Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych

art. 1. więcej Art. 1. 1. Ustawa określa warunki nabywania prawa do świadczeń rodzinnych
oraz zasady ustalania, przyznawania i wypłacania tych świadczeń.
2. Świadczenia rodzinne przysługują:
1) obywatelom polskim;
2) cudzoziemcom:
a) do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia
społecznego,
b) jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych
o zabezpieczeniu społecznym,
c) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie
zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta
długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy
udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 lub
art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
(Dz. U. z 2018 r. poz. 2094 i 2399 oraz z 2019 r. poz. 577 i 622), lub
w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub
ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
d) posiadającym kartę pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”,
z wyłączeniem obywateli państw trzecich, którzy uzyskali zezwolenie na
pracę na terytorium państwa członkowskiego na okres nieprzekraczający
6 miesięcy, obywateli państw trzecich przyjętych w celu podjęcia studiów lub pracy sezonowej oraz obywateli państw trzecich, którzy mają prawo do wykonywania pracy na podstawie wizy,
e) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
– na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 139a
ust. 1 lub art. 139o ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r.
o cudzoziemcach, lub
– w związku z korzystaniem z mobilności krótkoterminowej pracownika
kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż
w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa na warunkach
określonych w art. 139n ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r.
o cudzoziemcach
– jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z członkami
rodzin, z wyłączeniem cudzoziemców, którym zezwolono na pobyt i pracę
na okres nieprzekraczający 9 miesięcy, chyba że przepisy o koordynacji
systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy
międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej,
f) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
– na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 151
lub art. 151b ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
– na podstawie wizy krajowej w celu prowadzenia badań naukowych lub
prac rozwojowych,
− w związku z korzystaniem z mobilności krótkoterminowej naukowca
na warunkach określonych w art. 156b ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia
2013 r. o cudzoziemcach
− z wyłączeniem cudzoziemców, którym zezwolono na pobyt na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej na okres nieprzekraczający 6 miesięcy, chyba że
przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub
dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym
stanowią inaczej.
3. Świadczenia rodzinne przysługują osobom, o których mowa w ust. 2, jeżeli
zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym
otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

art. 2. więcej Art. 2. Świadczeniami rodzinnymi są:
1) zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego;
2) świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy
oraz świadczenie pielęgnacyjne;
3) zapomoga wypłacana przez gminy, na podstawie art. 22a;
3a) świadczenia wypłacane przez gminy na podstawie art. 22b;
4) jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka;
5) świadczenie rodzicielskie.

art. 3. więcej Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) dochodzie – oznacza to, po odliczeniu kwot alimentów świadczonych na rzecz
innych osób:
a) przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27,
art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn.
zm.), pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek
dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne
niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na
ubezpieczenie zdrowotne,
b) dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów
o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów
osiąganych przez osoby fizyczne,
c) inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów
o podatku dochodowym od osób fizycznych:
– renty określone w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych
i wojskowych oraz ich rodzin,
– renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin,
przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu
inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
– świadczenie pieniężne, dodatek kompensacyjny oraz ryczałt
energetyczny określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym
i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby
wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla,
kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych,
– dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny
określone w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach
będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
– świadczenie pieniężne określone w przepisach o świadczeniu
pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy
przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę
Niemiecką lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich,
– ryczałt energetyczny, emerytury i renty otrzymywane przez osoby,
które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w latach 1939–1945
lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów,
– renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia
otrzymywane przez ofiary wojny oraz członków ich rodzin, renty
wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku
z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej
w latach 1939–1945, otrzymywane z zagranicy,
– zasiłki chorobowe określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym
rolników oraz w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych,
– środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej otrzymywane od rządów
państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych
instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy
przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów
zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez
Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym
również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest
dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do
rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz
podmiotów, którym służyć ma ta pomoc,
– należności ze stosunku pracy lub z tytułu stypendium osób fizycznych
mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, przebywających czasowo za granicą – w wysokości
odpowiadającej równowartości diet z tytułu podróży służbowej poza
granicami kraju ustalonych dla pracowników zatrudnionych
w państwowych lub samorządowych jednostkach sfery budżetowej na
podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U.
z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495),
– należności pieniężne wypłacone policjantom, żołnierzom, celnikom
i pracownikom jednostek wojskowych i jednostek policyjnych użytych
poza granicami państwa w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub
wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej,
akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom, a także
należności pieniężne wypłacone żołnierzom, policjantom, celnikom
i pracownikom pełniącym funkcje obserwatorów w misjach
pokojowych organizacji międzynarodowych i sił wielonarodowych,
– należności pieniężne ze stosunku służbowego otrzymywane w czasie
służby kandydackiej przez funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży
Pożarnej, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Służby
Więziennej, obliczone za okres, w którym osoby te uzyskały dochód,
– dochody członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu
członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, pomniejszone
o składki na ubezpieczenia społeczne,
– alimenty na rzecz dzieci,
– stypendia doktoranckie przyznane na podstawie art. 209 ust. 1 i 7
ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
(Dz. U. poz. 1668, z późn. zm.), stypendia sportowe przyznane na
podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2019 r.
poz. 1468, 1495 i 2251) oraz inne stypendia o charakterze socjalnym
przyznane uczniom lub studentom,
– kwoty diet nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób
fizycznych, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane
z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,
– należności pieniężne otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych
w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich
w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz
uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób,
– dodatki za tajne nauczanie określone w ustawie z dnia 26 stycznia
1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215),
– dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej na
podstawie zezwolenia na terenie specjalnej strefy ekonomicznej
określonej w przepisach o specjalnych strefach ekonomicznych,
– ekwiwalenty pieniężne za deputaty węglowe określone w przepisach
o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa
państwowego „Polskie Koleje Państwowe”,
– ekwiwalenty z tytułu prawa do bezpłatnego węgla określone
w przepisach o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach
2003–2006,
– świadczenia określone w przepisach o wykonywaniu mandatu posła i senatora,
– dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego,
– dochody uzyskiwane za granicą Rzeczypospolitej Polskiej,
pomniejszone odpowiednio o zapłacone za granicą Rzeczypospolitej
Polskiej: podatek dochodowy oraz składki na obowiązkowe
ubezpieczenie społeczne i obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne,
– renty określone w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich
ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu
Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju
obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu
Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
– zaliczkę alimentacyjną określoną w przepisach o postępowaniu wobec
dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej,
– świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności
egzekucji alimentów,
– pomoc materialną o charakterze socjalnym określoną w art. 90c ust. 2
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2019 r.
poz. 1481, 1818 i 2197) oraz świadczenia, o których mowa w art. 86
ust. 1 pkt 1–3 i 5 oraz art. 212 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo
o szkolnictwie wyższym i nauce,
– kwoty otrzymane na podstawie art. 27f ust. 8–10 ustawy z dnia 26 lipca
1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
– świadczenie pieniężne określone w ustawie z dnia 20 marca 2015 r.
o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach
represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 690
oraz z 2019 r. poz. 730, 752 i 992),
– świadczenie rodzicielskie,
– zasiłek macierzyński, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu
społecznym rolników,
– stypendia dla bezrobotnych finansowane ze środków Unii Europejskiej,
– przychody wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1
pkt 148 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne oraz
składki na ubezpieczenia zdrowotne;
2) dochodzie rodziny – oznacza to sumę dochodów członków rodziny;
2a) dochodzie członka rodziny – oznacza to przeciętny miesięczny dochód członka
rodziny osiągnięty w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
z zastrzeżeniem art. 5 ust. 4–4c;
3) dochodzie osoby uczącej się albo dziecka pozostającego pod opieką opiekuna
prawnego – oznacza to przeciętny miesięczny dochód uzyskany w roku
kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 4–4c;
4) dziecku – oznacza to dziecko własne, małżonka, przysposobione oraz dziecko,
w sprawie którego toczy się postępowanie o przysposobienie, lub dziecko
znajdujące się pod opieką prawną;
5) emeryturach i rentach – oznacza to emerytury i renty inwalidzkie oraz renty
z tytułu niezdolności do pracy, w tym renty szkoleniowe określone w przepisach
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, o ubezpieczeniu
społecznym rolników, o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji,
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby
Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura
Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony
Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby
Więziennej oraz ich rodzin, o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych
oraz ich rodzin, o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich
rodzin, o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji
wojennych i okresu powojennego, a także uposażenia w stanie spoczynku
określone w przepisach prawa o ustroju sądów powszechnych, przepisach
o prokuraturze oraz w przepisach o Sądzie Najwyższym, a także renty
szkoleniowe i renty z tytułu niezdolności do pracy określone w przepisach
o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych, renty z tytułu niezdolności do pracy określone w przepisach
o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych
w szczególnych okolicznościach, a także renty strukturalne określone
w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji
Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem
środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich;
6) gospodarstwie rolnym – oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów
o podatku rolnym;
7) instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie – oznacza to dom pomocy
społecznej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich,
zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, szkołę wojskową lub inną
szkołę, jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne utrzymanie;
8) koszyku żywnościowym – oznacza to asortyment artykułów spożywczych,
określony wartościowo i ilościowo w badaniach progu wsparcia dochodowego rodzin, których spożycie jest niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka w określonym wieku;
9) niepełnosprawnym dziecku – oznacza to dziecko w wieku do ukończenia 16.
roku życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności określonym
w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych;
10) okresie zasiłkowym – oznacza to okres od dnia 1 listopada do dnia
31 października następnego roku kalendarzowego, na jaki ustala się prawo do
świadczeń rodzinnych;
11) organie właściwym – oznacza to wójta, burmistrza lub prezydenta miasta
właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się
o świadczenie rodzinne lub otrzymującej świadczenie rodzinne;
12) osobach pozostających na utrzymaniu – oznacza to członków rodziny
utrzymujących się z połączonych dochodów tych osób;
13) osobie uczącej się – oznacza to osobę pełnoletnią uczącą się, niepozostającą na
utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem
wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony;
14) opiekunie faktycznym dziecka – oznacza to osobę faktycznie opiekującą się
dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka;
15) pełnoletniej osobie niepełnosprawnej – oznacza to osobę pełnoletnią,
legitymującą się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu
niepełnosprawności, a także osobę, która ukończyła 75 lat;
15a) przepisach o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego – oznacza to
rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia
29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia
społecznego (Dz. Urz. UE L 166 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 5, str. 72) oraz rozporządzenie Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące
wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji
systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 284 z 30.10.2009, str. 1);
16) rodzinie – oznacza to odpowiednio następujących członków rodziny:
małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje
świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla
opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu
i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2017 r. poz. 2092 oraz z 2019 r.
poz. 1818); do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod
opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim,
a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko;
16a) rodzinie wielodzietnej – oznacza to rodzinę wychowującą troje i więcej dzieci
mających prawo do zasiłku rodzinnego;
17) (utracił moc)
17a) osobie samotnie wychowującej dziecko – oznacza to pannę, kawalera, wdowę,
wdowca, osobę pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem
sądu, osobę rozwiedzioną, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno
dziecko z jego rodzicem;
18) szkole – oznacza to szkołę podstawową, szkołę ponadpodstawową oraz szkołę
artystyczną, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki,
a także młodzieżowy ośrodek socjoterapii, specjalny ośrodek szkolno-
-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy dla dzieci i młodzieży
wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy
i wychowania oraz ośrodek rewalidacyjno-wychowawczy;
19) szkole wyższej – oznacza to uczelnię w rozumieniu przepisów o szkolnictwie
wyższym i nauce oraz kolegium pracowników służb społecznych;
20) umiarkowanym stopniu niepełnosprawności – oznacza to:
a) niepełnosprawność w umiarkowanym stopniu w rozumieniu przepisów
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych,
b) całkowitą niezdolność do pracy orzeczoną na podstawie przepisów
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
c) posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do II grupy inwalidów;
21) znacznym stopniu niepełnosprawności – oznacza to:
a) niepełnosprawność w stopniu znacznym w rozumieniu przepisów
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych,
b) całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji orzeczoną na
podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
c) stałą albo długotrwałą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym i do
samodzielnej egzystencji albo trwałą lub okresową całkowitą niezdolność
do pracy w gospodarstwie rolnym i do samodzielnej egzystencji, orzeczoną
na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników w celu
uzyskania świadczeń określonych w tych przepisach,
d) posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do I grupy inwalidów,
e) niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub
przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników;
22) zatrudnieniu lub innej pracy zarobkowej – oznacza to wykonywanie pracy na
podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą oraz
wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umowy agencyjnej,
umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej
spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług
rolniczych, a także prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej;
23) utracie dochodu – oznacza to utratę dochodu spowodowaną:
a) uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego,
b) utratą zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
c) utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
d) utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub
renty, renty rodzinnej, renty socjalnej lub rodzicielskiego świadczenia
uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r.
o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz. U. poz. 303),
e) (uchylona)
f) wykreśleniem z rejestru pozarolniczej działalności gospodarczej lub
zawieszeniem jej wykonywania w rozumieniu art. 16b ustawy z dnia
20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2019 r.
poz. 299 i 303) lub art. 36aa ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300, z późn. zm.),
g) (uchylona)
h) utratą zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku
macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy
zarobkowej,
i) utratą zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią
osoby zobowiązanej do tych świadczeń lub utratą świadczeń pieniężnych
wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów
w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych;
j) utratą świadczenia rodzicielskiego,
k) utratą zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach
o ubezpieczeniu społecznym rolników,
l) utratą stypendium doktoranckiego określonego w art. 209 ust. 1 i 7 ustawy
z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce;
24) uzyskaniu dochodu – oznacza to uzyskanie dochodu spowodowane:
a) zakończeniem urlopu wychowawczego,
b) uzyskaniem zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
c) uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
d) uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia
przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
a także emerytury lub renty, renty rodzinnej, renty socjalnej lub
rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie
z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym,
e) (uchylona)
f) rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej lub wznowieniem jej
wykonywania po okresie zawieszenia w rozumieniu art. 16b ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników lub art. 36aa ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
g) (uchylona)
h) uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub
zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej
pracy zarobkowej,
i) uzyskaniem świadczenia rodzicielskiego,
j) uzyskaniem zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach
o ubezpieczeniu społecznym rolników,
k) uzyskaniem stypendium doktoranckiego określonego w art. 209 ust. 1 i 7
ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

art. 4. więcej Art. 4. 1. Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na
utrzymanie dziecka.
2. Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:
1) rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka;
2) opiekunowi faktycznemu dziecka;
3) osobie uczącej się.

art. 5. więcej Art. 5. 1. Zasiłek rodzinny przysługuje osobom, o których mowa w art. 4 ust. 2,
jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie
przekracza kwoty 504,00 zł.
2. W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się
orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo
o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód
rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł.
3. W przypadku gdy dochód rodziny przekracza kwotę, o której mowa w ust. 1
lub 2, pomnożoną przez liczbę członków danej rodziny o kwotę nie wyższą niż łączna kwota zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługujących danej rodzinie
w okresie zasiłkowym, na który jest ustalane prawo do tych świadczeń, zasiłek
rodzinny wraz z dodatkami przysługuje w kwocie ustalonej zgodnie z ust. 3a.
3a. W przypadku przekroczenia kwoty uprawniającej daną rodzinę do zasiłku
rodzinnego, o której mowa w ust. 3, zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego
przysługują w wysokości różnicy między łączną kwotą zasiłków rodzinnych wraz
z dodatkami, o której mowa w ust. 3, a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny.
3b. Łączną kwotę zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, o której mowa
w ust. 3, stanowi suma przysługujących danej rodzinie w danym okresie zasiłkowym:
1) zasiłków rodzinnych podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie
jest ustalane prawo do tych zasiłków;
2) dodatków do zasiłku rodzinnego, o których mowa w art. 10, art. 11a, art. 12a
i art. 13, podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane
prawo do tych dodatków;
3) dodatków do zasiłku rodzinnego, o których mowa w art. 9, art. 14 i art. 15,
podzielonych przez 12.
3c. W przypadku gdy wysokość zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami
przysługująca danej rodzinie, ustalona zgodnie z ust. 3a, jest niższa niż 20,00 zł,
świadczenia te nie przysługują.
3d. W przypadku osoby uczącej się przepisy ust. 3–3c stosuje się odpowiednio.
4. W przypadku utraty dochodu przez członka rodziny, osobę uczącą się lub
dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego w roku kalendarzowym
poprzedzającym okres zasiłkowy lub po tym roku, ustalając ich dochód, nie
uwzględnia się dochodu utraconego.
4a. W przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny, osobę uczącą się lub
dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego w roku kalendarzowym
poprzedzającym okres zasiłkowy, ustalając dochód członka rodziny, osoby uczącej się
lub dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, osiągnięty w tym roku
dochód dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód ten był uzyskiwany, jeżeli
dochód ten jest uzyskiwany w okresie, na który ustalane lub weryfikowane jest prawo
do świadczeń rodzinnych.
4b. W przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny, osobę uczącą się lub
dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego po roku kalendarzowym
poprzedzającym okres zasiłkowy dochód ich ustala się na podstawie dochodu członka
rodziny, dochodu osoby uczącej się lub dochodu dziecka pozostającego pod opieką
opiekuna prawnego, powiększonego o kwotę osiągniętego dochodu za miesiąc
następujący po miesiącu, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu, jeżeli dochód ten
jest uzyskiwany w okresie, na który ustalane lub weryfikowane jest prawo do
świadczeń rodzinnych.
4c. Przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu nie stosuje się do dochodu z tytułu
zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i dochodu z tytułu wyrejestrowania lub
rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli członek rodziny, osoba
ucząca się lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego utracili dochód
z tych tytułów i w okresie 3 miesięcy, licząc od dnia utraty dochodu, uzyskali dochód
u tego samego pracodawcy lub zleceniodawcy, lub zamawiającego dzieło lub
ponownie rozpoczęli pozarolniczą działalność gospodarczą.
5. (uchylony)
6. (uchylony)
7. W przypadku gdy członek rodziny jest umieszczony w pieczy zastępczej lub
w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, ustalając dochód rodziny
w przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się osoby umieszczonej w pieczy zastępczej
lub w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie.
7a. W przypadku ustalania dochodu z działalności podlegającej opodatkowaniu
na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych
przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w roku kalendarzowym
poprzedzającym okres zasiłkowy przyjmuje się dochód miesięczny w wysokości
1/12 dochodu ogłaszanego corocznie, w drodze obwieszczenia, przez ministra
właściwego do spraw rodziny w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
„Monitor Polski” w terminie do dnia 1 sierpnia każdego roku.
8. W przypadku ustalania dochodu z gospodarstwa rolnego, przyjmuje się, że
z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu
ogłaszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku
rolnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 1256 i 1309).
8a. Ustalając dochód rodziny uzyskany z gospodarstwa rolnego, do powierzchni
gospodarstwa stanowiącego podstawę wymiaru podatku rolnego wlicza się obszary
rolne oddane w dzierżawę z wyjątkiem:
1) oddanej w dzierżawę, na podstawie umowy dzierżawy zawartej stosownie do
przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, części lub całości
znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego;
2) gospodarstwa rolnego wniesionego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną;
3) gospodarstwa rolnego oddanego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty
określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków
pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i
Gwarancji Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich
z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich.
8b. Ustalając dochód rodziny uzyskany przez dzierżawcę gospodarstwa rolnego
oddanego w dzierżawę na zasadach, o których mowa w ust. 8a, dochód uzyskany
z gospodarstwa rolnego pomniejsza się o zapłacony czynsz z tytułu dzierżawy.
8c. Ustalając dochód rodziny uzyskany z wydzierżawionego od Krajowego
Ośrodka Wsparcia Rolnictwa gospodarstwa rolnego, dochód uzyskany
z gospodarstwa rolnego pomniejsza się o zapłacony czynsz z tytułu dzierżawy.
9. W przypadku gdy rodzina lub osoba ucząca się uzyskuje dochody
z gospodarstwa rolnego oraz dochody pozarolnicze, dochody te sumuje się.
10. (utracił moc)
11. W przypadku gdy prawo do świadczeń rodzinnych ustala się na dziecko
pozostające pod opieką opiekuna prawnego, ustalając dochód uwzględnia się tylko
dochód dziecka.

art. 6. więcej Art. 6. 1. Zasiłek rodzinny przysługuje osobom, o których mowa w art. 4 ust. 2
pkt 1 i 2, do ukończenia przez dziecko:
1) 18. roku życia lub
2) nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21. roku życia, albo
3) 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej
i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu
niepełnosprawności.
1a. Zasiłek rodzinny przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole
wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24. roku życia.
1b. W przypadku ukończenia przez dziecko, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, lub
osobę, o której mowa w ust. 1a, szkoły wyższej w trakcie ostatniego roku studiów
prawo do zasiłku rodzinnego przysługuje do zakończenia tego roku studiów, nie dłużej
jednak niż do ukończenia przez dziecko, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, lub osobę,
o której mowa w ust. 1a, 24. roku życia.
2. Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:
1) 44,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia;
2) 56,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia;
3) 65,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia.

art. 7. więcej Art. 7. Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:
1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie
albo w pieczy zastępczej;
3) osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
4) pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego
na własne dziecko;
5) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało ustalone, na rzecz dziecka od
jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego
pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba że:
a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego
z rodziców zostało oddalone,
d) sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów
utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia
alimentacyjnego na rzecz tego dziecka,
e) dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga
rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach;
6) członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że
przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne
umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

art. 8. więcej Art. 8. Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:
1) urodzenia dziecka;
2) opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
3) (utracił moc)
3a) samotnego wychowywania dziecka;
4) (utracił moc)
4a) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;
5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;
6) rozpoczęcia roku szkolnego;
7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.

art. 9. więcej Art. 9. 1. Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje matce lub ojcu albo
opiekunowi prawnemu dziecka.
2. Dodatek przysługuje opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do
ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom
lub opiekunowi prawnemu dziecka.
3. Dodatek przysługuje jednorazowo, w wysokości 1000,00 zł.
4. W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub
urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na
każde dziecko.
5. (uchylony)
6. Dodatek, o którym mowa w ust. 1, przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod
opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.
7. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim
lub zaświadczeniem wystawionym przez położną.
8. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, formę opieki
medycznej, o której mowa w ust. 6, oraz wzór zaświadczenia, o którym mowa
w ust. 7, uwzględniając odpowiednio rodzaje świadczeń zdrowotnych udzielanych
kobiecie w okresie ciąży przez lekarza i położną oraz zakres danych niezbędnych do
zapewnienia należytego udokumentowania pozostawania jej pod opieką medyczną
w okresie od 10 tygodnia ciąży do porodu.
9. Przepisu ust. 6 nie stosuje się do osób będących prawnymi lub faktycznymi
opiekunami dziecka, a także do osób, które przysposobiły dziecko.

art. 10. więcej Art. 10. 1. Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu
wychowawczego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo
opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką,
uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:
1) 24 miesięcy kalendarzowych;
2) 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym
dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
3) 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem
legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu
niepełnosprawności.
2. Osobie, o której mowa w ust. 1, przysługuje jeden dodatek w wysokości
400,00 zł miesięcznie niezależnie od liczby dzieci pozostających pod jej opieką.
3. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę
świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu,
a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie
przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do
10 groszy w górę.
4. W przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez
oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka przysługuje jeden dodatek.
5. Dodatek nie przysługuje osobie, o której mowa w ust. 1, jeżeli:
1) (uchylony)
2) bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawała
w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;
3) podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która
uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania
z urlopu wychowawczego;
4) dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę,
w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu
wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki
przez więcej niż 5 dni w tygodniu, oraz w innych przypadkach zaprzestania
sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;
5) w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego;
6) korzysta ze świadczenia rodzicielskiego.
6. Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego
Obszaru Gospodarczego do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia prawa do
dodatku zalicza się okres zatrudnienia na terytorium państw członkowskich Unii
Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

art. 11. więcej Art. 11. (uchylony).

Art. 11a. 1. Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje
samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka
albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie
alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:
1) drugi z rodziców dziecka nie żyje;
2) ojciec dziecka jest nieznany;
3) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców
zostało oddalone.
2. Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby
uczącej się nie żyją. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio.
3. Dodatek przysługuje w wysokości 170,00 zł miesięcznie na dziecko, nie
więcej jednak niż 340,00 zł na wszystkie dzieci.
4. W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności
lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się
o 80,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160,00 zł na wszystkie dzieci.
5. W przypadku gdy dochód rodziny nie przekracza 50% kwot, o których mowa
w art. 5 ust. 1 i 2, kwotę dodatku zwiększa się o 50,00 zł na dziecko, nie więcej jednak
niż o 100,00 zł na wszystkie dzieci.
6. W przypadku wyboru dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka
i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego
pobierania, dodatek, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje na żadne dziecko w rodzinie.
7. Przepis ust. 5 obowiązuje do dnia 31 sierpnia 2006 r.

art. 12. więcej Art. 12. (utracił moc).

Art. 12a. 1. Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi
prawnemu dziecka.
2. Dodatek przysługuje w wysokości 50,00 zł miesięcznie na trzecie i na
następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.

art. 13. więcej Art. 13. 1. Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka przysługuje matce
lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka,
a także osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:
1) do ukończenia 16. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem
o niepełnosprawności;
2) powyżej 16. roku życia do ukończenia 24. roku życia, jeżeli legitymuje się
orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
2. Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości:
1) 50,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia;
2) 70,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 24. roku życia.

art. 14. więcej Art. 14. 1. Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje matce lub
ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także
osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem
w szkole nowego roku szkolnego.
1a. Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne
przygotowanie przedszkolne.
2. Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego
albo rocznego przygotowania przedszkolnego, w wysokości 100,00 zł na dziecko.
3. Wniosek o wypłatę dodatku składa się do dnia zakończenia okresu
zasiłkowego, w którym rozpoczęto rok szkolny albo roczne przygotowanie
przedszkolne.
4. Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza
miejscem zamieszkania przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu
albo opiekunowi faktycznemu dziecka lub osobie uczącej się:
1) w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba
szkoły ponadpodstawowej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest
obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej w przypadku
dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem
o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności – w wysokości 80 zł
miesięcznie na dziecko albo
2) w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której
znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadpodstawowej,
a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny
i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole
ponadpodstawowej – w wysokości 40 zł miesięcznie na dziecko.
2. Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od
września do czerwca następnego roku kalendarzowego.

Art. 15a. Rada gminy w drodze uchwały może podnieść kwoty dodatków do
zasiłku rodzinnego, o których mowa w art. 9–15. Podwyższenie kwot dodatków
finansowane jest ze środków własnych gminy.

Art. 15b. 1. Z tytułu urodzenia się żywego dziecka przyznaje się jednorazową
zapomogę w wysokości 1000 zł na jedno dziecko.
2. Jednorazowa zapomoga przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi
prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922,00 zł. Przepisy art. 5 ust. 4–4b, 7–9 i 11 stosuje się odpowiednio.
3. Wniosek o wypłatę jednorazowej zapomogi składa się w terminie 12 miesięcy
od dnia narodzin dziecka, a w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego
opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego – w terminie
12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia nie później niż do
ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Wniosek złożony po terminie organ
właściwy pozostawia bez rozpoznania.
4. Jednorazowa zapomoga nie przysługuje, jeżeli:
1) członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie z tytułu urodzenia
dziecka, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;
2) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało ustalone, na rzecz danego
dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu
wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba że:
a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego
z rodziców zostało oddalone,
d) sąd zobowiązał jedno z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów
utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia
alimentacyjnego na rzecz tego dziecka,
e) dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga
rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach.
5. Zapomoga, o której mowa w ust. 1, przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała
pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.
6. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim
lub zaświadczeniem wystawionym przez położną. Przepisy wydane na podstawie
art. 9 ust. 8 stosuje się odpowiednio.
7. Przepisu ust. 5 nie stosuje się do osób będących prawnymi lub faktycznymi
opiekunami dziecka, a także do osób, które przysposobiły dziecko.

Art. 15c. (uchylony).

art. 16. więcej Art. 16. 1. Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia
wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby
w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
2. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
1) niepełnosprawnemu dziecku;
2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia, jeżeli legitymuje się
orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
3) osobie, która ukończyła 75 lat.
3. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku
powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu
niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21.
roku życia.
4. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje w wysokości 144,00 zł5) miesięcznie.
5. Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie umieszczonej w instytucji
zapewniającej całodobowe utrzymanie.
5a. Osobom, o których mowa w ust. 2 i 3, zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje,
jeżeli członkom rodziny przysługują za granicą świadczenia na pokrycie wydatków
związanych z pielęgnacją tych osób, chyba że przepisy o koordynacji systemów
zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym
stanowią inaczej.
6. Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie uprawnionej do dodatku
pielęgnacyjnego.
7. Osobie, której przyznano dodatek pielęgnacyjny za okres, za który wypłacono
zasiłek pielęgnacyjny, Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub inny organ emerytalny
lub rentowy, który przyznał dodatek pielęgnacyjny, wypłaca emeryturę lub rentę
pomniejszoną o kwotę odpowiadającą wysokości wypłaconego za ten okres zasiłku
pielęgnacyjnego i przekazuje tę kwotę na rachunek bankowy organu właściwego.
8. Przekazanie kwoty odpowiadającej wysokości zasiłku pielęgnacyjnego,
o którym mowa w ust. 7, uznaje się za zwrot świadczeń nienależnie pobranych.

Art. 16a. 1. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których
zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy
(Dz. U. z 2019 r. poz. 2086 i 2089) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli:
1) nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub
2) rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
– w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem
o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności
łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej
osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz
konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego
leczenia, rehabilitacji i edukacji.
2. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby
sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę
nie przekracza kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 2. Przepisy art. 5 ust. 4–9 stosuje się odpowiednio.
3. W przypadku gdy łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz
rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę przekracza kwotę
uprawniającą daną osobę do specjalnego zasiłku opiekuńczego o kwotę niższą lub
równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu
w okresie, na który jest ustalany, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli
przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia
dochodu w kolejnym roku kalendarzowym specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje.
4. Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki, o którym mowa w ust. 2,
uważa się dochód następujących członków rodziny:
1) w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia:
a) osoby wymagającej opieki,
b) rodziców osoby wymagającej opieki,
c) małżonka rodzica osoby wymagającej opieki,
d) osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko,
e) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a–d, dzieci
w wieku do ukończenia 25. roku życia
– z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką
opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim,
pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby
wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub
zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;
2) w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:
a) osoby wymagającej opieki,
b) małżonka osoby wymagającej opieki,
c) osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko,
d) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a–c, dzieci
w wieku do ukończenia 25. roku życia
– z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką
opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także
pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
5. W przypadku gdy prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na
osobę znajdującą się pod opieką opiekuna prawnego lub umieszczoną w rodzinie
zastępczej spokrewnionej w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu
rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1111, 924 i 1818),
uwzględnia się dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz dochód osoby
wymagającej opieki.
6. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 520,00 zł miesięcznie.
7. Kwotę specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującą za niepełny miesiąc
ustala się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych
w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za
które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc
zaokrągla się do 10 groszy w górę.
8. Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:
1) osoba sprawująca opiekę:
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci
małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej
i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego
świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia
2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym,
b) (uchylona)
c) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia
pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia
4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
d) legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej,
z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka
albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji,
w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku
szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność
leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) (uchylony)
5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku
rodzinnego, o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku
opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla
opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu
i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
6) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do
świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy
o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o
zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
9. Zarejestrowanie w powiatowym urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy
lub posiadanie statusu bezrobotnego nie ma wpływu na uprawnienie do specjalnego
zasiłku opiekuńczego.

art. 17. więcej Art. 17. 1. Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub
innej pracy zarobkowej przysługuje:
1) matce albo ojcu,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka,
3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia
9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r.
– Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem
osób o znacznym stopniu niepełnosprawności
– jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu
sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami:
konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze
znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności
stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia,
rehabilitacji i edukacji.
1a. Osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 4, innym niż spokrewnione
w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie
pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
1) rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw
rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności;
2) nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub
legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
3) nie ma osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, lub legitymują się orzeczeniem
o znacznym stopniu niepełnosprawności.
1b. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby
wymagającej opieki powstała:
1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do
ukończenia 25. roku życia.
2. (uchylony)
2a. (uchylony)
2b. (uchylony)
2c. (uchylony)
2d. (uchylony)
3. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 1300,00 zł miesięcznie.
3a. Kwota świadczenia pielęgnacyjnego podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 stycznia.
3b. Waloryzacja polega na zwiększeniu kwoty świadczenia pielęgnacyjnego
o wskaźnik waloryzacji. Wskaźnikiem waloryzacji jest procentowy wzrost
minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177
oraz z 2019 r. poz. 1564), obowiązującego na dzień 1 stycznia roku, w którym jest
przeprowadzana waloryzacja, w stosunku do wysokości minimalnego wynagrodzenia
za pracę obowiązującej w dniu 1 stycznia roku poprzedzającego rok, w którym jest
przeprowadzana waloryzacja.
3c. Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego ustalanego w sposób określony
w ust. 3b zaokrągla się do pełnych złotych w górę.
3d. Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego na następny rok kalendarzowy
podlega ogłoszeniu w drodze obwieszczenia przez ministra właściwego do spraw
zabezpieczenia społecznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
„Monitor Polski”, w terminie do dnia 15 listopada każdego roku.
4. Kwotę świadczenia pielęgnacyjnego przysługującą za niepełny miesiąc ustala
się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym
miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które
świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc
zaokrągla się do 10 groszy w górę.
5. Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:
1) osoba sprawująca opiekę:
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci
małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej
i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego
świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia
2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym,
b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia
pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia
4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
2) osoba wymagająca opieki:
a) pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się
orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
b) została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej
spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością
kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej
całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku
szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego
działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej
niż 5 dni w tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) (uchylony)
5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku
rodzinnego, o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku
opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla
opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu
i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
6) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do
świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy
o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o
zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
6. Zarejestrowanie w powiatowym urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy
lub posiadanie statusu bezrobotnego nie ma wpływu na uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego.

Art. 17a. W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej, a w przypadku
przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych
przez centrum usług społecznych (Dz. U. poz. 1818) – centrum usług społecznych,
przekazały organowi właściwemu informację, że osoba uprawniona lub jej
przedstawiciel marnotrawią wypłacane jej świadczenia rodzinne lub wydatkują je
niezgodnie z przeznaczeniem, organ właściwy przekazuje należne osobie świadczenia
rodzinne w całości lub w części w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.

Art. 17b. 1. W przypadku, gdy o świadczenia, o których mowa w art. 16a
i art. 17 ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników bądź domownicy, świadczenia te
przysługują odpowiednio:
1) rolnikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego;
2) małżonkom rolników lub domownikom w przypadku zaprzestania prowadzenia
przez nich gospodarstwa rolnego albo wykonywania przez nich pracy
w gospodarstwie rolnym.
2. Zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego lub zaprzestanie
wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym, o których mowa w ust. 1, potwierdza
się stosownym oświadczeniem złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej za
składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia
w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za
złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu
o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Art. 17c. 1. Świadczenie rodzicielskie przysługuje:
1) matce albo ojcu dziecka, z uwzględnieniem ust. 2;
2) opiekunowi faktycznemu dziecka w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku
do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto
decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia;
3) rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, w przypadku
objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia;
4) osobie, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka
w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego
podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia.
2. Świadczenie rodzicielskie przysługuje ojcu dziecka w przypadku:
1) skrócenia na wniosek matki dziecka okresu pobierania świadczenia
rodzicielskiego, zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony
przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na
warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego, po
wykorzystaniu przez nią tego świadczenia, zasiłku lub uposażenia za okres co
najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka;
2) śmierci matki dziecka;
3) porzucenia dziecka przez matkę.
3. Świadczenie rodzicielskie przysługuje przez okres:
1) 52 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dziecka;
2) 65 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
przysposobienia dwojga dzieci lub objęcia opieką dwojga dzieci;
3) 67 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
przysposobienia trojga dzieci lub objęcia opieką trojga dzieci;
4) 69 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
przysposobienia czworga dzieci lub objęcia opieką czworga dzieci;
5) 71 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym
porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub objęcia opieką pięciorga i więcej dzieci.
4. Świadczenie rodzicielskie przysługuje od dnia:
1) porodu – w przypadku osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1;
2) objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia,
a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku
szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia – w przypadku
osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3;
3) przysposobienia dziecka, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku
życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu
obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia –
w przypadku osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 4.
5. Świadczenie rodzicielskie przysługuje w wysokości 1000,00 zł miesięcznie,
z uwzględnieniem ust. 6.
6. W razie urodzenia dziecka przez kobietę pobierającą zasiłek dla bezrobotnych
w okresie, o którym mowa w art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r.
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1482, 1622
i 1818), lub w ciągu miesiąca po jego zakończeniu, lub w okresie przedłużenia zasiłku
dla bezrobotnych na podstawie art. 73 ust. 3 tej ustawy, świadczenie rodzicielskie
przysługuje jednemu z rodziców w wysokości różnicy między kwotą świadczenia
rodzicielskiego a kwotą pobieranego przez kobietę zasiłku dla bezrobotnych
pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.
7. Kwotę świadczenia rodzicielskiego przysługującą za niepełny miesiąc ustala
się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym
miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które
świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc
zaokrągla się do 10 groszy w górę.
8. Osobie uprawnionej do świadczenia rodzicielskiego przysługuje:
1) w tym samym czasie jedno świadczenie rodzicielskie bez względu na liczbę
wychowywanych dzieci;
2) jedno świadczenie rodzicielskie w związku z wychowywaniem tego samego dziecka.
9. Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:
1) co najmniej jeden z rodziców dziecka lub osoba, o której mowa w ust. 1 pkt 2 lub
3, otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami
Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach
urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego;
2) dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej – w przypadku osób, o których
mowa w ust. 1 pkt 1 i 4;
3) osoba ubiegająca się o świadczenie rodzicielskie lub osoba pobierająca
świadczenie rodzicielskie nie sprawuje lub zaprzestała sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki;
4) w związku z wychowywaniem tego samego dziecka lub w związku z opieką nad
tym samym dzieckiem jest już ustalone prawo do świadczenia rodzicielskiego,
dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, świadczenia
pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna,
o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie
zasiłków dla opiekunów;
5) osobom, o których mowa w ust. 1, przysługuje za granicą świadczenie
o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy
o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy
o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

art. 18. więcej Art. 18. 1. Kwoty, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 oraz w art. 15b ust. 2, oraz
wysokość świadczeń rodzinnych, z wyłączeniem wysokości świadczenia
pielęgnacyjnego, podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem wyników badań
progu wsparcia dochodowego rodzin.
2. Próg wsparcia dochodowego rodzin bada i przedstawia Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze
rozporządzenia, sposób ustalania progu wsparcia dochodowego rodzin, w tym grupy
wydatków i ich zakres, źródła danych, okres, z jakiego przyjmuje się wysokość cen
towarów i usług, uwzględniając poziom wydatków gospodarstw domowych z II
kwintyla rozkładu dochodów.

art. 19. więcej Art. 19. 1. W roku, w którym przeprowadza się weryfikację, o której mowa
w art. 18 ust. 1, Rada Ministrów, do dnia 15 maja, przedstawia Radzie Dialogu
Społecznego:
1) propozycje wysokości kwot, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 oraz w art. 15b ust. 2;
2) propozycje wysokości świadczeń rodzinnych, z wyłączeniem wysokości
świadczenia pielęgnacyjnego;
3) wyniki badań progu wsparcia dochodowego rodzin;
4) informację o realizacji świadczeń rodzinnych za okres od poprzedniej
weryfikacji, w tym liczbę osób otrzymujących świadczenia rodzinne oraz
wydatki na ten cel w poszczególnych latach;
5) informację o sytuacji dochodowej rodzin posiadających dzieci na utrzymaniu.
2. Rada Dialogu Społecznego, po otrzymaniu propozycji i informacji Rady
Ministrów, uzgadnia wysokość kwot, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 oraz
w art. 15b ust. 2, oraz wysokość świadczeń rodzinnych, z wyłączeniem wysokości
świadczenia pielęgnacyjnego, w terminie do dnia 15 czerwca danego roku
kalendarzowego.
3. (uchylony)
4. W przypadku gdy Rada Dialogu Społecznego nie uzgodni w terminie,
o którym mowa w ust. 2, wysokości kwot, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 oraz
w art. 15b ust. 2, oraz wysokości świadczeń rodzinnych, z wyłączeniem wysokości
świadczenia pielęgnacyjnego, Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia,
kwoty, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 oraz w art. 15b ust. 2, oraz wysokość
świadczeń rodzinnych, z wyłączeniem wysokości świadczenia pielęgnacyjnego,
w terminie do dnia 15 sierpnia danego roku, na poziomie nie niższym niż wynika to
z propozycji, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2.
5. Wysokość kwot, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 oraz w art. 15b ust. 2, oraz
wysokość świadczeń rodzinnych, z wyłączeniem wysokości świadczenia
pielęgnacyjnego, ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
„Monitor Polski”, w drodze obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów, w terminie do
dnia 15 sierpnia roku, w którym przeprowadza się weryfikację.

art. 20. więcej Art. 20. 1. Organ właściwy realizuje zadania w zakresie świadczeń rodzinnych
jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej.
2. Postępowanie w sprawie świadczeń rodzinnych prowadzi organ właściwy.
3. Organ właściwy może upoważnić, w formie pisemnej, swojego zastępcę,
pracownika urzędu albo kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku
przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych – dyrektora centrum usług społecznych, lub kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek
kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka
pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z
dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług
społecznych – dyrektora centrum usług społecznych, lub kierownika innej jednostki
organizacyjnej gminy do prowadzenia postępowania w sprawach, o których mowa w
ust. 2, a także do wydawania w tych sprawach decyzji.
4. W przypadku upoważnienia kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w
przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych
na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług
społecznych przez centrum usług społecznych – dyrektora centrum usług społecznych,
w ośrodku, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum
usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o
realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych – w centrum usług
społecznych, tworzy się komórkę organizacyjną do realizacji świadczeń rodzinnych.
Realizacja świadczeń rodzinnych nie może powodować nieprawidłowości
w wykonywaniu zadań pomocy społecznej, a także nie może naruszać norm
zatrudnienia pracowników socjalnych określonych w przepisach o pomocy społecznej.

art. 21. więcej Art. 21. 1. Do zadań wojewody w zakresie świadczeń rodzinnych należy:
1) pełnienie funkcji instytucji właściwej w związku z udziałem Rzeczypospolitej
Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku
przemieszczania się osób w granicach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru
Gospodarczego i Konfederacji Szwajcarskiej;
2) wydawanie decyzji w sprawach świadczeń rodzinnych realizowanych w związku
z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego.
2. Wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej
się o świadczenia rodzinne może, w formie pisemnej, upoważnić pracownika urzędu
wojewódzkiego do załatwiania w jego imieniu spraw dotyczących realizacji
świadczeń rodzinnych w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
i wydawania w tych sprawach decyzji.
3. Świadczenia rodzinne przyznane decyzją wydaną przez wojewodę wypłaca
organ właściwy.
4. Wojewoda wymienia dane w zakresie świadczeń rodzinnych w ramach
Systemu Elektronicznej Wymiany Informacji dotyczących Zabezpieczenia
Społecznego, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady
(WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącym wykonywania
rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia
społecznego, za pośrednictwem punktu kontaktowego, o którym mowa w art. 22 ust. 2.

art. 22. więcej Art. 22. 1. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego jest władzą
właściwą oraz instytucją łącznikową w zakresie świadczeń rodzinnych w związku
z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
2. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego prowadzi punkt
kontaktowy, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady
(WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącym wykonywania
rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia
społecznego, służący do wymiany danych w ramach Systemu Elektronicznej
Wymiany Informacji dotyczących Zabezpieczenia Społecznego w zakresie świadczeń rodzinnych.
3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego przetwarza dane
osobowe, jeżeli jest to niezbędne do prowadzenia punktu kontaktowego, o którym
mowa w ust. 2, w tym do realizacji praw lub obowiązków wynikających z przepisów
o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Art. 22a. 1. Rada gminy w drodze uchwały może przyznać zamieszkałym na
terenie jej działania osobom jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia ich dziecka.
2. Do zapomogi, o której mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisów rozdziałów 4, 6 i 7.
3. Szczegółowe zasady udzielania zapomogi określa uchwała rady gminy.
4. W związku z urodzeniem się jednego dziecka może być przyznana tylko jedna zapomoga.
5. Wypłaty zapomóg finansowane są ze środków własnych gminy.

Art. 22b. 1. Rada gminy, biorąc pod uwagę lokalne potrzeby w zakresie
świadczeń na rzecz rodziny, może w drodze uchwały, ustanowić dla osób
zamieszkałych na terenie jej działania świadczenia na rzecz rodziny inne niż określone
w art. 2 pkt 1–3, 4 i 5.
2. Szczegółowe zasady przyznawania świadczeń, o których mowa w ust. 1, oraz
ich wysokość określa uchwała, o której mowa w ust. 1.
3. Do świadczeń, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisów rozdziałów 4, 6 i 7.
4. Wypłaty świadczeń, o których mowa w ust. 1, finansowane są ze środków
własnych gminy.

Art. 22c. 1. Minister właściwy do spraw rodziny oraz wojewoda monitorują
realizację świadczeń rodzinnych przez organy właściwe.
2. Minister właściwy do spraw rodziny monitoruje realizację świadczeń
rodzinnych przez wojewodów.
3. Minister właściwy do spraw rodziny monitoruje realizację świadczeń
rodzinnych przez pozyskiwanie informacji niezbędnych do ustalenia prawa do
świadczeń rodzinnych, o którym mowa w art. 23b ust. 6, oraz przekazywanie tych
informacji organom właściwym oraz wojewodom.

art. 23. więcej Art. 23. 1. Ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ich wypłata następują
odpowiednio na wniosek małżonków, jednego z małżonków, rodziców, jednego
z rodziców, opiekuna faktycznego dziecka, opiekuna prawnego dziecka, rodziny
zastępczej niezawodowej, osoby uczącej się, pełnoletniej osoby niepełnosprawnej lub
innej osoby upoważnionej do reprezentowania dziecka lub pełnoletniej osoby
niepełnosprawnej, a także osób, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia
25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny.
2. Wniosek składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na
miejsce zamieszkania osoby, o której mowa w ust. 1.
2a. Informacje przedstawione we wniosku składa się pod rygorem
odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie
jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
3. Wniosek powinien zawierać dane dotyczące:
1) osoby występującej o przyznanie świadczeń rodzinnych, w tym: imię, nazwisko,
datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, stan cywilny, obywatelstwo, płeć,
numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – numer i serię
dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz, o ile je posiada – adres poczty
elektronicznej i numer telefonu;
2) dzieci pozostających na utrzymaniu osoby, o której mowa w ust. 1, w tym: imię,
nazwisko, datę urodzenia, stan cywilny, numer PESEL, a w razie gdy nie nadano
numeru PESEL – numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość;
3) innych osób, podane przez osobę ubiegającą się o przyznanie świadczeń rodzinnych.
3a. Wniosek i załączniki do wniosku określone w ust. 4 mogą być składane
drogą elektroniczną za pomocą systemu teleinformatycznego utworzonego przez
ministra właściwego do spraw rodziny lub systemu teleinformatycznego wskazanego
w informacji zamieszczonej na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej
ministra właściwego do spraw rodziny po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji.
3b. Wniosek i załączniki do wniosku określone w ust. 4 w postaci elektronicznej
mogą być składane za pomocą:
1) systemu, o którym mowa w ust. 6a, po zastosowaniu zapewnionych w systemie
sposobów potwierdzenia pochodzenia oraz integralności przesłanych danych;
2) systemu teleinformatycznego wskazanego w informacji zamieszczonej na
stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej ministra właściwego do
spraw rodziny po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji,
po opatrzeniu ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem
zaufanym albo podpisem osobistym.
3c. Jeżeli osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne nie może złożyć w formie
dokumentu elektronicznego zaświadczenia wymaganego dla potwierdzenia faktów lub
stanu prawnego lub innego dokumentu niezbędnego w postępowaniu w sprawie
o świadczenia rodzinne, osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne może złożyć elektroniczną kopię takiego dokumentu, po uwierzytelnieniu jej w sposób określony w ust. 3b.
3d. W przypadku wniosku składanego w postaci elektronicznej, po wpisaniu do
formularza wniosku numerów PESEL wnioskodawcy i członków jego rodziny,
formularz wniosku może być uzupełniony o dane zgromadzone w rejestrze PESEL
w zakresie imion, nazwiska, miejsca urodzenia, daty urodzenia, stanu cywilnego,
obywatelstwa i płci wnioskodawcy i członków jego rodziny.
3e. Wniosku nie uzupełnia się o dane zgromadzone w rejestrze PESEL, jeżeli
w oparciu o dane z rejestru PESEL i rejestru stanu cywilnego nie można stwierdzić
stopnia pokrewieństwa pomiędzy osobą występującą o przyznanie świadczeń
rodzinnych a członkami jej rodziny.
3f. W przypadku niezgodności ze stanem faktycznym danych uzupełnionych
z rejestru PESEL zawartych w formularzu wniosku osoba występująca o przyznanie
świadczeń rodzinnych wskazuje w formularzu wniosku poprawne dane.
4. Do wniosku należy dołączyć odpowiednio:
1) zaświadczenia lub oświadczenia dokumentujące wysokość innych dochodów niż
dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób
fizycznych na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f
ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
dotyczące każdego członka rodziny;
2) zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego, dotyczące członków rodziny
rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
zawierające informacje odpowiednio o:
a) formie opłacanego podatku,
b) wysokości przychodu,
c) stawce podatku,
d) wysokości opłaconego podatku
– w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy;
3) zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do
świadczeń rodzinnych:
a) prawomocne orzeczenie sądu rodzinnego stwierdzające przysposobienie lub
zaświadczenie sądu rodzinnego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym
postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka,
b) prawomocne orzeczenie sądu orzekające rozwód lub separację,
c) orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
d) oświadczenie o uczęszczaniu dziecka lub osoby uczącej się do szkoły lub szkoły wyższej,
e) zaświadczenie pracodawcy albo oświadczenie o okresie, na który został
udzielony urlop wychowawczy, oraz o okresach zatrudnienia,
f) inne dokumenty potwierdzające spełnianie warunków do przyznania lub
ustalenia wysokości świadczenia rodzinnego będącego przedmiotem wniosku.
4a. (uchylony)
4aa. Jeżeli w stosunku do osoby ubiegającej się lub pobierającej świadczenie
pielęgnacyjne wystąpią wątpliwości dotyczące sprawowania opieki, o której mowa w
art. 17 ust. 1, organ właściwy oraz wojewoda mogą zwrócić się do kierownika ośrodka
pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w
centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o
realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych – do dyrektora
centrum usług społecznych, o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu
środowiskowego, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy
społecznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1507, 1622, 1690 i 1818), w celu weryfikacji tych wątpliwości.
4b. W przypadku, o którym mowa w ust. 4aa, organ właściwy oraz wojewoda
mogą wystąpić do ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka
pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z
dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług
społecznych – do centrum usług społecznych, o udzielenie informacji o
okolicznościach dotyczących sprawowania opieki, o której mowa w art. 17 ust. 1,
jeżeli okoliczności te zostały ustalone w rodzinnym wywiadzie środowiskowym
przeprowadzonym nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem otrzymania przez ośrodek
pomocy społecznej albo centrum usług społecznych wniosku o udzielenie informacji.
4c. Przepis ust. 4b stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy:
1) organ właściwy upoważnił do prowadzenia postępowania w sprawie świadczeń
rodzinnych kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku
przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług
społecznych przez centrum usług społecznych – dyrektora centrum usług
społecznych, lub kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy, lub inną
osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku
przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na
podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług
społecznych przez centrum usług społecznych – dyrektora centrum usług
społecznych, lub kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy;
2) wojewoda upoważnił do załatwiania w jego imieniu spraw dotyczących
realizacji świadczeń rodzinnych w ramach koordynacji systemów
zabezpieczenia społecznego pracownika urzędu wojewódzkiego.
4d. W przypadku utraty dochodu lub uzyskania dochodu do wniosku
o świadczenia rodzinne należy dołączyć dokumenty potwierdzające ich utratę lub
uzyskanie oraz ich wysokość.
4e. Ustalając prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, organ właściwy
zwraca się do kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia
ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów
ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług
społecznych – do dyrektora centrum usług społecznych o przeprowadzenie rodzinnego
wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o
pomocy społecznej, w celu weryfikacji okoliczności dotyczących sprawowania opieki,
o której mowa w art. 16a ust. 1.
4f. Aktualizację wywiadu, o którym mowa w ust. 4e, przeprowadza się po
upływie 6 miesięcy, jeżeli do końca okresu, na który ustalone zostało prawo do
specjalnego zasiłku opiekuńczego, pozostało więcej niż 3 miesiące, oraz w każdej
sytuacji, gdy zaistnieją wątpliwości co do sprawowania opieki, o której mowa
w art. 16a ust. 1.
4g. Przepisy ust. 4e i 4f stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy organ
właściwy upoważnił do prowadzenia postępowania w sprawie świadczeń rodzinnych
kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z
dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług
społecznych – dyrektora centrum usług społecznych, lub kierownika innej jednostki
organizacyjnej gminy, lub inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy
społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum
usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o
realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych – dyrektora centrum
usług społecznych, lub kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy.
5. Minister właściwy do spraw rodziny określi, w drodze rozporządzenia, sposób
i tryb postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz
szczegółowy zakres informacji, jakie mają być zawarte:
1) we wniosku o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych,
2) w oświadczeniach niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych,
w tym oświadczeniach o dochodach członków rodziny oraz zaświadczeniu,
o którym mowa w ust. 4 pkt 2
– kierując się koniecznością zapewnienia prawidłowego przebiegu postępowania
w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz dokumentacji niezbędnej do
sprawnej realizacji, również drogą elektroniczną, zadań w zakresie świadczeń
rodzinnych.
5a. Ilekroć w postępowaniach w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych
jest wymagane potwierdzenie następujących okoliczności:
1) uczęszczanie dziecka lub osoby uczącej się do szkoły lub szkoły wyższej,
2) wysokość dochodu rodziny lub członków rodziny uzyskanego przez rodzinę lub
członków rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
w tym dochodów, o których mowa w ust. 4 pkt 1,
3) wielkość gospodarstwa rolnego,
4) nieponoszenie opłaty za pobyt członka rodziny w instytucji zapewniającej
całodobowe utrzymanie,
5) termin i okres, na jaki został udzielony przez pracodawcę urlop wychowawczy,
oraz okresy zatrudnienia,
6) niekorzystanie z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym
w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym
– osoba ubiegająca się o przyznanie świadczenia rodzinnego przedkłada
zaświadczenie albo oświadczenie.
5b. (uchylony)
5c. Oświadczenia, o których mowa w ust. 5a, składa się pod rygorem
odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie
jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta
zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych
zeznań.
5d. Minister właściwy do spraw rodziny może określić oraz zamieścić na swojej
stronie Biuletynu Informacji Publicznej wzory:
1) wniosków o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych;
2) oświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych, w tym
oświadczeń o dochodach członków rodziny oraz zaświadczenia, o którym mowa
w ust. 4 pkt 2.
6. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw informatyzacji, określi, w drodze rozporządzenia:
1) opis systemów teleinformatycznych stosowanych w urzędach administracji
publicznej realizujących zadania w zakresie świadczeń rodzinnych, zawierający
strukturę systemu, wymaganą minimalną funkcjonalność systemu oraz zakres
komunikacji między elementami struktury systemu, w tym zestawienie struktur
dokumentów elektronicznych, formatów danych oraz protokołów
komunikacyjnych i szyfrujących, o których mowa w art. 13 ust. 2 pkt 2
lit. a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów
realizujących zadania publiczne,
2) wymagania standaryzujące w zakresie bezpieczeństwa, wydajności i rozwoju systemu,
3) sposób postępowania w zakresie stwierdzania zgodności oprogramowania
z opisem systemu
– mając na uwadze zapewnienie spójności systemów teleinformatycznych
stosowanych w urzędach administracji publicznej do realizacji zadań w zakresie
świadczeń rodzinnych, w szczególności w zakresie jednorodności zakresu i rodzaju
danych, która umożliwi ich scalanie w zbiór centralny, a także zachowanie zgodności z minimalnymi wymogami i sposobem stwierdzania zgodności oprogramowania,
określonymi na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji
działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.
6a. Minister właściwy do spraw rodziny jest obowiązany do utworzenia
i prowadzenia systemu teleinformatycznego umożliwiającego ubieganie się
o świadczenia rodzinne drogą elektroniczną oraz zapewnienia funkcjonowania tego
systemu. Uwierzytelnianie użytkowników w systemie teleinformatycznym wymaga
użycia profilu zaufanego, profilu osobistego, innego środka identyfikacji
elektronicznej wydanego w systemie identyfikacji elektronicznej przyłączonym do
węzła krajowego identyfikacji elektronicznej, o którym mowa w art. 21a
ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz
identyfikacji elektronicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 162 i 1590), adekwatnie do poziomu
bezpieczeństwa środka identyfikacji elektronicznej wymaganego dla usług
świadczonych w tym systemie, danych weryfikowanych za pomocą kwalifikowanego
certyfikatu podpisu elektronicznego, jeżeli te dane pozwalają na identyfikację
i uwierzytelnienie wymagane w celu realizacji usługi online, albo innych technologii,
jeżeli zostaną udostępnione w tym systemie.
7. Organy właściwe do realizacji ustawy używają oprogramowania, które jest
zgodne z wymaganiami określonymi w przepisach wydanych na podstawie ust. 6.
Wojewoda realizuje ustawę za pomocą systemu teleinformatycznego udostępnionego
nieodpłatnie przez ministra właściwego do spraw rodziny.
8. Minister właściwy do spraw rodziny jest obowiązany utworzyć rejestr
centralny obejmujący następujące informacje gromadzone na podstawie przepisów
ustawy przez organy właściwe i wojewodów podczas realizacji zadań w zakresie
świadczeń rodzinnych:
1) dane dotyczące osób pobierających świadczenia rodzinne, osób ubiegających się
o świadczenia rodzinne oraz członków ich rodzin:
a) imię i nazwisko,
b) datę urodzenia,
c) adres miejsca zamieszkania lub pobytu,
d) miejsce zamieszkania lub pobytu,
e) numer PESEL,
f) numer dokumentu potwierdzającego tożsamość w przypadku osób, które
nie posiadają numeru PESEL,
g) stan cywilny,
h) obywatelstwo,
i) stopień pokrewieństwa z członkami rodziny,
j) informacje o uczęszczaniu dziecka lub osoby uczącej się do szkół
i placówek oświatowych, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia
15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. z 2019 r.
poz. 1942), okresie uczęszczania, typie lub rodzaju instytucji oraz nazwie
i adresie siedziby instytucji, do której dziecko lub osoba ucząca się
uczęszcza,
ja) orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności,
jb) informacje o prawie do świadczeń opieki zdrowotnej,
jc) informacje o rozliczaniu się z podatku dochodowego od osób fizycznych,
jd) informacje o uczęszczaniu dziecka lub osoby uczącej się do szkoły wyższej,
okresie uczęszczania oraz nazwie i adresie siedziby szkoły wyższej, do
której dziecko lub osoba ucząca się uczęszcza,
k) liczbę, rodzaj i wysokość wypłaconych świadczeń,
l) płeć,
m) dochody,
n) organ, do którego złożono wniosek, rodzaj wnioskowanego świadczenia
oraz datę złożenia wniosku,
o) organ, który przyznał świadczenie, datę wydania decyzji przyznającej
świadczenie oraz numer tej decyzji,
p) okres, na który świadczenie zostało przyznane;
2) wartości udzielonych świadczeń.
9. Informacje, o których mowa w ust. 8, są przetwarzane przez ministra
właściwego do spraw rodziny i wojewodów w celu monitorowania realizacji
świadczeń rodzinnych oraz w celu umożliwienia organom właściwym i wojewodom
weryfikacji prawa do świadczeń rodzinnych oraz przez podmioty wymienione
w ust. 10 w celu, w którym informacje te zostały im udostępnione. Organy właściwe
i wojewodowie przekazują dane do rejestru centralnego, wykorzystując
oprogramowanie, o którym mowa w ust. 7.
10. Informacje zawarte w rejestrze centralnym, o którym mowa w ust. 8,
udostępnia się, w zakresie niezbędnym do realizacji ich zadań ustawowych,
następującym podmiotom:
1) organowi właściwemu i wojewodzie – w celu weryfikacji danych dotyczących
osób ubiegających się o świadczenia rodzinne, osób pobierających świadczenia
rodzinne oraz członków ich rodzin;
2) organowi właściwemu dłużnika, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia
7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U.
z 2019 r. poz. 670, 730, 1802 i 1818), i organowi właściwemu wierzyciela,
o którym mowa w art. 2 pkt 10 tej ustawy – w celu weryfikacji danych
dotyczących osób ubiegających się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego,
osób pobierających świadczenia z funduszu alimentacyjnego i członków ich
rodzin oraz danych dotyczących dłużników alimentacyjnych;
3) jednostkom organizacyjnym pomocy społecznej prowadzonym przez jednostki
samorządu terytorialnego – w celu weryfikacji danych dotyczących osób
ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej, osób pobierających
świadczenia z pomocy społecznej oraz członków ich rodzin;
4) powiatowym i wojewódzkim zespołom do spraw orzekania
o niepełnosprawności – w celu weryfikacji danych dotyczących osób
ubiegających się o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu
niepełnosprawności i osób posiadających orzeczenie o niepełnosprawności lub
o stopniu niepełnosprawności;
5) organowi właściwemu, o którym mowa w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 11 lutego
2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2018 r. poz. 2134,
z późn. zm.), i wojewodzie – w celu weryfikacji danych dotyczących osób
ubiegających się o świadczenie wychowawcze, osób pobierających świadczenie
wychowawcze oraz członków ich rodzin.
10a. Organy właściwe i wojewodowie, wykorzystując systemy
teleinformatyczne, o których mowa w ust. 7, przekazują do rejestru centralnego,
o którym mowa w ust. 8, również adres poczty elektronicznej wskazany we wniosku
o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych.
10b. Minister właściwy do spraw rodziny przetwarza dane w zakresie adresu
poczty elektronicznej wskazanego we wniosku o ustalenie prawa do świadczeń
rodzinnych w celu przekazywania informacji związanych z uprawnieniami dla rodzin.
Przepisy ust. 11 i 13 stosuje się odpowiednio.
11. Minister właściwy do spraw rodziny przechowuje informacje w rejestrze
centralnym, o którym mowa w ust. 8, przez okres 10 lat od dnia zaprzestania
udzielania świadczeń, z wyjątkiem informacji dotyczących osób, którym świadczenie
nie zostało przyznane, które przechowuje się przez okres 1 roku od dnia, w którym
decyzja w sprawie świadczenia stała się ostateczna, lub od dnia pozostawienia
wniosku o ustalenie prawa do świadczenia bez rozpatrzenia.
12. Podmioty wymienione w ust. 10 przechowują informacje, o których mowa
w ust. 8, przez okres 10 lat od dnia ich udostępnienia z rejestru centralnego, o którym
mowa w ust. 8, z wyjątkiem informacji dotyczących osób, którym świadczenie nie
zostało przyznane albo którym wydane zostało orzeczenie o niezaliczeniu do osób
niepełnosprawnych lub o odmowie ustalenia stopnia niepełnosprawności, które
przechowuje się przez okres 1 roku od dnia, w którym decyzja w sprawie świadczenia
albo wydania orzeczenia stała się ostateczna, lub od dnia pozostawienia wniosku
o ustalenie prawa do świadczenia albo o wydanie orzeczenia bez rozpatrzenia.
13. Informacje, o których mowa w ust. 8, usuwa się niezwłocznie po upływie
okresów przechowywania, o których mowa w ust. 11 i 12.
14. Minister właściwy do spraw rodziny udostępnia ministrowi właściwemu do
spraw finansów publicznych, na jego żądanie, dane, o których mowa w ust. 8, w celu
niezbędnym do wykonywania zadań analitycznych. Minister właściwy do spraw
finansów publicznych dokonuje pseudonimizacji udostępnionych danych.

Art. 23a. 1. W przypadku gdy osoba uprawniona do świadczeń rodzinnych lub
członek rodziny tej osoby przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów
zabezpieczenia społecznego, organ właściwy przekazuje wniosek wraz
z dokumentami wojewodzie.
2. W przypadku przebywania osoby uprawnionej do świadczeń rodzinnych lub
członka rodziny tej osoby w dniu wydania decyzji przyznającej świadczenia rodzinne
lub po dniu jej wydania poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwie,
o którym mowa w ust. 1, organ właściwy występuje do wojewody o ustalenie, czy w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
2a. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się w przypadku wyjazdu lub pobytu
turystycznego, leczniczego lub związanego z podjęciem przez dziecko kształcenia
poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, wojewoda ustala, czy
w przekazanej sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów
zabezpieczenia społecznego.
4. W przypadku gdy wojewoda w sytuacji, o której mowa w ust. 1, ustali, że
mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
wydaje decyzję zgodnie z art. 21.
5. W przypadku gdy wojewoda w sytuacji, o której mowa w ust. 2, ustali, że
mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
organ właściwy uchyla decyzję przyznającą świadczenia rodzinne za okres, w którym
osoba podlega ustawodawstwu w zakresie świadczeń rodzinnych w innym państwie,
o którym mowa w ust. 1, w związku ze stosowaniem przepisów o koordynacji
systemów zabezpieczenia społecznego.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, wojewoda wydaje decyzję w sprawie
świadczeń rodzinnych zgodnie z art. 21 od dnia, w którym osoba podlega
ustawodawstwu państwa, o którym mowa w ust. 1, w zakresie świadczeń rodzinnych
w związku ze stosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
7. W przypadku gdy wojewoda ustali, że w sprawie nie mają zastosowania
przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego:
1) przekazuje sprawę organowi właściwemu w celu ustalenia prawa do świadczeń
rodzinnych – w przypadku, o którym mowa w ust. 1;
2) informuje o tym fakcie organ właściwy – w przypadku, o którym mowa w ust. 2.
8. Organ właściwy w przypadku, o którym mowa w ust. 7 pkt 1, ustala prawo do
świadczeń rodzinnych od miesiąca złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1.
9. Wojewoda ustala i dochodzi zwrotu nienależnie pobranych świadczeń
rodzinnych w sprawach, w których mają zastosowanie przepisy o koordynacji
systemów zabezpieczenia społecznego. Przepis art. 30 stosuje się odpowiednio.
10. W przypadku zwrotu przez instytucję państwa, o którym mowa w ust. 1,
nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych zgodnie z przepisami o koordynacji
systemów zabezpieczenia społecznego, wojewoda może umorzyć pozostałą kwotę
nienależnie pobranych świadczeń łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie
w całości lub części, w szczególności jeśli pozostała kwota wynika z różnicy kursowej.

Art. 23b. 1. Organ właściwy oraz wojewoda ustalający prawo do świadczeń
rodzinnych są obowiązani do samodzielnego uzyskania lub weryfikacji drogą
elektroniczną, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw rodziny, lub drogą
pisemną, od organów podatkowych lub ministra właściwego do spraw finansów
publicznych, organów emerytalno-rentowych oraz z rejestrów publicznych, w tym
z rejestru PESEL, o którym mowa w przepisach o ewidencji ludności, oraz drogą
elektroniczną, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw rodziny z systemu
informacji oświatowej, o którym mowa w przepisach o systemie informacji
oświatowej, z Centralnego Wykazu Ubezpieczonych, odpowiednio:
1) informacji o dochodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym
od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e
i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych, każdego członka rodziny, udzielanych przez naczelnika właściwego
urzędu skarbowego, zawierających dane o wysokości:
a) dochodu,
b) składek na ubezpieczenia społeczne odliczonych od dochodu,
c) należnego podatku;
1a) informacji o dochodzie, o którym mowa w art. 3 pkt 1 lit. c tiret dwudzieste dziewiąte;
2) danych, o których mowa w art. 23 ust. 8 pkt 1 lit. a, b, e, g, h, j, jb, jc oraz l;
3) informacji o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne, w tym informacji
o wysokości składek od poszczególnych płatników i okresach opłacania przez
nich tych składek;
4) zaświadczenia lub informacji o zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych;
5) informacji o legitymowaniu się odpowiednim orzeczeniem wydanym na
podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1172, 1495, 1696 i 1818), obejmującej następujące dane:
a) datę i rodzaj wydanego orzeczenia,
b) wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3 pkt 7 i 8 ustawy z dnia
27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych,
c) datę powstania niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności,
d) datę złożenia wniosku o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności albo
o stopniu niepełnosprawności,
e) okres, na jaki zostało wydane orzeczenie.
2. W przypadku gdy w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu
Orzekania o Niepełnosprawności znajduje się więcej niż jedno orzeczenie wydane na
podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej
i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, dotyczące tej samej osoby,
informacja, o której mowa w ust. 1 pkt 5, jest przekazywana wyłącznie na podstawie
orzeczeń, które potwierdzają prawo do świadczeń rodzinnych.
3. W przypadku braku w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu
Orzekania o Niepełnosprawności informacji, o której mowa w ust. 1 pkt 5, organ
właściwy oraz wojewoda prowadzący postępowanie w sprawie świadczeń rodzinnych
wzywają osobę, o której mowa w art. 23 ust. 1, do dołączenia orzeczenia o
niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności.
4. W przypadku awarii systemów teleinformatycznych służących do wymiany,
drogą elektroniczną, informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 1a, 3, 4 i 5 oraz w art.
23 ust. 8 pkt 1 lit. a, b, e, g, h oraz l, organ właściwy oraz wojewoda uzyskują te
informacje w drodze pisemnej wymiany informacji. Organy podatkowe, organy
emerytalno-rentowe oraz podmioty prowadzące rejestry publiczne przekazują te
informacje niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania
wniosku organu właściwego lub wojewody.
5. W przypadku braku możliwości samodzielnego uzyskania przez organ
właściwy lub wojewodę informacji lub zaświadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1,
1a, 3 i 4 oraz w art. 23 ust. 8 pkt 1 lit. a, b, e, g, h oraz l, z przyczyn nieleżących po
stronie organu właściwego lub wojewody, organ właściwy lub wojewoda wzywają
osobę, o której mowa w art. 23 ust. 1, do dołączenia tych informacji lub zaświadczeń.
6. Minister właściwy do spraw rodziny pozyskuje drogą elektroniczną
informacje niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych od organów
emerytalno-rentowych oraz z rejestrów publicznych, w tym z rejestru PESEL,
o którym mowa w przepisach o ewidencji ludności, z systemu informacji oświatowej,
o którym mowa w przepisach o systemie informacji oświatowej, z Centralnego
Wykazu Ubezpieczonych oraz z wykazu studentów i wykazu osób ubiegających się
o nadanie stopnia doktora będących częścią Zintegrowanego Systemu Informacji o
Szkolnictwie Wyższym i Nauce POL-on, o którym mowa w przepisach o szkolnictwie
wyższym i nauce, w celu umożliwienia organom właściwym i wojewodom
weryfikacji prawa do świadczeń rodzinnych, a także w celu monitorowania przez
ministra właściwego do spraw rodziny oraz wojewodę realizacji świadczeń
rodzinnych przez organy właściwe lub wojewodów.
7. Minister właściwy do spraw rodziny w celu realizacji zadania, o którym mowa
w ust. 6, przekazuje drogą elektroniczną organom emerytalno-rentowym oraz
podmiotom prowadzącym rejestry, o których mowa w ust. 6, dane, o których mowa
w art. 23 ust. 8 pkt 1 lit. a, b, e oraz f.

art. 24. więcej Art. 24. 1. Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się na okres zasiłkowy,
z wyjątkiem świadczeń, o których mowa w art. 9, art. 14, art. 15, art. 15a, art. 15b,
art. 16, art. 17 i art. 17c.
2. Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się, począwszy od miesiąca,
w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca
okresu zasiłkowego.
2a. Jeżeli w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia
o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zostanie złożony
wniosek o ustalenie prawa do świadczenia uzależnionego od niepełnosprawności,
prawo to ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie
niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.
3. W przypadku ustalania prawa do świadczeń rodzinnych uzależnionych od
niepełnosprawności osoby, prawo do świadczeń rodzinnych ustala się na okres
zasiłkowy, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu
niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W tym przypadku prawo do
świadczeń rodzinnych ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin
ważności orzeczenia, nie dłużej jednak niż do końca okresu zasiłkowego.
3a. (uchylony)
3b. (uchylony)
4. Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego ustala się
na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie
o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. W przypadku
wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu
niepełnosprawności na czas określony prawo do zasiłku pielęgnacyjnego lub
świadczenia pielęgnacyjnego ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa
termin ważności orzeczenia.
5. Zasiłek rodzinny przysługuje za wrzesień, jeżeli dziecko lub osoba ucząca się
legitymujące się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu
niepełnosprawności po ukończeniu nauki w szkole zostały przyjęte, w tym samym
roku kalendarzowym, do szkoły wyższej.
6. W razie utraty dochodu prawo do świadczeń rodzinnych ustala się od
pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła utrata dochodu,
nie wcześniej jednak niż od miesiąca złożenia wniosku.
6a. W przypadku przyznania świadczeń rodzinnych po uwzględnieniu utraty
dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub dochodu z pozarolniczej
działalności gospodarczej, po upływie 3 miesięcy, licząc od dnia utraty dochodu,
ustalone prawo do świadczeń rodzinnych weryfikuje się z uwzględnieniem art. 5 ust.
4c. Przepisy art. 25 ust. 1 stosuje się.
7. W przypadku gdy uzyskanie dochodu powoduje utratę prawa do świadczeń
rodzinnych lub obniżenie ich wysokości, świadczenia nie przysługują lub przysługują
w niższej wysokości od miesiąca następującego po pierwszym miesiącu od miesiąca,
w którym nastąpiło uzyskanie dochodu.
9. Prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się, począwszy od miesiąca
urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku osób, o których mowa w art. 17c ust. 1 pkt 2 i 3, od miesiąca objęcia dziecka opieką, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku
osób, o których mowa w art. 17c ust. 1 pkt 2 i 3, od dnia objęcia dziecka opieką.
W przypadku złożenia wniosku po terminie, nie później jednak niż w okresach,
o których mowa w art. 17c ust. 3, prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się,
począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.
10. W przypadku, o którym mowa w art. 17c ust. 2, termin 3 miesięcy, o którym
mowa w ust. 9, jest liczony od dnia skrócenia okresu pobierania świadczenia
rodzicielskiego, śmierci matki dziecka lub porzucenia dziecka przez matkę.

Art. 24a. 1. W przypadku złożenia nieprawidłowo wypełnionego wniosku
podmiot realizujący świadczenia wzywa pisemnie osobę ubiegającą się o świadczenia
do poprawienia lub uzupełnienia wniosku w terminie 14 dni od dnia otrzymania
wezwania. Niezastosowanie się do wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia.
2. W przypadku gdy osoba złoży wniosek bez wymaganych dokumentów,
podmiot realizujący świadczenia przyjmuje wniosek i wyznacza termin nie krótszy niż
14 dni i nie dłuższy niż 30 dni na uzupełnienie brakujących dokumentów.
Niezastosowanie się do wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia.
3. W przypadku gdy przyczyną niedostarczenia wymaganego dokumentu przez
osobę składającą wniosek jest niewydanie dokumentu przez właściwą instytucję
w ustawowo określonym, w odrębnych przepisach, terminie oraz osoba może to
udokumentować, świadczenia przysługują począwszy od miesiąca, w którym wniosek został złożony.
4. W przypadku gdy osoba samotnie wychowująca dziecko, której prawo do
świadczeń rodzinnych w stosunku do danego dziecka uzależnione jest od ustalenia na
rzecz tego dziecka od jego rodzica świadczenia alimentacyjnego na podstawie tytułu
wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, złoży wniosek
o ustalenie prawa do świadczeń i nie dołączy do wniosku tego tytułu wykonawczego,
podmiot realizujący świadczenia rodzinne przyjmuje wniosek i, w zakresie ustalenia
prawa do świadczeń rodzinnych w stosunku do tego dziecka, wyznacza termin
3 miesięcy na dostarczenie tytułu wykonawczego. W przypadku dostarczenia tytułu
wykonawczego lub innych dokumentów poświadczających okoliczności, o których mowa odpowiednio w art. 7 pkt 5 lit. a–e lub w art. 15b ust. 4 pkt 2 lit. a–e, w wyznaczonym terminie, świadczenia rodzinne przysługują od miesiąca złożenia wniosku, jeżeli spełnione są pozostałe warunki uprawniające do świadczeń.
Niezastosowanie się do wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia.
5. W przypadku gdy osoba samotnie wychowująca dziecko nie dostarczy,
w terminie, o którym mowa w ust. 4, tytułu wykonawczego pochodzącego lub
zatwierdzonego przez sąd, potwierdzającego ustalenie na rzecz dziecka od jego
rodzica świadczenia alimentacyjnego, ponieważ sąd wydał postanowienie
w przedmiocie odmowy udzielenia zabezpieczenia w sprawie o alimenty, bieg
terminu, o którym mowa w ust. 4, ulega zawieszeniu do dnia dostarczenia tytułu
wykonawczego lub innych dokumentów poświadczających okoliczności, o których
mowa odpowiednio w art. 7 pkt 5 lit. a–e lub w art. 15b ust. 4 pkt 2 lit. a–e.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, świadczenia rodzinne przysługują:
1) od miesiąca złożenia wniosku, nie wcześniej niż od miesiąca, od którego rodzic
został zobowiązany do zapłaty alimentów, jeżeli spełnione są pozostałe warunki
uprawniające do świadczeń – w przypadku dostarczenia tytułu wykonawczego;
2) od miesiąca złożenia wniosku, jeżeli spełnione są pozostałe warunki
uprawniające do świadczeń – w przypadku dostarczenia dokumentów
poświadczających okoliczności, o których mowa odpowiednio w art. 7 pkt 5 lit.
a–e lub w art. 15b ust. 4 pkt 2 lit. a–e.

art. 25. więcej Art. 25. 1. W przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny,
uzyskania dochodu lub innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń
rodzinnych, w tym na wysokość otrzymywanych świadczeń, osoba, o której mowa
w art. 23 ust. 1, jest obowiązana do niezwłocznego powiadomienia o tym organu
właściwego wypłacającego świadczenia rodzinne.
2. W przypadku gdy w okresie zasiłkowym dziecko osiągnęło wiek powodujący
przejście do następnej grupy wiekowej, zasiłek rodzinny wypłaca się w wysokości
odpowiadającej nowej grupie wiekowej dziecka, od miesiąca następującego po
miesiącu, w którym nastąpiła ta zmiana.
3. Osoby otrzymujące świadczenia rodzinne, instytucje publiczne i organizacje
pozarządowe są obowiązane do udzielania, na żądanie organu właściwego lub
wojewody, wyjaśnień oraz informacji co do okoliczności mających wpływ na prawo
do świadczeń rodzinnych.

Art. 25a. (uchylony).

art. 26. więcej Art. 26. 1. Świadczenia rodzinne wypłaca się w okresach miesięcznych.
2. (uchylony)
2a. Wnioski w sprawie ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych na nowy okres
zasiłkowy są przyjmowane od dnia 1 sierpnia danego roku, a w przypadku wniosków
składanych drogą elektroniczną – od dnia 1 lipca danego roku.
3. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres
zasiłkowy złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami do dnia 31 sierpnia,
ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata przysługujących świadczeń
następuje do dnia 30 listopada.
4. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres
zasiłkowy złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami od dnia 1 września do
dnia 31 października, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata
przysługujących świadczeń następuje do dnia 31 grudnia.
4a. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy
okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami w okresie od dnia
1 listopada do dnia 31 grudnia danego roku, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych
oraz wypłata przysługujących świadczeń następuje do ostatniego dnia lutego
następnego roku.
5. Wniosek o dodatek, o którym mowa w art. 9, składa się do ukończenia przez
dziecko pierwszego roku życia.
6. Podmiot realizujący świadczenia rodzinne jest obowiązany poinformować
osoby ubiegające się o świadczenia rodzinne o terminach składania wniosków,
o których mowa w ust. 3 i 4 oraz w art. 24.

art. 27. więcej Art. 27. 1. W przypadku zbiegu prawa rodziców, opiekunów faktycznych
dziecka lub opiekunów prawnych dziecka do świadczeń rodzinnych świadczenia te
wypłaca się temu z rodziców, opiekunów faktycznych dziecka lub opiekunów
prawnych dziecka, który pierwszy złożył wniosek.
2. Jeżeli dziecko nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym
z obojgiem rodziców, świadczenia rodzinne wypłaca się temu z rodziców, pod którego
opieką dziecko się znajduje.
3. W przypadku zbiegu prawa do zasiłku rodzinnego z prawem do walutowego
dodatku rodzinnego przysługującego pracownikom polskich placówek
dyplomatycznych i urzędów konsularnych przysługuje prawo do jednego wybranego
świadczenia.
4. W razie zbiegu uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego
zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia
4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, przysługującego
więcej niż jednej osobie sprawującej opiekę nad osobą lub osobami wymagającymi
opieki przyznaje się tylko jedno świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek
opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna osobie, która pierwsza złożyła wniosek.
5. W przypadku zbiegu uprawnień do następujących świadczeń:
1) świadczenia rodzicielskiego lub
2) świadczenia pielęgnacyjnego, lub
3) specjalnego zasiłku opiekuńczego, lub
4) dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, lub
5) zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r.
o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów
– przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną – także
w przypadku gdy świadczenia te przysługują w związku z opieką nad różnymi osobami.

art. 28. więcej Art. 28. 1. Organ właściwy lub wojewoda odmawiają przyznania prawa do
świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, jeżeli osoba
ubiegająca się o to świadczenie lub ten zasiłek uniemożliwi przeprowadzenie
wywiadu, o którym mowa odpowiednio w art. 23 ust. 4aa lub 4e, lub nie udzieli
podczas tego wywiadu wyjaśnień co do okoliczności objętych wywiadem.
2. Wypłata świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego
podlega wstrzymaniu, jeżeli osoba otrzymująca to świadczenie lub ten zasiłek
uniemożliwiła przeprowadzenie wywiadu, o którym mowa w art. 23 ust. 4aa, 4e lub
4f, lub nie udzieliła podczas tego wywiadu wyjaśnień.
3. Wstrzymuje się wypłatę świadczeń rodzinnych, jeżeli osoba, o której mowa
w art. 23 ust. 1, odmówiła udzielenia lub nie udzieliła, w wyznaczonym terminie,
wyjaśnień co do okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych.
4. W przypadku przeprowadzenia wywiadu lub udzielenia wyjaśnień, o których
mowa w ust. 2 i 3, świadczenia rodzinne wypłaca się od miesiąca, w którym
przeprowadzono wywiad lub wpłynęły wyjaśnienia, do końca okresu zasiłkowego,
jeżeli osoba spełnia warunki określone w ustawie.
5. Wstrzymuje się wypłatę świadczeń rodzinnych, jeżeli osoba, o której mowa
w art. 23 ust. 1, nie podejmuje świadczeń rodzinnych przez trzy kolejne miesiące kalendarzowe.
6. W przypadku zgłoszenia się osoby po upływie trzech miesięcy wypłaca się jej
świadczenia za cały okres wstrzymania, jeżeli osoba spełnia warunki określone w ustawie.
7. Jeżeli wznowienie wypłaty wstrzymanych świadczeń rodzinnych nie nastąpi
do końca okresu zasiłkowego, prawo do świadczeń rodzinnych wygasa.

art. 29. więcej Art. 29. 1. Podmiot realizujący zadania w zakresie świadczeń rodzinnych
przetwarza, w zakresie określonym w ustawie, dane osobowe osoby, o której mowa
w art. 23 ust. 1, oraz członków jej rodziny.
1a. Dane osobowe, o których mowa w ust. 1, podlegają zabezpieczeniom
zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z prawem dostępowi lub przekazaniu
polegającym co najmniej na:
1) dopuszczeniu do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób
posiadających pisemne upoważnienie wydane przez administratora danych;
2) pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych
osobowych do zachowania ich w poufności.
1b. Dane osobowe, o których mowa w ust. 1, zabezpiecza się w sposób
odpowiedni do zagrożeń i ryzyka wystąpienia sytuacji, o których mowa w ust. 1a,
w tym w szczególności biorąc pod uwagę, czy dane osobowe przetwarzane są
w sposób zautomatyzowany czy też w inny sposób niż zautomatyzowany, oraz
z uwzględnieniem zapewnienia kontroli nad tym, jakie dane osobowe, kiedy i przez
kogo były przetwarzane.
1c. Osoby przetwarzające dane osobowe, o których mowa w ust. 1, są
obowiązane do zachowania ich w poufności.
2. Pracodawcy, właściwe jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony
Narodowej, ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, Szefowi Agencji
Wywiadu, Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Ministrowi Sprawiedliwości, podmioty wypłacające uposażenie osobom w stanie spoczynku lub uposażenie rodzinne, jednostki, które zawarły umowę agencyjną lub umowę zlecenia albo umowę o świadczenie usług, rolnicze spółdzielnie produkcyjne, właściwe organy
finansowe, organy emerytalne lub rentowe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zwany
dalej „Zakładem”, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz urzędy
administracji rządowej i samorządowej są obowiązani wydawać zaświadczenia
niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych. Wydawanie zaświadczeń jest
wolne od opłat.

art. 30. więcej Art. 30. 1. Osoba, która pobrała nienależnie świadczenia rodzinne, jest
obowiązana do ich zwrotu.
2. Za nienależnie pobrane świadczenia rodzinne uważa się:
1) świadczenia rodzinne wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących
ustanie, zawieszenie prawa do świadczeń rodzinnych lub zmniejszenie
wysokości przysługujących świadczeń rodzinnych albo wstrzymanie wypłaty
świadczeń rodzinnych w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca te
świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;
1a) świadczenia rodzinne wypłacone w związku z zastosowaniem przepisów
o utracie i uzyskaniu dochodu – po ustaleniu, że wystąpiły okoliczności,
o których mowa w art. 5 ust. 4c;
2) świadczenia rodzinne przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań
lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd
przez osobę pobierającą te świadczenia;
3) świadczenia rodzinne wypłacone w przypadku, o którym mowa w art. 23a ust. 5,
za okres od dnia, w którym osoba stała się uprawniona do świadczeń rodzinnych
w innym państwie w związku ze stosowaniem przepisów o koordynacji
systemów zabezpieczenia społecznego, do dnia wydania decyzji o uchyleniu
decyzji przyznającej świadczenia rodzinne;
4) świadczenia rodzinne przyznane na podstawie decyzji, której następnie
stwierdzono nieważność z powodu jej wydania bez podstawy prawnej lub
z rażącym naruszeniem prawa albo świadczenie rodzinne przyznane na
podstawie decyzji, która została następnie uchylona w wyniku wznowienia
postępowania i osobie odmówiono prawa do świadczenia rodzinnego;
5) świadczenia rodzinne wypłacone osobie innej niż osoba, która została wskazana
w decyzji przyznającej świadczenia rodzinne, z przyczyn niezależnych od
organu, który wydał tę decyzję.
2a. (uchylony)
2b. Od kwot nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, o których mowa
w ust. 2 pkt 1–3 i 5, naliczane są odsetki ustawowe za opóźnienie.
3. Należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych ulegają
przedawnieniu z upływem 3 lat, licząc od dnia, w którym decyzja o ustaleniu
i zwrocie nienależnie pobranych świadczeń stała się ostateczna.
4. Bieg przedawnienia przerywa:
1) odroczenie terminu płatności należności,
2) rozłożenie spłaty należności na raty,
3) zastosowanie środka egzekucyjnego, o którym dłużnik został powiadomiony
– przy czym po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo
odpowiednio od dnia następującego po dniu odroczenia terminu płatności należności,
rozłożenia spłaty należności na raty lub zastosowania środka egzekucyjnego, o którym
dłużnik został powiadomiony.
5. Decyzja o ustaleniu i zwrocie nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych
nie jest wydawana, jeżeli od terminu ich pobrania upłynęło więcej niż 10 lat.
6. Kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych ustalone ostateczną
decyzją podlegają potrąceniu z wypłacanych świadczeń rodzinnych, wypłacanych
zasiłków dla opiekunów, o których mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r.
o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, oraz wypłacanego świadczenia wychowawczego.
7. Nienależnie pobrane świadczenia rodzinne podlegają egzekucji w trybie
przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
8. Kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych podlegają zwrotowi
łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na rachunek bankowy wskazany przez
organ właściwy. Odsetki są naliczane od pierwszego dnia miesiąca następującego po
dniu wypłaty świadczeń rodzinnych do dnia spłaty.
9. Organ właściwy, który wydał decyzję w sprawie nienależnie pobranych
świadczeń rodzinnych, może umorzyć kwotę nienależnie pobranych świadczeń
rodzinnych łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności dotyczące sytuacji rodziny.
10. W przypadku zwrotu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych w formie
czeku, nie realizuje się czeku, gdy kwota zwrotu jest niższa niż koszty obsługi czeku.
11. W przypadku śmierci osoby, która pobrała nienależnie świadczenia rodzinne,
należności, o których mowa w ust. 2 i 8, wygasają.

Art. 30a. 1. Podmiot prowadzący rachunek płatniczy oraz bank i spółdzielcza
kasa oszczędnościowo-kredytowa prowadzące rachunek inny niż płatniczy, a także
wydawca instrumentu płatniczego są obowiązani zwrócić z tych rachunków organowi
właściwemu na jego wniosek kwoty świadczeń rodzinnych przekazane po dniu
śmierci osoby uprawnionej na ten rachunek albo instrument płatniczy.
2. Podmiot prowadzący rachunek płatniczy oraz bank i spółdzielcza kasa
oszczędnościowo-kredytowa prowadzące rachunek inny niż płatniczy, a także
wydawca instrumentu płatniczego są zwolnieni od wypłaty pełnej lub częściowej
kwoty, o której mowa w ust. 1, jeżeli przed otrzymaniem wniosku organu właściwego
dokonali z tych rachunków wypłat innym osobom i te wypłaty nie pozwalają
zrealizować wniosku w całości lub części, oraz w terminie 30 dni od dnia otrzymania
wniosku poinformują o tym ten organ, wraz ze wskazaniem osób, które pobrały wypłaty.
3. Zwrot kwot świadczeń rodzinnych, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za
zwrot świadczeń nienależnie pobranych.

art. 31. więcej Art. 31. Jeżeli odmowa przyznania świadczeń rodzinnych lub ustalenie ich
wysokości były następstwem błędu podmiotu realizującego zadania w zakresie
świadczeń rodzinnych, wypłata świadczeń rodzinnych może nastąpić za 3 lata wstecz,
licząc od dnia zawiadomienia o popełnieniu błędu lub dnia wydania decyzji
prostującej błąd z urzędu.

art. 32. więcej Art. 32. 1. Organ właściwy oraz wojewoda mogą bez zgody strony zmienić lub
uchylić ostateczną decyzję administracyjną, na mocy której strona nabyła prawo do
świadczeń rodzinnych, jeżeli uległa zmianie sytuacja rodzinna lub dochodowa rodziny
mająca wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych, członek rodziny nabył prawo do
świadczeń rodzinnych w innym państwie w związku ze stosowaniem przepisów
o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, osoba nienależnie pobrała świadczenie rodzinne lub wystąpiły inne okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń.
1a. Zmiana decyzji na korzyść strony nie wymaga jej zgody.
1b. Wszczęcie postępowania w sprawie zmiany decyzji ustalającej prawo do
świadczeń rodzinnych na korzyść strony, w zakresie zmiany wysokości świadczeń,
następuje z urzędu.
1c. Wszczęcie postępowania, o którym mowa w ust. 1b, nie wymaga
zawiadomienia strony.
1d. Decyzje przyznające świadczenia rodzinne oraz decyzje w sprawie zmiany
wysokości świadczeń rodzinnych na korzyść strony są natychmiast wykonalne.
2. W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie stosuje się przepisy
ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U.
z 2018 r. poz. 2096 oraz z 2019 r. poz. 60, 730 i 1133).

Art. 32a. Minister właściwy do spraw rodziny może przekazywać na wskazany
we wniosku o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych adres poczty elektronicznej
informacje związane z uprawnieniami dla rodzin.

art. 33. więcej Art. 33. 1. Do finansowania świadczeń rodzinnych mają zastosowanie przepisy
o finansach publicznych.
2. Świadczenia rodzinne i koszty ich obsługi, składki na ubezpieczenia
emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego oraz składki na ubezpieczenie
zdrowotne są finansowane w formie dotacji celowej z budżetu państwa.
2a. Koszty obsługi, o których mowa w ust. 2, w przypadku organu właściwego wynoszą:
1) 3% otrzymanej dotacji na świadczenia rodzinne, o których mowa w art. 2 pkt 1,
2 i 4, oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia
społecznego, nie mniej jednak niż 6000,00 zł rocznie;
2) 30,00 zł od wydanej decyzji administracyjnej w sprawie świadczenia
rodzicielskiego.
2b. Zwroty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych w trakcie danego roku
budżetowego nie mają wpływu na wysokość kosztów obsługi, o których mowa
w ust. 2a.
2c. Organ właściwy oraz wojewoda sporządzają sprawozdania rzeczowo-
-finansowe z wykonywania zadań z zakresu świadczeń rodzinnych.
2d. Organ właściwy przekazuje sprawozdania, o których mowa w ust. 2c,
właściwemu miejscowo wojewodzie.
2e. Wojewoda sporządza zbiorcze sprawozdanie rzeczowo-finansowe
z wykonywania zadań z zakresu świadczeń rodzinnych, w tym uwzględniające
wykonywanie przez niego zadań z zakresu świadczeń rodzinnych, i przekazuje je
ministrowi właściwemu do spraw rodziny.
3. Minister właściwy do spraw rodziny określi, w drodze rozporządzenia, sposób
sporządzania sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu
świadczeń rodzinnych oraz terminy i sposób ich przekazywania, uwzględniając
potrzebę zapewnienia skutecznej realizacji zadań z zakresu świadczeń rodzinnych
finansowanych z budżetu państwa.
4. Sprawozdania rzeczowo-finansowe z wykonywania zadań z zakresu
świadczeń rodzinnych przekazywane są zgodnie z wzorami udostępnionymi, drogą
elektroniczną, przez ministra właściwego do spraw rodziny.

art. 34. więcej Art. 34. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 476: a) w § 2 uchyla się pkt 3, b) w § 5 w pkt 2 lit. c otrzymuje brzmienie:
„c) świadczenia w sprawach należących do właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,”;
2) w art. 477⁸ w § 2: a) pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) o zasiłek chorobowy, wyrównawczy, opiekuńczy, macierzyński, porodowy, pogrzebowy, rodzinny oraz o dodatki do zasiłku rodzinnego,”,
b) pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności,”;
3) w art. 833 § 6 otrzymuje brzmienie:
„§ 6. Nie podlegają egzekucji świadczenia alimentacyjne, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe i dla sierot zupełnych.”.

art. 35. więcej Art. 35. W ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 8 w § 1 pkt 12 otrzymuje brzmienie:
„12) kwoty otrzymane z tytułu zasiłku stałego wyrównawczego, pomocy pieniężnej dla rodzin zastępczych oraz pomocy dla uczących się i studiujących wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych i rodzin zastępczych,”;
2) w art. 10 § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Nie podlegają egzekucji świadczenia alimentacyjne, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe i dla sierot zupełnych.”.

art. 36. więcej Art. 36. W ustawie z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym (Dz. U. z 1991 r. Nr 45, poz. 200, z późn. zm.) w art. 4 wprowadza się następujące zmiany:
1) w ust. 4a wyrazy „31 grudnia 2003 r.” zastępuje się wyrazami „30 kwietnia 2004 r.”;
2) w ust. 5a wyrazy „31 grudnia 2003 r.” zastępuje się wyrazami „30 kwietnia 2004 r.”;
3) w ust. 7 wyrazy „31 grudnia 2003 r.” zastępuje się wyrazami „30 kwietnia 2004 r.”;
4) po ust. 7 dodaje się ust. 7a w brzmieniu:
„7a. W przypadku osób ubiegających się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego za okres po 31 grudnia 2003 r. świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie uprawnionego uzyskany w 2002 r. nie przekracza 612 zł.”.

art. 37. więcej Art. 37. W ustawie z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 4a otrzymuje brzmienie:
„Art. 4a. Przy ustalaniu prawa do zasiłku stałego wyrównawczego w składzie rodziny nie uwzględnia się dzieci wychowywanych w ramach rodziny zastępczej, a do dochodu rodziny nie wlicza się ich dochodów i pomocy pieniężnej, o której mowa w art. 33g ust. 1-3, chyba że zasiłek ma być przyznany ze względu na te dzieci.”;
2) w art. 11 pkt 1-2a otrzymują brzmienie:
„1) przyznawanie i wypłacanie zasiłku stałego wyrównawczego,
2) przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych, specjalnych okresowych i macierzyńskich okresowych,
2a) opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne za osoby, o których mowa w art. 31b ust. 2 i 3,”;
3) w art. 27: a) uchyla się ust. 1-3a i 5, b) w ust. 6 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) wysokość zasiłku stałego wyrównawczego nie może być wyższa od kwoty 418 zł i niższa od kwoty 19 zł miesięcznie.”;
4) uchyla się art. 30;
5) w art. 31: a) uchyla się ust. 4a-4g i 9, b) ust. 10 otrzymuje brzmienie:
„10. Macierzyński zasiłek okresowy przysługuje osobom, o których mowa w ust. 6, jeżeli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza dochodu na osobę w rodzinie określonego w art. 4 ust. 1.”;
6) w art. 31b: a) uchyla się ust. 1, b) ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:
„2. Za osobę nieotrzymującą świadczenia pielęgnacyjnego zdolną do pracy, lecz niepozostającą w zatrudnieniu ze względu na konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem wymagającym stałej pielęgnacji, polegającej na bezpośredniej, osobistej pielęgnacji i systematycznym współdziałaniu w postępowaniu leczniczym, rehabilitacyjnym oraz edukacyjnym, jeżeli dochód rodziny przekracza półtorakrotny dochód określony zgodnie z art. 4, a dziecko ma orzeczoną niepełnosprawność wraz ze wskazaniami, o których mowa w art. 6b ust. 3 pkt 7 i 8 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776, z późn. zm.), ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, od kwoty świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, chyba że osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu z innych tytułów lub otrzymuje emeryturę albo rentę, z zastrzeżeniem ust. 8. 3. Za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad ciężko chorym członkiem rodziny lub wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, od kwoty świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, jeżeli dochód w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza półtorakrotnego dochodu określonego zgodnie z art. 4 i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury albo renty. Dotyczy to również osób, które w związku z koniecznością sprawowania opieki pozostają na urlopie bezpłatnym.”,
c) w ust. 6:
- pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) osoby, o których mowa w ust. 2, przez okres niezbędny do uzyskania 20-letniego w przypadku kobiet i 25-letniego w przypadku mężczyzn okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego), jednak nie dłużej niż przez 20 lat,”,
- uchyla się pkt 2,
d) uchyla się ust. 7, e) ust. 9 otrzymuje brzmienie:
„9. Nie opłaca się składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, o której mowa w ust. 2 i 3, jeżeli w dniu złożenia wniosku o opłacanie składki osoba ta ma więcej niż 50 lat i nie ma okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego co najmniej 10 lat, oraz za osobę, która legitymuje się tym okresem w wymiarze 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn.”;
7) w art. 35a w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) wysokość macierzyńskiego zasiłku okresowego,”;
8) w art. 37 uchyla się ust. 5.

art. 38. więcej Art. 38. W ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 9 uchyla się pkt 3;
2) art. 15 otrzymuje brzmienie:
„Art. 15. Z tytułu urodzenia dziecka, a także z tytułu przyjęcia dziecka w wieku do jednego roku na wychowanie, jeżeli w tym czasie został złożony wniosek o przysposobienie, ubezpieczonemu przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości trzyipółkrotnej emerytury podstawowej. Jeżeli ubezpieczeniu podlegają oboje rodzice, zasiłek ten przysługuje im łącznie.”.

art. 39. więcej Art. 39. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) w art. 21 w ust. 1 pkt 8 otrzymuje brzmienie:
„8) świadczenia rodzinne wypłacone na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne oraz zasiłki porodowe wypłacone na podstawie odrębnych przepisów,”.

art. 40. więcej Art. 40. W ustawie z dnia 1 grudnia 1994 r. o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych (Dz. U. z 1998 r. Nr 102, poz. 651, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2: a) w ust. 2a wyrazy „31 grudnia 2003 r.” zastępuje się wyrazami „30 kwietnia 2004 r.”, b) w ust. 8 wyrazy „31 grudnia 2003 r.” zastępuje się wyrazami „30 kwietnia 2004 r.”, c) po ust. 8 dodaje się ust. 8a w brzmieniu:
„8a. W przypadku osób ubiegających się o zasiłek rodzinny za okres po 31 grudnia 2003 r. zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie uprawnionego uzyskany w 2002 r. nie przekracza 548 zł.”,
d) w ust. 9 wyrazy „31 grudnia 2003 r.” zastępuje się wyrazami „30 kwietnia 2004 r.”, e) po ust. 9 dodaje się ust. 9a w brzmieniu:
„9a. W przypadku osób samotnie wychowujących dzieci oraz osób wychowujących dzieci uprawnione do zasiłku pielęgnacyjnego, ubiegających się o zasiłek rodzinny za okres po 31 grudnia 2003 r., zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie uprawnionego uzyskany w 2002 r. nie przekracza 612 zł.”,
f) w ust. 10 po wyrazach „2001” dodaje się wyrazy „i 2002”, g) w ust. 11 wyrazy „ust. 8 i 9” zastępuje się wyrazami „ust. 8, 8a, 9 i 9a”;
2) w art. 3 po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
„3a. W przypadku ustalania prawa do zasiłku rodzinnego na podstawie dochodu uzyskanego w roku kalendarzowym 2001 albo 2002 do dochodu tego wlicza się otrzymywaną rentę socjalną przyznaną na podstawie przepisów o pomocy społecznej.”;
3) w art. 13 w ust. 8a po wyrazach „W 2003 r.” dodaje się wyrazy „i 2004 r.”;
4) w art. 15a w ust. 4 wyrazy „31 grudnia 2003 r.” zastępuje się wyrazami „30 kwietnia 2004 r.”;
5) w art. 15b: a) w ust. 1 po wyrazach „ust. 4” dodaje się wyrazy „i 4a”, b) w ust. 4 wyrazy „31 grudnia 2003 r.” zastępuje się wyrazami „30 kwietnia 2004 r.”, c) po ust. 4 dodaje się ust. 4a w brzmieniu:
„4a. W przypadku osób ubiegających się o zasiłek wychowawczy za okres po 31 grudnia 2003 r. zasiłek wychowawczy przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie uprawnionego uzyskany w 2002 r. nie przekracza 548 zł.”,
d) w ust. 5 po wyrazach „ust. 4” dodaje się wyrazy „i 4a”.

art. 41. więcej Art. 41. W ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 514, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 w ust. 1 w pkt 2: a) lit. j otrzymuje brzmienie:
„j) nie pobiera, na podstawie przepisów o pomocy społecznej, zasiłku stałego wyrównawczego,”,
b) po lit. j dodaje się lit. k w brzmieniu:
„k) nie pobiera, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, świadczenia pielęgnacyjnego lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania; ” ;
2) w art. 16 w ust. 10 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) pobiera dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania przysługujący na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych.”;
3) w art. 24 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Do okresu uprawniającego do zasiłku, od którego zależy wysokość i okres pobierania zasiłku, zalicza się również okresy pobierania, na podstawie przepisów o pomocy społecznej, gwarantowanego zasiłku okresowego oraz okresy pobierania, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego młodocianych pracowników, okres zatrudnienia za granicą osoby, która przesiedliła się do kraju na warunkach repatriacji w rozumieniu przepisów o obywatelstwie polskim, oraz okresy urlopu bezpłatnego, udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych, a także okresy niewykonywania pracy przed dniem 8 czerwca 1968 r. stanowiące przerwę w zatrudnieniu spowodowaną opieką nad dzieckiem:
1) w wieku do 4 lat - w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie z okresami, o których mowa w art. 23 ust. 2 pkt 2 - bez względu na liczbę dzieci - do 6 lat,
2) na które, ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny, przysługuje zasiłek pielęgnacyjny - dodatkowo do 3 lat na każde dziecko.” ;
4) w art. 53 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) inne niż wymienione w pkt 1 i 2 osoby podlegające ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu, z wyjątkiem osób duchownych, osób pobierających, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania i osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników, a także żołnierzy niezawodowych w służbie czynnej, osób odbywających zastępcze formy służby wojskowej, osób przebywających na urlopach wychowawczych oraz pobierających zasiłek macierzyński.”.

art. 42. więcej Art. 42. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.) art. 209 otrzymuje brzmienie:
„Art. 209. § 1. Kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. § 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu udzielającego odpowiedniego świadczenia rodzinnego. § 3. Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenie rodzinne, ściganie odbywa się z urzędu.”.

art. 43. więcej Art. 43. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, z późn. zm.) w art. 299 wprowadza się następujące zmiany:
1) w § 3 w pkt 8 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 9 w brzmieniu:
„9) wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast w zakresie prowadzonych postępowań o przyznanie świadczeń rodzinnych.”;
2) § 4 otrzymuje brzmienie:
„§ 4. Informacje o numerach rachunków bankowych posiadanych przez podatników mogą być udostępniane:
1) Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych i Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
2) komornikom sądowym w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym,
3) wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast w zakresie prowadzonych postępowań o przyznanie świadczeń rodzinnych.”,

art. 44. więcej Art. 44. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 4 w pkt 2: a) lit. a otrzymuje brzmienie:
„a) pracodawca - w stosunku do pracowników oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład,”,
b) lit. k otrzymuje brzmienie:
„k) ośrodek pomocy społecznej - w stosunku do osób nieotrzymujących świadczenia pielęgnacyjnego rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad dzieckiem wymagającym stałej pielęgnacji lub nad ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem,”,
c) lit. m otrzymuje brzmienie:
„m) Zakład - w stosunku do osób podlegających ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, jeżeli zasiłki te wypłaca Zakład,”,
d) po lit. u dodaje się lit. w w brzmieniu:
„w) wójt, burmistrz lub prezydent miasta - w stosunku do osób otrzymujących świadczenie pielęgnacyjne, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych,";
2) w art. 6: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Zasady podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu osób nieotrzymujących świadczenia pielęgnacyjnego rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad dzieckiem wymagającym stałej pielęgnacji lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, za które składki opłaca ośrodek pomocy społecznej, regulują przepisy o pomocy społecznej.”,
b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a i 2b w brzmieniu:
„2a. Za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne wójt, burmistrz lub prezydent miasta opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy odpowiadającej wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych przez okres niezbędny do uzyskania okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) odpowiednio 20-letniego przez kobietę i 25-letniego przez mężczyznę, jednak nie dłużej niż przez 20 lat. 2b. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta nie opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne, jeżeli w terminie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego miała ukończone 50 lat lub więcej i okres ubezpieczenia (składkowy i nieskładkowy) krótszy niż 10 lat.”;
3) w art. 16: a) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„6. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób nieotrzymujących świadczenia pielęgnacyjnego rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad dzieckiem wymagającym stałej opieki i pielęgnacji lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem finansują w całości ośrodki pomocy społecznej.",
b) po ust. 6a dodaje się ust. 6b w brzmieniu:
„6b. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne finansuje w całości wójt, burmistrz lub prezydent miasta.”;
4) w art. 18 ust. 5 i 5a otrzymują brzmienie:
„5. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób nieotrzymujących świadczenia pielęgnacyjnego, o których mowa w przepisach o pomocy społecznej, rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad dzieckiem wymagającym stałej opieki i pielęgnacji lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, oraz osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych stanowi kwota świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, z zastrzeżeniem ust. 9. 5a. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym stanowi kwota świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, z zastrzeżeniem ust. 9.”;
5) w art. 36 ust. 2a otrzymuje brzmienie:
„2a. Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym lub pobierająca zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego jest obowiązana poinformować płatnika składek o ustaleniu prawa do emerytury i renty albo o podleganiu ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu niż przebywanie na urlopie wychowawczym.”;
6) w art. 50 ust. 9 otrzymuje brzmienie:
„9. Dane zgromadzone na kontach, o których mowa w ust. 3, udostępnia się bezpłatnie sądom, prokuratorom, organom kontroli skarbowej, organom podatkowym, ośrodkom pomocy społecznej, powiatowym centrom pomocy rodzinie oraz Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, a także w zakresie niezbędnym do realizacji świadczeń rodzinnych wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.”;
7) w art. 76: a) w ust. 1 w pkt 6 uchyla się lit. a, b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Należności z tytułu poniesionych kosztów, o których mowa w ust. 1 pkt 6, podlegają refundacji z budżetu państwa w części proporcjonalnej do liczby świadczeń finansowanych z tych źródeł.”

art. 45. więcej Art. 45. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 87 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. Zasady, o której mowa w ust. 3, nie stosuje się, jeżeli zmniejszenie podstawy wymiaru składek poniżej najniższego wynagrodzenia nastąpiło na skutek pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia chorobowego lub z ubezpieczenia wypadkowego. Zasady tej nie stosuje się również, jeżeli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe stanowiła kwotę zasiłku stałego z pomocy społecznej lub świadczenia pielęgnacyjnego określonego w przepisach o świadczeniach rodzinnych oraz do: pracowników, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1697), żołnierzy niezawodowych w służbie czynnej, ubezpieczonych odbywających zastępcze formy służby wojskowej, a także pozostających w służbie kandydackiej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Państwowej Straży Pożarnej.”;
2) w art. 139 w ust. 1 pkt 6 otrzymuje brzmienie:
„6) kwoty nienależnie pobranych zasiłków rodzinnych lub pielęgnacyjnych oraz świadczeń rodzinnych w razie braku możliwości potrącenia z wypłacanych zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych oraz świadczeń rodzinnych, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie,”;
3) w art. 141 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Kwoty wolne od potrąceń i egzekucji ustala się dla emerytur i rent wraz ze wszystkimi wzrostami, zwiększeniami, dodatkami oraz innymi świadczeniami wypłacanymi wraz z emeryturą lub rentą na podstawie odrębnych przepisów, z wyłączeniem świadczeń rodzinnych oraz dodatku dla sierot zupełnych i dodatku pielęgnacyjnego.”.

art. 46. więcej Art. 46. W ustawie z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 9: a) w ust. 1:
- pkt 25 otrzymuje brzmienie:
„25) osoby pobierające zasiłek stały wyrównawczy z pomocy społecznej niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;”,
- po pkt 25 dodaje się pkt 25a w brzmieniu:
„25a) osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;”,
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Status członka rodziny osoby ubezpieczonej zwalnia z obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 16-19, 23-25a, 26a i 29.”;
2) w art. 11 w ust. 3 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) osobę, o której mowa w art. 7 ust. 1, stanowi kwota odpowiadająca wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych;”;
3) w art. 16 po pkt 9 dodaje się pkt 9a w brzmieniu:
„9a) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 25a, obejmuje okres od dnia przyznania świadczenia pielęgnacyjnego lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania do dnia utraty prawa do ich pobierania;”;
4) w art. 17: a) po ust. 11 dodaje się ust. 11a w brzmieniu:
„11a. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 25a, zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego wójt, burmistrz lub prezydent miasta. ” ,
b) ust. 14 otrzymuje brzmienie:
„14. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 28, zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego w imiennym raporcie miesięcznym kierowanym do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pracodawca albo rolnicza spółdzielnia produkcyjna.”,
c) uchyla się ust. 15;
5) w art. 22 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Podstawą wymiaru składki dla rolnika, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 30, oraz dla domowników, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. b i pkt 30, jest kwota odpowiadająca wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych.”;
6) w art. 23: a) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
„5. Podstawę wymiaru składek osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2 i 3, stanowi kwota odpowiadająca wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych.”,
b) w ust. 9:
- pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 16-19, jest kwota odpowiadająca wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych;”,
- pkt 5-7 otrzymują brzmienie:
„5) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 23, jest kwota odpowiadająca wysokości pobieranego zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium, a w przypadku niepobierania przez bezrobotnego zasiłku lub stypendium - kwota odpowiadająca 40% wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych;
6) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 24, jest kwota odpowiadająca wysokości zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, a w przypadku niepobierania zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego - kwota odpowiadająca 40% wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych;
7) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 25, jest kwota odpowiadająca wysokości renty socjalnej lub zasiłku stałego wyrównawczego z pomocy społecznej;”,
- po pkt 7 dodaje się pkt 7a w brzmieniu:
„7a) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 25a, jest kwota odpowiadająca wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych;”;
- pkt 8-10 otrzymują brzmienie:
„8) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 26, 26a i 27, jest kwota odpowiadająca wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych;
9) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 28, jest kwota odpowiadająca wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych;
10) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 29, jest kwota odpowiadająca kwocie faktycznie otrzymanych alimentów, nie wyższa jednak od wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych;”,
c) ust. 10 otrzymuje brzmienie:
„10. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. f i pkt 20, z wyłączeniem osób duchownych będących podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych lub zryczałtowanego podatku od przychodów osób duchownych, jest kwota odpowiadająca wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych.”;
7) w art. 27 ust. 13 otrzymuje brzmienie:
„13. Za osobę korzystającą z urlopu wychowawczego składkę na ubezpieczenie zdrowotne oblicza pracodawca albo rolnicza spółdzielnia produkcyjna.”;
8) w art. 28 w ust. 1 po pkt 8 dodaje się pkt 8a w brzmieniu:
„8a) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 25a, opłaca wójt, burmistrz lub prezydent miasta;”.

art. 47. więcej Art. 47. 1. W okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 sierpnia 2006 r.
wysokość miesięcznego zasiłku rodzinnego wynosi:
1) 43,00 zł na pierwsze i drugie dziecko;
2) 53,00 zł na trzecie dziecko;
3) 66,00 zł na czwarte i kolejne dziecko.
2. W okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 sierpnia 2005 r. prawo do
świadczeń rodzinnych ustala się na podstawie dochodu uzyskanego przez rodzinę
w roku kalendarzowym 2002.

art. 48. więcej Art. 48. 1. Do dnia przekazania organowi właściwemu realizacji zadań
w zakresie świadczeń rodzinnych wniosek o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych
oraz ich wypłatę składa się odpowiednio do podmiotów, o których mowa w ust. 2
pkt 2 i art. 49 ust. 1 pkt 2.
2. W okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 sierpnia 2005 r. świadczenia
rodzinne przyznają i wypłacają:
1) zasiłek rodzinny, o którym mowa w art. 6, oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
o których mowa w art. 9–15, a także zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie
pielęgnacyjne – organ właściwy:
a) osobom bezrobotnym oraz osobom pobierającym zasiłek przedemerytalny
lub świadczenie przedemerytalne,
b) osobom, którym do dnia wejścia w życie ustawy zasiłki rodzinne
i pielęgnacyjne przyznawały i wypłacały ośrodki pomocy społecznej,
c) osobom ubiegającym się o dodatki, o których mowa w art. 10–12, lub
o świadczenie pielęgnacyjne, o którym mowa w art. 17,
d) osobom zatrudnionym lub wykonującym pracę na podstawie umowy
zlecenia lub umowy agencyjnej u pracodawcy zatrudniającego w dniu
31 marca 2004 r. nie więcej niż 4 pracowników,
e) osobom, którym są wypłacane za okres po ustaniu zatrudnienia zasiłki
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,
f) posłom i senatorom,
g) osobom, którym po dniu wejścia w życie ustawy ustalone zostało prawo do
emerytury, renty, renty rodzinnej, renty socjalnej lub uposażenia rodzinnego;
2) zasiłek rodzinny, o którym mowa w art. 6, oraz dodatki, o których mowa w art. 9
i 13–15, a także zasiłki pielęgnacyjne:
a) pracodawcy zatrudniający w dniu 31 marca 2004 r. co najmniej
5 pracowników – swoim pracownikom w czasie trwania ich zatrudnienia
oraz osobom wykonującym pracę na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej,
b) właściwe jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej,
ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, Szefowi Agencji
Wywiadu, Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz
Ministrowi Sprawiedliwości – żołnierzom lub funkcjonariuszom tych służb,
c) Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego – osobom
podlegającym ubezpieczeniu społecznemu rolników,
d) Zakład:
– osobom ubezpieczonym innym niż wymienione w lit. a–c
prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi
współpracującym oraz duchownym,
– osobom, którym wypłacał emeryturę, rentę, rentę socjalną albo rentę
rodzinną, do dnia wejścia w życie ustawy,
e) rolnicze spółdzielnie produkcyjne – członkom, jeżeli są obowiązane do
wypłaty świadczeń rodzinnych pracownikom,
f) jednostki, które zawarły umowę agencyjną lub umowę zlecenia, jeżeli są
obowiązane do wypłaty świadczeń rodzinnych pracownikom,
g) właściwe organy emerytalne lub rentowe osobom, którym wypłacały
emerytury, renty, renty rodzinne lub uposażenia rodzinne, do dnia wejścia w życie ustawy.
3. Podmioty realizujące zadania z zakresu świadczeń rodzinnych, o których
mowa w ust. 2 pkt 1 i pkt 2 lit. b–d oraz g, świadczenia rodzinne przyznają w drodze
decyzji administracyjnej.
4. Do dnia przekazania organowi właściwemu realizacji zadań z zakresu
świadczeń rodzinnych podmioty, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i art. 49 ust. 1 pkt 2,
wypłacają świadczenia rodzinne w dotychczasowych terminach wypłaty zasiłków
rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych.
5. Do dnia przekazania organowi właściwemu realizacji zadań z zakresu
świadczeń rodzinnych zadania te są finansowane z budżetu państwa.

Art. 48a. W okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. koszty
obsługi, o których mowa w art. 33 ust. 2, stanowią 2% wydatków na świadczenia rodzinne.

Art. 48b. Świadczenia rodzinne przysługujące za maj 2004 r. wypłaca się nie
później niż do dnia 15 czerwca 2004 r.

art. 49. więcej Art. 49. 1. W okresie od dnia 1 września 2005 r. do dnia 31 sierpnia 2006 r.
świadczenia rodzinne przyznają i wypłacają:
1) zasiłek rodzinny, o którym mowa w art. 6, oraz dodatki, o których mowa
w art. 9–15, a także zasiłki pielęgnacyjne i świadczenie pielęgnacyjne – organ
właściwy;
2) zasiłek rodzinny, o którym mowa w art. 6, oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
o których mowa w art. 9, 13 i 14, a także zasiłki pielęgnacyjne, pracodawcy
zatrudniający w dniu 31 lipca 2005 r. co najmniej 20 pracowników – swoim
pracownikom w czasie trwania ich zatrudnienia oraz osobom wykonującym
pracę na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej.
2. Przepis art. 48 ust. 5 stosuje się odpowiednio.
3. W przypadku ubiegania się o dodatek, o którym mowa w art. 15, świadczenia
rodzinne wypłaca organ właściwy.
4. Świadczenia rodzinne przysługujące danej rodzinie wypłaca jeden podmiot
realizujący te świadczenia.

Art. 49a. Organ właściwy, po dniu wejścia w życie ustawy, przyznaje i wypłaca
świadczenia rodzinne osobie ubiegającej się o dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu
wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej. Przepisy art. 20 i 50 stosuje się
odpowiednio.

art. 50. więcej Art. 50. 1. W przypadku zmiany podmiotu realizującego świadczenia rodzinne
obowiązek poinformowania o tym fakcie osoby otrzymującej świadczenie spoczywa
na podmiocie dotychczas je realizującym. Obowiązek ten dotyczy również podmiotów
realizujących zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne lub wychowawcze do dnia wejścia
w życie ustawy.
2. W przypadku gdy zmiana podmiotu realizującego świadczenia rodzinne
następuje wskutek zmiany w sytuacji osoby otrzymującej świadczenie rodzinne,
w szczególności gdy wiąże się ze zmianą miejsca zatrudnienia lub przejściem na
emeryturę, rentę, uposażenie rodzinne lub rentę rodzinną, realizację świadczeń
rodzinnych przejmuje organ właściwy.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, podmiot realizujący świadczenia
rodzinne jest obowiązany do niezwłocznego przekazania organowi właściwemu
posiadanej dokumentacji dotyczącej osoby otrzymującej świadczenia rodzinne.
Podmiot realizujący świadczenia rodzinne pozostawia w swoich aktach poświadczone
przez siebie za zgodność z oryginałem kopie dokumentów.
4. Osobie niewymienionej w art. 48 i 49 uprawnionej do świadczeń rodzinnych
świadczenie przyznaje organ właściwy.

art. 51. więcej Art. 51. Art. 51. Upoważnia się ministra właściwego do spraw finansów publicznych do dokonania, na wniosek ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, przeniesienia między częściami, działami, rozdziałami i paragrafami zawartych w ustawie budżetowej na rok 2004 planowanych wydatków przeznaczonych na finansowanie:
1) zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych przysługujących na podstawie przepisów o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych;
2) świadczeń z funduszu alimentacyjnego przysługujących na podstawie przepisów o funduszu alimentacyjnym;
3) zasiłków stałych, gwarantowanych zasiłków okresowych, jednorazowych zasiłków macierzyńskich przysługujących na podstawie przepisów o pomocy społecznej;
4) składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne.

Art. 51a. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, dokona przeniesienia między częściami i paragrafami zawartymi w ustawie budżetowej na rok 2005 i 2006 planowanych wydatków przeznaczonych na finansowanie świadczeń rodzinnych wraz z kosztami obsługi oraz składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

art. 52. więcej Art. 52. Do dnia przekazania organowi właściwemu realizacji zadań w zakresie
świadczeń rodzinnych kwoty świadczeń rodzinnych wypłaconych przez
pracodawców, a także przez jednostki, które zawarły umowę agencyjną lub umowę
zlecenia, zalicza się na poczet należnych składek na ubezpieczenia społeczne,
z wyjątkiem świadczeń, których wypłata została uznana, w drodze decyzji, za bezpodstawną.

art. 53. więcej Art. 53. 1. Osoba, której świadczenia rodzinne wypłaca pracodawca, rolnicza
spółdzielnia produkcyjna lub jednostka, która zawarła umowę agencyjną lub umowę
zlecenia, może wystąpić z wnioskiem do Zakładu o ustalenie prawa do tych świadczeń
i o wydanie decyzji.
2. Z wnioskiem o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych i o wydanie decyzji
może wystąpić do Zakładu także pracodawca, rolnicza spółdzielnia produkcyjna lub
kierownik jednostki, o której mowa w ust. 1.

art. 54. więcej Art. 54. 1. Do dnia przekazania organowi właściwemu realizacji zadań
w zakresie świadczeń rodzinnych Zakład kontroluje pracodawców, rolnicze
spółdzielnie produkcyjne oraz jednostki, które zawarły umowę agencyjną lub umowę
zlecenia, w zakresie prawidłowości prowadzonego postępowania w sprawie
przyznawania i wypłacania świadczeń rodzinnych.
2. Do dnia przekazania organowi właściwemu realizacji zadań w zakresie
świadczeń rodzinnych pracodawcy, rolnicze spółdzielnie produkcyjne lub jednostki,
które zawarły umowę agencyjną lub umowę zlecenia, wypłacający świadczenia
rodzinne są obowiązani do:
1) prowadzenia dokumentacji dotyczącej wypłat świadczeń rodzinnych;
2) występowania do oddziału Zakładu o ustalenie uprawnień w przypadkach wątpliwych;
3) okazywania lub przedstawiania do wglądu wszystkich dokumentów dotyczących
wypłaty świadczeń rodzinnych – organom kontrolnym Zakładu oraz innym
organom uprawnionym do kontroli oraz udzielania w tych sprawach
niezbędnych wyjaśnień i informacji;
4) podejmowania lub wstrzymywania wypłaty na polecenie Zakładu.
3. Organ właściwy, Zakład, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz
organy emerytalne lub rentowe realizujące świadczenia rodzinne są obowiązane do
prowadzenia dokumentacji postępowania w sprawie przyznawania i wypłacania
świadczeń rodzinnych.

art. 55. więcej Art. 55. 1. Do dnia przekazania organowi właściwemu zadań w zakresie
realizacji świadczeń rodzinnych kontrola prawidłowości przyznawania i wypłacania
świadczeń rodzinnych należy do organu uprawnionego do wydania decyzji.
2. W razie powzięcia wątpliwości organ uprawniony do wydania decyzji może
wezwać osobę, której przyznano świadczenia rodzinne, do złożenia dodatkowych
wyjaśnień i udokumentowania dochodów.
3. Organ, który wydał decyzję w sprawie nienależnie pobranych świadczeń
rodzinnych, może umorzyć kwoty nienależnie pobranych świadczeń w całości lub
w części, odroczyć ich termin płatności albo rozłożyć je na raty, jeżeli zachodzą
szczególnie uzasadnione okoliczności.
4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze
rozporządzenia, tryb przekazywania przez Zakład, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego, inne organy emerytalne lub rentowe oraz inne podmioty wydające
decyzje w sprawie świadczeń rodzinnych dokumentacji dotyczącej nienależnie
pobranych zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych oraz świadczeń
rodzinnych. Przepisy rozporządzenia powinny zapewnić sprawne i płynne
wprowadzenie w życie nowego systemu świadczeń rodzinnych.

art. 56. więcej Art. 56. 1. Do dnia przekazania organowi właściwemu zadań w zakresie
realizacji świadczeń rodzinnych od decyzji oddziału Zakładu, Prezesa Kasy
Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz innego właściwego organu emerytalnego
lub rentowego przysługuje odwołanie w terminie i na zasadach przewidzianych dla świadczeń z ubezpieczenia społecznego, określonych w ustawie z dnia 17 listopada
1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1460, z późn. zm.).
2. Do dnia przekazania organowi właściwemu zadań w zakresie realizacji
świadczeń rodzinnych odwołanie od decyzji jednostek organizacyjnych podległych
Ministrowi Obrony Narodowej, ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych,
Szefowi Agencji Wywiadu, Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
Ministrowi Sprawiedliwości następuje w trybie ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. –
Kodeks postępowania administracyjnego.

Art. 56a. 1. Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka
przysługuje na dziecko urodzone w okresie od dnia 1 kwietnia 2004 r. do dnia
30 kwietnia 2004 r., jeżeli rodzina spełnia warunki określone w ustawie.
2. Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka nie przysługuje,
jeżeli przed dniem 1 maja 2004 r. został na dziecko przyznany jednorazowy zasiłek
macierzyński, przysługujący na podstawie przepisów o pomocy społecznej lub
jednorazowy zasiłek z tytułu urodzenia dziecka przysługujący na podstawie przepisów
o ubezpieczeniu społecznym rolników.
3. Osoba ubiegająca się o dodatek, o którym mowa w ust. 1, do wniosku
o zasiłek rodzinny dołącza zaświadczenie kierownika ośrodka pomocy społecznej,
właściwego ze względu na miejsce zamieszkania, stwierdzające, że jednorazowy
zasiłek macierzyński nie został przyznany lub zaświadczenie właściwego oddziału
Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdzające, że jednorazowy zasiłek
z tytułu urodzenia dziecka nie został przyznany.
4. Dodatek wypłaca się do dnia 31 sierpnia 2005 r.

art. 57. więcej Art. 57. Osoba uprawniona do dnia wejścia w życie ustawy do zasiłku
pielęgnacyjnego zachowuje do niego prawo, jeżeli niepełnosprawność powstała
w wieku uprawniającym tę osobę do zasiłku rodzinnego przysługującego na dziecko.

art. 58. więcej Art. 58. 1. Osoba otrzymująca zasiłek stały na podstawie przepisów o pomocy
społecznej do dnia wejścia w życie ustawy w związku z pielęgnacją dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami, o których mowa w art. 6b ust. 3 pkt 7 i 8 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, nabywa prawo do świadczenia
pielęgnacyjnego, o którym mowa w art. 17, do dnia 31 sierpnia 2005 r., jeżeli spełnia
warunki określone w dotychczasowych przepisach.
2. Osoba opiekująca się dzieckiem, o której mowa w ust. 1, jeżeli przed dniem
1 września 2005 r. ukończyła 50 lat, nabywa prawo do świadczenia pielęgnacyjnego,
o którym mowa w art. 17, jeżeli spełnia warunki określone w dotychczasowych przepisach.
3. Osoba zdolna do pracy, lecz niepozostająca w zatrudnieniu ze względu na
konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem wymagającym stałej pielęgnacji,
posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności wraz ze wskazaniami, o których
mowa w art. 6b ust. 3 pkt 7 i 8 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji
zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, za które ośrodek
pomocy społecznej opłacał składkę na ubezpieczenia społeczne przed dniem
1 stycznia 1999 r., nabywa prawo do emerytury bez względu na wiek, jeżeli w dniu
1 stycznia 1999 r. ukończyła co najmniej 45 lat i ma okres ubezpieczenia (składkowy
i nieskładkowy) wynoszący co najmniej 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat
w przypadku mężczyzn. Wysokość emerytury dla tej osoby ustala się według zasad
przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych, dla osób ubezpieczonych urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.

art. 59. więcej Art. 59. 1. Osoba samotnie wychowująca dziecko oraz osoba wychowująca troje
lub więcej dzieci otrzymująca do dnia wejścia w życie ustawy podwyższony zasiłek
wychowawczy nabywa prawo do dodatku, o którym mowa w art. 10, na dziecko, na
które korzystała z urlopu wychowawczego do dnia wejścia w życie ustawy,
w wysokości 505,80 zł, jeżeli spełnia warunki określone w dotychczasowych przepisach.
1a. Osoba samotnie wychowująca dziecko otrzymująca do dnia wejścia w życie
ustawy zasiłek wychowawczy, uprawniona do 36-miesięcznego okresu pobierania
tego zasiłku, nabywa prawo do dodatku, o którym mowa w art. 10, na dziecko, na które korzystała z urlopu wychowawczego do dnia wejścia w życie ustawy, przez okres 36 miesięcy, jeżeli spełnia warunki określone w dotychczasowych przepisach.
Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.
2. Osoba otrzymująca do dnia 30 kwietnia 2004 r. zasiłek wychowawczy, jeżeli
pozostawała w zatrudnieniu bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu
wychowawczego przez okres krótszy niż 6 miesięcy, nabywa prawo do dodatku
z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, jeżeli
spełnia warunki określone w ustawie.
3. Do okresów, o których mowa w art. 10 ust. 1, wlicza się okresy, za które
zostały wypłacone zasiłki wychowawcze z tytułu wychowywania tego samego
dziecka, do dnia wejścia w życie ustawy.
4. Osoba otrzymująca, przed dniem wejścia w życie ustawy, zasiłek
wychowawczy przyznany na podstawie orzeczenia lekarskiego o stanie zdrowia
dziecka, nabywa prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10,
do dnia 31 grudnia 2004 r., jeżeli spełnia warunki określone w ustawie.

Art. 59a. Osoba otrzymująca, do dnia wejścia w życie ustawy, gwarantowany
zasiłek okresowy na podstawie przepisów o pomocy społecznej nabywa prawo do
dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 11. Do trzyletniego okresu,
o którym mowa w art. 11 ust. 1, wlicza się okresy, za które został wypłacony
gwarantowany zasiłek okresowy.

Art. 59b. Osoba otrzymująca dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego
wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych do dnia 31 sierpnia
2005 r. zachowuje do niego prawo, do zakończenia 3-letniego okresu jego pobierania,
jeżeli spełnia dotychczasowe warunki.

art. 60. więcej Art. 60. 1. Osoba otrzymująca świadczenia na podstawie ustawy z dnia 18 lipca
1974 r. o funduszu alimentacyjnym (Dz. U. z 1991 r. poz. 200, z późn. zm.), która
ukończyła 50 lat do dnia wejścia w życie ustawy, nabywa na swój wniosek prawo do
dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka do czasu uzyskania prawa do emerytury lub renty albo prawa do zasiłku stałego określonego w przepisach
o pomocy społecznej, jeżeli dochód rodziny nie przekracza kwoty, o której mowa
w art. 5 ust. 1, i egzekucja ustalonych wyrokiem sądu rodzinnego alimentów jest bezskuteczna.
2. Osoba pozostająca w związku małżeńskim otrzymująca na dzieci do dnia
wejścia w życie ustawy świadczenie z funduszu alimentacyjnego nabywa prawo do
dodatku, o którym mowa w art. 12, do dnia 31 sierpnia 2005 r., jeżeli spełnia warunki
określone w ustawie.

art. 61. więcej Art. 61. W przypadku ustalania prawa do świadczeń rodzinnych na podstawie
dochodu rodziny uzyskanego w roku kalendarzowym 2002 do dochodu rodziny
wlicza się otrzymywaną rentę socjalną, przyznaną na podstawie przepisów o pomocy społecznej.

art. 62. więcej Art. 62. 1. Do czasu przejęcia przez organ właściwy zadań w zakresie realizacji
świadczeń rodzinnych postępowanie w sprawie nienależnie pobranych zasiłków
rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych zakończone ostateczną decyzją lub
będące w toku prowadzi organ, który wydał tę decyzję lub wszczął postępowanie
w sprawie nienależnie pobranych zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych
i wychowawczych, na podstawie dotychczasowych przepisów.
2. Kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, zasiłków rodzinnych,
pielęgnacyjnych i wychowawczych, ustalone ostateczną decyzją są potrącane:
1) ze świadczeń rodzinnych przez podmioty realizujące świadczenia rodzinne;
2) z emerytury, renty, uposażenia rodzinnego lub renty rodzinnej przez podmioty
realizujące te świadczenia, na podstawie odrębnych przepisów, jeżeli prawo do
świadczeń rodzinnych ustało lub nie istniało, pod warunkiem, że świadczenia
rodzinne, zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i wychowawcze były wypłacane
łącznie z emeryturą, rentą, uposażeniem rodzinnym lub rentą rodzinną;
3) w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
3. Organ właściwy w przejętych sprawach dotyczących nienależnie pobranych
zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych, a także w sprawach
świadczeń rodzinnych ustalonych ostateczną decyzją lub będących w toku staje się
stroną w zakresie postępowań egzekucyjnych i przed sądem, a także przejmuje
zabezpieczenia wszelkich wierzytelności.
4. Organ właściwy prowadzi postępowanie w sprawie nienależnie pobranych
zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych na podstawie ustawy.

art. 63. więcej Art. 63. 1. Z dniem wejścia w życie ustawy fundusz alimentacyjny, zwany dalej
„funduszem”, przechodzi w stan likwidacji.
2. Z dniem wejścia w życie ustawy aktywa i pasywa funduszu stają się aktywami
i pasywami Skarbu Państwa.
3. Likwidatorem funduszu jest Prezes Zakładu w zakresie spraw o świadczenia
z funduszu, do których prawo powstało przed dniem wejścia w życie ustawy.
4. Likwidator może upoważnić innych pracowników Zakładu do wykonywania
określonych czynności związanych z likwidacją funduszu.

art. 64. więcej Art. 64. 1. Niezwłocznie po rozpoczęciu likwidacji likwidator powinien
powiadomić bank obsługujący fundusz o rozpoczęciu likwidacji funduszu.
2. Likwidator prowadzi bieżące sprawy, ściąga wierzytelności i wykonuje
zobowiązania likwidowanego funduszu oraz reprezentuje w tych sprawach Skarb Państwa.
3. Likwidację funduszu likwidator prowadzi na podstawie planu finansowego
likwidacji, obejmującego źródła przychodów i przewidywanych wydatków w okresie
likwidacji, w tym zaspokojenia zobowiązań funduszu, w ramach środków istniejących
po rozpoczęciu likwidacji.
4. Plan likwidacji funduszu, o którym mowa w ust. 3, likwidator przedstawia do
zaopiniowania ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.
5. Likwidator sporządza sprawozdania budżetowe, do sporządzania których
przed dniem likwidacji funduszu był zobowiązany Prezes Zakładu.

art. 65. więcej Art. 65. Sprawy o świadczenia z funduszu, do których prawo powstało do dnia
wejścia w życie ustawy, podlegają rozpatrzeniu na zasadach i w trybie określonych
w dotychczasowych przepisach.

art. 66. więcej Art. 66. 1. Osoba, która bezpodstawnie pobrała świadczenia z funduszu, jest
obowiązana do ich zwrotu.
2. Sprawy o bezpodstawnie pobrane świadczenia z funduszu alimentacyjnego
podlegają rozpatrzeniu i dochodzeniu na zasadach i w trybie określonych
w dotychczasowych przepisach.
3. Egzekucję z tytułu bezpodstawnie pobranych świadczeń z funduszu prowadzi
się w dalszym ciągu, aż do ich zaspokojenia. Organ egzekucyjny przekazuje
likwidatorowi kwoty ściągnięte od osoby, która bezpodstawnie pobrała świadczenia
z funduszu. Wniosek o umorzenie lub zawieszenie egzekucji wymaga zgody likwidatora.

art. 67. więcej Art. 67. Egzekucję należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu
prowadzi się w dalszym ciągu aż do ich zaspokojenia. Organ egzekucyjny przekazuje
likwidatorowi kwoty ściągnięte od osoby zobowiązanej do alimentacji, pozostałe po
zaspokojeniu alimentów i należności z tytułu wypłaconej zaliczki alimentacyjnej.
Wniosek o umorzenie lub zawieszenie egzekucji wymaga zgody likwidatora.

art. 68. więcej Art. 68. 1. W szczególnie uzasadnionych przypadkach związanych z sytuacją
zdrowotną lub rodzinną osoby, przeciwko której jest prowadzona egzekucja
alimentów, lub osoby zobowiązanej do zwrotu bezpodstawnie pobranych świadczeń
z funduszu, likwidator może umorzyć, rozłożyć na raty lub odroczyć termin płatności
należności likwidowanego funduszu z tytułu wypłaconych lub bezpodstawnie
pobranych świadczeń z funduszu.
2. Likwidator, za zgodą ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
może umorzyć należności likwidowanego funduszu z tytułu wypłaconych lub
bezpodstawnie pobranych świadczeń z funduszu.
3. Od decyzji likwidatora, w sprawach określonych w ust. 1, przysługuje
odwołanie do Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w terminie
i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego
dotyczących spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych.
4. Odwołanie, o którym mowa w ust. 3, wnosi się na piśmie do jednostki
organizacyjnej Zakładu wskazanej w decyzji. Jeżeli odwołanie nie zostało
uwzględnione podlega przekazaniu niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od
dnia wniesienia, do sądu wraz z uzasadnieniem.

art. 69. więcej Art. 69. 1. Środki uzyskiwane w wyniku likwidacji Funduszu są przekazywane
na dochody budżetu państwa po zakończeniu każdego roku budżetowego do dnia 31 marca.
2. Po zakończeniu likwidacji likwidator sporządza sprawozdanie końcowe
z zakończenia likwidacji, podlegające zatwierdzeniu przez ministra właściwego do
spraw finansów publicznych.

art. 70. więcej Art. 70. Postępowania karne o przestępstwa określone w art. 209 § 1 Kodeksu
karnego wszczęte z urzędu przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy toczą się
dalej w tym samym trybie.

Art. 70a. 1. Osobie otrzymującej dodatek, o którym mowa w art. 12, która do
dnia 30 kwietnia 2004 r. pobierała świadczenia z funduszu alimentacyjnego, ustala się
w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. prawo do tego dodatku
w wysokości 70% przysługującego w kwietniu 2004 r. świadczenia z funduszu
alimentacyjnego. Dodatek nie może być niższy niż 170 zł na dziecko albo 250 zł na
dziecko, o którym mowa w art. 12 ust. 4.
2. Osoba, która do dnia wejścia w życie ustawy otrzymywała świadczenie
z funduszu alimentacyjnego i po dniu 1 maja 2004 r. nie otrzymywała dodatku z tytułu
samotnego wychowywania dziecka, nabywa w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia
31 grudnia 2004 r., na wniosek, prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu
samotnego wychowywania dziecka w wysokości 70% świadczenia z funduszu
alimentacyjnego przysługującego w kwietniu 2004 r., jeżeli dochód rodziny
w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 612 zł i rodzina spełnia pozostałe
warunki określone w ustawie.
3. Dodatek, o którym mowa w ust. 1 i 2, nie może być wyższy niż 300 zł na dziecko.
4. Osobie, o której mowa w ust. 1, wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego
z tytułu samotnego wychowywania dziecka ustala się z uwzględnieniem wypłaconych
po dniu 1 maja 2004 r. dodatków, o których mowa w art. 12. Wysokość dodatku ustala
się z urzędu, po dołączeniu zaświadczenia o wysokości przysługującego w kwietniu
2004 r. świadczenia z funduszu alimentacyjnego.
5. Zmiana decyzji w sprawie wysokości dodatku z tytułu samotnego
wychowywania dziecka w przypadku osób, o których mowa w ust. 1, nie wymaga
zgody strony.

art. 71. więcej Art. 71. Tracą moc:
1) ustawa z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym (Dz. U. z 1991 r.
poz. 200, z późn. zm.);
2) ustawa z dnia 1 grudnia 1994 r. o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych
i wychowawczych (Dz. U. z 1998 r. poz. 651, z późn. zm.).

art. 72. więcej Art. 72. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 maja 2004 r., z wyjątkiem:
1) art. 36 i 40, które wchodzą w życie z dniem 31 grudnia 2003 r.;
2) art. 6 ust. 2, który wchodzi w życie z dniem 1 września 2006 r.