\
Mieszkała tam od urodzenia bez przerwy aż do śmierci całe swoje życie\
Stan prawny należy ocenić w trzech płaszczyznach: sukcesja ustawowa po rodzicach babci, ewentualne późniejsze przeniesienie własności (dożywocie / darowizna) oraz zasiedzenie.
**Sukcesja ustawowa**
Z chwilą śmierci rodziców babci (art. 922 §1 k.c.) własność domu i gruntów przeszła ex lege na wszystkie ich dzieci w częściach równych (art. 931 §1 k.c.). Brak sądowego „podziału” ani wpisu do księgi wieczystej nie pozbawia ich udziałów; powstała współwłasność ustawowa (art. 195 k.c.). Udział babci w tej współwłasności wchodzi obecnie w skład jej spadku i przechodzi na żyjących synów oraz zstępnych zmarłego syna (art. 931 §2 k.c.).
**Umowa dożywocia / darowizna**
Skuteczne zrzeczenie się udziału w zamian za „mieszkanie do śmierci” wymagało aktu notarialnego:
* art. 908 §1 k.c. (dożywocie) lub
* art. 155 §1 w zw. z art. 158 k.c. (darowizna nieruchomości).
Jeżeli brak takiego aktu w repertorium notariusza i brak stosownych wpisów w księdze wieczystej, tytuł przeniesienia własności nie powstał.
**Zasiedzenie przez linię brata**
Dla przejęcia udziałów innych współwłaścicieli bratanek musiałby wykazać, że od co najmniej 30 lat (zła wiara) lub 20 lat (dobra wiara) jego wstępny sprawował samoistne posiadanie udziałów (art. 172 k.c.). Posiadanie zależne babci jako lokatora lub dożywotnika nie wzmacnia biegu zasiedzenia po stronie brata; przeciwnie, świadczy o braku wyłączności. Współwłaściciel, który toleruje innych współwłaścicieli, nie zasiedzi ich udziałów (uchw. SN z 1993-12-09, III CZP 156/93).
**Żądanie „podpisu zrzeczenia”**
Po otwarciu spadku nie istnieje instytucja „zrzeczenia się” części domu zwykłym oświadczeniem. Można:
* odrzucić spadek w ciągu 6 mies. od chwili dowiedzenia się o tytule powołania (art. 1015 §1 k.c.); termin minął,
* zbyć udział w nieruchomości już nabytej, ale tylko w formie aktu notarialnego (art. 1051 §1 k.c.).
Podpis „na kartce” nie ma skutku rozporządzającego.
**Działania praktyczne**
• Ustalić treść księgi wieczystej (art. 36 ust. 4 ustawy o KW i hipotece).
• Złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po babci (art. 1025 k.c., art. 669 k.p.c.).
• Po uprawomocnieniu orzeczenia – wpisać się do KW i ewentualnie żądać działu spadku / zniesienia współwłasności (art. 210 k.c.).
• Jeżeli bratanek powoła się na zasiedzenie, można w toku postępowania podnieść zarzut przerwania biegu (art. 175 k.c.) przez wszczęcie sprawy sądowej oraz wykazać, że babcia korzystała z mieszkania za zgodą właściciela, co wyłącza posiadanie samoistne po stronie brata.
Podsumowując, dopóki bratanek nie okaże tytułu notarialnego lub prawomocnego orzeczenia o zasiedzeniu, udziały babci przysługują jej spadkobiercom ustawowym i żaden podpis na nieformalnym dokumencie nie pozbawi ich prawa własności.