Wyrok SO w Zielonej Górze z 29 czerwca 2017 r. w sprawie o przyznanie emerytury.

Sygn.akt. IV U 305/17

WYROK

Dnia 29 czerwca 2017r.

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Bogusław Łój

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Barbara Serżysko

po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2017r. w Zielonej Górze

sprawy z odwołania : Z. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 29.12.2016r. znak (...)

przeciwko:

Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o przyznanie emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję, w ten sposób, że przyznaje Z. O. prawo do emerytury poczynając od 19.11.2016r.

SSO Bogusław Łój

Sygn. akt IV U 305/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29.12.2016 r., znak:(...), pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił wnioskodawcy Z. O. prawa do emerytury przy obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na niewykazanie przez wnioskodawcę 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Zakład nie uznał do stażu pracy okresu zatrudnienia od 01.01.1973 r. do 31.12.1974 r. dokumentowanego zeznaniami świadków, ponieważ z uzyskanej w toku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego dokumentacji wynika, że przed rokiem 1975 wnioskodawca nie był zatrudniony stale i co najmniej w połowie wymiary czasu, tylko jako pracownik dochodzący/sezonowy.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca Z. O. domagał się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury. Odwołujący podał, że w okresie od 01.01.1973 r. do 31.12.1974 r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy i pracował w magazynie przy czyszczeniu zboża. Obecnie zakład pracy już nie istnieje, a wnioskodawca nie dysponuje dokumentacją z tego okresu.

Na okoliczność potwierdzenia zatrudnienia w ww. okresie wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Zakład wskazał również, że wnioskodawca ubiegając się o przyznanie prawa do renty czy ustalenie kapitału początkowego w kwestionariuszu dotyczącym okresów składkowych i nieskładkowych nie wskazywał okresu pracy sezonowej od dnia 01.01.1973 r. do dnia 31.12.1974 r. w Zakładzie Rolnym (...), a jedynie zatrudnienie od dnia 11.03.1975 r. w (...) w P. Zakład Rolny (...).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. O., urodzony (...), w dniu 14.11.2016 r. zgłosił wniosek o przyznanie prawa do emerytury przewidzianej przepisem art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016r., poz. 887), nie pozostając w zatrudnieniu.

Z. O. jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

okoliczności niesporne

dowód: akta organu rentowego

Zaskarżoną decyzją z dnia 29.12.2016 r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy przyznania prawa do wcześniejszej emerytury uznając za udowodniony ogólny staż pracy w wymiarze 23 lat, 7 miesięcy i 21 dni, w tym 15 lat, 8 miesięcy i 23 dni stażu pracy w szczególnych warunkach.

dowód: decyzja z dnia 29.12.2016 r., k. 44 akt organu rentowego

Z. O. po ukończeniu szkoły podstawowej w okresie od 01.01.1973 r. do 31.12.1974 r. pracował w Państwowym Gospodarstwie (...) w B. w charakterze pracownika dochodzącego. Z uwagi na to, że wnioskodawca nie miał wówczas ukończonych 18 lat, nie był zatrudniony jako pracownik stały, bowiem taka była praktyka.

W tym okresie matka wnioskodawcy była na rencie, a ojciec pracował jako stróż nocny i odwołujący, aby pomóc rodzicom finansowo musiał podjąć pracę. Jako pracownik dochodzący w tym samym zakładzie pracowała także siostra odwołującego.

Z. O. na czas zatrudnienia jako pracownik dochodzący nie podpisywał żadnej umowy. Zatrudnienie podjął na podstawie ustnego porozumienia zawartego pomiędzy kierownikiem zakładu (...) a matką odwołującego. Wówczas kierownik (...) obiecał wnioskodawcy, że jeśli będzie się starał to w przyszłości przyjmie go na stałe do pracy i wyśle na kurs traktorzystów.

Z. O. przychodził do pracy codziennie, w soboty pracował tylko w okresie letnim. Był pracownikiem magazynu, gdzie zajmował się czyszczeniem zbóż na sprzedaż. Pracował także przy rozładunku słomy i kiszonek oraz wykonywał prace polowe jak pielenie, zbieranie kamieni, zwożenie zbóż, słomy i siana.

Wnioskodawca pracował po 8 godzin dziennie, a w czasie żniw i wykopek nawet po 10-11 godzin. Do pracy przychodził na godzinę 7:00. Każdego dnia praca rozpoczynała się od apelu, na którym obecni byli wszyscy pracownicy zakładu i wówczas wyznaczano pracę, którą mieli wykonywać.

Odwołujący po ukończeniu 18 lat został zatrudniony w zakładzie Państwowej (...) jako stały pracownik od 11.03.1975 r.

dowód: zeznania świadka P. N., k. 28-29v akt sąd.,

- zeznania świadka B. N., k. 30-31v akt sąd.,

- zeznania wnioskodawcy Z. O., k. 24-24v w zw. z k. 11 akt sąd.,

- akta osobowe wnioskodawcy

W (...) B. pracownikami dochodzącymi były osoby, które pracowały codziennie, ale nie posiadały takich uprawnień i obowiązków jak pracownicy zatrudnieni na stałe. Jeśli pracownik dochodzący nie przyszedł do pracy w jakiś dzień, to nie były wyciągane wobec niego żadne konsekwencje.

Pracownicy dochodzący nie mieli prawa do trzynastego wynagrodzenia, otrzymania nagrody czy premii z okazji świąt.

Pracownikami dochodzącymi w zakładzie najczęściej byli członkowie rodzin pracowników.

dowód: zeznania świadka P. N., k. 28-29v akt sąd.,

- zeznania świadka B. N., k. 30-31v akt sąd.,

- zeznania wnioskodawcy Z. O., k. 24-24v w zw. z k. 11 akt sąd.,

Sąd zważył, co następuje :

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z dyspozycją art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016r., Nr 887 ze zm.; dalej jako: ustawa o emeryturach i rentach z FUS albo ustawa emerytalna) - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46 , 47, 50, 50a i 50e i 184.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 , 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 01.01.1999r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 .

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (art. 184 ust. 2).

W niniejszej sprawie bezspornym było, iż wnioskodawca Z. O. osiągnął wiek 60 lat. Niesporne jest także, iż organ rentowy uwzględnił 23 lata, 7 miesięcy i 21 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 15 lat, 8 miesięcy i 23 dni stażu pracy w warunkach szczególnych.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawy było natomiast ustalenie, czy wnioskodawca legitymuje się co najmniej 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym, a tym samym, czy przysługuje mu prawo do uzyskania wcześniejszej emerytury.

W ocenie Sądu Okręgowego wnioskodawca udowodnił ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Do ogólnego stażu należy bowiem zaliczyć sporny okres zatrudnienia odwołującego od 01.01.1973 r. do 31.12.1974 r. w Państwowym Gospodarstwie (...)w B., gdyż w świetle przeprowadzonego dowodu uznać należało, iż w w/w okresie wnioskodawca był tam zatrudniony w charakterze pracownika dochodzącego. Potwierdzili to powołani w sprawie świadkowie P. N. i B. N., którzy pracowali w tym samym zakładzie.

Z wiarygodnych, gdyż logicznych, spójnych i wzajemnie uzupełniających się zeznań świadków P. N. i B. N. wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że Z. O. w spornym okresie faktycznie pracował w Państwowym Gospodarstwie(...)w B.. Świadkowie pracowali wspólnie z wnioskodawcą - świadek P. N. w okresie od 15.08.1965 r. do 04.04.1986 r. był zatrudniony w Zakładzie Rolnym (...) początkowo jako magazynier i odwołujący był m.in. przydzielany do prac u niego na magazynie. Świadek B. N. pracowała w(...) od początku swojej kariery zawodowej, aż do czasu przejścia na rentę, tj. od 1956 r. do 1989 r., gdzie była zatrudniona jako księgowa. Świadkowie mieli zatem możliwość zaobserwowania wykonywanych przez wnioskodawcę czynności, a ich wiedza w tym zakresie jest wiedzą obiektywną.

Świadkowie zeznali, iż w spornym okresie zatrudnienia Z. O. wykonywał pracę pracownika dochodzącego. Praca odwołującego polegała na czyszczeniem zbóż na sprzedaż, rozładunku słomy i kiszonek. Wykonywał także prace polowe jak pielenie, zbieranie kamieni, zwożenie zbóż, słomy i siana.

Świadkowie zgodnie potwierdzili, iż Z. O. pracował codziennie w dni robocze, w pełnym wymiarze czasu pracy, tj. 8 godzin dziennie a w okresie żniw i wykopek nawet po 10-11 godzin. Zeznania świadków i wnioskodawcy korespondują ze sobą, natomiast pozwany nie kwestionował zeznań świadków i nie przedstawił dowodów przeciwnych.

Okoliczności zatrudnienia wnioskodawcy potwierdza również zachowana dokumentacja osobowa wnioskodawcy, w szczególności życiorys sporządzony na potrzeby zatrudnienia w PGR B. i podanie o przyjęcie do pracy, z których wynika, że wnioskodawca jako młodociany pracownik wykonywał prace w charakterze pracownika sezonowego/dochodzącego. Bez znaczenia pozostaje fakt, że nie przedłożył za ten okres świadectwa pracy lub innych dokumentów. Ponadto okoliczność, że wnioskodawca nie miał wówczas zawartej umowy o pracę nie oznacza, iż nie powstał w tamtym okresie stosunek pracy. Umowa o pracę nie wymaga dla swej ważności formy pisemnej.

Podkreślenia wymaga, iż świadkowie P. N. oraz B. N. wyczerpująco wyjaśnili status pracownika dochodzącego zatrudnionego w zakładzie (...). Świadkowie zeznali, że pracownikami dochodzącymi byli zazwyczaj członkowie rodziny stałych pracowników. Praktykowane wówczas było, że młodzi ludzie, których rodzice nie posiadali własnego gospodarstwa rolnego i pracowali w (...)pomagali w uzyskaniu dochodu pracując w tych Państwowych Gospodarstwach (...) jako pracownicy dochodzący.

Generalnie cały zgromadzony materiał dowodowy daje wiarygodny obraz zatrudnienia wnioskodawcy w Państwowym Gospodarstwie (...) w B. w okresie od 01.01.1973 r. do 31.12.1974 r. Dodać można, że materiał ten w żadnej mierze nie został zakwestionowany przez organ rentowy. Pozwany organ rentowy nie uczestniczył nawet w przeprowadzonych dowodach z zeznań świadków, rezygnując w ten sposób z możliwości weryfikowania zeznań świadków.

Po uzupełnieniu stażu ubezpieczonego uznanego dotychczas przez organ rentowy (23 lata, 7 miesięcy i 21 dni) wskazanym okresem zatrudnienia Z. O. na dzień 1 stycznia 1999r. wykazał 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Zgodnie z art. 473 § 1 kpc, w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dowód z zeznań świadków jest dopuszczalny w zasadzie co do wszystkich faktów spornych lub niemożliwych do udowodnienia za pomocą dowodu z dokumentu, a nawet ponad i przeciwko osnowie dokumentu (por. wyrok SN z 08.12.1998 r„ II UKN 357/98, OSNP 2000/3/112, LEX nr 38907, uchwała SN z 24.09.1984, III UZP 6/84, LEX nr 14625). Postępowanie sądowe zainicjowane wniesieniem przez ubezpieczonego odwołania od decyzji organu rentowego toczy się według zasady swobodnej oceny dowodów, wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c.

W konsekwencji przyjąć należało, że odwołujący spełnia wszystkie warunki wymagane do uzyskania wcześniejszej emerytury w oparciu o art. 184 ustawy emerytalnej, albowiem ukończył 60 lat życia, a na dzień 01.01.1999r. posiadał wymagany 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz posiadał co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach i wniósł o przekazanie środków zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa.

Wobec powyższego, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. i powołanych wyżej przepisów, orzeczono jak w wyroku, przyznając prawo do emerytury od dnia 19.11.2016r. tj. dnia ukończenia wieku 60 lat.