Art. 138. 1. Osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do
ich zwrotu.
2. Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się:
1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie
lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń
w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona
o braku prawa do ich pobierania;
2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub
dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd
przez osobę pobierającą świadczenia.
3. Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się również
świadczenia wypłacone z przyczyn niezależnych od organu rentowego osobie innej
niż wskazana w decyzji tego organu.
4. Nie można żądać zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń za okres
dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ
rentowy o zajściu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do
świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, a mimo to
świadczenia były jej nadal wypłacane, w pozostałych zaś wypadkach – za okres
dłuższy niż 3 lata, z zastrzeżeniem ust. 5.
5. Kwoty nienależnie pobranych świadczeń w związku z osiągnięciem
przychodów, o których mowa w art. 104 ust. 1, podlegają zwrotowi za okres nie
dłuższy niż 1 rok kalendarzowy poprzedzający rok, w którym wydano decyzję o
rozliczeniu świadczenia, jeżeli osoba pobierająca to świadczenie powiadomiła organ
rentowy o osiągnięciu przychodu, w pozostałych zaś przypadkach – za okres nie
dłuższy niż 3 lata kalendarzowe poprzedzające rok wydania tej decyzji.
6. Organ rentowy może odstąpić od żądania zwrotu kwot nienależnie pobranych
świadczeń w całości lub w części, zmniejszyć wysokość potrąceń, ustaloną zgodnie
z art. 140 ust. 4 pkt 1, lub zawiesić dokonywanie tych potrąceń na okres nie dłuższy
niż 12 miesięcy, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności.

Art. 138a. Podmiot prowadzący rachunek płatniczy oraz bank i spółdzielcza
kasa oszczędnościowo-kredytowa prowadzące rachunek inny niż płatniczy, a także
wydawca instrumentu płatniczego są obowiązani zwrócić Zakładowi kwoty świadczeń przekazane na ten rachunek albo instrument płatniczy, za miesiące następujące po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy; przepis art. 144 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych art. 138