Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest

art. 1. więcej Art. 1. 1. Zakazuje się produkcji wyrobów zawierających azbest.
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o azbeście, należy przez to rozumieć
następujące włókniste krzemiany:
1) azbest chryzotylowy, nr CAS2) 12001-29-5;
2) azbest krokidolitowy, nr CAS 12001-28-4;
3) azbest amozytowy (gruenerytowy), nr CAS 12172-73-5;
4) azbest antofilitowy, nr CAS 77536-67-5;
5) azbest tremolitowy, nr CAS 77536-68-6;
6) azbest aktynolitowy, nr CAS 77536-66-4.
3. Na podstawie przepisów załącznika XVII do rozporządzenia (WE) nr
1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie
rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie
chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również
dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG,
93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, str. 1, z późn. zm.)
w zakresie dotyczącym wprowadzania do obrotu i stosowania włókien azbestu
i wyrobów zawierających włókna azbestu, dopuszcza się wprowadzanie do obrotu
i stosowanie diafragm do istniejących instalacji elektrolitycznych zawierających
azbest chryzotylowy oraz stosowanie wałów z azbestu chryzotylowego
stosowanych do ciągnienia szkła zainstalowanych lub znajdujących się
w użytkowaniu przed dniem 1 stycznia 2005 r., do czasu ich zużycia lub do czasu
kiedy będą dostępne substytuty bezazbestowe, w zależności od tego która
okoliczność wystąpi wcześniej.

art. 2. więcej Art. 2. (uchylony).

art. 3. więcej Art. 3. (uchylony).

art. 4. więcej Art. 4. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki, w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, ministrem właściwym do spraw
żeglugi śródlądowej, ministrem właściwym do spraw transportu oraz ministrem
właściwym do spraw klimatu, określi, w drodze rozporządzenia, sposoby i warunki
bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest.
1a. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, określa się:
1) obowiązki wykonawcy prac polegających na bezpiecznym użytkowaniu
i usuwaniu wyrobów zawierających azbest;
2) sposoby i warunki bezpiecznego użytkowania oraz usuwania wyrobów
zawierających azbest, z uwzględnieniem zabezpieczeń przed przenikaniem
azbestu do środowiska;
3) warunki przygotowania do transportu i transportu wyrobów i odpadów
zawierających azbest do miejsca ich składowania z uwzględnieniem
zabezpieczeń przed przenikaniem azbestu do środowiska;
4) wymagania, jakim powinno odpowiadać oznakowanie wyrobów i odpadów
zawierających azbest.
2. Minister właściwy do spraw pracy, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia, w terminie
6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy:
1) zasady bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu
wyrobów zawierających azbest,
2) program szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania wyrobów
zawierających azbest
– uwzględniając środki mające na celu eliminowanie lub ograniczania emisji pyłów
azbestu i ochrony pracowników przed ich działaniem oraz sposoby pakowania
i znakowania materiałów zawierających azbest.

art. 5. więcej Art. 5. 1. Pracownikom zatrudnionym w zakładach wymienionych
w załącznikach nr 2 i 3 do ustawy, w przypadku stwierdzenia po dniu rozwiązania
stosunku pracy choroby zawodowej, jednorazowe odszkodowanie przysługujące od
pracodawcy na podstawie przepisów o świadczeniach z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
2. Świadczenie, o którym mowa w ust. 1, finansowane jest ze środków
budżetu państwa.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się także do jednorazowych odszkodowań
przysługujących członkom rodziny pracownika, o którym mowa w ust. 1, a który
zmarł wskutek choroby zawodowej.

art. 6. więcej Art. 6. 1. Osobom spełniającym warunki do uzyskania statusu bezrobotnego
i prawa do zasiłku dla bezrobotnych, określone w ustawie z dnia 20 kwietnia
2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2020 r.
poz. 1409), przysługuje świadczenie przedemerytalne, o którym mowa w art.
2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z
2019 r. poz. 2173 oraz z 2020 r. poz. 252), jeżeli posiadają okres uprawniający do
emerytury wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co
najmniej 10 lat były zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy w zakładach
wymienionych w załącznikach nr 2 i 3 do niniejszej ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. Do okresu zatrudnienia, o którym mowa w ust. 1, zalicza się okresy:
1) zatrudnienia w zakładach wymienionych w załącznikach nr 2 i 3 oraz
w przedsiębiorstwach powstałych w wyniku przekształcenia, podziału lub
połączenia tych zakładów lub w przedsiębiorstwach korzystających z ich
majątku do czasu zaprzestania produkcji wyrobów zawierających azbest
i oczyszczenia tych zakładów z azbestu, nie później jednak niż do 31 grudnia
1999 r.;
2) zatrudnienia w innych przedsiębiorstwach, jeżeli pracownik był
oddelegowany i wykonywał stale pracę na terenie zakładów, o których mowa
w pkt 1.
3. Prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie spełniającej
warunki, o których mowa w ust. 1 i 2, która w dniu wejścia w życie ustawy była
zatrudniona w zakładach wymienionych w ust. 2, a rozwiązanie stosunku pracy z
ostatnim pracodawcą nastąpiło z przyczyn dotyczących zakładu pracy.

Art. 6a. 1. Na wniosek pracodawcy, wymienionego w załączniku nr 2 do
ustawy, rejonowy urząd pracy może zrefundować z Funduszu Pracy koszty
szkolenia pracowników przez okres do 6 miesięcy, obejmujące także
wynagrodzenie należne szkolonym pracownikom w okresie odbywania szkolenia
oraz opłacone od tych wynagrodzeń składki na ubezpieczenie społeczne, jeżeli po
zakończeniu szkolenia pracownicy zostaną zatrudnieni przez tego pracodawcę,
zgodnie z kierunkiem odbytego szkolenia, przez okres co najmniej 12 miesięcy,
z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. Koszty szkolenia, o których mowa w ust. 1, są refundowane z Funduszu
Pracy w wysokości uprzednio uzgodnionej, nieprzekraczającej jednak za jedną
osobę miesięcznie kwoty trzykrotnego najniższego wynagrodzenia
obowiązującego w dniu zawarcia umowy dotyczącej refundacji tych kosztów.
3. Pracodawca, który nie spełnił warunku, o którym mowa w ust. 1,
obowiązany jest do zwrotu kosztów szkolenia refundowanych z Funduszu Pracy.

Art. 6b. 1. Pracownikom zakładów wymienionych w załącznikach nr 2 i 3 do
ustawy, z którymi w okresie od 28 września 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. stosunek
pracy został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy, przysługuje
jednorazowa odprawa w wysokości:
1) dwunastomiesięcznego wynagrodzenia – zatrudnionym w zakładzie przez
okres co najmniej 10 lat;
2) sześciomiesięcznego wynagrodzenia – zatrudnionym w zakładzie przez okres
co najmniej 5 lat;
3) trzymiesięcznego wynagrodzenia – zatrudnionym w zakładzie przez okres co
najmniej roku.
2. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, ustala się według zasad
obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop
wypoczynkowy.
3. Pracownikom uprawnionym do odprawy, o której mowa w ust. 1, nie
przysługuje odprawa przewidziana w przepisach o szczególnych zasadach
rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu
pracy lub w innych przepisach. Kwotę odprawy, o której mowa w ust. 1,
pomniejsza się o kwotę innej, uprzednio wypłaconej odprawy.
4. Odprawa, o której mowa w ust. 1, finansowana jest ze środków Funduszu Pracy.
5. Na wniosek pracodawcy, złożony nie później niż do dnia 28 grudnia
1998 r., zawierający wykaz osób uprawnionych do odprawy oraz przysługujące
tym osobom kwoty, kierownik rejonowego urzędu pracy3) przekazuje do dnia
31 grudnia 1998 r., na konto pracodawcy, środki Funduszu Pracy przeznaczone na
wypłatę odpraw.
6. Środki Funduszu Pracy, o których mowa w ust. 5, niewykorzystane zgodnie
z przeznaczeniem, podlegają zwrotowi na konto rejonowego urzędu pracy, nie
później niż w ciągu 30 dni od dnia ich otrzymania przez zakład pracy.
7. Wysokość odprawy, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć
25-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej
w II kwartale 1998 r.

art. 7. więcej Art. 7. 1. Celem objęcia szczególną opieką zdrowotną pracowników i byłych
pracowników zatrudnionych przy produkcji wyrobów zawierających azbest wprowadza się książeczkę badań profilaktycznych dla osoby, która była lub jest
zatrudniona w warunkach narażenia zawodowego w zakładach stosujących azbest
w procesach technologicznych.
2. Książeczkę wystawia i przekazuje osobom, o których mowa w ust. 1,
pracodawca, a w przypadku likwidacji lub upadłości pracodawcy – wojewódzki
ośrodek medycyny pracy. Podmiot wystawiający książeczki zobowiązany jest do
ich ewidencjonowania.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia,
wzór książeczki, sposób jej wypełniania i aktualizacji, uwzględniając czas
zatrudnienia w warunkach narażenia zawodowego na działanie pyłów azbestu oraz
szczegółowe parametry tego narażenia.

Art. 7a. 1. Pracownicy zakładów wymienionych w załączniku nr 4 do
ustawy, zatrudnieni w tych zakładach w dniu 28 września 1997 r. lub przed tą datą,
są uprawnieni do:
1) okresowych badań lekarskich, o których mowa w art. 229 § 5 ustawy z dnia
26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy;
2) bezpłatnego zaopatrzenia w leki związane z chorobami wywołanymi pracą
przy azbeście;
3) korzystania raz w roku z leczenia uzdrowiskowego oraz zwolnienia
z odpłatności związanej z leczeniem uzdrowiskowym, o której mowa
w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych.
2. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1, finansowane są ze środków budżetu
państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zdrowia.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia,
warunki, które muszą spełniać podmioty uprawnione do przeprowadzania
okresowych badań lekarskich, o których mowa w ust. 1 pkt 1, sposób sprawowania
nadzoru nad ich przeprowadzaniem, tryb i zakres tych badań lekarskich, ich
częstotliwość oraz sposób dokumentowania, uwzględniając zasady profilaktycznej
opieki zdrowotnej nad pracownikami zatrudnionymi w warunkach narażenia na
działanie czynników rakotwórczych i pyłów zwłókniających.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia,
wykaz leków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, sposób realizacji recept oraz tryb rozliczania przez instytucje powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego z budżetem państwa kosztów tych leków, uwzględniając strukturę chorób i stosowane w leczeniu tych chorób leki.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb kierowania na leczenie uzdrowiskowe, o którym mowa w ust. 1 pkt 3,
2) tryb rozliczania przez instytucje powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego
z budżetem państwa kosztów z tytułu odpłatności, o której mowa w ust. 1 pkt 3
– uwzględniając podmioty kompetentne pod względem merytorycznym
i formalnoprawnym do wystawiania skierowań i kwalifikowania na leczenie
uzdrowiskowe.
6. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, przysługują również
pracownikom zatrudnionym w zakładach, które, zgodnie z art. 1 ust. 3, produkują
wyroby zawierające azbest.

Art. 7b. 1. Kto wbrew przepisom ustawy wprowadza na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej azbest lub wyroby zawierające azbest, podlega grzywnie,
karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
2. Tej samej karze podlega, kto produkuje wyroby zawierające azbest lub
dokonuje obrotu azbestem lub wyrobami zawierającymi azbest

art. 8. więcej Art. 8. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.