Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy

art. 1. więcej Art. 1. Państwowa Inspekcja Pracy jest organem powołanym do sprawowania
nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności
zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w zakresie określonym w ustawie.

art. 2. więcej Art. 2. Państwowa Inspekcja Pracy podlega Sejmowi. Nadzór nad Państwową
Inspekcją Pracy w zakresie określonym w ustawie sprawuje Rada Ochrony Pracy.

art. 3. więcej Art. 3. 1. Jednostkami organizacyjnymi Państwowej Inspekcji Pracy są: Główny
Inspektorat Pracy, okręgowe inspektoraty pracy oraz Ośrodek Szkolenia Państwowej
Inspekcji Pracy im. Profesora Jana Rosnera we Wrocławiu, zwany dalej „Ośrodkiem”.
2. Państwową Inspekcją Pracy kieruje Główny Inspektor Pracy przy pomocy
zastępców.

art. 4. więcej Art. 4. 1. Głównego Inspektora Pracy powołuje i odwołuje Marszałek Sejmu po
zasięgnięciu opinii Rady Ochrony Pracy i właściwej komisji sejmowej.
2. Główny Inspektor Pracy pełni obowiązki do dnia powołania jego następcy.
3. Zastępców Głównego Inspektora Pracy powołuje i odwołuje Marszałek
Sejmu, na wniosek Głównego Inspektora Pracy po zasięgnięciu opinii Rady Ochrony Pracy.

art. 5. więcej Art. 5. 1. Okręgowy inspektorat pracy obejmuje zakresem swojej właściwości
terytorialnej obszar jednego lub więcej województw. W okręgowych inspektoratach
pracy mogą być tworzone oddziały.
2. Okręgowym inspektoratem pracy kieruje okręgowy inspektor pracy przy
pomocy zastępców.
3. Okręgowych inspektorów pracy powołuje i odwołuje Główny Inspektor Pracy
po zasięgnięciu opinii Rady Ochrony Pracy.

art. 6. więcej Art. 6. 1. Marszałek Sejmu na wniosek Głównego Inspektora Pracy ustali,
w drodze zarządzenia:
1) statut Państwowej Inspekcji Pracy, określający jej organizację wewnętrzną;
2) siedziby i zakres terytorialnej właściwości okręgowych inspektoratów pracy.
2. Zarządzenia Marszałka Sejmu w sprawach, o których mowa w ust. 1,
podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

art. 7. więcej Art. 7. 1. Powołuje się Radę Ochrony Pracy, zwaną dalej „Radą”, jako organ
nadzoru w sprawach dotyczących przestrzegania prawa pracy, w tym bezpieczeństwa
i higieny pracy, a także legalności zatrudnienia oraz działalności Państwowej
Inspekcji Pracy.
2. W skład Rady wchodzi 30 członków, w tym przewodniczący, zastępcy
przewodniczącego, sekretarz i członkowie, których powołuje i odwołuje Marszałek
Sejmu. Kadencja Rady trwa cztery lata.
3. Członkowie Rady pełnią obowiązki do dnia powołania nowych członków.
4. Członków Rady powołuje się spośród posłów, senatorów i kandydatów
zgłoszonych przez Prezesa Rady Ministrów oraz przez organizacje związkowe i
organizacje pracodawców, reprezentatywne w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015
r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. z
2018 r. poz. 2232), a także przez inne organizacje społeczne zajmujące się
problematyką ochrony pracy. Do Rady powołuje się także ekspertów i przedstawicieli nauki.
5. W skład Rady nie można powołać pracownika Państwowej Inspekcji Pracy,
chyba że korzysta on z urlopu bezpłatnego udzielonego w celu wykonywania funkcji z wyboru.
6. Zasady reprezentacji w Radzie oraz wysokość diety członków Rady za udział
w jej pracach określa Marszałek Sejmu w drodze zarządzenia.
7. Do zadań Rady należy wyrażanie stanowiska w sprawach z zakresu działania
Państwowej Inspekcji Pracy, w szczególności dotyczących:
1) programów działalności i zadań Państwowej Inspekcji Pracy;
2) okresowych ocen działalności Państwowej Inspekcji Pracy oraz wniosków
wynikających z tych ocen;
3) problemów ochrony pracy o zasięgu ogólnokrajowym.
8. Rada wyraża opinię o kandydatach na stanowiska Głównego Inspektora Pracy
i jego zastępców oraz okręgowych inspektorów pracy.
9. Rada działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu,
zatwierdzonego przez Marszałka Sejmu.

art. 8. więcej Art. 8. 1. (uchylony)
2. Do zadań Ośrodka należy szkolenie i doskonalenie kadr Państwowej Inspekcji
Pracy oraz upowszechnianie wiedzy i informacji, a także doradztwo w zakresie
ochrony pracy.
3. (uchylony)

art. 9. więcej Art. 9. 1. Główny Inspektor Pracy nadaje uprawnienia rzeczoznawcy do spraw
bezpieczeństwa i higieny pracy na wniosek Komisji Kwalifikacyjnej do Oceny
Kandydatów na Rzeczoznawców, zwanej dalej „Komisją”, oraz prowadzi centralny
rejestr wydanych uprawnień.
2. Uprawnienia rzeczoznawcy do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy,
zwanego dalej „rzeczoznawcą”, mogą być nadane osobie, która:
1) ukończyła wyższe studia techniczne;
2) legitymuje się co najmniej 5-letnią praktyką zawodową w zakresie ukończonego
kierunku studiów;
3) ukończyła kurs przygotowujący do opiniowania projektów w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, przeprowadzony przez podmiot
upoważniony przez Głównego Inspektora Pracy, według programu
zatwierdzonego przez Głównego Inspektora Pracy;
4) złożyła, z wynikiem pozytywnym, egzamin przed Komisją.
3. Nadane uprawnienia upoważniają rzeczoznawcę do opiniowania projektów
nowo budowanych lub przebudowywanych obiektów budowlanych albo ich części,
w których przewiduje się pomieszczenia pracy, pod względem zgodności z przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wymaganiami ergonomii.
4. Główny Inspektor Pracy, z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego
okręgowego inspektora pracy, może cofnąć uprawnienia rzeczoznawcy w przypadku
wydania przez niego opinii naruszającej w sposób rażący przepisy bezpieczeństwa
i higieny pracy. Główny Inspektor Pracy może także cofnąć uprawnienia
rzeczoznawcy na wniosek okręgowego inspektora pracy, właściwego ze względu na
lokalizację obiektu budowlanego, w przypadku stwierdzenia podczas odbioru tego
obiektu lub jego eksploatacji, że w opinii wydanej przez rzeczoznawcę nie
uwzględniono istotnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Decyzja
o cofnięciu uprawnień rzeczoznawcy powinna być podjęta po uprzednim rozpatrzeniu
jego wyjaśnień.
5. Członków Komisji, na 4-letnią kadencję, powołuje Główny Inspektor Pracy
w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy spośród kandydatów
zgłoszonych przez:
1) Główny Urząd Nadzoru Budowlanego,
2) organizacje techniczne, stowarzyszenia zawodowe, izby samorządu
zawodowego określone w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach
zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa (Dz. U. z 2016 r.
poz. 1725, z 2018 r. poz. 1669 oraz z 2019 r. poz. 577 i 730)
oraz spośród przedstawicieli nauki i pracowników Państwowej Inspekcji Pracy.
W skład Komisji wchodzi 8 osób.
6. Główny Inspektor Pracy w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
pracy może odwołać członka Komisji:
1) na wniosek podmiotu, który zgłosił jego kandydaturę;
2) w przypadku systematycznego nieuczestniczenia w pracach Komisji.
7. Członkowie Komisji otrzymują za udział w pracach Komisji wynagrodzenie,
a także diety i zwrot kosztów podróży na zasadach określonych w przepisach
wydanych na podstawie art. 775
§ 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
(Dz. U. z 2019 r. poz. 1040).
8. Koszty związane z przygotowaniem kandydatów na rzeczoznawców,
podnoszeniem kwalifikacji przez rzeczoznawców oraz nadawaniem uprawnień
rzeczoznawcom, ustalone przez Głównego Inspektora Pracy, ponosi odpowiednio
kandydat na rzeczoznawcę lub rzeczoznawca.
9. Minister właściwy do spraw pracy po zasięgnięciu opinii Głównego Inspektora
Pracy określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki oraz tryb nadawania i cofania uprawnień rzeczoznawców,
a także wymagania dotyczące przygotowania kandydatów na rzeczoznawców
i podnoszenia kwalifikacji przez rzeczoznawców, biorąc pod uwagę poziom
wykształcenia, dotychczasową praktykę zawodową w zakresie opiniowania
projektów obiektów budowlanych, a także konieczność okresowego szkolenia;
2) zakres nadawanych uprawnień, o którym mowa w ust. 3, wzór uprawnień
rzeczoznawcy, wzór klauzuli i pieczęci imiennej oraz wzór rejestru
opiniowanych projektów, biorąc pod uwagę rodzaj budownictwa i podział na
grupy projektowe;
3) wymagania dotyczące opinii rzeczoznawców o projektach nowo budowanych
lub przebudowywanych obiektów budowlanych albo ich części, w których
przewiduje się wykonywanie pracy, oraz tryb postępowania odwoławczego od
tych opinii, biorąc pod uwagę specyfikę, charakter i przeznaczenie obiektu
budowlanego, a także zgodność przyjętych rozwiązań z obowiązującymi
przepisami i normami;
4) tryb powoływania i odwoływania członków Komisji, sposób działania tej
Komisji i przeprowadzania egzaminu, biorąc pod uwagę konieczność
zapewnienia sprawnego funkcjonowania Komisji;
5) wysokość wynagrodzenia członków Komisji, biorąc pod uwagę zakres
wykonywanych czynności.

art. 10. więcej Art. 10. 1. Do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy:
1) nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności
przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów dotyczących
stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze
stosunku pracy, czasu pracy, urlopów, uprawnień pracowników związanych
z rodzicielstwem, zatrudniania młodocianych i osób niepełnosprawnych;
2) (uchylony)
3) kontrola legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, wykonywania
działalności oraz kontrola przestrzegania obowiązku:
a) (uchylona)
b) informowania powiatowych urzędów pracy przez bezrobotnych o podjęciu
zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności,
c) opłacania składek na Fundusz Pracy,
d) dokonania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia działalności, której
prowadzenie jest uzależnione od uzyskania wpisu do tego rejestru,
e) prowadzenia agencji zatrudnienia zgodnie z warunkami określonymi
w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
f) prowadzenia działalności przez podmioty, o których mowa w art. 18c
ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1265, z późn. zm.), zgodnie z
warunkami określonymi w art. 19c, art. 19d, art. 19fa, art. 19ga, art. 85 ust.
2 i art. 85a tej ustawy;
4) kontrola legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej oraz wykonywania
pracy przez cudzoziemców;
5) (uchylony)
5a) kontrola spełniania przez wyroby wymagań, kontrola w zakresie stwarzania
przez wyroby zagrożenia oraz kontrola w zakresie niezgodności formalnych, w
rozumieniu ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności
i nadzoru rynku (Dz. U. z 2019 r. poz. 544), w odniesieniu do wyrobów
przeznaczonych do stosowania u pracodawców, z wyłączeniem wyrobów
podlegających kontroli innych właściwych organów nadzoru rynku w
rozumieniu tej ustawy, oraz prowadzenie postępowań w tych sprawach;
6) kontrola wyrobów wprowadzonych do obrotu lub oddanych do użytku pod
względem spełniania przez nie zasadniczych lub innych wymagań dotyczących
bezpieczeństwa i higieny pracy, określonych w odrębnych przepisach;
6a) nadzór nad spełnianiem przez pracodawców obowiązków określonych w art. 35
oraz art. 37 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny,
udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów
(REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego
dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG)
nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanego
dalej „rozporządzeniem nr 1907/2006”, zgodnie z odrębnymi przepisami
dotyczącymi ochrony pracy, w zakresie swoich kompetencji;
6b) nadzór nad przestrzeganiem warunków stosowania substancji określonych przez
Europejską Agencję Chemikaliów na podstawie art. 9 ust. 4 rozporządzenia
nr 1907/2006, w zakresie swoich kompetencji;
7) podejmowanie działań polegających na zapobieganiu i ograniczaniu zagrożeń
w środowisku pracy, a w szczególności:
a) badanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz kontrola
stosowania środków zapobiegających tym wypadkom,
b) analizowanie przyczyn chorób zawodowych oraz kontrola stosowania
środków zapobiegających tym chorobom,
c) inicjowanie prac badawczych w dziedzinie przestrzegania prawa pracy,
a w szczególności bezpieczeństwa i higieny pracy,
d) inicjowanie przedsięwzięć w sprawach ochrony pracy w rolnictwie
indywidualnym,
e) udzielanie porad służących ograniczaniu zagrożeń dla życia i zdrowia
pracowników, a także w zakresie przestrzegania prawa pracy,
f) podejmowanie działań prewencyjnych i promocyjnych zmierzających do
zapewnienia przestrzegania prawa pracy;
8) współdziałanie z organami ochrony środowiska w zakresie kontroli
przestrzegania przez pracodawców przepisów o przeciwdziałaniu zagrożeniom
dla środowiska;
9) kontrola:
a) przestrzegania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy, o których mowa
w ustawie z dnia 22 czerwca 2001 r. o mikroorganizmach i organizmach
genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. z 2019 r. poz. 706) oraz określonych
w zezwoleniach na prowadzenie zakładów inżynierii genetycznej
i w zgodach na zamknięte użycie mikroorganizmów genetycznie
zmodyfikowanych oraz w zgodach na zamknięte użycie organizmów
genetycznie zmodyfikowanych, w tym w zakresie:
– oznakowania zakładu inżynierii genetycznej lub jego części,
– środków bezpieczeństwa związanych z daną kategorią zamkniętego
użycia,
– urządzeń używanych podczas zamkniętego użycia w odniesieniu do
danej kategorii zamkniętego użycia określonej w zezwoleniu na
prowadzenie zakładu inżynierii genetycznej oraz w zgodzie na
zamknięte użycie,
b) prowadzonej dokumentacji dotyczącej zamkniętego użycia
mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych lub organizmów
genetycznie zmodyfikowanych przeprowadzanego w zakładzie inżynierii
genetycznej, jeżeli dokumentacja ta zawiera informacje mające związek
z bezpieczeństwem i higieną pracy;
9a) kontrola ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych
warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4
pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z
2018 r. poz. 1924);
10) opiniowanie projektów aktów prawnych z zakresu prawa pracy;
11) prawo wnoszenia powództw, a za zgodą osoby zainteresowanej – uczestnictwo
w postępowaniu przed sądem pracy, w sprawach o ustalenie istnienia stosunku
pracy;
12) wydawanie i cofanie zezwoleń w przypadkach, o których mowa w art. 3045
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy;
13) (uchylony)
14) wykonywanie zadań określonych w ustawie z dnia 10 czerwca 2016 r. o
delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2206);
14a) udzielanie porad w celu wspierania równego traktowania obywateli państw
członkowskich Unii Europejskiej i państw członkowskich Europejskiego
Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym, którzy korzystają z prawa do swobodnego przepływu
pracowników, oraz członków ich rodzin w zakresie:
a) dostępu do zatrudnienia,
b) warunków zatrudnienia i pracy, w szczególności w odniesieniu do
wynagrodzenia, rozwiązania umowy, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz,
w przypadku utraty pracy, powrotu do pracy lub ponownego zatrudnienia,
c) dostępu do przywilejów socjalnych i podatkowych,
d) zasad członkostwa w związkach zawodowych oraz korzystania z czynnego
i biernego prawa wyborczego do przedstawicielstw pracowniczych, w tym
organów związków zawodowych i rad pracowników,
e) dostępu do szkoleń,
f) dostępu do zasobów mieszkaniowych,
g) dostępu do kształcenia, nauki zawodu oraz szkolenia zawodowego dla
dzieci pracowników,
h) pomocy udzielanej przez urzędy pracy;
14b) ściganie wykroczeń, o których mowa w art. 106 i art. 107 ustawy z dnia 4
października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. poz. 2215),
oraz udział w postępowaniu w sprawach dotyczących tych wykroczeń
w charakterze oskarżyciela publicznego;
15) ściganie wykroczeń przeciwko prawom pracownika określonych w Kodeksie
pracy, wykroczeń, o których mowa w art. 119–123 ustawy z dnia 20 kwietnia
2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a także innych
wykroczeń, gdy ustawy tak stanowią oraz udział w postępowaniu w tych
sprawach w charakterze oskarżyciela publicznego;
15a) kontrola spełniania obowiązków, o których mowa w art. 23r ust. 3 i 4 ustawy z
dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 755 i 730),
w zakresie paliw ciekłych w ramach wykonywania kontroli, o której mowa w pkt 1;
15b) kontrola wypłacania wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości
minimalnej stawki godzinowej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177);
15c) kontrola przestrzegania przepisów ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o
ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (Dz. U. z 2019 r. poz. 466), w zakresie powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu lub wykonywania czynności związanych z
handlem w placówkach handlowych;
15d) kontrola spełniania obowiązków wynikających z ustawy z dnia 4 października
2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych, w szczególności:
a) obowiązku zawierania umów o prowadzenie PPK i umów o zarządzanie
PPK,
b) dokonywania wpłat do PPK.
16) wykonywanie innych zadań określonych w ustawie i przepisach szczególnych.
1a. Państwowa Inspekcja Pracy współpracuje z ministrem właściwym do spraw
pracy oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych przy określaniu – na
podstawie oceny ryzyka powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom
przebywającym bez ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej – sektorów działalności na poziomie sekcji, zgodnie
z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD), o szczególnym natężeniu tego zjawiska.
2. Do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy ponadto nadzór i kontrola
zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy:
1) osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy
oraz osobom wykonującym na własny rachunek działalność gospodarczą
w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub przedsiębiorcę, niebędącego
pracodawcą, na rzecz którego taka praca jest świadczona;
2) przez podmioty organizujące pracę wykonywaną przez osoby fizyczne na innej
podstawie niż stosunek pracy, w ramach prac społecznie użytecznych;
3) osobom przebywającym w zakładach karnych i zakładach poprawczych,
wykonującym pracę, a także żołnierzom w służbie czynnej, wykonującym
powierzone im prace.
3. Państwowa Inspekcja Pracy sprawuje także nadzór i kontrolę zapewnienia
przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków zajęć odbywanych na jego
terenie przez studentów i uczniów niebędących pracownikami.
4. Państwowa Inspekcja Pracy może podejmować działania w zakresie
prowadzenia badań i pomiarów oraz analizowania zagrożeń powodowanych przez
czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy.

art. 11. więcej Art. 11. W razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów
dotyczących legalności zatrudnienia właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są
uprawnione odpowiednio do:
1) nakazania usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie
w przypadku, gdy naruszenie dotyczy przepisów i zasad bezpieczeństwa
i higieny pracy;
2) nakazania: wstrzymania prac lub działalności, gdy naruszenie powoduje
bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników lub innych osób
wykonujących te prace lub prowadzących działalność; skierowania do innych
prac pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy wbrew
obowiązującym przepisom przy pracach wzbronionych, szkodliwych lub
niebezpiecznych albo pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy
przy pracach niebezpiecznych, jeżeli pracownicy ci lub osoby nie posiadają
odpowiednich kwalifikacji; nakazy w tych sprawach podlegają
natychmiastowemu wykonaniu;
3) nakazania wstrzymania eksploatacji maszyn i urządzeń w sytuacji, gdy ich
eksploatacja powoduje bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi;
nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu;
4) zakazania wykonywania pracy lub prowadzenia działalności w miejscach,
w których stan warunków pracy stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia lub
zdrowia ludzi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu
wykonaniu;
5) nakazania, w przypadku stwierdzenia, że stan bezpieczeństwa i higieny pracy
zagraża życiu lub zdrowiu pracowników lub osób fizycznych wykonujących
pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym osób wykonujących na
własny rachunek działalność gospodarczą, zaprzestania prowadzenia
działalności bądź działalności określonego rodzaju;
6) nakazania ustalenia, w określonym terminie, okoliczności i przyczyn wypadku;
6a) nakazania wykonania badań i pomiarów czynników szkodliwych i uciążliwych
w środowisku pracy w przypadku naruszenia trybu, metod, rodzaju lub
częstotliwości wykonania tych badań i pomiarów lub konieczności stwierdzenia
wykonywania pracy w szczególnych warunkach;
7) nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także
innego świadczenia przysługującego pracownikowi; nakazy w tych sprawach
podlegają natychmiastowemu wykonaniu;
8) skierowania wystąpienia lub wydania polecenia, w razie stwierdzenia innych
naruszeń niż wymienione w pkt 1–7, w sprawie ich usunięcia, a także
wyciągnięcia konsekwencji w stosunku do osób winnych.

Art. 11a. Właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione do
nakazania pracodawcy umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach
pomostowych, wykreślenia go z ewidencji oraz do sporządzenia korekty dokonanego
wpisu w tej ewidencji.

Art. 11b. Właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione do
skierowania wystąpienia lub wydania polecenia w sprawie wypłacenia wynagrodzenia
w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej, zgodnie z
przepisami ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

art. 12. więcej Art. 12. W postępowaniu przed organami Państwowej Inspekcji Pracy
w sprawach nieuregulowanych w ustawie bądź przepisach wydanych na jej podstawie
albo w przepisach szczególnych stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r.
– Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 oraz z 2019 r.
poz. 60 i 730).

art. 13. więcej Art. 13. Kontroli Państwowej Inspekcji Pracy podlegają:
1) pracodawcy – a w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kontroli
legalności zatrudnienia także niebędący pracodawcami przedsiębiorcy i inne
jednostki organizacyjne – na rzecz których jest świadczona praca przez osoby
fizyczne, w tym przez osoby wykonujące na własny rachunek działalność
gospodarczą, bez względu na podstawę świadczenia tej pracy,
2) podmioty świadczące usługi pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego,
poradnictwa zawodowego oraz pracy tymczasowej w rozumieniu art. 18
ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy – w zakresie przestrzegania obowiązków, o których mowa w art. 10
ust. 1 pkt 3 lit. d i e,
3) podmioty, o których mowa w art. 18c ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – w zakresie przestrzegania
warunków określonych w art. 19c, art. 19d, art. 19fa, art. 19ga, art. 85 ust. 2 i art.
85a tej ustawy,
3a) przedsiębiorcy, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r.
o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni,
4) pracodawcy delegujący pracowników na terytorium RP w zakresie określonym
w ustawie z dnia 10 czerwca 2016 r. o delegowaniu pracowników w ramach
świadczenia usług,
5) przedsiębiorcy albo inne jednostki organizacyjne, na rzecz których w ramach
prowadzonej przez te podmioty działalności jest wykonywane zlecenie lub są
świadczone usługi przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi –
w zakresie wypłacania takim osobom wynagrodzenia w wysokości wynikającej
z wysokości minimalnej stawki godzinowej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia
10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
– zwani dalej „podmiotami kontrolowanymi”.

art. 14. więcej Art. 14. 1. Państwowa Inspekcja Pracy przy realizacji zadań współdziała ze
związkami zawodowymi, organizacjami pracodawców, organami samorządu załogi,
radami pracowników, społeczną inspekcją pracy, publicznymi służbami zatrudnienia
w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Równego Traktowania oraz z organami
administracji państwowej, w szczególności z organami nadzoru i kontroli nad
warunkami pracy oraz organami Krajowej Administracji Skarbowej, a także z Policją,
Strażą Graniczną, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i organami samorządu
terytorialnego.
2. Państwowa Inspekcja Pracy jest uprawniona do nieodpłatnego korzystania
z danych zgromadzonych:
1) w Centralnym Rejestrze Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników;
1a) w rejestrze podatników VAT;
2) w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON)
prowadzonym przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego;
3) przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na koncie ubezpieczonego i koncie
płatnika składek, o których mowa odpowiednio w art. 40 i 45 ustawy z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r.
poz. 300, 303 i 730), w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym, a także
danych o wypadkach przy pracy uzyskanych na podstawie ustawy z dnia
30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1376 i 1669);
4) w Powszechnym Elektronicznym Systemie Ewidencji Ludności (RCI PESEL);
5) w rejestrze bezrobotnych;
6) w Krajowym Rejestrze Sądowym;
7) w Krajowym Rejestrze Karnym.
3. Państwowa Inspekcja Pracy może, na wniosek związków zawodowych,
prowadzić szkolenie i instruktaż oraz udzielać pomocy w szkoleniu społecznych
inspektorów pracy, a także podejmować działania na rzecz doskonalenia i zwiększenia
skuteczności działania społecznej inspekcji pracy.
4. Państwowa Inspekcja Pracy ma prawo – w uzasadnionych przypadkach –
występować do organów administracji publicznej, w tym naczelników urzędów
skarbowych i dyrektorów izb administracji skarbowej, a także Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych oraz innych właściwych podmiotów z wnioskiem o udzielenie informacji
niezbędnych do udzielenia porad, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 14a.
5. Podmioty, o których mowa w ust. 4, mają obowiązek udzielenia informacji, o
których mowa w tym przepisie, w terminie 15 dni roboczych od dnia otrzymania
wniosku Państwowej Inspekcji Pracy, chyba że udzielenie informacji przez te
podmioty wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego lub
kontroli. O przyczynach opóźnienia podmiot informuje niezwłocznie Państwową
Inspekcję Pracy.

art. 15. więcej Art. 15. W razie uzasadnionej potrzeby oraz w celu zapewnienia bezpieczeństwa
kontrolującym, organy Policji są obowiązane, na wniosek inspektora pracy, do
udzielenia stosownej pomocy.

art. 16. więcej Art. 16. Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi tryb i formy
współdziałania innych organów nadzoru i kontroli z Państwową Inspekcją Pracy
w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz legalności zatrudnienia, mając
na względzie zapewnienie sprawnego i efektywnego współdziałania.

art. 17. więcej Art. 17. Organami Państwowej Inspekcji Pracy są:
1) Główny Inspektor Pracy;
2) okręgowi inspektorzy pracy;
3) inspektorzy pracy, działający w ramach właściwości terytorialnej okręgowych
inspektoratów pracy.

art. 18. więcej Art. 18. 1. Do zakresu działania Głównego Inspektora Pracy należy:
1) kierowanie działalnością Głównego Inspektoratu Pracy i okręgowych
inspektorów pracy;
2) rozpatrywanie odwołań od decyzji okręgowych inspektorów pracy;
3) opracowywanie rocznych i wieloletnich programów działania Państwowej
Inspekcji Pracy;
4) sprawowanie ogólnego nadzoru nad:
a) przestrzeganiem prawa pracy oraz przedkładanie właściwym organom ocen,
opinii i wniosków w tej dziedzinie,
b) postępowaniem mandatowym w sprawach o wykroczenia, o których mowa
w art. 17 § 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania
w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2018 r. poz. 475, z późn. zm.);
5) opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących prawa pracy oraz
inicjowanie prac legislacyjnych w tej dziedzinie;
6) inicjowanie przedsięwzięć w zakresie wdrażania postępu technicznego
w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy;
7) przedstawianie wniosków w sprawach nauczania i szkolenia w dziedzinie
bezpieczeństwa i higieny pracy, organizowanie i prowadzenie szkolenia
inspektorów pracy oraz nadzór nad działalnością Ośrodka;
8) prowadzenie działalności wydawniczej i promocyjnej w zakresie ochrony pracy;
9) udział w pracach komisji rządowych badających wypadki przy pracy;
10) sporządzanie i przedkładanie informacji i sprawozdań, o których mowa w ust. 3;
11) nadawanie i cofanie uprawnień rzeczoznawcy do spraw bezpieczeństwa
i higieny pracy, o których mowa w art. 9.
2. Główny Inspektor Pracy udostępnia ministrowi właściwemu do spraw pracy
zbiorcze wyniki kontroli oraz oceny przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów
dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz legalności zatrudnienia.
2a. Główny Inspektor Pracy jest obowiązany do przekazywania ministrowi
właściwemu do spraw pracy oraz ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych,
nie później niż do dnia 30 kwietnia następnego roku, zbiorczych wyników kontroli,
o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 4, w zakresie dotyczącym powierzania
wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym bez ważnego dokumentu
uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z uwzględnieniem liczby przeprowadzonych w poprzednim roku kontroli oraz procentowego udziału podmiotów powierzających wykonywanie pracy cudzoziemcom przebywającym bez
ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej w każdym sektorze, o którym mowa w art. 10 ust. 1a.
3. Główny Inspektor Pracy przedstawia Sejmowi oraz Radzie Ministrów, nie
później niż do 30 czerwca następnego roku kalendarzowego, informacje z działalności
Państwowej Inspekcji Pracy oraz coroczne sprawozdanie z jej działalności wraz
z wynikającymi z tej działalności wnioskami dotyczącymi przestrzegania prawa pracy
oraz przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy w zakresie określonym w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 4, przez
podmioty kontrolowane i organy sprawujące nadzór nad przedsiębiorstwami lub
innymi jednostkami organizacyjnymi państwowymi albo samorządowymi.
4. Sprawozdanie roczne, o którym mowa w ust. 3, Główny Inspektor Pracy
przedstawia Radzie Ochrony Pracy oraz podaje do wiadomości publicznej.
5. Główny Inspektor Pracy wykonuje swoje zadania przy pomocy podległego mu
Głównego Inspektoratu Pracy.
6. Główny Inspektor Pracy dokonuje czynności w sprawach z zakresu prawa
pracy wobec pracowników Głównego Inspektoratu Pracy oraz pracowników
nadzorujących lub wykonujących czynności kontrolne.
7. Główny Inspektor Pracy może upoważnić okręgowego inspektora pracy do
dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wobec pracowników
okręgowego inspektoratu pracy nadzorujących lub wykonujących czynności
kontrolne.

art. 19. więcej Art. 19. 1. Do zakresu działania okręgowego inspektora pracy należy
w szczególności:
1) kierowanie działalnością okręgowego inspektoratu pracy, nadzór nad
działalnością inspektorów pracy oraz koordynacja ich działalności;
2) dokonywanie podziału zadań między inspektorów pracy z uwzględnieniem ich
kwalifikacji zawodowych;
3) zatwierdzanie planów pracy, sporządzanych przez inspektorów pracy;
4) wydawanie decyzji, o których mowa w art. 11 pkt 5;
5) rozpatrywanie odwołań od nakazów i innych decyzji inspektorów pracy;
6) prowadzenie ewidencji pracodawców działających na obszarze jego właściwości
terytorialnej;
7) sporządzanie okresowych sprawozdań z działalności okręgowego inspektoratu
pracy;
8) powiadamianie marszałka właściwego województwa o stwierdzonych
przypadkach naruszenia warunków prowadzenia agencji zatrudnienia
określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
9) powiadamianie właściwego starosty o stwierdzonych przypadkach naruszenia
przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przez
bezrobotnego oraz przez podmiot kontrolowany.
2. Okręgowy inspektor pracy wykonuje swoje zadania przy pomocy okręgowego
inspektoratu pracy.
3. Okręgowy inspektor pracy dokonuje czynności w sprawach z zakresu prawa
pracy wobec pracowników okręgowego inspektoratu pracy, z wyłączeniem
pracowników, o których mowa w art. 18 ust. 6.

art. 20. więcej Art. 20. 1. Okręgowy inspektor pracy sporządza roczne sprawozdanie
z działalności inspektoratu zawierające ocenę stanu przestrzegania prawa pracy,
w szczególności stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących
legalności zatrudnienia na obszarze okręgu.
2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, okręgowy inspektor pracy
przedstawia w terminie do ostatniego dnia lutego następnego roku kalendarzowego
Głównemu Inspektorowi Pracy oraz właściwemu wojewodzie i marszałkowi
województwa.

art. 21. więcej Art. 21. Postępowanie kontrolne ma na celu ustalenie stanu faktycznego
w zakresie przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności
zatrudnienia oraz udokumentowanie dokonanych ustaleń.

art. 22. więcej Art. 22. 1. Kontrole przeprowadzają inspektorzy pracy, działający w ramach
właściwości terytorialnej okręgowych inspektoratów pracy.
2. Główny Inspektor Pracy może wyznaczyć inspektora pracy do wykonywania
określonych czynności kontrolnych i stosowania środków prawnych na obszarze
działania innego okręgowego inspektoratu pracy, a także poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie stosunek pracy podlega przepisom polskiego prawa pracy.
3. Kontrole, o których mowa w ust. 1 i 2, wspólnie z właściwymi inspektorami
pracy, mogą również przeprowadzać inni pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy
posiadający niezbędną wiedzę w przedmiocie kontroli, jak również przedstawiciele
zagranicznych służb i instytucji, do zadań których należy ochrona pracy, na podstawie
imiennego upoważnienia wydanego odpowiednio przez Głównego Inspektora Pracy
lub okręgowego inspektora pracy.

art. 23. więcej Art. 23. 1. W toku postępowania kontrolnego inspektor pracy ma prawo:
1) swobodnego wstępu na teren oraz do obiektów i pomieszczeń podmiotu
kontrolowanego;
2) przeprowadzania oględzin obiektów, pomieszczeń, stanowisk pracy, maszyn
i urządzeń oraz przebiegu procesów technologicznych i pracy;
3) żądania od podmiotu kontrolowanego oraz od wszystkich pracowników lub osób,
które są lub były zatrudnione, albo które wykonują lub wykonywały pracę na
jego rzecz na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym osób wykonujących na
własny rachunek działalność gospodarczą, a także osób korzystających z usług
agencji zatrudnienia, pisemnych i ustnych informacji w sprawach objętych
kontrolą oraz wzywania i przesłuchiwania tych osób w związku
z przeprowadzaną kontrolą;
4) żądania okazania dokumentów dotyczących budowy, przebudowy lub
modernizacji oraz uruchomienia zakładu pracy, planów i rysunków
technicznych, dokumentacji technicznej i technologicznej, wyników ekspertyz,
badań i pomiarów dotyczących produkcji bądź innej działalności podmiotu
kontrolowanego, jak również dostarczenia mu próbek surowców i materiałów
używanych, wytwarzanych lub powstających w toku produkcji, w ilości
niezbędnej do przeprowadzenia analiz lub badań, gdy mają one związek
z przeprowadzaną kontrolą;
5) żądania przedłożenia akt osobowych i wszelkich dokumentów związanych
z wykonywaniem pracy przez pracowników lub osoby świadczące pracę na innej
podstawie niż stosunek pracy;
5a) żądania od pracodawcy delegującego pracownika na terytorium RP lub osoby
działającej w jego imieniu informacji, dokumentów lub oświadczeń w sprawach
delegowania pracowników na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczących kontroli, o której mowa w ustawie z dnia 10 czerwca 2016 r. o delegowaniu pracowników w ramach
świadczenia usług;
6) zapoznania się z decyzjami wydanymi przez inne organy kontroli i nadzoru nad
warunkami pracy oraz ich realizacją;
7) utrwalania przebiegu i wyników oględzin, o których mowa w pkt 2, za pomocą
aparatury i środków technicznych służących do utrwalania obrazu lub dźwięku;
8) wykonywania niezbędnych dla celów kontroli odpisów lub wyciągów
z dokumentów, jak również zestawień i obliczeń sporządzanych na podstawie
dokumentów, a w razie potrzeby żądania ich od podmiotu kontrolowanego;
9) sprawdzania tożsamości osób wykonujących pracę lub przebywających na
terenie podmiotu kontrolowanego, a także osób korzystających z usług agencji
zatrudnienia, ich przesłuchiwania i żądania oświadczeń w sprawie legalności
zatrudnienia lub prowadzenia innej działalności zarobkowej;
10) korzystania z pomocy biegłych i specjalistów oraz akredytowanych laboratoriów.
2. Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że udzielenie inspektorowi pracy
informacji w sprawach objętych kontrolą przez pracownika lub osobę, o których
mowa w ust. 1 pkt 3, mogłoby narazić tego pracownika lub osobę na jakikolwiek
uszczerbek lub zarzut z powodu udzielenia tej informacji, inspektor pracy może wydać
postanowienie o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie
tożsamości tego pracownika lub osoby, w tym danych osobowych.
3. W razie wydania postanowienia, określonego w ust. 2, okoliczności, o których
mowa w tym przepisie, pozostają wyłącznie do wiadomości inspektora pracy.
Protokół przesłuchania pracownika lub osoby wolno udostępniać pracodawcy tylko
w sposób uniemożliwiający ujawnienie danych osobowych, o których mowa w ust. 2.
4. Na postanowienie w sprawie zachowania w tajemnicy danych osobowych,
o których mowa w ust. 2, pracodawcy przysługuje zażalenie w terminie 3 dni od dnia
doręczenia postanowienia. Zażalenie na postanowienie inspektora pracy rozpoznaje
właściwy okręgowy inspektor pracy. Postępowanie dotyczące zażalenia toczy się bez
udziału pracodawcy i z wyłączeniem jawności.
5. W razie uwzględnienia zażalenia protokół przesłuchania pracownika lub
osoby podlega zniszczeniu; o zniszczeniu protokołu należy uczynić wzmiankę
w protokole pokontrolnym.
6. Główny Inspektor Pracy określi zasady postępowania z protokołami
przesłuchań i innymi dokumentami, o których mowa w ust. 2–5.

art. 24. więcej Art. 24. 1. Inspektorzy pracy są uprawnieni do przeprowadzania, bez
uprzedzenia i o każdej porze dnia i nocy, kontroli przestrzegania przepisów prawa
pracy, w szczególności stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, kontroli przestrzegania
przepisów dotyczących legalności zatrudnienia w zakresie, o którym mowa w art. 10
ust. 1 pkt 3 i 4, kontroli wypłacania wynagrodzenia w wysokości wynikającej z
wysokości minimalnej stawki godzinowej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10
października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz kontroli
przestrzegania przepisów dotyczących ograniczenia handlu w niedziele i święta oraz
w niektóre inne dni.
2. Kontrolę przeprowadza się po okazaniu legitymacji służbowej potwierdzającej
tożsamość i uprawnienia inspektora pracy lub innego upoważnionego pracownika
Państwowej Inspekcji Pracy.
3. Kontrolę przedsiębiorcy przeprowadza się po okazaniu legitymacji służbowej
i upoważnienia do jej przeprowadzenia.
4. Upoważnienie do przeprowadzania kontroli u przedsiębiorcy powinno
zawierać następujące dane:
1) wskazanie podstawy prawnej przeprowadzenia kontroli;
2) oznaczenie organu kontroli;
3) imię i nazwisko, stanowisko służbowe osoby upoważnionej do przeprowadzenia
kontroli oraz numer jej legitymacji służbowej;
4) określenie zakresu przedmiotowego kontroli;
5) oznaczenie podmiotu objętego kontrolą;
6) wskazanie daty rozpoczęcia i przewidywanego terminu zakończenia kontroli;
7) podpis osoby udzielającej upoważnienia, z podaniem zajmowanego stanowiska
lub funkcji;
8) pouczenie kontrolowanego podmiotu o jego prawach i obowiązkach;
9) datę i miejsce wystawienia upoważnienia.
5. Jeżeli okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne podjęcie kontroli u
przedsiębiorcy, może być ona podjęta po okazaniu legitymacji służbowej.
Kontrolowanemu należy niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia
podjęcia kontroli, doręczyć upoważnienie do przeprowadzenia kontroli zawierające
dane, o których mowa w ust. 4.
6. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli wydają Główny Inspektor Pracy
i jego zastępcy oraz okręgowi inspektorzy pracy i ich zastępcy.
7. Okręgowi inspektorzy pracy mogą upoważnić nadinspektorów pracy –
kierowników oddziałów do wydawania upoważnień, o których mowa w ust. 3 i 5.

art. 25. więcej Art. 25. Biegli i specjaliści biorą udział w kontroli na podstawie imiennego
upoważnienia wydanego odpowiednio przez Głównego Inspektora Pracy lub
okręgowego inspektora pracy.

art. 26. więcej Art. 26. 1. Kontrolę przeprowadza się w siedzibie podmiotu kontrolowanego
oraz w innych miejscach wykonywania jego zadań lub przechowywania dokumentów
finansowych i kadrowych.
2. Poszczególne czynności kontrolne mogą być wykonywane także w siedzibie
jednostki organizacyjnej Państwowej Inspekcji Pracy.
3. Przed podjęciem czynności kontrolnych inspektor pracy zgłasza swoją
obecność podmiotowi kontrolowanemu, z wyjątkiem przypadków, gdy zgłoszenie to
mogłoby mieć wpływ na wynik kontroli.
4. Inspektor pracy jest upoważniony do swobodnego poruszania się po terenie
podmiotu kontrolowanego bez obowiązku uzyskiwania przepustki oraz jest zwolniony
od rewizji osobistej, także w przypadku, jeżeli przewiduje ją wewnętrzny regulamin
podmiotu kontrolowanego.

art. 27. więcej Art. 27. Podmiot kontrolowany ma obowiązek zapewnić inspektorowi pracy
warunki i środki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli,
a w szczególności niezwłocznie przedstawić żądane dokumenty i materiały, zapewnić
terminowe udzielanie informacji przez osoby, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 3,
udostępnić urządzenia techniczne oraz, w miarę możliwości, oddzielne pomieszczenie
z odpowiednim wyposażeniem.

art. 28. więcej Art. 28. Inspektor pracy, przystępując do sprawdzenia tożsamości osoby,
o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 9, jest obowiązany okazać legitymację służbową
w taki sposób, aby osoba ta mogła odczytać i zanotować jego dane osobowe.

art. 29. więcej Art. 29. 1. W toku wykonywania czynności kontrolnych inspektor pracy
współdziała ze związkami zawodowymi, organami samorządu załogi, radami
pracowników i społeczną inspekcją pracy.
2. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 1, polega w szczególności na:
1) informowaniu o tematyce i zakresie przeprowadzanej kontroli;
2) analizowaniu zgłoszonych uwag i spostrzeżeń;
3) informowaniu o wynikach kontroli i podjętych decyzjach;
4) udzielaniu porad i informacji z zakresu prawa pracy.

art. 30. więcej Art. 30. Podczas wykonywania czynności kontrolnych inspektor pracy oraz
osoby, o których mowa w art. 22 ust. 3 i art. 25, obowiązani są do przestrzegania
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych oraz
przepisów o ochronie informacji niejawnych.

art. 31. więcej Art. 31. 1. Ustalenia kontroli dokumentowane są, z zastrzeżeniem ust. 10,
w formie protokołu.
2. Protokół kontroli powinien zawierać:
1) nazwę podmiotu kontrolowanego w pełnym brzmieniu i jego adres oraz numer
z krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON)
oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);
2) imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe inspektora pracy;
3) imię i nazwisko osoby reprezentującej podmiot kontrolowany oraz nazwę organu
reprezentującego ten podmiot;
4) datę rozpoczęcia działalności przez podmiot kontrolowany oraz datę objęcia
stanowiska przez osobę lub powołania organu, o których mowa w pkt 3;
5) oznaczenie dni, w których przeprowadzano kontrolę;
6) informację o realizacji uprzednich decyzji i wystąpień organów Państwowej
Inspekcji Pracy oraz wniosków, zaleceń i decyzji innych organów kontroli
i nadzoru nad warunkami pracy;
7) opis stwierdzonych naruszeń prawa oraz inne informacje mające istotne
znaczenie dla wyników kontroli;
8) dane osoby legitymowanej oraz określenie czasu, miejsca i przyczyny
legitymowania;
9) informację o pobraniu próbek surowców i materiałów używanych,
wytwarzanych lub powstających w toku produkcji;
10) treść decyzji ustnych i poleceń oraz informację o terminach ich realizacji;
11) informację o liczbie i rodzaju udzielonych porad z zakresu prawa pracy;
12) wyszczególnienie załączników stanowiących składową część protokołu;
13) informacje o osobach, w obecności których przeprowadzano kontrolę;
14) na wniosek podmiotu kontrolowanego – wzmiankę o informacjach objętych
tajemnicą przedsiębiorstwa;
15) wzmiankę o wniesieniu lub niewniesieniu zastrzeżeń do treści protokołu oraz
ewentualnym usunięciu stwierdzonych nieprawidłowości przed zakończeniem
kontroli;
16) datę i miejsce podpisania protokołu przez osobę kontrolującą oraz przez osobę
lub organ reprezentujący podmiot kontrolowany.
3. Protokół podpisuje inspektor pracy prowadzący kontrolę oraz osoba lub organ
reprezentujący podmiot kontrolowany.
4. Podmiotowi kontrolowanemu przysługuje prawo zgłoszenia, przed
podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń do ustaleń zawartych
w protokole.
5. Zastrzeżenia należy zgłosić na piśmie w terminie 7 dni od dnia przedstawienia
protokołu.
6. W razie zgłoszenia zastrzeżeń, o których mowa w ust. 4, inspektor pracy
przeprowadzający kontrolę zobowiązany jest je zbadać, a w przypadku stwierdzenia
zasadności zastrzeżeń – zmienić lub uzupełnić odpowiednią część protokołu.
7. W protokole nie można dokonywać poprawek, skreśleń ani uzupełnień bez
omówienia ich na końcu protokołu, z wyjątkiem sprostowania oczywistych omyłek
pisarskich i rachunkowych, które parafuje inspektor pracy, oznaczając parafy datą ich
dokonania.
8. Odmowa podpisania protokołu przez osobę lub organ reprezentujący podmiot
kontrolowany nie stanowi przeszkody do zastosowania przez inspektora pracy
stosownych środków prawnych przewidzianych ustawą.
9. Kopię protokołu kontroli inspektor pracy pozostawia podmiotowi
kontrolowanemu.
10. W przypadku niestwierdzenia uchybień wynik kontroli może być
udokumentowany w formie notatki urzędowej, która powinna zawierać zwięzły opis
stanu faktycznego stwierdzonego w czasie kontroli.
11. Notatkę urzędową podpisuje inspektor pracy. Przepis ust. 9 stosuje się
odpowiednio.

art. 32. więcej Art. 32. 1. Wzór legitymacji służbowej, o której mowa w art. 24 ust. 2 ustala,
w drodze zarządzenia, Marszałek Sejmu, na wniosek Głównego Inspektora Pracy.
Zarządzenie Marszałka Sejmu w tej sprawie podlega ogłoszeniu w Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
2. Wzory druków stosowanych w działalności kontrolnej Państwowej Inspekcji
Pracy określa Główny Inspektor Pracy.

art. 33. więcej Art. 33. 1. W wyniku ustaleń dokonanych w toku kontroli właściwy inspektor pracy:
1) wydaje decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1–4 i pkt 6–7 oraz art. 11a;
2) kieruje wystąpienia i wydaje polecenia, o których mowa w art. 11 pkt 8 i art. 11b;
3) wnosi powództwa oraz wstępuje do postępowania w sprawach, o których mowa
w art. 10 ust. 1 pkt 11;
4) podejmuje inne działania, jeżeli prawo lub obowiązek ich podjęcia wynika
z odrębnych przepisów.
2. Środki prawne, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, dotyczące terenowych
jednostek organizacyjnych podmiotu kontrolowanego, inspektor pracy kieruje do tego
podmiotu, bez względu na swoją właściwość terytorialną. Jeżeli usunięcie
stwierdzonych nieprawidłowości nie wymaga decyzji pracodawcy, a także gdy nie
można inaczej uniknąć niebezpieczeństwa zagrażającego życiu lub zdrowiu
pracowników, decyzje, o których mowa w art. 34 ust. 1, wydaje się osobie kierującej
tą jednostką.

art. 34. więcej Art. 34. 1. Decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1–7 i art. 11a, wydawane są
w formie pisemnej lub stanowiącej wpis do dziennika budowy.
1a. Decyzje, o których mowa w art. 11 pkt 1–4, mogą być wydawane w formie ustnej.
1b. Polecenia, o których mowa w art. 11 pkt 8 i art. 11b, wydawane są w formie ustnej.
2. Decyzja wydana w formie pisemnej lub stanowiąca wpis do dziennika budowy
powinna zawierać: oznaczenie organu Państwowej Inspekcji Pracy, datę wydania,
oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, termin
usunięcia stwierdzonych uchybień oraz pouczenie o przysługujących środkach odwoławczych.
3. W przypadku wydania decyzji w formie wpisu do dziennika budowy, kopia
lub odpis tej decyzji stanowi załącznik do protokołu kontroli.
4. Decyzje i polecenia, o których mowa w ust. 1a i 1b, wydaje się w celu
usunięcia ujawnionych w toku kontroli uchybień, jeżeli mogą być one usunięte
podczas trwania kontroli lub niezwłocznie po jej zakończeniu.
5. Od decyzji inspektora pracy wydanej w formie pisemnej lub stanowiącej wpis
do dziennika budowy, podmiotowi kontrolowanemu przysługuje odwołanie do
okręgowego inspektora pracy. Odwołanie wnosi się w terminie 7 dni od daty
otrzymania decyzji.
6. W razie wniesienia odwołania od decyzji wydanych w przypadkach, o których
mowa w art. 11 pkt 2–4, okręgowy inspektor pracy może wstrzymać jej wykonanie do
czasu rozpatrzenia odwołania, jeżeli podjęte przez podmiot kontrolowany
przedsięwzięcia wyłączają bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzi.

art. 35. więcej Art. 35. 1. Podmiot kontrolowany, do którego została skierowana decyzja,
o której mowa w art. 11 pkt 1–7 oraz art. 11a, ma obowiązek informowania
odpowiedniego organu Państwowej Inspekcji Pracy o jej realizacji z upływem
terminów określonych w decyzji.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do decyzji i poleceń, o których mowa
w art. 34 ust. 4.

art. 36. więcej Art. 36. 1. Wystąpienia, o których mowa w art. 11 pkt 8 i art. 11b, powinny
zawierać wnioski pokontrolne i ich podstawę prawną.
2. Podmiot kontrolowany lub organ sprawujący nad nim nadzór, do którego
skierowano wystąpienie, jest obowiązany w terminie określonym w wystąpieniu, nie
dłuższym niż 30 dni, zawiadomić odpowiedni organ Państwowej Inspekcji Pracy
o terminie i sposobie realizacji wniosków pokontrolnych.

art. 37. więcej Art. 37. 1. W razie stwierdzenia w toku kontroli wykroczenia polegającego na
naruszeniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy w zakresie określonym w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 4, inspektor
pracy prowadzi postępowanie mandatowe lub występuje z wnioskiem do sądu
o ukaranie osób odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości.
2. Inspektor pracy niezwłocznie powiadamia o naruszeniu przepisów prawa
właściwe organy, a w szczególności:
1) Zakład Ubezpieczeń Społecznych – o naruszeniu przepisów w zakresie
ubezpieczeń społecznych;
2) naczelnika urzędu celno-skarbowego – o naruszeniu przepisów prawa podatkowego;
3) Policję lub Straż Graniczną – o naruszeniu przepisów o cudzoziemcach;
4) starostę – o stwierdzonych przypadkach naruszenia przez bezrobotnego lub przez
podmiot kontrolowany przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Na wniosek starosty inspektor pracy powiadamia go o wynikach kontroli podmiotu kontrolowanego.
3. Okręgowy inspektor pracy niezwłocznie powiadamia:
1) marszałka województwa o:
a) stwierdzonych przypadkach naruszenia warunków prowadzenia agencji
zatrudnienia określonych w przepisach o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy,
b) wynikach kontroli podmiotu kontrolowanego – na wniosek marszałka województwa;
2) wojewodę – o stwierdzonych przypadkach naruszenia przepisów o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy związanych z zatrudnianiem
cudzoziemców lub powierzaniem im innej pracy zarobkowej.

Art. 37a. W uzasadnionych przypadkach, wobec pracodawcy rozpoczynającego
działalność, a także jeżeli nie stwierdzono:
1) bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników lub innych osób
wykonujących pracę,
2) popełnienia wykroczenia z winy umyślnej
– inspektor pracy może odstąpić od stosowania środków prawnych, o których mowa
w art. 33, poprzestając na ustnym pouczeniu o sposobach zgodnego z wymogami
prawa zorganizowania pracy i odebraniu od podmiotu kontrolowanego oświadczenia
o terminie usunięcia ujawnionych w toku kontroli uchybień.

art. 38. więcej Art. 38. 1. Pracownikami Państwowej Inspekcji Pracy są:
1) Główny Inspektor Pracy i jego zastępcy;
2) okręgowi inspektorzy pracy i ich zastępcy;
3) pracownicy wykonujący czynności kontrolne;
4) pracownicy zatrudnieni na innych stanowiskach.
2. Pracownikami wykonującymi czynności kontrolne są inspektorzy pracy
zatrudnieni na stanowiskach:
1) nadinspektora pracy – kierownika oddziału;
2) nadinspektora pracy;
3) starszego inspektora pracy – głównego specjalisty;
4) starszego inspektora pracy – specjalisty;
5) starszego inspektora pracy;
6) inspektora pracy;
7) młodszego inspektora pracy.
3. Główny Inspektor Pracy i jego zastępcy, okręgowi inspektorzy pracy i ich
zastępcy oraz wyznaczeni pracownicy Głównego Inspektoratu Pracy i okręgowych
inspektoratów pracy są pracownikami nadzorującymi czynności kontrolne.
4. Wykaz pracowników, wyznaczonych do nadzorowania czynności
kontrolnych, ustala odpowiednio Główny Inspektor Pracy lub okręgowy inspektor pracy.

art. 39. więcej Art. 39. Pracownikiem Państwowej Inspekcji Pracy nadzorującym lub
wykonującym czynności kontrolne może być osoba, która:
1) ma obywatelstwo polskie;
2) ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw
publicznych;
3) nie była karana za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
4) posiada tytuł magistra lub równorzędny i niezbędną znajomość zagadnień
wchodzących w zakres działania Państwowej Inspekcji Pracy oraz złożyła,
z wynikiem pozytywnym, państwowy egzamin przed komisją powołaną przez
Głównego Inspektora Pracy;
5) daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków służbowych;
6) ma stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na określonym stanowisku.

art. 40. więcej Art. 40. 1. Główny Inspektor Pracy powołuje i odwołuje:
1) w Głównym Inspektoracie Pracy – dyrektora i wicedyrektora Gabinetu
Głównego Inspektora Pracy, dyrektorów i wicedyrektorów departamentów,
głównego księgowego, doradców, rzecznika prasowego oraz kierowników sekcji;
2) w okręgowym inspektoracie pracy – zastępców okręgowego inspektora pracy,
głównego księgowego, nadinspektorów pracy – kierowników oddziałów,
doradców oraz kierowników sekcji;
3) w Ośrodku – dyrektora i jego zastępców oraz głównego księgowego.
2. Osobie odwołanej ze stanowiska, o którym mowa w ust. 1 i art. 5 ust. 3, która
przed powołaniem na to stanowisko była pracownikiem Państwowej Inspekcji Pracy,
przysługuje prawo do nawiązania stosunku pracy na stanowisku równorzędnym
z zajmowanym przed powołaniem.
3. Stosunek pracy z pracownikami wymienionymi w ust. 1 oraz z pracownikami,
o których mowa w art. 5 ust. 3, nawiązuje się na podstawie powołania.

art. 41. więcej Art. 41. 1. Stosunek pracy z pracownikiem wykonującym czynności kontrolne
nawiązuje się na podstawie mianowania, poprzedzonego umową o pracę na czas
określony, nie dłuższy niż 3 lata, z zastrzeżeniem ust. 4.
2. Pracowników wykonujących czynności kontrolne mianuje i rozwiązuje z nimi
stosunek pracy Główny Inspektor Pracy.
3. Mianowanie jest uzależnione od odbycia aplikacji inspektorskiej zakończonej
złożeniem państwowego egzaminu z wynikiem pozytywnym przed komisją
egzaminacyjną powołaną przez Głównego Inspektora Pracy.
4. Główny Inspektor Pracy może, w przypadkach uzasadnionych kwalifikacjami
lub praktyką zawodową, mianować pracownika wykonującego czynności kontrolne
bez uprzedniego zawierania umowy o pracę, a także bez zachowania wymogu
aplikacji inspektorskiej.
5. Główny Inspektor Pracy określi zakres i tryb przeprowadzania aplikacji
inspektorskiej i państwowego egzaminu, o którym mowa w art. 39 pkt 4.

art. 42. więcej Art. 42. Pracownicy, o których mowa w art. 38 ust. 1 pkt 4, z wyłączeniem
pracowników określonych w art. 40 ust. 1, zatrudniani są na podstawie umowy o pracę.

art. 43. więcej Art. 43. 1. Przy mianowaniu pracownik Państwowej Inspekcji Pracy składa
pisemne ślubowanie następującej treści:
„Ślubuję służyć Państwu Polskiemu, przestrzegać porządku prawnego,
wykonywać obowiązki pracownika Państwowej Inspekcji Pracy sumiennie,
bezstronnie, zgodnie z najlepszą wiedzą i wolą”.
2. Akt mianowania zawiera:
1) imię i nazwisko pracownika;
2) datę mianowania;
3) stanowisko służbowe i jednostkę organizacyjną;
4) składniki i wysokość wynagrodzenia;
5) wymiar czasu pracy.

art. 44. więcej Art. 44. 1. Pracownicy wykonujący czynności kontrolne są odpowiedzialni za
sumienne wykonywanie swoich obowiązków, w szczególności za rzetelne
i obiektywne ujmowanie i dokumentowanie wyników kontroli oraz za przestrzeganie
przepisów o ochronie informacji niejawnych.
2. Pracownicy, o których mowa w ust. 1, w zakresie swojego działania są
niezależni od jakichkolwiek wpływów postronnych i nie mogą uczestniczyć
w interesach podmiotów kontrolowanych.
3. Pracownicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani do nieujawniania
informacji, że kontrola przeprowadzana jest w następstwie skargi, chyba że
zgłaszający skargę wyrazi na to pisemną zgodę.

Art. 44a. 1. Pracownik nadzorujący lub wykonujący czynności kontrolne składa
pisemne oświadczenie o wykonywaniu przez osobę najbliższą:
1) działalności gospodarczej lub
2) czynności na podstawie stosunku pracy lub innej podstawie prawnej
– które mogą być przedmiotem kontroli prowadzonych przez organy Państwowej
Inspekcji Pracy.
2. Przez osobę najbliższą, o której mowa w ust. 1, rozumie się osoby wymienione
w art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2018 r.
poz. 1600 i 2077 oraz z 2019 r. poz. 730, 858 i 870).
3. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, składa się w terminie 30 dni od dnia
zatrudnienia pracownika na stanowisku, o którym mowa w art. 38 ust. 2 lub 3.
4. Pracownik nadzorujący lub wykonujący czynności kontrolne dokonuje
aktualizacji oświadczenia, o którym mowa w ust. 1, w terminie 30 dni od dnia
zaistnienia przyczyny zaktualizowania oświadczenia.
5. Główny Inspektor Pracy określi, w drodze zarządzenia, wzór oświadczenia,
o którym mowa w ust. 1.

art. 45. więcej Art. 45. 1. Pracownik Państwowej Inspekcji Pracy jest obowiązany zachować
w tajemnicy informacje, które uzyskał w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych.
2. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa również po ustaniu zatrudnienia.

art. 46. więcej Art. 46. 1. Pracownik Państwowej Inspekcji Pracy jest obowiązany starannie
wypełniać polecenia służbowe przełożonych.
2. Jeżeli polecenie służbowe w przekonaniu pracownika jest niezgodne
z prawem lub zawiera znamiona pomyłki, pracownik powinien przedstawić swoje
zastrzeżenia przełożonemu; w razie pisemnego potwierdzenia polecenia jest
obowiązany je wykonać, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Pracownikowi nie wolno wykonywać poleceń, których wykonanie
stanowiłoby przestępstwo lub groziło niepowetowaną szkodą.

art. 47. więcej Art. 47. 1. Pracownik wykonujący czynności kontrolne nie może prowadzić
działalności politycznej.
2. Pracownikowi, o którym mowa w ust. 1, ubiegającemu się o mandat posła lub
senatora udziela się urlopu bezpłatnego na czas kampanii wyborczej.

art. 48. więcej Art. 48. 1. Pracownik Państwowej Inspekcji Pracy nie może wykonywać zajęć,
które godziłyby w interes Państwowej Inspekcji Pracy lub byłyby niezgodne z jej
zadaniami, a także pozostawałyby w sprzeczności z obowiązkami pracownika lub
mogłyby wywoływać podejrzenie o stronniczość lub interesowność.
2. Pracownik Państwowej Inspekcji Pracy nie może podejmować zajęć
zarobkowych bez uprzedniej zgody Głównego Inspektora Pracy.

Art. 48a. 1. Pracownikowi przysługuje zwrot kosztów poniesionych na ochronę
prawną, jeżeli postępowanie karne wszczęte przeciwko niemu o przestępstwo
popełnione w związku z wykonywaniem czynności służbowych zostanie zakończone
prawomocnym orzeczeniem o umorzeniu wobec braku ustawowych znamion czynu
zabronionego lub niepopełnienia przestępstwa albo wyrokiem uniewinniającym.
2. Koszty w wysokości odpowiadającej określonemu w odrębnych przepisach
wynagrodzeniu jednego obrońcy zwraca się ze środków Państwowej Inspekcji Pracy.

art. 49. więcej Art. 49. 1. Pracownik wykonujący czynności kontrolne podlega okresowym
ocenom kwalifikacyjnym nie rzadziej niż raz na 3 lata.
2. Oceny dokonuje przełożony pracownika i o treści oceny kwalifikacyjnej powiadamia pracownika.
3. Pracownik może odwołać się od oceny kwalifikacyjnej do Głównego
Inspektora Pracy w terminie 14 dni od powiadomienia go o treści oceny.
4. Główny Inspektor Pracy określi termin i tryb dokonywania okresowych ocen kwalifikacyjnych.

art. 50. więcej Art. 50. 1. Jeżeli wymagają tego potrzeby urzędu, pracownikowi Państwowej
Inspekcji Pracy można zlecić, na okres do trzech miesięcy w roku kalendarzowym, wykonywanie innej pracy niż określona w akcie mianowania lub w umowie o pracę, zgodnej z jego kwalifikacjami. W okresie tym przysługuje mu wynagrodzenie
stosowne do wykonywanej pracy, lecz nie niższe od dotychczasowego.
2. W razie reorganizacji jednostki organizacyjnej Państwowej Inspekcji Pracy
pracownika nadzorującego lub wykonującego czynności kontrolne można przenieść
na inne stanowisko służbowe, odpowiadające kwalifikacjom pracownika, jeżeli ze
względu na likwidację stanowiska zajmowanego przez pracownika nie jest możliwe
dalsze jego zatrudnienie na tym stanowisku. Po przeniesieniu przysługuje
wynagrodzenie stosowne do wykonywanej pracy, lecz przez okres sześciu miesięcy
nie niższe od dotychczasowego.
3. Jeżeli jest to konieczne ze względu na szczególne potrzeby Państwowej
Inspekcji Pracy, pracownika nadzorującego lub wykonującego czynności kontrolne
można przenieść na inne stanowisko, odpowiadające jego kwalifikacjom i
równorzędne pod względem wynagrodzenia.
4. Pracownika Państwowej Inspekcji Pracy można, na jego wniosek lub za jego
zgodą, przenieść do pracy w innej jednostce organizacyjnej.
5. W uzasadnionych przypadkach pracownik nadzorujący lub wykonujący
czynności kontrolne może być przeniesiony, na okres do sześciu miesięcy, do innej
jednostki organizacyjnej, do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. W okresie
przeniesienia przysługuje mu wynagrodzenie stosowne do wykonywanej pracy, lecz
nie niższe od dotychczasowego. Przeniesienie takie dopuszczalne jest tylko raz na dwa lata.
6. Niedopuszczalne jest czasowe przeniesienie, bez zgody zainteresowanego, do
jednostki organizacyjnej mającej siedzibę w innej miejscowości kobiety w ciąży lub
pracownika sprawującego opiekę nad dzieckiem w wieku do czternastu lat, a także
w wypadkach, gdy stoją temu na przeszkodzie ważne względy osobiste lub rodzinne pracownika.

art. 51. więcej Art. 51. 1. Pracownikowi nadzorującemu lub wykonującemu czynności
kontrolne, delegowanemu służbowo do zajęć poza stałym miejscem pracy,
przysługują: zwrot kosztów podróży i zakwaterowania oraz diety na zasadach
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 775
§ 2 Kodeksu pracy.
2. (uchylony)

art. 52. więcej Art. 52. Główny Inspektor Pracy może udzielić pracownikowi wykonującemu
lub nadzorującemu czynności kontrolne płatnego urlopu zdrowotnego na podstawie skierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitację uzdrowiskową na okres ustalony w tym skierowaniu, nieprzekraczający 30 dni w roku kalendarzowym.

art. 53. więcej Art. 53. 1. Pracownikowi Państwowej Inspekcji Pracy przysługuje dodatek za
wieloletnią pracę, w wysokości wynoszącej po pięciu latach pracy 5% miesięcznego
wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1% za każdy dalszy rok pracy aż
do osiągnięcia 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.
2. Do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę wlicza się
wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne udowodnione okresy,
jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od
którego zależą uprawnienia pracownicze.
3. Do okresów pracy, o których mowa w ust. 2, nie wlicza się okresów
zatrudnienia w partii komunistycznej (Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej
Zjednoczonej Partii Robotniczej), jak również w organach bezpieczeństwa państwa
w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji
o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych
dokumentów (Dz. U. z 2019 r. poz. 430, 399, 447 i 534).

art. 54. więcej Art. 54. 1. Pracownikom Państwowej Inspekcji Pracy przysługują nagrody
jubileuszowe w wysokości:
1) po 20 latach pracy – 75% wynagrodzenia miesięcznego;
2) po 25 latach pracy – 100% wynagrodzenia miesięcznego;
3) po 30 latach pracy – 150% wynagrodzenia miesięcznego;
4) po 35 latach pracy – 200% wynagrodzenia miesięcznego;
5) po 40 latach pracy – 300% wynagrodzenia miesięcznego;
6) po 45 latach pracy – 400% wynagrodzenia miesięcznego.
2. Do okresów pracy, o których mowa w ust. 1, wlicza się wszystkie poprzednie
zakończone okresy zatrudnienia oraz inne udowodnione okresy, jeżeli z mocy
odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą
uprawnienia pracownicze.
3. Do okresów pracy, o których mowa w ust. 2, nie wlicza się okresów
zatrudnienia w partii komunistycznej (Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej
Zjednoczonej Partii Robotniczej), jak również w organach bezpieczeństwa państwa w
rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji
o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów.

art. 55. więcej Art. 55. 1. W Państwowej Inspekcji Pracy tworzy się zakładowy fundusz
nagród, zwany dalej „funduszem”, w wysokości 3% planowanych wynagrodzeń osobowych.
2. Fundusz może być podwyższany przez Głównego Inspektora Pracy w ramach
posiadanych środków na wynagrodzenia.
3. Wysokość i zasady przyznawania indywidualnych nagród z funduszu określa
Główny Inspektor Pracy.

art. 56. więcej Art. 56. 1. Pracownikowi Państwowej Inspekcji Pracy przechodzącemu na
emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje jednorazowa odprawa
w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia, a jeżeli przepracował co najmniej:
1) dziesięć lat – w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia;
2) piętnaście lat – w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia;
3) dwadzieścia lat – w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia.
2. Do okresu pracy, o którym mowa w ust. 1, wlicza się wszystkie poprzednie
zakończone okresy zatrudnienia oraz inne udowodnione okresy, jeżeli z mocy
odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą
uprawnienia pracownicze.
3. Do okresów pracy, o których mowa w ust. 2, nie wlicza się okresów
zatrudnienia w partii komunistycznej (Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej
Zjednoczonej Partii Robotniczej), jak również w organach bezpieczeństwa państwa w
rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji
o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów.
4. Odprawę, o której mowa w ust. 1, oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za
urlop wypoczynkowy.

art. 57. więcej Art. 57. 1. W razie rozwiązania z pracownikiem Państwowej Inspekcji Pracy
stosunku pracy z powodu likwidacji jednostki organizacyjnej albo jej reorganizacji
uniemożliwiającej dalsze zatrudnienie pracownika, pracownikowi Państwowej
Inspekcji Pracy przysługuje emerytura, jeżeli mężczyzna ukończył sześćdziesiąt lat,
a kobieta – pięćdziesiąt pięć lat i ma wymagany okres zatrudnienia.
2. W razie rozwiązania z pracownikiem nadzorującym lub wykonującym
czynności kontrolne stosunku pracy z przyczyn określonych:
1) w art. 62 ust. 1 pkt 3,
2) w art. 62 ust. 1 pkt 6, z wyłączeniem przypadku, gdy pracownik odmówi
zatrudnienia na stanowisku, o którym mowa w tym przepisie,
pracownikowi temu przysługuje emerytura, jeżeli mężczyzna ukończył sześćdziesiąt
lat, a kobieta – pięćdziesiąt pięć lat i ma wymagany okres zatrudnienia.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się do osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.

art. 58. więcej Art. 58. 1. Czas pracy pracowników Państwowej Inspekcji Pracy nie może
przekraczać 8 godzin na dobę i średnio 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie
rozliczeniowym nie dłuższym niż 3 miesiące.
2. W przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy i jej organizacją mogą być
stosowane rozkłady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przedłużenie czasu
pracy do 12 godzin na dobę. W tych rozkładach czas pracy nie może jednak
przekraczać średnio 40 godzin na tydzień, w przyjętym okresie rozliczeniowym nie
dłuższym niż 3 miesiące.
3. Jeżeli wymagają tego potrzeby urzędu, pracownik Państwowej Inspekcji Pracy
może być zatrudniony poza normalnymi godzinami pracy, a w wyjątkowych
przypadkach także w nocy oraz w niedziele i święta.
4. Pracownikowi Państwowej Inspekcji Pracy za pracę w niedzielę przysługuje
dzień wolny od pracy w najbliższym tygodniu, a za pracę w święto inny dzień wolny.
5. Przepisów ust. 2 i 3 nie stosuje się do kobiet w ciąży oraz w innych
przypadkach określonych w odrębnych przepisach.
6. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się do pracowników opiekujących się dziećmi
w wieku do ośmiu lat, pod warunkiem wyrażenia przez nich zgody.

art. 59. więcej Art. 59. 1. Rozkład czasu pracy w tygodniu oraz jego wymiar w poszczególnych
dniach tygodnia ustala Główny Inspektor Pracy.
2. Pracownikowi Państwowej Inspekcji Pracy za pracę wykonywaną na
polecenie przełożonego poza normalnymi godzinami pracy przysługuje czas wolny
w tym samym wymiarze, z tym że czas wolny może być, na wniosek pracownika,
udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu.
3. Pracownikom Państwowej Inspekcji Pracy zatrudnionym na stanowiskach
kierowniczych przysługuje wolny czas za pracę poza normalnymi godzinami pracy
wykonywaną w porze nocnej oraz w niedzielę lub święto.

art. 60. więcej Art. 60. Pracownik Państwowej Inspekcji Pracy zostaje z mocy prawa
zawieszony w pełnieniu obowiązków służbowych w razie tymczasowego
aresztowania do czasu wygaśnięcia stosunku pracy, chyba że wcześniej rozwiązano
z nim stosunek pracy.

art. 61. więcej Art. 61. 1. Główny Inspektor Pracy może zawiesić w pełnieniu obowiązków
służbowych pracownika wykonującego czynności kontrolne, jeżeli zostało wszczęte
przeciwko niemu postępowanie karne lub dyscyplinarne.
2. Zawieszenie, o którym mowa w ust. 1, nie może trwać dłużej niż trzy miesiące.
3. W okresie zawieszenia, o którym mowa w ust. 1, pracownik zachowuje prawo
do wynagrodzenia i innych świadczeń przysługujących na podstawie stosunku pracy.

art. 62. więcej Art. 62. 1. Rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem mianowanym
wykonującym czynności kontrolne może nastąpić w drodze wypowiedzenia w razie:
1) otrzymania ujemnej oceny kwalifikacyjnej, potwierdzonej ponowną ujemną
oceną, która nie może być dokonana wcześniej niż po upływie trzech miesięcy;
2) likwidacji jednostki organizacyjnej Państwowej Inspekcji Pracy lub jej
reorganizacji, jeżeli nie jest możliwe przeniesienie pracownika na inne
stanowisko w tej samej jednostce;
3) niezawinionej utraty uprawnień wymaganych do wykonywania pracy na
zajmowanym stanowisku, jeżeli nie ma możliwości zaproponowania
pracownikowi podjęcia pracy na innym stanowisku odpowiadającym
posiadanym kwalifikacjom;
4) niedawania rękojmi należytego wywiązywania się z obowiązków służbowych;
5) postępowania karnego toczącego się przeciwko pracownikowi przez okres
dłuższy niż trzy miesiące;
6) utraty zdolności fizycznej lub psychicznej do pracy na zajmowanym stanowisku,
stwierdzonej orzeczeniem lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych, jeżeli nie ma możliwości zatrudnienia pracownika na innym
stanowisku, odpowiednim do jego stanu zdrowia i kwalifikacji zawodowych,
albo gdy pracownik odmawia przejścia do takiej pracy.
7) (uchylony)
2. Okres wypowiedzenia stosunku pracy wynosi trzy miesiące i kończy się
ostatniego dnia miesiąca.

art. 63. więcej Art. 63. 1. W razie rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem mianowanym
wykonującym czynności kontrolne, z przyczyn określonych w art. 62 ust. 1 pkt 2,
w okresie między ustaniem zatrudnienia a podjęciem innej pracy lub działalności
gospodarczej, pracownikowi temu przysługuje świadczenie pieniężne, przez okres nie
dłuższy niż sześć miesięcy, obliczane jak ekwiwalent pieniężny za urlop
wypoczynkowy. Świadczenie to nie przysługuje pracownikowi, który nabył prawo do emerytury.
2. W razie gdy w okresie, o którym mowa w ust. 1, były pracownik pobiera
zasiłek chorobowy albo macierzyński, wysokość świadczenia pieniężnego ulega
odpowiedniemu obniżeniu.
3. Okres pobierania świadczenia pieniężnego, o którym mowa w ust. 1, wlicza
się do okresów pracy wymaganych do nabycia lub zachowania uprawnień
pracowniczych oraz do okresów zatrudnienia w rozumieniu przepisów o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – na takich warunkach, na jakich
wlicza się okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, określonych w przepisach
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Od świadczenia pieniężnego
Państwowa Inspekcja Pracy odprowadza składkę na ubezpieczenie społeczne na
zasadach przewidzianych dla wynagrodzenia wypłacanego w czasie trwania stosunku pracy.

art. 64. więcej Art. 64. 1. Stosunek pracy z pracownikiem mianowanym wykonującym
czynności kontrolne ulega z mocy prawa rozwiązaniu z jego winy bez
wypowiedzenia, w razie:
1) prawomocnego orzeczenia środka karnego pozbawienia praw publicznych albo
zakazu wykonywania zawodu;
2) prawomocnego ukarania karą dyscyplinarną wydalenia z pracy w Państwowej
Inspekcji Pracy;
3) zawinionej utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
2. Stosunek pracy z pracownikiem mianowanym wykonującym czynności
kontrolne ulega z mocy prawa rozwiązaniu bez wypowiedzenia również w razie utraty
obywatelstwa polskiego.
3. Stosunek pracy z pracownikiem mianowanym wykonującym czynności
kontrolne może zostać rozwiązany bez wypowiedzenia z jego winy w razie ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych albo prawomocnego skazania za przestępstwo umyślne.
4. Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z pracownikiem
mianowanym wykonującym czynności kontrolne może nastąpić także w razie jego
nieobecności w pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż rok lub odosobnienia ze
względu na chorobę zakaźną, a także w razie usprawiedliwionej nieobecności w pracy
z innych przyczyn – po upływie okresów przewidzianych w art. 53 Kodeksu pracy.
5. W razie niezdolności do pracy z powodu choroby, o której mowa w ust. 4,
pracownik nadzorujący lub wykonujący czynności kontrolne zachowuje prawo do
świadczeń pieniężnych przez okres przewidziany w przepisach o świadczeniach
pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

art. 65. więcej Art. 65. Rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem mianowanym
wykonującym czynności kontrolne może nastąpić:
1) w drodze porozumienia stron;
2) za trzymiesięcznym wypowiedzeniem dokonanym przez pracownika.

art. 66. więcej Art. 66. W okresie wypowiedzenia pracownik nadzorujący lub wykonujący
czynności kontrolne może być zwolniony z pełnienia obowiązków, z zachowaniem
prawa do wynagrodzenia i innych świadczeń przysługujących na podstawie stosunku pracy.

art. 67. więcej Art. 67. Postanowienia niniejszego rozdziału nie naruszają przepisów
dotyczących szczególnej ochrony pracowników w zakresie wypowiedzenia
i rozwiązania stosunku pracy.

art. 68. więcej Art. 68. Od decyzji Głównego Inspektora Pracy w sprawach, o których mowa
w art. 61, pracownikowi mianowanemu przysługuje skarga do sądu administracyjnego.

art. 69. więcej Art. 69. 1. W sprawach wynikających ze stosunku pracy pracowników
Państwowej Inspekcji Pracy, nieuregulowanych w ustawie, stosuje się przepisy
Kodeksu pracy i inne przepisy prawa pracy.
2. Spory o roszczenia ze stosunku pracy pracowników Państwowej Inspekcji
Pracy rozpatrywane są przez sądy pracy, chyba że ustawa stanowi inaczej.

art. 70. więcej Art. 70. Główny Inspektor Pracy ustali regulamin wynagradzania, zasady
awansowania oraz wymagania kwalifikacyjne w zakresie wykształcenia i praktyki
zawodowej pracowników Państwowej Inspekcji Pracy.

art. 71. więcej Art. 71. 1. Pracownik mianowany Państwowej Inspekcji Pracy ponosi
odpowiedzialność porządkową lub dyscyplinarną za naruszenie obowiązków
służbowych.
2. Karę porządkową za przewinienie mniejszej wagi stanowi upomnienie.
3. Karami dyscyplinarnymi są:
1) nagana;
2) nagana z ostrzeżeniem;
3) nagana z pozbawieniem możliwości awansowania przez okres do 2 lat do
wyższej grupy wynagrodzenia lub na wyższe stanowisko;
4) przeniesienie na niższe stanowisko z jednoczesnym obniżeniem wynagrodzenia
zasadniczego o jedną kategorię;
5) wydalenie z pracy w Państwowej Inspekcji Pracy.
4. W sprawach dyscyplinarnych orzekają, na zasadzie niezawisłości:
1) w I instancji – komisje dyscyplinarne, powoływane dla jednego lub więcej
okręgowych inspektoratów pracy;
2) w II instancji – Odwoławcza Komisja Dyscyplinarna przy Głównym Inspektorze Pracy.

art. 72. więcej Art. 72. 1. Upomnienia udziela pisemnie Główny Inspektor Pracy lub, z jego
upoważnienia, okręgowy inspektor pracy.
2. Pracownik może w ciągu 7 dni od wymierzenia mu kary upomnienia wnieść
sprzeciw do Głównego Inspektora Pracy.
3. Nieodrzucenie sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia jest
równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu.
4. Pracownik, który wniósł sprzeciw, może w ciągu 14 dni od dnia
zawiadomienia o odrzuceniu tego sprzeciwu wystąpić do sądu pracy o uchylenie
zastosowanej wobec jego kary.

art. 73. więcej Art. 73. 1. Nie można wszcząć postępowania dyscyplinarnego po upływie
3 miesięcy od dnia uzyskania przez Głównego Inspektora Pracy lub okręgowego
inspektora pracy wiadomości o popełnionym przewinieniu; nie można wszcząć
postępowania ani wydać orzeczenia o ukaraniu po upływie 3 lat od popełnienia
przewinienia. Jeżeli czyn zawiera znamiona przestępstwa, przedawnienie dyscyplinarne nie może nastąpić wcześniej niż przewidziano to w przepisach Kodeksu karnego.
2. Obwiniony może ustanowić obrońcę, także spośród pracowników
mianowanych Państwowej Inspekcji Pracy.
3. Postępowanie dyscyplinarne może toczyć się w razie nieusprawiedliwionej
nieobecności pracownika.
4. Koszty postępowania dyscyplinarnego ponosi Państwowa Inspekcja Pracy.

art. 74. więcej Art. 74. Członków komisji dyscyplinarnych, o których mowa w art. 71 ust. 4,
w tym przewodniczącego i zastępców przewodniczącego, powołuje Główny Inspektor
Pracy na okres czterech lat spośród mianowanych pracowników Państwowej Inspekcji
Pracy, dających rękojmię należytego wykonywania obowiązków członka komisji dyscyplinarnych.

Art. 74a. 1. Kadencja członka komisji dyscyplinarnej wygasa w razie jego
śmierci, odwołania lub ustania stosunku pracy.
2. Główny Inspektor Pracy odwołuje członka komisji dyscyplinarnej, jeżeli:
1) zrzekł się on członkostwa w komisji dyscyplinarnej;
2) stał się on trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby;
3) został on skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa;
4) zaistnieją inne okoliczności, które wskazują, że nie daje on rękojmi należytego
wykonywania obowiązków członka komisji dyscyplinarnej.

art. 75. więcej Art. 75. 1. Rzecznika dyscyplinarnego w Państwowej Inspekcji Pracy, na okres
kadencji komisji dyscyplinarnych, powołuje Główny Inspektor Pracy.
2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Główny Inspektor Pracy może
wyznaczyć do prowadzenia sprawy dyscyplinarnej innego pracownika.

Art. 75a. 1. Kadencja rzecznika dyscyplinarnego wygasa w razie jego śmierci,
odwołania lub ustania stosunku pracy.
2. Główny Inspektor Pracy odwołuje rzecznika dyscyplinarnego, jeżeli:
1) zrzekł się on tej funkcji;
2) stał się on trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby;
3) został on skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa;
4) zaistnieją inne okoliczności, które wskazują, że nie daje on rękojmi należytego
wykonywania obowiązków rzecznika dyscyplinarnego.

art. 76. więcej Art. 76. Postępowanie dyscyplinarne składa się z postępowania wyjaśniającego
i postępowania przed komisjami dyscyplinarnymi.

art. 77. więcej Art. 77. 1. Główny Inspektor Pracy, w razie uzyskania wiadomości o naruszeniu
przez pracownika mianowanego obowiązków służbowych lub uchybieniu godności
stanowiska, poleca rzecznikowi dyscyplinarnemu wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.
2. Rzecznik dyscyplinarny jest związany poleceniami Głównego Inspektora Pracy.

art. 78. więcej Art. 78. 1. Rzecznik dyscyplinarny wszczyna postępowanie dyscyplinarne,
wydając postanowienie o wszczęciu postępowania wyjaśniającego, w którym
wskazuje przyczyny wszczęcia.
2. Odpis orzeczenia doręcza się obwinionemu i okręgowemu inspektorowi pracy.
3. W toku postępowania wyjaśniającego rzecznik dyscyplinarny podejmuje
czynności niezbędne do wszechstronnego wyjaśnienia sprawy, zbiera i utrwala
dowody, w szczególności dokumenty, oświadczenia i wyjaśnienia.
4. Rzecznik dyscyplinarny przedstawia obwinionemu postawione zarzuty i przyjmuje od niego wyjaśnienia i wnioski, a przed zakończeniem postępowania
wyjaśniającego zapoznaje obwinionego z zebranymi w sprawie dowodami,
sporządzając z tej czynności notatkę podpisaną przez siebie i obwinionego.
5. Po zakończeniu postępowania wyjaśniającego rzecznik dyscyplinarny
przedkłada Głównemu Inspektorowi Pracy materiały postępowania wraz
z umotywowanym na piśmie wnioskiem o umorzenie postępowania dyscyplinarnego
albo o skierowanie sprawy do komisji dyscyplinarnej.

art. 79. więcej Art. 79. 1. Główny Inspektor Pracy poleca rzecznikowi dyscyplinarnemu
wniesienie do komisji dyscyplinarnej wniosku o ukaranie albo wydaje postanowienie
o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego; przepis art. 78 ust. 2 stosuje się
odpowiednio.
2. Rzecznik dyscyplinarny kieruje do komisji dyscyplinarnej wniosek o ukaranie
wraz z materiałami postępowania, doręcza obwinionemu odpis wniosku oraz
informuje go o prawie do ustanowienia obrońcy, chyba że obrońca został ustanowiony
wcześniej.
3. Wniosek o ukaranie powinien zawierać:
1) imię, nazwisko, adres zamieszkania, nazwę jednostki organizacyjnej
i stanowisko służbowe obwinionego;
2) dokładne określenie zarzucanego przewinienia, ze wskazaniem miejsca i czasu
jego popełnienia;
3) proponowaną karę dyscyplinarną;
4) uzasadnienie wniosku;
5) wykaz dowodów i osób wzywanych na rozprawę.
4. Po otrzymaniu odpisu wniosku o ukaranie obwiniony i jego obrońca mogą
w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania składać do komisji dyscyplinarnej wnioski
i przedstawiać dowody.
5. Jeżeli przeciwko obwinionemu wszczęto postępowanie karne o ten sam czyn,
który jest przedmiotem postępowania dyscyplinarnego, w postępowaniu
wyjaśniającym – rzecznik dyscyplinarny, a w postępowaniu przed komisjami
dyscyplinarnymi – zespół orzekający, może zawiesić postępowanie dyscyplinarne do
czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego; postanowienie rzecznika
dyscyplinarnego doręcza się obwinionemu i obrońcy, a postanowienie komisji
dyscyplinarnej także rzecznikowi dyscyplinarnemu.

art. 80. więcej Art. 80. 1. Komisja dyscyplinarna rozstrzyga samodzielnie zagadnienia
faktyczne oraz prawne; komisja jest związana prawomocnym orzeczeniem sądu
stwierdzającym winę obwinionego.
2. Członkowie komisji dyscyplinarnej są w zakresie orzekania niezawiśli.
3. Komisja dyscyplinarna orzeka w trzyosobowym zespole orzekającym,
któremu przewodniczy przewodniczący komisji lub jeden z jego zastępców.

art. 81. więcej Art. 81. 1. Przewodniczący zespołu orzekającego wyznacza termin rozprawy;
zarządza zawiadomienie o terminie rzecznika dyscyplinarnego i obrońcy, jeżeli został
ustanowiony, oraz wzywa na rozprawę obwinionego i w razie potrzeby – świadków i biegłych.
2. W przypadku, gdy rzecznik dyscyplinarny wniósł o orzeczenie kary wydalenia
z pracy w Państwowej Inspekcji Pracy, a obwiniony nie ma obrońcy z wyboru,
przewodniczący składu orzekającego wyznacza obrońcę spośród pracowników mianowanych.
3. Wezwania i zawiadomienia, o których mowa w ust. 1, powinny być doręczone
nie później niż 7 dni przed terminem rozprawy.
4. W postępowaniu przed komisją dyscyplinarną obwiniony oraz jego obrońca
mają prawo zapoznawać się z aktami sprawy.
5. Udział rzecznika dyscyplinarnego w rozprawie jest obowiązkowy.
6. Nieusprawiedliwiona nieobecność obwinionego lub jego obrońcy na
rozprawie nie wstrzymuje rozpoznania sprawy.

art. 82. więcej Art. 82. 1. Rozprawą kieruje przewodniczący zespołu orzekającego.
2. Z przebiegu rozprawy sporządza się protokół.
3. Protokół powinien zawierać w szczególności:
1) oznaczenie czasu i miejsca przeprowadzenia rozprawy oraz osób w niej
uczestniczących;
2) treść wyjaśnień, oświadczeń i wniosków uczestników rozprawy;
3) postanowienia wydane w toku rozprawy;
4) w miarę potrzeby stwierdzenie innych okoliczności dotyczących przebiegu
rozprawy;
5) podpisy przewodniczącego zespołu orzekającego i protokolanta.
4. Rozprawa jest jawna. W uzasadnionych przypadkach zespół orzekający może
wyłączyć jawność całości lub części rozprawy.
5. Na początku rozprawy rzecznik dyscyplinarny odczytuje wniosek o ukaranie,
po czym przewodniczący zespołu orzekającego zapytuje obwinionego, czy przyznaje
się do popełnienia zarzucanego mu przewinienia oraz czy i jakie zamierza złożyć wyjaśnienia.
6. Przewodniczący zespołu orzekającego udziela obwinionemu głosu w celu
złożenia wyjaśnień, a następnie w miarę potrzeby wysłuchuje świadków, odbiera
oświadczenia oraz bada dokumenty lub przeprowadza inne dowody.
7. Na rozprawie rzecznik dyscyplinarny, obwiniony oraz jego obrońca mogą
składać oświadczenia, zgłaszać wnioski i przedstawiać dowody.
8. Odroczenie rozprawy może nastąpić jedynie z ważnych powodów;
o odroczeniu postanawia przewodniczący zespołu orzekającego.
9. Rozprawa ulega odroczeniu w razie niestawienia się strony, której wezwanie
nie zostało doręczone, lub w razie jej usprawiedliwionego niestawiennictwa.
10. Rozprawę odroczoną prowadzi się w dalszym ciągu, chyba że skład zespołu
orzekającego uległ zmianie.
11. Bezpośrednio przed zamknięciem rozprawy przewodniczący zespołu
orzekającego udziela głosu rzecznikowi dyscyplinarnemu, obrońcy i obwinionemu.

art. 83. więcej Art. 83. 1. Komisja dyscyplinarna, po przeprowadzeniu rozprawy i odbyciu
narady, wydaje orzeczenie o:
1) ukaraniu;
2) uniewinnieniu;
3) umorzeniu postępowania.
2. Orzeczenie o umorzeniu postępowania komisja dyscyplinarna wydaje, gdy:
1) obwiniony nie podlega właściwości komisji;
2) obwiniony zmarł;
3) upłynął termin do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego;
4) rzecznik dyscyplinarny na polecenie Głównego Inspektora Pracy wycofał
wniosek o ukaranie.
3. Orzeczenie o umorzeniu postępowania komisja dyscyplinarna może wydać
także na posiedzeniu niejawnym.
4. Narada jest niejawna; w pomieszczeniu, w którym odbywa się narada,
pozostają jedynie członkowie zespołu orzekającego, a w razie potrzeby także protokolant.
5. Orzeczenie zapada większością głosów. Głosowanie odbywa się osobno co do
winy i osobno co do kary; członek zespołu orzekającego nie może wstrzymać się od głosowania.
6. Przegłosowany członek zespołu orzekającego, podpisując orzeczenie, ma
prawo zaznaczyć na orzeczeniu swoje zdanie odrębne. Składający zdanie odrębne
może do akt sprawy złożyć jego uzasadnienie na piśmie.

art. 84. więcej Art. 84. 1. Komisja dyscyplinarna wymierza karę biorąc pod uwagę stopień
winy, szkodliwość społeczną i skutki przewinienia, a także zachowanie się
obwinionego przed i po popełnieniu przewinienia.
2. Jeżeli obwiniony dopuścił się kilku przewinień, wymierza się jedną karę za
wszystkie przewinienia łącznie.
3. Orzeczenie o ukaraniu powinno zawierać:
1) nazwę komisji dyscyplinarnej, imiona i nazwiska członków zespołu
orzekającego, rzecznika dyscyplinarnego i protokolanta oraz datę rozpoznania
sprawy i wydania orzeczenia;
2) imię, nazwisko, adres zamieszkania, nazwę jednostki organizacyjnej
i stanowisko służbowe obwinionego;
3) dokładne określenie zarzucanego przewinienia;
4) rozstrzygnięcie co do winy;
5) określenie wymierzonej kary;
6) pouczenie o terminie i trybie wniesienia odwołania;
7) podpisy członków zespołu orzekającego.
4. Orzeczenie powinno być ogłoszone bezpośrednio po zakończeniu rozprawy
i odbyciu narady.
5. W wyjątkowych wypadkach można odroczyć wydanie orzeczenia na czas nie
dłuższy niż 3 dni. O terminie ogłoszenia orzeczenia przewodniczący zespołu
orzekającego zawiadamia strony bezpośrednio po postanowieniu o odroczeniu
wydania orzeczenia.
6. Po ogłoszeniu orzeczenia przewodniczący zespołu orzekającego podaje ustnie
zasadnicze motywy rozstrzygnięcia.
7. Orzeczenie wymaga pisemnego uzasadnienia, które powinno zawierać
ustalenia faktyczne przez wskazanie, jakie fakty komisja dyscyplinarna uznała za
udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tym względzie oparła się dowodach
i dlaczego nie dała wiary dowodom przeciwnym, a także przytoczenie okoliczności,
które komisja dyscyplinarna uwzględniła przy wymierzaniu kary.
8. Uzasadnienie sporządza przewodniczący zespołu orzekającego; uzasadnienie
podpisują wszyscy członkowie zespołu orzekającego.
9. Orzeczenie na piśmie wraz z uzasadnieniem doręcza się rzecznikowi
dyscyplinarnemu, obwinionemu oraz obrońcy w ciągu 14 dni od dnia jego ogłoszenia
albo wydania w trybie określonym w art. 83 ust. 3.

art. 85. więcej Art. 85. 1. Od orzeczenia komisji dyscyplinarnej rzecznikowi dyscyplinarnemu,
obwinionemu oraz obrońcy służy odwołanie do Odwoławczej Komisji
Dyscyplinarnej.
2. Odwołanie składa się za pośrednictwem przewodniczącego komisji
dyscyplinarnej w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia.
3. Przewodniczący wydaje postanowienie o odmowie przyjęcia odwołania, jeżeli
zostało wniesione po upływie terminu lub przez osobę nieuprawnioną.
4. Przewodniczący może przywrócić termin do wniesienia odwołania, gdy
przekroczenie terminu nastąpiło z przyczyn od strony niezależnych; wniosek
o przywrócenie terminu należy złożyć w ciągu 7 dni od dnia ustania przeszkody.
Jednocześnie z wnioskiem należy wnieść odwołanie.
5. Postanowienia o odmowie przyjęcia odwołania oraz odmowie przywrócenia
terminu do złożenia odwołania, wskazujące podstawę odmowy, doręcza się
zainteresowanemu wraz z pouczeniem o prawie i terminie do wniesienia zażalenia; na
postanowienia te zainteresowanemu służy zażalenie do Odwoławczej Komisji
Dyscyplinarnej w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.
6. Odwołanie można cofnąć do chwili rozpoczęcia rozprawy w postępowaniu
odwoławczym. Odwołania wniesionego na korzyść obwinionego nie można cofnąć
bez jego zgody.

art. 86. więcej Art. 86. 1. Odwoławcza Komisja Dyscyplinarna umarza postępowanie
odwoławcze w razie:
1) wniesienia odwołania przez osobę nieuprawnioną;
2) bezzasadnego przywrócenia terminu do wniesienia odwołania;
3) skutecznego cofnięcia odwołania.
2. Umorzenie postępowania odwoławczego może nastąpić także na posiedzeniu niejawnym.

art. 87. więcej Art. 87. 1. Odwoławcza Komisja Dyscyplinarna po przeprowadzeniu rozprawy:
1) utrzymuje w mocy zaskarżone orzeczenie;
2) uchyla orzeczenie w całości lub w części i wydaje nowe orzeczenie co do istoty;
3) uchyla orzeczenie i przekazuje sprawę komisji dyscyplinarnej do ponownego
rozpatrzenia w innym składzie;
4) uchyla orzeczenie i umarza postępowanie w przypadkach określonych w art. 83
ust. 2 pkt 1–3.
2. Odwoławcza Komisja Dyscyplinarna może orzec karę surowszą od orzeczonej
przez komisję dyscyplinarną tylko wówczas, gdy orzeczenie zostało zaskarżone na
niekorzyść obwinionego.
3. W postępowaniu przed Odwoławczą Komisją Dyscyplinarną stosuje się
odpowiednio przepisy o postępowaniu przed komisją dyscyplinarną.

art. 88. więcej Art. 88. 1. Od orzeczenia Odwoławczej Komisji Dyscyplinarnej obwinionemu
oraz Głównemu Inspektorowi Pracy przysługuje odwołanie do właściwego ze względu
na miejsce zamieszkania obwinionego sądu apelacyjnego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
2. Do rozpoznania odwołania stosuje się przepisy Kodeksu postępowania
cywilnego o apelacji. Od orzeczenia sądu apelacyjnego skarga kasacyjna nie
przysługuje.

art. 89. więcej Art. 89. 1. Orzeczenie komisji dyscyplinarnej staje się prawomocne w razie
niewniesienia odwołania w terminie, a także umorzenia postępowania odwoławczego,
a orzeczenie Odwoławczej Komisji Dyscyplinarnej w razie niewniesienia odwołania
w terminie do sądu.
2. Po uprawomocnieniu się orzeczenia przewodniczący komisji dyscyplinarnej
przesyła jego odpis wraz z uzasadnieniem obwinionemu oraz Głównemu Inspektorowi
Pracy, który zarządza wykonanie orzeczenia.
3. Odpis prawomocnego orzeczenia wraz z uzasadnieniem włącza się do akt
osobowych pracownika.

art. 90. więcej Art. 90. 1. Kary dyscyplinarne określone w art. 71 ust. 3 pkt 1 i 2 ulegają
zatarciu po upływie dwóch lat, a kary dyscyplinarne, określone w art. 71 ust. 3 pkt 3
i 4 – po upływie trzech lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.
2. Kara nagany i nagany z ostrzeżeniem może ulec wcześniejszemu zatarciu na
wniosek ukaranego pracownika. Decyzję taką podejmuje Główny Inspektor Pracy
najwcześniej po upływie roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, biorąc pod
uwagę nienaganne zachowanie pracownika w tym okresie.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, odpis orzeczenia wraz
z uzasadnieniem usuwa się z akt osobowych, a ukaranie uważa się za niebyłe.

art. 91. więcej Art. 91. 1. Obwiniony lub rzecznik dyscyplinarny mogą złożyć wniosek
o wznowienie postępowania dyscyplinarnego, jeżeli po wydaniu prawomocnego
orzeczenia wyjdą na jaw nowe fakty lub dowody, nieznane przedtem komisji
dyscyplinarnej, a mogące mieć istotny wpływ na treść orzeczenia.
2. Wznowienie postępowania na niekorzyść obwinionego może nastąpić tylko
wtedy, gdy okaże się, że orzeczenie wydane zostało na skutek przestępstwa
stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu.
3. Wniosek o wznowienie postępowania może być złożony w terminie 30 dni od
dnia ujawnienia się okoliczności, o których mowa w ust. 1 i 2.
4. Wznowienie postępowania po upływie przedawnienia dyscyplinarnego może
nastąpić tylko na korzyść ukaranego.
5. W przedmiocie wznowienia postępowania orzeka na posiedzeniu niejawnym
w innym składzie komisja dyscyplinarna, która wydała prawomocne orzeczenie.
6. Na postanowienie o odmowie wznowienia postępowania, wydane przez
komisję dyscyplinarną, przysługuje zażalenie do Odwoławczej Komisji
Dyscyplinarnej; przepis art. 85 ust. 5 stosuje się odpowiednio.
7. Na postanowienie o odmowie wznowienia postępowania, wydane przez
Odwoławczą Komisję Dyscyplinarną, zażalenie nie przysługuje.

art. 92. więcej Art. 92. W postępowaniu przed komisjami dyscyplinarnymi, o których mowa
w art. 71 ust. 4, w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się
odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.

art. 93. więcej Art. 93. Główny Inspektor Pracy określi, w drodze zarządzenia, organizację,
skład oraz tryb pracy komisji dyscyplinarnych, o których mowa w art. 71 ust. 4 oraz
tryb pracy rzecznika dyscyplinarnego.

art. 94. więcej Art. 94. W ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
(Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 121 § 2-4 otrzymują brzmienie:
„§ 2. Z zastrzeżeniem § 5 każdorazowo nałożona grzywna nie może przekraczać
kwoty 10 000 zł, a w stosunku do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej kwoty 50 000 zł.
§ 3. Grzywny nakładane wielokrotnie nie mogą łącznie przekroczyć kwoty
50 000 zł, a w stosunku do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie
posiadających osobowości prawnej kwoty 200 000 zł.
§ 4. Jeżeli egzekucja dotyczy spełnienia przez zobowiązanego obowiązku wynikającego z przepisów prawa budowlanego, grzywna w celu przymuszenia jest jednorazowa.”;
2) art. 126 otrzymuje brzmienie:
„Art. 126. Na wniosek zobowiązanego, który wykonał obowiązek, grzywny
uiszczone lub ściągnięte w celu przymuszenia mogą być w uzasadnionych przypadkach zwrócone w wysokości 75% lub w całości. Państwowe organy egzekucyjne mogą zwrócić grzywnę po uzyskaniu zgody organu wyższego stopnia.”.

art. 95. więcej Art. 95. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94
z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 91 § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Pracodawca przekazuje porozumienie właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy.”;
2) w art. 151⁷ § 6 otrzymuje brzmienie:
„§ 6. Na pisemny wniosek pracownika, o którym mowa w § 2, pracodawca informuje właściwego okręgowego inspektora pracy o zatrudnianiu pracowników pracujących w nocy.”;
3) w art. 209:
a) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Pracodawca rozpoczynający działalność jest obowiązany, w terminie
30 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności, zawiadomić na piśmie
właściwego okręgowego inspektora pracy i właściwego państwowego
inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej
działalności.”,
b) § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Właściwy okręgowy inspektor pracy lub właściwy państwowy inspektor sanitarny może zobowiązać pracodawcę prowadzącego działalność powodującą szczególne zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników do okresowej aktualizacji informacji, o której mowa w § 1.”;
4) w art. 234 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany
za wypadek przy pracy.”;
5) w art. 235 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zgłosić właściwemu organowi
Państwowej Inspekcji Sanitarnej i właściwemu okręgowemu inspektorowi
pracy każdy przypadek rozpoznanej choroby zawodowej albo podejrzenia
o taką chorobę.”;
6) art. 281 otrzymuje brzmienie:
„Art. 281. Kto, będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu:
1) zawiera umowę cywilnoprawną w warunkach, w których
zgodnie z art. 22 § 1 powinna być zawarta umowa o pracę,
2) nie potwierdza na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o
pracę,
3) wypowiada lub rozwiązuje z pracownikiem stosunek pracy
bez wypowiedzenia, naruszając w sposób rażący przepisy
prawa pracy,
4) stosuje wobec pracowników inne kary niż przewidziane w
przepisach prawa pracy o odpowiedzialności porządkowej
pracowników,
5) narusza przepisy o czasie pracy lub przepisy o uprawnieniach
pracowników związanych z rodzicielstwem i zatrudnianiu
młodocianych,
6) nie prowadzi dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników,
7) pozostawia dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników w warunkach
grożących uszkodzeniem lub zniszczeniem
- podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.”;
7) w art. 282 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Kto, wbrew obowiązkowi:
1) nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego
świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń,
2) nie udziela przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego
lub bezpodstawnie obniża wymiar tego urlopu,
3) nie wydaje pracownikowi świadectwa pracy,
podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.”;
8) w art. 283 § 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„§ 1. Kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo
kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega
przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto:
1) wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie 30 dni właściwego
okręgowego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora
sanitarnego o miejscu, rodzaju, zakresie prowadzonej działalności, jak
również o zmianie miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności
oraz o zmianie technologii, jeżeli zmiana technologii może powodować
zwiększenie zagrożenia dla zdrowia pracowników,
2) wbrew obowiązkowi nie zapewnia, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego albo jego części, w których przewiduje się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, pozytywnie zaopiniowanych przez uprawnionych rzeczoznawców,
3) wbrew obowiązkowi wyposaża stanowiska pracy w maszyny i inne
urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności,
4) wbrew obowiązkowi dostarcza pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności,
5) wbrew obowiązkowi stosuje:
a) materiały i procesy technologiczne bez uprzedniego ustalenia
stopnia ich szkodliwości dla zdrowia pracowników i bez podjęcia
odpowiednich środków profilaktycznych,
b) substancje i preparaty chemiczne nie oznakowane w sposób widoczny i umożliwiający ich identyfikację,
c) niebezpieczne substancje i niebezpieczne preparaty chemiczne nie
posiadające kart charakterystyki tych substancji, a także opakowań
zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem,
6) wbrew obowiązkowi nie zawiadamia właściwego okręgowego inspektora pracy, prokuratora lub innego właściwego organu o śmiertelnym,
ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą,
jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy, nie zgłasza choroby
zawodowej albo podejrzenia o taką chorobę, nie ujawnia wypadku przy
pracy lub choroby zawodowej, albo przedstawia niezgodne z prawdą
informacje, dowody lub dokumenty dotyczące takich wypadków i chorób,
7) nie wykonuje w wyznaczonym terminie podlegającego wykonaniu nakazu organu Państwowej Inspekcji Pracy,
8) utrudnia działalność organu Państwowej Inspekcji Pracy, w szczególności uniemożliwia prowadzenie wizytacji zakładu pracy lub nie udziela informacji niezbędnych do wykonywania jej zadań,
9) bez zezwolenia właściwego inspektora pracy dopuszcza do wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia
przez nie 16 roku życia.”;
9) w art. 304:
a) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy
lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą.”,
b) § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Obowiązki określone w art. 207 § 2 stosuje się odpowiednio do
przedsiębiorców niebędących pracodawcami, organizujących pracę
wykonywaną przez osoby fizyczne:
1) na innej podstawie niż stosunek pracy,
2) prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą.”;
10) art. 304¹ otrzymuje brzmienie:
„Art. 304¹. Obowiązki, o których mowa w art. 211, w zakresie określonym
przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę, ciążą
również na osobach fizycznych wykonujących pracę na innej
podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu
wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący
pracę, a także na osobach prowadzących na własny rachunek
działalność gospodarczą, w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę.”.

art. 96. więcej Art. 96. W ustawie z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U.
z 2001 r. Nr 86, poz. 953, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 w ust. 1 uchyla się pkt 10;
2) w art. 36 w ust. 5 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) Marszałka Sejmu - dla urzędników Kancelarii Sejmu, Krajowego Biura Wyborczego, Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych oraz
Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu,”;
3) w art. 48:
a) w ust. 1a zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:
„Przepisów art. 2 pkt 1, art. 7 ust. 6 i art. 30 ust. 1 nie stosuje się w odniesieniu do pracowników urzędów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1, 2,
3b, 6-7a, 9 i 13.”,
b) ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:
„2. Uprawnienie wynikające z art. 31 ust. 3 przysługuje odpowiednio organowi wymienionemu w ust. 1 oraz Marszałkowi Sejmu w odniesieniu
do pracowników Kancelarii Sejmu, Krajowego Biura Wyborczego i
Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, a także
Marszałkowi Senatu w odniesieniu do pracowników Kancelarii Senatu
oraz kierownikom urzędów wymienionym w art. 1 ust. 1 pkt 3b i 6-7a
w odniesieniu do pracowników tych urzędów.
3. Przewidziane w ustawie uprawnienia ministrów przysługują odpowiednio kierownikom urzędów wymienionych w ust. 1 oraz w art. 1 ust. 1
pkt 1, 2, 3b, 6-7a, 9 i 13.”.

art. 97. więcej Art. 97. W ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych
(Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 z późn. zm.) w art. 12a ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, orzeka się na podstawie wniosku pochodzącego od właściwego organu Państwowej Inspekcji Pracy w trybie określonym przepisami Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.”.

art. 98. więcej Art. 98. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn.
zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 46 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. W razie skazania za przestępstwo spowodowania śmierci, ciężkiego
uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju
zdrowia, przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, przestępstwo przeciwko środowisku, mieniu lub obrotowi gospodarczemu lub przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, sąd, na
wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej, orzeka obowiązek
naprawienia wyrządzonej szkody w całości albo w części; przepisów prawa
cywilnego o przedawnieniu roszczenia oraz możliwości zasądzenia renty
nie stosuje się.”;
2) w art. 218 dodaje się § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Osoba określona w §1, która będąc zobowiązana orzeczeniem sądu do wypłaty wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia ze stosunku pracy,
obowiązku tego nie wykonuje
- podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.”;
3) w art. 225 dodaje się § 3 w brzmieniu:
„§ 3. Tej samej karze podlega, kto osobie uprawnionej do kontroli, o której mowa w rozdziale 1e ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz.U. z
2004 r. Nr 156, poz. 1641, z późn. zm.) lub osobie przybranej do jej pomocy udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowych.”.

art. 99. więcej Art. 99. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89,
poz. 555 z późn. zm.) w art. 49 po § 3 dodaje się § 3a w brzmieniu:
„§ 3a. W sprawach o przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę
zarobkową, o których mowa w art. 218-221 oraz w art. 225 § 2 Kodeksu karnego, organy Państwowej Inspekcji Pracy mogą wykonywać prawa pokrzywdzonego, jeżeli w zakresie swego działania ujawniły przestępstwo lub wystąpiły o wszczęcie postępowania.”.

art. 100. więcej Art. 100. W ustawie z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz.U. z 2004 r. Nr 156, poz.
1641, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 w ust. 2 pkt 5a otrzymuje brzmienie:
„5a) kontrola legalności wykonywania pracy przez cudzoziemców, prowadzenia
działalności przez cudzoziemców, powierzania wykonywania pracy i innej
pracy zarobkowej cudzoziemcom”;
2) po art. 6zn dodaje się rozdział 1e w brzmieniu:
„Rozdział 1e
Kontrola legalności wykonywania pracy przez cudzoziemców, prowadzenia działalności przez cudzoziemców, powierzania wykonywania pracy
i innej pracy zarobkowej cudzoziemcom
Art. 6zo. 1. Kontrola, o której mowa w art. 1 ust. 2 pkt 5a, ma na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących legalności wykonywania pracy przez cudzoziemców,
prowadzenia działalności przez cudzoziemców oraz powierzania
wykonywania pracy i innej pracy zarobkowej cudzoziemcom.
2. Kontrolę przeprowadzają funkcjonariusze celni pełniący służbę w
jednostkach organizacyjnych Służby Celnej, na podstawie upoważnienia wystawionego przez właściwego dyrektora izby celnej.
3. Kontrolą mogą być objęci pracodawcy, przedsiębiorcy niezatrudniający pracownika i inne instytucje oraz osoby fizyczne.
4. Kontrolujący są uprawnieni do przeprowadzenia kontroli bez
uprzedzenia o każdej porze dnia i nocy. Kontrolujący są obowiązani do okazania legitymacji służbowych i upoważnienia.
5. W przypadku podejrzenia, że przepisy ustawy w zakresie, o którym mowa w ust. 1, nie są przestrzegane i okoliczności faktyczne
uzasadniają niezwłoczne podjęcie kontroli, kontrole przeprowadza się na podstawie legitymacji służbowych. W przypadku gdy
kontrolowany jest przedsiębiorcą doręcza się mu upoważnienie
nie później niż w terminie 7 dni od podjęcia kontroli. W przypadku kontroli, na podstawie legitymacji służbowych, kontrolowany
ma obowiązek wskazać adres do doręczeń. W przypadku braku
takiego adresu lub gdy wskazany adres okazał się nieprawdziwy
upoważnienie złożone do akt kontroli uznaje się za doręczone.
Art. 6zp. 1. Funkcjonariusze celni w celu przeprowadzenia kontroli mogą wykonywać czynności wstępne polegające na ustaleniu nazwy jednostki podlegającej kontroli, okresu kontroli oraz faktu przeprowadzania kontroli w jednostce podlegającej kontroli przez inny
organ kontrolny. Wykonujący czynności wstępne są obowiązani
do okazania kontrolowanej jednostce legitymacji służbowej.
2. Funkcjonariusze celni po zakończeniu czynności wstępnych przeprowadzają kontrolę, o której mowa w art. 6zo ust. 1, lub w przypadku stwierdzenia przeprowadzania kontroli przez inny organ
odstępują od kontroli. W tym przypadku kontrola może być przeprowadzona w terminie ustalonym z jednostką podlegającą kontroli.
Art. 6zr. 1. W toku kontroli kontrolujący mają prawo:
1) do swobodnego poruszania się po terenie jednostki kontrolowanej bez obowiązku uzyskiwania przepustki oraz są zwolnieni od rewizji osobistej;
2) badać dokumenty objęte zakresem kontroli oraz sporządzać
niezbędne ich kopie;
3) przesłuchiwać osoby podejrzane o naruszenie przepisów, o
których mowa w art. 6zo;
4) przesłuchiwać świadków;
5) sprawdzać tożsamość osób zatrudnionych i wykonujących
inne prace zarobkowe, a także innych osób w celu ustalenia
charakteru ich pobytu na terenie kontrolowanej jednostki w
czasie przeprowadzania kontroli;
6) dokumentować czynności kontrolne z wykorzystaniem środków audiowizualnych;
7) korzystać z pomocy biegłych i specjalistów;
8) dokonywać oględzin miejsc wykonywania pracy.
2. Kontrolowany, osoba upoważniona do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw, pracownik oraz osoba
współdziałająca z kontrolowanym są obowiązani umożliwić wykonywanie czynności, o których mowa w ust. 1.
3. Kontrolowany ma obowiązek w wyznaczonym terminie udzielać
wszelkich wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli, dostarczać
kontrolującemu żądane dokumenty, umożliwić sporządzanie ich
kopii oraz zapewnić kontrolującym warunki do pracy, a w tym w miarę możliwości udostępnić samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania dokumentów.
4. Osoby upoważnione do reprezentowania kontrolowanego lub
prowadzenia jego spraw, pracownicy, osoby współdziałające z
kontrolowanym oraz inne osoby obecne na terenie kontrolowanej
jednostki w czasie przeprowadzania kontroli są obowiązane
udzielić wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli, w zakresie
wynikającym z wykonywanych czynności lub zadań.
Art. 6zs. 1. Ustalenia z kontroli opisuje się w protokole kontroli, który zawiera
w szczególności:
1) imię i nazwisko kierującego jednostką kontrolowaną, nazwę i
adres tej jednostki;
2) imię i nazwisko przeprowadzającego kontrolę oraz numer i
datę upoważnienia do przeprowadzenia kontroli;
3) datę rozpoczęcia i zakończenia kontroli;
4) zakres kontroli i okres objęty kontrolą;
5) fakty ustalone w toku kontroli, a w szczególności dotyczące
stwierdzonych nieprawidłowości;
6) wskazanie osób odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości;
7) adnotację o sporządzeniu odpisów, wyciągów, kserokopii z
dokumentów oraz fakcie dokumentowania czynności kontrolnych z wykorzystaniem środków audiowizualnych;
8) wyszczególnienie załączników do protokołu;
9) datę i miejsce podpisania protokołu.
2. Protokół kontroli podpisuje przeprowadzający kontrolę i kierujący jednostką kontrolowaną, a w razie jego nieobecności osoba
przez niego upoważniona.
3. Jeżeli przed podpisaniem protokołu kierujący jednostką kontrolowaną lub osoba przez niego upoważniona zgłosi na piśmie, w
terminie nieprzekraczającym 7 dni od dnia jego otrzymania, umotywowane zastrzeżenia do ustaleń zawartych w protokole, przeprowadzający kontrolę dokonuje ich analizy, bada przedstawione
dowody oraz ustosunkowuje się do zastrzeżeń i w uzasadnionych
przypadkach uzupełnia protokół.
4. Jeżeli kierujący jednostką kontrolowaną lub osoba przez niego
upoważniona odmówi podpisania protokołu, przeprowadzający
kontrolę zamieszcza w protokole odpowiednią adnotację o przyczynach odmowy podpisania lub braku podania przyczyn.
5. Protokół sporządza się w dwóch egzemplarzach - po jednym dla
kierującego jednostką kontrolowaną i dla przeprowadzającego kontrolę.
6. W protokole nie można dokonywać poprawek, skreśleń ani uzupełnień bez omówienia ich na końcu protokołu, z wyjątkiem sprostowania oczywistych omyłek pisarskich i rachunkowych, które parafuje przeprowadzający kontrolę, oznaczając parafy datą ich dokonania.
7. W razie przeprowadzenia kontroli, w wyniku której nie stwierdzono nieprawidłowości, przeprowadzający kontrolę sporządza
notatkę z kontroli zawierającą odpowiednio dane zawarte w ust. 1
pkt 1-5 oraz pkt 8 i 9. Przepisy ust. 2 i 4-6 stosuje się odpowiednio.
Art. 6zt. 1. Służba Celna, w zakresie wykonywania kontroli, współdziała z organami administracji publicznej, a w szczególności ze Strażą
Graniczną, Policją, Państwową Inspekcją Pracy, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, urzędami kontroli skarbowej oraz związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców.
2. Organy Policji i Straży Granicznej, w razie uzasadnionej potrzeby
oraz w celu zapewnienia bezpieczeństwa kontrolującym, są obowiązane, na wniosek kontrolującego, do udzielenia stosownej pomocy.
3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w
drodze rozporządzenia, organizację i tryb przeprowadzania kontroli, o której mowa w art. 1 ust. 2 pkt 5a, mając na względzie konieczność zapewnienia sprawności przeprowadzanej kontroli oraz
prawidłowego dokumentowania przeprowadzonych czynności kontrolnych.
Art. 6zu. W zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale, stosuje się
odpowiednio przepisy art. 6j, 6k, 6p ust. 1, 2 i 4, art. 6za, 6zb ust.
1-4 i art. 6zc, a w zakresie nieuregulowanym w tych przepisach
stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.”.

art. 101. więcej Art. 101. W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 106, poz. 1148 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 17 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. W sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika określonych w
Kodeksie pracy, w sprawach o wykroczenia określonych w art. 119-123
ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy, a także w sprawach o inne wykroczenia związane z wykonywaniem pracy zarobkowej, jeżeli ustawa tak stanowi, oskarżycielem publicznym jest inspektor pracy.”;
2) w art. 96:
a) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. W postępowaniu mandatowym można nałożyć grzywnę w wysokości
do 500 zł, a w przypadku, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu wykroczeń – do 1000 zł.”,
b) po § 1 dodaje się § 1a i 1b w brzmieniu:
„§ 1a. W postępowaniu mandatowym, w sprawach, w których oskarżycielem publicznym jest właściwy organ Państwowej Inspekcji Pracy,
można nałożyć grzywnę w wysokości do 2000 zł.
§ 1b. Jeżeli ukarany co najmniej dwukrotnie za wykroczenie przeciwko
prawom pracownika określone w Kodeksie pracy popełnia w ciągu
dwóch lat od dnia ostatniego ukarania takie wykroczenie, właściwy
organ Państwowej Inspekcji Pracy może w postępowaniu mandatowym nałożyć grzywnę w wysokości do 5000 zł.”.

art. 102. więcej Art. 102. W ustawie z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz. U.
Nr 166, poz. 1608 i z 2004 r. Nr 96, poz. 959) w art. 9:
1) po ust. 2 dodaje się ust. 2a i 2b w brzmieniu:
„2a. Pracodawca użytkownik dostarcza pracownikowi tymczasowemu odzież i
obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej, zapewnia napoje i posiłki profilaktyczne, przeprowadza szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i
higieny pracy, ustala okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy, przeprowadza ocenę ryzyka zawodowego oraz informuje o tym ryzyku.
2b. Do sposobu i terminów przeprowadzania szkoleń w zakresie bezpieczeństwa
i higieny pracy przepisy Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio.”;
2) w ust. 3 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) zakres przejęcia przez pracodawcę użytkownika obowiązków pracodawcy
dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy innych niż określone w ust. 2a;”.

art. 103. więcej Art. 103. W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 10 w ust. 2 uchyla się pkt 1;
2) w art. 88 w ust. 12 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„5) cudzoziemiec wykonujący za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy narusza to prawo; uchylenie przyrzeczenia lub zezwolenia na pracę w przypadku naruszenia przepisów prawa pracy następuje na wniosek właściwego organu Państwowej Inspekcji Pracy.”;
3) uchyla się art. 116-118;
4) uchyla się art. 124;
5) art. 125 otrzymuje brzmienie:
„Art. 125. Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w art. 119-123,
następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. Nr 106,
poz. 1148, z późn. zm.).”.

art. 104. więcej Art. 104. Pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy zachowują uprawnienia
pracownicze oraz prawo do wykonywania lub nadzorowania czynności kontrolnych
wynikające z aktów, na podstawie których powstał ich stosunek pracy lub na
podstawie których przysługiwało im prawo do wykonywania lub nadzorowania
czynności kontrolnych, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

art. 105. więcej Art. 105. Państwowa Inspekcja Pracy działająca na podstawie niniejszej ustawy
przejmuje uprawnienia i obowiązki Państwowej Inspekcji Pracy działającej na
podstawie ustawy, o której mowa w art. 115.

art. 106. więcej Art. 106. Ośrodek działający na podstawie niniejszej ustawy przejmuje
uprawnienia i obowiązki Ośrodka Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy działającego
na podstawie ustawy, o której mowa w art. 115.

art. 107. więcej Art. 107. 1. Z dniem wejścia w życie ustawy pracownicy urzędów
wojewódzkich wykonujący kontrolę legalności zatrudnienia na podstawie ustawy wymienionej w art. 103, posiadający wykształcenie wyższe, stają się pracownikami Państwowej Inspekcji Pracy.
2. Dotychczasowy pracodawca jest obowiązany w terminie 7 dni od dnia
ogłoszenia niniejszej ustawy zawiadomić na piśmie pracowników, o których mowa
w ust. 1, o zmianach, jakie mają nastąpić w ich stosunkach pracy. Przepis art. 231
§ 4 Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio.
3. Do pracowników, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się wymagań
wynikających z art. 39 pkt 4 w zakresie wykształcenia.
4. Pracownicy, o których mowa w ust. 1, przed dopuszczeniem do wykonywania
czynności kontrolnych obowiązani są odbyć, w okresie dwóch lat od dnia wejścia
ustawy w życie, szkolenie z zagadnień wchodzących w zakres działania Państwowej
Inspekcji Pracy zakończone egzaminem państwowym, o którym mowa w art. 39 pkt 4.
Koszty szkolenia ponosi Główny Inspektor Pracy.
5. Stosunek pracy z pracownikiem, o którym mowa w ust. 1 wygasa
w przypadku, gdy nie spełni on warunku przewidzianego w ust. 4.

art. 108. więcej Art. 108. 1. Dotychczasowy pracodawca, w terminie do dnia 1 czerwca 2007 r.,
przekaże imienne wykazy pracowników, o których mowa w art. 107 ust. 1 Głównemu
Inspektorowi Pracy.
2. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze
rozporządzenia, sposób i tryb postępowania w sprawach pracowników, o których
mowa w art. 107 ust. 1, kierując się koniecznością zapewnienia sprawnego i
efektywnego wykonywania przekazanych zadań.

art. 109. więcej Art. 109. 1. W toczących się postępowaniach w sprawach o wykroczenia,
o których mowa w art. 119–123 ustawy wymienionej w art. 103, w których
oskarżycielem publicznym był inspektor właściwego urzędu wojewódzkiego z dniem
wejścia w życie ustawy oskarżycielem publicznym staje się właściwy inspektor pracy.
2. Niezakończone postępowania administracyjne toczą się nadal przed
właściwymi okręgowymi inspektorami pracy.
3. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze
rozporządzenia, sposób i tryb przejęcia toczących się postępowań sądowych
i administracyjnych, w szczególności sposób przekazania dokumentacji dotyczącej
tych postępowań, kierując się koniecznością zapewnienia sprawnego i efektywnego
prowadzenia przejętych postępowań przez właściwego okręgowego inspektora pracy.

art. 110. więcej Art. 110. Kadencja Rady Ochrony Pracy, powołanej w trybie określonym w ustawie, o której
mowa w art. 115, trwa do jej zakończenia po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.

art. 111. więcej Art. 111. Rzeczoznawcy do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy, którym
uprawnienia nadał Główny Inspektor Pracy w trybie określonym w ustawie, o której
mowa w art. 115, zachowują te uprawnienia po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.

art. 112. więcej Art. 112. Do egzekucji wszczętych na podstawie ustawy, o której mowa
w art. 94, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.

art. 113. więcej Art. 113. Do postępowań dyscyplinarnych wszczętych wobec pracowników
Państwowej Inspekcji Pracy przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się
przepisy dotychczasowe, jednakże należy stosować nowe przepisy, jeżeli są
względniejsze dla sprawcy.

art. 114. więcej Art. 114. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 i 2,
art. 8 ust. 4, art. 8a ust. 5, art. 12 i art. 21f ustawy, o której mowa w art. 115, zachowują moc do czasu wejścia w życie nowych przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, art. 9 ust. 9, art. 16 i art. 32 niniejszej ustawy, nie
dłużej jednak niż przez okres 6 miesięcy od dnia jej wejścia w życie.

art. 115. więcej Art. 115. Traci moc ustawa z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy
(Dz. U. z 2001 r. poz. 1362, z późn. zm.).

art. 116. więcej Art. 116. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2007 r., z wyjątkiem art. 108,
który wchodzi w życie z dniem 1 czerwca 2007 r.