Wyrok SA w Białymstoku z 30 lipca 2015 r. w sprawie o ustalenie.

Teza Zabezpieczeniu praw osób trzecich i samej spółdzielni służy art. 18 § 3 Pr. Spółdz., zgodnie z którym spółdzielnia może odmówić członkowi wglądu do umów zawieranych z osobami trzecimi, jeżeli naruszałoby to prawa tych osób lub jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że członek spółdzielni wykorzysta pozyskane informacje w celach sprzecznych z interesem spółdzielni i przez to wyrządzi spółdzielni znaczną szkodę.
Data orzeczenia 30 lipca 2015
Data uprawomocnienia 30 lipca 2015
Sąd Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny
Przewodniczący Bogusław Dobrowolski
Tagi Uchwały organów spółdzielni
Podstawa Prawna 8spoldzielnie-mieszkaniowe 8spoldzielnie-mieszkaniowe 8spoldzielnie-mieszkaniowe 8spoldzielnie-mieszkaniowe 8spoldzielnie-mieszkaniowe 18prawo-spoldzielcze 8spoldzielnie-mieszkaniowe 102kpc 233kpc 227kpc 6kc 189kpc 61k 8spoldzielnie-mieszkaniowe 42prawo-spoldzielcze 87k 8spoldzielnie-mieszkaniowe 1spoldzielnie-mieszkaniowe 8spoldzielnie-mieszkaniowe 8spoldzielnie-mieszkaniowe 386kpc 385kpc 113koszty-sadowe-w-sprawach-cywilnych

Rozstrzygnięcie
Sąd

Sygn. akt I ACa 262/15


WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 lipca 2015 r.


Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny


w składzie:


Przewodniczący


:


SSA Bogusław Dobrowolski


Sędziowie


:


SA Jarosław Marek Kamiński (spr.)


SO del. Dariusz Małkiński


Protokolant


:


Izabela Lach


po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 2015 r. w Białymstoku


na rozprawie


sprawy z powództwa S. P.


przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej w S.


o ustalenie


na skutek apelacji powoda


od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku


z dnia 16 grudnia 2014 r. sygn. akt I C 696/14


I.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt. I w ten sposób, że ustala, iż uchwała nr (...) Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej w S. z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie uchwalenia „Regulaminu udostępniania dokumentów członkom Spółdzielni Mieszkaniowej w S. i ustalania opłat za ich wydawanie” - stanowiącego załącznik do uchwały, jest nieważna w części dotyczącej § 2 ust. 3 i 4 oraz § 8 wymienionego Regulaminu; oddala powództwo w pozostałej części,


II.  nakazuje ściągnąć od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Białymstoku kwotę 180 złotych tytułem nieuiszczonej opłaty od apelacji.


UZASADNIENIE


Powód S. P., w pozwie skierowanym przeciwko pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej w S., wnosił o ustalenie, że uchwała Rady Nadzorczej Spółdzielni nr (...) z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie uchwalenia „Regulaminu udostępniania dokumentów członkom Spółdzielni Mieszkaniowej w S. i ustalania opłat za ich wydawanie” jest sprzeczna z prawem, tj. art. 8 (( 1)) ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 16 września 1982 r. Podnosił, że postanowienia regulaminu zabraniające fotografowania, skanowania i zapisywania w inny sposób dokumentów, ograniczają prawo dostępu i posiadania we własnym archiwum dokumentów Spółdzielni. Wskazywał także na brak podstawy prawnej do żądania opłaty za wgląd w dokumenty, podnosząc, że samodzielne sporządzenie odpisu dokumentu lub skanowanie aparatem cyfrowym w żaden sposób nie naraża Spółdzielni na jakiekolwiek koszty.


Pozwana wnosiła o oddalenie powództwa. Podnosiła, że nie naruszyła art. 8 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, prawa spółdzielczego czy prawa członkowskiego, gdyż członkowie nadal mają prawo do kontroli i wglądu w dokumenty, ale nie może być to robione w sposób archiwizowany. Dodała, że każdy członek Spółdzielni ma prawo otrzymać wymienione w ustawie dokumenty w formie kopii, ale zgodnie z art. 8 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych ma obowiązek pokrycia kosztów sporządzenia odpisów i kopii tych dokumentów.


Wyrokiem z dnia 16 grudnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Białymstoku oddalił powództwo, odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa na rzecz adwokata H. M. kwotę 180 zł, powiększoną o podatek VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu.


Orzeczenie to zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.


Rada Nadzorcza Spółdzielni Mieszkaniowej w S. podjęła uchwałę w sprawie „Regulaminu udostępniania dokumentów członkom Spółdzielni Mieszkaniowej w S. i ustalania opłat za ich wydawania”. W § 2 ust. 1 Regulaminu wskazano, że członek spółdzielni ma prawo otrzymania dokumentów, po złożeniu pisemnego wniosku (zał. Nr 1) do Zarządu Spółdzielni: odpisu statutu i regulaminów, kopii uchwał organów spółdzielni z wyłączeniem spraw indywidualnych członków oraz pracowników spółdzielni, kopii protokołów obrad organów spółdzielni – z wyłączeniem spraw indywidualnych członków, kopii protokołów lustracji, kopii rocznych sprawozdań finansowych oraz kopii faktur i umów zawieranych przez Spółdzielnię z osobami trzecimi. W § 2 ust. 3 dodano, że zabrania się fotografowania, skanowania i zapisywania w inny sposób przeglądanych dokumentów.


W § 3 Regulaminu określono, że odpisy statutu Spółdzielni i regulaminów wydawane są członkom Spółdzielni nieodpłatnie w jednym egzemplarzu, ale kolejne wydanie tych samych dokumentów jest odpłatne.


W uchwale nr (...)z dnia 22 listopada 2013 r. Rada Nadzorcza Spółdzielni Mieszkaniowej w S. przyjęła, że „Regulamin udostępniania dokumentów członkom Spółdzielni Mieszkaniowej w S. i ustalania opłat za ich wydawanie” stanowi załącznik do przedmiotowej uchwały, obowiązujący od dnia 22 listopada 2013 r.


Uchwałą nr(...) z dnia 31 stycznia 2014 r. Rada Nadzorcza Spółdzielni zatwierdziła aneks nr (...) do „Regulaminu udostępniania dokumentów członkom Spółdzielni i ustalania opłat za ich wydawanie”.


W dniu 24 lutego 2014 r. S. P. zgłosił do Zarządu Spółdzielni pisemny wniosek o umożliwienie zapoznania się z treścią dokumentacji z posiedzenia Rady Nadzorczej Spółdzielni z dnia 22 listopada 2013 r. przez sfotografowanie tych dokumentów. Po odmowie, w dniu 21 marca 2014 r. złożył ponowny wniosek. W piśmie z dnia 10 kwietnia 2014 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa podtrzymała swoje stanowisko i zaproponowała powodowi dzień 25 kwietnia 2014 r., jako termin wglądu do żądanych dokumentów.


W dniu 17 marca 2014 r. powód złożył skargę do Prokuratury Okręgowej w Białymstoku, która pismem z dnia 2 kwietnia 2014 r. udzieliła odpowiedzi na nią i pouczyła o przysługujących im uprawnieniach do skarżenia tej uchwały w ramach postępowania wewnątrzspółdzielczego.


W dniu 22 kwietnia 2014 r. powód w trybie postępowania wewnątrzspółdzielczego złożył odwołanie od uchwały Nr(...) Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej w S. z dnia 22 listopada 2013 r. - zatwierdzającej „Regulamin udostępniania dokumentów członkom Spółdzielni Mieszkaniowej w S. i ustalenie opłat za ich wydawanie” do Walnego Zgromadzenia członków Spółdzielni Mieszkaniowej w S. - zwołanego na dzień 9 maja 2014 r. W związku z niedotrzymaniem warunków określonych w 20 ust. 5 statutu Spółdzielni odwołanie nie zostało rozpatrzone na posiedzeniu Walnego Zgromadzenia Spółdzielni Mieszkaniowej w S. w dniu 9 maja 2014 r.


Powód ponowne wnioski o umożliwienie mu zapoznania się z dokumentami - a w przypadku uznania za konieczne czytanie ich za pomocą aparatu cyfrowego - złożył w dniach 5, 6, 16 i 19 maja 2014 r. Przedstawił także wezwania do udostępnienia i ewentualnego czytania aparatem cyfrowym enumeratywnie wskazanych dokumentów: z dnia 16 maja 2014 r., z dnia 9 czerwca 2014 r., z dnia 17 czerwca 2014 r.


W dniu 26 czerwca 2014 r. złożył zawiadomienie o możliwości popełnienia wykroczenia w związku z nieudostępnieniem do wglądu i czytania aparatem cyfrowym dokumentów Spółdzielni Mieszkaniowej w S..


W dniu 27 czerwca 2014 r. pozwana poinformowała powoda, że wskazane w wezwaniu dokumenty zostaną mu udostępnione do wglądu w biurze Spółdzielni w dniu 8 lipca 2014 r. od godziny 11:00. Jednocześnie poinformowała, że nie będzie możliwe czytanie dokumentów za pomocą aparatu cyfrowego.


W dniu 18 lipca 2014 r. powód złożył do Spółdzielni wniosek o umożliwienie mu zapoznania się w niezwłocznym terminie 7 dni od złożenia wniosku i czytanie wymienionych dokumentów aparatem cyfrowym. W dniu 7 sierpnia 2014 r. przedstawił wezwanie do zapoznania się i ewentualnego czytania aparatem dokumentów wskazanych we wniosku z dnia 18 lipca 2014 r. Pismem z dnia 8 sierpnia 2014 r. pozwana powiadomiła powoda, iż wskazane we wniosku dokumenty znajdują się do wglądu w biurze Spółdzielni. W dniu 14 sierpnia 2014 r. powód wniósł zawiadomienie o możliwości popełnienia wykroczenia przez członków zarządu w związku z nieudostępnianiem mu do wglądu i ewentualnego czytania aparatem cyfrowym dokumentów Spółdzielni Mieszkaniowej.


W dniu 15 września 2014 r. powód przedstawił pozwanej Spółdzielni wezwanie do udostępnienia wskazanych dokumentów. Pismem z dnia 18 września 2014 r. pozwana poinformowała, że wskazane we wniosku dokumenty znajdują się do wglądu w biurze D. (...). W dniu 22 września 2014 r. powód wniósł zawiadomienie o możliwości popełnienia wykroczenia przez członków zarządu w związku z nieudostępnianiem mu do wglądu i ewentualnego czytania aparatem cyfrowym dokumentów Spółdzielni Mieszkaniowej w S..


W dniu 14 października 2014 r. powód wniósł zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przeciwko dokumentom przez pracowników organów statutowych Spółdzielni Mieszkaniowej w S.. W dniu 27 listopada 2014 r. wniósł zażalenie na postanowienie z dnia 20 listopada 2014 r. sygnatura Ds. 1584/14 Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Sokółce o odmowie wszczęcia dochodzenia.


W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.


Stwierdził, że sporna uchwała Nr (...) Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej w S. nie jest sprzeczna z treścią art. 8 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Omawiany przepis precyzuje bowiem prawa członków spółdzielni w zakresie otrzymywania odpisów statutu, regulaminów oraz kopii uchwał organów spółdzielni i protokołów obrad organów spółdzielni, protokołów lustracji, rocznych sprawozdań finansowych oraz faktur i umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi. Wyjaśnił, że członek spółdzielni ma prawo otrzymać w formie odpisu statut i regulaminy uchwalana na podstawie statutu, zaś inne dokumenty – takie jak uchwały organów spółdzielni, protokołów obrad organów spółdzielni, protokołów lustracji, rocznych sprawozdań finansowych, faktur i umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi - członek spółdzielni może otrzymać w formie kopii. Sąd zauważył przy tym, że zgodnie z art. 8 1 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wnioskujący członek zobowiązany jest do pokrycia kosztów sporządzenia odpisów i kopii dokumentów, za wyjątkiem statutu i regulaminów uchwalonych na podstawie statutu.


Podkreślił także, że zgodnie z art. 18 § 3 ustawy - Prawo spółdzielcze, spółdzielnia ma prawo odmówić członkowi wglądu do umów zawieranych z osobami trzecimi, jeżeli naruszałoby to ich prawa lub jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że członek spółdzielni wykorzysta pozyskane informacje w celach sprzecznych z ustawą i wyrządzi przez to szkody spółdzielni.


Reasumując stwierdził, że – wbrew twierdzeniom powoda – „Regulamin udostępniania dokumentów członkom Spółdzielni Mieszkaniowej w S. i ustalania opłat za ich wydawania” nie jest sprzeczny z art. 8 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, gdyż nie ogranicza powodowi swobody w zapoznawaniu się z dokumentami Spółdzielni. Podkreślił, że przepisy ustawy nie dopuszczają czytania dokumentów aparatem cyfrowym, ani innej formy samodzielnego sporządzania odpisów dokumentów. Do sporządzenia odpisów żądanych dokumentów upoważnieni są bowiem pracownicy Spółdzielni, a wysokość opłat za te czynności może być regulowana w różny sposób.


O kosztach procesu orzekł na podstawie art. 102 k.p.c.


Apelację od tego wyroku wniósł powód, który zarzucił Sądowi I instancji naruszenie:


1)art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. przez nierozpoznanie istoty sprawy, niewłaściwą ocenę wiarygodności i mocy zebranych w sprawie dowodów, nieobjęcie swymi rozważeniami całokształtu zebranego materiału dowodowego i stanu rzeczy istniejącego oraz wydanie wyroku w oparciu o źle zinterpretowany materiał dowodowy, co w sposób nie budzący żadnych wątpliwości potwierdza załączony ponowny wniosek spółdzielcy/powoda z dnia 26.1 1.20l4r. o montaż instalacji solarnych i odpowiedź zarządcy zwykłego/pozwanej z dnia 07.01.2015 r. L.dz.. (...). której nie potwierdził w piśmie z dnia 1 6.01.201 5r. znak: (...)Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w B., a to oznacza bezpodstawne i całkowicie nieuprawnione powoływanie się na art. 18 . § 3. ustawy Prawo spółdzielcze jakoby powód mógłby godzić w dobre imię i interes prawny Spółdzielni mimo, że - Sąd Odwoławczy dowodów tych nie rozpoznał wobec nierozpoznawania ich - z przyczyn daty ich sporządzenia przez Sąd I instancji.


2)art. 6 k.c. przez bezzasadne uznanie, że nie sprostał on ciężarowi dowodu oraz nie jest w stanie udowodnić interesu prawnego i naruszenia jego dóbr osobistych określonej sfery prawnej (art. 189 k.p.c.).


3)art. 61 Konstytucji, który wprowadza prawo dostępu do informacji publicznej.


W uzasadnieniu apelacji podniósł nadto, że ani art. 8 1 u.s.m., ani art. 18 § 3 ustawy - Prawo spółdzielcze nie zabraniają członkowi spółdzielni czytania aparatem cyfrowym wnioskowanych dokumentów spółdzielni.


Wnosił o zmianę wyroku i uwzględnienie powództwa albo uchylenie wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania.


Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:


Apelacja zasługiwała na częściowe uwzględnienie.


Na wstępie wypada przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w sprawach organizacyjnych członka spółdzielni oraz odnoszących się do jego indywidualnych praw majątkowych może być wytoczone na ogólnych zasadach prawa cywilnego powództwo o zasądzenie lub ustalenie stosunku prawnego i prawa.


Wprawdzie przepisy ustawy – Prawo Spółdzielcze nie przewidują powództwa o uchylenie uchwały rady nadzorczej, w odróżnieniu od uchwały walnego zgromadzenia (art. 42 Pr. Spółdz.), to jednak może ona być podjęta niezgodnie z ustawą, a więc nieważna, bądź też podjęta z naruszeniem kworum lub wymaganej większości głosów, a więc nieistniejąca, i wówczas może być kwestionowana w drodze powództwa o ustalenie lub w drodze zarzutu w postępowaniu sądowym.


Powód zarzucał zaskarżonej uchwale Rady Nadzorczej wadliwości o charakterze materialnym, co oznacza, że jej treść narusza przepisy ustawy. Sprzeczność uchwały z ustawą może dotyczyć wszelkich ustaw, a także wydanych na ich podstawie rozporządzeń, ratyfikowanych umów międzynarodowych oraz pozostałych źródeł prawa wymienionych w art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Z reguły jednak najczęściej dochodzi do naruszenia przez uchwałę przepisów ustawy - Prawo Spółdzielcze, a w przypadku spółdzielni mieszkaniowych także ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1222).


Obie wyżej wymienione regulacje zawierają przepisy określające tzw. „obowiązki informacyjne” spółdzielni wobec jej członków, w związku z czym przede wszystkim w kontekście tych unormowań należy badać, czy treść zaskarżonej uchwały, w tym (...) będącego jej załącznikiem, nie narusza obowiązującego prawa.


Powód, w obszernych wywodach zarzucał, że treść uchwały narusza także przepisy Konstytucji, jak również ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), stojąc na stanowisku, że żąda dostępu do materiałów stanowiących informację publiczną. Z tym stanowiskiem nie można się zgodzić, ponieważ spółdzielnie mieszkaniowe nie dysponują majątkiem publicznym w rozumieniu przepisów o dostępie do informacji publicznej, ani też nie reprezentują osób, które dysponują takim majątkiem, gdyż majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków. Wymieniona ustawa nie znajduje zatem zastosowania do spółdzielni mieszkaniowych. Dlatego też bezprzedmiotowe jest badanie treści zaskarżonej uchwały pod kątem zgodności z regulacjami o dostępie do informacji publicznej (zob. postanowienie NSA z dnia 19.08.2014 r. I OSK (...)).


Zdaniem Sądu Apelacyjnego, poszczególne postanowienia „Regulaminu udostępniania dokumentów członkom Spółdzielni Mieszkaniowej w S. i ustalenia opłat za ich wydawanie” wymagają oceny w kontekście zgodności z art. 18 § 2 ust. 3 i § 3 Pr. Spółdz. oraz art. 8 1 ust. 1 u.s.m – w zakresie zasad, na jakich dokumenty są członkom udostępniane, a nadto z art. 1 ust. 1 1 i art. 8 1 ust. 2 – w zakresie ustalenia wysokości opłat.


Odnosząc się do pierwszej z wymienionych kwestii, należy stwierdzić, że poważne wątpliwości budzi treść § 2 ust. 3 i 4 powołanego Regulaminu, z których wynika zakaz fotografowania, skanowania i zapisywania w inny sposób przeglądanych dokumentów oraz sankcja w przypadku naruszenia tego zakazu w postaci odmowy udostępnienia dokumentów określonych w § 11 obowiązującego statutu i zawiadomienia odpowiednich organów ścigania o nielegalnym wykradaniu danych zastrzeżonych do ujawnienia odpowiednimi przepisami.


Tymczasem z art. 18 § 2 ust. 3 Pr. Spółdz. wynika min. prawo członka do zaznajomienia się z uchwałami organów spółdzielni, protokołami obrad organów spółdzielni, protokołami lustracji, sprawozdaniami finansowymi, umowami zawieranymi przez spółdzielnię z osobami trzecimi, z zastrzeżeniem, że w przypadku spółdzielni mieszkaniowej członek spółdzielni ma nadto prawo otrzymania nie tylko odpisu statutu i regulaminu, ale także kopii uchwał organów spółdzielni i protokołów obrad organów spółdzielni, protokołów lustracji, rocznych sprawozdań finansowych oraz faktur i umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi.


Zdaniem Sądu Apelacyjnego, prawo członka spółdzielni do zaznajamiania się z wymienionymi w tym przepisie dokumentami spółdzielni oznacza prawo do poznania treści tych dokumentów, a nie tylko wglądu do nich, czy zobaczenia ich na własne oczy. Jeżeli zatem poznanie treści dokumentów, w przypadku konkretnego członka spółdzielni wymaga nie tylko pobieżnego ich przeczytania, ale także wykonania samodzielnego odpisu – własnoręcznie lub w formie fotokopii (oczywiście w biurze spółdzielni) na własny koszt, to brak jest jakiegokolwiek racjonalnego powodu, aby taką formę zaznajomienia się z dokumentami uznać za sprzeczną z prawem lub z innych względów niedopuszczalną. W tym kontekście nie jest trafny argument Sądu Okręgowego, że przepisy ustaw spółdzielczych nie dopuszczają „czytania” dokumentów aparatem cyfrowym, czy też nie przewidują możliwości samodzielnego sporządzenia odpisów. Istotne jest bowiem, że takich czynności wprost nie zakazują, a zgodnie z fundamentalną regułą państwa prawa „co nie jest zakazane, to jest dozwolone”. Prawidłowa zatem wykładnia art. 18 § 2 ust. 3 Pr. Spółdz. prowadzi do wniosku, że na jego podstawie członek spółdzielni może w celu zaznajomienia się z dokumentami sporządzić ich fotokopie lub własnoręczne odpisy.


Zabezpieczeniu praw osób trzecich i samej spółdzielni służy art. 18 § 3 Pr. Spółdz., zgodnie z którym spółdzielnia może odmówić członkowi wglądu do umów zawieranych z osobami trzecimi, jeżeli naruszałoby to prawa tych osób lub jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że członek spółdzielni wykorzysta pozyskane informacje w celach sprzecznych z interesem spółdzielni i przez to wyrządzi spółdzielni znaczną szkodę. W literaturze i orzecznictwie dominuje pogląd, że przyznanie członkom prawa do otrzymywania wszelkich umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi może w niektórych wypadkach naruszać prawa tych kontrahentów spółdzielni, i dotyczy to także spółdzielczości mieszkaniowej, w związku z czym do tych członków stosuje się art. 18 § 3 Pr. Spółdz. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2010 r., (...)).


Przechodząc zaś do drugiej z wyżej wymienionej kwestii, należy zauważyć, że z treści art. 1 1 u.s.m. wynika jednoznaczna zasada, że spółdzielnia mieszkaniowa nie ma prawa zarabiać na swoich członkach, a jeżeli pobiera opłaty, to musi wykazać, że taki rzeczywiście koszt ponosi. W art. 8 1 ust. 3 u.s.m. wprost przewidziano, że członek spółdzielni wnioskujący o otrzymanie dokumentów ponosi wyłączne koszty ich sporządzenia, a więc nie może być mowy o jakimkolwiek dochodzie spółdzielni z tej czynności.


W § 8 (...) ustalono cennik za sporządzanie kopii dokumentów, w którym bez potrzeby przeprowadzenia złożonych analiz, widoczny jest zastanawiająco wysoki koszt przygotowania pierwszej strony kopii dokumentów archiwalnych w wysokości 13,44 zł i pierwszej strony kopii dokumentów roku bieżącego w wysokości 7,44 zł.


Na gruncie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych orzecznictwo wypracowało pewne zasady rozstrzygania sporów z tytułu opłat między spółdzielnią a jej członkami. Przyjęto m.in. zasadę maksymalnego powiązania wysokości opłat z rzeczywistą wysokością wydatków ponoszonych przez spółdzielnię na daną usługę wykonaną na rzecz spółdzielcy, a nadto, że niezależnie od konfiguracji procesowej w konkretnej sprawie, to na spółdzielni spoczywa ciężar wykazania prawidłowości ustalenia żądanej od członka należności.


W ocenie Sądu Apelacyjnego, pozwana temu obowiązkowi nie podołała, lakonicznie tylko uzasadniając wysokość ustalonych z tego tytułu opłat. Przede wszystkim zaś nie wydaje się uzasadnione uwzględnienie w wysokości tych opłat wynagrodzenia pracowników spółdzielni, którzy czynności te co do zasady winni wykonywać w ramach obowiązków służbowych, gdyż nie świadczyli usług na rzecz podmiotów trzecich, ale wykonywali czynności zmierzające do realizacji prawem przewidzianych uprawnień członków spółdzielni. W żaden sposób nie zostało tez wykazane w niniejszej sprawie, że pracownicy spółdzielni zmuszeni byli wykonywać te czynności poza godzinami pracy i za dodatkowym wynagrodzeniem.


Dlatego też § 8 Regulaminu należało ocenić jako sprzeczny z powołanymi przepisami ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.


Pozostałe postanowienia tego regulaminu stanowią normy o charakterze techniczno-organizacyjnym oraz w dużej części powielające treść przepisów ustawowych. Sąd Apelacyjny nie stwierdza, aby kolidowały one z bezwzględnie obowiązującymi przepisami ustawy.


Skoro zatem niezgodność z prawem dotyczy tylko niektórych z postanowień „Regulaminu udostępniania dokumentów członkom Spółdzielni Mieszkaniowej w S. i ustalania opłat za ich wydawanie” uchwalonego zaskarżoną uchwałą, podlega ona zakwestionowaniu jedynie w części, w której postanowienia (...) nie są zgodne z prawem.


Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji na podstawie art. 386 §1 k.p.c. i art. 385 k.p.c.


Pozwaną obciążono częścią opłaty od apelacji, od uiszczenia której powód był zwolniony – na zasadzie art. 113 ust. 1 u.k.s.c.

Wyszukiwarka