Wyrok SA we Wrocławiu z 28 marca 2012 r. w sprawie o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego.

Teza Skuteczność potrącenia zależy bowiem od tego, czy istnieją wzajemne wierzytelności, oraz czy nadają się one do potrącenia.
Data orzeczenia 28 marca 2012
Data uprawomocnienia 28 marca 2012
Sąd Sąd Apelacyjny we Wrocławiu I Wydział Cywilny
Przewodniczący Ewa Głowacka
Tagi Potrącenie
Podstawa Prawna 498kc 840kpc 498kc 513kc 286kk 284kk 100kpc 6kc 233kpc 11kpc 385kpc 98kpc 391kpc 6xxx 12xxx

Rozstrzygnięcie
Sąd

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanej kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.



UZASADNIENIE


(...) Sp. z o.o. w likwidacji z siedzibą w K. w pozwie skierowanym przeciwko K. B. domagała się pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego, tj. wyroku Sądu Rejonowego w K. z dnia 6.08.2009 r., sygn. akt I C 675/07, wyroku Sądu Okręgowego w Ś. z dnia 26.01.2010 r., sygn. akt II Ca 721/09, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 12.03.2010 r. oraz postanowienia Sądu Okręgowego w Ś. z dnia 12.03.2010r., sygn. akt II Ca 721/09, którymi zasądzono od powódki: kwotę 64.472 zł z odsetkami ustawowymi od 17.11.2005 r. i kosztami procesu w wysokości 18.574,14 zł, kwotę 110 zł tytułem kosztów klauzuli wykonalności, kwotę 3600 zł tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego w egzekucji, kwotę 17.164,65 zł tytułem opłaty egzekucyjnej i wydatków gotówkowych w wysokości 28,25 zł. Wniosła również o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.


W odpowiedzi na pozew pozwana K. B. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych


Wyrokiem z dnia 2 listopada 2011 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu pozbawił wykonalności w części, tj. co do kwoty 80.559,78 zł tytuł wykonawczy obejmujący wyrok Sądu Rejonowego w K.z dnia 6 sierpnia 2009 r. w sprawie o sygn. akt I C 675/07 wraz z wyrokiem Sądu Okręgowego w Ś.z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie o sygn. akt II Ca 721/09, którym, postanowieniem z dnia 12 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Ś., w sprawie sygn. akt II Ca 721/09, nadał klauzulę wykonalności na rzecz wierzyciela K. B., na którą przeszło uprawnienie dotychczasowego wierzyciela (pkt I); a dalej idące powództwo oddalił (pkt II).


Sąd I instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych:


(...) Sp. z o.o. w likwidacji z siedzibą w K. prowadzi działalność gospodarczą - głownie hotele. Spółka ta została powołana w 1995 r. Udziałowcami spółki byli B. G., A. K., K. G. i Z. A.. Obecnie udziałowcami są K. B. (z domu G.) oraz A. K., który jest także likwidatorem spółki. W 1997 r. spółka kupiła obiekt hotelowy, który wymagał remontów i nakładów finansowych. Po powodzi, jaka miała miejsce tego roku w K., spółka borykała się z problemami finansowymi. Brakowało pieniędzy na inwestycje związaną z obiektem hotelowym, który kupiła spółka, a konieczny był remont kotłowni.


W dniu 15.05.1999 r. została zawarta umowa pożyczki w kwocie 22.500 zł między P. K. jako pożyczkodawcą a (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. jako pożyczkobiorcą reprezentowana przez prezesa - B. G.. Pożyczkobiorca zobowiązał się zwrócić pożyczkę do dnia 31 grudnia 2009 r.


Nakazem zapłaty z dnia 16.03.2005 r. Sąd Rejonowy w Ś. w postępowaniu nakazowym, sygn. akt I Nc 28/05 nakazał spółce (...) Sp. z o.o., aby zapłaciła P. K. kwotę 22.500 zł z odsetkami umownymi w wysokości 1% dziennie od dnia 1 stycznia 2000 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 418 zł tytułem kosztów procesu. Wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2007 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I C 21/07, Sąd Rejonowy w Ś. utrzymał w mocy powyższy nakaz zapłaty. Podstawą rozstrzygnięcia było ustalenie, że między P. K., a spółką (...) została zawarta umowa pożyczki z dnia 15.05.1999 r., P. K. w dniu podpisania umowy pożyczki przekazał spółce gotówką kwotę 22.500 zł, a w dokumentach spółki pożyczka została zaksięgowana jako pożyczka udziałowców spółki - B. G. i A. K.. Sąd ten ustalił również, że pieniądze zostały natychmiast zapłacone wykonawcom za usługi budowlane przy remoncie kotłowni w kupionym obiekcie hotelowym oraz w części przeznaczone na pokrycie bieżących kosztów. Sąd Okręgowy we W. II Wydział Cywilny prawomocnym wyrokiem z dnia 16.04.2008 r. na skutek apelacji wniesionej przez (...) Sp. z o.o. zmienił powyższy wyrok, w ten sposób, że nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym uchylił jedynie w części zasądzającej odsetki i zasądził odsetki ustawowe od dnia 1.01.2000 r. do dnia zapłaty, oddalając dalej idące żądanie pozwu, a także oddalił dalej idącą apelację i zasądził od spółki (...) na rzecz P. K. kwotę 192,18 zł zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.


(...) Sp. z o.o. zwróciła pożyczkę P. K., wraz z odsetkami i kosztami procesu, wpłacając mu w dniu 16.05.2008 r. kwotę 53.680,44 zł.


B. G. została oskarżona o to, że w dniu 21.12.2001 r. w K. w celu użycia za autentyczny sfałszowała dokument w postaci dowodu wypłaty „KW nr 5" wystawiony na nazwisko A. K., w ten sposób, że na dokumencie tym podrobiła jego podpis. Wyrokiem z dnia 21.07.2008r. Sąd Rejonowy w K.II Wydział Karny w sprawie o sygn. akt II K 128/08 uznał B. G. za winną popełnienia zarzuconego jej czynu, a także zasądził na rzecz oskarżyciela posiłkowego A. K. kwotę 1500 zł tytułem zwrotu poniesionych przez niego wydatków w toku procesu. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd ustalił, że dokument podrobiony przez B. G. został załączony do dokumentacji finansowej spółki celem wykazania rozchodów w raporcie rocznym. Sąd Okręgowy w Ś.wyrokiem z 7.11.2008 r. w sprawie o sygn. akt IV Ka 815/08 utrzymał w mocy powyższy wyrok.


Na podstawie umowy z dnia 19 grudnia 2008 r. A. K. dokonał przelewu na rzecz strony powodowej wierzytelności pieniężnej przysługującej mu w stosunku do B. G. w kwocie 1500 zł, wynikającej z wyroku Sądu Rejonowego w K.z 21.07.2008r., sygn. akt II K 128/08.


(...) Sp. z o.o. w likwidacji prowadzi przeciwko B. G. postępowania o zapłatę kwoty 7000 zł, pobranej z kasy spółki oraz o zapłatę odszkodowania za działanie na szkodę spółki.


W dniu 16.03.2010 r. strona powodowa skierowała do B. G. i K. B. oświadczenie o potrąceniu wzajemnych wierzytelności. W piśmie tym, powodowa spółka dokonała potrącenia z wierzytelności w stosunku do (...) Sp. z o.o. wynikającej z wyroku Sądu Rejonowego w K. z dnia 6.08.2009 r., sygn. akt I C 675/07 i Sądu Okręgowego w Ś.z dnia 26.01.2010 r., sygn. akt II Ca 721/09 w łącznej wysokości 113.722,36 zł (64.472 zł, odsetki 30.518,36 zł i koszty procesu 18.732 zł) następujących wierzytelności przysługujących (...) Sp. z o.o. w likwidacji:

1

1)  w stosunku do B. G. - wierzytelność objęta postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym przez Komornika Sądowego w O. G . O. na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Ś. w sprawie VII Pa 32/08 - pozostała należność główna z odsetkami 6330,60 zł;


2)  w stosunku do B. G. - wierzytelność wynikająca z wyroku Sądu Rejonowego w K.z dnia 9.09.2009 r., sygn. akt I C 790/09 i wyroku Sądu Okręgowego w Ś. z dnia 21.01.2010r., sygn. akt II Ca 790/09 w kwocie łącznie 37.084,59;


3)  w stosunku do K. B. - wierzytelność w łącznej kwocie 35.812,59 zł objęta postępowaniem sądowym w sprawie o sygn. akt I C 572/08 toczącej się przed Sądem Rejonowym dla W.;


4)  w stosunku do B. G. - wierzytelność w łącznej kwocie 16.021,21 zł, w tym należność główna w kwocie 7000 zł, odsetki w kwocie 7521,21 zł i koszty postępowania scedowane przez A.K. na rzecz powódki w kwocie 1500 zł - stwierdzone wyrokiem Sądu Rejonowego w K. w sprawie o sygn. akt II K 128/08;


5)  w stosunku do B. G. - wierzytelność w kwocie 66.003,41 zł wynikająca z jej działania na szkodę spółki, polegającego na niewpłaceniu do kasy spółki pożyczki pobranej od P. K., zaniechaniu obrony interesów spółki w sprawie wytoczonej przez P. K. przeciwko spółce, zakończonej ostatecznie wyrokiem Sądu Okręgowego we W. z dnia 16 kwietnia 2008r., sygn. akt II Ca 915/07, co spowodowało szkodę dla spółki w postaci konieczności zwrotu niedotrzymanej pożyczki w wysokości 22.500 zł, odsetek w kwocie 30.364,06 zł i kosztów procesu w kwocie 418,80 zł i 192 zł, a także odsetek od daty wydania wyroku, tj od dnia 16.05.2008r. w wysokości 12.322,97 zł.


W konsekwencji powodowa spółka oświadczyła, że na skutek potrącenia z wierzytelności K. B. w łącznej wysokości 113.722,36 zł, powyższych wierzytelności w kwocie 161.252,40 zł, wierzytelność pozwanej uległa umorzeniu w całości.


W odpowiedzi na oświadczenie o potrąceniu, w piśmie z dnia 30.03.2010 r. skierowanym do powodowej spółki, pełnomocnik K. B. oświadczył, że potrącenie jest bezskuteczne. Podał, że B. G. zbyła na rzecz K. B. wierzytelność względem (...) Sp. z o.o. wynikającą z wyroku Sądu Rejonowego wK. sygn. akt I C 675/07 oraz wyroku Sądu Okręgowego w Ś.w sprawie II Ca721/09. W przypadku przedstawionych do potrącenia wierzytelności należnych spółce w stosunku do B. G. brak jest zatem przesłanki wzajemności wierzytelności, niezbędnej do dokonania potrącenia.


Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Okręgowy uznał, iż powództwo w części zasługiwało na uwzględnienie.


W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy wskazał, iż zgodnie z art. 840 § 1 pkt 2 kpc, dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie. Do zdarzeń, wskutek których zobowiązanie wygasło lub nie może być egzekwowane zalicza się także potrącenie. Zgodnie z art. 498 § 2 kc, na skutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Chodzi tu przy tym tylko o te zdarzenia, które nastąpiły po powstaniu tytułu egzekucyjnego, bądź po zamknięciu rozprawy i spowodowały, że przymusowe egzekwowanie obowiązku dłużnika utraciło sens i nie ma już podstaw do dalszego chronienia interesów wierzyciela.


Warunek ten, zdaniem Sądu Okręgowego został w sprawie bezspornie spełniony, skoro powodowa spółka złożyła oświadczenie o potrąceniu już w toku egzekucji toczącej się na podstawie tytułu wykonawczego, którego dotyczy żądanie. Nie ma natomiast, zdaniem Sądu znaczenia, że możliwość potrącenia wzajemnych wierzytelności stron, co najmniej w części, istniała już w toku postępowania sądowego, które doprowadziło do powstania tytułu egzekucyjnego.


Jednocześnie Sąd Okręgowy ocenił, że nie był zasadny zarzut pozwanej, iż w przypadku przedstawionych do potrącenia wierzytelności przysługujących powódce w stosunku do B. G., brak jest podstawowej przesłanki potrącenia, a mianowicie wzajemności wierzytelności. Pozwana poniosła bowiem, że wierzytelności stwierdzone tytułem wykonawczym w wyniku umowy cesji zostały zbyte na rzecz pozwanej przez poprzedniego wierzyciela tj. B. G.. Zdaniem pozwanej, dłużnik nie mógł zatem potrącić wierzytelności, jakie aktualnie przysługują pozwanej, z wierzytelnościami, jakie przysługiwały mu wobec B. G..


Mając na uwadze wyniki postępowania dowodowego przeprowadzonego w sprawie, Sąd Okręgowy przyjął, że spółka (...) powzięła informację o przelewie dopiero z dniem doręczenia jej zawiadomienia o wszczęciu egzekucji w sprawie KM 564/10 (egzekucja z wniosku wierzyciela będącego nabywcą wierzytelności), tj. z dniem 22.03.2010 r. Zdaniem Sądu, zgodnie z przepisem art. 513 § 1 k.c. spółka (...) mogła zatem potrącić wierzytelności, jakie do tej daty przysługiwały jej względem B. G. i były wymagalne przed datą powzięcia wiadomości o przelewie.


Sąd Okręgowy wskazał ponadto, że niewątpliwie warunkiem skuteczności oświadczenia o potrąceniu składanego drugiej stronie, jeżeli chodzi o wzajemną wierzytelność potrącającego jest jednak jej skonkretyzowanie pod względem rodzajowym, terminowym i wartościowym, w tym dokładne określenie kwoty pieniężnej w jakiej ta wierzytelność się wyraża. Powódka takiego skonkretyzowania w złożonym pozwanej oświadczeniu dokonała, niemniej jednak Sad Okręgowy uznał, że w rozpoznawanej sprawie jedynie częściowo udowodniła, iż przysługują jej wzajemne wierzytelności przedstawione do potrącenia.


Sąd Okręgowy stwierdził, że skuteczne były potrącenia następujących wierzytelności:


1)  wierzytelności w stosunku do B. G., objętej postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym w sprawie KM 628/09 przez Komornika Sądowego w O. G . O. na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Ś. w sprawie VII Pa 32/08 w łącznej kwocie 6330,60 zł


2)  wierzytelności przysługującej powodowej spółce w stosunku do B. G., co do której orzekł Sąd Rejonowy w K. Wydział I Cywilny wyrokiem z dnia 9.09.2009 r. w sprawie o sygn. akt I C 580/08 zasądzając od pozwanej B. G. na rzecz strony powodowej (...) Sp. z o.o. kwotę 26.530 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 20 lipca 2008 r. w kwocie 5538,59 zł, a także kwotę 5016 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje wraz z klauzulą, zasądzone: wyrokiem Sądu Okręgowego w Ś. II Wydział Cywilny, sygn. akt II Ca 790/09 (łącznie: 37.084,59 zł).


3)  wierzytelność w stosunku do K. B. w łącznej wysokości 35.812,59 zł, stwierdzona wyrokiem Sądu Rejonowego dla W.(sygn. akt I C 572/08) i Sądu Okręgowego we W. (sygn. akt II Ca 1206/10), a także kosztów postępowania apelacyjnego w kwocie 1332 zł (II ACa 1206/10)


Zdaniem Sądu Okręgowego, powódka nie wykazała natomiast, że przysługiwała jej wierzytelność w stosunku do B. G. w łącznej kwocie 16.021 zł, jaka zdaniem powódki miała wynikać z wyroku z dnia 21.07.2008 r. w sprawie II K 128/08, w której B. G. została prawomocnie skazana za to, że w celu użycia za autentyczny sfałszowała dokument w postaci dowodu wypłaty KW nr 5 wystawiony na nazwisko A. Karagana, w ten sposób, iż na dokumencie tym podrobiła jego podpis. Zdaniem Sądu, powódka nie wykazała jednak w niniejszej sprawie, że przysługiwała jej wobec B. G. wierzytelność o zwrot kwoty 7000 zł z odsetkami, pobranej według twierdzeń powódki z kasy spółki. Z uzasadnienia wyroku z dnia 21.07.2008 r. w ww. sprawie II K 128/08 nie wynika bowiem, by B. G. pobrała na podstawie sfałszowanego dokumentu pieniądze z kasy spółki, a w żaden sposób powódka nie wykazała, że chodziło właśnie o kwotę 7000 zł. Po drugie, z rozważań Sądu zawartych w uzasadnieniu wyroku karnego, wynika, że szkoda w sprawie karnej nie mogła wystąpić, gdyż wówczas zarzut popełnienia przestępstwa, o jakie oskarżono B. G. obejmowałby również przestępstwo oszustwa (art. 286 kk.) lub przestępstwo sprzeniewierzenia (art. 284 § 2 kk.). Z aktu oskarżenia wynika natomiast, że materiały śledztwa dotyczące innych przestępstw na szkodę spółki (...) zostały wyłączone. Powódka nie powoływała jednak w tym zakresie żadnych wniosków dowodowych.


Sąd I instancji uznał, że nie została również wykazana w niniejszym postępowaniu wierzytelność w stosunku B. G., z tytułu działania na szkodę spółki, w łącznej wysokości 66.003,41 zł. Powódka twierdziła, że szkoda, polegała przede wszystkim na konieczności zwrotu przez spółkę pożyczki, której B. G., nie wpłaciła do kasy spółki. Jednak, zdaniem Sądu Okręgowego, w nakazie zapłaty z 16.03.2005 r. Sądu Rejonowego w Ś., w sprawie I Nc 28/05, wyroku Sądu Rejonowego w Ś. z 17.04.2007 r. w sprawie I C 21/07 oraz wyroku Sądu Okręgowego we W. z dnia 16.04.2008 r. II Ca 915/07 zostało prawomocnie stwierdzone, że pożyczka na podstawie umowy zawartej przez B. G. została spółce (...) udzielona przez P. K.. W ocenie Sądu, twierdzenie w niniejszym postępowaniu, że pożyczka nie została spółce udzielona, podważa prawomocność materialną wyroków w sprawach dotyczących zwrotu pożyczki, którymi związana jest zarówno powódka, jak i Sąd orzekający w niniejszej sprawie. Z kolei zarzut, że B. G. przeznaczyła pieniądze pochodzące z pożyczki dla własnych celów sprowadza się, zdaniem Sądu Okręgowego jedynie do nie popartych żadnymi dowodami twierdzeń powodowej spółki. B. G. konsekwentnie zeznawała bowiem (co zostało przyjęte jako podstawa ustaleń faktycznych w sprawie o zwrot pożyczki), że kwota ta została przeznaczona na zapłatę wykonawcom za usługi budowlane na rzecz spółki.


Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy stwierdził, że potrącenie zostało dokonane skutecznie jedynie co do kwoty 80.559,78 zł (tj. 6.330,60 zł + 37.084,59 zł + 35.812,59 zł + 1332 zł) i w tym zakresie wierzytelności wzajemne uległy umorzeniu. Dlatego też tytuł wykonawczy należało pozbawić wykonalności w tej części, o czym Sąd I instancji orzekł w punkcie I wyroku na podstawie art. 840 § 1 pkt 2 kpc.


W punkcie II wyroku Sąd Okręgowy oddalił dalej idące powództwo, tj. w pozostałym zakresie co do wierzytelności przedstawionych do potrącenia jako nieudowodnionych, co do kwoty 157,86 zł wyegzekwowanej w toku egzekucji KM 564/10 na rzecz wierzyciela oraz co do kosztów egzekucyjnych (zastępstwo adwokackie w egzekucji, opłata egzekucyjna i wydatki gotówkowe) jako należności nieobjętych tytułem wykonawczym, którego dotyczy żądanie.


W punkcie III wyroku, wobec częściowego uwzględnienia żądania, Sąd Okręgowy rozdzielił stosunkowo koszty procesu. Po dokonaniu potrącenia wzajemnych należności stron z tego tytułu, na podstawie art. 100 zd. drugie kpc., Sąd zasądził od pozwanej na rzecz strony powodowej z tytułu zwrotu kosztów procesu kwotę 4.048,60 zł (= 6.227,40 - 2.178,80 zł).


Apelację od powyższego wyroku wywiodła strona powodowa, która zaskarżając go w części - co do rozstrzygnięcia zawartego w pkt. II i III wyroku, zarzuciła mu naruszenie art. 6 k.c. w zw. z art. 498 § 2 k.c., poprzez błędne przyjęcie, że powódka nie wykazała zasadności potrącenia co do kwoty 7.000 zł, jak i 66.003,41 zł.


Wskazując na powyższy zarzut apelująca wniosła o zmianę wyroku w zaskarżonej części i pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego opisanego w pkt. I wyroku w całości; zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w I i II instancji według norm przepisanych oraz częściowe zwolnienie powódki od kosztów sądowych w postaci opłaty od apelacji.


W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. Wniosła także o dopuszczenie dowodów w postaci wyroku Sądu Rejonowego w K.Wydział I Cywilny z dnia 08.09.2011 r., sygn. akt: I C 294/11, oraz wyroku Sądu Okręgowego w Ś., II Wydział Cywilny Odwoławczy z dnia 22.12.2011 r. (sygn. akt. II Ca 781/11), wskazując jednocześnie, że powołanie ich w toku postępowania I instancyjnego nie było możliwe, ponieważ postępowanie o zapłatę kwoty 7000 zł przed Sądem Rejonowym w K. było w toku.


Sąd Apelacyjny ustalił dodatkowo:


(...) Sp. z o.o. w likwidacji przeciwko B. G. o zapłatę kwoty 7000 zł z tytułu odszkodowania za działanie na szkodę spółki zostało oddalone w całości wyrokiem Sądu Rejonowego w K.Wydziału I Cywilnego z dnia 08.09.2011 r. (sygn. akt: I C 294/11), a następnie Sąd Okręgowy w Ś.II Wydział Cywilny Odwoławczy wyrokiem z dnia 22.12.2011 r. (sygn. akt. II Ca 781/11) oddalił apelację strony powodowej od opisanego wyroku Sądu Rejonowego.


Dowód: -wyrok Sądu Rejonowego w K.z dnia 08.09.2011 r., sygn. akt: I C 294/11,


- wyrok Sądu Okręgowego w Ś. z dnia 22.12.2011 r., sygn. akt. II Ca 781/11


Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:


Apelacja nie miała uzasadnionych podstaw.


W tym miejscu wskazać należy, iż Sąd Apelacyjny przyjmuje ustalenia Sądu I instancji za własne jako prawidłowe i wyczerpujące. W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd I instancji dokonał oceny zebranego materiału dowodowego w granicach określonych art. 233 § 1 k.p.c. i wywiódł na tej podstawie właściwe wnioski oraz wydał odpowiadające prawu rozstrzygnięcie.


Rozważając podniesiony przez stronę powodową zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 6 k.c. w zw. z art. 498 § 2 k.c., Sąd Apelacyjny uznał, iż jest on niezasadny.


Istota sporu w niniejszej sprawie na etapie postępowania apelacyjnego sprowadzała się do oceny skuteczności złożonego przez stronę powodową oświadczenia o potrąceniu w zakresie wierzytelności strony powodowej w wysokości 7000 zł oraz 66.003,41 zł.


W ocenie Sądu Okręgowego, powództwo w tej części nie zasługiwało na uwzględnienie. Strona powodowa nie udowodniła bowiem, by doszło do potrącenia wzajemnych wierzytelności stron, skoro nie zdołała wykazać, że przysługiwały jej wobec B. G. sporne wierzytelności.


Sąd Apelacyjny podziela powyższe stanowisko Sądu I instancji, którego konsekwencją jest uznanie, iż w sprawie, co do wymienionych spornych wierzytelności nie wystąpiły przesłanki określone w art. 498 § 1 k.c., a zatem odpowiednie umorzenie wzajemnych wierzytelności stron nie nastąpiło (art. 498 § 2 k.c.).


Odnosząc się do zarzutów apelacji wskazać należy, iż wbrew twierdzeniom apelacji, wierzytelność o zwrot kwoty 7.000 zł wraz z odsetkami w kwocie 7.521,21 zł oraz z kosztami postępowania w wysokości 1500 zł – łącznie 16.021,21 zł, nie wynika z wyroku Sądu Rejonowego w K. sygn. akt II K 128/08 wraz z uzasadnieniem. Bezspornie powyższa sprawa dotyczyła bowiem popełnionego przez B. G. przestępstwa sfałszowania dokumentu wypłaty KW nr 5 wystawionego na nazwisko A. K., za które B. G. została skazana prawomocnym wyrokiem, którego ustaleniami sąd w postępowaniu cywilnym był związany, stosownie do przepisu art. 11 k.p.c.


W uzasadnieniu powyższego wyroku Sądu Rejonowego w K. sygn. akt II K 128/08, znalazło się wprawdzie stwierdzenie, iż B. G. podrobiła dokument KW nr 5 w celu użycia go jako autentycznego, tj. w celu potwierdzenia dokonania zwrotu pożyczki, a następnie dołączono tenże dokument do dokumentacji (...) spółki (...) celem wykazania rozchodów w raporcie rocznym (k. 150), jednak powyższe ustalenie, jak słusznie zwrócił uwagę Sąd I instancji, nie jest tożsame z twierdzeniem strony powodowej, iż B. G. pobrała z kasy spółki kwotę 7.000 zł, której następnie nie zwróciła.


Wobec zatem braku wniosków dowodowych mających wykazać istnienie powyższej wierzytelności, Sąd Okręgowy prawidłowo oddalił powództwo, uznając iż nie doszło do skutecznego potrącenia w tym zakresie. Skuteczność potrącenia zależy bowiem od tego, czy istnieją wzajemne wierzytelności, oraz czy nadają się one do potrącenia, odpowiadając wymaganiom art. 498 § 1 k.c. W sprawie nie zostało wykazane istnienie spornej wierzytelności, tym samym nie można było uznać, iż spełnione zostały wszystkie przesłanki z art. 498 k.c.


W tym miejscu podzielić należy uwagi Sądu I instancji, co do niekonsekwencji działań strony powodowej, która w niniejszym procesie wywodziła, że wierzytelność o zapłatę 7.000 zł umorzyła się wskutek potrącenia jej z wierzytelności dochodzonych na podstawie tytułu wykonawczego, którego dotyczy żądanie, a jednocześnie pozwem z dnia 17.02.2011 r. przed Sądem Rejonowym w K.wytoczyła powództwo o zapłatę kwoty 7.000 zł przeciwko B. G., wskazując na tożsame okoliczności mające wynikać z wyroku Sądu Rejonowego w K. sygn. akt II K 128/08. Powództwo zostało oddalone w całości wyrokiem Sądu Rejonowego w K., Wydziału I Cywilnego z dnia 08.09.2011 r. (sygn. akt: I C 294/11), a następnie wyrok ten został utrzymany w mocy orzeczeniem Sądu Okręgowego w Ś.II Wydziału Cywilnego Odwoławczego z dnia 22.12.2011 r. (sygn. akt. II Ca 781/11). Powyższe prawomocne wyroki potwierdzają, iż oświadczenie strony powodowej o potrąceniu wierzytelności w kwocie 7000 zł było nieskuteczne, gdyż stronie powodowej taka wierzytelność w ogóle nie przysługiwała.


Sąd Okręgowy prawidłowo również ocenił, iż w niniejszym postępowaniu nie została wykazana wierzytelność w stosunku do B. G., z tytułu działania na szkodę spółki, w łącznej wysokości 66.003,41 zł.


Swoje ustalenia w tym zakresie Sąd Okręgowy oparł na dowodach z dokumentów - nakazie zapłaty z 16.03.2005r. Sądu Rejonowego w Ś.w sprawie I Nc 28/05, wyroku Sądu Rejonowego w Ś.z 17.04.2007r. w sprawie I C 21/07 oraz wyroku Sądu Okręgowego we W. dnia 16.04.2008r. II Ca 915/07, w których zostało prawomocnie stwierdzone, że pożyczka na podstawie umowy zawartej przez B. G. została spółce (...) udzielona przez P. K..


Powodowa spółka twierdziła, iż kwotę uzyskaną z pożyczki spółka nigdy nie otrzymała, zaś pieniądze te pobrała od pożyczkodawcy B. G. i przeznaczyła je na własne cele. Trafnie jednak ocenił Sąd I instancji, iż materiał dowodowy zebrany w sprawie nie potwierdza twierdzeń strony powodowej, zaś z uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego w Ś.w sprawie I C 21/07 wynikają wnioski przeciwne, tj. że w dniu podpisania umowy pożyczki P. K. przekazał spółce gotówką kwotę 22.500 zł, która w dokumentach spółki została zaksięgowana jako pożyczka udziałowców spółki, a następnie kwota ta została przeznaczona na zapłatę wykonawcom za usługi budowlane na rzecz spółki. Wprawdzie rację ma apelujący, iż w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy nie był związany powyższymi ustaleniami, jednak podkreślenia wymaga, że zgodnie z regułą dowodową wyrażoną w art. 6 kc obowiązek udowodnienia odmiennych okoliczności spoczywał na stronie powodowej. I tak np., jeśli strona powodowa powoływała się na brak ujęcia kwoty pożyczki w bilansach spółki, to winna je przedłożyć.


Brak inicjatywy dowodowej skutkował oddaleniem powództwa, także w zakresie żądania ewentualnego – uznania potrącenia wierzytelności powodowej spółki w kwocie 30.364,06 zł zapłaconej przez spółkę (...) z tytułu odsetek ustawowych od kwoty pożyczki oraz kosztów procesu w kwocie 610,80 zł. Także bowiem i w tym zakresie strona powodowa nie udowodniła przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej B. G., a w szczególności związku przyczynowego pomiędzy działaniem ówczesnej prezes spółki a powstaniem rzekomej szkody w majątku spółki. Twierdząc, że istniała możliwość wcześniejszej spłaty pożyczki i uniknięcia tym samym zapłaty odsetek, strona powodowa nie przedłożyła chociażby dokumentacji księgowej za sporny okres, którą wykazałby kondycję finansową spółki. Nie wykazała także, że B. G. świadomie zataiła fakt zawarcia umowy pożyczki. Twierdzenia wynikające z przesłuchania prezesa powodowej spółki okazały się zaś niewystarczające dla uznania istnienia oraz wymagalności tejże wierzytelności.


Sąd Apelacyjny, przy braku zastrzeżenia powoda, oddalił jego wniosek


o przeprowadzenie dowodu z treści wyroku Sądu Okręgowego we W.z dnia 3 lutego 2012r. w sprawie II Ca 1121/11. Mocą tego wyroku uznano za bezskuteczną w całości wobec powoda umowę cesji wierzytelności zawartą w dniu 28 grudnia 2009r. pomiędzy B. G. a K. B. – jej przedmiotem było przeniesienie wierzytelności w kwocie 59.000zł wraz z odsetkami i kosztami wynikającymi z wyroku Sądu Rejonowego w K.wydanego w sprawie I C 675/07 i Sądu Okręgowego w Ś.wydanego w sprawie II Ca 721/09. Powyższa wierzytelność pieniężna nie została objęta potrąceniem, w wyniku którego pozbawiono wykonalności tytuł wykonawczy do kwoty 80.559,78zł ( na tę kwotę złożyły się, stwierdzone odpowiednimi wyrokami cytowanymi w uzasadnieniu niniejszego wyroku, kwoty 6.330,60zł + 37.084,59zł + 35.812,59zł +1.332zł ).


Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny oddalił apelację strony powodowej na podstawie art. 385 k.p.c., orzekając o kosztach postępowania przed Sądem II instancji na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz na podstawie § 6 pkt 6 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348).


mw

Wyszukiwarka