Art. 5. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) gatunek – zarówno gatunek w znaczeniu biologicznym, jak i każdą niższą od
gatunku biologicznego jednostkę systematyczną, populację, a także mieszańce tego gatunku w pierwszym lub drugim pokoleniu, z wyjątkiem form, ras i odmian udomowionych, hodowlanych lub uprawnych;
1a) gatunek będący przedmiotem zainteresowania Wspólnoty – gatunek roślin lub
zwierząt, który na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej jest:
a) zagrożony, z wyjątkiem gatunków, których naturalny zasięg na tym
terytorium jest zasięgiem krańcowym i które nie są zagrożone lub podatne
na zagrożenie w zachodnim regionie palearktycznym, lub
b) podatny na zagrożenie, czyli mogący w najbliższej przyszłości zostać
zakwalifikowanym do kategorii gatunków zagrożonych, jeśli czynniki
będące przyczyną zagrożenia będą na niego nadal oddziaływać, lub
c) rzadki, czyli o niewielkiej populacji, który nie jest obecnie zagrożony ani
podatny na zagrożenie, ale podlega ryzyku zagrożenia ze względu na
występowanie w obrębie ograniczonych obszarów geograficznych albo
znaczne rozproszenie na większym obszarze, lub
d) endemiczny i wymagający specjalnej uwagi ze względu na szczególny
charakter jego siedliska lub potencjalne oddziaływanie jego eksploatacji na
te siedliska lub potencjalne oddziaływanie jego eksploatacji na stan jego
ochrony;
1b) gatunek o znaczeniu priorytetowym – gatunek zagrożony, w odniesieniu do
którego Wspólnota ponosi szczególną odpowiedzialność z powodu wielkości
jego naturalnego zasięgu mieszczącego się na terytorium państw członkowskich
Unii Europejskiej;
1c) gatunek obcy – gatunek występujący poza swoim naturalnym zasięgiem
w postaci osobników lub zdolnych do przeżycia: gamet, zarodników, nasion, jaj
lub części osobników, dzięki którym mogą one rozmnażać się;
1d) integralność obszaru Natura 2000 – spójność czynników strukturalnych
i funkcjonalnych warunkujących zrównoważone trwanie populacji gatunków
i siedlisk przyrodniczych, dla ochrony których zaprojektowano lub wyznaczono
obszar Natura 2000;
2) korytarz ekologiczny – obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub grzybów;
2a) krzyżowanie zwierząt – kojarzenie osobników genetycznie odmiennych, w tym
osobników różnych gatunków;
2b) obszar Natura 2000 – obszar specjalnej ochrony ptaków, specjalny obszar
ochrony siedlisk lub obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, utworzony w celu ochrony populacji dziko występujących ptaków lub siedlisk przyrodniczych lub gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty;
2c) obszar mający znaczenie dla Wspólnoty – projektowany specjalny obszar
ochrony siedlisk, zatwierdzony przez Komisję Europejską w drodze decyzji,
który w regionie biogeograficznym, do którego należy, w znaczący sposób
przyczynia się do zachowania lub odtworzenia stanu właściwej ochrony siedliska
przyrodniczego lub gatunku będącego przedmiotem zainteresowania Wspólnoty,
a także może znacząco przyczynić się do spójności sieci obszarów Natura 2000
i zachowania różnorodności biologicznej w obrębie danego regionu
biogeograficznego; w przypadku gatunków zwierząt występujących na dużych
obszarach obszarem mającym znaczenie dla Wspólnoty jest obszar w obrębie
naturalnego zasięgu takich gatunków, charakteryzujący się fizycznymi lub
biologicznymi czynnikami istotnymi dla ich życia lub rozmnażania;
2d) obszar morski – polski obszar morski w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca
1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej
(Dz. U. z 2019 r. poz. 2169);
2e) krajobraz – krajobraz w rozumieniu art. 2 pkt 16e ustawy z dnia 27 marca 2003
r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1945,
z późn. zm.);
2f) krajobraz kulturowy – krajobraz kulturowy w rozumieniu art. 3 pkt 14 ustawy z
dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2018
r. poz. 2067 i 2245 oraz z 2019 r. poz. 730 i 1696);
3) obszar specjalnej ochrony ptaków – obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami
prawa Unii Europejskiej, do ochrony populacji dziko występujących ptaków
jednego lub wielu gatunków, w którego granicach ptaki mają korzystne warunki
bytowania w ciągu całego życia, w dowolnym jego okresie albo stadium rozwoju;
4) ochrona częściowa – ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów
dopuszczającą możliwość redukcji liczebności populacji oraz pozyskiwania
osobników tych gatunków lub ich części;
5) ochrona czynna – stosowanie, w razie potrzeby, zabiegów ochronnych w celu
przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów i składników przyrody lub
zachowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów;
6) ochrona ex situ – ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów poza miejscem
ich naturalnego występowania oraz ochronę skał, skamieniałości i minerałów
w miejscach ich przechowywania;
7) ochrona in situ – ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów, a także
elementów przyrody nieożywionej, w miejscach ich naturalnego występowania;
8) ochrona krajobrazowa – zachowanie cech charakterystycznych danego
krajobrazu;
9) ochrona ścisła – całkowite i trwałe zaniechanie bezpośredniej ingerencji
człowieka w stan ekosystemów, tworów i składników przyrody oraz w przebieg
procesów przyrodniczych na obszarach objętych ochroną, a w przypadku
gatunków – całoroczną ochronę należących do nich osobników i stadiów ich
rozwoju;
10) ogród botaniczny – urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą
techniczną i budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, będący miejscem
ochrony ex situ, uprawy roślin różnych stref klimatycznych i siedlisk, uprawy
roślin określonego gatunku oraz prowadzenia badań naukowych i edukacji;
11) ogród zoologiczny – urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą
techniczną i budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, gdzie są
przetrzymywane oraz eksponowane publicznie przez co najmniej 7 dni w roku,
żywe zwierzęta gatunków dziko występujących, z wyjątkiem:
a) cyrków,
b) sklepów ze zwierzętami,
c) miejsc, w których eksponowanych jest publicznie nie więcej niż
15 gatunków tych zwierząt i łącznie nie więcej niż 50 okazów gadów,
ptaków i ssaków;
11a) okaz gatunku – roślinę, zwierzę lub grzyb z danego gatunku, żywe lub martwe,
każdą ich część, formę rozwojową, jajo lub wydmuszkę, a także produkt
pochodny również zawarty w innych towarach oraz towary, które zgodnie
z dołączonym dokumentem, opakowaniem, oznakowaniem lub etykietą, lub
jeżeli wynika to z jakichkolwiek innych okoliczności, mają zawierać lub
zawierają części lub produkty pochodne z roślin, zwierząt, lub grzybów z danego
gatunku;
12) ostoja – miejsce o warunkach sprzyjających egzystencji roślin, zwierząt lub
grzybów zagrożonych wyginięciem lub rzadkich gatunków;
13) ośrodek rehabilitacji zwierząt – miejsce, w którym jest prowadzone leczenie
i rehabilitacja zwierząt dziko występujących, wymagających okresowej opieki
człowieka w celu przywrócenia ich do środowiska przyrodniczego;
13a) oś widokowa – wyobrażalna prosta kierująca wzrok na charakterystyczne
elementy zagospodarowania terenu lub terenów;
14) otulina – strefę ochronną graniczącą z formą ochrony przyrody i wyznaczoną
indywidualnie dla formy ochrony przyrody w celu zabezpieczenia przed
zagrożeniami zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka;
15) pozyskiwanie:
a) zbiór roślin lub grzybów gatunków chronionych lub ich części ze stanowisk
naturalnych do celów gospodarczych,
b) chwytanie, łowienie lub zbieranie zwierząt gatunków chronionych lub ich
części i produktów pochodnych do celów gospodarczych;
c) (uchylona)
15a) roślina, zwierzę lub grzyb dziko występujący – roślinę, zwierzę lub grzyba:
a) niepochodzące z uprawy lub hodowli,
b) wprowadzone do środowiska przyrodniczego w celu odbudowy lub
zasilenia populacji;
15b) przedpole ekspozycji – rozległe poziome płaszczyzny, w szczególności zbiorniki
wodne, zbocza lub płaskie dna dolin, umożliwiające ekspozycję panoram;
15c) punkt widokowy – miejsce lub punkt topograficznie wyniesiony w terenie, z
którego układ wizualny obszaru widzenia dla obserwatora jest szeroki i daleki;
16) różnorodność biologiczna – zróżnicowanie żywych organizmów występujących
w ekosystemach, w obrębie gatunku i między gatunkami, oraz zróżnicowanie
ekosystemów;
16a) rzeka – każdy ciek naturalny w rozumieniu art. 16 pkt 5 ustawy z dnia 20 lipca
2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2018 r. poz. 2268 oraz z 2019 r. poz. 125, 534,
1495 i 2170);
17) siedlisko przyrodnicze – obszar lądowy lub wodny, naturalny, półnaturalny lub
antropogeniczny, wyodrębniony w oparciu o cechy geograficzne, abiotyczne
i biotyczne;
17a) siedlisko przyrodnicze będące przedmiotem zainteresowania Wspólnoty –
siedlisko przyrodnicze, które na terytorium państw członkowskich Unii
Europejskiej:
a) jest zagrożone zanikiem w swoim naturalnym zasięgu lub
b) ma niewielki zasięg naturalny w wyniku regresji lub z powodu
ograniczonego obszaru występowania wynikającego z jego wewnętrznych,
przyrodniczych właściwości, lub
c) stanowi reprezentatywny przykład typowych cech regionu
biogeograficznego występującego w państwach członkowskich Unii
Europejskiej;
17b) siedlisko przyrodnicze o znaczeniu priorytetowym – siedlisko przyrodnicze
zagrożone zanikiem na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, za
którego ochronę Wspólnota ponosi szczególną odpowiedzialność z powodu
wielkości jego naturalnego zasięgu mieszczącego się na terytorium tych państw;
18) siedlisko roślin, siedlisko zwierząt lub siedlisko grzybów – obszar występowania
roślin, zwierząt lub grzybów w ciągu całego życia lub dowolnym stadium ich
rozwoju;
19) specjalny obszar ochrony siedlisk – obszar wyznaczony, zgodnie z przepisami
prawa Unii Europejskiej, w celu trwałej ochrony siedlisk przyrodniczych lub
populacji zagrożonych wyginięciem gatunków roślin lub zwierząt lub w celu
odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub właściwego
stanu ochrony tych gatunków;
20) środowisko przyrodnicze – krajobraz wraz z tworami przyrody nieożywionej
oraz naturalnymi i przekształconymi siedliskami przyrodniczymi
z występującymi na nich roślinami, zwierzętami i grzybami;
21) tereny zieleni – tereny urządzone wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami
funkcjonalnie z nimi związanymi, pokryte roślinnością, pełniące funkcje
publiczne, a w szczególności parki, zieleńce, promenady, bulwary, ogrody
botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe, cmentarze, zieleń
towarzysząca drogom na terenie zabudowy, placom, zabytkowym fortyfikacjom,
budynkom, składowiskom, lotniskom, dworcom kolejowym oraz obiektom
przemysłowym;
22) udostępnianie – umożliwianie korzystania z parku narodowego, rezerwatu
przyrody lub niektórych ich obszarów i obiektów w celach naukowych,
edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych, sportowych, filmowania,
fotografowania, a także w celach zarobkowych;
23) walory krajobrazowe – wartości przyrodnicze, kulturowe, historyczne,
estetyczno-widokowe obszaru oraz związane z nimi rzeźbę terenu, twory i składniki przyrody oraz elementy cywilizacyjne, ukształtowane przez siły przyrody lub działalność człowieka;
23a) krajobraz priorytetowy – krajobraz priorytetowy w rozumieniu art. 2 pkt 16f
ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym;
24) właściwy stan ochrony gatunku – sumę oddziaływań na gatunek, mogącą
w dającej się przewidzieć przyszłości wpływać na rozmieszczenie i liczebność
jego populacji na terenie kraju lub państw członkowskich Unii Europejskiej lub
naturalnego zasięgu tego gatunku, przy której dane o dynamice liczebności
populacji tego gatunku wskazują, że gatunek jest trwałym składnikiem
właściwego dla niego siedliska, naturalny zasięg gatunku nie zmniejsza się ani
nie ulegnie zmniejszeniu w dającej się przewidzieć przyszłości oraz
odpowiednio duże siedlisko dla utrzymania się populacji tego gatunku istnieje
i prawdopodobnie nadal będzie istniało;
25) właściwy stan ochrony siedliska przyrodniczego – sumę oddziaływań na
siedlisko przyrodnicze i jego typowe gatunki, mogącą w dającej się przewidzieć
przyszłości wpływać na naturalne rozmieszczenie, strukturę, funkcje lub
przeżycie jego typowych gatunków na terenie kraju lub państw członkowskich
Unii Europejskiej lub naturalnego zasięgu tego siedliska, przy której naturalny
zasięg siedliska przyrodniczego i obszary zajęte przez to siedlisko w obrębie jego
zasięgu nie zmieniają się lub zwiększają się, struktura i funkcje, które są
konieczne do długotrwałego utrzymania się siedliska, istnieją i prawdopodobnie
nadal będą istniały oraz typowe dla tego siedliska gatunki znajdują się we właściwym stanie ochrony;
26) wstęp do parku narodowego albo rezerwatu przyrody – wejście lub wjazd na
obszar objęty ochroną ścisłą lub czynną w celu naukowym, edukacyjnym,
turystycznym lub rekreacyjnym;
26a) drzewo – wieloletnią roślinę o zdrewniałym jednym pędzie głównym (pniu) albo
zdrewniałych kilku pędach głównych i gałęziach tworzących koronę w
jakimkolwiek okresie podczas rozwoju rośliny;
26b) krzew – wieloletnią roślinę rozgałęziającą się na wiele równorzędnych
zdrewniałych pędów, nietworzącą pnia ani korony, niebędącą pnączem;
26c) wywrot – drzewo lub krzew wywrócone w wyniku działania czynników
naturalnych, wypadku lub katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub
powietrznym, lub katastrofy budowlanej;
26d) złom – drzewo, którego pień uległ złamaniu, lub krzew, którego pędy uległy
złamaniu w wyniku działania czynników naturalnych, wypadku lub katastrofy w
ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, lub katastrofy budowlanej;
26e) żywotność drzewa lub krzewu – prawidłowy przebieg ogółu procesów
życiowych drzewa lub krzewu;
27) zadrzewienie – pojedyncze drzewa, krzewy albo ich skupiska niebędące lasem
w rozumieniu ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2018 r. poz.
2129 i 2161 oraz z 2019 r. poz. 83, 125, 1815 i 2020) lub plantacją, wraz
z terenem, na którym występują, i pozostałymi składnikami szaty roślinnej tego
terenu;
27a) plantacja – uprawę drzew lub krzewów o zwartej powierzchni co najmniej 0,1
ha, założoną w celu produkcyjnym;
28) zagrożenie wewnętrzne – czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany cech
fizycznych, chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i składników
chronionej przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu procesów
przyrodniczych, wynikający z przyczyn naturalnych lub z działalności człowieka
w granicach obszarów lub obiektów podlegających ochronie prawnej;
29) zagrożenie zewnętrzne – czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany cech
fizycznych, chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i składników
chronionej przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu procesów
przyrodniczych, wynikający z przyczyn naturalnych lub z działalności
człowieka, mający swoje źródło poza granicami obszarów lub obiektów
podlegających ochronie prawnej.

Ustawa o ochronie przyrody art. 5

DODAJ