Ustawa z dnia 31 stycznia 1989 r. o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych

art. 1. więcej Art. 1. Ustawa określa zasady gospodarki finansowej przedsiębiorstw
państwowych działających na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 września 1981 r.
o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1384, z 2015 r. poz. 1322
oraz z 2016 r. poz. 1948 i 2260) oraz na podstawie innych ustaw, zwanych dalej
„przedsiębiorstwami”.

art. 2. więcej Art. 2. Przedsiębiorstwo, gospodarując wydzielonym mu i nabytym mieniem,
działa na zasadach samofinansowania, pokrywając z posiadanych środków
i uzyskiwanych przychodów koszty działalności i zobowiązania.

art. 3. więcej Art. 3. 1. Wartość majątku przedsiębiorstwa odzwierciedlają:
1) fundusz założycielski przedsiębiorstwa;
2) fundusz przedsiębiorstwa;
3) fundusz z aktualizacji wyceny, określony odrębnymi przepisami.
2. Fundusz założycielski przedsiębiorstwa odzwierciedla wartość wydzielonej
przedsiębiorstwu części mienia ogólnonarodowego.
3. Fundusz przedsiębiorstwa odzwierciedla wartość majątku przedsiębiorstwa po
odliczeniu funduszu założycielskiego.
4. Wielkość funduszu założycielskiego przedsiębiorstwa podlega wpisowi do
rejestru przedsiębiorstw państwowych.

art. 4. więcej Art. 4. 1. Fundusz założycielski zwiększają przekazane z budżetu państwa
dotacje na finansowanie rozwoju przedsiębiorstwa, a także inne środki przekazane
przez organ założycielski lub przez Skarb Państwa przedsiębiorstwu.
2. (uchylony)
3. Jeżeli przedsiębiorstwo w wykonaniu prawomocnych decyzji i orzeczeń
wydanych przez właściwe organy na podstawie odrębnych ustaw nieodpłatnie
przekazało osobom prawnym lub osobom fizycznym część swego mienia w postaci
środków trwałych, dokonuje zmniejszenia funduszu założycielskiego, z zastrzeżeniem
ust. 6 i 7.
4. Jeżeli nieodpłatne przekazanie, w wypadkach przewidzianych w ust. 3,
następuje na rzecz przedsiębiorstwa państwowego, dokonuje ono zwiększenia swego
funduszu założycielskiego o wartość równą kwocie zmniejszenia funduszu
założycielskiego dokonanego przez przedsiębiorstwo przekazujące.
4a. Przedsiębiorstwo otrzymujące środki trwałe w wypadku, o którym mowa
w ust. 9, powiększa swój fundusz założycielski o wartość równą kwocie zmniejszenia
funduszu założycielskiego dokonanego przez przedsiębiorstwo przekazujące.
5. Fundusz założycielski ulega zmniejszeniu o kwoty zapłacone z tytułu
nabytych na podstawie ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami
i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1991 r. poz. 127, z późn. zm.) budynków
i lokali, z zastrzeżeniem ust. 6 i 7.
6. Zmniejszenie funduszu założycielskiego w wypadkach przewidzianych
w ust. 3, 5, 9 i 10 następuje wyłącznie w sytuacji, gdy przekazane mienie w postaci
środków trwałych lub nabyte budynki i lokale stanowiły podstawę ustalenia tego
funduszu.
7. Kwotę zmniejszenia funduszu założycielskiego w wypadkach przewidzianych
w ust. 3, 5, 9 i 10 ustala się mnożąc wartość przekazanych środków trwałych lub
nabytych budynków i lokali przez współczynnik udziału funduszu założycielskiego
w łącznej wartości funduszu założycielskiego i funduszu przedsiębiorstwa, według
stanu na dzień 1 stycznia (po przeszacowaniu) roku, w którym mienie to zostało
nieodpłatnie przekazane lub nabyte.
8. Fundusz założycielski przedsiębiorstw gospodarki mieszkaniowej zmniejsza
się o kwotę umorzenia wartości domów mieszkalnych.
9. Fundusz założycielski ulega zmniejszeniu w wypadku dokonania darowizny,
zgodnie z art. 46a ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach
państwowych, posiadanych budynków i budowli oraz infrastruktury technicznej
w zakresie urządzeń, obiektów i sieci: energetycznych (elektrycznych i gazowych),
wodno-kanalizacyjnych, ciepłowniczych oraz telekomunikacyjnych, innemu
przedsiębiorstwu państwowemu, pod warunkiem przejęcia przez to przedsiębiorstwo
odpowiedniej części funduszu założycielskiego ustalonej zgodnie z zasadami
określonymi w ust. 6 i 7.
10. Jeżeli przedsiębiorstwo dokonuje darowizny, zgodnie z art. 46a ustawy
o przedsiębiorstwach państwowych, na rzecz jednostek budżetowych lub gmin
(związków gmin) budynków i budowli, w których funkcjonują szkoły, szpital
i przychodnie przyzakładowe, hotele robotnicze oraz infrastruktury technicznej
w zakresie urządzeń, obiektów i sieci: energetycznych (elektrycznych i gazowych),
wodno-kanalizacyjnych, ciepłowniczych oraz telekomunikacyjnych, to może
pomniejszyć fundusz założycielski zgodnie z zasadami określonymi w ust. 6 i 7.

art. 5. więcej Art. 5. 1. W wypadku połączenia się przedsiębiorstw fundusz założycielski
połączonego przedsiębiorstwa ustala się jako sumę całości lub części funduszy
założycielskich przedsiębiorstw połączonych.
2. W wypadku podziału przedsiębiorstwa fundusz założycielski nowo
powstałych przedsiębiorstw ustala się przez podzielenie funduszu założycielskiego
przedsiębiorstwa ulegającego podziałowi.

art. 6. więcej Art. 6. 1. Fundusz przedsiębiorstwa zwiększa się o:
1) zysk pozostający w dyspozycji przedsiębiorstwa;
2) amortyzację majątku trwałego;
3) (uchylony)
4) środki z innych źródeł.
2. Fundusz przedsiębiorstwa zmniejsza się o:
1) straty bilansowe;
2) umorzenie majątku trwałego;
3) (uchylony)
4) (uchylony)
5) kwotę zmniejszenia wartości mienia w postaci środków trwałych nieodpłatnie
przekazanego osobom prawnym lub fizycznym w wykonaniu prawomocnych
decyzji i orzeczeń wydanych przez upoważnione organy na podstawie odrębnych
ustaw oraz kwotę nabytych budynków i lokali, która nie została uwzględniona
przy zmniejszaniu funduszu założycielskiego, o którym mowa w art. 4 ust. 3 i 5;
6) kwotę zmniejszenia wartości mienia w postaci zakładowych domów
mieszkalnych, żłobków, przedszkoli oraz budynków służących zakładowej
działalności socjalnej, w związku z dokonaniem darowizny tych środków
trwałych na rzecz innych osób prawnych.

art. 7. więcej Art. 7. 1. W wypadku połączenia się przedsiębiorstw fundusz przedsiębiorstwa
połączonego ustala się jako sumę całości lub części funduszy przedsiębiorstw
połączonych.
2. W wypadku podziału przedsiębiorstwa fundusz przedsiębiorstw nowo
powstałych ustala się przez podzielenie funduszu przedsiębiorstwa ulegającego
podziałowi.

art. 8. więcej Art. 8. Podstawą ustalenia wysokości funduszy założycielskiego
i przedsiębiorstwa w wypadkach, o których mowa w art. 5 i 7, są bilanse zamknięcia
łączonych lub dzielonych przedsiębiorstw.

art. 9. więcej Art. 9. Przedsiębiorstwa wydobywające minerały metodą odkrywkową oraz inne
przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą, której towarzyszy
powstawanie hałd lub degradacja terenu, mogą tworzyć fundusz rekultywacji
z narzutów na koszty działalności. Środki funduszu przeznacza się na finansowanie
przedsięwzięć pozainwestycyjnych mających na celu zagospodarowanie terenów
poeksploatacyjnych i hałd.

art. 10. więcej Art. 10. Wydatki związane z realizacją zadań przedsiębiorstw państwowych
w zakresie obronności kraju, wynikających z przepisów ustawy z dnia 21 listopada
1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017
r. poz. 1430) oraz z innych przepisów ustawowych, z wyjątkiem wydatków
ponoszonych na podstawie odrębnych przepisów wydawanych przez Radę Ministrów
z funduszu zadań wyodrębnionych, tworzonego ze środków budżetowych – obciążają
koszty działalności przedsiębiorstw państwowych.

art. 11. więcej Art. 11. 1. Zysk po opodatkowaniu podatkiem dochodowym i po odliczeniu
wpłat z zysku na rzecz budżetu państwa, o których mowa w art. 12 ust. 1, może być
przeznaczony na tworzenie funduszy własnych, funduszu nagród dla pracowników
oraz na dofinansowanie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
2. Do funduszy własnych przedsiębiorstwa zalicza się fundusz założycielski,
fundusz przedsiębiorstwa, fundusz z aktualizacji wyceny oraz niepodzielony wynik
finansowy.

art. 12. więcej Art. 12. 1. Przedsiębiorstwa są obowiązane do dokonywania wpłat z zysku po
opodatkowaniu podatkiem dochodowym na rzecz budżetu państwa.
2. Z wpłat, o których mowa w ust. 1, zwolnione są przedsiębiorstwa działające
przy zakładach karnych i aresztach śledczych podległe Ministrowi Sprawiedliwości.
2a. Z wpłat, o których mowa w ust. 1, zwolniony jest także w okresie
opodatkowania podatkiem tonażowym przedsiębiorca żeglugowy w zakresie
przychodów z działalności opodatkowanej podatkiem tonażowym.
2b. Z wpłat, o których mowa w ust. 1, zwolnione są także przedsiębiorstwa za
okres roku obrotowego, w którym wystąpił stan zagrożenia epidemicznego lub stan
epidemii, oraz za okres roku obrotowego poprzedzającego rok obrotowy, w którym
wystąpił którykolwiek z wyżej wymienionych stanów.
3. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może na wniosek organu
założycielskiego zwolnić przedsiębiorstwa wykonujące w całości lub w części zadania
na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa z obowiązku dokonywania wpłat
z zysku lub przyznać tym przedsiębiorstwom ulgi we wpłatach z zysku.

art. 13. więcej Art. 13. 1. Izby administracji skarbowej prowadzą ewidencję funduszy
założycielskich przedsiębiorstw oraz ich zmian.
2. Wpłatę z zysku, o której mowa w art. 12 ust. 1, pobierają właściwe urzędy
skarbowe.
3. Wpłaty z zysku dokonywane są w formie zaliczek miesięcznych lub
kwartalnych.
4. Wyboru okresu, za jaki będzie dokonywana wpłata zaliczki, dokonuje
przedsiębiorstwo.
5. Podstawą ustalenia wysokości zaliczki jest zysk osiągnięty w danym okresie,
liczony w rachunku narastającym.
6. Wysokość zaliczki wynosi 15% zysku po opodatkowaniu podatkiem
dochodowym.

art. 14. więcej Art. 14. Wysokość stopy procentowej do naliczania wpłat z zysku wynosi 15%
zysku po opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

art. 15. więcej Art. 15. 1. Do wpłat z zysku stosuje się przepisy o zobowiązaniach
podatkowych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 3.
2. Minister Finansów, w drodze rozporządzenia, określa terminy i tryb wpłat
z zysku oraz terminy składania deklaracji i wzory tych deklaracji.

art. 16. więcej Art. 16. (uchylony).

art. 17. więcej Art. 17. (uchylony).

art. 18. więcej Art. 18. (uchylony).

art. 19. więcej Art. 19. (uchylony).

art. 20. więcej Art. 20. 1. Przedsiębiorstwo jest zobowiązane do prowadzenia prawidłowej,
rzetelnej i bieżącej rachunkowości, dostosowanej do przedmiotu jego działalności.
2. (utracił moc)

art. 21. więcej Art. 21. (utracił moc).

art. 22. więcej Art. 22. (utracił moc).

art. 23. więcej Art. 23. (utracił moc).

art. 24. więcej Art. 24. (utracił moc).

art. 25. więcej Art. 25. W przedsiębiorstwach państwowych prowadzących terenowe gry
liczbowe wojewoda określa część zysku osiągniętego przez te przedsiębiorstwa, która
ma być przeznaczona na cele społeczne i rozwój gospodarki narodowej, po
opodatkowaniu zweryfikowanego zysku i odliczeniu dywidendy oraz uwzględnieniu
własnych potrzeb przedsiębiorstwa.

art. 26. więcej Art. 26. 1. Znosi się stosowanie rachunku wyrównawczego cen wewnętrznych
na wyroby jednorodne, z wyjątkiem węgla kamiennego i energii elektrycznej.
2. Istniejące saldo rachunku, o którym mowa w ust. 1, należy rozliczyć
z funduszem przedsiębiorstwa, które ten rachunek prowadziło. Takiemu samemu
rozliczeniu podlega saldo rachunku w przypadku prowadzenia go w zrzeszeniach,
z tym że przeznacza się je na fundusze przedsiębiorstw.