Wyrok SA w Białymstoku z 21 maja 2015 r. w sprawie o zapłate.

Sygn. akt I ACa 154/15

WYROK

Dnia 21 maja 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący

:

SSA Jarosław Marek Kamiński

Sędziowie

:

SSA Jadwiga Chojnowska

SSO del. Dariusz Małkiński (spr.)

Protokolant

:

Urszula Westfal

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2015 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. (w stanie upadłości) z siedzibą w O. w H.

przeciwko K. S.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie

z dnia 15 grudnia 2014 r. sygn. akt V GC 20/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie I w ten sposób, że zasądza od pozwanego K. S. na rzecz powoda (...) S.A. (w stanie upadłości) z siedzibą w O. w H. kwotę 41.067,85 (czterdzieści jeden tysięcy sześćdziesiąt siedem i 85/100) euro i oddala powództwo w pozostałym zakresie;

b)  w punkcie II w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 12.572 (dwanaście tysięcy pięćset siedemdziesiąt dwa) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu i postępowania pojednawczego, w tym kwotę 3.720 (trzy tysiące siedemset dwadzieścia) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 11.385 (jedenaście tysięcy trzysta osiemdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej, w tym kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowanego.

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. (w stanie upadłości) z siedzibą w O. w H. wystąpił przeciwko pozwanemu K. S. z pozwem wytoczonym w postępowaniu nakazowym, w którym domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 41.068,85 euro wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 października 2012 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu.

Sąd Okręgowy w Olsztynie V Wydział Gospodarczy wydał dnia 13 stycznia 2014 r. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym zadośćuczynił powyższemu roszczeniu.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Sąd Okręgowy w Olsztynie V Wydział Gospodarczy w wyroku z dnia 15 grudnia 2014 r. oddalił powództwo (pkt I) i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II).

Orzeczenie to zapadło na gruncie następujących ustaleń faktycznych i prawnych.

Pozwany od 2005 r. współpracował z powodem w ten sposób, że zamawiał u niego drzwi i osprzęt do nich. W tym celu wysyłał pisemne zamówienie, zaś w odpowiedzi na nie powód wystawiał fakturę pro forma, którą pozwany opłacał w połowie już na etapie zamówieniu, płacąc pozostałą kwotę przy odbiorze.

W styczniu 2011 r. strony poczyniły odmienne ustalenia, w związku z likwidacją magazynu wyrobów gotowych powoda, położonego pod W.. Zgodnie z ich treścią, pozwany przyjąć miał w styczniu 2011 r. wyroby tam zmagazynowane w komis i dążyć do ich sprzedaży na obszarze Polski, w zamian za określoną prowizję.

Strony umówiły się, że rozliczenie nastąpi po sprzedaży drzwi, zaś pozwany będzie działał jako pośrednik firmy (...) w Polsce. Ustalenia tej treści były czynione pomiędzy pozwanym a przedstawicielem powoda w Polsce - G. L.. W ich efekcie pozwany otrzymał od powoda około tysiąca skrzydeł drzwiowych wraz z osprzętem. Po ich rozpakowaniu, okazało się, że towar jest wadliwy, ponieważ lakier na drzwiach miał różne odcienie, ponadto futryny jak i drzwi były niekompletne oraz brakowało do nich osprzętu.

Wadliwość towaru przełożyła się na problemy pozwanego z jego sprzedażą. Zdołał on zbyć około dwustu sztuk drzwi, kiedy zaczęły napływać reklamacje składane przez kupujących. Pozwany reklamacje przekazywał powodowi, ale ten, pomimo wcześniejszych zapewnień, ich nie usuwał oraz nie odbierał wadliwego towaru. W tych warunkach reklamacje były załatwiane przez stronę powodową, zaś w miejsce drzwi wybrakowanych przysłany miał być towar niewadliwy.

W lutym 2011 r. pozwany otrzymał od powoda tzw. domagazynowanie towaru niewadliwego, na okoliczności czego powód wystawił faktury załączone do pozwu. Współpraca stron skończyła się, ponieważ pozwany ze względu na wadliwość drzwi uzyskanych od powoda nie był w stanie ich sprzedać; aby przechowywać ten towar wynajął magazyn w J..

Zaprezentowany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zeznania pozwanego i wnioskowanych przez niego świadków, ponieważ strony nie zawarły umowy pisemnej. Sąd dał wiarę tym dowodom; są one spójne, logiczne i tworzą uzupełniającą się całość, zaś powód nie podważył ich żadnym dowodem przeciwnym.

W tak ustalonym stanie faktycznym roszczenie pozwu należy uznać za bezzasadne. Powód nie udowodnił swoich twierdzeń, że sprzedał pozwanemu towar, za który dochodzi zapłaty. Przedmiotem sporu pomiędzy stronami był sam fakt zawarcia przez nie umowy sprzedaży, czemu pozwany zaprzeczył. W tej sytuacji ciężar wykazania, że strony łączyła umowa sprzedaży spoczywał na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne, czyli na stronie powodowej.

Analizując trzy faktury załączone do pozwu, należy przyjąć, że nie mogą być one dowodem zawarcia umowy sprzedaży, ponieważ nie wskazują terminów zapłaty, ani jej formy i nie zostały podpisane przez pozwanego. Wezwanie do zapłaty kierowane przez powoda pod adresem pozwanego również nie wspomina o sprzedaży; wzywa się w nim do zapłaty za pobrany towar.

Odpowiedź strony pozwanej zawarta w piśmie z dnia 12 października 2012 r. nie może być uznana za akceptację roszczenia powoda; wynika z niego, że towar został oddany pozwanemu w komis i zamierza on załatwić sprawę ugodowo.

Strona powodowa na poparcie swoich twierdzeń zawnioskowała dowód z zeznań 2 świadków i jej przedstawiciela, który został przeprowadzony w drodze pomocy sądowej przez sąd hiszpański. Oceniając zeznania tych osób, należy stwierdzić, że wypowiadali się oni na tematy nieistotne. Mówili o wystawianiu faktur pro forma, o tym, że pozwany faktury podpisywał, natomiast nie potrafili wypowiedzieć się o współpracy, którą strony nawiązały na nowych zasadach w styczniu 2011 r.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadków strony powodowej o braku reklamacji, dlatego, że są one sprzeczne z zeznaniami 3 świadków wnioskowanych przez stronę pozwaną, którym Sąd dał wiarę, a ponadto z załączoną przez pozwanego korespondencją e-mailową dotyczących wad i reklamacji, które były zgłaszane do powoda przez nabywców drzwi w Polsce.

Reasumując, gdyby strony łączyła umowa sprzedaży, jak wywodził powód, to w sprawie znalazłyby zastosowanie przepisy (...) konwencji Narodów Zjednoczonych z dnia 11 kwietnia 1980 r., ale powód na jej przepisy nie powołuje się, sięgając do przepisów hiszpańskiego kodeksu handlowego.

O kosztach procesu orzeczono stosownie do wyniku sporu, w oparciu o art. 98 i 99 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa, która zaskarżyła rozstrzygnięcie w całości i zarzuciła mu:

1)  naruszenie przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na wynik sprawy, w szczególności:

a)  art. 233 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez zaniechanie przez Sąd I instancji przeprowadzenia wszechstronnej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i pominięcie dopuszczonych dowodów z dokumentów złożonych przez powoda do akt sprawy:

wraz z pozwem z dnia 10 października 2013 r. tj. listu przewozowego CMR i potwierdzenia dokonania częściowej opłaty faktury nr (...) - wraz z tłumaczeniem przysięgłym z języka hiszpańskiego na język polski;

wraz z odpowiedzią na sprzeciw z dnia 21 lutego 2014 r. tj. dowodów dostaw nr (...)oraz faktury pro forma nr (...) z dnia 16 grudnia 2010 r. - wraz z tłumaczeniami przysięgłymi z języka hiszpańskiego na język polski;

na rozprawie dnia 22 października 2014 r. tj. faktury pro forma (...) z dnia 16 grudnia 2010 r., deklaracji podsumowującej transakcje wewnątrzwspólnotowe za luty 2011 r., deklaracji złożonej w systemie I. za luty 2011 r. - wraz z tłumaczeniami przysięgłymi z języka hiszpańskiego na język polski i ustalenie stanu faktycznego sprawy jedynie na podstawie zeznań świadków B. K., M. K. i Z. J. oraz pozwanego, co doprowadziło do uznania, że powód nie odparł dowodami przeciwnymi twierdzeń pozwanego co do typu umowy łączącej strony oraz przyjęcia, że powód nie udowodnił, by strony łączyła umowa sprzedaży w ramach dostawy oraz, że strony nie poczyniły żadnych pisemnych ustaleń co do terminów i sposobu zapłaty za drzwi i osprzęt, podczas gdy z wymienionych dokumentów jasno wynika, iż powód przeniósł na pozwanego własność drzwi i osprzętu wymienionego w fakturach(...) z dnia 22 lutego 2011 r., (...) z dnia 22 lutego 2011 r.,(...) z dnia 22 lutego 2011 r. zaś pozwany zobowiązany był do uiszczenia ceny wskazanej w przedmiotowych fakturach, według harmonogramu zawartego w fakturze pro forma(...) z dnia 16 grudnia 2010 r.;

2)  art. 233 k.p.c. w zw. z art. 245 k.p.c. poprzez:

a)  przeprowadzenie dowolnej oraz niezgodnej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny treści pisma pełnomocnika pozwanego z dnia 12 października 2012 r. jako niestanowiącego uznania przez pozwanego zadłużenia wynikającego z faktur VAT (...) z dnia 22 lutego 2011 r.,(...)z dnia 22 lutego 2011 r., (...) z dnia 22 lutego 2011 r., podczas gdy literalna wykładnia zawartego we wskazanym piśmie oświadczenia wiedzy a także fakt sporządzenia wskazanego oświadczenia przez pełnomocnika Pozwanego - profesjonalistę, pozwala stwierdzić, że pozwany uznał dług w zakresie kwoty objętej pozwem w przedmiotowej sprawie, nadto przedmiotowe oświadczenie zawiera wprost określenie, że strony łączyła umowa w ramach, której na pozwanego przeniesiono własność drzwi i osprzętu wskazanego w fakturach VAT (...)z dnia 22 lutego 2011 r., (...) z dnia 22 lutego 2011 r., (...) z dnia 22 lutego 2011 r. w zamian za co pozwany zobowiązany był do uiszczenia ceny zakupu;

b)  przeprowadzenie niezgodnej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny treści pisma pełnomocnika powoda z dnia 8 października 2012 r. i przeprowadzenie interpretacji sformułowania „pobrany towar” w oderwaniu od całości treści pisma oraz celu w jakim zostało do pozwanego wystosowane;

c)  art. 233 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez zaniechanie wszechstronnej oceny materiału dowodowego i odmówienie mocy dowodowej zeznaniom świadków L. S. M. i V. M. P. oraz w charakterze strony - F. C. M., przeprowadzonego na wniosek strony powodowej w drodze pomocy prawnej przez Sąd Pierwszej Instancji Nr 2 w O., jako niemającego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, podczas gdy zeznania świadków i przedstawiciela powoda dotyczyły współpracy stron przez cały okres jej trwania, w tym w okresie przeprowadzania transakcji, których dotyczy przedmiotowe postępowanie, nadto zaś pozostawały w zgodzie z przedstawionym przez powoda pozostałym materiałem dowodowym;

d)  art. 233 k.p.c. w zw. z art. 245 k.p.c. w zw. z art. 253 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. - poprzez zaniechanie wszechstronnej oceny dowodu z dokumentu prywatnego w postaci faktury pro forma (...) z 16 grudnia 2010 r. w kontekście działań i wniosków składanych przez pozwanego, podczas gdy na dokumencie tym widnieje podpis pozwanego zaś pozwany okoliczności tej nie zaprzeczył i nie wykazał w toku procesu, że przedmiotowy dokument od niego nie pochodzi, wobec czego dowód ten wykazuje umówiony sposób i terminy płatności za towar ujęty w fakturach VAT (...) z dnia 22 lutego 2011 r., (...) z dnia 22 lutego 2011 r., (...) z dnia 22 lutego 2011 r.

e)  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez:

wydanie ustnego uzasadnienia wyroku niezawierającego wszystkich elementów, które powinno zawierać uzasadnienie sporządzone na piśmie, poprzez brak wskazania przyczyn dla których Sąd pominął część materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i nie skonfrontował pominiętych dowodów z uwzględnioną przy wyrokowaniu częścią materiału dowodowego co sprawia, że uzasadnienie nie jest wyczerpujące i znacznie utrudnia powodowi odniesienie się do motywów na których Sąd I instancji oparł swe rozstrzygnięcie;

niepodanie i niewyjaśnienie podstawy prawnej wyroku oraz niezasadne obciążenie powoda podaniem podstawy prawnej roszczenia a także wywiedzenie wniosków co do rodzaju łączącej strony umowy z faktu niepowołania się przez powoda na przepisy Konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów z 11 kwietnia 1980 r.

3)  naruszenie prawa materialnego, poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie lub niezastosowanie, w szczególności:

a)  art. 65 § 1 k.c. poprzez niezastosowanie wytycznych przeprowadzania wykładni oświadczenia wyartykułowanych we wskazanym przepisie oraz dających się z niego wysnuć, do interpretacji oświadczenia pełnomocnika pozwanego z dnia 12 października 2012 r.;

b)  art. 5 w zw. z art. 6 § 1 i 2 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. 2003 nr 139 poz. 1323) poprzez jego niezastosowanie w sprawie niniejszej i przyjęcie, że terminy spełnienia świadczenia pieniężnego przez powoda winny zostać określone w fakturach (...) z dnia 22 lutego 2011 r., (...)z dnia 22 lutego 2011 r., (...) z dnia 22 lutego 2011 r. podczas gdy zostały one określone w fakturze pro forma (...) z 16 grudnia 2010 r. i były wiążące dla stron;

c)  art. 765 k.c. w zw. z 6 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie do stanu faktycznego sprawy i uznanie, że strony łączyła umowa komisu, podczas gdy strona pozwana nie sprostała obowiązkowi udowodnienia okoliczności mających na celu podważenie twierdzeń powoda i nie wykazała, że współpraca stron w zakresie transakcji, których dotyczy niniejsze postępowanie odpowiada cechom umowy komisu.

d)  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, iż współpraca stron przy transakcjach objętych fakturami (...) z dnia 22 lutego 2011 r., (...) z dnia 22 lutego 2011 r., (...)z dnia 22 lutego 2011 r., na zasadach określonych w fakturze proforma (...) z 16 grudnia 2010 r., odbywała się na innych zasadach, niż wcześniejsza współpraca stron, tj. że strony zwarły umowę komisu, podczas gdy całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, iż strony umówiły się na odroczenie terminu uiszczenia ceny sprzedaży tylko w wypadku towaru objętego fakturą proforma nr(...) z dnia 16 grudnia 2010 r.

Wskazując na powyższe zarzuty, wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez orzeczenie co do istoty sprawy i zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego kwoty 41.067,85 euro (czterdzieści jeden tysięcy sześćdziesiąt siedem 85/100 euro);

2. zwrot kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych;

3. zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania pojednawczego toczącego się przed Sądem Rejonowym w Olsztynie V Wydziałem Gospodarczym w sprawie o sygn. akt V GCo 546/12, według norm prawem przepisanych;

4. ewentualnie, na wypadek uznania przez Sąd Apelacyjny, że Sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy lub, że zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Pozwany w odpowiedzi na apelację powoda wniósł o jej oddalenie i zasądzenie na jego rzecz od przeciwnika procesowego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest zasadna, pomimo nietrafności części jej argumentów.

Postępowanie w niniejszej sprawie zostało wszczęte przez zagraniczną osobę prawną, której siedziba mieści się w H.. Okoliczność ta nie sprowokowała jednak stron tego procesu ani Sądu I instancji do rozważenia podstaw jurysdykcji krajowej oraz kwestii prawa materialnego, które winno znaleźć zastosowanie w sprawie; lakoniczne odniesienie się w ustnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do art. 6 k.c. i przepisów Konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, sporządzonej w Wiedniu dnia 11 kwietnia 1980 r. (Dz. U. 1997.45.286) - dalej „Konwencja”, nie wypełnia nakazu poczynienia przez Sąd na wstępnym etapie postępowania ustaleń w powyższej materii.

Zgodnie z art. 1103 k.p.c. sprawy rozpoznawane w procesie należą do jurysdykcji krajowej, jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu albo siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej. Miejsce zamieszkania pozwanego K. S. w Polsce przesądza w tych warunkach o jurysdykcji sądu polskiego właściwości ogólnej (art. 27 § 1 k.p.c.).

Poszukiwanie odpowiedniego systemu prawa materialnego powinno uwzględniać w pierwszej kolejności wynikający z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe - w skrócie „p.p.m.” (Dz. U. Nr 80, poz. 432 ze zm.) nakaz analizy przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (dalej „Rzym I”- Dz. Urz. UE L 177 z dnia 4 lipca 2008 r., s. 6). Dopiero brak łącznika kontraktowego może uzasadniać zastosowanie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 864/2007 z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczącego prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (dalej „Rzym II”- Dz. Urz. UE L 199 z dnia 31 lipca 2007 r., s. 400)(zob. art. 33 p.p.m.).

Zgodnie z art. 25 Rzym I przepisy tego rozporządzenia nie uchybiają stosowaniu konwencji międzynarodowych, których stronami w chwili przyjęcia rozporządzenia jest jedno lub więcej państw członkowskich, a które ustanawiają normy kolizyjne odnoszące się do zobowiązań umownych. W tym miejscu należy odnotować, że Konwencja została przyjęta jako akt prawny, ratyfikowana i potwierdzona w RP dnia 13 marca 1995 r.; z kolei Hiszpania dokonała aktu ratyfikacji Konwencji dnia 24 lipca 1990 r., wprowadzając ją w życie z dniem 1 sierpnia 1991 r.

W sytuacji gdy istnienie i ważność umowy są sporne, a powód domaga się zasądzenia świadczenia na podstawie określonej umowy, to nie można jeszcze przyjąć, że wskazanie prawa właściwego winno nastąpić za pomocą łącznika kontraktowego. Powołanie przez powoda podstawy faktycznej żądania, która może być kwalifikowana według różnych podstaw prawnych, uzasadnia rozważenie przez sąd przy rozpoznaniu sprawy każdej z nich (tak S.N. w wyroku z dnia 13 marca 2014 r., I CSK 274/13, LEX nr 1530784).

Bezspornie strony wypracowały w okresie kilkuletniej współpracy określone procedury kontraktowe, które służyły zawieraniu umów sprzedaży. Treść tych procedur i charakter umów są niemal jednobrzmiąco określane przez pozwanego i świadków powoda. Wskazują oni na każdorazowe składanie przez pozwanego zamówienia, wystawianie przez powoda w odpowiedzi na nie faktur pro forma, które traktowane były jako wiążące oferty zawierające esencjalne składniki umowy sprzedaży (włącznie z terminem oraz formą płatności za towar) i akceptowanie tych faktur, najczęściej poprzez złożenie na nich podpisu pozwanego, co uznawane było za zawarcie umowy i uruchamiało dostarczenie towaru połączone z wystawieniem właściwych faktur, których pozwany nie podpisywał (zeznania świadków: F. J. C. M. - k. 319, L. V. S. M. - k. 320, V. E. E. P. - k. 321 oraz wyjaśnienia końcowe pozwanego, protokół skrócony, k. 409 v., sygn. czasowa 00:28:06-00:30:33).

Powyższe procedury znalazły pełne zastosowanie również w niniejszej sprawie. W odpowiedzi na zamówienie pozwanego, strona pozwana wystawiła dnia 16 grudnia 2010 r. fakturę pro forma (k. 406-407) określającą przedmiot kontraktu, jego cenę i zasady płatności, zaś pozwany składając na niej swój podpis dokonał akceptacji tego dokumentu, zawierając w ten sposób umowę, która odpowiadała w swojej formie i treści licznym, wcześniej zawartym umowom, które strony konsekwentnie uznawały za umowy sprzedaży.

Odmienna ocena powyższego stanu rzeczy dokonana przez Sąd meriti wykracza poza granice swobodnej oceny dowodów zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c. i skupia się na akceptującej analizie zeznań świadków pozwanego, których wiedza na temat organizacji powodowej Spółki i zasad zawierania przez nią umów jest szczątkowa oraz w dużej części oparta na twierdzeniach pozwanego, a więc niebezpośrednia.

Zawarcie umowy ma charakter bilateralny i dla jej oceny konieczne jest odtworzenie oświadczeń woli obu stron. Pozwany oraz zawnioskowani przez niego świadkowie wskazują tymczasem jako przyczynę zmiany, która doprowadziła do przekształcenia wcześniejszej praktyki sprzedaży towaru pozwanemu w oddawanie go w komis, na likwidację (...) magazynu powoda i powołują się na wiążący charakter ustaleń poczynionych przez pozwanego z niejakim G. L., o którym żadna ze stron nie wspomina jako o organie powoda uprawnionym do jednoosobowej reprezentacji firmy. Brak w materiale procesowym bliższych informacji o wyżej wymienionym, jego roli w powodowej Spółce i zdolności do składania w jej imieniu wiążących zapewnień; nie został też on przesłuchany przez Sąd Okręgowy, który odniósł się do skuteczności oświadczeń G. L. jedynie zdawkowo. W tych warunkach teza o zawarciu przez strony umowy komisu, w ramach której zrealizowano również ostatni kontrakt, jest bezpodstawna.

Powyższa konkluzja znajduje oparcie w dowodzie uiszczenia przez pozwanego na rzecz powoda dnia 29 kwietnia 2011 r. kwoty 5.000 euro tytułem „częściowej opłaty faktury (...)” (k. 46), co wskazuje na zawarcie umowy sprzedaży, a nie oddania rzeczy w komis. Podobna jest wymowa pisma pełnomocnika pozwanego z dnia 12 października 2012 r., w którym niedwuznacznie wspomina się o zakupie drzwi wraz z osprzętem uwidocznionych w trzech fakturach załączonych do pozwu (k. 51). Późniejsze tłumaczenie pozwanego, że w powyższym piśmie doszło do omyłki jest niewiarygodne i sprzeczne z wzorcem starannego działania wymaganego od profesjonalisty.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny uznał, że w niniejszej sprawie strony zawarły umowę sprzedaży, do której oceny, jako źródło prawa materialnego, zastosowanie znajdą przepisy Konwencji wiedeńskiej.

Zgodzić się należy z poglądem, że „interpretacji przepisów Konwencji dokonywać należy z uwzględnieniem dyrektyw określonych w jej art. 7 ust. 1 i 2, a więc jej międzynarodowego charakteru, potrzeby dążenia do jej jednolitego stosowania oraz poszanowania dobrej wiary w handlu międzynarodowym. Zasady wykładni jednostronnych oświadczeń woli i wiedzy zostały uregulowane w art. 8 ust. 1-3. W pierwszej kolejności oświadczenia te należy interpretować zgodnie z zamiarem strony, jeżeli druga strona wiedziała lub nie mogła nie wiedzieć, jaki był ten zamiar. Jeżeli nie jest możliwe zastosowanie tej reguły, oświadczenia należy interpretować w taki sposób, w jaki rozumowałaby osoba rozsądna, tego samego rodzaju co druga strona w tych samych okolicznościach. Przepis ten stanowi nadto, że ustalając zamiar strony lub rozumowanie osoby rozsądnej, należy uwzględniać wszelkie istotne okoliczności danego przypadku, w tym również negocjacje, wszelkie praktyki ustalone pomiędzy stronami, zwyczaje oraz późniejsze postępowanie stron. Oznacza to, że pierwszeństwo należy dać subiektywnej woli strony składającej oświadczenie, uzewnętrznionej i wiadomej adresatowi, albo uzewnętrznionej i niewiadomej adresatowi z powodu jego niedbalstwa, a dopiero brak możliwości ustalenia treści oświadczenia woli według powyższych zasad uzasadnia odwołanie się do sposobu rozumowania osoby rozsądnej tego samego rodzaju, co druga strona, w tych samych okolicznościach. Podkreśla się nadto, w oparciu o art. 7 ust. 1 Konwencji, dopuszczalność zastosowania przy wykładni oświadczeń woli zasady dobrej wiary” (tak S.N. w wyroku z dnia 28 listopada 2013 r., IV CSK 215/13, Lex nr 1436008).

Uzewnętrzniona i wiadoma adresatowi wola stron tego procesu, znajdująca oparcie w ich wcześniejszych praktykach i zwyczajach kontraktowych wskazuje, że strony zawarły w analizowanym stanie faktycznym umowę sprzedaży, mocą której powód dostarczył pozwanemu z (...) towar opisany w fakturze pro forma z dnia 16 grudnia 2010 r. oraz trzech fakturach załączonych do pozwu, zaś pozwany zobowiązał się zapłacić za ów towar w terminach wskazanych w fakturze pro forma (czego, poza kwotą 5.000 euro, nie uczynił).

Mając na uwadze powyższe uznać należy roszczenie powoda, w kształcie z jego apelacji, za zasadne. Podobnie ocenić trzeba zarzuty: naruszenia przepisów postępowania, a mianowicie art. 233 , 227, 245, 253 w zw. z 230 i 328 § 2 k.p.c., zgłoszony w pkt I apelacji, oraz błędnych ustaleń faktycznych Sądu I instancji, wskazany w jej pkt III. Zarzut naruszenia wymienionych w pkt II apelacji przepisów prawa materialnego (kodeksu cywilnego) był nietrafiony, ponieważ przepisy te nie znajdowały zastosowania w niniejszej sprawie.

W tych warunkach orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku, na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c. Zmiana zaskarżonego rozstrzygnięcia dokonała się w odniesieniu do kwoty głównej, ponieważ w części obejmującej odsetki orzeczenie oddalające nie zostało zaskarżone (powód żądał w apelacji zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie jedynie kwoty głównej).

O kosztach procesu przed Sądem I instancji postanowiono na zasadzie art. 98 i 99 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490). W ich skład zaliczono wynagrodzenie pełnomocnika powoda, opłatę od pozwu w kwocie 8.812 zł, wydatki sądowe pokryte z zaliczek powoda oraz poniesione przez niego koszty postępowania pojednawczego obejmujące: opłatę od wniosku (40 zł) i wynagrodzenie pełnomocnika ustalone na podstawie stawki minimalnej określonej w § 10 ust. 1 pkt 3 w zw. z § 5 powyższego Rozporządzenia (por. S.N. w uchwale z dnia 26 lutego 2014 r., III CZP 117/13, OSNC 2014/12/123).

Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego zapadło na mocy art. 98 i 99 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 6 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 490); znalazła się w nich kwota wynagrodzenia radcowskiego i opłata od apelacji.