Wejscie w życie: 25 lipca 1991
Ostatnia Zmiana: 1 stycznia 2019
art. 1.
więcej
pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych
i socjalnych.
2. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od
pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych
organizacji.
3. Organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawcy obowiązani są
traktować jednakowo wszystkie związki zawodowe.
Art. 11. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) osobie wykonującej pracę zarobkową – należy przez to rozumieć pracownika
lub osobę świadczącą pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż
stosunek pracy, jeżeli nie zatrudnia do tego rodzaju pracy innych osób,
niezależnie od podstawy zatrudnienia, oraz ma takie prawa i interesy związane
z wykonywaniem pracy, które mogą być
reprezentowane i bronione przez związek zawodowy;
2) pracodawcy – należy przez to rozumieć pracodawcę w rozumieniu art. 3
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917,
z późn. zm.) oraz jednostkę organizacyjną, choćby nie posiadała osobowości
prawnej, a także osobę fizyczną, jeżeli zatrudniają one inną niż pracownik osobę wykonującą pracę zarobkową, niezależnie od podstawy tego zatrudnienia;
3) pracowniku – należy przez to rozumieć osobę, o której mowa w art. 2 ustawy
z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
art. 2.
więcej
przysługuje osobom wykonującym pracę zarobkową.
2. (utracił moc)
3. Przejście na emeryturę lub rentę nie pozbawia osób, o których mowa w ust.
1, prawa przynależności i wstępowania do związków zawodowych.
4. Osoby bezrobotne w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu zachowują
prawo przynależności do związków zawodowych, a jeśli nie są członkami
związków zawodowych, mają prawo wstępowania do związków zawodowych w
przypadkach i na warunkach określonych statutami związków.
41. Wolontariuszom, stażystom i innym osobom, które świadczą osobiście
pracę bez wynagrodzenia, przysługuje prawo wstępowania do związków
zawodowych w przypadkach i na warunkach określonych statutami związków.
5. Prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych działających u
pracodawców przysługuje również osobom skierowanym do tych pracodawców w
celu odbycia służby zastępczej. Do tych osób stosuje się odpowiednio przepisy
ustawy dotyczące osób wykonujących pracę zarobkową.
6. Do praw związkowych funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Służby
Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz strażaków Państwowej Straży Pożarnej,
a także pracowników Najwyższej Izby Kontroli stosuje się odpowiednio przepisy
ustawy, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z odrębnych ustaw.
7. Przepisy ustawy dotyczące pracowników stosuje się odpowiednio do
funkcjonariuszy.
art. 3.
więcej
mowa w art. 2 ust. 1 i 3–6, z powodu przynależności do związku zawodowego lub
pozostawania poza nim albo wykonywania funkcji związkowej, którego skutkiem
jest w szczególności:
1) odmowa nawiązania lub rozwiązanie stosunku prawnego,
2) niekorzystne ukształtowanie wynagrodzenia za pracę zarobkową lub innych
warunków zatrudnienia albo pominięcie przy awansowaniu lub przyznawaniu
innych świadczeń związanych z pracą zarobkową,
3) pominięcie przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących
kwalifikacje zawodowe
– chyba że pracodawca udowodni, że kierował się obiektywnymi powodami.
2. W sprawach dotyczących roszczeń z tytułu naruszenia zakazu nierównego
traktowania w zatrudnieniu z powodu przynależności do związku zawodowego lub
pozostawania poza nim albo wykonywania funkcji związkowej do innych niż
pracownicy osób wymienionych w ust. 1 stosuje się odpowiednio przepisy art. 183d
i art. 183e ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
3. Do postępowań w sprawach dotyczących naruszenia zakazu nierównego
traktowania w zatrudnieniu z powodu przynależności do związku zawodowego lub
pozostawania poza nim albo wykonywania funkcji związkowej wobec innych niż
pracownicy osób wymienionych w ust. 1 stosuje się odpowiednio przepisy ustawy
z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2018 r.
poz. 1360, z późn. zm.) o postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy. Sądem
właściwym do rozpoznawania tych spraw jest właściwy sąd pracy.
4. Postanowienia umów i innych aktów, na podstawie których inne niż
pracownicy osoby wymienione w ust. 1 świadczą pracę, naruszające zasadę
równego traktowania w zatrudnieniu z powodu przynależności do związku
zawodowego lub pozostawania poza nim albo wykonywania funkcji związkowej
są nieważne. Zamiast takich postanowień stosuje się odpowiednie przepisy prawa
regulujące stosunek prawny łączący te osoby z pracodawcą, a w razie braku takich
przepisów postanowienia te zastępuje się odpowiednimi postanowieniami
niemającymi charakteru dyskryminacyjnego.
art. 4.
więcej
1 i 3–6, a także bronią ich godności, praw oraz interesów materialnych i moralnych,
zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych.
art. 5.
więcej
międzynarodowym interesów osób, o których mowa w art. 2 ust. 1 i 3–6.
art. 6.
więcej
warunków pracy, bytu i wypoczynku.
art. 7.
więcej
reprezentują wszystkie osoby, o których mowa w art. 2 ust. 1 i 3–6, niezależnie od
ich przynależności związkowej.
2. W sprawach indywidualnych dotyczących wykonywania pracy zarobkowej
związki zawodowe reprezentują prawa i interesy swoich członków.
3. Na wniosek niezrzeszonej osoby, o której mowa w art. 2 ust. 1 i 3–6,
związek zawodowy może podjąć się obrony jej praw i interesów wobec
pracodawcy.
art. 8.
więcej
odrębnych związki zawodowe kontrolują przestrzeganie przepisów dotyczących
interesów osób, o których mowa w art. 2 ust. 1 i 3–6, a także interesów rodzin tych osób.
art. 9.
więcej
organizacyjne związków zawodowych.
Zobowiązania majątkowe mogą podejmować wyłącznie statutowe organy
struktur związkowych posiadających osobowość prawną.
art. 10.
więcej
funkcji związkowych ustalają statuty i uchwały statutowych organów
związkowych.
art. 11.
więcej
(federacje) związków zawodowych.
2. Ogólnokrajowe związki zawodowe i zrzeszenia związków zawodowych
mogą tworzyć ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe (konfederacje).
3. Organizacje związkowe, w tym federacje i konfederacje, mają prawo
tworzenia i wstępowania do międzynarodowych organizacji związkowych.
Art. 111. 1. Składki członkowskie wnoszone do międzynarodowych
organizacji związkowych, reprezentujących interesy osób wykonujących pracę zarobkową wobec instytucji Unii Europejskiej, przez organizacje związkowe, reprezentatywne w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. z 2018 r. poz.
2232), zwanej dalej „ustawą o Radzie Dialogu Społecznego”, wchodzące w skład
Rady Dialogu Społecznego, mogą być dofinansowane z budżetu państwa w formie
dotacji celowej.
2. Dotacji celowej, o której mowa w ust. 1, udziela – na wniosek organizacji
związkowej – minister właściwy do spraw pracy, na podstawie umowy zawartej z
tą organizacją.
3. O dofinansowanie składek, o których mowa w ust. 1, może ubiegać się
organizacja związkowa, o której mowa w ust. 1, która na dzień złożenia wniosku
jest członkiem międzynarodowej organizacji związkowej od co najmniej
12 miesięcy.
4. Kwota dotacji celowej na dofinansowanie składek z budżetu państwa w
danym roku, dla każdej organizacji związkowej, o której mowa w ust. 1, nie może
być wyższa niż 300 000 zł i stanowić więcej niż 95% wysokości tych składek.
5. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowy tryb składania wniosków, o których mowa w ust. 2, wzór wniosku o
udzielenie dotacji oraz niezbędne dokumenty, mając na względzie zapewnienie
prawidłowości, przejrzystości i efektywności wydatkowania środków publicznych.
art. 12.
więcej
podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków
zawodowych.
2. Osoby, które podjęły uchwałę o utworzeniu związku zawodowego,
uchwalają statut i wybierają komitet założycielski w liczbie od 3 do 7 osób.
art. 13.
więcej
1) nazwę związku;
2) siedzibę związku;
3) terytorialny i podmiotowy zakres działania;
4) cele i zadania związku oraz sposoby i formy ich realizacji;
5) zasady nabywania i utraty członkostwa;
6) prawa i obowiązki członków;
7) strukturę organizacyjną związku ze wskazaniem, które z jednostek
organizacyjnych związku mają osobowość prawną;
8) sposób reprezentowania związku oraz osoby upoważnione do zaciągania
zobowiązań majątkowych w imieniu związku;
9) organy związku, tryb ich wyboru i odwołania, zakres ich kompetencji oraz
okres kadencji;
10) źródła finansowania działalności związku oraz sposób ustanawiania składek
członkowskich;
11) zasady uchwalania i zmian statutu;
12) sposób rozwiązania związku i likwidacji jego majątku.
art. 14.
więcej
Rejestrze Sądowym, zwanym dalej „rejestrem”.
2. Jeżeli komitet założycielski nie złoży w terminie 30 dni od dnia założenia
związku wniosku o rejestrację, uchwała o utworzeniu związku traci moc.
3. Postępowanie w sprawach rejestracji jest wolne od opłat sądowych.
art. 15.
więcej
w statucie nabywają osobowość prawną z dniem zarejestrowania.
2. (uchylony)
art. 16.
więcej
terminie 30 dni od dnia podjęcia uchwały w tym zakresie.
art. 17.
więcej
1) wskazany w statucie organ podjął uchwałę o rozwiązaniu związku;
2) pracodawca, u którego dotychczas działał związek zawodowy, został
wykreślony z właściwego rejestru z powodu jego likwidacji lub upadłości albo
jego przekształcenia organizacyjno-prawnego, uniemożliwiającego
kontynuowanie działalności tego związku;
3) liczba członków związku utrzymuje się poniżej 10 przez okres dłuższy niż
3 miesiące.
2. Okoliczności wskazane w ust. 1 sąd stwierdza z urzędu lub na wniosek
związku zawodowego.
3. (uchylony)
art. 18.
więcej
art. 19.
więcej
Radzie Dialogu Społecznego, ma prawo opiniowania założeń i projektów aktów
prawnych w zakresie objętym zadaniami związków zawodowych. Nie dotyczy to
założeń projektu budżetu państwa oraz projektu ustawy budżetowej, których
opiniowanie regulują odrębne przepisy.
2. Organy władzy i administracji rządowej oraz organy samorządu
terytorialnego kierują założenia albo projekty aktów prawnych, o których mowa w
ust. 1, do odpowiednich władz statutowych związku, określając termin
przedstawienia opinii nie krótszy jednak niż 30 dni. Termin ten może zostać
skrócony do 21 dni ze względu na ważny interes publiczny. Skrócenie terminu
wymaga szczególnego uzasadnienia. Bieg terminu na przedstawienie opinii liczy
się od następnego dnia roboczego, z wyłączeniem soboty, następującego po dniu
przekazania założeń albo projektu wraz z informacją określającą termin
przedstawienia opinii. Nieprzedstawienie opinii w wyznaczonym terminie uważa
się za rezygnację z prawa jej wyrażenia.
21. Założenia albo projekty aktów prawnych, o których mowa w ust. 1, wraz
z informacją określającą termin przedstawienia opinii, organy władzy i
administracji rządowej oraz organy samorządu terytorialnego przekazują na
odpowiedni adres elektroniczny wskazany przez właściwy organ statutowy
związku. Opinia związku jest przesyłana na odpowiedni adres elektroniczny
wskazany przez organ władzy lub administracji rządowej albo organ samorządu
terytorialnego w informacji określającej termin przedstawienia opinii.
3. W razie odrzucenia w całości lub w części stanowiska związku, właściwy
organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego informuje o tym
związek na piśmie, podając uzasadnienie swojego stanowiska. W razie
rozbieżności stanowisk związek może przedstawić swoją opinię na posiedzeniu
właściwej komisji sejmowej, senackiej lub samorządu terytorialnego.
4. Związkom zawodowym przysługuje prawo wyrażania publicznie opinii na
temat założeń lub projektów, o których mowa w ust. 1, w środkach masowego
przekazu, w tym także w radio i telewizji.
Art. 191. 1. Organizacja związkowa, reprezentatywna w rozumieniu ustawy o
Radzie Dialogu Społecznego, ma prawo opiniowania dokumentów
konsultacyjnych Unii Europejskiej, w szczególności białych ksiąg, zielonych ksiąg
i komunikatów, oraz projektów aktów prawnych Unii Europejskiej w zakresie
spraw objętych zadaniami związków zawodowych.
2. Organy władzy i administracji państwowej kierują dokumenty
konsultacyjne Unii Europejskiej oraz projekty aktów prawnych, o których mowa
w ust. 1, do odpowiednich władz statutowych związku, określając termin
przedstawienia opinii.
3. Dokumenty konsultacyjne Unii Europejskiej oraz projekty aktów
prawnych, o których mowa w ust. 1, organy władzy i administracji państwowej
przekazują na odpowiedni adres elektroniczny, wskazany przez właściwy organ
statutowy związku.
art. 20.
więcej
o Radzie Dialogu Społecznego, ma prawo występowania z wnioskami o wydanie
lub zmianę ustawy albo innego aktu prawnego w zakresie spraw objętych
zadaniami związku zawodowego. Wnioski dotyczące ustaw związek kieruje do
posłów lub organów mających prawo inicjatywy ustawodawczej. W przypadku
aktów prawnych niższego rzędu wnioski kieruje się do organów uprawnionych do
ich wydania.
2. Organ państwowy, do którego został skierowany wniosek, obowiązany jest
w terminie 30 dni przedstawić związkowi zawodowemu swoje stanowisko,
a w razie negatywnego stanowiska – także jego uzasadnienie.
art. 21.
więcej
zawodowym przysługuje prawo prowadzenia rokowań zbiorowych oraz zawierania
układów zbiorowych pracy, a także innych porozumień przewidzianych przepisami
prawa pracy.
2. W gałęziach pracy nieobjętych układami zbiorowymi regulacja warunków
pracy i płacy wymaga konsultacji ze związkami zawodowymi.
3. Przepisy działu jedenastego ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks
pracy stosuje się odpowiednio do innych niż pracownicy osób wykonujących pracę
zarobkową oraz ich pracodawców, a także do organizacji zrzeszających te
podmioty.
art. 22.
więcej
art. 23.
więcej
pracy oraz uczestniczą, na zasadach określonych odrębnymi przepisami,
w nadzorze nad przestrzeganiem przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
2. Jeżeli w sprawach, o których mowa w ust. 1, zdaniem związku
zawodowego postępowanie organu administracji państwowej i samorządu
terytorialnego lub pracodawcy jest niezgodne z prawem lub narusza zasady
sprawiedliwości, związek może wystąpić do właściwego organu z żądaniem
spowodowania usunięcia we właściwym trybie stwierdzonej nieprawidłowości.
art. 24.
więcej
zawodowe służy realizacji ich zadań statutowych i nie może być przeznaczony do
podziału pomiędzy ich członków.
2. Związki zawodowe korzystają ze zwolnień podatkowych przewidzianych
dla stowarzyszeń.
art. 25.
więcej
związkowej poza zakładem pracy, jeżeli z wyboru wynika obowiązek
wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika, przysługuje – na wniosek
organizacji związkowej – prawo do urlopu bezpłatnego.
2. Pracownik, w okresie urlopu bezpłatnego, o którym mowa w ust. 1,
zachowuje prawo do umundurowania oraz do korzystania z lokalu mieszkalnego
lub innego pomieszczenia mieszkalnego, zajmowanego przed urlopem bezpłatnym,
jeżeli pracodawca jest uprawniony do określania warunków zajmowania przez
pracowników takiego lokalu lub pomieszczenia.
3. Pracownikowi, który po upływie urlopu bezpłatnego lub wygaśnięciu
mandatu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej, stawi się do pracy w terminie
przewidzianym w art. 74 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb udzielania urlopu
bezpłatnego, o którym mowa w ust. 1, oraz sposób postępowania w przypadku
wygaśnięcia mandatu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej przez pracownika
korzystającego z urlopu bezpłatnego, mając na względzie niwelowanie ujemnych
następstw wynikających z pełnienia funkcji związkowej przez pracownika, a także
zabezpieczenie potrzeb pracodawcy.
5. Pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem
prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności
wynikającej z jego funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli czynność ta nie
może być wykonana w czasie wolnym od pracy.
6. Inna niż pracownik osoba wykonująca pracę zarobkową ma prawo do
zwolnienia od pracy zawodowej na czas niezbędny do wykonania doraźnej
czynności wynikającej z jej funkcji związkowej poza zakładem pracy, jeżeli
czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy. Osoba ta
zachowuje prawo do wynagrodzenia, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
7. Umowa zawarta między pracodawcą a inną niż pracownik osobą
wykonującą pracę zarobkową, w której określono termin wykonania pracy, nie
ulega przedłużeniu o czas zwolnienia od pracy, o którym mowa w ust. 6.
8. W układzie zbiorowym pracy można określić limity czasu zwolnień od
pracy zawodowej na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej
z funkcji związkowej osób wykonujących pracę zarobkową.
Art. 251. 1. Uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują
organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków będących:
1) pracownikami u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji lub
2) innymi niż pracownicy osobami wykonującymi pracę zarobkową, które
świadczą pracę przez co najmniej 6 miesięcy na rzecz pracodawcy objętego
działaniem tej organizacji.
2. Organizacja, o której mowa w ust. 1, przedstawia pracodawcy, co 6
miesięcy – według stanu na dzień 30 czerwca i 31 grudnia – w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po tym okresie, informację o liczbie członków, o których mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Organizacja wskazana w ust. 1, która została utworzona w ciągu 6-
miesięcznego okresu sprawozdawczego, przedstawia pracodawcy pierwszą
informację o liczbie członków – według stanu na dzień złożenia informacji – w
terminie 2 miesięcy od dnia utworzenia organizacji związkowej. Przedstawienie
informacji w terminie określonym w zdaniu poprzednim nie wyłącza obowiązku
złożenia przez tę organizację informacji w terminie, o którym mowa w ust. 2.
4. Informacja, o której mowa w ust. 2 lub 3, jest udostępniana przez
pracodawcę do wglądu innej działającej u niego organizacji związkowej na
pisemny wniosek tej organizacji.
5. Jeżeli osoba wykonująca pracę zarobkową należy do więcej niż jednej
zakładowej organizacji związkowej u danego pracodawcy, przy ustalaniu liczby
członków zrzeszonych w organizacji związkowej, o której mowa w ust. 1, osoba ta
może być uwzględniona tylko jako członek jednej wskazanej przez siebie
zakładowej organizacji związkowej.
6. Organizacji, która nie wypełniła w terminie obowiązków, o których mowa
w ust. 2 lub 3, nie przysługują uprawnienia zakładowej organizacji związkowej do
czasu wykonania tych obowiązków.
7. Pracodawca lub działająca u niego organizacja związkowa może zgłosić
pisemne zastrzeżenie co do liczebności danej zakładowej organizacji związkowej
w terminie 30 dni od dnia przedstawienia przez tę organizację informacji, o której
mowa w ust. 2 lub 3.
8. W przypadku, o którym mowa w ust. 7, zakładowa organizacja związkowa,
wobec której zostało zgłoszone zastrzeżenie, występuje do sądu rejonowego – sądu
pracy właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy z wnioskiem o ustalenie
liczby członków na ostatni dzień danego półrocza. Zakładowa organizacja
związkowa może również z własnej inicjatywy wystąpić z wnioskiem o ustalenie
liczby członków. Sąd wydaje w tej sprawie orzeczenie w terminie 60 dni od dnia
złożenia wniosku, w trybie przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks
postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym.
9. Organizacji związkowej, która w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia
zastrzeżenia nie wystąpiła do sądu, nie przysługują uprawnienia zakładowej
organizacji związkowej do czasu wykonania tego obowiązku.
10. W postępowaniu sądowym do przetwarzania danych ujawniających
przynależność związkową osób wykonujących pracę zarobkową jest upoważniony
wyłącznie sąd oraz osoby działające w imieniu zakładowej organizacji związkowej,
która złożyła wniosek o ustalenie liczby jej członków.
11. Przy ustalaniu uprawnień organizacji związkowej bierze się pod uwagę
odpowiednio liczbę jej członków podaną w informacji, o której mowa w ust. 2 lub
3, albo liczbę tych członków ustaloną przez sąd w trybie określonym w ust. 8.
Zmiany stanu liczbowego, które nastąpią w ciągu 6-miesięcznego okresu
sprawozdawczego, pozostają bez wpływu na te uprawnienia.
12. Jeżeli uprzednio zgłoszone przez pracodawcę lub zakładową organizację
związkową, o której mowa w ust. 7, zastrzeżenie co do liczebności danej
zakładowej organizacji związkowej okazało się bezpodstawne, ponowne
zgłoszenie przez te podmioty zastrzeżenia co do liczebności tej samej organizacji
związkowej może nastąpić nie wcześniej niż po upływie roku od dnia
uprawomocnienia się orzeczenia w sprawie ustalenia liczby członków tej organizacji.
Art. 252. 1. Reprezentatywną ponadzakładową organizacją związkową jest
ponadzakładowa organizacja związkowa:
1) reprezentatywna w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego lub
2) zrzeszająca co najmniej 15% ogółu osób wykonujących pracę zarobkową
objętych zakresem działania statutu, nie mniej jednak niż 10 000 osób
wykonujących pracę zarobkową, lub
3) zrzeszająca największą liczbę osób wykonujących pracę zarobkową, dla
których ma być zawarty określony ponadzakładowy układ zbiorowy pracy.
2. Ponadzakładowa organizacja związkowa, o której mowa w ust. 1 pkt 2 i 3,
występuje do Sądu Okręgowego w Warszawie z wnioskiem o stwierdzenie
reprezentatywności, zawierającym informację o liczbie jej członków, który wydaje w tej sprawie orzeczenie w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku, w trybie przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym.
3. W przypadku stwierdzenia reprezentatywności ogólnokrajowej organizacji
międzyzwiązkowej (konfederacji) z mocy prawa stają się reprezentatywne,
wchodzące w jej skład, ogólnokrajowe związki zawodowe i zrzeszenia (federacje)
związków zawodowych.
Art. 253. 1. Reprezentatywną zakładową organizacją związkową jest
zakładowa organizacja związkowa:
1) będąca jednostką organizacyjną albo organizacją członkowską
ponadzakładowej organizacji związkowej uznanej za reprezentatywną w
rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego, zrzeszająca co najmniej
8% osób wykonujących pracę zarobkową zatrudnionych u pracodawcy lub
2) zrzeszająca co najmniej 15% osób wykonujących pracę zarobkową
zatrudnionych u pracodawcy.
2. Jeżeli żadna z zakładowych organizacji związkowych nie spełnia
wymogów, o których mowa w ust. 1, reprezentatywną zakładową organizacją
związkową jest organizacja zrzeszająca największą liczbę osób wykonujących
pracę zarobkową zatrudnionych u pracodawcy.
3. Jeżeli u pracodawcy działa więcej niż jedna organizacja związkowa
reprezentatywna w rozumieniu ust. 1 pkt 1, wchodząca w skład tego samego
zrzeszenia (federacji) związków zawodowych lub ogólnokrajowej organizacji
międzyzwiązkowej (konfederacji), organizacje te wyłaniają wspólną reprezentację
w sprawach dotyczących zbiorowych praw i interesów osób wykonujących pracę
zarobkową.
4. W przypadku niewyłonienia wspólnej reprezentacji, o której mowa w ust.
3, reprezentatywną zakładową organizacją związkową jest organizacja zrzeszająca
największą spośród nich liczbę osób wykonujących pracę zarobkową
zatrudnionych u pracodawcy lub organizacja spełniająca kryterium
reprezentatywności, o którym mowa w ust. 1 pkt 2.
5. Utrata przymiotu reprezentatywności w sprawach dotyczących zbiorowych
praw i interesów osób wykonujących pracę zarobkową pozostaje bez wpływu na pozostałe uprawnienia reprezentatywnych zakładowych organizacji związkowych
i posiadanie przymiotu reprezentatywności w pozostałych sprawach.
6. Przy ustalaniu liczby osób wykonujących pracę zarobkową zrzeszonych w
zakładowej organizacji związkowej, o której mowa w ust. 1 lub 2, uwzględnia się
wyłącznie osoby wykonujące pracę zarobkową należące do tej organizacji przez
okres co najmniej 6 miesięcy przed przystąpieniem do rokowań lub uzgodnień.
7. Przy ustalaniu liczby osób wykonujących pracę zarobkową zatrudnionych
u pracodawcy, od której liczy się procent wskazany w ust. 1 pkt 1 lub 2, lub przy
ustalaniu największej liczby osób wykonujących pracę zarobkową zatrudnionych u
pracodawcy, o której mowa w ust. 2, uwzględnia się wyłącznie osoby wykonujące
pracę zarobkową zatrudnione u pracodawcy przez okres co najmniej 6 miesięcy
przed rozpoczęciem rokowań lub uzgodnień.
8. W celu stwierdzenia reprezentatywności stosuje się odpowiednio przepisy
art. 251 ust. 2–12.
art. 26.
więcej
w szczególności:
1) zajmowanie stanowiska w indywidualnych sprawach pracowniczych w
zakresie unormowanym w przepisach prawa pracy oraz w indywidualnych
sprawach osób wykonujących pracę zarobkową w zakresie związanym z
wykonywaniem tej pracy;
2) zajmowanie stanowiska wobec pracodawcy lub organu samorządu załogi w
sprawach dotyczących zbiorowych interesów i praw osób wykonujących
pracę zarobkową;
3) sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów
prawa pracy, a w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa
i higieny pracy;
4) kierowanie działalnością społecznej inspekcji pracy i współdziałanie
z państwową inspekcją pracy;
5) zajmowanie się warunkami życia emerytów i rencistów.
Art. 261. 1. W razie przejścia zakładu pracy lub jego części na nowego
pracodawcę w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy,
dotychczasowy i nowy pracodawca w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca
1974 r. – Kodeks pracy są obowiązani do poinformowania na piśmie działających
u każdego z nich zakładowych organizacji związkowych o przewidywanym
terminie tego przejścia, jego przyczynach, prawnych, ekonomicznych oraz
socjalnych skutkach dla swoich pracowników, a także zamierzonych działaniach
dotyczących warunków zatrudnienia tych pracowników, w szczególności
warunków pracy, płacy i przekwalifikowania.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1, dotychczasowy i nowy pracodawca
w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy są obowiązani
przekazać co najmniej na 30 dni przed przewidywanym terminem przejścia zakładu
pracy lub jego części.
3. Jeżeli dotychczasowy lub nowy pracodawca w rozumieniu art. 3 ustawy z
dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy zamierza podjąć działania dotyczące
warunków zatrudnienia pracowników, jest obowiązany do podjęcia negocjacji
z zakładowymi organizacjami związkowymi w celu zawarcia porozumienia w tym
zakresie, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia przekazania informacji o tych
działaniach.
4. Porozumienie, o którym mowa w ust. 3, zawierają wszystkie zakładowe
organizacje związkowe, które prowadziły negocjacje nad tym porozumieniem.
Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi
zakładowymi organizacjami związkowymi, pracodawca w rozumieniu art. 3
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy uzgadnia treść porozumienia z
uczestniczącymi w negocjacjach reprezentatywnymi w rozumieniu art. 253 ust. 1
lub 2 zakładowymi organizacjami związkowymi, z których każda zrzesza co
najmniej 5% pracowników zatrudnionych u pracodawcy w rozumieniu art. 3
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
5. W razie niezawarcia porozumienia w terminie, o którym mowa w ust. 3, z
powodu niemożności uzgodnienia jego treści przez pracodawcę w rozumieniu art.
3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy z zakładowymi organizacjami
związkowymi albo z uczestniczącymi w negocjacjach reprezentatywnymi w
rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2 zakładowymi organizacjami związkowymi zrzeszającymi pracowników, pracodawca w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia
26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy samodzielnie podejmuje działania w sprawach
dotyczących warunków zatrudnienia pracowników, uwzględniając ustalenia
dokonane z zakładowymi organizacjami związkowymi w toku negocjacji nad
zawarciem porozumienia.
6. Przepisy ust. 3–5 nie mają zastosowania, jeżeli tryb dokonania działań
dotyczących warunków zatrudnienia pracowników, jakie zamierza podjąć
pracodawca w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy,
określają odrębne przepisy.
art. 27.
więcej
socjalnych, w tym podział środków z tego funduszu na poszczególne cele i rodzaje
działalności, ustala pracodawca w regulaminie uzgodnionym z zakładową
organizacją związkową.
2. Przyznawanie świadczeń z funduszu, o którym mowa w ust. 1, jest
dokonywane w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową.
3. Regulaminy nagród i premiowania są ustalane i zmieniane w uzgodnieniu
z zakładową organizacją związkową; dotyczy to również zasad podziału środków
na wynagrodzenia dla pracowników zatrudnionych w jednostkach sektora finansów
publicznych.
4. (uchylony)
art. 28.
więcej
organizacji związkowej informacji niezbędnych do prowadzenia działalności
związkowej, w szczególności informacji dotyczących:
1) warunków pracy i zasad wynagradzania;
2) działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy związanych z zatrudnieniem
oraz przewidywanych w tym zakresie zmian;
3) stanu, struktury i przewidywanych zmian zatrudnienia oraz działań mających
na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia;
4) działań, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub
podstawach zatrudnienia.
2. Pracodawca udziela zakładowej organizacji związkowej informacji, o
których mowa w ust. 1, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku.
art. 29.
więcej
miejscu wyznaczonym przez pracodawcę do wykonywania pracy zarobkowej
występuje zagrożenie dla życia lub zdrowia osób, o których mowa w art. 2 ust. 1 i
41–6, zakładowa organizacja związkowa może wystąpić do pracodawcy z
wnioskiem o przeprowadzenie odpowiednich badań, zawiadamiając o tym
równocześnie właściwego okręgowego inspektora pracy. Pracodawca jest
obowiązany w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku zawiadomić zakładową
organizację związkową o swoim stanowisku. W razie przeprowadzenia badań,
pracodawca niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania
wyników badań, udostępnia te wyniki każdej działającej u niego zakładowej
organizacji związkowej wraz z informacją o sposobie i terminie usunięcia
stwierdzonego zagrożenia.
2. Zawiadomienie zakładowej organizacji związkowej o odrzuceniu wniosku,
o którym mowa w ust. 1, lub niezajęcie przez pracodawcę stanowiska wobec tego
wniosku w terminie 14 dni od dnia jego złożenia upoważnia zakładową organizację
związkową do przeprowadzenia niezbędnych badań na koszt pracodawcy.
O zamiarze podjęcia badań, ich zakresie oraz przewidywanych kosztach zakładowa
organizacja związkowa zawiadamia pracodawcę na piśmie z co najmniej
14-dniowym wyprzedzeniem.
3. Pracodawca może w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia,
o którym mowa w ust. 2, zwrócić się do właściwego okręgowego inspektora pracy
o ustalenie celowości zamierzonych badań lub ich niezbędnego zakresu.
Przeprowadzenie badań wbrew stanowisku inspektora pracy zwalnia pracodawcę
z obowiązku pokrycia kosztów tych badań.
art. 30.
więcej
związkowa, każda z nich broni praw i reprezentuje interesy swoich członków.
2. Osoba wykonująca pracę zarobkową niezrzeszona w związku zawodowym
ma prawo do obrony swoich praw na zasadach dotyczących osób wykonujących
pracę zarobkową będących członkami związku, jeżeli wybrana przez nią zakładowa
organizacja związkowa wyrazi zgodę na obronę jej praw.
3. W indywidualnych sprawach ze stosunku pracy, w których przepisy prawa
pracy zobowiązują pracodawcę w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974
r. – Kodeks pracy do współdziałania z zakładową organizacją związkową, przed podjęciem działania, pracodawca w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca
1974 r. – Kodeks pracy, jest obowiązany zwrócić się do tej organizacji o informację
o pracowniku korzystającym z jej obrony, zgodnie z ust. 1 i 2. Nieudzielenie tej
informacji w terminie 5 dni od dnia otrzymania przez zakładową organizację
związkową wniosku zwalnia pracodawcę w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26
czerwca 1974 r. – Kodeks pracy z obowiązku współdziałania z zakładową
organizacją związkową w sprawach dotyczących tego pracownika.
4. W sprawach dotyczących zbiorowych praw i interesów osób wykonujących
pracę zarobkową zakładowe organizacje związkowe mogą tworzyć wspólną
reprezentację związkową.
5. W sprawach wymagających zawarcia porozumienia lub uzgodnienia
stanowiska z zakładowymi organizacjami związkowymi organizacje te
przedstawiają wspólnie uzgodnione stanowisko. Sposób ustalania i przedstawiania
tego stanowiska przez wyłonioną do tych spraw wspólną reprezentację związkową
określa porozumienie zawarte przez organizacje związkowe.
6. Jeżeli w sprawie ustalenia:
1) regulaminu wynagradzania,
2) regulaminów nagród i premiowania,
3) regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
4) planu urlopów lub regulaminu pracy,
5) okresu rozliczeniowego, o którym mowa w art. 135 § 2 i 3 ustawy z dnia 26
czerwca 1974 r. – Kodeks pracy,
6) wykazu prac, o którym mowa w art. 1517§ 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy,
7) indywidualnego rozkładu czasu pracy, o którym mowa w art. 8 ust. 2–4
ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2012 r.
poz. 1155, z 2013 r. poz. 567, z 2016 r. poz. 2206 oraz z 2018 r. poz. 1480)
– organizacje związkowe albo reprezentatywne organizacje związkowe w
rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2, z których każda zrzesza co najmniej 5%
pracowników zatrudnionych u pracodawcy, nie przedstawią wspólnie
uzgodnionego stanowiska w terminie 30 dni od dnia przekazania im przez
pracodawcę tego dokumentu, decyzje w sprawie jego ustalenia podejmuje
pracodawca, po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych.
7. Przepis ust. 6 stosuje się odpowiednio, jeżeli u pracodawcy działa jedna
reprezentatywna zakładowa organizacja związkowa zrzeszająca co najmniej 5%
pracowników zatrudnionych u pracodawcy.
art. 31.
więcej
kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej przysługuje:
1) częściowo jednej osobie wykonującej pracę zarobkową w miesięcznym
wymiarze godzin równym liczbie członków zatrudnionych przez pracodawcę,
jeżeli ich liczba jest mniejsza od 150;
2) jednej osobie wykonującej pracę zarobkową, jeżeli związek liczy od 150 do
500 członków zatrudnionych przez pracodawcę;
3) dwóm osobom wykonującym pracę zarobkową, jeżeli związek liczy od 501
do 1000 członków zatrudnionych przez pracodawcę;
4) trzem osobom wykonującym pracę zarobkową, jeżeli związek liczy od 1001
do 2000 członków zatrudnionych przez pracodawcę;
5) kolejnej osobie wykonującej pracę zarobkową za każdy rozpoczęty nowy
tysiąc, jeżeli zakładowa organizacja związkowa liczy ponad 2000 członków
zatrudnionych przez pracodawcę;
6) w niepełnym wymiarze godzin i wtedy może ono być udzielane większej
liczbie osób wykonujących pracę zarobkową, zgodnie z zasadami
określonymi w pkt 1–5.
2. Osobie wykonującej pracę zarobkową w okresie zwolnienia od pracy, o
którym mowa w ust. 1, przysługują:
1) uprawnienia lub świadczenia osoby wykonującej pracę zarobkową;
2) prawo do wynagrodzenia lub świadczenia pieniężnego, o ile zarząd
zakładowej organizacji związkowej wystąpił z takim wnioskiem.
21. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb udzielenia i
korzystania ze zwolnienia od pracy, o którym mowa w ust. 1, przysługującego
osobie wykonującej pracę zarobkową, sposób ustalenia wysokości wynagrodzenia
albo świadczenia pieniężnego przysługującego osobie w okresie zwolnienia od
pracy oraz wynikających z tego tytułu uprawnień i świadczeń, mając na względzie
niwelowanie ujemnych następstw wykonywania czynności w zarządzie zakładowej
organizacji związkowej oraz charakter stosunku łączącego osobę zwolnioną od
pracy z pracodawcą, a także zabezpieczenie potrzeb pracodawcy.
3. Pracownik ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem
prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności
wynikającej z jego funkcji związkowej, jeżeli czynność ta nie może być wykonana
w czasie wolnym od pracy.
4. Inna niż pracownik osoba wykonująca pracę zarobkową ma prawo do
zwolnienia od pracy na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności
wynikającej z jej funkcji związkowej, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w
czasie wolnym od pracy. Osoba ta zachowuje prawo do wynagrodzenia, chyba że
przepisy szczególne stanowią inaczej.
5. Umowa zawarta między pracodawcą a inną niż pracownik osobą
wykonującą pracę zarobkową, w której określono termin wykonania pracy, nie
ulega przedłużeniu o czas zwolnienia od pracy, o którym mowa w ust. 4.
art. 32.
więcej
związkowej nie może:
1) wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku prawnego ze wskazanym uchwałą
zarządu jego członkiem lub z inną osobą wykonującą pracę zarobkową będącą
członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnioną do
reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby
dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,
2) zmienić jednostronnie warunków pracy lub wynagrodzenia na niekorzyść
osoby wykonującej pracę zarobkową, o której mowa w pkt 1
– z wyjątkiem przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także
jeżeli dopuszczają to przepisy odrębne.
11. Termin na wyrażenie zgody lub odmowę wyrażenia zgody przez zarząd
zakładowej organizacji związkowej wynosi:
1) 14 dni roboczych liczonych od dnia złożenia przez pracodawcę pisemnego
zawiadomienia o zamiarze wypowiedzenia lub jednostronnej zmiany
stosunku prawnego, o których mowa w ust. 1 pkt 1 albo 2, z podaniem
przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie lub jednostronną zmianę stosunku prawnego;
2) 7 dni roboczych liczonych od dnia złożenia przez pracodawcę pisemnego
zawiadomienia o zamiarze rozwiązania stosunku prawnego, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie stosunku
prawnego.
12. Bezskuteczny upływ terminów, o których mowa w ust. 11, jest
równoznaczny z wyrażeniem zgody przez zarząd zakładowej organizacji
związkowej.
13. W przypadku naruszenia przez pracodawcę warunków, o których mowa w
ust. 1, innej niż pracownik osobie wykonującej pracę zarobkową przysługuje,
niezależnie od wielkości poniesionej szkody, rekompensata w wysokości równej 6-
miesięcznemu wynagrodzeniu przysługującemu tej osobie w ostatnim okresie
zatrudnienia, a jeżeli wynagrodzenie tej osoby nie jest wypłacane w okresach
miesięcznych – w wysokości równej 6-krotności przeciętnego wynagrodzenia
miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, na podstawie art. 5 ust. 7 ustawy z dnia
4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2018 r.
poz. 1316, 1608, 1669 i 2435). Osoba ta może dochodzić odszkodowania lub
zadośćuczynienia przenoszącego wysokość rekompensaty.
14. Przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 13, bierze
się pod uwagę przeciętne miesięczne wynagrodzenie z okresu 6 miesięcy
poprzedzających dzień rozwiązania, wypowiedzenia lub jednostronnej zmiany
stosunku prawnego, a jeżeli inna niż pracownik osoba wykonująca pracę
zarobkową świadczyła pracę przez okres krótszy niż 6 miesięcy – przeciętne
miesięczne wynagrodzenie z całego okresu jej zatrudnienia.
2. Ochrona, o której mowa w ust. 1, przysługuje przez okres określony
uchwałą zarządu, a po jego upływie – dodatkowo przez czas odpowiadający
połowie okresu określonego uchwałą, nie dłużej jednak niż rok po jego upływie.
3. Zarząd zakładowej organizacji związkowej, reprezentatywnej w
rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2, wskazuje pracodawcy osoby podlegające ochronie
przewidzianej w ust. 1, w liczbie nie większej niż liczba osób stanowiących kadrę
kierowniczą u pracodawcy albo w liczbie ustalonej zgodnie z ust. 4.
4. Zarząd zakładowej organizacji związkowej, reprezentatywnej w
rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2, zrzeszającej do 20 członków zatrudnionych przez
pracodawcę ma prawo wskazać pracodawcy 2 osoby wykonujące pracę zarobkową podlegające ochronie przewidzianej w ust. 1, a jeżeli organizacja zrzesza więcej niż
20 członków zatrudnionych przez pracodawcę ma prawo wskazać, jako
podlegające tej ochronie, 2 osoby wykonujące pracę zarobkową oraz dodatkowo:
1) po jednej osobie wykonującej pracę zarobkową na każde rozpoczęte 10
członków tej organizacji zatrudnionych przez pracodawcę, w przedziale od 21
do 50 tych członków;
2) po jednej osobie wykonującej pracę zarobkową na każde rozpoczęte 20
członków tej organizacji zatrudnionych przez pracodawcę, w przedziale od 51
do 150 tych członków;
3) po jednej osobie wykonującej pracę zarobkową na każde rozpoczęte 30
członków tej organizacji zatrudnionych przez pracodawcę, w przedziale od
151 do 300 tych członków;
4) po jednej osobie wykonującej pracę zarobkową na każde rozpoczęte 40
członków tej organizacji zatrudnionych przez pracodawcę, w przedziale od
301 do 500 tych członków;
5) po jednej osobie wykonującej pracę zarobkową na każde rozpoczęte 50
członków tej organizacji zatrudnionych przez pracodawcę, w przedziale
powyżej 500 tych członków.
5. Osobami stanowiącymi kadrę kierowniczą, o których mowa w ust. 3, są
kierujący jednoosobowo zakładem pracy i ich zastępcy albo osoby wchodzące w
skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy, a także inne osoby
wyznaczone do dokonywania za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu
prawa pracy.
6. Ochrona przewidziana w ust. 1, w zakładowej organizacji związkowej innej
niż wymieniona w ust. 3 i 4, przysługuje jednej osobie wykonującej pracę
zarobkową wskazanej uchwałą zarządu tej organizacji.
7. Ochrona przewidziana w ust. 1 przysługuje, przez okres 6 miesięcy od dnia
utworzenia komitetu założycielskiego zakładowej organizacji związkowej, nie
więcej niż trzem osobom wykonującym pracę zarobkową wskazanym uchwałą
komitetu założycielskiego.
8. W przypadku gdy właściwy organ nie dokona wskazania, o którym mowa
w ust. 3, 4, 6 albo 7, ochrona przewidziana w ust. 1 przysługuje – w okresie do dokonania wskazania – odpowiednio przewodniczącemu zakładowej organizacji
związkowej bądź przewodniczącemu komitetu założycielskiego.
9. Ochrona przewidziana w ust. 1 przysługuje osobie wykonującej pracę
zarobkową pełniącej z wyboru funkcję związkową poza zakładową organizacją
związkową, korzystającej u pracodawcy z urlopu bezpłatnego lub ze zwolnienia
z obowiązku świadczenia pracy. Ochrona przysługuje w okresie tego urlopu lub
zwolnienia oraz przez rok po upływie tego okresu. Zgodę, o której mowa w ust. 1,
wyraża właściwy statutowo organ organizacji związkowej, w której dana osoba
pełni albo pełniła tę funkcję.
91. Pracodawca powiadamia na piśmie zarząd zakładowej organizacji
związkowej o liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą, o których mowa w ust.
5. Powiadomienie następuje w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisemnego
wniosku zarządu zakładowej organizacji związkowej.
92. Zarząd zakładowej organizacji związkowej lub komitet założycielski
zakładowej organizacji związkowej wskazują pracodawcy na piśmie osoby,
których stosunek prawny podlega ochronie, o której mowa w ust. 1, poprzez
podanie imienia i nazwiska tych osób, a także czasu trwania ochrony. Zmiany we
wskazaniu są dokonywane przez zarząd lub komitet założycielski zakładowej
organizacji związkowej na piśmie w terminie 7 dni od dnia zaistnienia zmiany.
10. (uchylony)
art. 33.
więcej
pracy lub umowie, jest obowiązany udostępnić zakładowej organizacji związkowej
pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności
związkowej u pracodawcy.
2. Zakładowej organizacji związkowej oraz pracodawcy przysługuje prawo
wystąpienia do sądu pracy z roszczeniem wynikającym z niewykonania lub
nienależytego wykonania umowy, o której mowa w ust. 1.
3. Jeżeli warunki udostępniania organizacji związkowej pomieszczeń
i urządzeń technicznych określają postanowienia układu zbiorowego pracy, prawo
wystąpienia z roszczeniem, o którym mowa w ust. 2, przysługuje pracodawcy lub
każdej z organizacji związkowych, której postanowienia te dotyczą.
4. Do postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 2 i 3, stosuje się
odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu z zakresu
prawa pracy.
Art. 331. 1. Pracodawca, na pisemny wniosek zakładowej organizacji
związkowej i za pisemną zgodą osoby wykonującej pracę zarobkową, jest
obowiązany pobierać z wynagrodzenia tej osoby składkę związkową w
zadeklarowanej przez nią wysokości.
2. Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie przekazywać kwoty pobranych
składek związkowych na rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie
oszczędnościowo-kredytowej wskazany przez zakładową organizację związkową.
art. 34.
więcej
związkowej obejmującej swoim działaniem pracodawcę, z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 341 i 342.
2. Przy ustalaniu liczby członków, o której mowa w art. 251 ust. 1, oraz prawa
do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy, o którym mowa w art. 31 ust. 1,
uwzględnia się liczbę członków międzyzakładowej organizacji związkowej
zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji.
Art. 341. 1. Pracodawcy objęci działaniem międzyzakładowej organizacji
związkowej ponoszą koszty, w tym koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia
społeczne, związane z zatrudnianiem osoby wykonującej pracę zarobkową
zwolnionej:
1) z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie
międzyzakładowej organizacji związkowej – na podstawie art. 31 ust. 1 w
związku z art. 34 ust. 2,
2) od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia – na podstawie
art. 31 ust. 3 lub od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia – na
podstawie art. 31 ust. 4
– odpowiednio do udziału liczby członków tej organizacji zatrudnionych u danego
pracodawcy w łącznej liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich
pracodawców objętych działaniem tej organizacji – w przeliczeniu na pełny wymiar
czasu pracy.
2. Zarząd międzyzakładowej organizacji związkowej przedstawia
pracodawcy, który zwolni osobę lub osoby wykonujące pracę zarobkową z
obowiązku świadczenia pracy, od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do
wynagrodzenia lub od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, informacje
o liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców
objętych działaniem tej organizacji oraz u każdego z tych pracodawców – w
przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, według stanu na ostatni dzień miesiąca.
3. Zarząd międzyzakładowej organizacji związkowej przedstawia informacje,
o których mowa w ust. 2, w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po
miesiącu, w którym nastąpiło zwolnienie osoby lub osób wykonujących pracę
zarobkową z obowiązku świadczenia pracy, od pracy zawodowej z zachowaniem
prawa do wynagrodzenia lub od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
4. Na potrzeby przeliczenia, o którym mowa w ust. 1 i 2, w przypadku innych
niż pracownicy osób wykonujących pracę zarobkową będących członkami
międzyzakładowej organizacji związkowej przyjmuje się, że osoby te są
zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy.
5. Sposób i tryb ponoszenia kosztów, o których mowa w ust. 1, określa każdy
pracodawca, który zwolni osobę lub osoby wykonujące pracę zarobkową z
obowiązku świadczenia pracy lub od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do
wynagrodzenia, w zakresie dotyczącym kosztów związanych z zatrudnianiem tej
osoby lub tych osób wykonujących pracę zarobkową.
Art. 342. 1. Zarząd międzyzakładowej organizacji związkowej, która co
najmniej u jednego pracodawcy objętego jej działaniem zrzesza osoby wykonujące
pracę zarobkową w liczbie wymaganej do uzyskania statusu organizacji
reprezentatywnej w rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2, może wskazać osoby
wykonujące pracę zarobkową podlegające ochronie przewidzianej w art. 32 ust. 1:
1) w liczbie ustalonej zgodnie z art. 32 ust. 3 albo 4 lub
2) w liczbie ustalonej zgodnie z art. 32 ust. 3 albo 4 u jednego pracodawcy
wskazanego przez tę organizację spośród pracodawców objętych jej
działaniem, u którego ta organizacja zrzesza osoby wykonujące pracę
zarobkową w liczbie wymaganej do uzyskania statusu organizacji
reprezentatywnej w rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2, powiększonej o liczbę
pozostałych pracodawców objętych działaniem tej organizacji, u których jest zatrudnionych co najmniej 10 osób wykonujących pracę zarobkową będących jej członkami.
2. Jeżeli międzyzakładowa organizacja związkowa u żadnego pracodawcy
objętego jej działaniem nie zrzesza liczby osób wykonujących pracę zarobkową
wymaganej do uzyskania statusu organizacji reprezentatywnej w rozumieniu art. 253
ust. 1 lub 2, liczba osób wykonujących pracę zarobkową podlegających
ochronie przewidzianej w art. 32 ust. 1 nie może być większa od liczby
pracodawców objętych działaniem tej organizacji, którzy zatrudniają co najmniej
10 osób wykonujących pracę zarobkową będących jej członkami.
art. 35.
więcej
1) przeszkadza w utworzeniu zgodnie z prawem organizacji związkowej,
2) utrudnia wykonywanie działalności związkowej prowadzonej zgodnie
z przepisami ustawy,
3) dyskryminuje, wbrew zakazowi, o którym mowa w art. 3 ust. 1, z powodu
przynależności do związku zawodowego, pozostawania poza związkiem
zawodowym lub wykonywania funkcji związkowej,
4) nie dopełnia w terminie obowiązku informacyjnego, o którym mowa w art.
261 ust. 1,
5) nie dopełnia w terminie obowiązku podjęcia negocjacji z zakładowymi
organizacjami związkowymi, o którym mowa w art. 261 ust. 3,
6) nie dopełnia obowiązku pobrania z wynagrodzenia danej osoby składki
związkowej w zadeklarowanej przez tę osobę wysokości lub obowiązku
niezwłocznego przekazania kwoty pobranych składek związkowych, o
których mowa w art. 331, na rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej
kasie oszczędnościowo-kredytowej wskazany przez zakładową organizację
związkową,
7) nie dopełnia obowiązku ponoszenia kosztów, o którym mowa w art. 341
ust. 1, w odpowiedniej proporcji wskazanej w art. 341 ust. 1 z uwzględnieniem art. 341 ust. 4
– podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
2. (utracił moc)
21. Kto w związku z pełnioną funkcją związkową:
1) wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie właściwego sądu o zmianie
statutu, o której mowa w art. 16,
2) niezgodnie z przepisem art. 24 ust. 1, przeznacza dochód z działalności
gospodarczej prowadzonej przez związek zawodowy na cele niesłużące
realizacji zadań statutowych związku lub dzieli go pomiędzy członków
związku,
3) w celu uzyskania uprawnień zakładowej organizacji związkowej,
reprezentatywnej zakładowej organizacji związkowej, międzyzakładowej
organizacji związkowej lub reprezentatywnej ponadzakładowej organizacji
związkowej w informacji, o której mowa w art. 251
ust. 2 lub 3 lub w art. 341 ust. 2 lub we wniosku, o którym mowa w art. 252
ust. 2, podaje lub na podstawie art. 342
ust. 1 wskazuje liczbę członków organizacji związkowej
wyższą niż wynikająca ze stanu faktycznego
– podlega grzywnie.
3. Odpowiedzialność za kierowanie nielegalnym strajkiem określa ustawa
o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.
art. 36.
więcej
zawodowego prowadzi działalność niezgodną z prawem, wyznacza termin co
najmniej 14 dni na dostosowanie działalności tego organu do obowiązującego
prawa. Postępowanie wszczyna się na wniosek właściwego prokuratora
okręgowego.
2. W razie bezskutecznego upływu terminu przewidzianego w ust. 1, sąd
rejestrowy może:
1) orzec grzywnę wobec poszczególnych członków organu związkowego
w wysokości określonej w art. 163 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego;
2) wyznaczyć władzom związku termin przeprowadzenia nowych wyborów do
organu związku wymienionego w ust. 1, pod rygorem zawieszenia
działalności tego organu.
3. Jeżeli środki określone w ust. 2 okażą się bezskuteczne, sąd rejestrowy, na
wniosek Ministra Sprawiedliwości, orzeka o skreśleniu związku zawodowego
z rejestru. Od tego orzeczenia przysługuje apelacja.
4. (uchylony)
5. Związek zawodowy skreślony prawomocnym orzeczeniem z rejestru
w myśl ust. 3 jest obowiązany niezwłocznie zaprzestać swej działalności,
a w terminie najpóźniej trzech miesięcy od uprawomocnienia się tego orzeczenia
dokonać swojej likwidacji w sposób przewidziany w statucie.
art. 37.
więcej
organizacjami dotyczące interesów osób wykonujących pracę zarobkową
rozwiązywane są na zasadach określonych w ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o
rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 399, 730 i 1608).
art. 38.
więcej
odpowiednio do organizacji związkowych, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 2,
z wyłączeniem przepisu art. 12 ust. 1 w części dotyczącej liczby założycieli
związku, a w części dotyczącej liczby członków związku przepisu art. 17 ust. 1
pkt 3.
art. 39.
więcej
emeryci i renciści bez względu na przynależność związkową. Nadzór społeczny
nad tymi kasami sprawują związki zawodowe.
2. (utracił moc)
3. (utracił moc)
4. (utracił moc)
5. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady
organizowania i działania kas, o których mowa w ust. 1, obowiązki zakładów pracy
w tym zakresie.
art. 40.
więcej
1) w art. 74:
a) dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1,
b) dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
„2. Żołnierze w czynnej służbie wojskowej nie mogą tworzyć i wstępować do związków zawodowych ani brać czynnego udziału w działalności związków zawodowych, których byli członkami w chwili powołania do tej służby.";
2) po art. 154 dodaje się art. 154a w brzmieniu:
„Art. 154a. Junacy odbywający zasadniczą służbę w obronie cywilnej nie mogą tworzyć i wstępować do związków zawodowych ani brać czynnego udziału w działalności związków zawodowych, w których byli członkami w chwili powołania do tej służby."
art. 41.
więcej
„Art. 48a. 1. Żołnierzom zawodowym nie przysługuje prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych. Obowiązkiem Państwa jest zagwarantowanie żołnierzowi zawodowemu godziwych warunków służby i uposażenia.
2. Z chwilą powołania do zawodowej służby wojskowej ustaje dotychczasowe członkostwo w związkach zawodowych."
art. 42.
więcej
1) w art. 40:
a) w ust. 1 wyrazy „pracowników urzędów państwowych" skreśla się,
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określa stanowiska, o których mowa w ust. 1.",
2) art. 41 skreśla się.
art. 43.
więcej
art. 44.
więcej
art. 45.
więcej
1a. Jeżeli nieruchomość, o której mowa w ust. 1, w dniu podziału nie stanowi własności lub nie jest przedmiotem użytkowania wieczystego Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, podziałowi pomiędzy Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" i Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych podlegają nakłady na nieruchomość poczynione przez Zrzeszenie Związków Zawodowych i zwrócone przez właściciela nieruchomości.
2. Czynności prawne przekraczające zakres zwykłego zarządu majątkiem, którego dotyczy ust. 1, są nieważne, a dokonane w drodze tych czynności przeniesienia praw do składników majątkowych są bezskuteczne, korzyści zaś uzyskane przez osoby trzecie w wyniku tych czynności podlegają zwrotowi na rzecz uszczuplonego majątku, o jakim mowa w tym przepisie.
3. Minister Pracy i Polityki Socjalnej, w terminie do dnia 31 sierpnia 1997 r., w oparciu o inwentaryzację nieruchomości, o których mowa w ust. 1, określi w drodze rozporządzenia wykazy nieruchomości, które od dnia wejścia w życie rozporządzenia stanowić będą wyłączną własność albo przedmiot użytkowania wieczystego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność" lub Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych; wykazy te stanowić będą podstawę do ujawnienia praw w księgach wieczystych.
3a. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 1a i 3, wolne jest od opłat sądowych.
4. Minister Pracy i Polityki Socjalnej w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 3, określi ponadto szczegółowe zasady i tryb:
1) przeniesienia praw do nieruchomości podlegających podziałowi, o którym mowa w ust. 1,
2) rozliczeń związanych z tym podziałem, jeżeli wartość poszczególnych nieruchomości nie pozwoli na równy ich podział.
5. Inwentaryzację, o której mowa w ust. 3, przeprowadzi komisja powołana przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej.
6. Minister Pracy i Polityki Socjalnej dokona, w drodze decyzji, rozliczeń, o których mowa w ust. 4 pkt 2.
7. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 3 i 4, Minister Pracy i Polityki Socjalnej wyda po zasięgnięciu, w trybie określonym w art. 19 ust. 2, opinii Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność" i Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych.
art. 46.
więcej
w życie ustawy zachowuje moc prawną.
art. 47.
więcej
art. 48.
więcej
zawodowych (Dz. U. z 1985 r. poz. 277, z 1988 r. poz. 84, z 1989 r. poz. 105 oraz
z 1990 r. poz. 179).
2. Do czasu wydania rozporządzenia Rady Ministrów, o którym mowa
w art. 39 ust. 5 niniejszej ustawy, pozostają w mocy przepisy wydane na podstawie
art. 58 ustawy wymienionej w ust. 1.
art. 49.
więcej
Wyszukiwarka
- Kodeks Karny dostęp do ustawy
- 22 Kodeks Karny konkretny artykuł ustawy
- Sąd Okręgowy w Ełku informacje o sądzie
- Pełnomocnictwo ogólne dostęp do wzorców