Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

art. 1. więcej Art. 1. 1. Świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych
ustawą przysługują osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie choroby
i macierzyństwa określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568 i 695), zwanym dalej
„ubezpieczonymi”.
2. Świadczenia pieniężne z tytułu następstw wypadków przy pracy i chorób
zawodowych określa odrębna ustawa.

art. 2. więcej Art. 2. Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa, zwanego dalej „ubezpieczeniem chorobowym”, obejmują:
1) zasiłek chorobowy;
2) świadczenie rehabilitacyjne;
3) zasiłek wyrównawczy;
4) (uchylony)
5) zasiłek macierzyński;
6) zasiłek opiekuńczy.

art. 3. więcej Art. 3. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) tytuł ubezpieczenia chorobowego – zatrudnienie lub inną działalność, których
podjęcie rodzi obowiązek ubezpieczenia chorobowego lub uprawnienie do objęcia tym ubezpieczeniem na zasadach dobrowolności w rozumieniu przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych;
2) płatnik składek – płatnika składek na ubezpieczenie chorobowe w rozumieniu
przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych;
3) wynagrodzenie – przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek
na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę
składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe;
4) przychód – kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie
chorobowe ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, po odliczeniu kwoty
odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe;
5) wypadek w drodze do pracy lub z pracy – zdarzenie, które nastąpiło w drodze do
lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł
ubezpieczenia chorobowego uznane za wypadek na zasadach określonych
w przepisach o emeryturach i rentach z FUS.

art. 4. więcej Art. 4. 1. Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego:
1) po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega
obowiązkowo temu ubezpieczeniu;
2) po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest
ubezpieczony dobrowolnie.
2. Do okresów ubezpieczenia chorobowego, o których mowa w ust. 1, wlicza się
poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie
przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem
bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
3. Od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do zasiłku
chorobowego przysługuje:
1) absolwentom szkół lub uczelni lub osobom, które zakończyły kształcenie w
szkole doktorskiej, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub
przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów, lub zakończenia kształcenia w szkole doktorskiej;
2) jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy;
3) ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni
okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego;
4) posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu
90 dni od ukończenia kadencji;
5) funkcjonariuszom Służby Celnej, którzy przyjęli propozycję pracy na podstawie
art. 165 ust. 7 i art. 167 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy
wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. poz. 1948,
z późn. zm.) i stali się pracownikami w jednostkach organizacyjnych Krajowej
Administracji Skarbowej.

art. 5. więcej Art. 5. (uchylony).

art. 6. więcej Art. 6. 1. Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się
niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.
2. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność
wykonywania pracy:
1) w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na
podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi;
1a) wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, izolacji w warunkach
domowych albo izolacji, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
2) z powodu przebywania w:
a) stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia
uzależnienia alkoholowego,
b) szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego
wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych;
3) wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla
kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.

art. 7. więcej Art. 7. Zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna
do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy
trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:
1) nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
2) nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego
– w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub
innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż
14 dni od początku choroby.

art. 8. więcej Art. 8. Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do
pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn
określonych w art. 6 ust. 2 – nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność
do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – nie dłużej niż
przez 270 dni.

art. 9. więcej Art. 9. 1. Do okresu, o którym mowa w art. 8, zwanego dalej „okresem
zasiłkowym”, wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak
również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2.
2. Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy,
spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej
a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.
3. Do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresu niezdolności do pracy
przypadającego w okresach, o których mowa w art. 4 ust. 1.

art. 10. więcej Art. 10. (uchylony).

art. 11. więcej Art. 11. 1. Miesięczny zasiłek chorobowy, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, wynosi
80% podstawy wymiaru zasiłku.
1a. Miesięczny zasiłek chorobowy, z zastrzeżeniem ust. 1b i 2, za okres pobytu
w szpitalu wynosi 70% podstawy wymiaru zasiłku.
1b. Miesięczny zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu od 15 do 33 dnia
niezdolności do pracy w roku kalendarzowym w przypadku pracownika, który
ukończył 50 rok życia, wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku.
2. Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku,
jeżeli niezdolność do pracy lub niemożność wykonywania pracy, o której mowa
w art. 6 ust. 2:
1) przypada w okresie ciąży;
2) powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym
dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi
pobrania komórek, tkanek i narządów;
3) powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.
3. (uchylony)
4. Zasiłek chorobowy przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie
wyłączając dni wolnych od pracy.
5. Ilekroć przy ustalaniu prawa do zasiłku chorobowego lub jego wysokości
okres jest oznaczony w miesiącach, za miesiąc uważa się 30 dni.

art. 12. więcej Art. 12. 1. Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy,
w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo
do wynagrodzenia. Okresy te wlicza się do okresu zasiłkowego.
2. Zasiłek chorobowy nie przysługuje również za okresy niezdolności do pracy
przypadającej w czasie:
1) urlopu bezpłatnego;
2) urlopu wychowawczego;
3) tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności,
z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia
chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do
pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;
4) usprawiedliwionej nieobecności w pracy, o której mowa w art. 632 § 8 ustawy z
dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495).
2a. Przepisu ust. 2 pkt 4 nie stosuje się, jeżeli niezdolność do pracy powstała do
dnia śmierci pracodawcy i trwa nieprzerwanie po tym dniu.
3. Okresów niezdolności do pracy, o których mowa w ust. 2, w których zasiłek
nie przysługuje, nie wlicza się do okresu zasiłkowego.

art. 13. więcej Art. 13. 1. Zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie
trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po
ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia
chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy:
1) ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy;
2) kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową
stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem
chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do
pracy z powodu choroby;
3) nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, w przypadkach określonych
w art. 4 ust. 1;
4) jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego,
świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego
lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
5) podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu
w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.
2. Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres niezdolności do pracy po ustaniu
tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało po wyczerpaniu
prawa do zasiłku chorobowego.

art. 14. więcej Art. 14. Ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, odsuniętemu od pracy
w trybie określonym w art. 6 ust. 2 pkt 1, z powodu podejrzenia o nosicielstwo
zarazków choroby zakaźnej, zasiłek chorobowy nie przysługuje, jeżeli nie podjął
proponowanej mu przez pracodawcę innej pracy niezabronionej takim osobom,
odpowiadającej jego kwalifikacjom zawodowym lub którą może wykonywać po
uprzednim przeszkoleniu.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Zasiłek chorobowy nie przysługuje ubezpieczonemu za cały okres
niezdolności do pracy, jeżeli niezdolność ta spowodowana została w wyniku
umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego ubezpieczonego.
2. Okoliczności, o których mowa w ust. 1, stwierdza się na podstawie
prawomocnego orzeczenia sądu.

art. 16. więcej Art. 16. Ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy spowodowana została
nadużyciem alkoholu, zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres pierwszych 5 dni
tej niezdolności.

art. 17. więcej Art. 17. 1. Ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do
pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny
z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.
2. Zasiłek chorobowy nie przysługuje w przypadku, gdy zaświadczenie lekarskie
zostało sfałszowane.
3. Okoliczności, o których mowa w ust. 1 i 2, ustala się w trybie określonym w art. 68.

art. 18. więcej Art. 18. 1. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po
wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub
rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.
2. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do
przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.
3. O okolicznościach, o których mowa w ust. 1 i 2, orzeka lekarz orzecznik
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
4. Od orzeczenia lekarza orzecznika ubezpieczonemu przysługuje sprzeciw do
komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w terminie i na zasadach
przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
5. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może zgłosić zarzut wadliwości
orzeczenia lekarza orzecznika w terminie i na zasadach przewidzianych w przepisach
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
6. Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do
którego nie wniesiono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych stanowi podstawę do wydania decyzji w sprawie
świadczenia rehabilitacyjnego.
7. Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury
lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku
przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia
uzupełniającego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz do urlopu dla
poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odrębnych przepisów.

art. 19. więcej Art. 19. 1. Świadczenie rehabilitacyjne wynosi 90% podstawy wymiaru zasiłku
chorobowego za okres pierwszych trzech miesięcy, 75% tej podstawy za pozostały
okres, a jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży – 100% tej podstawy.
2. Dla celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego podstawa wymiaru
zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia podlega waloryzacji
według następujących zasad:
1) jeżeli pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne,
przypada w I kwartale kalendarzowym danego roku, podstawa wymiaru zasiłku
chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia ulega podwyższeniu
o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla
celów emerytalnych w III kwartale w stosunku do I kwartału ubiegłego roku kalendarzowego;
2) jeżeli pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne,
przypada w II kwartale kalendarzowym danego roku, podstawa wymiaru zasiłku
chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia ulega podwyższeniu
o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla
celów emerytalnych w IV kwartale w stosunku do II kwartału ubiegłego roku kalendarzowego;
3) jeżeli pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne,
przypada w III kwartale kalendarzowym danego roku, podstawa wymiaru zasiłku
chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia ulega podwyższeniu
o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla
celów emerytalnych w I kwartale tego roku kalendarzowego w stosunku do III
kwartału ubiegłego roku kalendarzowego;
4) jeżeli pierwszy dzień okresu, na który przyznano świadczenie rehabilitacyjne,
przypada w IV kwartale kalendarzowym danego roku, podstawa wymiaru
zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia ulega
podwyższeniu o procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych w II kwartale tego roku kalendarzowego
w stosunku do IV kwartału ubiegłego roku kalendarzowego.
3. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w terminie do ostatniego dnia każdego
kwartału kalendarzowego, wskaźnik waloryzacji, obliczony według zasad
określonych w ust. 2, obowiązujący w następnym kwartale.

art. 20. więcej Art. 20. Przepis art. 53 § 5 Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio do
pracownika pobierającego świadczenie rehabilitacyjne, jeżeli zgłosi on swój powrót
do pracodawcy niezwłocznie po wyczerpaniu tego świadczenia, choćby nastąpiło to
po upływie 6 miesięcy od rozwiązania stosunku pracy.

art. 21. więcej Art. 21. Ilekroć w przepisach o ubezpieczeniu społecznym, o ubezpieczeniu
zdrowotnym, o emeryturach i rentach, a także w przepisach, które uzależniają
uprawnienia od dochodu rodziny, jest mowa o zasiłku chorobowym, należy przez to
rozumieć również świadczenie rehabilitacyjne.

art. 22. więcej Art. 22. Do świadczenia rehabilitacyjnego stosuje się odpowiednio przepisy
art. 11 ust. 4 i 5, art. 12, art. 13 ust. 1, art. 15 i 17.

art. 23. więcej Art. 23. 1. Zasiłek wyrównawczy przysługuje ubezpieczonemu będącemu
pracownikiem ze zmniejszoną sprawnością do pracy, wykonującemu pracę:
1) w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej,
2) u pracodawcy na wyodrębnionym stanowisku pracy, dostosowanym do potrzeb
adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy,
jeżeli jego miesięczne wynagrodzenie osiągane podczas rehabilitacji jest niższe od
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ustalonego w myśl art. 36–42.
2. O potrzebie przeprowadzenia rehabilitacji zawodowej orzeka wojewódzki
ośrodek medycyny pracy lub lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
3. Zasiłek wyrównawczy przysługuje przez okres rehabilitacji zawodowej
w warunkach, o których mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Prawo do zasiłku wyrównawczego ustaje:
1) z dniem zakończenia rehabilitacji zawodowej i przesunięcia do innej pracy, nie
później jednak niż po 24 miesiącach od dnia, w którym ubezpieczony będący
pracownikiem podjął rehabilitację;
2) jeżeli z uwagi na stan zdrowia ubezpieczonego będącego pracownikiem
rehabilitacja zawodowa stała się niecelowa.
5. O okolicznościach, o których mowa w ust. 4 pkt 2, orzeka lekarz orzecznik
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
6. Do orzeczeń lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o których
mowa w ust. 2 i 5, mają odpowiednie zastosowanie przepisy art. 18 ust. 4 i 5.

art. 24. więcej Art. 24. 1. Zasiłek wyrównawczy stanowi różnicę między przeciętnym
miesięcznym wynagrodzeniem ustalonym w myśl art. 36–42 a miesięcznym
wynagrodzeniem osiągniętym za pracę w warunkach rehabilitacji zawodowej.
2. Jeżeli ubezpieczony będący pracownikiem przepracował tylko część miesiąca
wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, zasiłek wyrównawczy
za ten miesiąc przysługuje w wysokości różnicy między przeciętnym miesięcznym
wynagrodzeniem ustalonym w myśl art. 36–42, zmniejszonym o jedną trzydziestą
część za każdy dzień tej nieobecności, a wynagrodzeniem osiągniętym w tym miesiącu.

art. 25. więcej Art. 25. Zasiłek wyrównawczy nie przysługuje ubezpieczonemu będącemu
pracownikiem, uprawnionemu do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

art. 26. więcej Art. 26. (uchylony).

art. 27. więcej Art. 27. (uchylony).

art. 28. więcej Art. 28. (uchylony).

art. 29. więcej Art. 29. 1. Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie
ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego:
1) urodziła dziecko;
2) przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku
dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia, i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia;
3) przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny
zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka,
wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia.
2. Przepisy ust. 1 pkt 2 i 3 stosuje się odpowiednio do ubezpieczonego.
2a. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do funkcjonariuszy Służby Celnej,
którzy przyjęli propozycję pracy na podstawie art. 165 ust. 7 i art. 167 ust. 2 ustawy z
dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji
Skarbowej i stali się pracownikami w jednostkach organizacyjnych Krajowej
Administracji Skarbowej, i w dniu objęcia ubezpieczeniem chorobowym przebywali
na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie
rodzicielskim albo urlopie ojcowskim.
3. W przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną – matkę dziecka z pobierania
zasiłku macierzyńskiego, po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej
14 tygodni po porodzie, zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu – ojcu
dziecka, który uzyskał prawo do urlopu macierzyńskiego lub przerwał działalność
zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do ubezpieczonych, o których mowa
w ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 2.
5. W przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną – matkę dziecka, legitymującą
się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, z pobierania zasiłku
macierzyńskiego, po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej
8 tygodni po porodzie, zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu – ojcu
dziecka albo ubezpieczonemu – innemu członkowi najbliższej rodziny, który uzyskał
prawo do urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo
urlopu rodzicielskiego lub przerwał działalność zarobkową w celu sprawowania
osobistej opieki nad dzieckiem.
6. Po wykorzystaniu przez ubezpieczoną – matkę dziecka zasiłku
macierzyńskiego za okres co najmniej 8 tygodni po porodzie, ubezpieczonemu – ojcu
dziecka albo innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny, który uzyskał
prawo do urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo urlopu rodzicielskiego lub przerwał działalność zarobkową w celu sprawowania
osobistej opieki nad dzieckiem, przysługuje prawo do zasiłku macierzyńskiego za
okres, w którym ubezpieczona – matka dziecka przebywa w szpitalu albo innym
zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą
w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, ze względu na stan
zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. Zasiłek
macierzyński ubezpieczonej – matki dziecka przerywa się na okres, w którym
z zasiłku tego korzysta ubezpieczony – ojciec dziecka albo inny ubezpieczony członek
najbliższej rodziny.
7. W przypadku zgonu ubezpieczonej – matki dziecka albo porzucenia przez nią
dziecka, zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu – ojcu dziecka albo
innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny, który uzyskał prawo do
urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo urlopu
rodzicielskiego lub przerwał działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej
opieki nad dzieckiem. W przypadku porzucenia dziecka przez ubezpieczoną – matkę
dziecka, zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu – ojcu dziecka albo
innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny, za okres przypadający po
dniu porzucenia dziecka przez ubezpieczoną – matkę dziecka, nie wcześniej jednak
niż po wykorzystaniu przez nią 8 tygodni zasiłku macierzyńskiego po porodzie.
8. Przepisy ust. 3–7 stosuje się odpowiednio w przypadku gdy matka albo ojciec
dziecka korzysta z prawa do urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu
macierzyńskiego albo urlopu rodzicielskiego na podstawie przepisów odrębnych.
9. W przypadku:
1) zgonu matki dziecka nieobjętej ubezpieczeniem społecznym w razie choroby
i macierzyństwa, określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych, albo nieposiadającej tytułu do objęcia
takim ubezpieczeniem,
2) porzucenia dziecka przez matkę nieobjętą ubezpieczeniem, o którym mowa
w pkt 1, albo nieposiadającą tytułu do objęcia takim ubezpieczeniem,
3) niemożności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez matkę nieobjętą
ubezpieczeniem, o którym mowa w pkt 1, albo nieposiadającą tytułu do objęcia
takim ubezpieczeniem, legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do
samodzielnej egzystencji
– zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu – ojcu dziecka albo innemu
ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny, który uzyskał prawo do urlopu
macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo urlopu
rodzicielskiego lub przerwał działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej
opieki nad dzieckiem, za okres przypadający po dniu zaistnienia tych okoliczności.
10. W przypadku podjęcia przez matkę dziecka, nieposiadającą tytułu do objęcia
ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa, określonym w ustawie
z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zatrudnienia
w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, zasiłek
macierzyński przysługuje ubezpieczonemu – ojcu dziecka, który uzyskał prawo do
urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo urlopu
rodzicielskiego lub przerwał działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej
opieki nad dzieckiem, do wyczerpania wymiaru zasiłku, nie dłużej niż przez okres
trwania zatrudnienia matki.

Art. 29a. 1. Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami
Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu
macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego.
2. W przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 3–7, okres wypłaty zasiłku
macierzyńskiego zmniejsza się o okres wypłaty tego zasiłku ubezpieczonej – matce
dziecka, a w przypadku, o którym mowa w art. 29 ust. 8, o okres, przez który matka
dziecka korzystała, na podstawie przepisów odrębnych, z prawa do urlopu
macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo urlopu
rodzicielskiego.
3. Z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu
rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać ubezpieczeni rodzice dziecka. W takim
przypadku łączny okres zasiłku macierzyńskiego nie może przekraczać wymiaru
urlopu rodzicielskiego określonego przepisami Kodeksu pracy.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio w przypadku gdy drugi z rodziców
dziecka korzysta z prawa do urlopu rodzicielskiego na podstawie odrębnych przepisów.

art. 30. więcej Art. 30. 1. Zasiłek macierzyński przysługuje również w razie urodzenia dziecka
po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży:
1) wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy;
2) z naruszeniem przepisów prawa, stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu.
2. (uchylony)
3. Ubezpieczonej będącej pracownicą, z którą rozwiązano stosunek pracy
w okresie ciąży z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy i której nie
zapewniono innego zatrudnienia, przysługuje do dnia porodu zasiłek w wysokości
zasiłku macierzyńskiego.
4. Ubezpieczonej będącej pracownicą zatrudnioną na podstawie umowy o pracę
na czas określony, z którą umowa o pracę na podstawie art. 177 § 3 Kodeksu pracy
została przedłużona do dnia porodu – przysługuje prawo do zasiłku macierzyńskiego
po ustaniu ubezpieczenia.

Art. 30a. 1. Ubezpieczona – matka dziecka, nie później niż 21 dni po porodzie,
może złożyć pisemny wniosek o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres
odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.
2. Ubezpieczony, nie później niż 21 dni po przyjęciu dziecka na wychowanie
i wystąpieniu do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania
w sprawie przysposobienia dziecka albo po przyjęciu dziecka na wychowanie jako
rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, może złożyć pisemny
wniosek o wypłacenie mu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi
urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze.
3. W przypadku złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, ubezpieczona –
matka dziecka może dzielić się z ubezpieczonym – ojcem dziecka korzystaniem
z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego
albo jego części.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do wniosku, o którym mowa w ust. 2.

art. 31. więcej Art. 31. 1. Miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami
Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu
macierzyńskiego oraz okres urlopu ojcowskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.
2. Miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy
jako okres urlopu rodzicielskiego wynosi:
1) 100% podstawy wymiaru zasiłku – za okres do:
a) 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, w przypadku, o którym mowa w art. 182^1a
§ 1 pkt 1 i art. 183 § 4 pkt 1 Kodeksu pracy,
b) 8 tygodni urlopu rodzicielskiego, w przypadkach, o których mowa
w art. 182^1a § 1 pkt 2 i art. 183 § 4 pkt 2 Kodeksu pracy,
c) 3 tygodni urlopu rodzicielskiego, w przypadku, o którym mowa w art. 183
§ 4 pkt 3 Kodeksu pracy;
2) 60% podstawy wymiaru zasiłku – za okres urlopu rodzicielskiego przypadający
po okresach, o których mowa w pkt 1.
3. Miesięczny zasiłek macierzyński w przypadku:
1) ubezpieczonej będącej pracownicą, która złożyła wniosek o udzielenie jej,
bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym
wymiarze, o którym mowa w art. 179¹ Kodeksu pracy,
2) ubezpieczonej niebędącej pracownicą, która złożyła wniosek, o którym mowa
w art. 30a ust. 1,
3) ubezpieczonego będącego pracownikiem, który złożył wniosek, o którym mowa
w art. 1824 Kodeksu pracy,
4) ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, który złożył wniosek, o którym
mowa w art. 30a ust. 2
– wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku za cały okres odpowiadający okresowi
urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu
rodzicielskiego.
3a. W przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego
pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, obliczonego
zgodnie z ust. 1–3, jest niższa niż kwota świadczenia rodzicielskiego, określonego
w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r.
poz. 111), kwotę zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek
dochodowy od osób fizycznych podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego.
3b. Podwyższenie, o którym mowa w ust. 3a, podlega finansowaniu z budżetu
państwa w ramach dotacji do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, o którym mowa w art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
3c. W przypadku gdy zasiłek macierzyński przysługuje za część miesiąca,
podwyższenie, o którym mowa w ust. 3a, ustala się proporcjonalnie do okresu, za
który jest wypłacany zasiłek macierzyński.
3d. W przypadku gdy oboje rodzice dziecka mają prawo do zasiłku
macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, od
tego samego dnia, okres pobierania tego zasiłku dzieli się proporcjonalnie między
rodziców, z zachowaniem podstawy wymiaru zasiłku określonej w tym przepisie.
3e. W przypadku gdy o zasiłek, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, wystąpią oboje
rodzice dziecka, zasiłek ten przysługuje temu z rodziców, który rozpoczął pobieranie
tego zasiłku jako pierwszy.
4. W przypadku rezygnacji z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający
okresowi urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze albo rezygnacji z zasiłku
macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego
w wymiarze, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, przysługuje jednorazowe wyrównanie
pobranego zasiłku macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru zasiłku, pod
warunkiem niepobrania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi
urlopu rodzicielskiego w wymiarze, o którym mowa w ust. 2 pkt 2. Przepis
art. 64 stosuje się odpowiednio.
4a. Wysokość zasiłku macierzyńskiego zmniejsza się proporcjonalnie do
wymiaru czasu pracy, w którym pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego
z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego takiego urlopu.
5. Do zasiłku macierzyńskiego stosuje się odpowiednio przepisy art. 11 ust. 4
oraz art. 12 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 i 3.

art. 32. więcej Art. 32. 1. Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od
wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:
1) dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:
a) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub
szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, o której mowa w art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do
lat 3 (Dz. U. z 2020 r. poz. 326 i 568), lub dziennego opiekuna
sprawujących opiekę nad dzieckiem,
b) porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale
opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu
małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,
c) pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących
się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu
leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i
całodobowe świadczenia zdrowotne;
2) chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat;
2a) chorym dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze
wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej
osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji
oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie
jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat;
2b) dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełno-sprawności łącznie ze
wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej
osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji
oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie
jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat w przypadku:
a) porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale
opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu
małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,
b) pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących
się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu
leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i
całodobowe świadczenia zdrowotne;
3) innym chorym członkiem rodziny.
2. Za członków rodziny, o których mowa w ust. 1 pkt 3, uważa się małżonka,
rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo
oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat – jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie
domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.
3. Za dzieci w rozumieniu ust. 1 i 2 uważa się dzieci własne ubezpieczonego lub
jego małżonka oraz dzieci przysposobione, a także dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie.

Art. 32a. 1. W przypadku gdy ubezpieczona matka dziecka przed upływem
8 tygodni po porodzie:
1) przebywa w szpitalu albo w innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego
wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe
świadczenia zdrowotne ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej
sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem albo
2) legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo
3) porzuciła dziecko
– ubezpieczonemu – ojcu dziecka przysługuje dodatkowo, niezależnie od zasiłku
określonego w art. 32, zasiłek opiekuńczy w wymiarze do 8 tygodni, jeżeli przerwie
zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do innego ubezpieczonego członka
najbliższej rodziny.

art. 33. więcej Art. 33. 1. Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia od
wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, nie
dłużej jednak niż przez okres:
1) 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dziećmi,
o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1 i 2;
1a) 30 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dziećmi, o
których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 2a i 2b;
2) 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad innymi
członkami rodziny, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 3.
2. Zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie na opiekę nad dziećmi i innymi
członkami rodziny za okres nie dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym. W przypadku gdy opieka jest sprawowana wyłącznie nad osobami, o których mowa
w art. 32 ust. 1 pkt 2a, 2b i 3, zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie za okres nie
dłuższy niż 30 dni w roku kalendarzowym.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się niezależnie od liczby osób uprawnionych do
zasiłku opiekuńczego oraz bez względu na liczbę dzieci i innych członków rodziny
wymagających opieki.

art. 34. więcej Art. 34. Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli poza ubezpieczonym są inni
członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący
zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny. Nie dotyczy to jednak
opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat.

art. 35. więcej Art. 35. 1. Miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku.
2. Do zasiłku opiekuńczego stosuje się odpowiednio przepisy art. 11 ust. 4 oraz art. 12 i 17.

art. 36. więcej Art. 36. 1. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego
ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne
wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających
miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
2. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem okresu, o którym mowa
w ust. 1, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne
wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.
3. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za jeden dzień niezdolności do pracy
stanowi jedna trzydziesta część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.
4. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się z uwzględnieniem
wynagrodzenia uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego
ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy.

art. 37. więcej Art. 37. 1. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego
miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku
chorobowego stanowi wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem
osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, podstawę wymiaru zasiłku
chorobowego stanowi:
1) wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę lub w innym akcie, na
podstawie którego powstał stosunek pracy, jeżeli wynagrodzenie przysługuje
w stałej miesięcznej wysokości;
2) wynagrodzenie miesięczne obliczone przez podzielenie wynagrodzenia
osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych
i pomnożenie przez liczbę dni, które ubezpieczony będący pracownikiem był
obowiązany przepracować w tym miesiącu, jeżeli przepracował choćby 1 dzień;
3) kwota zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej
wysokości, wypłacona za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy,
pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy u
pracodawcy, u którego przysługuje zasiłek chorobowy, jeżeli ubezpieczony
będący pracownikiem nie osiągnął żadnego wynagrodzenia.

art. 38. więcej Art. 38. 1. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru
zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego przez
ubezpieczonego będącego pracownikiem za okres, o którym mowa w art. 36 ust. 1 i 2,
przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte.
2. Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1, ubezpieczony będący
pracownikiem nie osiągnął wynagrodzenia wskutek nieobecności w pracy z przyczyn
usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:
1) wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których przepracował mniej niż
połowę obowiązującego go czasu pracy;
2) przyjmuje się, po uzupełnieniu według zasad określonych w art. 37 ust. 2,
wynagrodzenie z miesięcy, w których ubezpieczony będący pracownikiem
przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy.
3. Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1, ubezpieczony będący
pracownikiem w każdym miesiącu z przyczyn usprawiedliwionych wykonywał pracę
przez mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie za wszystkie miesiące po uzupełnieniu według zasad określonych w art. 37 ust. 2.

art. 39. więcej Art. 39. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego wypłacany
zasiłek wyrównawczy traktuje się na równi z wynagrodzeniem.

art. 40. więcej Art. 40. W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego
powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę
wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru
czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do
pracy, lub w miesiącach, o których mowa w art. 36.

art. 41. więcej Art. 41. 1. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie
uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo
w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych
pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania
tego zasiłku.
2. Składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub
innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego
terminu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego
należnego za okres po tym terminie.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do składników wynagrodzenia, których
wypłaty zaprzestano na podstawie układu zbiorowego pracy lub przepisów
o wynagradzaniu.

art. 42. więcej Art. 42. 1. Premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia przysługujące za
okresy miesięczne wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie
wypłaconej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie
przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku.
2. Składniki wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1, przysługujące za okresy
kwartalne, wlicza się do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjmowanego
do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej jedną
dwunastą kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały poprzedzające miesiąc,
w którym powstała niezdolność do pracy.
3. Składniki wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1, przysługujące za okresy
roczne, wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej jedną dwunastą kwoty wypłaconej pracownikowi za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
4. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio do składników wynagrodzenia
wypłacanych za inne okresy.
5. Jeżeli składniki wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1–4, nie zostały
wypłacone do czasu ostatecznego sporządzenia listy wypłat zasiłków chorobowych,
do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się składniki wypłacone za okres poprzedni.

art. 43. więcej Art. 43. Podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między
okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie
było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.

art. 44. więcej Art. 44. (uchylony).

art. 45. więcej Art. 45. 1. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z tytułu pracy w pełnym
wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za
pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do ubezpieczonych będących pracownikami, do
których wynagrodzenia nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 10 października
2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177 oraz z 2019
r. poz. 1564).

art. 46. więcej Art. 46. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po
ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może być wyższa niż kwota wynosząca
100% przeciętnego wynagrodzenia. Kwotę tę ustala się miesięcznie, poczynając od 3.
miesiąca kwartału kalendarzowego, na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych.

art. 47. więcej Art. 47. Przepisy art. 36–42 i art. 45 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu
podstawy wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego, zasiłku
macierzyńskiego, zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego i zasiłku
opiekuńczego, a do świadczenia rehabilitacyjnego także art. 46.

art. 48. więcej Art. 48. 1. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego
ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny
przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym
powstała niezdolność do pracy.
2. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego
ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stosuje się odpowiednio przepisy art. 36
ust. 2–4, art. 38 ust. 1, art. 42, art. 43 i art. 46, z zastrzeżeniem art. 48a–50.

Art. 48a. 1. W przypadku ubezpieczonego, dla którego podstawę wymiaru
składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi zadeklarowana kwota, podlegającego
ubezpieczeniu chorobowemu przez okres krótszy niż okres, o którym mowa w art. 48
ust. 1, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi suma:
1) przeciętnej miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie
chorobowe, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4, za pełne miesiące
kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu
w podstawie wymiaru zasiłku, oraz
2) kwoty stanowiącej iloczyn jednej dwunastej przeciętnej kwoty zadeklarowanej
jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części
przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie
chorobowe, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4, za pełne miesiące
kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu
w podstawie wymiaru zasiłku, oraz liczby tych miesięcy.
2. Jeżeli okres ubezpieczenia chorobowego rozpoczął się po przerwie
nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu,
w liczbie pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia, o której mowa w ust. 1
pkt 2, uwzględnia się również pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia
z poprzedniego tytułu. Liczba pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia
uwzględnionych z poprzedniego i aktualnego tytułu nie może przekraczać 12.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, przy ustalaniu podstawy wymiaru
zasiłku chorobowego przyjmuje się przeciętną miesięczną najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz przeciętną kwotę zadeklarowaną
jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za pełne miesiące
kalendarzowe ubezpieczenia, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru
składek na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w ust. 1, za okres pełnych
miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia z aktualnego tytułu.
4. Jeżeli przerwa w ubezpieczeniu chorobowym, o której mowa w ust. 2, nie jest
związana z ustaniem tytułu do ubezpieczeń społecznych, a związana jest jedynie
z nieopłaceniem składki na ubezpieczenie chorobowe bądź z opóźnieniem w jej
opłaceniu, w podstawie wymiaru zasiłku uwzględnia się również przeciętny
miesięczny przychód za miesiące przed przerwą.
5. Jeżeli ubezpieczony przez cały okres wykonywania pozarolniczej działalności
deklaruje podstawę wymiaru składek w kwocie nie niższej niż określona w art. 18
ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, za najniższą podstawę wymiaru
składek na ubezpieczenie chorobowe, o której mowa w ust. 1, uważa się kwotę
określoną w art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

art. 49. więcej Art. 49. 1. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego
miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku stanowi:
1) najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za
miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniach, o których mowa
w art. 3 pkt 4 – dla ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę
wymiaru składek;
2) kwota przychodu określona w umowie przypadająca za miesiąc, w którym
powstało prawo do zasiłku, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4,
a jeżeli kwota ta w umowie nie została określona, kwota przeciętnego
miesięcznego przychodu innych ubezpieczonych, z którymi płatnik składek
zawarł takie same lub podobne umowy – dla ubezpieczonych wykonujących
pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia;
3) przeciętny miesięczny przychód innych członków spółdzielni za miesiąc,
w którym powstało prawo do zasiłku – dla ubezpieczonych będących członkami
rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych;
4) przeciętny miesięczny przychód osób wykonujących pracę nakładczą na rzecz
danego płatnika składek za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku – dla
osób wykonujących pracę nakładczą.
2. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca
kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, a okres ubezpieczenia chorobowego
rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia
chorobowego z innego tytułu, przy ustaleniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego
stosuje się odpowiednio przepis art. 37 ust. 1.
3. W przypadku ubezpieczonego, dla którego podstawę wymiaru składek na
ubezpieczenie chorobowe stanowi zadeklarowana kwota, jeżeli niezdolność do pracy
powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia
chorobowego, a okres tego ubezpieczenia rozpoczął się po przerwie
nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu,
stosuje się odpowiednio przepisy art. 48a. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku
chorobowego:
1) przyjmuje się miesięczną najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie
chorobowe oraz kwotę zadeklarowaną, w przeliczeniu na pełny miesiąc
kalendarzowy ubezpieczenia, w części przewyższającej najniższą podstawę
wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, za miesiąc kalendarzowy,
w którym powstała niezdolność do pracy, po odliczeniach, o których mowa
w art. 3 pkt 4;
2) w liczbie pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia, o której mowa
w art. 48a ust. 1 pkt 2, uwzględnia się również miesiąc kalendarzowy, w którym
powstała niezdolność do pracy.

art. 50. więcej Art. 50. 1. Jeżeli w okresie, o którym mowa w art. 48 lub art. 48a, przychód
ubezpieczonego niebędącego pracownikiem uległ zmniejszeniu wskutek
niewykonywania pracy lub działalności w okresie pobierania zasiłku chorobowego,
macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego albo odbywania
ćwiczeń wojskowych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:
1) wyłącza się przychód za miesiące, w których ubezpieczony wykonywał pracę lub
działalność przez mniej niż połowę miesiąca;
2) przyjmuje się przychód za miesiące, w których ubezpieczony wykonywał pracę
lub działalność przez co najmniej połowę miesiąca.
2. Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1, przychód ubezpieczonego
w każdym miesiącu uległ zmniejszeniu z przyczyn wymienionych w ust. 1, przy
ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się przychód za
wszystkie miesiące.

art. 51. więcej Art. 51. (uchylony).

art. 52. więcej Art. 52. Przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego,
zasiłku macierzyńskiego i zasiłku opiekuńczego stosuje się odpowiednio przepisy
art. 36 ust. 2–4, art. 38 ust. 1, art. 42, art. 43, art. 48 ust. 1 i art. 48a–50, a do
świadczenia rehabilitacyjnego także przepisy art. 19 ust. 2 i art. 46.

Art. 52a. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla osób odbywających
służbę zastępczą stanowi kwota świadczenia pieniężnego, określona w przepisach
o służbie zastępczej, w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, po
odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4.

art. 53. więcej Art. 53. 1. Przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodami
stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu
albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność
leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne albo
konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny są
zaświadczenia lekarskie, o których mowa w art. 55 ust. 1 i art. 55a ust. 7, albo wydruk
zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6.
2. Przewidywaną datę porodu określa zaświadczenie wystawione przez lekarza
na zwykłym druku, datę porodu zaś dokumentuje się skróconym odpisem aktu
urodzenia dziecka.
3. Przyczynę niemożności wykonywania pracy wskutek poddania się
niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców
komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności do pracy wskutek poddania się
zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów określa zaświadczenie wystawione
przez lekarza na zwykłym druku.

art. 54. więcej Art. 54. 1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych upoważnia do wystawiania
zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu
w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego
działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne albo
o konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny,
zwanych dalej „zaświadczeniem lekarskim”, lekarza, lekarza dentystę, felczera lub
starszego felczera, zwanych dalej „wystawiającym zaświadczenie lekarskie”, po
złożeniu, w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego, podpisanego
kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem
osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz
integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym
bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na elektroniczną skrzynkę
podawczą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych utworzoną zgodnie z przepisami
wydanymi na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji
działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 346,
568 i 695), zwaną dalej „elektroniczną skrzynką podawczą Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych” oświadczenia, że zobowiązuje się do przestrzegania zasad orzekania o czasowej
niezdolności do pracy i wykonywania obowiązków wynikających z przepisów ustawy
i przepisów o ochronie danych osobowych.
2. (uchylony)
3. Upoważnienia, o którym mowa w ust. 1, Zakład Ubezpieczeń Społecznych
udziela w formie decyzji.

Art. 54a. 1. Wystawiający zaświadczenie lekarskie, mający utworzony profil
informacyjny, o którym mowa w art. 55a ust. 1, może udzielić upoważnienia do
wystawiania zaświadczeń lekarskich, w jego imieniu i na podstawie danych
dotyczących orzeczonej czasowej niezdolności do pracy zawartych w sporządzonej
przez niego dokumentacji medycznej, o której mowa w art. 55 ust. 4 pkt 2, zwanego
dalej „upoważnieniem do wystawiania zaświadczeń lekarskich”, osobie wykonującej:
1) zawód medyczny w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011
r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 295 i 567);
2) czynności pomocnicze przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, o których mowa
w art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i
Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2019 r. poz. 1127, 1128, 1590, 1655 i 1696).
2. Upoważnienie do wystawiania zaświadczeń lekarskich może być udzielone na
okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, przy czym po upływie tego okresu można udzielać
kolejnych upoważnień na okresy nie dłuższe niż 12 miesięcy. Upoważnienie do
wystawiania zaświadczeń lekarskich może być w każdym czasie cofnięte przez
wystawiającego zaświadczenie lekarskie.
3. (uchylony)
4. (uchylony)
5. (uchylony)
6. Od dnia udzielenia upoważnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich do
dnia jego cofnięcia albo wygaśnięcia wystawiający zaświadczenie lekarskie ponosi
odpowiedzialność wynikającą z przepisów ustawy za skutki nieprawidłowego
wystawienia zaświadczenia lekarskiego przez osobę upoważnioną, o której mowa w ust. 1.
7. Osoby upoważnione, o których mowa w ust. 1, mogą być dopuszczone do
przetwarzania danych osobowych zawartych w tych dokumentach po wydaniu im
przez podmiot wykonujący działalność leczniczą upoważnienia do przetwarzania
danych osobowych. Osoby te mogą być obecne przy udzielaniu świadczeń
zdrowotnych oraz są obowiązane do zachowania poufności wszelkich informacji
i danych uzyskanych w związku z wystawianiem zaświadczenia lekarskiego.
Zachowanie poufności obowiązuje również po śmierci ubezpieczonego.
8. (uchylony)
9. (uchylony)
10. (uchylony)
11. Do wystawiania zaświadczeń lekarskich przez osoby upoważnione, o których
mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 55 ust. 1–3, art. 55a ust. 1, ust. 2
pkt 1 i 3, ust. 3–6, 8 i 9 oraz art. 58a dotyczące wystawiającego zaświadczenie
lekarskie, z tym że:
1) przez wystawiającego zaświadczenie lekarskie, o którym mowa w art. 55 ust. 3
pkt 4, rozumie się wystawiającego zaświadczenie lekarskie, o którym mowa w
art. 54 ust. 1;
2) po dokonaniu weryfikacji, o której mowa w art. 31b ust. 9 ustawy z dnia
28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2020 r.
poz. 702), z wynikiem pozytywnym, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, nie
później niż w terminie 48 godzin, zapewnia osobie upoważnionej, o której mowa
w ust. 1, możliwość wystawiania zaświadczeń lekarskich w formie dokumentu
elektronicznego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego
udostępnionego bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na jej profilu
informacyjnym;
3) do osoby upoważnionej, o której mowa w ust. 1, przepisy art. 58a stosuje się w
celu skorygowania błędu popełnionego w zaświadczeniu lekarskim
wystawionym przez tę osobę, a także przez wystawiającego zaświadczenie
lekarskie, który ją upoważnił do wystawiania zaświadczeń lekarskich, oraz przez
inne osoby upoważnione przez niego do wystawiania zaświadczeń lekarskich.
12. W przypadku, o którym mowa w ust. 11 pkt 3, Zakład Ubezpieczeń
Społecznych udostępnia osobie upoważnionej, o której mowa w ust. 1, na jej profilu
informacyjnym, informacje o wcześniejszych zaświadczeniach lekarskich
zgromadzonych w rejestrze, o którym mowa w art. 55b ust. 1, wystawionych przez tę
osobę, a także przez wystawiającego zaświadczenie lekarskie, który ją upoważnił do
wystawiania zaświadczeń lekarskich, oraz przez inne osoby upoważnione przez niego
do wystawiania zaświadczeń lekarskich.
13. (uchylony)
14. (uchylony)
15. Udzielanie upoważnień, o których mowa w ust. 1, następuje za
pośrednictwem Rejestru Asystentów Medycznych, o którym mowa w art. 31b ust. 1
ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, na
zasadach określonych w tej ustawie.

art. 55. więcej Art. 55. 1. Zaświadczenie lekarskie jest wystawiane zgodnie ze wzorem
ustalonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, za pośrednictwem systemu
teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych, w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym
podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z
wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład
Ubezpieczeń Społecznych.
2. Wystawiający zaświadczenie lekarskie przekazuje zaświadczenie lekarskie na
elektroniczną skrzynkę podawczą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
3. Zaświadczenie lekarskie zawiera:
1) identyfikator i datę wystawienia zaświadczenia lekarskiego;
2) dane ubezpieczonego: pierwsze imię, nazwisko, numer Powszechnego
Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, zwany dalej „numerem PESEL”,
albo serię i numer paszportu i datę urodzenia, jeżeli nie nadano numeru PESEL,
oraz adres miejsca pobytu ubezpieczonego w czasie trwania niezdolności do pracy;
3) dane płatnika składek: numer identyfikacji podatkowej, zwany dalej „NIP”, lub
numer PESEL albo serię i numer paszportu, jeżeli nie ma obowiązku
posługiwania się NIP i nie nadano numeru PESEL, oraz rodzaj identyfikatora
płatnika składek;
4) imię, nazwisko i numer prawa wykonywania zawodu wystawiającego
zaświadczenie lekarskie oraz adres miejsca udzielania świadczeń zdrowotnych;
5) okres orzeczonej czasowej niezdolności do pracy, w tym okres pobytu w szpitalu;
6) informacje o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłku
chorobowego lub jego wysokość, zgodnie z art. 7 pkt 2, art. 8, art. 9 ust. 2, art. 11
ust. 2 pkt 1 i art. 16, podane z zastosowaniem kodów literowych, o których
mowa w art. 57 ust. 1;
7) wskazania lekarskie – odpowiednio: chory powinien leżeć albo chory może chodzić;
8) okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania
osobistej opieki nad chorym członkiem rodziny, datę urodzenia tego członka
rodziny i stopień jego pokrewieństwa lub powinowactwa z ubezpieczonym;
9) numer statystyczny choroby ubezpieczonego ustalony według Międzynarodowej
Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych;
10) oznaczenie instytucji, w której ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia.
4. Orzekanie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu
w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne lub
o konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny:
1) następuje po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia
ubezpieczonego lub chorego członka rodziny;
2) jest dokumentowane w dokumentacji medycznej na zasadach określonych
w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Art. 55a. 1. W celu wystawiania zaświadczeń lekarskich wystawiający
zaświadczenie lekarskie tworzy za pomocą systemu teleinformatycznego
udostępnionego bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych profil
informacyjny.
2. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w celu wystawienia zaświadczenia
lekarskiego udostępnia bezpłatnie wystawiającemu zaświadczenie lekarskie na jego
profilu informacyjnym:
1) dane zgromadzone w prowadzonych na podstawie ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych:
a) Centralnym Rejestrze Ubezpieczonych – pierwsze imię, nazwisko, datę
urodzenia i adres zamieszkania ubezpieczonego,
b) Centralnym Rejestrze Płatników Składek – nazwę skróconą oraz NIP lub
numer PESEL albo serię i numer paszportu płatnika składek, jeżeli nie ma
obowiązku posługiwania się NIP i nie nadano numeru PESEL,
c) Centralnym Rejestrze Członków Rodziny Ubezpieczonych Uprawnionych
do Ubezpieczenia Zdrowotnego – datę urodzenia chorego członka rodziny
i stopień jego pokrewieństwa lub powinowactwa z ubezpieczonym;
2) informacje o wcześniejszych zaświadczeniach lekarskich wystawionych
ubezpieczonemu, zgromadzone w rejestrze, o którym mowa w art. 55b ust. 1,
oraz o zaświadczeniach, o których mowa w art. 59 ust. 8;
3) informacje, czy płatnik składek posiada profil informacyjny płatnika składek,
o którym mowa w art. 58 ust. 1.
3. Dane i informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2 i 3,
Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia po podaniu przez wystawiającego
zaświadczenie lekarskie numeru PESEL ubezpieczonego albo serii i numeru
paszportu, jeżeli ubezpieczonemu nie nadano numeru PESEL, a dane, o których mowa w ust. 2 pkt 1 lit. c, po podaniu numeru PESEL członka rodziny albo serii i numeru
paszportu, jeżeli członkowi rodziny nie nadano numeru PESEL.
4. Prawidłowość i aktualność danych i informacji udostępnionych na profilu
informacyjnym wystawiający zaświadczenie lekarskie potwierdza u ubezpieczonego.
5. W przypadku gdy na profilu informacyjnym wystawiającego zaświadczenie
lekarskie nie zostaną udostępnione dane lub informacje albo zostaną udostępnione
dane lub informacje niekompletne lub nieaktualne, brakujące lub aktualne dane lub
informacje wystawiający zaświadczenie lekarskie uzyskuje od ubezpieczonego.
6. Na żądanie ubezpieczonego oraz w przypadku gdy z informacji
udostępnionych na profilu informacyjnym wystawiającego zaświadczenie lekarskie
wynika, że płatnik składek nie posiada profilu informacyjnego płatnika składek,
o którym mowa w art. 58 ust. 1, wystawiający zaświadczenie lekarskie przekazuje
ubezpieczonemu wydruk wystawionego zaświadczenia lekarskiego z systemu
teleinformatycznego, o którym mowa w ust. 1, zawierający dane i informacje,
o których mowa w art. 55 ust. 3 pkt 1–8 i 10, opatrzony jego podpisem i pieczątką.
7. W przypadku gdy wystawienie zaświadczenia lekarskiego w formie
dokumentu elektronicznego, o którym mowa w art. 55 ust. 1, nie jest możliwe, w
szczególności w przypadku braku możliwości dostępu do Internetu lub braku
możliwości podpisania zaświadczenia lekarskiego kwalifikowanym podpisem
elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem
sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie
teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych, wystawiający zaświadczenie lekarskie w dniu badania przekazuje
ubezpieczonemu zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu zaświadczenia
lekarskiego wydrukowanym z systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 55
ust. 1, zawierające dane i informacje, o których mowa w art. 55 ust. 3 pkt 1–8 i 10,
opatrzone jego podpisem i pieczątką. Dane i informacje, o których mowa w art. 55 ust.
3 pkt 2, 3 i 10, oraz dane i informacje dotyczące daty urodzenia członka rodziny i
stopnia jego pokrewieństwa lub powinowactwa z ubezpieczonym, o których mowa w
art. 55 ust. 3 pkt 8, wystawiający zaświadczenie lekarskie uzyskuje od ubezpieczonego.
8. W przypadkach, o których mowa w ust. 4, 5 i 7, ubezpieczony jest
obowiązany przekazać wystawiającemu zaświadczenie lekarskie dane i informacje
w zakresie niezbędnym do wystawienia zaświadczenia lekarskiego.
9. Wystawiający zaświadczenie lekarskie, w terminie 3 dni roboczych od dnia
wystawienia zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w ust. 7, przekazuje na
elektroniczną skrzynkę podawczą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaświadczenie
lekarskie wystawione w formie dokumentu elektronicznego, o którym mowa w art. 55
ust. 1, zawierające dane i informacje zawarte w wystawionym zaświadczeniu
lekarskim, o którym mowa w ust. 7, oraz informację, o której mowa w art. 55 ust. 3
pkt 9. Jeżeli przekazanie zaświadczenia lekarskiego w tym terminie nie jest możliwe,
w szczególności w przypadku braku możliwości dostępu do Internetu lub braku
możliwości podpisania zaświadczenia lekarskiego kwalifikowanym podpisem
elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem
sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie
teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych, wystawiający zaświadczenie lekarskie przekazuje zaświadczenie
lekarskie nie później niż w terminie 3 dni roboczych od ustania przyczyn
uniemożliwiających przekazanie zaświadczenia lekarskiego.

Art. 55b. 1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi rejestr zaświadczeń
lekarskich zawierający dane i informacje, o których mowa w art. 55 ust. 3.
2. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przechowuje zaświadczenie lekarskie przez
okres 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym je wystawiono.
3. Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia bezpłatnie Kasie Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego zaświadczenia lekarskie, o których mowa w art. 55 ust. 1,
oraz informacje, o których mowa w art. 58a, jeżeli dotyczą osób ubezpieczonych w Kasie.

art. 56. więcej Art. 56. 1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi rejestr lekarzy, lekarzy
dentystów, felczerów i starszych felczerów, którzy zgłosili wniosek w sprawie
upoważnienia ich do wystawiania zaświadczeń lekarskich.
2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) numer prawa wykonywania zawodu;
2) imię i nazwisko;
3) numer PESEL albo serię i numer paszportu, w przypadku gdy nie nadano numeru
PESEL;
4) rodzaj i stopień specjalizacji;
5) adres miejsca udzielania świadczeń zdrowotnych;
6) nazwę i siedzibę właściwej izby lekarskiej;
7) informację o cofnięciu upoważnienia, o którym mowa w art. 54 ust. 1.
3. Lekarze, lekarze dentyści, felczerzy i starsi felczerzy, o których mowa
w ust. 1, informują Zakład Ubezpieczeń Społecznych o zmianach w zakresie danych
i informacji gromadzonych w rejestrze, o których mowa w ust. 2.
4. (uchylony)
5. Zakład Ubezpieczeń Społecznych:
1) udostępnia Naczelnej Radzie Lekarskiej oraz systemowi informacji w ochronie
zdrowia, o którym mowa w ustawie z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie
informacji w ochronie zdrowia, informacje zgromadzone w rejestrze, o którym
mowa w ust. 1;
2) jest uprawniony do korzystania z informacji, o których mowa w ust. 2,
zgromadzonych w rejestrach lekarzy prowadzonych przez okręgowe rady
lekarskie oraz zgromadzonych w Centralnym Rejestrze Lekarzy i Lekarzy
Dentystów prowadzonym przez Naczelną Radę Lekarską.
6. (uchylony)

art. 57. więcej Art. 57. 1. W zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności do pracy
z powodu choroby lub pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu
leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe
świadczenia zdrowotne informacje o okolicznościach mających wpływ na prawo do
zasiłku chorobowego lub jego wysokość zgodnie z art. 7 pkt 2, art. 8, art. 9 ust. 2,
art. 11 ust. 2 pkt 1 i art. 16 podaje się z zastosowaniem następujących kodów literowych:
1) kod A – oznacza niezdolność do pracy powstałą po przerwie nieprzekraczającej
60 dni – spowodowaną tą samą chorobą, która była przyczyną niezdolności do
pracy przed przerwą;
2) kod B – oznacza niezdolność do pracy przypadającą w okresie ciąży;
3) kod C – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną nadużyciem alkoholu;
4) kod D – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną gruźlicą;
5) kod E – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną chorobą, o której mowa
w art. 7 pkt 2.
2. W zaświadczeniu lekarskim, na pisemny wniosek ubezpieczonego, nie
umieszcza się kodu „B” i „D”.

art. 58. więcej Art. 58. 1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia bezpłatnie
zaświadczenie lekarskie płatnikowi składek na profilu informacyjnym płatnika
składek, bez informacji, o której mowa w art. 55 ust. 3 pkt 9, nie później niż w dniu
następującym po dniu otrzymania zaświadczenia lekarskiego.
2. Profil informacyjny płatnika składek jest tworzony przez płatnika składek za
pomocą systemu teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez Zakład
Ubezpieczeń Społecznych.
3. Profil informacyjny płatnika składek są obowiązani utworzyć płatnicy składek
obowiązani na podstawie art. 47a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych do przekazywania dokumentów niezbędnych do
prowadzenia kont płatników składek i kont ubezpieczonych oraz korekty tych
dokumentów przez transmisję danych w formie dokumentu elektronicznego.
4. Płatnicy składek, którzy utworzyli profil informacyjny płatnika składek, są
obowiązani do jego utrzymywania także wówczas, gdy nie ma do nich zastosowania
obowiązek przekazywania dokumentów niezbędnych do prowadzenia kont płatników
składek i kont ubezpieczonych oraz korekty tych dokumentów przez transmisję
danych w formie dokumentu elektronicznego, o którym mowa w art. 47a
ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
5. Płatnik składek nieposiadający profilu informacyjnego płatnika składek
informuje ubezpieczonego, w formie pisemnej, w pierwszym dniu podlegania
ubezpieczeniu chorobowemu, o obowiązku dostarczania mu przez ubezpieczonego
wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6, albo
zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7.
6. Płatnik składek, o którym mowa w ust. 5, w przypadku utworzenia profilu
informacyjnego płatnika składek, w terminie 7 dni od dnia utworzenia tego profilu,
informuje ubezpieczonego, w formie pisemnej, o ustaniu obowiązku dostarczania mu
przez ubezpieczonego wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a
ust. 6, albo zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7.

Art. 58a. 1. W przypadku gdy w zaświadczeniu lekarskim został popełniony
błąd, wystawiający zaświadczenie lekarskie, który wystawił zaświadczenie lekarskie,
w którym został popełniony błąd, albo inny wystawiający zaświadczenie lekarskie, w
terminie 3 dni roboczych od dnia stwierdzenia błędu lub otrzymania informacji o
stwierdzeniu błędu, w szczególności od płatnika składek, ubezpieczonego lub Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych, przekazuje na elektroniczną skrzynkę podawczą Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych, o której mowa w art. 55 ust. 2, odpowiednio:
1) informację o stwierdzeniu nieważności zaświadczenia lekarskiego, w którym
został popełniony błąd, albo
2) informację, o której mowa w pkt 1, oraz nowe zaświadczenie lekarskie,
zawierające identyfikator i datę jego wystawienia oraz dane i informacje, o
których mowa w art. 55 ust. 3 pkt 2–10, zawarte w zaświadczeniu lekarskim, w
którym został popełniony błąd, po sprostowaniu tego błędu
– podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym,
podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz
integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym
bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
1a. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, przepisu art. 55 ust. 4 pkt 1 nie stosuje
się.
2. Jeżeli przekazanie informacji o stwierdzeniu nieważności zaświadczenia
lekarskiego, w którym został popełniony błąd, lub nowego zaświadczenia lekarskiego
w terminie, o którym mowa w ust. 1, nie jest możliwe, w szczególności w przypadku
braku możliwości dostępu do Internetu lub braku możliwości podpisania informacji
lub zaświadczenia lekarskiego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem
zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania
pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym
udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wystawiający
zaświadczenie lekarskie przekazuje informację lub zaświadczenie lekarskie nie
później niż w terminie 3 dni roboczych od ustania przyczyn uniemożliwiających
przekazanie informacji lub zaświadczenia lekarskiego.
3. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, nie później niż w dniu następującym po
dniu otrzymania informacji o stwierdzeniu nieważności zaświadczenia lekarskiego,
w którym został popełniony błąd, albo informacji o stwierdzeniu nieważności zaświadczenia lekarskiego, w którym został popełniony błąd, oraz nowego zaświadczenia lekarskiego udostępnia bezpłatnie na profilu informacyjnym płatnika składek:
1) informację o stwierdzeniu nieważności zaświadczenia lekarskiego, w którym
został popełniony błąd, płatnikowi składek wskazanemu w zaświadczeniu
lekarskim, w którym został popełniony błąd;
2) nowe zaświadczenie lekarskie, bez informacji, o której mowa w art. 55 ust. 3
pkt 9, płatnikowi składek wskazanemu w nowym zaświadczeniu lekarskim.
4. Informację o stwierdzeniu nieważności zaświadczenia lekarskiego, w którym
został popełniony błąd, wystawiający zaświadczenie lekarskie przekazuje także,
w formie pisemnej, ubezpieczonemu, informując go równocześnie o obowiązku
doręczenia tej informacji płatnikowi składek, w przypadku gdy z informacji
udostępnionych na profilu informacyjnym wystawiającego zaświadczenie lekarskie
wynika, że płatnik składek nie posiada profilu informacyjnego płatnika składek.
5. Wydruk nowego zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6,
wystawiający zaświadczenie lekarskie przekazuje także ubezpieczonemu, informując
go równocześnie o obowiązku doręczenia nowego zaświadczenia lekarskiego
płatnikowi składek, w przypadku gdy z informacji udostępnionych na profilu
informacyjnym wystawiającego zaświadczenie lekarskie wynika, że płatnik składek
nie posiada profilu informacyjnego płatnika składek.
6. Jeżeli w przypadku, o którym mowa w art. 55a ust. 7, w zaświadczeniu
lekarskim na formularzu wydrukowanym z systemu teleinformatycznego błąd został
stwierdzony w dniu badania w obecności ubezpieczonego, wystawiający
zaświadczenie lekarskie informuje ubezpieczonego o stwierdzeniu nieważności
zaświadczenia lekarskiego, w którym został popełniony błąd, oraz przekazuje
ubezpieczonemu nowe zaświadczenie lekarskie. Wystawiający zaświadczenie
lekarskie przesyła informację o stwierdzeniu nieważności formularza zaświadczenia
lekarskiego w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
7. Przepisy ust. 1–5 stosuje się odpowiednio, jeżeli w przypadku, o którym
mowa w art. 55a ust. 7, błąd w zaświadczeniu lekarskim wystawionym na formularzu
wydrukowanym z systemu teleinformatycznego zostanie stwierdzony przed
przekazaniem zaświadczenia lekarskiego wystawionego w formie dokumentu elektronicznego, o którym mowa w art. 55 ust. 1, na elektroniczną skrzynkę podawczą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
8. Jeżeli błąd w zaświadczeniu lekarskim ma wpływ na prawo do przyznanego
zasiłku lub jego wysokość, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję o braku
prawa do zasiłku lub o zmianie jego wysokości. W przypadku gdy do wypłaty zasiłku
jest obowiązany płatnik składek, decyzja jest wydawana na wniosek płatnika składek
lub ubezpieczonego.

art. 59. więcej Art. 59. 1. Prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu
choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich podlega kontroli.
2. Kontrolę wykonują lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
3. W celu kontroli lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może:
1) przeprowadzić badanie lekarskie ubezpieczonego:
a) w wyznaczonym miejscu,
b) w miejscu jego pobytu;
2) skierować ubezpieczonego na badanie specjalistyczne przez lekarza konsultanta
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
3) zażądać od wystawiającego zaświadczenie lekarskie udostępnienia dokumentacji
medycznej dotyczącej ubezpieczonego stanowiącej podstawę wydania
zaświadczenia lekarskiego lub udzielenia wyjaśnień i informacji w sprawie;
4) zlecić wykonanie badań pomocniczych w wyznaczonym terminie.
4. Ubezpieczony jest obowiązany udostępnić posiadaną dokumentację medyczną
lekarzowi przeprowadzającemu badanie, o którym mowa w ust. 3 pkt 1 i 2.
5. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadamia ubezpieczonego o terminie
badania przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych albo przez
lekarza konsultanta lub dostarczenia posiadanych wyników badań pomocniczych.
Zawiadomienie zawiera informację o skutkach, o których mowa w ust. 6 i 10.
5a. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 5, Zakład Ubezpieczeń Społecznych
przekazuje przez:
1) operatora pocztowego – w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. –
Prawo pocztowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2188, z 2019 r. poz. 1051, 1495 i 2005
oraz z 2020 r. poz. 695);
2) pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub inne upoważnione osoby;
3) pracodawcę.
5b. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 5a pkt 1, przekazuje się w formie
pisemnej. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 5a pkt 2 i 3, przekazuje się
telefonicznie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w rozumieniu art. 2
pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U.
z 2020 r. poz. 344). Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 5a pkt 2 i 3, może być
przekazane, jeżeli odpowiednio numer telefonu ubezpieczonego lub jego adres
elektroniczny są znane podmiotowi dokonującemu doręczenia.
5c. Zawiadomienie w formie pisemnej przesyłane jest na adres pobytu
ubezpieczonego w okresie czasowej niezdolności do pracy, wskazany w zaświadczeniu
lekarskim. Zawiadomienie przekazywane telefonicznie lub za pomocą środków
komunikacji elektronicznej jest dokonywane odpowiednio na numer telefonu
ubezpieczonego lub na adres elektroniczny, o których mowa w ust. 5b.
5d. Ubezpieczony jest zobowiązany podać wystawiającemu zaświadczenie
lekarskie adres pobytu w okresie czasowej niezdolności do pracy, jeżeli adres
udostępniony na profilu informacyjnym wystawiającego zaświadczenie lekarskie lub
znajdujący się w dokumentacji medycznej ubezpieczonego różni się od adresu pobytu
w okresie czasowej niezdolności do pracy.
5e. Ubezpieczony jest zobowiązany poinformować płatnika składek oraz Zakład
Ubezpieczeń Społecznych o zmianie adresu pobytu, o którym mowa w ust. 5c, w
trakcie niezdolności do pracy, nie później niż w ciągu 3 dni od wystąpienia tej
okoliczności.
5f. W razie niedopełnienia obowiązku, o którym mowa w ust. 5d i 5e, przyjmuje
się, że zawiadomienie o terminie badania wysłane na adres pobytu, o którym mowa w
ust. 5c, zostało doręczone skutecznie.
5g. Zawiadomienie przekazane telefonicznie ma skutek doręczenia, jeżeli
rozmowa była rejestrowana, a ubezpieczony wyraził zgodę na nagranie.
Zawiadomienie przekazane za pomocą środków komunikacji elektronicznej ma skutek
doręczenia, jeżeli doręczający otrzymał potwierdzenie jego otrzymania przez
ubezpieczonego.
6. W razie uniemożliwienia badania lub niedostarczenia posiadanych wyników
badań w terminie, o którym mowa w ust. 5, zaświadczenie lekarskie traci ważność od
dnia następującego po tym terminie.
7. Jeżeli po analizie dokumentacji medycznej i po przeprowadzeniu badania
ubezpieczonego lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych określi
wcześniejszą datę ustania niezdolności do pracy niż orzeczona w zaświadczeniu
lekarskim, za okres od tej daty zaświadczenie lekarskie traci ważność.
8. W przypadkach, o których mowa w ust. 7, lekarz orzecznik Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych wystawia zaświadczenie, które jest traktowane na równi
z zaświadczeniem stwierdzającym brak przeciwwskazań do pracy na określonym
stanowisku, wydanym w myśl art. 229 § 4 Kodeksu pracy.
9. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 8, lekarz orzecznik Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych wystawia w formie dokumentu elektronicznego
podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym,
podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz
integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym
bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie ze wzorem ustalonym
przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, za pośrednictwem systemu
teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych. Przepisy art. 55 ust. 2 i art. 55a ust. 7–9 stosuje się odpowiednio.
9a. W przypadku wystawienia przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych zaświadczenia, o którym mowa w ust. 8, Zakład Ubezpieczeń
Społecznych informuje o tym fakcie wystawiającego zaświadczenie lekarskie.
9b. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 8, zawiera:
1) datę wystawienia;
2) dane ubezpieczonego: pierwsze imię, nazwisko, numer PESEL albo serię i numer
paszportu i datę urodzenia, jeżeli nie nadano numeru PESEL, oraz adres jego
pobytu w czasie trwania niezdolności do pracy;
3) dane płatnika składek: NIP lub numer PESEL albo serię i numer paszportu, jeżeli
nie ma obowiązku posługiwania się NIP i nie nadano numeru PESEL, oraz rodzaj
identyfikatora płatnika składek;
4) datę ustania niezdolności do pracy;
5) identyfikator zaświadczenia lekarskiego, które traci ważność za okres od daty
wskazanej w pkt 4, wskutek okoliczności, o których mowa w ust. 7;
6) imię i nazwisko lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
wystawiającego zaświadczenie;
7) oznaczenie terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
8) informacje dla ubezpieczonego o okolicznościach, o których mowa w ust. 7,
a także o konieczności doręczenia zaświadczenia płatnikowi składek,
w przypadku gdy nie posiada on profilu informacyjnego płatnika składek.
9c. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 8, jest udostępniane płatnikowi
składek na zasadach określonych dla zaświadczenia lekarskiego.
9d. Lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przekazuje
ubezpieczonemu w dniu badania:
1) wydruk zaświadczenia, o którym mowa w ust. 8, z systemu teleinformatycznego,
o którym mowa w ust. 9, albo
2) zaświadczenie, o którym mowa w ust. 8, wystawione na formularzu
zaświadczenia wydrukowanym z systemu teleinformatycznego, o którym mowa
w ust. 9
– opatrzone jego podpisem i pieczątką.
9e. Ubezpieczony dostarcza płatnikowi składek:
1) wydruk zaświadczenia, o którym mowa w ust. 9d pkt 1, jeżeli płatnik składek nie
posiada profilu informacyjnego płatnika składek;
2) zaświadczenie lekarskie, o którym mowa w ust. 9d pkt 2.
10. W przypadkach, o których mowa w ust. 6 i 7, Zakład Ubezpieczeń
Społecznych wydaje decyzję o braku prawa do zasiłku.
11. Kopię decyzji, o której mowa w ust. 10, Zakład Ubezpieczeń Społecznych
przesyła pracodawcy ubezpieczonego, którego ta decyzja dotyczy.
12. Pracodawca może wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
o przeprowadzenie kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do
pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich dla celów wypłaty
wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, o którym mowa w art. 92 Kodeksu
pracy. Zakład informuje pracodawcę o wyniku postępowania.
13. Poniesione przez ubezpieczonego koszty przejazdu na badania kontrolne
Zakład Ubezpieczeń Społecznych zwraca do wysokości kosztów przejazdu
najtańszym środkiem komunikacji publicznej.
14. (uchylony)
15. (uchylony)

Art. 59a. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego
w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii
Naczelnej Rady Lekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb i sposób orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania
zaświadczenia lekarskiego i zaświadczenia, o którym mowa w art. 59 ust. 8,
2) sposób dokumentowania orzeczonej niezdolności do pracy,
3) tryb i sposób sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim oraz
przekazywania ubezpieczonemu i płatnikowi składek informacji o stwierdzeniu
nieważności zaświadczenia lekarskiego, w którym został popełniony błąd,
i wydruku nowego zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6
– mając na uwadze konieczność zapewnienia prawidłowego i sprawnego orzekania
o czasowej niezdolności do pracy, jednolitości trybu i sposobu wystawiania
zaświadczeń lekarskich i zaświadczeń, o których mowa w art. 59 ust. 8, oraz sposobu
dokumentowania orzeczonej niezdolności do pracy, a także sprawnego sprostowania
błędów w wystawionych zaświadczeniach lekarskich.

art. 60. więcej Art. 60. 1. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wystawianiu
zaświadczeń lekarskich, w szczególności gdy zaświadczenie lekarskie zostało
wystawione:
1) bez przeprowadzenia bezpośredniego badania ubezpieczonego,
2) bez udokumentowania rozpoznania stanowiącego podstawę orzeczonej czasowej
niezdolności do pracy
– Zakład Ubezpieczeń Społecznych może, w formie decyzji, cofnąć upoważnienie, o
którym mowa w art. 54 ust. 1, na okres nieprzekraczający 12 miesięcy od dnia, w
którym decyzja stała się ostateczna.
2. W przypadku powtarzającego się naruszania zasad określonych w art. 55 ust.
1–3, art. 55a ust. 6, 7 i 9 oraz art. 57 Zakład Ubezpieczeń Społecznych może, w drodze
decyzji, cofnąć upoważnienie, o którym mowa w art. 54 ust. 1, na okres
nieprzekraczający 3 miesięcy od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.
2a. Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdza, w formie decyzji, wygaśnięcie
upoważnienia, o którym mowa w art. 54 ust. 1, w przypadku uzyskania informacji o
istnieniu przesłanek, o których mowa w art. 162 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania
administracyjnego.
3. (uchylony)
4. Od decyzji, o której mowa w ust. 1–3, przysługuje odwołanie do ministra
właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
5. Do decyzji, o których mowa w ust. 1–3 i art. 54, stosuje się przepisy Kodeksu
postępowania administracyjnego.
6. Przepisy ust. 2, 4 i 5 stosuje się w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości
w wystawianiu zaświadczeń lekarskich lub powtarzającego się naruszania zasad
określonych w art. 55 ust. 1–3, art. 55a ust. 6 i 9 oraz art. 57 przez osoby upoważnione,
o których mowa w art. 54a ust. 1.
7. W przypadku cofnięcia lub wygaszenia wystawiającemu zaświadczenia
lekarskie upoważnienia, o którym mowa w art. 54 ust. 1, wygasają udzielone przez
niego upoważnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich.
8. Zakład Ubezpieczeń Społecznych niezwłocznie przekazuje ministrowi
właściwemu do spraw zdrowia informacje dotyczące imienia i nazwiska, numeru
PESEL i numeru prawa wykonywania zawodu wystawiającego zaświadczenie
lekarskie, któremu cofnięto lub wygaszono upoważnienie, przez wprowadzenie ich do
Rejestru Asystentów Medycznych, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego
obsługującego ten rejestr wraz ze wskazaniem daty, od której cofnięto albo wygaszono upoważnienie.

Art. 60a. 1. Zaświadczenia, o których mowa w art. 55 ust. 1 oraz art. 59 ust. 8,
mogą być wystawiane przez system teleinformatyczny Elektroniczna Platforma
Gromadzenia, Analizy i Udostępniania Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach
Medycznych, o którym mowa w art. 7 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie
informacji w ochronie zdrowia, za pośrednictwem którego są przekazywane do
systemu informatycznego, o którym mowa w art. 55 ust. 1 oraz art. 59 ust. 9.
2. Informacje dotyczące zaświadczeń lekarskich, o których mowa
w art. 55 ust. 1, oraz zaświadczeń, o których mowa w art. 59 ust. 8, w zakresie
odpowiadającym informacjom prezentowanym w systemie teleinformatycznym
udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, są przekazywane
systemowi informacji w ochronie zdrowia, o którym mowa w ustawie z dnia
28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia.

art. 61. więcej Art. 61. 1. Prawo do zasiłków określonych w ustawie i ich wysokość ustalają
oraz zasiłki te wypłacają:
1) płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia
chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, z zastrzeżeniem pkt 2 lit. d;
2) Zakład Ubezpieczeń Społecznych:
a) ubezpieczonym, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia
chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych,
b) ubezpieczonym prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi
współpracującym,
c) ubezpieczonym będącym duchownymi,
d) osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia,
e) ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce
z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego.
2. Liczbę ubezpieczonych, o której mowa w ust. 1, ustala się według stanu na
dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego, a w stosunku do płatników
składek, którzy na ten dzień nie zgłaszali nikogo do ubezpieczenia chorobowego –
według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonali takiego zgłoszenia.
3. Jeżeli do wypłaty zasiłku obowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
płatnik składek przedkłada zaświadczenie zawierające zestawienie składników
wynagrodzenia lub przychodu, stanowiących podstawę wymiaru zasiłku, którego
wzór określi, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.
4. Zakład Ubezpieczeń Społecznych kontynuuje po dniu 31 grudnia podjętą
wcześniej wypłatę zasiłku, nawet jeżeli od dnia 1 stycznia płatnik składek jest
zobowiązany, zgodnie z ust. 1, do wypłaty zasiłków.

Art. 61a. W celu ustalenia prawa do zasiłku i jego wypłaty Zakład Ubezpieczeń
Społecznych ma prawo do przetwarzania danych i informacji niezbędnych do
ustalenia prawa do zasiłków, ich wysokości, podstawy wymiaru oraz do ich wypłaty.

Art. 61b. 1. Postępowanie w sprawie przyznania i wypłaty zasiłku wszczyna się
na wniosek złożony w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym,
podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz
integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym
bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na elektroniczną skrzynkę
podawczą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
2. Postępowanie w sprawie przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego lub
zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny wszczyna się:
1) jeżeli płatnikiem zasiłku jest płatnik składek:
a) posiadający profil informacyjny płatnika składek, na podstawie:
– zaświadczenia lekarskiego w formie dokumentu elektronicznego,
o którym mowa w art. 55 ust. 1, otrzymanego na tym profilu,
– wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6,
albo zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7,
przekazanych przez ubezpieczonego,
b) nieposiadający profilu informacyjnego płatnika składek – na podstawie
wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6, albo
zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7, przekazanych
przez ubezpieczonego;
2) jeżeli płatnikiem zasiłku jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych – na podstawie
wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6,
zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7, albo wniosku,
o którym mowa w ust. 1, przekazanych przez ubezpieczonego albo płatnika
składek upoważnionego przez ubezpieczonego.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) dane ubezpieczonego – pierwsze imię, nazwisko, numer PESEL albo serię
i numer paszportu i datę urodzenia, jeżeli nie nadano numeru PESEL, oraz adres zamieszkania;
2) dane płatnika składek – NIP lub numer PESEL albo serię i numer paszportu,
jeżeli nie ma obowiązku posługiwania się NIP i nie nadano numeru PESEL;
3) informacje o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłku lub jego wysokość.
4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się dokumenty niezbędne do
przyznania i wypłaty zasiłku.
5. W przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 2 lit. a,
płatnik składek przekazuje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek, wydruk
zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6, albo zaświadczenie
lekarskie, o którym mowa w art. 55a ust. 7, wraz z dokumentami niezbędnymi do
przyznania i wypłaty zasiłku niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia
ich otrzymania.
6. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze
rozporządzenia, zakres informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do
zasiłku lub jego wysokość, o których mowa w ust. 3 pkt 3, oraz dokumenty niezbędne
do przyznania i wypłaty zasiłków, o których mowa w ust. 4, mając na uwadze
konieczność zapewnienia sprawnego i terminowego ustalania prawa do zasiłków
i dokonywania ich wypłaty.

art. 62. więcej Art. 62. 1. Ubezpieczony dostarcza wydruk zaświadczenia lekarskiego,
o którym mowa w art. 55a ust. 6, albo zaświadczenie lekarskie, o którym mowa
w art. 55a ust. 7:
1) do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – jeżeli płatnikiem zasiłku jest Zakład
Ubezpieczeń Społecznych;
2) płatnikowi składek – jeżeli płatnikiem zasiłku jest płatnik składek nieposiadający
profilu informacyjnego płatnika składek.
2. Ubezpieczony, o którym mowa w art. 61 ust. 1 pkt 2 lit. a, który został
poinformowany, w formie pisemnej, o obowiązku dostarczania płatnikowi składek
wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6, albo
zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7, dostarcza odpowiednio
wydruk zaświadczenia lekarskiego albo zaświadczenie lekarskie płatnikowi składek,
który przekazuje je niezwłocznie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, podając datę
dostarczenia odpowiednio wydruku zaświadczenia lekarskiego albo zaświadczenia
lekarskiego przez ubezpieczonego.
3. (uchylony)
4. Ubezpieczony, uprawniony do zasiłku macierzyńskiego z więcej niż jednego
tytułu, jest obowiązany do poinformowania każdego płatnika zasiłku o prawie do
zasiłku macierzyńskiego z innych tytułów oraz jego wysokości.
5. W przypadku gdy ubezpieczony jest uprawniony do zasiłku macierzyńskiego
z więcej niż jednego tytułu, a łączna kwota wypłacanych zasiłków macierzyńskich jest
niższa niż wysokość świadczenia rodzicielskiego, podwyższony zasiłek macierzyński,
o którym mowa w art. 31 ust. 3a, wypłaca płatnik wskazany przez ubezpieczonego,
z uwzględnieniem ust. 6.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, gdy jednym z płatników zasiłku jest
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, podmiotem wypłacającym kwotę podwyższenia
jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

art. 63. więcej Art. 63. 1. Ubezpieczony może wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
z wnioskiem o ustalenie uprawnień do zasiłku, jeżeli uważa, że zostały naruszone jego
uprawnienia w tym zakresie.
2. Z wnioskiem o ustalenie uprawnień do zasiłku przysługującego
ubezpieczonemu może wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych także płatnik
składek na ubezpieczenie chorobowe.
3. Środki odwoławcze od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych określają
odrębne przepisy.

art. 64. więcej Art. 64. 1. Płatnicy składek, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1, wypłacają
zasiłki w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń lub dochodów, a Zakład
Ubezpieczeń Społecznych bieżąco po stwierdzeniu uprawnień. Zasiłki te wypłaca się
nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do
stwierdzenia uprawnień do zasiłków.
2. Jeżeli płatnik składek nie wypłacił zasiłku w terminie, o którym mowa
w ust. 1, jest on obowiązany do wypłaty odsetek od tego zasiłku w wysokości i na
zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

art. 65. więcej Art. 65. 1. Zasiłki wypłaca się osobie, której zasiłki te przysługują, lub osobie
przez nią upoważnionej albo osobie, do której rąk wypłaca się wynagrodzenie lub
dochód ubezpieczonego.
2. W razie śmierci ubezpieczonego przed podjęciem należnego mu zasiłku,
zasiłek wypłaca się osobom uprawnionym do podjęcia wynagrodzenia lub dochodu
ubezpieczonego.

art. 66. więcej Art. 66. 1. Wypłatę zasiłku wstrzymuje się, jeżeli prawo do zasiłku ustało albo
okaże się, że prawo takie w ogóle nie istniało.
2. Jeżeli świadczenie zostało pobrane nienależnie z winy ubezpieczonego lub
wskutek okoliczności, o których mowa w art. 15–17 i art. 59 ust. 6 i 7, wypłacone
kwoty podlegają potrąceniu z należnych ubezpieczonemu zasiłków bieżących oraz
z innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych lub ściągnięciu w trybie przepisów
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
3. Decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie zwrotu bezpodstawnie
pobranych zasiłków stanowi tytuł wykonawczy w postępowaniu egzekucyjnym
w administracji.

art. 67. więcej Art. 67. 1. Roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego, wyrównawczego,
macierzyńskiego oraz opiekuńczego przedawnia się po upływie 6 miesięcy od
ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje.
2. (uchylony)
3. Jeżeli niezgłoszenie roszczenia o wypłatę zasiłku nastąpiło z przyczyn
niezależnych od osoby uprawnionej, termin 6 miesięcy liczy się od dnia, w którym
ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia.
4. Jeżeli niewypłacanie zasiłku w całości lub w części było następstwem błędu
płatnika składek, o którym mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1, albo Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych, roszczenie o wypłatę zasiłku przedawnia się po upływie 3 lat.

art. 68. więcej Art. 68. 1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz płatnicy składek, o których
mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1, są uprawnieni do kontrolowania ubezpieczonych co do
prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem oraz są
upoważnieni do formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.
2. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, po zasięgnięciu
opinii Naczelnej Rady Lekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
zasady i tryb kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy oraz
formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.

art. 69. więcej Art. 69. Do świadczenia rehabilitacyjnego stosuje się odpowiednio przepisy
art. 61, art. 61a, art. 61b ust. 1, 3 i 4 i art. 63–68 oraz przepisy wydane na podstawie
art. 61b ust. 6.

art. 70. więcej Art. 70. 1. Jeżeli niezdolność ubezpieczonego do pracy uzasadniająca wypłatę
zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego została spowodowana przez
inną osobę w wyniku popełnienia przez nią umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo płatnik składek, o którym mowa w art. 61
ust. 1 pkt 1, może dochodzić od sprawcy zwrotu wypłaconego zasiłku chorobowego
lub świadczenia rehabilitacyjnego.
2. Okoliczności, o których mowa w ust. 1, stwierdza się na podstawie
prawomocnego orzeczenia sądu.

art. 71. więcej Art. 71. W ustawie z dnia 20 lipca 1950 r. o zawodzie felczera (Dz. U. Nr 36, poz. 336, z 1954 r. Nr 57, poz. 284 oraz z 1998 r. Nr 143, poz. 916) po art. 3 dodaje się art. 3a w brzmieniu:
„Art. 3a. Starszy felczer albo felczer może wydać ubezpieczonemu orzeczenie o czasowej niezdolności do pracy jednorazowo do 7 dni, z tym że łącznie orzeczony okres niezdolności do pracy nie może być dłuższy niż 14 dni.”.

art. 72. więcej Art. 72. W ustawie z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 46, poz. 250, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 104, poz. 450 i Nr 110, poz. 474, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 100, poz. 461 i Nr 124, poz. 585, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118) w art. 27 skreśla się wyrazy „, ze zmianami wynikającymi z art. 28-32”.

art. 73. więcej Art. 73. W ustawie z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 i Nr 133, poz. 654, z 1996 r. Nr 5, poz. 32, Nr 24, poz. 110 i Nr 43, poz. 189, z 1997 r. Nr 32, poz. 183, Nr 111, poz. 723 i Nr 121, poz. 769 i 770 oraz z 1999 r. Nr 40, poz. 399) w art. 161 skreśla się § 2.

art. 74. więcej Art. 74. W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25, Nr 77, poz. 355, Nr 91, poz. 421 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 34, poz. 163 i Nr 81, poz. 406, z 1996 r. Nr 77, poz. 367, z 1997 r. Nr 75, poz. 471, Nr 98, poz. 604, Nr 106, poz. 679, Nr 117, poz. 751, 752i 753, Nr 121, poz. 769, Nr 124, poz. 782 i Nr 133, poz. 882, z 1998 r. Nr 98, poz. 607, Nr 160, poz. 1064 i Nr 162, poz. 1118 i 1125 oraz z 1999 r. Nr 20, poz. 180) w art. 74 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. W okresie nieobecności w pracy z powodu choroby sędzia otrzymuje wynagrodzenie, nie dłużej jednak niż przez okres roku. W innych przypadkach niż choroba, o których mowa w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, sędziemu przysługuje odpowiednio wynagrodzenie lub świadczenie porodowe na zasadach i w wysokości określonych w tych przepisach.”

art. 75. więcej Art. 75. W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 1994 r. Nr 19, poz. 70 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 34, poz. 163, z 1996 r. Nr 77, poz. 367, z 1997 r. Nr 90, poz. 557, Nr 98, poz. 604, Nr 106, poz. 679, Nr 117, poz. 752 i 753, Nr 124, poz. 782 i Nr 141, poz. 994 oraz z 1998 r. Nr 98, poz. 607, Nr 155, poz. 1016 i Nr 162, poz. 1123 i 1125) w art. 51 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. W okresie nieobecności w pracy z powodu choroby prokurator otrzymuje wynagrodzenie, nie dłużej jednak niż przez okres roku. W innych przypadkach niż choroba, o których mowa w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, prokuratorowi przysługuje odpowiednio wynagrodzenie lub świadczenie porodowe na zasadach i w wysokości określonych w tych przepisach.”

art. 76. więcej Art. 76. W ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25, Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 756) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 14: a) w ust. 2 wyrazy „za okres niezdolności” zastępuje się wyrazami „za okres czasowej niezdolności”, b) po ust. 2a dodaje się ust. 2b i 2c w brzmieniu:
„2b. Zasiłek chorobowy przyznaje się i wypłaca na podstawie zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy wydanego przez lekarza, lekarza stomatologa, felczera i starszego felczera upoważnionego przez Zakład na zasadach określonych w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. 2c. Prezes Kasy zwraca Zakładowi koszty związane z wyprodukowaniem i dystrybucją druków zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy proporcjonalnie do liczby ubezpieczonych.”;
2) w art. 46 skreśla się ust. 1.

art. 77. więcej Art. 77. W ustawie z dnia 1 grudnia 1994 r. o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych (Dz. U. z 1998 r. Nr 102, poz. 651, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 3 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Dochody z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności i współpracy przy prowadzeniu tej działalności przyjmuje się w wysokości nie niższej niż zadeklarowane przez osoby osiągające te dochody kwoty stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, a jeżeli z tytułu tej działalności lub współpracy nie istnieje obowiązek ubezpieczenia społecznego - kwoty nie niższe od najniższej podstawy wymiaru składek obowiązujących osoby ubezpieczone.”;
2) rozdział 2a otrzymuje tytuł w brzmieniu: „Zasiłki wychowawcze”;
3) art. 15a otrzymuje brzmienie:
„Art. 15a. 1. Zasiłek wychowawczy przysługuje uprawnionemu do urlopu wychowawczego. Zasady udzielania urlopów wychowawczych określają odrębne przepisy. 2. Zasiłek wychowawczy przysługuje:
1) do ukończenia urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres 24 miesięcy kalendarzowych, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3,
2) do ukończenia urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli uprawniony sprawuje osobistą opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu albo samotnie wychowuje dziecko; przepis art. 4 ust. 2 stosuje się odpowiednio,
3) do ukończenia urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli uprawniony sprawuje osobistą opiekę nad dzieckiem, które z powodu stanu zdrowia, a w szczególności przewlekłej choroby, kalectwa lub opóźnienia w rozwoju umysłowym, wymaga osobistej opieki uprawnionego. W takim przypadku warunkiem udzielenia uprawnionemu urlopu wychowawczego jest przedstawienie orzeczenia lekarskiego o stanie zdrowia dziecka uzasadniającym udzielenie tego urlopu.
3. Prawo do zasiłku wychowawczego ustala się na okres do dnia 31 maja, a jeżeli zasiłek wypłacany jest dłużej - na kolejne okresy roczne od dnia 1 czerwca do dnia 31 maja kolejnego roku kalendarzowego.”;
4) po art. 15a dodaje się art. 15b-15d w brzmieniu:
„Art. 15b. 1. Zasiłek wychowawczy przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie uprawnionego nie przekracza kwoty stanowiącej 25% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1. 2. Przy ustalaniu dochodu, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się przeciętny miesięczny dochód rodziny osiągnięty w poprzednim roku kalendarzowym, ustalony według zasad określonych w art. 2 ust. 3 oraz w art. 3 i 4, z wyłączeniem dochodów osiągniętych przez uprawnionego przed uzyskaniem prawa do zasiłku; wyłączenie to nie dotyczy emerytury lub renty. W przypadku osiągania dochodów z gospodarstwa rolnego, zasiłek wychowawczy przysługuje, jeżeli na osobę w rodzinie przypada nie więcej niż 1 ha przeliczeniowy. Przepisy art. 5 i 6 stosuje się odpowiednio. 3. Zasiłek wychowawczy przysługuje chociaż dochód na osobę w rodzinie przekracza kwotę, o której mowa w ust. 1, jeżeli łączna kwota tego przekroczenia, przypadająca na wszystkich członków rodziny, nie równoważy kwoty zasiłku, pod warunkiem że zasiłek wychowawczy przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym.
Art. 15c. 1. Zasiłek wychowawczy przysługuje w wysokości 264,90 zł miesięcznie. 2. Osobie uprawnionej, samotnie wychowującej dziecko, zasiłek wychowawczy przysługuje w kwocie 421,30 zł miesięcznie. 2a. Osobie wychowującej trzecie i każde następne dziecko zasiłek wychowawczy przysługuje w kwocie 421,30 zł miesięcznie od dnia 1 stycznia 2000 r. 3. W przypadku przekroczenia dochodu na osobę w rodzinie, o którym mowa w art. 15b ust. 3, zasiłek wychowawczy wypłaca się w wysokości pomniejszonej o kwotę tego przekroczenia przypadającą na jedną osobę. 4. Przy ustalaniu wysokości zasiłku wychowawczego stosuje się odpowiednio przepis art. 13 ust. 3-8. 5. Zasiłek wychowawczy przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 zasiłku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę zasiłku wychowawczego przypadającą do wypłaty zaokrągla się według zasad określonych w art. 13 ust. 4.
Art. 15d. 1. Zasiłek wychowawczy nie przysługuje:
1) w razie korzystania z urlopu wychowawczego krótszego niż 3 miesiące,
2) jeżeli dochód na osobę w rodzinie jest wyższy od kwoty stanowiącej 25% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1, z zastrzeżeniem art. 15c ust. 3,
3) w razie umieszczenia dziecka w żłobku lub w przedszkolu, w zakładzie specjalnym, w domu dziecka lub w innej placówce opiekuńczo-wychowawczej, a także w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, z wyjątkiem czasowego pobytu matki lub dziecka, w okresie do 6 miesięcy, w szpitalu lub w sanatorium,
4) w razie podjęcia w okresie urlopu wychowawczego pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie albo działalności zarobkowej, a także w razie pobierania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli łączny dochód z tych tytułów przekracza miesięcznie kwotę stanowiącą 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.
2. Uprawniony pobierający zasiłek wychowawczy jest obowiązany zawiadomić płatnika zasiłku wychowawczego o okolicznościach, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4.”;
5) tytuł rozdziału 3 otrzymuje brzmienie: „Postępowanie w sprawach przyznawania i wypłacania zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych”;
6) w art. 16 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
„2a. Ustalenie uprawnień do zasiłku wychowawczego i jego wysokości na każdy okres roczny, a także wypłata zasiłku następuje na wniosek uprawnionego.”;
7) art. 17 otrzymuje brzmienie:
„Art. 17. 1. Uprawnienie do zasiłku rodzinnego i wychowawczego ustala się na podstawie:
1) oświadczenia o dochodach rodziny osoby ubiegającej się o przyznanie zasiłku,
2) innych oświadczeń i dowodów niezbędnych do ustalenia prawa do zasiłku.
2. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, wzory wniosku o ustalenie uprawnień do zasiłku rodzinnego, pielęgnacyjnego i wychowawczego, wzory oświadczeń o dochodach rodziny, wzory innych oświadczeń oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego, pielęgnacyjnego i wychowawczego, o których mowa w ust. 1 pkt 2.”;
8) w art. 20 w ust. 1 skreśla się pkt 6;
9) po art. 20 dodaje się art. 20a w brzmieniu:
„Art. 20a. Zasiłek wychowawczy wypłaca pracodawca, który udzielił uprawnionemu urlopu wychowawczego, a jeżeli pracodawca nie jest zobowiązany do wypłacania zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - właściwa terenowo jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.”;
10) art. 22 otrzymuje brzmienie:
„Art. 22. Uprawniony pobierający zasiłek rodzinny, pielęgnacyjny lub wychowawczy jest obowiązany zawiadamiać o wszelkich zmianach mających wpływ na uprawnienia do zasiłków rodzinnego, pielęgnacyjnego lub wychowawczego oraz na żądanie wypłacającego zasiłek przedstawić dowody, o których mowa w art. 17 ust. 1 i w art. 18.”;
11) w art. 23 wyrazy „zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne” zastępuje się wyrazami „zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze”;
12) w art. 24: a) w ust. 1 wyrazy „zasiłek rodzinny lub pielęgnacyjny” zastępuje się wyrazami „zasiłek rodzinny, pielęgnacyjny lub wychowawczy”, b) w ust. 2 wyrazy „zasiłku rodzinnego oraz pielęgnacyjnego” zastępuje się wyrazami „zasiłku rodzinnego, pielęgnacyjnego oraz wychowawczego”;
13) w art. 24a po wyrazach „zasiłków rodzinnych” dodaje się wyrazy „i wychowawczych”;
14) po art. 26 dodaje się art. 26a w brzmieniu:
„Art. 26a. Przepisy art. 26 ust. 1-5, ust. 6 pkt 2 oraz ust. 7 i 8 stosuje się odpowiednio do zasiłku wychowawczego.”;
15) art. 27 otrzymuje brzmienie:
„Art. 27. 1. Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze za dany miesiąc kalendarzowy wypłaca się najpóźniej do 15 dnia następnego miesiąca, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. 2. W przypadku nabycia prawa do zasiłków po raz pierwszy lub ponownego ustalenia uprawnień, zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze wypłaca się nie później niż w terminie wypłaty zasiłków należnych za miesiąc następujący po miesiącu, w którym przedstawione zostały dowody niezbędne do wypłaty tych zasiłków. 3. Zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne przy emeryturach i rentach wypłaca się w terminach przyjętych dla wypłaty emerytury lub renty.”;
16) w art. 28: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Zasiłek rodzinny, pielęgnacyjny i wychowawczy wypłaca się poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do zasiłku, jednak za okres nie dłuższy niż jeden miesiąc wstecz od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.”,
b) w ust. 2 wyrazy „zasiłku rodzinnego lub pielęgnacyjnego” zastępuje się wyrazami „zasiłku rodzinnego, pielęgnacyjnego lub wychowawczego”;
17) po art. 30 dodaje się art. 30a w brzmieniu:
„Art. 30a. Uprawnionemu wypłaca się tylko jeden zasiłek wychowawczy.”;
18) w art. 31 wyrazy „zasiłku rodzinnego lub zasiłku pielęgnacyjnego” zastępuje się wyrazami „zasiłku rodzinnego, pielęgnacyjnego lub wychowawczego”;
19) w art. 32 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. Obowiązki określone w ust. 1 dotyczą odpowiednio pracodawców wypłacających zasiłki wychowawcze.”;
20) art. 33 otrzymuje brzmienie:
„Art. 33. Zakład Ubezpieczeń Społecznych kontroluje prawidłowość wypłat:
1) zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych przez pracodawców i powiatowe urzędy pracy,
2) zasiłków wychowawczych przez pracodawców.”;
21) w art. 34 wyrazy „rodzinnych i pielęgnacyjnych” zastępuje się wyrazami „rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych”;
22) w art. 35 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze są finansowane z budżetu państwa.”

art. 78. więcej Art. 78. W ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 1997 r. Nr 25, poz. 128, Nr 28, poz. 153, Nr 41, poz. 255, Nr 63, poz. 403, Nr 93, poz. 569, Nr 107, poz. 692, Nr 121, poz. 770 i Nr 123, poz. 776 oraz z 1998 r. Nr 66, poz. 431, Nr 106, poz. 668, Nr 108, poz. 684, Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1112, 1118 i 1126) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 w ust. 1 w pkt 2 lit. e) wyrazy „2,6 ha” zastępuje się wyrazami „2,0 ha przeliczeniowych”;
2) w art. 6 w ust. 2 w pkt 3 po wyrazach „świadczenia przedemerytalnego” dodaje się wyrazy „, innych nienależnie pobranych świadczeń finansowanych z Funduszu Pracy,”;
3) w art. 57 w ust. 1 pkt 30 otrzymuje brzmienie:
„30) zasiłków porodowych wypłaconych bezrobotnym oraz zasiłków porodowych i pogrzebowych wypłaconych osobom pobierającym zasiłki przedemerytalne lub świadczenia przedemerytalne".

art. 79. więcej Art. 79. W ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza (Dz. U. z 1997 r. Nr 28, poz. 152 i Nr 88, poz. 554 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1115) w art. 50 po ust. 5b dodaje się ust. 5c w brzmieniu:
„5c. Do lekarzy orzeczników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i lekarzy rzeczoznawców Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego nie stosuje się przepisów ust. 1 pkt 3 i art. 54.”

art. 80. więcej Art. 80. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887, Nr 162, poz. 1118 i 1126 oraz z 1999 r. Nr 26, poz. 228) w art. 20:
1) w ust. 1 po wyrazach „ust. 2” dodaje się wyrazy „i ust. 3”;
2) po ust. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Kwotę tę ustala się miesięcznie poczynając od trzeciego miesiąca kwartału kalendarzowego na okres 3 miesięcy na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych.”

art. 81. więcej Art. 81. 1. Zasiłki chorobowe, do których prawo powstało przed dniem wejścia
w życie ustawy, wypłaca się w wysokości, na zasadach i w trybie określonych
w przepisach dotychczasowych, za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy.
2. Przepis ust. 1 stosuje się do świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku
wyrównawczego, zasiłku macierzyńskiego i zasiłku opiekuńczego.
3. Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego, przyznanego po zakończeniu
pobierania zasiłku chorobowego ustalonego według przepisów dotychczasowych,
ustala się z uwzględnieniem podstawy wymiaru zasiłku chorobowego ustalonej
według dotychczasowych zasad.

art. 82. więcej Art. 82. Do okresu ubezpieczenia chorobowego, o którym mowa w art. 4, wlicza
się okresy ubezpieczenia społecznego, uprawniającego do świadczeń pieniężnych
w razie choroby i macierzyństwa, przed wejściem w życie ustawy, jeżeli przerwa
między tymi okresami albo między nimi i ubezpieczeniem chorobowym nie
przekracza 30 dni.

art. 83. więcej Art. 83. 1. Podstawę ustalania prawa do zasiłków mogą stanowić również zaświadczenia lekarskie, określone w przepisach dotychczasowych, wydawane do dnia 30 września 1999 r. przez lekarzy nie mających upoważnienia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do wydawania orzeczeń, zgodnie z art. 53 ust. 1, z uwzględnieniem ust. 2.
2. Na oryginale zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w ust. 1, w miejsce numeru statystycznego choroby podaje się informacje określone w art. 57.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, o którym mowa w art. 92 Kodeksu pracy.

art. 84. więcej Art. 84. 1. Do czasu wydania ustawy, o której mowa w art. 1 ust. 2, prawo do zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy powstałej wskutek wypadku przy pracy albo choroby zawodowej przysługuje na zasadach określonych niniejszą ustawą, z uwzględnieniem ust. 2-4.
2. Prawo do zasiłku chorobowego przysługuje od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego.
3. Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.
4. Zasady uznawania zdarzenia za wypadek przy pracy oraz choroby za chorobę zawodową określają odrębne przepisy.
5. Wydatki na zasiłki chorobowe są finansowane ze środków funduszu wypadkowego tworzonego na zasadach określonych w przepisach ustawy, o której mowa w art. 1 ust. 1.
6. Przepisy ust. 1 i 3-5 stosuje się odpowiednio do świadczenia rehabilitacyjnego za okres niezdolności do pracy powstałej wskutek wypadku przy pracy albo choroby zawodowej.

art. 85. więcej Art. 85. 1. Tracą moc:
1) ustawa z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 1983 r. poz. 143, z późn. zm.);
2) art. 6 ust. 1 pkt 2 i 8, ust. 2 pkt 1 i 2 i ust. 5, art. 7, art. 9–11 oraz art. 36–
38 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób
wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia
(Dz. U. z 1995 r. poz. 333, z późn. zm.3);
3) art. 3 ust. 1 pkt 2 i 10, ust. 2 pkt 1 i 2, art. 4 oraz art. 6–10 dekretu z dnia 4 marca
1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni
produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r.
poz. 135, z późn. zm.);
4) art. 5 pkt 2 i 8, art. 7, 13–14, art. 15 ust. 1 oraz art. 30 ustawy z dnia 18 grudnia
1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność
gospodarczą oraz ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. poz. 250, z późn. zm.);
5) art. 7 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 2 i ust. 3, art. 9, art. 18–20 oraz art. 23 ustawy z dnia
17 maja 1989 r. o ubezpieczeniu społecznym duchownych (Dz. U. poz. 156, z późn. zm.).
2. Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie
pozostają w mocy przepisy aktów wykonawczych wydane na podstawie ustawy
wymienionej w ust. 1 pkt 1, jeżeli nie są sprzeczne z przepisami niniejszej ustawy.

art. 86. więcej Art. 86. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 września 1999 r., z tym że:
1) art. 54, 56, 59, 79 i 83 wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia;
2) art. 80 wchodzi w życie z dniem 1 listopada 1999 r.