czy możemy zablokować jakoś sprzedaż ojcu?
Sprzedaż własnego udziału to zwykły zarząd rzeczą wspólną, art. 198 k.c. w zw. z art. 201 k.c.; współwłaściciel nie potrzebuje zgody pozostałych. Blokada jest realna wyłącznie przy ubezwłasnowolnieniu (art. 13 § 1 lub 16 § 1 k.c.) lub udowodnieniu, że w chwili podpisu był nieświadomy znaczenia czynności (art. 82 k.c.). Postępowanie o ubezwłasnowolnienie trwa miesiącami – na szybkie „wstrzymanie” transakcji nie liczcie.
możemy chociaż uchronić dom, jeżeli ojciec sprzeda udział?
Nabywca wchodzi w jego ⅔ każdego centymetra całego gruntu i budynków (zasada superficies solo cedit). Nie da się „odpiąć” samego domu. Jedyny trwały ruch to sądowe zniesienie współwłasności (art. 210-212 k.c.): żądacie przyznania nieruchomości Wam z obowiązkiem spłaty wartości ⅔ albo podziału cywilnego i licytacji. W tym postępowaniu rozliczycie nakłady i koszty utrzymania na podstawie art. 207 k.c.; udziału to nie powiększa, ale pomniejsza kwotę spłaty dla ojca lub nabywcy.
czy jest szansa zwiększenia naszego udziału, skoro utrzymywaliśmy nieruchomość?
Nie. Udział powstaje z dziedziczenia (art. 931 § 1 k.c.) i może się zmienić tylko przez umowę lub dział spadku/zniesienie współwłasności. Włożone pieniądze rozlicza się jak wyżej.
skąd wiadomo, że nabywca otrzyma dom, a nie lokale komercyjne?
Kupuje udział, nie konkretne części. Podział quoad usum możecie ustalić umownie (art. 206 k.c.), ale to porozumienie działa tylko między współwłaścicielami i zawsze można je wypowiedzieć.
Twierdzi, że nabywca mu pozwoli mieszkać w pokoju.
Może zastrzec służebność mieszkania przy sprzedaży (art. 296 w zw. z art. 301 k.c.). Bez aktu notarialnego służebność nie powstanie.
Sprawa kręci się wokół spadku i współwłasności nieruchomości – procedury sądowe z art. 210-212 k.c. i art. 680² k.p.c. Tu nie ma egzotyki wymagającej niszowych specjalizacji; ważne doświadczenie w działach spadków i zniesienia współwłasności.
Skrót działań
– składać wniosek o zniesienie współwłasności i dział spadku, z propozycją przyznania całości Wam za spłatą pomniejszoną o nakłady;
– ewentualnie wnosić o ustanowienie zabezpieczenia w postaci zakazu zbywania udziału (art. 730 § 1 k.p.c.) ‒ sąd uwzględni tylko przy poważnych dowodach niezdolności do świadomego działania;
– jeśli umowa sprzedaży jednak nastąpi, nowy współwłaściciel staje się stroną sprawy, rozliczenia nakładów i podział dalej są możliwe.