Art. 38. 1. Z budżetu państwa są finansowane:
1) inwestycje wynikające z umów i porozumień międzynarodowych;
2) inwestycje, remonty, eksploatacja i utrzymanie linii kolejowych o znaczeniu
wyłącznie obronnym;
3) koszty przygotowania i realizacji inwestycji obejmujących linie kolejowe
o znaczeniu państwowym.
1a. Do kosztów, o których mowa w ust. 1 pkt 3, należą w szczególności:
1) wypłaty odszkodowań, o których mowa w art. 9s ust. 9, art. 9y ust. 1 i 2 oraz
art. 9yd ust. 2;
2) wypłaty ceny nabycia nieruchomości, o których mowa w art. 9t, oraz
pozostałe koszty związane z jej nabyciem;
3) wypłaty należności oraz jednorazowych odszkodowań, o których mowa
w art. 5a ust. 2 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych;
4) koszty wskazania lokalu zamiennego wynikające z realizacji obowiązku,
o którym mowa w art. 9w ust. 4.
2. Zadania, o których mowa w ust. 1, mogą być również finansowane ze
środków zarządcy i jednostek samorządu terytorialnego oraz z innych źródeł.
3. Koszty utrzymania infrastruktury kolejowej, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 2,
są finansowane przez zarządcę, z tym że mogą być one finansowane przez jednostki
samorządu terytorialnego i z innych źródeł lub dofinansowane z budżetu państwa.
4. Wielkość środków przeznaczonych na finansowanie zadań, o których
mowa w ust. 1, w danym roku określa ustawa budżetowa.
5. Inwestycje obejmujące pozostałe linie kolejowe, o których mowa w art. 6
ust. 1 pkt 2, finansowane są przez zarządcę; mogą być one dofinansowywane
z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z innych źródeł.
6. Ze środków publicznych mogą być finansowane lub współfinansowane
wydatki w zakresie zakupu i modernizacji pojazdów kolejowych przeznaczonych
do wykonywania przewozów pasażerskich oraz wydatki na budowę
informatycznego systemu rozliczeń sprzedaży biletów na przejazd środkami
transportu publicznego różnych przewoźników, w tym biletu wspólnego.
6a. Ze środków publicznych mogą być finansowane lub współfinansowane
wydatki na budowę lub przebudowę dworców kolejowych w zakresie bezpośrednio
związanym z obsługą podróżnych.
6b. Ze środków publicznych mogą być finansowane lub współfinansowane
wydatki PLK S.A. w zakresie:
1) zakupu i modernizacji pojazdów kolejowych przeznaczonych do diagnostyki,
utrzymania, naprawy lub budowy infrastruktury kolejowej oraz do
prowadzenia działań ratowniczych;
2) budowy i modernizacji punktów zaplecza technicznego przeznaczonych do
obsługi pojazdów kolejowych, o których mowa w pkt 1.
7. Ze środków publicznych mogą być finansowane lub współfinansowane
inwestycje kolejowe, wynikające z programów rozwoju infrastruktury
transportowej, oraz zakup pojazdów kolejowych przeznaczonych do przewozu
rzeczy na podstawie jednej umowy o przewóz przy użyciu co najmniej dwóch
różnych gałęzi transportu (transport intermodalny).
8. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb,
sposób i warunki finansowania, współfinansowania inwestycji, o których mowa
w ust. 6 i 7, kierując się zasadami uczciwej konkurencji, zrównoważonego rozwoju
transportu i efektywności ekonomicznej.
9. Zarządca może zaciągnąć kredyty, pożyczki lub może emitować obligacje
w kraju i za granicą, z przeznaczeniem na finansowanie prac przygotowawczych
oraz zadań inwestycyjnych realizowanych w ramach programu wieloletniego,
o którym mowa w art. 38c.
10. Na zobowiązania PLK S.A. z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek
oraz wyemitowanych obligacji z przeznaczeniem na finansowanie prac
przygotowawczych oraz zadań inwestycyjnych, o których mowa w ust. 1 i 6b, mogą
być udzielane przez Skarb Państwa gwarancje i poręczenia, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. z 2020 r. poz. 122 i 568), z wyjątkiem art. 2a ust. 2 tej ustawy.
11. Gwarancje i poręczenia, o których mowa w ust. 10, są zwolnione z opłat
prowizyjnych.

Art. 38a. 1. Minister właściwy do spraw transportu może dofinansować z
budżetu państwa lub z Funduszu Kolejowego działalność zarządcy, która nie może
być sfinansowana z opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej, pod warunkiem
realizacji przez zarządcę wynikającego z przepisów rozdziału 6 obowiązku
udostępniania infrastruktury kolejowej obejmującej przynajmniej jedną linię kolejową.
2. Działalność, o której mowa w ust. 1, wysokość środków publicznych
przeznaczonych na jej dofinansowanie oraz zarządców uprawnionych do
otrzymania dofinansowania określa program wieloletni w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz.
869, z późn. zm.).
3. Program wieloletni, o którym mowa w ust. 2, ustanawia Rada Ministrów na
okres nie krótszy niż 5 lat. Program zawiera, w podziale na poszczególne lata jego
obowiązywania:
1) oszacowane w oparciu o rejestr, o którym mowa w art. 37a ust. 1, oraz
wytyczne dotyczące jednolitych wskaźników makroekonomicznych, o
których mowa w art. 50a ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych:
a) prognozę wysokości kosztów działalności związanej z zadaniami
zarządcy, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1–3,
b) prognozę wysokości przychodów zarządcy z opłat pobieranych od
aplikantów oraz innych przychodów,
c) wynikające z prognoz, o których mowa w lit. a i b, zapotrzebowanie
zarządcy na środki publiczne;
2) planowane do osiągnięcia cele, w tym również odnoszące się do zmniejszenia
kosztów działalności oraz zapewnienia optymalnego poziomu efektywności prowadzonej działalności, w szczególności w zakresie jakości oferowanych usług i bezpieczeństwa;
3) przyjęte wskaźniki realizacji celów, o których mowa w pkt 2;
4) system realizacji, monitorowania oraz ewaluacji programu.
4. Do oceny wysokości kosztów, o których mowa w ust. 3 pkt 1 lit. a, w
zakresie naprawy lub wymiany aktywów, zarządca wykorzystuje rejestr, o którym
mowa w art. 37a ust. 1.
5. Realizacja programu wieloletniego odbywa się na podstawie umowy
zawartej między ministrem właściwym do spraw transportu i zarządcą, na okres
obowiązywania programu, o którym mowa w ust. 2.
6. Umowa, o której mowa w ust. 5, określa szczegółowe zasady finansowania
środkami publicznymi działalności, o której mowa w ust. 1. Zakres przedmiotowy
zagadnień, które reguluje umowa, określa załącznik nr 3 do ustawy.
7. Przed zawarciem umowy, o której mowa w ust. 5, minister właściwy do
spraw transportu oraz zarządca zapewniają, aby aplikanci mieli możliwość
wyrażenia swoich opinii na temat treści umowy, z wyłączeniem postanowień
stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.
8. Umowa, o której mowa w ust. 5, jest publikowana, z wyłączeniem
postanowień stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, na stronie internetowej
zarządcy nie później niż w ciągu miesiąca od dnia jej zawarcia.
9. W terminie do dnia 31 marca każdego roku minister właściwy do spraw
transportu składa Radzie Ministrów sprawozdanie z wykonania programu
wieloletniego, o którym mowa w ust. 2, za rok poprzedni.

Art. 38b. Z budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być
finansowana lub dofinansowana działalność zarządcy, o której mowa w art. 38a ust.
1. Przepisy art. 38a ust. 5–8 stosuje się odpowiednio.

Art. 38ba. 1. Zarządca, który po przydzieleniu zdolności przepustowej w
trybie określonym w rozdziale 6 stwierdzi, że wpływy za udostępnianie
infrastruktury kolejowej oraz dofinansowanie, o którym mowa w art. 38a ust. 1, i
finansowanie lub dofinansowanie, o którym mowa w art. 38b, nie pokrywają
kosztów udostępniania tej infrastruktury, może rozpocząć procedurę
przygotowania likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej.
2. Procedura przygotowania likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii
kolejowej polega na:
1) dokonaniu analizy możliwości zmniejszenia kosztów zarządzania
infrastrukturą kolejową;
2) dokonaniu analizy możliwości zwiększenia przychodów z zarządzanej
infrastruktury kolejowej;
3) powiadomieniu zainteresowanych aplikantów i przewoźników kolejowych o
zamiarze likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej;
4) poinformowaniu właściwych organów jednostek samorządu terytorialnego,
na obszarze których zlokalizowana jest linia kolejowa lub odcinek linii
kolejowej, w szczególności organizatorów przewozów pasażerskich w
transporcie kolejowym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 grudnia
2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, o zamiarze likwidacji linii
kolejowej lub odcinka linii kolejowej;
5) poinformowaniu ministra właściwego do spraw transportu o zamiarze
likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej.
3. Procedura przygotowania likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii
kolejowej może być wstrzymana, jeżeli:
1) właściwa jednostka samorządu terytorialnego lub wskazany przez nią
zarządca zawrze umowę o nieodpłatne przejęcie linii kolejowej lub odcinka
linii kolejowej w zarządzanie w celu ich dalszej eksploatacji;
2) minister właściwy do spraw transportu zapewni środki na dofinansowanie, o
którym mowa w art. 38a ust. 1.
4. W przypadku gdy nie została wstrzymana procedura przygotowania
likwidacji linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej, po upływie 3 miesięcy od
dokonania czynności, o których mowa w ust. 2, zarządca może wystąpić z
wnioskiem do ministra właściwego do spraw transportu o wyrażenie zgody na
likwidację linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej.
5. Minister właściwy do spraw transportu, w drodze decyzji, wydaje zgodę na
likwidację linii kolejowej lub odcinka linii kolejowej albo odmawia wydania zgody,
w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 4, biorąc
pod uwagę względy gospodarcze, społeczne, obronne lub ekologiczne.
6. Do likwidacji bocznicy kolejowej lub jej odcinka przepisy ust. 1–5 stosuje
się odpowiednio.
7. W przypadku linii kolejowych o znaczeniu państwowym decyzja ministra
właściwego do spraw transportu jest wydawana po uprzednim usunięciu linii
kolejowej lub odcinka linii kolejowej z wykazu linii kolejowych o znaczeniu państwowym.

Art. 38c. 1. Inwestycje obejmujące linie kolejowe zarządzane przez PLK S.A.
są prowadzone w ramach programu wieloletniego w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
2. Program wieloletni ustanawia się na okres nie krótszy niż 3 lata.
3. Program wieloletni zawiera elementy, o których mowa w ustawie z dnia
6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2019 r.
poz. 1295 i 2020), oraz:
1) listę wszystkich inwestycji realizowanych z wykorzystaniem środków
finansowych, których dysponentem jest minister właściwy do spraw
transportu, wraz z określeniem łącznego kosztu każdej z tych inwestycji
i przyporządkowaniem jej do grupy inwestycji finansowanych z określonych źródeł;
2) zestawienie wszystkich źródeł finansowania w podziale na lata realizacji
inwestycji ujętych w programie, z wyszczególnieniem grup inwestycji
finansowanych z określonych źródeł.
4. Minister właściwy do spraw transportu zatwierdza szczegółowy plan
realizacji programu wieloletniego, zawierający rzeczowy i finansowy zakres
planowanych inwestycji, w szczególności określenie planowanych wydatków wraz
z podziałem źródeł finansowania na określone inwestycje w poszczególnych latach
realizacji tego programu.
5. Zatwierdzenie planu realizacji programu wieloletniego, o którym mowa
w ust. 4, następuje w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów
publicznych oraz w zakresie projektów realizowanych z udziałem środków
europejskich z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego.
5a. Udzielenie zapewnienia finansowania lub dofinansowania w rozumieniu
przepisu art. 153 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
następuje wraz z zatwierdzeniem szczegółowego planu realizacji programu wieloletniego, w zakresie kwot wydatków i źródeł finansowania wskazanych w tym planie w odniesieniu do projektów realizowanych przez PLK S.A., z udziałem środków określonych w art. 5 ust. 3 pkt 1 i 5c tej ustawy w ramach programu
wieloletniego, o którym mowa w ust. 1.
6. W terminie do dnia 31 maja każdego roku minister właściwy do spraw
transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów
publicznych oraz w zakresie projektów realizowanych z udziałem środków
europejskich z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego, składa
Radzie Ministrów sprawozdanie z wykonania planu realizacji programu
wieloletniego za rok poprzedni. Sprawozdanie podaje się do publicznej wiadomości
przez ogłoszenie jego treści w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu
zapewniającego obsługę ministra właściwego do spraw transportu.
7. Zakres sprawozdania, o którym mowa w ust. 6, jest określony w programie,
o którym mowa w ust. 1. Sprawozdanie zawiera w szczególności:
1) dane o wykonaniu finansowym i rzeczowym realizowanych inwestycji,
2) zaktualizowane zestawienie wszystkich źródeł finansowania programu
w podziale na lata realizacji programu.
8. Rada Ministrów, poprzez przyjęcie sprawozdania, wyraża zgodę na
aktualizację programu w zakresie wskazanym w sprawozdaniu, z zastrzeżeniem że
aktualizacja ta nie może zwiększyć łącznego limitu wydatków z budżetu państwa
na realizację programu. Przepisy art. 48 ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
z 2020 r. poz. 283, 284, 322 i 471) stosuje się odpowiednio. Nie stosuje się
przepisów art. 18, 19 i 19a ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia
polityki rozwoju.

Art. 38d. 1. Minister właściwy do spraw transportu może podjąć decyzję o
dofinansowaniu ulgi, o której mowa w art. 34 ust. 2.
2. Dofinansowanie ulgi, o której mowa w art. 34 ust. 2, może być
przekazywane zarządcy na podstawie umowy, o której mowa w art. 38a ust. 5.
3. Minister właściwy do spraw transportu może udzielić pomocy dedykowanej
niektórym rodzajom transportu kolejowego, przedsiębiorcom korzystającym z
transportu kolejowego lub przedsiębiorcom zamierzającym z niego korzystać.

Art. 38e. W przypadku gdy dofinansowanie, o którym mowa w art. 38d ust.
1, lub pomoc, o której mowa w art. 38d ust. 3, stanowi pomoc publiczną, minister
właściwy do spraw transportu określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
przeznaczenie, warunki i tryb udzielenia pomocy, uwzględniając konieczność
zapewnienia zgodności tej pomocy z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Art. 38f. 1. Zarządca opracowuje plan biznesowy, w którym określa programy
inwestycyjne oraz sposób osiągnięcia przez zarządcę przyjętych celów
technicznych, handlowych i związanych z zarządzaniem finansowym, w tym
sposób osiągnięcia równowagi finansowej.
2. Zarządca zapewnia, aby współpracujący z nim aplikanci oraz, na ich
żądanie, potencjalni aplikanci mieli dostęp do odpowiednich informacji oraz mieli
możliwość wyrażenia swoich poglądów dotyczących treści planu biznesowego w
odniesieniu do warunków dostępu do infrastruktury, korzystania z niej i jej
charakteru, udostępniania i rozwoju infrastruktury, przed jego przyjęciem przez zarządcę.
2a. Co najmniej raz w roku PLK S.A. zapewnia, aby zainteresowani
przewoźnicy kolejowi i aplikanci, a jeżeli jest to konieczne również przedstawiciele
podmiotów korzystających z usług kolejowych przewozów towarowych lub
pasażerskich oraz organów państwowych i organów jednostek samorządu
terytorialnego, mieli możliwość przedstawienia pisemnych opinii dotyczących:
1) potrzeb związanych z utrzymaniem i rozwojem zdolności przepustowej
infrastruktury kolejowej;
2) treści umowy, o której mowa w art. 38a ust. 5, w zakresie zagadnień, o których
mowa w pkt 4 i 7 załącznika nr 3 do ustawy;
3) kwestii intermodalności i interoperacyjności.
2b. PLK S.A. ogłasza na swojej stronie internetowej:
1) skonsultowane z zainteresowanymi stronami wytyczne dotyczące
przedstawiania opinii, o których mowa w ust. 2a;
2) zestawienie opinii, o których mowa w ust. 2a, wraz z informacją o działaniach
podjętych w związku z przedstawionymi opiniami, oraz przekazuje je do
wiadomości Prezesa UTK.
3. Zarządca dostosowuje plan, o którym mowa w ust. 1, do postanowień
umowy, o której mowa w art. 38a ust. 5, nie później niż w terminie 3 miesięcy od
dnia jej zawarcia.

Art. 38g. Przewoźnik kolejowy opracowuje plan biznesowy uwzględniający
programy inwestycyjne i plan wykorzystania instrumentów finansowych. Plan
określa sposób osiągnięcia przez przewoźnika kolejowego równowagi finansowej
oraz innych celów technicznych, handlowych i związanych z zarządzaniem
finansowym.

Ustawa o transporcie kolejowym art. 38

DODAJ