Data orzeczenia | 15 listopada 2012 |
---|---|
Data uprawomocnienia | 15 listopada 2012 |
Sąd | Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej |
Przewodniczący | Elżbieta Fijałkowska |
Tagi | Depozyt sądowy |
Podstawa Prawna | 467kc 470kc 467kc 468kc 98kpc 693kpc 366kpc 481kc 385kpc 391kpc |
1. oddala apelację,
2. zasądza od powodów solidarnie na rzecz pozwanych kwotę 2.700 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
/-/ M. Tomaszewski /-/ E. Fijałkowska /-/ B. Wysocki
Powodowie S. W. i B. W. (1) po ostatecznym sprecyzowaniu żądania wnieśli przeciwko pozwanym D. G. i K. G. powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego - postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 19 czerwca 2009 r. w sprawie II Ca 376/09, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 9 października 2009 r. - w części w jakiej zasądza od powodów na rzecz pozwanych odsetki ustawowe liczone od kwoty 447.695,33 zł za okres od dnia 6 września 2010 r. do dnia zapłaty. Powodowie wnieśli również o zasądzenie od pozwanych na ich rzecz kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego.
Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na ich rzecz kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego.
Wyrokiem z dnia 10 maja 2012 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił powództwo i kosztami postępowania obciążył powoda.
Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia i wnioski.
Na podstawie tytułu wykonawczego - prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 19 czerwca 2009 r. w sprawie II Ca 376/09, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 9 października 2009 r., pozwani wszczęli i prowadzili postępowanie egzekucyjne. Sprawę prowadził Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Szamotułach - R. N. pod sygnaturą Km 1646/09. Po przekazaniu sprawy postępowanie egzekucyjne w dalszym ciągu prowadził Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Szamotułach - R. S. pod sygnaturą Km 619/11.
W listopadzie 2009 r. powodowie wytoczyli postępowanie przeciwko pozwanym o pozbawienie wykonalności ww. tytułu wykonawczego. Jako podstawę żądania wskazali potrącenie. Sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym w Poznaniu pod sygnaturą XII C 2272/09.
W toku postępowania pod sygn. akt XII C 2272/09, wnioskiem z dnia 6 września 2009 r., powodowie wystąpili do Sądu Rejonowego w Wołominie o zezwolenie na złożenie do depozytu sądowego kwoty: 501.737,52 zł. Kwota ta miała stanowić spełnienie świadczenia z wyżej opisanego tytułu wykonawczego, które miało zostać wypłacone po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie XII C 2272/09, w razie oddalenia powództwa. W dniu 14 września 2010 r. powodowie złożyli przedmiot świadczenia w kwocie 503.007,90 zł na rachunek depozytowy sądu wskazując, że z tej kwoty: 445.842,33 zł stanowi należność główną, a kwota 55.895,19 zł ustawowe odsetki za okres od 20 września 2009 r. do dnia 13 września 2010 r. Postanowieniem z dnia 19 kwietnia 2011 r. Sąd Rejonowy w Wołominie w sprawie I Ns 1121/10 zezwolił powodom na złożenie do depozytu sądowego kwoty 501.737,52 zł tytułem należności wynikającej z w/w tytułu wykonawczego z zastrzeżeniem, że kwota ta ma być wypłacona gdy prawomocnie zostanie oddalone powództwo w sprawie XII C 2272/09. Wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu w sprawie XII C 2272/09 z dnia 29 grudnia 2010 r. oddalający powództwo uprawomocnił się z dniem 13 lipca 2011 r.
Pozwani wiedzieli o tym, że toczyło się postępowanie przed Sądem Rejonowym w Wołominie o zezwolenie na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego, ale zostali o tym zawiadomieni przez sąd, a nie przez powodów. W piśmie z dnia 30 czerwca 2011 r., które wpłynęło do Komornika Sądowego w sprawie Km 619/11 w dniu 1 lipca 2011 r., powodowie wnieśli o zawieszenie postępowania egzekucyjnego wskazując, że złożyli ww. sumę do depozytu sądowego załączając dowód wpłaty wskazanej kwoty. Pozwani dowiedzieli się o złożeniu przedmiotu świadczenia na rachunek depozytowy Sądu Rejonowego w Wołominie na skutek doręczenia ich pełnomocnikowi dnia 11 lipca 2011 r. postanowienia Komornika Sądowego z dnia 4 lipca 2011 r. o oddaleniu wniosku powodów o zawieszenie postępowania egzekucyjnego.
Bezpośrednio po uprawomocnieniu się wyroku w sprawie XII C 2272/09 pozwani wystąpili o wydanie odpisu tego wyroku, a po jego otrzymaniu wnioskiem z dnia 27 lipca 2011 r., nadanym na poczcie tego samego dnia, wystąpili do Sądu Rejonowego w Wołominie o wydanie przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego. Jednocześnie, już pismem z dnia 8 sierpnia 2011 r. pozwani wnieśli do komornika o częściowe umorzenie postępowania egzekucyjnego ( tj. co do należności głównej z odsetkami do dnia 6 września 2010 r.). Faktycznie jednak ich wniosek o wypłatę świadczenia z depozytu sądowego został pozytywnie załatwiony dopiero w dniu 8 grudnia 2011 r. i wówczas przekazane zostały pozwanym pieniądze. Pozwani bezpośrednio po wpłacie zaliczyli świadczenie - zgodnie ze wskazaniem powodów - na należność główną oraz odsetki do dnia 6 września 2010 r. W pozostałej części, tj. co do odsetek ustawowych za okres od 6 września 2010 r. do dnia zapłaty świadczenia, tj. do 8 grudnia 2011 r., podtrzymali wniosek egzekucyjny.
Komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 619/11 dokonał zajęcia sumy wpłaconej przez powodów do depozytu sądowego w dniu 8 lipca 2011 r. To zajęcie jednak nie zostało zrealizowane, z powodu uchylenia ww. zajęcia przez Komornika Sądowego postanowieniem z dnia 28 listopada 2011 r. Podstawą powyższego uchylenia zajęcia był wniosek wierzycieli z dnia 25 listopada 2011 r. o umorzenie postępowania egzekucyjnego z uwagi na złożenie wniosku do Sądu Rejonowego w Wołominie o wypłatę środków zdeponowanych na rachunku sądu.
Postanowieniem z dnia 15 lipca 2011 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu w sprawie XII Co 117/11 zawiesił postępowanie egzekucyjne w sprawie Km 619/11.
Pozwani w piśmie z dnia 14 grudnia 2011 r. wnieśli do Komornika Sądowego w sprawie Km 619/11 o ograniczenie egzekucji do kwoty odsetek liczonych od należności głównej od dnia 6 września 2011 r. do dnia 8 grudnia 2011 r.
W ocenie Sądu Okręgowego w świetle dokonanych ustaleń faktycznych żądanie powodów nie zasługiwało na uwzględnienie.
W niniejszym postępowaniu rozstrzygnięcie sporu polegało na ustaleniu, czy złożenie przez powodów do depozytu sądowego kwoty 501.737,52 zł w dniu 14 września 2010 r. było ważne w rozumieniu
W związku z tym w pierwszej kolejności podlegało zbadaniu, czy podstawa złożenia świadczenia do depozytu sądowego rzeczywiście istniała. Postępowanie z wniosku o zezwolenie na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego jest w swojej istocie ograniczone i bazuje przede wszystkim na twierdzeniach wnioskodawcy. Wobec tego Sąd w niniejszym postępowaniu uprawniony był do badania merytorycznie, czy rzeczywiście istniały podstawy złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 grudnia 2005 r. V CSK 16/05, LEX nr 1109500).
Sąd Rejonowy w Wołominie zezwalając powodom na złożenie wskazanej sumy do depozytu sądowego powołał przepis
W niniejszym postępowaniu sąd takiej okoliczności nie ustalił. Powodowie w toku postępowania w sprawie XII C 2272/09 domagali się pozbawienia przedmiotowego tytułu wykonawczego wykonalności podnosząc, że skutecznie dokonali potrącenia wierzytelności przysługującej powodom względem wierzytelności pozwanych wynikającej z ww. tytułu wykonawczego. Natomiast już na skutek wniosku pozwanych w 2009 r. zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Szamotułach (Km 1646/09) mające na celu wyegzekwowanie wierzytelności pozwanych wynikającej z przedmiotowego tytułu wykonawczego. W stosunku do powodów istniał prawomocny i wykonalny tytuł wykonawczy stwierdzający obowiązek świadczenia na rzecz pozwanych i do czasu jego prawomocnego wzruszenia powodowie zobowiązani byli świadczyć zgodnie z jego treścią. Sąd nie dopatrzył się żadnych przeszkód natury prawnej dotyczących osoby wierzyciela (pozwanych), z powodu których powodowie nie mogli spełnić świadczenia zgodnie z treścią tytułu wykonawczego. Zatem nie było ważnego powodu do złożenia przez powodów wskazanej sumy do depozytu sądowego.
W ocenie Sądu złożenie przez powodów wskazanej sumy do depozytu sądowego nie odniosło skutku w postaci spełnienia świadczenia z dniem 6 września 2010 r. również z uwagi na treść postanowienia Sądu Rejonowego w Wołominie zezwalającego powodom na złożenie sumy 501.737,52 zł na rachunek depozytowy ww. sądu. Powyższą kwotę powodowie mieli złożyć tytułem należności wynikającej z ww. tytułu wykonawczego z zastrzeżeniem, że kwota ta ma być wypłacona pozwanym gdy prawomocnie zostanie oddalone powództwo w sprawie XII C 2272/09. Natomiast wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu w sprawie XII C 2272/09 z dnia 29 grudnia 2010 r. oddalający powództwo uprawomocnił się z dniem 13 lipca 2011 r. Wobec tego nie mogło być skuteczne względem pozwanych złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego przed dniem uprawomocnienie się ww. wyroku w sprawie XII C 2272/09. Prawomocny wyrok dopiero stwarzał pozwanym prawną możliwość uzyskania zaspokojenia z kwoty wpłaconej do depozytu. W związku z powyższym juz z samej istoty ww. postanowienia złożenie sumy do depozytu sądowego nie mogło wywoływać skutku względem pozwanych przed dniem 13 lipca 2011 r.
Skutek w postaci spełnienia świadczenia, może nastąpić także z chwilą, gdy wierzyciel zażąda wydania przedmiotu świadczenia z depozytu sądowego i odbierze go. W takim wypadku dłużnik staje się wolny od zobowiązania tak, jakby spełnił świadczenie. Złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego nie mogło skutkować spełnieniem świadczenia na rzecz pozwanych przed dniem faktycznej wypłaty środków zgromadzonych na rachunku depozytowym Sądu Rejonowego w Wołominie, tj. przed dniem 8 grudnia 2011 r. Zgodnie bowiem z przepisem
Mając na uwadze powyższe, Sąd oddalił powództwo w całości jako bezzasadne.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie
Apelację od wyroku wnieśli powodowie zaskarżając go w części, tj. co do pkt 1 w zakresie, w jakim Sąd oddalił powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego tj. postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu Wydział II Cywilno - Odwoławczy z dnia 19 czerwca 2009 r. sygn. akt II Ca 376/09, opatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 9 października 2009 r. w części, w jakiej zasądza od powodów na rzecz pozwanych odsetki ustawowe liczone od kwoty 447.695,33 zł za okres od dnia 6 września 2010 r. do dnia 8 grudnia 2011 r., a więc kwotę 73.029,53 zł oraz co do pkt 2 w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucali:
-naruszenie prawa materialnego tj.
naruszenie prawa materialnego tj.
naruszenie prawa materialnego tj.
naruszenie prawa procesowego tj.
Wskazując na powyższe zarzuty powodowie wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku w części poprzez pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego tj. postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu Wydział II Cywilno -Odwoławczy z dnia 19 czerwca 2009 r. sygn. akt II Ca 376/09, opatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 9 października 2009 r. w części, w jakiej zasądza od powodów na rzecz pozwanych odsetki ustawowe liczone od kwoty 447.695,33 zł za okres od dnia 6 września 2010 r. do dnia 8 grudnia 2011 r., a więc kwotę 73.029,53 zł oraz o zasądzenie od pozwanych na rzecz powodów kosztów procesu ewentualnie wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Pozwani wnieśli o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od powodów na ich rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja okazała się bezzasadna.
Ustalenia faktyczne sądu I instancji nie budzą wątpliwości i nie są kwestionowane w apelacji.
Stąd ustalenia te Sąd Apelacyjne w pełni akceptuje, przyjmując je za podstawę własnego rozstrzygnięcia.
Nie doszło też do naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisów prawa materialnego oraz procesowego w sposób mogący rzutować na ocenę poprawności zaskarżonego orzeczenia.
Zgodzić jedynie można się ze skarżącymi, iż sąd I instancji dokonał błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania w sprawie przepisów
Z punktu widzenia skuteczności złożenia świadczenia do depozytu sądowego
Brak takiego zawiadomienia lub jego opóźnienie mogą co najwyżej skutkować odpowiedzialnością odszkodowawczą dłużnika
Tymczasem w realiach sprawy kwestia ewentualnej szkody po stronie pozwanego nie stanowiła w ogóle przedmiotu sporu i nie miała jakiegokolwiek znaczenia dla jego rozstrzygnięcia.
Omawiane uchybienie sądu orzekającego nie wpływa jednak ostatecznie na wynik postępowania odwoławczego.
Decydujące znaczenie ma bowiem poprawne zastosowanie przez ten sąd przepisów
Stosownie do przepisu
Chodzi tu, co oczywiste, o ważność z punktu widzenia przepisów prawa materialnego.
Czynność złożenia do depozytu będzie zatem ważna, jeżeli dokonana zostanie na podstawie przewidzianego ustawowo uprawnienia oraz zgodnie z treścią łączącego wierzyciela i dłużnika zobowiązania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 1970r w spr. II CR 159/70, OSNCP, z. 11 z 1970r, poz. 209, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2006r w spr. II CK 403/05, LEX nr 192032 itp.).
W razie sporu, czy złożenie do depozytu było ważne w rozumieniu przepisu
Natomiast o ważności złożenia świadczenia do depozytu sądowego nie przesądza okoliczność, iż czynność ta nastąpiła za zgodą sądu, po wydaniu w tym względzie postanowienia na podstawie
Orzeczenie zezwalające na złożenie świadczenia do depozytu ma charakter formalny i nie rozstrzyga co do istoty sprawy. Nie korzysta ono zatem z powagi rzeczy osądzonej
Przyczyny, uzasadniające złożenie przez dłużnika świadczenia do depozytu sądowego wymienione są przede wszystkim w przepisie
Nie ma wśród nich żadnej, która uzasadniałaby złożenie przez powodów do depozytu świadczenia zasądzonego od nich na rzecz pozwanych prawomocnym orzeczeniem sądu z tytułu dopłat.
Sąd Rejonowy w Wołominie w postanowieniu z dnia 19 kwietnia 2011r, zezwalającym na złożenie świadczenia do depozytu sądowego, wskazał na przesłankę z art. 467 pkt. 4) kc, co jednak uznać należy za nieporozumienie.
Nie jest bowiem przesłanką, dotyczącą osoby wierzyciela, a uniemożliwiającą spełnienie świadczenia
Z istoty instytucji złożenia świadczenia do depozytu sądowego wynika, że znajduje ona zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy dłużnik nie kwestionuje istnienia swojego długu (obowiązku świadczenia) a jedynie ma trudności z jego prawidłowym spełnieniem do rąk wierzyciela.
Natomiast, jeżeli, jak w rozpoznawanej sprawie, dłużnik kwestionuje samo istnienie wierzytelności i wdaje się w tym zakresie w spór sądowy z wierzycielem, to nie ma on podstaw do „profilaktycznego” złożenie świadczenia do depozytu, z zastrzeżeniem wypłaty w przyszłości świadczenia wierzycielowi, pod warunkiem jednak prawomocnego wygrania przez niego tego sporu.
Stanowiłoby to niedopuszczalną próbę wykorzystania omawianej instytucji dla ominięcia skutków zwłoki lub opóźnienia w wykonaniu ciążącego na dłużniku obowiązku wykonania zobowiązania, w tym w szczególności wskazanych w przepisie
Ponieważ zatem nie doszło do ważnego złożenia przez powodów świadczenia do depozytu sądowego, za datę spełnienia przez nich spornego świadczenia, ze skutkiem zwolnienia się z zobowiązania, należy uznać dzień faktycznego odbioru przez pozwanych tego świadczenia z depozytu, co miało miejsce 8 grudnia 2011r (por. komentarz do
Natomiast do tej daty pozwani mogli, zgodnie z treścią tytułu egzekucyjnego, egzekwować odsetki ustawowe za opóźnienie.
Oznacza to, że kwestionowany tytuł wykonawczy nie został przez powodów wzruszony w jakiejkolwiek części.
Z tych przyczyn na podstawie
O należnych pozwanym kosztach zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym orzeczono (punkt 2 wyroku) na podstawie przepisów
/-/ B. Wysocki /-/ E. Fijałkowska /-/ M. Tomaszewski
Wyszukiwarka
- Kodeks Karny dostęp do ustawy
- 22 Kodeks Karny konkretny artykuł ustawy
- Sąd Okręgowy w Ełku informacje o sądzie
- Pełnomocnictwo ogólne dostęp do wzorców