Art. 40. 1. Na koncie ubezpieczonego ewidencjonuje się informacje
o zwaloryzowanej wysokości składek na ubezpieczenie emerytalne, z wyłączeniem
składek podlegających odprowadzeniu do otwartego funduszu emerytalnego i
zewidencjonowaniu na subkoncie, o którym mowa w art. 40a:
1) należnych – w przypadku ubezpieczonych niebędących płatnikami składek;
2) wpłaconych – w przypadku ubezpieczonych będących płatnikami składek oraz
osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub
z osobami fizycznymi wskazanymi w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r.
– Prawo przedsiębiorców.
1a. Jeżeli ubezpieczony niebędący płatnikiem składek w ciągu 3 miesięcy od
upływu terminu opłacenia składki, o której mowa w ust. 1 pkt 1, stwierdzi, że składka
ta nie została opłacona, może zwrócić się do Zakładu o udzielenie informacji, czy
Zakład podjął działania zmierzające do jej ściągnięcia.
1b. Na koncie ubezpieczonego niebędącego płatnikiem składek ewidencjonuje
się informacje o zwaloryzowanej wysokości należnych składek podlegających:
1) odprowadzeniu do otwartego funduszu emerytalnego,
2) zewidencjonowaniu na subkoncie, o którym mowa w art. 40a
– które uległy przedawnieniu zgodnie z art. 24.
1c. Na koncie ubezpieczonego ewidencjonuje się także informacje
o zwaloryzowanej wysokości składek podlegających odprowadzeniu do otwartego
funduszu emerytalnego lub zewidencjonowaniu na subkoncie, o którym mowa w art. 40a:
1) w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, należnych za okres
do dnia złożenia wniosku o emeryturę określoną w art. 24 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych lub nabycia prawa do emerytury, jeżeli złożenie takiego wniosku
nie jest wymagane – nieopłaconych lub niezidentyfikowanych do tego dnia, także
wówczas gdy nie uległy one przedawnieniu;
2) w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w ust. 1 pkt 2, opłaconych lub
zidentyfikowanych po dniu złożenia wniosku o emeryturę określoną w art.
24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub nabycia prawa do emerytury, jeżeli złożenie takiego wniosku nie jest wymagane.
1d. Jako datę zewidencjonowania na koncie ubezpieczonego składek, o których
mowa w ust. 1b i 1c, przyjmuje się dzień zewidencjonowania na koncie
ubezpieczonego składek, o których mowa w ust. 1 pkt 1, należnych za ten sam miesiąc kalendarzowy.
1e. Na koncie ubezpieczonego ewidencjonuje się kwotę środków
zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a, na ostatni dzień
miesiąca poprzedzającego miesiąc ustalenia prawa do emerytury z tytułu osiągnięcia
wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat oraz z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego
wynoszącego 60 lat przez osobę, która nie spełnia ustawowych warunków do ustalenia
prawa do okresowej emerytury kapitałowej, z zastrzeżeniem ust. 1f.
1f. Przepisu ust. 1e nie stosuje się do osób spełniających ustawowe warunki do
ustalenia prawa do okresowej emerytury kapitałowej.
1g. Przepis ust. 1e stosuje się odpowiednio do osób, którym nie ustalono prawa
do okresowej emerytury kapitałowej z przyczyn, o których mowa w art. 8
pkt 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych.
2. Na koncie ubezpieczonego ewidencjonuje się także informacje:
1) wymienione w drukach: zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, imiennym
raporcie miesięcznym, deklaracji rozliczeniowej i raporcie informacyjnym;
2) o członkostwie w otwartym funduszu emerytalnym i o terminach przekazania
składek do tego funduszu;
3) o członkostwie w kasie chorych i o terminach przekazania składek do tej kasy;
4) o wysokości należnych i wpłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne,
rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne oraz o wysokości należnych
i odprowadzonych składek podlegających odprowadzeniu do otwartego
funduszu emerytalnego;
4a) o wartości środków wypłaconych z tytułu okresowej emerytury kapitałowej;
5) o faktach pozaubezpieczeniowych, mających wpływ na prawo do świadczeń
z ubezpieczeń społecznych i na ich wysokość;
6) (uchylony)
7) niezbędne do przyznania, ustalenia wysokości i wypłaty świadczeń
z ubezpieczeń społecznych, a także świadczeń finansowanych z budżetu państwa
oraz o dokonanych wypłatach;
8) niezbędne do ustalenia, ponownego ustalenia lub przeliczenia kapitału początkowego;
9) o kapitale początkowym oraz zwaloryzowanym kapitale początkowym;
10) niezbędne do realizacji przez Zakład zadań zleconych na podstawie odrębnych przepisów;
11) o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
przekazane w zgłoszeniu danych o pracy w szczególnych warunkach lub
o szczególnym charakterze, o którym mowa w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r.
o emeryturach pomostowych;
12) o małżeńskich stosunkach majątkowych oraz o osobach fizycznych, na rzecz
których ma nastąpić w razie śmierci wypłata środków zewidencjonowanych na
subkoncie, o którym mowa w art. 40a, w przypadku osób niebędących
członkami otwartego funduszu emerytalnego, dla których Zakład prowadzi to subkonto;
13) o kwocie środków, o której mowa w art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a;
14) o osobach uposażonych, o których mowa w art. 25b ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
15) o oświadczeniach:
a) o przekazywaniu do otwartego funduszu emerytalnego składki, o której
mowa w art. 22 ust. 3 pkt 1 lit. a,
począwszy od składki opłaconej za lipiec,
b) o zewidencjonowaniu składki, o której mowa w art. 22 ust. 3 pkt 2, na
subkoncie, o którym mowa w art. 40a,
począwszy od składki opłaconej za miesiąc, w którym złożono wniosek.
3. (uchylony)
4. (uchylony)
5. (uchylony)
6. (uchylony)
7. (uchylony)
8. Zakład może odmówić zewidencjonowania na koncie ubezpieczonego
nieopłaconej składki na ubezpieczenie emerytalne, o której mowa w ust. 1 pkt 1,
a zewidencjonowaną anulować, w razie współdziałania ubezpieczonego z płatnikiem
składek w celu uniknięcia obowiązku opłacania składek.
8a. Na podstawie zawiadomienia przez właściwy organ emerytalny o ustaleniu
prawa ubezpieczonego do emerytury na podstawie przepisów o zaopatrzeniu
emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin lub przepisów o zaopatrzeniu
emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu
Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży
Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby
Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin Zakład usuwa z ewidencji
informacje o należnych i zwaloryzowanych składkach na ubezpieczenie emerytalne za
okresy służby uwzględnione w wymiarze emerytury wojskowej lub policyjnej.
9. (uchylony)
10. (uchylony)

Art. 40a. 1. W ramach konta ubezpieczonego Zakład prowadzi subkonto, na
którym ewidencjonuje się informacje o zwaloryzowanej wysokości wpłaconych
składek, o których mowa w art. 22 ust. 3 pkt 1 lit. b i pkt 2, wraz z wyegzekwowanymi
od tych składek odsetkami za zwłokę i opłatą prolongacyjną, o których mowa
w art. 23 ust. 2, oraz kwotę środków odpowiadających wartości umorzonych przez
otwarty fundusz emerytalny jednostek rozrachunkowych po poinformowaniu przez
Zakład otwartego funduszu emerytalnego o obowiązku przekazania środków
zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na fundusz
emerytalny FUS, o którym mowa w art. 55 ust. 1 pkt 1, w związku z ukończeniem
przez ubezpieczonego wieku niższego o 10 lat od wieku emerytalnego, o którym
mowa w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, zwane dalej „subkontem”.
2. Zewidencjonowanie składek na subkoncie następuje niezwłocznie, nie później
jednak niż w ciągu 15 dni roboczych, licząc od dnia otrzymania składki opłaconej przy
użyciu dokumentów płatniczych, raportów miesięcznych lub deklaracji.
3. Stan subkonta pomniejsza się o kwoty wypłaconych okresowych emerytur
kapitałowych. Pomniejszenia dokonuje się na dzień wypłacenia tych emerytur.
4. Na subkoncie ewidencjonuje się także informacje o wysokości należnych
i wpłaconych składek, o których mowa w art. 22 ust. 3 pkt 1 lit. b i pkt 2.

Art. 40b. 1. W razie śmierci ubezpieczonego, który osiągnął wiek emerytalny
i któremu do dnia śmierci nie ustalono wysokości okresowej emerytury kapitałowej,
stan subkonta pomniejsza się o kwoty niezrealizowanych świadczeń, o których mowa
w art. 136 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.
2. W razie śmierci osoby pobierającej okresową emeryturę kapitałową stan
subkonta pomniejsza się o kwoty niezrealizowanych świadczeń, o których mowa
w art. 136 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.
3. W razie zwrotu nienależnie pobranej okresowej emerytury kapitałowej
zwracane kwoty ewidencjonuje się na subkoncie.

Art. 40c. 1. Waloryzację kwot składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty
prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie, przeprowadza się corocznie, od
dnia 1 czerwca każdego roku. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji stan subkonta
nie może ulec obniżeniu.
2. Waloryzacji podlega kwota składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty
prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie na dzień 31 stycznia roku, za
który jest przeprowadzana waloryzacja, powiększona o kwoty z tytułu
przeprowadzonych waloryzacji.
3. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty składek, środków, odsetek za
zwłokę i opłaty prolongacyjnej zewidencjonowanych na subkoncie przez wskaźnik
rocznej waloryzacji, o którym mowa w ust. 6.
4. Wskaźnik rocznej waloryzacji jest równy średniorocznej dynamice wartości
produktu krajowego brutto w cenach bieżących za okres ostatnich 5 lat
poprzedzających termin waloryzacji.
5. Wskaźnik rocznej waloryzacji ustala się z dokładnością do setnych części procentu.
6. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza, w formie komunikatu,
w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w terminie do
dnia 15 maja każdego roku, wskaźnik rocznej waloryzacji, o którym mowa w ust. 4.

Art. 40d. 1. Przy ustalaniu wysokości emerytury kwota składek, środków,
odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, zewidencjonowanych na subkoncie po dniu
31 stycznia roku, za który przeprowadzono ostatnią roczną waloryzację składek
i środków, jest waloryzowana kwartalnie.
2. W przypadku ustalania wysokości emerytury:
1) w pierwszym kwartale danego roku – ostatniej kwartalnej waloryzacji składek
dokonuje się za trzeci kwartał
poprzedniego roku;
2) w drugim kwartale danego roku – ostatniej kwartalnej waloryzacji składek
dokonuje się za czwarty kwartał poprzedniego roku;
3) w trzecim kwartale danego roku – ostatniej kwartalnej waloryzacji składek
dokonuje się za pierwszy kwartał danego roku;
4) w czwartym kwartale danego roku – ostatniej kwartalnej waloryzacji składek
dokonuje się za drugi kwartał danego roku.
3. Waloryzacji kwartalnej podlega kwota składek, środków, odsetek za zwłokę
i opłaty prolongacyjnej zewidencjonowanych na subkoncie na ostatni dzień
pierwszego miesiąca kwartału, za który jest przeprowadzana waloryzacja,
powiększona o kwoty z tytułu poprzednich waloryzacji kwartalnych.
4. Waloryzacja kwartalna polega na pomnożeniu kwoty składek, środków,
odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej zewidencjonowanych na subkoncie przez
wskaźnik kwartalnej waloryzacji, o którym mowa w ust. 7. W wyniku
przeprowadzonej waloryzacji stan subkonta nie może ulec obniżeniu.
5. Wskaźnik kwartalnej waloryzacji jest obliczany na podstawie ostatnio
ogłoszonego wskaźnika rocznej waloryzacji, o którym mowa w art. 40c ust. 6, według
następującego wzoru:

(wzór w załączniku)

– gdzie poszczególne symbole oznaczają:
WKW – wskaźnik kwartalnej waloryzacji,
WRW – wskaźnik rocznej waloryzacji, o którym mowa w art. 40c ust. 6.
6. Wskaźnik kwartalnej waloryzacji ustala się z dokładnością do setnych części procentu.
7. Prezes Zakładu ogłasza, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w terminie do 25. dnia miesiąca
poprzedzającego termin waloryzacji, wskaźnik kwartalnej waloryzacji za poprzedni kwartał.
8. Kwota zwiększenia wynikająca z kwartalnej waloryzacji składek
przeprowadzonej przy ustalaniu okresowej emerytury kapitałowej nie jest
uwzględniana przy dokonywaniu kolejnych waloryzacji rocznych.

Art. 40e. 1. Zwaloryzowane kwoty składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty
prolongacyjnej, zewidencjonowane na subkoncie, podlegają podziałowi w razie
rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo w przypadku śmierci osoby, dla której
Zakład prowadzi subkonto, na zasadach określonych w przepisach o organizacji
i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, dotyczących podziału środków
zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym w razie rozwodu,
unieważnienia małżeństwa albo śmierci.
2. Część składek zewidencjonowanych na subkoncie, która w wyniku podziału
przypada małżonkowi, z zastrzeżeniem ust. 3, jest ewidencjonowana na subkoncie
tego małżonka. Jeżeli dla małżonka nie jest prowadzone subkonto –
Zakład zakłada subkonto.
3. W przypadku gdy małżonek osoby zmarłej, dla której Zakład prowadzi
subkonto, nabywa prawo do środków zgromadzonych na rachunku w otwartym
funduszu emerytalnym jako osoba uprawniona wskazana przez zmarłego albo jako
jego spadkobierca, przypadającą mu w wyniku podziału część składek
zewidencjonowanych na subkoncie ewidencjonuje się na jego subkoncie, jeżeli zażąda
przekazania środków zmarłego zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu
emerytalnym na jego rachunek w otwartym funduszu emerytalnym.
4. Podział kwot składek, środków, odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej,
zewidencjonowanych na subkoncie, jest dokonywany w przypadku, gdy rozwód,
unieważnienie małżeństwa albo śmierć nastąpiły nie później niż w dniu:
1) złożenia wniosku o emeryturę z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego
wynoszącego 65 lat, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
2) nabycia prawa do emerytury w wieku emerytalnym wynoszącym 65 lat,
o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli złożenie takiego wniosku
nie jest wymagane, lub
3) osiągnięcia wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat, o którym mowa w art.
24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, przez osoby, które miały ustalone prawo do
okresowej emerytury kapitałowej do dnia poprzedzającego osiągnięcie tego
wieku.
5. W przypadku osób będących członkami otwartego funduszu emerytalnego,
otwarty fundusz emerytalny jest obowiązany zawiadomić Zakład o osobach, na rzecz
których nastąpił podział środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu
emerytalnym w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa albo śmierci osoby, dla
której Zakład prowadzi subkonto, oraz o ich udziale w tych środkach, w terminie
14 dni od dnia dokonania tego podziału.
6. Dane dotyczące osób, o których mowa w ust. 5, obejmują imię i nazwisko,
numer PESEL i numer NIP, o ile osoby mają obowiązek posługiwania się tym
numerem na podstawie przepisów o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników
i płatników, oraz adres i miejsce zamieszkania. Jeżeli członkowi otwartego funduszu
emerytalnego nie nadano numeru PESEL i numeru NIP lub jednego z nich, dane
obejmują serię i numer dowodu osobistego lub paszportu.
7. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 5, otwarty fundusz emerytalny
podaje dodatkowo informacje o:
1) żądaniu małżonka, o którym mowa w ust. 3;
2) terminach wypłaty rat – jeżeli wypłata w otwartym funduszu emerytalnym
następuje w ratach.
8. W terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 5, Zakład:
1) część składek przypadających małżonkowi w wyniku podziału składek
zewidencjonowanych na subkoncie ewidencjonuje na subkoncie tego małżonka
jako składki, odpowiednio na dzień ustania wspólności majątkowej albo dzień
śmierci ubezpieczonego;
2) część składek przypadających uprawnionym w wyniku podziału składek
zewidencjonowanych na subkoncie wypłaca bezpośrednio tym uprawnionym
w takiej formie, w jakiej następuje wypłata w otwartym funduszu emerytalnym.
9. Osobie, której Zakład założył subkonto na podstawie ust. 2, jest dokonywana
jednorazowa wypłata składek zewidencjonowanych na subkoncie, w przypadku gdy
otwarty fundusz emerytalny dokonał tej osobie jednorazowej wypłaty środków
zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, na podstawie
art. 129a ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
10. Otwarty fundusz emerytalny jest obowiązany zawiadomić Zakład
o dokonaniu jednorazowej wypłaty środków zgromadzonych na rachunku w otwartym
funduszu emerytalnym, o której mowa w ust. 9, w terminie 14 dni od dnia dokonania
tej wypłaty. Przepis ust. 6 stosuje się odpowiednio.
11. Zakład dokonuje jednorazowej wypłaty składek zewidencjonowanych na
subkoncie w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 10.
11a. W przypadku osób niebędących członkami otwartego funduszu
emerytalnego podziału, o którym mowa w ust. 1, dokonuje Zakład, stosując
odpowiednio przepisy art. 82, art. 83, art. 126–129a, art. 131 i art. 132 ustawy z dnia
28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
12. Przepisy ust. 1–11a stosuje się odpowiednio w przypadku ustania wspólności
majątkowej w czasie trwania małżeństwa albo umownego wyłączenia lub
ograniczenia wspólności ustawowej między osobą, dla której Zakład prowadzi
subkonto, a jej małżonkiem.

Art. 40f. (uchylony).

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych art. 40

Załącznik