Wyrok SA w Krakowie z 30 września 2013 r. w sprawie o zapłatę

UZASADNIENIE

W pozwie strona powodowa (...)Sp. z o.o. w K. domagała się zasądzenia od pozwanego J. S. (1) kwoty 273.596,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 5 listopada 2011r i kosztami procesu.

Na uzasadnienie żądania pozwu strona powodowa podała, że nabywcy lokalu mieszkalnego odstąpili od umowy kupna sprzedaży w ramach rękojmi, z powodu ujawnienia wad w robotach budowlanych wykonanych przez pozwanego.

Na dochodzoną pozwem kwotę składają się wydatki z postępowaniem z powództwa A. i J. małżonków M. przeciwko (...)Sp. z o.o. o odstąpienie od umowy, zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 2 września 2011r. Kwota 238.596,71zł stanowi wydatek z tytułu odstąpienia od umowy sprzedaży, po odliczeniu ceny możliwej do uzyskania z ponownej sprzedaży lokalu mieszkalnego za kwotę 158.510 zł oraz odsetki ustawowe od kwoty 294.134,75zł naliczone za okres od 22 maja 2010r do dnia 25 stycznia 2012r w kwocie 64.322,84zł, koszty procesu w wysokości 28.652,12 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 9.997 zł i koszty usunięcia wad szacowane na kwotę 35.000 zł.

Dwukrotnie strona powodowa ograniczała powództwo w niniejszej sprawie. W ostatecznie sprecyzowanym żądaniu pozwu w piśmie z dnia 9 stycznia 2013r strona powodowa ograniczyła powództwo do kwoty 207.106,71zł, podając, że mieszkanie małżonków M. zostało sprzedane - po usunięciu wad przez pozwanego wykonawcę - za kwotę 190.000 zł. Różnica pomiędzy wydatkami poniesionymi z postępowaniem w sprawie IC 1935/10 w wysokości 397.106,71 zł, a kwotą 190.000 zł uzyskaną ze sprzedaży lokalu mieszkalnego stanowi szkodę w wysokości 207.106,71zł ( k. 295 akt sprawy).

Wykonawca robót budowlanych J. S. (1) nieskutecznie usuwał ujawnione wady wykonawstwa w lokalu mieszkalnym nabytym przez małżonków M. do maja 2012r.

Pozwany wykonawca robót budowlanych wnosił o oddalenie powództwa zarzucając, że wady w mieszkaniu nr (...) polegające między innymi na pęknięciu ścian powstały z przyczyn leżących po stronie powoda, ewentualnie z błędów w dokumentacji projektowej.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2013r Sąd Okręgowy- Wydział VII Gospodarczy w Kielcach oddalił powództwo (pkt I) ; zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanego kwotę 11.217 zł tytułem kosztów procesu (pkt II) i nakazał ściągnąć od strony powodowej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Kielcach kwotę 4.052,31 zł tytułem kosztów sądowych (pkt III).

Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego oparte zostało na następujących ustaleniach faktycznych.

W dniu 12 listopada 2008r A. i J. małżonkowie M. nabyli od (...)Sp. z o.o. w K. - na podstawie umowy sprzedaży – lokal mieszkalny wraz z pomieszczeniem gospodarczym oznaczony nr(...)o pow. użytkowej 72,05 m ( 2), położony w S. przy ul. (...) za cenę brutto 234.500 zł.

W dniu 21 października 2008r lokal mieszkalny został przekazany małżonkom M. do zagospodarowania. Pierwsze pęknięcia ścian kupujący zauważyli w sierpniu 2009r. Pismem z dnia 7 września 2009r kupujący zawiadomili sprzedawcę (...)Sp. z o.o. w K. o ujawnionych wadach polegających na pękaniu ścian. Na początku 2009r pozwany wykonawca usuwał wady polegające na pękaniu ścian. W mieszkaniu małżonków M. – po usunięciu reklamowanych wad - zaczęły ponownie pękać ściany w pozostałych pomieszczeniach.

W dniu 25 listopada 2009r odbył się przegląd gwarancyjny budynku i stwierdzono konieczność usunięcia wad polegających na spękaniu ścian klatki schodowej i pomieszczeń gospodarczych na pierwszym piętrze oraz wad ujawnionych w mieszkaniach poszczególnych właścicieli, w tym mieszkaniu małżonków M. – pęknięcie ścian w łazience i dwóch pokojach.

Pozwany wykonawca usuwał wady ścian w mieszkaniu małżonków M., ale nieskutecznie.

Kupujący odstąpili od umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego w ramach rękojmi, pismem z dnia 14 maja 2010r - na podstawie art. 560 § 1 kc – żądając zwrotu zapłaconej ceny oraz kosztów przystosowania do użytku lokalu mieszkalnego w kwocie 294.134,15 zł. Roszczenia z tytułu rękojmi za wady fizyczne przedmiotu sprzedaży nie uznał sprzedawca (...)Sp. z o.o. w K..

W dniu 21 lipca 2010r małżonkowie A. i J. M. wystąpili z pozwem przeciwko (...)Sp. z o.o. w K.,(stronie powodowej w niniejszej sprawie), o zapłatą kwoty 294.134,75 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 maja 2010r, za jednoczesnym przeniesieniem przez nich własności nieruchomości o wartości 234.500 zł.

Sąd Okręgowy w Kielcach wyrokiem z dnia 2 września 2011r zasądził od sprzedawcy na rzecz małżonków A. i J. M. (2) kwotę 294.134,75 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22 maja 2010r do dnia zapłaty, za jednoczesnym zwrotnym przeniesieniem lokalu oraz koszty procesu, sygn. IC 1935/10. Apelacja sprzedawcy została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 25 stycznia 2012r, sygn. I ACa 1188/11.

Wady polegające na pękaniu ścian w lokalu mieszkalnym objętym sporem w niniejszej sprawie zostały usunięte przez pozwanego wykonawcę robót budowlanych w maju 2012r. Pismem z dnia 1 czerwca 2012r pozwany wykonawca robót budowlanych zawiadomił stronę powodową o usunięciu wad w budynku mieszkalnym wielorodzinnym w S. przy ul. (...).

W toku niniejszego postępowania – w dniu 6 grudnia 2012r - strona powodowa sprzedała osobie trzeciej lokal mieszkalny nr (...) wraz z pomieszczeniem gospodarczym położonym w budynku przy ul. (...) za cenę 190.000 zł. Pierwotna cena lokalu mieszkalnego wynosiła 234.500 zł.

Sąd Okręgowy ustalił na podstawie opinii biegłego sądowego B. N., że projekt techniczny konstrukcyjny został wykonany prawidłowo. W projekcie zastosowano klasyczny sposób wzmocnienia fundamentów, który możliwy był do wykonania bez użycia specjalistycznego sprzętu. Jeśli wzmocnienie ław zostało wykonane zgodnie z projektem konstrukcyjnym, to zjawisko osiadania budynku nie powinno wystąpić, chyba, że został naruszony grunt pod istniejącymi ławami przy ich wzmocnieniu i wykonywaniu izolacji. Wzmocnienie ław zawarte w dokumentacji budowlanej, konstrukcyjnej należało wykonać zgodnie z dokumentacją projektową i sporządzić dokumentację powykonawczą uwzględniającą wszystkie wykonane roboty przy fundamentach. Dokumentacji powykonawczej nie wykonał pozwany wykonawca. Od maja 2012r nie występują pęknięcia ścian w budynku.

W ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy przyjął, że roszczenie strony powodowej nie zostało udowodnione. Strona powodowa nie wykazała adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy powstałą szkodą, a nienależytym wykonaniem zobowiązania przez pozwanego, ani też wysokości szkody. Dochodzona ostatecznie kwota 207.106,71 zł stanowiąca różnicę pomiędzy wydatkami poniesionymi przez stronę powodową w sprawie o sygn. IC 1935/10 w wysokości 397.106,71 zł, a kwotą 190.000 zł uzyskaną ze sprzedaży lokalu mieszkalnego wraz z pomieszczeniem gospodarczym osobie trzeciej ma charakter hipotetyczny. Nie została wykazana też wysokość szkody w sposób umożliwiający jej weryfikację. Odstąpienie od umowy sprzedaży w ramach rękojmi za wady lokalu mieszkalnego nie powoduje automatycznie odpowiedzialności pozwanego za dochodzoną szkodę. Okoliczność , że strona powodowa sprzedała osobie trzeciej lokal mieszkalny za cenę niższą niż oczekiwała nie ma znaczenia w sprawie i nie stanowi podstawy do częściowego uwzględnienia powództwa.

Od powyższego wyroku apelację złożyła strona powodowa, wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa, za przyznaniem kosztów postępowania za obie instancje.

Zaskarżonemu wyrokowi strona apelująca zarzuciła naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 471 kc w związku z art. 361 § 1 kc przez jego niezastosowanie w wyniku błędnej oceny braku związku przyczynowego i szkody oraz naruszenie prawa procesowego, a to : art. 328 § 2 kpc przez niewyjaśnienie braku związku przyczynowego oraz wysokości szkody, a także art. 82 kpc przez nieuwzględnienie, że w niniejszej sprawie prawomocny wyrok Sądu Okręgowego z dnia 20 września 2011r w sprawie o sygn. IC 1935/10, w której pozwany J. S. był interwenientem ubocznym wiąże co do istnienia związku przyczynowego pomiędzy wadą lokalu mieszkalnego, a wydatkami poniesionymi przez stronę powodową w wyniku skutecznego odstąpienia małżonków M. od umowy kupna sprzedaży lokalu mieszkalnego, a także że pozwany wykonawca nie może podnieść zarzutu wadliwego prowadzenia procesu sprawy o sygn. IC 1935/10.

Pozwany wnosił o oddalenie apelacji, za przyznaniem kosztów postępowania apelacyjnego.

W związku z zarzutami strony powodowej, Sąd Apelacyjny poczynił dodatkowe ustalenia, na podstawie art. 382 kpc.

Po sprzedaży lokalu mieszkalnego małżonkom M. nastąpił spadek wartości lokali mieszkalnych. W 2008r małżonkowie M. zakupili lokal mieszkalny za kwotę 234.500 zł, przy przyjęciu ceny za 1m 2 w kwocie 3.225 zł. W 2012r wartość tego samego lokalu wynosiła 190.000 zł. W 2011r oraz w 2012r cena 1m 2, w tym samym budynku wynosiła około 2.200 zł.

Dowód : umowy sprzedaży lokali mieszkalnych w budynku przy M. (...)w S., (k. 100-106 akt sprawy).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Apelacja strony powodowej jest uzasadniona, o ile kwestionuje rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego co do kwoty 44.500 zł stanowiącej spadek wartości lokalu mieszkalnego, powstały na skutek spadku wartości nieruchomości na rynku krajowym.

W pierwszej kolejności odnosząc się do zarzutu naruszenia prawa procesowego należy wskazać, że zaskarżony wyrok pozwala na kontrolę instancyjną. Skarżący podnosząc zarzut naruszenia art. 328 § 2 kpc w rzeczywistości kwestionuje ocenę braku związku przyczynowego pomiędzy wadliwym wykonaniem robót budowlanych, a poniesioną szkodą na skutek odstąpienia małżonków M. od umowy sprzedaży. Nietrafny jest zarzut naruszenia art. 82 kpc. Błędne jest przekonanie apelującego, że przystąpienie wykonawcy robót do udziału w sprawie o sygn. IC 1935/10 w charakterze interwenienta ubocznego po stronie sprzedawcy lokalu mieszkalnego przesądza o istnieniu związku przyczynowego pomiędzy wadą lokalu, a wydatkami poniesionymi przez powodów w wyniku odstąpienia kupujących od umowy sprzedaży. Roszczenie odszkodowawcze strony powodowej wobec pozwanego wykonawcy nie było przedmiotem oceny prawnej w sprawie o sygn. IC 1935/10 o zwrot ceny z umowy kupna sprzedaży łączącej(...)z małżonkami M.. Przedmiotowa zaś sprawa dotyczy roszczenia odszkodowawczego wynikającego z umowy o roboty budowlane. Przedmiot niniejszej sprawy nie jest tożsamy ze sprawą, na którą powołuje się strona powodowa. Błędne jest przekonanie apelującego, że odpowiedzialność pozwanego wykonawcy została ustalona w postępowaniu toczącym się o zwrot zapłaconej ceny, wobec skutecznego odstąpienia kupującego od umowy sprzedaży w ramach rękojmi za wady fizyczne rzeczy.

Interwenient uboczny nie jest stroną procesu, a tylko pomocnikiem strony w stosunku do której przystąpił, zgodnie z jego interesem. W postępowaniu z udziałem interwenienta ubocznego sąd nie może rozstrzygać o jego odpowiedzialności wobec strony do której przystąpił. Celem interwencji ubocznej (art. 75 kpc do 83 kpc) jest umożliwienie osobie trzeciej czynnego udziału w toczącym się procesie między dwoma stronami w celu ochrony jej interesu, jaki ona ma w mającym zapaść rozstrzygnięciu sprawy cywilnej. Chybiony jest zatem zarzut naruszenia art. 82 kpc.

Ustalenia Sądu I instancji uznaje Sąd Apelacyjny za prawidłowe, bowiem nie są kwestionowane przez strony. Ocena prawna Sądu I instancji nie zasługuje na aprobatę. Stanowisko Sądu Okręgowego, że strona powodowa nie wykazała nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwanego należy uznać za wadliwe. Błędne jest również stanowisko Sądu I instancji, że spadek wartości lokalu mieszkalnego w okresie od listopada 2008r do grudnia 2012r zbytego przez stronę powodową osobie trzeciej nie ma w sprawie istotnego znaczenia.

Ustalenia poczynione przez Sąd Okręgowy pozwalają na przyjęcie, że strony niniejszego sporu łączyła umowa o roboty budowlane w rozumieniu art. 647 kc. Stosownie do powołanego przepisu wykonawca zobowiązany jest wykonać przedmiot umowy zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej, a zamawiający do ich odbioru i zapłaty umówionego wynagrodzenia.

Z umowy o roboty budowlane wynika odpowiedzialność wykonawcy wobec zamawiającego za ostateczny rezultat przedmiotu umowy. Odpowiedzialność ta odnosi się do wad zmniejszających wartość przedmiotu umowy o roboty budowlane lub jego użyteczność ze względu na cel określony w umowie. Wadliwe wykonanie robót jest nienależytym wykonaniem zobowiązania umownego. Jeżeli roboty budowlane zostały wykonane wadliwie, zamawiający może realizować uprawnienia wynikające z rękojmi (art. 637 kc w związku z art. 656 kc) lub dochodzić roszczenia odszkodowawczego opartego na ogólnych przepisach normujących odpowiedzialność kontraktową (art. 471 kc; por. wyrok S.N. z dnia 3 października 2000r, sygn. ICKN 301/00, OSN 2001, z. 4, poz. 58).

Zamawiający dokonując wyboru odpowiedzialności opartej na przepisie art. 471 kc zobowiązany jest wykazać istnienie przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej.

Wykonawca robót budowlanych zobowiązany jest do usunięcia wad wykonanego obiektu, ujawnionych przy jego odbiorze i w okresie rękojmi (art. 656 kc w zw. z art. 637 kc). Okoliczność, że inwestycja została odebrana bez zastrzeżeń i była realizowana pod nadzorem inspektora nadzoru nie zwalnia wykonawcy od odpowiedzialności za ujawnione wady w okresie rękojmi.

Ustalenia Sądu Okręgowego wskazują, że wady polegające na pękaniu ścian nie zostały skutecznie usunięte do chwili odstąpienia kupujących od umowy sprzedaży. Okoliczność, że reklamowane wady ścian pozwany wykonawca usuwał nie zwalnia również go z odpowiedzialności odszkodowawczej. Nieskuteczne usunięcie wad ujawnionych w robotach budowlanych nie może być uznane za ich usunięcie, a tym samym należy podzielić stanowisko apelującego, że pozwany wykonawca nienależycie wykonał umowę o roboty budowlane zawartą ze stroną powodową.

Przesłanki zwolnienia wykonawcy z odpowiedzialności za wadliwe wykonanie robót budowlanych określa przepis art. 651 kc. Stosownie do treści powołanego przepisu wykonawca robót budowlanych może zwolnić się z odpowiedzialności za wady wynikłe z wadliwego projektu, jeżeli po sprawdzeniu kompletności projektu zawiadomi zamawiającego o wadach lub błędach projektu możliwych do wykrycia przy dołożeniu należytej staranności. Zaniechanie tego obowiązku ma ten skutek, że odpowiedzialność wykonawcy rozciąga się również na wady obiektu wynikłe z wad projektu.

Z opinii biegłego sądowego mgr inż. B. N. wynika, że projekt budowlany konstrukcyjny został wykonany prawidłowo. Projekt przewidywał klasyczny sposób wzmocnienia fundamentów. Jeżeli wzmocnienie ław zostało wykonane zgodnie z projektem wykonawczym konstrukcyjnym, to zjawisko osiadania budynku nie powinno wystąpić. Wzmocnienie ław zawarte w dokumentacji konstrukcyjnej było najważniejszym elementem robót, który należało dokładnie udokumentować po jego wykonaniu. Dokumentacja powykonawcza uwzględniająca wszystkie roboty przy fundamentach nie została sporządzona przez pozwanego wykonawcę. Przed wykonaniem wzmocnienia ław nie powinny być wykonywane roboty związane z nadbudową powodujące obciążenie ław z uwagi na brak projektowej nośności. Przy solidnym i dokładnym wykonaniu robót fundamentowych, zgodnie z dokumentacją projektową stabilność i trwałość konstrukcji pod budynkiem była zapewniona (k. 237 – 240 akt sprawy).

Wady polegające na pękaniu ścian w lokalu mieszkalnym małżonków M. zostały usunięte przez pozwanego wykonawcę, po odstąpieniu kupujących od umowy sprzedaży. Przyczyną odstąpienia od umowy sprzedaży, w ramach rękojmi łączącej stronę powodową z kupującymi były wady w robotach budowlanych zrealizowanych przez pozwanego wykonawcę. Zgodzić zatem należy się z twierdzeniami apelacji, że pozwany wykonawca nienależycie wykonał roboty budowlane.

W przedmiotowej sprawie źródłem szkody była zwłoka w skutecznym usunięciu wad polegających na pękaniu ścian w lokalu mieszkalnym małżonków M..

Zarzut błędnej oceny wysokości szkody przez Sąd Okręgowy jest tylko częściowo usprawiedliwiony.

W ocenie Sądu Apelacyjnego na dochodzoną kwotę 207.107 zł składa się spadek wartości lokalu mieszkalnego oraz wydatki związane z odstąpieniem od umowy sprzedaży w ramach rękojmi.

Niesporne jest w sprawie, że w 2008r małżonkowie M. nabyli od strony powodowej lokal mieszkalny wraz z pomieszczeniem gospodarczym za kwotę 234.500 zł. W 2012r ten sam lokal mieszkalny strona powodowa sprzedała osobie trzeciej za kwotę 190.000zł. Różnica pomiędzy ceną sprzedaży lokalu mieszkalnego małżonkom M., a osobie trzeciej wynosi 45.000 zł. Kwota ta stanowi część szkody dochodzonej przez stronę powodową, która pozostaje w związku przyczynowym z nienależytym wykonaniem zobowiązania wynikającego z umowy o roboty budowlane. W tej części powództwo zasługiwało na uwzględnienie, na podstawie art. 647 kc w związku z art. 471 kc i art. 361 § 1 kc.

Odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie zasądzono w oparciu o art. 481 kc, przyjmując za termin płatności zasądzonej kwoty datę doręczenia odpisu pozwu stronie pozwanej.

Dalej idąca apelacja strony powodowej jest niezasadna. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, że nie pozostają w związku przyczynowym wydatki związane z postępowaniem w sprawie z powództwa małżonków M. (kupujących) przeciwko (...)Sp. z o.o. w K. o zwrot ceny, wobec skutecznego odstąpienia od umowy sprzedaży przez kupującego. Wydatki z toczącym się postępowaniem mają charakter wyłącznie procesowy. Wytoczenie powództwa przez kupującego było następstwem postawy sprzedawcy, który odmówił dobrowolnego spełnienia roszczenia z tytułu rękojmi za wady fizyczne przedmiotu sprzedaży mimo jego zasadności.

Uwzględniając częściowo apelację strony powodowej, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok jak w sentencji, na podstawie art. 386 § 1 kpc, a w pozostałej części apelację oddalił w oparciu o art. 385 kpc.

Konsekwencją częściowego uwzględnienia powództwa jest zmiana rozstrzygnięcia o kosztach procesu za I instancję. O kosztach postępowania za obie instancje orzeczono na podstawie art. 100 kpc. Za podstawę rozliczenia kosztów za I instancję przyjęto, że strona powodowa wygrała proces w 16,20%.

W pierwszej instancji strona powodowa poniosła koszty w kwocie 20.897zł, na które składa się : opłata od pozwu - 13.680 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł i wynagrodzenie za zastępstwo prawne – 7.200 zł. Natomiast koszty pozwanego za I instancję wynoszą 7.217 zł, na które składa się : wynagrodzenie za zastępstwo 7.200 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł. Stronie powodowej należy się zwrot kosztów za I instancję w kwocie 3.385,31 zł, (16,20% z 20.897 zł), a stronie pozwanej należą się koszty procesu w wysokości 6.047,85 zł (83,80% z 7.217 zł).

Strona powodowa zobowiązana jest zwrócić pozwanemu koszty procesu co do tej części roszczenia, z którymi się nie utrzymała, tj. 2.662,54 zł, według wyliczenia : 6.047,85 zł – 3.385,31 zł = 2.662,54 zł.

Wydatki na biegłego sądowego w przedmiotowej sprawie wyniosły 8.052,31 zł i częściowo pokryte zostały z zaliczki wpłaconej na biegłego przez pozwanego w kwocie 4.000 zł oraz ze środków Skarbu Państwa w kwocie 4.052,31 zł. Stronę powodową obciążają wydatki na biegłego sądowego w kwocie 6.747,84 zł (83,80% z 8.052,31 zł), a pozwanego w kwocie 1.304,47 zł (16,20% z 8.052,31 zł). Różnica pomiędzy wpłaconą zaliczką a wydatkami obciążającymi stronę pozwaną wynosi 2.695,62 zł. Tytułem zwrotu kosztów procesu za I instancję oraz wydatków na biegłego sądowego pozwanemu należy się od strony powodowej kwota 5.358,16 zł, na którą składa się zwrot kosztów procesu w kwocie 2.662,54 zł oraz zwrot wydatków w kwocie 2.695,62 zł.

Apelacja strony powodowej została uwzględniona w 21,40% co oznacza, że strona powodowa winna otrzymać od pozwanego kwotę 1.156 zł (21,40% z 5.400 zł). Natomiast pozwany winien otrzymać od strony powodowej kwotę 4.244 zł (78,60 % z 5400 zł). Różnica pomiędzy wymienionymi kwotami wynosi 3.088,40 zł na korzyść pozwanego. Na skutek oczywistej omyłki w oznaczeniu stron postępowania w pkt 3 sentencji wyroku zasądzono wymienioną kwotę tytułem kosztów postępowania od pozwanego na rzecz strony powodowej, a koszty te winny być zasądzone od strony powodowej na rzecz pozwanego.

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( t.j. Dz.U. 2010r, Nr 90, poz. 594) pobrano od strony powodowej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Kielcach kwotę 4.052,31 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa na biegłego sądowego, a od pozwanego kwotę 2.216 zł tytułem opłaty od uwzględnionej części apelacji, od której strona powodowa była zwolniona.