Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości

art. 1. więcej Art. 1. Ustawa określa zasady rachunkowości oraz zasady wykonywania
działalności w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

art. 2. więcej Art. 2. 1. Przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej „ustawą”, stosuje się,
z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
1) spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji)
oraz spółek cywilnych, z zastrzeżeniem pkt 2, a także innych osób prawnych,
z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego;
2) osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek cywilnych osób
fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółek jawnych osób fizycznych, spółek
partnerskich oraz przedsiębiorstw w spadku działających zgodnie z ustawą z dnia
5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. poz. 1629), jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji
finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w
walucie polskiej 2 000 000 euro;
2a) przedsiębiorstw w spadku działających zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 2018 r. o
zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach
związanych z sukcesją przedsiębiorstw, jeżeli na dzień poprzedzający dzień
otwarcia spadku prowadzone były księgi rachunkowe;
3) jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego,
przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach
inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów
o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów
o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów;
4) gmin, powiatów, województw i ich związków, a także:
a) państwowych, gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych,
b) gminnych, powiatowych i wojewódzkich zakładów budżetowych;
c) (uchylona)
5) jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem
spółek, o których mowa w pkt 1 i 2;
6) oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa
przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie
gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 649 i 1293);
7) jednostek niewymienionych w pkt 1–6, jeżeli otrzymują one na realizację zadań
zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek
samorządu terytorialnego lub funduszów celowych – od początku roku
obrotowego, w którym dotacje lub subwencje zostały im przyznane.
2. Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób
fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych, spółki
partnerskie oraz przedsiębiorstwa w spadku działające zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca
2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych
ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw mogą stosować zasady rachunkowości określone ustawą również od początku następnego roku obrotowego, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych
za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 2 000 000
euro. W tym przypadku osoby te lub wspólnicy przed rozpoczęciem roku obrotowego
są obowiązani, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej, do zawiadomienia o tym
urzędu skarbowego, właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem
dochodowym. Osoby fizyczne lub wspólnicy spółek cywilnych osób fizycznych mogą
złożyć zawiadomienie na podstawie ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej
Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla
Przedsiębiorcy (Dz. U. poz. 647, 1544, 1629 i 2244 oraz z 2019 r. poz. 60).
2a. Do spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, których
przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za
poprzedni rok obrotowy wyniosły mniej niż równowartość w walucie polskiej 2 000
000 euro i które nie stosują zasad rachunkowości określonych ustawą na podstawie
ust. 2, stosuje się art. 70a.
2b. Przepisy ustawy stosuje się również, bez względu na wielkość przychodów,
do alternatywnych spółek inwestycyjnych w rozumieniu przepisów o funduszach
inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, w tym
uprawnionych do posługiwania się nazwą „EuVECA” albo „EuSEF”.
3. Jednostki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie
z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, Międzynarodowymi
Standardami Sprawozdawczości Finansowej oraz związanymi z nimi interpretacjami
ogłoszonymi w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej, zwanymi dalej „MSR”,
stosują przepisy ustawy oraz przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie,
w zakresie nieuregulowanym przez MSR.
4. Kościelne osoby prawne nieprowadzące działalności gospodarczej prowadzą
rachunkowość zgodnie z przepisami wewnętrznymi tych osób.
5. Jednostki, o których mowa w art. 10a ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r.
o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2018 r. poz. 450, 650,
723 i 1365 oraz z 2019 r. poz. 37), mogą prowadzić uproszczoną ewidencję
przychodów i kosztów na zasadach i warunkach określonych w tej ustawie.
6. Koła gospodyń wiejskich działające na podstawie ustawy z dnia 9 listopada
2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U. poz. 2212) mogą prowadzić uproszczoną
ewidencję przychodów i kosztów na zasadach i warunkach określonych w tej ustawie.

art. 3. więcej Art. 3. 1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) jednostce – rozumie się przez to podmioty i osoby określone w art. 2 ust. 1;
2) banku – rozumie się przez to jednostkę działającą na podstawie przepisów Prawa
bankowego;
3) zakładzie ubezpieczeń – rozumie się przez to jednostkę prowadzącą działalność
ubezpieczeniową na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej;
3a) przepisach o obrocie papierami wartościowymi – rozumie się przez to przepisy
ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, ustawy o nadzorze nad rynkiem
kapitałowym, ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania
instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach
publicznych;
3b) zakładzie reasekuracji – rozumie się przez to jednostkę prowadzącą działalność
reasekuracyjną na podstawie przepisów o działalności reasekuracyjnej;
4) udziałach lub udziałowcach – rozumie się przez to również odpowiednio akcje
lub akcjonariuszy;
5) krajowych środkach płatniczych, walutach obcych i dewizach – rozumie się
przez to krajowe środki płatnicze, waluty obce i dewizy, o których mowa
w przepisach Prawa dewizowego;
5a) członku organu jednostki – rozumie się przez to osobę fizyczną, pełniącą funkcję
członka zarządu lub innego organu zarządzającego, członka rady nadzorczej lub
innego organu nadzorującego, jak również innego organu administrującego
jednostki, powołaną do pełnienia tej funkcji zgodnie z postanowieniami umowy
spółki, statutu lub innymi obowiązującymi jednostkę przepisami prawa;
6) kierowniku jednostki – rozumie się przez to członka zarządu lub innego organu
zarządzającego, a jeżeli organ jest wieloosobowy – członków tego organu, z
wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę. W przypadku
spółki jawnej i spółki cywilnej za kierownika jednostki uważa się wspólników
prowadzących sprawy spółki, w przypadku spółki partnerskiej – wspólników
prowadzących sprawy spółki albo zarząd, a w odniesieniu do spółki
komandytowej i spółki komandytowo-akcyjnej – komplementariuszy
prowadzących sprawy spółki. W przypadku osoby fizycznej prowadzącej
działalność gospodarczą za kierownika jednostki uważa się tę osobę; do osób
wykonujących wolne zawody przepis ten stosuje się odpowiednio. Za kierownika
jednostki uważa się również likwidatora, a także syndyka lub zarządcę
ustanowionego w postępowaniu restrukturyzacyjnym oraz zarządcę sukcesyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw , albo osobę, o której mowa w art. 14 tej ustawy,
która dokonała zgłoszenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1c ustawy z dnia 13
października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników
(Dz. U. z 2019 r. poz. 63);
7) organie zatwierdzającym – rozumie się przez to organ, który zgodnie
z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy
prawa własności jest uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego
jednostki. W przypadku spółki osobowej, z wyjątkiem spółki komandytowo-
-akcyjnej, oraz spółki cywilnej przez organ zatwierdzający rozumie się jej
wspólników;
8) okresie sprawozdawczym – rozumie się przez to okres, za który sporządza się
sprawozdanie finansowe w trybie przewidzianym ustawą lub inne sprawozdania
sporządzone na podstawie ksiąg rachunkowych;
9) roku obrotowym – rozumie się przez to rok kalendarzowy lub inny okres
trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do
celów podatkowych. Rok obrotowy lub jego zmiany określa statut lub umowa,
na podstawie której utworzono jednostkę. Jeżeli jednostka rozpoczęła
działalność w drugiej połowie przyjętego roku obrotowego, to można księgi
rachunkowe i sprawozdanie finansowe za ten okres połączyć z księgami
rachunkowymi i sprawozdaniem finansowym za rok następny. W przypadku
zmiany roku obrotowego pierwszy po zmianie rok obrotowy powinien być
dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy;
10) dniu bilansowym – rozumie się przez to dzień, na który jednostka sporządza
sprawozdanie finansowe;
11) przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości – rozumie się przez to wybrane
i stosowane przez jednostkę rozwiązania dopuszczone ustawą, w tym także
określone w MSR, zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych;
12) aktywach – rozumie się przez to kontrolowane przez jednostkę zasoby
majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych
zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych;
13) aktywach trwałych – rozumie się przez to aktywa jednostki, które nie są zaliczane
do aktywów obrotowych, o których mowa w pkt 18;
14) wartościach niematerialnych i prawnych – rozumie się przez to, z zastrzeżeniem
pkt 17, nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa
majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym
okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania
na potrzeby jednostki, a w szczególności:
a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,
b) prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów
użytkowych oraz zdobniczych,
c) know-how.
W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używania na
podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu, wartości niematerialne
i prawne zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy, zgodnie z
warunkami określonymi w ust. 4. Do wartości niematerialnych i prawnych
zalicza się również nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych;
15) środkach trwałych – rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, rzeczowe
aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej
użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na
potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:
a) nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu,
budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,
d) inwentarz żywy.
Środki trwałe oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub
leasingu zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy, zgodnie
z warunkami określonymi w ust. 4;
16) środkach trwałych w budowie – rozumie się przez to zaliczane do aktywów
trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już
istniejącego środka trwałego;
17) inwestycjach – rozumie się przez to aktywa posiadane przez jednostkę w celu
osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości
tych aktywów, uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów
w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej,
a w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości
niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz są
posiadane przez nią w celu osiągnięcia tych korzyści. W przypadku zakładów
ubezpieczeń i zakładów reasekuracji przez inwestycje rozumie się lokaty;
18) aktywach obrotowych – rozumie się przez to tę część aktywów jednostki, które w przypadku:
a) aktywów rzeczowych, o których mowa w pkt 19 – są przeznaczone do
zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu
normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności, jeżeli
trwa on dłużej niż 12 miesięcy,
b) aktywów finansowych, o których mowa w pkt 24 – są płatne i wymagalne
lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub
od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowią aktywa pieniężne,
c) należności krótkoterminowych – obejmują ogół należności z tytułu dostaw
i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonych do
aktywów finansowych, a które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego,
d) rozliczeń międzyokresowych – trwają nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego;
19) rzeczowych aktywach obrotowych – rozumie się przez to materiały nabyte
w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez
jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku
produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym;
20) zobowiązaniach – rozumie się przez to wynikający z przeszłych zdarzeń
obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które
spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki;
21) rezerwach – rozumie się przez to zobowiązania, których termin wymagalności
lub kwota nie są pewne;
21a) rezerwach techniczno-ubezpieczeniowych – rozumie się przez to rezerwy
techniczno-ubezpieczeniowe dla celów rachunkowości tworzone przez zakład
ubezpieczeń lub zakład reasekuracji;
22) zobowiązaniach krótkoterminowych – rozumie się przez to ogół zobowiązań
z tytułu dostaw i usług, a także całość lub tę część pozostałych zobowiązań, które
stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego;
23) instrumentach finansowych – rozumie się przez to kontrakt, który powoduje
powstanie aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego
albo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron pod warunkiem, że z kontraktu
zawartego między dwiema lub więcej stronami jednoznacznie wynikają skutki
gospodarcze, bez względu na to, czy wykonanie praw lub zobowiązań
wynikających z kontraktu ma charakter bezwarunkowy albo warunkowy. Do
instrumentów finansowych nie zalicza się w szczególności:
a) rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
b) umów o gwarancje finansowe, które ustalają wykonanie obowiązków
z tytułu udzielonej gwarancji, w formie zapłacenia kwot odpowiadających
stratom poniesionym przez beneficjenta na skutek niespłacenia
wierzytelności przez dłużnika w wymaganym terminie,
c) umów o przeniesienie praw z papierów wartościowych w okresie pomiędzy
terminem zawarcia i rozliczenia transakcji, gdy wykonanie tych umów
wymaga wydania papierów wartościowych w określonym terminie,
również wtedy, gdy przeniesienie tych praw następuje w formie zapisu na
rachunku papierów wartościowych, prowadzonym przez podmiot
upoważniony na podstawie odrębnych przepisów,
d) aktywów i zobowiązań z tytułu programów, z których wynikają udziały
pracowników oraz innych osób związanych z jednostką w jej kapitałach lub
w kapitałach innej jednostki z grupy kapitałowej, do której należy jednostka,
e) umów połączenia spółek, z których wynikają obowiązki określone w art. 44b ust. 9;
24) aktywach finansowych – rozumie się przez to aktywa pieniężne, instrumenty
kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktu
prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany
instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach;
25) aktywach pieniężnych – rozumie się przez to aktywa w formie krajowych
środków płatniczych, walut obcych i dewiz. Do aktywów pieniężnych zalicza się
również inne aktywa finansowe, w tym w szczególności naliczone odsetki od
aktywów finansowych. Jeżeli aktywa te są płatne lub wymagalne w ciągu
3 miesięcy od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia (lokaty),
to na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych zalicza się je do środków
pieniężnych, chyba że ujmuje się je w przepływach z działalności inwestycyjnej (lokacyjnej);
26) instrumentach kapitałowych – rozumie się przez to kontrakty, z których wynika
prawo do majątku jednostki, pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu
wszystkich wierzycieli, a także zobowiązanie się jednostki do wyemitowania lub
dostarczenia własnych instrumentów kapitałowych, a w szczególności udziały,
opcje na akcje własne lub warranty;
27) zobowiązaniach finansowych – rozumie się przez to zobowiązanie jednostki do
wydania aktywów finansowych albo do wymiany instrumentu finansowego
z inną jednostką, na niekorzystnych warunkach;
28) zobowiązaniach warunkowych – rozumie się przez to obowiązek wykonania
świadczeń, których powstanie jest uzależnione od zaistnienia określonych zdarzeń;
29) aktywach netto – rozumie się przez to aktywa jednostki pomniejszone
o zobowiązania, odpowiadające wartościowo kapitałowi (funduszowi) własnemu;
30) przychodach i zyskach – rozumie się przez to uprawdopodobnione powstanie
w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej
wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości
zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia
jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli;
31) kosztach i stratach – rozumie się przez to uprawdopodobnione zmniejszenia
w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej
wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości
zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub
zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez
udziałowców lub właścicieli;
32) pozostałych kosztach i przychodach operacyjnych – rozumie się przez to koszty
i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki,
a w szczególności koszty i przychody związane:
a) z działalnością socjalną,
b) ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości
niematerialnych i prawnych, a także nieruchomości oraz wartości
niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji,
c) z utrzymywaniem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych
zaliczonych do inwestycji, w tym także z aktualizacją wartości tych
inwestycji, jak również z ich przekwalifikowaniem odpowiednio do
środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli do
wyceny inwestycji przyjęto cenę rynkową bądź inaczej określoną wartość godziwą,
d) z odpisaniem należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych,
nieściągalnych, z wyjątkiem należności i zobowiązań o charakterze
publicznoprawnym nieobciążających kosztów,
e) z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych
z operacjami finansowymi,
f) z odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami, z wyjątkiem
odpisów obciążających koszty finansowe,
g) z odszkodowaniami i karami,
h) z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny
aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż dopłaty do cen
sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych
w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych,
i) ze zdarzeniami losowymi;
33) zyskach i stratach nadzwyczajnych – rozumie się przez to zyski i straty
powstające w bankach, zakładach ubezpieczeń, zakładach reasekuracji oraz
spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych na skutek zdarzeń
trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane
z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia;
34) sprawowaniu kontroli nad inną jednostką – rozumie się przez to zdolność
jednostki do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki, w celu
osiągania korzyści ekonomicznych z jej działalności;
35) sprawowaniu współkontroli nad inną jednostką – rozumie się przez to zdolność
wspólnika jednostki współzależnej na równi z innymi wspólnikami, na zasadach
określonych w zawartej pomiędzy nimi umowie, umowie spółki lub statucie do
kierowania polityką finansową i operacyjną tej jednostki, w celu osiągania
wspólnie korzyści ekonomicznych z jej działalności;
36) znaczącym wpływie na inną jednostkę – rozumie się przez to niemającą znamion
sprawowania kontroli lub współkontroli zdolność jednostki do wpływania na
politykę finansową i operacyjną innej jednostki, w szczególności przez:
a) udział w podejmowaniu decyzji w sprawie podziału zysku lub pokrycia straty lub
b) zasiadanie w organie zarządzającym, nadzorującym lub administrującym, lub
c) przeprowadzanie istotnych transakcji z tą jednostką, lub
d) udostępnianie tej jednostce informacji technicznych o zasadniczym
znaczeniu dla jej działalności, lub
e) możliwość powoływania i odwoływania członków organów
zarządzających, nadzorujących lub administrujących, lub
f) posiadanie nie mniej niż 20% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym tej jednostki;
37) jednostce dominującej – rozumie się przez to jednostkę będącą spółką handlową
lub przedsiębiorstwem państwowym, sprawującą kontrolę nad jednostką zależną, w szczególności:
a) posiadającą bezpośrednio lub pośrednio większość ogólnej liczby głosów
w organie stanowiącym jednostki zależnej, także na podstawie porozumień
z innymi uprawnionymi do głosu, wykonującymi prawa głosu zgodnie
z wolą jednostki dominującej, lub
b) będącą udziałowcem jednostki zależnej i uprawnioną do kierowania
polityką finansową i operacyjną tej jednostki zależnej w sposób
samodzielny lub przez wyznaczone przez siebie osoby lub jednostki na
podstawie umowy zawartej z innymi uprawnionymi do głosu,
posiadającymi na podstawie statutu lub umowy spółki, łącznie z jednostką
dominującą, większość ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym, lub
c) będącą udziałowcem jednostki zależnej i uprawnioną do powoływania
i odwoływania większości członków organów zarządzających,
nadzorujących lub administrujących tej jednostki zależnej, lub
d) będącą udziałowcem jednostki zależnej, której więcej niż połowę składu
organów zarządzających, nadzorujących lub administrujących
w poprzednim roku obrotowym, w ciągu bieżącego roku obrotowego i do
czasu sporządzenia sprawozdania finansowego za bieżący rok obrotowy
stanowią osoby powołane do pełnienia tych funkcji w rezultacie
wykonywania przez jednostkę dominującą prawa głosu w organach tej
jednostki zależnej, chyba że inna jednostka lub osoba ma w stosunku do tej
jednostki zależnej prawa, o których mowa w lit. a, c lub e, lub
e) będącą udziałowcem jednostki zależnej i uprawnioną do kierowania
polityką finansową i operacyjną tej jednostki zależnej, na podstawie umowy
zawartej z tą jednostką zależną albo statutu lub umowy tej jednostki zależnej;
37a) jednostce dominującej niższego szczebla – rozumie się przez to spółkę handlową,
która jest jednocześnie jednostką zależną od innej spółki handlowej lub
przedsiębiorstwa państwowego i jednostką dominującą w stosunku do co
najmniej jednej spółki handlowej;
37b) jednostce dominującej wyższego szczebla – rozumie się przez to jednostkę
będącą spółką handlową lub przedsiębiorstwem państwowym, która jest
jednostką dominującą w stosunku do jednostki dominującej niższego szczebla;
37c) wspólniku jednostki współzależnej – rozumie się przez to jednostkę będącą
spółką handlową lub przedsiębiorstwem państwowym, sprawującą wraz
z innymi udziałowcami współkontrolę nad jednostką współzależną;
37d) zaangażowaniu w kapitale – rozumie się przez to jakikolwiek udział w kapitale
innej jednostki, mający charakter trwałego powiązania; trwałe powiązanie
występuje zawsze w przypadku nabycia, zakupu lub pozyskania w innej formie
udziału w kapitale jednostki stowarzyszonej, chyba że zbycie udziału w krótkim
okresie od dnia jego nabycia, zakupu lub pozyskania w innej formie jest wysoce
prawdopodobne, poprzez zawarcie umowy lub podjęcie innych aktywnych
działań dotyczących zbycia;
38) znaczącym inwestorze – rozumie się przez to jednostkę będącą spółką handlową
lub przedsiębiorstwem państwowym, która posiada zaangażowanie w kapitale
innej jednostki i wywiera znaczący wpływ na tę jednostkę;
39) jednostce zależnej – rozumie się przez to jednostkę będącą spółką handlową lub
podmiotem utworzonym i działającym zgodnie z przepisami obcego prawa
handlowego, kontrolowaną przez jednostkę dominującą;
40) jednostce współzależnej – rozumie się przez to jednostkę, która jest
współkontrolowana przez wspólników na podstawie zawartej pomiędzy nimi
umowy, umowy spółki lub statutu;
41) jednostce stowarzyszonej – rozumie się przez to jednostkę będącą spółką
handlową lub podmiotem utworzonym i działającym zgodnie z przepisami
obcego prawa handlowego, w której znaczący inwestor posiada zaangażowanie
w kapitale, oraz na którą wywiera znaczący wpływ;
42) jednostkach podporządkowanych – rozumie się przez to jednostki zależne,
współzależne oraz stowarzyszone;
43) jednostkach powiązanych – rozumie się przez to dwie lub więcej jednostek
wchodzących w skład danej grupy kapitałowej;
44) grupie kapitałowej – rozumie się przez to jednostkę dominującą wraz
z jednostkami zależnymi;
45) konsolidacji – rozumie się przez to łączenie sprawozdań finansowych jednostek
tworzących grupę kapitałową przez sumowanie odpowiednich pozycji
sprawozdań finansowych jednostki dominującej i jednostek zależnych, z
uwzględnieniem niezbędnych wyłączeń i korekt;
46) kapitałach mniejszości – rozumie się przez to część aktywów netto jednostki
zależnej, objętej skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, która należy do
udziałowców innych niż jednostki grupy kapitałowej;
47) metodzie praw własności – rozumie się przez to przyjętą przez jednostkę
dominującą, wspólnika jednostki współ-zależnej lub znaczącego inwestora
metodę wyceny udziałów w aktywach netto jednostki podporządkowanej,
z uwzględnieniem wartości firmy lub ujemnej wartości firmy, ustalonych na
dzień objęcia kontroli, współkontroli lub wywierania znaczącego wpływu.
Wartość początkową udziału aktualizuje się na dzień bilansowy, na który
sporządza się sprawozdanie finansowe, o zmiany wartości aktywów netto
jednostki podporządkowanej, jakie nastąpiły w okresie sprawozdawczym,
wynikające zarówno z osiągniętego wyniku finansowego, skorygowanego
o odpis raty wartości firmy lub ujemnej wartości firmy przypadający na dany
okres sprawozdawczy, jak i o wszelkie inne zmiany, w tym wynikające
z rozliczeń z jednostką dominującą, wspólnikiem jednostki współzależnej lub znaczącym inwestorem;
48) Europejskim Obszarze Gospodarczym – rozumie się przez to kraje Unii
Europejskiej oraz Islandię, Liechtenstein i Norwegię.
1a. Jednostkami mikro w rozumieniu ustawy są:
1) spółki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1, inne osoby prawne, a także oddziały
przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca
2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób
zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają
sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w
przypadku jednostek rozpoczynających działalność – w roku obrotowym, w
którym rozpoczęły działalność, nie przekroczyły co najmniej dwóch z
następujących trzech wielkości:
a) 1 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 3 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i
produktów za rok obrotowy,
c) 10 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty;
2) związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze,
przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców
zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, społeczno-zawodowe organizacje
rolników, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu
gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych –
jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej,
2a) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych
i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie
oraz przedsiębiorstwa w spadku działające zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 2018
r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych
ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw, jeżeli przychody netto tych
jednostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły
równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 2 000 000 euro i nie więcej niż 3
000 000 euro za poprzedni rok obrotowy, a w przypadku jednostek
rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób
określony ustawą – w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo
prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą,
3) (uchylony)
4) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych
i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie
oraz przedsiębiorstwa w spadku działające zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 2018
r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach
związanych z sukcesją przedsiębiorstw, które stosują zasady rachunkowości
na podstawie art. 2 ust. 2,
5) jednostka, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2a, jeżeli na dzień poprzedzający
dzień otwarcia spadku była jednostką mikro
– w stosunku, do których organ zatwierdzający podjął decyzję w sprawie sporządzania
sprawozdania finansowego z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4,
art. 48 ust. 3, art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4.
1b. Jednostkami mikro w rozumieniu ustawy są również jednostki, o których mowa w ust. 1a pkt 1, które:
1) za poprzedni rok obrotowy sporządziły sprawozdanie finansowe
z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3, art. 48a
ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4 oraz
2) w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, albo w roku
poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyły dwie z wymienionych w ust. 1a pkt 1 wielkości.
1c. Jednostkami małymi w rozumieniu ustawy są:
1) spółki, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1, inne osoby prawne, jednostki, o
których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2, oraz oddziały przedsiębiorców zagranicznych
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa
przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie
gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli jednostki te w
roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku
poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających
działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą –
w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg
rachunkowych w sposób określony ustawą, nie przekroczyły co najmniej dwóch
z następujących trzech wielkości:
a) 25 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 51 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i
produktów za rok obrotowy,
c) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty,
2) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki cywilne osób fizycznych
i przedsiębiorstwa w spadku, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie
oraz przedsiębiorstwa w spadku działające zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 2018
r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych
ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw, które stosują zasady
rachunkowości na podstawie art. 2 ust. 2,
3) jednostka, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2a, jeżeli na dzień poprzedzający
dzień otwarcia spadku była jednostką małą
– w stosunku do których organ zatwierdzający podjął decyzję w sprawie sporządzania
sprawozdania finansowego z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 5, art. 47 ust. 4 pkt 5,
art. 48 ust. 4, art. 48a ust. 4, art. 48b ust. 5 lub art. 49 ust. 5.
1d. Jednostkami małymi w rozumieniu ustawy są również jednostki, o których
mowa w ust. 1c, które:
1) za poprzedni rok obrotowy sporządziły sprawozdanie finansowe
z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 5, art. 47 ust. 4 pkt 5, art. 48 ust. 4, art. 48a
ust. 4, art. 48b ust. 5 lub art. 49 ust. 5 oraz
2) w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, albo w roku
poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyły dwie z wymienionych w ust. 1c pkt 1 wielkości.
1e. Przepisów ust. 1a i 1c nie stosuje się do:
1) jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3;
2) jednostek zamierzających ubiegać się albo ubiegających się o zezwolenie na
wykonywanie działalności na podstawie przepisów, o których mowa w art. 2
ust. 1 pkt 3, lub wpis do rejestru zarządzających ASI na podstawie przepisów
o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi;
2a) alternatywnych spółek inwestycyjnych w rozumieniu przepisów o funduszach
inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
w tym uprawnionych do posługiwania się nazwą „EuVECA” albo „EuSEF”;
3) emitentów papierów wartościowych dopuszczonych, emitentów zamierzających
ubiegać się lub ubiegających się o ich dopuszczenie do obrotu na jednym
z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
4) emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu w alternatywnym systemie obrotu;
5) krajowych instytucji płatniczych;
6) instytucji pieniądza elektronicznego;
7) jednostek sektora finansów publicznych;
8) jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek
kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy.
1f. Na potrzeby ust. 1 pkt 36 lit. f oraz pkt 37 lit. a–d prawa głosu oraz prawa
powoływania i odwoływania członków organów zarządzających, nadzorujących lub
administrujących należące do dowolnej innej jednostki zależnej, a także prawa
należące do osób działających w imieniu własnym, ale na rzecz jednostki dominującej
lub innej jednostki zależnej, są sumowane z odpowiednimi prawami jednostki
dominującej. Prawa te są pomniejszane o prawa związane z udziałami posiadanymi:
1) w imieniu osoby, która nie jest jednostką dominującą ani jej jednostką zależną, lub
2) tytułem zabezpieczenia, jeżeli przedmiotowe prawa są wykonywane zgodnie
z otrzymanymi instrukcjami, lub
3) w związku z udzielaniem pożyczek w ramach zwykłej działalności, jeżeli prawa
głosu są wykonywane w interesie osoby dostarczającej zabezpieczenia.
1g. Na potrzeby ust. 1 pkt 36 lit. f oraz pkt 37 lit. a, b i d łączne prawa głosu
udziałowców w jednostce zależnej są pomniejszane o prawa głosu związane
z udziałami posiadanymi przez tę jednostkę zależną, jej jednostkę zależną lub osobę
działającą w imieniu własnym, ale na rzecz tych jednostek.
2. Wyrażone w euro wielkości przelicza się na walutę polską po średnim kursie,
ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień bilansowy, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Wyrażone w euro wielkości, o których mowa w ust. 1a pkt 3 oraz w art. 2
ust. 1 pkt 2 i ust. 2, przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez
Narodowy Bank Polski, na pierwszy dzień roboczy października roku
poprzedzającego rok obrotowy.
4. Jeżeli jednostka przyjęła do używania obce środki trwałe lub wartości
niematerialne i prawne na mocy umowy, zgodnie z którą jedna ze stron, zwana dalej finansującym”, oddaje drugiej stronie, zwanej dalej „korzystającym”, środki trwałe
lub wartości niematerialne i prawne do odpłatnego używania lub również pobierania
pożytków na czas oznaczony, środki te i wartości zalicza się do aktywów trwałych
korzystającego, jeżeli umowa spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:
1) przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na
który została zawarta;
2) zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniu
okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia;
3) okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części
przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub
prawa majątkowego, przy czym nie może być on krótszy niż 3/4 tego okresu.
Prawo własności przedmiotu umowy może być, po okresie, na jaki umowa
została zawarta, przeniesione na korzystającego;
4) suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy
i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartości
rynkowej przedmiotu umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględnia się
wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający zobowiązuje się
zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Do sumy opłat nie
zalicza się płatności na rzecz finansującego za świadczenia dodatkowe,
podatków oraz składek na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżeli korzystający
pokrywa je niezależnie od opłat za używanie;
5) zawiera przyrzeczenie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnej
umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub
przedłużenia umowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych od
przewidzianych w dotychczasowej umowie;
6) przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie
powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający;
7) przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb
korzystającego. Może on być używany wyłącznie przez korzystającego, bez
wprowadzania w nim istotnych zmian.
5. W przypadku spełnienia co najmniej jednego z warunków określonych
w ust. 4, oddane do używania korzystającemu środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne zalicza się u finansującego do aktywów finansowych odpowiednio jako inne długoterminowe bądź krótkoterminowe aktywa.
6. Jednostki, z wyjątkiem jednostek, o których mowa w ust. 1e pkt 1–6, które za
poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
1) 25 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
2) 51 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i
produktów za rok obrotowy,
3) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
– mogą dokonywać kwalifikacji umów, o których mowa w ust. 4, według zasad
określonych w przepisach podatkowych i nie stosować przepisów ust. 4 i 5.

art. 4. więcej Art. 4. 1. Jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę)
rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.
1a. W celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej
oraz wyniku finansowego jednostka jest obowiązana przedstawiać wszelkie
dodatkowe informacje konieczne do spełnienia tego obowiązku w informacji dodatkowej.
1b. Jeżeli w wyjątkowych przypadkach stosowanie określonego przepisu ustawy
nie pozwoliłoby na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej
oraz wyniku finansowego, jednostka nie stosuje tego przepisu, a w informacji
dodatkowej uzasadnia przyczyny jego niezastosowania oraz określa wpływ, jaki
niezastosowanie przepisu wywiera na obraz sytuacji majątkowej i finansowej oraz
wynik finansowy jednostki.
2. Zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych
i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną.
3. Rachunkowość jednostki obejmuje:
1) przyjęte zasady (politykę) rachunkowości;
2) prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych,
ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym;
3) okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu
aktywów i pasywów;
4) wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego;
5) sporządzanie sprawozdań finansowych;
6) gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej
dokumentacji przewidzianej ustawą;
7) poddanie badaniu, składanie do właściwego rejestru sądowego, udostępnianie
i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą.
4. Jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości
stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizację
obowiązku określonego w ust. 1.
4a. Stosując przepisy ustawy, jednostka kieruje się zasadą istotności. Informacje
wykazywane w sprawozdaniu finansowym oraz skonsolidowanym sprawozdaniu
finansowym należy uznać za istotne, gdy ich pominięcie lub zniekształcenie może
wpływać na decyzje podejmowane na ich podstawie przez użytkowników tych
sprawozdań. Nie można uznać poszczególnych pozycji za nieistotne, jeżeli wszystkie
nieistotne pozycje o podobnym charakterze łącznie uznaje się za istotne.
5. Kierownik jednostki, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej, ponosi
odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości
określonych ustawą, w tym z tytułu nadzoru, również w przypadku, gdy określone
obowiązki w zakresie rachunkowości – z wyłączeniem odpowiedzialności za
przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury – zostaną powierzone innej
osobie lub przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 11 ust. 2, za ich zgodą. Przyjęcie
odpowiedzialności przez inną osobę lub przedsiębiorcę powinno być stwierdzone
w formie pisemnej. W przypadku gdy kierownikiem jednostki jest organ
wieloosobowy, a nie została wskazana osoba odpowiedzialna, odpowiedzialność
ponoszą wszyscy członkowie tego organu.

Art. 4a. 1. Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego
organu nadzorującego jednostki są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie
finansowe, skonsolidowane sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z działalności
oraz sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej spełniały wymagania
przewidziane w ustawie.
2. Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu
nadzorującego jednostki odpowiadają solidarnie wobec spółki za szkodę wyrządzoną
działaniem lub zaniechaniem stanowiącym naruszenie obowiązku wynikającego z ust. 1.

art. 5. więcej Art. 5. 1. Przyjęte zasady (politykę) rachunkowości należy stosować w sposób
ciągły, dokonując w kolejnych latach obrotowych jednakowego grupowania operacji
gospodarczych, wyceny aktywów i pasywów, w tym także dokonywania odpisów
amortyzacyjnych lub umorzeniowych, ustalania wyniku finansowego i sporządzania
sprawozdań finansowych tak, aby za kolejne lata informacje z nich wynikające były
porównywalne. Wykazane w księgach rachunkowych na dzień ich zamknięcia stany
aktywów i pasywów należy ująć w tej samej wysokości, w otwartych na następny rok
obrotowy księgach rachunkowych.
2. Przy stosowaniu przyjętych zasad (polityki) rachunkowości przyjmuje się
założenie, że jednostka będzie kontynuowała w dającej się przewidzieć przyszłości
działalność w niezmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacji
lub upadłości, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym.
Ustalając zdolność jednostki do kontynuowania działalności, kierownik jednostki
uwzględnia wszystkie informacje dostępne na dzień sporządzenia sprawozdania
finansowego, dotyczące dającej się przewidzieć przyszłości, obejmującej okres nie
krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego.

art. 6. więcej Art. 6. 1. W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte,
przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi
przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.
2. Dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów
do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub
przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres
sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.

art. 7. więcej Art. 7. 1. Poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując
rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem
zasady ostrożności. W szczególności należy w tym celu w wyniku finansowym, bez
względu na jego wysokość, uwzględnić:
1) zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym
również dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych;
2) (uchylony)
3) wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne;
4) wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne;
5) rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.
2. Zdarzenia, o których mowa w ust. 1, należy uwzględnić także wtedy, gdy
zostaną one ujawnione między dniem bilansowym a dniem, w którym rzeczywiście
następuje zamknięcie ksiąg rachunkowych.
2a. Jednostka mikro, o której mowa w art. 3 ust. 1a pkt 2, może zrezygnować
z zachowania zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów.
2b. Jednostka mikro, o której mowa w art. 3 ust. 1a pkt 1, 2a, 4 i 5 oraz ust. 1b,
jednostka mała oraz jednostka, o której mowa w art. 3 ust. 2 i ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy z
dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, która
spełnia warunki określone w art. 3 ust. 1c pkt 1 albo ust. 1d, może zrezygnować z
zachowania zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych składników aktywów i
pasywów w zakresie tworzenia odpisów aktualizujących wartość aktywów oraz
rezerw na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.
2c. Przepisu ust. 2b nie stosuje się do spółek kapitałowych, spółek
komandytowo-akcyjnych i spółek jawnych lub komandytowych, których wszystkimi
wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe,
spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej.
3. Wartość poszczególnych składników aktywów i pasywów, przychodów
i związanych z nimi kosztów, jak też zysków i strat nadzwyczajnych ustala się
oddzielnie. Nie można kompensować ze sobą wartości różnych co do rodzaju aktywów
i pasywów, przychodów i kosztów związanych z nimi oraz zysków i strat nadzwyczajnych.

art. 8. więcej Art. 8. 1. Określając zasady (politykę) rachunkowości należy zapewnić
wyodrębnienie w rachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji
majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki, przy zachowaniu zasady
ostrożności, o której mowa w art. 7.
2. W celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji jednostka może, ze
skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego, bez względu na datę podjęcia decyzji,
zmienić dotychczas stosowane rozwiązania na inne, przewidziane ustawą. Zmiana
dotychczas stosowanych rozwiązań wymaga również określenia w informacji
dodatkowej wpływu tych zmian na sprawozdania finansowe wymagane innymi
przepisami prawa, jeżeli zostały one sporządzone za okres, w którym powyższe
rozwiązania uległy zmianie. W przypadku takim należy w sprawozdaniu finansowym jednostki za rok obrotowy, w którym zmiany te nastąpiły, podać przyczyny tych zmian, określić liczbowo ich wpływ na wynik finansowy oraz zapewnić
porównywalność danych sprawozdania finansowego dotyczących roku
poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonano zmian. Skutki zmiany przyjętych
zasad (polityki) rachunkowości odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako
zysk (stratę) z lat ubiegłych.
3. W przypadku zmian zasad (polityki) rachunkowości, spowodowanych
zaprzestaniem stosowania MSR przy sporządzaniu sprawozdań finansowych przez
jednostki, o których mowa w art. 45 ust. 1a i 1b, skutki finansowe przejścia na zasady
(politykę) rachunkowości określone w ustawie odnosi się na kapitał (fundusz) własny
i wykazuje jako zysk (strata) z lat ubiegłych, a jeżeli skutki przeszacowania aktywów
dokonanego zgodnie z MSR rozliczono z kapitałem (funduszem) z aktualizacji
wyceny – jako zmianę stanu tego kapitału (funduszu). Do zmian zasad (polityki)
rachunkowości polegających na zaprzestaniu stosowania MSR przy sporządzaniu
sprawozdań finansowych stosuje się odpowiednio przepisy ust. 1 i 2.

art. 9. więcej Art. 9. Księgi rachunkowe prowadzi się w języku polskim i w walucie polskiej.

art. 10. więcej Art. 10. 1. Jednostka powinna posiadać dokumentację opisującą w języku
polskim przyjęte przez nią zasady (politykę) rachunkowości, a w szczególności dotyczące:
1) określenia roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych;
2) metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego;
3) sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej:
a) zakładowego planu kont, ustalającego wykaz kont księgi głównej, przyjęte
zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych
oraz ich powiązania z kontami księgi głównej,
b) wykazu ksiąg rachunkowych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy
użyciu komputera – wykazu zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe
na informatycznych nośnikach danych z określeniem ich struktury,
wzajemnych powiązań oraz ich funkcji w organizacji całości ksiąg
rachunkowych i w procesach przetwarzania danych,
c) opisu systemu przetwarzania danych, a przy prowadzeniu ksiąg
rachunkowych przy użyciu komputera – opisu systemu informatycznego,
zawierającego wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależności od
struktury oprogramowania, wraz z opisem algorytmów i parametrów oraz
programowych zasad ochrony danych, w tym w szczególności metod
zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto
określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji;
4) systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów księgowych,
ksiąg rachunkowych i innych dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów.
2. Kierownik jednostki ustala w formie pisemnej i aktualizuje dokumentację, o której mowa w ust. 1.
3. W sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, przyjmując zasady
(politykę) rachunkowości, jednostki mogą stosować krajowe standardy
rachunkowości wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości. W przypadku
braku odpowiedniego standardu krajowego, jednostki, inne niż wymienione w art. 2
ust. 3, mogą stosować MSR.

art. 11. więcej Art. 11. 1. Księgi rachunkowe są prowadzone przez jednostkę.
2. Jednostka może powierzyć prowadzenie ksiąg rachunkowych:
1) przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 76a ust. 3, lub przedsiębiorcy
prowadzącemu działalność w tym zakresie z innego państwa członkowskiego w
rozumieniu art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa
przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie
gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) w przypadku jednostek sektora finansów publicznych – innej jednostce sektora
finansów publicznych, na zasadach określonych w przepisach odrębnych.

Art. 11a. W przypadku gdy księgi rachunkowe są prowadzone poza siedzibą
jednostki lub miejscem sprawowania zarządu, kierownik jednostki jest obowiązany:
1) powiadomić właściwy urząd skarbowy o miejscu prowadzenia ksiąg
rachunkowych w terminie 15 dni od dnia ich wydania;
2) zapewnić dostępność ksiąg rachunkowych wraz z dowodami księgowymi
uprawnionym organom zewnętrznej kontroli lub nadzoru w siedzibie jednostki
lub w miejscu sprawowania zarządu albo w innym miejscu za zgodą organu
kontroli lub nadzoru.

art. 12. więcej Art. 12. 1. Księgi rachunkowe otwiera się, z zastrzeżeniem ust. 3:
1) na dzień rozpoczęcia działalności, którym jest dzień pierwszego zdarzenia
wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym,
2) na początek każdego następnego roku obrotowego,
3) na dzień zmiany formy prawnej,
4) na dzień wpisu do rejestru połączenia jednostek lub podziału jednostki,
powodujących powstanie nowej jednostki (jednostek),
5) na dzień rozpoczęcia likwidacji lub ogłoszenia upadłości
– w ciągu 15 dni od dnia zaistnienia tych zdarzeń.
2. Księgi rachunkowe zamyka się, z zastrzeżeniem ust. 3–3d:
1) na dzień kończący rok obrotowy,
2) na dzień zakończenia działalności jednostki, w tym również jej sprzedaży,
zakończenia likwidacji lub postępowania upadłościowego, o ile nie nastąpiło
jego umorzenie,
3) na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej,
4) w jednostce przejmowanej na dzień połączenia związanego z przejęciem
jednostki przez inną jednostkę, to jest na dzień wpisu do rejestru tego połączenia,
5) na dzień poprzedzający dzień podziału lub połączenia jednostek, jeżeli w wyniku
podziału lub połączenia powstaje nowa jednostka, to jest na dzień poprzedzający
dzień wpisu do rejestru połączenia lub podziału,
6) na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub
ogłoszenia upadłości,
7) na inny dzień bilansowy określony odrębnymi przepisami
– nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia zaistnienia tych zdarzeń.
3. Można nie zamykać i nie otwierać ksiąg rachunkowych w przypadku:
1) przekształcenia spółki osobowej oraz spółki cywilnej w inną spółkę osobową,
a także spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową;
2) połączenia jednostek, gdy w myśl ustawy rozliczenie połączenia następuje
metodą łączenia udziałów i nie powoduje powstania nowej jednostki.
3) (uchylony)
3a. Można nie zamykać ksiąg rachunkowych, jeżeli podział jednostki następuje przez wydzielenie.
3b. Można nie zamykać ksiąg rachunkowych za rok obrotowy, w którym
działalność jednostki przez cały czas pozostawała zawieszona, chyba że jednostka dokonuje odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych lub występują inne zdarzenia
wywołujące skutki o charakterze majątkowym lub finansowym.
3c. Przepisu ust. 3b nie stosuje się do emitentów papierów wartościowych
zamierzających ubiegać się o dopuszczenie lub ubiegających się o dopuszczenie do
obrotu na rynku regulowanym w państwie należącym do Europejskiego Obszaru
Gospodarczego oraz emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na tym rynku.
3d. Można nie zamykać ksiąg rachunkowych na dzień poprzedzający dzień
otwarcia spadku w przypadku śmierci przedsiębiorcy przy założeniu, że działalność
gospodarcza będzie kontynuowana przez przedsiębiorstwo w spadku.
4. Ostateczne zamknięcie i otwarcie ksiąg rachunkowych jednostki
kontynuującej działalność powinno nastąpić najpóźniej w ciągu 15 dni od dnia
zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy.
5. Zamknięcie ksiąg rachunkowych polega na nieodwracalnym wyłączeniu
możliwości dokonywania zapisów księgowych w zbiorach tworzących zamknięte
księgi rachunkowe, z uwzględnieniem art. 13 ust. 2 i 3.

art. 13. więcej Art. 13. 1. Księgi rachunkowe obejmują zbiory zapisów księgowych, obrotów
(sum zapisów) i sald, które tworzą:
1) dziennik;
2) księgę główną;
3) księgi pomocnicze;
4) zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych;
5) wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).
2. Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera za
równoważne z nimi uważa się odpowiednio zasoby informacyjne rachunkowości,
zorganizowane w formie oddzielnych komputerowych zbiorów danych, bazy danych
lub wyodrębnionych jej części, bez względu na miejsce ich powstania i przechowywania.
3. Warunkiem utrzymywania zasobów informacyjnych systemu rachunkowości
w formie określonej w ust. 2 jest posiadanie przez jednostkę oprogramowania
umożliwiającego uzyskiwanie czytelnych informacji w odniesieniu do zapisów
dokonanych w księgach rachunkowych, poprzez ich wydrukowanie lub przeniesienie
na informatyczny nośnik danych.
4. Księgi rachunkowe, z uwzględnieniem techniki ich prowadzenia, powinny być:
1) trwale oznaczone nazwą (pełną lub skróconą) jednostki, której dotyczą (każda
księga wiązana, każda luźna karta kontowa, także jeżeli mają one postać wydruku
komputerowego lub zestawienia wyświetlanego na ekranie monitora komputera),
nazwą danego rodzaju księgi rachunkowej oraz nazwą programu przetwarzania;
2) wyraźnie oznaczone co do roku obrotowego, okresu sprawozdawczego i daty sporządzenia;
3) przechowywane starannie w ustalonej kolejności.
5. Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera należy
zapewnić automatyczną kontrolę ciągłości zapisów, przenoszenia obrotów lub sald.
Wydruki komputerowe ksiąg rachunkowych powinny składać się z automatycznie
numerowanych stron, z oznaczeniem pierwszej i ostatniej, oraz być sumowane na
kolejnych stronach w sposób ciągły w roku obrotowym.
6. Księgi rachunkowe należy wydrukować nie później niż na koniec roku
obrotowego. Za równoważne z wydrukiem uznaje się przeniesienie treści ksiąg
rachunkowych na informatyczny nośnik danych, zapewniający trwałość zapisu
informacji, przez czas nie krótszy od wymaganego dla przechowywania ksiąg rachunkowych.

art. 14. więcej Art. 14. 1. Dziennik zawiera chronologiczne ujęcie zdarzeń, jakie nastąpiły
w danym okresie sprawozdawczym. Bez względu na technikę prowadzenia ksiąg
rachunkowych dziennik powinien umożliwiać uzgodnienie jego obrotów z obrotami
zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej.
2. Zapisy w dzienniku muszą być kolejno numerowane, a sumy zapisów (obroty)
liczone w sposób ciągły. Sposób dokonywania zapisów w dzienniku powinien
umożliwiać ich jednoznaczne powiązanie ze sprawdzonymi i zatwierdzonymi dowodami księgowymi.
3. Jeżeli stosuje się dzienniki częściowe, grupujące zdarzenia według ich
rodzajów, to należy sporządzić zestawienie obrotów tych dzienników za dany okres sprawozdawczy.
4. Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera zapis księgowy
powinien posiadać automatycznie nadany numer pozycji, pod którą został
wprowadzony do dziennika, a także dane pozwalające na ustalenie osoby
odpowiedzialnej za treść zapisu.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Konta księgi głównej zawierają zapisy o zdarzeniach w ujęciu
systematycznym. Na kontach księgi głównej obowiązuje ujęcie zarejestrowanych
uprzednio lub równocześnie w dzienniku zdarzeń, zgodnie z zasadą podwójnego zapisu.
2. Zapisów na określonym koncie księgi głównej dokonuje się w kolejności chronologicznej.

art. 16. więcej Art. 16. 1. Konta ksiąg pomocniczych zawierają zapisy będące
uszczegółowieniem i uzupełnieniem zapisów kont księgi głównej. Prowadzi się je
w ujęciu systematycznym jako wyodrębniony system ksiąg, kartotek (zbiorów kont),
komputerowych zbiorów danych, uzgodniony z saldami i zapisami na kontach księgi głównej.
2. Na kontach ksiąg pomocniczych można w ciągu okresu sprawozdawczego
stosować, obok lub zamiast jednostek pieniężnych, jednostki naturalne. Należy
wówczas sporządzić na koniec okresu sprawozdawczego zestawienie zapisów
dokonanych na kontach ksiąg pomocniczych w jednostkach naturalnych i ustalić ich wartość.
3. (uchylony)

art. 17. więcej Art. 17. 1. Konta ksiąg pomocniczych prowadzi się w szczególności dla:
1) środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie, wartości
niematerialnych i prawnych oraz dokonywanych od nich odpisów
amortyzacyjnych lub umorzeniowych;
2) rozrachunków z kontrahentami;
3) rozrachunków z pracownikami, a w szczególności jako imienną ewidencję
wynagrodzeń pracowników zapewniającą uzyskanie informacji, z całego okresu
zatrudnienia;
4) operacji sprzedaży (kolejno numerowane własne faktury i inne dowody, ze
szczegółowością niezbędną do celów podatkowych);
5) operacji zakupu (obce faktury i inne dowody, ze szczegółowością niezbędną do
wyceny składników aktywów i do celów podatkowych);
6) kosztów i istotnych dla jednostki składników aktywów;
7) operacji gotówkowych w przypadku prowadzenia kasy.
2. Kierownik jednostki, uwzględniając rodzaj i wartość poszczególnych grup
rzeczowych składników aktywów obrotowych posiadanych przez jednostkę, podejmuje decyzję o stosowaniu jednej z następujących metod prowadzenia kont ksiąg pomocniczych dla tych grup składników:
1) ewidencję ilościowo-wartościową, w której dla każdego składnika ujmuje się
obroty i stany w jednostkach naturalnych i pieniężnych;
2) ewidencję ilościową obrotów i stanów, prowadzoną dla poszczególnych
składników lub ich jednorodnych grup wyłącznie w jednostkach naturalnych.
Wartość stanu wycenia się przynajmniej na koniec okresu sprawozdawczego, za
który następują rozliczenia z budżetem z tytułu podatku dochodowego,
dokonane na podstawie danych rzeczywistych;
3) ewidencję wartościową obrotów i stanów towarów oraz opakowań, prowadzoną
dla punktów obrotu detalicznego lub miejsc składowania, której przedmiotem
zapisów są tylko przychody, rozchody i stany całego zapasu;
4) odpisywania w koszty wartości materiałów i towarów na dzień ich zakupu lub
produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, połączone z ustalaniem
stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość
tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy.

art. 18. więcej Art. 18. 1. Na podstawie zapisów na kontach księgi głównej sporządza się na
koniec każdego okresu sprawozdawczego, nie rzadziej niż na koniec miesiąca,
zestawienie obrotów i sald, zawierające:
1) symbole lub nazwy kont;
2) salda kont na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obroty za okres
sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz salda na koniec
okresu sprawozdawczego;
3) sumę sald na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obrotów za okres
sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz sald na koniec
okresu sprawozdawczego.
Obroty tego zestawienia powinny być zgodne z obrotami dziennika lub obrotami
zestawienia obrotów dzienników częściowych.
2. Co najmniej na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych sporządza się
zestawienia sald wszystkich kont ksiąg pomocniczych, a na dzień inwentaryzacji –
zestawienia sald inwentaryzowanej grupy składników aktywów.

art. 19. więcej Art. 19. 1. Wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz), potwierdzony
ich inwentaryzacją, sporządzają jednostki, które uprzednio nie prowadziły ksiąg
rachunkowych w sposób określony ustawą. W pozostałych jednostkach rolę inwentarza spełnia zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej oraz zestawienia sald kont ksiąg pomocniczych sporządzone na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych.
2. Pozycje inwentarza sporządzonego przez jednostki, które nie prowadziły
uprzednio ksiąg rachunkowych, powinny stanowić odpowiedniki lub rozwinięcia
poszczególnych pozycji bilansu otwarcia. Składniki aktywów i pasywów wycenia się
w inwentarzu według zasad określonych w rozdziale 4.

art. 20. więcej Art. 20. 1. Do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy
wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie
sprawozdawczym.
2. Podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe
stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, zwane dalej „dowodami
źródłowymi”:
1) zewnętrzne obce – otrzymane od kontrahentów;
2) zewnętrzne własne – przekazywane w oryginale kontrahentom;
3) wewnętrzne – dotyczące operacji wewnątrz jednostki.
3. Podstawą zapisów mogą być również sporządzone przez jednostkę dowody księgowe:
1) zbiorcze – służące do dokonania łącznych zapisów zbioru dowodów źródłowych,
które muszą być w dowodzie zbiorczym pojedynczo wymienione;
2) korygujące poprzednie zapisy;
3) zastępcze – wystawione do czasu otrzymania zewnętrznego obcego dowodu źródłowego;
4) rozliczeniowe – ujmujące już dokonane zapisy według nowych kryteriów klasyfikacyjnych.
4. W przypadku uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych
obcych dowodów źródłowych, kierownik jednostki może zezwolić na
udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów
zastępczych, sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji. Nie może to
jednak dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy
opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz skup metali nieżelaznych od ludności.
5. Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera za
równoważne z dowodami źródłowymi uważa się zapisy w księgach rachunkowych,
wprowadzane automatycznie za pośrednictwem urządzeń łączności, informatycznych nośników danych lub tworzone według algorytmu (programu) na podstawie informacji
zawartych już w księgach, przy zapewnieniu, że podczas rejestrowania tych zapisów
zostaną spełnione co najmniej następujące warunki:
1) uzyskają one trwale czytelną postać zgodną z treścią odpowiednich dowodów księgowych;
2) możliwe jest stwierdzenie źródła ich pochodzenia oraz ustalenie osoby
odpowiedzialnej za ich wprowadzenie;
3) stosowana procedura zapewnia sprawdzenie poprawności przetworzenia
odnośnych danych oraz kompletności i identyczności zapisów;
4) dane źródłowe w miejscu ich powstania są odpowiednio chronione, w sposób
zapewniający ich niezmienność, przez okres wymagany do przechowywania
danego rodzaju dowodów księgowych.

art. 21. więcej Art. 21. 1. Dowód księgowy powinien zawierać co najmniej:
1) określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego;
2) określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej;
3) opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych;
4) datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą – także
datę sporządzenia dowodu;
5) podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów;
6) stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach
rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu
w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.
7) (uchylony)
1a. Można zaniechać zamieszczania na dowodzie danych, o których mowa:
1) w ust. 1 pkt 1–3 i 5, jeżeli wynika to z odrębnych przepisów;
2) w ust. 1 pkt 6, jeżeli wynika to z techniki dokumentowania zapisów księgowych.
2. Wartość może być w dowodzie pominięta, jeżeli w toku przetwarzania
w rachunkowości danych wyrażonych w jednostkach naturalnych następuje ich
wycena, potwierdzona stosownym wydrukiem.
3. Dowód księgowy opiewający na waluty obce powinien zawierać przeliczenie
ich wartości na walutę polską według kursu obowiązującego w dniu przeprowadzenia operacji gospodarczej. Wynik przeliczenia zamieszcza się bezpośrednio na dowodzie,
chyba że system przetwarzania danych zapewnia automatyczne przeliczenie walut
obcych na walutę polską, a wykonanie tego przeliczenia potwierdza odpowiedni wydruk.
4. Jeżeli dowód nie dokumentuje przekazania lub przejęcia składnika aktywów,
przeniesienia prawa własności lub użytkowania wieczystego gruntu albo nie jest
dowodem zastępczym, podpisy osób, o których mowa w ust. 1 pkt 5, mogą być
zastąpione znakami zapewniającymi ustalenie tych osób. Podpisy na dokumentach
ubezpieczenia i emitowanych papierach wartościowych mogą być odtworzone mechanicznie.
5. Na żądanie organów kontroli lub biegłego rewidenta należy zapewnić
wiarygodne przetłumaczenie na język polski treści wskazanych przez nich dowodów,
sporządzonych w języku obcym.

art. 22. więcej Art. 22. 1. Dowody księgowe powinny być rzetelne, to jest zgodne
z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują, kompletne,
zawierające co najmniej dane określone w art. 21, oraz wolne od błędów
rachunkowych. Niedopuszczalne jest dokonywanie w dowodach księgowych
wymazywania i przeróbek.
2. Błędy w dowodach źródłowych zewnętrznych obcych i własnych można
korygować jedynie przez wysłanie kontrahentowi odpowiedniego dokumentu
zawierającego sprostowanie, wraz ze stosownym uzasadnieniem, chyba że inne
przepisy stanowią inaczej.
3. Błędy w dowodach wewnętrznych mogą być poprawiane przez skreślenie
błędnej treści lub kwoty, z utrzymaniem czytelności skreślonych wyrażeń lub liczb,
wpisanie treści poprawnej i daty poprawki oraz złożenie podpisu osoby do tego
upoważnionej, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Nie można poprawiać
pojedynczych liter lub cyfr.
4. Jeżeli jedną operację dokumentuje więcej niż jeden dowód lub więcej niż jeden
egzemplarz dowodu, kierownik jednostki ustala sposób postępowania z każdym z nich
i wskazuje, który dowód lub jego egzemplarz będzie podstawą do dokonania zapisu.

art. 23. więcej Art. 23. 1. Zapisów w księgach rachunkowych dokonuje się w sposób trwały,
bez pozostawiania miejsc pozwalających na późniejsze dopiski lub zmiany. Przy
prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera należy stosować właściwe
procedury i środki chroniące przed zniszczeniem, modyfikacją lub ukryciem zapisu.
2. Zapis księgowy powinien zawierać co najmniej:
1) datę dokonania operacji gospodarczej;
2) określenie rodzaju i numer identyfikacyjny dowodu księgowego stanowiącego
podstawę zapisu oraz jego datę, jeżeli różni się ona od daty dokonania operacji;
3) zrozumiały tekst, skrót lub kod opisu operacji, z tym że należy posiadać pisemne
objaśnienia treści skrótów lub kodów;
4) kwotę i datę zapisu;
5) oznaczenie kont, których dotyczy.
3. Zapisów dotyczących operacji wyrażonych w walutach obcych dokonuje się
w sposób umożliwiający ustalenie kwoty operacji w walucie polskiej i obcej.
4. Zapisy w dzienniku i na kontach księgi głównej powinny być powiązane ze
sobą w sposób umożliwiający ich sprawdzenie.
5. Zapisy w księgach rachunkowych powinny być dokonane w sposób
zapewniający ich trwałość, przez czas nie krótszy od wymaganego do
przechowywania ksiąg rachunkowych.

art. 24. więcej Art. 24. 1. Księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie,
sprawdzalnie i bieżąco.
2. Księgi rachunkowe uznaje się za rzetelne, jeżeli dokonane w nich zapisy
odzwierciedlają stan rzeczywisty.
3. Księgi rachunkowe uznaje się za prowadzone bezbłędnie, jeżeli wprowadzono
do nich kompletnie i poprawnie wszystkie zakwalifikowane do zaksięgowania
w danym miesiącu dowody księgowe, zapewniono ciągłość zapisów oraz bezbłędność
działania stosowanych procedur obliczeniowych.
4. Księgi rachunkowe uznaje się za sprawdzalne, jeżeli umożliwiają stwierdzenie
poprawności dokonanych w nich zapisów, stanów (sald) oraz działania stosowanych
procedur obliczeniowych, a w szczególności:
1) udokumentowanie zapisów pozwala na identyfikację dowodów i sposobu ich
zapisania w księgach rachunkowych na wszystkich etapach przetwarzania danych;
2) zapisy uporządkowane są chronologicznie i systematycznie według kryteriów
klasyfikacyjnych umożliwiających sporządzenie obowiązujących jednostkę
sprawozdań finansowych i innych, sprawozdań, w tym deklaracji podatkowych
oraz dokonanie rozliczeń finansowych;
3) w przypadku prowadzenia ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera
zapewniona jest kontrola kompletności zbiorów systemu rachunkowości oraz
parametrów przetwarzania danych;
4) zapewniony jest dostęp do zbiorów danych pozwalających, bez względu na
stosowaną technikę, na uzyskanie w dowolnym czasie i za dowolnie wybrany
okres sprawozdawczy jasnych i zrozumiałych informacji o treści zapisów
dokonanych w księgach rachunkowych.
5. Księgi rachunkowe uznaje się za prowadzone bieżąco, jeżeli:
1) pochodzące z nich informacje umożliwiają sporządzenie w terminie
obowiązujących jednostkę sprawozdań finansowych i innych, sprawozdań,
w tym deklaracji podatkowych oraz dokonanie rozliczeń finansowych;
2) zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej są sporządzane przynajmniej za
poszczególne okresy sprawozdawcze, nie rzadziej niż na koniec miesiąca,
w terminie, o którym mowa w pkt 1, a za rok obrotowy – nie później niż do
85 dnia po dniu bilansowym;
3) ujęcie wpłat i wypłat gotówką, czekami i wekslami obcymi oraz obrotu
detalicznego i gastronomii następuje w tym samym dniu, w którym zostały dokonane.

art. 25. więcej Art. 25. 1. Stwierdzone błędy w zapisach poprawia się:
1) przez skreślenie dotychczasowej treści i wpisanie nowej, z zachowaniem
czytelności błędnego zapisu, oraz podpisanie poprawki i umieszczenie daty;
poprawki takie muszą być dokonane jednocześnie we wszystkich księgach
rachunkowych i nie mogą nastąpić po zamknięciu miesiąca lub
2) przez wprowadzenie do ksiąg rachunkowych dowodu zawierającego korekty
błędnych zapisów, dokonywane tylko zapisami dodatnimi albo tylko ujemnymi.
2. W razie ujawnienia błędów po zamknięciu miesiąca lub prowadzenia ksiąg
rachunkowych przy użyciu komputera, dozwolone są tylko korekty dokonane
w sposób określony w ust. 1 pkt 2.

art. 26. więcej Art. 26. 1. Jednostki przeprowadzają na ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzację:
1) aktywów pieniężnych (z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych),
papierów wartościowych w postaci materialnej, rzeczowych składników aktywów obrotowych, środków trwałych oraz nieruchomości zaliczonych do inwestycji, z zastrzeżeniem pkt 3, a także maszyn i urządzeń wchodzących
w skład środków trwałych w budowie – drogą spisu ich ilości z natury, wyceny
tych ilości, porównania wartości z danymi ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnienia
i rozliczenia ewentualnych różnic;
2) aktywów finansowych zgromadzonych na rachunkach bankowych lub
przechowywanych przez inne jednostki, w tym papierów wartościowych
w formie zdematerializowanej, należności, w tym udzielonych pożyczek, z
zastrzeżeniem pkt 3, oraz powierzonych kontrahentom własnych składników
aktywów – drogą otrzymania od banków i uzyskania od kontrahentów
potwierdzeń prawidłowości wykazanego w księgach rachunkowych jednostki
stanu tych aktywów oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic;
3) środków trwałych, do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów oraz
praw zakwalifikowanych do nieruchomości, należności spornych i wątpliwych,
a w bankach również należności zagrożonych, należności i zobowiązań wobec
osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych, z tytułów publicznoprawnych,
a także aktywów i pasywów niewymienionych w pkt 1 i 2 oraz wymienionych
w pkt 1 i 2, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn
uzasadnionych nie było możliwe – drogą porównania danych ksiąg
rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników.
2. Inwentaryzacją drogą spisu z natury obejmuje się również znajdujące się
w jednostce składniki aktywów, będące własnością innych jednostek, powierzone jej
do sprzedaży, przechowania, przetwarzania lub używania, powiadamiając te jednostki
o wynikach spisu. Obowiązek ten nie dotyczy jednostek świadczących usługi
pocztowe, transportowe, spedycyjne i składowania.
3. Termin i częstotliwość inwentaryzacji, określone w ust. 1, uważa się za
dotrzymane, jeżeli inwentaryzację:
1) składników aktywów – z wyłączeniem aktywów pieniężnych, papierów
wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów
i produktów gotowych, określonych w art. 17 ust. 2 pkt 4 – rozpoczęto nie
wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do
15 dnia następnego roku, ustalenie zaś stanu nastąpiło przez dopisanie lub
odpisanie od stanu stwierdzonego drogą spisu z natury lub potwierdzenia salda –
przychodów i rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły między datą spisu lub potwierdzenia a dniem ustalenia stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych, przy czym stan wynikający z ksiąg rachunkowych nie może być
ustalony po dniu bilansowym;
2) zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów
znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-
-wartościową – przeprowadzono raz w ciągu 2 lat;
3) nieruchomości zaliczonych do środków trwałych oraz inwestycji, jak też
znajdujących się na terenie strzeżonym innych środków trwałych oraz maszyn
i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie –
przeprowadzono raz w ciągu 4 lat;
4) zapasów towarów i materiałów (opakowań) objętych ewidencją wartościową
w punktach obrotu detalicznego jednostki – przeprowadzono raz w roku;
5) zapasów drewna w jednostkach prowadzących gospodarkę leśną –
przeprowadzono raz w roku.
4. Inwentaryzację, o której mowa w ust. 1, przeprowadza się również na dzień
zakończenia działalności przez jednostkę oraz na dzień poprzedzający postawienie jej
w stan likwidacji lub ogłoszenia upadłości.
4a. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do działalności przedsiębiorstwa w
spadku na dzień, w którym zarządca sukcesyjny przestał pełnić swą funkcję, albo na
dzień wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.
5. Można odstąpić od przeprowadzenia inwentaryzacji:
1) (uchylony)
2) w przypadku połączenia lub podziału jednostek, z wyjątkiem spółek
kapitałowych, jeżeli strony w drodze umowy pisemnej odstąpią od
przeprowadzenia inwentaryzacji;
3) w przypadku zawieszenia działalności, jeżeli zgodnie z art. 12 ust. 3b jednostka
nie zamyka ksiąg rachunkowych.

art. 27. więcej Art. 27. 1. Przeprowadzenie i wyniki inwentaryzacji należy odpowiednio
udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych.
2. Ujawnione w toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym
a stanem wykazanym w księgach rachunkowych należy wyjaśnić i rozliczyć
w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji.

art. 28. więcej Art. 28. 1. Aktywa i pasywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy
w sposób następujący:
1) środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne – według cen nabycia lub
kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny
środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe,
a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;
1a) nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji –
według zasad, stosowanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych
i prawnych, określonych w pkt 1 oraz w art. 31, art. 32 ust. 1–5 i art. 33 ust. 1 lub
według ceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej;
2) środki trwałe w budowie – w wysokości ogółu kosztów pozostających
w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, pomniejszonych
o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;
3) udziały w innych jednostkach oraz inne niż wymienione w pkt 1a inwestycje
zaliczone do aktywów trwałych – według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy
z tytułu trwałej utraty wartości lub według wartości godziwej albo skorygowanej
ceny nabycia – jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin
wymagalności; wartość w cenie nabycia można przeszacować do wartości
w cenie rynkowej, a różnicę z przeszacowania rozliczyć zgodnie z art. 35 ust. 4;
4) udziały w jednostkach podporządkowanych zaliczone do aktywów trwałych –
według zasad określonych w pkt 3 lub metodą praw własności, pod warunkiem,
że będzie ona stosowana jednolicie wobec wszystkich jednostek podporządkowanych;
5) inwestycje krótkoterminowe – według ceny (wartości) rynkowej albo według
ceny nabycia lub ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która z nich jest
niższa albo według skorygowanej ceny nabycia – jeżeli dla danego składnika
aktywów został określony termin wymagalności, a krótkoterminowe inwestycje,
dla których nie istnieje aktywny rynek, w inny sposób określonej wartości godziwej;
6) rzeczowe składniki aktywów obrotowych – według cen nabycia lub kosztów
wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy;
7) należności i udzielone pożyczki – w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem
zasady ostrożności, z zastrzeżeniem pkt 7a;
7a) należności i udzielone pożyczki zaliczone do aktywów finansowych, mogą być
wyceniane według skorygowanej ceny nabycia, a jeżeli jednostka przeznacza je
do sprzedaży w okresie do 3 miesięcy, to według wartości rynkowej lub inaczej
określonej wartości godziwej;
8) zobowiązania – w kwocie wymagającej zapłaty, z zastrzeżeniem pkt 8a;
8a) zobowiązania finansowe mogą być wyceniane według skorygowanej ceny
nabycia, a jeżeli jednostka przeznacza je do sprzedaży w okresie do 3 miesięcy,
to według wartości rynkowej lub inaczej określonej wartości godziwej;
9) rezerwy – w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wartości;
9a) udziały (akcje) własne – według cen nabycia;
10) kapitały (fundusze) własne, z wyjątkiem udziałów (akcji) własnych, oraz
pozostałe aktywa i pasywa – w wartości nominalnej.
2. Cena nabycia, o której mowa w ust. 1, to cena zakupu składnika aktywów,
obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od
towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona
o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty
bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu
zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak
też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona
o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski. Jeżeli nie jest możliwe
ustalenie ceny nabycia składnika aktywów, a w szczególności przyjętego nieodpłatnie,
w tym w drodze darowizny – jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży
takiego samego lub podobnego przedmiotu.
2a. W przypadkach nabycia udziałów (akcji) własnych w drodze egzekucji za
cenę nabycia uważa się cenę nabycia ustaloną w postępowaniu egzekucyjnym,
powiększoną o koszty poniesione w toku postępowania egzekucyjnego, które nie
zostały spółce zwrócone. W przypadku nieodpłatnego nabycia udziałów (akcji) własnych cena nabycia obejmuje wszystkie koszty ponoszone przez spółkę na ich nabycie.
3. Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim
związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych
z wytworzeniem tego produktu. Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych
materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio
z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do
postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny. Do uzasadnionej,
odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się
zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów
produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym
wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania
zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych
warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy
uwzględnieniu planowych remontów. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu
wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto
takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy
sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku –
także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia.
Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:
1) będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych;
2) ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci
i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny;
3) magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych
kosztów jest niezbędne w procesie produkcji;
4) kosztów sprzedaży produktów.
Koszty te wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione.
4. W przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem
towaru lub produktu do sprzedaży bądź długim okresem wytwarzania produktu, cenę
nabycia lub koszt wytworzenia można zwiększyć o koszty obsługi zobowiązań
zaciągniętych w celu finansowania zapasu towarów lub produktów w okresie ich
przygotowania do sprzedaży bądź wytworzenia i związanych z nimi różnic
kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu.
4a. Jednostki, z wyjątkiem jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1–6,
które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
1) 25 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
2) 51 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i
produktów za rok obrotowy,
3) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
– mogą przy obliczaniu kosztu wytworzenia produktu zgodnie z ust. 3 do kosztów
bezpośrednich doliczyć koszty pośrednie związane z wytworzeniem tego produktu,
niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. Ustalony w ten
sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od możliwej do uzyskania ceny
sprzedaży netto.
5. Za cenę (wartość) sprzedaży netto składnika aktywów przyjmuje się możliwą
do uzyskania na dzień bilansowy cenę jego sprzedaży, bez podatku od towarów i usług
i podatku akcyzowego, pomniejszoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia
oraz koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży
i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększoną o należną dotację przedmiotową. Jeżeli
nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnika aktywów, należy
w inny sposób określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy.
6. Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik aktywów
mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji
rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi
ze sobą stronami. Wartość godziwą instrumentów finansowych znajdujących się
w obrocie na aktywnym rynku stanowi cena rynkowa pomniejszona o koszty związane
z przeprowadzeniem transakcji, gdyby ich wysokość była znacząca. Cenę rynkową
aktywów finansowych posiadanych przez jednostkę oraz zobowiązań finansowych,
które jednostka zamierza zaciągnąć, stanowi zgłoszona na rynku bieżąca oferta kupna,
natomiast cenę rynkową aktywów finansowych, które jednostka zamierza nabyć, oraz
zaciągniętych zobowiązań finansowych stanowi zgłoszona na rynek bieżąca oferta sprzedaży.
7. Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże
prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie
przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści
ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość składnika aktywów wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży
netto, a w przypadku jej braku – do ustalonej w inny sposób wartości godziwej.
8. Cena nabycia i koszt wytworzenia środków trwałych w budowie, środków
trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obejmuje ogół ich kosztów
poniesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania
i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym również:
1) niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy;
2) koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związane
z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu.
8a. Skorygowana cena nabycia aktywów finansowych i zobowiązań
finansowych to cena nabycia (wartość), w jakiej składnik aktywów finansowych lub
zobowiązań finansowych został po raz pierwszy wprowadzony do ksiąg
rachunkowych, pomniejszona o spłaty wartości nominalnej, odpowiednio
skorygowana o skumulowaną kwotę zdyskontowanej różnicy między wartością
początkową składnika i jego wartością w terminie wymagalności, wyliczoną za
pomocą efektywnej stopy procentowej, a także pomniejszona o odpisy aktualizujące wartość.
9. Lokaty, których ryzyko ponosi ubezpieczający, są wyceniane przez zakład
ubezpieczeń na życie według wartości godziwych ustalonych na dzień bilansowy.
Różnice między wartością godziwą a wartością według cen nabycia albo kosztu
wytworzenia tych lokat odpowiednio zwiększają lub zmniejszają rezerwy technicznoubezpieczeniowe na życie, których ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający. Wartość
godziwą nieruchomości określa rzeczoznawca majątkowy co najmniej raz na 5 lat.
Wartość godziwą nieruchomości położonych za granicą ustala się według zasad
obowiązujących w kraju ich położenia, a zagranicznych instrumentów finansowych –
według zasad obowiązujących w kraju ich pochodzenia. Jeżeli nie jest możliwe
ustalenie wartości godziwej innych lokat niż nieruchomości, to ich wycena następuje
po cenach nabycia albo kosztach wytworzenia z uwzględnieniem odpisów z tytułu
trwałej utraty wartości, z wyjątkiem instrumentów finansowych, dla których ustalony
jest termin wymagalności i których wycena następuje według skorygowanej ceny
nabycia z uwzględnieniem odpisów z tytułu trwałej utraty wartości.
10. W ubezpieczeniach majątkowych i osobowych dopuszcza się stosowanie
dyskonta lub odpisów wyłącznie przy ustalaniu rezerw na skapitalizowaną wartość
rent, rezerw ubezpieczeń na życie, rezerw ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty
(inwestycyjne) ponosi ubezpieczający, oraz rezerw na premie i rabaty (bonifikaty) dla ubezpieczonych w związku z osiąganymi dochodami z lokat stanowiących pokrycie tych rezerw.
11. Na dzień nabycia lub powstania ujmuje się w księgach rachunkowych nabyte lub powstałe:
1) zapasy rzeczowych składników aktywów obrotowych – według cen nabycia lub kosztów wytworzenia;
2) należności i zobowiązania, w tym również z tytułu pożyczek – według wartości nominalnej.
12. Przepis ust. 11 pkt 2 nie dotyczy banków.

Art. 28a. Jednostka mikro nie wycenia aktywów i pasywów według wartości
godziwej i skorygowanej ceny nabycia.

Art. 28b. 1. Jednostki, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co
najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
1) 25 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
2) 51 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i
produktów za rok obrotowy,
3) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
– mogą nie stosować przepisów wydanych na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 4.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 1e
pkt 1–6, oraz jednostek mikro.

art. 29. więcej Art. 29. 1. Jeżeli założenie kontynuacji działalności, o którym mowa w art. 5
ust. 2, nie jest zasadne, to wycena aktywów jednostki następuje po cenach sprzedaży
netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen ich nabycia albo kosztów
wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub
umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. W takim przypadku
jednostka jest również obowiązana utworzyć rezerwę na przewidywane dodatkowe
koszty i straty spowodowane zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania działalności.
2. Wycena po cenach sprzedaży netto i utworzenie rezerwy następują
w szczególności w przeddzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub ogłoszenia
upadłości, na koniec roku obrotowego, jeżeli na dzień zatwierdzenia sprawozdania
finansowego za dany rok obrotowy jednostka nie będzie kontynuowała działalności,
na koniec roku obrotowego przypadającego w czasie trwania postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego, a także w przeddzień przekazania, podziału lub
sprzedaży jednostki, jeżeli odpowiednia umowa nie przewiduje przyjęcia za podstawę
rozliczeń wartości majątku ustalonej przy założeniu, że działalność gospodarcza
będzie przez jednostkę kontynuowana.
2a. Różnica powstała w wyniku wyceny oraz utworzenia rezerwy, o których
mowa w ust. 1, wpływa na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny.
3. Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego lub zmiana formy prawnej
jednostki nie stanowią przeszkody do uznania, że działalność będzie kontynuowana.

art. 30. więcej Art. 30. 1. Nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się wyrażone w walutach
obcych:
1) składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach
podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów – po
obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez
Narodowy Bank Polski, z zastrzeżeniem pkt 2;
2) gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut
obcych – po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie
wyższej od średniego kursu ogłoszonego na dzień wyceny dla danej waluty przez
Narodowy Bank Polski.
2. Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach
rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia – o ile odrębne przepisy dotyczące
środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych krajów Europejskiego
Obszaru Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących ze
źródeł zagranicznych nie stanowią inaczej – odpowiednio po kursie:
1) faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji –
w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań;
2) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia
poprzedzającego ten dzień – w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań,
jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt 1, a także
w przypadku pozostałych operacji.
3. Jeżeli aktywa i pasywa są wyrażone w walutach, dla których Narodowy Bank
Polski nie ogłasza kursu, to kurs tych walut określa się w relacji do wskazanej przez
jednostkę waluty odniesienia, której kurs jest ogłaszany przez Narodowy Bank Polski.
4. Różnice kursowe dotyczące inwestycji długoterminowych wyrażonych
w walutach obcych, powstałe na dzień ich wyceny, rozlicza się w sposób określony w art. 35 ust. 2 i 4. Różnice kursowe, z zastrzeżeniem ust. 5–7, dotyczące pozostałych
aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych, powstałe na dzień ich wyceny
oraz przy zapłacie należności i zobowiązań w walutach obcych, jak również sprzedaży
walut, zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych,
a w uzasadnionych przypadkach – do kosztu wytworzenia produktów lub ceny
nabycia towarów, a także ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środków trwałych,
środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych.
5. Powstałe na dzień wyceny różnice kursowe od inwestycji stanowiących
pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, zakłady ubezpieczeń na życie oraz
zakłady reasekuracji prowadzące działalność reasekuracyjną w zakresie reasekuracji
ubezpieczeń na życie zaliczają do przychodów lub kosztów działalności lokacyjnej
i wykazują w technicznym rachunku ubezpieczeń na życie.
6. Powstałe na dzień wyceny różnice kursowe od inwestycji stanowiących
pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w części dotyczącej lokat środków
skapitalizowanej wartości rent i rezerwy na premie oraz rabaty dla ubezpieczonych,
zakłady ubezpieczeń majątkowych i osobowych oraz zakłady reasekuracji
prowadzące działalność reasekuracyjną w zakresie reasekuracji ubezpieczeń
majątkowych i osobowych zaliczają do przychodów lub kosztów działalności
lokacyjnej i wykazują w technicznym rachunku ubezpieczeń majątkowych i osobowych.
7. Powstałe na dzień wyceny różnice kursowe od należności i zobowiązań
z tytułu ubezpieczeń i reasekuracji zalicza się do pozostałych przychodów lub kosztów
technicznych na udziale własnym.

art. 31. więcej Art. 31. 1. Wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia
środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie,
rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa
tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do
używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą,
jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego,
kosztami eksploatacji lub innymi miarami.
2. Wartość początkową środków trwałych – z wyjątkiem gruntów niesłużących
wydobyciu kopalin metodą odkrywkową – zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub
umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości, na skutek
używania lub upływu czasu.
3. Wartość początkowa i dotychczas dokonane od środków trwałych odpisy
amortyzacyjne lub umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegać
aktualizacji wyceny. Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowa netto
środka trwałego nie powinna być wyższa od jego wartości godziwej, której odpisanie
w przewidywanym okresie jego dalszego używania jest ekonomicznie uzasadnione.
4. Powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków
trwałych, o której mowa w ust. 3, odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
i nie może ona być przeznaczona do podziału. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
podlega, z zastrzeżeniem art. 32 ust. 5, zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny
uprzednio zaktualizowanych zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych.
Różnica ta wpływa na kapitał (fundusz) zapasowy lub inny o podobnym charakterze,
o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

art. 32. więcej Art. 32. 1. Odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego
dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości
początkowej na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie
wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie – nie
później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub
umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenia go do
likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru, z ewentualnym
uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.
2. Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia
się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na określenie którego wpływają w szczególności:
1) liczba zmian, na których pracuje środek trwały;
2) tempo postępu techniczno-ekonomicznego;
3) wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą
wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem;
4) prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego;
5) przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.
3. Na dzień przyjęcia środka trwałego do używania należy ustalić okres lub
stawkę i metodę jego amortyzacji. Poprawność stosowanych okresów i stawek
amortyzacji środków trwałych powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana, powodując odpowiednią korektę dokonywanych w następnych latach obrotowych odpisów amortyzacyjnych.
4. W przypadku zmiany technologii produkcji, przeznaczenia do likwidacji,
wycofania z używania lub innych przyczyn powodujących trwałą utratę wartości
środka trwałego, dokonuje się – w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych –
odpowiedniego odpisu aktualizującego jego wartość.
5. Odpisy, o których mowa w ust. 4, dotyczące środków trwałych, których
wycena została zaktualizowana na podstawie odrębnych przepisów, zmniejszają
odniesione na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny różnice spowodowane
aktualizacją wyceny. Ewentualną nadwyżkę odpisu, o którym mowa w ust. 4, nad
różnicami z aktualizacji wyceny zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.
6. Dla środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej można
ustalać odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe w sposób uproszczony, przez
dokonywanie zbiorczych odpisów dla grup środków zbliżonych rodzajem i
przeznaczeniem lub jednorazowo odpisując wartość tego rodzaju środków trwałych.
7. Jednostka mikro, jednostka mała oraz jednostka, o której mowa w art. 3 ust. 2
i ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie, która spełnia warunki określone w art. 3 ust. 1c pkt 1 albo ust. 1d,
może dokonywać odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych
według zasad określonych w przepisach podatkowych.
8. Przepisu ust. 7 nie stosuje się do spółek kapitałowych, spółek komandytowoakcyjnych i spółek jawnych lub komandytowych, których wszystkimi wspólnikami
ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki
komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej.

art. 33. więcej Art. 33. 1. Do wyceny wartości niematerialnych i prawnych oraz sposobów
dokonywania od nich odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych stosuje się
odpowiednio przepisy art. 31 ust. 2 i art. 32 ust. 1–4 i 6–8.
2. Koszty zakończonych prac rozwojowych prowadzonych przez jednostkę na
własne potrzeby, poniesione przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem
technologii, zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli:
1) produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty
prac rozwojowych wiarygodnie określone;
2) techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona
i odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję
o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii;
3) koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według przewidywań, przychodami
ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.
3. Koszty, o których mowa w ust. 2, odpisuje się przez okres ekonomicznej
użyteczności rezultatów prac rozwojowych. Jeżeli w wyjątkowych przypadkach nie
można wiarygodnie oszacować okresu ekonomicznej użyteczności rezultatów
zakończonych prac rozwojowych, to okres dokonywania odpisów nie może przekraczać 5 lat.
4. Wartość firmy stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub
zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów
netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od
wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość
firmy. Zasady rozliczania i odpisywania wartości firmy lub ujemnej wartości firmy
określa art. 44b ust. 10–12.

art. 34. więcej Art. 34. 1. Jednostki mogą wyceniać:
1) materiały i towary – w cenach zakupu,
2) produkty w toku produkcji – w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia
lub tylko materiałów bezpośrednich bądź nie wyceniać ich w ogóle
– jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki.
Zasady, o których mowa w pkt 2, nie mogą być stosowane do produkcji
o przewidywanym czasie wykonania dłuższym niż 3 miesiące, przeznaczonej do
sprzedaży lub na rzecz środków trwałych w budowie jednostki. Nie dotyczy to jednak produkcji rolnej.
2. Składniki rzeczowych aktywów obrotowych mogą być na dzień nabycia lub
wytworzenia ujmowane w księgach rachunkowych w cenach przyjętych do ewidencji,
z uwzględnieniem różnic między tymi cenami a rzeczywistymi cenami ich nabycia
albo zakupu, albo kosztami wytworzenia. Na dzień bilansowy wartość składników
rzeczowych aktywów obrotowych, wyrażoną w cenach ewidencyjnych, doprowadza
się do poziomu określonego w ust. 1 lub w art. 28 ust. 1 pkt 6. Nie dotyczy to
produktów gotowych, produktów w toku i półproduktów, jeżeli do ich ewidencji
stosuje się koszty planowane, w tym normatywne, różnice zaś między planowanymi
a rzeczywistymi kosztami wytworzenia są nieznaczne. Stosowane do wyceny na dzień bilansowy ceny nabycia albo zakupu, albo planowane koszty wytworzenia nie mogą być wyższe od cen sprzedaży netto tych składników.
3. Wytworzone przez jednostkę filmy, oprogramowanie komputerów, projekty
typowe i inne produkty o podobnym charakterze, przeznaczone do sprzedaży, wycenia
się w okresie przynoszenia przez nie korzyści ekonomicznych, nie dłuższym niż 5 lat,
w wysokości nadwyżki kosztów ich wytworzenia nad przychodami według cen
sprzedaży netto, uzyskanymi ze sprzedaży tych produktów w ciągu tego okresu.
Nieodpisane po upływie tego okresu koszty wytworzenia zwiększają pozostałe koszty operacyjne.
4. W przypadku gdy ceny nabycia albo zakupu, albo koszty wytworzenia
jednakowych albo uznanych za jednakowe, ze względu na podobieństwo ich rodzaju
i przeznaczenie, są różne, wartość stanu końcowego rzeczowych składników aktywów
obrotowych wycenia się w zależności od przyjętej przez jednostkę metody ustalania
wartości ich rozchodu, w tym zużycia, sprzedaży:
1) według cen przeciętnych, to jest ustalonych w wysokości średniej ważonej cen
(kosztów) danego składnika aktywów;
2) przyjmując, że rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach
(kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najwcześniej nabyła (wytworzyła);
3) przyjmując, że rozchód składników aktywów wycenia się kolejno po cenach
(kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najpóźniej nabyła (wytworzyła);
4) w drodze szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen (kosztów) tych
składników aktywów, które dotyczą ściśle określonych przedsięwzięć,
niezależnie od daty ich zakupu lub wytworzenia.
5. Odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników aktywów obrotowych
dokonane w związku z utratą ich wartości oraz wynikające z wyceny według cen
sprzedaży netto zamiast według cen nabycia, albo zakupu, albo kosztów wytworzenia
– zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.

Art. 34a. 1. Przychody z wykonania niezakończonej usługi, w tym budowlanej,
objętej umową, w okresie realizacji dłuższym niż 6 miesięcy, wykonanej na dzień
bilansowy w istotnym stopniu, ustala się, na dzień bilansowy proporcjonalnie do
stopnia zaawansowania usługi, jeżeli stopień ten, jak również przewidywane całkowite koszty wykonania usługi za cały czas jej realizacji, można ustalić w sposób wiarygodny.
2. Przychody z wykonania niezakończonej usługi, w tym budowlanej, w okresie
od dnia zawarcia umowy do dnia bilansowego – po odliczeniu przychodów, które
wpłynęły na wynik finansowy w ubiegłych okresach sprawozdawczych – ustala się
proporcjonalnie do stopnia jej zaawansowania. Stopień zaawansowania usługi mierzy
się w zależności od przyjętej przez jednostkę metody:
1) udziałem kosztów poniesionych od dnia zawarcia umowy do dnia ustalenia
przychodu w całkowitych kosztach wykonania usługi,
2) liczbą przepracowanych godzin bezpośrednich wykonania usługi,
3) na podstawie obmiaru wykonanych prac,
4) inną metodą
– jeżeli wyrażają w sposób wiarygodny stopień zaawansowania usługi.
3. W przypadku gdy umowa o usługę, w tym budowlaną, przewiduje, że cenę za
tę usługę ustala się:
1) w wysokości kosztów powiększonych o narzut zysku – to przychód z wykonania
niezakończonej usługi ustala się w wysokości kosztów odpowiadających
wykonanej części usługi, powiększonych o narzut zysku;
2) w wysokości ryczałtu – to przychód z wykonania niezakończonej usługi ustala
się proporcjonalnie do stopnia zaawansowania wykonania usługi, o ile stopień
zaawansowania usługi na dzień bilansowy może zostać ustalony w sposób wiarygodny.
4. Jeżeli stopień zaawansowania niezakończonej usługi, w tym budowlanej, lub
przewidywany, całkowity koszt jej wykonania nie może być na dzień bilansowy
ustalony w sposób wiarygodny, to przychód ustala się w wysokości poniesionych
w danym okresie sprawozdawczym kosztów, nie wyższych jednak od kosztów,
których pokrycie w przyszłości przez zamawiającego jest prawdopodobne.
5. Bez względu na zastosowany sposób ustalania przychodów na wynik
finansowy jednostki wpływają przewidywane straty związane z wykonaniem usługi
objętej umową.

Art. 34b. 1. Koszty wytworzenia, które można bezpośrednio przyporządkować
przychodom osiągniętym przez jednostkę, wpływają na wynik finansowy jednostki za
ten okres sprawozdawczy, w którym przychody te wystąpiły.
2. Koszty wytworzenia, które można jedynie w sposób pośredni
przyporządkować przychodom lub innym korzyściom osiąganym przez jednostkę,
wpływają na wynik finansowy jednostki w części, w której dotyczą danego okresu
sprawozdawczego, zapewniając ich współmierność do przychodów lub innych
korzyści ekonomicznych.

Art. 34c. 1. Koszty wytworzenia niezakończonej usługi, w tym budowlanej,
obejmują koszty poniesione od dnia zawarcia odpowiedniej umowy do dnia
bilansowego. Koszty poniesione przed zawarciem umowy, związane z realizacją jej
przedmiotu, zaliczane są do aktywów, jeżeli pokrycie w przyszłości tych kosztów
przychodami uzyskanymi od zamawiającego jest prawdopodobne.
2. Jeżeli przychody są ustalane odpowiednio do stopnia zaawansowania
niezakończonej usługi w inny sposób niż określony w art. 34a ust. 2 pkt 1, to koszty
wpływające na wynik finansowy jednostki ustala się w takiej części całkowitych
kosztów umowy, jaka odpowiada stopniowi zaawansowania usługi, po odliczeniu
kosztów, które wpłynęły na wynik finansowy w ubiegłych okresach
sprawozdawczych, po uwzględnieniu straty, o której mowa w art. 34a ust. 5. Różnicę
pomiędzy kosztami faktycznie poniesionymi a kosztami wpływającymi na wynik
finansowy jednostki zalicza się do rozliczeń międzyokresowych.
3. Poprawność przyjętych metod ustalania stopnia zaawansowania usługi,
a także przewidywanych całkowitych kosztów i przychodów z wykonania usługi,
powinna być przez jednostkę, nie później niż na dzień bilansowy, zweryfikowana.
Spowodowane weryfikacją korekty wpływają na wynik finansowy jednostki tego
okresu sprawozdawczego, w którym przeprowadzono weryfikację.

Art. 34d. Przepisów art. 34a i 34c można nie stosować, jeżeli udział przychodów
z niezakończonych usług na dzień bilansowy nie jest istotny w całości przychodów
operacyjnych okresu sprawozdawczego.

art. 35. więcej Art. 35. 1. Nabyte lub powstałe aktywa finansowe oraz inne inwestycje ujmuje
się w księgach rachunkowych na dzień ich nabycia albo powstania, według ceny
nabycia albo ceny zakupu, jeżeli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji nie są istotne.
2. Odpisu wyrażającego trwałą utratę wartości inwestycji zaliczonych do
aktywów trwałych dokonuje się nie później niż na koniec okresu sprawozdawczego.
3. Skutki wzrostu lub obniżenia wartości inwestycji krótkoterminowych
wycenionych według cen (wartości) rynkowych zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych. W przypadku stosowania innych, niż określone w art. 28 ust. 1 pkt 5 zasad wyceny krótkoterminowych inwestycji, skutki
obniżenia ich wartości zalicza się do kosztów finansowych w pełnej wysokości,
natomiast skutki wzrostu ich wartości zalicza się do przychodów finansowych w
wysokości nie wyższej niż kwota różnic uprzednio odpisanych w koszty finansowe.
4. Skutki przeszacowania inwestycji zaliczonych do aktywów trwałych innych
niż wymienione w art. 28 ust. 1 pkt 1a, powodujące wzrost ich wartości do poziomu
cen rynkowych, zwiększają kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny. Obniżenie
wartości inwestycji uprzednio przeszacowanej do wysokości kwoty, o którą
podwyższono z tego tytułu kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny, jeżeli kwota
różnicy z przeszacowania nie była do dnia wyceny rozliczona, zmniejsza ten kapitał
(fundusz). W pozostałych przypadkach skutki obniżenia wartości inwestycji zalicza
się do kosztów finansowych. Wzrost wartości danej inwestycji bezpośrednio wiążący
się z uprzednim obniżeniem jej wartości, zaliczonym do kosztów finansowych, ujmuje
się do wysokości tych kosztów jako przychody finansowe.
5. Jeżeli wartość zbytej inwestycji zaliczonej do aktywów trwałych była
uprzednio przeszacowana albo wyceniana w cenie (wartości) rynkowej, lub w cenie
nabycia, w zależności od tego, która z nich była niższa, zaś skutki takiej wyceny ujęto
w sposób określony w ust. 4, to nadwyżkę z tytułu przeszacowania ustala się i rozlicza
z kapitałem (funduszem) z aktualizacji wyceny.
6. Inwestycje zaliczone do aktywów trwałych na dzień ich przekwalifikowania
do inwestycji krótkoterminowych wycenia się:
1) w wartości księgowej albo cenie nabycia, w zależności od tego, która z nich jest
niższa – jeżeli inwestycje krótkoterminowe wycenia się w wartości rynkowej lub
cenie nabycia, zależnie od tego, która z nich jest niższa;
2) według wartości księgowej – jeżeli inwestycje krótkoterminowe wycenia się w wartości rynkowej.
Jeżeli przekwalifikowana inwestycja długoterminowa była uprzednio przeszacowana,
a skutki przeszacowania ujęte są w kapitale (funduszu) z aktualizacji wyceny, to
nierozliczoną na dzień przekwalifikowania nadwyżkę z tytułu przeszacowania
inwestycji długoterminowej zalicza się do kosztów lub przychodów finansowych.
7. Inwestycje krótkoterminowe na dzień ich przekwalifikowania do inwestycji
długoterminowych wycenia się według zasad określonych w ust. 6, z tym że jeżeli
inwestycja krótkoterminowa była wyceniona w wartości rynkowej, to pomimo jej
przekwalifikowania wycena pozostaje bez zmiany.
8. Jeżeli ceny nabycia jednakowych albo uznanych za jednakowe, ze względu na
podobieństwo rodzaju i przeznaczenie, składników inwestycji są różne, to ich rozchód
wycenia się według metody wybranej przez jednostkę spośród metod, o których mowa
w art. 34 ust. 4 pkt 1–3.

Art. 35a. 1. Na dzień zawarcia kontraktu emitent lub wystawca instrumentu
finansowego wprowadza do ksiąg rachunkowych wyemitowany lub wystawiony przez
siebie instrument, a także składniki tego instrumentu, odpowiednio zakwalifikowane
do kapitałów (funduszy) własnych jako instrumenty kapitałowe bądź do zobowiązań
krótkoterminowych lub długoterminowych również wtedy, gdy składnik mający
charakter zobowiązania nie jest zobowiązaniem finansowym.
2. Różnice z przeszacowania wartości instrumentu finansowego, a także
osiągnięte przychody lub poniesione koszty stosownie do kwalifikacji instrumentu
finansowego, o której mowa w ust. 1, wpływają odpowiednio na wynik finansowy lub
kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny.
3. Kontrakty dotyczące instrumentów finansowych uznaje się za służące
ograniczeniu ryzyka związanego z aktywami lub pasywami jednostki, tj.
zabezpieczeniu tych aktywów lub pasywów, jeżeli co najmniej:
1) przed zawarciem kontraktu ustalono jego cel oraz określono, które aktywa lub
pasywa mają zostać za pomocą tego kontraktu zabezpieczone;
2) zabezpieczający instrument finansowy będący przedmiotem kontraktu
i zabezpieczane za jego pomocą aktywa lub pasywa charakteryzują się
podobnymi cechami, a w szczególności wartością nominalną, datą zapadalności,
wpływem zmian stopy procentowej albo kursu waluty;
3) stopień pewności oczekiwań dotyczących przewidywanych w wyniku kontraktu
przepływów środków pieniężnych jest znaczny.
4. Jeżeli warunki, o których mowa w ust. 3, zostały spełnione, to przy wycenie
zabezpieczanych aktywów lub pasywów uwzględnia się wartość nabytych dla ich
zabezpieczenia instrumentów finansowych oraz zmiany ich wartości.

Art. 35b. 1. Wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień
prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do:
1) należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości
oraz w stosunku do których zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub
został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu – do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu-
-komisarzowi w postępowaniu upadłościowym lub umieszczonej w spisie
wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym;
2) należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie
upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza lub jedynie wystarcza na
zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego – w pełnej wysokości należności;
3) należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik
zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata
należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna – do wysokości
niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności;
4) należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności,
w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego –
w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania;
5) należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu
prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem
prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców – w wysokości wiarygodnie
oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.
2. Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do
pozostałych kosztów operacyjnych lub do kosztów finansowych – zależnie od rodzaju
należności, której dotyczy odpis aktualizacji.
3. Należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonane
uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość.
4. Należności, o których mowa w ust. 3, od których nie dokonano odpisów
aktualizujących ich wartość lub dokonano odpisów w niepełnej wysokości, zalicza się
odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych.

Art. 35c. W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu
aktualizującego wartość aktywów, w tym również odpisu z tytułu trwałej utraty
wartości, równowartość całości lub odpowiedniej części uprzednio dokonanego
odpisu aktualizującego zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega
zaliczeniu odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych.

Art. 35d. 1. Rezerwy tworzy się na:
1) pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania,
których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na
straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji,
poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego;
2) przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie
odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub
zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają
w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.
2. Rezerwy, o których mowa w ust. 1, zalicza się odpowiednio do pozostałych
kosztów operacyjnych, kosztów finansowych lub strat nadzwyczajnych, zależnie od
okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą.
3. Powstanie zobowiązania, na które uprzednio utworzono rezerwę, zmniejsza rezerwę.
4. Niewykorzystane rezerwy, wobec zmniejszenia lub ustania ryzyka
uzasadniającego ich utworzenie, zwiększają na dzień, na który okazały się zbędne,
odpowiednio pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe lub zyski
nadzwyczajne.

art. 36. więcej Art. 36. 1. Kapitały (fundusze) własne ujmuje się w księgach rachunkowych
z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa,
postanowieniami statutu lub umowy o utworzeniu jednostki.
2. Kapitał zakładowy spółek kapitałowych, towarzystw ubezpieczeń
wzajemnych, towarzystw reasekuracji wzajemnej, fundusz udziałowy spółdzielni
wykazuje się w wysokości określonej w umowie lub statucie i wpisanej w rejestrze
sądowym. Zadeklarowane lecz niewniesione wkłady kapitałowe ujmuje się jako należne wkłady na poczet kapitału.
2a. (uchylony)
2b. Koszty emisji akcji poniesione przy powstaniu spółki akcyjnej lub
podwyższeniu kapitału zakładowego zmniejszają kapitał zapasowy spółki do
wysokości nadwyżki wartości emisji nad wartością nominalną akcji, a pozostałą ich
część zalicza się do kosztów finansowych.
2c. Kapitały (fundusze) własne powstałe z zamiany dłużnych papierów
wartościowych, zobowiązań i pożyczek na udziały wykazuje się w wartości
nominalnej tych papierów wartościowych, zobowiązań i pożyczek, po uwzględnieniu
niezamortyzowanego dyskonta lub premii, odsetek naliczonych i niezapłaconych do
dnia zamiany, które nie będą wypłacone, niezrealizowanych różnic kursowych oraz
skapitalizowanych kosztów emisji. Jeżeli dłużne papiery wartościowe, zobowiązania
i pożyczki są wyrażone w walucie obcej, to na dzień zamiany stosuje się do nich przepisy art. 30.
2d. Do zobowiązań bezwarunkowo umorzonych w wyniku postępowania
restrukturyzacyjnego przepis ust. 2c stosuje się odpowiednio.
2e. W razie powzięcia uchwały wspólników spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością określającej termin i wysokość dopłat, równowartość dopłat
ujmuje się w odrębnej pozycji pasywów bilansu (kapitał rezerwowy z dopłat
wspólników) i wykazuje się jako składnik kapitału własnego dopóty, dopóki ten nie
zostanie użyty w sposób uzasadniający jego odpisanie; uchwalone, lecz niewniesione
dopłaty wykazuje się w dodatkowej pozycji kapitałów własnych „Należne dopłaty na
poczet kapitału rezerwowego (wielkość ujemna)”.
3. Składniki kapitału (funduszu) własnego jednostek postawionych w stan
likwidacji lub upadłości należy, na dzień rozpoczęcia likwidacji lub postępowania
upadłościowego, połączyć w jeden kapitał (fundusz) podstawowy, zmniejszając go:
1) (uchylony)
2) w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystwach ubezpieczeń
wzajemnych i towarzystwach reasekuracji wzajemnej – o udziały własne;
3) w spółkach akcyjnych – o należne wkłady na poczet kapitału, o ile nie wezwano
zainteresowanych do ich wniesienia, oraz o akcje własne.
4. Przepis ust. 3 może być odpowiednio stosowany przez jednostki objęte
postępowaniem restrukturyzacyjnym.

Art. 36a. 1. W razie zbycia akcji własnych, dodatnią różnicę między ceną
sprzedaży, pomniejszoną o koszty sprzedaży, a ich ceną nabycia, należy odnieść na
kapitał zapasowy. Ujemną różnicę należy ująć jako zmniejszenie kapitału
zapasowego, a pozostałą część ujemnej różnicy, przewyższającą kapitał zapasowy, jako stratę z lat ubiegłych i opisać w informacji dodatkowej w sprawozdaniu finansowym za rok, w którym nastąpiła sprzedaż.
2. W przypadku umorzenia akcji własnych, dodatnią różnicę między ich
wartością nominalną a ceną nabycia należy odnieść na kapitał zapasowy. Ujemną
różnicę należy ująć jako zmniejszenie kapitału zapasowego, a pozostałą część ujemnej
różnicy, przewyższającą kapitał zapasowy, jako stratę z lat ubiegłych i opisać
w informacji dodatkowej w sprawozdaniu finansowym za rok, w którym nastąpiło
obniżenie kapitału zakładowego.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się do udziałów własnych spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością, z wyjątkiem umorzenia udziałów bez obniżenia kapitału
zakładowego. W przypadku umorzenia udziałów własnych nabytych w drodze
egzekucji, bez obniżenia kapitału zakładowego, wartość udziałów własnych według
ceny nabycia należy ująć jako zmniejszenie kapitału rezerwowego utworzonego
w celu ich umorzenia.

art. 37. więcej Art. 37. 1. W związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną
w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów a ich wartością podatkową
oraz stratą podatkową możliwą do odliczenia w przyszłości, jednostka tworzy rezerwę
i ustala aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, którego jest podatnikiem.
2. Wartość podatkowa aktywów jest to kwota wpływająca na pomniejszenie
podstawy obliczenia podatku dochodowego w przypadku uzyskania z nich, w sposób
pośredni lub bezpośredni, korzyści ekonomicznych. Jeżeli uzyskanie korzyści
ekonomicznych z tytułu określonych aktywów nie powoduje pomniejszenia podstawy
obliczenia podatku dochodowego, to wartość podatkowa aktywów jest ich wartością księgową.
3. Wartością podatkową pasywów jest ich wartość księgowa pomniejszona
o kwoty, które w przyszłości pomniejszą podstawę podatku dochodowego.
4. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się w wysokości
kwoty przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego,
w związku z ujemnymi różnicami przejściowymi, które spowodują w przyszłości
zmniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego oraz straty podatkowej
możliwej do odliczenia, ustalonej przy uwzględnieniu zasady ostrożności.
5. Rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się w wysokości
kwoty podatku dochodowego, wymagającej w przyszłości zapłaty, w związku
z występowaniem dodatnich różnic przejściowych, to jest różnic, które spowodują
zwiększenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przyszłości.
6. Wysokość rezerwy i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego
ustala się przy uwzględnieniu stawek podatku dochodowego obowiązujących w roku
powstania obowiązku podatkowego.
7. Rezerwa i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazywane
są w bilansie oddzielnie. Rezerwę i aktywa można kompensować, jeżeli jednostka ma
tytuł uprawniający ją do ich jednoczesnego uwzględnienia przy obliczaniu kwoty
zobowiązania podatkowego.
8. Wpływający na wynik finansowy podatek dochodowy za dany okres
sprawozdawczy obejmuje:
1) część bieżącą;
2) część odroczoną.
Wykazywana w rachunku zysków i strat część odroczona stanowi różnicę pomiędzy
stanem rezerw i aktywów z tytułu podatku odroczonego na koniec i początek okresu
sprawozdawczego, z uwzględnieniem przepisów ust. 9.
9. Rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, dotyczące
operacji rozliczanych z kapitałem (funduszem) własnym, odnosi się również na kapitał (fundusz) własny.
10. Jednostki, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej
dwóch z następujących trzech wielkości:
1) 25 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
2) 51 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i
produktów za rok obrotowy,
3) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
– mogą odstąpić od ustalania aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
11. Przepisu ust. 10 nie stosuje się do jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1–6.

art. 38. więcej Art. 38. 1. Zakłady ubezpieczeń zaliczają do kosztów operacyjnych zmiany
stanu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, które powinny zapewnić pełne pokrycie bieżących i przyszłych zobowiązań, jakie mogą wynikać z umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.
1a. Zakłady reasekuracji zaliczają do kosztów operacyjnych zmiany stanu rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych, które powinny zapewnić pełne pokrycie bieżących
i przyszłych zobowiązań, jakie mogą wynikać z umów reasekuracji.
2. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe, z wyjątkiem rezerw na wyrównanie
szkodowości, ustala się nie później niż na dzień bilansowy. Rezerwę na wyrównanie
szkodowości ustala się nie później niż na dzień kończący rok obrotowy.

art. 39. więcej Art. 39. 1. Jednostki dokonują czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów,
jeżeli dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych.
2. Jednostki dokonują biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów
w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres
sprawozdawczy, wynikających w szczególności:
1) ze świadczeń wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów jednostki,
a kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny;
2) z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych
świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych, a także
przyszłych świadczeń wobec nieznanych osób, których kwotę można oszacować
w sposób wiarygodny, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze
znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty
długotrwałego użytku.
Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe i zasady ustalania ich
wysokości powinny wynikać z uznanych zwyczajów handlowych.
2a. Zobowiązania, o których mowa w ust. 2 pkt 2, wykazuje się w bilansie jako
rezerwy na zobowiązania.
3. Odpisy czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów mogą
następować stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń. Czas i sposób
rozliczenia powinien być uzasadniony charakterem rozliczanych kosztów, z
zachowaniem zasady ostrożności.
4. Jeżeli zgodnie z umową wartość otrzymanych finansowych składników
aktywów jest niższa od zobowiązania zapłaty za nie, w tym również z tytułu
emitowanych przez jednostkę papierów wartościowych, to różnica stanowi czynne
rozliczenie międzyokresowe kosztów, które odpisuje się w koszty finansowe
w równych ratach, w ciągu okresu, na jaki zaciągnięto zobowiązanie.
5. Zobowiązania ujęte jako bierne rozliczenia międzyokresowe zmniejszają
koszty okresu sprawozdawczego, w którym stwierdzono, że zobowiązania te nie powstały.
6. Jednostka mikro, jednostka mała oraz jednostka, o której mowa w art. 3 ust. 2
i ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie, która spełnia warunki określone w art. 3 ust. 1c pkt 1 albo ust. 1d,
może nie tworzyć biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dotyczących
przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych.
7. Przepisu ust. 6 nie stosuje się do spółek kapitałowych, spółek komandytowoakcyjnych i spółek jawnych lub komandytowych, których wszystkimi wspólnikami
ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki
komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej.

art. 40. więcej Art. 40. (uchylony).

art. 41. więcej Art. 41. 1. Rozliczenia międzyokresowe przychodów, dokonywane
z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują w szczególności:
1) równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu
świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych;
2) środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków
trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych,
jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy)
własnych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty
zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów
amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac
rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł;
3) ujemną wartość firmy, o której mowa w art. 33 ust. 4 i art. 44b ust. 11.
2. Przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio do przyjętych nieodpłatnie, w tym
także w drodze darowizny, środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz
wartości niematerialnych i prawnych.
3. (uchylony)

art. 42. więcej Art. 42. 1. W jednostkach innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady
reasekuracji na wynik finansowy netto składają się:
1) wynik działalności operacyjnej, w tym z tytułu pozostałych przychodów
i kosztów operacyjnych;
2) wynik operacji finansowych;
3) (uchylony)
4) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego,
którego podatnikiem jest jednostka, i płatności z nim zrównanych, na podstawie
odrębnych przepisów.
2. Wynik działalności operacyjnej stanowi różnicę między przychodami netto ze
sprzedaży produktów, towarów i materiałów, z uwzględnieniem dotacji, opustów,
rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń, bez podatku od towarów i usług oraz
innych podatków bezpośrednio związanych z obrotem, oraz pozostałymi przychodami
operacyjnymi a wartością sprzedanych produktów, towarów i materiałów
wycenionych w kosztach wytworzenia albo cenach nabycia, albo zakupu,
powiększoną o całość poniesionych od początku roku obrotowego kosztów ogólnych
zarządu, sprzedaży produktów, towarów i materiałów oraz pozostałych kosztów operacyjnych.
3. Wynik operacji finansowych stanowi różnicę między przychodami
finansowymi, w szczególności z tytułu dywidend (udziałów w zyskach), odsetek,
zysków ze zbycia oraz aktualizacji wartości inwestycji innych niż wymienione
w art. 28 ust. 1 pkt 1a, nadwyżki dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi,
a kosztami finansowymi, w szczególności z tytułu odsetek, strat ze zbycia oraz
aktualizacji wartości inwestycji innych niż wymienione w art. 28 ust. 1 pkt 1a,
nadwyżki ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi, z wyjątkiem odsetek, prowizji,
dodatnich i ujemnych różnic kursowych, o których mowa w art. 28 ust. 4 i ust. 8 pkt 2.
4. (uchylony)

art. 43. więcej Art. 43. 1. W bankach na wynik finansowy netto składają się:
1) wynik działalności operacyjnej (w tym na działalności bankowej);
2) wynik operacji nadzwyczajnych;
3) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego,
którego podatnikiem jest jednostka, i płatności z nim zrównanych, na podstawie
odrębnych przepisów.
2. Wynik działalności bankowej obejmuje: wynik z tytułu odsetek, prowizji,
przychody z akcji, udziałów i innych papierów wartościowych, wynik operacji
finansowych, wynik z pozycji wymiany.
3. Wynik działalności operacyjnej obejmuje wynik działalności bankowej,
skorygowany o różnicę między pozostałymi przychodami operacyjnymi
a pozostałymi kosztami operacyjnymi, koszty działania banku, amortyzację środków
trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, wynik na wartości rezerw z aktualizacji.
4. Wynik operacji nadzwyczajnych stanowi różnicę między zyskami
nadzwyczajnymi a stratami nadzwyczajnymi.

art. 44. więcej Art. 44. 1. W zakładach ubezpieczeń i zakładach reasekuracji na wynik
finansowy netto składają się:
1) wynik techniczny ubezpieczeń;
2) różnica między przychodami a kosztami z działalności lokacyjnej niezaliczana
do wyniku technicznego ubezpieczeń;
3) różnica między pozostałymi przychodami a pozostałymi kosztami;
4) wynik operacji nadzwyczajnych;
5) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego,
którego podatnikiem jest jednostka, i płatności z nim zrównanych na podstawie
odrębnych przepisów.
2. Wynik techniczny ubezpieczeń stanowi różnicę między przychodami ze
składek, pozostałymi przychodami technicznymi a wypłaconymi odszkodowaniami,
świadczeniami i zmianami rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, z uwzględnieniem
udziału reasekuratorów w składce, odszkodowaniach, świadczeniach i zmianach stanu
rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, oraz kosztami działalności ubezpieczeniowej
i pozostałymi kosztami technicznymi. W przypadku gdy:
1) przychody z lokat przeznaczone są zgodnie z odrębnymi przepisami na
zwiększenie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych,
2) zakład ubezpieczeń prowadzący działalność ubezpieczeniową w dziale
ubezpieczeń na życie lub zakład reasekuracji prowadzący działalność
reasekuracyjną w zakresie reasekuracji ubezpieczeń na życie inwestują łącznie
środki niestanowiące pokrycia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych i środki
stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
– to przychody i koszty działalności lokacyjnej wykazuje się w technicznym rachunku ubezpieczeń.
3. Na różnicę między pozostałymi przychodami a pozostałymi kosztami składa
się w szczególności różnica między:
1) pozostałymi przychodami finansowymi a pozostałymi kosztami finansowymi;
2) pozostałymi przychodami operacyjnymi a pozostałymi kosztami operacyjnymi;
3) przychodami a kosztami z tytułu pełnienia czynności komisarza awaryjnego.
4. Do wyniku operacji nadzwyczajnych stosuje się przepis art. 43 ust. 4.

Art. 44a. 1. Łączenie się spółek handlowych, zwanych dalej „spółkami”,
rozlicza się i ujmuje na dzień połączenia w księgach rachunkowych spółki, na którą
przechodzi majątek łączących się spółek (spółki przejmującej) albo nowej spółki
powstałej w wyniku połączenia (spółki nowo zawiązanej) – metodą nabycia, o której
mowa w art. 44b, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W razie łączenia się spółek, na skutek którego nie następuje utrata kontroli nad
nimi przez ich dotychczasowych udziałowców, można zastosować metodę łączenia
udziałów, o której mowa w art. 44c; w szczególności dotyczy to łączenia się spółek
zależnych w sposób bezpośredni lub pośredni od tej samej jednostki dominującej, jak
również w razie połączenia jednostki dominującej niższego szczebla z jej jednostką zależną.
3. Za dzień połączenia spółek przyjmuje się dzień wpisania połączenia do
rejestru właściwego dla siedziby odpowiednio spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej.

Art. 44b. 1. Rozliczenie połączenia metodą nabycia polega na sumowaniu
poszczególnych pozycji aktywów i pasywów spółki przejmującej, według ich wartości
księgowej, z odpowiednimi pozycjami aktywów i pasywów spółki przejętej, według
ich wartości godziwej ustalonej na dzień ich połączenia.
2. Aktywa i zobowiązania spółki przejętej na dzień połączenia obejmują także
aktywa lub zobowiązania niewykazywane dotychczas w księgach rachunkowych
i sprawozdaniu finansowym spółki przejętej, jeżeli w wyniku połączenia następuje ich
ujawnienie i odpowiadają one definicji aktywów i zobowiązań.
3. Kapitał (fundusz) własny spółki przejętej ustalony na dzień połączenia jako
aktywa netto według wartości godziwej podlega wyłączeniu.
4. Za wartość godziwą określonych aktywów lub zobowiązań przyjmuje się
w szczególności w przypadku:
1) notowanych papierów wartościowych – aktualny kurs notowań pomniejszony
o koszty sprzedaży;
2) nienotowanych papierów wartościowych – wartość oszacowaną, uwzględniającą
takie czynniki, jak współczynnik cena do zysku i stopa dywidendy
porównywalnych papierów wartościowych wyemitowanych przez spółki o
podobnych charakterystykach;
3) należności – wartość bieżącą (zdyskontowaną) kwot wymagających zapłaty,
wyznaczoną przy odpowiednich bieżących stopach procentowych, pomniejszoną
o odpisy na należności zagrożone i nieściągalne oraz ewentualne koszty
windykacji. Wyznaczanie wartości bieżących (zdyskontowanych) w odniesieniu
do należności krótkoterminowych nie jest konieczne, jeżeli różnica pomiędzy
wartością należności według kwot wymagających zapłaty a według ich wartością
zdyskontowaną nie jest istotna;
4) zapasów produktów gotowych i towarów – cenę sprzedaży netto pomniejszoną
o opust marży zysku wynikający z kosztów doprowadzenia przez spółkę
przejmującą do sprzedaży zapasu lub znalezienia nabywcy;
5) zapasów produktów w toku – cenę sprzedaży netto produktów gotowych
pomniejszoną o koszty zakończenia produkcji i opust marży zysku wynikający
z kosztów doprowadzenia przez spółkę przejmującą zapasów do sprzedaży lub
znalezienia nabywcy;
6) zapasów materiałów – aktualną cenę nabycia;
7) środków trwałych – wartość rynkową lub ich wartość według niezależnej
wyceny. W przypadku gdy nie jest możliwe uzyskanie niezależnej wyceny
środków trwałych – aktualną cenę nabycia albo koszt wytworzenia, z
uwzględnieniem aktualnego stopnia ich zużycia;
8) wartości niematerialnych i prawnych – wartość oszacowaną, wyznaczoną
w oparciu o ceny rynkowe takich samych lub podobnych wartości
niematerialnych i prawnych, a w odniesieniu do wartości firmy lub ujemnej
wartości firmy zawartej w bilansie spółki przejętej – wartość zerową.
W przypadku gdy wartość oszacowana nie może zostać wyznaczona w oparciu
o ceny rynkowe, to przyjmuje się taką wartość, która nie spowoduje powstania
lub zwiększenia ujemnej wartości firmy w wyniku połączenia;
9) zobowiązań – wartość bieżącą (zdyskontowaną) kwot wymagających zapłaty,
wyznaczoną przy odpowiednich bieżących stopach procentowych. Wyznaczanie
wartości bieżących (zdyskontowanych) w odniesieniu do zobowiązań
krótkoterminowych nie jest konieczne, jeżeli różnica pomiędzy wartością zobowiązań według kwot wymagających zapłaty a według ich wartością zdyskontowaną nie jest istotna;
10) rezerwy lub aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego – wartość
możliwą do realizacji przez połączone spółki, po uwzględnieniu zmiany wartości
podatkowej i księgowej aktywów netto spółki przejmowanej.
5. Przez cenę przejęcia rozumie się w przypadku:
1) gdy w celu połączenia spółka wydaje (emituje) udziały – cenę rynkową tych
udziałów lub inaczej ustaloną ich wartość godziwą, jeżeli nie jest znana ich cena
rynkowa. W takim przypadku nadwyżkę wartości rynkowej udziałów lub inaczej
ustalonej ich wartości godziwej zalicza się do kapitału zapasowego. Cenę
rynkową wydanych (wyemitowanych) udziałów przyjmuje się z dnia, w którym
wszystkie istotne warunki połączenia, w tym relacja wymienna udziałów, zostały
ogłoszone. Jeżeli cena rynkowa w tym okresie podlegała istotnym zmianom,
wówczas za cenę rynkową można przyjąć średnią cen rynkowych z miesiąca
poprzedzającego i miesiąca następującego po dniu ogłoszenia wszystkich
istotnych warunków połączenia;
2) nabycia własnych udziałów w celu połączenia – cenę nabycia własnych udziałów;
3) nabycia udziałów spółki przejmowanej – cenę nabycia tych udziałów;
4) gdy w celu połączenia spółka dokonuje zapłaty w innej formie niż określona
w pkt 1–3 – wartość godziwą przedmiotu zapłaty;
5) gdy w celu połączenia spółka dokonuje zapłaty w różnych formach – sumę
odpowiednich wartości, o których mowa w pkt 1–4.
6. Nadwyżka ceny przejęcia, o której mowa w ust. 5, nad wartością godziwą
aktywów netto spółki przejętej wykazywana jest w aktywach spółki, na którą
przeszedł majątek połączonych spółek lub spółki powstałej w wyniku połączenia, jako
wartość firmy.
7. W przypadku gdy połączenie jest wynikiem kilku następujących po sobie
transakcji, cena przejęcia, wartość godziwa aktywów netto spółki przejętej
w procencie odzwierciedlającym procent nabytych praw do aktywów netto oraz
różnica ceny przejęcia wartości godziwej aktywów netto spółki przejętej ustalane są
osobno na dzień każdej istotnej transakcji, przyjmując, iż pierwsza istotna transakcja
została przeprowadzona nie później niż na dzień powstania stosunku
podporządkowania pomiędzy spółką przejmującą a spółką przejmowaną. Ostateczna
cena przejęcia, wartość godziwa aktywów netto spółki przejętej oraz różnica ceny przejęcia nad wartością godziwą aktywów netto spółki przejętej na dzień połączenia
stanowi sumę odpowiednich wielkości z dnia poszczególnych istotnych transakcji.
8. Wartość bilansową aktywów i zobowiązań ustalonych na dzień połączenia
koryguje się w kolejnych okresach sprawozdawczych, jeżeli w wyniku zaistniałych
zdarzeń lub uzyskanych informacji ustalenie wartości godziwej na dzień połączenia
było niewłaściwe. W takich przypadkach należy dokonać odpowiedniej korekty
wartości firmy lub ujemnej wartości firmy, pod warunkiem że jednostka przewiduje
odzyskanie wartości wynikającej z korekty z przyszłych korzyści ekonomicznych
i korekta taka dokonywana jest w ciągu tego roku obrotowego, w którym nastąpiło
połączenie. W przeciwnym przypadku korektę taką zalicza się odpowiednio do
pozostałych przychodów lub kosztów operacyjnych.
9. W przypadku gdy warunki połączenia zakładają możliwość korekty ceny
przejęcia w wyniku zaistnienia w przyszłości określonych zdarzeń, wówczas korektę
taką uwzględnia się przy określaniu ceny przejęcia na dzień połączenia, jeżeli
wystąpienie w przyszłości zdarzeń powodujących korektę ceny jest prawdopodobne,
a kwota korekty ceny może być określona w sposób wiarygodny. W przypadku gdy
w kolejnych okresach sprawozdawczych nie wystąpią zdarzenia warunkujące zmianę
ceny przejęcia lub faktyczna zmiana ceny będzie różniła się od wartości oszacowanej,
wówczas należy dokonać odpowiedniej korekty ceny przejęcia i wartości firmy lub
ujemnej wartości firmy.
10. Od wartości firmy jednostka dokonuje odpisów amortyzacyjnych przez okres
jej ekonomicznej użyteczności. Jeżeli nie można wiarygodnie oszacować okresu
ekonomicznej użyteczności, to okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych
wartości firmy nie może być dłuższy niż 5 lat. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje
się metodą liniową i zalicza się je do pozostałych kosztów operacyjnych.
11. Z zastrzeżeniem ust. 12, nadwyżkę wartości godziwej aktywów netto spółki
przejętej nad ceną przejęcia, czyli ujemną wartość firmy, do wysokości
nieprzekraczającej wartości godziwej nabytych aktywów trwałych, z wyłączeniem
długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach,
jednostka zalicza do rozliczeń międzyokresowych przychodów przez okres będący
średnią ważoną okresu ekonomicznej użyteczności nabytych i podlegających
amortyzacji aktywów. Ujemna wartość firmy w wysokości przekraczającej wartość
godziwą aktywów trwałych, z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych
notowanych na regulowanych rynkach, zaliczana jest do przychodów na dzień połączenia.
12. Ujemną wartość firmy odpisuje się w pozostałe przychody operacyjne do
wysokości, w jakiej dotyczy oszacowanych w sposób wiarygodny przyszłych strat
i kosztów, ustalonych przez spółkę przejmującą na dzień połączenia, niestanowiących
jednak zobowiązania, o którym mowa w ust. 2. Odpis ten następuje w tym okresie
sprawozdawczym, w którym straty i koszty wpływają na wynik finansowy. Jeżeli
straty i koszty te nie zostały poniesione w uprzednio przewidywanych okresach
sprawozdawczych, to dotyczącą ich ujemną wartość firmy odpisuje się w sposób
określony w ust. 11.
13. W bilansie połączonych spółek wyłączeniu podlegają wzajemne należności
i zobowiązania oraz inne rozrachunki o podobnym charakterze.
14. W przypadku gdy w wyniku połączenia powstała nowa spółka, włączeniu do
rachunku zysków i strat za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie, podlegają
przychody i koszty oraz zyski i straty spółki przejętej i spółki przejmującej od dnia
połączenia. W przypadku gdy w wyniku połączenia na spółkę przejmującą przeszedł
majątek spółki przejmowanej, włączeniu do rachunku zysków i strat za rok obrotowy,
w którym nastąpiło połączenie, podlegają przychody i koszty oraz zyski i straty spółki
przejętej od dnia połączenia oraz spółki przejmującej od początku roku obrotowego.
W przypadku gdy przed dniem połączenia łączące się spółki pozostawały w stosunku
podporządkowania, wówczas zyski lub straty netto spółki przejmowanej, osiągnięte
przed dniem połączenia, wpływają w odpowiednim procencie, ustalonym jako procent
kontrolowanych przez spółkę przejmującą w danym okresie przed dniem połączenia
aktywów netto spółki przejmowanej, na odpowiednie pozycje kapitałów własnych
spółki przejmującej, spółki powstałej w wyniku połączenia, z uwzględnieniem
odpisów wartości firmy albo ujemnej wartości firmy, za okres od dnia powstania
stosunku podporządkowania do dnia połączenia.
15. Koszty poniesione bezpośrednio w związku z połączeniem powiększają cenę
przejęcia. Koszty organizacji poniesione przy założeniu nowej spółki akcyjnej lub
koszty podwyższenia kapitału zakładowego w celu połączenia zmniejszają kapitał
zapasowy spółki przejmującej lub spółki powstałej w wyniku połączenia, do
wysokości nadwyżki wartości emisyjnej nad wartością nominalną akcji, a pozostałą
część zalicza się do kosztów finansowych.
16. Sprawozdanie finansowe sporządzone na koniec okresu sprawozdawczego,
w ciągu którego nastąpiło połączenie, powinno zawierać dane porównawcze za
poprzedni rok obrotowy. Dane porównawcze za poprzedni rok obrotowy stanowią
dane ze sprawozdania finansowego spółki przejmującej.

Art. 44c. 1. Łączenie metodą łączenia udziałów polega na sumowaniu
poszczególnych pozycji odpowiednich aktywów i pasywów oraz przychodów
i kosztów połączonych spółek, według stanu na dzień połączenia, po uprzednim
doprowadzeniu ich wartości do jednolitych metod wyceny i dokonaniu wyłączeń,
o których mowa w ust. 2 i 3.
2. Wyłączeniu podlega wartość kapitału zakładowego spółki, której majątek
został przeniesiony na inną spółkę, lub spółek, które w wyniku połączenia zostały
wykreślone z rejestru. Po dokonaniu tego wyłączenia odpowiednie pozycje kapitału
własnego spółki, na którą przechodzi majątek połączonych spółek lub nowo powstałej
spółki koryguje się o różnicę pomiędzy sumą aktywów i pasywów.
3. Wyłączeniu podlegają również:
1) wzajemne należności i zobowiązania oraz inne rozrachunki o podobnym
charakterze łączących się spółek;
2) przychody i koszty operacji gospodarczych dokonywanych w danym roku
obrotowym przed połączeniem między łączącymi się spółkami;
3) zyski lub straty operacji gospodarczych dokonanych przed połączeniem między
łączącymi się spółkami, zawarte w wartościach podlegających łączeniu aktywów i pasywów.
4. Można nie dokonywać wyłączeń, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, jeżeli nie
wpłynie to na rzetelność i jasność sprawozdania finansowego spółki, na którą
przechodzi majątek połączonych spółek lub nowo powstałej spółki.
5. Koszty poniesione w związku z połączeniem, w tym również koszty
organizacji poniesione przy założeniu nowej spółki lub koszty podwyższenia kapitału
spółki, na którą przechodzi majątek łączących się spółek, zalicza się do kosztów finansowych.
6. Sprawozdanie finansowe spółki, na którą przechodzi majątek połączonych
spółek lub nowo powstałej spółki, sporządzone na koniec okresu sprawozdawczego,
w ciągu którego nastąpiło połączenie, zawiera dane porównawcze za poprzedni rok
obrotowy, określone w taki sposób, jakby połączenie miało miejsce na początek
poprzedniego roku obrotowego, z tym że poszczególne składniki kapitałów własnych
na koniec poprzedniego roku powinny zostać wykazane jako suma poszczególnych
składników kapitałów własnych.

Art. 44d. Przepisy art. 44a–44c stosuje się odpowiednio w przypadku nabycia
przez jednostkę zorganizowanej części innej jednostki, w tym również w razie
podziału spółek.

art. 45. więcej Art. 45. 1. Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg
rachunkowych, o którym mowa w art. 12 ust. 2, oraz na inny dzień bilansowy, stosując
odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b, zasady wyceny aktywów i pasywów oraz
ustalania wyniku finansowego, określone w rozdziale 4.
1a. Sprawozdania finansowe emitentów papierów wartościowych
dopuszczonych, emitentów zamierzających ubiegać się lub ubiegających się o ich
dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego
Obszaru Gospodarczego mogą być sporządzane zgodnie z MSR.
1b. Sprawozdania finansowe jednostek wchodzących w skład grupy kapitałowej,
w której jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe
zgodnie z MSR, mogą być sporządzane zgodnie z MSR.
1c. Decyzję w sprawie sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z MSR,
przez jednostki, o których mowa w ust. 1a oraz 1b, podejmuje organ zatwierdzający.
1d. Organ zatwierdzający może podjąć decyzję w sprawie zaprzestania
stosowania MSR przy sporządzaniu sprawozdań finansowych przez jednostki
w przypadku ustania okoliczności, o których mowa w ust. 1a i 1b.
1e. Sprawozdania finansowe oddziałów przedsiębiorcy zagranicznego mogą być
sporządzane zgodnie z MSR, jeżeli przedsiębiorca ten sporządza sprawozdanie
finansowe zgodnie z MSR.
1f. Sprawozdanie finansowe sporządza się w postaci elektronicznej oraz opatruje
się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.
1g. Sprawozdania finansowe jednostek wpisanych do rejestru przedsiębiorców
Krajowego Rejestru Sądowego sporządza się w strukturze logicznej oraz formacie
udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu
obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
1h. Sprawozdania finansowe sporządzane zgodnie z MSR sporządza się w
strukturze logicznej oraz formacie, jeżeli zostaną udostępnione w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
2. Sprawozdanie finansowe składa się z:
1) bilansu;
2) rachunku zysków i strat;
3) informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania
finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.
3. Sprawozdanie finansowe jednostek określonych w art. 64 ust. 1, podlegające
corocznemu badaniu, obejmuje ponadto zestawienie zmian w kapitale (funduszu)
własnym, a w przypadku funduszy inwestycyjnych – zestawienie zmian w aktywach
netto, oraz rachunek przepływów pieniężnych, z zastrzeżeniem ust. 3a.
3a. Sprawozdanie finansowe funduszu inwestycyjnego otwartego oraz
sprawozdanie finansowe specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego nie
obejmuje rachunku przepływów pieniężnych.
3b. Sprawozdanie finansowe funduszu inwestycyjnego oraz alternatywnej spółki
inwestycyjnej obejmuje dodatkowo zestawienie lokat.
3c. Sprawozdanie finansowe alternatywnej spółki inwestycyjnej obejmuje
dodatkowo zestawienie informacji dodatkowych o spółce obejmujące informacje
o strukturze aktywów i kosztach działalności, wartości aktywów netto i informacje
dotyczące wartości aktywów netto na prawo uczestnictwa i sposobu jej ustalania,
informacje o wyemitowanych przez alternatywną spółkę inwestycyjną instrumentach
finansowych lub przyznanych uprawnieniach wpływających na ustalenie wartości
aktywów netto lub na prawa inwestorów oraz informacje dotyczące uprzywilejowania
praw uczestnictwa albo ograniczenia uprawnień z nich wynikających.
4. Do rocznego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie
z działalności jednostki, jeżeli obowiązek jego sporządzania wynika z ustawy lub
odrębnych przepisów.
5. Sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności jednostki
sporządza się w języku polskim i w walucie polskiej. Dane liczbowe można
wykazywać w zaokrągleniu do tysięcy złotych, jeżeli nie zniekształca to obrazu
jednostki zawartego w sprawozdaniu finansowym oraz w sprawozdaniu z działalności.
6. Sprawozdania finansowe oraz sprawozdania z działalności emitentów
papierów wartościowych dopuszczonych, emitentów zamierzających ubiegać się lub
ubiegających się o ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego sporządza się na podstawie przepisów ustawy, z uwzględnieniem przepisów o obrocie papierami wartościowymi.

art. 46. więcej Art. 46. 1. W bilansie wykazuje się stany aktywów i pasywów na dzień
kończący bieżący i poprzedni rok obrotowy.
1a. W przypadku sporządzania bilansu na inny dzień bilansowy niż określony
w ust. 1, w bilansie wykazuje się stany aktywów i pasywów na ten dzień oraz na dzień
kończący rok obrotowy bezpośrednio poprzedzający ten dzień bilansowy.
2. Wykazana w aktywach bilansu, z zastrzeżeniem ust. 2a, wartość
poszczególnych grup składników aktywów wynika z ich wartości księgowej, skorygowanej o:
1) dotychczas dokonane odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe oraz odpisy
aktualizujące, w tym również z tytułu trwałej utraty wartości składników
aktywów trwałych;
2) odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników aktywów obrotowych;
3) odpisy aktualizujące wartość należności.
2a. Aktywa finansowe i zobowiązania finansowe wykazuje się w bilansie
w kwocie netto po kompensacie, jeżeli jednostka ma bezwarunkowe prawo do
kompensaty aktywów i zobowiązań danego rodzaju i zamierza je rozliczyć w kwocie
netto albo jednocześnie wydać składnik aktywów finansowych i rozliczyć
zobowiązanie finansowe.
3. Jeżeli w myśl odrębnych przepisów w ciągu roku dokonywane są odpisy
z wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego, to należy je wykazać ze znakiem
ujemnym w odrębnej pozycji pasywów „Kapitał (fundusz) własny”, w pozycji
„Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)”.
4. Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oraz inne fundusze tworzone na
podstawie odrębnych przepisów, niezaliczone do kapitałów (funduszów) własnych,
wykazuje się w pasywach bilansu w grupie zobowiązań jako fundusze specjalne.
5. Bilans powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym:
1) dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji –
w załączniku nr 1 do ustawy;
2) dla banków – w załączniku nr 2 do ustawy;
3) dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji – w załączniku nr 3 do ustawy;
4) dla jednostek mikro sporządzających uproszczony bilans – w załączniku nr 4 do ustawy;
5) dla jednostek małych sporządzających uproszczony bilans – w załączniku
nr 5 do ustawy;
6) dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r.
o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek
kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy
– w załączniku nr 6 do ustawy.
6. Jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych,
oraz jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy, mogą sporządzać
bilans zawierający informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do ustawy.

art. 47. więcej Art. 47. 1. W rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody,
koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący
i poprzedni rok obrotowy.
2. W przypadku sporządzania rachunku zysków i strat za inny okres
sprawozdawczy niż określony w ust. 1, w rachunku zysków i strat wykazuje się
oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku
finansowego za bieżący okres sprawozdawczy oraz analogiczny okres sprawozdawczy
poprzedniego roku obrotowego.
3. W przypadku gdy jednostka przewiduje zaprzestanie określonego zakresu
działalności mającego wpływ na przychody i koszty przyszłych okresów
sprawozdawczych, przy zachowaniu zasady kontynuacji – odpowiednie przychody
i koszty z tym związane należy wykazać odrębnie od przychodów i kosztów
działalności kontynuowanej.
3a. Ustalona w rachunku zysków i strat różnica pomiędzy przychodami
a kosztami jednostki mikro, o której mowa w art. 3 ust. 1a pkt 2, zwiększa – po
zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego – odpowiednio przychody lub
koszty w następnym roku obrotowym; różnica dodatnia może być zaliczona na
zwiększenie kapitału (funduszu) podstawowego.
4. Rachunek zysków i strat powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym:
1) dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji –
w załączniku nr 1 do ustawy, w wariancie kalkulacyjnym albo porównawczym,
zależnie od wyboru dokonanego przez kierownika jednostki;
2) dla banków – w załączniku nr 2 do ustawy;
3) dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji – w załączniku nr 3 do ustawy;
4) dla jednostek mikro sporządzających uproszczony rachunek zysków i strat –
w załączniku nr 4 do ustawy;
5) dla jednostek małych sporządzających uproszczony rachunek zysków i strat –
w załączniku nr 5 do ustawy, w wariancie kalkulacyjnym albo porównawczym,
zależnie od wyboru dokonanego przez kierownika jednostki;
6) dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r.
o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek
kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy
– w załączniku nr 6 do ustawy.
5. Jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych,
oraz jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy, mogą sporządzać
rachunek zysków i strat zawierający informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do ustawy.

art. 48. więcej Art. 48. 1. Informacja dodatkowa powinna zawierać istotne dane i objaśnienia
niezbędne do tego, aby sprawozdanie finansowe odpowiadało warunkom określonym
w art. 4 ust. 1, a w szczególności obejmować:
1) wprowadzenie do sprawozdania finansowego, zawierające opis przyjętych zasad
(polityki) rachunkowości, w tym metod wyceny i sporządzenia sprawozdania
finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru,
oraz przedstawienie przyczyn i skutków ich ewentualnych zmian w stosunku do roku poprzedzającego;
2) dodatkowe informacje i objaśnienia:
a) do pozycji bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienia zmian w kapitale
(funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych za okresy
sprawozdawcze objęte sprawozdaniem finansowym,
b) proponowany podział zysku lub pokrycia straty,
c) podstawowe informacje dotyczące pracowników i organów jednostki,
d) inne istotne informacje dla zrozumienia sprawozdania finansowego.
2. Zakres informacji dodatkowej, sporządzanej przez jednostki inne niż banki,
zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, określa załącznik nr 1 do ustawy.
3. Jednostka mikro może nie sporządzać informacji dodatkowej, o której mowa
w ust. 1, pod warunkiem że przedstawi informacje uzupełniające do bilansu określone
w załączniku nr 4 do ustawy.
4. Zakres informacji dodatkowej dla jednostek małych sporządzających
uproszczoną informację dodatkową określa załącznik nr 5 do ustawy. Jednostka mała,
która nie sporządza uproszczonej informacji dodatkowej, sporządza informację
dodatkową w zakresie nie mniejszym niż określony w załączniku nr 5 do ustawy.
5. Zakres informacji dodatkowej dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2
ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa
w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy, określa załącznik nr 6 do ustawy.
6. Jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych,
oraz jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy, mogą sporządzać
informację dodatkową w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do ustawy.

Art. 48a. 1. Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym obejmuje
informacje o zmianach poszczególnych składników kapitału (funduszu) własnego za
bieżący i poprzedni rok obrotowy określone:
1) dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji –
w załączniku nr 1 do ustawy;
2) dla banków – w załączniku nr 2 do ustawy;
3) dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji – w załączniku nr 3 do ustawy.
2. W przypadku sporządzania zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym
za inny okres sprawozdawczy niż określony w ust. 1, w zestawieniu zmian w kapitale
(funduszu) własnym wykazuje się zmiany poszczególnych pozycji kapitału (funduszu)
własnego za bieżący okres sprawozdawczy i poprzedni rok obrotowy.
3. Jednostka mikro może nie sporządzać zestawienia zmian w kapitale
(funduszu) własnym, o którym mowa w ust. 1.
4. Jednostka mała może nie sporządzać zestawienia zmian w kapitale (funduszu)
własnym, o którym mowa w ust. 1.

Art. 48b. 1. Rachunek przepływów pieniężnych sporządzony metodą
bezpośrednią albo pośrednią, zależnie od wyboru dokonanego przez kierownika jednostki, wykazuje dane za bieżący i poprzedni rok obrotowy, obejmując informacje w zakresie ustalonym:
1) dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji –
w załączniku nr 1 do ustawy;
2) dla banków – w załączniku nr 2 do ustawy;
3) dla zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji – w załączniku nr 3 do ustawy.
2. W przypadku sporządzania rachunku przepływów pieniężnych za inny okres
sprawozdawczy niż określony w ust. 1, rachunek przepływów pieniężnych sporządza
się za bieżący okres sprawozdawczy i analogiczny okres sprawozdawczy
poprzedniego roku obrotowego.
3. W rachunku przepływów pieniężnych należy uwzględnić wszystkie wpływy
i wydatki z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej jednostki,
z wyjątkiem wpływów i wydatków będących rezultatem zakupu lub sprzedaży
środków pieniężnych, przy czym dla właściwego określenia wartości przepływów pieniężnych:
1) przez działalność operacyjną rozumie się podstawowy rodzaj działalności
jednostki oraz inne rodzaje działalności, niezaliczone do działalności
inwestycyjnej (lokacyjnej) lub finansowej;
2) przez działalność inwestycyjną (lokacyjną) rozumie się nabywanie lub zbywanie
składników aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz
wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści;
3) przez działalność finansową rozumie się pozyskiwanie lub utratę źródeł
finansowania [zmiany w rozmiarach i relacjach kapitału (funduszu) własnego
i obcego w jednostce] oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści.
4. Jednostka mikro może nie sporządzać rachunku przepływów pieniężnych,
o którym mowa w ust. 1.
5. Jednostka mała może nie sporządzać rachunku przepływów pieniężnych,
o którym mowa w ust. 1.

art. 49. więcej Art. 49. 1. W przypadku spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych,
towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, towarzystw reasekuracji wzajemnej,
spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych, a także tych spółek jawnych i
komandytowych, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej, oraz w przypadku
specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych, funduszy inwestycyjnych
zamkniętych oraz alternatywnych spółek inwestycyjnych, kierownik jednostki
sporządza, wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym, sprawozdanie z działalności jednostki.
2. Sprawozdanie z działalności jednostki powinno obejmować istotne informacje
o stanie majątkowym i sytuacji finansowej, w tym ocenę uzyskiwanych efektów oraz
wskazanie czynników ryzyka i opis zagrożeń, a w szczególności informacje o:
1) zdarzeniach istotnie wpływających na działalność jednostki, jakie nastąpiły
w roku obrotowym, a także po jego zakończeniu, do dnia zatwierdzenia
sprawozdania finansowego;
2) przewidywanym rozwoju jednostki;
3) ważniejszych osiągnięciach w dziedzinie badań i rozwoju;
4) aktualnej i przewidywanej sytuacji finansowej;
5) udziałach własnych, w tym:
a) przyczynie nabycia udziałów własnych dokonanego w roku obrotowym,
b) liczbie i wartości nominalnej nabytych oraz zbytych w roku obrotowym
udziałów, a w przypadku braku wartości nominalnej – ich wartości
księgowej, jak też części kapitału podstawowego, którą te udziały reprezentują,
c) w przypadku nabycia lub zbycia odpłatnego – równowartości tych udziałów,
d) liczbie i wartości nominalnej wszystkich udziałów nabytych
i zatrzymanych, a w razie braku wartości nominalnej – wartości księgowej,
jak również części kapitału podstawowego, którą te udziały reprezentują;
6) posiadanych przez jednostkę oddziałach (zakładach);
7) instrumentach finansowych w zakresie:
a) ryzyka: zmiany cen, kredytowego, istotnych zakłóceń przepływów środków
pieniężnych oraz utraty płynności finansowej, na jakie narażona jest jednostka,
b) przyjętych przez jednostkę celach i metodach zarządzania ryzykiem
finansowym, łącznie z metodami zabezpieczenia istotnych rodzajów
planowanych transakcji, dla których stosowana jest rachunkowość zabezpieczeń.
8) (uchylony)
2a. Sprawozdanie z działalności emitenta, którego papiery wartościowe zostały
dopuszczone do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru
Gospodarczego, powinno zawierać również – jako wyodrębnioną część –
oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego, którego zakres określają przepisy
wykonawcze wydane na podstawie art. 60 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r.
o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do
zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz.
512 i 685) lub regulaminy wydane na podstawie art. 61 tej ustawy.
2b. Sprawozdanie z działalności specjalistycznych funduszy inwestycyjnych
otwartych, funduszy inwestycyjnych zamkniętych oraz alternatywnych spółek
inwestycyjnych powinno obejmować, z uwzględnieniem art. 105 rozporządzenia
delegowanego Komisji (UE) nr 231/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniającego
dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE w odniesieniu do zwolnień,
ogólnych warunków dotyczących prowadzenia działalności, depozytariuszy, dźwigni
finansowej, przejrzystości i nadzoru (Dz. Urz. UE L 83 z 22.03.2013, str. 1), istotne
informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej tych jednostek, w tym ocenę
uzyskiwanych efektów oraz wskazanie czynników ryzyka i opis zagrożeń.
3. Sprawozdanie z działalności jednostki powinno obejmować również – o ile
jest to istotne dla oceny rozwoju, wyników i sytuacji jednostki – co najmniej:
1) kluczowe finansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki;
2) kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością
jednostki oraz informacje dotyczące zagadnień pracowniczych i środowiska naturalnego.
3a. W przypadku gdy istnieje powiązanie pomiędzy wartościami wykazanymi w
rocznym sprawozdaniu finansowym a informacjami zawartymi w sprawozdaniu z
działalności jednostki, sprawozdanie z działalności jednostki powinno zawierać
odniesienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym, a także dodatkowe
wyjaśnienia dotyczące tych kwot.
4. Jednostka mikro, o której mowa w art. 3 ust. 1a pkt 1 i ust. 1b, która ma
obowiązek sporządzania sprawozdania z działalności jednostki zgodnie z ust. 1, może
nie sporządzać tego sprawozdania, pod warunkiem że w informacji dodatkowej,
a w przypadku, o którym mowa w art. 48 ust. 3, jako informacje uzupełniające do
bilansu, przedstawi informacje dotyczące nabycia udziałów (akcji) własnych
określone w załączniku nr 4 do ustawy.
5. Jednostka mała, która ma obowiązek sporządzania sprawozdania
z działalności zgodnie z ust. 1, może nie sporządzać tego sprawozdania, pod
warunkiem że w informacji dodatkowej przedstawi informacje dotyczące nabycia
udziałów własnych, o których mowa w ust. 2 pkt 5.
6. Jednostka mała i jednostka mikro mogą nie wykazywać w sprawozdaniu z
działalności wskaźników oraz informacji, o których mowa w ust. 3 pkt 2.
7. W przypadku podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego
Rejestru Sądowego sprawozdanie z działalności jednostki sporządza się w postaci
elektronicznej oraz opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem
zaufanym albo podpisem osobistym.

Art. 49a. Przyjmuje się, że sprawozdanie finansowe sporządzone przez
jednostkę mikro z zastosowaniem art. 46 ust. 5 pkt 4, art. 47 ust. 4 pkt 4, art. 48 ust. 3,
art. 48a ust. 3, art. 48b ust. 4 lub art. 49 ust. 4 przedstawia rzetelnie i jasno sytuację
majątkową i finansową oraz wynik finansowy tej jednostki.

Art. 49b. 1. Jednostka, o której mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1–6, będąca spółką
kapitałową, spółką komandytowo-akcyjną lub taką spółką jawną lub komandytową,
której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są
spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o
podobnej do tych spółek formie prawnej, pod warunkiem że w roku obrotowym, za
który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok
przekracza następujące wielkości:
1) 500 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty oraz
2) 85 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego
lub 170 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i
produktów za rok obrotowy
– zawiera dodatkowo w sprawozdaniu z działalności – jako wyodrębnioną część –
oświadczenie na temat informacji niefinansowych.
2. Oświadczenie na temat informacji niefinansowych obejmuje co najmniej:
1) zwięzły opis modelu biznesowego jednostki;
2) kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki;
3) opis polityk stosowanych przez jednostkę w odniesieniu do zagadnień
społecznych, pracowniczych, środowiska naturalnego, poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji, a także opis rezultatów stosowania tych polityk;
4) opis procedur należytej staranności – jeżeli jednostka je stosuje w ramach
polityk, o których mowa w pkt 3;
5) opis istotnych ryzyk związanych z działalnością jednostki mogących wywierać
niekorzystny wpływ na zagadnienia, o których mowa w pkt 3, w tym ryzyk
związanych z produktami jednostki lub jej relacjami z otoczeniem zewnętrznym,
w tym z kontrahentami, a także opis zarządzania tymi ryzykami.
3. Sporządzając oświadczenie na temat informacji niefinansowych, jednostka
przedstawia informacje niefinansowe w zakresie, w jakim są one niezbędne dla oceny
rozwoju, wyników i sytuacji jednostki oraz wpływu jej działalności na zagadnienia, o
których mowa w ust. 2 pkt 3.
4. W przypadku gdy istnieje powiązanie pomiędzy wartościami wykazanymi w
rocznym sprawozdaniu finansowym a informacjami zawartymi w oświadczeniu na
temat informacji niefinansowych, oświadczenie to powinno zawierać odniesienia do
kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym, a także dodatkowe wyjaśnienia
dotyczące tych kwot.
5. Jeżeli jednostka nie stosuje polityki w odniesieniu do jednego lub kilku
zagadnień, o których mowa w ust. 2 pkt 3, w oświadczeniu na temat informacji
niefinansowych jednostka podaje powody jej niestosowania.
6. Jednostka w wyjątkowych przypadkach może pominąć w oświadczeniu na
temat informacji niefinansowych informacje dotyczące oczekiwanych zdarzeń lub
spraw będących przedmiotem toczących się negocjacji, jeżeli – zgodnie z uzasadnioną
opinią kierownika jednostki oraz członków rady nadzorczej lub innego organu
nadzorującego jednostkę – ujawnienie takich informacji miałoby istotnie szkodliwy
wpływ na sytuację rynkową jednostki. Jednostka nie może pominąć tych informacji,
jeżeli uniemożliwi to prawidłową i obiektywną ocenę rozwoju, wyników i sytuacji
jednostki oraz wpływu jej działalności na zagadnienia, o których mowa w ust. 2 pkt 3.
7. Jeżeli jednostka pominie w oświadczeniu na temat informacji niefinansowych
informacje, o których mowa w ust. 6, informuje o tym w tym oświadczeniu.
8. Jednostka przy sporządzaniu oświadczenia na temat informacji
niefinansowych może stosować dowolne zasady, w tym własne zasady, krajowe,
unijne lub międzynarodowe standardy, normy lub wytyczne. W oświadczeniu
jednostka zawiera informację o tym, jakie zasady, standardy, normy lub wytyczne zastosowała.
9. Jednostka może nie sporządzać oświadczenia na temat informacji
niefinansowych, jeżeli wraz ze sprawozdaniem z działalności sporządzi odrębnie
sprawozdanie na temat informacji niefinansowych oraz zamieści je na swojej stronie
internetowej w terminie 6 miesięcy od dnia bilansowego. Jednostka zamieszcza w
sprawozdaniu z działalności informację o sporządzeniu odrębnego sprawozdania na
temat informacji niefinansowych zgodnie z wymogami określonymi w ust. 2–8. Do
sprawozdania na temat informacji niefinansowych przepisy ust. 2–8, art. 4a ust. 1, art.
45 ust. 4 i 5, art. 52 ust. 3 pkt 2, art. 68 oraz art. 73 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
10. Przyjmuje się, że jednostka sporządzająca oświadczenie na temat informacji
niefinansowych albo sprawozdanie na temat informacji niefinansowych zgodnie z
wymogami ustawy spełnia obowiązek ujawnienia wskaźników oraz informacji, o
których mowa w art. 49 ust. 3 pkt 2.
11. Jednostka będąca jednostką zależną, w tym jednostką dominującą niższego
szczebla, może nie sporządzać oświadczenia na temat informacji niefinansowych albo
sprawozdania na temat informacji niefinansowych, jeżeli jej jednostka dominująca
wyższego szczebla mająca siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium
Europejskiego Obszaru Gospodarczego sporządza oświadczenie grupy kapitałowej na
temat informacji niefinansowych albo sprawozdanie grupy kapitałowej na temat
informacji niefinansowych zgodnie z przepisami prawa państwa Europejskiego
Obszaru Gospodarczego, któremu podlega, którym obejmie tę jednostkę i jej jednostki
zależne każdego szczebla. W takim przypadku jednostka ujawnia w sprawozdaniu z
działalności nazwę i siedzibę jej jednostki dominującej wyższego szczebla
sporządzającej oświadczenie albo sprawozdanie grupy kapitałowej na temat
informacji niefinansowych, które obejmie tę jednostkę i jej jednostki zależne każdego szczebla.

art. 50. więcej Art. 50. 1. Informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym mogą być
wykazywane ze szczegółowością większą niż określona w załącznikach do ustawy,
jeżeli wynika to z potrzeb lub specyfiki jednostki.
2. (uchylony)
3. W przypadku gdy informacje dotyczące poszczególnych pozycji
sprawozdania finansowego nie wystąpiły w jednostce zarówno w roku obrotowym,
jak i za rok poprzedzający rok obrotowy, to przy sporządzaniu sprawozdania
finansowego pozycje te pomija się.
4. (uchylony)

art. 51. więcej Art. 51. 1. Jednostka, w skład której wchodzą jednostki organizacyjne
sporządzające samodzielne sprawozdania finansowe, sporządza łączne sprawozdanie
finansowe, będące sumą sprawozdania finansowego jednostki i wszystkich jej
oddziałów (zakładów), wyłączając odpowiednio:
1) aktywa i fundusze wydzielone;
2) wzajemne należności i zobowiązania oraz inne rozrachunki o podobnym
charakterze;
3) przychody i koszty z tytułu operacji dokonywanych między jednostką a jej
oddziałami (zakładami) lub między jej oddziałami (zakładami);
4) wynik finansowy operacji gospodarczych dokonywanych wewnątrz jednostki,
zawarty w aktywach jednostki lub jej oddziałów (zakładów).
Można nie dokonywać wyłączeń, o których mowa w pkt 2–4, jeżeli nie wpływa to
ujemnie na spełnienie obowiązków określonych w art. 4 ust. 1.
2. Do sprawozdania finansowego jednostki, w której skład wchodzą oddziały
(zakłady) znajdujące się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i tam
sporządzające sprawozdania finansowe, włącza się odpowiednie dane wynikające
z bilansów tych oddziałów (zakładów), wyrażone w walutach obcych, przeliczone na
walutę polską po obowiązującym na dzień bilansowy średnim kursie ogłoszonym dla
danej waluty przez Narodowy Bank Polski, natomiast z rachunku zysków i strat – po
kursie stanowiącym średnią arytmetyczną średnich kursów na dzień kończący każdy
miesiąc roku obrotowego, a w uzasadnionych przypadkach – po kursie będącym
średnią arytmetyczną średnich kursów na dzień kończący poprzedni rok obrotowy
i dzień kończący bieżący rok obrotowy, ogłoszonych dla danej waluty przez
Narodowy Bank Polski. Powstałe na skutek tych przeliczeń różnice wykazuje się
w łącznym sprawozdaniu finansowym jednostki, w pozycji „Różnice kursowe
z przeliczenia”, jako składnik kapitału (funduszu) z aktualizacji wyceny.

art. 52. więcej Art. 52. 1. Kierownik jednostki zapewnia sporządzenie rocznego sprawozdania
finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawia je
właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa,
postanowieniami statutu lub umowy.
2. Sprawozdanie finansowe podpisuje – podając zarazem datę podpisu – osoba,
której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, i kierownik jednostki, a jeżeli
jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu. Odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio również do:
1) sprawozdania finansowego sporządzonego na dzień określony w art. 12 ust. 2
lub na inny dzień bilansowy;
2) sprawozdania z działalności jednostki określonego w art. 49, z tym że nie
podpisuje go osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych.

art. 53. więcej Art. 53. 1. Roczne sprawozdanie finansowe jednostki, z zastrzeżeniem ust. 2b,
podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego.
1a. Przed zatwierdzeniem roczne sprawozdanie finansowe jednostek, o których
mowa w art. 64, podlega badaniu zgodnie z wymogami przeprowadzania badań określonymi w:
1) art. 66–68 oraz
2) ustawie z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich
oraz nadzorze publicznym (Dz. U. poz. 1089 oraz z 2018 r. poz. 398, 1669, 2193
i 2243), zwanej dalej „ustawą o biegłych rewidentach”, oraz
3) rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16
kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych
badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającym
decyzję Komisji 2005/909/WE (Dz. Urz. UE L 158 z 27.05.2014, str. 77 oraz Dz.
Urz. UE L 170 z 11.06.2014, str. 66) – w przypadku jednostek zainteresowania
publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o biegłych rewidentach.
2. (uchylony)
2a. Przepisy ust. 1 i 1a nie dotyczą jednostek, w stosunku do których ogłoszona
została upadłość.
2aa. Przepis ust. 1 nie dotyczy jednostek kontynuujących działalność
gospodarczą jako przedsiębiorstwo w spadku, działające zgodnie z ustawą z dnia 5
lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych
ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw.
2b. Roczne sprawozdanie finansowe oddziału przedsiębiorcy zagranicznego
uważa się za zatwierdzone, jeżeli zostało zatwierdzone sprawozdanie finansowe
przedsiębiorcy zagranicznego, obejmujące dane sprawozdania finansowego tego oddziału.
3. Podział lub pokrycie wyniku finansowego netto jednostek zobowiązanych,
zgodnie z art. 64 ust. 1, do poddania badaniu rocznego sprawozdania finansowego
może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ
zatwierdzający, poprzedzonego wyrażeniem przez biegłego rewidenta opinii o tym
sprawozdaniu bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniami. Podział lub pokrycie wyniku
finansowego netto, dokonany bez spełnienia tego warunku, jest nieważny z mocy prawa.
4. Podział lub pokrycie wyniku finansowego netto jednostek niezobowiązanych
do poddania badaniu rocznego sprawo-zdania finansowego może nastąpić po
zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający.
5. Odpisy z wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego, w tym także
wpłaty z zysku, dokonywane na podstawie odrębnych przepisów uznaje się za podział
wyniku finansowego netto jednostek w ciągu roku obrotowego.

art. 54. więcej Art. 54. 1. Jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed
jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają
istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, lub powodujących, że założenie
kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna ona
odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich
zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie
finansowe dotyczy, oraz powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada
lub zbadał. Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany
stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się
w informacji dodatkowej.
2. Jeżeli jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, o których mowa
w ust. 1, po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego, to ich skutki ujmuje
w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała.
3. Jeżeli w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania
finansowego za ten rok obrotowy jednostka stwierdziła popełnienie w poprzednich
latach obrotowych błędu, w następstwie którego nie można uznać sprawo-zdania
finansowego za rok lub lata poprzednie za spełniające wymagania określone w art. 4
ust. 1, to kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał
(fundusz) własny i wykazuje jako „zysk (strata) z lat ubiegłych”.

art. 55. więcej Art. 55. 1. Jednostka dominująca, mająca siedzibę lub miejsce sprawowania
zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, sporządza roczne skonsolidowane
sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej, obejmujące dane jednostki dominującej
i jednostek od niej zależnych wszystkich szczebli, bez względu na ich siedzibę,
zestawione w taki sposób, jakby grupa kapitałowa stanowiła jedną jednostkę;
sprawozdaniem tym obejmuje się również dane pozostałych jednostek podporządkowanych, zgodnie z zasadami określonymi w niniejszym rozdziale.
2. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe składa się z:
1) skonsolidowanego bilansu;
2) skonsolidowanego rachunku zysków i strat;
3) skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych;
4) skonsolidowanego zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym;
5) informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do skonsolidowanego
sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.
2a. Do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego dołącza się
sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej, sporządzone odpowiednio według
wymogów, o których mowa w art. 49 ust. 2–3a i 7, z tym że w przypadku informacji
określonych w art. 49 ust. 2 pkt 5 należy podać informacje o udziałach własnych
posiadanych przez jednostkę dominującą, jednostki wchodzące w skład grupy
kapitałowej oraz osoby działające w ich imieniu. Sprawozdanie z działalności grupy
kapitałowej można sporządzić łącznie ze sprawozdaniem z działalności jednostki
dominującej jako jedno sprawozdanie.
2b. Jednostka dominująca będąca:
1) jednostką, o której mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1–6, oraz
2) spółką kapitałową, spółką komandytowo-akcyjną lub taką spółką jawną lub
komandytową, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej, oraz
3) jednostką dominującą grupy kapitałowej, jeżeli łączne dane jednostki
dominującej oraz wszystkich jednostek zależnych każdego szczebla na dzień
bilansowy roku obrotowego oraz na dzień bilansowy roku poprzedzającego rok obrotowy:
a) po dokonaniu wyłączeń konsolidacyjnych, o których mowa w art. 60 ust. 2
i 6, przekraczają wielkości, o których mowa w art. 49b ust. 1, albo
b) przed dokonaniem wyłączeń konsolidacyjnych, o których mowa w art. 60
ust. 2 i 6, przekraczają następujące wielkości:
– 500 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty oraz
– 102 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku
obrotowego lub 204 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze
sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy
– zawiera dodatkowo w sprawozdaniu z działalności grupy kapitałowej – jako
wyodrębnioną część – oświadczenie grupy kapitałowej na temat informacji
niefinansowych sporządzone odpowiednio według wymogów określonych w art. 49b ust. 2–8.
2c. Jednostka dominująca może nie sporządzać oświadczenia grupy kapitałowej
na temat informacji niefinansowych pod warunkiem, że wraz ze sprawozdaniem z
działalności grupy kapitałowej sporządzi odrębnie sprawozdanie grupy kapitałowej na
temat informacji niefinansowych oraz zamieści je na swojej stronie internetowej w
terminie 6 miesięcy od dnia bilansowego. Jednostka zamieszcza w sprawozdaniu z
działalności grupy kapitałowej informację o sporządzeniu odrębnego sprawozdania
grupy kapitałowej zgodnie z wymogami określonymi w art. 49b ust. 2–8. Do
sprawozdania grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych przepisy art. 4a
ust. 1, art. 45 ust. 4 i 5, art. 49b ust. 2–8, art. 52 ust. 3 pkt 2, art. 68 oraz art. 73 ust. 3
stosuje się odpowiednio.
2d. Przyjmuje się, że jednostka dominująca, która sporządza oświadczenie grupy
kapitałowej na temat informacji niefinansowych albo sprawozdanie grupy kapitałowej
na temat informacji niefinansowych zgodnie z wymogami ustawy, spełnia obowiązek
ujawnienia wskaźników oraz informacji, o których mowa w art. 49 ust. 3 pkt 2.
2e. Jednostka będąca jednostką dominującą niższego szczebla może nie
sporządzać oświadczenia grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych albo sprawozdania grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych, jeżeli jej jednostka dominująca wyższego szczebla mająca siedzibę lub miejsce sprawowania
zarządu na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego sporządza
oświadczenie grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych albo sprawozdanie grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych zgodnie z przepisami prawa państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego, któremu podlega, którym
obejmie tę jednostkę i jej jednostki zależne każdego szczebla. W takim przypadku
jednostka ujawnia w sprawozdaniu z działalności nazwę i siedzibę jej jednostki
dominującej wyższego szczebla, sporządzającej oświadczenie albo sprawozdanie
grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych, które obejmie tę jednostkę i
jej jednostki zależne każdego szczebla.
3. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządza się również na inny dzień
bilansowy, jeżeli obowiązek taki wynika z odrębnych przepisów.
4. Jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej, to do sporządzania
skonsolidowanego sprawozdania finansowego stosuje się odpowiednio przepisy
rozdziałów 4, 4a i 5.
5. Skonsolidowane sprawozdania finansowe emitentów papierów
wartościowych, o których mowa w art. 4 rozporządzenia (WE)
nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie
stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości (Dz. Urz. WE L 243
z 11.09.2002, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 29, str. 609,
z późn. zm.), oraz banków sporządza się zgodnie z MSR.
6. Skonsolidowane sprawozdania finansowe emitentów papierów
wartościowych zamierzających ubiegać się lub ubiegających się o ich dopuszczenie
do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru
Gospodarczego mogą być sporządzane zgodnie z MSR.
7. Skonsolidowane sprawozdania finansowe jednostek dominujących niższego
szczebla, wchodzących w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca
wyższego szczebla sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie
z MSR, mogą być sporządzane zgodnie z MSR.
8. Decyzję w sprawie sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych
zgodnie z MSR, przez jednostki, o których mowa w ust. 6 i 7, podejmuje organ
zatwierdzający jednostki dominującej.
9. Organ zatwierdzający jednostki dominującej może podjąć decyzję w sprawie
zaprzestania stosowania MSR przy sporządzaniu skonsolidowanych sprawozdań finansowych przez jednostki w przypadku ustania okoliczności, o których mowa w ust. 6 i 7.
10. Przepisy ust. 9 stosuje się odpowiednio do jednostek niebędących bankami,
o których mowa w ust. 5.

art. 56. więcej Art. 56. 1. Jednostka dominująca może nie sporządzać skonsolidowanego
sprawozdania finansowego, jeżeli na dzień bilansowy roku obrotowego oraz na dzień
bilansowy roku poprzedzającego rok obrotowy łączne dane jednostki dominującej
oraz wszystkich jednostek zależnych każdego szczebla:
1) przed dokonaniem wyłączeń konsolidacyjnych, o których mowa w art. 60 ust. 2
i 6, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
a) 38 400 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 76 800 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów
i produktów za rok obrotowy,
c) 250 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty;
2) po dokonaniu wyłączeń konsolidacyjnych, o których mowa w art. 60 ust. 2 i 6,
nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
a) 32 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 64 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów
i produktów za rok obrotowy,
c) 250 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
1a. Jednostka dominująca, która jest zwolniona ze sporządzania
skonsolidowanego sprawozdania finansowego na podstawie ust. 1 pkt 1 lub 2, traci to
prawo, jeżeli na dzień bilansowy roku obrotowego oraz na dzień bilansowy roku
poprzedzającego rok obrotowy przekroczyła dwie z określonych w ust. 1 pkt 1 lub
2 wielkości, ze skutkiem dla bieżącego roku obrotowego.
2. Jednostka dominująca, zależna od innej jednostki, mającej siedzibę lub
miejsce sprawowania zarządu na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
może nie sporządzać skonsolidowanego sprawozdania finansowego, jeżeli:
1) jednostka dominująca wyższego szczebla posiada 100% udziałów tej jednostki,
przy czym nie są brane pod uwagę udziały w tej jednostce posiadane przez członków jej organów administrujących, zarządzających lub nadzorujących z mocy prawa lub z tytułu zobowiązania określonego w jej statucie lub umowie, lub
2) jednostka dominująca wyższego szczebla posiada co najmniej 90% udziałów tej
jednostki, a pozostali udziałowcy tej jednostki zatwierdzili decyzję
o niesporządzaniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
2a. Przepis ust. 2 stosuje się, jeżeli spełnione zostały łącznie następujące warunki:
1) jednostka dominująca wyższego szczebla obejmie konsolidacją zarówno zależną
od niej jednostkę dominującą niesporządzającą skonsolidowanego sprawozdania
finansowego, jak i wszystkie jej jednostki zależne, które podlegałyby
konsolidacji przez jednostkę dominującą z uwzględnieniem przepisów art. 57 i art. 58;
2) kierownik jednostki dominującej niesporządzającej skonsolidowanego
sprawozdania finansowego wypełni obowiązek określony w art. 69 ust. 4;
3) jednostka dominująca niesporządzająca skonsolidowanego sprawozdania
finansowego ujawni w informacji dodatkowej informacje wymienione w
załączniku nr 1 do ustawy w części „Dodatkowe informacje i objaśnienia” w ust. 7 pkt 4.
2b. W przypadku, o którym mowa w ust. 2a pkt 1, skonsolidowane
sprawozdanie finansowe jednostki dominującej wyższego szczebla sporządzane jest
zgodnie z przepisami prawa państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego, któremu
podlega, lub MSR.
3. Jednostka dominująca może nie sporządzać skonsolidowanego sprawozdania
finansowego także wtedy, gdy wszystkie jednostki od niej zależne wyłącza się
z obowiązku objęcia ich konsolidacją na podstawie art. 57 lub art. 58.
4. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli jednostka dominująca lub jej jednostka
zależna jest jednostką, o której mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1–6.
5. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, jeżeli jednostka dominująca jest emitentem
papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków
regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

art. 57. więcej Art. 57. Konsolidacją można nie obejmować jednostki zależnej, jeżeli:
1) udziały tej jednostki zostały nabyte, zakupione lub pozyskane w innej formie,
z wyłącznym ich przeznaczeniem do późniejszej odprzedaży, w terminie jednego
roku od dnia ich nabycia, zakupu lub pozyskania w innej formie;
2) występują poważne długoterminowe ograniczenia w sprawowaniu kontroli nad
jednostką, które wyłączają swobodne dysponowanie jej aktywami netto, w tym
wypracowanym przez tę jednostkę zyskiem netto, lub które wyłączają
sprawowanie kontroli nad organami kierującymi tą jednostką;
3) bez ponoszenia niewspółmiernie wysokich kosztów lub bez zbędnej zwłoki nie
można uzyskać informacji niezbędnych do sporządzenia skonsolidowanego
sprawozdania finansowego, przy czym może mieć to zastosowanie
w wyjątkowych przypadkach, które zostaną odpowiednio udokumentowane.

art. 58. więcej Art. 58. 1. Konsolidacją można nie obejmować jednostki zależnej, jeżeli dane
finansowe tej jednostki są nieistotne dla realizacji obowiązku określonego w art. 4 ust. 1.
2. Jeżeli dwie lub więcej jednostek zależnych spełnia kryterium, o którym mowa
w ust. 1, ale ich łączne dane są istotne z punktu widzenia realizacji obowiązku,
o którym mowa w art. 4 ust. 1, to jednostki te należy objąć konsolidacją.

art. 59. więcej Art. 59. 1. Dane jednostki zależnej konsoliduje się metodą konsolidacji pełnej,
o której mowa w art. 60.
2. Dane jednostek współzależnych wykazuje się w skonsolidowanym
sprawozdaniu finansowym przy zastosowaniu metody proporcjonalnej, o której mowa
w art. 61, lub metody praw własności, o której mowa w art. 63.
2a. Jeżeli wspólnik jednostki współzależnej będący jednostką dominującą
sporządzającą skonsolidowane sprawozdanie finansowe wykazuje jednostki
współzależne przy zastosowaniu metody proporcjonalnej, to przepisy art. 56 ust. 3,
art. 57 i art. 58 stosuje się odpowiednio.
3. Udziały w jednostce stowarzyszonej wykazuje się w skonsolidowanym
sprawozdaniu finansowym metodą praw własności.
4. Jeżeli jednostki grupy kapitałowej, objęte konsolidacją, posiadają udziały
w jednostkach współzależnych, to dane tych jednostek obejmuje się skonsolidowanym
sprawozdaniem finansowym przy zastosowaniu metody proporcjonalnej lub metody praw własności.
5. Jeżeli jednostki grupy kapitałowej, objęte konsolidacją, posiadają udziały
w jednostkach stowarzyszonych, to dane tych jednostek wykazuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym metodą praw własności. W przypadku gdy te jednostki stowarzyszone sporządzają skonsolidowane
sprawozdania finansowe, to metodę praw własności stosuje się do aktywów netto
wykazanych w ich skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych.
6. Jeżeli zostały spełnione warunki, o których mowa w art. 57 pkt 2, a jednostka
zależna była wcześniej objęta konsolidacją lub jednostka dominująca wstąpiła
w prawa znaczącego inwestora lub wspólnika jednostki współzależnej, to dane tych
jednostek wykazuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym odpowiednio
metodą proporcjonalną lub metodą praw własności.

art. 60. więcej Art. 60. 1. Metoda konsolidacji pełnej polega na sumowaniu, w pełnej wartości,
poszczególnych pozycji odpowiednich sprawozdań finansowych jednostki
dominującej i jednostek zależnych, dokonaniu wyłączeń, o których mowa w ust. 2 i 6,
oraz innych korekt, o których mowa w ust. 8–9.
2. Wyłączeniu podlega wyrażona w cenie nabycia wartość udziałów posiadanych
przez jednostkę dominującą i inne jednostki objęte konsolidacją w jednostkach
zależnych z tą częścią, wycenionych według wartości godziwej aktywów netto
jednostek zależnych, która odpowiada udziałowi jednostki dominującej i innych
jednostek grupy kapitałowej objętych konsolidacją w jednostkach zależnych, na dzień
rozpoczęcia sprawowania nad nimi kontroli. Jeżeli wartość posiadanych udziałów
i odpowiadająca im część aktywów netto jednostek zależnych, wycenionych według
ich wartości godziwych, różnią się, to, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4:
1) nadwyżkę wartości udziałów nad odpowiadającą im częścią aktywów netto
wycenionych według ich wartości godziwych – wartość firmy, wykazuje się
w aktywach skonsolidowanego bilansu w odrębnej pozycji aktywów trwałych
jako „Wartość firmy jednostek podporządkowanych”;
2) nadwyżkę odpowiedniej części aktywów netto wycenionych według ich wartości
godziwych nad wartością udziałów – ujemną wartość firmy, wykazuje się
w pasywach skonsolidowanego bilansu w odrębnej pozycji jako „Ujemna
wartość firmy jednostek podporządkowanych”.
3. Jeżeli sprawowanie kontroli nad jednostką zależną powstaje lub zostaje
wzmocnione w wyniku kilku znaczących transakcji lub transakcje te następują
w znacznych odstępach czasu, to różnice, o których mowa w ust. 2, ustala się na każdy
dzień nabycia poszczególnych części udziałów, przy czym po raz pierwszy ustala się
je nie później niż na dzień powstania stosunku podporządkowania jednostki.
4. W przypadku zmian procentowego udziału jednostki dominującej lub grupy
kapitałowej w aktywach netto jednostki zależnej w wyniku wydania (emisji)
udziałów, powstałą z tego tytułu różnicę, o której mowa w ust. 2, zalicza się w całości
do przychodów lub kosztów finansowych.
5. Dla ustalania podstaw wyceny aktywów netto w wartościach godziwych oraz
rozliczania wartości firmy lub ujemnej wartości firmy stosuje się odpowiednio zasady
określone w art. 28 ust. 5 i w art. 44b ust. 4, 11 i 12.
6. Wyłączeniu podlegają również w całości:
1) wzajemne należności i zobowiązania oraz inne rozrachunki o podobnym
charakterze jednostek objętych konsolidacją;
2) przychody i koszty operacji gospodarczych dokonanych między jednostkami
objętymi konsolidacją;
3) zyski lub straty powstałe w wyniku operacji gospodarczych dokonanych między
jednostkami objętymi konsolidacją, zawarte w wartości aktywów podlegających
konsolidacji;
4) dywidendy naliczone lub wypłacone przez jednostki zależne jednostce
dominującej i innym jednostkom, objętym konsolidacją.
7. Można nie dokonywać wyłączeń, o których mowa w ust. 6, jeżeli nie są one
istotne dla realizacji obowiązku określonego w art. 4 ust. 1.
8. Jeżeli w ciągu roku obrotowego zbyto udziały w jednostce zależnej, to
w skonsolidowanym rachunku zysków i strat wykazuje się:
1) wyniki działalności osiągnięte przez tę jednostkę zależną do dnia zbycia
udziałów przez jednostkę dominującą lub inną jednostkę objętą konsolidacją;
2) wynik ze zbycia udziałów jednostki zależnej, ustalony jako różnica między
przychodem ze zbycia udziałów a odpowiadającą im częścią aktywów netto
jednostki zależnej, skorygowana o nieodpisaną część wartości firmy lub ujemnej
wartości firmy, dotyczącą zbytych udziałów.
9. Udziały w kapitale własnym jednostek zależnych, należące do osób lub
jednostek innych niż objęte konsolidacją, wykazuje się w odrębnej pozycji pasywów
skonsolidowanego bilansu, po kapitałach własnych jako „Kapitały mniejszości”.
Wartość początkową tych kapitałów ustala się w wysokości odpowiadającej im
wartości godziwej aktywów netto, ustalonej na dzień rozpoczęcia sprawowania
kontroli. Wartość tę zwiększa się lub zmniejsza odpowiednio o zmiany w aktywach
netto jednostek zależnych. Przypadające na inne osoby lub jednostki nieobjęte
konsolidacją zyski lub straty wykazuje się w skonsolidowanym rachunku zysków i strat po pozycji „Wynik finansowy netto” jako „Zyski (straty) mniejszości”, z uwzględnieniem korekty wyniku z tytułu określonego w ust. 6 pkt 4. Jeżeli straty
jednostek zależnych przypadające na kapitały mniejszości przekraczają kwoty
gwarantujące ich pokrycie, to ich nadwyżka podlega rozliczeniu z kapitałem własnym
grupy kapitałowej.

art. 61. więcej Art. 61. 1. Zastosowanie metody proporcjonalnej w skonsolidowanym
sprawozdaniu finansowym polega na sumowaniu poszczególnych pozycji sprawozdań
finansowych wspólnika jednostki współzależnej, w pełnej wartości, z częścią wartości
poszczególnych pozycji sprawozdań finansowych jednostek współzależnych,
proporcjonalną do posiadanych przez jednostki grupy kapitałowej objęte konsolidacją
udziałów, dokonaniu wyłączeń, o których mowa w ust. 2 i 6 oraz innych korekt,
o których mowa w ust. 8.
2. Wyłączeniu podlega wyrażona w cenie nabycia wartość udziałów posiadanych
przez jednostkę dominującą i inne jednostki objęte konsolidacją w jednostkach
współzależnych z tą częścią, wycenionych według wartości godziwej aktywów netto
jednostek współzależnych, która odpowiada udziałowi jednostki dominującej i innych
jednostek grupy kapitałowej, objętych konsolidacją w jednostkach współzależnych na
dzień rozpoczęcia współkontroli. Jeżeli wartość posiadanych udziałów
i odpowiadająca im część wycenionych, według ich wartości godziwych, aktywów
netto jednostek współzależnych różnią się, to, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4:
1) wartość firmy wykazuje się w aktywach skonsolidowanego bilansu, w odrębnej
pozycji aktywów trwałych, jako „Wartość firmy jednostek podporządkowanych”;
2) ujemną wartość firmy wykazuje się w pasywach skonsolidowanego bilansu,
w odrębnej pozycji, jako „Ujemna wartość firmy jednostek podporządkowanych”.
3. Jeżeli sprawowanie współkontroli nad jednostką współzależną powstaje lub
zostaje wzmocnione w wyniku kilku znaczących transakcji lub transakcje te następują
w znacznych odstępach czasu, to różnice, o których mowa w ust. 2, ustala się na każdy
dzień nabycia poszczególnych części udziałów, przy czym po raz pierwszy ustala się
je na dzień powstania stosunku podporządkowania.
4. W przypadku zmian procentowego udziału jednostki dominującej lub grupy
kapitałowej w aktywach netto jednostki współzależnej, w wyniku wydania (emisji) udziałów, powstałą z tego tytułu różnicę, o której mowa w ust. 2, zalicza się w całości
do przychodów lub kosztów finansowych.
5. Dla ustalania podstaw wyceny aktywów netto w wartościach godziwych oraz
rozliczania wartości firmy lub ujemnej wartości firmy stosuje się odpowiednio zasady
określone w art. 28 ust. 5 i w art. 44b ust. 4, 11 i 12.
6. Wyłączeniu podlegają również odpowiednio w pełnych kwotach lub
proporcjonalnie do posiadanych przez wspólnika jednostki współzależnej udziałów:
1) wzajemne należności i zobowiązania oraz inne rozrachunki o podobnym
charakterze jednostek objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym;
2) przychody i koszty operacji gospodarczych dokonanych między jednostkami
objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym;
3) zyski lub straty powstałe w wyniku operacji dokonanych między jednostkami
objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, zawarte w wartości
aktywów podlegających konsolidacji;
4) dywidendy naliczone lub wypłacone przez jednostki współzależne ich
wspólnikom i innym jednostkom objętym skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym.
7. Można nie dokonywać wyłączeń, o których mowa w ust. 6, jeżeli nie są one
istotne dla realizacji obowiązku określonego w art. 4 ust. 1.
8. Jeżeli w ciągu roku obrotowego zbyto udziały w jednostce współzależnej, to
w skonsolidowanym rachunku zysków i strat wykazuje się:
1) wynik działalności osiągnięty przez tę jednostkę współzależną do dnia zbycia
udziałów przez wspólnika jednostki współzależnej lub inną jednostkę objętą
skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, proporcjonalnie do zbytych udziałów;
2) wynik ze zbycia udziałów jednostki współzależnej, ustalony jako różnica między
przychodem ze zbycia udziałów a odpowiadającą im częścią aktywów netto
jednostki współzależnej, skorygowana o nieodpisaną część wartości firmy lub
ujemnej wartości firmy, dotyczącą zbytych udziałów.
9. Nie wykazuje się udziałów w kapitale własnym jednostek współzależnych,
w tym zysków (strat) netto, należących do osób lub jednostek innych niż wspólnik
jednostki współzależnej i jednostek jego grupy kapitałowej.

art. 62. więcej Art. 62. (uchylony).

art. 63. więcej Art. 63. 1. Metoda praw własności polega na wykazaniu w aktywach trwałych
bilansu pozycji „Udziały w jednostkach podporządkowanych wyceniane metodą praw
własności”, w cenie ich nabycia powiększonej lub pomniejszonej o, przypadające na
rzecz jednostki dominującej, wspólnika jednostki współzależnej lub znaczącego
inwestora zwiększenia lub zmniejszenia kapitału własnego jednostki
podporządkowanej, jakie nastąpiły od dnia objęcia kontroli, uzyskania współkontroli
lub znaczącego wpływu do dnia bilansowego, w tym zmniejszenia z tytułu rozliczeń
z właścicielami, z tym, że udział w zysku (stracie) netto jednostki podporządkowanej
koryguje się o odpis wartości firmy lub ujemnej wartości firmy, z zachowaniem zasad,
o których mowa w art. 44b ust. 10, 11 i 12, oraz odpis różnicy w wycenie aktywów
netto według ich wartości godziwych i wartości księgowych, przypadających na dany
okres sprawozdawczy.
2. Przy stosowaniu metody praw własności w rachunku zysków i strat wykazuje
się, w oddzielnej pozycji udział w zysku (stracie) netto jednostki podporządkowanej.
Z zysku (straty) netto jednostki podporządkowanej wyłącza się zawarte w aktywach
zyski lub straty z tytułu transakcji dokonanych między jednostkami objętymi
sprawozdaniem finansowym a daną jednostką podporządkowaną, proporcjonalnie do
posiadanych udziałów.
3. Metody praw własności nie stosuje się w przypadkach określonych w art. 57
oraz można nie stosować w przypadkach określonych w art. 58.

Art. 63a. W przypadku trwałej utraty wartości udziałów w jednostkach
podporządkowanych, ustalona na dzień nabycia udziałów wartość firmy lub ujemna
wartość firmy podlega odpisaniu na wynik finansowy odpowiednio w kwocie równej
różnicy pomiędzy dotychczasową wartością udziałów a ich wartością ustaloną po
uwzględnieniu trwałej utraty wartości.

Art. 63b. 1. Jednostki, których dane objęte są skonsolidowanym sprawozdaniem
finansowym, a w szczególności jednostki zależne i współzależne, powinny stosować
jednakowe metody wyceny aktywów i pasywów oraz sporządzania sprawozdań
finansowych, zgodne z przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości jednostki
dominującej, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Jeżeli nie jest możliwe z ważnych przyczyn stosowanie jednakowych metod
wyceny i sporządzania sprawozdań finansowych lub jeżeli jednostka dominująca
sporządza sprawozdania finansowe zgodnie z MSR, a jednostki, których dane objęte
są skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, nie sporządzają sprawozdań finansowych oraz skonsolidowanych sprawozdań finansowych zgodnie z MSR, to należy dokonać odpowiednich przekształceń sprawozdań finansowych tych jednostek,
których dane finansowe są istotne dla realizacji obowiązku określonego w art. 4 ust. 1.
3. (uchylony)

Art. 63c. 1. Sprawozdanie finansowe, o którym mowa w art. 55 ust. 1, sporządza
się na ten sam dzień bilansowy i za ten sam rok obrotowy co sprawozdanie finansowe
jednostki dominującej. Jeżeli ten sam dzień bilansowy nie może być przyjęty przez
poszczególne jednostki grupy kapitałowej to konsolidacją można objąć sprawozdanie
finansowe sporządzone za inny okres roczny niż rok obrotowy, pod warunkiem, że
dzień bilansowy tych sprawozdań finansowych przypada nie wcześniej niż na
3 miesiące przed dniem bilansowym przyjętym dla grupy kapitałowej. Dotyczy to
również sprawozdań finansowych jednostek, dla których stosuje się metodę praw
własności.
2. Jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe,
nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego, na który jednostka
dominująca sporządza roczne sprawozdanie finansowe.
2a. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządza się w postaci
elektronicznej oraz opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem
zaufanym albo podpisem osobistym.
2b. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe jednostek wpisanych do rejestru
przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego sporządza się w strukturze logicznej
oraz formacie udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie
podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów
publicznych. Nie dotyczy to sprawozdań finansowych sporządzanych zgodnie z MSR.
3. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe podpisuje kierownik jednostki
dominującej oraz inne osoby odpowiedzialne za sporządzenie tego sprawozdania.
Przepis art. 52 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
4. Roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu przez
organ zatwierdzający jednostki dominującej, nie później niż w ciągu 6 miesięcy od
dnia bilansowego, na który należy sporządzić roczne sprawozdanie finansowe
jednostki dominującej.

Art. 63d. Skonsolidowane sprawozdania finansowe oraz sprawozdania
z działalności grup kapitałowych, w przypadku gdy jednostkami dominującymi są
emitenci papierów wartościowych dopuszczonych, emitenci zamierzający ubiegać się lub ubiegający się o ich dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym jednego
z krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego, sporządza się na podstawie
przepisów ustawy, z uwzględnieniem przepisów o obrocie papierami wartościowymi.

Art. 63e. Ilekroć w rozdziale jest mowa o:
1) jednostce działającej w przemyśle wydobywczym – rozumie się przez to
jednostkę prowadzącą działalność polegającą na eksploracji, poszukiwaniu,
odkrywaniu, eksploatacji i wydobywaniu złóż minerałów, ropy, gazu ziemnego
lub innych surowców, w ramach rodzajów działalności gospodarczej
wymienionych w sekcji B w działach 05-08 Polskiej Klasyfikacji Działalności;
2) jednostce zajmującej się wyrębem lasów pierwotnych – rozumie się przez to
jednostkę prowadzącą działalność, o której mowa w sekcji A w dziale 02,
w grupie 02.2 Polskiej Klasyfikacji Działalności, na obszarach lasów
pierwotnych;
3) lesie pierwotnym – rozumie się przez to las z gatunkami rodzimymi, gdzie nie
istnieją wyraźnie widoczne ślady działalności człowieka, a procesy ekologiczne
nie zostały w istotny sposób zaburzone;
4) administracji publicznej – rozumie się przez to organy administracji rządowej lub
samorządowej oraz jednostki nadzorowane lub kontrolowane przez te organy,
a w przypadku pozostałych państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub
państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego – organy administracji
państwowej, regionalnej lub lokalnej państwa Europejskiego Obszaru
Gospodarczego lub państwa spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz
jednostki nadzorowane lub kontrolowane przez te organy;
5) projekcie – rozumie się przez to działalność operacyjną prowadzoną na
podstawie umowy, w szczególności najmu, dzierżawy, licencji lub koncesji,
stanowiącej podstawę zobowiązań płatniczych wobec administracji publicznej
poszczególnych państw; jeżeli kilka tego rodzaju umów jest ze sobą znacząco
powiązanych, to działalność operacyjną prowadzoną na ich podstawie uznaje się
je za jeden projekt;
6) płatności – rozumie się przez to zapłaconą kwotę, w gotówce lub w naturze,
z działalności określonej w pkt 1 lub 2, z tytułu:
a) należności z tytułu produkcji,
b) podatków pobieranych od dochodu, produkcji lub zysków spółek,
z wyłączeniem podatku od konsumpcji, takiego jak podatek od towarów
i usług, podatku dochodowego od osób fizycznych lub podatku od sprzedaży,
c) tantiem,
d) dywidend,
e) opłat koncesyjnych oraz premii za odkrycie i produkcję,
f) opłat licencyjnych, opłat dzierżawnych, opłat za rozpoczęcie działalności
oraz innych świadczeń z tytułu przyznania licencji lub koncesji,
g) płatności za ulepszenia w zakresie infrastruktury;
7) płatnościach powiązanych – rozumie się przez to przewidziane umową płatności
okresowe lub ratalne;
8) sprawozdaniu z płatności – rozumie się przez to sprawozdanie z płatności na
rzecz administracji publicznej.

Art. 63f. 1. Jednostka działająca w przemyśle wydobywczym lub jednostka
zajmująca się wyrębem lasów pierwotnych sporządza na dzień bilansowy, wraz
z rocznym sprawozdaniem finansowym, sprawozdanie z płatności, jeżeli jest:
1) jednostką, o której mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1–6, będącą spółką kapitałową,
spółką komandytowo-akcyjną lub taką spółką jawną lub komandytową, której
wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są
spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw
o podobnej do tych spółek formie prawnej, lub
2) spółką kapitałową, spółką komandytowo-akcyjną lub taką spółką jawną lub
komandytową, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną
odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki
z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej, pod warunkiem że
w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku
poprzedzającym ten rok przekracza co najmniej dwie z następujących trzech wielkości:
a) 85 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 170 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów
i produktów za rok obrotowy,
c) 250 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
– oraz jeżeli pojedyncza płatność lub suma płatności powiązanych dokonanych przez
tę jednostkę stanowiła w roku obrotowym co najmniej równowartość kwoty 424 700 zł.
2. W sprawozdaniu z płatności wykazuje się, w odniesieniu do danego roku
obrotowego, następujące informacje:
1) łączną kwotę płatności dokonanych na rzecz administracji publicznej danego
państwa, z podziałem na płatności na rzecz odpowiednich szczebli administracji publicznej;
2) łączną kwotę płatności z podziałem na tytuły wskazane w art. 63e
pkt 6 dokonanych na rzecz odpowiedniego szczebla administracji publicznej danego państwa;
3) w przypadku gdy płatności zostały przypisane przez jednostkę do określonego
projektu – łączną kwotę dokonanych płatności z tytułu poszczególnych
projektów wraz z podziałem na tytuły płatności wskazane w art. 63e pkt 6.
3. Przepis ust. 2 pkt 3 nie dotyczy płatności dokonywanych przez jednostkę
w związku z wymogami nałożonymi na poziomie tej jednostki. W tym przypadku
płatności te mogą być prezentowane na poziomie jednostki, a nie na poziomie projektu.
4. W sprawozdaniu z płatności można nie uwzględniać pojedynczych płatności
lub sum płatności powiązanych, niższych od wskazanej w ust. 1 wartości. Płatności
lub rodzaje działalności nie mogą być sztucznie dzielone lub agregowane w celu
uniknięcia ich wykazywania w sprawozdaniu z płatności.
5. W przypadku dokonywania płatności w naturze, w sprawozdaniu z płatności
wykazuje się ich wartość, jeżeli to możliwe – także w jednostkach naturalnych, wraz
z podaniem sposobu jej ustalenia.

Art. 63g. 1. Jednostka, o której mowa w art. 63f ust. 1, będąca jednostką
dominującą określoną w art. 55 ust. 1 sporządza skonsolidowane sprawozdanie
z płatności zgodnie z art. 63f ust. 2–5.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do jednostki dominującej określonej
w art. 55 ust. 1, jeżeli spełnia ona przesłanki z art. 63f ust. 1 pkt 1 lub 2 i którakolwiek
z jej jednostek zależnych jest jednostką działającą w przemyśle wydobywczym lub
jednostką zajmującą się wyrębem lasów pierwotnych, a pojedyncza płatność lub suma płatności powiązanych dokonanych przez jej jednostkę zależną stanowiła w roku obrotowym co najmniej równowartość kwoty 424 700 zł.
3. Skonsolidowane sprawozdanie z płatności obejmuje dane jednostki
dominującej i jednostek wszystkich szczebli zależnych od niej. Skonsolidowane
sprawozdanie z płatności może nie obejmować danych jednostki, która nie została
objęta konsolidacją na podstawie art. 57.
4. Do skonsolidowanego sprawozdania z płatności stosuje się odpowiednio
przepisy art. 63c ust. 2 i 3.

Art. 63h. 1. Jednostka, o której mowa w art. 63f ust. 1, będąca jednostką
zależną, może nie sporządzać sprawozdania z płatności, jeżeli jej jednostka
dominująca mająca siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium
Europejskiego Obszaru Gospodarczego sporządza skonsolidowane sprawozdanie
z płatności zgodnie z przepisami prawa państwa Europejskiego Obszaru
Gospodarczego, któremu podlega, a płatności dokonane przez tę jednostkę zależną na
rzecz administracji publicznej są uwzględnione w tym skonsolidowanym
sprawozdaniu z płatności.
2. Jednostka dominująca może nie sporządzać sprawozdania z płatności, jeżeli
sporządza ona skonsolidowane sprawo-zdanie z płatności zgodnie z zasadami
określonymi w art. 63g, a płatności dokonane przez tę jednostkę dominującą na rzecz
administracji publicznej są uwzględnione w tym skonsolidowanym sprawozdaniu z płatności.
3. Jednostka, o której mowa w art. 63g ust. 1, będąca jednostką dominującą
niższego szczebla, może nie sporządzać skonsolidowanego sprawozdania z płatności,
jeżeli jej jednostka dominująca wyższego szczebla mająca siedzibę lub miejsce
sprawowania zarządu na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego sporządza
skonsolidowane sprawozdanie z płatności zgodnie z przepisami prawa państwa
Europejskiego Obszaru Gospodarczego, któremu podlega, a płatności dokonane przez
tę jednostkę dominującą niższego szczebla na rzecz administracji publicznej są
uwzględnione w tym skonsolidowanym sprawozdaniu z płatności.
Art. 63i. Jednostki określone w art. 63f ust. 1 lub art. 63g ust. 1, które
sporządzają i ogłaszają sprawozdanie z płatności lub skonsolidowane sprawozdanie
z płatności zgodnie z przepisami prawa państwa spoza Europejskiego Obszaru
Gospodarczego uznanych przez Komisję Europejską za równoważne z przepisami
unijnymi, mogą nie stosować przepisów ustawy w zakresie sporządzania tych sprawozdań, pod warunkiem złożenia sprawozdania z płatności lub skonsolidowanego sprawozdania z płatności we właściwym rejestrze sądowym.

Art. 63j. Do sprawozdania z płatności i skonsolidowanego sprawozdania
z płatności stosuje się odpowiednio przepisy art. 52 ust. 1 i 2, z tym że nie podpisuje
ich osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych.

Art. 63k. Sprawozdanie z płatności i skonsolidowane sprawozdanie z płatności
sporządza się w postaci elektronicznej oraz opatruje się kwalifikowanym podpisem
elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

art. 64. więcej Art. 64. 1. Badaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe
grup kapitałowych oraz roczne sprawo-zdania finansowe – kontynuujących działalność:
1) banków krajowych, oddziałów instytucji kredytowych, oddziałów banków
zagranicznych, zakładów ubezpieczeń, zakładów reasekuracji, głównych
oddziałów i oddziałów zakładów ubezpieczeń, głównych oddziałów i oddziałów
zakładów reasekuracji oraz oddziałów zagranicznych firm inwestycyjnych;
1a) spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych;
2) jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami
wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu
alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 2b;
2a) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu
funduszy emerytalnych;
2b) krajowych instytucji płatniczych i instytucji pieniądza elektronicznego;
3) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji;
4) pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który
sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:
a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co
najmniej 50 osób,
b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość
w walucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro,
c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji
finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej
co najmniej 5 000 000 euro.
2. W jednostkach sporządzających łączne sprawozdania finansowe, o których
mowa w art. 51 ust. 1, warunki określone w ust. 1 stosuje się do łącznego rocznego
sprawozdania finansowego.
3. Badaniu podlegają sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek
nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie,
a także roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR.
4. Badaniu podlegają również roczne połączone sprawozdania finansowe
funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania
jednostkowe subfunduszy.
5. (uchylony)
6. (uchylony)

Art. 64a. (uchylony).

Art. 64b. (uchylony).

art. 65. więcej Art. 65. (uchylony).

art. 66. więcej Art. 66. 1. (uchylony)
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. Wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdania
finansowego dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki,
chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej.
Kierownik jednostki nie może dokonać takiego wyboru.
5. Kierownik jednostki zawiera z firmą audytorską umowę o badanie
sprawozdania finansowego w terminie umożliwiającym firmie audytorskiej udział w
inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. W przypadku badania
ustawowego w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o biegłych rewidentach, pierwsza
umowa o badanie sprawozdania finansowego jest zawierana z firmą audytorską na
okres nie krótszy niż dwa lata z możliwością przedłużenia na kolejne co najmniej
dwuletnie okresy. Koszty przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego ponosi
badana jednostka.
5a. Za nieważne z mocy prawa uznaje się wszelkie klauzule umowne w umowach
zawartych przez badaną jednostkę, które ograniczałyby możliwość wyboru firmy
audytorskiej przez organ dokonujący wyboru firmy audytorskiej, na potrzeby
przeprowadzenia badania ustawowego sprawozdań finansowych tej jednostki, do
określonych kategorii lub wykazów firm audytorskich.
6. Badanie sprawozdania finansowego przeprowadzone z naruszeniem
przepisów:
1) art. 69 ust. 6, 7 i 9, art. 70, art. 72 ust. 2, art. 135 ust. 2 i art. 136 ustawy
o biegłych rewidentach,
2) art. 4 i art. 5 oraz art. 17 ust. 1 akapit drugi i ust. 3 rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie
szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań
finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającego decyzję Komisji
2005/909/WE, w przypadku badania ustawowego jednostki zainteresowania
publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy o biegłych rewidentach
– jest nieważne z mocy prawa.
7. Rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego jest możliwe
jedynie w sytuacji zaistnienia uzasadnionej podstawy. Za uzasadnioną podstawę
uznaje się w szczególności:
1) wystąpienie zdarzeń uniemożliwiających spełnienie wymagań określonych
przepisami prawa dotyczącymi przeprowadzenia badania, zasadami etyki
zawodowej, niezależności lub krajowymi standardami wykonywania zawodu;
2) niedotrzymanie warunków umowy innych niż skutkujące możliwością
wyrażenia opinii z zastrzeżeniami, opinii negatywnej lub odmowy wyrażenia opinii;
3) przekształcenia, zmiany właścicielskie, zmiany organizacyjne uzasadniające
zmianę firmy audytorskiej lub nieprzeprowadzenie badania.
8. Różnice poglądów w zakresie stosowania zasad rachunkowości lub
standardów badania nie stanowią uzasadnionej podstawy rozwiązania umowy o
badanie sprawozdania finansowego.
9. O rozwiązaniu umowy o badanie sprawozdania finansowego kierownik
jednostki oraz firma audytorska informują niezwłocznie, wraz z podaniem stosownego
wyjaśnienia przyczyn rozwiązania umowy, Polską Agencję Nadzoru Audytowego,
a w przypadku jednostki zainteresowania publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 9
ustawy o biegłych rewidentach – także Komisję Nadzoru Finansowego.
10. W przypadku badania ustawowego w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o
biegłych rewidentach, jednostki zainteresowania publicznego w rozumieniu art. 2 pkt
9 tej ustawy, jeżeli zaistnieją ku temu uzasadnione podstawy, prawo wniesienia do
sądu powództwa o rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego przysługuje:
1) akcjonariuszom, którzy posiadają co najmniej 5% praw głosów lub co najmniej
5% kapitału zakładowego w badanej jednostce;
2) organom badanej jednostki, które nie dokonywały wyboru firmy audytorskiej;
3) Komisji Nadzoru Finansowego.

art. 67. więcej Art. 67. 1. Kierownik badanej jednostki zapewnia biegłemu rewidentowi,
przeprowadzającemu badanie sprawozdania finansowego, dostęp do ksiąg
rachunkowych oraz dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów
oraz wszelkich innych dokumentów, jak również udziela wyczerpujących informacji,
wyjaśnień i oświadczeń – niezbędnych do sporządzenia sprawozdania z badania.
2. Biegły rewident jest uprawniony do uzyskania informacji związanych
z przebiegiem badania od kontrahentów badanej jednostki, w tym także od banków
i jej doradców prawnych – z upoważnienia kierownika badanej jednostki.
3. Jeżeli przedmiotem badania jest sprawozdanie finansowe jednostki
dominującej, to uprawnienia biegłego rewidenta, o których mowa w ust. 1 i 2,
przysługują także wobec jednostek zależnych, współzależnych i stowarzyszonych.
3a. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do badania skonsolidowanych
sprawozdań finansowych.
4. (uchylony)

Art. 67a. (uchylony).

art. 68. więcej Art. 68. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, towarzystwa ubezpieczeń
wzajemnych, towarzystwa reasekuracji wzajemnej, spółki akcyjne oraz spółdzielnie są
obowiązane do udostępnienia wspólnikom, akcjonariuszom lub członkom rocznego
sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności jednostki, a jeżeli
sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowi badania – także sprawozdania z
badania – najpóźniej na 15 dni przed zgromadzeniem wspólników, walnym zgromadzeniem akcjonariuszy lub walnym zgromadzeniem członków albo przedstawicieli członków spółdzielni. Spółka akcyjna udostępnia ponadto
akcjonariuszom sprawozdanie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej albo organu
administrującego.

art. 69. więcej Art. 69. 1. Kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym roczne
sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z badania, jeżeli podlegało ono badaniu, odpis
uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego
sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty, a w przypadku
jednostek, o których mowa w art. 49 ust. 1 – także sprawozdanie z działalności –
w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.
1a. (uchylony)
1b. Kierownik oddziału przedsiębiorcy zagranicznego składa we właściwym
rejestrze sądowym roczne sprawozdanie finansowe oddziału.
1c. Kierownik oddziału, mających siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej zakładu ubezpieczeń, zakładu reasekuracji, banku zagranicznego, instytucji
kredytowej lub instytucji finansowej – w rozumieniu przepisów Prawa bankowego,
zwanych dalej „instytucją kredytową lub finansową”, składa we właściwym rejestrze
sądowym, sporządzone i zbadane zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi
w państwie siedziby instytucji kredytowej lub finansowej oraz przetłumaczone na
język polski przez tłumacza przysięgłego, roczne sprawozdanie finansowe tej
instytucji wraz ze sprawozdaniem z działalności oraz sprawozdaniem z badania.
1d. Przepis ust. 1c stosuje się odpowiednio do skonsolidowanego sprawozdania
finansowego wraz ze skonsolidowanym sprawozdaniem z działalności oraz
sprawozdaniem z badania.
1e. Złożeniu we właściwym rejestrze sądowym nie podlega, z zastrzeżeniem
ust. 1f, roczne sprawozdanie finansowe oddziału instytucji kredytowej lub finansowej.
1f. Kierownik oddziału instytucji kredytowej lub finansowej mającej siedzibę w
państwie spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego, oprócz dokumentów
wymienionych w ust. 1c, składa również we właściwym rejestrze sądowym
podlegające obowiązkowi badania roczne sprawozdanie finansowe oddziału wraz ze
sprawozdaniem z badania, jeżeli:
1) roczne sprawozdanie finansowe tej instytucji kredytowej lub finansowej nie jest
sporządzone według zasad przyjętych bądź równoważnych z przyjętymi
w Europejskim Obszarze Gospodarczym lub
2) w państwie siedziby tej instytucji kredytowej lub finansowej nie jest spełniony
warunek wzajemności w odniesieniu do instytucji kredytowych lub finansowych
mających siedzibę w państwie z Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
1g. Kierownik jednostki, o której mowa odpowiednio w art. 63f ust. 1 lub
art. 63g ust. 1, składa we właściwym rejestrze sądowym odpowiednio sprawozdanie
z płatności na rzecz administracji publicznej lub skonsolidowane sprawo-zdanie
z płatności na rzecz administracji publicznej, wraz z rocznym sprawozdaniem
finansowym, w terminie określonym w ust. 1.
2. Jeżeli sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone w terminie
określonym w art. 53 ust. 1, to należy je złożyć w rejestrze sądowym w ciągu 15 dni
po tym terminie, a także 15 dni po jego zatwierdzeniu wraz z dokumentami, o których mowa w ust. 1.
3. Przepis ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do jednostki dominującej
sporządzającej roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej.
4. Kierownik jednostki dominującej niesporządzającej skonsolidowanego
sprawozdania finansowego zgodnie z art. 56 ust. 2, składa we właściwym rejestrze
sądowym przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego:
1) skonsolidowane sprawozdanie finansowe jednostki dominującej wyższego
szczebla wraz ze sprawozdaniem z badania,
2) skonsolidowane sprawozdanie z działalności jednostki dominującej wyższego szczebla
– w ciągu 30 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania, o którym mowa w pkt 1, nie
później niż w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego jednostki dominującej
niesporządzającej skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
5. W przypadkach, o których mowa w art. 49b ust. 11 i art. 55 ust. 2e, kierownik
jednostki zamieszcza na stronie internetowej tej jednostki przetłumaczone na język
polski przez tłumacza przysięgłego oświadczenie grupy kapitałowej na temat
informacji niefinansowych albo sprawozdanie grupy kapitałowej na temat informacji
niefinansowych sporządzone przez jednostkę dominującą wyższego szczebla, w ciągu
30 dni od dnia jego zatwierdzenia, nie później niż w ciągu 12 miesięcy od dnia
bilansowego tej jednostki dominującej.

art. 70. więcej Art. 70. 1. Kierownik jednostki, o której mowa w art. 64, do której nie ma
zastosowania art. 69, jest obowiązany złożyć wprowadzenie do sprawozdania
finansowego stanowiące część informacji dodatkowej, bilans, rachunek zysków i strat,
zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunek przepływów
pieniężnych za rok obrotowy, do ogłoszenia w ciągu 15 dni od dnia ich zatwierdzenia,
wraz ze sprawozdaniem z badania oraz odpisem uchwały bądź postanowienia organu
zatwierdzającego o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku lub
pokryciu straty.
1a. (uchylony)
1b. (uchylony)
1c. (uchylony)
1d. (uchylony)
2. Ogłoszenie, o którym mowa w ust. 1, następuje w „Monitorze Sądowym i Gospodarczym”.
3. (uchylony)

Art. 70a. Kierownik jednostki będącej spółką jawną osób fizycznych lub spółką
partnerską, której przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji
finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły mniej niż równowartość w walucie
polskiej 2 000 000 euro i która nie stosuje zasad rachunkowości określonych ustawą
na podstawie art. 2 ust. 2, składa we właściwym rejestrze sądowym w terminie 6
miesięcy od dnia kończącego rok obrotowy, oświadczenie o braku obowiązku
sporządzenia i złożenia rocznego sprawozdania finansowego.

art. 71. więcej Art. 71. 1. Dokumentację, o której mowa w art. 10 ust. 1, księgi rachunkowe,
dowody księgowe, dokumenty inwentaryzacyjne i sprawozdania finansowe, zwane
dalej także „zbiorami”, należy przechowywać w należyty sposób i chronić przed
niedozwolonymi zmianami, nieupoważnionym rozpowszechnianiem, uszkodzeniem
lub zniszczeniem.
2. Przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera ochrona
danych powinna polegać na stosowaniu odpornych na zagrożenia nośników danych,
na doborze stosownych środków ochrony zewnętrznej, na systematycznym tworzeniu
rezerwowych kopii zbiorów danych zapisanych na informatycznych nośnikach
danych, pod warunkiem zapewnienia trwałości zapisu informacji systemu
rachunkowości, przez czas nie krótszy od wymaganego do przechowywania ksiąg
rachunkowych, oraz na zapewnieniu ochrony programów komputerowych i danych
systemu informatycznego rachunkowości, poprzez stosowanie odpowiednich
rozwiązań programowych i organizacyjnych, chroniących przed nieupoważnionym
dostępem lub zniszczeniem.

art. 72. więcej Art. 72. 1. Księgi rachunkowe mogą mieć formę, z zastrzeżeniem art. 13 ust. 2
i 3, zbiorów utrwalonych na informatycznych nośnikach danych, pod warunkiem
stosowania rozwiązań wymienionych w art. 71 ust. 2.
2. Jeżeli system ochrony zbiorów danych rachunkowości, utrwalonych na
informatycznych nośnikach danych, nie spełnia wymagań określonych w art. 71 ust. 2,
zapisy te powinny być wydrukowane w terminach przewidzianych w art. 13 ust. 6.
3. Przechowywanie ksiąg rachunkowych na innym nośniku niż wymieniony
w ust. 2 jest dopuszczalne pod warunkiem zapewnienia odtworzenia ksiąg w formie wydruków.

art. 73. więcej Art. 73. 1. Dowody księgowe i dokumenty inwentaryzacyjne przechowuje się
w jednostce, z zastrzeżeniem ust. 4, w oryginalnej postaci, w ustalonym porządku
dostosowanym do sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w podziale na okresy
sprawozdawcze, w sposób pozwalający na ich łatwe odszukanie. Roczne zbiory
dowodów księgowych i dokumentów inwentaryzacyjnych oznacza się określeniem
nazwy ich rodzaju oraz symbolem końcowych lat i końcowych numerów w zbiorze.
2. Z wyłączeniem dokumentów dotyczących przeniesienia praw majątkowych do
nieruchomości, powierzenia odpowiedzialności za składniki aktywów, znaczących umów i innych ważnych dokumentów określonych przez kierownika jednostki, treść
dowodów księgowych może być przeniesiona na informatyczne nośniki danych
pozwalające zachować w trwałej i niezmienionej postaci zawartość dowodów.
Warunkiem stosowania tej metody przechowywania danych jest posiadanie urządzeń
pozwalających na odtworzenie dowodów w postaci wydruku, o ile inne przepisy nie
stanowią inaczej. Wydruk jest dowodem równoważnym z dowodem księgowym, z
którego treść została przeniesiona na informatyczny nośnik danych.
3. Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy,
dokumentację przyjętych zasad rachunkowości, księgi rachunkowe oraz sprawozdania
finansowe, w tym również sprawozdanie z działalności jednostki, przechowuje się
odpowiednio w sposób określony w ust. 1.
4. Zbiory, o których mowa w art. 71 ust. 1, mogą być przechowywane, w sposób
określony w ust. 1–3, poza jednostką, w przypadku gdy zostaną przekazane do
przechowania innej jednostce, świadczącej usługi w zakresie przechowywania
dokumentów. Przepis art. 11a stosuje się odpowiednio.

art. 74. więcej Art. 74. 1. Zatwierdzone roczne sprawozdania finansowe podlegają
przechowywaniu przez okres co najmniej 5 lat, licząc od początku roku następującego
po roku obrotowym, w którym nastąpiło ich zatwierdzenie.
2. Pozostałe zbiory przechowuje się co najmniej przez okres:
1) księgi rachunkowe – 5 lat;
2) karty wynagrodzeń pracowników bądź ich odpowiedniki – przez okres
wymaganego dostępu do tych informacji, wynikający z przepisów emerytalnych,
rentowych oraz podatkowych, nie krócej jednak niż 5 lat;
3) dowody księgowe dotyczące wpływów ze sprzedaży detalicznej – do dnia
zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy, nie krócej
jednak niż do dnia rozliczenia osób, którym powierzono składniki aktywów
objęte sprzedażą detaliczną;
4) dowody księgowe dotyczące środków trwałych w budowie, pożyczek, kredytów
oraz umów handlowych, roszczeń dochodzonych w postępowaniu cywilnym lub
objętych postępowaniem karnym albo podatkowym – przez 5 lat od początku
roku następującego po roku obrotowym, w którym operacje, transakcje
i postępowanie zostały ostatecznie zakończone, spłacone, rozliczone lub przedawnione;
5) dokumentację przyjętego sposobu prowadzenia rachunkowości – przez okres nie
krótszy od 5 lat od upływu jej ważności;
6) dokumenty dotyczące rękojmi i reklamacji – 1 rok po terminie upływu rękojmi
lub rozliczeniu reklamacji;
7) dokumenty inwentaryzacyjne – 5 lat;
8) pozostałe dowody księgowe i sprawozdania, których obowiązek sporządzenia
wynika z ustawy – 5 lat.
3. Okresy przechowywania ustalone w ust. 2 oblicza się od początku roku
następującego po roku obrotowym, którego dane zbiory dotyczą.

art. 75. więcej Art. 75. Udostępnienie osobie trzeciej zbiorów lub ich części:
1) do wglądu na terenie jednostki – wymaga zgody kierownika jednostki lub osoby
przez niego upoważnionej,
2) poza siedzibą zarządu (oddziału) jednostki – wymaga pisemnej zgody
kierownika jednostki oraz pozostawienia w jednostce potwierdzonego spisu
przejętych dokumentów,
chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.

art. 76. więcej Art. 76. 1. Zbiory jednostek, które:
1) zakończyły swoją działalność w wyniku połączenia z inną jednostką lub
przekształcenia formy prawnej – przechowuje jednostka kontynuująca działalność;
2) zostały zlikwidowane – przechowuje wyznaczona osoba lub jednostka; o miejscu
przechowywania kierownik, likwidator jednostki lub syndyk masy
upadłościowej informuje właściwy sąd lub inny organ prowadzący rejestr lub
ewidencję działalności gospodarczej oraz urząd skarbowy.
2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, przepisy art. 72–74 stosuje się odpowiednio.

Art. 76a. 1. Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością
gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo
przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646, 1479, 1629, 1633 i 2212), polegającą na
świadczeniu usług w zakresie czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2–6.
2. (uchylony)
3. Działalność, o której mowa w ust. 1, mogą wykonywać przedsiębiorcy, pod
warunkiem, że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby, które:
1) mają pełną zdolność do czynności prawnych;
2) nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko
wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi
pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za
przestępstwa określone w rozdziale 9.
4. (uchylony)
5. (uchylony)
6. (uchylony)

Art. 76b. (uchylony).

Art. 76c. (uchylony).

Art. 76d. (uchylony).

Art. 76e. (uchylony).

Art. 76f. (uchylony).

Art. 76g. (uchylony).

Art. 76h. 1. Przedsiębiorcy, o których mowa w art. 76a ust. 3, są obowiązani do
zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone
w związku z prowadzoną działalnością, o której mowa w art. 76a ust. 1.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa
w ust. 1, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę
gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę wykonywanych czynności
oraz zakres realizowanych zadań.
3. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do, będących przedsiębiorcami, biegłych
rewidentów oraz doradców podatkowych, jeżeli ubezpieczyli się od
odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu tych zawodów
w zakresie, o którym mowa w ust. 1.

Art. 76i. (uchylony).

art. 77. więcej Art. 77. Kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do:
1) nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy
lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych,
2) niesporządzenia sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania
finansowego, sprawozdania z działalności, sprawozdania z działalności grupy
kapitałowej, sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej,
skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej,
sporządzenia ich niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tych
sprawozdaniach nierzetelnych danych
– podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.

art. 78. więcej Art. 78. 1. Biegły rewident, który sporządza niezgodną ze stanem faktycznym
opinię o sprawozdaniu finansowym i stanowiących podstawę jego sporządzenia
księgach rachunkowych jednostki lub sytuacji finansowo-majątkowej tej jednostki,
podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2 albo obu tym karom łącznie.
2. Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 działa nieumyślnie,
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

art. 79. więcej Art. 79. Kto wbrew przepisom ustawy:
1) nie poddaje sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta,
2) nie udziela lub udziela niezgodnych ze stanem faktycznym informacji,
wyjaśnień, oświadczeń biegłemu rewidentowi albo nie dopuszcza go do
pełnienia obowiązków,
3) nie składa sprawozdania finansowego do ogłoszenia,
4) nie składa sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania
finansowego, sprawozdania z działalności, sprawozdania z działalności grupy
kapitałowej, sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej,
skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej
we właściwym rejestrze sądowym,
4a) nie zamieszcza na stronie internetowej jednostki dokumentów, o których mowa
w art. 49b ust. 9, art. 55 ust. 2c oraz art. 69 ust. 5,
5) nie udostępnia sprawozdania finansowego i innych dokumentów, o których
mowa w art. 68,
6) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg
rachunkowych bez spełnienia warunków, o których mowa w art. 76a ust. 3,
7) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg
rachunkowych bez spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia,
o którym mowa w art. 76h ust. 1,
8) rozwiązuje umowę o badanie sprawozdania finansowego, bez uzasadnionej
podstawy, lub nie informuje Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego,
a w odpowiednich przypadkach – Komisji Nadzoru Finansowego, o rozwiązaniu tej umowy,
9) zawiera z firmą audytorską umowę o badanie ustawowe w rozumieniu art. 2 pkt
1 ustawy o biegłych rewidentach, na okres krótszy niż dwa lata,
10) stosuje klauzule umowne, o których mowa w art. 66 ust. 5a
– podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

art. 80. więcej Art. 80. 1. Do jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4, nie stosuje się
przepisów rozdziałów 5, 6 i 7 ustawy.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze
rozporządzenia, wprowadzić obowiązek badania sprawozdań finansowych jednostek,
o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 4.
3. Do stowarzyszeń, związków zawodowych, organizacji pracodawców, izb
gospodarczych, fundacji, przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych w
rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa
przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, społeczno-zawodowych organizacji
rolników, organizacji samorządu zawodowego, organizacji samorządu gospodarczego
rzemiosła i Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, jeżeli nie prowadzą
działalności gospodarczej, nie stosuje się przepisów rozdziałów 6 i 7 ustawy.

Art. 80a. (uchylony).

art. 81. więcej Art. 81. 1. (uchylony)
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi w drodze rozporządzenia:
1) po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego
szczególne zasady rachunkowości funduszy inwestycyjnych, w tym:
a) zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym,
połączonym sprawozdaniu finansowym funduszu inwestycyjnego
z wydzielonymi subfunduszami oraz sprawozdaniach jednostkowych
subfunduszy,
b) zasady sporządzania sprawozdania finansowego, połączonego
sprawozdania finansowego funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi
subfunduszami oraz sprawozdań jednostkowych subfunduszy,
c) terminy sporządzenia i złożenia do ogłoszenia rocznego sprawozdania
finansowego oraz rocznego połączonego sprawozdania finansowego
funduszu inwestycyjnego oraz rocznych sprawozdań jednostkowych
subfunduszy,
d) terminy sporządzenia i przeglądu półrocznego sprawozdania finansowego
oraz półrocznego połączonego sprawozdania finansowego funduszu
inwestycyjnego oraz półrocznych sprawozdań jednostkowych subfunduszy,
e) terminy zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, rocznego
połączonego sprawozdania finansowego funduszu inwestycyjnego
z wydzielonymi subfunduszami oraz rocznych sprawozdań jednostkowych subfunduszy;
1a) po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego zakres
informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym alternatywnych spółek
inwestycyjnych, uwzględniając zapewnienie inwestorom dostępu do informacji
istotnych dla podejmowania decyzji inwestycyjnych oraz specyfikę działalności
alternatywnych spółek inwestycyjnych;
2) po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
szczególne zasady rachunkowości domów maklerskich, w tym zakres informacji
wykazywanych w sprawozdaniach finansowych oraz odpowiednio w
skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych grup kapitałowych oraz
w sprawozdaniach z działalności;
3) szczegółowe zasady sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady
ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skon-solidowanych sprawozdań finansowych
grup kapitałowych, w tym zakres informacji wykazywanych w tych sprawozdaniach oraz w sprawozdaniach z działalności;
4) szczegółowe zasady uznawania, metody wyceny, zakres ujawniania i sposób
prezentacji instrumentów finansowych;
5) (uchylony)
6) po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego:
a) szczególne zasady rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów
reasekuracji, w tym również tworzenia rezerw techniczno-
-ubezpieczeniowych oraz zakres informacji wykazywanych w informacji
dodatkowej, zasady sporządzania skonsolidowanych sprawozdań
finansowych grup kapitałowych, w tym zakres informacji wykazywanych
w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych grup kapitałowych oraz
w sprawozdaniach z działalności,
b) szczególne zasady rachunkowości funduszy emerytalnych, w tym zakres
informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym, terminy
sporządzenia i złożenia do ogłoszenia rocznego sprawozdania finansowego,
zakres ogłaszania rocznego sprawozdania finansowego oraz termin
zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego;
7) (uchylony)
8) po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego:
a) szczególne zasady rachunkowości banków, w tym zakres informacji
wykazywanych w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego,
b) (uchylona)
c) zasady tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków;
d) (uchylona)
8a) po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego oraz Krajowej
Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej szczególne zasady
rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, w tym:
a) zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym,
b) zasady wyceny aktywów i pasywów, w tym tworzenia odpisów
aktualizujących
– uwzględniając specyfikę działalności spółdzielczych kas oszczędnościowokredytowych, w tym małych kas;
9) zakres działania, liczbę członków i podmioty uprawnione do ich zgłoszenia oraz
sposób organizacji Komitetu Standardów Rachunkowości, o którym mowa
w art. 10 ust. 3.
10) (uchylony)

art. 82. więcej Art. 82. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może w drodze rozporządzenia:
1) (uchylony)
2) po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
określić szczególne zasady rachunkowości Krajowego Depozytu Papierów
Wartościowych oraz funduszu rozliczeniowego, o którym mowa w przepisach o
obrocie papierami wartościowymi, w tym zakres informacji wykazywanych
w sprawozdaniu finansowym oraz odpowiednio w skonsolidowanym
sprawozdaniu finansowym grupy kapitałowej, a także w sprawozdaniach z działalności;
3) po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
określić szczególne zasady rachunkowości funduszu gwarancyjnego, o którym
mowa w przepisach o obrocie papierami wartościowymi, w tym zakres
informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym;
4) po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
określić szczególne zasady rachunkowości spółek prowadzących rynek
regulowany, w tym zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu
finansowym, odpowiednio w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
grupy kapitałowej oraz sprawozdaniach z działalności;
5) po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
określić szczególne zasady rachunkowości krajowych instytucji płatniczych,
w tym zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym,
odpowiednio w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym grupy kapitałowej
oraz sprawozdaniach z działalności.

art. 83. więcej Art. 83. 1. W celu ujednolicenia zasad grupowania operacji gospodarczych
i ograniczenia nakładu pracy związanego z ustaleniem zakładowych planów kont
mogą być stosowane wzorcowe plany kont.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze
rozporządzenia, wzorcowe plany kont:
1) po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego – dla banków;
2) po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego – dla
jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi;
3) po zasięgnięciu opinii Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego – dla
funduszy inwestycyjnych;
4) po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego – dla zakładów
ubezpieczeń, zakładów reasekuracji lub funduszy emerytalnych;
5) (uchylony)
6) dla pozostałych jednostek;
7) po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego – dla spółdzielczych kas
oszczędnościowo-kredytowych oraz Krajowej Spółdzielczej Kasy
Oszczędnościowo-Kredytowej.

art. 84. więcej Art. 84. 1. W ustawie z dnia 31 stycznia 1989 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 1992 r. Nr 72, poz. 360, z 1993 r. Nr 6, poz. 29 oraz z 1994 r. Nr 1, poz. 2 i Nr 80, poz. 369) w art. 52 w pkt 1 wyrazy „jednolite zasady rachunkowości, typowy plan kont dla banków oraz” skreśla się. 2. W rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. - Kodeks handlowy (Dz. U. Nr 57, poz. 502, z 1946 r. Nr 57, poz. 321, z 1950 r. Nr 34, poz. 312, z 1964 r. Nr 16, poz. 94, z 1969 r. Nr 13, poz. 95, z 1988 r. Nr 41, poz. 326, z 1990 r. Nr 17, poz. 98 i Nr 51, poz. 298 oraz z 1991 r. Nr 35, poz. 155, Nr 94, poz. 418 i Nr 111, poz. 480) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 178 dodaje się § 5 w brzmieniu:
„§ 5. Po powzięciu uchwały wspólników zarządzającej dopłaty, roszczenia o dopłaty ujmuje się w odrębnej pozycji aktywów, a ich równowartość - pasywów bilansu. Dopłaty wykazuje się jako składnik kapitału zapasowego dopóty, dopóki nie będą użyte w sposób uzasadniający ich odpisanie.”,
2) w art. 390 w § 1 wyraz „czterech” zastępuje się wyrazem „sześciu” oraz zdanie ostatnie skreśla się.
3. W ustawie z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 59, poz. 344, z 1993 r. Nr 5, poz. 21 i Nr 44, poz. 201 oraz z 1994 r. Nr 4, poz. 17) w art. 42 w ust. 7 i w art. 50 w ust. 1 wyrazy „wynikających z działalności ubezpieczeniowej” zastępuje się wyrazami „jakie mogą wyniknąć z zawartych umów ubezpieczenia”. 4. W ustawie z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe (Dz. U. z 1993 r. Nr 72, poz. 344 i z 1994 r. Nr 76, poz. 344) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 51 otrzymuje brzmienie:
„Art. 51. Minister Finansów określi, w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego, zasady i terminy sporządzania sprawozdawczości budżetowej.”,
2) po art. 51 dodaje się art. 51a w brzmieniu:
„Art. 51a. 1. Zasady prowadzenia rachunkowości państwowych i gminnych jednostek budżetowych i ich gospodarstw pomocniczych, zakładów budżetowych, państwowych i gminnych funduszy celowych oraz gmin i ich związków określa odrębna ustawa, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. Minister Finansów określi szczególne zasady prowadzenia rachunkowości oraz jednolite plany kont dla jednostek wymienionych w ust. 1. 3. Minister Finansów określi zasady rachunkowości i plan kont dla organów podatkowych.”

art. 85. więcej Art. 85. 1. Tracą moc, z zastrzeżeniem ust. 2:
1) art. 244–252, 418–420, 422–426 oraz art. 428 rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. – Kodeks handlowy;
2) art. 26a ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o zasadach prowadzenia na
terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej
w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne (Dz. U.
z 1989 r. poz. 148 i 442 oraz z 1991 r. poz. 253 i 480);
3) art. 39 i 40 ustawy z dnia 10 lipca 1985 r. o przedsiębiorstwach mieszanych
(Dz. U. poz. 142, z 1986 r. poz. 72 oraz z 1987 r. poz. 181);
4) art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o gospodarce finansowej
przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. z 1992 r. poz. 27 oraz z 1993 r. poz. 82);
5) art. 481 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 1992 r.
poz. 359, z 1993 r. poz. 29, 127 i 646 oraz z 1994 r. poz. 369);
6) art. 14 ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw
państwowych (Dz. U. poz. 298 oraz z 1991 r. poz. 253 i 480);
7) art. 41 ust. 3, art. 47, art. 58 pkt 1 i art. 59 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r.
o działalności ubezpieczeniowej;
8) art. 29 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym
(Dz. U. poz. 385, z 1992 r. poz. 254 i 314 oraz z 1994 r. poz. 3, 163 i 509);
9) art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu
i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. poz. 493);
10) art. 32 § 3 i art. 95 ustawy z dnia 22 marca 1991 r. – Prawo o publicznym obrocie
papierami wartościowymi i funduszach powierniczych (Dz. U. z 1994 r.
poz. 239 i 313);
11) art. 61 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej
(Dz. U. poz. 408 oraz z 1992 r. poz. 315).
2. (pominięty)

art. 86. więcej Art. 86. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1995 r. i ma zastosowanie
po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się w 1995 r.