Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe

art. 1. więcej Art. 1. 1. Ustawa reguluje przewóz osób i rzeczy, wykonywany odpłatnie na
podstawie umowy, przez uprawnionych do tego przewoźników, z wyjątkiem
transportu morskiego, lotniczego i konnego.
2. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do przewozu nieodpłatnego
wykonywanego przez przewoźnika.
3. Przepisy ustawy stosuje się do przewozów międzynarodowych, jeżeli umowa
międzynarodowa nie stanowi inaczej.
4. Przepisy ustawy stosuje się do umowy przewozu podróżnego w przypadku
przewozu wykonywanego śródlądową drogą wodną w rozumieniu art. 3
lit. i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1177/2010 z dnia
24 listopada 2010 r. o prawach pasażerów podróżujących drogą morską i drogą wodną
śródlądową oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 (Dz. Urz. UE L
334 z 17.12.2010, str. 1, z późn. zm.), jeżeli to rozporządzenie nie stanowi inaczej.

art. 2. więcej Art. 2. 1. Przewoźnik jest obowiązany podać do publicznej wiadomości zakres
swojego działania, a w szczególności adresy punktów odprawy i sposób zawierania
umowy przewozu.
2. Przewoźnik wykonujący regularne przewozy osób jest obowiązany
w szczególności podać do publicznej wiadomości rozkład jazdy środków transportowych przez zamieszczenie informacji na wszystkich dworcach i przystankach wymienionych w rozkładzie jazdy.
3. Przewoźnicy wykonujący regularne przewozy osób są obowiązani do
okresowej aktualizacji i publikowania informacji o wykonywanej komunikacji.

art. 3. więcej Art. 3. 1. W zakresie podanym do wiadomości publicznej przewoźnik jest
obowiązany do przewozu osób i rzeczy.
2. Przewoźnik jest obowiązany użyć środków transportowych odpowiednich do
danego przewozu.

art. 4. więcej Art. 4. Przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego,
o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym
transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2016 i 2435 oraz z 2019 r. poz. 730,
1495, 1696 i 2020), mogą wydawać regulaminy określające warunki obsługi
podróżnych, odprawy oraz przewozu osób i rzeczy.

art. 5. więcej Art. 5. Przewoźnik może powierzać wykonanie przewozu innym przewoźnikom
na całej przestrzeni przewozu lub jej części, jednakże ponosi odpowiedzialność za ich
czynności jak za swoje własne.

art. 6. więcej Art. 6. 1. Przewóz może być wykonywany przez kilku przewoźników tej samej
lub różnych gałęzi transportu na podstawie jednej umowy przewozu i jednego
dokumentu przewozowego, a w regularnym przewozie osób w publicznym
transporcie zbiorowym, przewoźnicy mogą realizować te przewozy w ramach
zintegrowanego systemu taryfowo-biletowego lub innego wspólnego dokumentu
przewozu; odpowiedzialność przewoźników jest solidarna.
2. W sprawach nieuregulowanych odrębnie stosuje się przepisy obowiązujące
przewoźnika na przestrzeni wykonywanego przez niego przewozu.
3. Przewoźnik, który zapłacił odszkodowanie, ma roszczenie zwrotne do
przewoźnika ponoszącego odpowiedzialność za okoliczności, z których szkoda
wynikła. Jeżeli okoliczności tych ustalić nie można, odpowiedzialność ponoszą
wszyscy przewoźnicy stosownie do wysokości przypadającego im przewoźnego; od
odpowiedzialności jest wolny przewoźnik, który udowodni, że szkoda nie powstała
w czasie wykonywania przez niego przewozu.

art. 7. więcej Art. 7. Przewoźnik jest zwolniony od obowiązku przewozu, jeżeli:
1) zachodzą uniemożliwiające przewóz okoliczności, których przewoźnik nie mógł
uniknąć ani zapobiec ich skutkom;
2) klient nie zastosował się do przepisów przewozowych;
3) ze względu na przedmiot przewozu nie ma możliwości jego wykonania przy
użyciu posiadanych środków i urządzeń transportowych.

art. 8. więcej Art. 8. 1. Obowiązek przewozu może być ograniczony przez:
1) ministra właściwego do spraw transportu albo ministra właściwego do spraw
żeglugi śródlądowej, a w odniesieniu do wojewódzkiego, powiatowego albo
gminnego regularnego przewozu osób odpowiednio przez wojewodę, starostę,
wójta albo burmistrza (prezydenta miasta) – ze względu na potrzeby obronności
lub bezpieczeństwa państwa albo w przypadku klęski żywiołowej;
2) przewoźnika – w razie klęski żywiołowej, przerwy w eksploatacji, szczególnych
trudności spowodowanych przez klienta, z przyczyn ekonomicznych, których
przewoźnik nie mógł przewidzieć, jak również z uwagi na bezpieczeństwo ruchu
za zgodą i na warunkach ustalonych przez:
a) ministra właściwego do spraw transportu, ministra właściwego do spraw
żeglugi śródlądowej albo wojewodę – w odniesieniu do przewoźników,
wobec których odpowiednio minister albo wojewoda pełni funkcję organu
założycielskiego,
b) (uchylona)
c) marszałka województwa albo starostę – w odniesieniu do przewoźników,
wobec których odpowiednio zarząd województwa albo powiatu wykonuje
uprawnienia z akcji lub udziałów.
d) (uchylona)
Zgoda nie jest wymagana, jeżeli ograniczenie obowiązku przewozu następuje na
okres nie dłuższy niż 7 dni.
2. Ograniczenia mogą polegać na całkowitym lub częściowym zawieszeniu
przewozu, wyłączeniu z przewozu określonych kategorii przesyłek, relacji
przewozowych lub punktów odprawy, zawieszeniu przewozu we wskazanych dniach
albo uzależnieniu przewozu od spełnienia określonych warunków.
3. Ograniczenia przewozu podaje się do wiadomości publicznej w sposób
zwyczajowo przyjęty.

art. 9. więcej Art. 9. 1. W przypadku gdy jest to niezbędne ze względu na potrzeby obronności
lub bezpieczeństwa państwa bądź w przypadku klęski żywiołowej:
1) minister właściwy do spraw transportu – w zakresie przewozu drogowego i
przewozu koleją,
2) minister właściwy do spraw żeglugi śródlądowej – w zakresie przewozu w
żegludze śródlądowej
– może nałożyć na przewoźnika obowiązek zawarcia umowy o wykonanie zadania
przewozowego.
2. W przypadku klęsk żywiołowych obowiązek, o którym mowa w ust. 1, może
nałożyć odpowiednio wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta lub wojewoda.
3. W wypadkach określonych w ust. 1 i 2 organ nakładający obowiązek
zapewnia przewoźnikowi środki finansowe niezbędne do wykonania nałożonego
zadania lub wskazuje podmiot, który na podstawie umowy z przewoźnikiem zapewni
środki finansowe na wykonanie tego zadania.
Art. 9a. W przypadku wystąpienia poważnych zakłóceń na rynku usług
przewozowych w żegludze śródlądowej, w tym nadmiernej podaży usług
przewozowych, minister właściwy do spraw żeglugi śródlądowej może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić ograniczenia w przewozie rzeczy w żegludze śródlądowej,
określając czas ich obowiązywania oraz zakres przedmiotowy lub terytorialny ich
stosowania, biorąc pod uwagę środki podjęte przez Komisję Europejską na podstawie
właściwych przepisów Unii Europejskiej.

art. 10. więcej Art. 10. (uchylony).

art. 11. więcej Art. 11. 1. Przewoźnik jest obowiązany podać do publicznej wiadomości,
w sposób zwyczajowo przyjęty, ustalone lub stosowane przez niego taryfy lub cenniki.
2. Przewoźnik zapewnia zainteresowanym bezpłatny wgląd do obowiązujących
go przepisów przewozowych.

Art. 11a. 1. Przewoźnik wykonujący regularne przewozy międzynarodowe
w transporcie kolejowym lub drogowym jest obowiązany do uzgadniania
z właściwym miejscowo organem celnym rozkładów jazdy środków przewozowych,
a zwłaszcza czasu i miejsca przekroczenia przez te środki granicy państwowej oraz
czasu ich postoju w przejściach granicznych.
2. W międzynarodowej żegludze śródlądowej obowiązek, o którym mowa
w ust. 1, ciąży na podmiotach zarządzających granicznymi przejściami rzecznymi.
3. W międzynarodowej żegludze śródlądowej oraz międzynarodowym
transporcie kolejowym podmioty wymienione w ust. 1 i 2 obowiązane są do niezwłocznego powiadomienia właściwych miejscowo organów celnych o wszystkich
wypadkach przekraczania granicy przez środki przewozowe poza rozkładem jazdy.

art. 12. więcej Art. 12. (uchylony).

art. 13. więcej Art. 13. (uchylony).

art. 14. więcej Art. 14. 1. Przewoźnik jest obowiązany do zapewnienia podróżnym
odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny oraz wygody i należytej obsługi.
2. Przewoźnik powinien podejmować działania ułatwiające podróżnym,
w szczególności osobom o ograniczonej zdolności ruchowej oraz osobom
niepełnosprawnym, korzystanie ze środków transportowych.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Podróżny jest obowiązany do przestrzegania przepisów
porządkowych obowiązujących w transporcie.
2. Osoby zagrażające bezpieczeństwu lub porządkowi w transporcie mogą być
niedopuszczone do przewozu lub usunięte ze środka transportowego.
3. Osoby uciążliwe dla podróżnych lub odmawiające zapłacenia należności za
przewóz mogą być usunięte ze środka transportowego, chyba że naruszałoby to zasady
współżycia społecznego.
4. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw administracji publicznej może określić, w drodze
rozporządzenia, przepisy porządkowe związane z przewozem osób i bagażu środkami
transportu publicznego w zakresie transportu kolejowego i drogowego, mając na
uwadze zapewnienie bezpieczeństwa podróżnych oraz przestrzegania porządku
publicznego w środkach transportu publicznego.
4a. Minister właściwy do spraw żeglugi śródlądowej w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw administracji publicznej może określić, w drodze
rozporządzenia, przepisy porządkowe związane z przewozem osób i bagażu środkami
transportu publicznego w zakresie żeglugi śródlądowej, mając na uwadze zapewnienie
bezpieczeństwa podróżnych oraz przestrzegania porządku publicznego w środkach
transportu publicznego.
5. W odniesieniu do gminnego regularnego przewozu osób oraz przewozów osób
i bagażu taksówkami przepisy porządkowe określa rada gminy, a na terenie miasta
stołecznego Warszawy – Rada miasta stołecznego Warszawy.
6. W odniesieniu do powiatowego regularnego przewozu osób przepisy
porządkowe określa rada powiatu, a w odniesieniu do wojewódzkiego regularnego
przewozu osób – sejmik województwa.
7. Rada gminy (Rada miasta stołecznego Warszawy) może wprowadzić
obowiązek stosowania dodatkowych oznaczeń i dodatkowego wyposażenia
technicznego w odniesieniu do taksówek.

art. 16. więcej Art. 16. 1. Umowę przewozu zawiera się przez nabycie biletu na przejazd przed
rozpoczęciem podróży lub spełnienie innych określonych przez przewoźnika lub
organizatora publicznego transportu zbiorowego warunków dostępu do środka
transportowego, a w razie ich nieustalenia – przez samo zajęcie miejsca w środku
transportowym.
2. Na bilecie, o którym mowa w ust. 1, umieszcza się:
1) nazwę przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego;
2) relację lub strefę przejazdu;
3) wysokość należności za przejazd;
4) zakres uprawnień pasażera do ulgowego przejazdu.
3. Na bilecie mogą być umieszczane inne informacje, w tym dane osobowe
pasażera, jeżeli jest to niezbędne dla przewoźnika lub organizatora w regularnym
przewozie osób.
4. Dane i informacje, o których mowa w ust. 2 i 3, zapisywane są w pamięci
elektronicznej biletu, jeżeli bilet ma formę elektroniczną.

art. 17. więcej Art. 17. 1. Podróżny może zmienić umowę przewozu lub odstąpić od niej przed
rozpoczęciem podróży albo w miejscu zatrzymania środka transportowego na drodze
przewozu.
2. Zmiana umowy przewozu może dotyczyć:
1) terminu odjazdu;
2) miejscowości przeznaczenia;
3) klasy środka transportowego.
3. W celu dokonania zmian, o których mowa w ust. 2, podróżny powinien
uzyskać od przewoźnika odpowiednie poświadczenie oraz ewentualnie otrzymać
zwrot lub dopłacić różnicę należności.
4. Podróżnemu, który odstąpił od umowy przewozu albo którego na podstawie
art. 15 nie dopuszczono do przewozu lub usunięto ze środka transportowego,
przysługuje zwrot należności stosowny do niewykorzystanego świadczenia przewozowego po potrąceniu części należności (odstępnego). Potrącenia nie stosuje
się, jeżeli podróżny odstąpi od umowy przewozu z przyczyn występujących po stronie
przewoźnika.
5. Przepisy ust. 1–4 nie dotyczą komunikacji miejskiej.

art. 18. więcej Art. 18. 1. Jeżeli przed rozpoczęciem przewozu lub w czasie jego wykonywania
zaistnieją okoliczności uniemożliwiające jego wykonanie zgodnie z treścią umowy,
przewoźnik jest obowiązany niezwłocznie powiadomić o tym podróżnych oraz
zapewnić im bez dodatkowej opłaty przewóz do miejsca przeznaczenia przy użyciu
własnych lub obcych środków transportowych (przewóz zastępczy).
2. W razie przerwy w ruchu lub utraty połączenia przewidzianego w rozkładzie
jazdy, podróżnemu przysługuje zwrot należności za cały przerwany przejazd,
a ponadto może on bezpłatnie powrócić do miejsca wyjazdu, chyba że przewoźnik nie
ma możliwości zorganizowania takiego przewozu.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do przejazdów odbywanych na podstawie
biletów uprawniających do przejazdów wielokrotnych oraz w komunikacji miejskiej.

art. 19. więcej Art. 19. Umowę grupowego przewozu osób zawiera z przewoźnikiem
organizator takiego przewozu, zwany dalej „organizatorem”.

art. 20. więcej Art. 20. (uchylony).

art. 21. więcej Art. 21. W grupowym przewozie osób do obowiązków organizatora należy
nadzór nad przestrzeganiem przez uczestników przewozu grupowego przepisów
porządkowych; organizator i uczestnik ponoszą odpowiedzialność solidarną za
wyrządzone szkody w mieniu przewoźnika, chyba że strony umówią się inaczej.

art. 22. więcej Art. 22. Do grupowego przewozu osób stosuje się odpowiednio przepisy art. 17
i 18.

art. 23. więcej Art. 23. 1. Podróżny może zabrać ze sobą do środka transportowego rzeczy, jak
również oddać je do przewozu jako przesyłkę bagażową.
2. Z przewozu określonego w ust. 1 są wyłączone:
1) rzeczy, których przewóz jest zabroniony na podstawie odrębnych przepisów;
2) rzeczy niebezpieczne lub mogące wyrządzić szkodę osobom lub mieniu;
3) zwłoki i szczątki zwłok ludzkich.
3. W razie uzasadnionego podejrzenia, przewoźnik może sprawdzić, czy
zawartość przesyłki bagażowej nie narusza przepisu ust. 2; jeżeli podróżny nie zgłosi się do uczestnictwa w sprawdzeniu lub nie można go odszukać, sprawdzenia dokonuje
się w obecności osób zaproszonych do tej czynności przez przewoźnika.
4. W razie ujawnienia naruszenia przepisu ust. 2 koszty związane ze
sprawdzeniem przesyłki ponosi podróżny.

art. 24. więcej Art. 24. 1. Przewoźnik przyjmuje przesyłki bagażowe w punktach odprawy
podanych do wiadomości publicznej lub bezpośrednio w środku transportowym,
którym przesyłka ma być przewieziona.
2. Przewoźnik ustala masę i liczbę sztuk przesyłki oraz przypadające do zapłaty
należności przewozowe i w dowód przyjęcia przesyłki do przewozu oraz opłacenia
należności wydaje podróżnemu kwit bagażowy.
3. Przy nadaniu przesyłki bagażowej bezpośrednio do środka transportowego
masa przesyłki może być dla celów taryfowych określona szacunkowo.
4. Przewoźnik może odmówić przyjęcia jako przesyłki bagażowej rzeczy, które
ze względu na ich stan lub właściwości mogą ulec w czasie przewozu uszkodzeniu lub
zniszczeniu, jeżeli ich opakowanie jest niewystarczające, albo przy których brak
wymaganego opakowania. W razie przyjęcia takich rzeczy do przewozu przewoźnik
zamieszcza o tym odpowiednią wzmiankę w kwicie bagażowym.

art. 25. więcej Art. 25. 1. Kwit bagażowy powinien zawierać dane niezbędne do ustalenia
tożsamości przesyłki oraz wysokość należności przewozowych.
2. Umowę przewozu przesyłki bagażowej uważa się za zawartą z chwilą
przekazania przesyłki przewoźnikowi i przyjęcia przez podróżnego kwitu
bagażowego.

art. 26. więcej Art. 26. Przewoźnik jest obowiązany do wykonania czynności ładunkowych
w wyznaczonych punktach odprawy (art. 24 ust. 1), chyba że przesyłka bagażowa jest
nadawana bezpośrednio do środka transportowego lub z niego wydawana.

art. 27. więcej Art. 27. 1. Podróżny może zadeklarować wartość całej przesyłki bagażowej lub
każdej jej sztuki oddzielnie; deklarowana wartość nie powinna przewyższać
rzeczywistej wartości przesyłki.
2. Przewoźnik może sprawdzić zgodność deklarowanej wartości z rzeczywistą
i w wypadku zastrzeżeń zaznaczyć to w kwicie bagażowym.
3. W razie sporu co do wysokości deklarowanej wartości przesyłki, podróżny
może zażądać, aby jej wartość określił rzeczoznawca. Jeżeli deklarowana wartość przewyższa więcej niż o dwadzieścia procent wartość ustaloną przez rzeczoznawcę,
koszty ekspertyzy ponosi podróżny.

art. 28. więcej Art. 28. 1. Przewoźnik jest obowiązany ogłosić w rozkładach jazdy lub w inny
odpowiedni sposób ograniczenia możliwości przewozu przesyłek bagażowych
w poszczególnych kursach środków transportowych przeznaczonych do przewozu
osób.
2. Podróżny może wskazać kurs lub kursy środków transportowych, którymi
przesyłka bagażowa ma być przewieziona; w przeciwnym razie przewozu dokonuje
się w pierwszym możliwym kursie.
3. Przewoźnik może odmówić przyjęcia przesyłki bagażowej na wskazany przez
podróżnego kurs środka transportowego, jeżeli załadowanie jej mogłoby opóźnić
odjazd tego środka.
4. (uchylony)
5. Jeżeli przeszkoda w przewozie powstała z przyczyn występujących po stronie
przewoźnika, podróżny może żądać:
1) zwrotu przesyłki do miejsca nadania lub wydania przesyłki w miejscu powstania
przeszkody; w takich wypadkach przepis art. 18 ust. 2 stosuje się odpowiednio;
2) przewozu przesyłki do miejsca przeznaczenia inną drogą; w takim wypadku
przewoźnikowi nie przysługują dodatkowe należności.
W razie braku możliwości zawiadomienia podróżnego o przeszkodzie w przewozie
lub nieotrzymania od niego odpowiedniego polecenia, przewozu dokonuje się zgodnie
z przepisem pkt 2.

art. 29. więcej Art. 29. 1. Termin przewozu przesyłki bagażowej określa się według rozkładu
jazdy środka transportowego, którym przesyłka ma być przewieziona, a dla przesyłek
wydawanych w punktach odprawy – z doliczeniem czasu niezbędnego na
przygotowanie przesyłki do wydania, nie więcej jednak niż 1 godziny.
2. Termin przewozu przesyłki bagażowej przedłuża się, jeżeli przewoźnik nie
ponosi winy, o okres jej zatrzymania wskutek:
1) sprawdzenia przesyłki stosownie do przepisu art. 23 ust. 3, gdy stwierdzono
w niej rzeczy wyłączone z przewozu;
2) wykonywania czynności wymaganych w przepisach szczególnych;
3) zmiany umowy przewozu lub przeszkody w przewozie;
4) ograniczeń wprowadzonych na podstawie przepisu art. 8.
3. Opóźnienie w dostarczeniu przesyłki bagażowej liczy się od zgłoszenia
żądania jej wydania po upływie terminu określonego w ust. 1, z uwzględnieniem
okresów zatrzymania określonych w ust. 2.

art. 30. więcej Art. 30. 1. Przewoźnik wydaje przesyłkę bagażową posiadaczowi kwitu
bagażowego za jego zwrotem i nie jest obowiązany do sprawdzenia, czy osoba
zgłaszająca się z kwitem bagażowym jest uprawniona do odbioru przesyłki.
2. Przewoźnik może wydać przesyłkę bagażową osobie, która nie może okazać
kwitu bagażowego, lecz udowodni swoje uprawnienia do odbioru; w razie wątpliwości
przewoźnik może żądać odpowiedniego zabezpieczenia.
3. W razie opóźnienia w przewozie przesyłki bagażowej przewoźnik jest
obowiązany, na żądanie posiadacza kwitu bagażowego, odnotować w tym
dokumencie datę i godzinę żądania wydania przesyłki, a następnie zawiadomić go
o nadejściu przesyłki.

art. 31. więcej Art. 31. Do odstąpienia podróżnego od umowy przewozu przesyłki bagażowej
stosuje się odpowiednio przepisy art. 17.

art. 32. więcej Art. 32. Do przesyłek bagażowych nadawanych przez organizatora przewozu
grupowego stosuje się odpowiednio przepisy art. 23–28, z wyjątkiem przepisu art. 25
ust. 2.

art. 33. więcej Art. 33. Przesyłkę bagażową, która nie nadeszła do miejsca przeznaczenia
w ciągu 14 dni po upływie terminu przewozu, uważa się za utraconą.

Art. 33a. 1. Przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo
osoba przez niego upoważniona, legitymując się identyfikatorem umieszczonym
w widocznym miejscu, może dokonywać kontroli dokumentów przewozu osób lub
bagażu.
2. Identyfikator, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:
1) nazwę przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego;
2) numer identyfikacyjny osoby dokonującej kontroli dokumentów przewozu osób
lub bagażu;
3) zdjęcie kontrolującego;
4) zakres upoważnienia;
5) okres ważności;
6) podpis wystawcy (przewoźnika lub organizatora publicznego transportu
zbiorowego).
3. W razie stwierdzenia braku odpowiedniego dokumentu przewozu przewoźnik
lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego
upoważniona pobiera właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową albo
wystawia wezwanie do zapłaty.
4. W razie stwierdzenia braku ważnego dokumentu poświadczającego
uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu przewoźnik lub organizator
publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego upoważniona pobiera
właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową albo wystawia wezwanie do
zapłaty. Pobrana należność za przewóz i opłata dodatkowa, po uiszczeniu opłaty
manipulacyjnej odpowiadającej kosztom poniesionym przez przewoźnika lub
organizatora publicznego transportu zbiorowego, podlegają zwrotowi, a w przypadku
wezwania do zapłaty – umorzeniu, w przypadku udokumentowania przez podróżnego,
nie później niż w terminie 7 dni od dnia przewozu, uprawnień do bezpłatnego lub
ulgowego przejazdu.
5. W razie posiadania przez podróżnego ważnego dokumentu przewozu, którego
nie miał podczas przejazdu, do zwrotu i umarzania należności za przewóz i opłaty
dodatkowej stosuje się przepis ust. 4 zdanie drugie.
6. Przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego może określić
w regulaminie przewozu lub taryfie obniżenie wysokości opłaty dodatkowej w razie
natychmiastowego jej uiszczenia lub w terminie wyznaczonym w wezwaniu do
zapłaty.
7. Przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba
przez niego upoważniona ma prawo:
1) w razie odmowy zapłacenia należności – żądać okazania dokumentu
umożliwiającego stwierdzenie tożsamości podróżnego;
2) w razie niezapłacenia należności i nieokazania dokumentu – ująć podróżnego
i niezwłocznie oddać go w ręce Policji lub innych organów porządkowych, które
mają zgodnie z przepisami prawo zatrzymania podróżnego i podjęcia czynności
zmierzających do ustalenia jego tożsamości;
3) w razie uzasadnionego podejrzenia, że dokument przewozu albo dokument
uprawniający do przejazdu bezpłatnego lub ulgowego jest podrobiony lub
przerobiony – zatrzymać dokument za pokwitowaniem oraz przesłać go
prokuratorowi lub Policji, z powiadomieniem wystawcy dokumentu.
8. W przypadku, o którym mowa w ust. 7 pkt 2, do czasu przybycia
funkcjonariusza Policji lub innych organów porządkowych, podróżny obowiązany jest
pozostać w miejscu przeprowadzania kontroli albo w innym miejscu wskazanym
przez przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego albo osobę
przez niego upoważnioną.

art. 34. więcej Art. 34. 1. Przewoźnik wykonujący regularne przewozy osób w transporcie
drogowym jest obowiązany zgłaszać na piśmie właściwemu organizatorowi zmiany
dotyczące rozkładu jazdy, nie później niż w terminie 30 dni przed dniem aktualizacji
rozkładów jazdy w określonych terminach.
2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw żeglugi śródlądowej określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb zatwierdzania rozkładów jazdy,
2) treść rozkładów jazdy,
3) sposób i terminy ogłaszania oraz aktualizacji rozkładów jazdy,
4) warunki ponoszenia kosztów związanych z zamieszczaniem informacji
dotyczących rozkładów jazdy oraz podawaniem rozkładów jazdy do publicznej
wiadomości
– mając na uwadze zróżnicowanie wysokości kosztów przewoźników w zależności od
ich udziału w przewozach, a także zróżnicowanie rodzajów środków transportowych
wykorzystywanych w publicznym transporcie zbiorowym.

Art. 34a. 1. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw żeglugi śródlądowej określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób ustalania wysokości opłat dodatkowych pobieranych w razie:
a) braku odpowiedniego dokumentu przewozu,
b) braku ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do bezpłatnego
albo ulgowego przejazdu,
c) niezapłacenia należności za zabrane ze sobą do środka przewozu rzeczy lub
zwierzęta albo naruszenia przepisów o ich przewozie,
d) spowodowania, bez uzasadnionej przyczyny, zatrzymania lub zmiany trasy
środka transportu
– mając na uwadze zróżnicowanie wysokości opłat dodatkowych w zależności
od strat poniesionych przez przewoźnika i powodu nałożenia opłaty dodatkowej;
2) sposób ustalania wysokości przysługującej przewoźnikowi opłaty
manipulacyjnej, mając na uwadze ponoszone koszty czynności związanych ze
zwrotem lub umorzeniem opłaty dodatkowej.
2. W odniesieniu do gminnego, powiatowego i wojewódzkiego regularnego
przewozu osób, przepisy, o których mowa w ust. 1, określają odpowiednio rada
gminy, rada powiatu albo sejmik województwa, a w mieście stołecznym Warszawie –
Rada miasta stołecznego Warszawy.

art. 35. więcej Art. 35. 1. Przesyłkę towarową stanowią rzeczy przyjęte do przewozu na
podstawie jednego listu przewozowego lub innego dokumentu przewozowego,
zwanego dalej także „listem przewozowym”.
1a. Przesyłki towarowej nie stanowi przesyłka pocztowa będąca przedmiotem
usługi pocztowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe
(Dz. U. z 2018 r. poz. 2188 oraz z 2019 r. poz. 1051, 1495 i 2005).
2. Rodzaje przesyłek w zależności od masy lub objętości oraz ze względu na
termin przewozu określa taryfa lub cennik.

art. 36. więcej Art. 36. 1. Z przewozu są wyłączone rzeczy:
1) których przewóz jest zabroniony na podstawie odrębnych przepisów;
2) które z powodu swoich rozmiarów, masy lub innych właściwości albo ze
względu na urządzenia przewoźnika lub warunki drogowe danej gałęzi
transportu:
a) nie nadają się do przewozu środkami transportowymi,
b) spowodowałoby naruszenie przepisów określających warunki
wykonywania przewozów drogowych, przepisów określających warunki
pracy kierowców, przepisów ruchu drogowego lub przepisów o drogach
publicznych;
3) niebezpieczne w rozumieniu odrębnych przepisów, chyba że zostały
dopuszczone do przewozu na warunkach szczególnych.
2. Minister właściwy do spraw transportu oraz minister właściwy do spraw
żeglugi śródlądowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
wewnętrznych, ministrem właściwym do spraw zdrowia oraz ministrem właściwym do spraw rolnictwa, w drodze rozporządzenia, mogą określać szczególne warunki
przewozu:
1) rzeczy łatwo psujących się,
2) zwłok i szczątków zwłok ludzkich,
3) żywych zwierząt
– mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa przewozu, wymaganych
warunków przewozu oraz warunków sanitarnych dla zapewnienia ochrony zdrowia
i środowiska.

art. 37. więcej Art. 37. (uchylony).

art. 38. więcej Art. 38. 1. Nadawca składa przewoźnikowi na przesyłkę towarową list
przewozowy, a jeżeli przy danym rodzaju przewozu jest to powszechnie przyjęte,
w inny sposób dostarcza informacji niezbędnych do prawidłowego wykonania
przewozu.
2. W liście przewozowym nadawca zamieszcza:
1) nazwę i adres nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika
zawierającej umowę;
2) miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwę i adres odbiorcy;
3) określenie rzeczy, masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania
i oznaczenia;
4) inne wskazania i oświadczenia, wymagane albo dopuszczone zgodnie
z przepisami ze względu na warunki danej umowy lub sposób rozliczeń.

art. 39. więcej Art. 39. 1. Nadawca dołącza do listu przewozowego dokumenty wymagane
w przepisach szczególnych, a w razie niemożności ich dołączenia dostarcza je
w odpowiednim czasie w miejscu załatwiania wymaganych czynności, zamieszczając
w liście przewozowym odpowiednią wzmiankę o dołączeniu dokumentów lub miejscu
ich złożenia.
2. Czynności wymagane w przepisach szczególnych jest obowiązany załatwić:
1) nadawca przesyłki – w miejscu nadania;
2) przewoźnik – w czasie przewozu;
3) odbiorca – w miejscu przeznaczenia.

art. 40. więcej Art. 40. 1. Jeżeli wartość przewożonych rzeczy nie wynika z rachunku
sprzedawcy lub dostawcy ani z obowiązującego cennika, nadawca może zadeklarować
ich wartość w liście przewozowym.
2. W razie deklarowania wartości przesyłki towarowej mają odpowiednie
zastosowanie przepisy art. 27 ust. 2 i 3.

art. 41. więcej Art. 41. 1. Nadawca jest obowiązany oddać przewoźnikowi rzeczy w stanie
umożliwiającym ich prawidłowy przewóz i wydanie bez ubytku i uszkodzenia.
2. Rzeczy, które ze względu na ich właściwości wymagają opakowania, nadawca
jest obowiązany oddać przewoźnikowi w opakowaniu określonym w przepisach o
normalizacji, a w razie braku przepisów w tym zakresie – w sposób określony w
przepisach wydanych na podstawie ust. 3 i 4.
3. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, w
zakresie transportu drogowego i kolejowego, właściwości opakowania, w którym
nadawca jest obowiązany oddać przewoźnikowi rzeczy, które ze względu na ich
właściwości wymagają opakowania, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa
przewozu i wymaganych warunków przewozu.
4. Minister właściwy do spraw żeglugi śródlądowej określi, w drodze
rozporządzenia, w zakresie żeglugi śródlądowej, właściwości opakowania, w którym
nadawca jest obowiązany oddać przewoźnikowi rzeczy, które ze względu na ich
właściwości wymagają opakowania, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa
przewozu i wymaganych warunków przewozu.

art. 42. więcej Art. 42. 1. Przewoźnik może odmówić przyjęcia do przewozu rzeczy, których
stan jest wadliwy lub opakowanie niedostateczne albo niemających wymaganego
opakowania.
2. Przewoźnik może uzależnić przyjęcie do przewozu rzeczy, których
opakowanie nie odpowiada warunkom określonym w art. 41 lub ze śladami
uszkodzenia, od zamieszczenia przez nadawcę w liście przewozowym odpowiedniego
oświadczenia o stanie przesyłki.

art. 43. więcej Art. 43. 1. Jeżeli umowa lub przepis szczególny nie stanowią inaczej, czynności
ładunkowe należą odpowiednio do obowiązków nadawcy lub odbiorcy.
2. Nadawca, odbiorca lub inny podmiot wykonujący czynności ładunkowe jest
obowiązany wykonać je w sposób zapewniający przewóz przesyłki towarowej
zgodnie z przepisami ruchu drogowego i przepisami o drogach publicznych,
a w szczególności niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego,
przekroczenia dopuszczalnej masy pojazdów lub przekroczenia dopuszczalnych
nacisków osi.

art. 44. więcej Art. 44. Nadawca i odbiorca są obowiązani doprowadzić do czystości i porządku
teren oraz środek transportowy przewoźnika zanieczyszczony w związku
z czynnościami ładunkowymi. Taki sam obowiązek ciąży na przewoźniku, jeżeli
dokonuje on czynności ładunkowych na terenie nadawcy lub odbiorcy przesyłki.

art. 45. więcej Art. 45. (uchylony).

art. 46. więcej Art. 46. 1. Drogę przewozu przesyłki ustala przewoźnik, uwzględniając w miarę
możliwości żądania nadawcy.
2. Przewoźne oblicza się według odległości najkrótszej dostępnej drogi
przewozu, a jeżeli uwzględniono żądanie nadawcy co do drogi dłuższej albo zaszła
konieczność przewozu drogą dłuższą ze względu na właściwości przesyłki – według
rzeczywistej drogi przewozu.

art. 47. więcej Art. 47. 1. (uchylony)
2. Osobę, która oddaje przewoźnikowi przesyłkę do przewozu, uważa się za
upoważnioną przez nadawcę do wykonywania wszelkich czynności związanych
z zawarciem umowy przewozu.
3. Dowodem zawarcia umowy przewozu jest potwierdzony przez przewoźnika
list przewozowy, którym może być także przekaz elektroniczny, wydruk
komputerowy lub inny dokument zawierający dane określone w art. 38. Jeden
egzemplarz dokumentu otrzymuje nadawca.
4. (uchylony)

art. 48. więcej Art. 48. 1. Przewoźnik może sprawdzić, czy przesyłka odpowiada
oświadczeniom nadawcy zawartym w liście przewozowym oraz czy zachowane
zostały przepisy dotyczące rzeczy dopuszczonych do przewozu na warunkach
szczególnych.
2. Sprawdzenia dokonuje się w obecności nadawcy, a jeżeli wezwanie go nie jest
możliwe albo gdy nie zgłosi się w wyznaczonym terminie, przewoźnik dokonuje
sprawdzenia w obecności osób zaproszonych przez siebie do tej czynności.
3. Wynik sprawdzenia zamieszcza się w liście przewozowym albo dołączonym
do niego protokole.
4. W razie stwierdzenia niezgodności oświadczeń zawartych w liście
przewozowym ze stanem rzeczywistym przesyłki, koszty sprawdzenia obciążają
przesyłkę.
5. W razie ujawnienia rzeczy wyłączonych z przewozu albo niezachowania
przepisów dotyczących rzeczy dopuszczonych do przewozu na warunkach
szczególnych, stosuje się odpowiednio przepisy art. 55.

art. 49. więcej Art. 49. 1. Przewoźnik jest obowiązany przewieźć przesyłkę w oznaczonym
terminie.
2. Jeżeli nie zachodzi wina przewoźnika, termin przewozu przesyłki przedłuża
się o okres jej zatrzymania z powodu:
1) sprawdzenia, w którego wyniku stwierdzono niezgodność z danymi z listu
przewozowego, albo niezachowania przepisów dotyczących rzeczy
dopuszczonych do przewozu na warunkach szczególnych;
2) wykonywania czynności wymaganych w przepisach szczególnych;
3) zmiany umowy przewozu albo przeszkody w przewozie lub wydaniu przesyłki;
4) przeładowania lub konieczności poprawienia załadowania;
5) wykonywania szczególnych czynności dotyczących przesyłki;
6) ograniczeń wprowadzonych na podstawie art. 8.
3. Jeżeli przewoźnik nie wykonuje przewozów w dni wolne od pracy, bieg
terminu przewozu zawiesza się na te dni.
4. Przyczynę i czas przedłużenia oraz zawieszenia biegu terminu przewozu
przewoźnik jest obowiązany wskazać w liście przewozowym.
5. Jeżeli termin przewozu upływa w godzinach, w których punkt odprawy
przewoźnika nie jest otwarty dla czynności ekspedycyjnych, zakończenie terminu
następuje po upływie dwóch godzin od najbliższego otwarcia punktu dla tych
czynności.
6. Jeżeli termin przewozu upływa w dniu ustawowo wolnym od pracy,
zakończenie terminu następuje o tej samej godzinie najbliższego dnia roboczego,
chyba że przewoźnik dokonuje czynności ekspedycyjnych również w dniu ustawowo
wolnym od pracy.
7. Termin przewozu przesyłki jest zachowany, jeżeli przed jego upływem
przewoźnik:
1) zawiadomił odbiorcę o nadejściu przesyłki, która ma być wydana w punkcie
odprawy, i przygotował ją do odbioru bądź tylko przygotował ją do odbioru,
jeżeli nie był obowiązany do zawiadomienia;
2) postawił do rozporządzenia odbiorcy przesyłkę, która ma być wydana poza
punktem odprawy.

art. 50. więcej Art. 50. 1. O nadejściu przesyłki do miejsca przeznaczenia przewoźnik jest
obowiązany niezwłocznie zawiadomić odbiorcę (awizacja), chyba że przesyłkę
dostarczył do lokalu odbiorcy lub na jego bocznicę bądź odbiorca zrzekł się na piśmie
zawiadomienia. W zawiadomieniu określa się datę i godzinę przygotowania przesyłki
do odbioru.
2. Na żądanie odbiorcy przewoźnik może dokonać wstępnego zawiadomienia
o spodziewanym terminie dostarczenia przesyłki (przedawizacja).
3. (uchylony)

art. 51. więcej Art. 51. 1. Przez przyjęcie przesyłki i listu przewozowego odbiorca zobowiązuje
się do zapłaty należności ciążących na przesyłce.
2. Za równoznaczne z wydaniem przesyłki odbiorcy uważa się oddanie jej
organowi państwowemu dokonującemu zajęcia lub konfiskaty na podstawie
odpowiedniego tytułu prawnego; organ ten uiszcza należności obciążające przesyłkę.

art. 52. więcej Art. 52. Przesyłkę, która nie nadeszła do miejsca przeznaczenia wskazanego
w liście przewozowym w ciągu 30 dni od upływu terminu przewozu, uważa się za
utraconą.

art. 53. więcej Art. 53. 1. Nadawca może odstąpić od umowy przewozu lub wprowadzić do niej
zmiany żądając, aby przewoźnik:
1) zwrócił mu przesyłkę w miejscu nadania;
2) wydał przesyłkę w innym miejscu niż miejsce wskazane w liście przewozowym;
3) wydał przesyłkę innej osobie niż odbiorca wskazany w liście przewozowym.
2. Odbiorca jest uprawniony do rozporządzania przesyłką w sposób określony
w ust. 1 pkt 2 i 3, jeżeli nadawca nie zastrzegł inaczej w liście przewozowym. Zmianę
określoną w ust. 1 pkt 2 odbiorca może wprowadzić tylko przed nadejściem przesyłki
do miejsca przeznaczenia wskazanego w liście przewozowym.
3. Nadawca lub odbiorca rozporządzają przesyłką po przedstawieniu
otrzymanego egzemplarza listu przewozowego, składając odpowiednie oświadczenie
pisemne.
4. Uprawnienie nadawcy do rozporządzania przesyłką wygasa, gdy odbiorca
wprowadził zmianę umowy przewozu, przyjął list przewozowy albo odebrał
przesyłkę.

art. 54. więcej Art. 54. 1. Przewoźnik jest obowiązany do wykonania poleceń nadawcy albo
odbiorcy w zakresie zmiany umowy przewozu, chyba że:
1) polecenie jest niewykonalne;
2) wykonanie polecenia spowodowałoby zakłócenia w eksploatacji;
3) wykonanie polecenia naruszałoby obowiązujące przepisy;
4) nie zachowano szczególnych warunków obowiązujących w tym zakresie.
2. O niemożności wykonania polecenia przewoźnik jest obowiązany
niezwłocznie zawiadomić uprawnionego.
3. Należności wynikłe wskutek zmiany umowy przewozu ponosi odpowiednio
nadawca lub odbiorca zależnie od tego, który z nich wprowadza zmiany.

art. 55. więcej Art. 55. 1. Nadawca może zamieścić w liście przewozowym wskazówki co do
postępowania z przesyłką na wypadek:
1) przeszkody w przewozie powodującej niemożność wykonania umowy zgodnie
z warunkami określonymi w liście przewozowym;
2) przeszkody w wydaniu powodującej niemożność wydania przesyłki w miejscu
przeznaczenia odbiorcy określonemu w liście przewozowym.
Jeżeli w liście przewozowym brak takich wskazówek, przewoźnik zwraca się o nie do
nadawcy.
2. W razie zmiany drogi przewozu przewoźnik może pobrać przewoźne za
rzeczywistą drogę przewozu i obowiązuje go odpowiadający tej drodze termin
przewozu, chyba że przeszkody w przewozie są zawinione przez przewoźnika.
3. W razie usunięcia przeszkody przed otrzymaniem wskazówek od nadawcy,
przewoźnik kieruje przesyłkę do miejsca przeznaczenia lub wydaje ją odbiorcy,
zawiadamiając o tym nadawcę.
4. Przepis art. 54 ust. 3 stosuje się odpowiednio, chyba że przeszkody
w przewozie lub wydaniu przesyłki nastąpiły z winy przewoźnika.

Art. 55a. 1. Zabrania się nadawcy:
1) zlecania przewozu kabotażowego przewoźnikowi nieposiadającemu
odpowiedniego zezwolenia na taki przewóz lub wykonującemu przewóz
kabotażowy niezgodnie z warunkami takiego przewozu;
2) zlecania przewozu drogowego przesyłki towarowej pojazdem nienormatywnym
bez wymaganego zezwolenia na taki przewóz;
3) określania warunków drogowego przewozu przesyłki towarowej, których
realizacja mogłaby spowodować naruszenie przepisów określających warunki wykonywania przewozów drogowych, przepisów określających warunki pracy
kierowców, przepisów ruchu drogowego lub przepisów o drogach publicznych;
4) umieszczania w liście przewozowym i innych dokumentach danych i informacji
niezgodnych ze stanem faktycznym;
5) uzależniania wysokości przewoźnego od masy lub objętości przesyłki towarowej
– w przypadku drogowego przewozu drewna, ładunków sypkich lub innych
ładunków masowych.
2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do spedytora, odbiorcy, organizatora
transportu lub innego podmiotu zlecającego przewóz.
3. Zasady odpowiedzialności podmiotów, o których mowa w ust. 1 i 2, za
naruszenie przepisu ust. 1 określają przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r.
o transporcie drogowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2140).

art. 56. więcej Art. 56. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze
rozporządzenia, rodzaj oraz warunki przewozu rzeczy, które ze względu na kształt,
rozmiar lub masę albo drogę przewozu mogą powodować trudności transportowe przy
przewozie koleją, mając na uwadze zapewnienie bezpieczeństwa ruchu kolejowego
oraz możliwości eksploatacyjne.

art. 57. więcej Art. 57. 1. Przewoźnikowi przysługuje prawo zastawu na przesyłce w celu
zabezpieczenia roszczeń wynikających z umowy przewozu, z wyjątkiem przesyłek
organów władzy i administracji państwowej oraz organów wymiaru sprawiedliwości
i ścigania.
2. Prawo zastawu może być wykonywane, dopóki przesyłka znajduje się u
przewoźnika lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią
rozporządzać na podstawie dokumentów.
3. (uchylony)

art. 58. więcej Art. 58. 1. Przewoźnik likwiduje przesyłkę w razie:
1) braku wykonalnych wskazówek do usunięcia przeszkody w przewozie lub
wydaniu przesyłki;
2) zaginięcia dokumentów przewozowych i braku możliwości ustalenia osoby
uprawnionej do rozporządzania przesyłką.
2. Likwidacji przesyłki dokonuje się w drodze:
1) sprzedaży;
2) nieodpłatnego przekazania właściwej jednostce organizacyjnej;
3) zniszczenia.
3. Przewoźnik przystępuje do likwidacji:
1) niezwłocznie po upływie terminu odbioru żywych zwierząt, rzeczy
niebezpiecznych lub łatwo ulegających zepsuciu;
2) w pozostałych wypadkach – po upływie 30 dni od terminu odbioru przesyłki, nie
wcześniej jednak niż po upływie 10 dni od dnia zawiadomienia uprawnionego
o zamierzonej likwidacji przesyłki.
4. Jeżeli nie ma możliwości przechowania przesyłki albo przechowanie pociąga
za sobą koszty zbyt wysokie w stosunku do wartości przesyłki, przewoźnik może
przystąpić do likwidacji przesyłki przed upływem terminów określonych w ust. 3
pkt 2.
5. Jeżeli przesyłkę sprzedano, uzyskaną kwotę oddaje się uprawnionemu po
potrąceniu należności przewoźnika. Jeżeli należności przewoźnika przewyższają
kwotę uzyskaną, różnicę pokrywa uprawniony. Przy obliczaniu różnicy nie
uwzględnia się należności powstałych z przyczyn niezależnych od uprawnionego.
6. Sposób likwidacji i wartość przesyłki ustala komisja powołana przez
przewoźnika. Jeżeli nie ustalono ceny bądź gdy przesyłka zawiera rzeczy
niepełnowartościowe, komisja ustala wartość likwidowanej przesyłki w sposób
szacunkowy, w razie potrzeby przy udziale rzeczoznawcy.
7. Do likwidacji przesyłek mają odpowiednie zastosowanie przepisy o rzeczach
znalezionych.

art. 59. więcej Art. 59. (uchylony).

art. 60. więcej Art. 60. (uchylony).

art. 61. więcej Art. 61. (uchylony).

art. 62. więcej Art. 62. 1. Przewoźnik odpowiada za szkodę, jaką podróżny poniósł wskutek
przedwczesnego odjazdu środka transportowego.
2. Przewoźnik odpowiada za szkodę, jaką poniósł podróżny wskutek
opóźnionego przyjazdu lub odwołania regularnie kursującego środka transportowego,
jeżeli szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.

art. 63. więcej Art. 63. 1. Za rzeczy, które podróżny przewozi ze sobą pod własnym nadzorem,
przewoźnik ponosi odpowiedzialność, jeżeli szkoda powstała z jego winy.
2. Przewoźnik odpowiada za przewożone przez podróżnego rzeczy jak za
przesyłkę, jeżeli podróżny umieści je, bez możliwości sprawowania nad nimi stałego
nadzoru, w miejscu wskazanym przez przewoźnika lub na ten cel przeznaczonym.
3. Prowadzący przedsiębiorstwo eksploatujące środki transportowe
z pomieszczeniami przeznaczonymi do spania ponosi odpowiedzialność określoną
w ust. 2 za rzeczy zazwyczaj wnoszone do takich pomieszczeń. Za inne rzeczy
odpowiedzialność prowadzącego przedsiębiorstwo ogranicza się do wypadku, gdy
przyjął je na przechowanie albo gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego
niedbalstwa jego lub osoby u niego zatrudnionej.
4. Wysokość odszkodowania należnego od przewoźnika albo prowadzącego
przedsiębiorstwo eksploatujące środki transportowe z pomieszczeniami
przeznaczonymi do spania za utratę, ubytek lub uszkodzenie rzeczy wymienionych
w ust. 1–3 nie może przewyższać zwykłej wartości rzeczy.
5. Przewoźnik albo prowadzący przedsiębiorstwo eksploatujące środki
transportowe z pomieszczeniami przeznaczonymi do spania nie ponosi
odpowiedzialności za utratę lub uszkodzenie pieniędzy, papierów wartościowych
i cennych przedmiotów, w szczególności kosztowności albo przedmiotów mających
wartość naukową lub artystyczną, chyba że rzeczy te przyjął na przechowanie albo
szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa jego lub osoby u niego
zatrudnionej.

art. 64. więcej Art. 64. W grupowych przewozach osób przewoźnik ponosi odpowiedzialność
wobec uczestników na zasadach określonych w art. 63, a wobec organizatora – na
zasadach określonych w art. 62.

art. 65. więcej Art. 65. 1. Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub
uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania oraz
za opóźnienie w przewozie przesyłki.
2. Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności określonej w ust. 1, jeżeli utrata,
ubytek lub uszkodzenie albo opóźnienie w przewozie przesyłki powstały z przyczyn
występujących po stronie nadawcy lub odbiorcy, niewywołanych winą przewoźnika,
z właściwości towaru albo wskutek siły wyższej. Dowód, że szkoda lub przekroczenie
terminu przewozu przesyłki wynikło z jednej z wymienionych okoliczności, ciąży na
przewoźniku.
3. Przewoźnik jest zwolniony od odpowiedzialności określonej w ust. 1, jeżeli
utrata, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstały co najmniej z jednej
z następujących przyczyn:
1) nadania pod nazwą niezgodną z rzeczywistością, nieścisłą lub niedostateczną
rzeczy wyłączonych z przewozu lub przyjmowanych do przewozu na warunkach
szczególnych albo niezachowania przez nadawcę tych warunków;
2) braku, niedostateczności lub wadliwości opakowania rzeczy, narażonych w tych
warunkach na szkodę wskutek ich naturalnych właściwości;
3) szczególnej podatności rzeczy na szkodę wskutek wad lub naturalnych
właściwości;
4) ładowania, rozmieszczenia lub wyładowywania rzeczy przez nadawcę lub
odbiorcę;
5) przewozu przesyłek, które zgodnie z przepisami lub umową powinny być
dozorowane, jeżeli szkoda wynikła z przyczyn, którym miał zapobiec dozorca.
4. Jeżeli przewoźnik na podstawie okoliczności danego wypadku wykaże, że
utrata, ubytek lub uszkodzenie mogły powstać wskutek co najmniej jednej z przyczyn
określonych w ust. 3, domniemywa się, że szkoda z nich wynikła.

art. 66. więcej Art. 66. 1. Przewoźnik nie odpowiada za ubytek przesyłki, której masy i liczby
sztuk nie sprawdził przy nadaniu, jeżeli dostarczy ją bez śladu naruszenia, a w razie
przewozu w zamkniętym środku transportowym – również z nienaruszonymi plombami nadawcy, chyba że osoba uprawniona udowodni, że szkoda powstała w czasie od przyjęcia przesyłki do przewozu aż do jej wydania.
2. Jeżeli przesyłka nadeszła do miejsca przeznaczenia w pojemniku
transportowym, nienaruszonym, zamkniętym przez nadawcę i z nienaruszonymi,
założonymi przez niego plombami, domniemywa się, że szkoda nie nastąpiła w czasie
przewozu.

art. 67. więcej Art. 67. 1. Przy przesyłkach, które z powodu swoich właściwości tracą na masie,
przewoźnik odpowiada tylko za tę część ubytku, która przewyższa normy ubytków
ustalone zgodnie z obowiązującymi przepisami lub zwyczajowo przyjęte, chyba że
szkoda nie wynikła z przyczyn uzasadniających zastosowanie norm dopuszczalnego
ubytku.
2. Minister właściwy do spraw transportu oraz minister właściwy do spraw
żeglugi śródlądowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki,
ministrem właściwym do spraw rolnictwa oraz ministrem właściwym do spraw
rybołówstwa mogą określić, w drodze rozporządzenia, normy ubytków, o których
mowa w ust. 1, mając na uwadze właściwość przewożonych rzeczy oraz rodzaj
środków transportu.

art. 68. więcej Art. 68. Jeżeli szkoda powstała tylko częściowo wskutek okoliczności, za które
przewoźnik odpowiada, odpowiedzialność jego ogranicza się do zakresu, w jakim
okoliczności te przyczyniły się do powstania szkody.

art. 69. więcej Art. 69. 1. Na żądanie uprawnionego przewoźnik stwierdza w liście
przewozowym niemożność wydania przesyłki po upływie terminu określonego
w art. 52, chyba że wcześniej stwierdzono nieodwracalny charakter utraty.
2. Jeżeli przesyłka zostanie odnaleziona w ciągu roku od wypłaty
odszkodowania, przewoźnik powinien niezwłocznie zawiadomić o tym
uprawnionego.
3. W terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa
w ust. 2, uprawniony może żądać, aby wydano mu odnalezioną przesyłkę w jednym
z punktów odprawy przesyłek za zwrotem otrzymanego od przewoźnika
odszkodowania. W takim wypadku uprawniony zachowuje roszczenia z tytułu zwłoki
w przewozie.
4. Jeżeli odnalezienie nastąpiło po upływie roku albo uprawniony nie zgłosił się
w terminie określonym w ust. 3, przesyłka ulega likwidacji.

art. 70. więcej Art. 70. Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkody wynikłe wskutek
niewykonania lub nienależytego wykonania polecenia zmiany umowy przewozu,
chyba że zachodzą okoliczności wymienione w art. 54 ust. 1 i 2.

art. 71. więcej Art. 71. Przewoźnik odpowiada za szkodę wynikłą z utraty, niewykorzystania
lub nienależytego wykorzystania dokumentów wymienionych w liście przewozowym
i do tego listu dołączonych albo złożonych u przewoźnika, chyba że nie ponosi winy.

art. 72. więcej Art. 72. 1. Nadawca ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikłą z:
1) podania w liście przewozowym lub w innej formie wskazań i oświadczeń
niezgodnych z rzeczywistością i nieścisłych, niedostatecznych lub wpisanych
w niewłaściwym miejscu, a także za brak, niekompletność lub nieprawidłowość
dokumentów wymaganych w przepisach szczególnych;
2) wadliwego stanu przesyłki, braku lub niewłaściwego opakowania albo
nienależytego wykonania czynności ładunkowych.
2. Nadawca przesyłki w transporcie drogowym rzeczy odpowiada za wszelkie
koszty, jakie mógłby ponieść przewoźnik na skutek nieścisłości lub niedostateczności
danych, o których mowa w ust. 1 pkt 1.
3. Nadawca ponosi także koszty związane z przeładunkiem przesyłki
w przypadku, gdy dane dotyczące masy przesyłki, zawarte w liście przewozowym, są
niezgodne ze stanem faktycznym.

art. 73. więcej Art. 73. Za uszkodzenie mienia przewoźnika spowodowane czynnościami
ładunkowymi ponosi odpowiedzialność odpowiednio nadawca lub odbiorca.

art. 74. więcej Art. 74. 1. Jeżeli przed wydaniem przesyłki okaże się, że doznała ona ubytku lub
uszkodzenia, przewoźnik ustala niezwłocznie protokolarnie stan przesyłki oraz
okoliczności powstania szkody. Przewoźnik wykonuje te czynności także na żądanie
uprawnionego, jeżeli twierdzi on, że przesyłka jest naruszona.
2. Ustalenia protokolarne powinny być dokonane w obecności uprawnionego,
a jeżeli wezwanie go nie jest możliwe albo nie zgłosi się on w wyznaczonym terminie, przewoźnik dokonuje ustaleń w obecności osób zaproszonych przez siebie do tej
czynności.
3. Jeżeli po wydaniu przesyłki ujawniono ubytek lub uszkodzenie niedające się
z zewnątrz zauważyć przy odbiorze, przewoźnik ustala stan przesyłki na żądanie
uprawnionego zgłoszone niezwłocznie po ujawnieniu szkody, nie później jednak niż
w ciągu 7 dni od dnia odbioru przesyłki.
4. Protokół podpisują osoby uczestniczące w ustaleniu stanu przesyłki. Jeżeli
uprawniony nie zgadza się z treścią protokołu, może zamieścić w nim zastrzeżenie
z uzasadnieniem; w razie odmowy podpisania protokołu przez uprawnionego
przewoźnik stwierdza w nim fakt i przyczyny odmowy. Uprawniony otrzymuje
bezpłatnie egzemplarz protokołu.
5. Jeżeli ustalenia protokolarne, podjęte na żądanie uprawnionego, nie wykażą
szkody w przesyłce albo wykażą jedynie szkodę stwierdzoną już uprzednio przez
przewoźnika, uprawniony ponosi opłaty określone w taryfie.
6. W razie trudności w ustaleniu danych dotyczących czasu, rodzaju, rozmiarów
lub przyczyny szkody, dane te określa rzeczoznawca powołany przez przewoźnika
w porozumieniu z uprawnionym.

art. 75. więcej Art. 75. 1. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym na podstawie
ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przysługuje uprawnionemu po
bezskutecznym wyczerpaniu drogi reklamacji, przewoźnikowi zaś – po
bezskutecznym wezwaniu zobowiązanego do zapłaty.
2. Reklamacje lub wezwanie do zapłaty uważa się za bezskuteczne, jeżeli dłużnik
nie zapłacił dochodzonych należności w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia
reklamacji lub wezwania do zapłaty.
3. Roszczenia przeciwko przewoźnikowi przysługują:
1) z tytułu umowy przewozu osób, zabieranych przez nie rzeczy oraz z tytułu
umowy przewozu przesyłek bagażowych – podróżnemu, a przy przewozie
grupowym – organizatorowi i uczestnikom, z tym że:
a) organizator jest uprawniony do dochodzenia roszczeń z tytułu
niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu grupowego,
umowy o przewóz przesyłki bagażowej (art. 32), jak również roszczeń
o różnicę należności, z wyjątkiem roszczeń przysługujących uczestnikowi
(lit. b),
b) uczestnik jest uprawniony do dochodzenia roszczeń z tytułu szkód, różnicy
należności w związku z przewozem zabranych przez siebie rzeczy oraz
indywidualnie zawartej umowy przewozu przesyłki bagażowej;
2) z tytułu umowy przewozu przesyłek towarowych:
a) o zwrot należności lub jej części – nadawcy lub odbiorcy zależnie od tego,
który z nich dokonał zapłaty,
b) o inne roszczenia z tytułu umowy przewozu – nadawcy lub odbiorcy
zależnie od tego, któremu z nich przysługuje prawo rozporządzania
przesyłką;
3) z tytułu innych stosunków prawnych określonych w ustawie lub przepisach
wydanych w jej wykonaniu – podmiotowi takiego stosunku.

art. 76. więcej Art. 76. Przyjęcie przesyłki przez uprawnionego bez zastrzeżeń powoduje
wygaśnięcie roszczeń z tytułu ubytku lub uszkodzenia, chyba że:
1) szkodę stwierdzono protokolarnie przed przyjęciem przesyłki przez
uprawnionego;
2) zaniechano takiego stwierdzenia z winy przewoźnika;
3) ubytek lub uszkodzenie wynikło z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa
przewoźnika;
4) szkodę niedającą się z zewnątrz zauważyć uprawniony stwierdził po przyjęciu
przesyłki i w terminie 7 dni zażądał ustalenia jej stanu oraz udowodnił, że szkoda
powstała w czasie między przyjęciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem.

art. 77. więcej Art. 77. 1. Z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 78 roszczenia dochodzone na
podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przedawniają się
z upływem roku.
2. Roszczenia z tytułu zwłoki w przewozie, która nie spowodowała ubytku lub
uszkodzenia przesyłki, przedawniają się z upływem 2 miesięcy od dnia wydania
przesyłki.
3. Przedawnienie biegnie dla roszczeń z tytułu:
1) utraty przesyłki – od dnia, w którym uprawniony mógł uznać przesyłkę za
utraconą;
2) ubytku, uszkodzenia lub zwłoki w dostarczeniu – od dnia wydania przesyłki;
3) szkód niedających się z zewnątrz zauważyć – od dnia protokolarnego ustalenia
szkody;
4) zapłaty lub zwrotu należności – od dnia zapłaty, a gdy jej nie było – od dnia,
w którym powinna była nastąpić;
5) niedoboru lub nadwyżki przy likwidacji przesyłek – od dnia dokonania
likwidacji;
6) innych zdarzeń prawnych – od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
4. Bieg przedawnienia zawiesza się na okres od dnia wniesienia reklamacji lub
wezwania do zapłaty do dnia udzielenia odpowiedzi na reklamację lub wezwania do
zapłaty i zwrócenia załączonych dokumentów, najwyżej jednak na okres przewidziany
do załatwienia reklamacji lub wezwania do zapłaty.

art. 78. więcej Art. 78. 1. Roszczenia przysługujące przewoźnikowi przeciwko innym
przewoźnikom (art. 5 i 6) przedawniają się z upływem 6 miesięcy od dnia, w którym
przewoźnik naprawił szkodę, albo od dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu
powództwo.
2. Do roszczeń określonych w ust. 1 przepisu art. 75 ust. 1 nie stosuje się.

art. 79. więcej Art. 79. Minister właściwy do spraw transportu oraz minister właściwy do spraw
żeglugi śródlądowej określą, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy tryb i sposób ustalania stanu przesyłek,
2) warunki, jakim powinny odpowiadać reklamacje i wezwania do zapłaty z tytułu
przewozu osób i przesyłek oraz tryb postępowania reklamacyjnego
– mając na uwadze zapewnienie sprawnego i terminowego dochodzenia roszczeń.

art. 80. więcej Art. 80. 1. Wysokość odszkodowania za utratę lub ubytek przesyłki nie może
przewyższać wartości, którą ustala się na podstawie i w następującej kolejności:
1) ceny wskazanej w rachunku dostawcy lub sprzedawcy albo
2) ceny wynikającej z cennika obowiązującego w dniu nadania przesyłki do
przewozu bądź
3) wartości rzeczy tego samego rodzaju i gatunku w miejscu i czasie ich nadania.
2. W razie niemożności ustalenia wysokości odszkodowania w sposób określony
w ust. 1, wysokość tę ustala rzeczoznawca.
3. W razie utraty przesyłki z deklarowaną wartością należy się odszkodowanie
w wysokości deklarowanej, a w razie ubytku – w odpowiedniej części, chyba że przewoźnik udowodni, że wartość deklarowana przewyższa wartość ustaloną w sposób określony w ust. 1.

art. 81. więcej Art. 81. 1. W razie uszkodzenia przesyłki odszkodowanie ustala się
w wysokości odpowiadającej procentowemu zmniejszeniu się wartości.
2. Wysokość odszkodowania, o którym mowa w ust. 1, nie może jednak
przewyższać kwoty odszkodowania przysługującego za:
1) utratę całej przesyłki, jeżeli doznała ona obniżenia wartości wskutek
uszkodzenia;
2) ubytek tej części przesyłki, która doznała obniżenia wartości wskutek
uszkodzenia.

art. 82. więcej Art. 82. Oprócz odszkodowań określonych w art. 80 i 81 przewoźnik jest
obowiązany zwrócić przewoźne i inne koszty związane z przewozem przesyłki:
1) w razie utraty – w pełnej wysokości;
2) w razie ubytku – w odpowiedniej części;
3) w razie uszkodzenia – w wysokości odpowiadającej procentowi obniżenia
wartości przesyłki wskutek uszkodzenia.

art. 83. więcej Art. 83. 1. Jeżeli wskutek zwłoki w przewozie powstała szkoda inna niż
w przesyłce, przewoźnik jest obowiązany do zapłacenia odszkodowania do wysokości
podwójnej kwoty przewoźnego.
2. Jeżeli wskutek zwłoki w przewozie powstała również szkoda w przesyłce,
odszkodowanie ustalone według przepisów art. 81 przysługuje niezależnie od
odszkodowania określonego w ust. 1.

art. 84. więcej Art. 84. Odszkodowanie za szkody spowodowane niewykonaniem lub
nienależytym wykonaniem polecenia zmiany umowy przewozu nie może przewyższać
wysokości odszkodowania przysługującego w razie utraty przesyłki (art. 80).

art. 85. więcej Art. 85. Odszkodowanie za szkody spowodowane utratą, niewykorzystaniem
lub nienależytym wykorzystaniem przez przewoźnika dokumentów oddanych mu
przez nadawcę nie może przewyższać wysokości poniesionych strat.

art. 86. więcej Art. 86. Przewidziane w ustawie ograniczenia wysokości odszkodowania nie
mają zastosowania, jeżeli szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa
przewoźnika.

art. 87. więcej Art. 87. 1. Kwoty przysługujące z tytułu niezapłaconych należności,
odszkodowań i wyrównania różnic należności – podlegają oprocentowaniu
w wysokości ustawowej.
2. Odsetki oblicza się:
1) z tytułu niezapłaconych należności – od dnia, w którym należność powinna być
zapłacona;
2) z innych tytułów – od dnia wniesienia reklamacji lub doręczenia wezwania do
zapłaty.

Art. 87a. Podróżny, który w czasie kontroli dokumentów przewozu osób lub
bagażu, mimo braku odpowiedniego dokumentu przewozu, odmawia zapłacenia
należności i okazania dokumentu, umożliwiającego stwierdzenie jego tożsamości,
podlega karze grzywny.

Art. 87b. (utracił moc).

Art. 87c. Orzekanie w sprawach określonych w art. 87a i 87b następuje w trybie
Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

art. 88. więcej Art. 88. 1. W ustawie z dnia 27 listopada 1961 r. o transporcie drogowym i spedycji krajowej (Dz. U. Nr 53, poz. 297) art. 5 i 40 skreśla się.
2. W ustawie z dnia 31 maja 1962 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 32, poz. 153) art. 66-70; w dziale VII rozdział 2 zatytułowany „Odpowiedzialność przewoźnika lotniczego”, obejmujący art. 74-87; art. 89, a także art. 90 ust. 2, 4, 5 i 6 - skreśla się.
3. Do czasu uregulowania spraw dotyczących najmu pojazdów, usług spedycyjnych oraz czynności ładunkowych, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 1985 r. Minister Komunikacji może utrzymać w mocy niektóre przepisy rozporządzeń wydanych lub utrzymanych w mocy na podstawie upoważnień zawartych w przepisach, o których mowa w ust. 1 i 2.

art. 89. więcej Art. 89. (uchylony).

art. 90. więcej Art. 90. W sprawach nieunormowanych w ustawie oraz w przepisach wydanych
w jej wykonaniu i w przepisach szczególnych stosuje się przepisy Kodeksu
cywilnego.

art. 91. więcej Art. 91. Do przewozów międzynarodowych w żegludze śródlądowej, do
konosamentu, awarii wspólnej oraz czarteru na czas stosuje się odpowiednio przepisy
Kodeksu morskiego.

art. 92. więcej Art. 92. (uchylony).

art. 93. więcej Art. 93. Do stosunków prawnych powstałych przed dniem wejścia w życie
ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

art. 94. więcej Art. 94. Traci moc dekret z dnia 24 grudnia 1952 r. o przewozie przesyłek i osób
kolejami (Dz. U. z 1953 r. poz. 7).

art. 95. więcej Art. 95. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1985 r.