Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym

art. 1. więcej Art. 1. 1. Ustawa określa zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego.
2. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do referendum lokalnego stosuje się
odpowiednio przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. z
2018 r. poz. 754, 1000 i 1349 oraz z 2019 r. poz. 273).

art. 2. więcej Art. 2. 1. W referendum lokalnym, zwanym dalej „referendum”, mieszkańcy
jednostki samorządu terytorialnego jako członkowie wspólnoty samorządowej
wyrażają w drodze głosowania swoją wolę:
1) w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki;
2) co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty, mieszczącej się
w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki;
3) w innych istotnych sprawach, dotyczących społecznych, gospodarczych lub
kulturowych więzi łączących tę wspólnotę.
2. Przedmiotem referendum gminnego może być również:
1) odwołanie wójta (burmistrza, prezydenta miasta);
2) samoopodatkowanie się mieszkańców na cele publiczne mieszczące się
w zakresie zadań i kompetencji organów gminy.
3. Referendum polega na udzieleniu na urzędowej karcie do głosowania
pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na postawione pytanie lub pytania w zakresie
spraw określonych w ust. 1 i 2 albo na dokonaniu wyboru pomiędzy
zaproponowanymi wariantami.

art. 3. więcej Art. 3. W referendum mają prawo brać udział osoby stale zamieszkujące na
obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego, posiadające czynne prawo
wyborcze do organu stanowiącego tej jednostki.

art. 4. więcej Art. 4. Referendum przeprowadza się, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 1, z inicjatywy
organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego lub na wniosek co najmniej:
1) 10% uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy albo powiatu;
2) 5% uprawnionych do głosowania mieszkańców województwa.

art. 5. więcej Art. 5. 1. W sprawach odwołania organu stanowiącego jednostki samorządu
terytorialnego przed upływem kadencji rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum
przeprowadzonego na wniosek mieszkańców, o którym mowa w art. 4.
1a. Wniosek mieszkańców gminy, o którym mowa w ust. 1, może dotyczyć
odwołania rady gminy i wójta (burmistrza, prezydenta miasta) albo odwołania jednego z tych organów.
1b. Referendum w sprawie odwołania wójta (burmistrza, prezydenta miasta)
może być przeprowadzone także z inicjatywy rady gminy.
1c. Uchwała rady gminy o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania
wójta (burmistrza, prezydenta miasta) podejmowana jest w trybie art. 28a albo art. 28b
ustawy, o której mowa w art. 6 pkt 1.
2. Wniosek mieszkańców, o którym mowa w ust. 1 i 1a, może zostać złożony po
upływie 10 miesięcy od dnia wyboru organu albo 10 miesięcy od dnia ostatniego
referendum w sprawie jego odwołania i nie później niż na 8 miesięcy przed
zakończeniem jego kadencji.

art. 6. więcej Art. 6. Referendum jest, odpowiednio do wspólnoty samorządowej, której spraw dotyczy:
1) referendum gminnym w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506);
2) referendum powiatowym w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r.
o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 511);
3) referendum wojewódzkim w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r.
o samorządzie województwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 512).

art. 7. więcej Art. 7. (uchylony).

art. 8. więcej Art. 8. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) jednostkach samorządu terytorialnego – rozumie się przez to także miasto
stołeczne Warszawę;
2) (uchylony)
3) terytorialnych i obwodowych komisjach – rozumie się przez to, z zastrzeżeniem
przepisów niniejszej ustawy, terytorialne i obwodowe komisje wyborcze
w rozumieniu ustawy, o której mowa w art. 1 ust. 2.

Art. 8a. 1. Referendum nie zarządza się na dzień, na który zarządzone zostały
wybory do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej,
wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wybory do Parlamentu Europejskiego
w Rzeczypospolitej Polskiej, wybory do organów stanowiących jednostek samorządu
terytorialnego lub wybory wójtów (burmistrzów, prezydentów miast).
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy zarządzenia referendum na dzień, na który
zarządzone zostały wybory uzupełniające do Senatu, przedterminowe, uzupełniające
lub ponowne wybory do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego
lub wybory do nowego organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, a
także przedterminowe lub ponowne wybory wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

art. 9. więcej Art. 9. 1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje
uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum bezwzględną większością głosów
swojego ustawowego składu, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 1c.
2. Uchwała, o której mowa w ust. 1, zawiera:
1) pytanie lub pytania referendum albo warianty zaproponowane mieszkańcom
jednostki do wyboru;
2) termin przeprowadzenia referendum;
3) wzór karty do głosowania oraz wzory nakładek na karty do głosowania
sporządzonych w alfabecie Braille’a;
4) kalendarz czynności związanych z przeprowadzeniem referendum.
3. W przypadku gdy przedmiotem referendum gminnego jest
samoopodatkowanie się mieszkańców na cele publiczne, uchwała rady gminy
wskazuje również cel lub cele oraz zasady samoopodatkowania.

art. 10. więcej Art. 10. 1. Uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego
w sprawie przeprowadzenia referendum podlega ogłoszeniu w wojewódzkim
dzienniku urzędowym, przy czym uchwała rady gminy podlega ponadto
bezzwłocznemu rozplakatowaniu lub ogłoszeniu w inny sposób zwyczajowo przyjęty
w danej gminie.
2. Referendum przeprowadza się w dzień wolny od pracy, najpóźniej w 50 dniu
od dnia opublikowania uchwały w wojewódzkim dzienniku urzędowym,
z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Jeżeli wojewoda wydał rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające nieważność
uchwały w sprawie przeprowadzenia referendum, w przypadku uwzględnienia przez
sąd administracyjny skargi złożonej na to rozstrzygnięcie, referendum przeprowadza
się w dzień wolny od pracy, najpóźniej w 50 dniu od dnia uprawomocnienia się
wyroku sądu administracyjnego.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, organ stanowiący jednostki
samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę w sprawie aktualizacji kalendarza
czynności, o którym mowa w art. 9 ust. 2 pkt 4.

art. 11. więcej Art. 11. 1. Z inicjatywą przeprowadzenia referendum na wniosek mieszkańców
jednostki samorządu terytorialnego wystąpić może:
1) grupa co najmniej 15 obywateli, którym przysługuje prawo wybierania do organu
stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego, a w odniesieniu do
referendum gminnego – także pięciu obywateli, którym przysługuje prawo
wybierania do rady gminy;
2) statutowa struktura terenowa partii politycznej działająca w danej jednostce
samorządu terytorialnego;
3) organizacja społeczna posiadająca osobowość prawną, której statutowym
terenem działania jest co najmniej obszar danej jednostki samorządu terytorialnego.
1a. Z inicjatywą przeprowadzenia referendum na wniosek mieszkańców gminy
w sprawie utworzenia, połączenia, podziału i zniesienia gminy oraz ustalenia granic
gminy wystąpić może jedynie grupa co najmniej 15 obywateli, którym przysługuje
prawo wybierania do rady gminy.
2. Podmioty, o których mowa w ust. 1, zwane są dalej „inicjatorami referendum”.

art. 12. więcej Art. 12. 1. Inicjator referendum powiadamia na piśmie przewodniczącego
zarządu danej jednostki samorządu terytorialnego, a w gminie wójta (burmistrza,
prezydenta miasta), o zamiarze wystąpienia z inicjatywą przeprowadzenia
referendum.
2. Powiadomienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) jeżeli inicjatorem referendum jest grupa obywateli – nazwiska, imiona, adresy
zamieszkania oraz numery ewidencyjne PESEL wszystkich członków grupy oraz
wskazanie osoby będącej jej pełnomocnikiem;
2) jeżeli inicjatorem referendum jest partia polityczna lub organizacja społeczna –
nazwę inicjatora, adres siedziby oraz nazwisko, imię, adres zamieszkania i numer
ewidencyjny PESEL osoby będącej jej pełnomocnikiem, przy czym do
powiadomienia dołącza się poświadczony odpis z ewidencji partii politycznych
lub odpis z rejestru organizacji wraz z jej statutem;
3) określenie sprawy, w której ma zostać przeprowadzone referendum.
3. Przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego, a w gminie wójt
(burmistrz, prezydent miasta), niezwłocznie potwierdza na piśmie otrzymanie powiadomienia.
4. Pełnomocnikiem inicjatora referendum może być jedynie osoba, której
przysługuje prawo wybierania do organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego.
5. Na pisemny wniosek inicjatora referendum przewodniczący zarządu jednostki
samorządu terytorialnego, a w gminie wójt (burmistrz, prezydent miasta), w ciągu
14 dni od otrzymania wniosku powiadamia, w formie pisemnej, inicjatora referendum
lub jego pełnomocnika o liczbie mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego uprawnionych do głosowania, o której mowa w art. 4, objętych rejestrem wyborców w gminie na koniec kwartału poprzedzającego złożenie wniosku. Liczbę tę dla
powiatów i województw ustalają i niezwłocznie przekazują właściwym starostom
i marszałkom województw komisarze wyborczy na podstawie kwartalnych
meldunków o stanie rejestrów wyborców składanych przez wójtów (burmistrzów,
prezydentów miast) do 10 dnia miesiąca następującego po zakończeniu kwartału.
6. Inicjator referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu
terytorialnego przed upływem kadencji powiadamia o zamiarze wystąpienia z taką
inicjatywą również komisarza wyborczego; do tego powiadomienia stosuje się
odpowiednio przepisy ust. 1–3.

art. 13. więcej Art. 13. 1. Inicjator referendum, na swój koszt, podaje do wiadomości
mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego przedmiot zamierzonego
referendum, przy czym podanie do wiadomości w gminie następuje w sposób
zwyczajowo przyjęty w danej gminie, a w powiecie i w województwie – poprzez
ogłoszenie w prasie codziennej ogólnodostępnej w danej jednostce samorządu terytorialnego.
2. Informacja o zamierzonym referendum powinna zawierać pytanie lub pytania
referendum albo warianty zaproponowane do wyboru, a jeżeli wniosek dotyczy
referendum w sprawie samoopodatkowania – cel lub cele oraz zasady samoopodatkowania.
3. Informacja o zamierzonym referendum w sprawie odwołania organu jednostki
samorządu terytorialnego zawiera uzasadnienie odwołania.

art. 14. więcej Art. 14. 1. W terminie 60 dni od dnia powiadomienia, o którym mowa w art. 12
ust. 1, inicjator przeprowadzenia referendum zbiera podpisy mieszkańców
uprawnionych do wybierania organu stanowiącego danej jednostki samorządu
terytorialnego, którzy chcą poprzeć inicjatywę w tej sprawie.
2. Podpisy zbiera się na kartach, z których każda zawiera informacje
o przedmiocie zamierzonego referendum oraz o tym, że poparcia nie można wycofać.
Karta zawiera również:
1) nazwiska i imiona członków grupy oraz imię, nazwisko i miejsce zamieszkania
pełnomocnika, jeżeli inicjatorem referendum jest grupa obywateli;
2) nazwę i adres siedziby statutowej struktury terenowej partii politycznej lub
organizacji społecznej oraz imię, nazwisko i adres zamieszkania pełnomocnika,
jeżeli inicjatorem referendum jest partia polityczna lub organizacja społeczna.
3. Podpisy popierające wniosek w sprawie przeprowadzenia referendum
z inicjatywy mieszkańców można zbierać w miejscu, czasie i w sposób wykluczający
stosowanie jakichkolwiek nacisków zmierzających do wymuszenia podpisów.
4. Mieszkaniec jednostki samorządu terytorialnego popierający wniosek
o przeprowadzenie referendum podaje na karcie nazwisko, imię, adres zamieszkania,
numer ewidencyjny PESEL i datę udzielenia poparcia. Dane te potwierdza
własnoręcznym podpisem. Wycofanie udzielonego poparcia jest bezskuteczne.

Art. 14a. 1. W przypadku niezłożenia wniosku o przeprowadzenie referendum,
jego inicjator dokonuje protokolarnego zniszczenia kart.
2. Zniszczenie kart powinno nastąpić nie później niż po 3 dniach od upływu
terminu, o którym mowa w art. 14 ust. 1.
3. Protokół potwierdzający zniszczenie kart inicjator referendum niezwłocznie
przekazuje radzie jednostki samorządu terytorialnego, a w przypadku referendum
w sprawie odwołania organu samorządu terytorialnego – komisarzowi wyborczemu.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Inicjator referendum przekazuje w terminie określonym w art. 14
ust. 1 pisemny wniosek o przeprowadzenie referendum przewodniczącemu zarządu
jednostki samorządu terytorialnego, a w gminie wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi
miasta). Przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego, a w gminie wójt
(burmistrz, prezydent miasta), niezwłocznie potwierdza na piśmie otrzymanie mwniosku.
2. Wniosek o przeprowadzenie referendum powinien zawierać pytanie lub
pytania referendum albo warianty zaproponowane do wyboru, a jeżeli wniosek
dotyczy referendum w sprawie samoopodatkowania – cel lub cele oraz zasady samoopodatkowania.

art. 16. więcej Art. 16. 1. Przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego,
a w gminie wójt (burmistrz, prezydent miasta), przekazuje niezwłocznie wniosek,
o którym mowa w art. 15, przewodniczącemu organu stanowiącego tej jednostki.
2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego powołuje ze swego
składu komisję do sprawdzenia, czy wniosek mieszkańców o przeprowadzenie
referendum odpowiada przepisom ustawy.
3. Do udziału w pracach komisji w charakterze obserwatora zaprasza się
inicjatora referendum lub jego pełnomocnika. Inicjator referendum lub jego
pełnomocnik może w razie potrzeby, w tym z własnej inicjatywy, składać komisji
dodatkowe wyjaśnienia i przedstawiać dowody. Komisja może również żądać od
inicjatora referendum lub jego pełnomocnika złożenia takich wyjaśnień
i przedstawienia dowodów.
4. Wniosek o przeprowadzenie referendum niespełniający warunków, o których
mowa w art. 15, komisja zwraca inicjatorowi referendum, wyznaczając
czternastodniowy termin do usunięcia uchybień.
5. Jeżeli komisja stwierdzi, że wniosek o przeprowadzenie referendum zawiera
uchybienia, których nie można usunąć, przekazuje wniosek organowi stanowiącemu
jednostki samorządu terytorialnego wraz ze swoją opinią.
6. Przepisu ust. 4 nie stosuje się w przypadku, gdy uchybienia wniosku polegają
na zebraniu niewystarczającej ilości prawidłowo złożonych podpisów osób
popierających wniosek, chyba że nie upłynął jeszcze termin, o którym mowa w art. 14 ust. 1.

art. 17. więcej Art. 17. 1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje
uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum, jeżeli wniosek mieszkańców spełnia
wymogi ustawy oraz nie prowadzi do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem; organ
stanowiący jest związany treścią wniosku.
2. W przypadku złożenia dwóch lub więcej wniosków mieszkańców
o przeprowadzenie referendum organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego
podejmuje uchwałę o przeprowadzeniu referendów w takiej kolejności, w jakiej
wnioski zostały przekazane przez inicjatorów referendów lub ich pełnomocników
organowi określonemu w art. 12 ust. 1. Organ stanowiący może również, jeżeli jest to
możliwe, poddać jednocześnie wszystkie wnioski lub ich część pod referendum.

art. 18. więcej Art. 18. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje
uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum lub uchwałę o odrzuceniu wniosku
mieszkańców nie później niż w ciągu 30 dni od dnia przekazania wniosku organowi
określonemu w art. 12 ust. 1.

art. 19. więcej Art. 19. 1. Uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego
w sprawie przeprowadzenia referendum na wniosek mieszkańców podlega
opublikowaniu zgodnie z art. 10 ust. 1.
2. Uchwała, o której mowa w ust. 1, zawiera informacje określone w art. 9 ust. 2.

art. 20. więcej Art. 20. 1. Na uchwałę organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego
odrzucającą wniosek mieszkańców w sprawie przeprowadzenia referendum, a także
na niedotrzymanie przez ten organ terminu określonego w art. 18, inicjatorowi
referendum służy skarga do sądu administracyjnego w terminie 14 dni od dnia
doręczenia uchwały lub upływu terminu do jej podjęcia.
2. Sąd administracyjny rozpatruje skargę w terminie 14 dni od dnia wniesienia
skargi. Skargę kasacyjną wnosi się w terminie 14 dni.
3. Wyrok sądu uwzględniający skargę zastępuje uchwałę organu stanowiącego
jednostki samorządu terytorialnego.
4. Na podstawie wyroku, o którym mowa w ust. 3, komisarz wyborczy wydaje
postanowienie o przeprowadzeniu referendum, zawierające informacje określone
w art. 9 ust. 2.

art. 21. więcej Art. 21. Referendum przeprowadza się w dzień wolny od pracy, najpóźniej w 50 dniu:
1) od dnia opublikowania uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu
terytorialnego w tej sprawie w wojewódzkim dzienniku urzędowym;
2) od dnia uprawomocnienia się wyroku, o którym mowa w art. 20 ust. 3.

art. 22. więcej Art. 22. 1. Inicjator referendum w sprawie odwołania organu jednostki
samorządu terytorialnego przekazuje na piśmie, w terminie określonym w art. 14
ust. 1, komisarzowi wyborczemu wniosek mieszkańców wraz z informacją o spełnieniu obowiązków wskazanych w art. 13 ust. 1 i 3. Komisarz wyborczy niezwłocznie potwierdza na piśmie otrzymanie wniosku.
2. Do wniosku dołącza się karty, o których mowa w art. 14 ust. 2.
3. Komisarz wyborczy zwraca inicjatorowi referendum lub jego
pełnomocnikowi wniosek zawierający uchybienia i wyznacza czternastodniowy
termin do ich usunięcia.
4. Komisarz wyborczy odrzuca wniosek o przeprowadzenie referendum,
w którym stwierdził niedające się usunąć uchybienia, a także, jeśli inicjator
referendum nie wywiązał się z obowiązków wskazanych w art. 13 ust. 1 i 3.
Postanowienie o odrzuceniu wniosku przekazuje się niezwłocznie inicjatorowi
referendum lub jego pełnomocnikowi.
5. Przepisu ust. 3 nie stosuje się w przypadku, gdy uchybienia wniosku polegają
na zebraniu niewystarczającej ilości prawidłowo złożonych podpisów osób
popierających wniosek, chyba że nie upłynął jeszcze termin, o którym mowa w art. 14 ust. 1.
6. Inicjator referendum lub jego pełnomocnik może w razie potrzeby, w tym
z własnej inicjatywy, składać komisarzowi wyborczemu dodatkowe wyjaśnienia
i przedstawiać dowody. Komisarz wyborczy może także żądać od inicjatora
referendum lub jego pełnomocnika złożenia takich wyjaśnień i przedstawienia dowodów.

art. 23. więcej Art. 23. 1. Komisarz wyborczy postanawia o przeprowadzeniu referendum
z inicjatywy mieszkańców, jeżeli wniosek mieszkańców spełnia wymogi określone w ustawie.
2. W przypadku złożenia dwóch lub więcej wniosków, o których mowa w ust. 1,
komisarz wyborczy postanawia o przeprowadzeniu referendum w terminie liczonym
od dnia otrzymania pierwszego wniosku.

art. 24. więcej Art. 24. Komisarz wyborczy wydaje postanowienie o przeprowadzeniu
referendum lub odrzuceniu wniosku mieszkańców nie później niż w ciągu 30 dni od
dnia jego złożenia.

Art. 24a. 1. Uchwałę rady gminy o przeprowadzeniu referendum w sprawie
odwołania wójta (burmistrza, prezydenta miasta) przewodniczący rady gminy
przekazuje komisarzowi wyborczemu.
2. Komisarz wyborczy wydaje postanowienie o przeprowadzeniu referendum
w ciągu 14 dni po upływie terminu do stwierdzenia nieważności uchwały przez
wojewodę w trybie art. 91 ustawy, o której mowa w art. 6 pkt 1, albo w ciągu 14 dni
od dnia otrzymania orzeczenia o oddaleniu lub odrzuceniu przez sąd administracyjny
skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody unieważniające uchwałę, o którym mowa w ust. 3.
3. Na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody unieważniające uchwałę rady gminy
o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta (burmistrza, prezydenta
miasta) radzie gminy służy skarga do sądu administracyjnego w terminie 14 dni od
dnia otrzymania rozstrzygnięcia nadzorczego. Sąd administracyjny rozpatruje skargę
w terminie 14 dni od dnia jej zgłoszenia. Skargę kasacyjną wnosi się w terminie 14 dni.

Art. 24b. W przypadku złożenia dwóch lub więcej wniosków mieszkańców
o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania organów gminy oraz uchwały
rady gminy o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania wójta (burmistrza,
prezydenta miasta) komisarz wyborczy wydaje postanowienie o przeprowadzeniu
referendum w terminie liczonym od dnia otrzymania pierwszego wniosku lub uchwały.

art. 25. więcej Art. 25. 1. Postanowienie komisarza wyborczego o przeprowadzeniu
referendum zawiera:
1) termin przeprowadzenia referendum;
2) wzór i treść karty do głosowania;
3) kalendarz czynności związanych z przeprowadzeniem referendum.
2. Postanowienie, o którym mowa w ust. 1, podlega opublikowaniu zgodnie
z art. 10 ust. 1.

art. 26. więcej Art. 26. 1. Na postanowienie komisarza wyborczego odrzucające wniosek
o przeprowadzenie referendum, o którym mowa w art. 22, a także w przypadku
niedotrzymania przez komisarza terminu określonego w art. 24, inicjatorowi
referendum służy skarga do sądu administracyjnego w terminie 14 dni od dnia
doręczenia postanowienia.
2. Sąd administracyjny rozpatruje skargę w terminie 14 dni od dnia wniesienia
skargi. Skargę kasacyjną wnosi się w terminie 14 dni.
3. Na podstawie wyroku uwzględniającego skargę komisarz wyborczy wydaje
postanowienie o przeprowadzeniu referendum, zawierające informacje określone
w art. 25 ust. 1.
4. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio w przypadku, o którym mowa
w art. 22 ust. 3.

art. 27. więcej Art. 27. Referendum przeprowadza się w dzień wolny od pracy najpóźniej
w 50 dniu od dnia opublikowania postanowienia komisarza wyborczego w tej sprawie
albo od dnia uprawomocnienia się wyroku sądu administracyjnego, o którym mowa
w art. 26 ust. 3.

art. 28. więcej Art. 28. 1. Kampania referendalna służy wyjaśnieniu przez organ stanowiący
jednostki samorządu terytorialnego, który zarządził referendum, istoty problemów
rozstrzyganych w referendum, treści postawionych pytań i wariantów, a także
prezentowaniu stanowiska inicjatora referendum oraz partii politycznych, zrzeszeń
i mieszkańców w sprawie poddanej pod referendum.
2. Organom jednostki samorządu terytorialnego oraz członkom tych organów
zabrania się uczestniczenia na koszt jednostki samorządu terytorialnego w kampanii
referendalnej związanej z referendum w sprawie odwołania organu jednostki
samorządu terytorialnego przed upływem kadencji.

art. 29. więcej Art. 29. 1. Kampania referendalna rozpoczyna się z dniem podjęcia uchwały
organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego lub postanowienia
komisarza wyborczego o przeprowadzeniu referendum i ulega zakończeniu na
24 godziny przed dniem głosowania.
2. Zabrania się prowadzenia kampanii referendalnej na terenie:
1) urzędów administracji rządowej i samorządowej oraz sądów;
2) zakładów pracy, w sposób i w formach zakłócających ich normalne funkcjonowanie;
3) jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych
ministrowi właściwemu do spraw obrony narodowej oraz oddziałów obrony
cywilnej, a także skoszarowanych jednostek policyjnych.
3. Od zakończenia kampanii referendalnej, aż do zakończenia głosowania
zabronione jest zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji,
wygłaszanie przemówień, rozdawanie ulotek, jak też prowadzenie w inny sposób
agitacji w związku z referendum.

art. 30. więcej Art. 30. (uchylony).

art. 31. więcej Art. 31. Podczas kampanii referendalnej zabrania się organizowania loterii
fantowych, innego rodzaju gier losowych oraz konkursów, w których wygranymi są
nagrody pieniężne lub przedmioty o wartości wyższej niż wartość drobnych
przedmiotów zwyczajowo używanych w celach reklamowych i promocyjnych.

art. 32. więcej Art. 32. Na 24 godziny przed dniem referendum aż do zakończenia głosowania
zabrania się podawania do publicznej wiadomości wyników badań (sondaży) opinii
publicznej dotyczących przewidywanych zachowań mieszkańców w referendum
i wyników referendum oraz sondaży przeprowadzonych w dniu głosowania.

art. 33. więcej Art. 33. Wszelkie plakaty, hasła lub ulotki dotyczące referendum, które
zawierają wyraźne oznaczenie, od kogo pochodzą, bądź stwierdzające, przez kogo są
rozplakatowane, podlegają ochronie prawnej.

art. 34. więcej Art. 34. 1. Na ścianach budynków, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach
energetycznych, telekomunikacyjnych i innych można umieszczać plakaty i hasła
referendalne wyłącznie po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości.
2. Przy ustawianiu własnych urządzeń ogłoszeniowych w celu prowadzenia
kampanii referendalnej należy stosować właściwe przepisy.
3. Plakaty i hasła referendalne należy umieszczać w taki sposób, aby można je
było usunąć bez powodowania szkód.
4. Policja jest obowiązana usuwać plakaty i hasła, których sposób umieszczenia
może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo bezpieczeństwu mienia bądź
bezpieczeństwu ludzi w ruchu drogowym.
5. Podmioty biorące udział w kampanii referendalnej obowiązane są usunąć
pochodzące od nich plakaty i hasła referendalne oraz urządzenia ogłoszeniowe
w terminie 30 dni od dnia referendum.
6. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) postanawia o usunięciu plakatów i haseł
referendalnych oraz urządzeń ogłoszeniowych nieusuniętych przez obowiązanych do
tego w terminie, o którym mowa w ust. 5. Koszty usunięcia ponoszą obowiązani.

art. 35. więcej Art. 35. 1. Jeżeli plakaty, hasła, ulotki, wypowiedzi albo inne formy propagandy
i agitacji zawierają nieprawdziwe dane i informacje, każdy zainteresowany ma prawo
złożyć do sądu okręgowego wniosek o:
1) orzeczenie konfiskaty takich materiałów;
2) wydanie zakazu publikowania takich materiałów;
3) nakazanie sprostowania informacji;
4) nakazanie przeproszenia pomówionego;
5) nakazanie uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 10 000 złotych na
rzecz instytucji charytatywnej;
6) zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawcy kwoty do
10 000 złotych tytułem odszkodowania.
2. Sąd okręgowy rozpoznaje wniosek, o którym mowa w ust. 1, w ciągu
24 godzin w postępowaniu nieprocesowym. Sąd może rozpoznać sprawę w przypadku
usprawiedliwionej nieobecności wnioskodawcy lub uczestnika postępowania, pod
warunkiem że o terminie rozprawy zostali oni prawidłowo powiadomieni.
Postanowienie kończące postępowanie w sprawie sąd niezwłocznie doręcza osobie
zainteresowanej, o której mowa w ust. 1, i zobowiązanemu do wykonania postanowienia.
3. Na postanowienie sądu okręgowego, w terminie 24 godzin od jego wydania,
służy zażalenie do sądu apelacyjnego. Sąd apelacyjny, w składzie trzech sędziów,
rozpoznaje zażalenie w postępowaniu nieprocesowym, w trybie i terminie, o których
mowa w ust. 2. Na postanowienie sądu apelacyjnego nie przysługuje skarga kasacyjna
i podlega ono natychmiastowemu wykonaniu.
4. Postanowienia, o których mowa w ust. 2 i 3, w referendum zarządzonym
przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego doręcza się właściwemu
organowi wykonawczemu jednostki samorządu terytorialnego, a komisarzowi
wyborczemu – w referendum przez niego zarządzonym.
5. Postanowienia, o których mowa w ust. 2 i 3, w referendum zarządzonym
w sprawie odwołania wójta (burmistrza, prezydenta miasta) doręcza się właściwemu
przewodniczącemu rady gminy.

art. 36. więcej Art. 36. 1. Nieprawdziwe informacje i dane odnoszące się do referendum
i związane z kampanią referendalną opublikowane w prasie podlegają sprostowaniu
w ciągu 48 godzin.
2. W stosunku do sprostowań informacji i danych opublikowanych w prasie
innej niż dziennik sąd okręgowy wskazuje dziennik, w którym sprostowanie ma być
zamieszczane na koszt obowiązanego w ciągu 48 godzin.
3. W razie odmowy zamieszczenia sprostowania lub niezamieszczenia
sprostowania przez obowiązanego w sposób określony w postanowieniu sądu, sąd na
wniosek zainteresowanego zarządza opublikowanie sprostowania w trybie
egzekucyjnym na koszt obowiązanego.
4. W sprawach, o których mowa w ust. 1–3 i art. 35, przepisu art. 29 ust. 1 nie
stosuje się.

art. 37. więcej Art. 37. Informacje, komunikaty, apele i hasła referendalne ogłaszane w prasie
drukowanej lub w telewizji bądź radiu muszą zawierać wskazanie, przez kogo są
opłacane i od kogo pochodzą. Odpowiedzialnym za umieszczenie tego wskazania jest
redaktor w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. z
2018 r. poz. 1914).

art. 38. więcej Art. 38. Wykonanie uprawnień wynikających z przepisów ustawy nie ogranicza
możliwości dochodzenia przez osoby pokrzywdzone lub poszkodowane uprawnień na
podstawie przepisów innych ustaw, a w szczególności Kodeksu karnego, Kodeksu
cywilnego i Prawa prasowego, wobec osób, których działanie lub zaniechanie w toku
kampanii referendalnej naruszyło cudze dobra osobiste lub majątkowe.

art. 39. więcej Art. 39. Finansowanie referendum jest jawne.

art. 40. więcej Art. 40. 1. Koszty referendum pokrywa się z budżetu jednostki samorządu
terytorialnego, której dotyczy referendum. Nie dotyczy to czynności wykonywanych
przez komisarza wyborczego.
2. W przypadku referendum wojewódzkiego lub referendum powiatowego
środki na podstawie kalkulacji kosztów referendum ponoszonych przez właściwe
jednostki samorządu terytorialnego przekazywane są z budżetu, o którym mowa
w ust. 1, nie później niż na 20 dni przed dniem referendum.
3. Ostateczne rozliczenie i przekazanie środków między jednostkami samorządu
terytorialnego na pokrycie kosztów przeprowadzenia referendum, o których mowa w ust. 2, winno być zakończone najpóźniej w ciągu miesiąca od dnia przeprowadzenia referendum.
4. Wydatki komisarza wyborczego związane z organizacją i przeprowadzeniem
referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego przed
upływem kadencji pokrywane są z budżetu państwa, z części dotyczącej Krajowego Biura Wyborczego.

art. 41. więcej Art. 41. 1. Sprawozdanie finansowe z wydatków budżetowych poniesionych
w związku z referendum zarządzonym przez organ stanowiący jednostki samorządu
terytorialnego organ wykonawczy tej jednostki przedstawia organowi stanowiącemu
na sesji, nie później niż po upływie 3 miesięcy od dnia referendum.
2. Sprawozdanie finansowe, o którym mowa w ust. 1, organ wykonawczy
udostępnia do wglądu mieszkańcom. Czas, miejsce i sposób udostępniania
sprawozdania organ wykonawczy podaje do wiadomości mieszkańców.

art. 42. więcej Art. 42. 1. Wydatki inicjatora referendum ponoszone w związku z referendum
są pokrywane z jego źródeł własnych.
2. (uchylony)
3. (uchylony)

art. 43. więcej Art. 43. 1. Inicjatorowi referendum oraz innym podmiotom uczestniczącym
w kampanii referendalnej nie mogą być przekazywane, a inicjator referendum nie
może przyjmować na cele referendalne środków finansowych pochodzących:
1) z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, związków
jednostek samorządu terytorialnego i innych gminnych, powiatowych
i wojewódzkich osób prawnych;
2) od państwowych jednostek organizacyjnych;
3) od przedsiębiorstw państwowych, a także od podmiotów z udziałem Skarbu
Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, związków jednostek samorządu
terytorialnego i innych gminnych, powiatowych i wojewódzkich osób prawnych,
z wyłączeniem spółek publicznych;
4) od podmiotów korzystających w ciągu ostatniego roku z dotacji budżetu państwa
lub z dotacji budżetu jednostek samorządu terytorialnego, z wyłączeniem partii politycznych;
5) od osób fizycznych niemających miejsca zamieszkania na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem obywateli polskich zamieszkałych za granicą;
6) od cudzoziemców mających miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej;
7) od osób prawnych niemających siedziby na terenie Rzeczypospolitej Polskiej;
8) od innych podmiotów niemających siedziby na terenie Rzeczypospolitej
Polskiej, posiadających zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu;
9) od osób prawnych z udziałem podmiotów zagranicznych, z wyłączeniem spółek publicznych;
10) od obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, misji
specjalnych i organizacji międzynarodowych oraz innych obcych
przedstawicielstw korzystających z immunitetów i przywilejów
dyplomatycznych i konsularnych na mocy umów, ustaw lub powszechnie
ustalonych zwyczajów międzynarodowych.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do wartości niepieniężnych.

Art. 43a. Do finansowania przez partię polityczną inicjatywy przeprowadzenia
referendum oraz udziału w kampanii referendalnej w sprawach nieuregulowanych
w niniejszej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 27 czerwca
1997 r. o partiach politycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 580).

art. 44. więcej Art. 44. 1. Pełnomocnik inicjatora referendum obowiązany jest sporządzić
sprawozdanie finansowe z dochodów i wydatków, związanych z referendum.
Sprawozdanie finansowe w terminie trzech miesięcy od dnia referendum pełnomocnik
składa organowi wykonawczemu jednostki samorządu terytorialnego, na której
obszarze przeprowadzono referendum, z zastrzeżeniem art. 45.
2. Organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego udostępnia
sprawozdanie pełnomocnika do wglądu mieszkańcom. Przepisy art. 41 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

art. 45. więcej Art. 45. Sprawozdanie finansowe, o którym mowa w art. 44 ust. 1, z referendum
w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego pełnomocnik
inicjatora referendum składa komisarzowi wyborczemu, który zarządził przeprowadzenie referendum. Do sprawozdania komisarz wyborczy stosuje odpowiednio przepisy art. 41 ust. 2.

art. 46. więcej Art. 46. Inicjator referendum, który uzyskał nadwyżkę pozyskanych środków
nad wydatkami na cele referendalne, obowiązany jest przekazać ją instytucji
charytatywnej. Informację o tym, ze wskazaniem celu, na który nadwyżka została
przekazana, pełnomocnik inicjatora referendum zamieszcza w sprawozdaniu finansowym.

art. 47. więcej Art. 47. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze
rozporządzenia, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określi wzór
sprawozdania finansowego o źródłach i wysokości pozyskanych funduszy oraz
wydatkach poniesionych na cele referendalne, które pełnomocnik inicjatora
referendum obowiązany jest sporządzić na podstawie art. 44 i 45.

art. 48. więcej Art. 48. Pełnomocnik inicjatora referendum obowiązany jest przechowywać
dokumenty związane z finansowaniem kampanii referendalnej przez 12 miesięcy od
dnia referendum.

art. 49. więcej Art. 49. 1. Referendum przeprowadzają i ustalają jego wynik powołane w tym
celu właściwe terytorialne (wojewódzka, powiatowa i gminna) komisje do spraw
referendum i obwodowe komisje do spraw referendum, zwane dalej „terytorialnymi
komisjami” i „obwodowymi komisjami”.
2. Terytorialną komisję powołuje, najpóźniej na 25 dni przed dniem referendum:
1) komisarz wyborczy – w przypadku referendum w sprawie odwołania organu
jednostki samorządu terytorialnego przed upływem kadencji;
2) organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego – w pozostałych sprawach.
3. (uchylony)
4. Obwodowe komisje powołuje, najpóźniej na 21 dni przed dniem referendum:
1) komisarz wyborczy – w przypadku referendum w sprawie odwołania organu
jednostki samorządu terytorialnego przed upływem kadencji;
2) terytorialna komisja – w pozostałych sprawach.
5. Komisje terytorialne i obwodowe posługują się własną pieczęcią, której wzór
ustanawia Państwowa Komisja Wyborcza.
6. Do zasad działalności terytorialnych komisji i obwodowych komisji stosuje
się odpowiednio przepisy ustawy, o której mowa w art. 1 ust. 2, dotyczące
terytorialnych i obwodowych komisji wyborczych.

art. 50. więcej Art. 50. 1. Komisarz wyborczy powołuje w skład terytorialnej i obwodowych
komisji do przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania organu jednostki
samorządu terytorialnego, w równej liczbie, osoby pisemnie wskazane przez organ
wykonawczy tej jednostki oraz inicjatora referendum. W skład komisji nie mogą
wchodzić radni, osoby wchodzące w skład albo pełniące funkcję organu
wykonawczego danej jednostki samorządu terytorialnego, a także inicjator
referendum oraz jego pełnomocnik.
2. W skład terytorialnej komisji wchodzi od 6 do 16 osób; w skład obwodowej
komisji wchodzi od 6 do 10 osób.
3. Komisje, o których mowa w ust. 1, na swoich pierwszych posiedzeniach
wybierają ze swojego składu przewodniczącego i jego zastępcę. Składy komisji podaje
się niezwłocznie do publicznej wiadomości przy odpowiednim zastosowaniu art. 13 ust. 1.
4. Zmiany i uzupełnienia w składach komisji następują w szczególnie
uzasadnionych sytuacjach, a zwłaszcza na skutek zrzeczenia się członkostwa lub
śmierci członka komisji, na zasadach i w trybie określonych w przepisach o ich powołaniu.

art. 51. więcej Art. 51. Organ wykonawczy danej jednostki samorządu terytorialnego oraz
inicjator referendum mogą wyznaczyć do terytorialnej komisji i każdej obwodowej
komisji po jednym mężu zaufania, który ma prawo być obecny przy wszystkich
czynnościach wykonywanych przez te komisje oraz wnosić do protokołów wyników
głosowania i wyników referendum uwagi z wymienieniem konkretnych zarzutów.

art. 52. więcej Art. 52. 1. Terytorialna komisja zarządza wydrukowanie potrzebnej liczby kart
do głosowania i zapewnia dostarczenie ich do obwodowych komisji, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu
terytorialnego komisarz wyborczy zarządza druk kart do głosowania oraz określa
sposób dostarczania ich do obwodowych komisji.

art. 53. więcej Art. 53. 1. Karta do głosowania zawiera:
1) oznaczenie referendum, nazwę organu, który postanowił o przeprowadzeniu
referendum, datę referendum;
2) pytanie lub pytania albo warianty rozwiązania sprawy będącej przedmiotem
referendum; jeżeli referendum polega na udzieleniu odpowiedzi na postawione
pytania, na karcie do głosowania zamieszcza się również wyrazy: „tak” i „nie”
z kratkami z lewej strony przeznaczonymi na postawienie znaku przy
odpowiedzi, którą wybrał głosujący, a gdy referendum polega na dokonaniu
wyboru pomiędzy zaproponowanymi wariantami, przy każdym z wariantów
umieszcza się po lewej stronie numer wariantu i kratkę przeznaczoną na
postawienie znaku przy wariancie, za którym głosujący się opowiada;
3) pouczenie o sposobie głosowania.
2. W razie poddania pod referendum więcej niż jednej sprawy, na karcie do
głosowania zamieszcza się kolejno wszystkie postawione pytania lub warianty,
z zachowaniem wymagań określonych w ust. 1 pkt 2.
3. Karta do głosowania może być zadrukowana tylko po jednej stronie.
4. Na karcie do głosowania drukuje się odcisk pieczęci organu właściwego do
podjęcia decyzji o przeprowadzeniu referendum.
5. Wydając kartę do głosowania, obwodowa komisja opatruje ją własną pieczęcią.

art. 54. więcej Art. 54. 1. Głosowanie w referendum przeprowadza się w stałych i odrębnych
obwodach głosowania, o których mowa w art. 12 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r.
– Kodeks wyborczy.
2. Do tworzenia odrębnych obwodów głosowania nie stosuje się przepisów
art. 12 § 7 i 9 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy.

art. 55. więcej Art. 55. 1. Referendum jest ważne, jeżeli wzięło w nim udział co najmniej 30%
uprawnionych do głosowania, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego
pochodzącego z wyborów bezpośrednich jest ważne w przypadku, gdy udział w nim
wzięło nie mniej niż 3/5 liczby biorących udział w wyborze odwoływanego organu.

art. 56. więcej Art. 56. 1. Wynik referendum jest rozstrzygający, jeżeli za jednym z rozwiązań
w sprawie poddanej pod referendum oddano więcej niż połowę ważnych głosów.
2. Wynik referendum gminnego w sprawie samoopodatkowania się
mieszkańców na cele publiczne jest rozstrzygający, jeżeli za samoopodatkowaniem
oddano co najmniej 2/3 ważnych głosów.

art. 57. więcej Art. 57. 1. Głos jest nieważny, jeżeli na karcie do głosowania, w odniesieniu do
poszczególnego pytania lub wariantu, nie zaznaczono żadnej odpowiedzi lub nie
dokonano wyboru żadnego wariantu.
2. Głos jest nieważny w odniesieniu do poszczególnego pytania lub wariantu,
jeżeli na karcie do głosowania zaznaczono więcej niż jedną odpowiedź na dane pytanie
lub dokonano wyboru więcej niż jednego wariantu.

art. 58. więcej Art. 58. 1. Nieważne są karty do głosowania inne niż urzędowo ustalone lub
nieopatrzone pieczęcią obwodowej komisji.
2. Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych uwag lub innych dopisków
poza kratką nie wpływa na ważność głosu.
3. Kart do głosowania przedartych całkowicie na dwie lub więcej części nie
bierze się pod uwagę przy obliczaniu wyników głosowania.

art. 59. więcej Art. 59. 1. Po zakończeniu głosowania obwodowa komisja sporządza w trzech
egzemplarzach protokół wyników głosowania w obwodzie, zawierający liczbę:
1) osób uprawnionych do głosowania;
2) osób, którym wydano karty do głosowania;
3) kart wyjętych z urny;
4) kart nieważnych;
5) kart ważnych, czyli liczbę osób, które wzięły udział w głosowaniu;
6) głosów nieważnych;
7) głosów ważnych;
8) głosów ważnych oddanych na poszczególne odpowiedzi na postawione pytanie
lub za wyborem określonego wariantu.
2. W razie poddania pod referendum więcej niż jednej sprawy liczby, o których
mowa w ust. 1 pkt 6–8, komisja podaje w protokole oddzielnie dla każdego pytania lub wariantu.
3. Protokół podpisują i każdą ze stron parafują wszystkie osoby wchodzące
w skład komisji, obecne przy jego sporządzeniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.
4. Członkom komisji i mężom zaufania przysługuje prawo wniesienia do
protokołu głosowania uwag z wymienieniem konkretnych zarzutów.
5. Po sporządzeniu protokołu obwodowa komisja podaje niezwłocznie do
publicznej wiadomości wyniki głosowania poprzez wywieszenie w swojej siedzibie,
w miejscu łatwo dostępnym dla obywateli, jednego z egzemplarzy protokołu
głosowania w obwodzie.
6. Przewodniczący obwodowej komisji niezwłocznie przesyła do terytorialnej
komisji (w referendum wojewódzkim – do komisji powiatowej, o której mowa
w art. 62) w zapieczętowanej kopercie jeden egzemplarz protokołu głosowania w obwodzie.

art. 60. więcej Art. 60. Po wykonaniu czynności wymienionych w art. 59 ust. 5
i 6 przewodniczący obwodowej komisji niezwłocznie przekazuje w depozyt wójtowi
(burmistrzowi, prezydentowi miasta) dokumenty z głosowania w zapieczętowanych
pakietach wraz z pieczęcią komisji.

art. 61. więcej Art. 61. 1. Niezwłocznie po otrzymaniu protokołów głosowania od wszystkich
obwodowych komisji terytorialna komisja sporządza w czterech egzemplarzach
protokół wyniku referendum, który zawiera:
1) łączne dane liczbowe, wymienione w art. 59 ust. 1, z obszaru całej jednostki
samorządu terytorialnego;
2) wynik referendum.
2. Przepisy art. 59 ust. 2–5 stosuje się odpowiednio.
3. Po wykonaniu czynności, o których mowa w ust. 1, terytorialna komisja
przekazuje właściwemu przewodniczącemu zarządu jednostki samorządu
terytorialnego, a w gminie wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), dokumenty
komisji wraz z pieczęcią

art. 62. więcej Art. 62. 1. W celu przeprowadzenia referendum wojewódzkiego organy,
o których mowa w art. 49 ust. 2, w zakresie swojej właściwości miejscowej powołują
komisje powiatowe działające jako organy pomocnicze dla ustalania zbiorczych
wyników głosowania z obwodów znajdujących się na obszarze powiatów. Przepisy
art. 50 i 51 stosuje się odpowiednio, z tym że w skład komisji powiatowej wchodzi od
6 do 10 osób.
2. Komisja powiatowa niezwłocznie po otrzymaniu protokołów głosowania od
wszystkich obwodowych komisji z obszaru powiatu sporządza protokół zbiorczych
wyników głosowania na obszarze powiatu, który zawiera:
1) łączne dane liczbowe, wymienione w art. 59 ust. 1, z obszaru powiatu;
2) wynik referendum.
3. Do działania komisji powiatowych, o których mowa w ust. 1, stosuje się
odpowiednio przepisy art. 59 ust. 2–5 i art. 61 ust. 3.

art. 63. więcej Art. 63. 1. Niezwłocznie po sporządzeniu protokołu wyniku referendum
terytorialna komisja podaje do publicznej wiadomości wyniki głosowania i wynik
referendum poprzez wywieszenie w swojej siedzibie jednego z egzemplarzy tego protokołu.
2. Wojewoda niezwłocznie ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym
protokół wyniku referendum otrzymany od terytorialnej komisji.
3. Jeżeli referendum zostało zarządzone przez organ stanowiący jednostki
samorządu terytorialnego, jeden egzemplarz protokołu wyniku referendum wraz
z protokołami terytorialnej komisji i obwodowych komisji terytorialna komisja
niezwłocznie przekazuje właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta),
staroście albo marszałkowi województwa.
4. Jeżeli referendum dotyczyło odwołania organu jednostki samorządu
terytorialnego przed upływem kadencji, terytorialna komisja niezwłocznie przesyła
protokół wyniku referendum wraz z protokołami obwodowych komisji właściwemu
komisarzowi wyborczemu.
5. W przypadku referendum, o którym mowa w ust. 4, jeden egzemplarz
protokołu terytorialna komisja przesyła niezwłocznie także wojewodzie.

art. 64. więcej Art. 64. Wzory urzędowych formularzy protokołów, o których mowa w art. 59,
61 i 62, sporządzanych przez terytorialne i obwodowe komisje ustala Państwowa
Komisja Wyborcza.

art. 65. więcej Art. 65. Jeżeli referendum zakończy się wynikiem rozstrzygającym w sprawie
poddanej pod referendum, właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego
niezwłocznie podejmie czynności w celu jej realizacji.

art. 66. więcej Art. 66. 1. W terminie 7 dni od dnia podania wyników referendum do
wiadomości publicznej w sposób, o którym mowa w art. 63 ust. 2, każdy uprawniony
do wzięcia w nim udziału mieszkaniec danej jednostki samorządu terytorialnego może
wnieść protest, jeżeli dopuszczono się naruszenia przepisów ustawy, a naruszenie to
mogło wywrzeć istotny wpływ na wynik referendum.
2. Do wnoszenia i rozpoznawania protestów oraz skutków ich uwzględnienia
stosuje się odpowiednio przepisy art. 59–61, art. 63 ust. 1 i 2 oraz art. 64 ustawy,
o której mowa w art. 1 ust. 2, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Sąd okręgowy rozpatruje protest w ciągu 14 dni od dnia zgłoszenia protestu
z udziałem wnoszącego protest i przedstawiciela właściwej terytorialnej komisji,
a jeżeli protest dotyczy referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu
terytorialnego – również z udziałem komisarza wyborczego.

art. 67. więcej Art. 67. 1. Ogłoszenie, w trybie art. 63 ust. 2, wyników referendum
rozstrzygających o odwołaniu organu stanowiącego powiatu lub samorządu
województwa oznacza zakończenie działalności tego organu stanowiącego i z mocy
prawa – organu wykonawczego.
2. Ogłoszenie, w trybie art. 63 ust. 2, wyników referendum przeprowadzonego
na wniosek mieszkańców, rozstrzygających o odwołaniu organów gminy przed
upływem kadencji, oznacza zakończenie działalności tych organów.
3. Jeżeli w ważnym referendum o odwołanie wójta (burmistrza, prezydenta
miasta), przeprowadzonym na wniosek rady gminy z innej przyczyny niż
nieudzielenie absolutorium, przeciwko odwołaniu wójta (burmistrza, prezydenta
miasta) oddano więcej niż połowę ważnych głosów, działalność rady gminy ulega
zakończeniu z mocy prawa.
4. W przypadkach, o których mowa w ust. 1–3, Prezes Rady Ministrów
niezwłocznie wyznacza osobę, która pełni funkcje organów jednostki samorządu terytorialnego do czasu wyboru nowych organów jednostki samorządu terytorialnego, oraz zarządza, z zastrzeżeniem ust. 5, wybory przedterminowe.
5. W przypadku wniesienia protestu przeciwko ważności referendum do czasu
rozstrzygnięcia sprawy w trybie art. 66 nie zarządza się wyborów przedterminowych.

art. 68. więcej Art. 68. Kto zbiera podpisy osób popierających zgłoszenie wniosku w sprawie
przeprowadzenia referendum z naruszeniem art. 14 ust. 3, podlega grzywnie.

art. 69. więcej Art. 69. Kto prowadzi kampanię referendalną z naruszeniem zakazów
określonych w art. 29 ust. 2 i 3 albo art. 31, podlega karze grzywny.

art. 70. więcej Art. 70. Kto podaje do publicznej wiadomości wyniki badań opinii publicznej
dotyczące przewidywanych zachowań mieszkańców w referendum i wyniku
referendum oraz sondaży przeprowadzanych w dniu głosowania, z naruszeniem
zakazu, o którym mowa w art. 32, podlega grzywnie.

art. 71. więcej Art. 71. Kto przekazuje inicjatorowi referendum lub przyjmuje w imieniu
inicjatora referendum środki finansowe lub niepieniężne z naruszeniem zakazu,
o którym mowa w art. 43, podlega grzywnie.

art. 72. więcej Art. 72. Pełnomocnik inicjatora referendum, który nie wykonuje w terminie
obowiązku przedłożenia sprawozdania finansowego organowi określonemu w art. 44
lub art. 45, podlega karze grzywny.

art. 73. więcej Art. 73. Kto, dysponując nadwyżką środków finansowych inicjatora
referendum, nie przekazuje jej instytucji charytatywnej wbrew nakazowi
wynikającemu z art. 46, podlega grzywnie.

art. 74. więcej Art. 74. Do postępowania w sprawach, o których mowa w art. 69 i art. 72,
stosuje się przepisy o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

art. 75. więcej Art. 75. (pominięty).

art. 76. więcej Art. 76. (pominięty).

art. 77. więcej Art. 77. (pominięty).

art. 78. więcej Art. 78. (pominięty).

art. 79. więcej Art. 79. Traci moc ustawa z dnia 11 października 1991 r. o referendum
gminnym (Dz. U. z 1996 r. poz. 386).

art. 80. więcej Art. 80. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.