Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn

art. 1. więcej Art. 1. 1. Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”,
podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
1) dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego,
polecenia testamentowego;
2) darowizny, polecenia darczyńcy;
3) zasiedzenia;
4) nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5) zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez
spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6) nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
2. Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego
na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek
uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego
otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Art. 1a. Przepisy ustawy o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności stosuje
się odpowiednio do nieodpłatnego:
1) nabycia własności rzeczy wspólnej (wspólnego prawa majątkowego) albo jej
części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność;
2) wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich
współwłaścicieli.

art. 2. więcej Art. 2. Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw
majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili
otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim
lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

art. 3. więcej Art. 3. Podatkowi nie podlega:
1) nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca,
ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli
miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) nabycie w drodze spadku, zapisu windykacyjnego lub darowizny praw
autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków
towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających
z nabycia tych praw;
3) (uchylony)
4) nabycie w drodze dziedziczenia środków z pracowniczego programu
emerytalnego;
4a) nabycie w drodze dziedziczenia środków z pracowniczego planu
kapitałowego, o którym mowa w ustawie z dnia 4 października 2018 r. o
pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. poz. 2215 oraz z 2019 r. poz.
1074 i 1572);
5) nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na rachunku zmarłego
członka otwartego funduszu emerytalnego;
6) nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na indywidualnym koncie
emerytalnym oraz na indywidualnym koncie zabezpieczenia emerytalnego;
7) nabycie w drodze spadku kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie,
o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300, 303, 730, 1495, 1553 i 1590).

art. 4. więcej Art. 4. 1. Zwalnia się od podatku:
1) nabycie własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu
przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową
drzewami i innymi roślinami, pod warunkiem że w wyniku nabycia zostanie
utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne, a powierzchnia
gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia
będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha oraz gospodarstwo to
będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia
nabycia; zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa
w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w
sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352
z 24.12.2013, str. 9);
2) (uchylony)
3) nabycie praw do wkładów w spółdzielni rolników, rolniczej spółdzielni
produkcyjnej lub w spółdzielni kółek rolniczych;
4) (uchylony)
5) nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę
zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9637 zł od
jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19 274 zł
w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy
obdarowany przeznaczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na
wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu
jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną
nieruchomość albo spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego
wraz z odsetkami;
5a) nabycie w drodze dziedziczenia praw do wkładu mieszkaniowego
w spółdzielni mieszkaniowej przez osobę zaliczoną do I lub II grupy
podatkowej, jeżeli spełnia warunki określone w art. 16 ust. 2 pkt 2–5 oraz
spółdzielcze prawo do tego lokalu będzie przysługiwało nabywcy wkładu
przez okres co najmniej 5 lat od dnia jego ustanowienia; warunek ten uważa
się za zachowany także w przypadku przeniesienia przez spółdzielnię
własności tego lokalu na nabywcę;
6) nabycie w drodze darowizny praw do rachunku
oszczędnościowo-kredytowego przez osobę pozostającą faktycznie we
wspólnym pożyciu małżeńskim z posiadaczem rachunku
oszczędnościowo-kredytowego w kasie mieszkaniowej, pod warunkiem
przeznaczenia środków zgromadzonych na tym rachunku na cele
mieszkaniowe;
7) (uchylony)
8) nabycie własności fizycznie wydzielonych części nieruchomości w drodze
zasiedzenia przez osoby będące współwłaścicielami ułamkowych części
nieruchomości – do wysokości udziału we współwłasności;
9) nabycie w drodze spadku lub zapisu windykacyjnego:
a) przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej przedmiotów
wyposażenia mieszkania, pościeli, odzieży, bielizny oraz narzędzi pracy
przeznaczonych do użytku w gospodarstwie domowym; jeżeli w skład
wyposażenia mieszkania wchodzą meble zabytkowe, przepis lit. c
niniejszego punktu stosuje się odpowiednio,
b) dzieł sztuki i rękopisów będących przedmiotem twórczości
spadkodawcy oraz materiałów bibliotecznych, jeżeli spadkodawca
zajmował się twórczością lub działalnością naukową, oświatową,
artystyczną, literacką lub publicystyczną,
c) zabytków ruchomych i kolekcji wpisanych do rejestru zabytków, a także
zabytków użyczonych muzeum w celach naukowych lub
wystawienniczych na okres nie krótszy niż 2 lata,
d) przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej zabytków
nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, jeżeli nabywca
zabezpiecza je i konserwuje zgodnie z obowiązującymi przepisami;
10) (uchylony)
11) (uchylony)
12) nabycie przez rolnika pojazdów rolniczych i maszyn rolniczych oraz części
do tych pojazdów i maszyn pod warunkiem, że te pojazdy i maszyny rolnicze
w ciągu 3 lat od daty otrzymania nie zostaną przez nabywcę sprzedane lub
darowane osobom trzecim; niedotrzymanie tego warunku powoduje utratę zwolnienia;
13) (uchylony)
14) (uchylony)
15) nabycie przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej własności rzeczy lub
praw majątkowych w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
16) nabycie w drodze spadku prawa do rekompensaty w rozumieniu ustawy
z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu
pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej
Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2097);
17) nabycie w drodze dziedziczenia lub darowizny przez osoby tworzące rodzinę
zastępczą lub prowadzącego rodzinny dom dziecka, o których mowa
w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, pieniędzy lub
innych rzeczy pod warunkiem, że pieniądze te lub rzeczy w okresie
12 miesięcy od dnia ich otrzymania zostaną przeznaczone na cele
bezpośrednio związane ze sprawowaniem pieczy zastępczej;
18) nabycie w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego,
dalszego zapisu, polecenia testamentowego lub darowizny własności
(współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego
stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa
do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do
domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie przez repatrianta, jeżeli
spełnia warunki określone w art. 16 ust. 2 pkt 2 i 3; przepisy art. 16 ust. 7 i 8
stosuje się odpowiednio.
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. Zwolnienia określone w ust. 1 oraz art. 4a i art. 4b stosuje się, jeżeli w
chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego
z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o
Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa.
5. (uchylony)
6. (uchylony)

Art. 4a. 1. Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw
majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo,
ojczyma i macochę, jeżeli:
1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu
naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania
obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–5, 7 i 8
oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6
miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego
nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia
darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej
samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie
nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych,
przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich
otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego
rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie
oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
1a. Jeżeli dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw
majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie
spadkowe, termin 6 miesięcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, do zgłoszenia tego
nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego liczy się od dnia
zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego
poświadczenia spadkowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.
2. Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw
majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a,
zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub
prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6
miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni
fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.
3. W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1–2, nabycie
własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach
określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
4. Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
1) wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie
w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie,
doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie
przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2) nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego
albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia, wzór zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw
majątkowych i zakres danych w nim zawartych, w tym w szczególności:
1) dane identyfikujące podatników obowiązanych do złożenia zgłoszenia oraz
dane stanowiące podstawę zaliczenia do I grupy podatkowej,
2) dane identyfikujące oraz ostatni adres spadkodawcy, darczyńcy lub innej
osoby, od której lub po której została nabyta własność rzeczy lub prawa
majątkowe,
3) dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych, ich rodzaj, miejsce
położenia rzeczy lub wykonywania praw majątkowych, wraz z ich wartością
rynkową oraz wielkość nabytego udziału
– uwzględniając konieczność potwierdzenia nabycia w celu skorzystania ze zwolnienia.

Art. 4b. 1. Zwalnia się od podatku nabycie w drodze dziedziczenia lub zapisu
windykacyjnego własności przedsiębiorstwa osoby fizycznej lub udziału w nim,
pod warunkiem:
1) zgłoszenia przez nabywcę nabycia własności przedsiębiorstwa lub udziału w
nim właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od
dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku,
zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego
poświadczenia spadkowego;
2) prowadzenia tego przedsiębiorstwa przez nabywcę przez okres co najmniej 2
lat od dnia jego nabycia.
2. Jeżeli przedsiębiorstwo nabędzie więcej niż jedna osoba, zwolnienie
przysługuje tym nabywcom, którzy będą je prowadzili przez okres, o którym mowa
w ust. 1 pkt 2.
3. Warunki określone w ust. 1 pkt 2 i ust. 2 uważa się za zachowane także w
przypadku, gdy przedsiębiorstwo zostało w całości wniesione jako wkład do spółki,
a objęte w zamian udziały lub akcje nie zostaną zbyte przed upływem 2 lat od dnia
nabycia własności przedsiębiorstwa lub udziału w nim.
4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia, wzór zgłoszenia o nabyciu własności przedsiębiorstwa lub udziału
w nim oraz zakres danych w nim zawartych, w szczególności:
1) dane identyfikujące podatników obowiązanych do złożenia zgłoszenia,
2) dane identyfikujące oraz ostatni adres spadkodawcy, po którym została nabyta
własność przedsiębiorstwa lub udział w nim,
3) dane dotyczące rzeczy lub praw majątkowych wchodzących w skład nabytego
przedsiębiorstwa oraz wielkość nabytego w nim udziału
– uwzględniając konieczność potwierdzenia nabycia w celu skorzystania ze zwolnienia.

art. 5. więcej Art. 5. Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

art. 6. więcej Art. 6. 1. Obowiązek podatkowy powstaje:
1) przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku;
2) przy nabyciu w drodze zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub z polecenia
testamentowego – z chwilą wykonania zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub polecenia;
2a) przy nabyciu tytułem zachowku – z chwilą zaspokojenia roszczenia;
2b) przy nabyciu w drodze zapisu windykacyjnego – z chwilą uprawomocnienia
się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, postanowienia
częściowego stwierdzającego nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego,
zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego
poświadczenia spadkowego;
3) przy nabyciu praw do wkładów oszczędnościowych określonych w art. 1
ust. 2 – z chwilą śmierci wkładcy;
3a) przy nabyciu jednostek uczestnictwa określonych w art. 1 ust. 2 – z chwilą
śmierci uczestnika funduszu inwestycyjnego;
4) przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę
oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez
zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego
świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają
szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje
z chwilą złożenia takich oświadczeń;
5) przy nabyciu z polecenia darczyńcy – z chwilą wykonania polecenia;
6) przy nabyciu w drodze zasiedzenia – z chwilą uprawomocnienia się
postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie;
7) przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności – z chwilą
zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli
ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności;
8) przy nabyciu w drodze nieodpłatnej służebności, renty oraz użytkowania –
z chwilą ustanowienia tych praw.
1a. Jeżeli nabycie następuje w częściach, obowiązek podatkowy powstaje z
chwilą nabycia poszczególnych części.
2. Przy nabyciu pod warunkiem zawieszającym obowiązek podatkowy
powstaje z chwilą ziszczenia się warunku. Naczelnik urzędu skarbowego może
jednak ustalić należność podatkową, jaka przypadałaby w razie ziszczenia się
takiego warunku, i należność tę zabezpieczyć.
3. Nabycie pod warunkiem rozwiązującym uważa się w rozumieniu ustawy za
nabycie bezwarunkowe. W razie spełnienia się warunku rozwiązującego w ciągu
3 lat od dnia nabycia, decyzja ustalająca zobowiązanie podatkowe podlega uchyleniu.
4. Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie
pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli
pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą
uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone
do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez
podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.

art. 7. więcej Art. 7. 1. Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw
majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według
stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania
obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi
ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan
rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu
ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.
2. Jeżeli spadkobierca, obdarowany lub osoba, na której rzecz został
uczyniony zapis zwykły lub windykacyjny, zostali obciążeni obowiązkiem
wykonania polecenia lub zapisu zwykłego, wartość obciążenia z tego tytułu
stanowi ciężar spadku, darowizny, zapisu zwykłego lub windykacyjnego,
a w przypadku polecenia, o ile zostało wykonane.
3. Do długów i ciężarów zalicza się również koszty leczenia i opieki w czasie
ostatniej choroby spadkodawcy, jeżeli nie zostały pokryte za jego życia i z jego
majątku, koszty pogrzebu spadkodawcy, łącznie z nagrobkiem, w takim zakresie,
w jakim koszty te odpowiadają zwyczajom przyjętym w danym środowisku, jeżeli
nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy, z zasiłku pogrzebowego lub nie
zostały zwrócone w innej formie, oraz koszty postępowania spadkowego,
wynagrodzenie wykonawcy testamentu, obowiązki wykonania zapisów i poleceń
zamieszczonych w testamencie, wypłaty z tytułu zachowku oraz inne obowiązki
wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących spadków.
3a. Długi i ciężary związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, o którym
mowa w art. 4b, obciążające to przedsiębiorstwo nie podlegają odliczeniu od
wartości pozostałych rzeczy lub praw majątkowych stanowiących przedmiot spadku.
4. Przy nabyciu w drodze zasiedzenia wyłącza się z podstawy opodatkowania
wartość nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia.
5. Jeżeli budynek stanowiący część składową gruntu będącego przedmiotem
nabycia został wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez
zasiedzenie, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tego budynku.
6. Przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę
opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części
przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem
przysługiwał nabywcy.

art. 8. więcej Art. 8. 1. Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się
w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej
tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych – w wysokości tych wkładów.
1a. Wartość jednostek uczestnictwa przyjmuje się w wysokości ustalonej
przez fundusz inwestycyjny zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o
funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1355, z późn. zm.).
2. (uchylony)
3. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie
przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku,
z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie
prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.
4. Jeżeli nabywca nie określił wartości nabytych rzeczy lub praw
majątkowych albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny
naczelnika urzędu skarbowego wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę do
jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od
dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej
oceny. Jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość
nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej
określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę
wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość
określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości
podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca.
5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio, jeżeli kilku nabywców podało różne
wartości tej samej rzeczy lub prawa majątkowego.
6. (uchylony)
7. (uchylony)
8. (uchylony)
9. (uchylony)

art. 9. więcej Art. 9. 1. Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby,
własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1) 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2) 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3) 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
2. Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby
następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio
nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub
po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło
ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy
i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych
poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia
nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani
zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy
i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.
3. (uchylony)
4. W przypadku nabycia tytułem polecenia za zbywcę uznaje się odpowiednio
darczyńcę lub spadkodawcę. W przypadku gdy darczyńca nakłada na
obdarowanego tytułem polecenia obowiązek przeniesienia własności rzeczy lub
przeniesienia (ustanowienia) praw na rzecz darczyńcy, za zbywcę uważa się obdarowanego.

art. 10. więcej Art. 10. (uchylony).

art. 11. więcej Art. 11. Jeżeli na skutek przyjęcia spadku lub darowizny następuje
zwolnienie nabywcy z zobowiązania albo jego wygaśnięcie, wartość tego
zobowiązania wlicza się do podstawy opodatkowania.

art. 12. więcej Art. 12. Jeżeli przedmiotem nabycia jest prawo majątkowe polegające na
obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy, a wartość tego prawa
nie może być ustalona w chwili powstania obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania ustala się w miarę wykonywania tych świadczeń. Naczelnik urzędu skarbowego może jednak za zgodą podatnika przyjąć za podstawę opodatkowania
prawdopodobną wartość świadczeń powtarzających się za cały czas trwania
obowiązku tych świadczeń.

art. 13. więcej Art. 13. 1. Wartość świadczeń powtarzających się przyjmuje się do podstawy
opodatkowania w wysokości rocznego świadczenia pomnożonego:
1) w razie ustanowienia świadczeń na czas określony co do liczby lat lub ich
części – przez liczbę lat lub ich części;
2) w pozostałych przypadkach, w tym w razie ustanowienia świadczeń na czas
nieokreślony – przez 10 lat.
2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do obliczenia wartości prawa
użytkowania i służebności.
3. Roczną wartość użytkowania i służebności ustala się w wysokości 4%
wartości rzeczy oddanej w użytkowanie lub obciążonej służebnością.

art. 14. więcej Art. 14. 1. Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej,
do której zaliczony jest nabywca.
2. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku
nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
3. Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową,
rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych
i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków,
małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3) do grupy III – innych nabywców.
4. Za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się również przysposabiających,
a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych.
4a. Za zstępnych w rozumieniu ustawy uważa się również osoby, które
przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu
rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 821), a za wstępnych
także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom
dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.
5. (uchylony)

art. 15. więcej Art. 15. 1. Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad
kwotę wolną od podatku, według następujących skal:

(tabela w załączniku)

2. Nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu
w wysokości 7% podstawy opodatkowania; art. 9 ust. 1 nie ma w tym wypadku
zastosowania.
3. Przy ustalaniu wysokości podatku przyjmuje się kwoty wartości rzeczy
i praw majątkowych określone w art. 4 ust. 1 pkt 5 i w art. 9 ust. 1 oraz skale
podatkowe określone w ust. 1 obowiązujące w dniu powstania obowiązku
podatkowego, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub
polecenia darczyńcy podlega opodatkowaniu według stawki 20%, jeżeli obowiązek
podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym
w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli
podatkowej lub kontroli celno-skarbowej na okoliczność dokonania tej darowizny,
a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony.

art. 16. więcej Art. 16. 1. W przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku
mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim
prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:
1) w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego
zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez
osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
2) w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego
zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
3) w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego
zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do III grupy
podatkowej, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki
spadkodawcą, na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie
poświadczonym, przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza
– nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej
wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.
W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo
udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga
przysługuje stosownie do wielkości udziału.
2. Ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:
1) spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
2) nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego
stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność
budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie
6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy
darowizny w formie aktu notarialnego;
3) nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego,
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające
z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub
prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi
prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia
umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
4) nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu
w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia
umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
5) będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu
lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:
a) od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny
w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania lub
zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na
pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
b) od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały
w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli nabywca zamieszka i dokona
zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania
podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.
3. Jeżeli nabyty budynek lub lokal jest zajęty przez osoby trzecie, spełnienie
warunków określonych w ust. 2 pkt 2–5 może nastąpić w okresie 5 lat od dnia
nabycia; w tym wypadku zawiesza się odpowiednio bieg terminu przedawnienia do
dokonania wymiaru podatku.
4. Za powierzchnię użytkową budynku (lokalu) w rozumieniu ustawy uważa
się powierzchnię mierzoną po wewnętrznej długości ścian pomieszczeń na
wszystkich kondygnacjach (podziemnych i naziemnych, z wyjątkiem powierzchni
piwnic i klatek schodowych oraz szybów dźwigów).
5. Powierzchnie pomieszczeń lub ich części oraz część kondygnacji
o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej
budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m – powierzchnię tę pomija się.
6. (uchylony)
7. Nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego:
1) zbycie udziału w budynku lub lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną
nieruchomość, albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu
mieszkalnego na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych, albo
2) zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną
nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie),
jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca
zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie
innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału
w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości
w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym
i nabytym albo wybudowanym budynku lub lokalu, potwierdzonego
zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.
8. Warunek określony w ust. 2 pkt 5 lit. b uważa się za spełniony również
wtedy, gdy budynek lub lokal mieszkalny (udział w budynku lub lokalu) albo
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego (udział w takim prawie)
został zbyty przed rozpoczęciem zamieszkiwania, ze względu na konieczność
zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych
ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w
budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu
nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia.

art. 17. więcej Art. 17. 1. Kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od
podatku, określone w art. 4 ust. 1 pkt 5, oraz niepodlegające opodatkowaniu,
określone w art. 9 ust. 1, a także przedziały nadwyżki kwot wartości rzeczy i praw
majątkowych podlegających opodatkowaniu, określone w art. 15 ust. 1, podwyższa
się w przypadku wzrostu cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku o ponad
6%, w stopniu odpowiadającym wzrostowi tych cen.
2. Wzrost cen, o których mowa w ust. 1, oblicza się na podstawie
skumulowanego indeksu wskaźników kwartalnych publikowanych
w komunikatach Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego ogłoszonych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” w terminie 30 dni po upływie każdego kwartału.
3. Kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku,
określone w art. 4 ust. 1 pkt 5, oraz niepodlegające opodatkowaniu, określone
w art. 9 ust. 1, a także przedziały nadwyżek kwot wartości rzeczy i praw
majątkowych podlegających opodatkowaniu, określone w art. 15 ust. 1, zaokrągla
się w górę do pełnych złotych, a stawki podatku do pełnych dziesiątek groszy.
4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych ustala, w drodze
rozporządzenia, kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku
i niepodlegające opodatkowaniu, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz skale
podatkowe, o których mowa w art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem zasad określonych
w ust. 1–3.

Art. 17a. 1. Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć,
w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu
naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw
majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się
dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.
2. Obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków,
w których podatek jest pobierany przez płatnika.
3. W przypadku nabycia rzeczy lub praw majątkowych niewykazanych
w zeznaniu podatkowym, podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania
podatkowego organowi, któremu złożono zeznanie podatkowe, w terminie 14 dni
od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu.
4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:
1) wzór zeznania podatkowego, a także szczegółowy zakres zawartych w nim
danych, uwzględniając w szczególności:
a) imię i nazwisko (nazwę lub firmę) oraz ostatni adres spadkodawcy,
darczyńcy lub innej osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy
lub prawa majątkowe, oraz jej identyfikator podatkowy,
b) dane dotyczące przedmiotu opodatkowania, w tym nabyte rzeczy i prawa
majątkowe, miejsce położenia tych rzeczy lub wykonywania praw
majątkowych, wraz z ich wartością rynkową, oraz długi i ciężary
obciążające nabyte rzeczy i prawa majątkowe, a także nakłady
poczynione na rzeczy nabyte w drodze zasiedzenia,
c) dane podatników obowiązanych do złożenia zeznania podatkowego,
w tym imiona, nazwiska, adresy i identyfikatory podatkowe, dane
stanowiące podstawę zaliczenia do grupy podatkowej, o której mowa
w art. 14, oraz wielkość nabytego udziału;
2) rodzaje dokumentów, które powinny być dołączone do zeznania
podatkowego, uwzględniając konieczność potwierdzenia nabycia rzeczy lub
praw majątkowych wymienionych w zeznaniu podatkowym, posiadania przez
zbywcę tytułu prawnego do tych rzeczy lub praw, istnienia długów i ciężarów,
obciążających nabyte rzeczy lub prawa majątkowe, a przy nabyciu w drodze
zasiedzenia – poniesienie nakładów na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia;
3) przypadki, w których może być złożone wspólne zeznanie podatkowe, oraz
tryb jego składania, uwzględniając konieczność uproszczenia postępowania
podatkowego oraz zmniejszenia kosztów jego prowadzenia.

art. 18. więcej Art. 18. 1. Notariusze są płatnikami podatku od dokonanej w formie aktu notarialnego:
1) darowizny;
2) umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym
przedmiocie;
3) umowy nieodpłatnego ustanowienia służebności;
4) umowy nieodpłatnego ustanowienia użytkowania.
2. Płatnicy są obowiązani:
1) prowadzić rejestr podatku;
2) pobrać należny podatek z chwilą sporządzenia aktu notarialnego,
z zastrzeżeniem ust. 3;
3) wpłacić pobrany podatek na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy
którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na siedzibę
płatnika wykonuje swoje zadania, w terminie do 7 dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, a także przekazać w
tym terminie, w formie elektronicznej, deklarację o wysokości pobranego i
wpłaconego przez płatnika podatku, w tym informację o kwocie podatku
należnego poszczególnym gminom;
4) przekazywać w terminie, o którym mowa w pkt 3, naczelnikowi urzędu
skarbowego właściwemu ze względu na siedzibę płatnika sporządzoną w
formie papierowej albo w formie elektronicznej informację zawierającą treść
aktów notarialnych lub dane z tych aktów dotyczące czynności, o których
mowa w ust. 1.
3. W przypadku określonym w art. 12 notariusz nie oblicza i nie pobiera podatku.
4. (uchylony)
5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia:
1) sposób pobierania podatku przez płatników, w tym w szczególności
czynności związane z poborem podatku, zakres pouczeń udzielanych
podatnikom oraz treść rejestru podatku,
2) zakres danych zawartych w deklaracji,
3) zakres informacji, o której mowa w ust. 2 pkt 4, oraz sposób jej przekazywania
– uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego i sprawnego poboru
podatku przez płatników oraz kompletności i wiarygodności informacji
przekazywanych przez nich naczelnikowi urzędu skarbowego.

art. 19. więcej Art. 19. 1. Dłużnicy spadkodawcy lub osób, którym przysługują
wierzytelności z tytułu zapisu (dalszego zapisu), wkładu oszczędnościowego na
podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci lub umorzenia jednostek
uczestnictwa funduszu inwestycyjnego otwartego lub specjalistycznego funduszu
inwestycyjnego otwartego na podstawie dyspozycji uczestnika tych funduszy na
wypadek jego śmierci są obowiązani przekazać naczelnikowi urzędu skarbowego
właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela, informację o dokonanych wypłatach (zwrocie długu) i ich wysokości, w terminie 14 dni od
dnia wypłaty.
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio przy wypłacie przez spadkobierców
należności w gotówce przypadającej z tytułu zapisu, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego.
5. Osoby, które dopuściły do wypłaty z naruszeniem przepisów ust. 1–4,
odpowiadają za zobowiązania podatkowe solidarnie z podatnikiem do wysokości wypłaconych kwot.
6. Jeżeli przedmiotem aktu notarialnego, który ma być sporządzony, lub
dokumentu, co do którego notariusz ma uwierzytelnić podpis, ma być zbycie praw
do spadku albo zbycie lub obciążenie rzeczy lub praw majątkowych uzyskanych
tytułem, określonym w art. 1, notariusz może dokonać tych czynności tylko za
uprzednią pisemną zgodą naczelnika urzędu skarbowego albo po przedstawieniu
zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego,
że nabycie jest zwolnione od podatku, że należny podatek został zapłacony albo
zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.

art. 20. więcej Art. 20. Traci moc ustawa z dnia 19 grudnia 1975 r. o podatku od spadków
i darowizn (Dz. U. poz. 228).

art. 21. więcej Art. 21. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia i ma również
zastosowanie do spraw wszczętych przed jej wejściem w życie, niezakończonych
decyzją ostateczną.