Data orzeczenia | 3 września 2019 |
---|---|
Data uprawomocnienia | 3 września 2019 |
Sąd | Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny |
Przewodniczący | sędzia Cezariusz Baćkowski |
Tagi | Dowody |
Podstawa Prawna | 7kpk 286kk 294kk 4kk 72kk 423kpk 457kpk 69kk 70kk 627kpk 630kpk 624kpk 17oplaty-w-sprawach-karnych 7kpk 410kpk 46kk 49kpk 424kpk 17kpk 414kpk 167kpk 366kpk 170kpk 2kpk 427kpk 438kpk 455kpk 78kk 425kpk 413kpk 4kpk 633kpk 673kpk 16xxx 15xxx 11xxx 17xxx 634kpk |
I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
- w punkcie II części rozstrzygającej na zasadzie
- na podstawie
II. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,
III. zasądza od oskarżonej G. S. na rzecz oskarżyciela posiłkowego P. R. 600 złotych tytułem zwrotu części wydatków związanych z udziałem pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym,
IV. zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa 10 złotych wydatków postępowania odwoławczego.
Zważywszy na zakres wniosku o sporządzenie uzasadnienia złożonego przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego pisemne motywy ograniczono do rozstrzygnięcia o karze co do czynu przypisanego w punkcie II części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku i całości rozstrzygnięcia w zakresie czynu opisanego w punkcie I części wstępnej zaskarżonego wyroku
G. S. została oskarżona o to, że:
I. w dniu 17 lutego 2015 roku w D. woj. (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem P. R. poprzez wprowadzenie w/w w błąd w zakresie możliwości wywiązania się z zawartej w dniu 17 lutego 2015 roku umowy na wykonanie dla firmy (...) znajdującej się w D., systemu bateryjnego chowu kur Euro 2012 na 43.808 sztuk kur niosek i niedokonanie zapłaty tytułem wymienionej umowy kwoty 2.089.818,24 zł na szkodę P. R.;
xii.0.i.to jest o czyn z
II. w dniu 28 kwietnia 2015 roku w D. woj. (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem P. R. poprzez wprowadzenie w/w w błąd w zakresie możliwości wywiązania się z zawartej dnia 28 kwietnia 2015 roku umowy pożyczki na kwotę 650.000 zł i niedokonanie zwrotu części pożyczki to jest kwoty 300.000 zł na szkodę P. R.;
to jest o czyn z
Sąd Okręgowy w Świdnicy wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2019 r., sygn. akt III K 70/18:
I. uniewinnił oskarżoną G. S. od zarzutu popełnienia czynu opisanego w punkcie I. części wstępnej wyroku,
II. oskarżoną G. S. uznał za winną tego, że w dniu 28 kwietnia 2015 roku w D., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła pokrzywdzonego P. R. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem polegającego na udzieleniu przez niego między innymi G. S. pożyczki w wysokości 650.000 złotych, przy czym uczyniła to za pomocą wprowadzenia go w błąd przez niezgodne z prawdą, w obliczu jej ówczesnej sytuacji majątkowej, zapewnienie go, iż pożyczka zostanie spłacona z przysługującej oskarżonej wierzytelności z tytułu podatku od towarów i usług, to jest popełnienia występku z
III. na podstawie
IV. na podstawie
V. na podstawie
VI. na podstawie
Apelacje od tego wyroku wnieśli oskarżyciel posiłkowy P. R. za pośrednictwem pełnomocnika i oskarżona za pośrednictwem obrońcy.
Obrońca zaskarżył wyrok co do winy w zakresie czynu z
1. naruszenie przepisu postępowania mającego wpływ na wynik rozstrzygnięcia, tj.
2. obrazę prawa materialnego, tj.
Podnosząc powyższe zarzuty, apelujący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie poprzez uniewinnienie oskarżonej od przypisanego jej w pkt II wyroku czynu.
Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zaskarżył wyrok w całości zarzucając:
I. rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało istotny wpływ na treść orzeczenia, a to:
1. naruszenie
II. obrazę przepisu prawa procesowego, który miał wpływ na treść orzeczenia, a to:
1. naruszenie
2. naruszenie
3. naruszenie
4. naruszenie
5. naruszenie
6. naruszenie
7. naruszenie
8. naruszenie
9. naruszenie
10. naruszenie
11. naruszenie
12. naruszenie
13. naruszenie
14. naruszenie
III. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a który to błąd miał wpływ na treść orzeczenia:
1. polegającym na błędnym przyjęciu, że oskarżona nie dokonała zarzucanego jej czynu, w sytuacji w której z zebranych w sprawie dowodów, wynika że w momencie wnioskowania o kredyty i w czasie przed zawarciem umowy o montaż systemu bateryjnego chowu kur – oskarżona nie wspomniała pokrzywdzonemu o jej zadłużeniu i niewypłacalności, a tym samym wprowadziła pokrzywdzonego w błąd co do możliwości zapłaty za umówione dzieło.
2. polegającym na błędnym przyjęciu, że oskarżona nie dokonała zarzucanego jej czynu, w sytuacji w której z zebranych w sprawie dowodów, wynika że w momencie zawierania umowy o montaż systemu bateryjnego chowu kur – oskarżona przed zawarciem umowy z dnia 17 lutego 2015 r. nie mówiła o prowadzonych wobec niej postępowaniach egzekucyjnych.
3. polegający na przyjęciu, że oskarżona nie nosiła się z zamiarem bezpośrednim doprowadzenia pokrzywdzonego P. R. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenie go w błąd, co do możliwości zapłaty za zainstalowanie systemu bateryjnego chowu kur, lecz zamierzała podjąć ryzykowną grę, której świadomym uczestnikiem stał się pokrzywdzony P. R., w sytuacji w której oskarżona zobowiązała się do zapłaty za materiały oraz montaż systemu bateryjnego ze zwrotu podatku VAT bądź ze sprzedaży zboża, bądź z dopłat unijnych, a prawidłowo oceniony materiał dowodowy powinien prowadzić do wniosku, że oskarżona G. S. wprowadziła pokrzywdzonego w błąd, co do braku możliwości zwrotu VAT-u z uwagi na narażenie zajęciem zwrotu mając na uwadze liczne toczące się postępowania egzekucyjne, o których oskarżona nie wspomniała pokrzywdzonemu.
4. polegający na ustaleniu przez Sąd, iż pokrzywdzony miał świadomość, że oskarżona nie dysponowała środkami pozwalającymi jej na zapłatę za montaż klatek i w związku z tym pokrzywdzony był świadom faktu, że warunkiem zapłaty za wykonaną pracę jest uzyskanie finansowania inwestycji z kredytu na modernizację, w sytuacji w której z zeznań pokrzywdzonego P. R. wynika, że : „w dniu zawarcia przez mnie z G. S. umowy na montaż klatek kur zapewniał mnie G. S. o swojej wypłacalności, mówiła że jest wypłacalna”; a tym samym prawidłowo oceniony materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że oskarżona wprowadziła pokrzywdzonego w błąd, co do możliwości rzeczywistego pozyskania środków na zapłatę wynagrodzenia za usługę związaną z montażem klatek, co skutkowało bezpodstawnym uznaniem, że fakt dużego zadłużenia oskarżonej był z punktu widzenia pokrzywdzonego obojętny, a tym samym bezpodstawnie uniewinniono oskarżoną.
5. polegający na ustaleniu przez Sąd, iż pokrzywdzony miał świadomość, że oskarżona nie dysponowała środkami pozwalającymi jej na zapłatę za montaż systemu bateryjnego chowu kur i pokrzywdzony był świadom faktu, że warunkiem zapłaty za wykonaną pracę jest uzyskanie m.in. finansowania inwestycji z leasingu i w związku z tym pokrzywdzony skontaktował oskarżoną z przedstawicielami firm leasingowych, w sytuacji w której z zeznań pokrzywdzonego wynika, że zaproponował pomoc w uzyskaniu dofinansowania korzystając z leasingu dopiero w momencie, kiedy dowiedział się o kredycie na klatkę(zeznania pokrzywdzonego: „dopiero około połowy kwietnia dowiedziałem się o kredycie na klatkę, nie jest tak, że ja poleciłem oskarżonej firmę leasingową wiedząc, że ona nie ma pieniędzy”), a więc na długo po podpisaniu umowy na montaż systemu bateryjnego chowu kur, a pomoc w udzieleniu leasingu miało tylko i wyłącznie na celu uratowanie rozpoczętego przedsięwzięcia, a tym samym prawidłowo oceniony materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że pokrzywdzony nie miał świadomości, że warunkiem zapłaty w momencie zawarcia umowy o dzieło jest uzyskanie przez oskarżoną finansowania inwestycji w formie leasingu, a które to uzyskanie finansowania inwestycji w formie leasingu miał ułatwić pokrzywdzony.
6. ustaleniu przez Sąd, iż z umowy wynikało, że w dniu jej podpisania miała być uiszczona zaliczka w kwocie 60 % całej kwoty (…) uiszczenie tej zaliczki nie nastąpiło, zaś sama umowa została zawarta, gdyż była wymagana przy ubieganiu się o leasing.
7. ustaleniu przez Sąd, iż kwestia kredytu na modernizację upadła, kiedy po udzieleniu wsparcia na zakup nieruchomości (…) na rachunek oskarżonej zaczęły wpływać informację o toczących się wobec nie egzekucjach; a tym samym błędnie uznano, że formalnie kwestia udzielenia kredytu nie została zakończona już z początkiem marca 2015 r., lecz później, kiedy oskarżona założyła konto w banku (...) w związku z otrzymaniem kredytu na wykup ziemie, a tym samym prawidłowo oceniony materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że oskarżona mając świadomość, że nie otrzymała kredytu na modernizację i kredytu obrotowego nie ponowiła wniosków kredytowych i w kwietniu 2015 r. nadal wprowadzała w błąd pokrzywdzonego, że kredyt na modernizację kurników jest procedowany.
8. ustaleniu przez Sąd, że niezależnie od wysiłków interpretacyjnych świadka S. K. (1) trudno zrozumieć jego e-maila z dnia 28 kwietnia 2015 roku inaczej niż informację, że sprawa kredytu na modernizację nie jest przekreślona i może być załatwiona pomyślnie; a tym samym prawidłowo oceniony materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że oskarżona mając świadomość, że nie otrzymała kredytu na modernizację i kredytu obrotowego nie ponowiła wniosków kredytowych i w kwietniu 2015 r. nadal wprowadzała w błąd pokrzywdzonego, że kredyt na modernizację kurników jest procedowany.
9. ustaleniu prze Sąd, że w dniach 27/28 kwietni 2015 r. P. R. zaczął wykonywać prace na nieruchomości oskarżonej, ponieważ zależało mu na zakupie gospodarstwa rolnego przez oskarżoną, gdyż wiedział, że w przeciwnym wypadku będzie musiał zabrać zamontowane elementy, w sytuacji w której z relacji świadków A. R., K. R. i P. R., wynika że produkcja materiałów do montażu systemu bateryjnego chowu kur trwała około 60 dni, a tym samym rozpoczął się niezwłocznie po podpisaniu umowy o montaż systemu bateryjnego chowu kur, a prace które zaczął wykonywać pokrzywdzony w gospodarstwie oskarżonej miały tylko i wyłącznie na celu wywiązanie się z zawartej umowy, która przewidywała, że prace montażowe w gospodarstwie oskarżonej odbędą się od dnia 23 kwietnia 2015 r. do dnia 15 maja 2015 ., a ponadto z relacji pokrzywdzonego wynika, że już w połowie kwietnia 2015 r. dokonano demontażu starych urządzeń, a tym samym prawidłowo oceniony materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że pokrzywdzony który został zapewniany o zapłacie montażu systemu bateryjnego chowu kur, przystąpił do realizacji umowy w celu wywiązania się z jej warunków.
W odniesieniu do czynu z pkt II – na podstawie
I. rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało istotny wpływ na treść orzeczenia, a to:
1.
II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a który to błąd miał wpływ na treść orzeczenia, a to:
1. błędne ustalenie, że oskarżona pomimo niewykonywania orzeczonej kary pozbawienia wolności będzie przestrzegała porządku prawnego i nie popełni ponownie przestępstwa, w sytuacji gdy dotychczasowy tryb życia oskarżonej, w tym lekceważący stosunek do obowiązujących norm prawnych i zaciąganie zobowiązań mimo braku środków finansowych na spłatę zadłużenia – nie pozwala na wysnucie tego rodzaju pozytywnej prognozy kryminologicznej.
2. błędne ustalenie polegającego na bezpodstawnym określeniu pozytywnej prognozy kryminologicznej wobec oskarżonej i przyjęcie, że będzie ona przestrzegała porządku prawnego, co w konsekwencji spowodowało orzeczenie wobec tej oskarżonej rażąco niewspółmiernie łagodnej kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania jedynie na okres trzech lat, w sytuacji gdy uwzględnienie występujących w sprawie okoliczności takich jak brak wywiązywania się bieżących zobowiązań, brak jakiejkolwiek spłaty orzeczonego zobowiązania na rzecz pokrzywdzonego, lekceważący stosunek do obowiązujących norm prawnych, zaciąganie zobowiązań mimo braku jakichkolwiek środków finansowych na ich spłatę, mnogość postępowań egzekucyjnych, brak dokonywania dobrowolnych spłat na poczet zaległości egzekucyjnych, mnogość zbiegów egzekucyjnych, jej lekceważąca postawa po zaistnieniu zdarzenia, brak interesowania się spłaty w jakiejkolwiek części zobowiązania względem pokrzywdzonego, braku skruchy, brak przeproszenia pokrzywdzonego, przerzucania odpowiedzialności za zaistniałe zdarzenie na pokrzywdzonego, skutkować orzeczeniem kary pozbawienia wolności dwóch lat z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący cztery lata.
III. obrazę
W odniesieniu do czynu z pkt IV na podstawie
1.
Podnosząc powyższe zarzuty, wniósł o:
I. w odniesieniu do czynu zarzucanego oskarżonej w pkt I w akcie oskarżenia – o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.
II. W odniesieniu do czynu w pkt II – o zmianę wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie kary dwóch lat pozbawienia wolności i zawieszenie wykonania kary na okres próby wynoszący cztery lata, orzeczenie środka karnego w postaci obowiązku wykonania zobowiązania wynikającego z prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 1 czerwca 2016 r., sygn.. akt: I C 1617/15 w kwocie 300.000 zł;
ewentualnie
III. uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacja obrońcy oskarżonej G. S. okazała się niezasadna, a apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego P. R. mogła być uwzględniona w części, a to w zakresie nałożenia na podstawie
1.Sąd Okręgowy zasadnie przypisał oskarżonej G. S., że 28 kwietnia 2015 r. w celu osiągniecia korzyści majątkowej doprowadziła P. R. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - udzielenia jej 650000 zł pożyczki wskutek wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd polegający na zapewnieniu, że pożyczka będzie zwrócona z przysługującej jej wierzytelności z tytułu zwrotu VAT, co stanowi występek z
Sąd I instancji słusznie zauważa, że w sytuacji gdy oddanie pożyczki uzależnione było od zwrotu podatku od towarów i usług od transakcji zakupu gospodarstwa rolnego, to oskarżona nie mogła przemilczeć przed pokrzywdzonym, że była zadłużona na około 3,5 mln zł, z czego 800000 zł było stwierdzone orzeczeniami sądów (wyjaśnienia G. S. k.967). W takiej sytuacji ryzyko zajęcia jej wierzytelności z tytułu zwrotu VAT było bardzo realne niezależnie od tego czy chodziło o kwotę wynikającą z nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Świdnicy z 20 września 2001 r, V Ng 945/01, czy innego orzeczenia sądowego. Okoliczność, że oskarżona mogła liczyć, że do zajęcia nie dojdzie nie ma znaczenia dla oceny strony podmiotowej. Przecież zapewniając o oddaniu pożyczki ze zwrotu VAT G. S. przemilczała przed P. R., że nastąpi to pod warunkiem, że jej wierzytelność nie zostanie zajęta na poczet wymagalnych zobowiązań, stwierdzonych orzeczeniami sądowymi.
Wymierzona oskarżonej kara roku i sześciu miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na trzyletni okres próby mieści się w granicach sędziowskiego swobodnego uznania i uwzględnia stopień karygodności czynu oskarżonej oraz stopień jej winy, w kontekście wpływu tych ocen na wysokość kary. Nie traci też z pola widzenia właściwości i warunków osobistych oskarżonej, jej zachowania przed i po popełnieniu przestępstwa. Sąd I instancji dostrzegł okoliczności związane z wartością mienia ponad trzykrotnie przekraczającą próg znaczności, którym niekorzystnie rozporządził pokrzywdzony.
Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego jest w omawianym tu zakresie niespójna. Z jednej bowiem strony podnosi, że Sąd Okręgowy błędnie ustalił istnienie pozytywnej prognozy kryminologicznej będącej przecież warunkiem zastosowania instytucji z
Podnosząc zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych i rażącej niewspółmiernej łagodności orzeczonej wobec oskarżonej kary apelujący eksponuje jej zachowanie polegające na zaciąganiu zobowiązań mimo braku środków na ich spłatę i niewykonywaniu zobowiązań stwierdzonych prawomocnymi orzeczeniami. Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego nie wykazuje, nie ustala też tego Sąd I instancji, że G. S. zaciągając zobowiązania stwierdzone wyrokami i nakazami zapłaty czyniła to z oszukańczym zamiarem, lub uchylała się od wykonania tych orzeczeń, a w szczególności że środki uzyskiwane przez oskarżoną z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie trafiły do jej wierzycieli.
Skrucha i przeproszenie osoby pokrzywdzonej są istotnymi okolicznościami przemawiającymi na korzyść sprawcy. Natomiast gdy kwestionuje on popełnienie zarzucanego czynu realizując prawo do obrony, to trudno poczytywać za okoliczności obciążające, że nie wyraża skruchy, żalu, nie przeprasza pokrzywdzonego.
Sąd Okręgowy ustalił, co nie jest podważane, że G. S. chciała zwrócić P. R. pożyczone pieniądze, tyle, że przemilczała przed nim rozmiary swego zadłużenia, a przypadająca jej kwota zwrotu VAT, którą chciała przekazać pokrzywdzonemu, została zajęta na poczet wymagalnych należności. Przekonuje o trafności tego stanowiska wręczenie P. R. tej części zwrotu VAT (350000 zł), którą uzyskały dzieci oskarżonej. Wprowadzenie pokrzywdzonego w błąd nie dotyczyło więc zamiaru oddania pożyczki, lecz tego, że wywiązanie się ze zobowiązania zależy od tego, czy zwrot VAT przypadający oskarżonej nie zostanie zajęty na poczet innych wymagalnych zobowiązań.
Zasadnie też Sąd Okręgowy dostrzega, że popełnienie przez oskarżoną przestępstwa było następstwem „specyficznego splotu zdarzeń”, kiedy G. S. stanęła przed wyborem między utratą dotychczasowego źródła utrzymania siebie i rodziny, a niespodziewaną koniecznością nabycia dzierżawionego od lat gospodarstwa rolnego na co nie była przygotowana. Do tej pory oskarżona nie była karana, jest osobą dojrzałą, prowadzi ustabilizowany tryb życia, ma rodzinę. Słuszny jest wniosek, że popełnione przestępstwo było w jej życiu epizodem wynikłym z opisanego nałożenia się szeregu niekorzystnych dla G. S. okoliczności a jej postawa jest poprawna, wyraża pozytywny stosunek do obowiązków oraz powszechnie aprobowanych wartości.
W takiej sytuacji orzeczona kara nie razi niewspółmierną łagodnością, a trzyletni okres próby będzie wystarczający do wdrożenia oskarżonej do przestrzegania porządku prawnego.
Trafne jest stanowisko pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, że względy prewencyjne przemawiają za orzeczeniem wobec oskarżonej obowiązku z
2. Obraza prawa materialnego może polegać na: niewłaściwej subsumcji ustalonej podstawy faktycznej pod przepis prawa, albo postąpieniu wbrew nakazowi lub zakazowi wynikającemu z przepisu prawa. Aktualizuje się więc gdy skarżący nie podważa ustaleń. Skoro zaś Sąd Okręgowy stwierdził, że oskarżona G. S. nie popełniła przestępstwa z
Podobna sytuacja dotyczy zarzutu naruszenia
3. Sąd Apelacyjny już wielokrotnie wcześniej wskazywał, że wywołana apelacją kontrola odwoławcza zasadniczo (poza sytuacją z
4. Zarzut obrazy
5. Sąd Okręgowy nie naruszył
Przepis
6. Ugruntowany i powszechnie akceptowany jest pogląd, który podziela Sąd Apelacyjny, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych i niewiarygodności innych dowodów pozostaje pod ochroną
G. S. zapewnia (k. 968, 994v, 995v, 1000), że P. R. wiedział, że warunkiem zapłaty za zamawiany system było uzyskanie finansowania inwestycji kredytem lub leasingiem. Apelujący nie dostrzega, że podobnie zeznaje pokrzywdzony wskazujący (k.276v, 278, 1043), że w dniu zawarcia umowy oskarżona zapewniała go o wypłacalności, i że jest w trakcie załatwiania kredytu na ten cel, a jakby współpracował z firmą leasingową, to czy mógłby ją polecić, aby mogła uzyskać finansowanie. Świadek lojalnie przyznaje (k.278), iż wiedział, że G. S. nie ma środków na wywiązanie się z umowy, ale zdecydowały jej zapewnienia o staraniu się o kredyt i możliwe dochody ze zbóż, wierzył, że wywiąże się z umowy, że uzyska kredyt, podaje że umówili się z oskarżoną, że zapłaci po wykonaniu przedmiotu umowy, ponieważ na takich zasadach płacą firmy leasingowe, jednak miał nadzieję że G. S. uzyska kredyt (k.278). Z przedstawionych relacji pokrzywdzonego wynika, że zawierając umowę wiedział, iż oskarżona nie ma środków na zapłatę i dopiero chce je uzyskać co jest zbieżne z wyjaśnieniami oskarżonej, dlatego Sąd Okręgowy nie popełnił błędu uznając je za wiarygodne. Przeciwne twierdzenie pełnomocnika (punkty II.4.a, II.5) jest nietrafne, a przytaczane na jego wsparcie wypowiedzi P. R. nie potwierdzają tezy apelującego skoro pokrzywdzony mówi tam o wskazywaniu przez G. S. przyszłych źródeł finansowania zakupu systemu chowu kur (kredyt, leasing, sprzedaż produktów, pożyczka, wsparcie unijne, zwrot VAT). Natomiast powołane wyjaśnienia potwierdzają, że leasing był już przed zawarciem umowy rozważany jako mechanizm finansowania zakupu o czym wiedział pokrzywdzony. Zaś przedstawiane warianty finansowania z przyszłych środków na wypadek nieuzyskania kredytu mogły tylko potwierdzać spostrzeżenie P. R., że G. S. nie ma pieniędzy na zakup sytemu chowu kur, a kondycja jej przedsiębiorstwa nie jest najlepsza.
Zważywszy na cyt. zbieżność wyjaśnień oskarżonej i początkowych zeznań P. R. z k. 276v Sąd Okręgowy miał prawo uwierzyć, tej relacji pokrzywdzonego gdzie mówi on, że przed zawarciem umowy G. S. mówiła mu o staraniach o kredyt na finansowanie zakupu, a nie cyt. w punkcie II.13.c, że dowiedział się o tym w kwietniu 2015 r.
7.Oskarżona nie wyjaśnia, że P. R. obiecywał jej pomoc w uzyskaniu finansowania i nie ustala tego Sąd. G. S. mówi natomiast (k.970, 1000), że to pokrzywdzony „podpowiedział” jej możliwość skorzystania z leasingu i potem (po zawarciu umowy z 17 lutego 2015 r.) skontaktował ją z firma leasingową (w punkcie II.13.c pełnomocnik cytuje zeznania przyznającego to pokrzywdzonego). Tak samo o sposobie nawiązania kontaktu zeznają przedstawiciele (...) (k.705, 1237-1238, 750), a R. Ł. mówi (k.705), że pokrzywdzony zwracał się o rozpoznanie wniosku oskarżonej „w trybie pilnym”. Aktywność pokrzywdzonego w tym kierunku potwierdza i to, że chodziło o przedstawicieli (...) z T., a więc w pobliżu miejsca prowadzenia działalności przez pokrzywdzonego a z dala od miejsca zamieszkania oskarżonej. W cyt. już zeznaniach (k.276v) P. R. wyraźnie mówi, że w dniu zawarcia umowy sprzedaży systemu oskarżona pytała go o firmę leasingową by mogła stamtąd uzyskać finansowanie. Istotnie natomiast już po zawarciu umowy pokrzywdzony skontaktował oskarżoną z przedstawicielami firmy leasingowej z której usług korzystał. Wynika to z wyjaśnień oskarżonej (k.970) i dokumentów dotyczących tych starań (k.736, 738). Wskazana okoliczność (apelacja zarzut II.4.c) nie podważa więc oceny wyjaśnień G. S. i ustaleń Sądu I instancji.
Nie ma sprzeczności między powołanymi w punkcie II.4.b apelacji pełnomocnika oskarżyciela wypowiedziami oskarżonej. G. S. wyjaśnia (k.970), że jednym z rozważanych przez nią źródeł finansowania systemu chowu kur był leasing i podpisała umowę z P. R. ponieważ aby rozważać leasing, musiała już taką umowę mieć zawartą, co nie jest sprzeczne z chęcią jak najszybszego wznowienia produkcji, a powody związania się umową o której mowa trafnie ustala Sąd I instancji na str. 9-10 uzasadnienia.
8. Nie istnieje sprzeczność wskazana w punkcie II.4.d (sprzecznym natomiast z zarzutem z punktu II.4.c). Wyjaśnienia oskarżonej o treści umowy z 17 lutego 2015r. są zgodne z tym dokumentem (k.32), a cyt. w apelacji wypowiedź pokrzywdzonego dotyczy nie treści umowy, lecz finansowania inwestycji.
9. Kwestii związanej ze staraniami oskarżonej o kredyty: inwestycyjny na modernizację i obrotowy poświęcone są zarzuty II.4.f-j, II.6 apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.
Trzeba tu wskazać na następujące okoliczności:
- jest poza sporem, że oskarżona jeszcze przed zawarciem umowy z pokrzywdzonym (pod koniec stycznia 2015 r.- zeznania S. K. k.1223) złożyła wnioski o udzielenie kredytów: inwestycyjnych na zakup gospodarstwa rolnego i modernizację oraz obrotowego,
- jest poza sporem, że 17 lutego 2015 r. oskarżona i pokrzywdzony zawarli umowę dotyczącą systemu bateryjnego chowu kur za 2089818,24 zł brutto (k.32),
- jest jasne, że do rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego doszło w dniu zawarcia umowy, a nie potem – wtedy zobowiązał się do wykonania, dostarczenia i montażu dzieła,
- jest jasne, że ocena czy rozporządzenie było niekorzystne w rozumieniu skutku z
- podobnie wprowadzenie w błąd musi poprzedzać rozporządzenie mieniem, skoro to rozporządzenie ma być jego konsekwencją.
S. K. (1) – pracownik (...) Banku zeznaje (k.1223v), że komitet kredytowy zdecydował o odmowie udzielenia kredytu inwestycyjnego na zakup systemu chowu kur pod koniec marca 2015 r. i przypuszcza, że wtedy poinformował o tym oskarżoną. Dyrektor tego banku (...), (k. 670, 709, 831 i 1235-1237) także wskazuje, że powiedziała G. S. o odmowie kredytowania modernizacji. Niezależnie więc od tego, że oskarżona mówi o nieotrzymaniu oficjalnej decyzji odmownej to wedle cyt. świadków odmowa kredytowania nastąpiła już po tym jak pokrzywdzony zobowiązał się do wykonania dzieła, tak więc zapewnienia oskarżonej, że stara się o kredyt na sfinansowanie zakupu były prawdziwe w czasie rozporządzania mieniem przez pokrzywdzonego. Kwestia czy potem dowiedziała się o odmowie kredytowania ma zatem znaczenie drugorzędne.
Sąd Okręgowy co do okoliczności, że udzielenie kredytu modernizacyjnego było nadal możliwe daje wiarę (jak się wydaje) oskarżonej, a nie pracownikom banku. Jeśli zważyć na treść mejla przesłanego oskarżonej przez S. K. (1) pod koniec kwietnia 2015 r. (k.242) nie jest to ocena dowolna. Świadek przyznający, że sporządził tę wiadomość (k.1224) pisze tam: „sprawa kredytu inwestycyjnego na modernizację kurnika – remont, zakup klatek, zakup sortownicy i innych urządzeń oraz zakup stada podstawowego Jest nadal procedowany. Po podpisaniu umowy o kredyt na zakup ziemi i uruchomieniu środków dla (...) wrócimy do sprawy. Myślę że na początku maja będzie możliwe uzyskanie ostatecznej decyzji”. Tłumaczenie treści mejla przez pracownika banku (k.1224), że choć zapadła już decyzja odmowna, to G. S. i jej mąż mogli składać kolejne wnioski jest naiwne i sprzeczne z treścią mejla, gdzie zapewnia, że wniosek kredytowy „jest nadal procedowany” (a nie że procedowanie się zakończyło odmową) i za kilka dni („na początku maja”) może zapaść decyzja co do wniosku. Tak więc, niezależnie od znaczenia tej okoliczności, oskarżona jeszcze 28 kwietnia 2015 r. z pewnością miała podstawy sądzić, że może uzyskać kredyt na finansowanie zakupu systemu chowu kur i zapewniać o tym pokrzywdzonego.
Nie ma sprzeczności między relacją oskarżonej, że chciała otrzymać jeden kredyt na sfinansowanie zakupu gospodarstwa, jego modernizację i bieżącą działalność gospodarczą, a zeznaniami S. K. (1) mówiącego o trzech wnioskach kredytowych i trzech odrębnych sprawach (zarzut II.4.h). G. S. wyraźnie wyjaśnia, że pod wpływem sugestii banku zmodyfikowała wniosek i ubiegała się o trzy kredyty.
Ewentualne przemilczenie, że oskarżona nie otrzymała wsparcia finansowego z którego chciała zapłacić za system wytworzony przez pokrzywdzonego nie ma znaczenia z punktu widzenia wypełnienia znamion oszustwa skoro odmowa (w tej części Sąd nie daje wiary pracownikom banku), miałaby nastąpić już po rozporządzeniu mieniem, a wcześniej (przy zawieraniu umowy) oskarżona informowała o braku środków i finansowaniu zewnętrznym inwestycji, zaś jej starania o kredyt i leasing były rzeczywiste.
10. W punkcie II.4.k i II.4.l apelacji pełnomocnik cytuje fragment wyjaśnień oskarżonej gdzie mówi ona o tym co myślała o czasie kiedy pokrzywdzony przystąpi do realizacji umowy, a nie jakie warunki rozpoczęcia prac przez pokrzywdzonego stawiała. Z powołanych przez apelującego zeznań P. R. nie wynika, by wiedział co G. S. myślała o tej okoliczności. Twierdzenie o istnieniu rozbieżności jest błędne, a kwestia czy w świetle umowy łączącej strony pokrzywdzony mógł rozpocząć montaż klatek przed otrzymaniem zaliczki nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia o przedmiocie postępowania karnego.
Nie od rzeczy będzie natomiast przypomnienie za Sądem Okręgowym, że w pozwie w którym P. R., w związku z umową dotyczącą systemu chowu kur domagał się od pozwanej G. S. zapłaty 2.089.818 złotych i 24 groszy (sprawa VI GC 88/17) podniesiono: „Powód na początku kwietnia 2015 r. zgłosił pozwanej chęć wykonania dzieła. Pozwana udostępniła powodowi obiekty w których system bateryjnego chowu drobiu EURO 2012 miał być montowany. W toku wykonywania prac pozwana oświadczyła powodowi, iż ten ma wstrzymać montowanie systemu ponieważ nie wie czy będzie posiadała środki finansowe do zapłaty za wykonane dzieło.” Takie zachowanie G. S. opisane w pozwie jest zbieżne z jej wyjaśnieniami i pośrednio potwierdza prawdziwość cyt. przez apelującego fragmentu jej wyjaśnień.
Jest ono też silnym argumentem potwierdzającym trafność wniosku Sądu I instancji, że oskarżona nie chciała doprowadzić P. R. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Przecież gdyby chciała wprowadzić pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru zapłaty i uzyskać system chowu kur bez uiszczenia ceny, to potem nie zwracałaby się do P. R. by powstrzymał się od instalowania systemu ponieważ nie wie czy uzyska środki by za niego zapłacić.
11. Co do kwestii regulowania bieżących zobowiązań przez oskarżaną (zarzut II.4.m) to trzeba wskazać, że G. S. nie powiedziała pokrzywdzonemu o stanie swojego ówczesnego zadłużenia (co przyznała i ustalił Sąd I instancji), lecz jak to już podniesiono w drugim akapicie punktu 6 niniejszych rozważań z zeznań pokrzywdzonego i wyjaśnień G. S. wynika, że P. R. wiedział, że nie jest ona w stanie sfinansować z własnych środków zakupu systemu chowu kur i chce w tym celu uzyskać finansowanie zewnętrzne. Już po zawarciu umowy dotyczącej systemu chowu kur, okazało się że jej wniosek o leasing z połowy kwietnia 2015 r. nie został uwzględniony. Natomiast choćby z mejla S. K. (1) z 28 kwietnia 2019 r. wynikało, że jeszcze wtedy mogła liczyć na uwzględnienie jej wniosku o kredyt modernizacyjny złożonego pod koniec stycznia 2015 r.
Sąd Okręgowy trafnie też zwraca uwagę, że skoro zakup systemu chowu kur miał być finansowany z kredytu lub leasingu które oskarżona chciała dopiero uzyskać, o czym mówiła pokrzywdzonemu, to nie istniało ryzyko, że środki te zostaną zajęte na rzecz wierzycieli, lecz trafiłyby do pokrzywdzonego stąd przemilczenie przed P. R. rozmiaru zadłużenia nie miało istotnego znaczenia dla decyzji o zobowiązaniu się do dostarczenia systemu chowu kur. Dlatego kwestia zakresu w jakim oskarżona regulowała swoje zobowiązania w okresie od lutego do kwietnia 2015 r. nie podważa oceny Sadu Okręgowego co do możliwości przypisania oskarżonej omawianego tu czynu.
To, że opisane okoliczności (wielkość zadłużenia i stopień realizacji wymagalnych zobowiązań) nie miały dla pokrzywdzonego istotnego znaczenia przy podejmowaniu decyzji o zawarciu umowy dotyczącej systemu chowu kur przekonuje też jego zachowanie gdy w drugiej połowie kwietnia 2015r. przystąpił do prac związanych z montażem systemu, choć oskarżona mówiła mu, że nie wie, czy będzie miała środki by zapłacić umówiona cenę i wiedział, że nie ma pieniędzy na pokrycie wkładu własnego (650000 zł) związanego z kredytowaniem zakupu gospodarstwa rolnego na co 28 kwietnia 2015 r. pożyczył jej pieniądze.
12. Zarzuty obrazy
Powielanie tych samych twierdzeń i nazywanie ich różnymi podstawami odwoławczymi ujawnia się także w zarzutach błędu w ustaleniach faktycznych (punkt III). Okoliczności podniesione w punkcie III zostały omówione w punktach 5 – 11 niniejszego uzasadnienia.
Podsumowując podstawą uniewinnienia oskarżonej G. S. od popełnienia oszustwa na szkodę P. R. w zakresie doprowadzenia go do niekorzystnego rozporządzenia systemem chowu kur było trafne ustalenie, że:
- pokrzywdzony wiedział, że oskarżona nie ma środków finansowych na zakup i zapłata nastąpi z kwot, które chce dopiero uzyskać w szczególności z wsparcia zewnętrznego,
- niepoinformowanie pokrzywdzonego o istnieniu i wielkości zadłużenia nie miało znaczenia dla jego decyzji o rozporządzeniu mieniem ponieważ środki z kredytu lub leasingu trafiłyby bezpośrednio do niego,
Potwierdzeniem tego stanowiska Sądu I instancji jest wskazywane wyżej zachowanie P. R. już po rozporządzeniu mieniem, gdy w kwietniu 2015 r. przystąpił do montażu systemu mimo, że G. S. informowała go, że nadal nie uzyskała środków na zapłatę a nadto pożyczył jej 650000 zł na pokrycie wkładu własnego na kredytowany zakup gospodarstwa rolnego, co jasno wskazywało na jej nadal trudną sytuację finansową.
Zachowanie oskarżonej po zawarciu umowy (także wskazywane wyżej), gdy w kwietniu 2015 r. zwracała się do pokrzywdzonego by zaprzestał montażu systemu ponieważ nie uzyskała jeszcze środków na zapłatę ceny jasno wskazuje na wcześniejszy brak oszukańczego zamiaru doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.
13. Zarzut obrazy
Przedmiotem postępowania było zarzucenie oskarżonej popełnienia dwóch przestępstw, obu na szkodę P. R. działającego w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego, korzystającego z pomocy pełnomocnika i popierającego oskarżenie co do obu tych czynów.
Sąd Okręgowy w wyroku przypisał oskarżonej jedno z tych przestępstw i uniewinnił od drugiego. W takiej sytuacji zważywszy na treść
Sąd Apelacyjny uznał zatem, zważając na zakres postępowania dotyczącego tych czynów, że zasadnym będzie obciążenie oskarżonej obowiązkiem zwrotu połowy wydatków jakie poniósł oskarżyciel posiłkowy z tytułu udziału w sprawie jego pełnomocnika. Daje to stosownie do
14. Z tych wszystkich powodów orzeczono jak w wyroku uwzględniając w części apelację oskarżyciela posiłkowego i nie podzielając zarzutów apelacji oskarżonej.
Powody wskazane w punkcie 13 przekonały o zasądzeniu na rzecz oskarżyciela posiłkowego połowy wydatków poniesionych z tytułu udziału w sprawie jego pełnomocnika skoro jego apelacja w części uniewinniającej oskarżoną nie została uwzględniona
Zasądzenie od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa połowy wydatków postępowania odwoławczego na oparcie w
Andrzej Kot
Cezariusz Baćkowski
Robert Zdych
Wyszukiwarka
- Kodeks Karny dostęp do ustawy
- 22 Kodeks Karny konkretny artykuł ustawy
- Sąd Okręgowy w Ełku informacje o sądzie
- Pełnomocnictwo ogólne dostęp do wzorców