Art. 126. 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:
1) żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym;
2) wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
3) rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
4) niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz
w uprawach rolnych;
5) bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim.
2. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści.
3. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania
wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony
środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.
4. Właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą
współdziałać z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku
narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw
i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi
przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1.
5. Współdziałanie, o którym mowa w ust. 4, może obejmować budowę urządzeń
lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom, finansowane z budżetu
właściwego miejscowo dyrektora parku narodowego lub regionalnego dyrektora
ochrony środowiska, w ramach zawartych umów cywilnoprawnych.
6. Odszkodowanie nie przysługuje:
1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;
2) jeżeli poszkodowany:
a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od
zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,
b) nie wyraził zgody na budowę przez regionalnego dyrektora ochrony
środowiska lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie
zabiegów zapobiegających szkodom;
3) za szkody:
a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do
gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,
b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na
jeden hektar uprawy,
c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych
wymogów agrotechnicznych,
d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt
gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca,
bez bezpośredniej opieki.
7. Szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, występujące w parkach
narodowych, strefach ochronnych zwierząt łownych oraz w rezerwatach przyrody
szacuje się oraz dokonuje wypłaty odszkodowań według zasad określonych
w rozdziale 9 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2018
r. poz. 2033 oraz z 2019 r. poz. 125, 730 i 897).
8. Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne w strefie ochronnej
zwierząt łownych należy do zadań Służby Parku Narodowego, a w rezerwatach
przyrody – do sprawującego nadzór nad rezerwatem.
9. Odszkodowania za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku
narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych są pokrywane ze środków parku
narodowego, a za szkody spowodowane w rezerwatach przyrody – ze środków
regionalnej dyrekcji ochrony środowiska.
10. W sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowań za szkody
wyrządzone przez zwierzęta, o których mowa w ust. 1, orzekają sądy powszechne.
11. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi,
w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób
wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory
dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy
zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny
rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.
12. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne niż
wymienione w ust. 1 gatunki zwierząt chronionych wyrządzających szkody, za które
odpowiada Skarb Państwa, kierując się potrzebą utrzymania ochrony gatunkowej
zwierząt zagrożonych wyginięciem i wyrządzających szkody w gospodarce
człowieka.

Ustawa o ochronie przyrody art. 126