Art. 3. 1. Ubezpieczeniu podlega się z mocy ustawy albo na wniosek.
1a. Objęcie ubezpieczeniem pomocnika rolnika następuje od dnia oznaczonego
w umowie o pomocy przy zbiorach, o której mowa w art. 91a, jako dzień rozpoczęcia
świadczenia pomocy przy zbiorach, o której mowa w art. 91a, a w przypadku gdy ta
umowa nie określa tego dnia – od dnia zawarcia tej umowy.
2. Jeżeli ustawa przewiduje objęcie ubezpieczeniem na wniosek, z wnioskiem
o objęcie ubezpieczeniem może wystąpić zainteresowana osoba lub rolnik, na którego
rachunek ta osoba pracuje.
2a. Objęcie ubezpieczeniem na wniosek następuje od dnia wskazanego we
wniosku o objęcie ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym
wniosek został złożony.
3. Osoba podlegająca ubezpieczeniu na wniosek może w każdym czasie odstąpić
od ubezpieczenia, składając oświadczenie w tej sprawie.
4. Równoznaczne z odstąpieniem od ubezpieczenia na wniosek jest nieopłacenie
w terminie składki, chyba że rolnik obowiązany do jej opłacenia, przed upływem
terminu płatności, wystąpił o jego odroczenie albo nieopłacenie składki w terminie
było skutkiem siły wyższej.
5. Przepis ust. 4 nie ma zastosowania do osób, za które wójt opłaca składki na
ubezpieczenie emerytalno-rentowe w związku z pobieraniem świadczenia
pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego na podstawie ustawy z dnia
28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2220, z późn.
zm.) albo zasiłku dla opiekuna na podstawie ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r.
o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2017 r. poz. 2092 oraz z 2019
r. poz. 1818).
6. Jeżeli wniosek o objęcie ubezpieczeniem na podstawie art. 16 ust. 2
pkt 4 złożony został w ciągu 30 dni od dnia wydania przez wójta decyzji przyznającej
świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy na podstawie ustawy
z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych albo zasiłek dla opiekuna na podstawie ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla
opiekunów, objęcie tym ubezpieczeniem następuje od dnia przyznania prawa do tego
świadczenia albo zasiłku.
7. Termin określony w ust. 6 może zostać przywrócony na wniosek osoby,
o której mowa w art. 16 ust. 2 pkt 4, jeżeli udowodni, że niezachowanie terminu
nastąpiło wskutek zdarzeń losowych.

Art. 3a. 1. Ubezpieczenie ustaje od dnia następującego po dniu, w którym ustały
okoliczności uzasadniające podleganie ubezpieczeniu, z zastrzeżeniem ust. 3.
2. Ubezpieczenie na wniosek ustaje także:
1) od dnia wskazanego w oświadczeniu ubezpieczonego, nie wcześniej jednak niż
od dnia, w którym to oświadczenie zostało złożone Kasie, albo
2) od pierwszego dnia okresu ubezpieczenia, za który składka nie została opłacona.
3. Jeżeli wraz z ustaniem okoliczności uzasadniających podleganie
ubezpieczeniu z mocy ustawy następują okoliczności uzasadniające objęcie
ubezpieczeniem na wniosek, ubezpieczenie istniejące z mocy ustawy ustaje od dnia
następującego po dniu, w którym ubezpieczonemu doręczono decyzję stwierdzającą
ustanie ubezpieczenia z mocy ustawy.
4. Jeżeli złożony został wniosek o rentę lub emeryturę, obowiązek ubezpieczenia
ustaje od dnia następującego po dniu, w którym wydana została decyzja o przyznaniu
świadczenia, jednak nie wcześniej niż od dnia, w którym ubezpieczony nabył to prawo.

Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników art. 3