. Plan
określa sposób osiągnięcia przez przewoźnika kolejowego równowagi finansowej
oraz innych celów technicznych, handlowych i związanych z zarządzaniem
finansowym.

art. 39. więcej Art. 39. (uchylony).

art. 40. więcej Art. 40. (uchylony).

Art. 40a. (uchylony).

art. 41. więcej Art. 41. (uchylony).

art. 42. więcej Art. 42. (uchylony).

art. 43. więcej Art. 43. 1. Licencjonowaniu podlega działalność gospodarcza polegająca na:
1) wykonywaniu przewozów kolejowych osób;
2) wykonywaniu przewozów kolejowych rzeczy;
3) świadczeniu usług trakcyjnych.
2. Licencja jest potwierdzeniem zdolności przedsiębiorcy do wykonywania
funkcji przewoźnika kolejowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz
państw, o których mowa w ust. 3.
3. Potwierdzeniem zdolności przedsiębiorcy do wykonywania funkcji
przewoźnika kolejowego są również licencje wydane przez właściwe władze
innych państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
4. (uchylony)
4a. (uchylony)
5. Licencja nie uprawnia przedsiębiorcy do dostępu do infrastruktury
kolejowej.
6. (uchylony)

art. 44. więcej Art. 44. Obowiązkowi uzyskania licencji nie podlegają przedsiębiorcy
wykonujący przewozy wyłącznie:
1) koleją wąskotorową na lokalnych i regionalnych sieciach kolejowych;
2) na infrastrukturze prywatnej, w tym na bocznicach kolejowych.

art. 45. więcej Art. 45. 1. Organem właściwym do udzielania, odmowy udzielania, zmiany,
zawieszania lub cofnięcia licencji przedsiębiorcy posiadającemu siedzibę na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest Prezes UTK.
2. Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana, zawieszenie lub cofnięcie licencji
następuje w drodze decyzji.
3. Licencja jest zezwoleniem w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. –
Prawo przedsiębiorców.

art. 46. więcej Art. 46. 1. Licencji udziela się na wniosek przedsiębiorcy.
2. Wniosek o udzielenie licencji zawiera:
1) nazwę przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres;
2) numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile
przedsiębiorca taki numer posiada;
3) numer identyfikacji podatkowej (NIP);
4) określenie przedmiotu i zakresu wykonywania działalności, na którą ma być
udzielona licencja.
3. Do wniosku należy dołączyć:
1) informacje o dotychczasowej działalności przedsiębiorcy;
2) dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań dotyczących:
a) dobrej reputacji,
b) wiarygodności finansowej,
c) kwalifikacji zawodowych,
d) zabezpieczenia finansowego odpowiedzialności cywilnej.
4. Wymagania dotyczące dobrej reputacji uznaje się za spełnione, jeżeli:
1) nie została ogłoszona upadłość przedsiębiorcy;
2) przedsiębiorca nie poniósł odpowiedzialności na podstawie przepisów o
odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą
kary;
3) przedsiębiorca nie został ukarany za poważne naruszenia prawa określone w
przepisach szczególnych mających zastosowanie do transportu;
4) członkowie organu zarządzającego osoby prawnej, wspólnik,
komplementariusz w spółce jawnej, komandytowej lub komandytowoakcyjnej, a w przypadku innego przedsiębiorcy – osoby prowadzące
działalność gospodarczą, nie zostały skazane prawomocnym wyrokiem sądu
za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione umyślnie,
powtarzające się nieumyślne naruszenie praw osób wykonujących pracę
zarobkową lub poważne naruszenia prawa dotyczące obowiązków
wynikających z układów zbiorowych pracy.
W celu potwierdzenia spełnienia wymogów, o których mowa w zdaniu pierwszym,
przedsiębiorca ubiegający się o licencję przedstawia zaświadczenia albo
oświadczenia.
5. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 4, składa się pod rygorem
odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający
oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści:
„Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego
oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności
karnej za składanie fałszywych zeznań.
6. Wymagania dotyczące wiarygodności finansowej uznaje się za spełnione,
gdy przedsiębiorca jest w stanie wykazać, że jest zdolny do wypełnienia
rzeczywistych i potencjalnych zobowiązań finansowych przez okres 12 miesięcy
od dnia udzielenia licencji. W tym celu:
1) przedsiębiorca ubiegający się o licencję przedstawia:
a) sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy, wraz ze
sprawozdaniem z badania, albo bilans, gdy przedsiębiorca nie może
okazać sprawozdania finansowego,
b) zestawienie przepływów pieniężnych dla roku, w którym ubiega się o
licencję, i planowane zestawienie przepływów dla roku kolejnego,
c) potwierdzenie stanu rachunku bankowego oraz pozostałe zabezpieczenia
majątkowe zobowiązań,
d) dane dotyczące wydatków związanych z wykonywaniem działalności, o
której mowa w art. 43 ust. 1, w tym informacje o zakupie pojazdów,
gruntów, budynków, instalacji i taboru kolejowego,
e) informację o zabezpieczonym limicie przekroczenia stanu konta
rachunku bankowego,
f) informację o obciążeniach na aktywach przedsiębiorstwa;
2) Prezes UTK uzyskuje od właściwych organów informacje o stanie zaległości
przedsiębiorcy:
a) w podatkach,
b) w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz
Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w
rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875).
7. Wymagania dotyczące wiarygodności finansowej uznaje się za
niespełnione w przypadku przedsiębiorcy, w którego działalności występują
znaczne lub powtarzające się zaległości publicznoprawne.
8. W razie wątpliwości co do sytuacji finansowej przedsiębiorcy, Prezes UTK
może żądać innych niż określone w ust. 6 informacji i dokumentów bankowych lub
księgowych przedstawiających rzetelnie aktualną sytuację finansową
przedsiębiorcy.
9. Wymagania dotyczące kwalifikacji zawodowych uznaje się za spełnione,
gdy przedsiębiorca posiada lub zobowiąże się do posiadania organizacji
zarządzania, która zapewni kontrolę bezpieczeństwa, niezawodność i
nadzorowanie licencjonowanej działalności. W tym celu przedsiębiorca ubiegający
się o licencję przedstawia:
1) dokumenty dotyczące kwalifikacji pracowników odpowiedzialnych za
bezpieczeństwo przewozów kolejowych oraz szczegółowe dane dotyczące
szkolenia tych pracowników lub
2) oświadczenie dotyczące planowanego zatrudnienia i przeszkolenia
pracowników, o których mowa w pkt 1.
10. Wymagania dotyczące zabezpieczenia finansowego odpowiedzialności
cywilnej uznaje się za spełnione, gdy przedsiębiorca ubiegający się o udzielenie
licencji wykaże, że zawarł umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub
umowę gwarancji ubezpieczeniowej.
11. Zabezpieczenie finansowe odpowiedzialności cywilnej, o którym mowa
w ust. 10, uwzględnia wymagania określone przepisami art. 12 rozporządzenia nr
1371/2007/WE.
12. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną,
biorąc pod uwagę zakres działalności wykonywanej przez przewoźnika kolejowego.

art. 47. więcej Art. 47. 1. Decyzję w przedmiocie udzielenia albo odmowy udzielenia
licencji Prezes UTK wydaje nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia
przez przedsiębiorcę kompletnego wniosku o udzielenie licencji.
2. Licencję wydaje się na czas nieokreślony, z zastrzeżeniem art. 49a ust. 3.
3. Prezes UTK nie może odmówić udzielenia licencji, z uwzględnieniem ust.
5, jeżeli przedsiębiorca ubiegający się o udzielenie licencji spełnia wymagania
określone w ustawie.
4. Prezes UTK odmawia udzielenia licencji, jeżeli przedsiębiorca nie spełnia
wymagań, o których mowa w art. 46 ust. 3 pkt 2.
5. Prezes UTK odmawia udzielenia licencji, cofa licencję, zawiesza licencję
lub zmienia jej zakres ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwo
państwa albo inny ważny interes publiczny.

art. 48. więcej Art. 48. 1. Przewoźnik kolejowy, w przypadku zmiany mającej wpływ na jego
sytuację prawną, w szczególności w przypadku połączenia lub przejęcia, informuje
o tym Prezesa UTK, który może podjąć decyzję o ponownym przedłożeniu licencji
do zatwierdzenia, jeżeli stwierdzi zagrożenie bezpieczeństwa związanego z
prowadzoną działalnością. Prezes UTK uzasadnia decyzję zatwierdzającą
ponownie licencję.
2. Przewoźnik kolejowy informuje Prezesa UTK o okolicznościach, o których
mowa w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia, w którym stały się skuteczne.
3. W przypadku gdy przewoźnik kolejowy zamierza znacznie zmienić lub
rozszerzyć swoją działalność, informuje o tym Prezesa UTK, który wzywa go do
ponownego przedłożenia licencji do zatwierdzenia.
4. W przypadku gdy przedsiębiorca nie prowadził licencjonowanej
działalności przez okres 6 miesięcy lub nie podjął tej działalności w okresie 6
miesięcy od dnia doręczenia decyzji w przedmiocie udzielenia licencji, Prezes UTK
podejmuje decyzję o ponownym przedłożeniu licencji do zatwierdzenia albo o jej
zawieszeniu. Przedsiębiorca, ze względu na specyficzny charakter usług, jakie mają
być świadczone, może wystąpić do Prezesa UTK o przyznanie dłuższego okresu na
rozpoczęcie prowadzenia licencjonowanej działalności.
5. Jeżeli przedsiębiorca zamierza zmienić zakres licencjonowanej
działalności, składa wniosek do Prezesa UTK o zmianę licencji.

art. 49. więcej Art. 49. 1. Prezes UTK dokonuje okresowej kontroli przewoźnika kolejowego
w zakresie przestrzegania warunków określonych w licencji oraz wymagań
wynikających z ustawy nie rzadziej niż raz na 5 lat.
2. Niezależnie od obowiązku, o którym mowa w ust. 1, w razie powzięcia
uzasadnionych wątpliwości w zakresie spełniania przez przewoźnika kolejowego
warunków określonych w licencji lub wymagań wynikających z ustawy, Prezes
UTK może dokonać kontroli przewoźnika kolejowego w tym zakresie.

Art. 49a. 1. Prezes UTK zawiesza licencję, jeżeli przedsiębiorca:
1) nie spełnia wymagań określonych w art. 46;
2) nie wywiązał się ze zobowiązań złożonych w oświadczeniu, o którym mowa
w art. 46 ust. 9 pkt 2, w określonych w nim terminach;
3) wykonujący międzynarodowe przewozy kolejowe nie przestrzega
postanowień odpowiednich umów międzynarodowych, których
Rzeczpospolita Polska jest stroną.
2. W przypadku zawieszenia licencji z powodu niespełniania wymagań
dotyczących wiarygodności finansowej, Prezes UTK może wyznaczyć termin
usunięcia nieprawidłowości i udzielić licencji tymczasowej na okres
przeprowadzania zmian w przedsiębiorstwie, pod warunkiem że nie będzie to
zagrażać bezpieczeństwu prowadzonej działalności. Licencja tymczasowa jest ważna nie dłużej niż przez 6 miesięcy od dnia doręczenia decyzji w przedmiocie jej udzielenia.
3. Prezes UTK cofa licencję, jeżeli przedsiębiorca:
1) został pozbawiony prawa wykonywania działalności gospodarczej objętej
licencją na podstawie prawomocnego orzeczenia sądowego;
2) wobec którego wszczęto postępowanie upadłościowe lub inne postępowanie
o podobnym charakterze, nie ma faktycznych możliwości zadowalającej
restrukturyzacji finansowej w rozsądnym okresie czasu;
3) nie usunął nieprawidłowości będących podstawą zawieszenia licencji w
terminach wyznaczonych przez Prezesa UTK.
4. W przypadku cofnięcia licencji z powodu niespełniania wymagań
dotyczących wiarygodności finansowej przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.
5. W przypadku gdy Prezes UTK stwierdzi, że przewoźnik kolejowy
posiadający licencję wydaną przez właściwy organ innego państwa
członkowskiego Unii Europejskiej nie spełnia wymagań dotyczących
licencjonowania, o fakcie tym niezwłocznie powiadamia właściwy organ tego państwa.

Art. 49b. O przyznaniu licencji, jej cofnięciu, zawieszeniu lub zmianie Prezes
UTK niezwłocznie powiadamia Agencję.

art. 50. więcej Art. 50. 1. Za udzielenie licencji i licencji tymczasowej pobiera się opłatę
w wysokości nie wyższej niż równowartość w złotych 2000 euro, ustalonej przy
zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski
obowiązującego w dniu udzielenia licencji.
2. Opłatę uiszcza się jednorazowo lub ratalnie.
3. Opłata jest pobierana przez Prezesa UTK i stanowi dochód budżetu państwa.
4. Do opłaty, o której mowa w ust. 1, stosuje się przepisy o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym.
5. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych, określi, w drodze rozporządzenia,
wysokość i sposób uiszczania opłaty, o której mowa w ust. 1, z uwzględnieniem kosztów nie wyższych niż uzasadnione koszty udzielenia licencji i kontroli jej wykonania.

art. 51. więcej Art. 51. 1. Prezes UTK podaje do publicznej wiadomości w Biuletynie
Informacji Publicznej Urzędu Transportu Kolejowego tryb udzielania licencji.
2. Prezes UTK informuje Komisję Europejską o każdej zmianie trybu
udzielania licencji.

Art. 51a. (uchylony).

art. 52. więcej Art. 52. (uchylony).

art. 53. więcej Art. 53. 1. Usytuowanie budowli, budynków, drzew i krzewów oraz
wykonywanie robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowych, bocznic kolejowych
i przejazdów kolejowych może mieć miejsce w odległości niezakłócającej ich
eksploatacji, działania urządzeń związanych z prowadzeniem ruchu kolejowego,
a także niepowodującej zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego.
2. Budowle i budynki mogą być usytuowane w odległości nie mniejszej niż
10 m od granicy obszaru kolejowego, z tym że odległość ta od osi skrajnego toru
nie może być mniejsza niż 20 m, z zastrzeżeniem ust. 4.
3. Odległości, o których mowa w ust. 2, dla budynków mieszkalnych, szpitali,
domów opieki społecznej, obiektów rekreacyjno-sportowych, budynków
związanych z wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży powinny być
zwiększone, w zależności od przeznaczenia budynku, w celu zachowania norm
dopuszczalnego hałasu w środowisku, określonych w odrębnych przepisach.
4. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do budynków i budowli przeznaczonych do
prowadzenia ruchu kolejowego i utrzymania linii kolejowej oraz do obsługi
przewozu osób i rzeczy, w tym do dróg pieszych i rowerowych, oraz do budynków
lub budowli istniejących, stanowiących zabytki w rozumieniu przepisu art. 3 pkt 1
ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

art. 54. więcej Art. 54. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw środowiska, ministrem właściwym do spraw klimatu oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
wymagania w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew
i krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywania robót ziemnych
w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon
odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych, biorąc pod uwagę zapewnienie
bezpieczeństwa ruchu kolejowego.

art. 55. więcej Art. 55. 1. Zarządca ma prawo na sąsiadujących z linią kolejową gruntach, za
odszkodowaniem:
1) ustawiać zasłony odśnieżne;
2) zakładać żywopłoty;
3) urządzać i utrzymywać pasy przeciwpożarowe.
2. Ustalenie odszkodowania za ustawianie zasłon odśnieżnych, zakładanie
żywopłotów, urządzanie i utrzymywanie pasów przeciwpożarowych następuje
w drodze umowy stron.
3. Jeżeli posadzenie drzew lub krzewów, powodujące potrzebę urządzenia
pasów przeciwpożarowych, nastąpiło po wybudowaniu linii kolejowej, koszty
związane z urządzeniem i utrzymaniem tych pasów obciążają właścicieli gruntów.

art. 56. więcej Art. 56. 1. W razie potrzeby usunięcia drzew lub krzewów utrudniających
widoczność sygnałów i pociągów lub eksploatację urządzeń kolejowych albo
powodujących zaspy śnieżne, starosta, na wniosek zarządcy, wydaje decyzję o
usunięciu drzew lub krzewów. Decyzję wykonuje zarządca.
2. Ustalenie odszkodowania za drzewa i krzewy oraz za ich usunięcie
następuje w drodze umowy stron.
3. Odszkodowania, o których mowa w ust. 2 i art. 55 ust. 1, ustala,
w przypadku braku umowy stron, starosta, z zastosowaniem zasad przewidzianych
przy wywłaszczaniu nieruchomości.
4. Odszkodowanie nie przysługuje, jeżeli:
1) posadzenie drzew lub krzewów nastąpiło po wybudowaniu linii kolejowej
z naruszeniem przepisów ustawy;
2) drzewa lub krzewy przy skrzyżowaniach z drogami w poziomie szyn
utrudniają użytkownikom tych dróg dostrzeżenie nadjeżdżającego pociągu
lub sygnałów dla nich przeznaczonych.

art. 57. więcej Art. 57. 1. W przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się
odstępstwo od warunków usytuowania budynków i budowli określonych w art. 53
oraz wykonywania robót ziemnych określonych na podstawie art. 54. Odstępstwo
nie może powodować zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia oraz
bezpieczeństwa i prawidłowego ruchu kolejowego, a także nie może zakłócać
działania urządzeń służących do prowadzenia tego ruchu.
2. Właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej, w rozumieniu
przepisów Prawa budowlanego, udziela bądź odmawia zgody na odstępstwo po
uzyskaniu opinii właściwego zarządcy.

Art. 57a. 1. W przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się
odstępstwo od odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew
i krzewów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 54. Odstępstwo
nie może powodować zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego ani zakłócać
działania urządzeń służących do prowadzenia tego ruchu.
2. Zgody na odstępstwo, o którym mowa w ust. 1, udziela starosta w drodze
postanowienia, po uzgodnieniu właściwego zarządcy, mając na uwadze
bezpieczeństwo ruchu kolejowego.

art. 58. więcej Art. 58. 1. Wstęp na obszar kolejowy jest dozwolony tylko w miejscach
wyznaczonych przez zarządcę.
2. Poza miejscami, o których mowa w ust. 1, wstęp na obszar kolejowy mają
osoby posiadające upoważnienie właściwego zarządcy lub właściwego
przewoźnika kolejowego oraz osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów.
3. Zarządcy i przewoźnicy kolejowi obowiązani są do zapewnienia ładu
i porządku na obszarze kolejowym oraz w pociągach i innych pojazdach kolejowych.

art. 59. więcej Art. 59. 1. Zarządca lub kilku zarządców wspólnie za zgodą ministra
właściwego do spraw transportu wydaną w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw wewnętrznych tworzą straż ochrony kolei, działającą na zasadach określonych w niniejszym rozdziale, oraz powołują komendanta straży ochrony kolei.
2. Zgodę, o której mowa w ust. 1, wydaje się w drodze decyzji.
3. Koszty związane z funkcjonowaniem straży ochrony kolei pokrywane są
przez zarządcę lub zarządców.
4. Funkcjonariuszem straży ochrony kolei może być osoba, która:
1) posiada obywatelstwo polskie;
2) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
3) posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe;
4) ma uregulowany stosunek do służby wojskowej;
5) cieszy się nienaganną opinią;
6) posiada zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojonych;
7) nie była karana za przestępstwa umyślne.
5. Dopuszczenie funkcjonariusza straży ochrony kolei do wykonywania zadań
z użyciem broni palnej następuje na wniosek komendanta straży ochrony kolei,
w drodze decyzji, wydanej przez właściwy organ Policji.
6. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy zakres działania oraz sposób organizacji straży ochrony kolei,
2) (uchylony)
3) szczegółowe warunki, jakim powinni odpowiadać funkcjonariusze straży
ochrony kolei, zasady oceny zdolności fizycznej i psychicznej do służby oraz
tryb i jednostki uprawnione do orzekania o tej zdolności
– biorąc pod uwagę zadania oraz zasady działania straży ochrony kolei.
7. (uchylony)
8. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, przepisy
porządkowe obowiązujące na obszarze kolejowym, w pociągach i innych
pojazdach kolejowych oraz w pomieszczeniach przeznaczonych do obsługi
podróżnych korzystających z transportu kolejowego na dworcach kolejowych,
uwzględniając warunki i wymagania funkcjonowania transportu kolejowego.

art. 60. więcej Art. 60. 1. Do zadań straży ochrony kolei należy:
1) kontrola przestrzegania przepisów porządkowych na obszarze kolejowym,
w pociągach i innych pojazdach kolejowych oraz w pomieszczeniach przeznaczonych do obsługi podróżnych korzystających z transportu kolejowego na dworcach kolejowych;
2) ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia na obszarze kolejowym,
w pociągach i innych pojazdach kolejowych oraz w pomieszczeniach
przeznaczonych do obsługi podróżnych korzystających z transportu
kolejowego na dworcach kolejowych.
1a. Wykonywanie przez straż ochrony kolei zadań, o których mowa w ust. 1,
w pomieszczeniach przeznaczonych do obsługi podróżnych korzystających
z transportu kolejowego na dworcach kolejowych następuje na podstawie
porozumienia zawartego pomiędzy strażą ochrony kolei a podmiotem
zarządzającym dworcem kolejowym.
2. Wykonując swoje zadania, funkcjonariusz straży ochrony kolei ma prawo do:
1) legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub
wykroczenia, jak również świadków przestępstwa lub wykroczenia, w celu
ustalenia ich tożsamości;
1a) legitymowania i ujęcia osób, u których występują objawy chorób zakaźnych,
oraz osób, które przebywały z osobami, u których wystąpiły takie objawy,
w celu ustalenia ich tożsamości i zapobiegnięcia rozprzestrzenieniu chorób zakaźnych;
2) ujęcia, w celu niezwłocznego doprowadzenia do najbliższej jednostki Policji,
osób, w stosunku do których zachodzi uzasadniona potrzeba podjęcia
czynności wykraczających poza uprawnienia straży ochrony kolei;
3) zatrzymywania i kontroli pojazdu drogowego poruszającego się na obszarze
kolejowym i przyległym pasie gruntu w przypadku uzasadnionego
podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przy użyciu tego pojazdu;
4) nakładania grzywien, w drodze mandatu karnego, na zasadach określonych
w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia;
5) przeprowadzania czynności wyjaśniających, występowania do sądu
z wnioskiem o ukaranie, oskarżania przed sądem i wnoszenia środków
odwoławczych w trybie określonym w Kodeksie postępowania w sprawach
o wykroczenia.
6) (uchylony)
3. W przypadkach, o których mowa w art. 11 pkt 1–6, 8–10 i 12–14 ustawy
z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U.
z 2019 r. poz. 2418), funkcjonariusz straży ochrony kolei może użyć środków
przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. a, pkt 7,
9, pkt 12 lit. a i pkt 13 tej ustawy, lub wykorzystać te środki.
4. W przypadkach, o których mowa w art. 45 pkt 1 lit. a–c i e, pkt 2 i pkt 3
lit. a oraz w art. 47 pkt 3, 5 i 6 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu
bezpośredniego i broni palnej, funkcjonariusz straży ochrony kolei może użyć broni
palnej lub ją wykorzystać.
5. Użycie i wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej
oraz dokumentowanie tego użycia i wykorzystania odbywa się na zasadach
określonych w ustawie z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu
bezpośredniego i broni palnej.
5a. Broń palną, amunicję oraz wyroby o przeznaczeniu wojskowym lub
policyjnym straż ochrony kolei nabywa na podstawie dokumentu uprawniającego
do nabycia, wydanego przez komendanta wojewódzkiego Policji na wniosek właściwego komendanta straży ochrony kolei.
5b. Komendant straży ochrony kolei może przydzielić funkcjonariuszowi
straży ochrony kolei broń palną wraz z amunicją.
6. Na sposób przeprowadzenia czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 1–3
i ust. 3, przysługuje zażalenie do miejscowo właściwego prokuratora w trybie
przepisów Kodeksu postępowania karnego.
7. Do wykonywania przez funkcjonariusza straży ochrony kolei czynności,
o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy o Policji.
8. Do wykonywania przez funkcjonariusza straży ochrony kolei czynności,
o których mowa w ust. 2 pkt 1, 2 i 6 oraz w ust. 4–7, stosuje się odpowiednio
przepisy o Policji.

Art. 60a. 1. Straż ochrony kolei w celu realizacji ustawowych zadań może
przetwarzać dane osobowe także bez wiedzy i zgody osoby, której dane te dotyczą, uzyskane:
1) w wyniku wykonywania czynności podejmowanych w postępowaniu w
sprawach o wykroczenia;
2) z rejestrów, ewidencji i zbiorów, do których straż ochrony kolei posiada
dostęp na podstawie odrębnych przepisów.
2. Administratorem danych osobowych przetwarzanych przez straż ochrony
kolei jest komendant straży ochrony kolei.

art. 61. więcej Art. 61. 1. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, może cofnąć decyzję, o której
mowa w art. 59 ust. 2, w przypadku naruszenia przepisów art. 60.
2. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych, może, w drodze decyzji, o której mowa
w art. 59 ust. 2, ograniczyć zakres działania i uprawnień straży ochrony kolei.

art. 62. więcej Art. 62. 1. Straż ochrony kolei zobowiązana jest do współdziałania z Policją,
Strażą Graniczną, Żandarmerią Wojskową, organami Krajowej Administracji
Skarbowej i Inspekcją Transportu Drogowego.
2. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe formy współdziałania straży ochrony kolei z Policją, Strażą Graniczną
i Inspekcją Transportu Drogowego, uwzględniając w szczególności: sprawy
wymagające współdziałania, sposób wymiany informacji dotyczących spraw
wymagających współdziałania, zasady koordynacji wspólnych przedsięwzięć.
2a. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z Ministrem
Obrony Narodowej, może określić, w drodze rozporządzenia, formy
współdziałania straży ochrony kolei z Wojskami Obrony Terytorialnej, sprawy
wymagające współdziałania, sposób wymiany informacji dotyczących spraw
wymagających współdziałania i sposób koordynacji wspólnych przedsięwzięć,
uwzględniając potrzebę sprawnej realizacji tej współpracy.
3. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z Ministrem
Obrony Narodowej, określi, w drodze rozporządzenia, formy współdziałania straży
ochrony kolei z Żandarmerią Wojskową, uwzględniając w szczególności: sprawy
wymagające współdziałania, sposób wymiany informacji dotyczących spraw
wymagających współdziałania, zasady koordynacji wspólnych przedsięwzięć.
4. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, formy współdziałania straży ochrony kolei z organami Krajowej Administracji
Skarbowej, uwzględniając w szczególności: sprawy wymagające współdziałania,
sposób wymiany informacji dotyczących spraw wymagających współdziałania,
zasady koordynacji wspólnych przedsięwzięć.
5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw transportu, określi, w drodze rozporządzenia, przypadki,
w których funkcjonariusze straży ochrony kolei mogą wykonywać swoje zadania
poza obszarem kolejowym, uwzględniając w szczególności zakres wykonywanych
zadań, o których mowa w niniejszej ustawie.
6. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, rodzaj
i sposoby ewidencjonowania, przechowywania w straży ochrony kolei broni,
amunicji i środków przymusu bezpośredniego, z uwzględnieniem specyfiki
działania straży ochrony kolei oraz sposobów uniemożliwienia dostępu do tej broni,
amunicji i tych środków osobom trzecim.
7. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze
rozporządzenia, tryb i warunki uznawania pojazdów straży ochrony kolei za
pojazdy uprzywilejowane.
8. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia,
wzór umundurowania, legitymacji, dystynkcji i znaków identyfikacyjnych
funkcjonariuszy straży ochrony kolei, a także normy przydziału, warunki i sposób ich noszenia.

art. 63. więcej Art. 63. Przy wykonywaniu czynności służbowych funkcjonariusz straży
ochrony kolei korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy
publicznych.

art. 64. więcej Art. 64. Funkcjonariusz straży ochrony kolei nie może bez zezwolenia
komendanta straży ochrony kolei podejmować innego zajęcia zarobkowego.

art. 65. więcej Art. 65. 1. Kto prowadzi pojazd kolejowy lub wykonuje pracę na stanowisku
bezpośrednio związanym z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego,
nie posiadając wymaganych do tego kwalifikacji, lub dopuszcza do wykonywania czynności związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego
osobę, która takich kwalifikacji nie posiada, podlega karze grzywny.
1a. Kto uchyla się od złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 22ca
ust. 1, albo zawiera w nim informacje niezgodne ze stanem faktycznym, podlega karze grzywny.
2. Kto eksploatuje pojazd kolejowy bez ważnego świadectwa sprawności
technicznej, o którym mowa w art. 24, podlega karze grzywny.
3. Kto wykracza przeciwko nakazom lub zakazom zawartym w przepisach
porządkowych obowiązujących na obszarze kolejowym, w pociągach i innych
pojazdach kolejowych oraz w pomieszczeniach przeznaczonych do obsługi
podróżnych korzystających z transportu kolejowego na dworcach kolejowych,
wydanych na podstawie art. 59 ust. 8, podlega karze grzywny.
4. Orzekanie w sprawach o czyny określone w ust. 1–3 następuje w trybie
Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

art. 66. więcej Art. 66. 1. Karze pieniężnej podlega:
1) przedsiębiorca, który:
a) prowadzi działalność bez wymaganego dokumentu, o którym mowa w
art. 17e lub art. 43,
b) wykonuje przewozy na drodze kolejowej, której zarządca nadał status
infrastruktury nieczynnej,
c) nie zastosował się do postanowień decyzji Prezesa UTK w sprawie
przeprowadzenia badań na sieci kolejowej, o której mowa w art. 23b ust. 8a;
2) zarządca, który:
a) nie nadał drodze kolejowej wykorzystywanej wyłącznie do realizacji
własnych potrzeb jej właściciela lub zarządcy statusu infrastruktury prywatnej,
b) nie przedstawił organizatorowi publicznego transportu kolejowego
informacji, o których mowa w art. 5b,
c) eksploatuje drogę kolejową bez wymaganego dokumentu, o którym
mowa w art. 17d,
d) nie zapewnił niedyskryminacyjnego traktowania aplikantów,
e) nie dokonał modyfikacji odmowy albo nie cofnął odmowy rozpatrzenia
wniosku o przydzielenie zdolności przepustowej zgodnie z wytycznymi
określonymi przez Prezesa UTK w decyzji, o której mowa w art. 30a ust.
2,
f) nie opublikował regulaminu sieci w terminie określonym w art. 32 ust. 3
lub nie uwzględnił w nim wszystkich wymaganych elementów,
g) nie przekazał Prezesowi UTK w terminie określonym w art. 33 ust. 14
projektu cennika, o którym mowa w art. 33 ust. 13,
h) nie poinformował w wymaganym terminie Prezesa UTK o ustaleniach, o
których mowa w art. 36p ust. 2,
i) nie umożliwił aplikantom wyrażenia swoich poglądów dotyczących
treści planu biznesowego zarządcy,
j) z naruszeniem art. 38ba dokonał likwidacji:
– linii kolejowej lub jej odcinka,
– bocznicy kolejowej lub jej odcinka;
3) przewoźnik kolejowy, który nie poinformował w wymaganym terminie
Prezesa UTK o zmianie mającej wpływ na jego sytuację prawną, o której
mowa w art. 48 ust. 1;
4) zarządca lub przewoźnik kolejowy, który:
a) nieterminowo przedłożył Prezesowi UTK raport w sprawie
bezpieczeństwa, o którym mowa w art. 17a ust. 4,
b) uniemożliwia szkolenie lub dostęp do zaplecza szkoleniowego
pracownikom innego przewoźnika kolejowego lub zarządcy,
c) nie zgłosił Komisji i Prezesowi UTK wbrew obowiązkowi, o którym
mowa w art. 28g ust. 1, o zaistniałym poważnym wypadku, wypadku lub incydencie,
d) utrudnia pracę Komisji i komisji kolejowej;
5) zarządca, przewoźnik kolejowy lub przedsiębiorca wykonujący przewozy w
obrębie bocznicy kolejowej, którzy nie przekazali w terminie Prezesowi UTK
oświadczeń, o których mowa w art. 22ca ust. 1 pkt 1;
6) zarządca, przewoźnik kolejowy, operator stacji pasażerskiej, zarządzający
peronem, sprzedawca biletów, organizator turystyki, przedsiębiorca
ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych w rozumieniu
ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych
usługach turystycznych, który nie przestrzega lub narusza obowiązujące go
przepisy art. 4, art. 5 i art. 7–29 rozporządzenia nr 1371/2007/WE;
7) zarządca, przewoźnik kolejowy lub operator stacji pasażerskiej, lub
zarządzający peronem, który:
a) nie podaje rozkładu jazdy dla przewozu osób lub jego zmiany do
publicznej wiadomości w terminie i na zasadach, o których mowa w art.
30e,
b) naruszył zakaz stosowania bezprawnych praktyk naruszających
zbiorowe interesy pasażerów w transporcie kolejowym, o którym mowa
w art. 14b ust. 1,
c) utrudnia Prezesowi UTK lub pisemnie upoważnionym osobom
wykonywanie czynności, o których mowa w art. 15;
8) dysponent, który, wbrew obowiązkowi określonemu w art. 25ga ust. 3, nie
poinformował Prezesa UTK o wszelkich zmianach danych dotyczących
pojazdu kolejowego zarejestrowanego w krajowym rejestrze pojazdów
kolejowych w zakresie danych objętych tym rejestrem, w tym o zaistnieniu
okoliczności powodującej konieczność wykreślenia pojazdu kolejowego z
prowadzonego przez siebie rejestru pojazdów kolejowych;
9) podmiot, który nie udzielił informacji, o których mowa w art. 13 ust. 3a pkt 3,
albo udzielił tej informacji z przekroczeniem terminu, o którym mowa w art. 13 ust. 3b.
2. Za naruszanie przez przedsiębiorcę każdego z przepisów ust. 1 Prezes UTK
nakłada, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości do 2% rocznego przychodu
przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym, z
uwzględnieniem ust. 2a i 2d.
2a. Prezes UTK odstępuje od nałożenia kary, o której mowa w ust. 2, jeżeli
skutki naruszenia przez przedsiębiorcę przepisu ust. 1 zostały przez niego usunięte niezwłocznie.
2aa. Prezes UTK, uwzględniając zakres naruszenia, dotychczasową
działalność podmiotu oraz jego możliwości finansowe, może nałożyć, w drodze
decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 5000 euro za
każdy dzień zwłoki w wykonaniu:
1) decyzji, o których mowa w art. 13b ust. 1, art. 14 ust. 1–3 oraz art. 25m ust. 1
i 2, albo
2) wyroków sądowych w sprawach, o których mowa w ust. 2 i 3 oraz w art. 29
ust. 1.
2ab. Karę pieniężną, o której mowa w ust. 2aa, nakłada się, licząc od daty
wskazanej w decyzji nakładającej karę.
2ac. (uchylony)
2b. Ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes UTK uwzględnia zakres
naruszenia przepisu, dotychczasową działalność podmiotu oraz jego możliwości finansowe.
2c. Nie nakłada się kar, o których mowa w ust. 1 pkt 6, jeżeli przewoźnik
kolejowy, zarządca, operator stacji pasażerskiej, zarządzający peronem,
sprzedawca biletów, organizator turystyki, przedsiębiorca ułatwiający nabywanie
powiązanych usług turystycznych w rozumieniu ustawy z dnia 24 listopada 2017 r.
o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, przed dniem
wydania decyzji, o której mowa w art. 13b ust. 1, dobrowolnie usunął naruszenie
lub wypełnił obowiązki wynikające z rozporządzenia nr 1371/2007/WE.
2d. Wysokość kary, w przypadku o którym mowa w ust. 1 pkt 9, nie może
przekraczać równowartości 20 000 euro.
2e. Wartość euro, o której mowa w ust. 2aa i 2d, podlega przeliczeniu na
złote według zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. –
Prawo zamówień publicznych.
3. Niezależnie od kary pieniężnej określonej w ust. 1 i 2 Prezes UTK może
nałożyć karę pieniężną na kierownika zarządcy i przewoźnika kolejowego, z tym
że kara ta może być wymierzona w kwocie nie większej niż 300% jego
wynagrodzenia miesięcznego.
4. Kary pieniężne podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze
pieniężnym i stanowią dochód budżetu państwa.

art. 67. więcej Art. 67. W ustawie z dnia 19 listopada 1999 r. — Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178,
z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114, poz. 1193, z 2001 r.
Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679, Nr 102, poz. 1115
i Nr 147, poz. 1643 oraz z 2002 r. Nr 1, poz. 2, Nr 115,
poz. 995 i Nr 130, poz. 1112) w art. 14 w ust. 1 uchyla się pkt 7.

art. 68. więcej Art. 68. 1. Przedsiębiorcy prowadzący do dnia wejścia w życie ustawy działalność w zakresie przewozów kolejowych osób lub rzeczy są obowiązani, w terminie do dnia 31 grudnia 2003 r., spełnić określone w ustawie wymagania do uzyskania licencji i wystąpić do Prezesa UTK z wnioskiem o udzielenie licencji na wykonywanie przewozów kolejowych osób lub rzeczy. Dotychczasowe uprawnienia do prowadzenia tej działalności wygasają z dniem 29 lutego 2004 r.
2. Prezes UTK jest obowiązany udzielić lub odmówić udzielenia licencji w terminie do dnia 29 lutego 2004 r.

art. 69. więcej Art. 69. Przewoźnicy kolejowi oraz zarządcy obowiązani są uzyskać świadectwa bezpieczeństwa, o których mowa w art. 18, do dnia 31 grudnia 2003 r., a użytkownicy bocznic kolejowych do dnia 31 grudnia 2004 r.

art. 70. więcej Art. 70. Postępowania sądowe dotyczące zawarcia i wykonywania umów,
o których mowa w art. 9 ust. 1 i art. 10 ust. 1 i 2 ustawy, o której mowa w art. 76
ust. 1, wszczęte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, są prowadzone
według dotychczasowych przepisów.

art. 71. więcej Art. 71. 1. Uprawnienia wynikające z decyzji wydanych przed dniem wejścia
w życie niniejszej ustawy, na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 76
ust. 1, z zastrzeżeniem przepisów art. 68, zachowują moc.
2. Do postępowań administracyjnych w sprawach objętych przepisami
ustawy, o której mowa w art. 76 ust. 1, wszczętych, a niezakończonych przed
dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy niniejszej ustawy.

art. 72. więcej Art. 72. 1. Straż ochrony kolei działająca na podstawie ustawy, o której mowa w art. 76 z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie kolejowym ust. 1, zachowuje uprawnienia do wykonywania zadań określonych w tej ustawie na dotychczasowych zasadach do czasu utworzenia straży ochrony kolei na podstawie niniejszej ustawy, nie dłużej jednak niż do dnia 30 czerwca 2004 r.
2. W okresie do dnia 31 grudnia 2005 r. w straży ochrony kolei mogą być zatrudnione osoby niespełniające wymagań określonych w art. 59 ust. 4 pkt 3, jeżeli mają co najmniej trzyletni okres zatrudnienia w straży ochrony kolei.

art. 73. więcej Art. 73. Minister właściwy do spraw transportu przekaże Prezesowi UTK
sprawy wraz z aktami, które przechodzą do zakresu jego działania i nie zostały
zakończone do dnia wejścia w życie ustawy.

art. 74. więcej Art. 74. 1. Tworzy się Urząd Transportu Kolejowego.
2. Urząd Transportu Kolejowego jest utworzony w drodze przekształcenia
dotychczasowego Głównego Inspektoratu Kolejnictwa.
3. Znosi się Główny Inspektorat Kolejnictwa.
4. Prezes UTK przejmuje prowadzenie spraw Głównego Inspektora
Kolejnictwa, wraz z aktami spraw niezakończonych do dnia zniesienia Głównego
Inspektoratu Kolejnictwa.
5. Pracownicy Głównego Inspektoratu Kolejnictwa stają się pracownikami
Urzędu Transportu Kolejowego.
6. Urząd Transportu Kolejowego przejmuje mienie Głównego Inspektoratu Kolejnictwa.
7. Prezes UTK wstępuje we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem
był Główny Inspektorat Kolejnictwa.

art. 75. więcej Art. 75. 1. Finansowanie Urzędu Transportu Kolejowego do końca roku
kalendarzowego, w którym przypada jego utworzenie, odbywa się ze środków
finansowych przeznaczonych na funkcjonowanie Głównego Inspektoratu
Kolejnictwa oraz z części budżetowej ministra właściwego do spraw transportu
przeznaczonej na zadania realizowane dotychczas przez ministra właściwego do
spraw transportu w zakresie, w którym przeszły do zakresu działania Prezesa UTK.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych dokona w budżecie
państwa na rok 2003 odpowiednich zmian zapewniających finansowanie Urzędu
Transportu Kolejowego w zakresie niezbędnym do wykonania zadań określonych
w niniejszej ustawie.

art. 76. więcej Art. 76. 1. Traci moc ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie
kolejowym (Dz. U. poz. 591, z późn. zm.).
2. Dotychczasowe przepisy wykonawcze:
1) wydane na podstawie art. 13 ust. 4, art. 14 ust. 4, art. 19 , art. 22 ust. 11, art. 41b ust. 3, art. 46 , art. 48 ust. 4 i 5 oraz art. 51 ust. 2-4 ustawy, o której mowa w ust. 1, zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych na podstawie art. 22 ust. 2, art. 23 ust. 4 pkt 1, art. 24 ust. 5, art. 27 ust. 5, art. 28 ust. 3, art. 40 ust. 7, art. 54, art. 59 ust. 6 pkt 1 i 3 oraz art. 62 ust. 2, 3, 5 i 6 niniejszej ustawy, jednak nie dłużej niż do dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej;
2) wydane na podstawie art. 5 ust. 2, art. 7 ust. 3 i 4, art. 13 ust. 5, art. 16 , art. 17 ust. 4 oraz art. 48 ust. 6 ustawy, o której mowa w ust. 1, zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów wykonawczych na podstawie art. 6 ust. 2, art. 17 ust. 7, art. 20, art. 23 ust. 4 pkt 2, art. 25 oraz art. 59 ust. 8 niniejszej ustawy, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2004 r.

art. 77. więcej Art. 77. Przepisy art. 27 ust. 6 oraz art. 43 ust. 3 stosuje się z dniem
uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.

Art. 77a. Przepisy rozdziału 2b tracą moc z dniem 31 grudnia 2030 r.

art. 78. więcej Art. 78. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.