Wyrok SA w Białymstoku z 4 kwietnia 2012 r. w sprawie o ochronę dóbr osobistych i zapłatę.

Sygn. akt I ACa 36/12

WYROK

Dnia 4 kwietnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący

:

SSA Janusz Leszek Dubij (spr.)

Sędziowie

:

SSA Elżbieta Borowska

SSO del. Bogusław Suter

Protokolant

:

Sylwia Radek - Łuksza

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2012 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa A. A. (1)

przeciwko S. im. F. S. w G.

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku

z dnia 20 października 2011 r. sygn. akt I C 1364/11

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej 2.700 tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

UZASADNIENIE

Powód A. A. (1), po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa, wniósł o zasądzenie od pozwanej S. im. F. S. w G. kwoty 67.754,69 złotych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia z straty moralne i cierpienia fizyczne. W uzasadnieniu żądania podnosił, iż pozwana bezprawnie przekazywała na rzecz Komornika Sądowego działającego przy Sądzie Rejonowym w Bielsku Podlaskim środki wpływające na rachunek powoda z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z tytułu renty strukturalnej. Twierdził też, iż egzekucja prowadzona przez komornika nie była zasadna. Natomiast na skutek działań pozwanej został pozbawiony środków do życia, nie mógł kontynuować leczenia, zmianie uległy jego plany życiowe. Jako podstawę prawną swoich roszczeń wskazał: art. 23 , 24 , 415, 417 2 kc w zw. z art. 444 , 445 k.c.

Pozwana S. im. F. S. w G. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu przyznała, iż miały miejsce potrącenia z konta powoda prowadzonego u pozwanej, lecz wskazała, iż na podstawie art. 1083 § 2 k.p.c. cała wierzytelność z tytułu rachunku w związku z egzekucją roszczeń alimentacyjnych mogła być zajęta i przekazywana komornikowi. Nadto podniósł, iż pozwana swoim działaniem stosowała się do wytycznych komornika z pisma z dnia 9 grudnia 2010 roku oraz zgodnie z nimi zajęła a później przekazywała należność. Z ostrożności procesowej pozwana wskazała, iż powód nie przedstawił żadnego dowodu na potwierdzenie istnienia jakiejkolwiek szkody czy krzywdy.

Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 20.X.2011 r. oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanej 3600 zł tytułem kosztów procesu.

Sąd ten ustalił, że powód jest członkiem S. im. F. S. w G..

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bielsku Podlaskim prowadził przeciwko powodowi postępowanie egzekucyjne o sygn. KMP 82/07 z wniosku wierzyciela A. A. (2) na podstawie tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 16.10.2007 roku o sygn. III RC 385/07 zaopatrzonego klauzulą wykonalności z dnia 17.10.2007 roku. W związku z powyższym postępowaniem pozwanej w dniu 24 listopada 2011 roku doręczono zawiadomienie o zajęciu rachunku bankowego przez komornika.

Pismem z dnia 29 listopada 2010 roku pozwana poinformowała komornika , iż stosowanie do art. 20 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych oszczędności członka kasy złożone w kasie, niezależnie od ilości dowodów na złożone oszczędności, są wolne od zajęcia na podstawie tytułu wykonawczego sądowego i administracyjnego do wysokości równej trzykrotnemu przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w gospodarce narodowej, ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W odpowiedzi na powyższe komornik w piśmie z dnia 9 grudnia 2010 roku wskazał na art. 1083 § 2 k.p.c., który pozwala na zajęcie rachunku bankowego (analogicznie rachunku w pozwanej kasie ) do pełnej wysokości w przypadku dochodzenia roszczeń alimentacyjnych, jak i na § 1 w/w przepisu, który w przypadku wpływu świadczenia rentowego pozwala na zaspokojenie alimentów do 3/5 części.

W dniu 23 grudnia 2010 roku została potrącona z konta powoda kwota 880 złotych. Kolejne potrącenia na rachunek komorniczy nastąpiły: 13 stycznia 2011 roku na kwotę 1850 złotych, 19 stycznia 2011 roku na kwotę 880 złotych oraz 22 lutego 2011 roku na kwotę 880 złotych (przyznane przez pozwaną).

Kwestia zajęcia przez komornik rachunków bankowych, jak i szereg innych podejmowanych przez niego w toku postępowań egzekucyjnych działań, były przedmiotem kierowanych przez powoda do Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim skarg na czynności komornika (twierdzenia powoda k.155, jak i akta sprawy I Co 689/11). Skargi te nie zostały rozpoznane merytorycznie z uwagi na nieuzupełnienie braków skutkujących ich odrzuceniem.

Sąd ustalił dalej, że powód swoje roszczenie wywodzi z odpowiedzialności odszkodowawczej za szkodę, do której doszło wskutek czynu niedozwolonego. Podstawę jej stanowią art. 415 , 416, 417 2 k.c. w zw. z 444 i 445 k.c. Do przesłanek odpowiedzialności deliktowej na gruncie każdego z w/w przepisów należą: zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem a szkodą. Czyn sprawcy, który rodzi odpowiedzialność cywilną, musi posiadać pewne właściwości, cechy, zwane znamionami, odnoszące się do jego strony przedmiotowej i podmiotowej. Znamiona niewłaściwości postępowania od strony przedmiotowej określa się pojęciem bezprawności czynu, natomiast od strony podmiotowej określa się jako winę w znaczeniu subiektywnym.

W ocenie Sądu nie ma działania bezprawnego pozwanej Kasy. Pozwana Kasa realizowała bowiem jedynie polecenia komornika i tym samym działała w granicach prawa. Komornik jest organem, który posiada - w ramach wykonywanych zadań i pełnionej funkcji - władcze kompetencje wobec innych podmiotów stosunków prawnych, w tym też wobec pozwanej w niniejszej sprawie. Nadmienić zatem należy, iż ewentualnie (bowiem nie był pozwanym w niniejszej sprawie) można by rozważać odpowiedzialność komornika, lecz wówczas również nie mielibyśmy do czynienia z działaniem bezprawnym. Komornik był upoważniony do zajęcia rachunku bankowego powoda jako dłużnika, działał on zgodnie z regułami postępowania egzekucyjnego, w granicach art. 1083 k.p.c., a więc tym samym w granicach ustawowo przyznanych mu uprawnień.

W tym miejscu wskazać należy, iż twierdzenia powoda o tym, że egzekucja nie była prowadzona zasadnie jak i o tym, iż nie jest on dłużnikiem, nie zasługują na wiarę . Przeczą im dokumenty z akt komorniczych (KMP 82/07, KM 117/06) jak i akt niniejszej sprawy (k.18, 20,21,30, 50,51,131,132-151) które dowodzą jednoznacznie, iż powód posiada dług względem wierzycielki A. A. (2), jak i B. O..

W powyższym stanie rzeczy skoro nie została nawet wykazana przez powoda, na którym to spoczywał ciężar dowodu, podstawowa z przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej – bezprawne działanie, bezprzedmiotowym było badanie kolejnych przesłanek warunkujących odpowiedzialność deliktową.

Także z brzmienia przepisu 24 § 1 k.c. jednoznacznie wynika, iż ochrona dóbr osobistych przysługuje przed działaniem bezprawnym, a bezprawność działania jest przesłanką konieczną do udzielenia ochrony przewidzianej tym przepisie. Tymczasem jak zauważono wyżej z takim działaniem nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Co więcej, Sąd po analizie materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy oraz po posłużeniu się obiektywną miarą, doszedł przekonania, iż jakiekolwiek dobro osobiste nie zostało w ogóle naruszone, a zatem tym bardziej nie może być mowy o działaniu bezprawnym. Powód nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających naruszenie dóbr wskazanych podczas rozprawy. Nie jest tym dowodem zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia powoda bowiem nie wynika z niego, aby okoliczności związane z zajęciem renty doprowadziły do pogorszenia stanu zdrowia powoda.

Z powyższych powodów powództwo oddalił. O zwrocie kosztów procesowych orzeczono na mocy art. 98 k.p.c. i w zw. z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik sprawy - powód jako przegrywający proces winien zwrócić pozwanej koszty zastępstwa procesowego.

Powyższy wyrok zaskarżył pozwany i wnosił o jego uchylenie zarzucając nie rozpoznanie przez Sąd istoty sprawy oraz dopuścił się naruszenia przepisów prawa materialnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Komornik wobec powoda prowadzi egzekucję świadczeń alimentacyjnych co oznacza, że egzekucja z rachunku bankowego prowadzona jest stosownie do art. 889 i n. k.p.c. a wysokość zajęcia określona jest w art. 1081 i n. k.p.c. Oznacza to, że pozwany dokonywał zajęć mając na względzie tytuł wykonawczy wydany w sprawie III RC 585/07. Pozwana Kasa realizowana polecenia Komornika. Komornik co prawidłowo ustalił Sąd I instancji jest organem posiadającym określone funkcje władcze wobec innych podmiotów w tym i pozwanego a pozwany miał obowiązek realizacji zajęcia dokonanego przez Komornika. Nie ma więc mowy o jakiejkolwiek bezprawności w działaniu pozwanego. Pozwany działał w granicach prawa i na polecenie organu uprawnionego do prowadzenia egzekucji.

Sąd I instancji rozpoznał wbrew wywodom skarżącego istotę dochodzonego roszczenia. Istotą bowiem naruszenia jest wykazanie, czy pozwany działał w granicach prawa. Pozwany działał w graniach prawa i jakiejkolwiek bezprawności postępowania pozwanemu zarzucić nie można.

Skoro tak to nie doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda co również prawidłowo ustalił Sąd I instancji. Sąd nie dopuścił się ani naruszenia prawa materialnego ani procesowego co prawidłowo ustalił Sąd I instancji.

Jeśli powód jest przeświadczony, że została wyrządzona mu szkoda przez komornika co zdaje się wynikać z uzasadnienia apelacji to może wystąpić ze stosownym roszczeniem przeciwko komornikowi.

Natomiast wywody zawarte w apelacji kwestionujące rozstrzygnięcie przeciwko pozwanej Kasie są oczywiście niezasadne i apelacja podlegała oddaleniu (art. 385 k.p.c.). O kosztach orzeczono stosownie do wyników procesu odwoławczego (art. 98 k.p.c.).