Wyrok SA w Białymstoku z 20 września 2018 r. w sprawie o ochronę dóbr osobistych.

Sygn. akt I ACa 379/18

WYROK

Dnia 20 września 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący

:

SSA Irena Ejsmont-Wiszowata

Sędziowie

:

SA Beata Wojtasiak

SO del. Grażyna Wołosowcz (spr.)

Protokolant

:

Łukasz Patejuk

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2018 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa W. R.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o ochronę dóbr osobistych

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku

z dnia 19 lutego 2018 r. sygn. akt I C 1164/15

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 4 590 (cztery tysiące pięćset dziewięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu – kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

B. I. E. G. W.

UZASADNIENIE

Powód W. R. wnosił o nakazanie pozwanej (...) S.A. (wcześniej (...) S A) oficjalnego przeproszenia powoda i zapłaty na jego rzecz kwoty 60 000 zł zadośćuczynienia za krzywdy .powstałe w wyniku naruszenia przez pozwaną jego dóbr osobistych w postaci tajemnicy korespondencji i prywatności.

Pozwana (...) S.A. wnosiła o oddalenie powództwa w całości .

Wyrokiem z dnia 19 lutego 2018r.Sąd Okręgowy w Białymstoku oddalił powództwo (punkt I.) oraz stwierdził, że nieuiszczone w sprawie koszty sądowe ponosi Skarb Państwa (punkt II.).

Z ustaleń poczynionych przez Sąd Okręgowy wynikało, że powód od wielu lat był klientem firmy (...) S.A (wcześniej (...) S.A.), posiadającym kilka numerów telefonów wykorzystywanych w życiu zawodowym i osobistym.W dniu 8 grudnia 2010 roku ówczesna żona powoda K. R. (obecnie B.) złożyła pozwanemu zlecenie wydruków rachunków szczegółowych dotyczących numeru (...) należącego do powoda. Przyjęte zlecenie zostało zrealizowane, przez co małżonka powoda uzyskała wydruk bilingów połączeń telefonicznych wykonywanych z numeru użytkowanego przez powoda. W dniu 11 stycznia 2012 roku K. R. złożona natomiast dyspozycję zmiany hasła abonenckiego dla numerów (...) i (...). Dyspozycja ta została zrealizowana przez pozwanego.

Powód pismem z dnia 14 kwietnia 2011 roku wezwał pozwanego do złożenia wyjaśnień odnośnie przyczyn wydania bilingów (rachunków szczegółowych) powoda rzekomo nieuprawnionej osobie oraz zmiany hasła na (...). Na skutek skargi powoda pozwany wszczął wewnętrzne postępowanie mające na celu ustalenia okoliczności opisywanych w przedmiotowym piśmie powoda nieprawidłowości. W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego ustalono, iż przyjęcie w dniu 8 grudnia 2010 roku i realizacja zlecenia wydruków rachunków szczegółowych dotyczących w numerów (...) była prawidłowa. Ustalono, iż osoba zlecająca/zamawiająca usługę rachunków szczegółowych, posługiwała się pełnymi danymi identyfikacyjnymi powoda, w tym indywidualnym hasłem abonenckim powoda. Działanie pracownika pozwanego przyjmującego zlecenie było zgodne z (...). Nadto ustalono, że w dniu 11 stycznia 2012 roku złożona została dyspozycja zmiany hasła abonenckiego dla numerów (...) i (...), która została złożona i przyjęta niezgodnie z Procedurą Identyfikacji Abonenta (...) .

Pozwany w piśnie z dnia 25 stycznia 2012 roku skierowanym do powoda wskazał, iż zlecenie wydruku rachunków szczegółowych dla numeru (...) złożyła w dniu 8 grudnia 2010 roku osoba, która posługiwała się pełnymi danymi identyfikującymi. Osoba, która dokonywała zmian została zweryfikowana poprawnie, co oznacza, iż podała wszystkie wymagane dane niezbędne do identyfikacji zgodnie z obowiązującymi w (...) procedurami. A zatem realizacja zlecenia wydruku rachunków szczegółowych była zasadna a proces przeprowadzony był zgodnie z obowiązującymi procedurami identyfikacji klienta. Pozwany wskazał dodatkowo, iż zgodnie z Regulaminem Świadczenia Usług (...) za skutki wynikające z używania karty SIM lub skorzystania z uprawnień określonych w Umowie lub w Regulaminie, a powstałe w związku ze znajomością przez osoby trzecie Kodu (...), Kodu (...), Hasła lub E., wyłączną odpowiedzialność ponosi Abonent.

Odnosząc się z kolei do kwestii zmiany hasła abonenckiego - pozwany stwierdził, iż potwierdziły się zgłaszane przez powoda nieprawidłowości po stronie (...), był to błąd konsultanta. Jednocześnie pozwany przeprosił powoda za ewentualne niedogodności oraz przykrości, na które mógł zostać narażony w wyniku zaistniałej sytuacji. Równocześnie zaproponowano powodowi 50% upust na opłatę abonamentową na numerach (...) przez okres 12 miesięcy jako rekompensatę za niedogodności na jakie był narażony.

Z dalszych ustaleń Sądu I instancji wynikało, że K. R. złożyła pozwanemu zlecenie wydruków rachunków szczegółowych dotyczących numerów (...), bowiem podejrzewała powoda o nielojalność małżeńską. Po uzyskaniu bilingów, widząc znaczną ilość połączeń telefonicznych na numer telefonu innej kobiety utwierdziła się w przekonaniu o dopuszczeniu się przez jej męża zdrady małżeńskiej. K. R. wniosła do Sądu Okręgowego w Białymstoku pozew, w którym domagała się rozwiązania przez rozwód związku małżeńskiego zawartego z pozwanym z jego wyłącznej winy. Żądanie orzeczenia wyłącznej winy powoda za rozpad pożycia małżeńskiego oparła na zarzucie zdrady małżeńskiej jakiej miał się dopuścić powód, przy czym zarzut zdrady nie opierał się jedynie na bilingu rozmów telefonicznych uzyskanych od pozwanego, lecz także na informacjach uzyskanych od kolegi męża oraz dzieci stron. Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 20 września 2013 roku rozwiązał przez rozwód związek małżeński K. R. z i W. R. zawarty w dniu 13 lipca 1985 roku w B. i zapisany w księdze małżeństw Urzędu Stanu Cywilnego w B. pod pozycją (...)– z winy obu stron.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Okręgowy uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Wskazał, że zgodnie z przepisem art. 23 k.c., dobra osobiste człowieka pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Według zaś art. 24 § 1 k.c., ten czyje dobro zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia ich skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Dodatkowo na zasadach przewidzianych w art. 445 k.c. oraz art. 448 k.c. osoba, której dobra osobiste zostały naruszone, może żądać również zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Wskazywał także, że obowiązujące prawo nie chroni przed każdym, jakimkolwiek naruszeniem dóbr osobistych. Przyznaje je wówczas, gdy naruszenie dobra osobistego jest jednocześnie naruszeniem prawa podmiotowego, a także zgodnie z art. 24 § 1 k.c., jeśli miała miejsce bezprawność działania.

Przepisy art. 23 i 24 k.c. w odniesieniu do ogólnej reguły dowodowej nakładają na powoda obowiązek wykazania, iż doszło do naruszenia jego dobra osobistego i wskazania jakie dobro zostało naruszone. W przypadku ustalenia, że taka sytuacja miała miejsce, w art. 24 § 1 k.c. ustanowiono domniemanie prawne, w myśl którego naruszenie (zagrożenie) dobra osobistego jest bezprawne (tzw. domniemanie bezprawności). Konsekwencją tego domniemania jest przesunięcie ciężaru udowodnienia braku bezprawności na osobę, która dopuściła się naruszenia dobra osobistego (art. 6 k.c.). W tej sytuacji pozwanego obciążałby obowiązek udowodnienia, że był do określonego działania uprawniony (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1971r., sygn. akt III PZP 33/70, OSN CP (...)). Wywodził także, że z orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczącego tej materii wynika jednoznacznie, iż „ocena, czy nastąpiło naruszenie dobra osobistego (art. 24 § 1 k.c.), nie może być dokonana według miary indywidualnej wrażliwości zainteresowanego (ocena subiektywna)” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1997 roku, sygn. akt III CKN 33/97, OSNC 6-7/97, poz. 93). Należy więc przyjmować koncepcję obiektywną naruszenia dobra osobistego w kontekście całokształtu okoliczności sprawy. Kwestia zagrożenia lub naruszenia dóbr osobistych winna być ujmowana w płaszczyźnie faktycznej i prowadzić do ustalenia, czy dane zachowanie, biorąc pod uwagę przeciętne reakcje ludzkie, mogły obiektywnie stać się podstawą do negatywnych odczuć po stronie pokrzywdzonego. Decydujące znaczenie ma to, jaką reakcję wywołuje naruszenie w społeczeństwie.

W ocenie Sądu I instancji w okolicznościach niniejszej sprawy nie doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda, gdyż nie wykazał tej przesłanki zgodnie ze spoczywającym na nim ciężarze dowodu (art. 6 k.c.). Jak wynika z przytoczonych wyżej orzeczeń jako naruszenie dobra osobistego nie można kwalifikować wszelkich, subiektywnie ocenianych jako niekomfortowe dla danej osoby sytuacji. Samo powstanie negatywnych odczuć lub emocji wywołane czyimś działaniem nie przesądza o tym, że nastąpiło naruszenie dobra osobistego. Istotny jest odbiór danej wypowiedzi czy działania przez osoby trzecie i reakcja opinii publicznej. Uwzględniając abstrakcyjny model „przeciętnego obywatela” oraz przeważające w społeczeństwie zapatrywania moralne i obyczajowe oceniane według kryteriów właściwych dla ludzi rozsądnych i uczciwych nie sposób uznać, że samo wydanie żonie powoda bilingów rozmów w wyniku prawidłowo przeprowadzonej procedury weryfikacyjnej stanowiło naruszenie wymienionych przez niego dóbr osobistych. Również zmiana hasła abonenckiego, choć dokonana niezgodnie z procedurami pozwanego, w ocenie Sądu nie stanowiła naruszenia dóbr osobistych powoda. Należy bowiem zauważyć, iż powód wskazywał na skutki jakie pociągnęło za sobą udostępnienie byłej żonie bilingów rozmów telefonicznych, jednakże nie przedstawił Sądowi w jaki sposób zostały naruszone jego dobra osobiste poprzez zmianę hasła abonenckiego, zaś na powodzie spoczywał ciężar dowodu w tym zakresie.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie ulegało wątpliwości, iż pozwany udostępnił bilingi rozmów powoda zgodnie z obowiązującymi procedurami, osobie która dysponowała wszystkimi niezbędnymi danymi do identyfikacji abonenta. Tym samym nie sposób doszukać się w działaniach pozwanego bezprawności. Natomiast, działanie pozwanego polegające na umożliwieniu osobie trzeciej zmiany hasła abonenta w ocenie Sądu I instancji nie pociągnęło za sobą żadnego naruszenia dobra osobistego powoda. Powód nie wykazał w jaki sposób zmiana hasła abonenckiego naruszyła jego dobra osobiste. Powód również nie wykazał krzywdy poniesionej na skutek zmiany hasła abonenckiego, jej rozmiaru, a w szczególności normalnego (adekwatnego) związku przyczynowego pomiędzy konkretnym deliktem pozwanego a krzywdą, które skutkowały by odpowiedzialnością pozwanego. Podkreślał, że występowanie związku przyczynowego pomiędzy szkodą (krzywdą) a zdarzeniem ją powodującym nie może być ujmowane zbyt szeroko i nie może obejmować wszystkich skutków działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. art. 361 § 1 k.c. ogranicza odpowiedzialność sprawcy wyłącznie do następstw normalnych, nie obejmujących, stosownie do okoliczności, skutków przyczynienia się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody. Za następstwa normalne uznaje się jedynie takie, które w danych okolicznościach z reguły występują, tzn. są zwykłą koniecznością działania lub zaniechania zobowiązanego do odszkodowania a nie następstwa będące wynikiem szczególnego zbiegu okoliczności, np. ustrojowej predyspozycji do nienormalnej reakcji na bodźce zewnętrzne. Jednocześnie odpowiedzialny wobec poszkodowanego, nie odpowiada w zakresie, w jakim poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększeni szkody, stosownie do okoliczności. Wobec powyższego nie sposób uznać, iż działania pozwanego skutkowały rozpadem związku małżeńskiego powoda. To jedynie jego działanie polegające na niedochowaniu wierności małżonce były przyczyną rozpadu pożycia małżeńskiego. Pozwany wprawdzie udostępnił małżonce powoda bilingi, jednak to nie one były samodzielną podstawą rozpadu związku małżeńskiego powoda, ale zdrada której dopuścił się powód..

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. przyjmując, iż w sprawie zachodzi wypadek szczególny, uzasadniający odstąpienie od obciążania kosztami powoda jako strony przegrywającej.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 19 lutego 2018r. wniósł powód W. R., który zaskarżył ww. wyrok w całości, zarzucając mu:

I.  naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 328 § 2 k.p.c., przez brak wszechstronnego i należytego rozważenia zebranego materiału dowodowego oraz dowolną jego ocenę, w szczególności wyjaśnień powoda i jego stanowiska oraz argumentacji zaprezentowanych w pozwie, zeznań świadków K. B. (1) (wcześniej R.), M. A. (1) oraz dokumentów w postaci dokumentacji lekarskiej z leczenia psychiatrycznego W. R., pisma firmy (...) S.A. do powoda z dnia 25 stycznia 2012r., pisma firmy (...) S.A. do powoda z dnia 1 marca 2015r.;

II.  sprzeczność istotnych ustaleń sądu przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia z treścią zebranego materiału dowodowego, poprzez uznanie, iż nie doszło w związku z przedmiotowymi zdarzeniami do naruszenia dóbr osobistych powoda, podczas gdy tak z wyjaśnień powoda, zeznań świadków K. B., M. A. i dokumentów zgromadzonych przedstawionych w sprawie przez powoda (vide zarzut I) wynika niezbicie, iż doszło do naruszenia jego dóbr osobistych w sposób opisany w pozwie;

III.  naruszenie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 §1 k.c. przez jego niezastosowanie i nie przyznanie dochodzonego pozwem zadośćuczynienia, podczas gdy pozwany (poprzez działania swych pracowników) ze swej winy, chociażby nawet nieumyślnej, dopuścił się naruszenia dóbr osobistych powoda.

Wskazując na powyższe, wnosił o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości,

2.  ewentualnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji

SĄD APELACYJNY USTALIŁ I ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne dotyczące okoliczności wydania K. R. (obecnie B.) bilingów rozmów przeprowadzonych przez powoda oraz umożliwienia zmiany hasła, które Sąd Apelacyjny podziela i uznaje za własne. Podkreślenia natomiast wymaga, że z analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wyciągnął w pełni prawidłowych wniosków. okoliczność ta jednak ostatecznie nie miała wpływu na treść orzeczenie, które mimo to okazało się trafne.

Należało bowiem zgodzić się z powodem, iż prawo do tajemnicy korespondencji czy uściślając tajemnicy telekomunikacyjnej oraz prywatności są dobrami osobistymi człowieka podlegającymi ochronie. Należy przy tym zaznaczyć, że prawo do prywatności w judykaturze jest postrzegane jako prawo każdego człowieka do wyłącznego dysponowania danymi na swój własny temat. Osoba zatem decyduje, czy chce pozostać anonimowa, czy też informacja na jej temat może być udostępniona osobom trzecim. Tajemnica telekomunikacyjna obejmuje natomiast tajemnicę rozmów, tożsamość uczestniczących w niej osób, a także przetwarzanie i udostępnianie danych, w tym tzw. bilingi. Zakres tajemnicy telekomunikacyjnej określa art. 159 Ustawy Prawo telekomunikacyjne (Dz.U.), które w punkcie 2. ww. artykułu stanowi, że zakazane jest zapoznawanie się, utrwalanie, przechowywanie, przekazywanie lub inne wykorzystanie treści danych objętych tajemnicą telekomunikacyjną przez inne osoby niż nadawca i odbiorca komunikatu, chyba, że m.in. nastąpi zgoda nadawcy. Dlatego też w okolicznościach niniejszej sprawy, zdaniem Sądu Apelacyjnego ponowna analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie pozwalała na ustalenie, iż w wyniku działań pozwanego zarówno poprzez wydanie bilingów, jak i zmianę hasła doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda.

Ochrona dóbr osobistych, jak trafnie wywiódł Sąd I instancji jest ułatwiona prze instytucję domniemania bezprawności działania ( art. 24 § 1 zdanie pierwsze k.c.), co skutkuje przerzuceniem ciężaru dowodu faktu, że działanie nie było bezprawne na osobę, której działanie spowodowało naruszenie dobra osobistego. Istnieją bowiem okoliczności, które wyłączają bezprawność naruszenia dobra osobistego np. działanie w ramach porządku prawnego, czy zgoda pokrzywdzonego.

W tym kontekście należy przypomnieć, iż strony łączyła umowa, w której powód wyraził zgodę na przetwarzanie swoich danych przez pozwanego. Z §7 Regulaminu Świadczenia Usług (...) na rzecz Abonentów wynika, że Abonent ma możliwość wpływu na zakres przetwarzania danych transmisyjnych i innych danych jego dotyczących przez określenie usług telekomunikacyjnych, które mogą być świadczone na jego rzecz poprzez udzielenie bądź wycofanie zgody na przetwarzanie tych danych.

Wydanie bilingów połączeń w grudniu 2011r. nastąpiło w okolicznościach niniejszej spraw, zdaniem Sądu Apelacyjnego, za zgodą powoda. Pozwany wykazał bowiem, że chronił dane powoda jako abonenta przed niekontrolowanym dostępem do nich osób trzecich. Stworzona została procedura Identyfikacji Abonenta (k 183-190v. akt), która przed uzyskaniem usługi wymagała podania danych znanych Abonentowi. Wymagane dane (w tym wypadku - hasło k. 198v. akt) podała K. R. (żona powoda), co pozwoliło ją pozytywnie zweryfikować jako stronę Umowy (Abonenta - Nadawcę). Wydanie jej zatem bilingów połączeń z numeru powoda, w tym wypadku nie było bezprawne, gdyż nastąpiło to po jej pozytywnym zweryfikowaniu zgodnie z obowiązującą procedurą, a więc w warunkach zgody Abonenta, wynikającej z zawarcia umowy oraz zaaprobowania warunków Regulaminu Świadczenia Usług (...) (k. 176-176v. akt).

Inaczej natomiast przedstawiała się kwestia zmiany hasła w wyniku dyspozycji z dnia 11 stycznia 2012r. do dwóch innych numerów telefonicznych powoda (nr (...) i (...)). Brak było bowiem w tym przypadku zastosowania się do obowiązującej procedury identyfikacji abonenta, co powoduje, iż świetle powyższych ustaleń takie działania należało uznać za bezprawne. Okoliczność, iż w tym przypadku nie zachowano obowiązującej procedury dotyczącej identyfikacji abonenta co jednoznacznie wynikało zarówno z treści pisma skierowanego do powoda (k. 11-12 akt), jak i zeznań świadka M. A. (1) (k. 355-356 akt). W tym jednak przypadku należy przypomnieć, że w myśl art. 24 §1 k.c. osoba, której dobra zostały naruszone może żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszeń, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jedynie skutków naruszenia. Wymaga to zaś ustalenia związku przyczynowego pomiędzy owym naruszeniem (zachowaniem pozwanego), a wskazywanym przez pozwanego skutkiem w postaci rozpadu małżeństwa powoda.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że okoliczność, jak to obrazowo przedstawił Skarżący „w gruzach legło małżeństwo” - nie było konsekwencją zmiany hasła, lecz zdrady powoda, co jednoznacznie wynikało ustaleń faktycznych poczynionych w prawidłowy sposób przez Sąd Okręgowy, zgodnie ze wskazaniami art. 233 § 1 k.p.c., których powód nie poważył.

Całokształt okoliczności niniejszej sprawy nie uzasadniał także zasądzenia na rzecz powoda zadośćuczynienia w oparciu o art. 448 k.p.c. Podkreślenia wymaga, że powyższy środek ochrony prawnej ma jedynie charakter fakultatywny. Oznacza to, że uwzględnienie żądania pokrzywdzonego co do zasadności udzielenia ochrony prawnej w tej formie może nastąpić tylko wtedy, gdy sąd uzna, że jest to środek odpowiedni do usunięcia skutków dokonanego przez sprawcę naruszenia (vide: wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 17 czerwca 1983 r. I CR 170/83, Legalis Nr 23773; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach - V Wydział Cywilny z dnia 16 marca 2017 r., sygn. V ACa 530/16, Legalis Nr 1587214; wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie - I Wydział Cywilny z dnia 1 października 2015 r., sygn. I ACa 205/15; Legalis Nr 1398983; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi - I Wydział Cywilny z dnia 21 sierpnia 2015 r., sygn. I ACa 227/15, Nr (...)). W niniejszej sprawie ewentualne zasądzenie zadośćuczynienia nie jest konieczne do udzielenia pokrzywdzonemu satysfakcji moralnej i usunięcia skutków naruszenia jego dóbr osobistych, zwłaszcza, że powód nie wykazał zakresu ich naruszenia. W piśmie z dnia 25 stycznia 2012r. (k.11-12 akt) pozwany przeprosił powoda za niedogodności i przykrości z tym związane oraz zaproponował upust na opłatę abonamentową, co powinno satysfakcjonować powoda zważywszy, że powód nie wykazał, aby zmiana hasła w wyniku dyspozycji byłej żony wiązała się narażeniem powoda na inne niedogodności jak ponowienie tej czynności.

Z uwagi na powyższe, apelację powoda jako pozbawioną uzasadnionych podstaw oddalono na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego na rzecz pozwanego postanowiono w myśl art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 6 i § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.).

Sąd Apelacyjny zdaje sobie sprawę, że powód jest w chwili obecnej jest w trudnej sytuacji materialnej, tym niemniej nie można zapominać, że inicjując proces odwoławczy zdawał sobie sprawę z konsekwencji finansowych swego stanowiska. Nie sposób więc było w realiach niniejszej sprawy dopatrzeć się jakichkolwiek szczególnych względów do tego, by odstąpić chociażby w części od obciążenia powoda wygenerowanymi przez niego kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej (art. 102 k.p.c.). Wniosek ten jest tym bardziej uzasadniony, jeśli zauważyć, że stan majątkowy strony nie stanowi decydującej przesłanki zwolnienia jej od obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2012 roku, I CZ 34/12,.), przy czym nie jest taką szczególną sytuacją sam fakt zwolnienia od kosztów sądowych (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2010 r., II CZ 88/09, LEX nr 578136; postanowienie Sądu Najwyższego z 11 lutego 2010, I CZ 112/09, LEX nr 564753). Samo subiektywne przekonanie strony o swojej racji nie jest natomiast wystarczające i nie stanowi podstawy do żądania zastosowania art. 102 k.p.c. (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2012 r., IV CZ 12/12, LEX nr 1232807).

(...)