Art. 8. 1. Za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy,
z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a.
2. Jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących,
o których mowa w ust. 11 – dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako
osoba współpracująca.
2a. Za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą
pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy
o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy
dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą,
z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje
pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
3. Za osobę wykonującą pracę nakładczą uważa się osobę zatrudnioną na
podstawie umowy o pracę nakładczą.
4. Za członka spółdzielni uważa się członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej,
innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną oraz spółdzielni kółek rolniczych,
zajmujących się produkcją rolną, działających zgodnie z art. 138–178 oraz art. 180
§ 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2018 r.
poz. 1285 oraz z 2019 r. poz. 730, 1080 i 1100), który wykonuje pracę na rzecz
spółdzielni na innej podstawie niż stosunek pracy lub wytwarza na jej rzecz produkty
rolne w prowadzonym przez siebie gospodarstwie.
5. Na równi z członkiem spółdzielni, o którym mowa w ust. 4, traktuje się inne
osoby, które wykonują pracę w spółdzielni lub w gospodarstwie rolnym spółdzielni na innej podstawie niż stosunek pracy, niebędące jej członkami i wynagradzane według
zasad obowiązujących członków spółdzielni, w tym kandydatów na członka spółdzielni.
6. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:
1) osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie
przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych
przepisów szczególnych, z wyjątkiem ust. 6a;
2) twórcę i artystę;
3) osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:
a) w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
b) z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej
w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;
4) wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz
wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;
4a) akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego
przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług;
5) osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania
przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów ustawy z dnia
14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 1148, z późn. zm.).
6a. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność nie uważa się w rozumieniu
niniejszej ustawy osoby fizycznej, o której mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia
6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.
7. Za twórcę, o którym mowa w ust. 6 pkt 2, uważa się osobę, która tworzy dzieła
w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki,
literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości
audiowizualnej, choreografii i lutnictwa artystycznego oraz sztuki ludowej,
będące przedmiotem prawa autorskiego.
8. Za artystę, o którym mowa w ust. 6 pkt 2, uważa się osobę wykonującą
zarobkowo działalność artystyczną w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii, a także w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu
i dźwięku, montażystów i kaskaderów.
9. Uznanie działalności za twórczą lub artystyczną i ustalenie daty jej
rozpoczęcia następuje w formie decyzji Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego
Twórców, działającej przy ministrze właściwym do spraw kultury.
10. Minister właściwy do spraw kultury2) w uzgodnieniu z ministrem właściwym
do spraw zabezpieczenia społecznego powołuje, w drodze rozporządzenia, komisję,
o której mowa w ust. 9, oraz szczegółowo określa jej zadania, a także skład i tryb działania.
11. Za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność,
zleceniobiorcami oraz z osobami fizycznymi, wskazanymi w art. 18 ust. 1 ustawy
z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4–
5a, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci
przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli
pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy
prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy
zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu
przygotowania zawodowego.
12. Za stypendystę sportowego uważa się osobę pobierającą stypendium
sportowe, z wyjątkiem osób uczących się lub studiujących, jeśli nie podlegają
ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu.
13. Za osobę duchowną uważa się duchownego oraz członków zakonów męskich
i żeńskich Kościoła Katolickiego, innych kościołów i związków wyznaniowych,
z wyjątkiem alumnów seminariów duchownych, nowicjuszów, postulantów
i juniorystów, którzy nie ukończyli 25. roku życia.
14. Na równi z zatrudnieniem na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej uważa się
zatrudnienie obywateli polskich za granicą w polskich przedstawicielstwach
dyplomatycznych i urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i innych misjach lub misjach specjalnych,
a także w innych polskich placówkach, instytucjach lub przedsiębiorstwach, chyba że
umowy międzynarodowe stanowią inaczej.
15. Za osobę w stosunku służby uważa się żołnierzy zawodowych oraz
funkcjonariuszy:
1) Policji;
2) Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu;
2a) Centralnego Biura Antykorupcyjnego;
3) Straży Granicznej;
3a) Straży Marszałkowskiej;
4) Państwowej Straży Pożarnej;
5) Służby Więziennej;
6) Służby Celno-Skarbowej;
6a) Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego;
7) Służby Ochrony Państwa.

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych art. 8