Art. 43. 1. Do szpitala psychiatrycznego i domu pomocy społecznej
przeznaczonego dla osób chorych psychicznie lub upośledzonych umysłowo ma
prawo wstępu o każdej porze sędzia w celu kontroli legalności przyjęcia
i przebywania w takim szpitalu lub domu pomocy społecznej osób z zaburzeniami
psychicznymi, przestrzegania ich praw oraz kontroli warunków, w jakich one tam
przebywają.
2. Kontrolę sprawuje sędzia wykazujący się szczególną znajomością
problematyki ochrony zdrowia psychicznego wyznaczony przez prezesa sądu
okręgowego, w którego okręgu znajduje się szpital psychiatryczny lub dom pomocy
społecznej.
3. Kontrola jest prowadzona przez:
1) badanie prawidłowości prowadzenia dokumentacji stanowiącej podstawę
przyjęcia do szpitala psychiatrycznego i domu pomocy społecznej oraz
przebywania w tych podmiotach osób z zaburzeniami psychicznymi;
1a) badanie prawidłowości stosowania ograniczenia możliwości samodzielnego
opuszczania terenu domu pomocy społecznej na podstawie ustawy z dnia
12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
2) badanie prawidłowości prowadzenia dokumentacji medycznej dotyczącej
zastosowania przymusu bezpośredniego lub rejestru przypadków zastosowania
przymusu bezpośredniego, z uwzględnieniem danych utrwalonych za pomocą
urządzeń monitorujących;
3) badanie prawidłowości prowadzenia dokumentacji medycznej dotyczącej
świadczeń zdrowotnych stwarzających podwyższone ryzyko dla osób
z zaburzeniami psychicznymi;
4) badanie współdziałania kontrolowanego podmiotu z rodzinami i opiekunami
osób z zaburzeniami psychicznymi;
5) badanie prawidłowości i terminowości załatwiania skarg i wniosków osób
z zaburzeniami psychicznymi przebywających w kontrolowanym podmiocie;
6) kontakt bezpośredni z osobami z zaburzeniami psychicznymi przebywającymi
w kontrolowanym podmiocie;
7) wydawanie zaleceń pokontrolnych oraz sprawdzanie prawidłowości
i terminowości ich realizacji;
8) podejmowanie innych czynności zmierzających do usunięcia uchybień
i zapobiegania ich powstawaniu.
4. Sędzia wykonuje kontrole:
1) stałe – co najmniej raz w roku, obejmujące wszystkie czynności, o których mowa
w ust. 3, przeprowadzane w szpitalach psychiatrycznych i w domach pomocy
społecznej lub
2) doraźne – obejmujące wszystkie albo niektóre z czynności, o których mowa
w ust. 3, przeprowadzane w szczególności w razie uzasadnionego podejrzenia występowania uchybień w funkcjonowaniu szpitala psychiatrycznego i domu pomocy społecznej.
5. Sędzia zawiadamia kierownika szpitala psychiatrycznego i domu pomocy
społecznej o przystąpieniu do czynności kontrolnych i zakresie kontroli.
6. Po zakończeniu kontroli sędzia zapoznaje kierownika kontrolowanego
podmiotu z jej wynikami, umożliwiając w terminie 3 dni roboczych ustosunkowanie
się do dokonanych ustaleń oraz do propozycji zaleceń pokontrolnych. W miarę potrzeby kierownik organizuje naradę pokontrolną, w której powinni brać udział również inni pracownicy kontrolowanego podmiotu.
7. O terminie i przedmiocie narady pokontrolnej zawiadamia się organ
sprawujący nadzór nad kontrolowanym podmiotem.
8. Sędzia sporządza sprawozdanie z przebiegu kontroli w terminie 14 dni od dnia
jej zakończenia. Sprawozdanie przechowuje się we właściwym sądzie okręgowym.
9. Sprawozdanie z przebiegu kontroli zawiera:
1) wskazanie terminu przeprowadzonej kontroli;
2) wskazanie okresu objętego kontrolą i szczegółowego przedmiotu kontroli;
3) ocenę sposobu wykonania zaleceń wydanych w następstwie poprzedniej
kontroli;
4) szczegółową ocenę kontrolowanego podmiotu;
5) ustalenie wyników przeprowadzonej kontroli, w tym stwierdzonych uchybień;
6) zalecenia pokontrolne;
7) ewentualne wnioski związane z naruszeniem obowiązków zawodowych;
8) podpis sędziego;
9) datę sporządzenia.
10. Prezes sądu okręgowego przesyła odpis sprawozdania z przebiegu kontroli
w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania właściwemu sądowi opiekuńczemu,
kierownikowi kontrolowanego podmiotu i organowi sprawującemu nadzór nad tym
podmiotem, w celu podjęcia stosownych czynności.
11. W razie stwierdzenia istotnych uchybień w działalności kontrolowanego
podmiotu prezes sądu okręgowego przesyła odpis sprawozdania z przebiegu kontroli
w terminie 30 dni od dnia zakończenia kontroli Ministrowi Sprawiedliwości oraz
ministrowi właściwemu do spraw zdrowia – w przypadku kontroli w szpitalu
psychiatrycznym albo właściwemu wojewodzie – w przypadku kontroli w domu
pomocy społecznej.
12. Kierownik kontrolowanego podmiotu lub organ sprawujący nadzór nad tym
podmiotem może, w terminie 14 dni od dnia otrzymania sprawozdania z przebiegu
kontroli, zgłosić prezesowi sądu okręgowego zastrzeżenia lub wnioski dotyczące
wyników kontroli oraz zaleceń pokontrolnych.
13. Prezes sądu okręgowego w terminie 30 dni od dnia otrzymania zastrzeżeń lub
wniosków, o których mowa w ust. 12, zawiadamia zgłaszającego o sposobie ich
załatwienia.
14. Kierownik kontrolowanego podmiotu składa prezesowi sądu okręgowego we
wskazanym przez niego terminie informację dotyczącą zakresu i sposobu wykonania
zaleceń pokontrolnych.
15. O niewykonaniu lub niewłaściwym wykonaniu zaleceń pokontrolnych
prezes sądu okręgowego zawiadamia organ sprawujący nadzór nad kontrolowanym
podmiotem.

Art. 43a. 1. Domy pomocy społecznej niewymienione w art. 43 ust. 1 oraz
placówki zapewniające całodobową opiekę, o których mowa w art. 67 i art. 69 ustawy
z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, podlegają kontroli w zakresie
przestrzegania praw osób, w stosunku do których zastosowano ograniczenie
możliwości samodzielnego opuszczania domu pomocy społecznej lub placówki.
2. Do kontroli, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 43.

Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego art. 43

DODAJ