Art. 22. 1. Prezes UTK jest organem właściwym do wydawania, przedłużania
ważności, zawieszania, przywracania i cofania licencji maszynisty oraz aktualizacji
danych zawartych w licencji maszynisty i wydawania jej wtórników.
2. Licencję maszynisty może uzyskać osoba, która:
1) nie była karana za przestępstwo umyślne;
2) ukończyła 18 lat;
3) ma co najmniej wykształcenie zasadnicze zawodowe lub zasadnicze
branżowe;
4) spełnia wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 22a ust. 11 pkt 2;
5) odbyła szkolenie i zdała egzamin maszynisty.
2a. Z obowiązku odbycia szkolenia, o którym mowa w ust. 2 pkt 5, zwolnieni
są kandydaci na maszynistów ubiegający się o uzyskanie licencji maszynisty,
którzy:
1) posiadają dyplom albo inny dokument potwierdzający kwalifikacje
zawodowe w zawodach, w których programy kształcenia zawierają
zagadnienia z zakresu budowy pojazdów szynowych, ruchu kolejowego
i sygnalizacji kolejowej, lub
2) ukończyli studia wyższe na kierunkach zawierających w programach studiów
zagadnienia z zakresu budowy pojazdów szynowych, ruchu kolejowego
i sygnalizacji kolejowej.
2b. Niekaralność, o której mowa w ust. 2 pkt 1, powinna być potwierdzona
złożeniem przez kandydata na maszynistę ubiegającego się o uzyskanie licencji
maszynisty oświadczenia o niekaralności. Składający oświadczenie jest
obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta
zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
2c. Posiadacz licencji maszynisty poddaje się badaniom lekarskim
i psychologicznym oraz uzyskuje orzeczenie lekarskie potwierdzające spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, określonych w przepisach
wydanych na podstawie art. 22a ust. 11 pkt 2. W przypadku nieuzyskania
orzeczenia lekarskiego licencja maszynisty traci ważność.
2d. Badania, o których mowa w ust. 2c, przeprowadza się co:
1) 24 miesiące – do ukończenia 55. roku życia,
2) 12 miesięcy – po ukończeniu 55. roku życia
– chyba że orzeczenie lekarskie wskazuje krótszy okres.
2e. Maszynista posiadający aktualne orzeczenie lekarskie potwierdzające
spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do
uzyskania albo zachowania ważności świadectwa maszynisty, jest zwolniony
z obowiązku, o którym mowa w ust. 2c.
3. (uchylony)
4. (uchylony)
5. Licencja maszynisty jest wydawana, w drodze decyzji, na okres 10 lat,
zgodnie ze wzorem określonym w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE)
nr 36/2010 z dnia 3 grudnia 2009 r. w sprawie wspólnotowych wzorów licencji
maszynisty, świadectw uzupełniających, uwierzytelnionych odpisów świadectw
uzupełniających oraz wniosków o wydanie licencji maszynisty zgodnie
z dyrektywą 2007/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 13
z 19.01.2010, str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem (UE) nr 36/2010”. Po
upływie tego okresu Prezes UTK, na wniosek posiadacza licencji maszynisty,
w drodze decyzji, przedłuża jej ważność, wydając nowy dokument na kolejne 10 lat
od dnia upływu terminu ważności dotychczasowej licencji maszynisty, po
uprzednim sprawdzeniu ważności orzeczenia lekarskiego potwierdzającego
spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do
uzyskania albo zachowania ważności licencji maszynisty lub świadectwa maszynisty.
6. Prezes UTK, w drodze decyzji, zawiesza licencję maszynisty osobie, która
przestała czasowo spełniać warunki określone w ust. 2 pkt 4.
6a. Prezes UTK, w drodze decyzji, przywraca licencję maszynisty, która
została zawieszona, jeżeli jej posiadacz uzyskał orzeczenie lekarskie, o którym
mowa w ust. 5.
7. Prezes UTK, w drodze decyzji, cofa licencję maszynisty osobie, która
przestała spełniać warunek określony w ust. 2 pkt 1 lub trwale przestała spełniać
warunek określony w ust. 2 pkt 4.
8. Decyzjom, o których mowa w ust. 6–7 i 12, Prezes UTK nadaje rygor
natychmiastowej wykonalności.
8a. Posiadacz licencji maszynisty jest obowiązany zawiadomić Prezesa UTK
o utracie tego dokumentu, jego zniszczeniu w stopniu powodującym nieczytelność,
a także o zmianie stanu faktycznego wymagającej aktualizacji danych w nim
zawartych, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia.
9. W przypadkach, o których mowa w ust. 8a, Prezes UTK, na podstawie
wniosku, wydaje na okres pozostający do końca okresu ważności dotychczasowej
licencji maszynisty wtórnik licencji maszynisty, a w przypadku aktualizacji danych
zawartych w tym dokumencie – nową licencję maszynisty.
9a. Posiadacz licencji maszynisty, który po wydaniu wtórnika licencji
maszynisty odzyskał utracony dokument, jest obowiązany zwrócić ten dokument
Prezesowi UTK.
10. O zawieszeniu, cofnięciu licencji maszynisty lub aktualizacji danych
zawartych w licencji, Prezes UTK niezwłocznie zawiadamia przewoźnika
kolejowego lub zarządcę infrastruktury kolejowej, u którego maszynista jest
zatrudniony lub na którego rzecz świadczy usługi.
10a. Licencje maszynistów uzyskane przez osoby, które ukończyły 18 lat, do
czasu ukończenia przez nich 20 lat, są ważne wyłącznie na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
11. Jeżeli licencja maszynisty została wydana przez organ innego państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, Prezes UTK, w przypadku stwierdzenia, że
maszynista nie spełnia warunków określonych w ust. 2, zwraca się do tego organu
z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli lub o zawieszenie licencji maszynisty.
O fakcie tym powiadamia Komisję Europejską.
12. Prezes UTK, w drodze decyzji, może wydać zakaz prowadzenia pociągu
lub pojazdu kolejowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez maszynistę,
o którym mowa w ust. 11, w okresie rozpatrywania wniosku, jeżeli jest to
uzasadnione względami bezpieczeństwa ruchu kolejowego.
13. W przypadku wniosku organu z innego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej o przeprowadzenie kontroli lub o zawieszenie licencji maszynisty,
Prezes UTK rozpatruje wniosek w terminie 4 tygodni od dnia otrzymania. O
sposobie załatwienia wniosku Prezes UTK powiadamia właściwy organ tego
państwa i Komisję Europejską.
14. Licencje maszynistów wydane w innych państwach członkowskich Unii
Europejskiej, osobom, które ukończyły 20 lat, są ważne na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
15. Na odcinkach linii kolejowych obejmujących przejścia graniczne
z państwami sąsiadującymi z Rzecząpospolitą Polską, nienależącymi do Unii
Europejskiej, pociągi lub pojazdy kolejowe prowadzi się zgodnie
z międzynarodowymi porozumieniami lub umowami dwustronnymi.

Art. 22a. 1. Prezes UTK prowadzi:
1) rejestr licencji maszynistów;
2) rejestr ośrodków szkolenia i egzaminowania;
3) listę podmiotów uprawnionych do przeprowadzania badań lekarskich
i psychologicznych oraz orzekania, w celu sprawdzenia spełnienia wymagań
zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji
oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności.
1a. Prezes UTK udostępnia dane zgromadzone w rejestrze, o którym mowa
w ust. 1 pkt 1, na wniosek:
1) Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych zgodnie z art. 28h
ust. 2 pkt 4 oraz komisji kolejowej, o której mowa w art. 28m;
2) Agencji – w celu przeprowadzenia oceny procesu przyznawania uprawnień
maszynistom w Unii Europejskiej;
3) przewoźnika kolejowego, zarządcy lub innego podmiotu, u którego
maszynista jest zatrudniony lub na rzecz którego świadczy usługi – w celu
sprawdzenia statusu licencji maszynisty;
4) właściwego organu innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
w zakresie dotyczącym maszynistów prowadzących pociągi po
infrastrukturze kolejowej tego państwa, w celu:
a) kontroli pociągów kursujących na obszarze jego właściwości,
b) prowadzenia postępowań odnoszących się do przestrzegania przepisów
Unii Europejskiej dotyczących przyznawania uprawnień maszynistom,
c) prowadzenia postępowania w sprawie poważnego wypadku, wypadku
lub incydentu;
5) innego podmiotu, jeżeli obowiązek udostępnienia danych wynika z odrębnych
przepisów.
2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, oraz lista, o której mowa w ust. 1
pkt 3, są jawne i udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie
podmiotowej Prezesa UTK.
3. Za czynności Prezesa UTK w zakresie wpisu do rejestru, o którym mowa
w ust. 1 pkt 2, oraz wpisu na listę, o której mowa w ust. 1 pkt 3, pobierana jest
opłata w wysokości stanowiącej równowartość w złotych 200 euro, ustalonej przy
zastosowaniu kursu średniego, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski,
obowiązującego w dniu wpisu. Opłaty stanowią dochód budżetu państwa.
4. Prowadzenie ośrodka szkolenia i egzaminowania jest działalnością
regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo
przedsiębiorców.
4a. Przedsiębiorca prowadzący działalność, o której mowa w ust. 4, podlega
wpisowi do rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2.
4b. Obowiązek, o którym mowa w ust. 4a, dotyczy również przedsiębiorcy
z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej prowadzącego na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej działalność, o której mowa w ust. 4, uznanego przez
właściwy organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej zgodnie
z przepisami Komisji Europejskiej dotyczącymi uznawania ośrodków
szkoleniowych prowadzących szkolenia zawodowe dla maszynistów.
4c. Zakres czynności wykonywanych przez ośrodek szkolenia
i egzaminowania obejmuje:
1) szkolenie i egzaminowanie kandydatów na maszynistów ubiegających się
o uzyskanie licencji maszynisty w zakresie ogólnej wiedzy zawodowej,
2) szkolenie i egzaminowanie kandydatów na maszynistów ubiegających się
o uzyskanie świadectw maszynisty w zakresie wiedzy i umiejętności dotyczących:
a) infrastruktury kolejowej,
b) pojazdu kolejowego,
3) przeprowadzanie szkoleń i sprawdzianów wiedzy i umiejętności
maszynistów, lub
4) szkolenie i egzaminowanie maszynistów z innych państw członkowskich
Unii Europejskiej w zakresie ogólnych kompetencji językowych, zasad ruchu
kolejowego i sygnalizacji na sieci kolejowej Rzeczypospolitej Polskiej.
5. Działalność, o której mowa w ust. 4, może prowadzić przedsiębiorca:
1) (uchylony)
2) w stosunku do którego nie została otwarta likwidacja lub nie ogłoszono
upadłości;
3) który nie był prawomocnie skazany za przestępstwo popełnione w celu
osiągnięcia korzyści majątkowych lub przestępstwo przeciwko dokumentom
– dotyczy osoby fizycznej lub członków organów osoby prawnej;
4) który posiada warunki lokalowe i wyposażenie dydaktyczne umożliwiające
prowadzenie szkoleń i egzaminów;
5) który prowadzi szkolenia na podstawie programów szkoleń, o których mowa
odpowiednio w przepisach wydanych na podstawie ust. 11 pkt 6 i art. 22b
ust. 21 pkt 2;
5a) zapewniający prowadzenie:
a) szkoleń przez instruktorów, którzy:
– spełniają wymagania dotyczące instruktorów określone
w przepisach wydanych na podstawie ust. 11 pkt 10,
– są wpisani do wykazu, o którym mowa w ust. 8 pkt 1,
b) egzaminów przez egzaminatorów, którzy:
– spełniają wymagania określone w przepisach wydanych na
podstawie ust. 11 pkt 10,
– są wpisani do wykazu, o którym mowa w ust. 8 pkt 1,
– złożyli pisemną deklarację prowadzenia egzaminów w sposób
bezstronny i niedyskryminujący;
5b) który zawiadamia Prezesa UTK, nie później niż 14 dni przed planowanym
egzaminem, o terminie i miejscu jego przeprowadzenia;
6) który spełnia szczegółowe wymagania określone w przepisach wydanych na
podstawie ust. 11 pkt 9;
7) który posiada zbiór obowiązujących przepisów w zakresie objętym
programem szkoleń i egzaminów;
8) który nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, opłat i składek na
ubezpieczenie społeczne.
6. Badania lekarskie i psychologiczne w celu sprawdzenia spełnienia
wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania
licencji maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności,
mogą prowadzić podmioty uprawnione do wykonywania badań w służbie
medycyny pracy, zajmujące się zadaniami medycyny kolejowej.
7. Wpis do rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, a także na listę, o której
mowa w ust. 1 pkt 3, jest dokonywany na pisemny wniosek zainteresowanego
podmiotu zawierający następujące informacje:
1) firmę podmiotu;
2) oznaczenie siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu podmiotu;
3) numer podmiotu w odpowiednim rejestrze;
4) numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile podmiot taki numer posiada;
5) zakres czynności, o których mowa w ust. 4c – w przypadku wpisu do rejestru,
o którym mowa w ust. 1 pkt 2.
8. Przedsiębiorca ubiegający się o wpis do rejestru, o którym mowa w ust. 1
pkt 2, wraz z wnioskiem składa:
1) wykaz zawierający imiona i nazwiska instruktorów oraz egzaminatorów wraz
z kserokopiami dokumentów potwierdzających ich kwalifikacje i wykształcenie;
2) deklaracje, o których mowa w ust. 5 pkt 5a lit. b tiret trzecie;
3) pisemne oświadczenie następującej treści:
„Oświadczam, że:
1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru ośrodków szkolenia
i egzaminowania są kompletne i zgodne z prawdą;
2) spełniam warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie
prowadzenia ośrodka szkolenia i egzaminowania maszynistów oraz
kandydatów na maszynistów, określone w ustawie z dnia 28 marca
2003 r. o transporcie kolejowym.”.
8a. Przedsiębiorca, o którym mowa w ust. 4b, jest zwolniony z obowiązku
składania dokumentów potwierdzających spełnienie przez instruktorów
i egzaminatorów wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie
ust. 11 pkt 10, jeżeli ich spełnienie zostało uprzednio sprawdzone przez właściwy
organ innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, a nie odnoszą się one do
prowadzenia szkoleń i egzaminów wyłącznie na sieci kolejowej Rzeczypospolitej Polskiej.
9. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 8 pkt 3, powinno również określać:
1) firmę przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres oraz adres zamieszkania;
2) oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia;
3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, ze wskazaniem
imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.
9a. W przypadku gdy przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia
i egzaminowania składa wniosek o:
1) wpisanie do wykazu, o którym mowa w ust. 8 pkt 1, instruktorów lub
egzaminatorów prowadzących odpowiednio szkolenia lub egzaminy w tym
ośrodku szkolenia i egzaminowania – przepisy ust. 8 pkt 1 i 2 stosuje się odpowiednio;
2) rozszerzenie zakresu wykonywanych czynności – przepisy ust. 8 pkt 3 stosuje
się odpowiednio.
9b. Prezes UTK zatwierdza albo odmawia, w drodze decyzji, zatwierdzenia
zmian, o których mowa w ust. 9a.
9c. Prezes UTK odmawia zatwierdzenia zmian, o których mowa w ust. 9a, jeżeli:
1) przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia i egzaminowania nie
przedłożył wraz z wnioskiem oświadczenia o spełnianiu wymagań
określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 11 pkt 9, niezbędnych
do wykonywania działalności w zakresie czynności objętych tym wnioskiem
– dotyczy wniosku o rozszerzenie zakresu wykonywanych czynności;
2) osoba, której dotyczy wniosek o wpis do wykazu, o którym mowa w ust. 8
pkt 1, nie spełnia któregokolwiek z wymagań określonych w przepisach
wydanych na podstawie ust. 11 pkt 10.
10. Prezes UTK wykreśla, w drodze decyzji, ośrodek szkolenia
i egzaminowania z rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w przypadku:
1) określonym w art. 22ac;
2) wydania prawomocnego orzeczenia zakazującego przedsiębiorcy
prowadzenia tej działalności;
3) gdy wobec przedsiębiorcy ukończono postępowanie likwidacyjne albo
upadłościowe obejmujące likwidację majątku upadłego.
10a. Rażącym naruszeniem warunków wykonywania działalności w zakresie
prowadzenia ośrodka szkolenia i egzaminowania jest:
1) prowadzenie szkoleń w sposób niezgodny z programami szkolenia;
2) wydanie niezgodnie ze stanem faktycznym dokumentów potwierdzających
ukończenie szkolenia i zdanie egzaminu;
3) uporczywe uchylanie się od obowiązku zawiadamiania Prezesa UTK
o zamiarze przeprowadzenia egzaminów;
4) prowadzenie szkoleń lub egzaminów przez osoby niewpisane do wykazu,
o którym mowa w ust. 8 pkt 1;
5) prawomocne skazanie przedsiębiorcy za przestępstwo, o którym mowa
w ust. 5 pkt 3 – dotyczy osoby fizycznej lub członków organów osoby
prawnej.
10b. Prezes UTK wykreśla, w drodze decyzji, z listy, o której mowa w ust. 1
pkt 3, podmiot, który przestał spełniać wymagania, o których mowa w ust. 6, lub
szczegółowe wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 13.
11. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki i tryb wydawania, przedłużania ważności, zawieszania,
przywracania i cofania licencji maszynisty, aktualizacji danych zawartych
w licencji maszynisty oraz wydawania jej wtórników;
2) wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, jakie powinny spełniać osoby
ubiegające się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności;
3) zakres badań lekarskich i psychologicznych oraz sposób oceny zdolności
fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o licencję maszynisty albo
o zachowanie jej ważności oraz tryb orzekania o tej zdolności;
4) wzory dokumentów potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną osób
ubiegających się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności;
5) zakres wiedzy i umiejętności objętych szkoleniem i egzaminem niezbędny do
uzyskania licencji maszynisty;
6) program oraz czas trwania szkolenia kandydatów na maszynistów
ubiegających się o licencję maszynisty;
7) sposób, formę i tryb przygotowania oraz przeprowadzania egzaminów dla
kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty, a także
tryb pracy komisji egzaminacyjnej;
8) sposób ustalania numeru identyfikacyjnego ośrodka szkolenia
i egzaminowania wpisywanego do rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2,
zakres danych ujętych w rejestrze, a także sposób uiszczania opłat za wpis do
tego rejestru;
9) szczegółowe wymagania w stosunku do przedsiębiorców ubiegających się
o wpis do rejestru ośrodków szkolenia i egzaminowania;
10) wymagania kwalifikacyjne dla instruktorów i egzaminatorów wykonujących
czynności w ośrodku szkolenia i egzaminowania, a także rodzaje
dokumentów potwierdzających ich kwalifikacje i wykształcenie;
11) warunki, sposób prowadzenia rejestru licencji maszynistów, zakres danych
w nim ujętych oraz okres ich przechowywania, wzór tego rejestru, a także tryb
przekazywania danych ujętych w rejestrze podmiotom, o których mowa w ust. 1a;
12) wzór:
a) wniosku o wydanie licencji maszynisty, przedłużenie ważności, wydanie
wtórnika, przywrócenie tego dokumentu i aktualizację danych w nim zawartych,
b) dokumentu potwierdzającego ukończenie szkolenia i zdanie egzaminu
w celu uzyskania licencji maszynisty,
c) deklaracji, o której mowa w ust. 5 pkt 5a lit. b tiret trzecie.
12. Minister właściwy do spraw transportu wyda rozporządzenie, o którym
mowa w ust. 11, mając na uwadze:
1) konieczność zapewnienia sprawności procedury uzyskiwania licencji
maszynisty;
2) konieczność uwzględnienia specyfiki pracy na stanowisku maszynisty przy
określeniu wymagań zdrowotnych, jakie powinny spełniać osoby ubiegające
się o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności;
3) konieczność przeprowadzenia badań niezbędnych dla właściwej oceny
zdolności fizycznej i psychicznej do prowadzenia pojazdów kolejowych;
4) zapewnienie sprawności procedury wydawania dokumentów
potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną osób ubiegających się
o licencję maszynisty albo o zachowanie jej ważności;
5) zakres wiedzy i umiejętności niezbędny do bezpiecznego prowadzenia
pociągów i pojazdów kolejowych;
6) konieczność zapewnienia odpowiedniej liczby godzin szkolenia dla
kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty,
zapewniającej uzyskanie znajomości faktów, zasad, procesów i pojęć
ogólnych związanych z pracą na stanowisku maszynisty;
7) konieczność przeprowadzenia pisemnego egzaminu testowego dla
kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję maszynisty,
zagwarantowania właściwej organizacji i odpowiedniego poziomu
merytorycznego tego egzaminu, a także zapewnienia jednakowych warunków
ich przeprowadzenia;
8) zalecenia Komisji Europejskiej dotyczące procedury nadawania numerów
identyfikacyjnych ośrodkom szkolenia i egzaminowania;
9) przepisy Unii Europejskiej dotyczące wymagań, jakie powinny spełniać
ośrodki szkolenia i egzaminów;
10) konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu merytorycznego szkoleń
oraz egzaminów dla kandydatów na maszynistów ubiegających się o licencję
maszynisty oraz określenia dodatkowych wymagań dotyczących znajomości
języka polskiego, zasad ruchu kolejowego i sygnalizacji na sieci kolejowej
Rzeczypospolitej Polskiej, dla instruktorów i egzaminatorów z innych państw
członkowskich Unii Europejskiej, prowadzących szkolenia i egzaminy na
sieci kolejowej Rzeczypospolitej Polskiej;
11) przepisy Unii Europejskiej dotyczące rejestru licencji maszynistów;
12) potrzebę ujednolicenia wydawanych dokumentów i ich zabezpieczenie przed
podrobieniem lub przerobieniem.
13. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
wymagania w stosunku do podmiotów ubiegających się o wpis na listę podmiotów
uprawnionych do przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych oraz
orzekania w celu sprawdzenia spełnienia wymagań zdrowotnych, fizycznych
i psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji maszynisty oraz świadectwa
maszynisty, a także zachowania ich ważności, tryb dokonywania wpisu na listę oraz
wykreślania z niej, zakres danych ujętych na liście, wzór wniosku o wpis na listę,
a także sposób uiszczania opłat, mając na uwadze:
1) konieczność zapewnienia właściwych kwalifikacji osób uprawnionych do
przeprowadzania badań w celu sprawdzenia spełnienia wymagań
zdrowotnych, fizycznych i psychicznych niezbędnych do uzyskania licencji
maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności;
2) konieczność zapewnienia właściwych warunków przeprowadzania takich badań;
3) jasność i przejrzystość danych ujętych na liście.

Art. 22aa. 1. Prezes UTK prostuje z urzędu wpis do rejestru zawierający
oczywiste błędy lub niezgodności ze stanem faktycznym.
2. W przypadku zmiany danych wpisanych do rejestru przedsiębiorca jest
obowiązany złożyć wniosek o zmianę wpisu w rejestrze w terminie 14 dni od dnia
zajścia zdarzenia, które spowodowało zmianę tych danych.
3. Prezes UTK wydaje z urzędu zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru.

Art. 22ab. 1. Prezes UTK jest obowiązany dokonać wpisu przedsiębiorcy do
rejestru, o którym mowa w art. 22a ust. 1 pkt 2, w terminie 7 dni od dnia wpływu
do niego wniosku o wpis wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków
wymaganych prawem do wykonywania działalności, dla której rejestr jest
prowadzony.
2. Jeżeli Prezes UTK nie dokona wpisu w terminie, o którym mowa w ust. 1,
a od dnia wpływu wniosku do tego organu upłynęło 14 dni, przedsiębiorca może
rozpocząć działalność. Nie dotyczy to przypadku, gdy Prezes UTK wezwał
przedsiębiorcę do uzupełnienia wniosku o wpis nie później niż przed upływem 7 dni od dnia jego otrzymania. W takiej sytuacji termin, o którym mowa w zdaniu
pierwszym, biegnie odpowiednio od dnia wpływu uzupełnienia wniosku o wpis.

Art. 22ac. 1. Prezes UTK wydaje decyzję o zakazie wykonywania przez
przedsiębiorcę działalności objętej wpisem do rejestru, o którym mowa w art. 22a
ust. 1 pkt 2, w przypadku gdy:
1) przedsiębiorca złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 22a ust. 8 pkt 3,
niezgodne ze stanem faktycznym;
2) przedsiębiorca nie usunął naruszeń warunków wymaganych prawem do
wykonywania działalności regulowanej w wyznaczonym przez Prezesa UTK
terminie;
3) stwierdzi rażące naruszenie warunków wymaganych prawem do
wykonywania działalności w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia i
egzaminowania przez przedsiębiorcę.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podlega natychmiastowemu wykonaniu.

Art. 22ad. 1. Przedsiębiorca, którego wykreślono z rejestru, o którym mowa
w art. 22a ust. 1 pkt 2, może uzyskać ponowny wpis do rejestru nie wcześniej niż
po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji, o której mowa w art. 22ac ust. 1.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do przedsiębiorcy, który wykonywał
działalność gospodarczą bez wpisu do rejestru. Nie dotyczy to sytuacji określonej
w art. 22ab ust. 2.

Art. 22ae. Prezes UTK wykreśla przedsiębiorcę z rejestru, o którym mowa w
art. 22a ust. 1 pkt 2, także na jego wniosek lub po uzyskaniu informacji z Centralnej
Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo Krajowego Rejestru
Sądowego o wykreśleniu przedsiębiorcy.

Art. 22b. 1. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy wydają świadectwa
maszynistom przez nich zatrudnionym lub świadczącym usługi na ich rzecz,
zgodnie ze wzorem określonym w załączniku II do rozporządzenia (UE) nr 36/2010.
1a. Warunkami niezbędnymi do uzyskania świadectwa maszynisty są:
1) posiadanie licencji maszynisty;
2) odbycie szkolenia i zdanie egzaminu przeprowadzonych w trybie i w sposób
określony w przepisach wydanych na podstawie ust. 21 pkt 2 i 3 – dotyczy
kandydatów na maszynistów;
3) odbycie szkolenia i złożenie z wynikiem pozytywnym sprawdzianu wiedzy
i umiejętności przeprowadzonych w trybie i w sposób określony
w przepisach wydanych na podstawie ust. 21 pkt 4 – dotyczy maszynistów
ubiegających się o uzyskanie kolejnego świadectwa maszynisty;
4) uzyskanie orzeczenia lekarskiego potwierdzającego spełnienie wymagań
zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, określonych w przepisach
wydanych na podstawie ust. 22 pkt 1, po przeprowadzeniu badań lekarskich
i psychologicznych.
2. Świadectwo maszynisty uprawnia do prowadzenia pociągu lub pojazdu
kolejowego u przewoźnika kolejowego lub zarządcy, który je wydał, w ramach
określonej kategorii uprawnień i jest ważne na określoną w nim infrastrukturę
kolejową oraz określone typy pojazdów kolejowych. Kategorie i podkategorie
uprawnień określa rozporządzenie (UE) nr 36/2010.
3. Świadectwo maszynisty może zawierać uprawnienie do prowadzenia
pociągów lub pojazdów kolejowych we wszystkich kategoriach i podkategoriach,
o których mowa w ust. 2.
3a. W przypadku świadczenia usługi trakcyjnej dopuszcza się prowadzenie
pociągu lub pojazdu kolejowego przez maszynistę na podstawie świadectwa
maszynisty wydanego przez innego przewoźnika kolejowego lub zarządcę.
3b. W przypadku, o którym mowa w ust. 3a, przewoźnik kolejowy, na rzecz
którego maszynista prowadzi pojazd kolejowy lub pociąg jest obowiązany do
zapewnienia zapoznania tego maszynisty z obowiązującymi u niego regulacjami
wewnętrznymi w zakresie niezbędnym do bezpiecznego prowadzenia pojazdu
kolejowego lub pociągu.
4. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy infrastruktury kolejowej ustanawiają
procedury wydawania świadectw maszynisty, będące częścią ich systemu
zarządzania bezpieczeństwem, o którym mowa w art. 17a.
5. W procedurach wydawania świadectw, o których mowa w ust. 4, określa
się w szczególności:
1) tryb wydawania świadectwa maszynisty, aktualizacji danych w nim
zawartych, jego zawieszania i cofania;
2) tryb odwołania się od decyzji dotyczącej wydania świadectwa maszynisty,
jego zawieszania i cofania.
3) (uchylony)
6. Procedurę, o której mowa w ust. 4, przewoźnicy kolejowi i zarządcy
infrastruktury kolejowej podają do publicznej wiadomości w sposób przyjęty
u każdego z nich.
7. W celu zachowania ważności świadectwa maszynisty, maszynista
przechodzi okresowe badania lekarskie i psychologiczne oraz uzyskuje orzeczenie
lekarskie potwierdzające spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych
i psychicznych określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 22 pkt 1
oraz przechodzi szkolenia, a także okresowe sprawdziany wiedzy i umiejętności,
w trybie i na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 21 pkt 4.
7a. Badania, o których mowa w ust. 7, przeprowadza się co:
1) 24 miesiące – do ukończenia 55. roku życia,
2) 12 miesięcy – po ukończeniu 55. roku życia
– chyba że orzeczenie lekarskie wskazuje krótszy okres.
7b. Badania, o których mowa w ust. 7, przeprowadza się w okresach
krótszych niż okresy, o których mowa w ust. 7a:
1) po każdym poważnym wypadku, w którym uczestniczył maszynista;
2) po zakończeniu czasowej niezdolności do pracy spowodowanej chorobą,
trwającej dłużej niż 30 dni;
3) w przypadku powrotu maszynisty do pracy po przerwie trwającej dłużej niż 6 miesięcy;
4) w razie uzasadnionego podejrzenia utraty zdolności fizycznej lub psychicznej
do kierowania pojazdem kolejowym lub pociągiem;
5) w przypadku określonym w ust. 16;
6) w innych przypadkach określonych w przepisach dotyczących profilaktycznej
ochrony zdrowia pracowników.
7c. Badania, o których mowa w ust. 1a pkt 4, ust. 7 i 7b, są wykonywane,
z zastrzeżeniem ust. 7a oraz przepisów wydanych na podstawie ust. 22, w zakresie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495).
7d. Przejście przez maszynistę badań, o których mowa w ust. 1a pkt 4, ust. 7
i 7b, uznaje się za równoznaczne ze spełnieniem obowiązków pracownika
w zakresie wykonywania wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich,
o których mowa w art. 229 § 1 i 2 Kodeksu pracy.
7e. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy nie mogą dopuścić do pracy na
stanowisku maszynisty osoby bez aktualnego orzeczenia lekarskiego
potwierdzającego spełnienie wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych,
niezbędnych do uzyskania świadectwa maszynisty albo zachowania jego ważności,
z wyjątkiem przypadku określonego w ust. 18 pkt 4 w odniesieniu do kandydatów
na maszynistów.
7f. Przewoźnicy kolejowi oraz zarządcy są obowiązani do:
1) kierowania maszynistów na badania lekarskie i psychologiczne w celu
uzyskania świadectwa maszynisty lub zachowania jego ważności;
2) pokrywania kosztów badań lekarskich i psychologicznych, o których mowa w pkt 1;
3) przechowywania orzeczeń lekarskich maszynistów.
7g. Spełnienie przez przewoźników kolejowych i zarządców obowiązków,
o których mowa w ust. 7f pkt 1 i 2, uznaje się za równoznaczne ze spełnieniem
obowiązków pracodawcy w zakresie wykonywania wstępnych, okresowych i
kontrolnych badań lekarskich, o których mowa w art. 229 § 1 i 2 Kodeksu pracy.
8. Przewoźnicy kolejowi lub zarządcy infrastruktury kolejowej cofają lub
zawieszają w całości lub w części ważność świadectwa maszynisty, gdy
maszynista przestał spełniać warunki niezbędne do posiadania świadectwa.
9. (uchylony)
10. Świadectwo maszynisty wygasa z mocy prawa z dniem rozwiązania lub
wygaśnięcia umowy o pracę lub innego stosunku prawnego wiążącego maszynistę
z przewoźnikiem kolejowym lub zarządcą infrastruktury kolejowej.
11. W przypadku, o którym mowa w ust. 10, przewoźnik kolejowy i zarządca
wydają maszyniście odpis uzyskanego świadectwa maszynisty, którego wzór
określa załącznik III do rozporządzenia (UE) nr 36/2010, oraz inne dokumenty
potwierdzające uzyskane kwalifikacje.
12. Przewoźnik kolejowy lub zarządca infrastruktury kolejowej bezzwłocznie
aktualizuje świadectwo maszynisty, jeżeli jego posiadacz uzyskał dodatkowe
uprawnienia dotyczące pociągu, pojazdu kolejowego lub infrastruktury kolejowej.
13. Przewoźnik kolejowy lub zarządca infrastruktury kolejowej cofa
świadectwo maszynisty osobie, która przestała spełniać warunki, o których mowa
w ust. 7.
14. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy prowadzą rejestry wydawanych przez
siebie świadectw maszynistów.
14a. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy udostępniają dane zgromadzone
w rejestrach, o których mowa w ust. 14, oraz informację o treści wydanych
świadectw maszynisty:
1) Prezesowi UTK;
2) Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych zgodnie z art. 28h
ust. 2 pkt 4 oraz komisji kolejowej, o której mowa w art. 28m;
3) właściwym organom innych państw członkowskich Unii Europejskiej,
w przypadku wykonywania przez przewoźnika kolejowego lub zarządcę
działalności transgranicznej;
4) innym podmiotom, jeżeli obowiązek udostępnienia danych wynika
z odrębnych przepisów.
15. Prezes UTK może wystąpić, do przewoźnika kolejowego lub zarządcy
infrastruktury kolejowej, z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli maszynisty lub
o zawieszenie ważności świadectwa maszynisty.
16. Przewoźnik kolejowy lub zarządca infrastruktury kolejowej po
otrzymaniu wniosku Prezesa UTK obowiązany jest podjąć stosowne działania,
w szczególności skierować maszynistę na badania lekarskie lub poddać
sprawdzeniu wiedzy i umiejętności, i, w terminie 4 tygodni od dnia otrzymania
wniosku, przedłożyć Prezesowi UTK sprawozdanie z wykonanych czynności.
17. Prezes UTK może, w drodze decyzji, wydać zakaz prowadzenia pociągu
lub pojazdu kolejowego przez maszynistę w okresie rozpatrywania wniosku,
o którym mowa w ust. 15, jeżeli jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa
ruchu kolejowego. O decyzji tej Prezes UTK informuje Komisję Europejską oraz
inne właściwe organy.
18. W przypadku:
1) zakłóceń w ruchu kolejowym w wyniku prowadzonych robót na torach lub
powodujących konieczność odstępstw od wykonywania przewozów
kolejowych na podstawie obowiązującego rozkładu jazdy pociągów, zgodnie
z ustaleniami zarządcy,
2) jednorazowych przewozów kolejowych, za zgodą zarządcy,
3) dostawy lub prezentacji nowego pociągu lub pojazdu kolejowego,
4) szkolenia lub egzaminowania maszynistów oraz kandydatów na maszynistów,
5) wykonywania przewozów technologicznych
– jeżeli maszynista albo kandydat na maszynistę ubiegający się o świadectwo
maszynisty nie posiadają znajomości odcinków linii kolejowych, na których mają
prowadzić pojazd kolejowy lub pociąg, mogą go prowadzić, pod warunkiem że
podczas jazdy obok nich znajduje się inny maszynista lub przedstawiciel zarządcy
posiadający udokumentowaną znajomość tych odcinków.
19. W przypadkach, o których mowa w ust. 18, w razie braku możliwości
zapewnienia obecności osób, o których mowa w tym przepisie, maszynista może
prowadzić pojazd kolejowy lub pociąg po spełnieniu warunków określonych
w przepisach wydanych na podstawie art. 17 ust. 7.
20. (uchylony)
20a. Maszynista jest obowiązany niezwłocznie powiadomić przewoźnika
kolejowego lub zarządcę, na rzecz którego świadczy pracę lub usługi,
o okolicznościach dotyczących jego stanu zdrowia mających wpływ na zdolność
prawidłowego realizowania przez niego uprawnień wynikających z posiadanego
świadectwa maszynisty.
20b. Przepisy ust. 20a stosuje się odpowiednio do prowadzącego pojazdy
kolejowe, który świadczy pracę lub usługi na rzecz użytkownika bocznicy
kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w obrębie bocznicy kolejowej.
21. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) zakres wiedzy i umiejętności dotyczących pojazdu kolejowego
i infrastruktury kolejowej, objętych szkoleniem i egzaminem, które są
niezbędne do uzyskania świadectwa maszynisty,
2) program oraz czas trwania szkolenia kandydatów na maszynistów
ubiegających się o uzyskanie świadectwa maszynisty,
3) sposób, formę oraz tryb przygotowania i przeprowadzania egzaminów dla
kandydatów na maszynistów ubiegających się o uzyskanie świadectwa
maszynisty oraz tryb pracy komisji egzaminacyjnej przeprowadzającej te egzaminy,
4) tryb oraz szczegółowe warunki i minimalną częstotliwość przeprowadzania
szkoleń oraz sprawdzianów wiedzy i umiejętności maszynistów,
5) zakres danych dotyczących infrastruktury kolejowej ujęty w świadectwie maszynisty,
6) szczegółowe warunki i sposób prowadzenia rejestru świadectw maszynistów,
zakres danych w nim ujętych, a także okres ich przechowywania, wzór tego
rejestru oraz tryb udostępniania danych ujętych w rejestrze podmiotom,
o których mowa w ust. 14a
– mając na uwadze zakres wiedzy i umiejętności niezbędny do zapewnienia
właściwych kwalifikacji maszynistów, konieczność dostosowania programu
szkolenia do wykształcenia i doświadczenia zawodowego kandydatów na
maszynistów, przy zapewnieniu niezbędnej liczby godzin stażu stanowiskowego,
szkolenia teoretycznego i praktycznego oraz prowadzenia pojazdu kolejowego pod
nadzorem, konieczność przeprowadzenia teoretycznej i praktycznej części
egzaminu dla kandydatów na maszynistów ubiegających się o uzyskanie
świadectwa maszynisty, zagwarantowania właściwej organizacji i odpowiedniego
poziomu merytorycznego tych egzaminów, a także zapewnienia jednakowych
warunków ich przeprowadzenia, konieczność zapewnienia ciągłości realizacji
procesu doskonalenia zawodowego maszynistów i monitorowania posiadanych
przez nich uprawnień oraz przepisy Unii Europejskiej dotyczące rejestru świadectw maszynistów.
22. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne, jakie powinny spełniać osoby
ubiegające się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności,
2) zakres badań lekarskich i psychologicznych oraz sposób oceny zdolności
fizycznej i psychicznej osób ubiegających się o świadectwo maszynisty albo
o zachowanie jego ważności oraz tryb orzekania o tej zdolności,
3) wzory dokumentów potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną osób
ubiegających się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności
– mając na uwadze konieczność przeprowadzenia badań niezbędnych dla
właściwej oceny zdolności fizycznej i psychicznej do prowadzenia pojazdów
kolejowych, konieczność uwzględnienia specyfiki pracy na stanowisku maszynisty
przy określeniu wymagań zdrowotnych, sprawność procedury wydawania
dokumentów potwierdzających zdolność fizyczną i psychiczną osób ubiegających
się o świadectwo maszynisty albo o zachowanie jego ważności, a także
konieczność ujednolicenia wydawanych dokumentów i ich zabezpieczenie przed
podrobieniem lub przerobieniem.

Art. 22c. 1. Przewoźnik kolejowy i zarządca mogą zawrzeć z kandydatem na
maszynistę umowę zobowiązującą tego kandydata do zwrotu części albo całości
kosztów poniesionych na jego szkolenie, jeżeli rozwiązanie lub wygaśnięcie
umowy o pracę lub innego stosunku prawnego wiążącego kandydata na maszynistę
z odpowiednio przewoźnikiem kolejowym albo zarządcą nastąpiło przed
ustalonym w tej umowie terminem, z przyczyny leżącej po stronie tego kandydata.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku szkolenia maszynisty
ubiegającego się o uzyskanie kolejnego świadectwa maszynisty.

Art. 22ca. 1. Maszynista jest obowiązany do niezwłocznego poinformowania
przewoźnika kolejowego lub zarządcy, na rzecz których świadczy pracę lub usługi,
w drodze pisemnego oświadczenia, o:
1) świadczeniu pracy lub usług na rzecz więcej niż jednego przewoźnika
kolejowego, zarządcy, użytkownika bocznicy kolejowej lub przedsiębiorcy
wykonującego przewozy w obrębie bocznicy kolejowej albo
2) niewykonywaniu czynności maszynisty albo prowadzącego pojazdy kolejowe
na rzecz innego przewoźnika kolejowego, zarządcy, użytkownika bocznicy
kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w obrębie bocznicy kolejowej.
2. Maszynista składa oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, w dniu
rozpoczęcia pracy lub świadczenia usług, a następnie w każdym przypadku
podjęcia albo zaprzestania wykonywania czynności maszynisty na rzecz więcej niż
jednego podmiotu.
3. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, powinno zawierać
informację dotyczącą przeciętnej tygodniowej liczby godzin prowadzenia pojazdu
kolejowego lub pociągu u innego przewoźnika kolejowego, zarządcy, użytkownika
bocznicy kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w obrębie
bocznicy kolejowej.
4. Jeżeli zostało złożone oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1,
przewoźnik kolejowy lub zarządca, przekazuje je Prezesowi UTK, nie później niż
w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania.
5. Przepisy ust. 1–4 stosuje się odpowiednio do prowadzącego pojazdy
kolejowe, który świadczy pracę lub usługi na rzecz użytkownika bocznicy
kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w obrębie bocznicy kolejowej.

Art. 22d. 1. Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach bezpośrednio
związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz z
prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych: dyżurny ruchu,
nastawniczy, zwrotniczy, kierownik pociągu, ustawiacz, manewrowy, rewident
taboru, automatyk, toromistrz, dróżnik przejazdowy oraz prowadzący pojazdy
kolejowe, o których mowa w art. 18 ust. 2 pkt 1 i 2, są obowiązani:
1) posiadać wymagane wykształcenie,
2) spełniać wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne,
3) posiadać wymagane przygotowanie zawodowe,
4) zdać egzamin kwalifikacyjny
– określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 pkt 1.
2. Pracownicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani do posiadania
i okazywania właściwemu uprawnionemu organowi dokumentu upoważniającego
do wykonywania czynności na stanowiskach, o których mowa w ust. 1.
3. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) dla stanowisk, o których mowa w ust. 1, warunki, jakie są obowiązani
spełniać zatrudnieni na tych stanowiskach, a także warunki i sposób oceny ich
zdolności fizycznych i psychicznych, jednostki uprawnione do oceny
zdolności fizycznej i psychicznej oraz tryb orzekania o tej zdolności,
2) sposób powoływania i tryb pracy komisji egzaminacyjnych stwierdzających
kwalifikacje pracowników zatrudnionych na stanowiskach, o których mowa w ust. 1, wzory dokumentów potwierdzających te kwalifikacje i upoważniających do wykonywania czynności na tych stanowiskach,
wysokość wynagrodzenia członków komisji egzaminacyjnych oraz wysokość
opłat związanych ze stwierdzeniem kwalifikacji pracowników, uwzględniając
przepis ust. 4, a także sposób uiszczania tych opłat
– mając na uwadze zapewnienie bezpieczeństwa w transporcie kolejowym,
właściwych kwalifikacji osób zatrudnionych na tych stanowiskach, odpowiednich
warunków przeprowadzania oceny zdolności fizycznej i psychicznej, nakład pracy
członków komisji egzaminacyjnej oraz ich kwalifikacje, a także koszty rzeczowe
i osobowe związane ze stwierdzaniem kwalifikacji pracowników.
4. Wysokość opłaty związanej ze stwierdzeniem kwalifikacji pracowników
zatrudnionych na stanowiskach, o których mowa w ust. 1, nie może przekroczyć
równowartości w złotych 30 euro, ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego,
ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu wydania
dokumentu potwierdzającego kwalifikacje pracownika.

Art. 22e. 1. Minister właściwy do spraw transportu przeprowadza, nie
rzadziej niż raz na 5 lat, ocenę systemu uzyskiwania licencji maszynisty
i świadectwa maszynisty, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia sprawności
i przejrzystości tego systemu oraz bezpieczeństwo w ruchu kolejowym. Wyniki
oceny są jawne.
2. Minister właściwy do spraw transportu, w celu dokonania oceny, o której
mowa w ust. 1, może żądać od Prezesa UTK, przewoźników kolejowych,
zarządców infrastruktury kolejowej udzielenia informacji oraz wyjaśnień
niezbędnych do dokonania oceny.
3. Wyniki oceny systemu uzyskiwania licencji maszynisty i świadectwa
maszynisty przekazywane są zainteresowanym podmiotom oraz Prezesowi UTK.
4. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku oceny, o której
mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw transportu zwraca się do Prezesa UTK
z wnioskiem o wyznaczenie podmiotowi, u którego stwierdzono nieprawidłowości
terminu ich usunięcia.
5. Prezes UTK może nałożyć na przewoźnika kolejowego lub zarządcę
infrastruktury kolejowej, który nie usunął w wyznaczonym terminie nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku oceny, o której mowa w ust. 1, karę pieniężną w wysokości określonej w art. 66 ust. 2. Art. 66 ust. 4 stosuje się.

Art. 22f. 1. Warunkiem dopuszczenia do eksploatacji typów budowli i typów
urządzeń mających wpływ na poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego, o których
mowa w przepisach wydanych na podstawie ust. 14 pkt 2, jest uzyskanie
świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu dla pierwszego ich egzemplarza.
2. Jeżeli określony typ urządzeń albo budowli jest produkowany przez więcej
niż jednego producenta, wymagane jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do
eksploatacji typu dla pierwszego egzemplarza produkowanego przez każdego
z tych producentów.
3. Świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu wydaje się na czas
nieokreślony, a w przypadku nowych typów lub konieczności wykonania prób
eksploatacyjnych, na czas określony – przewidziany na przeprowadzenie tych prób.
4. Organem właściwym w sprawach wydania, odmowy wydania i cofania
świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu jest Prezes UTK.
5. Przed uzyskaniem świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu, typy
urządzeń i typy budowli podlegają badaniom technicznym.
6. Badania techniczne przeprowadza jednostka organizacyjna, o której mowa
w art. 22g ust. 9.
7. Po przeprowadzeniu z wynikiem pozytywnym badań technicznych
jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 22g ust. 9, wydaje certyfikat
zgodności typu.
8. Kolejne urządzenia albo budowle zgodne z typem, dla którego Prezes UTK
wydał świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu, uznaje się za dopuszczone
do eksploatacji, jeżeli:
1) producent albo jego upoważniony przedstawiciel przeprowadził procedurę
oceny zgodności z typem, a następnie wystawił deklarację zgodności z typem, albo
2) podmiot zamawiający, wykonawca modernizacji, importer, inwestor,
dysponent, zarządca, użytkownik bocznicy albo przewoźnik kolejowy
wystawił deklarację zgodności z typem dla urządzeń albo budowli, które
zamierza wprowadzić do eksploatacji, po uprzednim przeprowadzeniu przez
jednostkę organizacyjną, o której mowa w art. 22g ust. 9, badań technicznych niezbędnych do stwierdzenia zgodności z typem, zakończonych wydaniem certyfikatu zgodności z typem.
9. Prezes UTK, w drodze decyzji, cofa świadectwo dopuszczenia do
eksploatacji typu w przypadku stwierdzenia, że typ urządzenia albo typ budowli
zagraża bezpieczeństwu ruchu kolejowego lub bezpieczeństwu przewozu osób i rzeczy.
10. Jeżeli stroną postępowania w sprawie cofnięcia świadectwa dopuszczenia
do eksploatacji typu jest producent albo jego upoważniony przedstawiciel,
w decyzji, o której mowa w ust. 9, Prezes UTK nakazuje mu:
1) odkupienie albo wymianę, we wskazanym terminie, odpowiednio urządzeń
albo budowli zgodnych z dopuszczonym typem na żądanie podmiotów, które
faktycznie nimi władają;
2) powiadomienie podmiotów władających odpowiednio urządzeniami albo
budowlami, zgodnymi z dopuszczonym typem, o cofnięciu świadectwa
dopuszczenia do eksploatacji typu, określając termin i sposób ich
powiadomienia.
11. W odniesieniu do sieci kolejowych warunki, o których mowa w ust. 1 i 8,
dotyczą typów urządzeń i typów budowli przeznaczonych do eksploatacji:
1) na infrastrukturze prywatnej;
2) w zakresie, o którym mowa w art. 3 ust. 8 i ust. 9 pkt 1;
3) w przypadkach, o których mowa w art. 25d ust. 1 pkt 2–4;
4) w przypadku przyznania przez Prezesa UTK odstępstw, o których mowa w
art. 25f ust. 5 pkt 1 i 2 oraz ust. 6 pkt 1.
12. Uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu nie jest
wymagane dla typów urządzeń i typów budowli, o których mowa w ust. 1, ujętych
w TSI jako składniki interoperacyjności i objętych deklaracją WE zgodności lub
przydatności do stosowania składnika interoperacyjności.
13. Przepisy ust. 1–12 stosuje się do typów pojazdów kolejowych, o których
mowa w przepisach wydanych na podstawie ust. 14 pkt 2, przeznaczonych do
eksploatacji wyłącznie:
1) na bocznicach kolejowych;
1a) na infrastrukturze prywatnej;
2) na infrastrukturze kolei wąskotorowej;
3) w metrze;
4) na sieci kolejowej, o której mowa w art. 3 ust. 8.
13a. Przepisy ust. 1–12 stosuje się również do pojazdów kolejowych
przeznaczonych wyłącznie do użytku lokalnego, pojazdów historycznych oraz
pojazdów turystycznych eksploatowanych na sieci kolejowej, niezależnie od drogi
kolejowej, po której się poruszają.
14. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb wydawania, odmowy wydania i cofania świadectw dopuszczenia do
eksploatacji typu;
2) wykaz rodzajów budowli, urządzeń oraz pojazdów kolejowych, dla których
wymagane jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu;
3) zakres badań technicznych koniecznych do wydania świadectwa
dopuszczenia do eksploatacji typu oraz stwierdzenia zgodności z typem;
4) szczegółowe warunki i tryb wydawania certyfikatów zgodności typu,
certyfikatów zgodności z typem oraz deklaracji zgodności z typem;
5) warunki przeprowadzania prób eksploatacyjnych;
6) procedurę oceny zgodności z typem;
7) wzór:
a) świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu,
b) certyfikatu zgodności typu,
c) certyfikatu zgodności z typem,
d) deklaracji zgodności z typem.
15. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 14, uwzględnia się:
1) konieczność zapewnienia sprawności stosowania procedury wydawania
świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu;
2) konieczność ujęcia w wykazie, o którym mowa w ust. 14 pkt 2, urządzeń
mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego, budowli
stanowiących elementy nawierzchni kolejowej, pojazdów kolejowych
z napędem, wagonów i kolejowych pojazdów specjalnych;
3) konieczność przeprowadzenia wszystkich niezbędnych badań
umożliwiających stwierdzenie spełniania wymagań określonych we
właściwych specyfikacjach technicznych i dokumentach normalizacyjnych;
4) wymagania i procedury w zakresie dopuszczania do eksploatacji elementów
systemu kolei zawarte w przepisach Unii Europejskiej dotyczących
interoperacyjności systemu kolei;
5) moduły procedury oceny zgodności opisane w przepisach Unii Europejskiej
ustanawiających wspólne ramy wprowadzania produktów do obrotu;
6) konieczność ujednolicenia wydawanych dokumentów.

Art. 22g. 1. Prowadzenie działalności polegającej na wykonywaniu badań
technicznych koniecznych do uzyskania świadectw dopuszczenia do eksploatacji
typu, a także stwierdzenia zgodności z typem oraz wydawaniu certyfikatów
zgodności typu i certyfikatów zgodności z typem, wymaga uzyskania zgody
Prezesa UTK.
2. Zgoda na prowadzenie działalności, o której mowa w ust. 1, może być
udzielona jednostce organizacyjnej, która spełnia następujące wymagania:
1) zapewnia przeprowadzanie badań technicznych przez osoby posiadające
wiedzę techniczną w zakresie odpowiednio rodzajów budowli, urządzeń albo
pojazdów kolejowych podlegających badaniom technicznym i certyfikacji;
2) jest niezależna i bezstronna w stosunku do podmiotów bezpośrednio lub
pośrednio związanych z procesem produkcji odpowiednio typów budowli,
urządzeń albo pojazdów kolejowych podlegających badaniom technicznym i certyfikacji;
3) zapewnia przeprowadzanie badań technicznych przy użyciu niezbędnego sprzętu;
4) uzyskała certyfikat akredytacji na podstawie ustawy z dnia 13 kwietnia
2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku w zakresie
odpowiadającym prowadzonej działalności.
3. Prezes UTK, w drodze decyzji, udziela zgody na wykonywanie przez
jednostkę organizacyjną działalności, o której mowa w ust. 1, jeżeli jednostka ta
spełnia wymagania określone w ust. 2. Decyzja wskazuje rodzaje urządzeń,
budowli lub pojazdów kolejowych, które jednostka organizacyjna może badać
i certyfikować.
4. Prezes UTK, w drodze decyzji, odmawia udzielenia zgody na
wykonywanie przez jednostkę organizacyjną działalności, o której mowa w ust. 1,
jeżeli jednostka ta nie spełnia wymagań określonych w ust. 2.
5. W przypadku stwierdzenia naruszeń wymagań określonych w ust. 2 Prezes
UTK, w drodze decyzji, zawiesza uprawnienie do wykonywania przez jednostkę
organizacyjną działalności, o której mowa w ust. 1, wyznaczając termin usunięcia
naruszeń stanowiących podstawę zawieszenia.
6. Jednostka organizacyjna uprawniona do wykonywania działalności,
o której mowa w ust. 1, może wystąpić do Prezesa UTK z wnioskiem
o rozszerzenie zakresu uprawnień określonych w decyzji, o której mowa w ust. 3.
Prezes UTK, w drodze decyzji, rozszerza zakres uprawnień tej jednostki
organizacyjnej po stwierdzeniu spełniania wymagań, o których mowa w ust. 2,
w zakresie niezbędnym do przeprowadzania badań i certyfikacji rodzajów
urządzeń, budowli lub pojazdów kolejowych objętych wnioskiem.
7. Prezes UTK, w drodze decyzji, ogranicza zakres uprawnień przyznanych
jednostce organizacyjnej w decyzji, o której mowa w ust. 3 albo 6, w razie
zaprzestania spełniania wymagań określonych w ust. 2, w zakresie niezbędnym do
badania i certyfikacji określonych rodzajów urządzeń, budowli lub pojazdów kolejowych.
8. Prezes UTK, w drodze decyzji, cofa uprawnienie do wykonywania przez
jednostkę organizacyjną działalności, o której mowa w ust. 1, w przypadku:
1) bezskutecznego upływu terminu na usunięcie naruszeń stanowiących
podstawę zawieszenia uprawnień tej jednostki;
2) stwierdzenia wydawania certyfikatów zgodności typu lub certyfikatów
zgodności z typem bez uprzedniego przeprowadzenia wszystkich badań
technicznych wskazanych w przepisach wydanych na podstawie art. 22f ust. 14 pkt 3;
3) ukończenia wobec jednostki organizacyjnej postępowania likwidacyjnego
albo upadłościowego obejmującego likwidację majątku upadłego;
4) złożenia przez jednostkę organizacyjną pisemnej informacji o zaprzestaniu
wykonywania tej działalności.
9. Prezes UTK zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie
podmiotowej Urzędu Transportu Kolejowego wykaz jednostek organizacyjnych
uprawnionych do wykonywania badań technicznych koniecznych do uzyskania
świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu, stwierdzania zgodności z typem oraz wydawania certyfikatów zgodności typu i certyfikatów zgodności z typem wraz ze
wskazaniem zakresu ich uprawnień.

Art. 22h. 1. Prezes UTK z urzędu, w przypadku pilnych, nieprzewidzianych
okoliczności mających wpływ na funkcjonowanie transportu kolejowego, w drodze
decyzji administracyjnej, może czasowo ustalić odstępstwa od wymagań
określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 22a
ust. 11 pkt 1, 4–7, 9–11 i pkt 12 lit. a oraz b oraz ust. 13, art. 22b ust. 21 pkt 1–4
i ust. 22 pkt 3 i art. 22d ust. 3 oraz określić ich warunki.
2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, Prezes UTK zgodnie
z art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego zawiadamia o decyzjach
i innych czynnościach podjętych w toku postępowania wyłącznie w drodze
obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.
3. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podlega natychmiastowej wykonalności.

Ustawa o transporcie kolejowym art. 22

DODAJ