Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych

art. 1. więcej Art. 1. 1. Ustawa określa:
1) zasady i tryb ustalania, dokonywania zmian i znoszenia urzędowych nazw
miejscowości i ich części oraz urzędowych nazw obiektów fizjograficznych;
2) zasady działania Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych;
3) sposób ustalania i ogłaszania wykazów urzędowych nazw miejscowości i ich
części oraz obiektów fizjograficznych.
2. Przepisów ustawy nie stosuje się do ustalania, dokonywania zmian i znoszenia
urzędowych nazw w zakresie uregulowanym przepisami o ochronie przyrody, a także
w przypadkach, gdy urzędową nazwę określa odrębna ustawa.

art. 2. więcej Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) jednostka osadnicza – wyodrębniony przestrzennie obszar zabudowy
mieszkaniowej wraz z obiektami infrastruktury technicznej zamieszkany przez ludzi;
2) kolonia – jednostkę osadniczą powstałą jako rezultat ekspansji miejscowości
poza obszar wcześniej istniejącej zabudowy, w szczególności: kolonię miasta,
kolonię wsi;
3) miasto – jednostkę osadniczą o przewadze zwartej zabudowy i funkcjach
nierolniczych posiadającą prawa miejskie bądź status miasta nadany w trybie
określonym odrębnymi przepisami;
4) miejscowość – jednostkę osadniczą lub inny obszar zabudowany odróżniające
się od innych miejscowości odrębną nazwą, a przy jednakowej nazwie –
odmiennym określeniem ich rodzaju;
5) miejscowość niezamieszkana – miejscowość, w której nie przebywa stale lub nie
jest zameldowana na pobyt stały co najmniej jedna osoba;
6) miejscowość zamieszkana – miejscowość, w której stale przebywa lub jest
zameldowana na pobyt stały co najmniej jedna osoba;
7) obiekt fizjograficzny – wyodrębniony składnik środowiska geograficznego, w
szczególności: nizinę, wyżynę, wzgórze, pasmo górskie, górę, szczyt góry,
przełęcz, dolinę, kotlinę, jaskinię, rzekę, kanał, jezioro, zatokę, bagno, staw,
sztuczny zbiornik wodny, wodospad, las, kompleks leśny, uroczysko, półwysep,
wyspę;
8) osada – niewielką jednostkę osadniczą na terenie wiejskim o odmiennym
(wyróżniającym się) charakterze zabudowy albo zamieszkaną przez ludność
związaną z określonym miejscem lub rodzajem pracy, w szczególności: osadę
młyńską, osadę leśną, osadę rybacką, osadę kolejową, osadę po byłym
państwowym gospodarstwie rolnym; osada może być samodzielna lub może
stanowić część innej jednostki osadniczej;
9) osiedle – zespół mieszkaniowy stanowiący integralną część miasta lub wsi;
10) przysiółek – skupisko kilku gospodarstw położonych poza zabudową wsi
stanowiące integralną część wsi;
11) rodzaj miejscowości – określenie charakteru miejscowości ukształtowanej w
procesie rozwoju osadnictwa, w szczególności: miasto, osiedle, wieś, osada,
kolonia, przysiółek i ich części;
12) wieś – jednostkę osadniczą o zwartej lub rozproszonej zabudowie i istniejących
funkcjach rolniczych lub związanych z nimi usługowych lub turystycznych
nieposiadającą praw miejskich lub statusu miasta.

art. 3. więcej Art. 3. 1. Urzędowe nazwy ustala się, zmienia i znosi dla:
1) miejscowości zamieszkanych i ich części;
2) miejscowości niezamieszkanych i ich części;
3) obiektów fizjograficznych.
2. Przy ustalaniu urzędowych nazw, o których mowa w ust. 1, określa się również
rodzaj danej miejscowości lub obiektu fizjograficznego. Do określenia i zmiany
rodzaju miejscowości lub obiektu fizjograficznego stosuje się odpowiednio przepisy
ustawy dotyczące ustalania i zmian ich nazw.

art. 4. więcej Art. 4. 1. Tworzy się Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych,
zwaną dalej „Komisją”, jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach ustalania,
dokonywania zmian i znoszenia urzędowych nazw miejscowości i ich części oraz
obiektów fizjograficznych, zwanych dalej „urzędowymi nazwami”.
2. Komisja działa przy ministrze właściwym do spraw administracji publicznej.
3. Do zadań Komisji należy:
1) opiniowanie wniosków o ustalenie, zmianę lub zniesienie urzędowych nazw;
2) opiniowanie projektów wykazów, o których mowa w art. 9 ust. 1;
3) wnioskowanie o ustalenie, zmianę lub zniesienie urzędowych nazw
miejscowości niezamieszkanych i ich części;
4) wyrażanie opinii w innych sprawach dotyczących realizacji ustawy.
4. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia:
1) tryb pracy Komisji, uwzględniając konieczność zapewnienia sprawnej pracy Komisji;
2) wysokość wynagrodzenia przysługującego członkom za udział w posiedzeniach
Komisji, uwzględniając, że maksymalna wysokość wynagrodzenia nie może
przekroczyć 60% minimalnego wynagrodzenia za pracę, określonego w
odrębnych przepisach.

art. 5. więcej Art. 5. 1. W skład Komisji wchodzą:
1) przewodniczący, którym jest przedstawiciel nauki z dziedziny językoznawstwa,
powoływany na czteroletnią kadencję przez ministra właściwego do spraw
administracji publicznej spośród osób wskazanych przez Prezesa Polskiej
Akademii Nauk;
2) zastępca przewodniczącego, powoływany na czteroletnią kadencję przez
ministra właściwego do spraw administracji publicznej na wniosek
przewodniczącego Komisji spośród członków Komisji, o których mowa w pkt 4;
3) sekretarz, którym jest przedstawiciel ministra właściwego do spraw administracji publicznej;
4) sześciu członków powoływanych na czteroletnią kadencję przez ministra
właściwego do spraw administracji publicznej spośród przedstawicieli nauki
zgłoszonych przez senaty uczelni oraz rady naukowe komitetów i instytutów
naukowych Polskiej Akademii Nauk – z zakresu: językoznawstwa, historii,
geografii oraz kartografii;
5) po jednym przedstawicielu: Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego
do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, Głównego Geodety Kraju
oraz Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, powoływanym na czteroletnią
kadencję przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej;
6) sekretarz Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych,
utworzonej na podstawie przepisu art. 23 ustawy z dnia 6 stycznia 2005 r. o
mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 823).
2. Minister właściwy do spraw administracji publicznej odwołuje członka
Komisji przed upływem kadencji w przypadku:
1) złożenia rezygnacji;
2) wniosku organu, który zgłosił kandydata na członka.
3. Obsługę administracyjną prac Komisji zapewnia urząd obsługujący ministra
właściwego do spraw administracji publicznej.
4. Koszty działalności Komisji są pokrywane z budżetu państwa w części, której
dysponentem jest minister właściwy do spraw administracji publicznej.

art. 6. więcej Art. 6. 1. Urzędowa nazwa jest ustalana:
1) dla miejscowości i ich części – w pierwszym i drugim przypadku deklinacji, a
dla miast i wsi – także w formie przymiotnikowej utworzonej od ustalonej nazwy;
2) dla obiektów fizjograficznych – w pierwszym i drugim przypadku deklinacji.
2. Podmioty wykonujące zadania publiczne na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej są obowiązane używać urzędowych nazw ustalonych zgodnie z niniejszą
ustawą, z uwzględnieniem odpowiednich przypadków deklinacji.

art. 7. więcej Art. 7. 1. Urzędowe nazwy, z zastrzeżeniem art. 1 ust. 2, ustala, zmienia lub
znosi, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw administracji publicznej,
po przeprowadzeniu postępowania, o którym mowa w art. 8.
2. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, powinno określać dotychczasową
nazwę urzędową, nazwę po zmianach, rodzaj miejscowości lub obiektu
fizjograficznego, pierwszy i drugi przypadek deklinacji, a w przypadku nazw miast i
wsi – również formę przymiotnika utworzonego od tej nazwy.

art. 8. więcej Art. 8. 1. Urzędowa nazwa jest ustalana, zmieniana lub znoszona na wniosek
rady gminy, na której obszarze jest położona miejscowość lub obiekt fizjograficzny.
2. Rada gminy przedstawia wniosek, o którym mowa w ust. 1, ministrowi
właściwemu do spraw administracji publicznej za pośrednictwem wojewody. W
przypadku wniosku dotyczącego nazwy miejscowości zamieszkanej rada gminy jest
obowiązana uprzednio przeprowadzić w tej sprawie konsultacje z mieszkańcami tej
miejscowości, w trybie, o którym mowa w art. 5a ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506 i 1309).
3. Urzędowa nazwa może być ustalona, zmieniona lub zniesiona przez ministra
właściwego do spraw administracji publicznej z jego inicjatywy, a także z inicjatywy
Komisji. Przed ustaleniem, zmianą lub zniesieniem urzędowej nazwy minister
występuje do rady gminy, starosty, właściwego miejscowo wojewody i Komisji, a w
przypadku obiektu fizjograficznego także zarządu województwa – o opinię. Opinia
rady gminy jest poprzedzana przeprowadzeniem konsultacji z mieszkańcami
miejscowości, której sprawa dotyczy.
4. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) uchwałę rady gminy w sprawie wystąpienia o ustalenie, zmianę lub zniesienie
urzędowej nazwy, wraz z uzasadnieniem;
2) w przypadku obiektu fizjograficznego – także opinie zarządów województw, na
których terenie obiekt się znajduje;
3) omówienie wyników konsultacji przeprowadzonych z mieszkańcami
miejscowości, której wniosek dotyczy;
4) opinię starosty powiatu, na którego terenie jest położona miejscowość lub obiekt
fizjograficzny, jako właściwego w sprawach geodezji i gospodarki gruntami;
5) mapę topograficzną z zaznaczonymi granicami miejscowości, jej części lub
obiektu fizjograficznego, będących przedmiotem wniosku;
6) informację o kosztach finansowych proponowanej zmiany.
5. Wymóg zasięgnięcia opinii uznaje się za spełniony:
1) w przypadku niewyrażenia opinii, o których mowa w ust. 3, w terminie 60 dni
od dnia otrzymania wystąpienia o opinię;
2) w przypadku niewyrażenia opinii, o których mowa w ust. 4 pkt 2 i 4, w terminie
30 dni od dnia otrzymania wystąpienia o opinię.
6. Wojewoda jest obowiązany przekazać ministrowi właściwemu do spraw
administracji publicznej wniosek, o którym mowa w ust. 1, nie później niż w ciągu 30
dni od jego otrzymania, dołączając swoją opinię. Wniosek przekazany przez
wojewodę podlega zaopiniowaniu przez Komisję.
7. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, składa się ministrowi właściwemu do
spraw administracji publicznej w terminie do dnia 31 marca roku poprzedzającego rok,
w którym ma nastąpić ustalenie, zmiana lub zniesienie urzędowej nazwy.
8. Ustalenie, zmiana lub zniesienie urzędowych nazw następuje z dniem 1 stycznia.
9. W przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku, o którym mowa w ust. 1,
minister właściwy do spraw administracji publicznej zawiadamia niezwłocznie, za
pośrednictwem wojewody, wnioskodawcę o przyczynach nieuwzględnienia wniosku.

art. 9. więcej Art. 9. 1. Minister właściwy do spraw administracji publicznej, w terminie pięciu
lat od dnia wejścia w życie ustawy, ustali, w drodze rozporządzenia, wykaz
urzędowych nazw miejscowości i ich części oraz, w terminie dziesięciu lat, wykaz
urzędowych nazw obiektów fizjograficznych, zwane dalej „wykazami”.
2. Urzędowe nazwy podaje się w wykazach w pierwszym przypadku deklinacji,
w kolejności alfabetycznej, z określeniem rodzaju miejscowości lub obiektu
fizjograficznego, określeniem umiejscowienia w jednostkach zasadniczego
trójstopniowego podziału terytorialnego państwa oraz z podaniem końcówki drugiego
przypadku deklinacji, a dla miast i wsi również formy przymiotnikowej nazwy.
3. W wykazach podaje się także:
1) siedmiocyfrowy identyfikator miejscowości z krajowego rejestru urzędowego
podziału terytorialnego „TERYT”;
2) współrzędne geograficzne obiektów fizjograficznych;
3) w przypadku części miejscowości – nazwę miejscowości, do której dana część należy.
4. Minister właściwy do spraw administracji publicznej ogłasza, w drodze
obwieszczenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, aktualne wykazy
urzędowych nazw miejscowości i ich części oraz obiektów fizjograficznych. Przepisy
ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

art. 10. więcej Art. 10. W ustawie z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2000
r. Nr 100, poz. 1086 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 110, poz. 1189, Nr 115, poz.
1229 i Nr 125, poz. 1363 oraz z 2003 r. Nr 162, poz. 1568) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 1 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1. Ustawa reguluje sprawy dotyczące:
1) geodezji i kartografii,
2) krajowego systemu informacji o terenie,
3) ewidencji gruntów i budynków,
4) inwentaryzacji i ewidencji sieci uzbrojenia terenu,
5) rozgraniczania nieruchomości,
6) państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego,
7) uprawnień do wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych,
8) numeracji porządkowej nieruchomości w miejscowościach.”;
2) po rozdziale 8 dodaje się rozdział 8a w brzmieniu:
„Rozdział 8a
Numeracja porządkowa nieruchomości w miejscowościach
Art. 47a. Do zadań gminy należy:
1) umieszczanie i utrzymywanie w należytym stanie tabliczek
z nazwami ulic i placów w miastach oraz innych miejscowościach na obszarze gminy,
2) ustalanie numerów porządkowych nieruchomości zabudowanych oraz nieruchomości przeznaczonych pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a także prowadzenie i aktualizowanie ewidencji numeracji porządkowej nieruchomości.
Art. 47b. 1. Właściciele nieruchomości zabudowanych oraz nieruchomości
przeznaczonych pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem
zagospodarowania przestrzennego są obowiązani umieścić na nieruchomości, w widocznym miejscu, tabliczkę z numerem porządkowym nieruchomości oraz utrzymywać ją w należytym stanie.
2. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w drodze rozporządzenia, sposób ustalania numerów porządkowych oraz oznaczania nimi nieruchomości, uwzględniając w szczególności, że oznaczenie nieruchomości numerem porządkowym następuje z urzędu lub na
wniosek właściciela nieruchomości.”.

art. 11. więcej Art. 11. W ustawie z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w
ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej
oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 34, poz. 198, z późn. zm.) w art. 1
uchyla się pkt 1.

art. 12. więcej Art. 12. Do czasu powołania składu osobowego Komisji Nazw Miejscowości i
Obiektów Fizjograficznych, nie dłużej jednak niż przez rok od dnia wejścia w życie
ustawy, jej zadania wykonuje Komisja Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów
Fizjograficznych utworzona na podstawie rozporządzenia wymienionego w art. 15.

art. 13. więcej Art. 13. Wnioski w sprawie ustalania lub zmiany urzędowej nazwy, złożone
i nierozpatrzone przed dniem wejścia w życie ustawy, uznaje się za złożone w terminie
i trybie określonym w ustawie.

art. 14. więcej Art. 14. Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych
w ustawie, jednak nie dłużej niż przez rok od dnia wejścia w życie ustawy, zachowują
moc przepisy wydane na podstawie rozporządzenia wymienionego w art. 15.

art. 15. więcej Art. 15. Traci moc rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24
października 1934 r. o ustalaniu nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych oraz
o numeracji nieruchomości (Dz. U. poz. 850, z 1948 r. poz. 251, z 1971 r. poz. 115
oraz z 1990 r. poz. 198).

art. 16. więcej Art. 16. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.