Art. 98. 1. Działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe,
wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek
właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu,
województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział
stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się
także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika
wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych
pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała
się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się
odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg
publicznych.
2. Właściwy organ składa wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej praw
gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa do działek gruntu wydzielonych
pod drogi publiczne lub pod poszerzenie istniejących dróg publicznych. Podstawą
wpisu tych praw do księgi wieczystej jest ostateczna decyzja zatwierdzająca podział.
3. Za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie
w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym
a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego
uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego
odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy
wywłaszczaniu nieruchomości.

Art. 98a. 1. Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na wniosek
właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres
użytkowania tego prawa, wzrośnie jej wartość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta
może ustalić, w drodze decyzji, opłatę adiacencką z tego tytułu. Wysokość stawki
procentowej opłaty adiacenckiej ustala rada gminy, w drodze uchwały, w wysokości
nie większej niż 30% różnicy wartości nieruchomości. Wszczęcie postępowania w
sprawie ustalenia opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie do 3 lat od dnia, w
którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo
orzeczenie o podziale stało się prawomocne. Przepisy art. 144 ust. 2, art. 146 ust. 1a,
art. 147 i art. 148 ust. 1–3 stosuje się odpowiednio.
1a. Ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić, jeżeli w dniu, w którym decyzja
zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale
nieruchomości stało się prawomocne, obowiązywała uchwała rady gminy, o której
mowa w ust. 1. Do ustalenia opłaty adiacenckiej przyjmuje się stawkę procentową
obowiązującą w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała
się ostateczna albo orzeczenie o podziale nieruchomości stało się prawomocne.
1b. Wartość nieruchomości przed podziałem i po podziale określa się według cen
na dzień, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna
albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne. Stan nieruchomości przed podziałem
przyjmuje się na dzień wydania decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości, a stan
nieruchomości po podziale przyjmuje się na dzień, w którym decyzja zatwierdzająca
podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się
prawomocne, przy czym nie uwzględnia się części składowych nieruchomości.
Wartość nieruchomości przyjmuje się jako sumę wartości działek możliwych do
samodzielnego zagospodarowania wchodzących w skład nieruchomości podlegającej
podziałowi.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się przy podziale nieruchomości dokonywanym
niezależnie od ustaleń planu miejscowego.
3. Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości wydzielono działki gruntu pod drogi
publiczne lub pod poszerzenie istniejących dróg publicznych, do określenia wartości
nieruchomości, zarówno według stanu przed podziałem jak i po podziale,
powierzchnię nieruchomości pomniejsza się o powierzchnię działek gruntu
wydzielonych pod te drogi lub pod ich poszerzenie.
4. W rozliczeniu opłaty adiacenckiej lub zaległości z tego tytułu, osoba
zobowiązana do jej wniesienia może przenieść na rzecz gminy, za jej zgodą, prawa do
działki gruntu wydzielonej w wyniku podziału. Przepis art. 66 ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.)
stosuje się odpowiednio. Różnice między wartością działki gruntu wydzielonej
w wyniku podziału a należnością wynikającą z opłaty adiacenckiej pokrywane są
w formie dopłat.
5. Do ulg w spłacie oraz umarzania należności z tytułu opłaty adiacenckiej
stosuje się przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Art. 98b. 1. Właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości
ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą
złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli
przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Do wniosku należy
dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany,
o której mowa w ust. 3.
2. W sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 93, art. 94,
art. 96, art. 97 ust. 1–2, art. 98, art. 98a oraz art. 99.
3. Podziału nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się pod
warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany,
wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład
nowo wydzielonych działek gruntu. W razie nierównej wartości zamienianych części
nieruchomości stosuje się art. 15.

Ustawa o gospodarce nieruchomościami art. 98