Ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin

art. 1. więcej Art. 1. 1. Funkcjonariuszom Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu
Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży
Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby
Celno-Skarbowej i Służby Więziennej, zwanym dalej „funkcjonariuszami”,
zwolnionym ze służby, przysługuje z budżetu państwa, na zasadach określonych
w ustawie, zaopatrzenie emerytalne z tytułu wysługi lat lub w razie całkowitej
niezdolności do służby, a członkom ich rodzin – w razie śmierci żywiciela.
2. Zaopatrzenie emerytalne, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również
funkcjonariuszom Służby Celnej, którzy zostali mianowani do Służby Celnej po dniu
14 września 1999 r. lub których stosunek pracy został przekształcony w stosunek
służbowy na podstawie art. 22b ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz.
U. z 2004 r. poz. 1641, z późn. zm.) lub art. 99 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o
Służbie Celnej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1799 i 1948).

art. 2. więcej Art. 2. 1. W ramach zaopatrzenia emerytalnego przysługują na zasadach
określonych w ustawie:
1) świadczenia pieniężne:
a) emerytura policyjna,
b) policyjna renta inwalidzka,
c) policyjna renta rodzinna,
d) dodatki do emerytury lub renty,
e) zasiłek pogrzebowy;
2) inne świadczenia i uprawnienia:
a)świadczenia lecznicze,
b) świadczenia socjalne,
c) prawo do lokalu mieszkalnego albo do pomocy w budownictwie
mieszkaniowym.
2. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. c, nie przysługują
funkcjonariuszom Straży Marszałkowskiej, funkcjonariuszom Służby Celnej lub
funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej.

art. 3. więcej Art. 3. 1. Użyte w ustawie bez bliższego określenia pojęcia oznaczają:
1) emerytura – emeryturę policyjną przyznawaną funkcjonariuszom;
2) emeryt – emeryta policyjnego;
3) renta inwalidzka – policyjną rentę inwalidzką przyznawaną funkcjonariuszom;
4) renta rodzinna – policyjną rentę rodzinną;
5) rencista – rencistę policyjnego;
6) renta – policyjną rentę inwalidzką i policyjną rentę rodzinną;
7) wysługa emerytalna – okresy służby w Policji, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego,
Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży
Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej
Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub Służbie
Więziennej, z wyjątkiem okresów zawieszenia w czynnościach służbowych, a
także okresy im równorzędne, łącznie z okresami, o których mowa w art. 14 i art. 16;
8) uposażenie – uposażenie zasadnicze wraz z dodatkami o charakterze stałym
i nagrodą roczną, należne funkcjonariuszowi stosownie do przepisów
o uposażeniu i nagrodach funkcjonariuszy;
9) najniższa emerytura lub renta – kwotę najniższej emerytury lub renty
w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 53, 252 i 568),
zwanej dalej „ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych”;
10) okresy składkowe i nieskładkowe – okresy uregulowane ustawą o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
11) (uchylony)
12) płatnik składek – płatnika składek, o którym mowa w przepisach o systemie
ubezpieczeń społecznych.
2. Emerytem policyjnym jest funkcjonariusz zwolniony ze służby w Policji,
Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego,
Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej,
Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej,
Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub w Służbie Więziennej, który ma
ustalone prawo do emerytury policyjnej.
3. Rencistą policyjnym jest funkcjonariusz zwolniony ze służby w Policji,
Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego,
Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej,
Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej,
Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub w Służbie Więziennej, który ma ustalone
prawo do policyjnej renty inwalidzkiej.

art. 4. więcej Art. 4. Okresy służby funkcjonariuszy, którzy nie nabywają prawa do
zaopatrzenia emerytalnego na podstawie ustawy, oraz służby określonej w art. 13
ust. 2 uważa się za okres składkowy w myśl przepisów ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

art. 5. więcej Art. 5. 1. Podstawę wymiaru emerytury lub renty inwalidzkiej stanowi
uposażenie należne funkcjonariuszowi na ostatnio zajmowanym stanowisku,
z zastrzeżeniem ust. 2–4 i art. 33b.
1a. Podstawę wymiaru emerytury funkcjonariusza Straży Marszałkowskiej,
Służby Celnej lub Służby Celno-Skarbowej stanowi średnie uposażenie lub
wynagrodzenie należne przez okres kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych
przez funkcjonariusza. Przepisy art. 18f ust. 2, 3 i 5 stosuje się odpowiednio.
2. Podstawę wymiaru renty inwalidzkiej dla funkcjonariuszy Policji, Straży
Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej
w służbie kandydackiej stanowi odpowiednie uposażenie zasadnicze przewidziane dla
najniższego stanowiska służbowego wraz z dodatkiem za posiadany stopień, z
miesiąca, w którym nastąpiło zwolnienie funkcjonariusza ze służby.
3. Jeżeli w okresie między zwolnieniem ze służby funkcjonariusza a ustaleniem
prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej przypadały waloryzacje emerytur i rent
inwalidzkich, podstawę wymiaru tych świadczeń podwyższa się wskaźnikami
wszystkich kolejnych waloryzacji przypadających w tym okresie.
4. Przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury lub renty inwalidzkiej nie
uwzględnia się zmniejszenia wysokości uposażenia, o którym mowa w ust. 1 i 1a, w
związku z przebywaniem na zwolnieniu lekarskim, urlopie macierzyńskim, urlopie na
warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie rodzicielskim oraz urlopie
wychowawczym.

art. 6. więcej Art. 6. Emerytury i renty oraz podstawy ich wymiaru podlegają waloryzacji na
zasadach i w terminach przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z tym że:
1) waloryzacja, o której mowa w art. 88 tej ustawy, obejmuje emerytury i renty
osób:
a) którym prawo do świadczenia ustalono przed dniem 1 marca,
b) które nabyły prawo do renty rodzinnej po funkcjonariuszach zmarłych nie
później niż w ostatnim dniu lutego.
2) (uchylony)

art. 7. więcej Art. 7. W razie zbiegu prawa do emerytury lub renty przewidzianych w ustawie
z prawem do emerytury lub renty albo do uposażenia w stanie spoczynku lub
uposażenia rodzinnego przewidzianych w odrębnych przepisach wypłaca się
świadczenie wyższe lub wybrane przez osobę uprawnioną, jeżeli przepisy szczególne
nie stanowią inaczej. Wybór świadczenia przewidzianego w odrębnych przepisach nie
pozbawia osoby uprawnionej innych świadczeń i uprawnień przysługujących
emerytom i rencistom policyjnym.

art. 8. więcej Art. 8. 1. Funkcjonariuszom oraz członkom rodzin pozostałym po zmarłych
funkcjonariuszach, jeżeli osoby te wskutek szczególnych okoliczności nie nabyły
prawa do zaopatrzenia emerytalnego przewidzianego w ustawie, odpowiednio
Ministrowie: właściwy do spraw wewnętrznych, właściwy do spraw finansów
publicznych, Obrony Narodowej oraz Sprawiedliwości, każdy w zakresie swojego
działania, mogą przyznać w drodze wyjątku zaopatrzenie emerytalne w wysokości
nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie.
2. Członkom rodzin pozostałym po osobach, którym przyznano emeryturę lub
rentę inwalidzką na podstawie ust. 1, organ emerytalny przyznaje rentę rodzinną na
ich wniosek, jeżeli spełniają warunki określone w ustawie.
2a. Od decyzji przyznającej świadczenie w drodze wyjątku oraz od decyzji
odmawiającej przyznania takiego świadczenia odwołanie nie przysługuje.
3. Ministrowie: właściwy do spraw wewnętrznych, właściwy do spraw finansów
publicznych, Obrony Narodowej oraz Sprawiedliwości przedstawiają Prezesowi Rady
Ministrów w terminie do dnia 15 stycznia każdego roku informację o świadczeniach
przyznanych w drodze wyjątku w roku poprzednim.
4. Świadczenia, o których mowa w ust. 1, funkcjonariuszom Straży
Marszałkowskiej oraz członkom rodzin pozostałym po zmarłych funkcjonariuszach
Straży Marszałkowskiej może przyznać minister właściwy do spraw wewnętrznych na
wniosek Szefa Kancelarii Sejmu.

Art. 8a. 1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w drodze decyzji, w
szczególnie uzasadnionych przypadkach, może wyłączyć stosowanie art. 15c, art. 22a
i art. 24a w stosunku do osób pełniących służbę, o której mowa w art. 13b, ze względu na:
1) krótkotrwałą służbę przed dniem 31 lipca 1990 r. oraz
2) rzetelne wykonywanie zadań i obowiązków po dniu 12 września 1989 r., w
szczególności z narażeniem zdrowia i życia.
2. Do osób, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 15,
art. 22 i art. 24.

art. 9. więcej Art. 9. Do zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy oraz uprawnionych
członków ich rodzin stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie wypłaty świadczeń osobom
uprawnionym do rent z instytucji zagranicznych.

art. 10. więcej Art. 10. 1. Prawo do zaopatrzenia emerytalnego na podstawie ustawy nie
przysługuje funkcjonariuszowi, który został skazany prawomocnym wyrokiem sądu
za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe umyślne, ścigane z oskarżenia
publicznego, popełnione w związku z wykonywaniem czynności służbowych i w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, albo za przestępstwo określone
w art. 258 Kodeksu karnego lub wobec którego orzeczono prawomocnie środek karny
pozbawienia praw publicznych za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, które
zostało popełnione przed zwolnieniem ze służby.
2. Skazanie emeryta albo rencisty prawomocnym wyrokiem sądu za
przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe umyślne, ścigane z oskarżenia
publicznego, popełnione w związku z wykonywaniem czynności służbowych i w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, albo za przestępstwo określone
w art. 258 Kodeksu karnego lub wobec którego orzeczono prawomocnie środek karny
pozbawienia praw publicznych za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
popełnione przed zwolnieniem ze służby, powoduje utratę prawa do zaopatrzenia
emerytalnego na podstawie ustawy.
3. O skazaniu emeryta lub rencisty wyrokiem, o którym mowa w ust. 2, prezes
sądu zawiadamia, w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku, organ
właściwy w sprawach zaopatrzenia emerytalnego.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, emeryt albo rencista nabywa prawo
do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia emerytalnego i rentowych, jeżeli spełnia
warunki określone w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych.
5. Przy ustalaniu prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia emerytalnego
i rentowych osoby, o której mowa w ust. 1 lub 2, która osiągnęła wiek emerytalny
wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, uwzględnia
się również okresy pobierania emerytury lub renty inwalidzkiej, jeżeli okresy
składkowe i nieskładkowe ustalone na zasadach określonych w art. 5–7 i 10 ustawy, o
której mowa w ust. 4, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania tych
świadczeń.

Art. 10a. 1. W przypadku gdy emerytowi albo renciście nie przysługuje prawo
do zaopatrzenia emerytalnego na podstawie ustawy z przyczyn, o których mowa
w art. 10 ust. 2, od uposażenia wypłaconego funkcjonariuszowi po dniu 31 grudnia
1998 r. do dnia zwolnienia ze służby, od którego nie odprowadzono składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przekazuje się składki za ten okres przewidziane
w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U.
z 2020 r. poz. 266, 321 i 568).
2. Kwota należnych, zwaloryzowanych składek stanowi przychody Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.
3. Składki, o których mowa w ust. 1, przekazuje się w terminie 60 dni od dnia,
w którym organ właściwy w sprawach emerytalnych otrzymał zawiadomienie prezesa
sądu, o którym mowa w art. 10 ust. 3.
4. Organ, o którym mowa w ust. 3, w terminie 7 dni od dnia, w którym otrzymał
zawiadomienie prezesa sądu, informuje o nim jednostkę właściwą do przekazywania
do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek.
5. Ustalenie podstawy wymiaru i kwoty składek, o których mowa w ust. 1, ich
przekazanie oraz waloryzacja następuje na zasadach i w trybie określonym
w przepisach dotyczących ustalenia podstawy i kwoty należnych składek, ich
przekazywania oraz waloryzowania, w przypadku gdy funkcjonariusz zwolniony ze
służby nie spełnia warunków do nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej.

Art. 10b. 1. Emeryci i renciści Biura Ochrony Rządu oraz osoby uprawnione do
renty rodzinnej po funkcjonariuszach, emerytach i rencistach Biura Ochrony Rządu, z
zastrzeżeniem art. 39, zachowują prawo do świadczeń ustalonych na podstawie ustawy.
2. Funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu nabywają prawo do świadczeń
pieniężnych z zaopatrzenia emerytalnego na warunkach określonych w przepisach
obowiązujących w dniu zwolnienia ze służby.

art. 11. więcej Art. 11. W sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Kodeksu
postępowania administracyjnego oraz przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

art. 12. więcej Art. 12. 1. Emerytura policyjna przysługuje funkcjonariuszowi zwolnionemu ze
służby, który w dniu zwolnienia posiada 15 lat służby w Policji, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu
Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym,
Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej
Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub w Służbie Więziennej,
z wyjątkiem funkcjonariusza, który ma ustalone prawo do emerytury określonej w
ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczonej z
uwzględnieniem okresów służby i okresów z nią równorzędnych.
2. W przypadku funkcjonariuszy Służby Celnej lub funkcjonariuszy Służby
Celno-Skarbowej dodatkowo wymagane jest posiadanie stażu służby co najmniej 5 lat:
1) przy wykonywaniu zadań określonych odpowiednio w art. 1 ust. 2 pkt 4 i 5
ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej lub w art. 2 ust. 1 pkt 4–6 ustawy
z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej lub
2) służby w Służbie Celno-Skarbowej.
3. Funkcjonariusz Służby Celnej lub funkcjonariusz Służby Celno-Skarbowej,
który w dniu zwolnienia ze służby, przekształcenia albo wygaśnięcia stosunku
służbowego osiągnął staż służby 15 lat, w tym co najmniej 5 lat, o których mowa w
ust. 2, nabywa prawo do emerytury w dniu osiągnięcia tego stażu niezależnie od
przyczyny zwolnienia ze służby, wygaśnięcia czy przekształcenia stosunku
służbowego.

art. 13. więcej Art. 13. 1. Jako równorzędne ze służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie
Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej,
Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej,
Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej i w Służbie Więziennej traktuje się:
1) okresy służby w charakterze funkcjonariusza Urzędu Ochrony Państwa lub Biura
Ochrony Rządu;
1a) okresy służby w charakterze funkcjonariusza Policji państwowej, Milicji
Obywatelskiej, z wyjątkiem służby określonej w ust. 2;
1b) (uchylony)
1c) okresy służby na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b, na
zasadach określonych w art. 15c, z wyjątkiem służby określonej w ust. 2;
1d) okresy zatrudnienia funkcjonariuszy od dnia 15 września 1999 r. do dnia
przekształcenia stosunku pracy w stosunek służby w przypadku, gdy osoba, która
wykonywała zadania przypisane dla Służby Celnej, otrzymała akt mianowania
skutkujący tym przekształceniem;
2) służbę wojskową uwzględnianą przy ustalaniu prawa do emerytury wojskowej;
3) okresy służby w charakterze funkcjonariusza Służby Ochrony Kolei, jeżeli
funkcjonariusz przeszedł bezpośrednio do służby w Milicji Obywatelskiej lub
w Służbie Więziennej w terminie do dnia 1 kwietnia 1955 r.;
4) okresy zatrudnienia lub służby w zawodowych jednostkach ochrony
przeciwpożarowej i nauki w szkołach pożarniczych, w charakterze członka
Korpusu Technicznego Pożarnictwa, a także funkcjonariusza pożarnictwa
w terminie do dnia 31 stycznia 1992 r.;
5) okresy zatrudnienia w Straży Marszałkowskiej na stanowiskach pracy: strażnik,
strażnik specjalista do spraw logistyki, strażnik specjalista do spraw planowania
i organizacji, strażnik specjalista do spraw zabezpieczenia technicznego, strażak,
strażak specjalista do spraw zabezpieczenia przeciwpożarowego, komendant
Straży Marszałkowskiej i zastępca komendanta Straży Marszałkowskiej.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do służby w latach 1944–1956 w charakterze
funkcjonariusza organów bezpieczeństwa państwa, porządku i bezpieczeństwa
publicznego, jeżeli przy wykonywaniu czynności służbowych funkcjonariusz popełnił
przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości lub naruszające dobra osobiste
obywatela i za to został zwolniony dyscyplinarnie, umorzono wobec niego
postępowanie karne ze względu na znikomy lub nieznaczny stopień społecznego
niebezpieczeństwa czynu lub został skazany z winy umyślnej prawomocnym
wyrokiem sądu.
3. Przy ustalaniu prawa do emerytury i jej wysokości na podstawie niniejszego
rozdziału okresów, o których mowa w ust. 1 pkt 5, nie traktuje się jako okresów
równorzędnych ze służbą osobie, która przed dniem 1 stycznia 2013 r. nie pełniła
służby w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Więziennej lub
zawodowej lub kandydackiej służbie wojskowej lub służby, o której mowa w ust. 1
pkt 1a, 1c, 3 i 4, lub nie posiada okresów zatrudnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 4.

Art. 13a. 1. Na wniosek organu emerytalnego Instytut Pamięci Narodowej –
Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu sporządza na podstawie
posiadanych akt osobowych i, w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku,
przekazuje organowi emerytalnemu informację o przebiegu służby wskazanych
funkcjonariuszy na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera dane osobowe funkcjonariusza,
w tym imiona, nazwisko, nazwisko rodowe, imię ojca oraz datę urodzenia. Wniosek
zawiera również określenie ostatniego stanowiska oraz formacji lub jednostki
organizacyjnej, w której funkcjonariusz pełnił służbę w dniu zwolnienia ze służby.
3. Wniosek organu emerytalnego, o którym mowa w ust. 2, może być
przekazany w formie zbiorczej oraz w postaci elektronicznej.
4. Informacja o przebiegu służby, o której mowa w ust. 1, zawiera:
1) dane osobowe funkcjonariusza, o których mowa w ust. 2;
2) wskazanie okresów służby na rzecz totalitarnego państwa, o których mowa w art. 13b;
3) informację, czy z dokumentów zgromadzonych w archiwach Instytutu Pamięci
Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu wynika,
że funkcjonariusz w tym okresie, bez wiedzy przełożonych, podjął współpracę
i czynnie wspierał osoby lub organizacje działające na rzecz niepodległości
Państwa Polskiego.
5. Informacja o przebiegu służby, o której mowa w ust. 1, jest równoważna
z zaświadczeniem o przebiegu służby sporządzanym na podstawie akt osobowych
przez właściwe organy służb, o których mowa w art. 12.
6. Do informacji, o której mowa w ust. 1, nie stosuje się przepisów Kodeksu
postępowania administracyjnego.

Art. 13b. 1. Za służbę na rzecz totalitarnego państwa uznaje się służbę od dnia
22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. w niżej wymienionych cywilnych i
wojskowych instytucjach i formacjach:
1) Resort Bezpieczeństwa Publicznego Polskiego Komitetu Wyzwolenia
Narodowego;
2) Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego;
3) Komitet do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego;
4) jednostki organizacyjne podległe organom, o których mowa w pkt 1–3, a w
szczególności jednostki Milicji Obywatelskiej w okresie do dnia 14 grudnia 1954
r.;
5) służby i jednostki organizacyjne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, i ich
poprzedniczki, oraz ich odpowiedniki terenowe:
a) nadzorujące prace jednostek wypełniających zadania: wywiadowcze,
kontrwywiadowcze, Służby Bezpieczeństwa, czynności operacyjnotechniczne niezbędne w działalności Służby Bezpieczeństwa,
odpowiedzialne za szkolnictwo, dyscyplinę, kadry i ideowo-wychowawcze
aspekty pracy w służbie bezpieczeństwa:
– Gabinet Ministra Spraw Wewnętrznych,
– Główny Inspektorat Ministra Spraw Wewnętrznych, z wyłączeniem
Zespołu do spraw Milicji Obywatelskiej w wojewódzkich komendach
Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich urzędach spraw
wewnętrznych,
– Wojskowa Służba Wewnętrzna Jednostek Wojskowych MSW,
– Zarząd Ochrony Funkcjonariuszy,
b) wypełniające zadania wywiadowcze i kontrwywiadowcze:
– Departament I,
– Departament II,
– Biuro Paszportów, od dnia 1 kwietnia 1964 r.,
– Biuro „A”,
– Biuro Szyfrów,
– Biuro Radiokontrwywiadu,
– wydziały paszportów, od dnia 15 lipca 1964 r.,
– Zwiad Wojsk Ochrony Pogranicza,
– Inspektorat I,
– samodzielne grupy specjalne,
c) wypełniające zadania Służby Bezpieczeństwa:
– Departament Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa,
– Departament Ochrony Gospodarki,
– Departament Studiów i Analiz,
– Departament III,
– Departament IV,
– Departament V,
– Departament VI,
– Główny Inspektorat Ochrony Przemysłu, od dnia 27 listopada 1981 r.,
– Biuro Śledcze,
– Departament Społeczno-Administracyjny,
– Biuro Studiów Służby Bezpieczeństwa,
– Biuro Rejestracji Cudzoziemców,
– Zarząd Kontroli Ruchu Granicznego,
– Biuro Ochrony Rządu,
– Samodzielna Sekcja Operacyjno-Ochronna,
– Inspektorat Operacyjnej Ochrony Elektrowni Jądrowej w Żarnowcu,
d) wykonujące czynności operacyjno-techniczne niezbędne w działalności
Służby Bezpieczeństwa:
– Biuro „B”,
– Biuro Informatyki,
– Biuro „C”,
– Biuro „T”, w tym Zakład Techniki Operacyjnej,
– Departament Techniki, w tym Zakład Konstrukcji Sprzętu
Operacyjnego,
– Biuro „W”,
– Departament PESEL,
– Zarząd Łączności, od dnia 1 stycznia 1984 r.,
– Wydział Zabezpieczenia Operacyjnego,
– Samodzielna Stacja „P”,
– Inspektorat Analityczno-Informacyjny,
e) odpowiedzialne za szkolnictwo, dyscyplinę, kadry i ideowo-wychowawcze
aspekty pracy w Służbie Bezpieczeństwa:
– Departament Kadr, z wyłączeniem terenowych odpowiedników jako
całości w wojewódzkich, powiatowych i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich, rejonowych i równorzędnych urzędach spraw wewnętrznych,
– Departament Szkolenia i Wychowania, z wyłączeniem terenowych
odpowiedników jako całości w wojewódzkich, powiatowych i
równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz w
wojewódzkich, rejonowych i równorzędnych urzędach spraw
wewnętrznych,
– Zarząd Polityczno-Wychowawczy,
– Biuro Historyczne,
– Akademia Spraw Wewnętrznych, a w jej ramach kadra naukowodydaktyczna, naukowa i naukowo-techniczna pełniąca służbę w Wydziale Bezpieczeństwa Państwa Akademii Spraw Wewnętrznych
oraz na etatach Służby Bezpieczeństwa, a także słuchacze i studenci,
którzy przed skierowaniem do Akademii Spraw Wewnętrznych pełnili
służbę, o której mowa w pkt 5 i 6 oraz ust. 2 pkt 1,
– Centrum Wyszkolenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w
Legionowie, a w jego ramach kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa,
naukowo-techniczna oraz słuchacze i studenci,
– Wyższa Szkoła Oficerska Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w
Legionowie, a w jej ramach kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa,
naukowo-techniczna oraz słuchacze i studenci,
– Szkoła Chorążych Biura „B”, a w jej ramach kadra naukowodydaktyczna, naukowa, naukowo-techniczna oraz słuchacze i studenci,
– Szkoła Chorążych Milicji Obywatelskiej z siedzibą w Warszawie, a w
jej ramach kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa, naukowotechniczna oraz słuchacze i studenci,
– Wydział Pracy Operacyjnej w Ośrodku Doskonalenia Kadry
Kierowniczej MSW w Łodzi, a w jego ramach kadra naukowodydaktyczna, naukowa oraz naukowo-techniczna,
– Samodzielna Sekcja Kadr,
– Samodzielna Sekcja Kadr i Szkolenia,
– Samodzielna Sekcja Informacji i Sprawozdawczości,
– Samodzielna Sekcja Ogólno-Organizacyjna;
6) jednostki organizacyjne Ministerstwa Obrony Narodowej i ich poprzedniczki:
a) Informacja Wojskowa oraz podległe jej jednostki terenowe, w tym Organa
informacji Powszechnej Organizacji „Służba Polsce” oraz Organa
informacji Wojskowego Korpusu Górniczego,
b) Wojskowa Służba Wewnętrzna, w tym Zarząd Wojskowej Służby
Wewnętrznej Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Wojsk Ochrony
Pogranicza i jego poprzedniczki,
c) Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego,
d) inne służby Sił Zbrojnych prowadzące działania operacyjno-rozpoznawcze
lub dochodzeniowo-śledcze, w tym w rodzajach broni oraz w okręgach
wojskowych.
2. Za służbę na rzecz totalitarnego państwa uznaje się również:
1) służbę na etacie:
a) Ministra Spraw Wewnętrznych,
b) funkcjonariusza nadzorującego służby i jednostki organizacyjne
wymienione w ust. 1 pkt 5,
c) komendanta wojewódzkiego, zastępcy komendanta wojewódzkiego,
powiatowego, miejskiego lub dzielnicowego do spraw bezpieczeństwa,
zastępcy komendanta wojewódzkiego, powiatowego, miejskiego lub
dzielnicowego do spraw Służby Bezpieczeństwa, zastępcy szefa
wojewódzkiego, rejonowego, miejskiego lub dzielnicowego urzędu spraw
wewnętrznych do spraw Służby Bezpieczeństwa,
d) zastępcy komendanta wojewódzkiego, powiatowego lub miejskiego do
spraw polityczno-wychowawczych, zastępcy szefa wojewódzkiego,
rejonowego lub miejskiego urzędu spraw wewnętrznych do spraw
polityczno-wychowawczych,
e) oficera szkolenia operacyjnego Służby Bezpieczeństwa w wydziałach kadr
i szkolenia komend wojewódzkich Milicji Obywatelskiej oraz w
wojewódzkich urzędach spraw wewnętrznych,
f) funkcjonariusza w referacie do spraw bezpieczeństwa w wydziale kadr
komendy wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej,
g) starszego inspektora przy zastępcy komendanta wojewódzkiego do spraw
Służby Bezpieczeństwa,
h) słuchacza na kursach Służby Bezpieczeństwa, organizowanych przez
jednostki i szkoły wchodzące w skład Ministerstwa Spraw Wewnętrznych;
2) okres odbywania szkolenia zawodowego w szkołach i na kursach Służby
Bezpieczeństwa przez funkcjonariuszy pełniących służbę, o której mowa w pkt
1 i ust. 1;
3) okres oddelegowania funkcjonariuszy pełniących służbę, o której mowa w pkt 1
i ust. 1, do innych instytucji państwowych, w tym przeniesienia na etaty niejawne
w kraju lub poza granicami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Art. 13c. Za służbę na rzecz totalitarnego państwa nie uznaje się służby w
rozumieniu art. 13b:
1) która rozpoczęła się po raz pierwszy nie wcześniej niż w dniu 12 września 1989 r.;
2) której obowiązek wynikał z przepisów o powszechnym obowiązku obrony.

art. 14. więcej Art. 14. 1. Emerytowi uprawnionemu do emerytury obliczonej na podstawie
art. 15 lub art. 15e dolicza się na jego wniosek do wysługi emerytalnej,
z zastrzeżeniem ust. 2, następujące okresy przypadające po zwolnieniu ze służby:
1) zatrudnienia przed dniem 1 stycznia 1999 r. w wymiarze czasu pracy nie niższym
niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy;
2) opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe po dniu 31 grudnia
1998 r. lub okres nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie roku
kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia;
3) osadzenia w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Polski
na mocy skazania albo bez wyroku po dniu 31 grudnia 1955 r. za działalność
polityczną;
4) świadczenia pracy po 1956 r. na rzecz organizacji politycznych i związków
zawodowych, nielegalnych w rozumieniu przepisów obowiązujących do
kwietnia 1989 r.;
5) niewykonywania pracy przed dniem 31 lipca 1990 r. na skutek represji
politycznych;
6) internowania na podstawie art. 42 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie
wojennym (Dz. U. poz. 154, z 1982 r. poz. 18 oraz z 1989 r. poz. 178).
2. Okresy, o których mowa w ust. 1, dolicza się do wysługi emerytalnej, jeżeli:
1) emerytura wynosi mniej niż 75% podstawy jej wymiaru oraz
2) emeryt ukończył 55 lat życia – mężczyzna i 50 lat życia – kobieta albo stał się
inwalidą.
3. Okresy zatrudnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, dolicza się do wysługi
emerytalnej po ich przeliczeniu na okres zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu
pracy.
4. Za każdy rok okresów, o których mowa w ust. 1, doliczanych do wysługi
emerytalnej w myśl ust. 1–3 emeryturę obliczoną na podstawie art. 15 lub art. 15e
zwiększa się o 1,3% podstawy jej wymiaru.
5. Ponowne ustalenie wysokości emerytury przez doliczenie nieuwzględnionych
dotychczas w wymiarze świadczenia okresów, o których mowa w ust. 1, następuje
z uwzględnieniem pełnych miesięcy na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po
zakończeniu kwartału kalendarzowego, jeżeli emeryt pozostaje w ubezpieczeniu,
chyba że ubezpieczenie ustało w kwartale kalendarzowym.
6. W razie przyznania zwiększenia, o którym mowa w ust. 4, umowa między
członkiem otwartego funduszu emerytalnego a tym funduszem ulega rozwiązaniu,
a środki zgromadzone na rachunku członka w otwartym funduszu emerytalnym są
niezwłocznie przekazywane na dochody budżetu państwa.
7. Przekazanie środków, o których mowa w ust. 6, na dochody budżetu państwa
następuje na podstawie zawiadomienia organu emerytalnego.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Emerytura dla funkcjonariusza, który pozostawał w służbie przed
dniem 2 stycznia 1999 r., wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i wzrasta
o:
1) 2,6% podstawy wymiaru – za każdy dalszy rok tej służby;
2) 2,6% podstawy wymiaru – za każdy rok okresów składkowych poprzedzających
służbę, nie więcej jednak niż za trzy lata tych okresów;
3) 1,3% podstawy wymiaru – za każdy rok okresów składkowych ponad trzyletni
okres składkowy, o którym mowa w pkt 2;
4) 0,7% podstawy wymiaru – za każdy rok okresów nieskładkowych
poprzedzających służbę.
2. Emeryturę podwyższa się o:
1) 2% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio
w charakterze nurków i płetwonurków oraz w zwalczaniu fizycznym
terroryzmu;
2) 1% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio:
a) w składzie personelu latającego na samolotach i śmigłowcach,
b) w składzie załóg nawodnych jednostek pływających,
c) w charakterze skoczków spadochronowych i saperów,
d) w służbie wywiadowczej za granicą;
3) 0,5% podstawy za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie
zagrażających życiu i zdrowiu.
3. Emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rozpoczęty
miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny oraz w strefie działań wojennych.
3a. Jeżeli w wysłudze emerytalnej są uwzględniane okresy służby wojskowej,
o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2, emeryturę podwyższa się na zasadach
przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych.
4. Emeryturę podwyższa się o 15% podstawy wymiaru emerytowi, którego
inwalidztwo pozostaje w związku ze służbą.
5. Przy ustalaniu prawa do emerytury i obliczaniu jej wysokości okresy,
o których mowa w ust. 1 i 2, ustala się z uwzględnieniem pełnych miesięcy.
5a. Przepisy art. 14 ust. 6 i 7 stosuje się odpowiednio.
6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki
podwyższania emerytury, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględniając dla
poszczególnych grup normy roczne: przebywania pod wodą i w podwyższonym
ciśnieniu dla nurków i płetwonurków, wykonywania lotu w składzie personelu
latającego na samolotach tłokowych i śmigłowcach, wykonania skoków
spadochronowych, okres pełnienia służby na jednostkach pływających; liczbę dni
w roku:
1) w rozminowaniu i oczyszczaniu terenu z przedmiotów wybuchowych, w służbie
wywiadowczej za granicą z wykonywaniem czynności operacyjno-
-rozpoznawczych lub kierowaniem takimi czynnościami, działaniach
ratowniczych, w fizycznej ochronie osób i mienia w warunkach zagrożenia,
2) bezpośredniej ochrony i opieki nad osadzonymi w oddziałach dla nosicieli
wirusa HIV, dla osadzonych wymagających stosowania szczególnych środków
leczniczo-wychowawczych i osadzonych szczególnie niebezpiecznych w okresie
do dnia 31 sierpnia 1998 r. oraz w oddziałach dla osadzonych niebezpiecznych
i w oddziałach terapeutycznych dla skazanych z zaburzeniami psychicznymi lub
upośledzonych umysłowo po dniu 1 września 1998 r.,
oraz okresy pełnienia służby na froncie w czasie wojny i w strefie działań wojennych.

Art. 15a. Emerytura dla funkcjonariusza, który został przyjęty do służby po raz
pierwszy po dniu 1 stycznia 1999 r., wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat
służby i wzrasta na zasadach określonych w art. 15 ust. 1 pkt 1 i ust. 2–5.

Art. 15b. (uchylony).

Art. 15c. 1. W przypadku osoby, która pełniła służbę na rzecz totalitarnego
państwa, o której mowa w art. 13b, i która pozostawała w służbie przed dniem 2
stycznia 1999 r., emerytura wynosi:
1) 0% podstawy wymiaru – za każdy rok służby na rzecz totalitarnego państwa, o
której mowa w art. 13b;
2) 2,6% podstawy wymiaru – za każdy rok służby lub okresów równorzędnych ze
służbą, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, 1a oraz 2–4.
2. Przepisy art. 14 i art. 15 ust. 1–3a, 5 i 6 stosuje się odpowiednio. Emerytury
nie podwyższa się zgodnie z art. 15 ust. 2 i 3, jeżeli okoliczności uzasadniające
podwyższenie wystąpiły w związku z pełnieniem służby na rzecz totalitarnego
państwa, o której mowa w art. 13b.
3. Wysokość emerytury ustalonej zgodnie z ust. 1 i 2 nie może być wyższa niż
miesięczna kwota przeciętnej emerytury wypłaconej przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ogłoszonej przez Prezesa
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
4. W celu ustalenia wysokości emerytury, zgodnie z ust. 1–3, organ emerytalny
występuje do Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko
Narodowi Polskiemu z wnioskiem o sporządzenie informacji, o której mowa w art.
13a ust. 1.
5. Przepisów ust. 1–3 nie stosuje się, jeżeli osoba, o której mowa w tych
przepisach, udowodni, że przed rokiem 1990, bez wiedzy przełożonych, podjęła
współpracę i czynnie wspierała osoby lub organizacje działające na rzecz
niepodległości Państwa Polskiego.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, środkiem dowodowym może być
zarówno informacja, o której mowa w art. 13a ust. 1, jak i inne dowody, w
szczególności wyrok skazujący, choćby nieprawomocny, za działalność polegającą na
podjęciu, bez wiedzy przełożonych, czynnej współpracy z osobami lub organizacjami
działającymi na rzecz niepodległości Państwa Polskiego w okresie służby na rzecz
totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b.
7. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłosi, w formie komunikatu, w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, obowiązującą od
dnia ogłoszenia ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu
Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura
Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.
U. poz. 2270) miesięczną kwotę przeciętnej emerytury wypłaconej przez Zakład
Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczoną za ostatni
miesiąc kwartału poprzedzającego datę ogłoszenia ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o
zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby
Więziennej oraz ich rodzin.
8. Do obliczenia miesięcznej kwoty przeciętnej emerytury, o której mowa w ust.
3, przyjmuje się kwoty wszystkich jednostkowych emerytur, wypłacanych przez
Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przed
odliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z
tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, a także przed dokonaniem
zmniejszeń z tytułu zawieszalności oraz przed dokonaniem potrąceń i egzekucji.
Kwoty, o których mowa w zdaniu pierwszym, oblicza się bez kwot wyrównań oraz
dodatków i innych świadczeń pieniężnych przysługujących do emerytury.
9. Miesięczna kwota przeciętnej emerytury wypłaconej przez Zakład
Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ogłoszona przez
Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgodnie z ust. 7, podlega waloryzacji na
zasadach i w terminach przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.
10. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza, w formie komunikatu, w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” co najmniej na 7
dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji obowiązującą od tego terminu
kwotę, o której mowa w ust. 9.

Art. 15d. 1. Emerytura dla funkcjonariuszy, o których mowa w art. 12 ust. 2–3,
którzy zostali mianowani do Służby Celnej po dniu 14 września 1999 r. wynosi 40%
podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i wzrasta na zasadach określonych w art. 15a.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do funkcjonariusza Służby Celnej lub
funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej, jeżeli przed dniem 2 stycznia 1999 r.:
1) pełnił służbę w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Biurze
Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej lub Służbie Więziennej;
2) pełnił zawodową służbę wojskową;
3) pełnił służbę lub był zatrudniony w jednostkach, o których mowa w art. 13 ust. 1
pkt 1–1c lub 3–4.
3. Zasady określone w ust. 1 i 2 dotyczą również funkcjonariuszy Służby Celnej,
których stosunek pracy został przekształcony w stosunek służbowy na podstawie art.
22b ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej lub art. 99 ustawy z dnia 27
sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej.

Art. 15e. Emeryturę dla funkcjonariuszy, o których mowa w art. 12 ust. 2–3,
którzy zostali mianowani do Służby Celnej po dniu 14 września 1999 r. lub których
stosunek pracy został przekształcony w stosunek służbowy na podstawie art. 22b
ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej lub art. 99 ustawy z dnia 27 sierpnia
2009 r. o Służbie Celnej i którzy przed dniem 2 stycznia 1999 r. pełnili służbę, o której
mowa w art. 15d ust. 2, lub byli zatrudnieni w jednostkach, o których mowa w art. 13
ust. 1 pkt 4, oblicza się na zasadach określonych odpowiednio w art. 15 lub art. 15c.

art. 16. więcej Art. 16. 1. Funkcjonariuszom, którzy spełniają warunki określone w art. 12,
zalicza się do wysługi emerytalnej, uwzględnianej przy obliczaniu emerytury na
podstawie art. 15 lub art. 15e, posiadane przed przyjęciem do służby okresy składkowe
i nieskładkowe, w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.
2. Do wysługi emerytalnej zalicza się również okresy pozbawienia wolności
i odbywania kary pozbawienia wolności oraz okresy zawieszenia w czynnościach
służbowych, w przypadku gdy funkcjonariusz został uniewinniony lub postępowanie
karne zostało umorzone, albo gdy nie został ukarany karą dyscyplinarną wydalenia ze służby.

art. 17. więcej Art. 17. W razie zbiegu prawa do podwyższenia emerytury z kilku tytułów za
ten sam okres, podwyższenie przysługuje tylko z jednego tytułu; nie dotyczy to
podwyższenia, o którym mowa w art. 15 ust. 4.

art. 18. więcej Art. 18. 1. Kwota emerytury bez uwzględnienia dodatków, zasiłków i świadczeń
pieniężnych, o których mowa w art. 25, nie może przekroczyć 75% podstawy
wymiaru emerytury. W przypadku zwiększenia emerytury, o którym mowa w art. 15
ust. 4, kwota emerytury nie może przekroczyć 80% podstawy wymiaru emerytury.
2. Kwota emerytury lub renty bez uwzględnienia dodatków, zasiłków
i świadczeń pieniężnych, o których mowa w art. 25, nie może być niższa od kwoty
najniższej emerytury lub renty, z uwzględnieniem ust. 3.
3. W przypadku gdy suma emerytury obliczonej na podstawie art. 15a albo art.
15d przysługującej łącznie z emeryturą z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest
niższa od kwoty najniższej emerytury, emeryturę policyjną podwyższa się w taki
sposób, aby suma tych emerytur nie była niższa od kwoty najniższej emerytury.
4. Przepisy ust. 3 stosuje się odpowiednio do renty rodzinnej.

Art. 18a. 1. Funkcjonariuszowi przyjętemu po raz pierwszy po dniu 31 grudnia
2012 r. do służby w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego,
Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej,
Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej,
Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub w Służbie Więziennej emerytura
przysługuje na zasadach i w wysokości określonych w niniejszym rozdziale.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do funkcjonariusza przyjętego do służby po dniu
31 grudnia 2012 r., jeżeli przed tym przyjęciem:
1) pełnił służbę w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego,
Służbie Wywiadu Wojskowego, Służbie Celnej, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży
Pożarnej lub Służbie Więziennej, do której został przyjęty przed dniem 1 stycznia 2013 r.;
2) pełnił zawodową służbę wojskową lub służbę kandydacką, do której został
powołany przed dniem 1 stycznia 2013 r.

Art. 18b. 1. Emerytura przysługuje funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby,
który w dniu zwolnienia posiada co najmniej 25 lat służby w Policji, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu
Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym,
Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej
Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub Służbie Więziennej.
2. Jako równorzędne ze służbą, o której mowa w ust. 1, traktuje się okresy:
1) służby w Biurze Ochrony Rządu;
2) służby wojskowej uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury wojskowej;
3) zatrudnienia w Straży Marszałkowskiej na stanowiskach pracy: strażnik, strażnik
specjalista do spraw logistyki, strażnik specjalista do spraw planowania i
organizacji, strażnik specjalista do spraw zabezpieczenia technicznego, strażak,
strażak specjalista do spraw zabezpieczenia przeciwpożarowego, komendant
Straży Marszałkowskiej i zastępca komendanta Straży Marszałkowskiej.
3. Do wysługi emerytalnej zalicza się również okresy, o których mowa w art. 16 ust. 2.

Art. 18c. Do okresów służby, od których uzależnione jest nabycie prawa
do emerytury lub dalszych okresów służby, za które wzrasta podstawa wymiaru
emerytury, zalicza się okres urlopu wychowawczego, udzielonego w trakcie pełnienia
służby, w wymiarze łącznym nie większym niż 3 lata.

Art. 18d. (uchylony).

Art. 18e. 1. Emerytura dla funkcjonariusza wynosi 60% podstawy jej wymiaru
za 25 lat służby i wzrasta o 3% za każdy dalszy rok tej służby.
2. Emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy jej wymiaru za każdy rozpoczęty
miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny oraz w strefie działań wojennych.
3. Przy ustalaniu prawa do emerytury i obliczaniu jej wysokości okresy,
o których mowa w ust. 1 i art. 18c, ustala się z uwzględnieniem pełnych miesięcy.
Art. 18f. 1. Podstawę wymiaru emerytury stanowi średnie uposażenie
funkcjonariusza należne przez okres kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych
przez funkcjonariusza.
2. W przypadku niewskazania przez funkcjonariusza kolejnych lat
kalendarzowych podstawę wymiaru emerytury stanowi średnie uposażenie
funkcjonariusza należne przez okres kolejnych 10 lat kalendarzowych,
poprzedzających rok zwolnienia ze służby.
2a. W przypadku gdy do okresu kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których
mowa w ust. 1 i 2, zalicza się okresy wskazane w art. 18b ust. 2 pkt 3, do ustalenia
podstawy wymiaru emerytury przyjmuje się również wynagrodzenie stanowiące
podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub na
ubezpieczenie społeczne, na podstawie przepisów prawa polskiego, przysługujące w
tych okresach, obliczone odpowiednio na zasadach określonych w ust. 3. W tym
przypadku za roczną kwotę przeciętnego uposażenia funkcjonariusza przyjmuje się
roczną kwotę przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej ogłoszoną za
dany rok kalendarzowy, o której mowa w art. 20 pkt 1 lit. a ustawy o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W stosunku do okresów
przypadających przed dniem 1 stycznia 2003 r. za roczną kwotę przeciętnego
uposażenia przyjmuje się roczną kwotę przeciętnego wynagrodzenia w danym roku
ogłaszaną corocznie przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
2b. Do podstawy wymiaru emerytury, o której mowa w ust. 1, przy obliczaniu
której przyjmowane jest wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 2a, dolicza się kwoty
przysługujących w danym roku kalendarzowym wynagrodzeń za czas niezdolności do
pracy oraz kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego,
świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego, świadczenia
wyrównawczego lub dodatku wyrównawczego, a także wartość rekompensaty
pieniężnej ustaloną zgodnie z pkt 3 załącznika do ustawy z dnia 6 marca 1997 r.
o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz
utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent (Dz. U. z 2000 r. poz. 294
oraz z 2008 r. poz. 1056).
2c. Przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury, przy obliczaniu której
przyjmowane jest wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 2a, uwzględnia się kwoty
wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy oraz kwoty zasiłków: chorobowego,
macierzyńskiego i opiekuńczego przysługujących w roku kalendarzowym
przypadającym po roku 2004, z tym że łączna kwota podstaw wymiaru składek na
ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz wynagrodzeń i zasiłków nie może przekroczyć maksymalnej kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, o której mowa w art. 4 pkt 4a ustawy o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
3. W celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury:
1) oblicza się sumę kwot uposażeń należnych funkcjonariuszowi w okresie każdego
roku z wybranych przez niego lat kalendarzowych;
2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego
uposażenia funkcjonariuszy obowiązującego w danym roku kalendarzowym
wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu;
3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która stanowi wskaźnik
wysokości podstawy wymiaru emerytury;
4) wskaźnik, o którym mowa w pkt 3, mnoży się przez kwotę przeciętnego
uposażenia obowiązującego w dniu zwolnienia funkcjonariusza ze służby.
4. (uchylony)
5. W przypadku gdy funkcjonariusz w ciągu roku, o którym mowa w ust. 3 pkt
1, pełnił również inną służbę uwzględnianą przy ustalaniu prawa do emerytury lub
emerytury wojskowej lub wskazał okresy zatrudnienia, o których mowa w art. 18b ust.
2 pkt 3, stosunek, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, oblicza się proporcjonalnie do
poszczególnych okresów służby lub zatrudnienia.

Art. 18g. 1. Kwota emerytury bez uwzględnienia dodatków, zasiłków
i świadczeń pieniężnych, o których mowa w art. 25, nie może przekroczyć 75%
podstawy jej wymiaru.
2. Przepisy art. 18 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

art. 19. więcej Art. 19. Renta inwalidzka przysługuje funkcjonariuszowi zwolnionemu ze
służby, który stał się inwalidą wskutek stałego lub długotrwałego naruszenia
sprawności organizmu:
1) w czasie pełnienia służby albo
2) w ciągu 18 miesięcy po zwolnieniu ze służby, jeżeli inwalidztwo jest
następstwem urazów doznanych w czasie pełnienia służby lub chorób
powstałych w tym czasie;
3) w ciągu 3 lat po zwolnieniu ze służby, jeżeli inwalidztwo jest następstwem
wypadku pozostającego w związku z pełnieniem służby albo choroby powstałej
w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby.

art. 20. więcej Art. 20. 1. Ustala się trzy grupy inwalidztwa funkcjonariuszy całkowicie
niezdolnych do służby:
1) I grupę – obejmującą całkowicie niezdolnych do pracy;
2) II grupę – obejmującą częściowo niezdolnych do pracy;
3) III grupę – obejmującą zdolnych do pracy.
2. W zależności od przyczyny powstania inwalidztwa pozostaje ono w związku
lub nie pozostaje w związku ze służbą.
3. Inwalidztwo pozostaje w związku ze służbą, gdy powstało wskutek:
1) zranienia, kontuzji lub innych obrażeń doznanych w czasie wykonywania
obowiązków służbowych;
2) wypadku pozostającego w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych;
3) chorób zakaźnych panujących w miejscu służbowego pobytu funkcjonariusza;
4) chorób powstałych w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami
służby;
5) chorób i schorzeń, które istniały przed przyjęciem do służby, lecz uległy
pogorszeniu lub ujawniły się w czasie trwania służby wskutek szczególnych
właściwości lub warunków służby na określonych stanowiskach.
4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, minister właściwy do spraw
finansów publicznych, Minister Obrony Narodowej oraz Minister Sprawiedliwości,
każdy w zakresie swojego działania, w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw zdrowia i ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego określą,
w drodze rozporządzenia, wykazy chorób i schorzeń, o których mowa w ust. 3 pkt 4 i
5, oraz właściwości i warunki służby powodujące ich ujawnienie lub pogorszenie stanu
zdrowia, uwzględniając w szczególności choroby i schorzenia, które powstały w
związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby oraz te, które istniały
przed przyjęciem do służby, lecz uległy nasileniu lub ujawniły się w czasie trwania
służby, z zastrzeżeniem ust. 4a.
4a. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wykaz schorzeń
i chorób, o których mowa w ust. 3 pkt 4 i 5, a także właściwość i warunki służby
w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu powodujące ich
ujawnienie lub pogorszenie stanu zdrowia, z uwzględnieniem tych chorób i schorzeń,
które powstały w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby
w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Agencji Wywiadu, oraz tych, które
istniały przed przyjęciem do służby w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub
Agencji Wywiadu, lecz uległy nasileniu lub ujawniły się w czasie trwania służby w tej
formacji.
4b. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wykaz schorzeń
i chorób, o których mowa w ust. 3 pkt 4 i 5, a także właściwość i warunki służby
w Centralnym Biurze Antykorupcyjnym powodujące ich ujawnienie lub pogorszenie
stanu zdrowia, z uwzględnieniem tych chorób i schorzeń, które powstały w związku
ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby w Centralnym Biurze
Antykorupcyjnym, oraz tych, które istniały przed przyjęciem do służby w Centralnym
Biurze Antykorupcyjnym, lecz uległy nasileniu lub ujawniły się w czasie trwania
służby w tej formacji.
5. Inwalidztwo nie pozostaje w związku ze służbą, jeżeli:
1) powstało z innych przyczyn niż określone w ust. 3;
2) jest następstwem wypadku lub choroby, których wyłączną przyczyną było
udowodnione przez jednostkę organizacyjną właściwego resortu umyślne lub
rażąco niedbałe działanie albo zaniechanie funkcjonariusza naruszające
obowiązujące przepisy lub rozkazy, jeżeli jego przełożeni zapewnili warunki
odpowiadające tym przepisom i rozkazom i sprawowali we właściwy sposób
nadzór nad ich przestrzeganiem, a funkcjonariusz posiadał potrzebne
umiejętności do wykonywania określonych czynności i rozkazów i był należycie
przeszkolony w zakresie ich znajomości;
3) jest następstwem wypadku, którego wyłączną przyczyną było zachowanie się
funkcjonariusza spowodowane nadużyciem alkoholu;
4) zranienie, kontuzja, obrażenia lub choroba zostały spowodowane przez
funkcjonariusza rozmyślnie.

art. 21. więcej Art. 21. 1. Komisje lekarskie podległe ministrowi właściwemu do spraw
wewnętrznych orzekające w sprawach kandydatów do służby oraz funkcjonariuszy
Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Służby
Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej, komisje lekarskie
podległe Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefowi Agencji
Wywiadu, a także wojskowe komisje lekarskie w stosunku do funkcjonariuszy Służby
Kontrwywiadu Wojskowego lub Służby Wywiadu Wojskowego orzekają także o:
1) inwalidztwie funkcjonariuszy, emerytów i rencistów, związku albo braku
związku inwalidztwa ze służbą oraz o związku albo braku związku śmierci ze służbą;
2) niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji
funkcjonariuszy, emerytów i rencistów na zasadach określonych w ustawie
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
3) (uchylony)
1a. O inwalidztwie funkcjonariuszy, emerytów i rencistów komisje lekarskie
orzekają na podstawie wiedzy medycznej, biorąc pod uwagę rokowania odzyskania
zdolności do służby.
1b. (uchylony)
1c. W stosunku do funkcjonariuszy Centralnego Biura Antykorupcyjnego
właściwe w sprawach, o których mowa w ust. 1, są komisje lekarskie podległe
ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. (uchylony)
4a. (uchylony)
5. (uchylony)
5a. (uchylony)

Art. 21a. 1. Komisje lekarskie, o których mowa w art. 21, przeprowadzają
badania kontrolne inwalidów i wyznaczają terminy tych badań, kierując się
przewidywanym przebiegiem chorób powodujących inwalidztwo.
2. Nie przeprowadza się badań kontrolnych inwalidów po ukończeniu przez
kobiety 55 lat życia, przez mężczyzn 60 lat życia lub gdy inwalidztwo trwa
nieprzerwanie dłużej niż 10 lat.
3. Komisja lekarska może orzec, że badanie kontrolne jest zbędne, jeżeli przebieg
choroby powodującej inwalidztwo wskazuje, że zmiana grupy inwalidzkiej ustalonej
w orzeczeniu nie nastąpi w ogóle.
4. Inwalida może w każdym czasie zgłosić wniosek o przeprowadzenie badania
w celu zaliczenia go do innej grupy inwalidzkiej, jeżeli lekarz podstawowej opieki
zdrowotnej stwierdził w zaświadczeniu istotne pogorszenie stanu zdrowia.

art. 22. więcej Art. 22. 1. Renta inwalidzka wynosi dla inwalidów zaliczonych do:
1) I grupy – 80%,
2) II grupy – 70%,
3) III grupy – 40%
– podstawy wymiaru bez uwzględnienia dodatków, o których mowa w art. 18 ust. 1.
2. Rentę inwalidzką zwiększa się o 10% podstawy wymiaru inwalidom, których
inwalidztwo powstało wskutek wypadku pozostającego w związku ze służbą lub
wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami bądź
warunkami tej służby, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze.

Art. 22a. 1. W przypadku osoby, która pełniła służbę na rzecz totalitarnego
państwa, o której mowa w art. 13b, rentę inwalidzką ustaloną zgodnie z art. 22
zmniejsza się o 10% podstawy wymiaru za każdy rok służby na rzecz totalitarnego
państwa, o której mowa w art. 13b. Przy zmniejszaniu renty inwalidzkiej okresy
służby, o której mowa w art. 13b, ustala się z uwzględnieniem pełnych miesięcy.
2. W przypadku osoby, która pełniła służbę na rzecz totalitarnego państwa, o
której mowa w art. 13b, i została zwolniona ze służby przed dniem 1 sierpnia 1990 r. rentę inwalidzką wypłaca się w kwocie minimalnej według orzeczonej grupy inwalidzkiej.
3. Wysokość renty inwalidzkiej, ustalonej zgodnie z ust. 1, nie może być wyższa
niż miesięczna kwota przeciętnej renty z tytułu niezdolności do pracy wypłaconej
przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
ogłoszonej przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
4. W celu ustalenia wysokości renty inwalidzkiej, zgodnie z ust. 1 i 3, organ
emerytalny występuje do Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu z wnioskiem o sporządzenie informacji, o której
mowa w art. 13a ust. 1. Przepisy art. 13a stosuje się odpowiednio.
5. Przepisów ust. 1 i 3 nie stosuje się, jeżeli osoba, o której mowa w tych
przepisach, udowodni, że przed rokiem 1990, bez wiedzy przełożonych, podjęła
współpracę i czynnie wspierała osoby lub organizacje działające na rzecz
niepodległości Państwa Polskiego.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, przepis art. 15c ust. 6 stosuje się
odpowiednio.
7. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłosi, w formie komunikatu, w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, obowiązującą od
dnia ogłoszenia ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu
Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura
Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
miesięczną kwotę przeciętnej renty z tytułu niezdolności do pracy wypłaconej przez
Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczoną
za ostatni miesiąc kwartału poprzedzającego datę ogłoszenia ustawy z dnia 16 grudnia
2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji,
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby
Więziennej oraz ich rodzin. Przepis art. 15c ust. 8 stosuje się odpowiednio.
8. Miesięczna kwota przeciętnej renty z tytułu niezdolności do pracy wypłaconej
przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
ogłoszona przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgodnie z ust. 7, podlega waloryzacji na zasadach i w terminach przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
9. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza, w formie komunikatu, w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” co najmniej na 7
dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji obowiązującą od tego terminu
kwotę, o której mowa w ust. 8.

art. 23. więcej Art. 23. 1. Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny:
1) funkcjonariusza zmarłego albo zaginionego w czasie pełnienia służby;
2) funkcjonariusza zmarłego w ciągu 18 miesięcy po zwolnieniu ze służby, jeżeli
śmierć nastąpiła wskutek urazów doznanych w czasie pełnienia służby lub
chorób powstałych w tym czasie, albo w ciągu 3 lat po zwolnieniu ze służby, jeśli
śmierć nastąpiła wskutek wypadku pozostającego w związku z pełnieniem
służby albo choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub
warunkami służby;
2a) funkcjonariusza Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Służby Wywiadu
Wojskowego zmarłego w ciągu 3 lat po zwolnieniu ze służby, jeżeli śmierć
nastąpiła wskutek urazów doznanych w czasie pełnienia służby lub chorób
powstałych w tym czasie, albo jeżeli śmierć nastąpiła wskutek wypadku
pozostającego w związku z pełnieniem służby albo choroby powstałej
w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby;
3) zmarłego emeryta lub rencisty policyjnego.
2. Za uprawnionych członków rodziny zmarłego emeryta lub rencisty
policyjnego uważa się również członków rodziny funkcjonariusza zmarłego po
zwolnieniu ze służby, jeżeli w dniu śmierci spełniał on warunki wymagane do
uzyskania emerytury lub renty inwalidzkiej, chociażby jego prawo do zaopatrzenia nie
zostało jeszcze ustalone.

art. 24. więcej Art. 24. Renta rodzinna przysługuje na zasadach i w wysokości określonych
w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z tym że:
1) w razie śmierci albo zaginięcia funkcjonariusza rentę rodzinną wymierza się od
renty inwalidzkiej I grupy, jaka przysługiwałaby temu funkcjonariuszowi w dniu śmierci albo zaginięcia, bez uwzględnienia dodatku pielęgnacyjnego, z zastrzeżeniem art. 22a; przepis art. 22 ust. 2 stosuje się odpowiednio;
1a) w razie śmierci albo zaginięcia funkcjonariusza:
a) w czasie pełnienia służby w kontyngencie policyjnym wydzielonym do
realizacji zadań, o których mowa w art. 145a ust. 1 pkt 1–3 ustawy z dnia
6 kwietnia 1990 r. o Policji,
b) w czasie pełnienia służby poza granicami państwa, na terytorium państw
w całości lub części uznanych za strefę działań wojennych, jeżeli
funkcjonariusz wykonywał czynności operacyjno-rozpoznawcze, o których
mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 albo w art. 22 ustawy z dnia 24 maja 2002 r.
o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu albo
czynności operacyjno-rozpoznawcze, o których mowa w art. 25 pkt 1 albo
w art. 26 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu
Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. z 2019 r. poz.
687), lub kierował wykonywaniem takich czynności,
c) w czasie pełnienia służby w kontyngencie Straży Granicznej wydzielonym
do realizacji zadań, o których mowa w art. 147c pkt 1–3a ustawy z dnia
12 października 1990 r. o Straży Granicznej,
d) w czasie pełnienia służby poza granicami państwa, jeżeli funkcjonariusz
wykonywał zadania w warunkach, o których mowa w art. 60a ustawy z dnia
16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu,
e) w czasie pełnienia służby poza granicami państwa w grupie ratowniczej,
o której mowa w art. 49b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r.
o Państwowej Straży Pożarnej,
f) w czasie pełnienia służby poza granicami państwa, jeżeli funkcjonariusz
wykonywał zadania w warunkach, o których mowa w art. 145 ustawy z dnia
8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa
– renta rodzinna przysługuje małżonkowi bez względu na wiek i stan zdrowia;
1b) w razie śmierci funkcjonariusza Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Służby
Wywiadu Wojskowego po zwolnieniu ze służby, jeżeli śmierć nastąpiła wskutek
urazów doznanych w czasie pełnienia służby lub chorób powstałych w tym
czasie, albo jeżeli śmierć nastąpiła wskutek wypadku pozostającego w związku
z pełnieniem służby albo choroby powstałej w związku ze szczególnymi
właściwościami lub warunkami służby, rentę rodzinną wymierza się od renty inwalidzkiej I grupy, jaka przysługiwałaby temu funkcjonariuszowi w dniu
śmierci, bez uwzględnienia dodatku pielęgnacyjnego; przepis art. 22
ust. 2 stosuje się odpowiednio;
1c) w razie śmierci funkcjonariusza Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Służby
Wywiadu Wojskowego po zwolnieniu ze służby, jeżeli śmierć nastąpiła wskutek
wypadku albo choroby powstałej w czasie wykonywania zadań służbowych,
o których mowa w art. 25 pkt 1 lub w art. 26 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca
2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu
Wojskowego, lub kierowania wykonywaniem takich czynności, renta rodzinna
przysługuje małżonkowi bez względu na wiek i stan zdrowia;
2) rentę rodzinną po zmarłym emerycie lub renciście wymierza się od kwoty
świadczenia, które przysługiwało zmarłemu, jednakże od kwoty nie niższej niż
kwota renty inwalidzkiej II grupy, która przysługiwałaby zmarłemu, z
zastrzeżeniem pkt 1b i art. 22a;
3) w razie niedoliczenia do wysługi emerytalnej zmarłego emeryta, o którym mowa
w art. 15 lub art. 15e, okresów, o których mowa w art. 14 ust. 1, okresy te dolicza
się na wniosek osoby uprawnionej do renty rodzinnej do wysługi emerytalnej
zmarłego, na zasadach określonych w art. 14;
4) o niezdolności do pracy i stopniu tej niezdolności oraz niezdolności do
samodzielnej egzystencji, w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uprawnionych członków rodziny orzeka
lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
5) jeżeli śmierć funkcjonariusza pozostająca w związku ze służbą jest następstwem
czynu karalnego, przy wypłacaniu renty rodzinnej nie stosuje się przewidzianego
w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
zawieszania lub zmniejszania tego świadczenia w razie osiągania przychodu
z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
W tym wypadku renta rodzinna przysługuje małżonkowi bez względu na wiek
i stan zdrowia;
6) jeżeli śmierć funkcjonariusza Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Służby
Wywiadu Wojskowego po zwolnieniu ze służby, pozostająca w związku z tą
służbą, jest następstwem czynu karalnego, przy wypłacaniu renty rodzinnej nie
stosuje się przewidzianego w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych zawieszania lub zmniejszania tego świadczenia w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. W tym wypadku renta rodzinna przysługuje
małżonkowi bez względu na wiek i stan zdrowia;
7) w razie śmierci albo zaginięcia funkcjonariusza w związku z pełnieniem służby,
o której mowa w pkt 1a, renta rodzinna przysługuje w wysokości uposażenia.

Art. 24a. 1. W przypadku renty rodzinnej przysługującej po osobie, która pełniła
służbę na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b, i która pozostawała
w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., renta rodzinna przysługuje na zasadach
określonych w art. 24, z zastrzeżeniem, iż wysokość renty rodzinnej ustala się na
podstawie świadczenia, które przysługiwało lub przysługiwałoby zmarłemu z
uwzględnieniem przepisów art. 15c lub art. 22a.
2. Wysokość renty rodzinnej, ustalonej zgodnie z ust. 1, nie może być wyższa niż
miesięczna kwota przeciętnej renty rodzinnej wypłaconej przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ogłoszonej przez Prezesa
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
3. W celu ustalenia wysokości renty rodzinnej, zgodnie z ust. 1 i 2, organ
emerytalny występuje do Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu z wnioskiem o sporządzenie informacji, o której
mowa w art. 13a ust. 1. Przepisy art. 13a stosuje się odpowiednio.
4. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli osoba uprawniona do renty rodzinnej
udowodni, że osoba, o której mowa w tych przepisach, przed rokiem 1990, bez wiedzy
przełożonych, podjęła współpracę i czynnie wspierała osoby lub organizacje
działające na rzecz niepodległości Państwa Polskiego.
5. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli renta rodzinna przysługuje po
funkcjonariuszu, który po dniu 31 lipca 1990 r.:
1) zaginął w związku z pełnieniem służby;
2) poniósł śmierć w wypadku pozostającym w związku z pełnieniem służby.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, przepis art. 15c ust. 6 stosuje się
odpowiednio.
7. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłosi, w formie komunikatu, w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, obowiązującą od
dnia ogłoszenia ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin miesięczną kwotę przeciętnej renty rodzinnej wypłaconej przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczoną za ostatni miesiąc
kwartału poprzedzającego datę ogłoszenia ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie
ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby
Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej,
Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich
rodzin. Przepis art. 15c ust. 8 stosuje się odpowiednio.
8. Miesięczna kwota przeciętnej renty rodzinnej wypłaconej przez Zakład
Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ogłoszona przez
Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgodnie z ust. 7, podlega waloryzacji na
zasadach i w terminach przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.
9. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza, w formie komunikatu, w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” co najmniej na 7
dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji obowiązującą od tego terminu
kwotę, o której mowa w ust. 8.

art. 25. więcej Art. 25. 1. Do emerytury lub renty przysługuje dodatek pielęgnacyjny i dodatek
dla sierot zupełnych na zasadach i w wysokości określonych w ustawie o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
2. Dodatki oraz zasiłki i świadczenia pieniężne inne niż wymienione
w ust. 1 przysługują do emerytury lub renty, o ile zostały przyznane na podstawie
odrębnych przepisów.

art. 26. więcej Art. 26. Zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości i na zasadach
określonych w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych.

art. 27. więcej Art. 27. 1. Osobom uprawnionym do zaopatrzenia emerytalnego oraz członkom
ich rodzin przysługuje prawo do świadczeń socjalnych z tworzonego na ten cel
funduszu socjalnego.
1a. Tworzy się fundusz socjalny z corocznego odpisu w wysokości 0,5%
rocznych środków planowanych na emerytury i renty, z przeznaczeniem na
finansowanie świadczeń socjalnych. Środki funduszu niewykorzystane w danym roku
kalendarzowym przechodzą na rok następny. Środki funduszu gromadzi się na
odrębnych rachunkach bankowych.
1b. Środki funduszu socjalnego zwiększa się o:
1) odsetki od środków tego funduszu na rachunku bankowym;
2) darowizny oraz zapisy osób fizycznych i prawnych.
1c. Równowartość dokonanego odpisu, naliczonego zgodnie z ust. 1a, na dany
rok kalendarzowy właściwy organ emerytalny przekazuje dysponentom na rachunki
bankowe funduszu socjalnego w terminie do dnia 30 września danego roku
kalendarzowego, z tym że w terminie do dnia 31 maja danego roku kalendarzowego
przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75% równowartości odpisu.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw finansów publicznych, Minister Obrony Narodowej i Minister
Sprawiedliwości określą, każdy w zakresie swojego działania, w drodze
rozporządzenia, sposób podziału środków funduszu socjalnego pomiędzy jego
dysponentów oraz zakres i sposoby korzystania ze świadczeń z tego funduszu,
uwzględniając rodzaje świadczeń, dysponentów środków funduszu oraz tryb
przyznawania świadczeń.
3. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób podziału
środków funduszu socjalnego pomiędzy jego dysponentów oraz zakres i sposoby
korzystania ze świadczeń z tego funduszu w odniesieniu do emerytów i rencistów
Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz członków ich rodzin,
uwzględniając rodzaje świadczeń, dysponentów środków funduszu oraz tryb
przyznawania świadczeń.

art. 28. więcej Art. 28. 1. Osobom uprawnionym do policyjnego zaopatrzenia emerytalnego
oraz członkom ich rodzin przysługuje prawo do bezpłatnych świadczeń leczniczych,
położniczych i rehabilitacyjnych oraz zaopatrzenia w protezy ortopedyczne i środki
pomocnicze ze służby zdrowia podległej Ministrowi Spraw Wewnętrznych4)
albo wojskowej lub społecznej służby zdrowia.
2. Zaopatrzenie w leki oraz w artykuły sanitarne przysługuje na zasadach
i w zakresie określonych w odrębnej ustawie.
3. Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrami Zdrowia
i Opieki Społecznej oraz Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe zasady i tryb udzielania świadczeń, o których mowa w ust. 1.

art. 29. więcej Art. 29. 1. Funkcjonariusze zwolnieni ze służby, uprawnieni do policyjnej
emerytury lub renty, mają prawo do lokalu mieszkalnego będącego w dyspozycji
odpowiednio ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Ministra Sprawiedliwości
lub podległych im organów, albo Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
Szefa Agencji Wywiadu, Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Szefa Służby
Wywiadu Wojskowego w rozmiarze przysługującym im w dniu zwolnienia ze służby.
Do mieszkań tych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące lokali mieszkalnych dla
funkcjonariuszy.
2. Prawo do lokalu mieszkalnego, określone w ust. 1, przysługuje również
członkom rodzin uprawnionym do renty rodzinnej po funkcjonariuszach, którzy
w chwili śmierci spełniali warunki wymagane do uzyskania emerytury lub renty
policyjnej, oraz po zmarłych emerytach i rencistach.
3. Prawo do lokalu mieszkalnego, o którym mowa w ust. 1, przysługuje osobom
wymienionym w ust. 2, do czasu przydzielenia zastępczego lokalu mieszkalnego, nie
krócej jednak niż na czas posiadania uprawnień do policyjnej renty rodzinnej.
4. Przepisów ust. 1–3 nie stosuje się do funkcjonariuszy Straży Marszałkowskiej,
funkcjonariuszy Służby Celnej i funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej.

art. 30. więcej Art. 30. Emerytom i rencistom policyjnym, z wyjątkiem emerytów i rencistów
Straży Marszałkowskiej, Służby Celnej oraz Służby Celno-Skarbowej zapewnia się
pomoc w budownictwie mieszkaniowym na zasadach przewidzianych dla
funkcjonariuszy.

art. 31. więcej Art. 31. Świadczenia i uprawnienia przewidziane w przepisach tego działu
przysługują również osobom pobierającym emeryturę lub rentę na podstawie innych
przepisów, jeżeli ustalono im prawo do emerytury lub renty przewidzianej w niniejszej
ustawie.

art. 32. więcej Art. 32. 1. Prawo do zaopatrzenia emerytalnego i wysokość świadczeń
pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia ustala w formie decyzji:
1) w stosunku do funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura
Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Biura Ochrony
Rządu, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celnej,
Służby Celno-Skarbowej oraz członków ich rodzin – organ emerytalny określony
przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych;
1a) w stosunku do funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby
Wywiadu Wojskowego oraz członków ich rodzin – wojskowy organ emerytalny
określony na podstawie art. 37 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 586);
2) w stosunku do funkcjonariuszy Służby Więziennej i członków ich rodzin – organ
emerytalny określony przez Ministra Sprawiedliwości.
2. Decyzję, o której mowa w ust. 1, doręcza się zainteresowanemu na piśmie
wraz z uzasadnieniem oraz pouczeniem.
2a. Minister właściwy do spraw wewnętrznych po zasięgnięciu opinii ministra
właściwego do spraw finansów publicznych, Szefa Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego i Szefa Agencji Wywiadu oraz Minister Sprawiedliwości, każdy w
zakresie swojego działania, określą, w drodze rozporządzenia, organy, o których
mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, zakres ich działania, stopień dysponenta środków, siedzibę
organu, strukturę organizacyjną oraz sposób powoływania i odwoływania organu oraz
jego zastępców, mając na uwadze zapewnienie prawidłowego wykonywania czynności związanych z ustalaniem prawa do zaopatrzenia emerytalnego i wysokości świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia.
3. Postępowanie w sprawie ustalenia prawa do zaopatrzenia emerytalnego
wszczyna się na wniosek zainteresowanego.
3a. Postępowanie, o którym mowa w ust. 3, powinno być zakończone nie później
niż w terminie 60 dni od dnia zgłoszenia wniosku.
4. Od decyzji, o której mowa w ust. 1, przysługuje zainteresowanemu odwołanie
do właściwego sądu, według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego.
5. Odwołanie do sądu przysługuje również w przypadku niewydania przez organ
emerytalny decyzji w terminie określonym w ust. 3a.
6. Jeżeli prawo do świadczenia pieniężnego zostało udowodnione, lecz wydanie
decyzji ulega zwłoce z powodu niemożności ustalenia wysokości świadczenia lub
innych okoliczności, organ emerytalny przyznaje osobie uprawnionej świadczenie
w kwocie zaliczkowej.

Art. 32a. 1. Organ emerytalny może przesyłać pisma i decyzje listem zwykłym.
2. W razie sporu ciężar dowodu doręczenia pisma lub decyzji spoczywa na
organie emerytalnym.

art. 33. więcej Art. 33. 1. Decyzja organu emerytalnego ustalająca prawo do zaopatrzenia
emerytalnego lub wysokość świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia ulega
uchyleniu lub zmianie na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli:
1) zostaną przedstawione nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności
faktyczne, które mają wpływ na prawo do zaopatrzenia emerytalnego lub
wysokość świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia;
2) decyzja została wydana w wyniku przestępstwa;
3) dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności
faktyczne, okazały się fałszywe;
4) decyzja została wydana na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu
emerytalnego przez osobę pobierającą świadczenie;
5) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie, które zostało
następnie uchylone, zmienione albo stwierdzono jego nieważność;
6) przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na
skutek błędu organu emerytalnego.
2. Z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 2 i 3 decyzja może zostać uchylona lub
zmieniona również przed stwierdzeniem sfałszowania dowodu lub popełnienia
przestępstwa orzeczeniem sądu lub innego organu, jeżeli sfałszowanie dowodu lub
popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a uchylenie lub zmiana decyzji są niezbędne
do zapobieżenia poważnej szkodzie dla interesu publicznego.
3. Z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 2 i 3 można uchylić lub zmienić decyzję
także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem lub innym organem nie może być
wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w przepisach
Kodeksu postępowania karnego.
4. Uchylenie lub zmiana decyzji, o której mowa w ust. 1, nie może nastąpić, jeżeli
od dnia jej wydania upłynął okres:
1) 10 lat – w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 2–4;
2) 5 lat – w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 1 i 5;
3) 3 lat – w przypadku określonym w ust. 1 pkt 6.
5. Przepisu ust. 4 nie stosuje się, jeżeli w wyniku uchylenia lub zmiany decyzji,
o której mowa w ust. 1, osoba zainteresowana nabędzie prawo do zaopatrzenia
emerytalnego lub prawo do świadczenia pieniężnego z tytułu tego zaopatrzenia w
wyższej wysokości.
6. O wszczęciu postępowania z urzędu w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji,
o której mowa w ust. 1, organ emerytalny zawiadamia niezwłocznie osobę
zainteresowaną.
7. Uchylenie lub zmiana decyzji, o której mowa w ust. 1, następuje w drodze
decyzji organu emerytalnego. Przepisy art. 32 ust. 2 i 3a–5 stosuje się odpowiednio.
8. Organ emerytalny odstępuje od uchylenia lub zmiany decyzji, z przyczyn
określonych w ust. 1 pkt 6, jeżeli uchylenie lub zmiana decyzji wiązałyby się z
nadmiernym obciążeniem dla osoby zainteresowanej, ze względu na jej sytuację
osobistą lub materialną, wiek, stan zdrowia lub inne szczególne okoliczności.

Art. 33a. Jeżeli po dniu, od którego przyznano emeryturę określoną w art. 12
albo w art. 18b ust. 1, emeryt ponownie został przyjęty do służby w Policji, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu
Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym,
Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej
Straży Pożarnej, Służbie Celno-Skarbowej lub Służbie Więziennej albo został
powołany do zawodowej służby wojskowej, wysokość emerytury zostaje ponownie
ustalona w sposób określony w art. 33b i art. 33c.

Art. 33b. 1. W przypadku ponownego przyjęcia emeryta do służby w Policji,
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu
Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym,
Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej
Straży Pożarnej, Służbie Celno-Skarbowej lub Służbie Więziennej i pełnienia tej
służby nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy, na wniosek emeryta ustala
się nową podstawę wymiaru emerytury, w sposób określony odpowiednio w art. 5 ust.
1 albo ust. 1a albo w art. 18f.
2. Ponowne ustalenie podstawy wymiaru następuje nie wcześniej niż po
zakończeniu służby.

Art. 33c. Ponowne ustalenie wysokości emerytury przez doliczenie
nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów służby, o której mowa w art. 33a, następuje na wniosek emeryta zgłoszony po zakończeniu tej służby. Przepisy art. 15 i 15a albo art. 18f stosuje się odpowiednio.

art. 34. więcej Art. 34. 1. W celu ustalenia okoliczności mających wpływ na prawo do
świadczeń pieniężnych z tytułu zaopatrzenia emerytalnego lub ich wysokość oraz na
wypłatę albo wstrzymanie tych świadczeń organ emerytalny może:
1) wzywać i przesłuchiwać zainteresowanych, świadków oraz zwracać się do
biegłych o wydanie opinii i do innych organów o dokonanie czynności
związanych z toczącym się postępowaniem;
2) żądać od osób zgłaszających wnioski o świadczenia przedstawiania dowodów
uzasadniających prawo do świadczeń i ich wysokość;
3) żądać od osób uprawnionych do świadczeń przedstawiania dowodów
uzasadniających dalsze istnienie prawa do tych świadczeń oraz zawiadamiania
o okolicznościach mających wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość
albo na wstrzymanie wypłaty tych świadczeń;
4) kierować osoby wymienione w pkt 2 i 3 do komisji lekarskich w celu
stwierdzenia stopnia ich niezdolności do pracy i służby oraz ustalenia
niezdolności do samodzielnej egzystencji, w rozumieniu ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a w sprawach rent rodzinnych –
do lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
2. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane uczynić zadość żądaniu
organu emerytalnego przez zgłoszenie się na wezwanie, złożenie zeznań,
przedstawienie wymaganych dowodów lub poddanie się badaniom lekarskim.
3. Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1 pkt 4, bez uzasadnionej przyczyny nie
uczyni zadość żądaniu organu emerytalnego, organ ten wydaje decyzję na podstawie
zebranych dowodów.
4. Osoby zgłaszające wnioski o świadczenia lub uprawnione do świadczeń albo
składające zeznania w związku z prowadzonym postępowaniem w sprawach
świadczeń, wezwane do stawiennictwa, mają prawo do zwrotu kosztów przejazdu.
5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, Minister Obrony Narodowej oraz
Minister Sprawiedliwości określą, każdy w zakresie swojego działania, w drodze
rozporządzenia, warunki i tryb zwrotu kosztów przejazdu osób, o których mowa
w ust. 4, rodzaje środków transportu i rodzaje dokumentów poświadczających
uprawnienia do zwrotu kosztów przejazdu, wysokość zwrotu kosztów przejazdu oraz terminy wypłaty, mając na uwadze rzeczywiste koszty przejazdu najtańszymi dostępnymi środkami transportu.

art. 35. więcej Art. 35. 1. Jeżeli wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania przez
organ podległy odpowiednio ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych,
Ministrowi Obrony Narodowej lub Ministrowi Sprawiedliwości obowiązków
wynikających z ustawy osoba uprawniona do świadczeń poniosła szkodę, organ ten
jest obowiązany do jej naprawienia stosownie do przepisów prawa cywilnego.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli emeryt albo rencista udaremnia lub
utrudnia przeprowadzenie postępowania określonego w ustawie.

art. 36. więcej Art. 36. 1. Organy administracji publicznej, pracodawcy, organy emerytalne i
rentowe oraz szkoły i uczelnie wyższe są obowiązane udzielać organom emerytalnym
pomocy i informacji, w tym udostępniać dane osobowe, w sprawach świadczeń
przewidzianych w ustawie oraz wydawać bezpłatnie, na ich żądanie, wszelkie
dokumenty, w tym zaświadczenia, niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń lub ich
wysokości albo potwierdzenia istnienia prawa do świadczeń.
2. Organy emerytalne są uprawnione do bezpłatnego pozyskiwania drogą
elektroniczną informacji niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń lub ich
wysokości albo do potwierdzenia istnienia prawa do świadczeń od organów
emerytalnych lub rentowych oraz z rejestrów publicznych, w szczególności z:
1) rejestru PESEL,
2) systemu informacji oświatowej,
3) Centralnego Wykazu Ubezpieczonych,
4) ogólnopolskiego wykazu studentów i ogólnopolskiego wykazu doktorantów
– w celu potwierdzenia aktualności posiadanych danych, pozyskania danych
kontaktowych lub umożliwienia weryfikacji prawa do świadczeń.
3. W przypadku awarii systemów teleinformatycznych służących do
pozyskiwania informacji drogą elektroniczną zgodnie z ust. 2, organy emerytalne
uzyskują te informacje w drodze pisemnej wymiany informacji.

Art. 36a. Organy emerytalne wymieniają dane funkcjonariuszy zwolnionych ze
służby i członków ich rodzin, w zakresie określonym w art. 68a ust. 1 ustawy z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w ramach Systemu
Elektronicznej Wymiany Informacji dotyczących Zabezpieczenia Społecznego,
o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącym wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 284 z 30.10.2009, str. 1, z późn. zm.), za pośrednictwem punktu
kontaktowego prowadzonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

art. 37. więcej Art. 37. W sprawach świadczeń przewidzianych w ustawie osoby
zainteresowane i organy emerytalne są zwolnione od wszelkich opłat.

art. 38. więcej Art. 38. Minister właściwy do spraw wewnętrznych po zasięgnięciu opinii
ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Szefa Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego
i Szefa Kancelarii Sejmu, Minister Obrony Narodowej po zasięgnięciu opinii Szefa
Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Szefa Służby Wywiadu Wojskowego oraz
Minister Sprawiedliwości, każdy w zakresie swojego działania, określą, w drodze
rozporządzenia:
1) tryb postępowania i właściwość organów w sprawach zaopatrzenia emerytalnego
funkcjonariuszy oraz uprawnionych członków ich rodzin, wskazując elementy
wniosku o ustalenie prawa do zaopatrzenia, dowody niezbędne do ustalenia
prawa do świadczenia oraz sposób i terminy wypłaty świadczeń,
2) podmioty uprawnione do wypłaty zasiłku pogrzebowego i tryb jego refundacji,
3) wzór i tryb wydawania legitymacji emerytarencisty policyjnego, uwzględniając
organ uprawniony do wydawania, wymiany i dokonywania wpisów, w tym
wpisu o niezdolności do samodzielnej egzystencji, oraz przypadki wymiany
legitymacji,
mając na względzie zapewnienie realizacji prawa emeryta i rencisty do zaopatrzenia
emerytalnego oraz zapewnienie sprawności postępowania w tym zakresie.

art. 39. więcej Art. 39. 1. Prawo do świadczeń ustaje:
1) gdy przestanie istnieć którykolwiek z warunków wymaganych do uzyskania
prawa do świadczeń;
2) (uchylony)
3) jeżeli osoba pobierająca świadczenie uzależnione od inwalidztwa lub
niezdolności do pracy, pomimo skierowania na badania lekarskie, nie poddała się
tym badaniom bez uzasadnionej przyczyny;
4) w razie śmierci osoby uprawnionej;
5) w razie skazania funkcjonariusza, który ma ustalone prawo do emerytury lub
renty, prawomocnym wyrokiem sądu, o którym mowa w art. 10 ust. 2.
2. Prawo do renty rodzinnej po zaginionym funkcjonariuszu ustaje z upływem
terminu, w którym może nastąpić uznanie funkcjonariusza za zmarłego. Po uznaniu
funkcjonariusza za zmarłego sprawa renty rodzinnej podlega ponownemu
rozpoznaniu.

art. 40. więcej Art. 40. W razie ustania prawa do renty inwalidzkiej z powodu ustania
inwalidztwa albo do renty rodzinnej z powodu ustania niezdolności do pracy, prawo
do tych rent powstaje ponownie, jeżeli ponowne inwalidztwo lub niezdolność do
pracy, z zastrzeżeniem art. 19 pkt 2 i 3 oraz art. 23 ust. 1 pkt 2 i 3, powstało wskutek
pogorszenia się stanu zdrowia w następstwie urazów lub chorób, które poprzednio
uzasadniały prawo do renty.

Art. 40a. Prawo do emerytury ulega zawieszeniu w razie ponownego przyjęcia
emeryta do służby w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji
Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego,
Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej,
Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celno-Skarbowej lub
Służbie Więziennej albo powołania emeryta do zawodowej służby wojskowej.

Art. 40b. Prawo do emerytury lub renty może ulec zawieszeniu również na
wniosek emeryta lub rencisty.

art. 41. więcej Art. 41. 1. W razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej
obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, emerytura lub renta inwalidzka ulega
zmniejszeniu na zasadach określonych w przepisach art. 104 ust. 1a–6, ust. 8 pkt 1 i 2
oraz ust. 9 i 10 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, nie więcej jednak niż o 25% wysokości tej emerytury lub
renty inwalidzkiej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. Przepisy art. 104 ust. 8 pkt 2 ustawy, o której mowa w ust. 1, stosuje się
również do renty inwalidzkiej III grupy.
3. W razie osiągania przychodu, określonego w ust. 1, w kwocie przekraczającej
130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio
ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, kwota emerytury lub
renty inwalidzkiej ulega zmniejszeniu o 25% jej wysokości.
4. Przepisów ust. 1 i 3 nie stosuje się wobec osób, których emerytura stanowi
75% podstawy jej wymiaru bez uwzględnienia podwyższenia z tytułu inwalidztwa
pozostającego w związku ze służbą oraz wobec osób pobierających rentę inwalidzką
z tytułu inwalidztwa powstałego wskutek wypadku pozostającego w związku ze
służbą lub wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami
bądź warunkami służby, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze.

Art. 41a. 1. Osoba uprawniona do zaopatrzenia emerytalnego jest obowiązana
zawiadomić właściwy organ emerytalny o podjęciu działalności, o której mowa
w art. 104 ust. 1–4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych, o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu oraz o każdorazowej
zmianie wysokości tego przychodu i innych okolicznościach powodujących ustanie
lub zawieszenie prawa do świadczeń albo zmniejszenie ich wysokości.
2. Obowiązki określone w ust. 1 spoczywają odpowiednio na pracodawcy
i zleceniodawcy.
3. Urząd skarbowy jest obowiązany zawiadomić organ emerytalny o podjęciu
przez emeryta lub rencistę działalności pozarolniczej.

Art. 41b. 1. Rozliczenie emerytury i renty w związku z osiągnięciem przychodu,
o którym mowa w art. 41 ust. 1, następuje po upływie roku kalendarzowego
w stosunku rocznym lub miesięcznym.
2. Osoba uprawniona do emerytury lub renty inwalidzkiej jest obowiązana
zawiadomić, do końca pierwszego kwartału roku kalendarzowego, organ emerytalny
o łącznej kwocie przychodu, o którym mowa w art. 41 ust. 1, osiągniętego
w poprzednim roku kalendarzowym.
3. Obowiązek określony w ust. 2 spoczywa odpowiednio na płatniku składek.
4. Na podstawie zawiadomień, o których mowa w ust. 2 i 3, organ emerytalny
dokonuje rozliczenia rocznego lub na wniosek osoby uprawnionej miesięcznego,
wypłaconych osobie określonej w ust. 2 w poprzednim roku kalendarzowym kwot
emerytur lub rent inwalidzkich.
5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, Minister Obrony Narodowej
i Minister Sprawiedliwości określą, każdy w zakresie swojego działania, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe zasady dokonywania rozliczeń, o których mowa
w ust. 4, a także sposób zmniejszania emerytur i rent inwalidzkich w trakcie roku
kalendarzowego, mając na uwadze konieczność realizacji prawa emeryta i rencisty do zaopatrzenia emerytalnego oraz zapewnienie sprawności postępowania w tym zakresie.

art. 42. więcej Art. 42. 1. Świadczenia pieniężne wypłaca się od dnia powstania prawa do tych
świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym złożono wniosek,
o którym mowa w art. 32 ust. 3, lub w którym wydano decyzję z urzędu.
2. W razie zgłoszenia wniosku o rentę rodzinną w miesiącu przypadającym
bezpośrednio po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć lub zaginięcie funkcjonariusza
albo w którym nastąpiła śmierć emeryta lub rencisty, rentę rodzinną wypłaca się od
dnia śmierci lub zaginięcia, nie wcześniej jednak niż od dnia spełnienia warunków do
renty przez uprawnionych członków rodziny.
3. Emerytury lub renty inwalidzkiej oraz dodatków nie wypłaca się za okres, za
który funkcjonariusz otrzymał uposażenie lub świadczenie pieniężne przysługujące po
zwolnieniu ze służby, określone odpowiednio w przepisach o uposażeniu
funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,
Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego
Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej
Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej lub Służby Więziennej, chyba że emerytura
lub renta inwalidzka byłaby korzystniejsza. W tym przypadku organ emerytalny
potrąca z należnej emerytury lub renty inwalidzkiej oraz dodatków kwoty wypłacone
z tytułu uposażenia lub świadczenia pieniężnego przysługującego po zwolnieniu ze służby.

art. 43. więcej Art. 43. W razie zbiegu prawa do emerytury i renty przewidzianej w ustawie,
osobie uprawnionej wypłaca się świadczenie wyższe lub przez nią wybrane.

art. 44. więcej Art. 44. 1. Emerytury i renty wraz z dodatkami, zasiłkami i świadczeniami
pieniężnymi, o których mowa w art. 25, wypłacają organy emerytalne, określone
w art. 32 ust. 1. Wypłaty dokonuje się miesięcznie w dniu ustalonym jako termin
płatności:
1) na wniosek osoby uprawnionej na jej rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie
oszczędnościowo-kredytowej;
2) do rąk osoby uprawnionej za pośrednictwem:
a) poczty,
b) innych osób prawnych upoważnionych do prowadzenia działalności
w zakresie doręczenia świadczeń.
2. Zasiłek pogrzebowy organ emerytalny wypłaca niezwłocznie po jego
przyznaniu.
3. Wydatki na świadczenia pieniężne wraz z odsetkami za opóźnienia
w wypłacie świadczeń, koszty obsługi i przekazywania świadczeń oraz inne
świadczenia przewidziane w ustawie pokrywa się z budżetu państwa w części
pozostającej odpowiednio w dyspozycji ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
Ministra Obrony Narodowej oraz Ministra Sprawiedliwości.

art. 45. więcej Art. 45. 1. Wypłatę emerytury lub renty albo dodatków, zasiłków i świadczeń
pieniężnych, o których mowa w art. 25, wstrzymuje się, jeżeli:
1) powstaną okoliczności uzasadniające zawieszenie prawa do świadczeń lub
ustanie tego prawa;
2) okaże się, że:
a) wskutek zbiegu prawa do świadczeń osobie uprawnionej przysługuje
świadczenie wyższe lub przez nią wybrane,
b) świadczenia nie mogą być doręczone z przyczyn niezależnych od organu
emerytalnego,
c) prawo do świadczeń nie istniało;
3) osoba pobierająca świadczenie, mimo pouczenia lub żądania organu
emerytalnego, nie przedłoży dowodów uzasadniających dalsze istnienie prawa
do świadczeń.
2. Wypłatę świadczeń pieniężnych wstrzymuje się, poczynając od miesiąca:
1) przypadającego po miesiącu, w którym organ emerytalny wydał decyzję
w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. a i c oraz pkt 3;
2) za który przysługiwało świadczenie niedoręczone w przypadku, o którym mowa
w ust. 1 pkt 2 lit. b.
3. Przepis ust. 2 pkt 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli powstaną okoliczności
uzasadniające zmniejszenie wysokości świadczeń.

art. 46. więcej Art. 46. 1. W razie ustania przyczyny powodującej wstrzymanie wypłaty
świadczeń wypłatę wznawia się od miesiąca, w którym przyczyna ta ustała, nie
wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie
wypłaty lub wydano decyzję z urzędu.
1a. W przypadkach określonych w art. 45 ust. 1 pkt 2 lit. b wypłatę świadczeń
wznawia się od miesiąca, w którym ją wstrzymano, jednak za okres nie dłuższy niż
trzy lata wstecz, licząc od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie
wypłaty.
2. Jeżeli wstrzymanie wypłaty świadczeń nastąpiło na skutek błędu organu
emerytalnego, wypłatę wznawia się poczynając od miesiąca, w którym ją wstrzymano,
jednak za okres nie dłuższy niż trzy lata wstecz, licząc od miesiąca, w którym
zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano decyzję z urzędu.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w razie ponownego ustalenia prawa
do świadczeń lub ich wysokości, z tym że w przypadku wznowienia postępowania
albo wskutek kasacji okres jednego miesiąca lub trzech lat liczy się od miesiąca,
w którym wniesiono wniosek o wznowienie postępowania lub wniesiono kasację.

art. 47. więcej Art. 47. 1. W razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia
pieniężne, świadczenia należne jej do dnia śmierci przysługują, z zastrzeżeniem ust. 2
i 3, małżonkowi i dzieciom, a w razie ich braku – kolejno: wnukom, rodzicom,
dziadkom i rodzeństwu. Osoby te mają prawo do udziału w nieukończonym
postępowaniu prowadzonym dalej w sprawie tych świadczeń.
2. Świadczenia, o których mowa w ust. 1, wypłaca się:
1) małżonkowi lub dzieciom osoby, która zgłosiła wniosek, zamieszkałym z nią
w dniu jej śmierci;
2) małżonkowi lub dzieciom niespełniającym warunku określonego w pkt 1 albo
innym członkom rodziny, o których mowa w ust. 1, jeżeli pozostawali na
utrzymaniu osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia, lub osoba ta
pozostawała na ich utrzymaniu.
3. Prawo do świadczeń określonych w ust. 1 ustaje w ciągu 12 miesięcy od dnia
śmierci osoby, której świadczenia te przysługiwały, chyba że osoba, o której mowa
w ust. 1, wystąpi z wnioskiem o dalsze prowadzenie postępowania.

art. 48. więcej Art. 48. (uchylony).

art. 49. więcej Art. 49. 1. Osoby, które pobierały świadczenia pieniężne pomimo istnienia
okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo ograniczenie ich wysokości, są obowiązane do zwrotu nienależnych im świadczeń,
jeżeli były pouczone w formie pisemnej przez organ emerytalny o obowiązku
zawiadomienia o tych okolicznościach.
2. Osoba, która pobierała świadczenia pieniężne ustalone i wypłacone na
podstawie nieprawdziwych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach
świadomego wprowadzenia w błąd organu emerytalnego, jest obowiązana do zwrotu
nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych, wraz z odsetkami ustawowymi za
opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.
2a. Za nienależnie pobrane świadczenia pieniężne uważa się również
świadczenia wypłacone, z przyczyn niezależnych od organu emerytalnego, osobie
innej niż wskazana w decyzji tego organu.
3. Nie można żądać zwrotu nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych za okres:
1) dłuższy niż 12 miesięcy od dnia wydania decyzji, jeżeli osoba pobierająca
świadczenie zawiadomiła właściwy organ emerytalny o okolicznościach
powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie
ich wypłaty, a mimo to świadczenia były jej nadal wypłacane;
2) dłuższy niż 3 lata od dnia wydania decyzji w pozostałych przypadkach.
3a. Kwoty nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych w związku
z osiągnięciem przychodów, o których mowa w art. 41, podlegają zwrotowi za okres
nie dłuższy niż jeden rok kalendarzowy poprzedzający rok, w którym wydano decyzję
o rozliczeniu świadczenia, jeżeli osoba pobierająca to świadczenie powiadomiła organ
emerytalny o osiągnięciu przychodu, w pozostałych zaś przypadkach – za okres nie
dłuższy niż trzy lata kalendarzowe poprzedzające rok wydania tej decyzji.
4. Organ emerytalny może odstąpić od żądania zwrotu nienależnie pobranych
świadczeń pieniężnych w całości lub w części, zmniejszyć wysokość potrąceń z tego
tytułu ustaloną na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych lub zawiesić dokonywanie tych potrąceń na okres nie dłuższy niż
12 miesięcy, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności.

Art. 49a. Jeżeli organ emerytalny nie ustalił prawa do świadczenia lub nie
wypłacił tego świadczenia w terminach określonych w ustawie, jest zobowiązany do
wypłaty odsetek od tego świadczenia na zasadach określonych w art. 85 ust. 1, 1a
i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

art. 50. więcej Art. 50. Organ emerytalny dokonuje potrąceń ze świadczeń pieniężnych
w wysokości i na zasadach określonych w przepisach ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

art. 51. więcej Art. 51. Ze świadczeń pieniężnych prowadzi się egzekucję w wysokości i na
zasadach określonych w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.

art. 52. więcej Art. 52. W ustawie z dnia 10 grudnia 1959 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 1984 r. Nr 29, poz. 149, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1991 r. Nr 94, poz. 422 i Nr 105, poz. 453 oraz z 1992 r. Nr 54, poz. 254) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 39 otrzymuje brzmienie:
„Art. 39. Funkcjonariusze i członkowie ich rodzin mają prawo do świadczeń emerytalnych i rentowych według zasad i na warunkach określonych w przepisach o zaopatrzaniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.";
2) art. 96 otrzymuje brzmienie:
„Art. 96. Sprawy zastrzeżone do właściwości Ministra Spraw Wewnętrznych w ustawie z dnia 16 grudnia 1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą w Milicji Obywatelskiej (Dz. U. Nr 53, poz. 345, z 1983 r. Nr 16, poz. 79, z 1985 r. Nr 20, poz. 85 i Nr 38, poz. 181 oraz z 1989 r. Nr 35, poz. 192) należą - w odniesieniu do funkcjonariuszy Służby Więziennej i członków ich rodzin - do właściwości Ministra Sprawiedliwości."

art. 53. więcej Art. 53. W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179, z 1991 r. Nr 94, poz. 422 i Nr 107, poz. 461 oraz z 1992 r. Nr 54, poz. 254) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 69 w ust. 4, w art. 75 w ust. 3, w art 76 w ust. 3 i w art. 98 po wyrazach „funkcjonariuszy Policji" stawia się przecinek, a wyrazy „oraz ich rodzin" zastępuje się wyrazami „Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin";
2) skreśla się art. 130.

art. 54. więcej Art. 54. W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa (Dz. U. Nr 30, poz. 180, z 1991 r. Nr 94, poz. 422 i Nr 107, poz. 461 oraz z 1992 r. Nr 54, poz. 254) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 56 w ust. 4, w art. 62 w ust. 3, w art. 63 w ust. 3 i w art. 85 po wyrazach „funkcjonariuszy Policji" stawia się przecinek, a wyrazy „oraz ich rodzin" zastępuje się wyrazami „Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin",
2) skreśla się art. 116.

art. 55. więcej Art. 55. W ustawie z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. Nr 78, poz. 462, z 1991 r. Nr 94, poz. 422, z 1992 r. Nr 54, poz. 254 oraz z 1993 r. Nr 12, poz. 52) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 74:
a) w ust. 2 wyrazy „półtora roku wysługi" zastępuje się wyrazami „półtora roku służby",
b) w ust. 5 po wyrazach „funkcjonariuszy Policji" stawia się przecinek, a wyrazy „oraz ich rodzin" zastępuje się wyrazami „Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin";
2) w art. 79 w ust. 3, w art. 80 w ust. 3 i w art. 102 po wyrazach „funkcjonariuszy Policji" stawia się przecinek, a wyrazy „oraz ich rodzin" zastępuje się wyrazami „Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin";
3) skreśla się art. 133;
4) w art. 151 dodaje się ust. 6 w brzmieniu:
„6. Okresu pracy zaliczonego do wysługi lat w Straży Granicznej, o którym mowa w ust. 5, nie traktuje się na równi ze służbą dla celów emerytalnych.";
5) w art. 154:
a) ust. 2 na końcu kropkę zastępuje się przecinkiem oraz dodaje się wyrazy „z tym że przewidziane w nich kompetencje wojskowych organów kwaterunkowych przysługują odpowiednio organom, o których mowa w art. 94.",
b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio po przejściu funkcjonariusza na policyjną emeryturę lub rentę, a także do członków rodziny uprawnionych do policyjnej renty rodzinnej."

art. 56. więcej Art. 56. W ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 80, poz. 400 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 86 i Nr 54, poz. 254) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 60 w ust. 1 i 4, w art. 66 w ust. 2 i art. 84 po wyrazach „funkcjonariuszy Policji" stawia się przecinek, a wyrazy „oraz ich rodzin" zastępuje się wyrazami „Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin",
2) w art. 129 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
„2a. Do ciągłości służby, o której mowa w ust. 2, zalicza się okresy nauki w szkołach pożarniczych."

art. 57. więcej Art. 57. 1. Świadczenia pieniężne przewidziane w ustawie dla funkcjonariuszy i ich rodzin wypłaca właściwy do spraw rent organ Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie decyzji wydanych przez organy emerytalne, o których mowa w art. 32 ust. 1.
2. Organy emerytalne, określone w art. 32 ust. 1, podejmą, nie później niż od dnia 1 stycznia 1995 r., wypłatę świadczeń pieniężnych przewidzianych w ustawie dla funkcjonariuszy i ich rodzin.

art. 58. więcej Art. 58. 1. Osobom, którym w dniu wejścia w życie ustawy przysługują
emerytury i renty na podstawie przepisów dotychczasowych, wysokość tych
świadczeń ustala się na nowo z urzędu, według zasad określonych w ustawie, z tym
że:
1) emerytury i renty, do których prawo ustalono na podstawie przepisów
dotychczasowych, stają się emeryturami i rentami w rozumieniu ustawy;
2) wysługa emerytalna funkcjonariuszy, zwolnionych ze służby do dnia
poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy, podlega zachowaniu i traktuje
się ją jako okres służby, z zastrzeżeniem przepisu art. 13 ust. 2;
3) dotychczasowa podstawa wymiaru świadczeń pieniężnych podlega przeliczeniu
na stawki uposażenia obowiązujące w dniu wejścia w życie ustawy
w następujący sposób:
a) stawki uposażenia zasadniczego oraz dodatku za stopień z dnia zwolnienia
ze służby funkcjonariusza zastępuje się stawkami uposażenia zasadniczego
i dodatku za stopień z dnia wejścia w życie ustawy,
b) ustala się wskaźnik relacji: sumy miesięcznej kwoty dodatków
o charakterze stałym (z wyjątkiem dodatku za stopień) i miesięcznej
równowartości nagrody rocznej do uposażenia zasadniczego i dodatku za
stopień z dnia zwolnienia ze służby; wskaźnik ten wyraża się w procentach
z zaokrągleniem do setnych części procentu; do ustalenia powyższego wskaźnika przyjmuje się dodatki o charakterze stałym, które stosownie do
przepisów o uposażeniu funkcjonariuszy obowiązują w dniu wejścia
w życie ustawy,
c) odtworzoną kwotę dodatków o charakterze stałym, nagrody rocznej lub
premii oblicza się mnożąc przeliczone na dzień wejścia w życie ustawy
uposażenie zasadnicze i dodatek za stopień przez wskaźnik wysokości
dodatków;
4) nie uwzględnia się podwyższeń, o których mowa w art. 15 ust. 2 i 3.
2. Emerytury i renty w wysokości ustalonej stosownie do ust. 1 przysługują od
pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu wejścia w życie ustawy.
Realizacja podwyżki następuje nie później niż w ciągu 60 dni od dnia wejścia w życie
ustawy.
3. Jeżeli kwota emerytury lub renty, ustalona w myśl ust. 1 i 2, byłaby niższa od
kwoty świadczenia przysługującego na podstawie przepisów obowiązujących do dnia
wejścia w życie ustawy, zachowuje się świadczenie w dotychczasowej wysokości do
czasu, gdy jego wymiar, ustalony w myśl tych przepisów, przekroczy kwotę
dotychczasowego świadczenia, z uwzględnieniem ust. 4 i 5.
4. Przy ustalaniu wysokości świadczenia uwzględnia się kwotę świadczenia ze
wszystkimi wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków określonych w art. 25 ust. 1.
5. Emerytury i renty, o których mowa w ust. 1, podlegają waloryzacji na
zasadach określonych w ustawie.
6. Jeżeli po dniu wejścia w życie ustawy zostanie zgłoszony wniosek
o doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze emerytury okresów
składkowych lub nieskładkowych, do ustalenia wysokości emerytury stosuje się
przepisy art. 14 i art. 15 ust. 1.
7. (uchylony)

Art. 58a. 1. Emeryci i renciści Urzędu Ochrony Państwa oraz osoby uprawnione
do renty rodzinnej po funkcjonariuszach, emerytach i rencistach Urzędu Ochrony
Państwa, z zastrzeżeniem art. 39, zachowują prawo do świadczeń pieniężnych
ustalonych na podstawie przepisów ustawy.
2. Funkcjonariusze Urzędu Ochrony Państwa nabywają prawo do świadczeń
pieniężnych z zaopatrzenia emerytalnego na warunkach określonych w przepisach
obowiązujących w dniu zwolnienia ze służby.

art. 59. więcej Art. 59. Osobom, które w związku z art. 13 ust. 2 utraciły prawo do emerytury
przewidzianej w ustawie i nie spełniają warunków do zaopatrzenia emerytalnego na
podstawie innych przepisów – przysługuje świadczenie w wysokości najniższej
emerytury, wypłacanej przez organ emerytalny właściwy według niniejszej ustawy.

art. 60. więcej Art. 60. Emerytury i renty osób, których świadczenia zostały zrewaloryzowane na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1990 r. o rewaloryzacji emerytur i rent dla osób, które ukończyły 80 lat, oraz o zmianie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz. U. poz. 540), podlegają obliczeniu na nowo w wysokości i według zasad określonych w art. 58 ustawy.

art. 61. więcej Art. 61. 1. Funkcjonariuszom zwolnionym z Policji państwowej podstawę
wymiaru świadczenia ustala się przyjmując przeciętne uposażenie funkcjonariusza
przysługujące na stanowisku porównywalnym do stanowiska zajmowanego w dniu
zwolnienia ze służby. Przepis art. 5 oraz przeliczenie, o którym mowa w art. 58 ust. 1,
stosuje się odpowiednio.
2. Członkom Korpusu Technicznego Pożarnictwa i funkcjonariuszom
pożarnictwa zatrudnionym lub pełniącym służbę w zawodowych jednostkach ochrony
przeciwpożarowej podstawę wymiaru świadczenia ustala się przyjmując uposażenie
funkcjonariusza przysługujące na stanowisku porównywalnym do stanowiska
zajmowanego w dniu zwolnienia ze służby. Przepis art. 5 oraz przeliczenie, o którym
mowa w art. 58 ust. 1, stosuje się odpowiednio.
3. W stosunku do funkcjonariuszy, którzy w dniu wejścia w życie ustawy
pozostają w służbie i spełniają na podstawie dotychczasowych przepisów warunki do
ustalenia emerytury policyjnej – w zakresie wysługi emerytalnej stosuje się przepisy
art. 58 ust. 1 pkt 2.
4. Funkcjonariusze inni niż wymienieni w ust. 1, zwolnieni ze służby przed
dniem wejścia w życie ustawy, którym na podstawie dotychczasowych przepisów
prawo do zaopatrzenia emerytalnego nie przysługiwało, prawa tego nie nabywają
również na podstawie niniejszej ustawy.

art. 62. więcej Art. 62. Uznaje się ustalenia zawarte w orzeczeniach komisji do spraw
inwalidztwa i zatrudnienia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w stosunku do
funkcjonariuszy wymienionych w art. 13 ust. 1 pkt 4, odnosząc je odpowiednio do
jednej z grup inwalidzkich wymienionych w art. 20 ust. 1.

art. 63. więcej Art. 63. Osobom uprawnionym do zaopatrzenia emerytalnego na podstawie
ustawy, przebywającym na stałe za granicą, przekazuje się świadczenia pieniężne do
państw, z którymi zostały zawarte umowy międzynarodowe o wzajemnym
przekazywaniu pracowniczych świadczeń emerytalno-rentowych.

art. 64. więcej Art. 64. Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie pozostają w mocy przepisy dotychczasowe, jeżeli nie są sprzeczne z ustawą.

art. 65. więcej Art. 65. Traci moc ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r.
poz. 210, z późn. zm.).

art. 66. więcej Art. 66. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia,
z wyjątkiem przepisów art. 41, art. 44 ust. 3 i art. 48, które wchodzą w życie z dniem
1 stycznia 1995 r.