Art. 31. 1. Przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych
podejmowanych przez Żandarmerię Wojskową w granicach zadań określonych
w art. 4 ust. 1 oraz w stosunku do osób wskazanych w art. 3 ust. 2 pkt 1, 3, 5 i 6,
w celu zapobieżenia, wykrycia, ustalenia sprawców oraz uzyskania i utrwalenia
dowodów, umyślnych przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego:
1) przeciwko pokojowi i ludzkości,
2) przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, z wyjątkiem przestępstw określonych
w art. 127–132 Kodeksu karnego,
3) przeciwko życiu, określonych w art. 148–150 Kodeksu karnego,
4) określonych w art. 140, art. 156 § 1 i 3, art. 163 § 1 i 3, art. 164 § 1, art. 165 § 1
i 3, art. 166, art. 167, art. 171 § 1, art. 173 § 1 i 3, art. 189, art. 189a, art. 200,
art. 200a, art. 202 § 3 i 4, art. 211a, art. 223, art. 228 § 1 i 3–5, art. 229 § 1 i 3–5,
art. 230 § 1, art. 230a § 1, art. 231 § 1 i 2, art. 232, art. 233 § 1, 1a, 4 i 6, art. 234,
art. 235, art. 236 § 1, art. 238, art. 239 § 1, art. 240 § 1, art. 245, art. 246, art. 252
§ 1–3, art. 258, art. 263 § 1 i 2, art. 265, art. 269, art. 270a § 1 i 2, art. 271a § 1 i 2, art. 277a § 1, art. 280–282, art. 285 § 1, art. 286 § 1 i 2, art. 299 § 1–6, art. 305, art. 310 § 1, 2 i 4, art. 339 § 2, art. 345 § 2 i 3 oraz art. 358 § 2 Kodeksu karnego,
5) skarbowych, jeżeli wartość przedmiotu czynu lub uszczuplenie należności
publicznoprawnej przekraczają pięćdziesięciokrotną wysokość najniższego
wynagrodzenia za pracę określonego na podstawie odrębnych przepisów,
6) określonych w art. 8 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Przepisy wprowadzające
Kodeks karny (Dz. U. poz. 554 i 1083, z 1998 r. poz. 715, z 2009 r. poz. 1149
i 1589 oraz z 2010 r. poz. 626),
6a) określonych w rozdziale 11 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków
i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2067 i 2245 oraz z 2019 r. poz. 730
i 1696), w rozdziale 5 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie
archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2020 r. poz. 164), w rozdziale 6 ustawy z dnia
25 maja 2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury (Dz. U. z 2019 r. poz.
1591), w rozdziale 5a ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U.
z 2019 r. poz. 917 i 1726) oraz w rozdziale 11a ustawy z dnia 27 czerwca 1997
r. o bibliotekach (Dz. U. z 2019 r. poz. 1479),
7) określonych w art. 43 i art. 44 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu,
przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. z 2019
r. poz. 1405),
8) określonych w art. 53 ust. 1, art. 55 ust. 1, art. 56 ust. 1, art. 58 ust. 1,
art. 59 ust. 1, art. 62 ust. 1 oraz art. 62b ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r.
o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2019 r. poz. 852, 1655 i 1818 oraz z
2020 r. poz. 322),
9) ściganych na mocy umów międzynarodowych ratyfikowanych za uprzednią
zgodą wyrażoną w ustawie, określonych w polskiej ustawie karnej,
10) o których mowa w pkt 1–9 lub, o których mowa w art. 45 § 2 Kodeksu karnego
albo art. 33 § 2 Kodeksu karnego skarbowego – w celu ujawnienia mienia
zagrożonego przepadkiem w związku z tymi przestępstwami
– gdy inne środki okazały się bezskuteczne albo będą nieprzydatne, wojskowy sąd
okręgowy, na pisemny wniosek Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej,
złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Prokuratora Generalnego, lub na pisemny
wniosek komendanta oddziału Żandarmerii Wojskowej, złożony po uzyskaniu zgody
Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej i pisemnej zgody właściwego zastępcy prokuratora okręgowego do spraw wojskowych, może, w drodze
postanowienia, zarządzić kontrolę operacyjną.
1a. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, przedstawia się wraz z materiałami
uzasadniającymi potrzebę zastosowania kontroli operacyjnej.
2. Pisemną zgodę komendantowi oddziału Żandarmerii Wojskowej, o którym
mowa w ust. 1, wydaje zastępca prokuratora okręgowego do spraw wojskowych
właściwy ze względu na siedzibę tego komendanta.
3. Postanowienie, o którym mowa w ust. 1, wydaje wojskowy sąd okręgowy
właściwy miejscowo ze względu na siedzibę organu Żandarmerii Wojskowej
składającego wniosek.
4. W przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy mogłoby to spowodować utratę
informacji lub zatarcie albo zniszczenie dowodów przestępstwa:
1) Komendant Główny Żandarmerii Wojskowej, po uzyskaniu pisemnej zgody
Prokuratora Generalnego,
2) komendant oddziału Żandarmerii Wojskowej, po poinformowaniu Komendanta
Głównego Żandarmerii Wojskowej i po uzyskaniu pisemnej zgody prokuratora,
o którym mowa w ust. 2,
może zarządzić kontrolę operacyjną, zwracając się jednocześnie do właściwego
miejscowo wojskowego sądu okręgowego z wnioskiem o wydanie postanowienia
w tej sprawie. W razie nieudzielenia przez sąd zgody w terminie 5 dni od dnia zarządzenia kontroli operacyjnej, organ zarządzający wstrzymuje kontrolę operacyjną
oraz dokonuje protokolarnego, komisyjnego zniszczenia materiałów zgromadzonych
podczas jej stosowania.
5. (uchylony)
6. W przypadku zarządzenia kontroli operacyjnej wobec osoby podejrzanej lub
oskarżonego, we wniosku organu Żandarmerii Wojskowej o zarządzenie kontroli
operacyjnej, zamieszcza się informację o toczącym się wobec tej osoby postępowaniu.
7. Kontrola operacyjna prowadzona jest niejawnie i polega na:
1) uzyskiwaniu i utrwalaniu treści rozmów prowadzonych przy użyciu środków
technicznych, w tym za pomocą sieci telekomunikacyjnych;
2) uzyskiwaniu i utrwalaniu obrazu lub dźwięku osób z pomieszczeń, środków
transportu lub miejsc innych niż miejsca publiczne;
3) uzyskiwaniu i utrwalaniu treści korespondencji, w tym korespondencji
prowadzonej za pomocą środków komunikacji elektronicznej;
4) uzyskiwaniu i utrwalaniu danych zawartych w informatycznych nośnikach
danych, telekomunikacyjnych urządzeniach końcowych, systemach
informatycznych i teleinformatycznych;
5) uzyskiwaniu dostępu i kontroli zawartości przesyłek.
8. Wniosek organu Żandarmerii Wojskowej, o którym mowa w ust. 1,
o zarządzenie przez sąd wojskowy kontroli operacyjnej powinien zawierać
w szczególności:
1) numer sprawy i jej kryptonim;
2) opis przestępstwa z podaniem jego kwalifikacji prawnej;
3) okoliczności uzasadniające potrzebę zastosowania kontroli operacyjnej, w tym
stwierdzonej bezskuteczności lub nieprzydatności innych środków;
4) dane osoby lub inne dane pozwalające na jednoznaczne określenie podmiotu lub
przedmiotu, wobec którego stosowana będzie kontrola operacyjna, ze
wskazaniem miejsca lub sposobu jej stosowania;
5) cel, czas i rodzaj prowadzonej kontroli operacyjnej, o której mowa w ust. 7.
9. Kontrolę operacyjną zarządza się na okres nie dłuższy niż 3 miesiące.
Wojskowy sąd okręgowy może, na pisemny wniosek Komendanta Głównego
Żandarmerii Wojskowej lub komendanta oddziału Żandarmerii Wojskowej, złożony
po uzyskaniu pisemnej zgody Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej
i właściwego prokuratora do spraw wojskowych, na okres nie dłuższy niż kolejne
3 miesiące, wydać postanowienie o jednorazowym przedłużeniu kontroli operacyjnej,
jeżeli nie ustały przyczyny zarządzenia tej kontroli.
10. W uzasadnionych przypadkach, gdy podczas stosowania kontroli operacyjnej
pojawią się nowe okoliczności istotne dla zapobieżenia lub wykrycia przestępstwa
albo ustalenia sprawców i uzyskania dowodów przestępstwa, wojskowy sąd okręgowy
właściwy miejscowo ze względu na siedzibę wnioskującego organu Żandarmerii
Wojskowej, na pisemny wniosek Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej lub
komendanta oddziału Żandarmerii Wojskowej, złożony po uzyskaniu pisemnej zgody
Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej oraz właściwego prokuratora do
spraw wojskowych, może, również po upływie okresów, o których mowa w ust. 9,
wydawać kolejne postanowienia o przedłużeniu kontroli operacyjnej na następujące
po sobie okresy, których łączna długość nie może przekraczać 12 miesięcy.
10a. Komendant Główny Żandarmerii Wojskowej albo komendant oddziału
Żandarmerii Wojskowej może upoważnić swojego zastępcę do składania wniosków, o których mowa odpowiednio w ust. 1, 4, 9 i 10, lub do zarządzania kontroli
operacyjnej w trybie ust. 4.
11. Do wniosków, o których mowa w ust. 4, 9 i 10, stosuje się odpowiednio
ust. 1a i 8. Sąd przed wydaniem postanowienia, o którym mowa w ust. 1, 4, 9 lub 10,
zapoznaje się z materiałami uzasadniającymi wniosek, w szczególności
zgromadzonymi podczas stosowania kontroli operacyjnej zarządzonej w tej sprawie.
12. Wnioski, o których mowa w ust. 1, 4, 9 i 10, wojskowy sąd okręgowy
rozpoznaje na posiedzeniu jednoosobowo, przy czym czynności sądu związane
z rozpoznaniem tych wniosków są wykonywane w warunkach przewidzianych dla
przekazywania, przechowywania i udostępniania informacji niejawnych oraz
z odpowiednim zastosowaniem przepisów wydanych na podstawie art. 181
§ 2 Kodeksu postępowania karnego. W posiedzeniu sądu może wziąć udział
wyłącznie prokurator do spraw wojskowych prokuratury okręgowej i przedstawiciel
organu Żandarmerii Wojskowej wnioskującego o zarządzenie kontroli operacyjnej.
13. Przedsiębiorca telekomunikacyjny, operator pocztowy oraz usługodawca
świadczący usługi drogą elektroniczną są obowiązani do zapewnienia na własny koszt
warunków technicznych i organizacyjnych umożliwiających prowadzenie przez
Żandarmerię Wojskową kontroli operacyjnej.
13a. Usługodawca świadczący usługi drogą elektroniczną będący
mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia
6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 i 1495) zapewnia
warunki techniczne i organizacyjne umożliwiające prowadzenie przez Żandarmerię
Wojskową kontroli operacyjnej stosownie do posiadanej infrastruktury.
14. Kontrola operacyjna powinna być zakończona niezwłocznie po ustaniu
przyczyn jej zarządzenia, najpóźniej jednak z upływem okresu, na który została
wprowadzona.
15. Organ Żandarmerii Wojskowej, o którym mowa w ust. 1, informuje
właściwego prokuratora do spraw wojskowych o wynikach kontroli operacyjnej po jej
zakończeniu, a na jego żądanie – również o przebiegu tej kontroli.
16. W przypadku uzyskania dowodów pozwalających na wszczęcie
postępowania karnego lub mających znaczenie dla toczącego się postępowania
karnego Komendant Główny Żandarmerii Wojskowej lub komendant oddziału
Żandarmerii Wojskowej przekazuje prokuratorowi, o którym mowa w ust. 1,
wszystkie materiały zgromadzone podczas stosowania kontroli operacyjnej.
W postępowaniu przed sądem, w odniesieniu do tych materiałów, stosuje się
odpowiednio art. 393 § 1 zdanie pierwsze Kodeksu postępowania karnego.
16a. (uchylony)
16b. (uchylony)
16c. (uchylony)
16d. (uchylony)
16e. (uchylony)
16f. W przypadku, gdy materiały, o których mowa w ust. 16:
1) zawierają informacje, o których mowa w art. 178 Kodeksu postępowania
karnego, Komendant Główny Żandarmerii Wojskowej albo komendant oddziału
Żandarmerii Wojskowej zarządza ich niezwłoczne, komisyjne i protokolarne
zniszczenie;
2) mogą zawierać informacje, o których mowa w art. 178a i art. 180 § 3 Kodeksu
postępowania karnego, z wyłączeniem informacji o przestępstwach, o których
mowa w art. 240 § 1 Kodeksu karnego, albo informacje stanowiące tajemnice
związane z wykonywaniem zawodu lub funkcji, o których mowa w art. 180
§ 2 Kodeksu postępowania karnego, Komendant Główny Żandarmerii
Wojskowej albo komendant oddziału Żandarmerii Wojskowej przekazuje
prokuratorowi do spraw wojskowych te materiały.
16g. W przypadku, o którym mowa w ust. 16f pkt 2, prokurator do spraw
wojskowych niezwłocznie po otrzymaniu materiałów, kieruje je do sądu, który
zarządził kontrolę operacyjną albo wyraził na nią zgodę w trybie określonym w ust. 4,
wraz z wnioskiem o:
1) stwierdzenie, które z przekazanych materiałów zawierają informacje, o których
mowa w ust. 16f pkt 2;
2) dopuszczenie do wykorzystania w postępowaniu karnym materiałów
zawierających informacje stanowiące tajemnice związane z wykonywaniem
zawodu lub funkcji, o których mowa w art. 180 § 2 Kodeksu postępowania
karnego, nieobjęte zakazami określonymi w art. 178a i art. 180 § 3 Kodeksu
postępowania karnego z wyłączeniem informacji o przestępstwach, o których
mowa w art. 240 § 1 Kodeksu karnego.
16h. Sąd, niezwłocznie po złożeniu wniosku przez prokuratora do spraw
wojskowych, wydaje postanowienie o dopuszczeniu do wykorzystania
w postępowaniu karnym materiałów, o których mowa w ust. 16g pkt 2, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona
na podstawie innego dowodu, a także zarządza niezwłoczne zniszczenie materiałów,
których wykorzystanie w postępowaniu karnym jest niedopuszczalne.
16i. Na postanowienie sądu w przedmiocie dopuszczenia do wykorzystania
w postępowaniu karnym materiałów, o których mowa w ust. 16g pkt 2, prokuratorowi
do spraw wojskowych przysługuje zażalenie. Do zażalenia stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu postępowania karnego.
16j. Organ Żandarmerii Wojskowej jest obowiązany do wykonania zarządzenia
sądu o zniszczeniu materiałów, o którym mowa w ust. 16h, oraz niezwłocznego,
komisyjnego i protokolarnego zniszczenia materiałów, których wykorzystanie
w postępowaniu karnym jest niedopuszczalne. Organ Żandarmerii Wojskowej
niezwłocznie informuje prokuratora, o którym mowa w ust. 16g, o zniszczeniu tych
materiałów.
17. Osobie, w stosunku do której była stosowana kontrola operacyjna, nie
udostępnia się materiałów zgromadzonych podczas tej kontroli. Przepis nie narusza
uprawnień wynikających z art. 321 Kodeksu postępowania karnego.
17a. Wojskowy sąd okręgowy, Prokurator Generalny, zastępca prokuratora
okręgowego do spraw wojskowych i organ Żandarmerii Wojskowej prowadzą rejestry
postanowień, pisemnych zgód, wniosków i zarządzeń dotyczących kontroli
operacyjnej oraz centralny rejestr kontroli operacyjnych. Rejestry prowadzi się
w formie elektronicznej, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych.
18. Zgromadzone podczas stosowania kontroli operacyjnej materiały
niezawierające dowodów pozwalających na wszczęcie postępowania karnego lub
niemające znaczenia dla toczącego się postępowania karnego podlegają
niezwłocznemu, protokolarnemu i komisyjnemu zniszczeniu. Zniszczenie materiałów
zarządza organ Żandarmerii Wojskowej, który wnioskował o zarządzenie kontroli
operacyjnej.
18a. O wydaniu i wykonaniu zarządzenia dotyczącego zniszczenia materiałów,
o których mowa w ust. 18, organ Żandarmerii Wojskowej jest obowiązany do
niezwłocznego poinformowania właściwego prokuratora, o którym mowa w ust. 1.
19. Na postanowienia sądu, o których mowa w:
1) ust. 1, 4, 9 i 10 – przysługuje zażalenie organowi Żandarmerii Wojskowej, który
złożył wniosek o wydanie tego postanowienia;
2) ust. 4 – przysługuje zażalenie właściwemu prokuratorowi, o którym mowa
w ust. 1.
Do zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.
20. Minister Obrony Narodowej, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości
oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki, określi, w drodze rozporządzenia,
sposób dokumentowania kontroli operacyjnej oraz przechowywania i przekazywania
wniosków i zarządzeń, a także przechowywania, przekazywania oraz przetwarzania
i niszczenia materiałów uzyskanych podczas stosowania tej kontroli, uwzględniając
potrzebę zapewnienia niejawnego charakteru podejmowanych czynności i uzyskanych
materiałów oraz wzory stosowanych druków i rejestrów.
21. Kontrola operacyjna, na którą Żandarmeria Wojskowa uzyskała zgodę,
w trybie określonym w niniejszej ustawie, jest realizowana, na wniosek Komendanta
Głównego Żandarmerii Wojskowej, przez Służbę Kontrwywiadu Wojskowego.
22. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze zarządzenia, sposób i tryb
realizacji wniosku Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej, o którym mowa
w ust. 21.

Ustawa o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych art. 31

DODAJ