Art. 3. 1. Prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami
ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować
trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska
pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które
mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej
stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości,
ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku
emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku;
wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.
2. Czynniki ryzyka, o których mowa w ust. 1, są związane z następującymi
rodzajami prac:
1) w szczególnych warunkach determinowanych siłami natury:
a) prace pod ziemią,
b) prace na wodzie,
c) prace pod wodą,
d) prace w powietrzu;
2) w szczególnych warunkach determinowanych procesami technologicznymi:
a) prace w warunkach gorącego mikroklimatu – prace wykonywane
w pomieszczeniach, w których wartość wskaźnika obciążenia
termicznego WBGT wynosi 28°C i powyżej, przy wartości tempa
metabolizmu pracownika powyżej 130 W/m2
,
b) prace w warunkach zimnego mikroklimatu – prace wykonywane
w pomieszczeniach o temperaturze powietrza poniżej 0°C,
c) bardzo ciężkie prace fizyczne – prace powodujące w ciągu zmiany
roboczej efektywny wydatek energetyczny u mężczyzn – powyżej
8400 kJ, a u kobiet – powyżej 4600 kJ,
d) prace w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego,
e) ciężkie prace fizyczne związane z bardzo dużym obciążeniem
statycznym wynikającym z konieczności pracy w wymuszonej,
niezmiennej pozycji ciała; przy czym ciężkie prace fizyczne to prace
powodujące w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny
u mężczyzn – powyżej 6300 kJ, a u kobiet – powyżej 4200 kJ, a prace
w wymuszonej pozycji ciała to prace wymagające znacznego pochylenia
i (lub) skręcenia pleców przy jednoczesnym wywieraniu siły powyżej
10 kG dla mężczyzn i 5 kG dla kobiet (wg metody OWAS pozycja
kategorii 4) przez co najmniej 50% zmiany roboczej.
3. Prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej
odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których
możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu
publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed
osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności
psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym
charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.
4. Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa
się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym
wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1.
5. Za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa
się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym
wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 3.
6. Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa
się także ubezpieczonych z tytułu działalności twórczej lub artystycznej tancerzy
zawodowych, wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy prace związane
z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym.
7. Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub
o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem
wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym
charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS.

Ustawa o emeryturach pomostowych art. 3