Wyrok SO w Zielonej Górze z 14 marca 2019 r. w sprawie o przyznanie prawa do renty.

Sygn. akt IV U 1754/17

WYROK

Dnia 14 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Bogusław Łój

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Dejewska vel Dej

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2019 r. w Zielonej Górze

odwołania J. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 08.12.2014 r. Nr (...)

o przyznanie prawa do renty

oddala odwołanie

SSO Bogusław Łój

Sygn. akt IV U 1754/17

UZASADNIENIE

Decyzją z 08.12.2014 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił wnioskodawczyni J. C. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, stwierdzając w uzasadnieniu, że wnioskodawczyni jest osobą częściowo niezdolną do pracy od 01.06.2009 r., jednakże niezdolność ta nie powstała w okresie uprawniającym do świadczenia, tj. w okresie 18 miesięcy od 25.09.2002 r., a ponadto w 10-leciu poprzedzającym datę powstania niezdolności do pracy nie udokumentowała 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego (a jedynie okres 2 lat, 3 miesięcy i 19 dni).

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawczyni J. C. domagała się przyznania jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, podnosząc, że jej niezdolność do pracy powstała już w 1995 r. i że spełnia wszystkie warunki przyznania jej prawa do renty.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z 14.03.2016 r., sygn.. akt IV U 111/15, Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, oddalił odwołanie wnioskodawczyni.

Wyrokiem z 06.04.2017 r., sygn. akt III AUa 1075/16, wydanym na skutek apelacji wnioskodawczyni, Sąd Apelacyjny w Poznaniu, Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego i sprawę przekazał temu sądowi do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach procesu w instancji odwoławczej.

W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny stwierdził, że w sprawie nie doszło do rozpoznania istoty sporu.

Istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy wnioskodawczyni przysługuje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, tj. czy spełnia ustawowe przesłanki przyznania jej świadczenia rentowego.

Sąd Okręgowy powinien był ustalić, czy odwołująca się spełnia łącznie warunki określone w art. 57 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z kolei z uwagi na warunki określone w art. 58 ustawy emerytalnej, Sąd Okręgowy powinien był ustalić, czy przesłanka posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, została spełniona w ten sposób, że ubezpieczona osiągnęła okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat – albowiem jej niezdolność do pracy musiała powstać w wieku powyżej 30 lat. Przy czym Sąd Okręgowy powinien był ustalić, czy okres ten przypadał w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy, a więc dla odwołującej się byłby to okres kolejno w przedziale od 18.08.2004 r. do 17.08.2014 r. (przy uwzględnieniu, że wniosek złożyła 18.08.2014 r.) lub od 01.06.1999 r. do 31.05.2009 r. (przy uwzględnieniu początku niezdolności do pracy, ustalonego na dzień 01.06.2009 r.).

Tymczasem z uzasadnienia Sądu Okręgowego nie wynika jednoznacznie, czy ten element warunkujący przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w ogóle poddał weryfikacji.

Dalej Sąd Apelacyjny zauważył, że choć Sąd Okręgowy co do zasady właściwie zdecydował się oprzeć swoje rozstrzygnięcie o tak istotny dla analizowanej sprawy dowód z opinii biegłych sadowych, to jednak niezasadnie uznał, że te opinie, które w toku postępowania zostały przeprowadzone, są przydatne i w sposób skrupulatny odpowiadają na sporne kwestie. Przeprowadzona w tym zakresie ocena Sądu Okręgowego o wiarygodności opinii biegłych w sposób oczywisty nie mieści się w granicach przysługującej sądowi swobodnej oceny dowodów w rozumieniu art. 233 § 1 k.p.c.

Istotne jest również, że Sąd Okręgowy nie ustalił kwalifikacji odwołującej się, co stoi w sprzeczności z ustalaniem, czy i od kiedy jest ona niezdolna do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

Wobec powyższego, Sąd Apelacyjny uznał, że w niniejszej sprawie nie została rozpoznana istota sprawy, a wydanie wyroku w przedmiotowej sprawie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Sąd Okręgowy przy ponownym rozpoznaniu sprawy winien ustalić najpierw, jakie są kwalifikacje zawodowe odwołującej się, a następnie powołać biegłego bądź zespół biegłych o specjalnościach adekwatnych do zgłoszonych przez J. C. schorzeń, a więc poza dopuszczonymi już dowodami z opinii biegłych, uzyskać także dowód z opinii biegłego sądowego okulisty, ortopedy i lekarza chorób zakaźnych i zlecić im przeprowadzenie podmiotowego i przedmiotowego badania odwołującej się, na okoliczność tego, czy w okresie 18 miesięcy po ustaniu ostatniego ubezpieczenia (które ustało 25.09.2002 r.), tj. przed 25.03.2004 r., stan zdrowia odwołującej się pozwalał na przyjęcie, że w tym czasie powstała u niej niezdolność do pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji i jeśli tak, czy ta niezdolność jest całkowita lub częściowa i czy nieprzerwanie trwa nadal oraz na jaki okres. Jeśli bowiem biegli sądowi ustalą, że wnioskodawczyni w wyżej wskazanym okresie była niezdolna do pracy i niezdolność ta nieprzerwanie trwa nadal, to wówczas spełniałaby ona przesłanki określone we wskazanym powyżej przepisie ustawy emerytalnej i należałoby przyznać jej prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Biegli wydając opinię winni wziąć pod uwagę dokumentację medyczną przedłożoną przez odwołującą się i dokonać jej stosownej analizy i przydatności przy ocenie stwierdzonych schorzeń. Sąd Okręgowy winien przy tym ustalić, czy dokumentacja ta była uwzględniana przez biegłych sądowych, którzy w sprawie opinie dotychczas już sporządzili. Jeżeli nie, wówczas zasadnym jest uzyskanie w tym przedmiocie stosownej opinii uzupełniającej. Poza tą okolicznością, opinie te winny także zostać uzupełnione o wyjaśnienie powyżej przedstawionych zastrzeżeń, tak, aby w sposób szczegółowy i wnikliwy wyjaśniały sformułowane wnioski co do oceny stanu zdrowia odwołującej się. Analiza tychże opinii, ich wyczerpująca ocena, winna natomiast znaleźć swoje odzwierciedlenie w treści uzasadnienia wydanego w sprawie wyroku. Równie wyczerpująca, szczegółowa i dokładna analiza winna być przeprowadzona w zakresie wszystkich przesłanek prawa do renty wskazanych w ww. przepisach ustawy emerytalnej, tak, aby ewentualna ponowna kontrola instancyjna pozwalała w sposób niebudzący wątpliwości ustalić tok przeprowadzonej przez sąd I instancji subsumpcji stanu faktycznego. Ewentualnie Sąd Okręgowy może także przeprowadzić inne dowody, które uzna za konieczne do wyjaśnienia spornych okoliczności. Tak zebrany materiał dowodowy sąd I instancji podda ocenie zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów zawartej w art. 233 § 1 k.p.c. i na tej podstawie rozważy zasadność odwołania J. C..

W dalszym toku postępowania strony wnosiły jak dotychczas.

Ponownie rozpoznając sprawę, Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni J. C., urodzona (...), wnioskiem z 18.08.2014 r. wystąpiła do organu rentowego o przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Orzeczeniem z 16.10.2014 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że wnioskodawczyni jest osobą częściowo niezdolną do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji od 2009 r.

Wskutek zgłoszonego zarzutu wadliwości powyższego orzeczenia, sprawa została przekazana komisji lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z 06.11.2014 r. uznała wnioskodawczynię za osobę częściowo niezdolną do pracy od 01.06.2009 r. na okres 3 lat. Zdaniem komisji lekarskiej ZUS, częściowa niezdolność do pracy wnioskodawczyni nie powstała przed 24.03.2004 r.

Powyższe skutkowało wydaniem przez organ rentowy zaskarżonej decyzji.

okoliczności niesporne

W okresie od 01.06.1999 r. do 31.05.2009 r. wnioskodawczyni udokumentowała następujące okresy składkowe: od 01.06.1999 r. do 19.09.2000 r. i od 26.09.2001 r. do 25.09.2002 r., łącznie 2 lata, 3 miesiące i 19 dni, oraz okresy nieskładkowe: od 20.09.2000 r. do 25.09.2001 r. i od 26.09.2002 r. do 15.06.2004 r., łącznie 2 lata, 8 miesięcy i 26 dni okresów nieskładkowych. Po uwzględnieniu okresów nieskładkowych w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych okresy nieskładkowe wynoszą 9 miesięcy i 7 dni. Łącznie daje to 3 lata i 26 dni stażu ubezpieczeniowego.

W 10-leciu poprzedzającym datę złożenia wniosku o rentę, tj. od 18.08.2004 r. do 17.08.2014 r., wnioskodawczyni nie udokumentowała żadnych okresów składkowych i nieskładkowych.

Udokumentowała łącznie 20 lat, 9 miesięcy i 21 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

okoliczności niesporne

Wnioskodawczyni ukończyła szkołę podstawową. Ukończyła kursy sprzedawcy, pracowała jako sprzedawca przez 8-10 lat. Następnie niecały rok pracowała jako szwaczka, a następnie w wytwórni tworzyw sztucznych przy wtryskarkach, na produkcji. Pracę zawodową zakończyła jako sprzedawca.

Jej prace nie wymagały kwalifikacji.

okoliczności niesporne (twierdzenia wnioskodawczyni, k. 194-194v)

U wnioskodawczyni rozpoznaje się:

- zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego z podmiotowym zespołem bólowym, obecnie bez objawów korzeniowych rozciągowych, bez neurogennego zaniku mięśni, z miernym upośledzeniem funkcji;

- kliniczne cechy polineuropatii bez weryfikacji neurograficznej;

- incydent naczyniowy OUN w lutym 2000 r. w postaci niedowładu lewostronnego z pełną remisją, prawdopodobne rozpoznanie incydentu TIA (przemijającego niedokrwienia mózgu);

- bóle wielostawowe;

- nadciśnienie tętnicze;

- cukrzycę;

- kamice pęcherzyka żółciowego;

- zaburzenia afektywne;

- chorobę układową tkanki łącznej w obserwacji;

- nadwzroczność obojga oczu;

- zwyrodnienie plamki oka lewego;

- niedowidzenie obojga oczu;

- ograniczenie pola widzenia obojga oczu.

U wnioskodawczyni nie stwierdza się aktualnie boreliozy.

dowód: - opinia biegłych sądowych lekarzy neurologa M. W. i

chirurga ogólnego D. R., k. 264-267v akt sąd.;

- opinia biegłych sądowych lekarzy reumatologa B. K.,

okulisty B. Ł. i specjalisty chorób zakaźnych J.

F., k. 287-289v akt sąd.;

- opinia uzupełniająca biegłego sądowego lekarza chorób

zakaźnych J. F., k. 387 akt sąd.;

- opinia uzupełniająca biegłych sądowych lekarzy okulisty B.

Ł. i reumatologa B. K., k. 388 akt sąd.

Wnioskodawczyni stała się częściowo niezdolna do pracy od 01.06.2009 r.

Od marca 2017 r. jest całkowicie niezdolna do pracy.

Orzeczenia lekarzy orzeczników ZUS są prawidłowe co do stopnia i daty początkowej częściowej niezdolności do pracy. Na dzień badania przez lekarzy orzeczników ZUS nie zachodziła podstawa do ustalenia niezdolności do pracy z powodów okulistycznych. Dopiero dokumentacja z marca 2017 r. daje podstawę do ustalenia tej niezdolności. Badania okulistyczne dostępne w aktach z 2001, 2006 i 2009 r. nie dawały podstawy do orzekania niezdolności wnioskodawczyni do pracy, ponieważ nie dokumentowały istotnego upośledzenia funkcji wzrokowej.

dowód: - opinia biegłych sądowych lekarzy neurologa M. W. i

chirurga ogólnego D. R., k. 264-267v akt sąd.;

- opinia biegłych sądowych lekarzy reumatologa B. K.,

okulisty B. Ł. i specjalisty chorób zakaźnych J.

F., k. 287-289v akt sąd.;

- opinia uzupełniająca biegłego sądowego lekarza chorób

zakaźnych J. F., k. 387 akt sąd.;

- opinia uzupełniająca biegłych sądowych lekarzy okulisty B.

Ł. i reumatologa B. K., k. 388 akt sąd.

Nie wykazano takiego upośledzenia sprawności ustroju, które dawałoby podstawę do ustalenia częściowej niezdolności do pracy przed 01.06.2009 r.

W badaniach przedmiotowych przeprowadzonych przed czerwcem 2009 r. przez lekarzy zarówno w warunkach ambulatoryjnych, jak i szpitalnych nie wykazywano upośledzenia sprawności narządu ruchu czy układu nerwowego, które stanowiłoby podstawę do ustalenia długotrwałej niezdolności do pracy z przyczyny schorzenia narządu ruchu czy układu nerwowego – wykazywano dobrą ruchomość kręgosłupa, dobrą sprawność kończyn górnych i dolnych, bez niedowładów kończynowych, bez objawów świadczących o trwałym uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego. Rozpoznanie udaru mózgowego w lutym 2002 r. bez opisu stanu neurologicznego, bez potwierdzenia w hospitalizacji w oddziale neurologicznym (brak karty informacyjnej), gdzie była kierowana w 3 dobie pobytu w oddziale wewnętrznym, bez potwierdzenia niedowładu w badaniach neurologicznych w kolejnych latach – bez znaczenia orzeczniczego. Zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne wykazane w licznych badaniach obrazowych nie skutkowały wówczas obecnością istotnego upośledzenia ruchomości kręgosłupa, bez obecności objawów korzeniowych, bez patologicznych objawów piramidowych, bez objawów oponowych, bez neurogennego zaniku mięśni, bez konieczności konsultacji neurochirurgicznej. Sama obecność nieprawidłowości w badaniach dodatkowych nie jest warunkiem wystarczającym do uznania niezdolności do pracy – podstawą jest ustalenie takiego upośledzenia funkcji narządu ruchu i układu nerwowego, które faktycznie uniemożliwiałyby wykonywanie pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Podejrzenie polineuropatii wymaga weryfikacji badaniem neurograficznym.

Za datę powstania niezdolności do pracy należy przyjąć wystawienie druku N-9 02.06.2009 r. – wtedy po raz pierwszy opisano upośledzenie sprawności ruchowej oraz układu nerwowego, które było potwierdzane w kolejnych opisach stanu neurologicznego i narządu ruchu. W okresie 2 lat od 30.10.2017 r. można uzupełnić diagnostykę, przeprowadzić rehabilitację z oczekiwaną poprawą.

dowód: opinia biegłych sądowych lekarzy neurologa M. W. i

chirurga ogólnego D. R., k. 264-267v akt sąd.

Borelioza mogła wystąpić przed 2000 r. Stwierdza się tylko odczyn immunologiczny po dawno przebytej boreliozie i to przed 2000 r. Nie ma jednak pewności co do istnienia boreliozy przed 2000 r., ponieważ mogło istnieć zakażenie bez zachorowania z wytworzeniem przeciwciał.

Z omawianą jednostką chorobową łączy się wiele błędnych opinii wynikających z dawnych problemów diagnostycznych i popełnianego błędu traktowania występowania przeciwciał jako wykrycia i rozpoznania choroby. W przedmiotowej sprawie odwołująca się ma wskazane przeciwciała ale tylko w klasie IgG, co oznacza brak zakażenia i brak choroby oraz odporność immunologiczną na bakterię Borrelia burgdorferi. Inne interpretowanie zmian u pacjentki jest błędem. Wnioskodawczyni błędnie utrzymuje, że jest chora na boreliozę. Opinia własna wnioskodawczyni jest podtrzymywana błędnym opisem wyniku z laboratorium i błędnymi zaświadczeniami lekarzy, którzy nie są specjalistami chorób zakaźnych, np. z sanatorium lub rehabilitacji, o chorobie – boreliozie.

dowód: - opinia biegłych sądowych lekarzy reumatologa B. K.,

okulisty B. Ł. i specjalisty chorób zakaźnych J.

F., k. 287-289v akt sąd.;

- opinia uzupełniająca biegłego sądowego lekarza chorób

zakaźnych J. F., k. 387 akt sąd.

Całkowita niezdolność do pracy wynika ze znacznego ograniczenia pola widzenia obojga oczu oraz obniżenia ostrości wzroku. Ograniczenie pola widzenia będące podstawą uznania całkowitej niezdolności do pracy stwierdzono badaniem z marca 2017 r. – stąd data początkowa niezdolności do pracy.

Z punktu widzenia reumatologicznego, nie stwierdza się u wnioskodawczyni całkowitej niezdolności do pracy. Nie stwierdza się istotnego ograniczenia funkcji kręgosłupa i stawów, w sposób zasadniczy utrudniającego lub wręcz uniemożliwiającego wykonywanie pracy zarobkowej zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami lub ostatnio wykonywanej. Wnioskodawczyni jest prawidłowo leczona, systematycznie kontrolowana, wymaga dalszego leczenia.

dowód: - opinia biegłych sądowych lekarzy reumatologa B. K.,

okulisty B. Ł. i specjalisty chorób zakaźnych J.

F., k. 287-289v akt sąd.;

- opinia uzupełniająca biegłych sądowych lekarzy okulisty B.

Ł. i reumatologa B. K., k. 388 akt sąd.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje.

Odwołanie okazało się niezasadne.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było rozstrzygnięcie, czy wnioskodawczyni spełnia wszystkie przesłanki uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W myśl art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1270 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania zaskarżonej decyzji, Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy;

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Według ust. 2, przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Jak stanowi art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Zgodnie z ust. 2, okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Zgodnie zaś z ust. 4, przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6 , wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Osobą niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Osobą całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ustawy).

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1).

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe prowadzi do wniosku, że wnioskodawczyni jest osobą częściowo niezdolną do pracy, a data początkowa tej niezdolności to 01.06.2009 r. Natomiast od marca 2017 r. wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolna do pracy.

Zgodnie z zaleceniami Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, należało przy tym uwzględnić dokładny staż ubezpieczeniowy wnioskodawczyni, jej kwalifikacje, i ponownie przeprowadzić dowody z opinii odpowiednich biegłych.

Sąd – zgodnie z tymi zaleceniami, a także wnioskiem dowodowym odwołującej się, przedstawionym w toku rozpatrywanej ponownie sprawy, dopuścił dowód z opinii biegłych okulisty, specjalisty chorób zakaźnych, reumatologa, ortopedy i neurologa - na okoliczność ustalenia niezdolności do pracy, stopnia tej niezdolności, daty jej powstania, czasu trwania, oraz wyjaśnienia, jakie okoliczności i dokumenty na to wskazują, a także oceny trafności opinii lekarzy ZUS i stwierdzenia, czy konieczna jest opinia biegłego innej specjalności. Ponieważ zasadne było zasięgnięcie opinii okulistycznej (na co wskazali biegli w swojej opinii, k. 267), sąd przeprowadził też dowód z opinii biegłego okulisty.

Ustaleń faktycznych dotyczących stanu zdrowia wnioskodawczyni dokonano więc przede wszystkim w oparciu o opinie biegłych sądowych lekarzy neurologa M. W., chirurga ogólnego D. R., reumatologa B. K., okulisty B. Ł. i specjalisty chorób zakaźnych J. F., wraz z opiniami uzupełniającymi.

Kwalifikacje i doświadczenie zawodowe wnioskodawczyni ustalono na podstawie jej własnych oświadczeń (k. 194-194v akt sąd.).

Okresy składkowe i nieskładkowe wnioskodawczyni wynikają z dokumentacji i stanowiska organu rentowego. Wnioskodawczyni nie przedłożyła dowodów obrazujących dodatkowe okresy – inne niż te, które ZUS już uwzględnił.

Biegli sądowi lekarze neurolog i chirurg, na podstawie wywiadu, analizy dokumentacji medycznej i badań uznali, że wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna do pracy od 01.06.2009 r. Zgodzili się w tym zakresie z lekarzami orzecznikami ZUS.

Biegli szczegółowo opisali przebieg hospitalizacji wnioskodawczyni i badania obrazowe, uwzględnili pozostałe opinie wydane przez biegłych badających wnioskodawczynię, zobrazowali przebieg badania chirurgiczno-ortopedycznego i neurologicznego, by stwierdzić, że u wnioskodawczyni nie ma takiego upośledzenia sprawności ustroju, które dawałoby podstawę do ustalenia częściowej niezdolności do pracy przed 01.06.2009 r. Powołali się na wyniki badań przedmiotowych sprzed czerwca 2009 r., w których nie wykazano aż takiego upośledzenia sprawności narządu ruchu czy układu, by orzec o istnieniu niezdolności do pracy. Wyjaśnili, skąd wynika data początkowa częściowej niezdolności do pracy, wskazując na treść druku N-9 z 02.06.2009 r.

Biegli stwierdzili też, że zasadniczym problemem wnioskodawczyni jest borelioza, jednakże późniejsze opinie specjalisty chorób zakaźnych nie potwierdziły tego rozpoznania, opartego jedynie na wywiadzie. Opinia neurologiczno-ortopedyczna była dla sądu kluczowa w ustalaniu stanu zdrowia wnioskodawczyni w zakresie właśnie tych specjalności, a nie w zakresie ewentualnej boreliozy.

Biegli sądowi lekarze reumatolog, okulista i specjalista chorób zakaźnych, po przeprowadzeniu wywiadu, badań i analizie dokumentacji medycznej, również nie stwierdzili niezdolności do pracy powstałej wcześniej, niż 01.06.2009 r.

Biegła okulista stwierdziła całkowitą niezdolność do pracy od marca 2017 r., jednakże okres ten nie wchodzi w zakres rozpoznania w niniejszej sprawie, w której sąd rozstrzyga o trafności decyzji na dzień jej wydania. Zresztą biegła okulista wyraźnie podała, że badania okulistyczne dostępne w aktach z 2001 r., 2006 r. i 2009 r. nie dawały podstawy do orzekania niezdolności do pracy, zatem zaskarżona decyzja jest pod tym względem prawidłowa. Dopiero dokumentacja z marca 2017 r. przedłożona przez wnioskodawczynię daje podstawę do orzeczenia przez biegłą okulistę niezdolności do pracy.

W opinii uzupełniającej biegła podtrzymała swoje stanowisko i jeszcze raz wyjaśniła, że dopiero badania wykonane w marcu 2017 r. wykazały istotne pogorszenie funkcji widzenia.

Biegła reumatolog nie stwierdziła w badaniu przedmiotowym istotnego ograniczenia funkcji kręgosłupa i stawów.

W opinii uzupełniającej biegła podała, że odwołująca się jest prawidłowo leczona, systematycznie kontrolowana, i choć wymaga dalszego leczenia – nie ma to wpływu na istnienie niezdolności do pracy, ponieważ nie stwierdza się klinicznych cech znacznego ograniczenia sprawności organizmu ograniczających lub uniemożliwiających wykonywanie pracy zarobkowej.

Biegły z zakresu chorób zakaźnych z całą pewnością stwierdził, że wnioskodawczyni nie choruje na boreliozę. Choroba ta mogła wystąpić przed 2000 r., jednak nie jest to pewne. Biegły wyjaśnił, skąd wynikają te wnioski i wprost odniósł się do tej dokumentacji, przez którą odwołująca się nabrała przekonania o występowaniu u niej boreliozy. Opis wyniku z laboratorium i zaświadczenia lekarzy, które na to wskazują, biegły uznał za błędne. Dokumentacja ta została wydana przez lekarzy niebędących specjalistami chorób zakaźnych.

W opinii uzupełniającej biegły odniósł się do publikacji załączonej przez wnioskodawczynię i wyczerpująco wyjaśnił, dlaczego nie można opierać się na tego typu artykułach. Trafnie też wskazał, że dane statystyczne i szczegółowy opis metodologii badań nie są konieczne w niniejszej sprawie, w której badaniu podlega stan zdrowia konkretnej osoby – odwołującej się.

Sąd w pełni podziela wnioski wszystkich omówionych wyżej opinii w zakresie ustalenia, że wnioskodawczyni stała się osobą częściowo niezdolną do pracy najwcześniej od 01.06.2009 r., a tylko ten okres jest istotny z punktu widzenia zaskarżonej decyzji (niezdolność istniejąca od marca 2017 r. nie ma wpływu na wynik sprawy).

Opinie zostały sporządzone wnikliwie i rzetelnie. Wyczerpująco i szczegółowo wyjaśniają istotę stanu zdrowia wnioskodawczyni z uwzględnieniem posiadanych przez biegłych wiadomości specjalnych. Przed wydaniem opinii biegli zapoznali się z dostarczoną im dokumentacją. Przeprowadzając bezpośrednie badania lekarskie, mieli okazję do osobistego kontaktu z wnioskodawczynią, oceny przedstawianego przez nią wywiadu. Dysponowali wszelkimi informacjami umożliwiającymi wydanie trafnej opinii i informacje te w sposób prawidłowy wykorzystali.

Nie były więc zasadne wnioski dowodowe odwołującej się o przesłuchanie biegłych, ponieważ opinie pisemne są wyczerpujące, nie ma potrzeby ich dalszego uzupełniania ani dopuszczania dowodu z opinii kolejnych biegłych. Już dostępne opinie, z uwzględnieniem opinii uzupełniających, szczegółowo wyjaśniają wszelkie wątpliwości podnoszone przez wnioskodawczynię w toku sprawy.

Nie jest konieczne odnoszenie się przez biegłych do każdego jednego dokumentu medycznego wskazywanego przez stronę. W niniejszej sprawie biegli wzięli pod uwagę całość dokumentacji i opisali najważniejsze jej części.

Nie jest też tak, że powołano się na opinie biegłych, do których były zastrzeżenia. Opinie wydane na obecnym etapie sprawy oparte są na samodzielnych badaniach, nawet jeśli biegli uwzględniają fakt wydania poprzednich opinii.

Pierwszorzędne znaczenie dla sądu miały opinie wydane w sprawie po uchyleniu wyroku sądu I instancji przez sąd II instancji, jednak zaznaczyć warto, że ich trafność dodatkowo potwierdzona jest opiniami wcześniejszymi. Biegła neurolog w opinii wydanej na podstawie badania z 24.02.2015 r. (k. 27-28 akt sąd.) nie znalazła podstaw do uznania niezdolności do pracy przed 01.06.2009 r. Do takich samych wniosków doszli biegli reumatolodzy (k. 57, 91-92 akt sąd.).

Nie jest ponadto zasadna analiza kolejnej dokumentacji medycznej przedkładanej obecnie przez wnioskodawczynię. Ocenie podlegała niezdolność do pracy istniejąca na dzień wydania zaskarżonej decyzji z 2014 r. Wszelka istotna dokumentacja dostępna w tym czasie została wzięta pod uwagę przez biegłych. Informacje obrazujące schorzenia i dolegliwości obecne w następnych latach aż do dziś nie mają znaczenia dla sprawy.

W orzecznictwie ugruntowane i aktualne jest stanowisko, które niniejszy sąd w pełni podziela, że miarodajny dla oceny sądowej zdolności ubezpieczonego do pracy w kontekście orzekania o prawie do renty z tytułu niezdolności do pracy ma wynik badań lekarskich przeprowadzonych przez biegłych sądowych. O niezdolności do pracy nie decydują lekarze leczący, gdyż jak zauważa się w orzecznictwie sądowym, chodzi tu o ocenę niezdolności do pracy w prawnym rozumieniu, podejmowaną w trybie określonej procedury i przez odpowiednie organy (wyrok SA w Lublinie z 08.08.2018 r., sygn. akt III AUa 25/2018, LEX nr 2538966).

Podsumowując – sąd nie kwestionuje, że wnioskodawczyni cierpi na różne schorzenia poszczególnych narządów, wynikające z opinii biegłych. Jednakże podzielić należy stanowisko, że w sprawach o prawo do renty nie wystarczy udowodnienie, że występują określone schorzenia, lecz konieczne jest wykazanie, w jakim stopniu wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. W postępowaniu sądowym ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych i w takiej sytuacji, sąd nie może orzekać wbrew opinii biegłych sądowych (choć ostatecznie zawsze decyduje sąd), gdyż niezdolność do pracy jako przesłanka renty ma tu znaczenie prawne (wyrok SA w Szczecinie z 17.05.2018 r., sygn. akt III AUa 618/17, LEX nr 2531852).

Również fakt, że wnioskodawczyni wymaga dalszego leczenia, nie mógł doprowadzić do zmiany zaskarżonej decyzji. Istnienie schorzeń powodujących nawet konieczność pozostawania w stałym leczeniu nie stanowi samodzielnej przyczyny uznania częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy (wyrok SA w Poznaniu z 01.08.2018 r., sygn. akt III AUa 840/17, LEX nr 2550830). Występowanie schorzeń, przyjmowanie leków, korzystanie z porad i pomocy lekarzy czy nawet leczenia szpitalnego nie powoduje samo przez się, ani nie dowodzi jeszcze istnienia u badanego całkowitej niezdolności do pracy. Dopiero wówczas, gdy nasilenie chorób jest takie, że wyklucza podjęcie przez ubezpieczonego pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, można mówić o niezdolności do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej (wyrok SA w Szczecinie z 15.05.2018 r., sygn. akt III AUa 539/17, LEX nr 2531836).

Tak więc nie budzi wątpliwości sądu, że wnioskodawczyni jest osobą częściowo niezdolną do pracy, ale data początkowa tej niezdolności przypada najwcześniej 01.06.2009 r.

To właśnie do tej daty należało odnieść pozostałe przesłanki uzyskania prawa do renty.

Do wnioskodawczyni nie stosuje się art. 57 ust. 1 pkt 3, ponieważ wykazała ona ponad 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Wciąż jednak zastosowanie znajduje art. 58 ust. 1 pkt 5 – byłby spełniony, gdyby odwołująca się osiągnęła okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat.

Wnioskodawczyni wykazała łącznie 20 lat, 9 miesięcy i 21 dni okresów składkowych i nieskładkowych, nie można zatem zastosować art. 58 ust. 4 ustawy emerytalnej. Oznacza to, że ww. okres co najmniej 5 lat musi przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

W okresie od 01.06.1999 r. do 31.05.2009 r. (okres przed powstaniem niezdolności do pracy) wnioskodawczyni wykazała 3 lata i 26 dni stażu ubezpieczeniowego.

W okresie od 18.08.2004 r. do 17.08.2014 r. (okres przed złożeniem wniosku) wnioskodawczyni nie wykazała żadnego stażu ubezpieczeniowego.

Oznacza to, że na dzień wydania zaskarżonej decyzji odwołująca się nie spełniała wszystkich warunków uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. orzeczono jak w wyroku.