Art. 342. 1. Należności podlegające zaspokojeniu z funduszów masy
upadłości dzieli się na następujące kategorie:
1) kategoria pierwsza – przypadające za czas przed ogłoszeniem upadłości
należności ze stosunku pracy, z wyjątkiem roszczeń z tytułu wynagrodzenia
reprezentanta upadłego lub wynagrodzenia osoby wykonującej czynności
związane z zarządem lub nadzorem nad przedsiębiorstwem upadłego,
należności rolników z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego
gospodarstwa rolnego, należności alimentacyjne oraz renty z tytułu
odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub
śmierci i renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia
na dożywotnią rentę, przypadające za trzy ostatnie lata przed ogłoszeniem
upadłości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne
w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695 i 875) oraz należności
powstałe w postępowaniu restrukturyzacyjnym z czynności zarządcy albo
należności powstałe z czynności dłużnika dokonanych po otwarciu
postępowania restrukturyzacyjnego niewymagających zezwolenia rady
wierzycieli albo zgody nadzorcy sądowego lub dokonanych za zezwoleniem
rady wierzycieli albo zgodą nadzorcy sądowego, jeżeli upadłość ogłoszono
w wyniku rozpoznania uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości jak
również należności z tytułu kredytu, pożyczki, obligacji, gwarancji lub
akredytyw lub innego finansowania przewidzianego układem przyjętym
w postępowaniu restrukturyzacyjnym i udzielonego w związku
z wykonaniem takiego układu, jeżeli upadłość ogłoszono w wyniku
rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego nie później niż trzy
miesiące po prawomocnym uchyleniu układu;
2) kategoria druga – inne należności, jeżeli nie podlegają zaspokojeniu w innych
kategoriach, w szczególności podatki i inne daniny publiczne oraz pozostałe
należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne;
3) kategoria trzecia – odsetki od należności ujętych w wyższych kategoriach
w kolejności, w jakiej podlega zaspokojeniu kapitał, a także sądowe
i administracyjne kary grzywny oraz należności z tytułu darowizn i zapisów;
4) kategoria czwarta – należności wspólników albo akcjonariuszy z tytułu
pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach, w szczególności
dostawy towaru z odroczonym terminem płatności, dokonanej na rzecz upadłego będącego spółką kapitałową w okresie pięciu lat przed ogłoszeniem
upadłości, wraz z odsetkami.
5) (uchylony)
2. (uchylony)
3. Przepisy dotyczące zaspokojenia należności ze stosunku pracy stosuje się
odpowiednio do roszczeń Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
o zwrot z masy upadłości świadczeń wypłaconych przez Fundusz pracownikom
upadłego.
4. (uchylony)
5. Przepisu ust. 1 pkt 4 nie stosuje się do:
1) należności z tytułu pożyczek oraz innych czynności prawnych o podobnych
skutkach dokonanych w toku postępowania restrukturyzacyjnego, jak
również w ramach wykonania układu;
2) należności z tytułu pożyczek oraz innych czynności prawnych o podobnych
skutkach dokonanych przez wspólników albo akcjonariuszy dysponujących
mniej niż 10% głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym
zgromadzeniu spółki, chyba że są oni członkami organów spółki lub
faktycznie prowadzą jej sprawy;
3) należności wspólnika albo akcjonariusza, który stał się nim w wyniku
konwersji wierzytelności na udziały lub akcje dokonanej w ramach zawartego
układu, z tytułu pożyczek oraz innych czynności prawnych o podobnych
skutkach dokonanych przed taką konwersją.
6. Do pożyczek lub innych czynności prawnych o podobnych skutkach
dokonanych przez podmiot, który dysponuje bezpośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu w spółce kapitałowej lub dysponuje bezpośrednio większością głosów w spółce osobowej, będącej
wspólnikiem albo akcjonariuszem upadłej spółki, która otrzymała pożyczkę lub
była beneficjentem czynności prawnej o podobnych skutkach, przepisy ust. 1 pkt 4
i ust. 5 stosuje się odpowiednio.

Art. 342a. 1. Jeżeli upadły jest osobą fizyczną i w skład masy upadłości
wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły,
a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób
pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się
upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu
mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do
dwudziestu czterech miesięcy.
2. Kwotę, o której mowa w ust. 1, na wniosek upadłego, określa sędzia-
-komisarz, biorąc pod uwagę potrzeby mieszkaniowe upadłego, w tym liczbę osób
pozostających na jego utrzymaniu, zdolności zarobkowe upadłego, sumę uzyskaną
ze sprzedaży lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego oraz opinię
syndyka. Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie.
3. Jeżeli fundusze masy upadłości na to pozwalają, a opuszczony przez
upadłego lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny nie został jeszcze zbyty,
sędzia-komisarz może przyznać upadłemu zaliczkę na poczet kwoty, o której mowa
w ust. 1.

Prawo upadłościowe art. 342