Wyrok SA we Wrocławiu z 4 listopada 2015 r. w sprawie o niekorzystne rozporządzenie mieniem.

Teza Źródłem wzbogacenia się sprawcy na gruncie oszustwa musi bowiem być dyspozycja majątkowa osoby.
Data orzeczenia 4 listopada 2015
Data uprawomocnienia 4 listopada 2015
Sąd Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny
Przewodniczący Stanisław Rączkowski
Tagi Oszustwo
Podstawa Prawna 286kk 278kk 294kk 270kk 11kk 12kk 286kk 91kk 33kk 85kk 86kk 46kk 41kk 627kpk 2oplaty-w-sprawach-karnych 3oplaty-w-sprawach-karnych 425kpk 444kpk 427kpk 438kpk 7kpk 424kpk 78kpk 115kk 636kpk 8oplaty-w-sprawach-karnych

Rozstrzygnięcie
Sąd

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego K. G.;

II.  zasądza od oskarżonego K. G. na rzecz oskarżycieli posiłkowych: K. M. (1) i Banku (...) S.A. kwoty po 738 zł wraz z VAT tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, nadto na rzecz Banku (...) S.A. 167,16 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu pełnomocnika do Sądu Apelacyjnego;

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 720 zł kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.



UZASADNIENIE


Prokurator Rejonowy w Opolu oskarżył K. G. o to, że:


I.  w okresie od 26 marca 2010 r. do 6 sierpnia 2012 r. w O., działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc doradcą klienta Banku (...) S.A. doprowadził klienta Banku (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, iż wykorzystując zaufanie klienta i posługując się podrobionym zleceniem wypłaty z polisy (...) przelał stanowiące mienie znacznej wartości, środki pieniężne w łącznej kwocie 148.089,09 euro na konto bankowe K. M. (1), z którego następnie posługując się podrobionymi zleceniami przelewu przelał środki pieniężne w łącznej kwocie 582.840,00 zł. oraz 14.495,00 euro z rachunku bankowego pokrzywdzonego na rachunki bankowe prowadzone dla spółki (...) sp. z o.o. reprezentowanej przez K. G., działając tym na szkodę K. M. (1) i Banku (...) S.A. przy czym czyn ten dotyczy mienia znacznej wartości


tj. przestępstwa z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk


II.  w okresie od 18 września 2011 r. do 28 września 2012 r. w O., działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągniecia korzyści majątkowej, będąc doradcą klienta Banku (...) S.A. doprowadził klienta Banku (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, iż wykorzystując zaufanie klienta i posługując się podrobionym zleceniem całkowitej wypłaty polisy nr (...) przelał znajdujące się na niej środki pieniężne na rachunek bankowy pokrzywdzonego, a następnie dokonał przelewu stanowiących mienie znacznej wartości środków pieniężnych w kwocie 223.765,00 zł. na rachunek bankowy nr (...) Raiffeisen Bank należący do firmy (...) sp. z o.o. reprezentowanej przez K. G., działając tym na szkodę A. S. oraz Banku (...) S.A. przy czym czyn ten dotyczy mienia znacznej wartości,


tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.


III.  w okresie od 21 listopada 2008 r. do 5 grudnia 2008 r. w O., działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej będąc doradcą klienta Banku (...) S.A. doprowadził klienta Banku (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, iż wykorzystując zaufanie G. Z. przedłożył jej do podpisu dyspozycję przelewu środków pieniężnych z konta pokrzywdzonej w kwocie 100.000 złotych na rachunek (...) jako dopłata do rejestru nr (...), należącego do K. K., a następnie przelał środki pieniężne w kwocie 97.627,00 zł. na szkodę G. Z. oraz Banku (...) S.A.


tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk


IV.  w okresie od 23 marca 2009 r. do 9 kwietnia 2009 r. w O., działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc doradcą klienta Banku (...) S.A. doprowadził klienta Banku (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w ten sposób, iż wykorzystując zaufanie H. C. przedłożył mu do podpisu dyspozycję przelewu środków pieniężnych z konta pokrzywdzonego w kwocie 97.000 złotych na rachunek (...) jako dopłata do rejestru nr (...), należącego do K. K., ostatecznie przelewając środki pieniężne w kwocie 98.600,00 zł. na swój rachunek bankowy nr (...) działając tym na szkodę H. C. oraz Banku (...) S.A.


tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk


V.  w dniu 20 lutego 2013 r. w K., działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc doradcą klienta Banku (...), doprowadził klienta Banku (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie około 25.000 złotych w ten sposób, iż wykorzystując zaufanie klientów poprzez wprowadzenie ich w błąd co do ceny złota i gwarancji otrzymania po roku inwestycji zwrotu co najmniej 100 % wniesionego wkładu nakłonił ich do dokonania zapisu na C. (...) serii (...) G. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego, działając tym na szkodę R. M. (1) i J. M. oraz Banku (...) S.A.


tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk


Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2015 r., sygn.. akt III K 40/15 Sąd Okręgowy w Opolu


1.  uznał K. G.:


a.  w miejsce czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku za winnego tego, iż w okresie od 26 marca 2010 r. do 6 sierpnia 2012 r. w O., w krótkich odstępach czasu, działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, będą doradcą klienta Banku (...) S.A. wykorzystując dostęp do rachunków bankowych K. M. (1) zabrał z nich w celu przywłaszczenia, stanowiące mienie znacznej wartości, środki pieniężne w łącznej kwocie 582.840 zł. oraz 14.495 euro tj. w łącznej kwocie 643.426,20 złotych w ten sposób, że posługując się podrobionym zleceniem wypłaty przelał z polisy pokrzywdzonego środki pieniężne w łącznej kwocie 148.089,09 euro na rachunek bankowy K. M. (1), z którego następnie, posługując się podrobionymi zleceniami przelewu, przelał na rachunki bankowe prowadzonej przez siebie firmy (...) sp. z o.o. w dniu:


- 26 marca 2010 r. kwotę 131.240 zł.


- 6 maja 2010 r. kwotę 113.000 zł.


- 21 czerwca 2010 r. kwotę 73.600 zł.


- 4 lutego 2011 r. kwotę 265.000 zł.


- 12 kwietnia 2012 r. kwotę 11.495 euro;


- 6 sierpnia 2012 r. 3.000 euro czym działał na szkodę K. M. (2) i Banku (...) S.A. tj. przestępstwa z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 12 kk,


b. w miejsce czynu opisanego w pkt II części wstępnej wyroku uznał K. G. za winnego tego, iż w okresie od 18 września 2012 r. do 28 września 2012 r. w O., będąc doradcą klienta Banku (...) S.A. wykorzystując dostęp do rachunku bankowego A. S. zabrał z niego w celu przywłaszczenia, stanowiące mienie znacznej wartości, środki pieniężne w łącznej kwocie 223.765 zł. w ten sposób, że w dniu 18 września 2012 r. posługując się podrobionym zleceniem wypłat przelał z polisy pokrzywdzonego środki pieniężne na rachunek bankowy A. S., z którego następnie, posługując się podrobionym zleceniem przelewu, przelał na rachunek bankowy prowadzonej przez siebie firmy (...) sp. z o.o. w dniu 28 września 2012 roku całą powyższą kwotę, czym działał na szkodę A. S. i Banku (...) S.A. tj. przestępstwa z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, przyjmując dodatkowo, iż przestępstwa powyżej przypisane K. G. zostały popełnione w warunkach ciągu przestępstw z art. 91 § 1 kk i za to na podstawie art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, a w oparciu o art. 33 § 2 kk karę grzywny w ilości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych każda w kwocie po 30 (trzydzieści) złotych,


2. uznał K. G. za winnego popełnienia przestępstw opisanych w pkt III i IV części wstępnej wyroku, tj. występków z art. 286 § 1 kk przy czym przyjął dodatkowo, iż zostały one popełnione w warunkach ciągu przestępstw z art.91 § 1 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności, a w oparciu o art. 33 § 2 kk karę grzywny w ilości 20 (dwudziestu) stawek dziennych każda w kwocie po 30 (trzydzieści) złotych,


3. uznał K. G. za winnego popełnienia przestępstwa opisanego w pkt. V części wstępnej wyroku, z tą zmianą w opisie czynu, iż w miejsce kwoty 25.000 złotych przyjął kwotę 63.800 złotych, tj. występku z art. 286 § 1 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności,


4. na podstawie art. 85 kk, art. 86 § 1 kk i art.91 § 2 kk za zbiegające się przestępstwa i ciąg przestępstw wymierzył K. G. karę łączną 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, oraz karę łączną grzywny w ilości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych każda po 30 (trzydzieści) złotych,


5. na zasadzie art. 46 § 1 kk orzekł wobec K. G. tytułem środka karnego obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez uiszczenie na rzecz Banku (...) S.A. kwoty 1.085.283, 95 (jeden milion osiemdziesiąt pięć tysięcy dwieście osiemdziesiąt trzy złote dziewięćdziesiąt pięć groszy),


6. na podstawie art. 41 § 1 kk orzekł wobec K. G. środek karny w postaci zakazu wykonywania zawodu doradcy klienta w zakresie produktów bankowych i inwestycji kapitałowych w instytucjach bankowych i finansowych na okres lat 3 (trzech),


7. na podstawie art. 627 kpk zasądził od K. G. na rzecz oskarżycielki posiłkowych banku (...) S.A. oraz K. M. (1) po 1254,60 złotych (wraz z podatkiem VAT) tytułem poniesionych wydatków od udzielonego pełnomocnictwa.


8. na podstawie art. 627 kpk i art. 2 i 3 Ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądził od K. G. na rzecz Skarbu Państwa Kasa Sądu Okręgowego w Opolu 2.051, 17 złotych tytułem wydatków, oraz 700 złotych tytułem opłat.


Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając na zasadzie art. 425 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 444 § 1 k.p.k. na korzyść osk. K. G. orzeczenia zawarte w pkt 3, 4, 5 i 8 części dyspozytywnej wyroku tj. w części dotyczącej skazania K. G. za czyn z art. 286 § 1 kk popełniony na szkodę Banku (...) S.A. i J. i R. M. (1), kary łącznej, obejmującej również karę wymierzoną za wskazany wyżej czyn, nadto w części dotyczącej orzeczenia wydanego na zasadzie art. 46 § 1 kk i orzeczenia o kosztach postępowania.


Apelujący powołując się na art. 427 § 2 k.p.k. i 438 pkt. 2 i 3 k.p.k. wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę i mający wpływ na jego treść i obrazę art. 7 k.p.k. poprzez dowolną ocenę dowodów przeprowadzoną z naruszeniem zasad logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego, a w wyniku tego bezpodstawne danie wiary zeznaniom J. i R. M. (1), odmówienia natomiast takiej wiary wyjaśnieniom oskarżonego K. G., nie nadanie właściwego znaczenia podpisanym przez pokrzywdzonych i zabezpieczonym w sprawie dokumentom – umowy o świadczenie przez Bank (...) S.A. usług przekazywania zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych (k. 1503 – 1506), formularzy zapisu na C. (...) serii A. I. G. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego k. 1501-1502 przy czym w wyniku niewłaściwej oceny wskazanych wyżej dowodów błędnie ustalił Sąd I instancji, że oskarżony nigdy nie poinformował J. i R. M. (1) o ryzyku związanym z inwestycją w C. (...), nadto zapewniał ich, że zakup certyfikatów nie jest obarczony ryzykiem inwestycyjnym i gwarantuje zwrot całego zainwestowanego kapitału mimo, że w rzeczywistości takich zapewnień nie składał i o ryzyku związanych z inwestycją pokrzywdzonych poinformował o czym świadczy wyjaśnienie K. G. nadto wskazane wyżej, podpisane przez J. i R. M. (1) dokumenty zawierające informacje o ryzyku związanym z zakupem C. (...), przy czym również błędnie Sąd ustalił, iż oskarżony działał z góry powziętym zamiarem osiągnięcia bezpośrednio korzyści majątkowej.


Apelujący zarzucił wyrokowi także obrazę art. 424 § 2 k.p.k. poprzez niewskazanie przez Sąd w pisemnym uzasadnieniu wyroku na czym polegać miało działanie oskarżonego z zamiarem osiągnięcia korzyści majątkowej, i na czym polegało wprowadzenie w błąd pokrzywdzonych odnośnie ceny złota, nie wyjaśnienie nadto przez Sąd dlaczego przyjął iż doprowadził oskarżony J. i R. M. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wartości 63.800 zł. nie zaś 25.000 zł. jak przyjęto w akcie oskarżenia, wreszcie poprzez nie przytoczenie w uzasadnieniu wyroku okoliczności dotyczących pkt 5 wyroku a odnoszących się do nałożonego na K. G. tytułem środka karnego obowiązku naprawienia w całości wyrządzoną szkodę poprzez uiszczenie na rzecz Banku (...) S.A. kwotę 2.085. 283, 95 zł. niewskazanie zwłaszcza w jaki sposób Sąd I instancji kwotę tę wyliczył.


Nadto apelujący zarzucił też wyrokowi obrazę art. 78 § 1 k.p.k. poprzez nieuzasadnioną odmowę wyznaczenia oskarżonemu obrońcy z urzędu w postępowaniu jurysdykcyjnym mimo, że przemawiała za tym zła sytuacja materialna K. G. i skomplikowany charakter sprawy, przy czym Sąd mylnie uznał, że na wyznaczenie obrońcy zgodę wyrażać musi oskarżyciel publiczny i strony winny wyrazić swe stanowisko.


W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie K. G. od zarzuconego mu czynu w pkt V części wstępnej wyroku a przypisanego w 3 części dyspozytywnej wyroku i wymierzenie oskarżonemu karę łączną 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, zmianę orzeczenia tytułem środka karnego obowiązku naprawienia szkody na rzecz Banku (...) S.A. ograniczając ten obowiązek do zakresu przestępstw opisanych w pkt 1 i 2 wyroku, odpowiednio zmianę wyroku w części dotyczącą kosztów procesu ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi I instancji.


Sąd Apelacyjny zważył co następuje.


Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.


Podstawowym zarzutem w niej podniesionym jest zarzut naruszenia art. 7 k.p.k. oraz błędna ocena materiału dowodowego polegająca na uznaniu za wiarygodne zeznań pokrzywdzonych J. i R. M. (1) a odmówieniu wiary wyjaśnieniom oskarżonego. Sąd I instancji przeprowadził jednak wszystkie, istotne w sprawie dowody, respektując zasady ich oceny wskazane w art. 7 k.p.k. a wobec tego ustalenie stanu faktycznego dokonane przez ten Sąd ocenić należy jako prawidłowe.


Trafnie zauważyć należy, iż zeznania J. i R. M. (1) są konsekwentne, spójne, w istocie jednolite. Świadkowie zatem stanowczo twierdzą, iż oskarżony K. G. jako doradca Banku (...) w W. informował ich o możliwości zakupu papierów wartościowych (tzw. C. (...) serii A. I. G. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego) zapewniając J. i R. M. (1) wielokrotnie, że zakup C. nie jest obarczony ryzykiem inwestycyjnym i mają pokrzywdzeni zagwarantowany zwrot kapitału w pełnej wysokości.


Słusznie uznał Sąd Okręgowy za wiarygodne zeznania J. M. i R. M. (1) podających, iż nie chcieli podjąć większego ryzyka związanego z zakupem papierów wartościowych dokonując bowiem zakupu certyfikatów za ponad 63.000 złotych inwestowali swoje oszczędności jako zabezpieczenie na starość co zważywszy choćby na wiek pokrzywdzonych (przekroczyli już w chwili zdarzenia 70 rok życia) jawi się jako logiczny i przekonujący argument.


Oskarżony K. G. wyjaśnił wprawdzie, że poinformował pokrzywdzonych o pełnym ryzyku związanym z poniesioną inwestycją, ale te depozycje w konfrontacji z zeznaniami J. i R. M. (1) trafnie ocenił Sąd Okręgowy za niewiarygodne mając także na względzie, że już wcześniej dopuścił się K. G. oszustw na szkodę także innych klientów Banku (...) S.A. w W., – G. Z. i H. C., a zatem nie wahał się wejść na drogę przestępstwa i działać na szkodę klientów banku.


Dostrzegł przy tym Sąd meriti okoliczność, że pokrzywdzeni J. i R. M. (2) podpisali umowę o świadczenie przez Bank (...) S.A. usług przyjmowania i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, nadto ocenę wiedzy i doświadczenia inwestycyjnego wreszcie formularza zapisu na C. (...) serii A. I. G. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 20 lutego 2013 r. a w dokumencie tym jest mowa, że zapoznali się z treścią prospektu dotyczącą sprzedaży tych certyfikatów, że C. nie są depozytem, zobowiązaniem ani nie są gwarantowane przez Bank (...) S.A., Skarb Państwa, Bank Funduszu Gwarancyjnego ani inną instytucję rządową jak też, że Bank (...) dokonał oceny wiedzy i doświadczenia pokrzywdzonych jako wystarczającą do inwestowania z dużą świadomością.


Należy jednak zauważyć iż wszystkie te dokumenty, łącznie z oceną wiedzy i doświadczenia inwestycyjnego klienta sporządził oskarżony K. G., z dokumentami przybył do domu J. i R. M. (1) i pokrzywdzeni te dokumenty podpisali będąc zapewnieni przez oskarżonego, że stratą kapitału nie ryzykują.


Wykazali pokrzywdzeni naiwność i brak ostrożności, zawierzyli słowom doradcy bankowego nie sprawdzając samemu treści prospektu emisyjnego.


Znamieniem przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. jest jednak wprowadzenie w błąd innej osoby i dla bytu tego przestępstwa okoliczność, że mogli pokrzywdzeni łatwo błędu uniknąć nie jest istotna.


W orzecznictwie i doktrynie dominuje stanowisko, że łatwowierność pokrzywdzonych a nawet nie zachowanie przez nich elementarnej ostrożności nie ma znaczenia dla oceny czy pokrzywdzony został wprowadzony w błąd.


Pogląd ten podziela również Sąd Apelacyjny.


Zasadnie uznał Sąd meriti, iż zachowanie oskarżonego doprowadziło pokrzywdzonych J. i R. M. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Jest oczywistym, iż zakup tego typu akcji, których wartość w istocie powiązana jest ze zmiennymi wartościami rynkowymi złota, srebra, platyny i palladu (a tak było w przypadku C. (...) G. Funduszu Inwestycyjnego ) sprawia , że zakup tych akcji obarczony był dużym ryzykiem bowiem wartość akcji po zakupie mogła znacznie się zmienić - zmaleć lub wzrosnąć, przy czym nie można jednoznacznie przewidzieć jak ceny akcji kształtować się będą w przyszłości, ale niekorzyść rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonych polegała na tym, że wystawiali swój majątek na wysokie ryzyko utraty wartości, a choć mogli osiągnąć również zyski takiego ryzyka podjąć nie chcieli.


Oskarżony przed J. i R. M. (1) tymczasem ryzyko zataił, odwrotnie, zapewniał ich niezgodnie z prawdą, że niebezpieczeństwa pomniejszenia kapitału nie ma.


Jest oczywiste, że decyzja czy ponieść ryzyko związane z zakupem określonego rodzaju papierów wartościowych należy do inwestora, a nie pracownika banku, który inwestora wprowadza w błąd.


Rację ma apelujący, że w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy w Opolu nie wskazał na czym polegać miało wprowadzonego pokrzywdzonych w błąd przez K. G. co do ceny złota choć jak wynika z całości uzasadnienia powiązał Sąd I instancji (słusznie) to wprowadzenie w błąd z zapewnieniem przez oskarżonego, że zakup papierów wartościowych powiązanych wszak z ceną rynkową złota nie może pomniejszać zainwestowanego kapitału (gwarancja, zwrotu kapitału w całości). Nie wskazał przy tym Sąd Okręgowy w pisemnym uzasadnieniu na czym miała polegać korzyść majątkowa bezpośrednio osiągnięta przez oskarżonego, ale te niedostatki pisemnego uzasadnienia wyroku nie miały wpływu na treść orzeczenia jako, że „ o trafności rozstrzygnięcia nie decyduje uzasadnienie lecz materiał dowodowy stanowiący jego podstawę …. decydujące (przy tym) znaczenie ma stanowisko Sądu wyrażone w wyroku vide wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 27 lutego 2015 r. sygn. akt II A Ka 23/15.


Przechodząc na grunt rozpatrywanej sprawy przypisując sprawstwo oskarżonemu, Sąd meriti uznał, iż działał K. G. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.


Poza sporem jest okoliczność, iż K. G. za sprzedaż R. i J. C. (...) otrzymał od pracodawcy wynagrodzenie w postaci tzw. prowizji w wysokości 215 złotych brutto (vide wyjaśnienia K. G. k. 1747 Tom IX), nadto jak wyjaśniał oskarżony na pracowników Banku (...) wymierano silną presję by realizować plan sprzedaży i osiągając dobre wyniki umacniał oskarżony swą pozycję zawodową; należy wszakże uznać, że gdy korzyść osiągnięta przez sprawcę nie jest bezpośrednim następstwem czynności dokonanej przez pokrzywdzonego lecz sprawca jest wynagradzany przez osobę trzecią sprawca nie działa bezpośrednio w celu uzyskania korzyści majątkowej w rozumieniu art. 286 § 1 k.k. gdyż „ źródłem wzbogacenia się sprawcy na gruncie oszustwa musi bowiem być dyspozycja majątkowa osoby” ( vide Tomasz Oczkowski Oszustwo jako przestępstwo majątkowe gospodarcze s. 63 Zakamycze 2004 r. ).


Zauważyć jednak należy, iż pojęcie „korzyści majątkowej” oznacza korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego (art. 115 § 4 k.k.).


Oskarżony sprzedając J. i R. M. (1) papiery wartościowe tzw. C. (...) Funduszu G. Zamknięty działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowych dla Banku (...) S.A. w W. jest bowiem oczywiste, że Bank (...) czy też działający w ramach jego struktury jako część Banku (...) zajmował się obrotem papierami wartościowymi uzyskując przy tym korzyści majątkowe.


Oskarżony jako doświadczony pracownik Banku (...) S.A. wiedział, iż Bank ten osiąga korzyści majątkowe sprzedając między innymi certyfikaty, bo osiągnięcie zysku jest celem działania Banku. Oskarżony wprowadzając w błąd J. i R. M. (1) doprowadzając ich do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez – zakup C. (...) serii A. I. G. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego działał zatem w celu osiągnięcia bezpośrednio korzyści majątkowej przez Bank (...) S.A. w W..


Nie ma przy tym znaczenia dla bytu przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. okoliczność, że przy tej okazji realizował oskarżony inne cele – otrzymał od Banku dodatkowe wynagrodzenie (prowizję), umocnił swą pozycję zawodową i że mógł te cele cenić wyżej niż osiągnięcie korzyści majątkowej przez Bank (...) S.A.


Odnosząc się do kolejnego zarzutu apelacji cyt. „ Sąd Okręgowy nie wyjaśnił dlaczego przyjął, iż oskarżony działał z zamiarem doprowadzenia (J. i R. M. (3)) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem odnośnie kwoty 63.800 zł.. zauważyć, że należy powody te wynikają z ustaleń Sądu meriti, iż R. i J. M. zainwestowali taką kwotę w zakup C. (...) (vide zeznania R. M. (1)) natomiast kwota 25.00 zł. przyjęta w akcie oskarżenia wynikała z pierwszych zeznań pokrzywdzonej która początkowo w przybliżeniu oceniła, że o tą sumę obniżyła się wartość zakupionych przez nią papierów wartościowych. W istocie w wyniku spadku kursu wartość C. obniżyła się o 21.092, 75 zł. Natomiast kwota 63.800 zł. to kwota jaką niekorzystnie rozporządzili J. i R. M. (2) w wyniku wprowadzenia ich w błąd przez oskarżonego.


Sąd I instancji nie podał też w części rozważającej uzasadnienia w jaki sposób ustalił wysokość szkody w kwocie 1.085.283, 95 zł. zobowiązując oskarżonego na zasadzie art. 46 § 1 kk do jej naprawienia; uważna lektura uzasadnienia wskazuje jednak, iż Sąd meriti wartość tę wyliczył czyniąc ustalenia co do szkody poniesionej przez poszczególnych pokrzywdzonych klientów Banku (G. Z. 100.000 zł.,H. C. 97.000 zł. K. M. (1) 643.426, 20 zł., A. S. 223.785, 76 i J. i R. M. (2) 21.082,75 zł. suma tych kwot wynosi 1.085.304, 60 zł. choć Sąd Okręgowy przyjął ostatecznie, błędnie, z korzyścią dla oskarżonego wartość o 20 złotych mniejszą.


Na koniec zauważyć należy, iż nie jest zasadny zarzut naruszenia prawa do obrony K. G. poprzez nie wyznaczenie mu obrony z urzędu z uwagi na sytuację materialną oskarżonego.


Nie można podzielić poglądu apelującego, iż Sąd I instancji uzależnił wyznaczenie obrońcy z urzędu od zgody oskarżyciela publicznego i od stanowiska pokrzywdzonych, co ma rzekomo dokumentować protokół rozprawy z 12 czerwca 2015 r. (k. 1789 akt ).


Z treści protokołu wynika tylko, że prokurator i pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wyrazili jedynie swe stanowisko co do wniosku oskarżonego o wyznaczenie mu obrońcy z urzędu, w żaden zaś sposób sąd nie kierował się poglądem stron i nie powoływał się na nie, ale decyzję podjął samodzielnie uwzględniając możliwości majątkowe oskarżonego.


Ustalenia dokonane przez Sąd Okręgowy, że K. G. choć zarejestrowany jako bezrobotny pracując na czarno, uzyskuje dochody 2.500 zł. miesięcznie, otrzymuje nadto środki pieniężne od matki, jest też współwłaścicielem dwóch spółek, jest mężczyzną w sile wieku, zdolnym do podjęcia pracy zarobkowej, nie obciążony przy tym obowiązkami rodzinnymi jako kawaler, bezdzietny, świadczą jednoznacznie, że był w stanie ponieść koszty obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.


Wobec powyższego uznając, że kary jednostkowe i łączna pozbawienia wolności wymierzone K. G. nie noszą cech rażącej surowości zważywszy na sposób działania sprawcy który to dopuścił się kradzieży i oszustw na szkodę 5 osób, bezwzględnie wykorzystując zaufanie jakim darzyli go jako doradcę bankowego klienci Banku (...) S.A. także mając na względzie wartość przedmiotu przestępstwa na które to okoliczności słusznie wskazał Sąd I instancji Sąd Apelacyjny zaskarżony wyrok utrzymał w mocy. Zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe związane z postępowaniem odwoławczym w oparciu o art. 636 § 1 k.p.k. w tym wymierzył opłatę w kwocie 700 zł. na podstawie art. 2 ust. 1 pkt. 5 i art. 3 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych - apelacja wniesiona na korzyść oskarżonego nie została uwzględniona.


SSA Cezariusz Baćkowski SSA Stanisław Rączkowski SSO del. S.A.Tomasz Wysocki

Wyszukiwarka