Art. 50. 1. Prawo do emerytury kolejowej, o której mowa w art. 40, przysługuje
pracownikom kolejowym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem
1 stycznia 1969 r., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:
1) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu
emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa;
2) warunki do uzyskania emerytury określone w tym przepisie spełnią do dnia
31 grudnia 2008 r.
3) (uchylony)
2. Przepis art. 46 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 50a. 1. Górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia
łącznie następujące warunki:
1) ukończył 55 lat życia;
2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co
najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy
górniczej określonej w art. 50c ust. 1;
3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu
emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.
2. Wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej
20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co
najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Art. 50b. Przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej uwzględnia się okresy
pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składkowymi
lub nieskładkowymi w rozumieniu ustawy, z tym że okresy pracy górniczej i pracy
równorzędnej z pracą górniczą uwzględnia się, jeżeli praca ta wykonywana była co
najmniej w połowie wymiaru czasu pracy.

Art. 50c. 1. Za pracę górniczą uważa się zatrudnienie:
1) pod ziemią w kopalniach węgla, rud, kruszców, surowców ogniotrwałych, glin
szlachetnych, kaolinów, magnezytów, gipsu, anhydrytu, soli kamiennej
i potasowej, fosforytów oraz barytu;
2) pod ziemią i przy głębieniu szybów w przedsiębiorstwach budowy kopalń
określonych w pkt 1 oraz pod ziemią w przedsiębiorstwach i innych podmiotach
wykonujących dla tych kopalń roboty górnicze lub przy budowie szybów;
3) pod ziemią w przedsiębiorstwach montażowych, przedsiębiorstwach maszyn
górniczych, zakładach naprawczych i innych podmiotach wykonujących dla
kopalń określonych w pkt 1 podziemne roboty budowlano-montażowe, roboty
przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń; pracownikom
zatrudnionym w tych przedsiębiorstwach, zakładach i innych podmiotach uznaje
się za pracę górniczą te miesiące zatrudnienia, w których co najmniej połowę
dniówek roboczych przepracowali pod ziemią;
4) na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub
zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy
pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji
agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki
oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze
dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze
rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia
społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i
ministrem właściwym do spraw gospodarki złożami kopalin;
5) pod ziemią na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu kopalń,
przedsiębiorstw i innych podmiotów określonych w pkt 1–3, a także w
kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach, o których mowa w pkt 4, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw gospodarki, w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki złożami kopalin i
ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego;
6) w charakterze członków drużyn ratowniczych kopalń określonych w pkt 1 i 4,
mechaników sprzętu ratowniczego tych drużyn oraz w charakterze ratowników
zawodowych w stacjach ratownictwa górniczego;
7) na stanowiskach maszynistów wyciągowych na szybach oraz na stanowiskach
sygnalistów na nadszybiach szybów w kopalniach, przedsiębiorstwach i innych
podmiotach określonych w pkt 1 i 2;
8) na stanowiskach pracy pod ziemią w nieczynnych kopalniach wymienionych
w pkt 1;
9) na stanowiskach instruktorów zawodu w górniczych polach szkoleniowych pod
ziemią oraz w kopalniach siarki i węgla brunatnego.
2. Za pracę równorzędną z pracą górniczą uważa się:
1) zatrudnienie na stanowiskach wymagających kwalifikacji inżyniera lub technika
w zakresie górnictwa w urzędach górniczych, jeżeli zatrudnienie jest związane
z wykonywaniem czynności inspekcyjno-technicznych w kopalniach,
przedsiębiorstwach i innych podmiotach określonych w ust. 1 pkt 1–4, pod
warunkiem uprzedniego przepracowania w kopalniach, przedsiębiorstwach
i innych podmiotach określonych w ust. 1 pkt 1–4 co najmniej 10 lat pod ziemią,
na odkrywce w kopalniach siarki lub węgla brunatnego, a także w kopalniach
otworowych siarki albo na stanowiskach dozoru lub kierownictwa ruchu;
2) zatrudnienie przy innych pracach, nie dłuższe niż 5 lat, do których pracownicy
wykonujący prace określone w ust. 1 i w pkt 1 i 2 przeszli w związku
z likwidacją kopalni, zakładu górniczego, przedsiębiorstwa lub innego podmiotu,
o którym mowa w ust. 1 pkt 1–4.
3. Za pracowników zatrudnionych na stanowiskach wymagających kwalifikacji
inżyniera lub technika w zakresie górnictwa w jednostkach organizacyjnych
określonych w ust. 2 pkt 1 uważa się osoby, które posiadają tytuł inżyniera lub
technika i są zatrudnione zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami w zakresie górnictwa.
4. Okresy pracy górniczej wymienionej w ust. 1 pkt 1–4 wykonywanej za
granicą traktuje się na równi z okresami takiej pracy wykonywanej w kraju, jeżeli
spełnione są warunki określone w ustawie, wymagane do uwzględnienia tych okresów
pracy przy ustalaniu prawa do świadczeń.

Art. 50d. 1. Przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom
zatrudnionym pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego zalicza się
w wymiarze półtorakrotnym następujące okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego:
1) w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych
pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn
urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu
szybów i robotach szybowych;
2) w drużynach ratowniczych.
2. Okresy pracy wymienione w ust. 1 pkt 2 zalicza się w wymiarze
półtorakrotnym również tym pracownikom dozoru ruchu i kierownictwa ruchu
kopalń, którzy pracują przez co najmniej połowę dniówek roboczych w miesiącu pod
ziemią, w kopalniach siarki lub w kopalniach węgla brunatnego.
3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw
gospodarki złożami kopalin, w drodze rozporządzenia, określi szczegółowo
stanowiska pracy, na których zatrudnienie zalicza się zgodnie z ust. 1 i 2 w wymiarze
półtorakrotnym.
4. Minister właściwy do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw gospodarki złożami kopalin i ministrem właściwym do spraw
zabezpieczenia społecznego, określi, w drodze rozporządzenia, zasady
ewidencjonowania przez pracodawców okresów zatrudnienia na stanowiskach, na
których okresy pracy górniczej zalicza się w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu
prawa do górniczej emerytury, oraz na niektórych innych stanowiskach pracy
górniczej.

Art. 50e. 1. Prawo do górniczej emerytury, bez względu na wiek i zajmowane
stanowisko, przysługuje pracownikom, którzy pracę górniczą wykonywali pod ziemią
stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres wynoszący co najmniej 25 lat,
z uwzględnieniem ust. 2.
2. Do okresów pracy górniczej, o której mowa w ust. 1, zalicza się także okresy:
1) niezdolności do pracy z tytułu wypadku przy pracy albo z tytułu choroby
zawodowej, za które wypłacone zostało wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy
albo świadczenie rehabilitacyjne,
2) czasowego oddelegowania pracowników, o których mowa w art. 50c ust. 1 pkt 6,
do zawodowego pogotowia ratowniczego w Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego S.A. w Bytomiu, w KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Jednostka Ratownictwa Górniczo-Hutniczego w Lubinie lub w okręgowych stacjach
ratownictwa górniczego
– bezpośrednio poprzedzone pracą górniczą wykonywaną pod ziemią stale i w pełnym
wymiarze czasu pracy, przypadające w czasie trwania stosunku pracy.
3. Prawo do emerytury, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem, że
pracownik nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu
emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Art. 50f. Przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej, o której mowa w art. 50e,
okresy pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu
pracy mogą być na wniosek pracownika rozliczane w okresach kwartalnych.

Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych art. 50