Data orzeczenia | 17 września 2012 |
---|---|
Data uprawomocnienia | 17 września 2012 |
Sąd | Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny |
Przewodniczący | Lidia Sularzycka |
Tagi | Użytkowanie wieczyste |
Podstawa Prawna | 72gospodarka-nieruchomosciami 72gospodarka-nieruchomosciami 80gospodarka-nieruchomosciami 238kc 77gospodarka-nieruchomosciami 78gospodarka-nieruchomosciami 81gospodarka-nieruchomosciami 73gospodarka-nieruchomosciami 221gospodarka-nieruchomosciami 40xxx 23pswin 13pswin 14pswin 7pswin 106pswin 2xxx 385kpc 98kpc 108kpc |
Sygn. akt I ACa 344/12
Dnia 17 września 2012 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący – Sędzia SA – Lidia Sularzycka
Sędzia SA – Edyta Jefimko
Sędzia SO del. – Joanna Zaporowska /spr./
Protokolant – st. sekr. sąd. Katarzyna Foltak
po rozpoznaniu w dniu 17 września 2012 r. w Warszawie na rozprawie
sprawy z powództwa Uczelni (...) W.
przeciwko (...) W.
o ustalenie wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości oraz o ustalenie, że podwyższenie wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości jest nieuzasadnione
na skutek apelacji pozwanego
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 7 grudnia 2011 r. sygn. akt XXIV C 331/10
1. oddala apelację,
2. zasądza od miasta (...) W. na rzecz (...) w W. kwotę 8100 (osiem tysięcy sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
Sygn. akt IACa 344/12
Dnia 13 listopada 2006 r. Wyższa Szkoła Handlu i (...) (obecnie Uczelnia(...)) w W. złożyła do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. wniosek o ustalenie, że zmiana stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, opisanej w księdze wieczystej KW Nr (...), położonej przy ul. (...) w W., stanowiącej działki (...) w obrębie (...) o pow. 4144 m ( 2) oraz (...) w obrębie (...) o łącznej pow.8756 m ( 2) i jednocześnie zaproponowanie przez Prezydenta (...) W. od dnia 1 stycznia 2007 r. stawki opłaty rocznej z tego tytułu w wysokości 3% wartości gruntu, jest nieuzasadnione.
Drugim wnioskiem, również z dnia 13 listopada 2006 r. Uczelnia ta domagała się ustalenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego tej samej nieruchomości w wysokości 0,3% wartości gruntu, w związku z odmową przez Prezydenta(...) W. zmiany od dnia 1 stycznia 2006 r. stawki opłaty rocznej z 1% na 0,3% wartości gruntu.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. dwoma orzeczeniami z dnia 19 marca 2009 r. oddaliło obydwa wnioski Uczelni. W uzasadnieniach uznano, że Prezydent (...) (...) trafnie wskazał, że Uczelnia prowadzi zarobkową działalność oświatową, w związku z czym brak jest podstaw do zastosowania w stosunku do niej
Od orzeczeń Kolegium Odwoławczego Uczelnia(...) w dniu 8 kwietnia 2009 r. wniosła sprzeciwy, które Kolegium przekazało Sądowi w myśl przepisu
Pismami z dnia 20 sierpnia 2010 r. powód sprecyzował oznaczenie strony pozwanej wskazując, że jest nią(...) W.. Sprawy z obydwu powództw zostały połączone do wspólnego rozpoznania.
Pismami z dnia 19 stycznia 2011 r. strona pozwana wniosła o oddalenie obydwu powództw.
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 7 grudnia 2011 r.:
- ustalił, że Uczelnia(...) w W. jest zobowiązana, począwszy od 1 stycznia 2006 r. do ponoszenia opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej położonej w W. przy u. Ś. 43, opisanej w księdze wieczystej KW Nr (...), stanowiącej działki ewidencyjne nr (...) w obrębie (...) o pow. 4144 m ( 2) oraz nr(...) obrębie (...) o pow. 8756 m ( 2), przy zastosowaniu stawki procentowej w wysokości 0,3% wartości gruntu,
- ustalił, że podwyższenie przez(...) W. od dnia 1 stycznia 2007 r. z 1% na 3% stawki opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, o której mowa wyżej, jest nieuzasadnione,
- orzekł o kosztach procesu w każdej z połączonych spraw.
W uzasadnieniu Sąd ten dokonał następujących ustaleń i rozważań prawnych: Uczelnia(...) w W. jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości gruntowej opisanej w księdze wieczystej KW Nr (...), położonej przy ul. (...) w W., stanowiącej działki (...) w obrębie (...) o pow. 4144 m ( 2) oraz (...) w obrębie (...), o łącznej pow. 8756 m ( 2, )która została jej przekazana na podstawie umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego z dnia 9 lutego 1996 r. Opłata roczna ustalona została wówczas na 1% wartości gruntu. Oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste nastąpiło w wyniku przetargu, wyłącznie na cele realizacji inwestycji oświatowej. Nieruchomość została zabudowana zgodnie z pozwoleniem na budowę i oddana do użytku 27 listopada 2002 r. Uczelnia prowadzi na nieruchomości działalność statutową – studia wyższe I i II stopnia oraz naukową.
Zgodnie z
Stosownie do
Przed wejściem w życie ustawy o gospodarce nieruchomościami, czyli 1 stycznia 1998 r., obowiązywała ustawa z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami w miastach i osiedlach (dalej zwana u.g.g.w.n.). Zgodnie z
W niniejszej sprawie użytkownik wieczysty złożył 28 listopada 2005 r. wniosek o zmianę opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości przy zastosowaniu stawki 0,3%. Pismem z dnia 12 października 2006 r. (...) W. odmówiło zmiany wysokości dotychczasowej opłaty, zaś użytkownik wieczysty nie zgodził się z tym i złożył wniosek, o jakim mowa w
W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy wskazał, że przepis
Zgodnie ze statutem Uczelni zatwierdzonym decyzją Ministra Edukacji Narodowej z 3 października 1994 r., ze zmianami zatwierdzonymi 19 stycznia 1997 r., koszty prowadzenia szkoły mogły być pokrywane z opłat za zajęcia dydaktyczne, odpłatnej działalności badawczej oraz opłat licencyjnych, wpływów ze sprzedaży własnych wydawnictw, udziałów w działalności podmiotów gospodarczych, wydzielonej działalności gospodarczej, o której mowa w
Sąd Okręgowy ustalił też, że uczelnia wynajęła kilka pomieszczeń lub ich części, tzn. 2 m 2 w bibliotece na zamontowanie 2 samoobsługowych kserokopiarek, pomieszczenie na punkt sprzedaży towarów reklamujących i promujących Uczelnię, 32 m 2 na utworzenie punktu księgarskiego, oferującego specjalistyczną literaturę naukową. Umową z 7 września 2007 r. zleciła prowadzenie lektoratów języka angielskiego. W budynku Uczelni prowadzona jest też stołówka dla studentów i pracowników oraz Klub (...).
Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że działalność strony powodowej ma charakter niezarobkowy, o jakim mowa w
Powodowa Uczelnia uzyskiwane dochody przeznaczała wyłącznie na realizację celów statutowych. Wynika to z zapisów aktualnego statutu, a wcześniej z decyzji założyciela Uczelni. Prowadzone na terenie Uczelni działania gospodarcze były integralnie związane z działalnością edukacyjną i naukową.
Mając to wszystko na uwadze Sąd Okręgowy uwzględnił obydwa powództwa.
Apelację od wyroku Sądu pierwszej instancji wniosło pozwane (...) W., zaskarżając orzeczenie w całości i zarzucając - naruszenie prawa materialnego, tj.
Sąd Apelacyjny zważył , co następuje.
Apelacja nie zawiera zarzutów dotyczących ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd pierwszej instancji. Ustalenia te są prawidłowe i Sąd Apelacyjny przyjmuje je za własne.
Sąd Okręgowy trafnie przedstawił też stan prawny, dotyczący niniejszej sprawy. Istotnie przed wejściem w życie przepisów obecnie obowiązującej ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami – tekst jednol. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) – tj. przed 1 stycznia 1998 r. - obowiązywała ustawa z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (tekst. jednol. Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127 ze zm.). Kwestia wysokości opłaty rocznej uregulowana była w tej ostatnio wymienionej ustawie w przepisach
Od tego czasu nie zmienił się sposób korzystania z nieruchomości. Strona powodowa, po zrealizowaniu inwestycji oświatowej, we wzniesionym budynku prowadziła i nadal prowadzi działalność statutową, tj. oświatową, naukową i badawczo - rozwojową.
Zmienił się natomiast stan prawny, a to w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Ustawa ta wysokość stawki procentowej opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego uzależniła od określonego w umowie celu, na jaki nieruchomość gruntowa została oddana. W przypadku nieruchomości gruntowych przeznaczonych na działalność charytatywną oraz na niezarobkową działalność: opiekuńczą, kulturalną, leczniczą, oświatową, wychowawczą, naukową lub badawczo – rozwojową – stawka ta wynosi 0,3% ceny
Skoro przesądzone zostało, że w niniejszej sprawie istnieje możliwość odpowiedniego zastosowania przepisów
Wykładnię tę należy uznać za trafną, działalność powodowej Uczelni istotnie ma charakter niezarobkowy. Obecnie, jak również w czasie ustalania procentowej wysokości stawki na drodze administracyjnej, strona powodowa działa w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jednol. Dz. U. z 2012 r. poz. 572). Zgodnie z
Z niekwestionowanych przez stronę apelującą ustaleń Sądu pierwszej instancji wynika, że Uczelnia (...) takiej wyodrębnionej organizacyjnie i finansowo działalności nie prowadzi.
Z tego, że Uczelnia (...) nie prowadzi działalności zarobkowej nie wynika, że ze swej działalności Uczelnia ta nie może osiągnąć żadnych dochodów. Przeciwnie, dla swego funkcjonowania musi zapewniać dopływ środków z różnych źródeł, określonych w kolejnych statutach. Sąd pierwszej instancji szczegółowo wskazał te regulacje od początku istnienia Szkoły, do chwili obecnej. Istotne jest natomiast to, że wskazane środki są każdorazowo przeznaczane na działalność statutową Uczelni. Wbrew poglądowi strony apelującej konstatacja ta jest również istotna do uznania niezarobkowego charakteru działalności powodowej Uczelni. Gdyby bowiem było tak jak twierdzi strona apelująca, że istotny jest fakt uzyskiwania z działalności dochodu, a nie przeznaczenie tego dochodu, trudno byłoby w praktyce znaleźć desygnat dla wskazanego w
Przeznaczanie dochodu w całości na działalność statutową, wcześniej na podstawie decyzji władz Uczelni, a obecnie w oparciu o zapisy statutu, przesądza zatem o tym, że prowadzona przez Uczelnię(...)działalność winna być zakwalifikowana jako niezarobkowa. Istnienie nadwyżki przychodów nad kosztami (która zresztą nie zawsze musi wystąpić, zaś ciągłość placówki i prawidłowość funkcjonowania pomimo tego winna zostać zachowana) nie przesądza bowiem o tym, że działalność uczelni jest skierowana na osiągnięcie zysku, który w następnej kolejności wzbogacałby właściciela tej prywatnej Uczelni. Z ustalonego stanu faktycznego wynika jednoznacznie, że działalność nie jest nastawiona na osiągniecie zysku.
Nie zmienia tego fakt, że na terenie uczelni działa kilka podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Z ustaleń Sądu pierwszej instancji wynika, że podmioty te prowadzą działalność ściśle związaną z profilem szkoły wyższej, bez których nawet trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie sporej, nowoczesnej placówki naukowo – dydaktycznej. Nadto nie sposób nie zauważyć, że skala działalności tych podmiotów jest nieznaczna w stosunku do skali działalności Uczelni, wynikającej z przedstawionych dokumentów finansowych (k. 321-325 i 339 akt). Nie jest to bez znaczenia dla oceny działalności danego podmiotu, na co trafnie zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 kwietnia 2010 r. V CSK 357/09 (OSNC 2010/11/152). W uzasadnieniu wskazał, że o celu działalności użytkownika wieczystego przesądza faktyczny charakter działalności prowadzonej na nieruchomości i skala (bądź częstotliwość) tej działalności. W omawianej sprawie nie ma wątpliwości, iż Uczelnia (...)wykorzystuje nieruchomość na działalność dydaktyczną i naukowo - badawczą, zaś działalność na nieruchomości innych podmiotów ma znaczenie marginalne. Intensywność działalności komercyjnej przesądziła też o treści wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 marca 2003 r. ISA 1013/01 (LEX 159255), na który powołuje się nietrafnie strona apelująca, nie biorąc pod uwagę wywodów uzasadnienia tego orzeczenia, z których wynika, że dla oceny charakteru działalności znaczenie ma skala działalności komercyjnej w stosunku do działalności podstawowej danej jednostki.
Za nietrafne uznać należy również powoływanie się strony apelującej na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2003 r. III CZP 38/03 (OSNC 2004/9/134). Uchwała ta zapadła bowiem w innym stanie prawnym, w czasie obowiązywania ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.) oraz ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 67, poz. 385 ze zm.). Przepisy tych aktów prawnych obecnie nie obowiązują i nie były podstawą rozstrzygania w niniejszej sprawie. Nadto, przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego była kwestia zdolności upadłościowej uczelni niepaństwowej, prowadzącej działalność gospodarczą. Kwestie te nie przystają zatem do problemów prawnych, które wyłoniły się na tle rozpoznawania niniejszej sprawy. Wnioski Uczelni rozpatrywane były w czasie obowiązywania ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst. jednol. Dz. U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.) i ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednol. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.) , zaś jak to już wyżej wskazano, strona powodowa na nieruchomości nie prowadzi wyodrębnionej organizacyjnie i finansowo działalności gospodarczej.
Mając to wszystko na uwadze należało stwierdzić, że brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku. Apelacja została oddalona w oparciu o
Wyszukiwarka
- Kodeks Karny dostęp do ustawy
- 22 Kodeks Karny konkretny artykuł ustawy
- Sąd Okręgowy w Ełku informacje o sądzie
- Pełnomocnictwo ogólne dostęp do wzorców