Wejscie w życie: 1 stycznia 1998

Ostatnia Zmiana: 29 listopada 2020

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych

art. 1. więcej Art. 1. 1. Do ochrony porządku publicznego na terenie gminy może być
utworzona samorządowa umundurowana formacja – straż gminna, zwana dalej „strażą”.
2. Straż spełnia służebną rolę wobec społeczności lokalnej, wykonując swe
zadania z poszanowaniem godności i praw obywateli.

art. 2. więcej Art. 2. 1. Rada gminy może utworzyć straż gminną.
2. Rada gminy tworzy straż po zasięgnięciu opinii właściwego terytorialnie
komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji, o czym zawiadamia wojewodę.
W przypadku nieotrzymania opinii, rada gminy może utworzyć straż po upływie
14 dni od dnia przedstawienia wniosku o wydanie opinii.
3. W gminach, w których organem wykonawczym jest burmistrz (prezydent
miasta), straż nosi nazwę „straż miejska”.

art. 3. więcej Art. 3. 1. Gminy sąsiadujące na obszarze jednego województwa mogą zawrzeć,
po zasięgnięciu opinii właściwego terytorialnie komendanta wojewódzkiego
(Stołecznego) Policji, porozumienie o utworzeniu wspólnej straży. W przypadku
nieotrzymania opinii gminy sąsiadujące na obszarze jednego województwa mogą
zawrzeć porozumienie o utworzeniu wspólnej straży po upływie 14 dni od dnia
przedstawienia wniosku o wydanie opinii.
2. Porozumienie określa w szczególności:
1) zasięg terytorialny działania wspólnej straży;
2) sposób finansowania wspólnej straży;
3) radę gminy, która nada regulamin wspólnej straży i może ją rozwiązać;
4) wójta, burmistrza (prezydenta miasta), któremu wspólna straż będzie podlegać.

art. 4. więcej Art. 4. Rada gminy może rozwiązać straż po zasięgnięciu opinii właściwego
terytorialnie komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji, o czym zawiadamia
wojewodę. W przypadku nieotrzymania opinii, rada gminy może rozwiązać straż po
upływie 14 dni od dnia przedstawienia wniosku o wydanie opinii.

art. 5. więcej Art. 5. Koszty związane z funkcjonowaniem straży są pokrywane z budżetu gminy.

art. 6. więcej Art. 6. 1. Straż jest jednostką organizacyjną gminy.
2. Rada gminy może postanowić o umiejscowieniu straży w strukturze urzędu
gminy. W takim przypadku szczegółową strukturę organizacyjną straży określa
regulamin straży nadawany przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta).

art. 7. więcej Art. 7. 1. Strażą kieruje komendant, zatrudniany na podstawie umowy o pracę
przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta), po zasięgnięciu opinii właściwego
terytorialnie komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji. W przypadku
nieotrzymania opinii wójt, burmistrz (prezydent miasta) może zatrudnić komendanta
po upływie 14 dni od dnia przedstawienia wniosku o wydanie opinii.
2. Przełożonym Komendanta jest wójt, burmistrz (prezydent miasta).

art. 8. więcej Art. 8. 1. (uchylony)
2. Szczegółową strukturę organizacyjną straży określa regulamin straży
nadawany przez radę gminy.
Art. 8a. W straży ustanawia się stanowiska strażnicze:
1) aplikanta;
2) młodszego strażnika;
3) strażnika;
4) starszego strażnika;
5) młodszego specjalisty;
6) specjalisty;
7) starszego specjalisty;
8) młodszego inspektora;
9) inspektora;
10) starszego inspektora;
11) zastępcy kierownika;
12) kierownika;
13) zastępcy naczelnika;
14) naczelnika;
15) zastępcy komendanta;
16) komendanta.

art. 9. więcej Art. 9. 1. Nadzór nad działalnością straży sprawuje wójt, burmistrz (prezydent
miasta).
2. Nadzór nad działalnością straży w zakresie:
1) wykonywania uprawnień, o których mowa w art. 12,
2) użycia broni palnej oraz środków przymusu bezpośredniego,
3) ewidencji, o której mowa w art. 9a ust. 1
– sprawuje wojewoda przy pomocy komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji
działającego w jego imieniu.
3. Wojewoda sprawuje nadzór przez:
1) okresowe lub doraźne kontrole, obejmujące całokształt lub część spraw
poddanych nadzorowi;
2) wydawanie zaleceń pokontrolnych oraz kontrolę prawidłowości i terminowości
ich realizacji;
3) podejmowanie innych czynności zmierzających do usunięcia stwierdzonych
uchybień i zapobieżenia ich powstawaniu.
4. W związku z wykonywaniem swoich zadań straż współpracuje z Policją.
W tym celu wójt, burmistrz (prezydent miasta) może zawierać z właściwym
terytorialnie komendantem Policji porozumienie o współpracy straży i Policji.
5. Współpraca Policji i straży polega w szczególności na:
1) stałej wymianie informacji o zagrożeniach występujących na określonym terenie
w zakresie bezpieczeństwa ludzi i mienia, spokoju i porządku publicznego;
2) zorganizowaniu systemu łączności Policji i straży, uwzględniającego lokalne
potrzeby i możliwości oraz zapewniającego utrzymanie stałej łączności między
jednostkami Policji i straży;
3) koordynowaniu rozmieszczenia służb policyjnych i straży, z uwzględnieniem
zagrożeń występujących na danym terenie;
4) wspólnym prowadzeniu działań porządkowych w celu zapewnienia spokoju
i porządku w miejscach zgromadzeń, imprez artystycznych, rozrywkowych
i sportowych, a także w innych miejscach publicznych;
5) organizowaniu wspólnych szkoleń oraz ćwiczeń policjantów i strażników
gminnych (miejskich);
6) wymianie informacji w zakresie obserwowania i rejestrowania przy użyciu
środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych.
5a. W celu realizacji zadań, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 1 i 3,
w przypadku powszechnego zagrożenia bezpieczeństwa publicznego, katastrofy,
klęski żywiołowej, stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub innej sytuacji
kryzysowej, na obszarze województwa lub gminy, wojewoda może na czas określony
zarządzić użycie straży do wspólnych działań z Policją. O zarządzeniu użycia straży
do wspólnych działań z Policją wojewoda niezwłocznie informuje właściwego
terytorialnie wójta, burmistrza (prezydenta miasta).
5b. W przypadku, o którym mowa w ust. 5a, straż podlega dowództwu
właściwego terytorialnie komendanta Policji.
6. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
tryb sprawowania nadzoru nad działalnością straży przez właściwego terytorialnie
wojewodę przy pomocy komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji, kierując
się potrzebą zapewnienia zgodnej z prawem realizacji zadań straży.
7. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
formy współpracy straży z Policją oraz sposób informowania wojewody o tej
współpracy, kierując się potrzebą zapewnienia skuteczności tej współpracy.

Art. 9a. 1. Straż prowadzi ewidencję:
1) etatów;
2) wyposażenia, w tym środków przymusu bezpośredniego, broni palnej, środków
technicznych służących do obserwowania i rejestrowania obrazu zdarzeń
w miejscach publicznych, pojazdów;
3) wyników działań straży.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
zakres i sposób prowadzenia ewidencji, uwzględniając dane podlegające wpisowi oraz
możliwość jej prowadzenia w systemie informatycznym.

Art. 9b. 1. Komendanci straży przekazują właściwemu terytorialnie
komendantowi wojewódzkiemu (Stołecznemu) Policji do dnia 31 stycznia każdego roku informacje o danych zawartych w ewidencji, o której mowa w art. 9a ust. 1.
Zbiorcze informacje z obszaru województwa komendant wojewódzki (Stołeczny)
Policji składa do końca lutego każdego roku wojewodzie.
2. Wojewoda, do dnia 15 marca każdego roku, przekazuje ministrowi
właściwemu do spraw wewnętrznych otrzymane informacje z obszaru województwa
o danych zawartych w ewidencjach, o których mowa w art. 9a ust. 1.

art. 10. więcej Art. 10. 1. Straż wykonuje zadania w zakresie ochrony porządku publicznego
wynikające z ustaw i aktów prawa miejscowego.
2. Zadania, o których mowa w ust. 1, wykonują pracownicy straży, zwani dalej
„strażnikami”, po ukończeniu z wynikiem pozytywnym szkolenia podstawowego,
o którym mowa w art. 25.

Art. 10a. 1. Straż w celu realizacji ustawowych zadań może przetwarzać dane
osobowe, z wyłączeniem danych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne,
poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność
wyznaniową, partyjną lub związkową, jak również danych o stanie zdrowia, kodzie
genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym, bez wiedzy i zgody osoby, której dane
te dotyczą, uzyskane:
1) w wyniku wykonywania czynności podejmowanych w postępowaniu
w sprawach o wykroczenia;
2) z rejestrów, ewidencji i zbiorów, do których straż posiada dostęp na podstawie
odrębnych przepisów.
2. Administratorem danych osobowych przetwarzanych w celu, o którym mowa
w art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych
przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości (Dz. U. z
2019 r. poz. 125), przez straż jest komendant straży.

Art. 10b. W celu wykonywania zadań w zakresie kontroli ruchu drogowego,
o których mowa w art. 129b ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu
drogowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1990, z późn. zm.), straż może prowadzić
wyszukiwania informacji za pośrednictwem Krajowego Punktu Kontaktowego, na
zasadach określonych w art. 80k–80r tej ustawy.

art. 11. więcej Art. 11. 1.Do zadań straży należy w szczególności:
1) ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych;
2) czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego – w zakresie określonym
w przepisach o ruchu drogowym;
2a) kontrola publicznego transportu zbiorowego – w zakresie określonym w art. 45
ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym
(Dz. U. z 2018 r. poz. 2016 i 2435 oraz z 2019 r. poz. 730 i 1495);
3) współdziałanie z właściwymi podmiotami w zakresie ratowania życia i zdrowia
obywateli, pomocy w usuwaniu awarii technicznych i skutków klęsk
żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń;
4) zabezpieczenie miejsca przestępstwa, katastrofy lub innego podobnego zdarzenia
albo miejsc zagrożonych takim zdarzeniem przed dostępem osób postronnych
lub zniszczeniem śladów i dowodów, do momentu przybycia właściwych służb,
a także ustalenie, w miarę możliwości, świadków zdarzenia;
5) ochrona obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej;
6) współdziałanie z organizatorami i innymi służbami w ochronie porządku
podczas zgromadzeń i imprez publicznych;
7) doprowadzanie osób nietrzeźwych do izby wytrzeźwień lub miejsca ich
zamieszkania, jeżeli osoby te zachowaniem swoim dają powód do zgorszenia
w miejscu publicznym, znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu
lub zdrowiu albo zagrażają życiu i zdrowiu innych osób;
8) informowanie społeczności lokalnej o stanie i rodzajach zagrożeń, a także
inicjowanie i uczestnictwo w działaniach mających na celu zapobieganie
popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i
współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi
i organizacjami społecznymi;
9) konwojowanie dokumentów, przedmiotów wartościowych lub wartości
pieniężnych dla potrzeb gminy.
2. W związku z realizowanymi zadaniami określonymi w ust. 1 i art. 10, straży
przysługuje prawo do obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków
technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych w przypadku, gdy czynności
te są niezbędne do wykonywania zadań oraz w celu:
1) utrwalania dowodów popełnienia przestępstwa lub wykroczenia;
2) przeciwdziałania przypadkom naruszania spokoju i porządku w miejscach publicznych;
3) ochrony obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej.
3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób wykonywania
czynności, o których mowa w ust. 2, uwzględniając potrzebę zapewnienia
skuteczności obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu
zdarzeń w miejscach publicznych, a także potrzebę respektowania godności ludzkiej
oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka.

art. 12. więcej Art. 12. 1. Strażnik wykonując zadania, o których mowa w art. 10 i 11, ma prawo do:
1) udzielania pouczeń, zwracania uwagi, ostrzegania lub stosowania innych
środków oddziaływania wychowawczego;
2) legitymowania osób w uzasadnionych przypadkach w celu ustalenia ich tożsamości;
3) ujęcia osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla
życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia i niezwłocznego doprowadzenia
do najbliższej jednostki Policji;
3a) dokonywania kontroli osobistej, przeglądania zawartości podręcznych bagaży
osoby w przypadku istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu
zabronionego pod groźbą kary lub w związku z wykonywaniem czynności
określonych w ust. 1 pkt 3 – na zasadach i w sposób określony w ust. 1c–1m;
3b) dokonywania sprawdzenia prewencyjnego osób doprowadzanych, o których
mowa w art. 11 ust. 1 pkt 7, w celu ochrony przed bezprawnymi zamachami na
życie lub zdrowie osób lub mienie, a także w celu ochrony przed nieuprawnionymi działaniami skutkującymi zagrożeniem życia lub zdrowia;
4) nakładania grzywien w postępowaniu mandatowym za wykroczenia określone
w trybie przewidzianym przepisami o postępowaniu w sprawach o wykroczenia;
5) dokonywania czynności wyjaśniających, kierowania wniosków o ukaranie do
sądu, oskarżania przed sądem i wnoszenia środków odwoławczych – w trybie
i zakresie określonych w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia;
6) usuwania pojazdów i ich unieruchamiania przez blokowanie kół w przypadkach,
zakresie i trybie określonych w przepisach o ruchu drogowym;
7) wydawania osobom poleceń określonego zachowania się w granicach
niezbędnych do wykonywania czynności określonych w pkt 1–6;
8) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych i samorządowych;
9) zwracania się, w nagłych przypadkach, o pomoc do jednostek gospodarczych,
prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej oraz organizacji
społecznych, jak również do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy na
zasadach określonych w ustawie o Policji.
10) (uchylony)
1a. Straż w toku wykonywania czynności, o których mowa w ust. 1 i art. 11
ust. 2, ma obowiązek respektowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony
praw człowieka. Czynności te powinny być wykonywane w sposób możliwie najmniej
naruszający dobra osobiste osoby, wobec której zostają podjęte.
1b. (uchylony)
1c. Kontrola osobista polega na sprawdzeniu:
1) zawartości odzieży i obuwia osoby poddawanej kontroli osobistej, zwanej dalej
„osobą kontrolowaną”, i przedmiotów, które znajdują się na jej ciele;
2) zawartości podręcznego bagażu oraz innych przedmiotów, które posiada przy
sobie osoba kontrolowana;
3) jamy ustnej, nosa, uszu oraz włosów osoby kontrolowanej.
1d. Sprawdzenia, o którym mowa w ust. 1c, można dokonać wzrokowo lub
manualnie.
1e. Strażnik dokonujący kontroli osobistej:
1) przystępując do czynności związanych z kontrolą osobistą podaje swoje
stanowisko, imię i nazwisko w sposób umożliwiający odnotowanie tych danych,
a także podstawę prawną i przyczynę podjęcia kontroli osobistej;
2) legitymuje osobę kontrolowaną oraz inne osoby, jeżeli uczestniczą w czynności;
3) może wezwać osobę kontrolowaną do dobrowolnego wydania przez nią broni lub
innych niebezpiecznych przedmiotów mogących służyć do popełnienia czynu
zabronionego pod groźbą kary lub przedmiotów, których posiadanie jest
zabronione lub stanowiących zagrożenie życia lub zdrowia lub przedmiotów
mogących stanowić dowód rzeczowy lub podlegających przepadkowi oraz może
żądać opróżnienia przez osobę kontrolowaną kieszeni, innych części odzieży,
obuwia lub przedmiotów znajdujących się na ciele osoby kontrolowanej lub
przez nią posiadanych;
4) odbiera osobie kontrolowanej posiadaną broń lub inne niebezpieczne przedmioty
mogące służyć do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary lub
przedmioty, których posiadanie jest zabronione, lub które stanowią zagrożenie życia lub zdrowia, lub przedmioty mogące stanowić dowód rzeczowy lub
podlegające przepadkowi.
1f. Przedmioty, o których mowa w ust. 1e pkt 4, przekazuje się za
potwierdzeniem odbioru właściwym podmiotom albo zwraca się osobie
kontrolowanej.
1g. Kontroli osobistej dokonuje strażnik tej samej płci, co osoba kontrolowana,
w miejscu niedostępnym w czasie wykonywania kontroli dla osób postronnych.
1h. W przypadku gdy kontrola osobista musi być dokonana niezwłocznie,
w szczególności ze względu na okoliczności mogące stanowić zagrożenie życia lub
zdrowia ludzkiego lub mienia, może jej dokonać strażnik płci odmiennej niż osoba
kontrolowana, także w miejscu niespełniającym warunku, o którym mowa w ust. 1g.
1i. Podczas kontroli osobistej może być obecna osoba przybrana przez strażnika,
a w przypadku gdy nie uniemożliwi to przeprowadzenia kontroli osobistej albo nie
utrudni jej przeprowadzenia w istotny sposób, może być obecna także osoba wskazana
przez osobę kontrolowaną.
1j. Po zakończeniu kontroli osobistej strażnik poucza osobę kontrolowaną
o prawie do złożenia zażalenia, o którym mowa w ust. 1l, oraz o prawie do żądania
sporządzenia protokołu z kontroli osobistej.
1k. Z kontroli osobistej sporządza się protokół w przypadku, gdy osoba
kontrolowana zgłosiła takie żądanie bezpośrednio po jej dokonaniu oraz w przypadku,
gdy w toku kontroli znaleziono broń lub przedmioty, o których mowa w ust. 1e pkt 4.
Protokół zawiera w szczególności:
1) oznaczenie czynności, podstawę prawną i przyczynę jej podjęcia;
2) miejsce podjęcia czynności oraz datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia czynności;
3) imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia oraz miejsce zamieszkania lub pobytu
osoby kontrolowanej i osób uczestniczących w czynności;
4) rodzaj dokumentu, który stanowił podstawę do ustalenia tożsamości,
a w przypadku gdy tożsamość osoby ustalono w inny sposób – dane pozwalające
na ustalenie tożsamości osoby;
5) stanowisko, imię i nazwisko strażnika dokonującego czynności;
6) przebieg czynności, oświadczenia i wnioski jej uczestników;
7) spis znalezionych i odebranych przedmiotów oraz w miarę potrzeby ich opis;
8) pouczenie osoby kontrolowanej o jej prawach;
9) w miarę potrzeby stwierdzenie innych okoliczności dotyczących przebiegu czynności.
1l. Osobie kontrolowanej przysługuje zażalenie do sądu rejonowego właściwego
ze względu na miejsce dokonania kontroli osobistej, w terminie 7 dni od dnia jej
dokonania, w celu zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości jej dokonania.
Do zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 50 ustawy z dnia 6 czerwca
1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1987 i 2399 oraz z 2019
r. poz. 150, 679 i 1255).
1m. W przypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub
nieprawidłowości dokonania kontroli osobistej, sąd zawiadamia o tym prokuratora
i komendanta straży, w której zatrudniony jest strażnik, który dokonał kontroli osobistej.
1n. W przypadku gdy w toku kontroli osobistej nie znaleziono broni lub
przedmiotów, o których mowa w ust. 1e pkt 4, lub w przypadku gdy osoba
kontrolowana nie zgłosiła żądania sporządzenia protokołu z kontroli, kontrolę osobistą
dokumentuje się w notatniku służbowym lub w notatce służbowej, określając datę,
czas, miejsce i przyczynę jej dokonania, dane osób w niej uczestniczących oraz rodzaj
i wynik czynności, a także informację o pouczeniu osoby kontrolowanej, o którym
mowa w ust. 1j.
1o. Sprawdzenie prewencyjne osób doprowadzanych, o którym mowa
w ust. 1 pkt 3b, polega na manualnym sprawdzeniu osoby, zawartości jej odzieży oraz
przedmiotów znajdujących się na jej ciele lub przez nią posiadanych.
1p. W toku wykonywania czynności, o których mowa w ust. 1o, strażnik może,
w uzasadnionych przypadkach, przeprowadzić badania na zawartość alkoholu
w wydychanym powietrzu. Warunki oraz sposób przeprowadzania badań, o których
mowa w zdaniu pierwszym, określają przepisy wykonawcze wydane na podstawie
art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2018 r. poz. 2137 i 2244 oraz z 2019 r. poz. 730).
1q. W przypadku gdy w stosunku do osób doprowadzanych, o którym mowa
w art. 11 ust. 1 pkt 7, zachodzi uzasadnione podejrzenie że posiadają przy sobie
niebezpieczne przedmioty dla życia lub zdrowia ludzkiego, dokonuje się kontroli
osobistej na zasadach i w sposób określony w ust. 1c–1n.
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zakres i sposób
wykonywania czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3, 3b, 8 i 9, uwzględniając
potrzebę zapewnienia skuteczności podejmowanych przez strażnika czynności,
a także potrzebę respektowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka.

Art. 12a. 1. Komendant straży w przypadku, gdy istnieje potrzeba wykonania
czynności w ramach prowadzonych czynności wyjaśniających w sprawach
o wykroczenia poza obszarem jego działania, ma prawo wnosić o udzielenie
niezbędnej pomocy w tym zakresie od komendanta straży właściwej dla miejsca
wykonania czynności.
2. Komendant straży może wykonać czynności zlecone w ramach pomocy,
o której mowa w ust. 1.
3. W przypadku, gdy na danym terenie nie funkcjonuje straż, komendant straży,
o którym mowa w ust. 1, może zwrócić się o przeprowadzenie poszczególnych
czynności dowodowych w ramach prowadzonych czynności wyjaśniających
w sprawach o wykroczenia do organu Policji właściwego dla miejsca wykonania czynności.

Art. 12b. Dzień 29 sierpnia ustanawia się Dniem Straży Gminnej.

art. 13. więcej Art. 13. (uchylony).

art. 14. więcej Art. 14. 1. W przypadkach, o których mowa w art. 11 pkt 1–6, 8–10 i 12–
14 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1834 oraz z 2019 r. poz. 15), strażnik może użyć środków
przymusu bezpośredniego, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 lit. a, b i d, pkt 2
lit. a, pkt 7, 9, pkt 12 lit. a i pkt 13 tej ustawy, lub wykorzystać te środki.
2. W przypadkach, o których mowa w art. 45 pkt 1 lit. a, b, e i pkt 2 oraz
w art. 47 pkt 3, 5 i 6 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu
bezpośredniego i broni palnej, strażnik może użyć broni palnej lub ją wykorzystać.
3. Wobec zwierzęcia, którego zachowanie zagraża bezpośrednio życiu lub
zdrowiu strażnika lub innej osoby, strażnik może wykorzystać także środek przymusu
bezpośredniego, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 24 maja 2013 r.
o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej.
4. Użycie i wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego i broni palnej oraz
dokumentowanie tego użycia i wykorzystania odbywa się na zasadach określonych
w ustawie z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej.

Art. 14a. (uchylony).

Art. 14b. (uchylony).

Art. 14c. (uchylony).

Art. 14d. (uchylony).

Art. 14e. (uchylony).

Art. 14f. (uchylony).

Art. 14g. (uchylony).

Art. 14h. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej określi, w drodze
rozporządzenia, sposób przechowywania i ewidencjonowania środków przymusu
bezpośredniego, uwzględniając potrzebę właściwego zabezpieczenia tych środków
i dokumentacji, uniemożliwiającego dostęp osób niepowołanych.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Straż może otrzymać świadectwo broni, na zasadach określonych
w przepisach art. 29 oraz art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni
i amunicji, na:
1) broń palną do wykonywania zadań określonych w art. 11 ust. 1 pkt 5 i 9;
2) przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii
elektrycznej, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 24 maja
2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, o średniej wartości
prądu w obwodzie przekraczającej 10 mA.
2. Straże, po uzyskaniu świadectwa broni mogą nabywać broń i amunicję od
podmiotów uprawnionych do obrotu bronią.

art. 16. więcej Art. 16. 1. Dopuszczenie strażnika do wykonywania zadań z bronią palną
i przedmiotem przeznaczonym do obezwładniania osób za pomocą energii
elektrycznej, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 24 maja 2013 r.
o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, o średniej wartości prądu
w obwodzie przekraczającej 10 mA, następuje na wniosek komendanta straży,
w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez właściwy organ Policji.
2. W zakresie zasad dopuszczenia strażnika do posiadania broni palnej
i przedmiotu przeznaczonego do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej,
o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach
przymusu bezpośredniego i broni palnej, stosuje się odpowiednio przepisy
art. 30 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji.

art. 17. więcej Art. 17. Strażnik, o którym mowa w art. 16, na polecenie właściwego
komendanta straży może zostać wyposażony w broń palną na czas wykonywania
zadań określonych w art. 11 pkt 5 i 9.

art. 18. więcej Art. 18. 1. (uchylony)
2. (uchylony)
3. (uchylony)
4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
warunki przydziału broni palnej i amunicji do tej broni oraz warunki przechowywania
i ewidencjonowania broni i amunicji przez straż, z uwzględnieniem specyfiki
działania straży oraz sposobów uniemożliwienia dostępu do tej broni i amunicji
osobom trzecim.

art. 19. więcej Art. 19. (uchylony).

art. 20. więcej Art. 20. Na zastosowanie i sposób przeprowadzenia czynności, o których mowa
w art. 12 ust. 1 pkt 1–3 i 4–9 oraz art. 14, przysługuje zażalenie do prokuratora.

art. 21. więcej Art. 21. 1. Strażnik podczas wykonywania czynności służbowych jest
obowiązany nosić umundurowanie, legitymację służbową, znak identyfikacyjny oraz
emblemat gminny.
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wzór umundurowania,
legitymacji, dystynkcji i znaków identyfikacyjnych strażników, a także warunki
i sposób ich noszenia.

art. 22. więcej Art. 22. Strażnik przy wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 12, jest
obowiązany przedstawić się imieniem i nazwiskiem, a ponadto na żądanie osoby,
której czynności te dotyczą, okazać legitymację służbową w sposób umożliwiający
odczytanie i zanotowanie nazwiska strażnika oraz organu, który wydał legitymację.

art. 23. więcej Art. 23. W związku z wykonywaniem czynności służbowych strażnik korzysta
z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.

art. 24. więcej Art. 24. Strażnikiem może być osoba, która:
1) posiada obywatelstwo polskie;
2) ukończyła 21 lat;
3) korzysta z pełni praw publicznych;
4) posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe;
5) cieszy się nienaganną opinią;
6) jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym;
7) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za ścigane z oskarżenia
publicznego i umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;
8) ma uregulowany stosunek do służby wojskowej.

Art. 24a. 1. Strażnicy oraz osoby ubiegające się o przyjęcie do pracy
w charakterze strażnika podlegają obowiązkowym badaniom lekarskim
i psychologicznym.
2. Do przeprowadzania badań lekarskich stosuje się odpowiednio art. 229 ustawy
z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495).
3. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia, zakres i tryb
przeprowadzania badań psychologicznych osób, o których mowa w ust. 1, oraz
podmioty uprawnione do przeprowadzania badań psychologicznych, uwzględniając
potrzebę prawidłowego stwierdzenia przez psychologa istnienia lub braku
przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania czynności strażnika.

art. 25. więcej Art. 25. 1. Strażnika zatrudnia się po raz pierwszy na czas określony nie dłuższy
niż 12 miesięcy, w ramach którego odbywa szkolenie podstawowe.
2. Szkolenie podstawowe kończy się egzaminem, który przeprowadza komisja
egzaminacyjna powoływana przez właściwego terytorialnie komendanta
wojewódzkiego (Stołecznego) Policji. Członkowie komisji powinni posiadać wiedzę,
umiejętności i doświadczenie w zakresie wynikającym z programu szkolenia
podstawowego.
3. Po ukończeniu z wynikiem pozytywnym szkolenia podstawowego, strażnika
można zatrudnić na czas określony nie dłuższy niż 3 lata albo na czas nieokreślony.
4. W uzasadnionych przypadkach można odstąpić od zatrudnienia strażnika na
czas określony, jeżeli posiada on odpowiednie przygotowanie do pracy w straży.
5. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia,
minimalny zakres programu szkolenia podstawowego strażników gminnych, warunki
i zakres udziału Policji w szkoleniu podstawowym, sposób powoływania, skład i tryb działania komisji egzaminacyjnych, obowiązki przewodniczącego komisji, formę
egzaminu oraz organ właściwy do wydania świadectwa złożenia egzaminu i wzór
świadectwa. Rozporządzenie powinno uwzględniać potrzebę zapewnienia
odpowiedniego poziomu wyszkolenia strażników i jednolitości minimum
programowego, formy szkolenia, zakres wiedzy teoretycznej i praktyki niezbędnej do
wykonywania obowiązków strażnika oraz poprawność przebiegu i rzetelność oceny
egzaminowanych.

art. 26. więcej Art. 26. Z dniem zatrudnienia strażnik składa pisemne ślubowanie następującej treści:
„Ślubuję uroczyście służyć Państwu i wspólnocie lokalnej, chronić
porządek publiczny i bezpieczeństwo ludzi, przestrzegać porządku
prawnego i dyscypliny służbowej, dbać o etykę i dobre imię służby”.
Ślubowanie może być również złożone z dodaniem słów „Tak mi dopomóż Bóg”.

Art. 26a. 1. Strażnika zawiesza się w pełnieniu obowiązków pracowniczych
w razie wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o ścigane
z oskarżenia publicznego i popełnione umyślnie przestępstwo lub przestępstwo
skarbowe – na czas nie dłuższy niż 3 miesiące.
2. Strażnika można zawiesić w pełnieniu obowiązków pracowniczych w razie
wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o ścigane z oskarżenia
publicznego i popełnione nieumyślnie przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, jeżeli
jest to celowe z uwagi na dobro postępowania lub dobro pracy – na czas nie dłuższy
niż 3 miesiące.
3. W uzasadnionych przypadkach okres zawieszenia w pełnieniu obowiązków
pracowniczych można przedłużyć na dalszy okres, nie dłużej jednak niż do czasu
ukończenia postępowania karnego za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.
4. Strażnikowi zawieszonemu w pełnieniu obowiązków pracowniczych, od
najbliższego terminu wypłaty wynagrodzenia za pracę przysługuje wynagrodzenie
w wysokości 50% jego wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatków do
wynagrodzenia określonych w umowie o pracę w stałej wysokości.
5. Po upływie okresu, na jaki strażnik został zawieszony w pełnieniu
obowiązków pracowniczych, strażnikowi wypłaca się należne wynagrodzenie za okres
zawieszenia oraz obligatoryjne podwyżki wynagrodzenia w tym okresie, w przypadku
umorzenia postępowania karnego za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe lub
uniewinnienia prawomocnym wyrokiem sądu.
6. Przepisu ust. 5 nie stosuje się w przypadku warunkowego umorzenia
postępowania karnego.

art. 27. więcej Art. 27. Do obowiązków strażnika należy:
1) przestrzeganie prawa, rzetelne, bezstronne i terminowe wykonywanie poleceń przełożonych;
2) poszanowanie powagi, honoru, godności obywateli i własnej;
3) zachowanie tajemnicy prawnie chronionej;
4) podejmowanie interwencji w sytuacjach zagrożenia życia, zdrowia lub mienia,
a także w przypadku naruszenia dóbr osobistych ludzi;
5) zachowanie uprzejmości i życzliwości w kontaktach z obywatelami,
przełożonymi, podwładnymi oraz współpracownikami;
6) stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych;
7) zachowanie się z godnością w czasie pracy i poza nią.

art. 28. więcej Art. 28. (uchylony).

art. 29. więcej Art. 29. 1. Strażnik, który wzorowo wykonuje obowiązki, przejawia inicjatywę
w działaniach, doskonali swoje kwalifikacje zawodowe, może uzyskać:
1) pochwałę;
2) nagrodę pieniężną;
3) przeniesienie na wyższe stanowisko;
4) przedstawienie do odznaczenia.
2. Strażnik, o którym mowa w ust. 1, może również uzyskać usunięcie z akt
osobowych zapisu o uprzednio wymierzonej karze dyscyplinarnej.

Art. 29a. 1. Obowiązki pracownicze strażnika powinny być ustalone w sposób
pozwalający na ich wykonanie w ramach przeciętnie 40 godzin w przeciętnie
pięciodniowym tygodniu pracy w 4-miesięcznym okresie rozliczeniowym.
2. Tygodniowy czas pracy strażnika, łącznie z pracą w godzinach
nadliczbowych, nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w 4-miesięcznym okresie rozliczeniowym.
3. Strażnikowi przysługuje w każdym tygodniu nieprzerwany odpoczynek
w wymiarze nie krótszym niż 35 godzin oraz nieprzerwany odpoczynek dobowy
w wymiarze nie krótszym niż 11 godzin.
4. Przepisy ust. 1–3 nie dotyczą sytuacji, które wymagają podjęcia środków do
ochrony życia lub zdrowia obywateli, a także bezpieczeństwa zbiorowości, w szczególności w związku z powszechnym zagrożeniem bezpieczeństwa publicznego, katastrofą, klęską żywiołową lub przestępstwem o charakterze terrorystycznym.
5. W zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych strażnikowi
przysługuje w tym samym wymiarze, w okresie rozliczeniowym, czas wolny od pracy
albo może mu zostać przyznany dodatek do wynagrodzenia.
6. W przypadku naruszenia prawa do odpoczynku, o którym mowa w ust. 3,
w sytuacjach wskazanych w ust. 4 strażnikowi przysługuje, w okresie
rozliczeniowym, równoważny okres odpoczynku.

Art. 29b. 1. W okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim w razie
stwierdzenia zakażenia lub zachorowania na chorobę, o której mowa w przepisach
o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, przy czym
stwierdzone zakażenie lub zachorowanie powstało w związku z wykonywaniem zadań
służbowych w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii
z powodu tej choroby, strażnik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia.
2. Prawo do 100% wynagrodzenia przysługuje również wtedy, gdy strażnik
został zwolniony od wykonywania zadań służbowych na skutek podlegania
obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, o których
mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych
u ludzi, jeżeli podleganie tej kwarantannie lub izolacji powstało w związku
z wykonywaniem zadań służbowych w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia
epidemicznego lub stanu epidemii z powodu tej choroby.
3. Wykonywanie zadań służbowych, o których mowa w art. 27, stwierdza
pisemnie przełożony lub upoważniona przez niego osoba.

art. 30. więcej Art. 30. 1. Strażnicy mogą się zrzeszać w związkach zawodowych, z tym że nie
mają prawa do strajku. Przepisy ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach
zawodowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 263) stosuje się odpowiednio.
2. W trakcie trwania stosunku pracy strażnik nie może być członkiem partii politycznej.

art. 31. więcej Art. 31. Strażnik nie może bez zezwolenia komendanta podejmować innego
zajęcia zarobkowego.

art. 32. więcej Art. 32. W sprawach dotyczących strażników, a nieuregulowanych w ustawie,
mają zastosowanie przepisy o pracownikach samorządowych.

art. 33. więcej Art. 33. Obowiązki i prawa innych pracowników zatrudnionych w straży
reguluje ustawa o pracownikach samorządowych.

art. 34. więcej Art. 34. W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 12, poz. 116, z 1972 r. Nr 49, poz. 312, z 1975 r. Nr 16, poz. 91 i Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 16, poz. 125 i Nr 45, poz. 291, z 1983 r. Nr 6, poz. 35 i Nr 44, poz. 203, z 1985 r. Nr 23, poz. 100, z 1986 r. Nr 39, poz. 193, z 1988 r. Nr 20, poz. 135, z 1989 r. Nr 34, poz. 180, z 1990 r. Nr 20, poz. 121, Nr 43, poz. 251 i Nr 72, poz. 422, z 1991 r. Nr 32, poz. 131 i Nr 94, poz. 419, z 1992 r. Nr 24, poz. 101, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, z 1995 r. Nr 95, poz. 475 oraz z 1997 r. Nr 43, poz. 272 i Nr 102, poz. 643) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 19 w § 1 po wyrazach „Państwowej Inspekcji Handlowej” wyraz „oraz” zastępuje się przecinkiem, a po wyrazach „służby ochronnej lasów państwowych” dodaje się wyrazy „oraz straż gminna (miejska)”,
2) w art. 27 § 2 otrzymuje brzmienie:
§ 2. Organom administracji państwowej, właściwym organom gminy oraz strażom gminnym (miejskim), uprawnienia oskarżyciela publicznego przysługują tylko w sprawach, w których, w zakresie swojego działania, złożyły wnioski o ukaranie”.

art. 35. więcej Art. 35. W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. Nr 12, poz. 114, z 1981 r. Nr 24, poz. 124, z 1982 r. Nr 16, poz. 125, z 1983 r. Nr 6, poz. 35 i Nr 44, poz. 203, z 1984 r. Nr 54, poz. 275, z 1985 r. Nr 14, poz. 60 i Nr 23, poz. 100, z 1986 r. Nr 39, poz. 193, z 1988 r. Nr 20, poz. 135 i Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz. 180, z 1990 r. Nr 51, poz. 297, Nr 72, poz. 422 i Nr 86, poz. 504, z 1991 r. Nr 75, poz. 332 i Nr 91, poz. 408, z 1992 r. Nr 24, poz. 101, z 1994 r. Nr 123, poz. 600, z 1995 r. Nr 6, poz. 29 i Nr 60, poz. 310 oraz z 1997 r. Nr 54, poz. 349, Nr 60, poz. 369, Nr 85, poz. 539, Nr 98, poz. 602, Nr 104, poz. 661, Nr 106, poz. 677 i Nr 111, poz. 724) w art. 65: a) w § 1 po wyrazach „organ państwowy” dodaje się wyrazy „oraz straż gminną (miejską)”, b) w § 2 po wyrazach „organowi państwowemu” dodaje się wyrazy „oraz straży gminnej (miejskiej)”.

art. 36. więcej Art. 36. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602) w art. 131 w ust. 1 w pkt 2 na końcu skreśla się przecinek i dodaje wyrazy „oraz strażników straży gminnych (miejskich),”.

art. 37. więcej Art. 37. W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179, z 1991 r. Nr 94, poz. 422 i Nr 107, poz. 461, z 1992 r. Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 53, poz. 214, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, Nr 34, poz. 163 i Nr 104, poz. 515, z 1996 r. Nr 59, poz. 269 i Nr 106, poz. 496 oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 80, poz. 499, Nr 88, poz. 554 i Nr 106, poz. 680) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 w ust. 2 w pkt 5 skreśla się wyrazy „tworzonymi na podstawie ustawy”;
2) w art. 7 w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) szczegółowe zasady szkolenia policjantów i strażników gminnych (miejskich)”;
3) skreśla się rozdział 4.

art. 38. więcej Art. 38. 1. Straże gminne działające w dniu wejścia w życie ustawy stają się
z tym dniem strażami w rozumieniu ustawy.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli rada gminy, w drodze uchwały, przed
wejściem w życie ustawy, postanowi o likwidacji straży.

art. 39. więcej Art. 39. 1. Straże gminne utworzone przez gminy, o których mowa
w art. 1 ustawy z dnia 25 marca 1994 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy
(Dz. U. poz. 195 i 396 oraz z 1995 r. poz. 601), zwane dalej „gminami
warszawskimi”, stają się z mocy prawa oddziałami Straży Miejskiej m.st. Warszawy.
Regulamin straży może określić inną strukturę organizacyjną Straży Miejskiej.
2. Strażnicy oraz inni pracownicy straży gminnych utworzonych przez gminy
warszawskie mogą do dnia 31 marca 1998 r. złożyć oświadczenie o niewyrażeniu
zgody na zatrudnienie w Straży Miejskiej m.st. Warszawy. Stosunek pracy z osobami,
które złożyły oświadczenie, wygasa z mocy prawa z dniem przekształcenia straży
gminnej w oddział straży miejskiej.
3. Zasady i wysokość wynagrodzenia strażników oraz innych pracowników
straży gminnych, o których mowa w ust. 2, z dniem przekształcenia straży gminnej
w jednostkę organizacyjną straży miejskiej ustalana jest według zasad
obowiązujących w Straży Miejskiej m.st. Warszawy. W roku 1998 koszty
funkcjonowania oddziałów, o których mowa w ust. 1, pokrywane są z budżetu gmin
warszawskich, w których straże gminne działały przed dniem przejęcia przez Straż Miejską.
4. Mienie komunalne pozostające w dyspozycji straży gminnej może być
przekazane nieodpłatnie przez gminę warszawską m.st. Warszawie, z przeznaczeniem
na potrzeby Straży Miejskiej m.st. Warszawy.

art. 40. więcej Art. 40. Strażnik może używać umundurowania, legitymacji służbowej, znaku
identyfikacyjnego oraz emblematu gminy według dotychczasowych obowiązujących
wzorów, do czasu wyczerpania ich zapasów, nie dłużej jednak niż 18 miesięcy od dnia
wejścia ustawy w życie.

art. 41. więcej Art. 41. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1998 r., z wyjątkiem art. 39
ust. 1, 3 i 4, który wchodzi w życie z dniem następującym po upływie kadencji rad
gmin wybranych w dniu 19 czerwca 1994 r.

Wyszukiwarka