W kwestii obowiązku stawienia się na odczytanie testamentu oraz ewentualnych konsekwencji prawnych nieobecności, polskie prawo jest dość jasne. Nie ma konkretnego przepisu, który wymagałby obecności spadkobiercy przy odczytaniu testamentu, oraz prawo nie przewiduje żadnych bezpośrednich konsekwencji prawnych w przypadku braku obecności spadkobiercy przy tej czynności.
Pod kątem art. 95 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.), odczytanie testamentu przez notariusza jest po to, aby osoby zainteresowane (czyli potencjalni spadkobiercy, wśród innych) mogły dowiedzieć się o jego treści. Sama obecność przy odczytaniu testamentu nie jest jednak obowiązkowa.
Matka moja nadal żyje, ale od wielu lat były z babcią w konflikcie, babcia wielokrotnie powtarzała że po to spisuje testament żeby moja matka po jej śmierci nic kompletnie nie dostała.
Jeśli babcia wyraziła w testamencie wolę pozbawienia matki dziedziczenia, warto wiedzieć, że prawa spadkowe mogą być ograniczone jedynie w stosunku do spadkobiercy, który jest spadkobiercą ustawowym, czyli osoby, które dziedziczyłyby na mocy ustawy, gdyby zmarły nie pozostawił testamentu. W świetle art. 928 §1 Kodeksu cywilnego (k.c.), spadkobierca ustawowy, którego zmarły pozbawił dziedziczenia, zachowuje prawo do zachowku, chyba że zmarły pozbawił go również zachowku z przyczyn określonych w art. 1008 k.c.
To, że Twoja matka była w konflikcie z babcią i czy była wyłączona z dziedziczenia, nie wpływa na Twoje prawa jako spadkobiercy. Twój status jako spadkobiercy będzie określony w testamencie lub przez przepisy dotyczące dziedziczenia ustawowego, jeśli testament nie zawiera informacji na Twój temat.
Jeśli jednak pojawi się sprawa aktu poświadczenia dziedziczenia, o którym wspomniano w dyskusji, nieobecność któregoś ze spadkobierców nie powinna uniemożliwić przeprowadzenia czynności notarialnej, ale może sprawić, że cały proces będzie musiał zostać przełożony na inny termin, co może przedłużyć cały proces dziedziczenia. Notariusz powinien jednak zostać poinformowany o planowanej nieobecności, aby mógł odpowiednio zorganizować pracę kancelarii i dostosować terminy innych czynności.
Mając powyższe na uwadze, warto też pamiętać, że konkretne sytuacje często zależą od wielu niuansów i szczegółów, które mogą wpływać na interpretację praw i przepisów w danej sprawie. W praktyce przydatne może być również zwrócenie się do notariusza lub adwokata, aby uzyskać pełną i kompleksową poradę prawną dotyczącą konkretnej sytuacji.