Art. 36. 1. Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego
zmianą korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub
zgodnie z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie
ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może,
z uwzględnieniem ust. 2 i art. 371 ust. 1, żądać od gminy albo od władającego terenem
zamkniętym, jeżeli uchwalenie planu lub jego zmiana spowodowane były potrzebami
obronności i bezpieczeństwa państwa:
1) odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo
2) wykupienia nieruchomości lub jej części.
1a. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli treść planu miejscowego powodująca
skutek, o którym mowa w ust. 1, nie stanowi samodzielnego ustalenia przez gminę
społeczno-gospodarczego przeznaczenia terenu oraz sposobu korzystania z niego, ale wynika z:
1) uwarunkowań hydrologicznych, geologicznych, geomorfologicznych lub
przyrodniczych dotyczących występowania powodzi i związanych z tym
ograniczeń, określonych na podstawie przepisów odrębnych;
2) decyzji dotyczących lokalizacji lub realizacji inwestycji celu publicznego,
wydanych przez inne niż organy gminy, organy administracji publicznej lub
Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie;
3) zakazów lub ograniczeń zabudowy i zagospodarowania terenu, określonych
w przepisach ustaw lub aktów, w tym aktów prawa miejscowego, wydanych na ich podstawie.
2. Realizacja roszczeń, o których mowa w ust. 1, może nastąpić również
w drodze zaoferowania przez gminę właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu
nieruchomości zamiennej. Z dniem zawarcia umowy zamiany roszczenia wygasają.
3. Jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą,
wartość nieruchomości uległa obniżeniu, a właściciel albo użytkownik wieczysty
zbywa tę nieruchomość i nie skorzystał z praw, o których mowa w ust. 1 i 2, może
żądać od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości.
4. Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość
nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę
nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę
ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości
nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może
być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości.
4a. Opłaty, o której mowa w ust. 4, nie pobiera się w przypadku nieodpłatnego
przeniesienia przez rolnika własności nieruchomości wchodzących w skład
gospodarstwa rolnego na następcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 grudnia
1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2019 r. poz. 299 i 303) albo
przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy
finansowej w ramach działania „Renty strukturalne” objętego Programem Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2007−2013 wydanych na podstawie art. 29 ust. 1
pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich
z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów
Wiejskich5)
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1936 oraz z 2019 r. poz. 1824). W przypadku
zbycia przez następcę nieruchomości przekazanych przez rolnika przepisy o opłacie,
o której mowa w ust. 4, stosuje się odpowiednio.
5. W razie stwierdzenia nieważności uchwały rady gminy w sprawie planu
miejscowego, w części lub w całości, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1,
albo opłata, o której mowa w ust. 4, podlegają zwrotowi odpowiednio na rzecz gminy
lub na rzecz aktualnego właściciela albo użytkownika wieczystego nieruchomości.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, w razie stwierdzenia nieważności
uchwały rady gminy w sprawie planu miejscowego w części lub w całości gmina
może żądać od aktualnego właściciela albo użytkownika wieczystego nieruchomości
zwrotu kwoty stanowiącej równowartość wypłaconego odszkodowania.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym art. 36