Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

art. 1. więcej Art. 1. Ustawa reguluje:
1) ewidencjonowanie, gromadzenie, przechowywanie, opracowywanie,
zabezpieczenie, udostępnianie i publikowanie dokumentów organów
bezpieczeństwa państwa, wytworzonych oraz gromadzonych od dnia 22 lipca
1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r., a także organów bezpieczeństwa Trzeciej Rzeszy Niemieckiej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, dotyczących:
a) popełnionych na osobach narodowości polskiej lub obywatelach
polskich innych narodowości w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do
dnia 31 lipca 1990 r.:
– zbrodni nazistowskich,
– zbrodni komunistycznych,
– zbrodni ukraińskich nacjonalistów i członków ukraińskich formacji
kolaborujących z Trzecią Rzeszą Niemiecką,
– innych przestępstw stanowiących zbrodnie przeciwko pokojowi,
ludzkości lub zbrodnie wojenne,
b) innych represji z motywów politycznych, jakich dopuścili się
funkcjonariusze polskich organów ścigania lub wymiaru
sprawiedliwości albo osoby działające na ich zlecenie, a ujawnionych
w treści orzeczeń zapadłych na podstawie ustawy z dnia 23 lutego
1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób
represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa
Polskiego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2099),
c) działalności organów bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 5;
1a) opracowywanie, publikowanie i udostępnianie inwentarza archiwalnego
Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko
Narodowi Polskiemu;
2) tryb postępowania w zakresie ścigania przestępstw określonych w pkt 1 lit. a;
2a) ochronę dobrego imienia Rzeczypospolitej Polskiej i Narodu Polskiego;
2b) przygotowywanie i publikowanie katalogów prowadzonych przez Biuro
Lustracyjne;
2c) prowadzenie rejestrów oświadczeń lustracyjnych, analizę oświadczeń
lustracyjnych oraz przygotowywanie postępowań lustracyjnych;
3) ochronę danych osobowych osób, których dotyczą dokumenty zgromadzone
w archiwum Instytutu Pamięci;
4) prowadzenie działań w zakresie edukacji publicznej;
5) poszukiwanie miejsc spoczynku osób poległych w walkach o niepodległość
i zjednoczenie Państwa Polskiego, a zwłaszcza tych, które straciły życie
wskutek walki z narzuconym systemem totalitarnym lub wskutek represji
totalitarnych lub czystek etnicznych w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do
dnia 31 lipca 1990 r.;
6) prowadzenie działalności związanej z upamiętnianiem historycznych
wydarzeń, miejsc oraz postaci w dziejach walk i męczeństwa Narodu
Polskiego, zarówno w kraju, jak i za granicą, a także miejsc walk
i męczeństwa innych narodów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca 1990 r.

art. 2. więcej Art. 2. 1. Zbrodniami komunistycznymi, w rozumieniu ustawy, są czyny
popełnione przez funkcjonariuszy państwa komunistycznego w okresie od dnia
8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca 1990 r. polegające na stosowaniu represji lub
innych form naruszania praw człowieka wobec jednostek lub grup ludności bądź
w związku z ich stosowaniem, stanowiące przestępstwa według polskiej ustawy
karnej obowiązującej w czasie ich popełnienia. Zbrodniami komunistycznymi są
również czyny popełnione przez tych funkcjonariuszy w okresie, o którym mowa
w zdaniu poprzedzającym, zawierające znamiona czynów zabronionych
określonych w art. 187, 193 lub 194 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej
z dnia 11 lipca 1932 r. – Kodeks karny albo art. 265 § 1, art. 266 § 1, 2 lub 4 lub
art. 267 ustawy z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny, dokonane przeciwko
dokumentom w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 18 października 2006 r.
o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat
1944–1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2019 r. poz. 430, 399, 447, 534
i 1571) na szkodę osób, których te dokumenty dotyczą.
2. Funkcjonariuszem państwa komunistycznego, w rozumieniu ustawy, jest
funkcjonariusz publiczny, a także osoba, która podlegała ochronie równej ochronie
funkcjonariusza publicznego, w szczególności funkcjonariusz państwowy oraz
osoba pełniąca funkcję kierowniczą w organie statutowym partii komunistycznych.

Art. 2a. Zbrodniami ukraińskich nacjonalistów i członków ukraińskich
formacji kolaborujących z Trzecią Rzeszą Niemiecką, w rozumieniu ustawy, są
czyny popełnione przez ukraińskich nacjonalistów w latach 1925–1950, polegające
na stosowaniu przemocy, terroru lub innych form naruszania praw człowieka
wobec jednostek lub grup ludności. Zbrodnią ukraińskich nacjonalistów i członków
ukraińskich formacji kolaborujących z Trzecią Rzeszą Niemiecką jest również
udział w eksterminacji ludności żydowskiej oraz ludobójstwie na obywatelach II
Rzeczypospolitej na terenach Wołynia i Małopolski Wschodniej.

art. 3. więcej Art. 3. Zbrodniami przeciwko ludzkości są w szczególności zbrodnie
ludobójstwa w rozumieniu Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni
ludobójstwa, przyjętej w dniu 9 grudnia 1948 r. (Dz. U. z 1952 r. poz. 9, 10 i 213
oraz z 1998 r. poz. 177), a także inne poważne prześladowania z powodu
przynależności osób prześladowanych do określonej grupy narodowościowej,
politycznej, społecznej, rasowej lub religijnej, jeżeli były dokonywane przez
funkcjonariuszy publicznych albo przez nich inspirowane lub tolerowane.

art. 4. więcej Art. 4. 1. Zbrodnie:
1) stanowiące według prawa międzynarodowego zbrodnie przeciwko pokojowi,
ludzkości lub zbrodnie wojenne, o których mowa w art. 1 pkt 1 lit. a, oraz
2) komunistyczne, w rozumieniu art. 2 ust. 1, niebędące zbrodniami wojennymi
lub zbrodniami przeciwko ludzkości
– nie ulegają przedawnieniu.
1a. (uchylony)
1b. Do zbrodni komunistycznych, o których mowa w ust. 1 pkt 2, przepisu
art. 4 § 1 Kodeksu karnego nie stosuje się.
2. Zbrodnie wymienione w art. 1 w pkt 1 lit. a, popełnione na innych osobach
niż obywatele polscy, są przedmiotem działania organów powołanych przez
ustawę, jeżeli zostały popełnione na terytorium Państwa Polskiego.
3. W stosunku do sprawców zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko ludzkości
lub zbrodni komunistycznych nie stosuje się wydanych przed dniem 7 grudnia
1989 r. przepisów ustaw i dekretów, które przewidują amnestię lub abolicję.

art. 5. więcej Art. 5. 1. Organami bezpieczeństwa państwa, w rozumieniu ustawy, są:
1) Resort Bezpieczeństwa Publicznego Polskiego Komitetu Wyzwolenia
Narodowego;
2) Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego;
3) Komitet do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego;
4) jednostki organizacyjne podległe organom, o których mowa w pkt 1–3,
a w szczególności jednostki Milicji Obywatelskiej w okresie do dnia
14 grudnia 1954 r.;
5) instytucje centralne Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych oraz podległe im jednostki terenowe w wojewódzkich,
powiatowych i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz
w wojewódzkich, rejonowych i równorzędnych urzędach spraw
wewnętrznych;
6) Akademia Spraw Wewnętrznych;
7) Zwiad Wojsk Ochrony Pogranicza;
8) Zarząd Główny Służby Wewnętrznej jednostek wojskowych Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych oraz podległe mu komórki;
9) Informacja Wojskowa;
10) Wojskowa Służba Wewnętrzna;
11) Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego;
12) inne służby Sił Zbrojnych prowadzące działania operacyjno-rozpoznawcze
lub dochodzeniowo-śledcze, w tym w rodzajach broni oraz w okręgach
wojskowych;
13) Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk wraz z wojewódzkimi
i miejskimi urzędami kontroli prasy, publikacji i widowisk oraz Główny
Urząd Kontroli Publikacji i Widowisk wraz z okręgowymi urzędami;
14) Urząd do Spraw Wyznań oraz terenowe organy administracji państwowej
o właściwości szczególnej do spraw wyznań stopnia wojewódzkiego.
2. Do organów bezpieczeństwa państwa, w rozumieniu ustawy, należą także
organy i instytucje cywilne i wojskowe państw obcych o zadaniach podobnych do
zadań organów, o których mowa w ust. 1.
3. Jednostkami Służby Bezpieczeństwa, w rozumieniu ustawy, są te jednostki
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, które z mocy prawa podlegały rozwiązaniu
w chwili zorganizowania Urzędu Ochrony Państwa, oraz te jednostki, które były
ich poprzedniczkami.

art. 6. więcej Art. 6. (uchylony).

art. 7. więcej Art. 7. Dokumentami, w rozumieniu ustawy, są:
1) wszelkie nośniki informacji, niezależnie od formy przechowywania
informacji, w tym w szczególności: akta, kartoteki, rejestry, pliki
komputerowe, pisma, mapy, plany, filmy i inne nośniki obrazu, nośniki
dźwięku i wszelkich innych form zapisu, a także kopie, odpisy i inne
duplikaty tych nośników informacji;
2) niezbędne do analizy informacji środki pomocnicze, a w szczególności
programy na użytek zautomatyzowanego przetwarzania danych.

art. 8. więcej Art. 8. 1. W celu realizacji zadań określonych w art. 1 tworzy się Instytut
Pamięci Narodowej – Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu,
zwany dalej „Instytutem Pamięci”.
2. Instytut Pamięci jest finansowany z budżetu państwa, w którym stanowi
odrębną część.
3. Organizację Instytutu Pamięci w zakresie nieuregulowanym ustawą określa
statut nadany przez Prezesa Instytutu Pamięci.

art. 9. więcej Art. 9. 1. Instytutem Pamięci kieruje Prezes Instytutu Pamięci.
2. Prezes Instytutu Pamięci w sprawowaniu swego urzędu jest niezależny od
organów władzy państwowej.

art. 10. więcej Art. 10. 1. Prezesa Instytutu Pamięci powołuje i odwołuje Sejm
Rzeczypospolitej Polskiej za zgodą Senatu, na wniosek Kolegium Instytutu
Pamięci, które zgłasza kandydata spoza swego grona.
2. Kadencja Prezesa Instytutu Pamięci trwa 5 lat, licząc od dnia złożenia
ślubowania. Po upływie kadencji pełni on obowiązki do czasu objęcia stanowiska
przez nowego Prezesa Instytutu Pamięci.
2a. W razie śmierci Prezesa Instytutu Pamięci, do czasu objęcia stanowiska
przez nowo powołanego Prezesa Instytutu Pamięci, jego obowiązki pełni jeden
z zastępców Prezesa Instytutu Pamięci wskazany przez Marszałka Sejmu.
3. Nie wcześniej niż na 6 miesięcy i nie później niż na 3 miesiące przed
upływem kadencji Prezesa Instytutu Pamięci przewodniczący Kolegium Instytutu
Pamięci ogłasza publiczny konkurs na stanowisko Prezesa Instytutu Pamięci.
W przypadku innej przyczyny opróżnienia stanowiska Prezesa Instytutu Pamięci,
termin zgłaszania się kandydatów do konkursu na to stanowisko wynosi 30 dni od
dnia ogłoszenia konkursu. Przesłuchania kandydatów na stanowisko Prezesa
Instytutu Pamięci mają charakter publiczny.
4. Ta sama osoba nie może być Prezesem Instytutu Pamięci więcej niż przez
dwie kolejne kadencje.

Art. 10a. 1. Przewodniczący Kolegium Instytutu Pamięci udostępnia
ogłoszenie o konkursie na stanowisko Prezesa Instytutu Pamięci w Biuletynie
Informacji Publicznej Instytutu Pamięci.
2. Ogłoszenie o konkursie zawiera:
1) określenie stanowiska, na które jest przeprowadzany konkurs;
2) wymagania niezbędne do sprawowania stanowiska, w szczególności
określone w art. 11;
3) wykaz dokumentów i oświadczeń kandydata oraz informacje o sposobie,
terminie i miejscu ich składania;
4) informacje o terminie rozpoczęcia i zakończenia konkursu.
3. Członek Kolegium Instytutu Pamięci, który jest małżonkiem kandydata lub
jego krewnym albo powinowatym, do drugiego stopnia włącznie, albo pozostaje
wobec niego w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to budzić
uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności, nie może uczestniczyć
w przeprowadzaniu konkursu. Członek Kolegium Instytutu Pamięci składa oświadczenie o niewystępowaniu tych okoliczności przed rozpoczęciem pierwszego etapu konkursu, a jeżeli te okoliczności ujawnią się po rozpoczęciu
pierwszego etapu konkursu, członek Kolegium Instytutu Pamięci składa
oświadczenie o wyłączeniu się z dalszego udziału w postępowaniu konkursowym.
4. Czynności dokonane przy udziale członka Kolegium Instytutu Pamięci
podlegającego wyłączeniu mogą być uznane za nieważne, jeżeli mogły one mieć
wpływ na ustalenie wyniku konkursu. Decyzję w tej sprawie Kolegium Instytutu
Pamięci podejmuje bezwzględną większością głosów.
5. Konkurs składa się z dwóch etapów:
1) etap pierwszy polegający na sprawdzeniu dokumentów i oświadczeń
złożonych przez kandydatów, ustaleniu na ich podstawie, czy spełniają oni
wymogi formalne określone w ogłoszeniu o konkursie, i wystąpieniu do
właściwych organów i instytucji państwowych o udzielenie informacji
w zakresie, o którym mowa w art. 11 ust. 2–2b;
2) etap drugi polegający na publicznym wysłuchaniu kandydatów, podczas
którego kandydat prezentuje swoje umiejętności i przedstawia koncepcje
kierowania Instytutem Pamięci oraz plany dotyczące jego działania, a każdy
członek Kolegium Instytutu Pamięci ma prawo zadawania pytań kandydatom.
6. Lista kandydatów spełniających wymogi formalne, dopuszczonych do
drugiego etapu konkursu jest udostępniana w Biuletynie Informacji Publicznej
Instytutu Pamięci.
7. Termin i miejsce przeprowadzenia drugiego etapu konkursu wyznacza
przewodniczący Kolegium Instytutu Pamięci, zawiadamiając kandydatów
dopuszczonych do drugiego etapu konkursu oraz członków Kolegium Instytutu
Pamięci. Informacje o terminie i miejscu przeprowadzenia drugiego etapu
konkursu udostępnia się w Biuletynie Informacji Publicznej Instytutu Pamięci.
Przewodniczący Kolegium Instytutu Pamięci może ustalić, ze względów
bezpieczeństwa, maksymalną liczbę osób obecnych w miejscu wysłuchania
kandydatów.
8. W toku konkursu sprawdzeniu przez Kolegium Instytutu Pamięci podlegają
wiedza, predyspozycje oraz umiejętności kandydatów niezbędne do wykonywania
zadań na stanowisku Prezesa Instytutu Pamięci.
9. Kolegium Instytutu Pamięci podejmuje uchwałę w sprawie wyłonienia
kandydata na stanowisko Prezesa Instytutu Pamięci w głosowaniu tajnym,
bezwzględną większością głosów. Jeżeli w pierwszym głosowaniu żaden
z kandydatów nie uzyska bezwzględnej większości głosów, wówczas
przeprowadza się kolejne głosowanie zwykłą większością głosów, z udziałem
kandydatów, którzy uzyskali dwie kolejne największe liczby głosów. Jeżeli
w głosowaniach wymienionych w zdaniu pierwszym i drugim żaden z kandydatów
nie uzyska wymaganej większości głosów, Kolegium Instytutu Pamięci, w drodze
uchwały, uznaje konkurs za nierozstrzygnięty, a jego przewodniczący ponownie
ogłasza konkurs.
10. Członek Kolegium Instytutu Pamięci może oddać jeden głos w każdej
turze głosowania.
11. Uchwałę Kolegium Instytutu Pamięci, o której mowa w ust. 9, podpisują
wszyscy członkowie Kolegium Instytutu Pamięci. Członek Kolegium Instytutu
Pamięci może zgłosić zdanie odrębne wraz z uzasadnieniem.

art. 11. więcej Art. 11. 1. Na stanowisko Prezesa Instytutu Pamięci może być powołana
osoba, która:
1) posiada wyłącznie obywatelstwo polskie;
2) nie została skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne
ścigane z urzędu;
3) wyróżnia się wysokimi walorami moralnymi oraz wiedzą przydatną
w pracach Instytutu Pamięci;
4) posiada stopień naukowy doktora, doktora habilitowanego lub tytuł naukowy
profesora.
2. Na stanowisko Prezesa Instytutu Pamięci nie może być powołana osoba,
która pełniła służbę, pracowała lub była współpracownikiem organów
bezpieczeństwa państwa, wymienionych w art. 5, ani też sędzia, który orzekając
uchybił godności urzędu, sprzeniewierzając się niezawisłości sędziowskiej.
2a. Na stanowisko Prezesa Instytutu Pamięci nie może być powołana również
osoba, co do której w archiwach podlegających przekazaniu do Instytutu Pamięci
lub w innych archiwach państwowych znajduje się informacja o tym, że istnieją
wobec niej przesłanki przewidziane w ust. 2.
2b. Na stanowisko Prezesa Instytutu Pamięci nie może być powołana również
osoba, której działalność związana z dostępem do informacji niejawnych lub objęta
ochroną jako informacja niejawna uniemożliwia szczegółowe przedstawienie
informacji o przebiegu swojej służby, pracy lub współpracy.
3. Prezes Instytutu Pamięci nie może należeć do partii politycznej, związku
zawodowego ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić
z godnością jego urzędu.
4. Prezes Instytutu Pamięci nie może wykonywać innych zajęć zawodowych,
z wyjątkiem zajmowania stanowiska profesora szkoły wyższej.
5. Stanowiska Prezesa Instytutu Pamięci nie można łączyć z mandatem posła
albo senatora.
6. Prokuratorem Instytutu Pamięci może być osoba, która:
1) wyróżnia się wysokimi walorami moralnymi oraz wiedzą przydatną
w pracach Instytutu Pamięci;
2) spełnia warunki, o których mowa w ust. 2–2b.
7. Pracownikiem Instytutu Pamięci może być osoba, która spełnia warunki,
o których mowa w ust. 1 pkt 3 oraz w ust. 2–2b, i nie prowadzi działalności
publicznej niedającej się pogodzić z działalnością Instytutu Pamięci.

art. 12. więcej Art. 12. Przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków Prezes Instytutu
Pamięci składa przed Sejmem Rzeczypospolitej Polskiej następujące ślubowanie:
„Ślubuję uroczyście na powierzonym mi stanowisku Prezesa Instytutu
Pamięci Narodowej służyć wiernie Narodowi Polskiemu, stać na straży
prawa, obowiązki mojego urzędu wypełniać sumiennie,
a w postępowaniu kierować się zasadami godności i uczciwości.”.
Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania „Tak mi dopomóż Bóg”.

art. 13. więcej Art. 13. 1. Kadencja Prezesa Instytutu Pamięci wygasa w razie:
1) śmierci;
2) rezygnacji;
3) odwołania;
4) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane
z urzędu.
2. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej odwołuje Prezesa Instytutu Pamięci, jeżeli:
1) z powodu choroby, ułomności lub upadku sił stał się trwale niezdolny do
pełnienia obowiązków Prezesa Instytutu Pamięci;
2) nie wypełnia obowiązków nałożonych przez ustawę lub działa na szkodę
Instytutu Pamięci;
3) nie zostało przyjęte sprawozdanie z działalności Instytutu Pamięci za dany rok
kalendarzowy.

art. 14. więcej Art. 14. 1. Prezes Instytutu Pamięci nie może być bez uprzedniej zgody
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani
pozbawiony wolności, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Prezes Instytutu Pamięci może wyrazić zgodę na pociągnięcie go do
odpowiedzialności karnej za wykroczenia, o których mowa w ust. 3, w trybie
określonym w tym przepisie.
3. W przypadku popełnienia przez Prezesa Instytutu Pamięci wykroczenia,
o którym mowa w rozdziale XI ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń
(Dz. U. z 2019 r. poz. 821 i 1238), przyjęcie przez Prezesa Instytutu Pamięci
mandatu karnego albo uiszczenie grzywny, w przypadku ukarania mandatem
karnym zaocznym, o którym mowa w art. 98 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 24 sierpnia
2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2019 r.
poz. 1120, 1123 i 1556), stanowi oświadczenie o wyrażeniu przez niego zgody na
pociągnięcie go do odpowiedzialności w tej formie.
4. Prezes Instytutu Pamięci nie może być zatrzymany lub aresztowany,
z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie
jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu
niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu, który może nakazać
natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.

Art. 14a. Przedawnienie w postępowaniu karnym czynu objętego
immunitetem nie biegnie w okresie korzystania z immunitetu.

Art. 14b. 1. Wniosek o wyrażenie zgody na pociągnięcie Prezesa Instytutu
Pamięci do odpowiedzialności karnej w sprawie o przestępstwo ścigane
z oskarżenia publicznego składa się za pośrednictwem Prokuratora Generalnego.
2. Wniosek o wyrażenie zgody na pociągnięcie Prezesa Instytutu Pamięci do
odpowiedzialności karnej w sprawie o przestępstwo ścigane z oskarżenia
prywatnego składa oskarżyciel prywatny, po wniesieniu sprawy do sądu.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, sporządza i podpisuje adwokat lub
radca prawny, z wyjątkiem wniosków składanych w swoich sprawach przez
sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy oraz profesorów
i doktorów habilitowanych nauk prawnych.
4. Wnioski, o których mowa w ust. 1 i 2, powinny zawierać:
1) oznaczenie wnioskodawcy oraz pełnomocnika, o ile został ustanowiony;
2) imię i nazwisko oraz datę i miejsce urodzenia Prezesa Instytutu Pamięci;
3) wskazanie podstawy prawnej wniosku;
4) dokładne określenie czynu, którego dotyczy wniosek, ze wskazaniem czasu,
miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz jego skutków,
a zwłaszcza charakteru powstałej szkody;
5) uzasadnienie.

Art. 14c. 1. Wniosek o wyrażenie zgody na pociągnięcie Prezesa Instytutu
Pamięci do odpowiedzialności karnej składa się Marszałkowi Sejmu.
2. Jeżeli wniosek nie spełnia wymogów formalnych, o których mowa
w art. 14b ust. 3 lub 4, Marszałek Sejmu wzywa wnioskodawcę do poprawienia lub
uzupełnienia wniosku w terminie 14 dni, wskazując niezbędny zakres poprawienia
lub uzupełnienia. W przypadku niepoprawienia lub nieuzupełnienia wniosku we
wskazanym terminie i zakresie Marszałek Sejmu postanawia o pozostawieniu
wniosku bez biegu.
3. Jeżeli wniosek spełnia wymogi formalne, o których mowa w art. 14b ust. 3
i 4, Marszałek Sejmu kieruje go do organu właściwego na podstawie regulaminu
Sejmu do rozpatrzenia wniosku, zawiadamiając jednocześnie Prezesa Instytutu
Pamięci o treści wniosku.
4. Organ właściwy do rozpatrzenia wniosku powiadamia Prezesa Instytutu
Pamięci o terminie rozpatrzenia wniosku. Pomiędzy doręczeniem powiadomienia
a terminem rozpatrzenia wniosku, o ile nie zachodzi wypadek niecierpiący zwłoki,
powinno upłynąć co najmniej 7 dni.
5. Na żądanie organu właściwego do rozpatrzenia wniosku sąd albo
odpowiedni organ, przed którym toczy się postępowanie wobec Prezesa Instytutu
Pamięci, udostępnia akta postępowania.
6. Prezes Instytutu Pamięci przedstawia organowi właściwemu do
rozpatrzenia wniosku wyjaśnienia i własne wnioski w tej sprawie w formie
pisemnej lub ustnej.
7. Po rozpatrzeniu sprawy, organ właściwy do rozpatrzenia wniosku uchwala
sprawozdanie wraz z propozycją przyjęcia lub odrzucenia wniosku.
8. W trakcie rozpatrywania przez Sejm sprawozdania, o którym mowa
w ust. 7, Prezesowi Instytutu Pamięci przysługuje prawo do zabrania głosu.
9. Sejm wyraża zgodę na pociągnięcie Prezesa Instytutu Pamięci do
odpowiedzialności karnej w drodze uchwały podjętej bezwzględną większością
ustawowej liczby posłów. Nieuzyskanie wymaganej większości głosów oznacza
podjęcie uchwały o niewyrażeniu zgody na pociągnięcie Prezesa Instytutu Pamięci
do odpowiedzialności karnej.

Art. 14d. 1. Zakaz zatrzymania, o którym mowa w art. 14, obejmuje wszelkie
formy pozbawienia lub ograniczenia wolności osobistej Prezesa Instytutu Pamięci
przez organy stosujące przymus.
2. Wniosek o wyrażenie zgody na zatrzymanie lub aresztowanie Prezesa
Instytutu Pamięci składa się za pośrednictwem Prokuratora Generalnego.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, powinien zawierać:
1) oznaczenie wnioskodawcy;
2) imię i nazwisko oraz datę i miejsce urodzenia Prezesa Instytutu Pamięci;
3) dokładne określenie czynu oraz jego kwalifikację prawną;
4) podstawę prawną zastosowania określonego środka;
5) uzasadnienie, wskazujące w szczególności na konieczność zastosowania
określonego środka.
4. Do postępowania z wnioskiem o wyrażenie zgody na zatrzymanie lub
aresztowanie Prezesa Instytutu Pamięci przepisy art. 14c ust. 1–8 stosuje się
odpowiednio.
5. Sejm wyraża zgodę na zatrzymanie lub aresztowanie Prezesa Instytutu
Pamięci w drodze uchwały podjętej bezwzględną większością ustawowej liczby posłów. Nieuzyskanie wymaganej większości głosów oznacza podjęcie uchwały o niewyrażeniu zgody na zatrzymanie lub aresztowanie Prezesa Instytutu Pamięci.
6. Wymóg uzyskania zgody Sejmu nie dotyczy wykonania kary pozbawienia
wolności orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu.

Art. 14e. 1. Marszałek Sejmu przesyła wnioskodawcy niezwłocznie uchwałę,
o której mowa w art. 14c ust. 9 i art. 14d ust. 5.
2. Uchwały, o których mowa w ust. 1, podlegają ogłoszeniu w Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Art. 14f. Przepisy ustawy dotyczące odpowiedzialności karnej Prezesa
Instytutu Pamięci stosuje się odpowiednio do odpowiedzialności za wykroczenia.

Art. 14g. Szczegółowy tryb postępowania w sprawach, o których mowa
w art. 14a–14f, określa regulamin Sejmu.

art. 15. więcej Art. 15. 1. W Instytucie Pamięci tworzy się Kolegium Instytutu Pamięci.
2. Kolegium Instytutu Pamięci jest organem opiniodawczo-doradczym
Prezesa Instytutu Pamięci w sprawach objętych zakresem działania Instytutu
Pamięci oraz wykonuje zadania i posiada kompetencje przewidziane w ustawie.
3. Kolegium Instytutu Pamięci składa się z dziewięciu członków, w tym:
1) dwóch powoływanych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;
2) pięciu powoływanych przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej;
3) dwóch powoływanych przez Senat.
4. Członkiem Kolegium Instytutu Pamięci może zostać osoba, która posiada
wyłącznie obywatelstwo polskie, wyróżnia się wysokimi walorami moralnymi oraz
wiedzą przydatną w pracach Instytutu Pamięci.
5. Członkiem Kolegium Instytutu Pamięci nie może zostać osoba, która
pełniła służbę, pracowała lub była współpracownikiem organów bezpieczeństwa
państwa, wymienionych w art. 5, ani też sędzia, który orzekając uchybił godności
urzędu, sprzeniewierzając się niezawisłości sędziowskiej.
6. Członkiem Kolegium Instytutu Pamięci nie może być również osoba, co do
której w archiwach podlegających przekazaniu do Instytutu Pamięci lub w innych
archiwach państwowych znajduje się informacja o tym, że istnieją wobec niej
przesłanki przewidziane w ust. 5.
7. Członek Kolegium Instytutu Pamięci nie może być także pracownikiem ani
prokuratorem Instytutu Pamięci, ani świadczyć innych usług na podstawie umowy
cywilnoprawnej.
8. Kadencja Kolegium Instytutu Pamięci trwa 7 lat. Funkcję członka
Kolegium Instytutu Pamięci można pełnić nie dłużej niż przez dwie kadencje.
9. Członkostwo w Kolegium Instytutu Pamięci ustaje wskutek:
1) śmierci;
2) rezygnacji;
3) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane
z urzędu;
4) odwołania odpowiednio przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sejm
Rzeczypospolitej Polskiej albo Senat, na wniosek Kolegium Instytutu Pamięci
podjęty większością 2/3 głosów ustawowego składu Kolegium Instytutu
Pamięci, z powodu długotrwałej choroby lub upadku sił powodujących
niezdolność do pełnienia obowiązków albo niewypełniania obowiązków
nałożonych przez ustawę lub naruszenia zakazów określonych w ust. 7.
10. W przypadku ustania członkostwa przed upływem kadencji właściwy
organ niezwłocznie powołuje nowego członka na okres do zakończenia kadencji
Kolegium Instytutu Pamięci.
11. Członkowi Kolegium Instytutu Pamięci przysługuje miesięczna dieta
z tytułu wykonywanych przez niego zadań.
12. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wysokość
miesięcznej diety przysługującej członkowi Kolegium Instytutu Pamięci z tytułu
wykonywanych przez niego zadań, mając na uwadze, że nie może być ona wyższa
od czterokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę.
13. Pierwsze posiedzenie Kolegium Instytutu Pamięci zwołuje Marszałek
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
14. Kolegium Instytutu Pamięci określa w regulaminie organizacyjnym
szczegółową organizację i tryb pracy Kolegium Instytutu Pamięci.

art. 16. więcej Art. 16. 1. Prezes Instytutu Pamięci wykonuje swoje funkcje przy pomocy
jednostek organizacyjnych Instytutu Pamięci wymienionych w art. 17.
2. Prezes Instytutu Pamięci powołuje nie więcej niż trzech swoich zastępców.

art. 17. więcej Art. 17. 1. W celu wykonywania zadań Instytutu Pamięci w miejscowościach
będących siedzibami sądów apelacyjnych tworzy się oddziały Instytutu Pamięci,
zwane dalej „oddziałami”, w innych miastach zaś mogą być utworzone delegatury
Instytutu Pamięci, zwane dalej „delegaturami”.
2. Oddziałem Instytutu Pamięci kieruje dyrektor oddziału, a delegaturą
Instytutu Pamięci – naczelnik delegatury. Dyrektora oddziału oraz naczelnika
delegatury powołuje i odwołuje Prezes Instytutu Pamięci.

art. 18. więcej Art. 18. 1. W Instytucie Pamięci działają następujące komórki organizacyjne:
1) Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, zwana
dalej „Główną Komisją”;
2) Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej;
3) Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa;
4) Biuro Poszukiwań i Identyfikacji;
5) Biuro Edukacji Narodowej;
6) Biuro Badań Historycznych;
7) Biuro Lustracyjne.
2. W oddziałach Instytutu Pamięci działają następujące komórki
organizacyjne:
1) oddziałowe komisje ścigania zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, zwane
dalej „oddziałowymi komisjami”;
2) oddziałowe biura lustracyjne;
3) inne komórki organizacyjne wymienione w statucie Instytutu Pamięci.
3. W delegaturach Instytutu Pamięci działają wydziały i referaty wymienione
w statucie Instytutu Pamięci.

art. 19. więcej Art. 19. 1. Prokuratorów Głównej Komisji oraz oddziałowych komisji
powołuje Prokurator Generalny oraz odwołuje na wniosek Prezesa Instytutu
Pamięci.
2. Komórkami organizacyjnymi wymienionymi w art. 18 ust. 1 pkt 2–
6 kierują dyrektorzy powoływani i odwoływani przez Prezesa Instytutu Pamięci.
3. Komórkami organizacyjnymi wymienionymi w art. 18 ust. 2 pkt 3
i ust. 3 kierują naczelnicy i kierownicy powoływani i odwoływani przez Prezesa
Instytutu Pamięci.
4. (uchylony)
5. Oddziałową komisją kieruje naczelnik oddziałowej komisji. Naczelnika
oddziałowej komisji powołuje, spośród prokuratorów wymienionych w ust. 1,
i odwołuje Prokurator Generalny na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci.
5a. Dyrektor Głównej Komisji może powierzyć prokuratorowi oddziałowej
komisji pełnienie obowiązków naczelnika oddziałowej komisji na okres
nieprzekraczający 6 miesięcy.
6. Pracownik Instytutu Pamięci nie może, bez zezwolenia Prezesa Instytutu
Pamięci, podejmować innego zajęcia zawodowego.
7. Prokuratorów Biura Lustracyjnego i prokuratorów oddziałowych biur
lustracyjnych powołuje Prokurator Generalny oraz odwołuje na wniosek Prezesa
Instytutu Pamięci.
8. Oddziałowym biurem lustracyjnym kieruje naczelnik oddziałowego biura
lustracyjnego. Naczelnika oddziałowego biura lustracyjnego powołuje spośród
prokuratorów wymienionych w ust. 7, i odwołuje Prokurator Generalny na wniosek
Prezesa Instytutu Pamięci.
9. Dyrektor Biura Lustracyjnego może powierzyć prokuratorowi
oddziałowego biura lustracyjnego pełnienie obowiązków naczelnika oddziałowego
biura lustracyjnego na okres nieprzekraczający 6 miesięcy.
10. Biurem Lustracyjnym kieruje Dyrektor Biura Lustracyjnego, powoływany
spośród prokuratorów Biura Lustracyjnego i odwoływany przez Prokuratora
Generalnego na wniosek zgłoszony przez Prezesa Instytutu Pamięci po zasięgnięciu
opinii Kolegium Instytutu Pamięci.
11. Kadencja Dyrektora Biura Lustracyjnego trwa 3 lata, licząc od dnia
powołania; po upływie kadencji Dyrektor Biura Lustracyjnego pełni swoje
obowiązki do czasu powołania nowego Dyrektora Biura Lustracyjnego.
12. Ta sama osoba może być Dyrektorem Biura Lustracyjnego nie dłużej niż
przez dwie kolejne kadencje.
13. Kadencja Dyrektora Biura Lustracyjnego ustaje z chwilą śmierci lub
odwołania.
14. Dyrektora Biura Lustracyjnego odwołuje się w przypadku:
1) zrzeczenia się stanowiska;
2) stwierdzenia prawomocnym orzeczeniem sądu niezgodności z prawdą
oświadczenia lustracyjnego;
3) długotrwałej przeszkody uniemożliwiającej wykonywanie obowiązków
związanych ze stanowiskiem;
4) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane
z urzędu;
5) skazania prawomocnym wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności bez
warunkowego zawieszenia jej wykonania.

art. 20. więcej Art. 20. Pracownicy Instytutu Pamięci, także po ustaniu stosunku pracy, są
obowiązani zachować w tajemnicy wiadomości związane z działalnością Instytutu
Pamięci, powzięte w związku z zatrudnieniem w Instytucie Pamięci, z wyjątkiem
uzyskanych w toku badań naukowych.

art. 21. więcej Art. 21. Prezes Instytutu Pamięci oraz członkowie Kolegium Instytutu
Pamięci są obowiązani, także po upływie kadencji albo ustaniu członkostwa, do
zachowania w tajemnicy wiadomości, do których mieli dostęp w związku z
wykonywaną funkcją. Nie dotyczy to faktów powszechnie znanych.

art. 22. więcej Art. 22. 1. Prezes Instytutu Pamięci może, w szczególnie uzasadnionych
wypadkach, zezwolić na ujawnienie wiadomości stanowiącej informację niejawną
oraz na udostępnienie dokumentów lub materiałów zawierających informacje
niejawne określonej osobie lub instytucji, jeżeli zachowanie tajemnicy
uniemożliwiałoby wykonanie wskazanych w ustawie zadań Instytutu Pamięci.
2. W odniesieniu do dokumentów przekazanych do archiwum Instytutu
Pamięci, Prezesowi Instytutu Pamięci przysługują uprawnienia określone w art. 6
ust. 7 ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U.
z 2019 r. poz. 742).

art. 23. więcej Art. 23. 1. Prezes Instytutu Pamięci przedstawia okresowo Kolegium
Instytutu Pamięci informację o istotnych sprawach związanych z działalnością
Instytutu Pamięci.
2. Kolegium Instytutu Pamięci:
1) przyjmuje roczne sprawozdanie Prezesa Instytutu Pamięci z działalności
Instytutu Pamięci;
2) wyraża opinie o przedstawionych przez Prezesa Instytutu Pamięci
kandydatach na stanowiska kierownicze w Instytucie Pamięci wymienione
w statucie Instytutu Pamięci;
3) opiniuje i rekomenduje kierunki działalności i programy badawcze Instytutu
Pamięci;
4) zatwierdza szczegółowe zasady ewidencjonowania, przechowywania,
opracowywania, zabezpieczania, udostępniania i publikowania dokumentów;
5) wyraża, na podstawie art. 36 ust. 9, opinię o zasadności odmowy
udostępnienia dokumentów zgromadzonych przez Instytut Pamięci;
6) ustala priorytety w zakresie udostępniania dokumentów zgromadzonych
przez Instytut Pamięci;
7) zajmuje stanowisko w sprawach ważnych dla Instytutu Pamięci;
8) wykonuje inne zadania i posiada kompetencje przewidziane w ustawie.
3. Kolegium Instytutu Pamięci zatwierdza informację roczną, o której mowa
w art. 24 ust. 1.
4. Kolegium Instytutu Pamięci przyjmuje uchwały większością głosów
w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby członków Kolegium.

art. 24. więcej Art. 24. 1. Prezes Instytutu Pamięci składa Sejmowi i Senatowi, raz w roku,
informację o działalności Instytutu Pamięci.
2. Informacja, o której mowa w ust. 1, w części dotyczącej bezpieczeństwa
lub obronności państwa może być utajniona.
3. Informacja Prezesa Instytutu Pamięci jest podawana do wiadomości
publicznej, z wyłączeniem części, o której mowa w ust. 2.
4. Prezes Instytutu Pamięci składa raz w roku, za pośrednictwem Marszałka
Sejmu, do wyłącznej wiadomości członków sejmowej Komisji do Spraw Służb
Specjalnych, informację o sprawach określonych w art. 38.

Art. 24a. 1. Prezes Instytutu Pamięci składa Kolegium Instytutu Pamięci
sprawozdanie z działalności Instytutu Pamięci za dany rok kalendarzowy
w terminie do dnia 31 marca roku następnego.
2. Kolegium Instytutu Pamięci przyjmuje sprawozdanie z działalności
Instytutu Pamięci za dany rok kalendarzowy bezwzględną większością głosów.
3. Do sprawozdania, o którym mowa w ust. 1, przepisy art. 24 ust. 2
i 3 stosuje się odpowiednio.

art. 25. więcej Art. 25. 1. Nie później niż w terminie 60 dni od dnia utworzenia Instytutu
Pamięci organy, o których mowa niżej, są obowiązane przygotować do przekazania
do archiwum Instytutu Pamięci dokumenty, zbiory danych, rejestry i kartoteki
wytworzone oraz zgromadzone przez organy bezpieczeństwa państwa, organy
więziennictwa, sądy i prokuratury oraz organy bezpieczeństwa III Rzeszy
Niemieckiej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Obowiązek ten
ciąży na:
1) Ministrze Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Szefie Urzędu Ochrony
Państwa – co do dokumentów, zbiorów danych, rejestrów i kartotek, a także
akt funkcjonariuszy, wytworzonych lub gromadzonych w okresie do dnia
6 maja 1990 r.;
2) Ministrze Obrony Narodowej – co do dokumentów, zbiorów danych,
rejestrów i kartotek wojskowych organów bezpieczeństwa, a także akt
funkcjonariuszy tych służb, wytworzonych lub gromadzonych w okresie do
dnia 31 grudnia 1990 r.;
3) Ministrze Sprawiedliwości – co do dokumentów, zbiorów danych, rejestrów
i kartotek, wytworzonych oraz gromadzonych przez organy więziennictwa do
dnia 31 grudnia 1956 r., dokumentów, zbiorów danych, rejestrów i kartotek,
wytworzonych lub gromadzonych przez wydział ochrony Centralnego
Zarządu Zakładów Karnych i podległe mu jednostki w okresie do dnia
31 grudnia 1989 r., a także akt penitencjarnych osób represjonowanych
z motywów politycznych osadzonych w zakładach karnych, aresztach
śledczych i obozach odosobnienia;
4) prezesach sądów powszechnych i wojskowych – co do akt spraw osób
represjonowanych z motywów politycznych;
5) prokuratorach kierujących powszechnymi jednostkami organizacyjnymi
prokuratury – co do akt spraw, w tym akt podręcznych spraw, o których mowa
w pkt 4;
6) dyrektorach: Archiwum Akt Nowych oraz innych archiwów państwowych –
co do akt byłej Polskiej Partii Robotniczej oraz byłej Polskiej Zjednoczonej
Partii Robotniczej dotyczących organów bezpieczeństwa państwa, a także akt
organów bezpieczeństwa państw okupacyjnych;
7) dyrektorach: Archiwum Akt Nowych oraz innych archiwów państwowych –
co do dokumentów, zbiorów danych, rejestrów i kartotek, o których mowa
w pkt 1–5, a przechowywanych w tych archiwach; przekazanie ich do
Instytutu Pamięci następuje na zasadzie użyczenia.
2. Przekazanie akt, o których mowa w ust. 1 pkt 6, polega na dostarczeniu
kopii.
3. Obowiązek określony w ust. 1 pkt 1–5 dotyczy także kopii dokumentów,
zbiorów danych i kartotek, niezależnie od czasu ich sporządzenia.
4. Prezes Instytutu może w każdym czasie zażądać od:
1) ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
2) Ministra Obrony Narodowej,
3) Ministra Sprawiedliwości,
4) prezesa sądu powszechnego i wojskowego,
5) prokuratora kierującego powszechną jednostką organizacyjną prokuratury,
6) dyrektora Archiwum Akt Nowych oraz innego archiwum państwowego,
7) Szefów Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby
Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego,
a także innych instytucji, dokumentów nieprzekazanych.
5. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Szef Urzędu Ochrony
Państwa oraz Minister Obrony Narodowej mogą wykonać dla potrzeb urzędu kopie
akt funkcjonariuszy pozostających w służbie, które powstały w okresach, o których
mowa odpowiednio w ust. 1 pkt 1 lub 2.
6. Prezes Instytutu Pamięci wyznacza organom określonym w ust. 1 pkt 1–
7 terminy przejęcia dokumentów, zbiorów danych, rejestrów i kartotek, o których
mowa w tym przepisie.

art. 26. więcej Art. 26. 1. Do archiwum Instytutu Pamięci przekazuje się dokumenty
wytworzone w toku postępowań prowadzonych przez sądy w sprawach, o których
mowa w ustawie z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji
o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów, z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania w danej sprawie, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Dokumenty wytworzone w toku postępowań prowadzonych przez sądy
w sprawach, o których mowa w art. 17 ustawy wymienionej w ust. 1, przekazuje
się po upływie terminu do wniesienia kasacji w danej sprawie, a jeśli kasacja
została wniesiona – po jej rozpatrzeniu. Z chwilą prawomocnego zakończenia
postępowania w danej sprawie przekazuje się kopie tych dokumentów.

art. 27. więcej Art. 27. 1. Prezes Instytutu Pamięci może, po zawiadomieniu właściwego
organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego albo zawodowego,
uzyskać wgląd w dokumenty, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że
zawierają one informacje z zakresu działania Instytutu Pamięci.
2. Każdy, kto posiada dokumenty, o których mowa w art. 25, jest obowiązany
niezwłocznie zawiadomić o tym fakcie Prezesa Instytutu Pamięci.
3. Każdy organ administracji rządowej, samorządu terytorialnego albo
zawodowego jest obowiązany bezzwłocznie wydać Prezesowi Instytutu Pamięci,
na jego żądanie, posiadane dokumenty, o których mowa w art. 25. Obowiązek ten
dotyczy także wydania kopii.
4. Prezes Instytutu Pamięci może zażądać wydania także innej dokumentacji
niż wskazana w art. 25, niezależnie od czasu jej wytworzenia lub zgromadzenia,
jeżeli jest ona niezbędna do wypełnienia zadań Instytutu Pamięci określonych
w ustawie.
5. Jeżeli dokumenty są niezbędne organowi, o którym mowa w ust. 3, do
wykonywania jego zadań ustawowych, można poprzestać na przekazaniu
Prezesowi Instytutu Pamięci ich kopii.

art. 28. więcej Art. 28. 1. Każdy, kto bez tytułu prawnego posiada dokumenty zawierające
informacje z zakresu działania Instytutu Pamięci, jest obowiązany wydać je
bezzwłocznie Prezesowi Instytutu Pamięci.
2. Właściciel lub osoba mająca inny tytuł prawny do posiadania dokumentów,
o których mowa w ust. 1, jest obowiązana do ich udostępnienia Prezesowi Instytutu
Pamięci, na jego żądanie, w celu sporządzenia kopii.
3. Prezes Instytutu Pamięci może zwracać się do wszelkich osób lub instytucji
zagranicznych o pomoc w udostępnianiu dokumentów.

Art. 28a. 1. Instytut Pamięci publikuje na stronie internetowej inwentarz
archiwalny zawierający opis całego zasobu na poziomie jednostki archiwalnej w
sposób pozwalający na identyfikację zagadnień lub osób, których dotyczą
dokumenty.
2. Opis jednostki archiwalnej zawiera:
1) sygnaturę archiwalną;
2) nazwę zespołu (zbioru) archiwalnego lub wytwórcy materiałów
archiwalnych;
3) tytuł jednostki archiwalnej identyfikujący rodzaj materiałów archiwalnych ze
wskazaniem danych osobowych osób, takich jak: imię, nazwisko, data
urodzenia, imię ojca, bądź zagadnień, których dotyczą;
4) formę fizyczną;
5) liczbę tomów;
6) miejsce przechowywania akt.
3. Opis jednostki archiwalnej może być uzupełniony o:
1) nazwę podzespołu archiwalnego;
2) nazwę serii;
3) nazwę podserii;
4) sygnaturę mikrofilmu;
5) sygnatury dawne;
6) regest lub dodatkowe informacje o zawartości jednostki;
7) kryptonim;
8) liczbę kart lub stron;
9) daty skrajne;
10) numer rejestracyjny.

art. 29. więcej Art. 29. 1. W zakresie działalności archiwalnej Instytut Pamięci gromadzi,
ewidencjonuje, przechowuje, opracowuje, zabezpiecza i udostępnia dokumenty
zbrodni z lat 1917–1990 oraz dokumenty ukazujące fakty i okoliczności dotyczące
losów Narodu Polskiego w latach 1939–1990 i informujące o poniesionych
ofiarach i wyrządzonych szkodach, wydaje na ich podstawie uwierzytelnione
odpisy, wypisy, wyciągi i reprodukcje przechowywanych dokumentów.
2. Instytut Pamięci gromadzi, ewidencjonuje, przechowuje, opracowuje,
zabezpiecza i udostępnia także inne niż wymienione w ust. 1 i w art. 25–28 materiały archiwalne pozyskane w formie oryginalnych dokumentów, kopii lub na nośnikach elektronicznych od instytucji prowadzących archiwa z innych państw,
polskich instytucji emigracyjnych i polonijnych oraz osób prywatnych z kraju
i zagranicy.

Art. 29a. (uchylony).

art. 30. więcej Art. 30. 1. Każdy ma prawo wystąpić z wnioskiem do Instytutu Pamięci
o udostępnienie do wglądu dotyczących go dokumentów będących w zasobach
Instytutu Pamięci.
2. Instytut Pamięci udostępnia dokumenty, o których mowa w ust. 1,
dotyczące wnioskodawcy lub kopie tych dokumentów, jeżeli stan fizyczny
zachowania dokumentów nie pozwala na ich udostępnienie lub jeżeli o dostęp do
tych samych dokumentów ubiega się jednocześnie wiele osób lub gdy dysponuje
wyłącznie kopiami tych dokumentów, przy czym:
1) Instytut Pamięci udostępnia kopie dokumentów, o których mowa w ust. 1,
dotyczących wnioskodawcy i wytworzonych przez wnioskodawcę lub przy
jego udziale w ramach czynności wykonywanych w związku z jego pracą lub
służbą w organach bezpieczeństwa państwa albo w związku z czynnościami
wykonywanymi w charakterze tajnego informatora lub pomocnika przy
operacyjnym zdobywaniu informacji;
2) (utracił moc)
2a. Przez dokumenty wytworzone przy udziale wnioskodawcy przy
operacyjnym zdobywaniu informacji przez organy bezpieczeństwa państwa
rozumie się także pomoce ewidencyjne, takie jak dzienniki rejestracyjne,
inwentarze archiwalne, karty ewidencyjne i Zintegrowany System Kartotek
Operacyjnych organów bezpieczeństwa państwa, jeżeli potwierdzają fakt rejestracji
go w charakterze tajnego informatora lub pomocnika organów bezpieczeństwa
państwa.
3. (uchylony)
4. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać:
1) imię i nazwisko oraz adres zamieszkania wnioskodawcy;
2) rodzaj i numer dokumentu tożsamości;
3) datę wydania dokumentu tożsamości oraz nazwę organu, który go wydał;
4) dane ułatwiające odnalezienie dokumentów.
5. W razie późniejszego odnalezienia w archiwum Instytutu Pamięci
dokumentów dotyczących wnioskodawcy należy go o tym poinformować oraz
pouczyć o możliwości ponownego złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1.

art. 31. więcej Art. 31. 1. Udostępnienie przez Instytutu Pamięci kopii dokumentów,
w przypadku, o którym mowa w art. 30 ust. 2 pkt 1, następuje w drodze decyzji
administracyjnej.
2. Od decyzji, o której mowa w ust. 1, służy odwołanie do Prezesa Instytutu
Pamięci.

art. 32. więcej Art. 32. 1. Po rozpatrzeniu odwołania, o którym mowa w art. 31 ust. 2, Prezes
Instytutu Pamięci wydaje decyzję, w której:
1) utrzymuje w mocy decyzję, o której mowa w art. 31 ust. 1;
2) uchyla decyzję, o której mowa w art. 31 ust. 1, i przekazuje sprawę do
ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.
2. Wnioskodawcy przysługuje skarga do sądu administracyjnego na decyzję,
o której mowa w ust. 1 pkt 1, w terminie określonym w art. 53 ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.).
3. (uchylony)
4. (uchylony)
5. (uchylony)
6. Po wydaniu wyroku sąd administracyjny niezwłocznie zwraca do Instytutu
Pamięci akta postępowania.
7. (uchylony)

art. 33. więcej Art. 33. 1. (uchylony)
2. Każdy, kto uzyskał wgląd w dokumenty, o których mowa w art. 30 ust. 1,
ma prawo – na zasadach i w zakresie określonych w ustawie – do uzyskania kopii
tych dokumentów oraz prawo do zwrotu przedmiotów znajdujących się
w archiwum Instytutu Pamięci, które w momencie utraty stanowiły jego własność
lub były w jego posiadaniu.
3. Dokumenty udostępnia się do wglądu w siedzibie oddziału Instytutu
Pamięci właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy, chyba że
we wniosku wskazał on inny oddział, w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia
wniosku, o którym mowa w art. 30 ust. 1. Przepis art. 34 ust. 4 stosuje się
odpowiednio.
4. (uchylony)
5. Wydanie kopii dokumentów jest bezpłatne, z zastrzeżeniem ust. 6.
6. Za sporządzenie i wydanie reprodukcji dokumentów dla celów, o których
mowa w art. 36 ust. 1 pkt 2 i 3, pobiera się opłatę, która stanowi dochód Instytutu
Pamięci.
7. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaj i zakres
usług reprodukcyjnych, które podlegają opłacie, maksymalne stawki opłat oraz
sposób ich naliczania i pobierania, mając na względzie potrzebę realizacji celów
naukowych i publicystycznych. Wysokość opłat nie może przekraczać
dodatkowych kosztów pieniężnych z tytułu usług reprodukcyjnych ponoszonych
przez Instytut Pamięci.

art. 34. więcej Art. 34. 1. Wydanie kopii dokumentów następuje na pisemny wniosek osoby,
o której mowa w art. 33 ust. 2.
2. Na żądanie wnioskodawcy należy uwierzytelnić wydawane kopie
dokumentów.
3. Wydanie kopii dokumentów następuje w siedzibie oddziału Instytutu
Pamięci właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy, chyba że
we wniosku wskazał on inny oddział, w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku,
o którym mowa w ust. 1.
4. Wnioskodawca powinien być zawiadomiony na piśmie o terminie wydania
kopii dokumentów przynajmniej na 7 dni przed tym terminem. Wydanie kopii
dokumentów powinno być udokumentowane protokołem, który podpisuje
wnioskodawca i upoważniony pracownik Instytutu Pamięci.
5. Na pisemny wniosek osoby, o której mowa w art. 33 ust. 2, Instytut
Pamięci wydaje znajdujące się w jego archiwum przedmioty, które w momencie
utraty stanowiły jej własność lub były w jej posiadaniu.
6. Przed wydaniem przedmiotów Instytut Pamięci może sporządzić
i zachować ich kopie; o fakcie tym należy poinformować wnioskodawcę.
7. W zakresie określonym w ust. 5 przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

art. 35. więcej Art. 35. 1. Na pisemny wniosek osoby, o której mowa w art. 33 ust. 2, podaje
się tej osobie dalsze dane identyfikujące tożsamość osób, które przekazywały o niej
informacje organom bezpieczeństwa państwa, jeżeli można je jednoznacznie
określić na podstawie dokumentów danego organu bezpieczeństwa państwa i jeżeli
w dokumentach udostępnionych do wglądu na podstawie wniosku, o którym mowa
w art. 30 ust. 1, znajdują się pseudonimy lub nazwiska tych osób.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli w dokumentach
udostępnionych do wglądu na podstawie wniosku, o którym mowa w art. 30 ust. 1,
znajdują się nazwiska pracowników i funkcjonariuszy, którzy zbierali lub oceniali
informacje o wnioskodawcy lub prowadzili osoby, które przekazywały organom
bezpieczeństwa państwa te informacje.
3. Odmawia się podania nazwisk oraz innych danych identyfikujących
tożsamość osób, które udzielały jedynie informacji o przestępstwach pospolitych.
4. Od odmowy udostępnienia danych identyfikujących tożsamość osób,
o których mowa w ust. 1 i 2, przysługuje odwołanie do Prezesa Instytutu Pamięci.
5. W zakresie określonym w ust. 1 i 2 przepisy art. 34 ust. 3 i 4 stosuje się
odpowiednio.

Art. 35a. 1. Wnioski, o których mowa w art. 30 ust. 1, art. 34 ust. 1 i 5, składa
się osobiście w siedzibie Instytutu Pamięci, jego oddziałach i delegaturach lub za
pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada
2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2188 oraz z 2019 r. poz. 1051 i
1495), pod warunkiem poświadczenia podpisu wnioskodawcy przez notariusza.
2. Osoba mająca stałe miejsce zamieszkania za granicą może złożyć wniosek
osobiście w polskiej placówce konsularnej, przy czym podpis wnioskodawcy
uwierzytelnia konsul. Wniosek taki może być również złożony za pośrednictwem
operatora pocztowego, pod warunkiem poświadczenia podpisu wnioskodawcy przez notariusza lub inną osobę uprawnioną do uwierzytelniania podpisów zgodnie z prawem państwa, w którym ta czynność zostanie dokonana.
3. Po złożeniu wniosku wnioskodawca może ustanowić pełnomocnika do
realizacji przysługujących mu praw wynikających z ustawy.
4. Uprawnienia wynikające z art. 30–35 i art. 35b może wykonywać osoba
najbliższa zmarłego w rozumieniu art. 115 § 11 Kodeksu karnego, a w razie jej
braku – także krewny boczny do czwartego stopnia pokrewieństwa po złożeniu pod
rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń
oświadczenia o braku wiedzy o osobie najbliższej zmarłego w rozumieniu art. 115
§ 11 Kodeksu karnego.
5. Jeżeli realizacja praw wynikających z art. 30–35 i art. 35b następuje przez
osobę, o której mowa w ust. 4, należy we właściwym wniosku wskazać imię
i nazwisko osoby zmarłej, której praw on dotyczy.

Art. 35b. 1. Każdy ma prawo załączyć do zbioru dotyczących go
dokumentów własne uzupełnienia, sprostowania, uaktualnienia, wyjaśnienia oraz
dokumenty lub ich kopie. Dane już zawarte w dokumentach nie ulegają zmianie.
2. Uzupełnienia, sprostowania, uaktualnienia, wyjaśnienia oraz dokumenty
lub ich kopie dołącza się do zbioru dokumentów z oznaczeniem ich w sposób
pozwalający na ich odróżnienie od dokumentów zgromadzonych przez Instytut
Pamięci w trybie art. 25.

Art. 35c. 1. Każdy ma prawo wystąpić z wnioskiem do Instytutu Pamięci
o udostępnienie do wglądu dokumentów osobowych dotyczących pracownika lub
funkcjonariusza organu bezpieczeństwa państwa.
1a. Dokumentami osobowymi są dokumenty związane z ubieganiem się o
zatrudnienie, pracą i rozwiązaniem stosunku pracy lub służby w organach
bezpieczeństwa państwa.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać:
1) imię i nazwisko oraz adres zamieszkania wnioskodawcy;
2) rodzaj i numer dokumentu tożsamości;
3) datę wydania dokumentu tożsamości oraz nazwę organu, który go wydał;
4) dane ułatwiające odnalezienie dokumentów, w szczególności imię i nazwisko
oraz informacje o miejscu pracy lub działania pracownika lub funkcjonariusza
organu bezpieczeństwa państwa, którego dotyczyć mają dokumenty.
3. Funkcjonariusze i pracownicy organów bezpieczeństwa państwa mogą
uzyskać na swój wniosek kopie dotyczących ich dokumentów osobowych i kopie
bądź uwierzytelnione odpisy, wypisy i wyciągi dokumentów finansowoksięgowych.
4. W razie późniejszego odnalezienia w archiwum Instytutu Pamięci
dokumentów osobowych dotyczących pracownika lub funkcjonariusza organu
bezpieczeństwa państwa, którymi zainteresowany był wnioskodawca, należy go
o tym poinformować oraz pouczyć o możliwości ponownego złożenia wniosku,
o którym mowa w ust. 1.

art. 36. więcej Art. 36. 1. Dokumenty zgromadzone przez Instytut Pamięci udostępnia się
w celu:
1) wykonywania zadań ustawowych;
2) prowadzenia badań naukowych;
3) publikacji materiału prasowego, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia
26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 1914),
z upoważnienia redakcji albo wydawcy.
2. Dokumenty, o których mowa w ust. 1, udostępnia się na pisemny wniosek,
skierowany do dyrektora oddziału Instytutu Pamięci, właściwego ze względu na
miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, powinien zawierać:
1) imię i nazwisko albo nazwę oraz adres zamieszkania albo siedziby
wnioskodawcy;
2) rodzaj i numer dokumentu tożsamości osoby, której ma nastąpić
udostępnienie;
3) datę wydania dokumentu tożsamości osoby, której ma nastąpić udostępnienie
oraz nazwę organu, który go wydał;
4) dane ułatwiające odnalezienie dokumentów.
4. Wniosek o udostępnienie dokumentów w celu, o którym mowa:
1) w ust. 1 pkt 1 – powinien zawierać również podstawę prawną dotyczącą
wykonywania zadań, o których mowa w ust. 1 pkt 1;
2) w ust. 1 pkt 2 – powinien zawierać również:
a) wskazanie tematu prowadzonych badań naukowych,
b) rekomendację pracownika naukowego uprawnionego do prowadzenia
badań naukowych w dyscyplinach nauk humanistycznych, społecznych,
gospodarki lub prawa – w przypadku osób niebędących takimi
pracownikami;
3) w ust. 1 pkt 3 – powinien zawierać również:
a) wskazanie tematu materiału prasowego,
b) załączone upoważnienie redakcji albo wydawcy do wystąpienia
z wnioskiem.
4a. Dokumenty określone w ust. 1, które zostały zdigitalizowane, udostępnia
się w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku.
4b. Osoby, które korzystają z dokumentów, o których mowa w ust. 1, do
celów, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, mają prawo do uzyskiwania, na wniosek,
informacji ze znajdujących się w zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci zbiorów
danych, rejestrów i kartotek organów bezpieczeństwa państwa, w tym dotyczących
tożsamości tajnych informatorów lub pomocników przy operacyjnym zdobywaniu
informacji.
5. Podmioty, które złożyły wniosek i którym dokumenty zostały
udostępnione, ponoszą odpowiedzialność prawną za sposób ich wykorzystania,
o czym należy je poinformować na piśmie.
6. Dyrektor oddziału Instytutu Pamięci, w drodze decyzji administracyjnej,
odmawia udostępnienia dokumentów, o których mowa w ust. 1, jeżeli złożony
wniosek nie spełnia warunków określonych w ust. 1–4 lub zachodzą przesłanki,
o których mowa w art. 30 ust. 2 pkt 1 lub art. 37.
7. Decyzja, o której mowa w ust. 6, powinna zawierać uzasadnienie faktyczne
i prawne. Można odstąpić od uzasadnienia faktycznego lub ograniczyć je
w zakresie, w jakim udostępnienie informacji wnioskodawcy uniemożliwia
realizację ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji
o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych
dokumentów.
8. Od decyzji, o której mowa w ust. 6, służy odwołanie do Prezesa Instytutu
Pamięci.
9. W wyniku rozpatrzenia odwołania, o którym mowa w ust. 8, Prezes
Instytutu Pamięci, po zasięgnięciu opinii Kolegium Instytutu Pamięci, wydaje
decyzję, w której:
1) utrzymuje w mocy decyzję, o której mowa w ust. 6;
2) uchyla decyzję, o której mowa w ust. 6, i przekazuje sprawę do ponownego
rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.
10. Do decyzji Prezesa Instytutu Pamięci, o której mowa w ust. 9, stosuje się
przepis ust. 7.
11. Wnioskodawcy przysługuje skarga do sądu administracyjnego na decyzję,
o której mowa w ust. 9 pkt 1, w terminie określonym w art. 53 ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
12. Sąd administracyjny rozpoznaje skargę na posiedzeniu niejawnym.
13. Po uprawomocnieniu się wyroku sąd administracyjny niezwłocznie
zwraca do Instytutu Pamięci akta postępowania.
14. Do skargi kasacyjnej stosuje się odpowiednio przepis ust. 12.

art. 37. więcej Art. 37. 1. Osoba, która uzyskała na podstawie art. 30 wgląd w dotyczące jej
dokumenty, i nie zachowały się w stosunku do niej dokumenty, o których mowa
w art. 30 ust. 2 pkt 1, może zastrzec, że dotyczące jej dane osobowe zebrane
w sposób tajny w toku czynności operacyjno-rozpoznawczych organów
bezpieczeństwa państwa nie będą udostępniane w celach, o których mowa w art. 36
ust. 1 pkt 2 i 3, przez określony czas, jednakże nie dłużej niż przez 50 lat od daty
ich wytworzenia.
2. Osoba, która uzyskała na podstawie art. 30 wgląd w dotyczące jej
dokumenty, i nie zachowały się w stosunku do niej dokumenty, o których mowa
w art. 30 ust. 2 pkt 1, może zastrzec, że dotyczące jej informacje ujawniające jej
pochodzenie etniczne lub rasowe, przekonania religijne, przynależność
wyznaniową oraz dane o stanie zdrowia i życiu seksualnym, a także ujawniające jej
stan majątkowy, a w szczególności nieruchomości oraz rzeczy ruchome stanowiące
dobra kultury w rozumieniu przepisów o ochronie dóbr kultury, nie będą
udostępnione.
3. Prezes Instytutu Pamięci informuje o prawie zastrzeżenia, o którym mowa
w ust. 1 i 2.
4. Osoba, która uzyskała na podstawie art. 30 wgląd w dotyczące jej
dokumenty, może wyrazić zgodę na udostępnianie swoich danych osobowych
określonych w ust. 1, wskazanym organom władzy publicznej, innym instytucjom,
organizacjom i osobom, a także na ich powszechną dostępność.
5. Dane osobowe, określone w ust. 1, mogą być jednakże udostępniane
w celach, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 2 i 3, jeżeli:
1) osoba, której dotyczą te dane, albo w przypadku jej śmierci osoba najbliższa
wyrazi na to zgodę;
2) odnoszą się do publicznego wystąpienia osoby, której dotyczą, do jej
działalności publicznej lub politycznej lub są danymi osobowymi
wymaganymi przez ustawę w związku z pełnieniem funkcji publicznej.
6. Cele, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 2 i 3, można realizować także po
anonimizacji danych osobowych, i informacji, o których mowa w ust. 1 i 2,
w kopiach dokumentów.
7. Prawo do zastrzeżenia, o którym mowa w ust. 1 i 2, oraz prawo do
wyrażenia zgody na udostępnienie swoich danych osobowych, określonych
w ust. 1, wskazanym organom władzy publicznej, innym instytucjom,
organizacjom i osobom nie przysługuje w stosunku do dokumentów, o których
mowa w art. 30 ust. 2 pkt 1.

art. 38. więcej Art. 38. 1. Funkcjonariusze i żołnierze służb specjalnych upoważnieni
odpowiednio przez Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji
Wywiadu, Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Szefa Służby Wywiadu
Wojskowego lub Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego, działając w zakresie
zadań ustawowych, po zawiadomieniu Prezesa Instytutu Pamięci, mogą mieć wgląd
do danych zawartych w dokumentach gromadzonych przez Instytut Pamięci,
w granicach upoważnienia.
2. Dokumenty organów bezpieczeństwa państwa mogą być wykorzystywane
przez upoważnionych funkcjonariuszy służb specjalnych w ramach ich zadań
ustawowych, jeśli zawierają informację o przestępstwie szpiegostwa, przestępstwie
o charakterze terrorystycznym, przestępstwie godzącym w podstawy ekonomiczne
państwa lub przestępstwie korupcji w rozumieniu ustawy z dnia 24 maja 2002 r.
o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2018 r. poz. 2387, 2245 i 2399 oraz z 2019 r. poz. 53, 125 i 1091) lub przestępstwie godzącym w porządek konstytucyjny Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do funkcjonariuszy służb
specjalnych państw, z którymi Rzeczpospolita Polska jest związana stosowną
umową międzynarodową, jeżeli dokumenty te zawierają informację
o przestępstwie szpiegostwa lub terroryzmu.

art. 39. więcej Art. 39. (uchylony).

Art. 39a. (uchylony).

art. 40. więcej Art. 40. Jeżeli Prezes Instytutu Pamięci, w związku z wykonywaniem swoich
zadań, stwierdzi, że w dokumentach znajdują się informacje o przestępstwach
określonych w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, zawiadamia o tym
bezzwłocznie Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Przepisu
art. 304 Kodeksu postępowania karnego nie stosuje się.

art. 41. więcej Art. 41. (uchylony).

art. 42. więcej Art. 42. Jeżeli Dyrektor Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej zostanie
zawiadomiony, że znajdujące się w dokumentach dane osobowe są nieprawdziwe,
to informacje o tym dołącza się niezwłocznie do zbioru dokumentów dotyczących
danej osoby.

art. 43. więcej Art. 43. 1. Postępowanie w sprawach uregulowanych w ustawie prowadzi się
według przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, jeżeli przepisy
ustawy nie stanowią inaczej.
2. W sprawach rozstrzyganych decyzją administracyjną, w myśl przepisów
niniejszej ustawy, organem pierwszej instancji jest dyrektor oddziału Instytutu
Pamięci. Organem odwoławczym jest Prezes Instytutu Pamięci.

art. 44. więcej Art. 44. (uchylony).

art. 45. więcej Art. 45. 1. Śledztwo w sprawach o zbrodnie, o których mowa w art. 1 pkt 1
lit. a, wszczyna i prowadzi prokurator oddziałowej komisji.
2. Prokuratorom Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu i oddziałowych komisji ścigania zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu w sprawach określonych w art. 1 pkt 1 lit. a przysługują wszystkie
uprawnienia prokuratora, także w sprawach podlegających orzecznictwu sądów
wojskowych.
3. Celem śledztwa w sprawach o zbrodnie, o których mowa w art. 1, jest
również wyjaśnienie okoliczności sprawy, w szczególności ustalenie osób
pokrzywdzonych.
4. Okoliczność, o której mowa w art. 17 § 1 pkt 5 Kodeksu postępowania
karnego, nie może stanowić przeszkody do realizacji celu, o którym mowa w ust. 3.
Po zrealizowaniu tego celu postępowanie umarza się.
5. Do prowadzenia śledztw przez Instytut Pamięci stosuje się przepisy
Kodeksu postępowania karnego.
6. Prokurator oddziałowej komisji może zaniechać wszczęcia postępowania,
a wszczęte umorzyć w stosunku do sprawcy przestępstwa, o którym mowa w art. 1
pkt 1 lit. a, jeżeli dobrowolnie ujawnił on wobec organu powołanego do ścigania
przestępstw wszystkie istotne informacje dotyczące osób współdziałających przy
popełnieniu przestępstwa, jak również okoliczności jego popełnienia, jeżeli
informacje te umożliwiają wszczęcie postępowania przeciwko określonej osobie.
Odstępując od ścigania sprawcy przestępstwa, prokurator uwzględnia stopień
społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu i stopień jego winy oraz
rodzaj i charakter przestępstwa ujawnionego, a w szczególności ustala, czy
możliwe jest ujawnienie w inny sposób sprawców współdziałających w dokonaniu
tego przestępstwa, a także ocenia wagę, jaką ma ujawnienie przestępstwa dla
realizacji zadań Instytutu Pamięci.
7. Prokurator może wszcząć postępowanie w stosunku do sprawcy, którego
ścigania zaniechał na podstawie ust. 6, tylko wtedy, gdy w toku dalszego
postępowania uchyli się on od złożenia zeznań lub złoży zeznania odmienne od
tych, które uzasadniały zaniechanie wszczęcia postępowania lub umorzenie
postępowania wszczętego.
8. Jeżeli osoba, wobec której ścigania zaniechano na podstawie ust. 6,
zostanie wezwana w charakterze świadka, prokurator oddziałowej komisji może
wydać postanowienie o zachowaniu w tajemnicy jej danych osobowych, choćby nie zachodziły okoliczności określone w art. 184 § 1 Kodeksu postępowania karnego.
9. W sądowym postępowaniu odwoławczym na skutek wniesienia apelacji
oraz kasacji występują prokuratorzy Głównej Komisji.
10. Dyrektor Głównej Komisji wnosi kasację w zastępstwie Prokuratora
Generalnego w sprawach, o których mowa w art. 1 pkt 1 lit. a, w tym także
należących do właściwości sądów wojskowych.

Art. 45a. Prokurator oddziałowej komisji wszczyna śledztwa w sprawach o
przestępstwa określone w art. 54 i art. 55.

Art. 45b. Prokurator Głównej Komisji lub prokurator oddziałowej komisji
jest uprawniony do kierowania wniosków i występowania przed sądami
w sprawach o uznanie za nieważne orzeczeń w trybie określonym w ustawie z dnia
23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób
represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

art. 46. więcej Art. 46. Prezes Instytutu Pamięci, po zasięgnięciu opinii Dyrektora Głównej
Komisji, może ujawnić opinii publicznej, a także innym osobom niż wymienione
w art. 156 § 5 Kodeksu postępowania karnego, dane osobowe sprawcy zbrodni,
o których mowa w art. 1 pkt 1 lit. a, jeżeli postępowanie karne nie zakończyło się
wydaniem prawomocnego wyroku skazującego z powodu wskazanego w art. 17
§ 1 pkt 5 Kodeksu postępowania karnego albo zostało zawieszone na podstawie
art. 22 § 1 tego kodeksu.

art. 47. więcej Art. 47. 1. Dyrektor Głównej Komisji jest prokuratorem przełożonym
prokuratorów tej Komisji oraz komisji oddziałowych. Naczelnik komisji
oddziałowej jest prokuratorem przełożonym prokuratorów tej komisji.
1a. Prokuratorami bezpośrednio przełożonymi są:
1) Dyrektor Głównej Komisji – w stosunku do prokuratorów pełniących
czynności w tej Komisji oraz naczelników oddziałowych komisji;
2) naczelnicy oddziałowych komisji – w stosunku do prokuratorów danej
oddziałowej komisji.
2. Polecenia Prokuratora Generalnego, wykraczające poza zakres zadań
Instytutu Pamięci, mogą być wydawane prokuratorom Głównej Komisji
i oddziałowych komisji tylko za zgodą Prezesa Instytutu Pamięci.
3. Prokuratorami nadrzędnymi w stosunku do prokuratorów oddziałowych
komisji są dyrektor Głównej Komisji oraz prokuratorzy tej Komisji.
4. Prokurator odwołany z powodu zrzeczenia się stanowiska prokuratora
Instytutu Pamięci ma prawo powrócić na stanowisko zajmowane poprzednio lub
otrzymać stanowisko równorzędne poprzednio zajmowanemu, jeśli nie ma innych
przeszkód prawnych.
4a. (uchylony)
4b. W przypadku stwierdzenia, że prokurator Głównej Komisji i oddziałowej
komisji nie może ze względów zdrowotnych pełnić służby w Instytucie Pamięci,
Prokurator Generalny przenosi go na stanowisko równorzędne do innej jednostki
organizacyjnej prokuratury, Ministerstwa Sprawiedliwości lub innej jednostki
organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości albo przez niego
nadzorowanej, zgodnie z kwalifikacjami prokuratora.
5. Wynagrodzenie prokuratorów Głównej Komisji określają przepisy
o wynagrodzeniu prokuratorów Prokuratury Krajowej, zaś wynagrodzenie
prokuratorów oddziałowych komisji określają przepisy o wynagrodzeniu
prokuratorów prokuratury regionalnej. Wynagrodzenie to wraz ze związanymi
z nim świadczeniami o charakterze osobowym finansowane jest ze środków
Instytutu Pamięci.
6. Do prokuratorów Instytutu Pamięci stosuje się, w sprawach
nieuregulowanych ustawą, przepisy ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo
o prokuraturze (Dz. U. z 2019 r. poz. 740).

art. 48. więcej Art. 48. Prokurator oddziałowej komisji wydaje postanowienie o wszczęciu
albo odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie o zbrodnię, o której mowa w art. 1
pkt 1 lit. a, w terminie 3 miesięcy od otrzymania zawiadomienia o przestępstwie.
Jeżeli osoba lub instytucja, która złożyła zawiadomienie, nie zostanie w ciągu
4 miesięcy od dnia jego złożenia powiadomiona o wszczęciu albo odmowie
wszczęcia śledztwa, może wnieść zażalenie do prokuratora nadrzędnego.

art. 49. więcej Art. 49. (uchylony).

art. 50. więcej Art. 50. 1. Główna Komisja oraz oddziałowe komisje stanowią jednostki
organizacyjne prokuratury w rozumieniu umów międzynarodowych, wiążących Rzeczpospolitą Polską z innymi państwami, o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych, pracowniczych i karnych.
2. Minister właściwy do spraw sprawiedliwości może, na wniosek Prezesa
Instytutu Pamięci, delegować sędziego do pełnienia czynności w Głównej Komisji
oraz udzielania pomocy prawnej.

art. 51. więcej Art. 51. 1. Do zgromadzenia i kolegium prokuratorów Głównej Komisji
stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo
o prokuraturze o zgromadzeniu i kolegium prokuratury regionalnej.
2. W sprawach dyscyplinarnych prokuratorów Instytutu Pamięci orzekają:
1) w pierwszej instancji:
a) Sąd Dyscyplinarny w Instytucie Pamięci w składzie 3 członków,
b) Sąd Najwyższy w składzie 2 sędziów Izby Dyscyplinarnej i 1 ławnika
Sądu Najwyższego w sprawach przewinień dyscyplinarnych
wyczerpujących znamiona umyślnych przestępstw ściganych z
oskarżenia publicznego lub umyślnych przestępstw skarbowych lub w
sprawach, w których wniosek złożył Sąd Najwyższy;
2) w drugiej instancji – Sąd Najwyższy w składzie 2 sędziów Izby
Dyscyplinarnej i 1 ławnika Sądu Najwyższego.
3. Członków Sądu Dyscyplinarnego w Instytucie Pamięci wybiera, w
ustalonej przez siebie liczbie, na okres 4 lat, zgromadzenie prokuratorów Głównej
Komisji spośród prokuratorów Instytutu Pamięci. Sąd Dyscyplinarny w Instytucie
Pamięci wybiera ze swego grona przewodniczącego.
4. Dyrektor Głównej Komisji jest przełożonym dyscyplinarnym w stosunku
do prokuratorów Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu i oddziałowych komisji ścigania zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu.
5. Rzecznika Dyscyplinarnego dla prokuratorów Głównej Komisji Ścigania
Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i oddziałowych komisji ścigania zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu wyznacza Prokurator Generalny spośród
prokuratorów Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
i oddziałowych komisji ścigania zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu na
wniosek Dyrektora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Rzecznik dyscyplinarny jest związany wskazaniami Dyrektora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
6. Minister Sprawiedliwości może powołać Rzecznika Dyscyplinarnego
Ministra Sprawiedliwości do prowadzenia określonej sprawy dotyczącej
prokuratora Instytutu Pamięci. Powołanie Rzecznika Dyscyplinarnego Ministra
Sprawiedliwości wyłącza innego rzecznika od podejmowania czynności w sprawie.
7. Rzecznik Dyscyplinarny Ministra Sprawiedliwości jest powoływany
spośród prokuratorów każdorazowo wskazanych przez Prokuratora Krajowego. W
uzasadnionych przypadkach, w szczególności śmierci czy przedłużającej się
przeszkody w pełnieniu funkcji Rzecznika Dyscyplinarnego Ministra
Sprawiedliwości, Minister Sprawiedliwości powołuje w miejsce tej osoby innego
prokuratora spośród wskazanych przez Prokuratora Krajowego.
8. Rzecznik Dyscyplinarny Ministra Sprawiedliwości może wszcząć
postępowanie na wniosek Ministra Sprawiedliwości albo wstąpić do toczącego się
postępowania.
9. Powołanie Rzecznika Dyscyplinarnego Ministra Sprawiedliwości jest
równoznaczne z żądaniem podjęcia postępowania wyjaśniającego albo
postępowania dyscyplinarnego.
10. Funkcja Rzecznika Dyscyplinarnego Ministra Sprawiedliwości wygasa z
chwilą uprawomocnienia się orzeczenia o odmowie wszczęcia postępowania
dyscyplinarnego, umorzeniu postępowania dyscyplinarnego albo
uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie dyscyplinarne.
Wygaśnięcie funkcji Rzecznika Dyscyplinarnego Ministra Sprawiedliwości nie stoi
na przeszkodzie ponownemu powołaniu przez Ministra Sprawiedliwości Rzecznika
Dyscyplinarnego Ministra Sprawiedliwości w tej samej sprawie.
11. Minister Sprawiedliwości ma wgląd w czynności sądu dyscyplinarnego
pierwszej instancji, może zwracać uwagę na stwierdzone uchybienia, żądać
wyjaśnień oraz usunięcia skutków uchybienia; czynności te nie mogą wkraczać w
dziedzinę, w której członkowie sądów dyscyplinarnych są niezawiśli.

art. 52. więcej Art. 52. Organy wymiaru sprawiedliwości, prokuratury, organy i jednostki
organizacyjne podległe, nadzorowane lub podporządkowane ministrowi
właściwemu do spraw wewnętrznych, Ministrowi Obrony Narodowej, ministrowi
właściwemu do spraw zagranicznych i odpowiednio Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Szefowi Agencji Wywiadu oraz organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego są obowiązane, każdy
w zakresie swojego działania, do udzielania pomocy Instytutowi Pamięci
w realizacji zadań Instytutu Pamięci, o których mowa w art. 1.

Art. 52a. Do zadań Biura Lustracyjnego należy w szczególności:
1) prowadzenie rejestru oświadczeń lustracyjnych, o których mowa w art. 7
ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji
o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści
tych dokumentów;
2) analiza oświadczeń lustracyjnych oraz zbieranie informacji niezbędnych do
prawidłowej ich oceny;
3) przygotowywanie postępowań lustracyjnych;
4) sygnalizowanie odpowiednim organom o niewywiązywaniu się organów
pozasądowych z obowiązków nałożonych przez ustawę;
5) (utracił moc)3)
6) przygotowywanie i publikowanie na podstawie dokumentów zgromadzonych
w archiwum Instytutu Pamięci katalogów zawierających dane osobowe
pracowników, funkcjonariuszy i żołnierzy organów bezpieczeństwa państwa,
ze wskazaniem stopnia służbowego zajmowanych stanowisk, oraz organów
bezpieczeństwa państwa, w których pełnili służbę lub pracowali;
7) przygotowywanie i publikowanie katalogów zawierających dane osobowe
osób, wobec których zachowały się dokumenty świadczące o tym, że organy
bezpieczeństwa państwa zbierały o nich informacje na podstawie celowo
gromadzonych danych, w tym w sposób tajny, a wobec osób tych nie
stwierdzono istnienia dokumentów świadczących, że byli pracownikami,
funkcjonariuszami, żołnierzami organów bezpieczeństwa państwa lub
współpracowali z organami bezpieczeństwa państwa; przed umieszczeniem
w katalogu należy uzyskać zgodę osoby, której te dane dotyczą,
a w przypadku śmierci tej osoby – zgodę osoby najbliższej zmarłego
w rozumieniu art. 115 § 11 Kodeksu karnego, od uzyskania zgody odstępuje się, jeżeli od chwili śmierci tej osoby minęło co najmniej 20 lat, a w przypadku bezsprzecznego ustalenia braku osób uprawnionych do wyrażenia zgody, umieszczenie w katalogu następuje na podstawie decyzji
Prezesa Instytutu Pamięci;
8) przygotowywanie i publikowanie katalogów zawierających dane osobowe
osób, które zajmowały kierownicze stanowiska w byłej Polskiej Partii
Robotniczej i byłej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej oraz
Zjednoczonym Stronnictwie Ludowym i Stronnictwie Demokratycznym,
a także były członkami Rady Ministrów oraz pełniły funkcje sekretarzy
i podsekretarza stanu państwa komunistycznego do dnia 23 sierpnia 1989 r.
lub były w tym okresie kierownikami i zastępcami kierowników centralnych
organów administracji państwowej, centralnych urzędów państwowych.

Art. 52aa. Do zadań oddziałowego biura lustracyjnego należy
w szczególności:
1) przygotowanie danych do rejestru, o którym mowa w art. 52a pkt 1;
2) realizacja zadań określonych w art. 52a pkt 2–4;
3) przygotowywanie katalogów, o których mowa w art. 52a pkt 5–8.

Art. 52b. 1. Każdy katalog, o którym mowa w art. 52a pkt 5, 6 i 8, zawiera:
1) dane osobowe: imię i nazwisko (imiona i nazwiska, w tym imiona i nazwiska
poprzednie, jeżeli były używane oraz nazwisko rodowe), imiona rodziców,
datę i miejsce urodzenia;
2) opis danej kategorii pracy, służby lub współpracy;
3) informacje o rodzajach dokumentów zgromadzonych w zasobie archiwalnym
Instytutu Pamięci, zawierających dane osobowe osoby, której dane osobowe
zostały zamieszczone w katalogu;
4) przebieg pracy, służby lub współpracy z organami bezpieczeństwa państwa,
osoby, której dane osobowe zostały zamieszczone w katalogu;
5) treść zapisów ewidencyjnych w dokumentach zgromadzonych w zasobie
archiwalnym Instytutu Pamięci, dotyczących osoby, której dane osobowe
zostały zamieszczone w katalogu, przy czym kolejne rejestracje traktuje się
odrębnie;
6) wzmiankę o ewentualnych uzupełnieniach, sprostowaniach, uaktualnieniach,
wyjaśnieniach lub dokumentach złożonych przez osobę, której dane osobowe
zostały zamieszczone w katalogu, do zbioru dokumentów organu
bezpieczeństwa państwa znajdujących się w zasobie archiwalnym Instytutu
Pamięci;
7) informację o złożeniu oświadczenia, o którym mowa w art. 52a pkt 1;
8) informację o wyniku postępowania lustracyjnego.
2. W katalogu, o którym mowa w art. 52a pkt 5, zamieszcza się ponadto
informację o wniosku, o którym mowa w art. 52d ust. 2.
2a. W katalogu, o którym mowa w art. 52a pkt 7, zamieszcza się dane,
o których mowa w ust. 1 pkt 1, 3 i 6–8.
3. Na wniosek osoby, której dane osobowe zostały zamieszczone w katalogu,
o którym mowa w art. 52a pkt 5, w katalogu zamieszcza się przedstawione przez tę
osobę wyjaśnienia dotyczące informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 2–5.
4. Zapisami ewidencyjnymi, o których mowa w ust. 1 pkt 5, są informacje
zawarte w dziennikach rejestracyjnych, dziennikach archiwalnych, kartotekach
i dokumentach o podobnym charakterze.
5. W katalogu, o którym mowa w art. 52a pkt 6, nie zamieszcza się danych
osobowych i informacji dotyczących osób:
1) które na podstawie art. 7a ust. 1 ustawy z dnia 18 października 2006 r.
o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa
z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów nie podają w oświadczeniu
lustracyjnym informacji o pracy lub służbie w organach bezpieczeństwa
państwa;
2) które składają oświadczenie lustracyjne na zasadach określonych w art. 11
ust. 4 ustawy wymienionej w pkt 1;
3) które na podstawie art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zmianie
ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa
państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów i ustawy o Instytucie
Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu (Dz. U. poz. 561) nie podają w oświadczeniu lustracyjnym
informacji o pracy lub służbie w organach bezpieczeństwa państwa;
4) o których mowa w art. 4 ustawy wymienionej w pkt 3.

Art. 52c. (utracił moc).

Art. 52d. 1. Osoba, której dane osobowe zostały umieszczone w katalogu,
o którym mowa w art. 52a pkt 5, która nie zgadza się z informacją zawartą
w katalogu dotyczącą jej osoby, może złożyć oświadczenie lustracyjne. Przepisy
dotyczące postępowania lustracyjnego stosuje się odpowiednio.
2. Na wniosek osoby, której dane osobowe zostały zamieszczone w katalogu,
o którym mowa w ust. 1, i która złożyła oświadczenie lustracyjne, każdemu
przysługuje wgląd do kopii dokumentów dotyczących tej osoby, zgromadzonych
w zasobie archiwalnym Instytutu Pamięci. Przepisy art. 30 ust. 1 i 4 stosuje się
odpowiednio.
3. Uprawnienia wynikające z ust. 2 może wykonywać osoba najbliższa
zmarłego w rozumieniu art. 115 § 11 Kodeksu karnego, przy czym osoba ta nie
składa oświadczenia lustracyjnego.
4. Osoba, o której mowa w ust. 3, która nie zgadza się z informacją zawartą
w katalogu, o którym mowa w art. 52a pkt 5, dotyczącą zmarłego może wystąpić
do sądu. Sąd orzeka o zasadności albo braku podstaw do zamieszczenia w katalogu
danych osobowych zmarłego. Przepisy dotyczące postępowania lustracyjnego
stosuje się odpowiednio.

Art. 52e. 1. Analizy oświadczeń lustracyjnych dokonuje się
z uwzględnieniem kolejności, według której zostały wymienione funkcje publiczne
w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji
o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych
dokumentów.
2. W uzasadnionych przypadkach można odstąpić od analizy oświadczeń
według kolejności, o której mowa w ust. 1. O takich odstępstwach przekazuje się
informacje wraz z uzasadnieniem do sądu.
3. W przypadku powstania wątpliwości co do zgodności oświadczenia
z prawdą, prokurator Biura Lustracyjnego lub prokurator oddziałowego biura
lustracyjnego informuje o tym osobę, na której ciążył obowiązek złożenia
oświadczenia, a także informuje o możliwości złożenia wyjaśnień; z czynności
złożenia wyjaśnień sporządza się protokół.
3a. Prokurator Biura Lustracyjnego i oddziałowego biura lustracyjnego,
w ramach czynności określonych w art. 52a pkt 3, może żądać nadesłania lub
przedstawienia akt oraz dokumentów i pisemnych wyjaśnień, a w razie potrzeby
przesłuchiwać świadków, zasięgać opinii biegłych oraz dokonywać zatrzymania
rzeczy lub przeszukania, a także może stosować kary porządkowe. Do tych
czynności stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.
4. W terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia informacji, o której mowa
w ust. 3, prokurator Biura Lustracyjnego lub prokurator oddziałowego biura
lustracyjnego składa wniosek do sądu o wszczęcie postępowania lustracyjnego albo
powiadamia osobę, na której ciążył obowiązek złożenia oświadczenia, o braku
podstaw do złożenia takiego wniosku.

Art. 52f. Prokurator Biura Lustracyjnego, prokurator oddziałowego biura
lustracyjnego oraz upoważnieni pracownicy Biura Lustracyjnego i oddziałowych
biur lustracyjnych mają pełny dostęp do dokumentacji, ewidencji i pomocy
informacyjnych, bez względu na formę ich utrwalenia, zgromadzonych lub
wytworzonych do dnia 31 lipca 1990 r. przez:
1) Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
Ministra Sprawiedliwości oraz ministra właściwego do spraw zagranicznych,
a także przez podległe, podporządkowane lub nadzorowane przez nich organy
i jednostki organizacyjne;
2) Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Szefa Agencji Wywiadu.

Art. 52g. 1. Z zastrzeżeniem ust. 2 przepisy art. 47 i 51 stosuje się
odpowiednio do prokuratorów Biura Lustracyjnego oraz prokuratorów
oddziałowych biur lustracyjnych, przy czym uprawnienia Dyrektora Głównej
Komisji w stosunku do prokuratorów Biura Lustracyjnego oraz prokuratorów
oddziałowych biur lustracyjnych przysługują Dyrektorowi Biura Lustracyjnego.
2. Dyrektor Biura Lustracyjnego jest prokuratorem przełożonym
prokuratorów tego Biura oraz oddziałowych biur lustracyjnych. Naczelnik
oddziałowego biura lustracyjnego jest prokuratorem przełożonym prokuratorów
tego biura.

art. 53. więcej Art. 53. Instytut Pamięci:
1) informuje społeczeństwo o strukturach i metodach działania instytucji,
w ramach których zostały popełnione zbrodnie przeciwko Narodowi
Polskiemu, oraz informuje o strukturach, obsadzie personalnej i sposobach
działania organów bezpieczeństwa państwa;
2) prowadzi badania naukowe nad porozbiorową i najnowszą historią Polski,
w tym historią polskiej emigracji oraz historią polskiego dziedzictwa
kulturowego na Wschodzie, a także udostępnia zgromadzone dokumenty
innym placówkom naukowym i osobom w celu prowadzenia takich badań,
z zachowaniem warunków określonych w ustawie;
3) udziela informacji na temat zgromadzonych dokumentów oraz publikuje
wydawnictwa naukowe i popularnonaukowe, w tym inwentarze archiwalne;
4) upowszechnia w kraju i za granicą wyniki swojej pracy oraz badań innych
instytucji, organizacji i osób nad problematyką stanowiącą przedmiot jego
działania;
5) prowadzi działalność edukacyjną, wystawienniczą i wydawniczą w kraju i za
granicą, w tym w zakresie porozbiorowej i najnowszej historii Polski;
6) formułuje wnioski dotyczące edukacji historycznej;
7) informuje społeczeństwo o odnalezionych miejscach spoczynku
i o tożsamości osób poległych w walkach o niepodległość i zjednoczenie
Państwa Polskiego, a zwłaszcza tych, które straciły życie wskutek walki
z narzuconym systemem totalitarnym lub wskutek represji totalitarnych lub
czystek etnicznych w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca
1990 r., a także o ich działalności niepodległościowej i okolicznościach
śmierci.

Art. 53a. 1. Wykonywanie funkcji edukacyjnych Instytutu Pamięci następuje
w szczególności przez:
1) upowszechnianie w kraju i za granicą stanowisk i opinii dotyczących
najważniejszych dla Narodu Polskiego wydarzeń historycznych;
2) popularyzację porozbiorowej i najnowszej historii Polski jako elementu
wychowania patriotycznego;
3) promowanie wiedzy o udziale Polaków i ich formacjach wojskowych na
frontach walk;
4) przeciwdziałanie rozpowszechnianiu w kraju i za granicą informacji
i publikacji o nieprawdziwych treściach historycznych, krzywdzących lub
zniesławiających Rzeczpospolitą Polską lub Naród Polski;
5) informowanie o metodach, miejscach i sprawcach zbrodni popełnionych
przeciwko Narodowi Polskiemu;
6) wspieranie przedsięwzięć społecznych mających na celu kreowanie
patriotyzmu i umacnianie tożsamości narodowej.
2. Zadania Instytutu Pamięci w zakresie funkcji edukacyjnych mogą być
wykonywane we współpracy ze szkołami, z uczelniami, placówkami oświatowymi
i kulturalnymi, ze stowarzyszeniami, z fundacjami i innymi organizacjami
pozarządowymi, a także ze środkami masowego przekazu, polskimi organizacjami
i instytucjami emigracyjnymi oraz organami władzy publicznej.
3. Zadania Instytutu Pamięci realizowane za granicą są wykonywane we
współpracy z ministrem właściwym do spraw zagranicznych.

Art. 53b. Instytut Pamięci prowadzi prace poszukiwawcze miejsc spoczynku
osób, które straciły życie wskutek walki z narzuconym systemem totalitarnym lub
wskutek represji totalitarnych lub czystek etnicznych w okresie od dnia 8 listopada
1917 r. do dnia 31 lipca 1990 r., zwane dalej „pracami poszukiwawczymi”,
a w przypadku odnalezienia zwłok, szczątków lub prochów ludzkich identyfikuje
tożsamość tych osób.

Art. 53c. 1. Prowadzenie prac poszukiwawczych wymaga uzyskania
uprzedniej zgody właściciela lub posiadacza nieruchomości, na której mają być
prowadzone te prace, i uzgodnienia z nim, w drodze umowy, w tym odpłatnej, sposobu, zakresu i terminu korzystania z nieruchomości oraz zasad i sposobu naprawienia ewentualnych szkód wyrządzonych w związku z prowadzonymi
pracami poszukiwawczymi.
2. W przypadku braku uzgodnień, o których mowa w ust. 1, starosta właściwy
ze względu na miejsce położenia nieruchomości, wykonujący zadanie z zakresu
administracji rządowej, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci, może wydać decyzję
nakazującą właścicielowi lub posiadaczowi udostępnienie nieruchomości na czas
niezbędny do przeprowadzenia prac poszukiwawczych, jednak nie dłuższy niż
9 miesięcy od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.
3. Do decyzji, o której mowa w ust. 2, stosuje się odpowiednio przepisy
art. 124 ust. 4–7 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
(Dz. U. z 2018 r. poz. 2204, z późn. zm.).
4. Za szkody wyrządzone w związku z prowadzeniem prac poszukiwawczych
przysługuje odszkodowanie. Do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania
stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami.
5. Przepisu ust. 4 nie stosuje się, jeżeli udostępnienie nieruchomości w celu
prowadzenia prac poszukiwawczych nastąpiło na podstawie umowy, o której mowa
w ust. 1.

Art. 53d. 1. Jeżeli w wyniku prowadzonych prac poszukiwawczych odkryto
zwłoki, szczątki lub prochy ludzkie albo ustalono lub powzięto podejrzenie, że
zwłoki, szczątki lub prochy ludzkie znajdują się w określonym miejscu, Prezes
Instytutu Pamięci zawiadamia o tym prokuratora właściwej miejscowo oddziałowej
komisji.
2. Prokurator właściwej miejscowo oddziałowej komisji zawiadamia Prezesa
Instytutu Pamięci o zarządzeniu ekshumacji, wskazując miejsce i czas jej
dokonania.
3. Prokurator właściwej miejscowo oddziałowej komisji przekazuje do bazy,
o której mowa w art. 53f, dane dotyczące miejsca odkrycia zwłok, szczątków lub
prochów ludzkich, oznaczenia materiału genetycznego z ekshumowanych zwłok,
szczątków lub prochów ludzkich oraz miejsca jego przechowywania.

Art. 53e. 1. Do pochowania zwłok, szczątków lub prochów osób, których
tożsamość została ustalona, stosuje się odpowiednio przepis art. 10 ust. 1 ustawy
z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2019 r.
poz. 1473).
2. Jeżeli nie ma osób uprawnionych do pochowania zwłok, szczątków lub
prochów ludzkich albo nie udało się ustalić tożsamości osób, o których mowa
w art. 53b, miejsce ich pochowania określa Prezes Instytutu Pamięci, po
przeprowadzeniu konsultacji z organizacjami społecznymi zajmującymi się
upamiętnianiem i otaczaniem opieką miejsc pamięci narodowej. Organizacja
pochówku i pokrycie jego kosztów należą do Instytutu Pamięci.
3. Dane dotyczące miejsca pochowania zwłok, szczątków lub prochów osób,
o których mowa w art. 53b, w tym lokalizację cmentarza i grobu (kwatera, rząd,
numer w rzędzie), zamieszcza się w bazie, o której mowa w art. 53f.

Art. 53f. 1. W celu prowadzenia prac poszukiwawczych oraz identyfikacji
tożsamości osób, o których mowa w art. 53b, w Instytucie Pamięci tworzy się Bazę
Materiału Genetycznego, zwaną dalej „Bazą”, której administratorem jest Prezes
Instytutu Pamięci.
2. Baza obejmuje:
1) dane i informacje o osobach, których krewni stracili życie wskutek walki
z narzuconym systemem totalitarnym lub wskutek represji totalitarnych lub
czystek etnicznych w okresie od dnia 8 listopada 1917 r. do dnia 31 lipca
1990 r. i miejsce ich pochowania nie jest znane:
a) imię i nazwisko,
b) adres do korespondencji,
c) oznaczenie materiału genetycznego i miejsce jego przechowywania,
d) określenie stopnia pokrewieństwa z krewnym, jego imię i nazwisko, datę
urodzenia i imię ojca oraz stopień wojskowy,
e) wskazanie okoliczności mogących służyć odnalezieniu miejsca
pochowania i ustaleniu tożsamości, w szczególności dotyczących
aresztowania, miejsc osadzenia oraz organów bezpieczeństwa państwa
i ich funkcjonariuszy prowadzących postępowania w sprawach
krewnego;
2) dane i informacje o zwłokach, szczątkach lub prochach ludzkich, o których
mowa w art. 53b:
a) miejsce odkrycia zwłok, szczątków lub prochów ludzkich, oznaczenie
materiału genetycznego z ekshumowanych zwłok, szczątków lub
prochów ludzkich oraz miejsce jego przechowywania,
b) miejsce pochowania zwłok, szczątków lub prochów ludzkich, w tym
lokalizację cmentarza i grobu (kwatera, rząd, numer w rzędzie);
3) wyniki badań genetycznych.
3. Osoby, o których mowa w ust. 2 pkt 1, mogą zgłaszać wnioski
o zarejestrowanie w Bazie swoich danych oraz przekazać swój materiał
genetyczny.
4. Prezes Instytutu Pamięci dokonuje weryfikacji danych i informacji
o osobach, o których mowa w ust. 2 pkt 1, nie rzadziej niż co 10 lat od ich
zarejestrowania w Bazie pod kątem celowości dalszego ich przetwarzania lub
wykorzystywania.
5. Usunięcie danych i informacji o osobach, o których mowa w ust. 2 pkt 1,
następuje na wniosek tych osób. W przypadku usunięcia danych i informacji
z Bazy materiał genetyczny przekazany przez te osoby podlega zniszczeniu.
6. Usunięcia danych i informacji o osobach, o których mowa w ust. 2 pkt 1,
oraz zniszczenia materiału genetycznego przekazanego przez te osoby dokonuje się
również, gdy w wyniku weryfikacji, o której mowa w ust. 4, stwierdzono niecelowość dalszego przetwarzania lub wykorzystywania tych danych lub informacji,
informując o tym fakcie te osoby.
7. Usunięcia danych i informacji o osobach oraz zniszczenia materiału
genetycznego dokonuje komisja powołana przez Prezesa Instytutu Pamięci,
sporządzając z tych czynności protokół.
8. Informacje objęte Bazą, z wyjątkiem informacji dotyczących miejsca
odkrycia zwłok, szczątków lub prochów ludzkich oraz miejsca pochowania zwłok,
szczątków lub prochów ludzkich, w tym lokalizacji cmentarza i grobu (kwatera,
rząd, numer w rzędzie), nie podlegają udostępnieniu osobom trzecim.
9. Pobieranie i przechowywanie materiału genetycznego oraz prowadzenie
badań porównawczych materiału genetycznego pobranego z ekshumowanych zwłok, szczątków lub prochów ludzkich z materiałem genetycznym znajdującym się w Bazie, Instytut Pamięci zleca:
1) grupie uczelni medycznych lub
2) grupie uczelni prowadzących działalność dydaktyczną i badawczą
w dziedzinie nauk medycznych, lub
3) grupie innych podmiotów uprawnionych do prowadzenia badań
porównawczych materiału genetycznego na podstawie odrębnych przepisów,
lub
4) grupie składającej się z uczelni i podmiotów wymienionych w pkt 1–3 –
powołanej na podstawie umowy do realizacji tych zadań.
10. Zmiany w składzie grupy, o której mowa w ust. 9, wymagają uzyskania
zgody Prezesa Instytutu Pamięci.

Art. 53g. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze
rozporządzenia, sposób pobierania materiału genetycznego, o którym mowa
w art. 53f ust. 2 pkt 1 lit. c, oraz warunki i sposób przechowywania materiału
genetycznego, o którym mowa w art. 53f ust. 2 pkt 1 lit. c i pkt 2 lit. a, mając na
względzie zapewnienie poszanowania praw osób, o których mowa w art. 53f ust. 2
pkt 1, zwłok, szczątków i prochów ludzkich oraz bezpieczeństwo sanitarne.

Art. 53h. 1. Podmiot będący administratorem bazy materiału genetycznego
lub bazy materiału biologicznego przechowywanego w celu identyfikacji
tożsamości osób, o których mowa w art. 53b, przekazuje do Bazy informacje
o posiadanych próbkach materiału genetycznego lub biologicznego oraz dotyczące
ich dane i informacje określone w art. 53f ust. 2.
2. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany do aktualizacji
przekazanych danych i informacji w okresach trzymiesięcznych.
3. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, przekazuje do Instytutu Pamięci
informacje i dane, o których mowa w ust. 1, oraz posiadane próbki materiału
genetycznego i biologicznego w przypadku zakończenia działalności związanej z
identyfikacją tożsamości osób, o których mowa w art. 53b.

Art. 53i. 1. Prezes Instytutu Pamięci może uzyskać dostęp do bazy materiału
genetycznego lub bazy materiału biologicznego, administrowanej przez inny podmiot, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że te bazy zawierają informacje i dane z zakresu działania Instytutu Pamięci.
2. Każdy, kto posiada bazy, o których mowa w ust. 1, jest obowiązany
niezwłocznie zawiadomić o tym fakcie Prezesa Instytutu Pamięci.
3. Każdy podmiot jest obowiązany bezzwłocznie wydać Prezesowi Instytutu
Pamięci, na jego żądanie, posiadane informacje lub dane zawarte w bazach,
o których mowa w ust. 1.

Art. 53j. 1. Instytut Pamięci prowadzi działalność związaną
z upamiętnianiem historycznych wydarzeń, miejsc oraz postaci w dziejach walk
i męczeństwa Narodu Polskiego, zarówno w kraju, jak i za granicą, a także miejsc
walk i męczeństwa innych narodów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
w szczególności w zakresie:
1) inicjowania opieki nad miejscami walk i męczeństwa oraz trwałego
upamiętnienia faktów, wydarzeń i postaci związanych z tymi miejscami;
2) współdziałania w organizowaniu obchodów, uroczystości, przedsięwzięć
wydawniczych i wystawienniczych;
3) popularyzowania za pomocą środków masowego przekazu miejsc, wydarzeń
i postaci historycznych związanych z walkami i męczeństwem;
4) oceniania stanu opieki nad miejscami i trwałymi obiektami pamięci
narodowej, w szczególności nad grobami i cmentarzami wojennymi oraz walk
narodowowyzwoleńczych, cmentarzami ofiar totalitarnego terroru, a także
izbami pamięci narodowej;
5) opiniowania pod względem historycznym wniosków o trwałe upamiętnienie
miejsc i wydarzeń historycznych, a także wybitnych postaci związanych
z dziejami walk i męczeństwa;
6) współdziałania w szczególności ze środowiskami i organizacjami
emigracyjnymi i polonijnymi oraz polskimi poza granicami Rzeczypospolitej
Polskiej w sprawowaniu opieki nad miejscami walk i męczeństwa Narodu
Polskiego za granicą;
7) dokonywania trwałych upamiętnień faktów, wydarzeń i postaci związanych
z miejscami walk i męczeństwa.
2. W sprawach, które mogą mieć wpływ na realizację polityki państwa
dotyczącej miejsc pamięci narodowej oraz grobów i cmentarzy wojennych, Prezes
Instytutu Pamięci podejmuje działania w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
3. W sprawach, które mogą mieć wpływ na realizację umów
międzynarodowych dotyczących miejsc pamięci narodowej oraz grobów
i cmentarzy wojennych, Prezes Instytutu Pamięci podejmuje działania
w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego.

Art. 53k. Wykonywanie zadań określonych w art. 53j ust. 1 następuje
w szczególności przez:
1) zajmowanie stanowisk, wydawanie opinii oraz występowanie z wnioskami
w sprawach opieki nad miejscami walk i męczeństwa oraz trwałego
upamiętniania związanych z tymi miejscami faktów, wydarzeń i postaci;
2) występowanie z wnioskami oraz współdziałanie z właściwymi organami
państwowymi, organami jednostek samorządu terytorialnego
i zainteresowanymi organizacjami społecznymi w organizowaniu obchodów
i uroczystości, inicjowanie wydawnictw i organizowanie wystaw
upamiętniających miejsca walk i męczeństwa oraz związane z nimi
historyczne wydarzenia i postacie;
3) przedstawianie, za pośrednictwem środków masowego przekazu, publikacji
popularyzujących miejsca, wydarzenia i postacie związane z walką
i męczeństwem, a także podejmowanie innych przedsięwzięć
upowszechniających pamięć walk i męczeństwa;
4) współpracę, w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw kultury
i ochrony dziedzictwa narodowego oraz z ministrem właściwym do spraw
zagranicznych, z zagranicznymi instytucjami zajmującymi się
upamiętnianiem i otaczaniem opieką miejsc walk i męczeństwa Polaków
w innych krajach oraz miejsc walk i męczeństwa innych narodów na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
5) współpracę, w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw kultury
i ochrony dziedzictwa narodowego, ze środowiskami i organizacjami
emigracyjnymi, polonijnymi oraz polskimi poza granicami Rzeczypospolitej
Polskiej, a także przedstawicielstwami dyplomatycznymi i urzędami
konsularnymi w zakresie:
a) sprawowania opieki nad miejscami walk i męczeństwa Narodu Polskiego
za granicą, zwłaszcza polskimi cmentarzami wojennymi,
b) upamiętniania polskich wydarzeń historycznych mających miejsce poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej oraz wybitnych polskich postaci
poległych lub zmarłych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej,
c) poszukiwania i upamiętniania miejsc męczeństwa Polaków oraz miejsc
ich pochówków poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej,
d) ekshumacji i przeniesienia szczątków Polaków poległych bądź
pomordowanych za granicą na cmentarze i kwatery wojenne w Polsce;
6) współpracę ze szkołami i innymi placówkami oświatowymi i kulturalnymi
w zakresie tworzenia izb pamięci narodowej;
7) współpracę z organami jednostek samorządu terytorialnego, organizacjami
harcerskimi, turystycznymi i innymi zainteresowanymi organizacjami
społecznymi w tworzeniu i promowaniu szlaków pamięci narodowej;
8) popieranie tworzenia regionalnych lub lokalnych muzeów walki
o niepodległość;
9) finansowanie i przeprowadzanie prac mających na celu trwałe upamiętnienie
faktów, wydarzeń i postaci związanych z miejscami walk i męczeństwa
podejmowanych z inicjatywy własnej;
10) realizowanie zadań, o których mowa w ustawie z dnia 22 listopada 2018 r. o
grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. poz. 2529).

Art. 53l. Organy właściwe w sprawach wydawania zezwoleń na wykonanie
trwałych znaków i obiektów upamiętniających walki i męczeństwo wydają
zezwolenie po zasięgnięciu opinii Prezesa Instytutu Pamięci.

Art. 53m. 1. W celu realizacji zadań określonych w art. 53j przy oddziałach
Instytutu Pamięci tworzy się komitety ochrony pamięci walk i męczeństwa.
2. Członkami komitetu ochrony pamięci walk i męczeństwa mogą być
w szczególności przedstawiciele organów jednostek samorządu terytorialnego,
a także organizacji społecznych, których przedmiot działalności jest związany
z upamiętnianiem historycznych wydarzeń, miejsc oraz postaci w dziejach walk
i męczeństwa Narodu Polskiego, w tym fundacji kombatanckich oraz stowarzyszeń
kombatanckich w rozumieniu art. 6 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r.
o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych
i okresu powojennego (Dz. U. z 2018 r. poz. 276 oraz z 2019 r. poz. 752).
3. Właściwy miejscowo dyrektor oddziału Instytutu Pamięci zamieszcza
w prasie o zasięgu lokalnym oraz na stronie internetowej oddziału ogłoszenie
o możliwości zgłaszania kandydatów na członków komitetu ochrony pamięci walk
i męczeństwa, w tym o terminie i miejscu składania wniosków w tej sprawie.
4. Członków komitetu ochrony pamięci walk i męczeństwa powołuje
i odwołuje Prezes Instytutu Pamięci na wniosek właściwego miejscowo dyrektora
oddziału Instytutu Pamięci.
5. Udział w pracach komitetu ochrony pamięci walk i męczeństwa ma
charakter społeczny.
6. Obsługę organizacyjną komitetu ochrony pamięci walk i męczeństwa
zapewnia właściwy miejscowo dyrektor oddziału Instytutu Pamięci.

Art. 53n. (uchylony).

Art. 53o. Do ochrony dobrego imienia Rzeczypospolitej Polskiej i Narodu
Polskiego odpowiednie zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia
1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 i 1495) o ochronie dóbr
osobistych. Powództwo o ochronę dobrego imienia Rzeczypospolitej Polskiej lub
Narodu Polskiego może wytoczyć organizacja pozarządowa w zakresie swoich
zadań statutowych. Odszkodowanie lub zadośćuczynienie przysługują Skarbowi
Państwa.

Art. 53p. Powództwo o ochronę dobrego imienia Rzeczypospolitej Polskiej
lub Narodu Polskiego może wytoczyć również Instytut Pamięci Narodowej. W
sprawach tych Instytut Pamięci Narodowej ma zdolność sądową.

Art. 53q. Przepisy art. 53o i art. 53p mają zastosowanie niezależnie od tego,
jakie prawo jest właściwe.

art. 54. więcej Art. 54. 1. Kto nie będąc do tego uprawnionym, dokumenty lub zapis
informacji, podlegające przekazaniu Instytutowi Pamięci na podstawie art. 25 i 28
ust. 1 lub znajdujące się w archiwum Instytutu, niszczy, ukrywa, uszkadza, usuwa
lub zmienia ich zapis, w inny sposób udaremnia lub znacznie utrudnia uprawnionej
osobie lub instytucji zapoznanie się z nimi albo zakłóca lub uniemożliwia
automatyczne gromadzenie lub przekazywanie takich informacji, podlega karze
pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
2. Tej samej karze podlega ten, kto będąc w posiadaniu dokumentów lub
zapisu informacji podlegających przekazaniu Instytutowi Pamięci na podstawie
wymienionej w ust. 1, uchyla się od ich przekazania, utrudnia przekazanie lub je
udaremnia.
3. (uchylony)
4. (uchylony)

art. 55. więcej Art. 55. Kto publicznie i wbrew faktom zaprzecza zbrodniom, o których
mowa w art. 1 pkt 1, podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 3.
Wyrok podawany jest do publicznej wiadomości.

Art. 55a. (uchylony).

Art. 55b. (uchylony).

art. 56. więcej Art. 56. W ustawie z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze
stanowiska państwowe (Dz.U. Nr 20, poz. 101, z 1982 r. Nr 31, poz. 214, z 1985 r.
Nr 22, poz. 98 i Nr 50, poz. 262, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1989 r. Nr 34, poz. 178, z 1991 r. Nr 100, poz. 443, z 1993 r. Nr 1, poz. 1, z 1995 r. Nr 34, poz. 163, Nr 142, poz. 701, z 1996 r. Nr 73, poz. 350, Nr 89, poz. 402, Nr 106, poz. 496 i Nr 139,
poz. 647, oraz z 1997 r. Nr 75, poz. 469 i Nr 133, poz. 883) w art. 2 w pkt 2 po wyrazach "Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych," dodaje się wyrazy "Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu,".

art. 57. więcej Art. 57. W ustawie z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U.
Nr 31, poz. 214, z 1984 r. Nr 35, poz. 187, z 1988 r. Nr 19, poz. 132, z 1989 r. Nr 4,
poz. 24, Nr 34, poz. 178 i 182, z 1990 r. Nr 20, poz. 121, z 1991 r. Nr 55, poz. 234,
Nr 88, poz. 400, Nr 95, poz. 425, z 1992 r. Nr 54, poz. 254 i Nr 90, poz. 451, z 1994
r. Nr 136, poz. 704, z 1995 r. Nr 132, poz. 640, z 1996 r. Nr 89, poz. 402 i Nr 106,
poz. 496 i z 1997 r. Nr 98, poz. 604, Nr 133, poz. 882 i 883 i Nr 141, poz. 943 oraz z
1998 r. Nr 131, poz. 860) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 w pkt 13 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 14 w brzmieniu:
„14) Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko
Narodowi Polskiemu.",
2) w art. 36 w ust. 5 w pkt 1 wyraz „orazî zastępuje się przecinkiem, a po wyrazach
„Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych" dodaje się wyrazy „oraz
Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu,".

art. 58. więcej Art. 58. W ustawie z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach
(Dz. U. Nr 38, poz. 173, z 1989 r. Nr 34, poz. 178, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i Nr
156, poz. 775, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 141, poz. 943 oraz z 1998 r. Nr 106,
poz. 668) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 5 w ust. 3 w pkt 6 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 7 w brzmieniu:
"7) Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko
Narodowi Polskiemu - Prezes Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji
Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.";
2) w art. 17 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Ministrowie: Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych i Administracji, Spraw Zagranicznych, Szef Urzędu Ochrony Państwa, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Szefowie Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu i
Kancelarii Prezydenta, w porozumieniu z Ministrem Edukacji Narodowej, określą zasady i tryb udostępniania materiałów archiwalnych znajdujących się w podporządkowanych im archiwach wyodrębnionych.";
3) dotychczasową treść art. 19 oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
"2. Właściwym organem w sprawach archiwum wyodrębnionego Instytutu
Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu w zakresie określonym przepisami ustawy jest Prezes Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.";
4) w art. 21 w ust. 4 w pkt 3 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
"4) Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.";
5) w art. 29:
a) w ust. 1 w pkt 4 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:
"5) archiwum Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu.",
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Ministrowie: Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych i Administracji, Spraw Zagranicznych a także Szefowie: Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta, Urzędu Ochrony Państwa oraz Prezes
Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko
Narodowi Polskiemu określają organizację podległych im archiwów wyodrębnionych.";
6) w art. 31 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
"3. Zasób archiwalny archiwum państwowego wyodrębnionego, podległego
Prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu określa ustawa z dnia 18 grudnia 1998
r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz.U. Nr 155, poz. 1016).".

art. 59. więcej Art. 59. W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz.U. z 1994 r. Nr 19, poz. 70,
Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 34, poz. 163, z 1996 r. Nr 77, poz. 367, z 1997 r. Nr
90, poz. 557, Nr 98, poz. 604, Nr 106, poz. 679, Nr 117, poz. 752 i 753, Nr 124, poz.
782 i Nr 141, poz. 944 oraz z 1998 r. Nr 98, poz. 607) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 w ust. 1 po wyrazie "prokuratury" dodaje się wyrazy "oraz prokuratorzy
Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu";
2) w art. 6 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
"3. Prokuratorami Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu są prokuratorzy Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Narodowej oraz prokuratorzy oddziałowych komisji ścigania zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Narodowej.";
3) w art. 23 w ust. 1 wyrazy "delegowanych do Głównej Komisji Badania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu - Instytutu Pamięci Narodowej" zastępuje się
wyrazami „Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko
Narodowi Polskiemu".

art. 60. więcej Art. 60 . W ustawie z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe (Dz.U. z 1993 r. Nr 72, poz.
344, z 1994 r. Nr 76, poz. 344, Nr 121, poz. 591 i Nr 133, poz. 685, z 1995 r. Nr 78,
poz. 390, Nr 124, poz. 601 i Nr 132, poz. 640, z 1996 r. Nr 89, poz. 402, Nr 106,
poz. 496, Nr 132, poz. 621 i Nr 139, poz. 647 oraz z 1997 r. Nr 54, poz. 348, Nr 79,
poz. 484, Nr 121, poz. 770, Nr 123, poz. 775 i 778, Nr 133, poz. 883, Nr 137,
poz. 926, Nr 141, poz. 943 i Nr 158, poz. 1042) w art. 31 w ust. 3 w pkt 2 po wyrazach „Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych," dodaje się wyrazy „Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu,".

art. 61. więcej Art. 61 . W ustawie z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. z 1995 r. Nr
13, poz. 59, z 1996 r. Nr 64, poz. 315 i Nr 89, poz. 402 oraz z 1997 r. Nr 28, poz.
153, Nr 79, poz. 484, Nr 96, poz. 589, Nr 121, poz. 770 i Nr 133, poz. 883 oraz z
1998 r. Nr 148, poz. 966) w art. 4 w ust. 1 i 2 po wyrazach „Generalnego Inspektora
Ochrony Danych Osobowych," dodaje się wyrazy „Instytutu Pamięci Narodowej -
Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu,".

art. 62. więcej Art. 62. W ustawie z dnia 23 grudnia 1994 r. o kształtowaniu środków na wynagrodzenia w
państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1995 r. Nr
34, poz. 163, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i Nr 139, poz. 647, z 1997 r. Nr 133, poz.
883 oraz z 1998 r. Nr 117, poz. 756 i Nr 155, poz. 1014) w art. 2 w ust. 2 w pkt 1 po
wyrazach „Biurze Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych," dodaje się
wyrazy „Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu,".

art. 63. więcej Art. 63. Z dniem wejścia w życie ustawy stawia się w stan likwidacji Główną Komisję Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu - Instytut Pamięci Narodowej. Likwidatora powołuje Minister Sprawiedliwości.

art. 64. więcej Art. 64. Prezes Instytutu Pamięci, powołany na pierwszą kadencję, przedkłada Kolegium Instytutu Pamięci statut Instytutu do zatwierdzenia oraz tworzy jednostki organizacyjne Instytutu Pamięci przed upływem 3 miesięcy od daty złożenia ślubowania.

art. 65. więcej Art. 65. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej dokonuje wyboru Kolegium Instytutu Pamięci w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy.

art. 66. więcej Art. 66. Kolegium Instytutu Pamięci zgłasza Sejmowi kandydata na Prezesa Instytutu Pamięci na pierwszą kadencję nie później niż po upływie 1 miesiąca od dnia pierwszego posiedzenia Kolegium Instytutu.

art. 67. więcej Art. 67. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej dokonuje wyboru Prezesa Instytutu Pamięci na pierwszą kadencję w terminie 1 miesiąca od dnia zgłoszenia kandydata.

art. 68. więcej Art. 68. 1. Zasób archiwalny dotychczasowej Głównej Komisji Badania
Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – Instytutu Pamięci Narodowej oraz
komisji okręgowych staje się zasobem archiwalnym Instytutu Pamięci.
2. Mienie dotychczasowej Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko
Narodowi Polskiemu – Instytutu Pamięci Narodowej oraz komisji okręgowych
staje się mieniem Instytutu Pamięci.

art. 69. więcej Art. 69. W sprawach nieuregulowanych w ustawie a dotyczących
zatrudnionych w Instytucie Pamięci pracowników naukowych, stosuje się przepisy
ustawy z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (Dz. U.
z 2008 r. poz. 993 oraz z 2009 r. poz. 1323).

art. 70. więcej Art. 70. Do pracowników Instytutu Pamięci innych niż prokuratorzy
i pracownicy naukowi stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r.
o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1915 oraz z 2019 r.
poz. 1043).

art. 71. więcej Art. 71. W działalności Instytutu Pamięci określonej w art. 1 przepisy
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27
kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem
danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz
uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.
Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1) stosuje się do prowadzenia Bazy.

art. 72. więcej Art. 72. Traci moc ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o Głównej Komisji
Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – Instytucie Pamięci Narodowej
(Dz. U. poz. 98 oraz z 1991 r. poz. 195).

art. 73. więcej Art. 73. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.