Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym

art. 1. więcej Art. 1. Ustawa reguluje sprawy związane z zachowaniem i rozwojem
tożsamości kulturowej mniejszości narodowych i etnicznych, zachowaniem
i rozwojem języka regionalnego, integracją obywatelską i społeczną osób należących
do mniejszości narodowych i etnicznych, a także sposób realizacji zasady równego
traktowania osób bez względu na pochodzenie etniczne oraz określa zadania
i kompetencje organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego
w zakresie tych spraw.

art. 2. więcej Art. 2. 1. Mniejszością narodową, w rozumieniu ustawy, jest grupa obywateli
polskich, która spełnia łącznie następujące warunki:
1) jest mniej liczebna od pozostałej części ludności Rzeczypospolitej Polskiej;
2) w sposób istotny odróżnia się od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub
tradycją;
3) dąży do zachowania swojego języka, kultury lub tradycji;
4) ma świadomość własnej historycznej wspólnoty narodowej i jest ukierunkowana
na jej wyrażanie i ochronę;
5) jej przodkowie zamieszkiwali obecne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od co
najmniej 100 lat;
6) utożsamia się z narodem zorganizowanym we własnym państwie.
2. Za mniejszości narodowe uznaje się następujące mniejszości:
1) białoruską;
2) czeską;
3) litewską;
4) niemiecką;
5) ormiańską;
6) rosyjską;
7) słowacką;
8) ukraińską;
9) żydowską.
3. Mniejszością etniczną, w rozumieniu ustawy, jest grupa obywateli polskich,
która spełnia łącznie następujące warunki:
1) jest mniej liczebna od pozostałej części ludności Rzeczypospolitej Polskiej;
2) w sposób istotny odróżnia się od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub
tradycją;
3) dąży do zachowania swojego języka, kultury lub tradycji;
4) ma świadomość własnej historycznej wspólnoty etnicznej i jest ukierunkowana
na jej wyrażanie i ochronę;
5) jej przodkowie zamieszkiwali obecne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od co
najmniej 100 lat;
6) nie utożsamia się z narodem zorganizowanym we własnym państwie.
4. Za mniejszości etniczne uznaje się następujące mniejszości:
1) karaimską;
2) łemkowską;
3) romską;
4) tatarską.

art. 3. więcej Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) mniejszościach – rozumie się przez to mniejszości narodowe i etniczne,
o których mowa w art. 2;
2) języku mniejszości – rozumie się przez to własny język mniejszości narodowej
lub etnicznej, o których mowa w art. 2;
3) integracji społecznej – rozumie się przez to działania na rzecz poprawy ważnych
aspektów życia społecznego osób należących do mniejszości, w szczególności
warunków bytowych oraz dostępu do systemu oświaty, rynku pracy, systemu
zabezpieczenia społecznego, a także opieki zdrowotnej.

art. 4. więcej Art. 4. 1. Każda osoba należąca do mniejszości ma prawo do swobodnej decyzji
o traktowaniu jej jako osoby należącej bądź też nienależącej do mniejszości, a wybór
taki lub korzystanie ze związanych z tym wyborem praw nie pociąga za sobą
jakichkolwiek niekorzystnych skutków.
2. Nikt nie może być obowiązany, inaczej niż na podstawie ustawy, do
ujawnienia informacji o własnej przynależności do mniejszości lub ujawnienia
swojego pochodzenia, języka mniejszości lub religii.
3. Nikt nie może być obowiązany do udowodnienia własnej przynależności do
danej mniejszości.
4. Osoby należące do mniejszości mogą korzystać z praw i wolności
wynikających z zasad zawartych w niniejszej ustawie indywidualnie, jak też wspólnie
z innymi członkami swojej mniejszości.

art. 5. więcej Art. 5. 1. Zabrania się stosowania środków mających na celu asymilację osób
należących do mniejszości, jeżeli środki te są stosowane wbrew ich woli.
2. Zabrania się stosowania środków mających na celu zmianę proporcji
narodowościowych lub etnicznych na obszarach zamieszkałych przez mniejszości.

art. 6. więcej Art. 6. 1. Zabrania się dyskryminacji wynikającej z przynależności do
mniejszości.
2. Organy władzy publicznej są obowiązane podejmować odpowiednie środki
w celu:
1) popierania pełnej i rzeczywistej równości w sferze życia ekonomicznego,
społecznego, politycznego i kulturalnego pomiędzy osobami należącymi do
mniejszości a osobami należącymi do większości;
2) ochrony osób, które są obiektem dyskryminacji, wrogości lub przemocy,
będących skutkiem ich przynależności do mniejszości;
3) umacniania dialogu międzykulturowego.

art. 7. więcej Art. 7. 1. Osoby należące do mniejszości mają prawo do używania i pisowni
swoich imion i nazwisk zgodnie z zasadami pisowni języka mniejszości,
w szczególności do rejestracji w aktach stanu cywilnego i dokumentach tożsamości.
2. Imiona i nazwiska osób należących do mniejszości zapisane w alfabecie
innym niż alfabet łaciński podlegają transliteracji.
3. Minister właściwy do spraw administracji publicznej w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób transliteracji, o której mowa
w ust. 2, uwzględniając zasady pisowni języka mniejszości.

art. 8. więcej Art. 8. Osoby należące do mniejszości mają w szczególności prawo do:
1) swobodnego posługiwania się językiem mniejszości w życiu prywatnym
i publicznie;
2) rozpowszechniania i wymiany informacji w języku mniejszości;
3) zamieszczania w języku mniejszości informacji o charakterze prywatnym;
4) nauki języka mniejszości lub w języku mniejszości.

art. 9. więcej Art. 9. 1. Przed organami gminy, obok języka urzędowego, może być używany,
jako język pomocniczy, język mniejszości.
2. Język pomocniczy może być używany jedynie w gminach, w których liczba
mieszkańców gminy należących do mniejszości, której język ma być używany jako
język pomocniczy, jest nie mniejsza niż 20% ogólnej liczby mieszkańców gminy
i które zostały wpisane do Urzędowego Rejestru Gmin, w których używany jest język
pomocniczy, zwanego dalej „Urzędowym Rejestrem”.
3. Możliwość używania języka pomocniczego oznacza, że osoby należące do
mniejszości, z zastrzeżeniem ust. 5, mają prawo do:
1) zwracania się do organów gminy w języku pomocniczym w formie pisemnej lub
ustnej;
2) uzyskiwania, na wyraźny wniosek, odpowiedzi także w języku pomocniczym
w formie pisemnej lub ustnej.
4. Dopuszcza się wniesienie podania w języku pomocniczym. Wniesienie
podania w języku pomocniczym nie stanowi braku powodującego pozostawienie
podania bez rozpoznania.
5. Procedura odwoławcza odbywa się wyłącznie w języku urzędowym.
6. Nikt nie może uchylić się od wykonania zgodnego z prawem polecenia lub
orzeczenia wydanego w języku urzędowym, jeżeli okoliczności wymagają
niezwłocznego jego wykonania, aby mogło osiągnąć swój cel.
7. Wątpliwości rozstrzygane są na podstawie dokumentu sporządzonego
w języku urzędowym.

art. 10. więcej Art. 10. 1. Wpisu do Urzędowego Rejestru dokonuje prowadzący Urzędowy
Rejestr minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych, na podstawie wniosku rady gminy.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać w szczególności dane
urzędowe dotyczące liczby mieszkańców gminy, w tym liczby mieszkańców
należących do mniejszości, której język ma być używany jako język pomocniczy, oraz uchwałę rady gminy o wyrażeniu zgody na wprowadzenie języka pomocniczego wraz ze wskazaniem języka mniejszości, który ma być językiem pomocniczym.
3. Przed dokonaniem wpisu do Urzędowego Rejestru minister właściwy do
spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych weryfikuje
wniosek, o którym mowa w ust. 1. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych
oraz mniejszości narodowych i etnicznych może odmówić dokonania wpisu do
Urzędowego Rejestru, jeżeli wniosek nie spełnia wymogów określonych w ust. 2.
4. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych odmawia dokonania wpisu do Urzędowego Rejestru, jeżeli liczba
mieszkańców gminy należących do mniejszości, której język ma być używany jako
język pomocniczy, jest mniejsza niż 20% ogólnej liczby mieszkańców tej gminy.
5. Na odmowę dokonania wpisu do Urzędowego Rejestru radzie gminy
przysługuje skarga do sądu administracyjnego.
6. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych na wniosek rady gminy wykreśla gminę z Urzędowego Rejestru.
7. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych określi, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji
publicznej, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia Urzędowego Rejestru oraz
wzór wniosku, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając w szczególności dane
pozwalające na jednoznaczną identyfikację gminy (nazwa województwa, nazwa
powiatu, nazwa gminy) oraz informacje, o których mowa w ust. 2.

art. 11. więcej Art. 11. 1. W gminie wpisanej do Urzędowego Rejestru pracownikom
zatrudnionym w urzędzie gminy, w jednostkach pomocniczych gminy oraz
w gminnych jednostkach i zakładach budżetowych może być przyznany dodatek
z tytułu znajomości języka pomocniczego obowiązującego na terenie tej gminy.
Zasady przyznawania dodatku oraz jego wysokość określają przepisy dotyczące zasad
wynagradzania pracowników samorządowych.
2. Znajomość języka pomocniczego potwierdza dyplom, zaświadczenie lub
certyfikat.
3. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych określi, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty
i wychowania, w drodze rozporządzenia, wykaz dyplomów, zaświadczeń lub
certyfikatów, o których mowa w ust. 2, uwzględniając wszystkie języki mniejszości.

art. 12. więcej Art. 12. 1. Dodatkowe tradycyjne nazwy w języku mniejszości mogą być
używane obok:
1) urzędowych nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych,
2) nazw ulic
– ustalonych w języku polskim na podstawie odrębnych przepisów.
2. Dodatkowe nazwy, o których mowa w ust. 1, mogą być używane jedynie na
obszarze gmin wpisanych do prowadzonego przez ministra właściwego do spraw
wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych Rejestru gmin, na
których obszarze używane są nazwy w języku mniejszości, zwanego dalej „Rejestrem
gmin”. Wpisu do Rejestru gmin dokonuje minister właściwy do spraw wyznań
religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych na wniosek rady gminy, na
której obszarze nazwy te mają być używane, z zastrzeżeniem ust. 7 i art. 13 ust. 1–7.
3. Dodatkowe nazwy, o których mowa w ust. 1, nie mogą nawiązywać do nazw
z okresu 1933–1945, nadanych przez władze Trzeciej Rzeszy Niemieckiej lub
Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.
4. Dodatkowe nazwy, o których mowa w ust. 1, mogą być wprowadzone na
terenie całej gminy lub w poszczególnych miejscowościach.
5. Dodatkowe nazwy, o których mowa w ust. 1, umieszczane są po nazwie
w języku polskim i nie mogą być stosowane samodzielnie.
6. Ustalenie dodatkowej nazwy w języku mniejszości następuje zgodnie
z zasadami pisowni tego języka.
7. Dodatkowa nazwa miejscowości lub obiektu fizjograficznego w języku
mniejszości może być ustalona na wniosek rady gminy, jeżeli:
1) liczba mieszkańców gminy należących do mniejszości jest nie mniejsza niż 20%
ogólnej liczby mieszkańców tej gminy lub, w przypadku miejscowości
zamieszkanej, za ustaleniem dodatkowej nazwy miejscowości w języku
mniejszości opowiedziała się w konsultacjach, przeprowadzonych w trybie
określonym w art. 5a ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446, 1579 i 1948), ponad połowa mieszkańców
tej miejscowości biorących udział w konsultacjach;
2) wniosek rady gminy uzyskał pozytywną opinię Komisji Nazw Miejscowości
i Obiektów Fizjograficznych, utworzonej na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia
2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych
(Dz. U. poz. 1612 oraz z 2005 r. poz. 141).
8. Do ustalania dodatkowych nazw ulic w języku mniejszości zastosowanie mają
przepisy ustawy, o której mowa w ust. 7 pkt 1.

art. 13. więcej Art. 13. 1. Rada gminy przedstawia wniosek, o którym mowa w art. 12 ust. 7, na
wniosek mieszkańców gminy należących do mniejszości lub z inicjatywy własnej.
W przypadku wniosku dotyczącego nazwy miejscowości zamieszkanej, rada gminy
jest obowiązana uprzednio przeprowadzić w tej sprawie konsultacje z mieszkańcami
tej miejscowości, w trybie określonym w art. 5a ust. 2 ustawy o samorządzie
gminnym.
2. Rada gminy przedstawia wniosek, o którym mowa w art. 12 ust. 7, ministrowi
właściwemu do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych
za pośrednictwem wojewody.
3. Wniosek, o którym mowa w art. 12 ust. 7, powinien zawierać:
1) uchwałę rady gminy w sprawie ustalenia dodatkowej nazwy miejscowości lub
obiektu fizjograficznego;
2) prawidłowe brzmienie urzędowej nazwy miejscowości lub obiektu
fizjograficznego w języku polskim;
3) w przypadku obiektu fizjograficznego – opinie zarządów województw, na
których terenie obiekt się znajduje;
4) proponowane brzmienie nazwy dodatkowej w języku mniejszości;
5) omówienie wyników konsultacji, o których mowa w ust. 1 i w art. 12 ust. 7
pkt 1;
6) informację o kosztach finansowych wprowadzenia proponowanej zmiany.
4. Wymóg zasięgnięcia opinii uznaje się za spełniony w przypadku niewyrażenia
opinii, o których mowa w ust. 3 pkt 3, w terminie 30 dni od dnia otrzymania
wystąpienia o opinię.
5. Wojewoda jest obowiązany przekazać ministrowi właściwemu do spraw
wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych wniosek, o którym
mowa w art. 12 ust. 7, nie później niż w ciągu 30 dni od dnia jego otrzymania,
dołączając swoją opinię. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz
mniejszości narodowych i etnicznych przekazuje Komisji Nazw Miejscowości
i Obiektów Fizjograficznych wniosek do zaopiniowania. Komisja Nazw Miejscowości
i Obiektów Fizjograficznych przedstawia ministrowi właściwemu do spraw wyznań
religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych swoją opinię, za pośrednictwem
ministra właściwego do spraw administracji publicznej, niezwłocznie po zapoznaniu
się z wnioskiem.
6. Dodatkową nazwę miejscowości lub obiektu fizjograficznego w języku
mniejszości uważa się za ustaloną, jeżeli została wpisana do Rejestru gmin.
7. Wpisu, o którym mowa w ust. 6, dokonuje minister właściwy do spraw
wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych, po uzyskaniu
pozytywnej opinii Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych.
8. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych odmówi wpisania do Rejestru gmin dodatkowej nazwy miejscowości lub
obiektu fizjograficznego w języku mniejszości lub wykreśli nazwę z tego Rejestru,
jeżeli będzie nawiązywała do nazwy z okresu 1933–1945, nadanej przez władze
Trzeciej Rzeszy Niemieckiej lub Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.
9. Na odmowę dokonania wpisu, o którym mowa w ust. 6, i na wykreślenie,
o którym mowa w ust. 8, radzie gminy przysługuje skarga do sądu administracyjnego.
10. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości
narodowych i etnicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
administracji publicznej, określi, w drodze rozporządzenia, wzory wniosków rady
gminy:
1) o wpisanie gminy do Rejestru gmin,
2) o ustalenie dodatkowej nazwy miejscowości lub obiektu fizjograficznego
w języku mniejszości
– biorąc pod uwagę szczegółowy zakres informacji umieszczanych w Rejestrze gmin.
11. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości
narodowych i etnicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
administracji publicznej, określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia
Rejestru gmin oraz szczegółowy zakres informacji umieszczanych w tym Rejestrze,
uwzględniając określenie województwa i powiatu, na których obszarze położona jest
gmina, nazwę gminy, urzędową nazwę miejscowości lub obiektu fizjograficznego oraz
dodatkową nazwę w języku mniejszości.
12. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych
i ministrem właściwym do spraw administracji publicznej, określi, w drodze
rozporządzenia, szczegóły dotyczące umieszczania na znakach i tablicach
dodatkowych nazw w języku mniejszości, uwzględniając w szczególności wielkość
i styl czcionki nazw w języku polskim i w języku mniejszości.

art. 14. więcej Art. 14. Przez liczbę mieszkańców gminy należących do mniejszości, o której
mowa w art. 9 ust. 2, art. 10 ust. 4 i art. 12 ust. 7 pkt 1, należy rozumieć liczbę
urzędowo ustaloną jako wynik ostatniego spisu powszechnego.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Koszty związane z wprowadzeniem i używaniem na obszarze gminy
języka pomocniczego oraz koszty związane z wprowadzeniem dodatkowych nazw,
o których mowa w art. 12 ust. 1, w języku mniejszości ponosi, z zastrzeżeniem ust. 2,
budżet gminy.
2. Koszty związane z wymianą tablic informacyjnych, wynikającą z ustalenia
dodatkowej nazwy miejscowości lub obiektu fizjograficznego w języku mniejszości,
ponosi budżet państwa.

art. 16. więcej Art. 16. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości
narodowych i etnicznych zarządza tłumaczenie niniejszej ustawy na języki
mniejszości.

art. 17. więcej Art. 17. Realizacja prawa osób należących do mniejszości do nauki języka
mniejszości lub w języku mniejszości, a także prawa tych osób do nauki historii
i kultury mniejszości odbywa się na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia
7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943, 1954, 1985 i 2169
oraz z 2017 r. poz. 60).

art. 18. więcej Art. 18. 1. Organy władzy publicznej są obowiązane podejmować odpowiednie
środki w celu wspierania:
1) działalności zmierzającej do ochrony, zachowania i rozwoju tożsamości
kulturowej mniejszości;
2) integracji obywatelskiej i społecznej.
2. Środkami, o których mowa w ust. 1, mogą być w szczególności dotacje
celowe lub podmiotowe na:
1) działalność instytucji kulturalnych, ruchu artystycznego i twórczości mniejszości
oraz imprez artystycznych mających istotne znaczenie dla kultury mniejszości;
2) inwestycje służące zachowaniu tożsamości kulturowej mniejszości;
3) wydawanie książek, czasopism, periodyków i druków ulotnych w językach
mniejszości lub w języku polskim, w postaci drukowanej oraz w innych
technikach zapisu obrazu i dźwięku;
4) wspieranie programów telewizyjnych i audycji radiowych realizowanych przez
mniejszości;
5) ochronę miejsc związanych z kulturą mniejszości;
6) działalność świetlicową;
7) prowadzenie bibliotek oraz dokumentacji życia kulturalnego i artystycznego
mniejszości;
8) edukację dzieci i młodzieży realizowaną w różnych formach;
9) propagowanie wiedzy o mniejszościach;
10) inne zadania zmierzające do osiągnięcia celów, o których mowa w ust. 1,
w szczególności realizowane w ramach programów wieloletnich.
3. Dotacje, o których mowa w ust. 2, przyznawane z części budżetu państwa,
której dysponentem jest minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz
mniejszości narodowych i etnicznych, mogą być udzielane z pominięciem otwartego
konkursu ofert. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości
narodowych i etnicznych corocznie ogłasza zasady postępowania w sprawach
dotyczących udzielania dotacji, o których mowa w ust. 2. Przepisy art. 14–18 ustawy
z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
(Dz. U. z 2016 r. poz. 1817 i 1948 oraz z 2017 r. poz. 60 i 573) stosuje się
odpowiednio.
3a. Łączna kwota dotacji przyznanych w kolejnych latach na dofinansowanie
inwestycji, o których mowa w ust. 2 pkt 2, niepochodzących z budżetu Unii
Europejskiej, nie może być wyższa niż 90% planowanej wartości kosztorysowej
inwestycji.
3b. Jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymywać dotacje celowe
z budżetu państwa na realizację zadań zmierzających do osiągnięcia celów, o których
mowa w ust. 1.
4. Środkami, o których mowa w ust. 1, mogą być również środki przekazywane
z budżetu jednostki samorządu terytorialnego organizacjom lub instytucjom,
realizującym zadania służące ochronie, zachowaniu i rozwojowi tożsamości
kulturowej mniejszości lub integracji obywatelskiej lub społecznej.
5. Dotacje podmiotowe, o których mowa w ust. 2, mogą otrzymywać organizacje
mniejszości lub mające istotne znaczenie dla kultury mniejszości instytucje kulturalne. Przepis art. 122 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
(Dz. U. z 2016 r. poz. 1870, z późn. zm.) stosuje się odpowiednio.

art. 19. więcej Art. 19. 1. Za język regionalny w rozumieniu ustawy, zgodnie z Europejską
Kartą Języków Regionalnych lub Mniejszościowych, uważa się język, który:
1) jest tradycyjnie używany na terytorium danego państwa przez jego obywateli,
którzy stanowią grupę liczebnie mniejszą od reszty ludności tego państwa;
2) różni się od oficjalnego języka tego państwa; nie obejmuje to ani dialektów
oficjalnego języka państwa, ani języków migrantów.
2. Językiem regionalnym w rozumieniu ustawy jest język kaszubski. Przepisy
art. 7–15 stosuje się odpowiednio, z tym że przez liczbę mieszkańców gminy, o której
mowa w art. 14, należy rozumieć liczbę osób posługujących się językiem
regionalnym, urzędowo ustaloną jako wynik ostatniego spisu powszechnego.

art. 20. więcej Art. 20. 1. Realizacja prawa osób posługujących się językiem, o którym mowa
w art. 19, do nauki tego języka lub w tym języku odbywa się na zasadach i w trybie
określonych w ustawie wymienionej w art. 17.
2. Organy władzy publicznej są obowiązane podejmować odpowiednie środki
w celu wspierania działalności zmierzającej do zachowania i rozwoju języka,
o którym mowa w art. 19. Przepisy art. 18 ust. 2, 3 i 3a oraz ust. 5 stosuje się
odpowiednio.
3. Środkami, o których mowa w ust. 2, mogą być również środki przekazywane
z budżetu jednostki samorządu terytorialnego organizacjom lub instytucjom,
realizującym zadania służące zachowaniu i rozwojowi języka, o którym mowa
w art. 19.

art. 21. więcej Art. 21. 1. Organem administracji rządowej w sprawach objętych ustawą jest
minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych.
2. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych w szczególności:
1) sprzyja realizacji praw i potrzeb mniejszości poprzez podejmowanie działań na
rzecz mniejszości i inicjowanie programów dotyczących:
a) zachowania i rozwoju tożsamości, kultury i języka mniejszości,
b) realizacji zasady równego traktowania osób bez względu na pochodzenie
etniczne,
c) integracji obywatelskiej i społecznej;
2) współdziała z właściwymi organami w zakresie przeciwdziałania naruszaniu
praw mniejszości;
3) dokonuje analiz i ocen sytuacji prawnej i społecznej mniejszości, w tym
w zakresie realizacji zasady, o której mowa w pkt 1 lit. b;
4) upowszechnia wiedzę na temat mniejszości oraz ich kultury, a także inicjuje
badania nad sytuacją mniejszości, w tym w zakresie dyskryminacji, o której
mowa w art. 6 ust. 1, jej przejawów oraz metod i strategii przeciwdziałania jej
występowaniu;
5) podejmuje działania na rzecz zachowania i rozwoju języka, o którym mowa
w art. 19.

art. 22. więcej Art. 22. 1. Do zadań wojewody należy:
1) koordynowanie na obszarze województwa działań organów administracji
rządowej, realizujących zadania na rzecz mniejszości;
2) podejmowanie działań na rzecz respektowania praw mniejszości
i przeciwdziałanie naruszaniu tych praw i dyskryminacji osób należących do
mniejszości;
3) podejmowanie działań na rzecz rozwiązywania problemów mniejszości;
4) podejmowanie działań na rzecz respektowania praw osób posługujących się
językiem, o którym mowa w art. 19.
2. W celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, wojewoda współdziała
z organami samorządu terytorialnego i organizacjami społecznymi, w szczególności
z organizacjami mniejszości, oraz opiniuje programy na rzecz mniejszości, a także
zachowania i rozwoju języka, o którym mowa w art. 19, realizowane na terenie
danego województwa.
3. Wojewoda może ustanowić pełnomocnika do spraw mniejszości narodowych
i etnicznych. Przepisu art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2015 r. poz. 525 i 1960 oraz z 2016 r. poz. 1948 i 2260) nie stosuje się.

art. 23. więcej Art. 23. 1. Tworzy się Komisję Wspólną Rządu i Mniejszości Narodowych
i Etnicznych jako organ opiniodawczo-doradczy Prezesa Rady Ministrów, zwaną dalej
„Komisją Wspólną”.
2. Do zadań Komisji Wspólnej należy:
1) wyrażanie opinii w sprawach realizacji praw i potrzeb mniejszości, w tym ocena
sposobu realizacji tych praw oraz formułowanie propozycji w zakresie działań
zmierzających do zapewnienia realizacji praw i potrzeb mniejszości;
2) opiniowanie programów służących tworzeniu warunków sprzyjających
zachowaniu i rozwojowi tożsamości kulturowej mniejszości, zachowaniu
i rozwojowi języka regionalnego, integracji obywatelskiej lub społecznej;
3) opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących spraw mniejszości;
4) opiniowanie wysokości i zasad podziału środków przeznaczonych w budżecie
państwa na wspieranie działalności zmierzającej do ochrony, zachowania
i rozwoju tożsamości kulturowej mniejszości oraz zachowania i rozwoju języka
regionalnego;
5) podejmowanie działań na rzecz przeciwdziałania dyskryminacji osób należących
do mniejszości.
3. W celu realizacji swoich zadań Komisja Wspólna:
1) współdziała z organami administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz
z zainteresowanymi organizacjami społecznymi;
2) może zwracać się do instytucji, placówek i środowisk naukowych oraz
organizacji społecznych w szczególności o opinie, stanowiska, ekspertyzy lub
informacje;
3) może zapraszać do udziału w swoich pracach przedstawicieli jednostek
samorządu terytorialnego, organizacji społecznych i środowisk naukowych.

art. 24. więcej Art. 24. 1. W skład Komisji Wspólnej wchodzą:
1) przedstawiciele organów administracji rządowej:
a) ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości
narodowych i etnicznych,
b) ministra właściwego do spraw administracji publicznej,
c) ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
d) ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania,
e) ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
f) ministra właściwego do spraw pracy,
g) Ministra Sprawiedliwości,
h) ministra właściwego do spraw wewnętrznych,
i) ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego,
j) ministra właściwego do spraw zagranicznych,
k) Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego,
l) (uchylona)
m) Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów;
1a) przedstawiciel Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu;
2) przedstawiciele mniejszości w liczbie:
a) dwóch przedstawicieli mniejszości białoruskiej,
b) jeden przedstawiciel mniejszości czeskiej,
c) dwóch przedstawicieli mniejszości litewskiej,
d) dwóch przedstawicieli mniejszości niemieckiej,
e) jeden przedstawiciel mniejszości ormiańskiej,
f) jeden przedstawiciel mniejszości rosyjskiej,
g) jeden przedstawiciel mniejszości słowackiej,
h) dwóch przedstawicieli mniejszości ukraińskiej,
i) jeden przedstawiciel mniejszości żydowskiej,
j) jeden przedstawiciel mniejszości karaimskiej,
k) dwóch przedstawicieli mniejszości łemkowskiej,
l) dwóch przedstawicieli mniejszości romskiej,
m) jeden przedstawiciel mniejszości tatarskiej;
3) dwóch przedstawicieli społeczności posługującej się językiem, o którym mowa
w art. 19;
4) sekretarz Komisji Wspólnej, którym jest pracownik urzędu obsługującego
ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych.
2. Prezes Rady Ministrów powołuje i odwołuje członków Komisji Wspólnej na
wniosek ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości
narodowych i etnicznych.
3. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych zawiadamia organy, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz organizacje mniejszości oraz społeczności posługującej się językiem, o którym mowa w art. 19, o zamiarze wystąpienia do Prezesa Rady Ministrów z wnioskiem, o którym mowa
w ust. 2.
4. Organy, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zgłaszają ministrowi właściwemu do
spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych swoich
kandydatów na członków Komisji Wspólnej w terminie 90 dni od dnia otrzymania
zawiadomienia, o którym mowa w ust. 3.
5. Poszczególne mniejszości, o których mowa w art. 2, oraz społeczność
posługująca się językiem, o którym mowa w art. 19, zgłaszają ministrowi właściwemu
do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych swoich
kandydatów na członków Komisji Wspólnej reprezentujących daną mniejszość lub
społeczność posługującą się językiem, o którym mowa w art. 19, w liczbie określonej
dla tej mniejszości lub dla tej społeczności odpowiednio w ust. 1 pkt 2 albo pkt 3,
w terminie 90 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 3.
6. Jeżeli w terminie określonym w ust. 5 któraś z mniejszości lub społeczność
posługująca się językiem, o którym mowa w art. 19, nie zgłosi swoich kandydatów lub
zgłosi liczbę kandydatów inną niż określona odpowiednio dla tej mniejszości w ust. 1
pkt 2, a dla społeczności w ust. 1 pkt 3, wówczas minister właściwy do spraw wyznań
religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych przedstawia tej mniejszości lub
społeczności do zaopiniowania swoich kandydatów na członków Komisji Wspólnej
reprezentujących tę mniejszość lub społeczność. W przypadku niewyrażenia przez
mniejszość lub społeczność opinii w terminie 30 dni od dnia przedstawienia przez
ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych kandydatów, wymóg uzyskania opinii uznaje się za spełniony.
7. We wniosku, o którym mowa w ust. 2, minister właściwy do spraw wyznań
religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych wskazuje jako kandydatów na
członków Komisji Wspólnej jedynie osoby zgłoszone przez organy, o których mowa
w ust. 1 pkt 1, oraz mniejszości lub społeczność posługującą się językiem, o którym
mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 6, a także kandydata na sekretarza Komisji
Wspólnej.

art. 25. więcej Art. 25. 1. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości
narodowych i etnicznych występuje do Prezesa Rady Ministrów z wnioskiem
o odwołanie członka Komisji Wspólnej w przypadku:
1) złożenia przez członka rezygnacji z członkostwa w Komisji Wspólnej;
2) wystąpienia przez organ lub mniejszość lub społeczność posługującą się
językiem, o którym mowa w art. 19, których przedstawicielem jest członek, do
ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych, z uzasadnionym wnioskiem o odwołanie członka ze składu Komisji
Wspólnej;
3) skazania członka prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione
z winy umyślnej.
2. Członkostwo w Komisji Wspólnej wygasa w razie śmierci.
3. W przypadku wygaśnięcia członkostwa w Komisji Wspólnej lub odwołania
członka, Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw wyznań
religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych, powołuje nowego członka
Komisji Wspólnej. Przepisy art. 24 ust. 2–7 stosuje się odpowiednio.

art. 26. więcej Art. 26. Rada Ministrów może włączyć w skład Komisji Wspólnej, w drodze
rozporządzenia, przedstawiciela organu administracji rządowej innego niż
wymieniony w art. 24 ust. 1 pkt 1. Do powołania i odwołania członka Komisji
Wspólnej stosuje się odpowiednio przepisy art. 24 ust. 2, 3 i 7 oraz art. 25.

art. 27. więcej Art. 27. 1. Współprzewodniczącymi Komisji Wspólnej są przedstawiciel
ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych oraz przedstawiciel mniejszości oraz społeczności posługującej się
językiem, o którym mowa w art. 19, wybrany przez członków Komisji Wspólnej,
o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 2 i 3.
2. Współprzewodniczących Komisji Wspólnej powołuje i odwołuje Prezes Rady
Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz
mniejszości narodowych i etnicznych.

art. 28. więcej Art. 28. 1. Posiedzenia Komisji Wspólnej odbywają się nie rzadziej niż raz na
6 miesięcy.
2. Posiedzenia zwołuje współprzewodniczący Komisji Wspólnej, będący
przedstawicielem ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości
narodowych i etnicznych, z inicjatywy własnej lub na wniosek
współprzewodniczącego, będącego przedstawicielem mniejszości i społeczności
posługującej się językiem, o którym mowa w art. 19.
3. W celu wypracowania wspólnego stanowiska mniejszości i społeczności
posługującej się językiem, o którym mowa w art. 19, współprzewodniczący, będący
przedstawicielem mniejszości i tej społeczności, może zwoływać posiedzenia, w których udział będą brali tylko członkowie Komisji Wspólnej, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 2 i 3. Stanowisko jest niezwłocznie przekazywane pozostałym członkom Komisji Wspólnej przez współprzewodniczącego.
4. W celu wypracowania wspólnego stanowiska administracji rządowej,
współprzewodniczący, będący przedstawicielem ministra właściwego do spraw
wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych, może zwoływać
posiedzenia, w których udział będą brali tylko członkowie Komisji Wspólnej,
o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1. Stanowisko jest niezwłocznie przekazywane
pozostałym członkom Komisji Wspólnej przez współprzewodniczącego.
5. Stanowiska, o których mowa w ust. 3 i 4, a także opinie, o których mowa
w art. 23 ust. 2, są przekazywane Prezesowi Rady Ministrów i Radzie Ministrów.
6. Szczegółowy regulamin pracy Komisji Wspólnej określa, w drodze
zarządzenia, Prezes Rady Ministrów.

art. 29. więcej Art. 29. 1. Członkom Komisji Wspólnej nie przysługuje wynagrodzenie z tytułu
członkostwa w Komisji Wspólnej.
2. Przedstawicielom organizacji mniejszości oraz społeczności posługującej się
językiem, o którym mowa w art. 19, uczestniczącym w pracach Komisji Wspólnej
przysługuje zwrot kosztów podróży i noclegów, na zasadach określonych
w przepisach dotyczących wysokości oraz warunków ustalania należności
przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej
jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, wydanych
na podstawie art. 77⁵ § 2 Kodeksu pracy.

art. 30. więcej Art. 30. 1. Obsługę organizacyjno-techniczną prac Komisji Wspólnej zapewnia
urząd obsługujący ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości
narodowych i etnicznych.
2. Koszty funkcjonowania Komisji Wspólnej są pokrywane z budżetu państwa
z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz
mniejszości narodowych i etnicznych.

art. 31. więcej Art. 31. 1. Organy administracji rządowej, samorządu terytorialnego oraz
organizacje mniejszości oraz społeczności posługującej się językiem, o którym mowa
w art. 19, są obowiązane do przekazywania ministrowi właściwemu do spraw wyznań
religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych, na jego wniosek, informacji
pozostających w zakresie działania tych organów lub organizacji i dotyczących
sytuacji mniejszości oraz społeczności posługującej się językiem, o którym mowa w art. 19, lub realizacji zadań na rzecz mniejszości lub zachowania i rozwoju języka, o którym mowa w art. 19.
2. Zakres informacji, o których mowa w ust. 1, podlega zaopiniowaniu przez
Komisję Wspólną.
3. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych przygotowuje, nie rzadziej niż raz na dwa lata, raport dotyczący sytuacji
mniejszości w Rzeczypospolitej Polskiej, uwzględniając informacje, o których mowa
w ust. 1. Raport podlega zaopiniowaniu przez Komisję Wspólną.
4. Raport wraz z opinią, o których mowa w ust. 3, są przekazywane Radzie
Ministrów, a następnie – po zatwierdzeniu raportu przez Radę Ministrów –
publikowane przez ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz
mniejszości narodowych i etnicznych w formie elektronicznej.

art. 32. więcej Art. 32. Organy administracji rządowej, samorządu terytorialnego oraz
organizacje pozarządowe są obowiązane do przekazywania wojewodzie, w celu
zaopiniowania, dokumentów dotyczących programów realizowanych z ich udziałem
na terenie województwa, dotyczących mniejszości lub zachowania i rozwoju języka,
o którym mowa w art. 19, finansowanych w całości lub części ze środków
publicznych.

art. 33. więcej Art. 33. (uchylony).

art. 34. więcej Art. 34. W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781) w art. 13 dodaje się ust. 6 i 7 w brzmieniu:
„6. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania podejmie działania w celu zapewnienia możliwości kształcenia nauczycieli oraz dostępu do podręczników na potrzeby szkół i placówek publicznych, o których mowa w ust. 1. 7. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania podejmie działania w celu popularyzacji wiedzy o historii, kulturze, języku i o tradycjach religijnych mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym.”.

art. 35. więcej Art. 35. W ustawie z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2531) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 21: a) w ust. 1a dodaje się pkt 8a w brzmieniu:
„8a) uwzględnianie potrzeb mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, w tym emitowanie programów informacyjnych w językach mniejszości narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym;”,
b) w ust. 2 uchyla się pkt 9;
2) w art. 30 dodaje się ust. 4a w brzmieniu:
„4a. Powołując rady programowe oddziałów emitujących programy w językach mniejszości narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, dyrektorzy oddziałów uwzględnią kandydatów zgłaszanych przez organizacje społeczne mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym.”.

art. 36. więcej Art. 36. W ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1548, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 5 pkt 25 otrzymuje brzmienie:
„25) wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne;”;
2) art. 30 otrzymuje brzmienie:
„Art. 30. Dział wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne obejmuje sprawy:
1) stosunków Państwa z Kościołem Katolickim oraz innymi kościołami i związkami wyznaniowymi;
2) związane z zachowaniem i rozwojem tożsamości kulturowej mniejszości narodowych i etnicznych oraz zachowaniem i rozwojem języka regionalnego.”.

art. 37. więcej Art. 37. W ustawie z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999, z późn. zm.) w art. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) praw mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym.”.

art. 38. więcej Art. 38. W ustawie z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych (Dz. U. Nr 166, poz. 1612) w art. 5 w ust. 1 po pkt 5 dodaje się pkt 6 w brzmieniu:
„6) sekretarz Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, utworzonej na podstawie przepisu art. 23 ustawy z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz. U. Nr 17, poz. 141).”.

art. 39. więcej Art. 39. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości
narodowych i etnicznych zawiadomi organy, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1,
oraz organizacje mniejszości oraz społeczności posługującej się językiem, o którym
mowa w art. 19, o zamiarze wystąpienia do Prezesa Rady Ministrów z wnioskiem,
o którym mowa w art. 24 ust. 2, w terminie 60 dni od dnia ogłoszenia ustawy.

art. 40. więcej Art. 40. Do spraw objętych przepisami ustawy, które uregulowane są
postanowieniami obowiązujących Rzeczpospolitą Polską ratyfikowanych za
uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie umów międzynarodowych, stosuje się
postanowienia tych umów.

art. 41. więcej Art. 41. Pracownicy urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw
kultury i ochrony dziedzictwa narodowego zapewniający do dnia ogłoszenia ustawy realizację zadań z zakresu praw mniejszości narodowych i etnicznych stają się z tym dniem pracownikami urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wyznań
religijnych oraz mniejszości narodowych i etnicznych. Przepisy art. 231 Kodeksu
pracy stosuje się odpowiednio.

art. 42. więcej Art. 42. 1. Mienie urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw kultury
i ochrony dziedzictwa narodowego służące realizacji zadań z zakresu praw
mniejszości staje się z dniem ogłoszenia ustawy mieniem urzędu obsługującego
ministra właściwego do spraw wyznań religijnych oraz mniejszości narodowych
i etnicznych.
2. Środki finansowe ujęte w części 24 budżetu państwa kultura i ochrona
dziedzictwa narodowego przeznaczone na realizację zadań z zakresu praw mniejszości
oraz na wspieranie wydawania czasopism w języku regionalnym zostają przesunięte
z dniem ogłoszenia ustawy do części 43 budżetu państwa wyznania religijne oraz
mniejszości narodowe i etniczne.

art. 43. więcej Art. 43. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia,
z wyjątkiem art. 36, art. 39, art. 41 i art. 42, które wchodzą w życie z dniem
ogłoszenia.