Art. 96. 1. Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych:
1) strona dochodząca ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa oraz roszczeń z tym
związanych;
2) strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych oraz strona pozwana w sprawie
o obniżenie alimentów;
3) strona wnosząca o uznanie postanowień umownych za niedozwolone;
4) pracownik wnoszący powództwo albo składający wniosek o wszczęcie
postępowania nieprocesowego, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 1 zdanie drugie, lub
strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych;
5) kurator wyznaczony przez sąd orzekający lub sąd opiekuńczy dla danej sprawy;
6) prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, Rzecznik
Praw Pacjenta i Rzecznik Finansowy;
7) powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w sprawach dotyczących praktyk
ograniczających konkurencję oraz praktyk naruszających zbiorowe interesy
konsumentów;
8) inspektor pracy oraz związki zawodowe w sprawach z zakresu prawa pracy;
9) strona w sprawach związanych z ochroną zdrowia psychicznego;
9a) osoba ubezwłasnowolniona w sprawach o uchylenie lub zmianę
ubezwłasnowolnienia;
10) strona, która została zwolniona od kosztów sądowych przez sąd – w zakresie
przyznanego jej zwolnienia;
11) powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w sprawach dotyczących ochrony
indywidualnych interesów konsumenta;
12) strona dochodząca naprawienia szkód spowodowanych ruchem zakładu
górniczego, o których mowa w dziale VIII ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. –
Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2019 r. poz. 868, 1214 i 1495 oraz z
2020 r. poz. 284);
13) osoba ubiegająca się o uzyskanie kompensaty na podstawie ustawy z dnia 7 lipca
2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów
zabronionych (Dz. U. z 2016 r. poz. 325);
14) strona w sprawach dotyczących wypłat oraz zwrotu należności powstałych
w wyniku realizacji przepisów z zakresu ochrony roszczeń pracowniczych
w razie niewypłacalności pracodawcy;
15) osoba dotknięta przemocą w rodzinie w sprawach o zobowiązanie osoby
stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego
mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do
tego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
2. Za kuratora wydatki ponosi tymczasowo strona, dla której kurator został
ustanowiony, a gdyby to nie było możliwe – strona, która swym wnioskiem lub swą
czynnością spowodowała ustanowienie kuratora, chyba że przepis szczególny stanowi
inaczej.
3. W pozostałych wypadkach, o których mowa w ust. 1, za stronę zwolnioną od
kosztów sądowych wydatki ponosi tymczasowo Skarb Państwa.
4. W wypadku gdy powództwo o ustalenie ojcostwa okaże się oczywiście
bezzasadne, sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie może obciążyć
powoda nieuiszczonymi kosztami sądowymi, biorąc pod uwagę wszystkie
okoliczności sprawy.

Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych art. 96