Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) dochodzie – oznacza to, po odliczeniu kwot alimentów świadczonych na rzecz
innych osób:
a) przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27,
art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn.
zm.), pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek
dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne
niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na
ubezpieczenie zdrowotne,
b) dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów
o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów
osiąganych przez osoby fizyczne,
c) inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów
o podatku dochodowym od osób fizycznych:
– renty określone w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych
i wojskowych oraz ich rodzin,
– renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin,
przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu
inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
– świadczenie pieniężne, dodatek kompensacyjny oraz ryczałt
energetyczny określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym
i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby
wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla,
kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych,
– dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny
określone w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach
będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
– świadczenie pieniężne określone w przepisach o świadczeniu
pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy
przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę
Niemiecką lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich,
– ryczałt energetyczny, emerytury i renty otrzymywane przez osoby,
które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w latach 1939–1945
lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów,
– renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia
otrzymywane przez ofiary wojny oraz członków ich rodzin, renty
wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku
z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej
w latach 1939–1945, otrzymywane z zagranicy,
– zasiłki chorobowe określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym
rolników oraz w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych,
– środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej otrzymywane od rządów
państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych
instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy
przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów
zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez
Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym
również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest
dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do
rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz
podmiotów, którym służyć ma ta pomoc,
– należności ze stosunku pracy lub z tytułu stypendium osób fizycznych
mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, przebywających czasowo za granicą – w wysokości
odpowiadającej równowartości diet z tytułu podróży służbowej poza
granicami kraju ustalonych dla pracowników zatrudnionych
w państwowych lub samorządowych jednostkach sfery budżetowej na
podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U.
z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495),
– należności pieniężne wypłacone policjantom, żołnierzom, celnikom
i pracownikom jednostek wojskowych i jednostek policyjnych użytych
poza granicami państwa w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub
wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej,
akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom, a także
należności pieniężne wypłacone żołnierzom, policjantom, celnikom
i pracownikom pełniącym funkcje obserwatorów w misjach
pokojowych organizacji międzynarodowych i sił wielonarodowych,
– należności pieniężne ze stosunku służbowego otrzymywane w czasie
służby kandydackiej przez funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży
Pożarnej, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Służby
Więziennej, obliczone za okres, w którym osoby te uzyskały dochód,
– dochody członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu
członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, pomniejszone
o składki na ubezpieczenia społeczne,
– alimenty na rzecz dzieci,
– stypendia doktoranckie przyznane na podstawie art. 209 ust. 1 i 7
ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
(Dz. U. poz. 1668, z późn. zm.), stypendia sportowe przyznane na
podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2019 r.
poz. 1468, 1495 i 2251) oraz inne stypendia o charakterze socjalnym
przyznane uczniom lub studentom,
– kwoty diet nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób
fizycznych, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane
z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,
– należności pieniężne otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych
w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich
w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz
uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób,
– dodatki za tajne nauczanie określone w ustawie z dnia 26 stycznia
1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215),
– dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej na
podstawie zezwolenia na terenie specjalnej strefy ekonomicznej
określonej w przepisach o specjalnych strefach ekonomicznych,
– ekwiwalenty pieniężne za deputaty węglowe określone w przepisach
o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa
państwowego „Polskie Koleje Państwowe”,
– ekwiwalenty z tytułu prawa do bezpłatnego węgla określone
w przepisach o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach
2003–2006,
– świadczenia określone w przepisach o wykonywaniu mandatu posła i senatora,
– dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego,
– dochody uzyskiwane za granicą Rzeczypospolitej Polskiej,
pomniejszone odpowiednio o zapłacone za granicą Rzeczypospolitej
Polskiej: podatek dochodowy oraz składki na obowiązkowe
ubezpieczenie społeczne i obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne,
– renty określone w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich
ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu
Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju
obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu
Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
– zaliczkę alimentacyjną określoną w przepisach o postępowaniu wobec
dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej,
– świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności
egzekucji alimentów,
– pomoc materialną o charakterze socjalnym określoną w art. 90c ust. 2
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2019 r.
poz. 1481, 1818 i 2197) oraz świadczenia, o których mowa w art. 86
ust. 1 pkt 1–3 i 5 oraz art. 212 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo
o szkolnictwie wyższym i nauce,
– kwoty otrzymane na podstawie art. 27f ust. 8–10 ustawy z dnia 26 lipca
1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
– świadczenie pieniężne określone w ustawie z dnia 20 marca 2015 r.
o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach
represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 690
oraz z 2019 r. poz. 730, 752 i 992),
– świadczenie rodzicielskie,
– zasiłek macierzyński, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu
społecznym rolników,
– stypendia dla bezrobotnych finansowane ze środków Unii Europejskiej,
– przychody wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1
pkt 148 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne oraz
składki na ubezpieczenia zdrowotne;
2) dochodzie rodziny – oznacza to sumę dochodów członków rodziny;
2a) dochodzie członka rodziny – oznacza to przeciętny miesięczny dochód członka
rodziny osiągnięty w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy,
z zastrzeżeniem art. 5 ust. 4–4c;
3) dochodzie osoby uczącej się albo dziecka pozostającego pod opieką opiekuna
prawnego – oznacza to przeciętny miesięczny dochód uzyskany w roku
kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 4–4c;
4) dziecku – oznacza to dziecko własne, małżonka, przysposobione oraz dziecko,
w sprawie którego toczy się postępowanie o przysposobienie, lub dziecko
znajdujące się pod opieką prawną;
5) emeryturach i rentach – oznacza to emerytury i renty inwalidzkie oraz renty
z tytułu niezdolności do pracy, w tym renty szkoleniowe określone w przepisach
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, o ubezpieczeniu
społecznym rolników, o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji,
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby
Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura
Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony
Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby
Więziennej oraz ich rodzin, o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych
oraz ich rodzin, o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich
rodzin, o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji
wojennych i okresu powojennego, a także uposażenia w stanie spoczynku
określone w przepisach prawa o ustroju sądów powszechnych, przepisach
o prokuraturze oraz w przepisach o Sądzie Najwyższym, a także renty
szkoleniowe i renty z tytułu niezdolności do pracy określone w przepisach
o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych, renty z tytułu niezdolności do pracy określone w przepisach
o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych
w szczególnych okolicznościach, a także renty strukturalne określone
w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji
Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem
środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich;
6) gospodarstwie rolnym – oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów
o podatku rolnym;
7) instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie – oznacza to dom pomocy
społecznej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich,
zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, szkołę wojskową lub inną
szkołę, jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne utrzymanie;
8) koszyku żywnościowym – oznacza to asortyment artykułów spożywczych,
określony wartościowo i ilościowo w badaniach progu wsparcia dochodowego rodzin, których spożycie jest niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka w określonym wieku;
9) niepełnosprawnym dziecku – oznacza to dziecko w wieku do ukończenia 16.
roku życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności określonym
w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych;
10) okresie zasiłkowym – oznacza to okres od dnia 1 listopada do dnia
31 października następnego roku kalendarzowego, na jaki ustala się prawo do
świadczeń rodzinnych;
11) organie właściwym – oznacza to wójta, burmistrza lub prezydenta miasta
właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się
o świadczenie rodzinne lub otrzymującej świadczenie rodzinne;
12) osobach pozostających na utrzymaniu – oznacza to członków rodziny
utrzymujących się z połączonych dochodów tych osób;
13) osobie uczącej się – oznacza to osobę pełnoletnią uczącą się, niepozostającą na
utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem
wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony;
14) opiekunie faktycznym dziecka – oznacza to osobę faktycznie opiekującą się
dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka;
15) pełnoletniej osobie niepełnosprawnej – oznacza to osobę pełnoletnią,
legitymującą się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu
niepełnosprawności, a także osobę, która ukończyła 75 lat;
15a) przepisach o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego – oznacza to
rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia
29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia
społecznego (Dz. Urz. UE L 166 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 5, str. 72) oraz rozporządzenie Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące
wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji
systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 284 z 30.10.2009, str. 1);
16) rodzinie – oznacza to odpowiednio następujących członków rodziny:
małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje
świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla
opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu
i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2017 r. poz. 2092 oraz z 2019 r.
poz. 1818); do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod
opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim,
a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko;
16a) rodzinie wielodzietnej – oznacza to rodzinę wychowującą troje i więcej dzieci
mających prawo do zasiłku rodzinnego;
17) (utracił moc)
17a) osobie samotnie wychowującej dziecko – oznacza to pannę, kawalera, wdowę,
wdowca, osobę pozostającą w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem
sądu, osobę rozwiedzioną, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno
dziecko z jego rodzicem;
18) szkole – oznacza to szkołę podstawową, szkołę ponadpodstawową oraz szkołę
artystyczną, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki,
a także młodzieżowy ośrodek socjoterapii, specjalny ośrodek szkolno-
-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy dla dzieci i młodzieży
wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy
i wychowania oraz ośrodek rewalidacyjno-wychowawczy;
19) szkole wyższej – oznacza to uczelnię w rozumieniu przepisów o szkolnictwie
wyższym i nauce oraz kolegium pracowników służb społecznych;
20) umiarkowanym stopniu niepełnosprawności – oznacza to:
a) niepełnosprawność w umiarkowanym stopniu w rozumieniu przepisów
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych,
b) całkowitą niezdolność do pracy orzeczoną na podstawie przepisów
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
c) posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do II grupy inwalidów;
21) znacznym stopniu niepełnosprawności – oznacza to:
a) niepełnosprawność w stopniu znacznym w rozumieniu przepisów
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych,
b) całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji orzeczoną na
podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
c) stałą albo długotrwałą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym i do
samodzielnej egzystencji albo trwałą lub okresową całkowitą niezdolność
do pracy w gospodarstwie rolnym i do samodzielnej egzystencji, orzeczoną
na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników w celu
uzyskania świadczeń określonych w tych przepisach,
d) posiadanie orzeczenia o zaliczeniu do I grupy inwalidów,
e) niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeczoną na podstawie przepisów
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub
przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników;
22) zatrudnieniu lub innej pracy zarobkowej – oznacza to wykonywanie pracy na
podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą oraz
wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umowy agencyjnej,
umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej
spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług
rolniczych, a także prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej;
23) utracie dochodu – oznacza to utratę dochodu spowodowaną:
a) uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego,
b) utratą zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
c) utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
d) utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub
renty, renty rodzinnej, renty socjalnej lub rodzicielskiego świadczenia
uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r.
o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz. U. poz. 303),
e) (uchylona)
f) wykreśleniem z rejestru pozarolniczej działalności gospodarczej lub
zawieszeniem jej wykonywania w rozumieniu art. 16b ustawy z dnia
20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2019 r.
poz. 299 i 303) lub art. 36aa ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300, z późn. zm.),
g) (uchylona)
h) utratą zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku
macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy
zarobkowej,
i) utratą zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią
osoby zobowiązanej do tych świadczeń lub utratą świadczeń pieniężnych
wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów
w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych;
j) utratą świadczenia rodzicielskiego,
k) utratą zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach
o ubezpieczeniu społecznym rolników,
l) utratą stypendium doktoranckiego określonego w art. 209 ust. 1 i 7 ustawy
z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce;
24) uzyskaniu dochodu – oznacza to uzyskanie dochodu spowodowane:
a) zakończeniem urlopu wychowawczego,
b) uzyskaniem zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych,
c) uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
d) uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia
przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
a także emerytury lub renty, renty rodzinnej, renty socjalnej lub
rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie
z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym,
e) (uchylona)
f) rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej lub wznowieniem jej
wykonywania po okresie zawieszenia w rozumieniu art. 16b ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników lub art. 36aa ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
g) (uchylona)
h) uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub
zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej
pracy zarobkowej,
i) uzyskaniem świadczenia rodzicielskiego,
j) uzyskaniem zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach
o ubezpieczeniu społecznym rolników,
k) uzyskaniem stypendium doktoranckiego określonego w art. 209 ust. 1 i 7
ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Ustawa o świadczeniach rodzinnych art. 3

DODAJ