Art. 67. 1. Zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki, jeżeli
zachodzi co najmniej jedna z następujących okoliczności:
1) dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być świadczone tylko przez
jednego wykonawcę z przyczyn:
a) technicznych o obiektywnym charakterze,
b) związanych z ochroną praw wyłącznych wynikających z odrębnych
przepisów
– jeżeli nie istnieje rozsądne rozwiązanie alternatywne lub rozwiązanie
zastępcze, a brak konkurencji nie jest wynikiem celowego zawężenia
parametrów zamówienia;
1a) dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być świadczone tylko przez
jednego wykonawcę, w przypadku udzielania zamówienia w zakresie
działalności twórczej lub artystycznej;
1b) przedmiotem zamówienia na dostawy są rzeczy wytwarzane wyłącznie
w celach badawczych, doświadczalnych, naukowych lub rozwojowych, które
nie służą prowadzeniu przez zamawiającego produkcji masowej, służącej osiągnięciu rentowności rynkowej lub pokryciu kosztów badań lub rozwoju, oraz które mogą być wytwarzane tylko przez jednego wykonawcę;
2) przeprowadzono konkurs, o którym mowa w art. 110, w którym nagrodą było
zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki autora wybranej
pracy konkursowej;
3) ze względu na wyjątkową sytuację niewynikającą z przyczyn leżących po
stronie zamawiającego, której nie mógł on przewidzieć, wymagane jest
natychmiastowe wykonanie zamówienia, a nie można zachować terminów
określonych dla innych trybów udzielenia zamówienia;
4) w postępowaniu prowadzonym uprzednio w trybie przetargu
nieograniczonego albo przetargu ograniczonego nie wpłynął żaden wniosek
o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, i nie zostały złożone żadne oferty
lub wszystkie oferty zostały odrzucone na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ze
względu na ich niezgodność z opisem przedmiotu zamówienia lub wszyscy
wykonawcy zostali wykluczeni z postępowania, a pierwotne warunki
zamówienia nie zostały w istotny sposób zmienione;
5) (uchylony)
6) w przypadku udzielenia, w okresie 3 lat od dnia udzielenia zamówienia
podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych,
zamówienia polegającego na powtórzeniu podobnych usług lub robót
budowlanych, jeżeli takie zamówienie było przewidziane w ogłoszeniu
o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i jest zgodne z jego
przedmiotem oraz całkowita wartość tego zamówienia została uwzględniona
przy obliczaniu jego wartości;
7) w przypadku udzielania dotychczasowemu wykonawcy zamówienia
podstawowego, zamówienia na dodatkowe dostawy, których celem jest
częściowa wymiana dostarczonych produktów lub instalacji albo zwiększenie
bieżących dostaw lub rozbudowa istniejących instalacji, jeżeli zmiana
wykonawcy zobowiązywałaby zamawiającego do nabywania materiałów
o innych właściwościach technicznych, co powodowałoby niekompatybilność
techniczną lub nieproporcjonalnie duże trudności techniczne w użytkowaniu
i utrzymaniu tych produktów lub instalacji;
8) możliwe jest udzielenie zamówienia na dostawy na szczególnie korzystnych
warunkach w związku z likwidacją działalności innego podmiotu,
postępowaniem egzekucyjnym albo upadłościowym;
9) zamówienie na dostawy jest dokonywane na giełdzie towarowej
w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych
(Dz. U. z 2019 r. poz. 312), w tym na giełdzie towarowej innych państw
członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub gdy dokonuje
zakupu świadectw pochodzenia, świadectw pochodzenia biogazu rolniczego,
świadectw pochodzenia z kogeneracji oraz świadectw efektywności
energetycznej na giełdzie towarowej, w tym na giełdzie towarowej innych
państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
10) zamówienie jest udzielane przez placówkę zagraniczną w rozumieniu
przepisów o służbie zagranicznej, a jego wartość jest mniejsza niż kwoty
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8;
11) zamówienie jest udzielane na potrzeby własne jednostki wojskowej
w rozumieniu przepisów o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, a jego wartość jest
mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie
art. 11 ust. 8;
12) zamówienie udzielane jest przez zamawiającego, o którym mowa
w art. 3 ust. 1 pkt 1–3a, osobie prawnej, jeżeli spełnione są łącznie
następujące warunki:
a) zamawiający sprawuje nad tą osobą prawną kontrolę, odpowiadającą
kontroli sprawowanej nad własnymi jednostkami, polegającą na
dominującym wpływie na cele strategiczne oraz istotne decyzje
dotyczące zarządzania sprawami tej osoby prawnej; warunek ten jest
również spełniony, gdy kontrolę taką sprawuje inna osoba prawna
kontrolowana przez zamawiającego w taki sam sposób,
b) ponad 90% działalności kontrolowanej osoby prawnej dotyczy
wykonywania zadań powierzonych jej przez zamawiającego
sprawującego kontrolę lub przez inną osobę prawną, nad którą ten
zamawiający sprawuje kontrolę, o której mowa w lit. a,
c) w kontrolowanej osobie prawnej nie ma bezpośredniego udziału kapitału
prywatnego;
13) zamówienie udzielane jest przez zamawiającego, o którym mowa
w art. 3 ust. 1 pkt 1–3a, innemu zamawiającemu, o którym mowa
w art. 3 ust. 1 pkt 1–4, który sprawuje kontrolę nad zamawiającym
udzielającym zamówienia, lub innej osobie prawnej kontrolowanej przez tego
samego zamawiającego, jeżeli spełnione są następujące warunki:
a) zamawiający, któremu udzielane jest zamówienie, sprawuje nad
zamawiającym udzielającym zamówienia kontrolę odpowiadającą
kontroli sprawowanej nad własnymi jednostkami, polegającą na
dominującym wpływie na cele strategiczne oraz istotne decyzje
dotyczące zarządzania sprawami kontrolowanego zamawiającego;
warunek ten jest również spełniony, gdy kontrolę taką sprawuje inna
osoba prawna kontrolowana przez zamawiającego, któremu udzielane
jest zamówienie,
b) ponad 90% działalności kontrolowanego zamawiającego dotyczy
wykonywania zadań powierzonych mu przez zamawiającego
sprawującego kontrolę, o której mowa w lit. a, lub przez inną osobę
prawną, nad którą ten zamawiający sprawuje kontrolę, o której mowa
w lit. a,
c) w kontrolowanym zamawiającym i w zamawiającym sprawującym
kontrolę nie ma bezpośredniego udziału kapitału prywatnego;
14) zamówienie udzielane jest przez zamawiającego, o którym mowa
w art. 3 ust. 1 pkt 1–3a, osobie prawnej, jeżeli spełnione są łącznie
następujące warunki:
a) zamawiający wspólnie z innymi zamawiającymi, o których mowa
w art. 3 ust. 1 pkt 1–4, sprawuje nad daną osobą prawną kontrolę, która
odpowiada kontroli sprawowanej przez nich nad własnymi jednostkami,
przy czym wspólne sprawowanie kontroli ma miejsce, jeżeli spełnione są
łącznie następujące warunki:
– w skład organów decyzyjnych kontrolowanej osoby prawnej
wchodzą przedstawiciele wszystkich uczestniczących zamawiających, z zastrzeżeniem, że poszczególny przedstawiciel
może reprezentować więcej niż jednego zamawiającego,
– uczestniczący zamawiający mogą wspólnie wywierać dominujący
wpływ na cele strategiczne oraz istotne decyzje kontrolowanej osoby
prawnej,
– kontrolowana osoba prawna nie działa w interesie sprzecznym
z interesami zamawiających sprawujących nad nią kontrolę,
b) ponad 90% działalności kontrolowanej osoby prawnej dotyczy
wykonywania zadań powierzonych jej przez zamawiających
sprawujących nad nią kontrolę lub przez inne osoby prawne
kontrolowane przez tych zamawiających,
c) w kontrolowanej osobie prawnej nie ma bezpośredniego udziału kapitału
prywatnego;
15) umowa ma być zawarta wyłącznie między co najmniej dwoma
zamawiającymi, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1–3a, jeżeli spełnione są
łącznie następujące warunki:
a) umowa ustanawia lub wdraża współpracę między uczestniczącymi
zamawiającymi w celu zapewnienia wykonania usług publicznych, które
są oni obowiązani wykonać, z myślą o realizacji ich wspólnych celów,
b) wdrożeniem tej współpracy kierują jedynie względy związane
z interesem publicznym,
c) zamawiający realizujący współpracę wykonują na otwartym rynku mniej
niż 10% działalności będącej przedmiotem współpracy.
1a. W opisie zamówienia podstawowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 6,
należy wskazać ewentualny zakres tych usług lub robót budowlanych oraz warunki
na jakich zostaną one udzielone.
1b. Czas trwania umowy zawartej w wyniku udzielenia zamówienia,
o którym mowa w ust. 1 pkt 7, nie może przekraczać 3 lat.
2. Jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, od których jest uzależniony
obowiązek przekazywania Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej ogłoszeń
o zamówieniach na dostawy lub usługi, zamawiający w terminie 3 dni od wszczęcia postępowania zawiadamia Prezesa Urzędu o jego wszczęciu, podając uzasadnienie faktyczne i prawne zastosowania trybu udzielenia zamówienia.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku zamówień udzielanych na
podstawie ust. 1:
1) pkt 1 lit. a, których przedmiotem są:
a) dostawy wody za pomocą sieci wodociągowej lub odprowadzanie
ścieków do sieci kanalizacyjnej,
b) dostawy gazu z sieci gazowej,
c) dostawy ciepła z sieci ciepłowniczej,
d) (uchylona)
e) usługi przesyłowe lub dystrybucyjne energii elektrycznej, ciepła lub
paliw gazowych;
2) pkt 3 w celu ograniczenia skutków zdarzenia losowego wywołanego przez
czynniki zewnętrzne, którego nie można było przewidzieć, w szczególności
zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzi lub grożącego powstaniem szkody
o znacznych rozmiarach;
3) pkt 8 i 9.
4. Zamawiający może odstąpić od stosowania przepisów art. 19–21,
art. 24 ust. 1 pkt 14 oraz art. 68 ust. 1 w przypadku zamówień udzielanych na
podstawie ust. 1 pkt 1 lit. b i pkt 1a oraz 2, a także zamówień, o których mowa
w ust. 3.
5. Zamawiający może odstąpić od stosowania przepisów art. 68 ust. 2 oraz
art. 139 w przypadku zamówień udzielanych na podstawie ust. 1 pkt 9.
6. Zamawiający może odstąpić od stosowania przepisu art. 68 ust. 2
w przypadku zamówień udzielanych na podstawie ust. 1 pkt 1a.
7. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, gdy wartość zamówienia jest
równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie
art. 11 ust. 8, zamawiający przekazuje Komisji Europejskiej protokół, jeżeli
Komisja Europejska wystąpiła o jego przekazanie.
8. Do obliczania procentu działalności, o którym mowa w ust. 1 pkt 12 lit. b,
pkt 13 lit. b, pkt 14 lit. b i pkt 15 lit. c, uwzględnia się średni przychód osiągnięty
przez osobę prawną lub zamawiającego w odniesieniu do usług, dostaw lub robót
budowlanych za 3 lata poprzedzające udzielenie zamówienia.
9. W przypadku gdy ze względu na dzień utworzenia lub rozpoczęcia
działalności przez osobę prawną lub zamawiającego lub reorganizację ich
działalności dane dotyczące średniego przychodu za 3 lata poprzedzające
udzielenie zamówienia są niedostępne lub nieadekwatne, procent działalności,
o którym mowa w ust. 1 pkt 12 lit. b, pkt 13 lit. b, pkt 14 lit. b i pkt 15 lit. c, ustala
się za pomocą wiarygodnych prognoz handlowych.
10. Zakazu udziału kapitału prywatnego, o którym mowa
w ust. 1 pkt 12 lit. c, pkt 13 lit. c i pkt 14 lit. c, nie stosuje się do:
1) osób prawnych z udziałem partnera prywatnego wyłonionego zgodnie
z ustawą z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym
(Dz. U. z 2019 r. poz. 1445 i 1572) lub
2) udziału pracowników reprezentujących w sumie do 15% kapitału
zakładowego spółki, posiadających łącznie do 15% głosów na zgromadzeniu
wspólników albo walnym zgromadzeniu.
11. Przed udzieleniem zamówienia na podstawie ust. 1 pkt 12–15,
zamawiający zamieszcza na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej,
a jeżeli nie ma takiej strony, na swojej stronie internetowej, informację o zamiarze
zawarcia umowy, zawierającą co najmniej:
1) nazwę i adres zamawiającego;
2) określenie przedmiotu zamówienia i wielkości lub zakresu zamówienia;
3) szacunkową wartość zamówienia;
4) nazwę i adres wykonawcy, któremu zamawiający zamierza udzielić
zamówienia;
5) podstawę prawną i uzasadnienie wyboru trybu udzielenia zamówienia
z wolnej ręki;
6) planowany termin realizacji zamówienia i czas trwania umowy;
7) informację o terminie i odpowiednio zamieszczeniu lub opublikowaniu
ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy, o którym mowa w art. 66 ust. 2,
jeżeli zostało zamieszczone lub opublikowane albo informację, że takie
ogłoszenie nie zostało zamieszczone lub opublikowane.
12. Zamawiający może zawrzeć umowę w sprawie zamówienia udzielonego
na podstawie ust. 1 pkt 12–15 nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia
zamieszczenia informacji, o której mowa w ust. 11.
13. Zamawiający niezwłocznie, ale nie później niż w terminie 14 dni od dnia
zawarcia umowy, zamieszcza na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji
Publicznej, a jeżeli nie ma takiej strony, na swojej stronie internetowej informację
o:
1) udzieleniu zamówienia na podstawie ust. 1 pkt 12–15, zawierającą co
najmniej:
a) nazwę i adres zamawiającego,
b) określenie przedmiotu, wielkości lub zakresu zamówienia oraz wartości
zamówienia,
c) nazwę i adres wykonawcy, z którym została zawarta umowa,
d) podstawę prawną i uzasadnienie wyboru trybu udzielenia zamówienia,
e) termin realizacji zamówienia i czas trwania umowy,
f) informację o terminie i miejscu opublikowania ogłoszenia
o zamówieniu, o którym mowa w art. 66 ust. 2, jeżeli zostało
opublikowane albo informację, że takie ogłoszenie nie zostało
opublikowane,
g) informację o terminie i miejscu zamieszczenia lub opublikowania
ogłoszenia o udzieleniu zamówienia, o którym mowa w art. 95 ust. 1 i 2,
albo
2) nieudzieleniu zamówienia na podstawie ust. 1 pkt 12–15, zawierającą co
najmniej:
a) nazwę i adres zamawiającego,
b) wskazanie informacji, o której mowa w ust. 11.

Prawo zamówień publicznych art. 67